• فهرست مقالات semantics

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - فرایند معناپردازی در مجموعه ارک علیشاه تبریز با تحلیلی بر داده‌های تاریخی
        فرزاد فیضی حبیب شهبازی شیران کریم حاجی زاده
        10.30495/jhcin.2021.17223
        بسیاری از مفاهیم و معناهای فرهنگی ـ اجتماعی و گاه سیاسیِ موجود در بناهای تاریخی پس از آفرینش آثار و در فرایند ارتباط مخاطبان با آن آثار شکل‌گرفته، تأثیر خود را نهاده و در بیشتر موارد پنهان مانده‌است. این مقاله به روش تحلیل گفتمانی، فرایند معناپردازی در ارک/ارگ علیشاه تب چکیده کامل
        بسیاری از مفاهیم و معناهای فرهنگی ـ اجتماعی و گاه سیاسیِ موجود در بناهای تاریخی پس از آفرینش آثار و در فرایند ارتباط مخاطبان با آن آثار شکل‌گرفته، تأثیر خود را نهاده و در بیشتر موارد پنهان مانده‌است. این مقاله به روش تحلیل گفتمانی، فرایند معناپردازی در ارک/ارگ علیشاه تبریز را در دوره های گوناگون کاویده و به این پرسش پرداخته که چگونه با تغییر در بافت پیرامونی و عناصر مجموعه، معناهای ارک دچار تغییر شده‌است. مجموعه علیشاه در زمان ایلخانی بازنمودی از ارکان اصلی حکومت شامل قدرت سیاسی (کاخ‌ها)، قدرت مذهبی (مسجد جامع بزرگ و خانقاه)، قدرت اقتصادی (راسته اصلی بازار) بوده و در دوره تیموری میزان نشانگی آن با سایر آثار معماری (مجموعه مظفریه و مجموعه صاحب آباد) تعدیل و تقسیم شده‌است. در دوره‌ صفوی ارک با دگرگونی در بافت اولیه و عناصر معماری، بازنمودی مجازی از قدرت نظامی، در دوره قاجار و هم‌زمان با افزایش حس مکان نمادی از مجاهدت‌های ملی و در دوره پهلوی مظهری از ترکیب سنت و مدرنیته بوده‌است. ارک در دوران پس از انقلاب اسلامی علاوه بر بازبافت گردانی (ساخت مصلی بزرگ به جای مسجد نخستین ایلخانی در محوطه شمالی ارک) کارکرد موزه‌ای و گردشگری پیدا کرده‌است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تقریری معناشناختی از صدق جمله های علوم قیاسی با تأکید بر آراء تارسکی
        مهدی بهنیافر علی اکبر احمدی افرمجانی
        نظریه ی صدق مطرح شده از سوی آلفرد تارسکی، نظری های است مبتنی بر مفهوم کلاسیکمطابقت که با تکیه بر دانش معناشناسی شکل گرفته است و همین محمل معناشناختی است کهپروژه ی صدق نگاری تارسکی را نسبت به سایر تلا شهای صدق پژوهانه ی پیش از او متمایز ساختهاست علوم قیاسی ، است. از طر چکیده کامل
        نظریه ی صدق مطرح شده از سوی آلفرد تارسکی، نظری های است مبتنی بر مفهوم کلاسیکمطابقت که با تکیه بر دانش معناشناسی شکل گرفته است و همین محمل معناشناختی است کهپروژه ی صدق نگاری تارسکی را نسبت به سایر تلا شهای صدق پژوهانه ی پیش از او متمایز ساختهاست علوم قیاسی ، است. از طرفی یکی دیگر از مهمترین مواضعی که تارسکی به آن پرداخته استکه شامل دستگاه هایی است که بر اساس اصول موضوع، مفاهیم اولیه و همین طور قواعد تبدیلمشخصی شکل م یگیرند. در این مقاله بر پایه ی دو سویه ی اصلی مندرج در عنوان آن، یعنینظریه ی صدق تارسکی و همی نطور تقریر او از علوم قیاسی، ابتدا به این مطلب م یپردازیم که اساساًآیا می توان پرسش از صدق جملات دستگاه های علمی قیاسی مانند ریاضیات و منطق را پرسشیمعنادار و قابل طرح به حساب آورد یا خیر؟ سپس ضمن طرح پاسخی مثبت برای این پرسش ازدرون اندیشه های معناشناسان هی تارسکی، راه هایی را برای دستیابی به تعریفی از صدق جملات علومو نظریه های قیاسی خواهیم آزمود که یکی از مهمترین آنها که در حقیقت رویکرد مختار این مقاله مدل و در دل آن، مفهوم نتیجه ی منطقی هم هست، مبتنی بر تعریف خود تارسکی از مفهوماست و لذا با رویکرد معناشناختی او هم موافقت دارد. این تقریر پیشنهادی و فراگیر ما در مقابلتقریر برهان محور و نحوشناسانه ای قرار دارد که هم مخالف مواضع معناشناسانه ی تارسکی است، هماینکه الزاماً تمام قضایای شکل گرفته در دستگاه های قیاسی را شامل نمی شود. در پایان هم ضمنبرشمردن ویژگی های مثبت تعریف پیشنهادی خود برای صدق جملات علوم قیاسی، برخی ازنقدهای مقدّر و در عین حال غیر بنیادی وارد بر آن را برم یشماریم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - کلان استعاره دانش: بررسی تطبیقی اشعار شیرکو بی کس و عباس یمینی شریف
        صمد علی آقایی وحید غلامی صادق محمدی بلبلان آباد عادل دست گشاده
        10.30495/clq.2021.683754
        از جمله نوین ترین رویکردهای نقد آثار ادبی، رویکرد شناختی می‌باشد. کلان استعاره‌ها که برای درک آثار ادبی مورد نیاز هستند، از ساز و کارهای استعاره‌های مفهومی در این نگرش بهره می برند. در این جستار با تکیه بر مفهوم شناختی استعاره، نگارندگان قصد دارد کلان استعاره دانش را در چکیده کامل
        از جمله نوین ترین رویکردهای نقد آثار ادبی، رویکرد شناختی می‌باشد. کلان استعاره‌ها که برای درک آثار ادبی مورد نیاز هستند، از ساز و کارهای استعاره‌های مفهومی در این نگرش بهره می برند. در این جستار با تکیه بر مفهوم شناختی استعاره، نگارندگان قصد دارد کلان استعاره دانش را در اشعار بی‌ کس و یمینی شریف به صورت تطبیقی بررسی کند. داده‌های پژوهش، شعر کتاب از مجموعه شعر اینک دختری سرزمین من است(2011)، سروده بی کس و شعر کتاب خوب نوشته یمینی شریف می‌باشد. پرسش‌های اصلی پژوهش عبارت‌اند از مفهوم دانش چگونه در این اشعار نمود پیدا کرده است و چگونه استعاره‌های مفهومی خُرد در روساخت این اشعار توسط کلان استعاره دانش انسجام یافته‌اند. پژوهش حاضر بر اساس نظریات لیکاف و جانسون (1980) و کووچش(2010)، و به روش کیفی صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می دهند که استعاره‌های خُرد بکار رفته در روساخت این اشعار دارای زیرساختی پایه‌ای به نام کلان استعاره دانش هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحلیل نشانه- معناشناسی روایی گفتمان: بررسی موردی فیلم ملخ دریایی
        احسان اعوانی مجید پویان
        10.30495/clq.2021.681904
        در این پژوهش با بهره گیری از رویکرد تحلیلی نشانه- معناشناسی به بررسی حضور کنشگران در جریان شکل گیری معنا می‌پردازد تا شرایط تولید و دریافت معنا را در گفتمان نشان دهد. همچنین روابط معنایی موجود در داستان را، که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز، در جهت دهی چکیده کامل
        در این پژوهش با بهره گیری از رویکرد تحلیلی نشانه- معناشناسی به بررسی حضور کنشگران در جریان شکل گیری معنا می‌پردازد تا شرایط تولید و دریافت معنا را در گفتمان نشان دهد. همچنین روابط معنایی موجود در داستان را، که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز، در جهت دهی معنای داستان نقش دارد. از این رو در این پژوهش به بررسی فیلم ملخ دریایی بر اساس داستان ماهی نوشته هوشنگ مرادی کرمانی از قصه‌های مجید و به کارگردانی کیومرث پوراحمد خواهیم پرداخت. این داستان حول محور شخصیت مجید و کنش‌های او در محیط پیرامونش شکل می‌گیرد؛ در واقع کنشگر در طول داستان دچار بحران‌هایی می‌شود که به ترک وضعیت قبلی و نفی آن برای رسیدن به موقعیتی جدید است. هدف این پژوهش بررسی زنجیره‌های نشانه- معناشناسی گفتمان، مربع معناشناسی گریماس، فرآیند تنشی معنا، که با هدف نشانه- معناشناسی و روابط معنایی موجود در داستان که علاوه بر نشانه‌های روایی، نشانه‌های گفتمانی نیز در جهت دهی معنایی داستان نقش دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - چنبر زمان
        میرجلال الدین کزازی
        زبان شناسی سنجشی یکی از شاخه های زبان شناسی به شمار می رود. این دانش _ چنان که از نام ا ن برمی ا ید _ سنجش زبان های گوناگون است. از سویی، از شاخه ها و سویمندی ها در زبان شناسی سنجشی، معنی شناسی سنجشی است و ان _ از دید نگارنده _کاویدن و یافتن رشته ها و زنجیره های معنایی چکیده کامل
        زبان شناسی سنجشی یکی از شاخه های زبان شناسی به شمار می رود. این دانش _ چنان که از نام ا ن برمی ا ید _ سنجش زبان های گوناگون است. از سویی، از شاخه ها و سویمندی ها در زبان شناسی سنجشی، معنی شناسی سنجشی است و ان _ از دید نگارنده _کاویدن و یافتن رشته ها و زنجیره های معنایی واژگان در دو زبان و شناساندن و نشان دادن و بازنمودن کار کرد معنی شناسی واژه در درازنای زمان است. نگاشته پیش رو، درا مدی است بر این شاخه از دانش و نمایاندن ا نچه در بند پیش گفته آمده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - مقایسة فارسی تاجیکی و فارسی ایران
        مرتضی رزم آرا
        مقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونة یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن دوستان غلط انداز گفته می شود، موضوعی چکیده کامل
        مقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونة یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن دوستان غلط انداز گفته می شود، موضوعی معنی شناختی است که نویسنده به اعتبار آن، تفاوت های أوگونأ زبان فارسی را شرح می دهد تا از این رهگذر نشان دهدکه تفاوت ها در فارسی تاجیکی و فارسی ایرانی کم یا زیاد شده اند. اهمیت بررسی این موضوع در این است که اهل زبان و آن دسته از پژوهشگرانی که درباره زبان و یا ادبیات این زبان تحقیق می کنند، متوجه واژه های گمراه کننده یا غلط اندار باشند. رویکرد مؤلف در این مقاله. بررسی همزمانی - مقایسه ای است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - گنج در مغازه (جستاری در معنی شناسی تاریخی)
        میرجلال الدین کزازی
        برپایه معنی شناسی تاریخی سنجشی. سرگذشت دوام واژه ها را نیز _مانند واژه های ناب و نژاده در زبان _ می توان کاوید و بررسید و به دست داد. بدین سان. چگونگی راه بردن واژه از زبانی به زبان یا زبان های دیگر اشکار خواهد شد و دگوگونی های که واژه درگشت وگذار خویش یافته است. پدیدا چکیده کامل
        برپایه معنی شناسی تاریخی سنجشی. سرگذشت دوام واژه ها را نیز _مانند واژه های ناب و نژاده در زبان _ می توان کاوید و بررسید و به دست داد. بدین سان. چگونگی راه بردن واژه از زبانی به زبان یا زبان های دیگر اشکار خواهد شد و دگوگونی های که واژه درگشت وگذار خویش یافته است. پدیدار یکی از وام واژه های ایرانی در زبان های تازی و اروپای که سرگذشتی شگفت داشته، واژه گنج است. در این جستار، سرگذشت معنی شناختی آن به دست داده شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی تطبیقی جنبه‌های معناشناسی و هستی شناسی زیبایی از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
        فرحناز عیدی
        معناشناسی زیبایی شاخصه اولی است که ابن سینا آن را به عنوان الگویی از زیبایی مطرح می‌کند. از دیدگاه وی زیبایی، غایت فی نفسه نیست و در ارتباط با خداوند است که دارای ارزش می‌شود، و منشأ همه زیبایی‌ها واجب تعالی است. همچنین نظم، تناسب و اعتدال شرایط تحقق زیبایی است و موجودی چکیده کامل
        معناشناسی زیبایی شاخصه اولی است که ابن سینا آن را به عنوان الگویی از زیبایی مطرح می‌کند. از دیدگاه وی زیبایی، غایت فی نفسه نیست و در ارتباط با خداوند است که دارای ارزش می‌شود، و منشأ همه زیبایی‌ها واجب تعالی است. همچنین نظم، تناسب و اعتدال شرایط تحقق زیبایی است و موجودی زیباست که کمال شایسته خود را داشته باشد و زیبایی مساوق با وجود و امری عینی و مشکک است. ملاصدرا زیبایی را عین وجود می‌داند و قائل به اصالت، تشکیک و اشتداد زیبایی است. از نظر وی منشأ همه زیبایی‌ها خداوند است و هر زیبایی و کمالی پرتوی از زیبایی و کمال خداوند است. بنابراین با وجود اینکه هر دو فیلسوف در مورد زیبایی غالباً نظرات مشابهی دارند اما با توجه به نظام فلسفی آن دو، در بعضی از موارد در بیان مسائل تفاوت‌هایی دیده می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - کاربرد طرح‌واره‌های تصویری و استعاره‌های مفهومی در شعر انحطاط با تکیه بر مطالعات قرآنی
        فرشته جمشیدی علی اکبر محسنی
        10.30495/qsf.2021.684497
        در میان اسالیب زیباشناختی علم بیان، استعاره از رساترین و کارآمدترین ابزارهایی است که کاربرد آن بیش‌تر برای مفاهیم انتزاعی و دور از ذهن است تا فهم آن را ملموس و عینی کند و پیوسته می کوشد تا با ایجاد نوعی ساختارشکنی در معنا و واژگان توجه مخاطب را به خود جلب کند. از این طر چکیده کامل
        در میان اسالیب زیباشناختی علم بیان، استعاره از رساترین و کارآمدترین ابزارهایی است که کاربرد آن بیش‌تر برای مفاهیم انتزاعی و دور از ذهن است تا فهم آن را ملموس و عینی کند و پیوسته می کوشد تا با ایجاد نوعی ساختارشکنی در معنا و واژگان توجه مخاطب را به خود جلب کند. از این طریق ساختار مفهومی و بنیادی را پدید می آورد که برای اندیشیدن امور انتزاعی تر به کار می روند. این ساختارهای زبانی همان طرح واره های تصویری هستند. طرح واره ها در حقیقت، فرآیندی از ساختارهای شناختی زبان هستند که به واسطه تجربه های فیزیکی انسان در برخورد با جهان خارج به وجود می آیند. کوتاه سخن آنکه، ذهن قادر است داده های دریافتی محیط را مورد پردازش قرار داده و مفاهیم پیچیده معنایی را در بافت زبانی- گفتاری واکاوی و رمزگشایی کند. گفتنی است که در ساختار قصیده های سنتی و متون قرآنی، قصاید حماسی و شعر رثا سهم بسزایی را در این باره دارا هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - حوزه‌های معنایی لیل در قرآن
        ملیحه طاهری دولت آبادی ابوالقاسم عاصی مذنب احمد زارع زردینی حمید شمع ریزی
        10.30495/qsf.2021.684499
        معناشناسی از رویکردهای نوین در قرآن شناسی قرن اخیر است. این دانش در رشد و ارتقاء هرچه بیش‌تر قرآن شناسی امروز بسیار کارآمد بوده و مورد اقبال قرآن پژوهان قرار گرفته است. یکی از شاخه های معناشناسی، معناشناسی ساختاری است و در این میان از مباحث آن تعیین حوزه های معنایی یک و چکیده کامل
        معناشناسی از رویکردهای نوین در قرآن شناسی قرن اخیر است. این دانش در رشد و ارتقاء هرچه بیش‌تر قرآن شناسی امروز بسیار کارآمد بوده و مورد اقبال قرآن پژوهان قرار گرفته است. یکی از شاخه های معناشناسی، معناشناسی ساختاری است و در این میان از مباحث آن تعیین حوزه های معنایی یک واژه است. در نوشتار پیش رو، به تبیین حوزه معنایی لیل در قرآن کریم پرداخته شده است. روش انجام پژوهش، تحلیل متنی بر پایه الگوی هم نشینی و جانشینی کلمات با واژه لیل است. این بررسی نشان می‌دهد، واژگانی که در فرآیند هم نشینی و جانشینی با این واژه در ارتباط‌اند را می توان به زوج معنایی و زیرمجموعه های روابط معنایی شب و روز(فراگیر شدن، تقلیب لیل و نهار، تکویر لیل و نهار و...)؛ پدیده های همراه شب(ماه، ستارگان و تاریکی)؛ بخش های لیل (شفق، مغرب، و...)، کارکردهای لیل(عبادی، اجتماعی، تقویمی، طبیعی) و گونه‌های معنایی- مفهومی لیل(مکملی، اشتدادی، توزیعی و تقابلی) در قرآن مورد بررسی قرار داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - نقد و بررسی ترجمه و تفسیر آیه نشوز با تکیه بر واژه «ضرب»
        مجید خزاعی محمد کرمی نیا رضا رمضانی ابراهیم صالحی حاجی آبادی
        10.30495/qsf.2021.684502
        توجه به معانی و تطور برخی از کلمات و تحقیق در این گونه موارد منجر به ارائه فهم صحیح از متون دینی می‌گردد. از جمله این موارد می‌توان به معنای اضربوهن در آیه‌ نشوز اشاره کرد. بسیاری از مترجمین و مفسرین قرآن، ضرب در اینجا را به معنای زدن و تنبیه جسمانی ترجمه و تفسیر کرده‌ا چکیده کامل
        توجه به معانی و تطور برخی از کلمات و تحقیق در این گونه موارد منجر به ارائه فهم صحیح از متون دینی می‌گردد. از جمله این موارد می‌توان به معنای اضربوهن در آیه‌ نشوز اشاره کرد. بسیاری از مترجمین و مفسرین قرآن، ضرب در اینجا را به معنای زدن و تنبیه جسمانی ترجمه و تفسیر کرده‌اند، حال آنکه در کتب لغت یا معنای زدن ذکر نشده یا زدن یکی از معانی فرعی ضرب بیان شده است. در قرآن کریم هم لفظ ضرب و مشتقات آن در معانی متفاوتی استعمال شده و در روایاتی که از پیامبر اسلام(ص) وارد شده نیز ضرب به معنای غیر زدن استعمال شده و برخی از تابعین همچون عطاء معنای خشم گرفتن برای زن را از ضرب در آیه نشوز برداشت کرده‌اند و همچنین روایات فراوانی که از پیامبر اسلام در مورد نهی از زدن زنان وارد شده تمام این‌ها گویای آن است که ضرب در آیه نشوز معنایی غیر از آنچه مترجمین و مفسرین برداشت کرده‌اند دارد. لذا می‌توان گفت که اضربوهن لزوماً به معنای زدن جسمانی نیست، بلکه نوعی از برخورد با زنان ناشزه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - «بررسی تطبیقی روش تفسیری مواهب الرحمن و المیزان
        زهرا محب پورحقیقی محمد شریفانی
        همواره روش تطبیق در حصول به میزان حقیقت در اغلب موضوعات از موثرترین روشهاست.در عصر حاضر کتاب تفسیر مواهب الرحمن و المیزان از جمله تفاسیر فاخر عصر ماست که در نگاه کلی روش اجتهادی قرآن به قرآن شاخصه هردو تفسیر است. مقاله حاضر پس از تبیین ساختار کلی این دو تفسیر و اشاره به چکیده کامل
        همواره روش تطبیق در حصول به میزان حقیقت در اغلب موضوعات از موثرترین روشهاست.در عصر حاضر کتاب تفسیر مواهب الرحمن و المیزان از جمله تفاسیر فاخر عصر ماست که در نگاه کلی روش اجتهادی قرآن به قرآن شاخصه هردو تفسیر است. مقاله حاضر پس از تبیین ساختار کلی این دو تفسیر و اشاره به ویژگی های هر کدام در مقام تطبیق و مقایسه با به کارگیری روش قرآن به قرآن، تبیین مفردات واژگان و مساله مهم سیاق در هردو تفسیر پرداخته شده است.لکن در مقام مقایسه پرداختن به تبیین دقیق و جامع و گسترده معنای واژگان لغات از مولفه های شاخص تفسیر مواهب است که بحق از سبک نوینی برخوردار است. همانگونه که پرداختن بهمساله سیاق بعنوان یک نوآوری فاخر از خصوصیات بسیار مهم تفسیر المیزان است و در نهایت باید اعتراف کرد بهره گیری از هردو تفسیر میتواند مارا به فهم عمیق و جامع قرآن رهنمون کرد که این هنر مقاله حاضر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - نقد اقوال مفسرین در واژه أسماء سوره بقره با کاربست مطالعه معناشناختی
        محسن زارعی جلیانی محمد مهدی رضوانی حقیقی شیرازی احمد جعفری
        10.30495/qsf.2021.684494
        خداوند متعال واژه‌های قرآن کریم را به گونه‌ای معماری کرده است که برای درک برخی از آن‌ها باید شبکه‌ای از معناهای مرتبط به هم را تشکیل داد. یکی از این واژه‌ها، لفظ اسماء در آیات 31 تا 33 سوره بقره است. یافته‌ها حاکی از وجود اقوال تفسیری فراوانی در این خصوص است. در این نوش چکیده کامل
        خداوند متعال واژه‌های قرآن کریم را به گونه‌ای معماری کرده است که برای درک برخی از آن‌ها باید شبکه‌ای از معناهای مرتبط به هم را تشکیل داد. یکی از این واژه‌ها، لفظ اسماء در آیات 31 تا 33 سوره بقره است. یافته‌ها حاکی از وجود اقوال تفسیری فراوانی در این خصوص است. در این نوشتار تحلیلی کتابخانه‌ای، اقوال مفسرین به یازده وجه تقسیم گردیده و سعی شده است با کاربست روش معناشناختی ایزوتسو، آن‌ها را بررسی و نقد کرد و سپس تفسیر آیات مذکور با رویکرد معناشناختی به واژه "اسماء"، بیان می‌شود. اهمیت این موضوع، دست یافتن به شبکه معنایی واژه "اسماء" است چون اساساً ضرورت دارد برای ارائه تفسیر بهتر، مؤلفه‌های معنایی واژه‌ها را در بافت متنی قرآن کریم، وا کاوید. هدف این نوشتار، ارائه شبکه معنایی واژه "اسماء" به جامعه علمی قرآنی است تا نتایج آن در پژوهش‌های تفسیری و قرآن پژوهی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - واکاوی قدم صدق در قرآن کریم
        مظفر پور شیخعلی اندوهجردی علی محامد
        10.30495/qsf.2021.683422
        برخورداری از اراده‌ای پولادین در انجام کارها که از آن با عنوان قدم صدق و ثبات ‌‌قدم یاد می‌شود، جهت‌دهنده مسیر زندگی بر مدار عزت، سربلندی و پایداری در برابر ناملائمات فردی و نابرابری‌های اجتماعی می‌باشد که در تمامی حوزه‌های فقهی، عقیدتی و اخلاقی جاری بوده و آرامش خاطر د چکیده کامل
        برخورداری از اراده‌ای پولادین در انجام کارها که از آن با عنوان قدم صدق و ثبات ‌‌قدم یاد می‌شود، جهت‌دهنده مسیر زندگی بر مدار عزت، سربلندی و پایداری در برابر ناملائمات فردی و نابرابری‌های اجتماعی می‌باشد که در تمامی حوزه‌های فقهی، عقیدتی و اخلاقی جاری بوده و آرامش خاطر در کنار محبت الهی، برخورداری از فزونی رزق و برکت و کرامت و سلامتی را برای شخص به ارمغان می‌آورد؛ تا در مسیر الهی به سعادت، در ایمان به باور، در مخاصمات به حق، در تنگ‌دستی به شکر، در بیماری به سلامت، در تهذیب‌ نفس به تزکیه و در طلب علم و دانش به تقوا نائل آید. نقش این فضیلت اخلاقی در تأثیر تعالیم و آموزه‌های دینی به حدی جدی است که تکامل مؤلفه‌های دینی از قبیل ایمان، تقوا و عبودیت در کنار رسیدن به موفقیت به آن نسبت داده شده و از آن به عنوان رکن اساسی در تحقق ایمان تعبیر شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - تطبیق معنایی "شجاعت" در قرآن و فرهنگ جاهلی
        رمضان رضائی یدالله رفیعی
        در دوره جاهلی اعراب آداب و اندیشه‌های عجیب و غریبی داشتند. اسلام بیشتر این آداب و اندیشه‌ها را از آنجا که در اساس ناسازگار و مغایر با وحی و سنت الهی بود مردود شمرد، اما برخی از آن‌ها را با تغییرات و اصلاحاتی در شکل و جوهر پذیرفت و موفق شد که از آن‌ها اندیشه‌های اخلاقی م چکیده کامل
        در دوره جاهلی اعراب آداب و اندیشه‌های عجیب و غریبی داشتند. اسلام بیشتر این آداب و اندیشه‌ها را از آنجا که در اساس ناسازگار و مغایر با وحی و سنت الهی بود مردود شمرد، اما برخی از آن‌ها را با تغییرات و اصلاحاتی در شکل و جوهر پذیرفت و موفق شد که از آن‌ها اندیشه‌های اخلاقی متعالی‌ای بسازد. در این میان واژگان در انتقال این اصلاحات و تغییر مفاهیم نقش ارزنده‌ای را ایفا کردند. این مقاله با این فرض که معنای شجاعت جاهلی با معنای قرآنی آن یکی است به تبیین مقایسه‌ای مفهوم شجاعت در قرآن و فرهنگ جاهلی می‌پردازد، که حوزه معنایی وسیعی داشته و در انتقال معنای نسخ یک فرهنگ و ایجاد فرهنگی متعالی مؤثر بوده و معنای والای اخلاقی را بازگو می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - رسم شبکه معنایی(Semantics) واژه فتنه و مترادفات آن در قرآن
        خیریه عچرش مرضیه کهندل جهرمی
        واژه فتنه از کلمات کلیدی قرآن کریم می‌باشد که با واژگان دیگری چون کفر، شرک، قتل، عذاب و ... ارتباط سیستماتیک دارد. از طرفی خود کلمه فتنه در آیات مختلف معانی و وجوه گوناگونی داشته و در ضمن آیات قرآن در چندین معنی استعمال شده است. برخی از صاحب‌نظران معانی متعددی برای این چکیده کامل
        واژه فتنه از کلمات کلیدی قرآن کریم می‌باشد که با واژگان دیگری چون کفر، شرک، قتل، عذاب و ... ارتباط سیستماتیک دارد. از طرفی خود کلمه فتنه در آیات مختلف معانی و وجوه گوناگونی داشته و در ضمن آیات قرآن در چندین معنی استعمال شده است. برخی از صاحب‌نظران معانی متعددی برای این واژه بیان داشته‌اند. این نوشتار پس از بیان مقدمه‌ای کوتاه از علم معناشناسی، به تحلیل و بررسی وجوه معنایی فتنه در آیات قرآن کریم پرداخته؛ سپس ارتباط سیستماتیک فتنه با دیگر واژگان بررسی شده است؛ و به منظور اینکه مطالعه جامعی در معنای فتنه از نگاه قرآن شده باشد، فاعلیت فتنه، اسباب فتنه و اهداف فتنه تحت عناوین جداگانه همراه با رسم شبکه‌های معانی آن‌ها مورد مطالعه قرار گرفته است؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت، در این بررسی تمامی آیاتی که واژه فتنه در آن‌ها به کار رفته است مورد تأمل قرار گرفته‌اند و به آراء بسیاری از مفسران- با مذاهب مختلف- مراجعه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - معناشناسی تقیه در قرآن
        محمد عظیمی ده علی
        تقیه یکی از ارکان دین اسلام و مذهب شیعه و از مهم‌ترین عوامل بقای مذهب شیعه و البته اسلام به شمار می‌آید. از طرفی بر اساس روایات شیعه مسأله تقیه هم‌چنان و تا ظهور حضرت حجت(عج) جاری است و در زمانه ما هم به دلیل ایجاد نحله‌های گوناگون مذهبی و گستردگی ارتباطات، یافتن مصداق چکیده کامل
        تقیه یکی از ارکان دین اسلام و مذهب شیعه و از مهم‌ترین عوامل بقای مذهب شیعه و البته اسلام به شمار می‌آید. از طرفی بر اساس روایات شیعه مسأله تقیه هم‌چنان و تا ظهور حضرت حجت(عج) جاری است و در زمانه ما هم به دلیل ایجاد نحله‌های گوناگون مذهبی و گستردگی ارتباطات، یافتن مصداق تقیه از اهمیت والایی جهت ایمنی از خطراتی که مذهب شیعه را تهدید می‌نماید برخوردار است. این نوشتار که به سبک بنیادین و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای مهیا شده، به معناشناسی تقیه در قرآن را بیان می دارد. هم‌چنین فراهم‌سازی بستر عمل به تقیه و شرایط و مصادیق روشن آن را روشن می‌سازد، تا در ازای آن راهکارهای تقیه در جامعه کنونی پیاده گردند و به این واسطه، از بسیاری از مفاسد پرهیز از تقیه در جامعه کنونی جلوگیری شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - اعجاز توانش زبانی و کاربرد واژگانی قرآن
        حسین شمس ابادی مهدی ممتحن
        چکیده به کارگیری زبان به عنوان پدیده‌ای اجتماعی و یکی از ضرورت‌های زندگی اجتماعی، یکی از ویژگی‌های انسان اجتماعی به شمار می‌آید. مطالعات زبانی نیز در دنیای عرب تنها با نزول قرآن کریم پدیدار شد. واژه بخشی از زبان و مطالعه و بررسی چگونگی پیدایش، رشد و چکیده کامل
        چکیده به کارگیری زبان به عنوان پدیده‌ای اجتماعی و یکی از ضرورت‌های زندگی اجتماعی، یکی از ویژگی‌های انسان اجتماعی به شمار می‌آید. مطالعات زبانی نیز در دنیای عرب تنها با نزول قرآن کریم پدیدار شد. واژه بخشی از زبان و مطالعه و بررسی چگونگی پیدایش، رشد و دگرگونی، معنا و نیز کارکردهای گوناگون واژه هم بخشی از دانش زبانشناسی است. در این پژوهش برآنیم تا جایگاه قرآن کریم، این پدیده بی‌همتا را از نظر زبانی در میان دیگر پدیده های زبانی مشخص کنیم. کاربرد این واژه نشان از دیدگاه فراگیر قرآن کریم داشته و گونه‌ای اعجاز سبکی و متنی ویژه قرآن به‌شمار می‌رود. بر این پایه، از دید زبانشناسی نگاهی به توانش زبانی قرآن کریم‌ می‌اندازیم و کاربرد واژه امت و مظاهر برتری آن را بر فرد از لحاظ وظیفه و تکلیف، و پذیرش از سوی مردم، و سرانجام بزرگترین مفسران بررسی خواهیم‌کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - تأثیر قرآن و احادیث بر شرح ابن میثم بحرانی بر نهج البلاغه
        زهرا مهدوی مهر غلامعباس رضایی هفتادر
        علمای ادب از دیرباز برای اثبات صحت استعمال الفاظ یا توضیح و اثبات برخی قواعد صرفی و نحوی به آیات قرآن استناد می کرده اند. زیرا همه آن‌ها اتفاق نظر دارند که قرآن کریم قله فصاحت و بلاغت در زبان عربی است. اما در خصوص استشهاد به احادیث میان علما اختلاف نظر وجود دارد. برخی ا چکیده کامل
        علمای ادب از دیرباز برای اثبات صحت استعمال الفاظ یا توضیح و اثبات برخی قواعد صرفی و نحوی به آیات قرآن استناد می کرده اند. زیرا همه آن‌ها اتفاق نظر دارند که قرآن کریم قله فصاحت و بلاغت در زبان عربی است. اما در خصوص استشهاد به احادیث میان علما اختلاف نظر وجود دارد. برخی استشهاد به احادیث را جایز دانسته و برخی دیگر از آن منع کرده اند. هرچند که همگی به افصح بودن پیامبر(ص) معترف‌اند. ابن میثم بحرانی که از بزرگان شیعی فقه، فلسفه، کلام و ادب قرن هفتم است، در شرح مشهور و ارزشمندی که بر نهج البلاغه نوشته است، در موارد بسیاری همچون شرح واژگان و عبارات یا توضیح قاعده های صرفی و نحوی به آیات قرآن و احادیث استناد کرده است. مقاله حاضر استشهادات ابن میثم به قرآن و احادیث را در شرح وی مورد بررسی قرار داده و نقدهایی را در خصوص استشهاد به برخی روایات، بر وی وارد دانسته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - کارکرد علم دلالات در کثرت معنایی وجوه قرآن
        اعظم پرچم پروین فنایی
        مراد از علم وجوه قرآن معنای موضوع له واژه ها نیست، بلکه معنای کاربردی یا مستعملٌ فیه آن ها است. به این معنا که واژ هها در بافت و سیاق آیات به صورت مصادیق و معانی مختلف حقیقی، مجازی و یا کنایه ای، و نیز به نحو اشتراک لفظی و غالباً به شیوه اشتراک معنوی به کار می روند. این چکیده کامل
        مراد از علم وجوه قرآن معنای موضوع له واژه ها نیست، بلکه معنای کاربردی یا مستعملٌ فیه آن ها است. به این معنا که واژ هها در بافت و سیاق آیات به صورت مصادیق و معانی مختلف حقیقی، مجازی و یا کنایه ای، و نیز به نحو اشتراک لفظی و غالباً به شیوه اشتراک معنوی به کار می روند. اینگونه کاربردها در دانش وجوه موجود است ولی هیچ کدام از منابع وجوه در بیان معانی و مصادیق واژه ها به نوع دلالات الفاظ و به شاهد لغوی و سیاقی آن ها نپرداخت هاند. مقاله حاضر در صدد تبیین این موضوع در آیاتی چند از واژه های ظلم و فسق و طغیان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - معناشناسی واژه‌ جهل در قرآن کریم
        علی رفیعی حسن عبدالهی
        در این نوشتار ضمن ریشه‌شناسی واژه "جهل"، مشتقّات آن در قرآن بررسی شده و سیر تطوّر، وجوه معنایی و چگونگی استعمال آن‌ها در مقابل حلم، عقل، اسلام و نیز حوزه معنایی آن‌ها و ارتباط‌شان با واژگان مترادف، متقابل و مجاور با معنای اصلی، بر محور جانشینی یا هم‌نشینی، تبیین و تشریح چکیده کامل
        در این نوشتار ضمن ریشه‌شناسی واژه "جهل"، مشتقّات آن در قرآن بررسی شده و سیر تطوّر، وجوه معنایی و چگونگی استعمال آن‌ها در مقابل حلم، عقل، اسلام و نیز حوزه معنایی آن‌ها و ارتباط‌شان با واژگان مترادف، متقابل و مجاور با معنای اصلی، بر محور جانشینی یا هم‌نشینی، تبیین و تشریح گردیده است. بدین‌منظور، مطالب در دو قسمت معناشناسی تاریخی و معناشناسی توصیفی، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بیان شده است. در قرآن کریم مشتقّات فعلی آن، به تعداد 24 بار و در هر دو معنا استفاده شده است؛ اما بیش‌تر مربوط به معنای اول می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - بررسی تطبیقی چندمعنایی واژه «یَد» در قرآن کریم و نهج البلاغه در پرتو نظریه استعاره شناختی
        جعفر عموری عبدالرضا عطاشی
        چندمعنایی یکی از شاخه‌های دانش معناشناسی است. این شاخه از دانش به واکاوی وجوه متعدد معنایی با توجه به روابط هم‌نشینی واژگان در سطح جمله و بستر کلام می‌پردازد. واژه ید از اندام واژه‌هایی است که در سخن خداوند متعال مورد توجه قرار گرفته است. همچنین پیشوای خطیبان و ادیبان ا چکیده کامل
        چندمعنایی یکی از شاخه‌های دانش معناشناسی است. این شاخه از دانش به واکاوی وجوه متعدد معنایی با توجه به روابط هم‌نشینی واژگان در سطح جمله و بستر کلام می‌پردازد. واژه ید از اندام واژه‌هایی است که در سخن خداوند متعال مورد توجه قرار گرفته است. همچنین پیشوای خطیبان و ادیبان امام علی(ع) از این واژه در خطبه‌های خود استفاده کرده است. ایشان با ظرافت خاص از این واژه برای مقاصد خود سود جسته‌اند. نوشتار حاضر چندمعنایی واژه ید را از میان واژگان چندمعنایی در قرآن کریم و نهج البلاغه مورد بررسی تطبیقی قرار می‌دهد. بدین منظور برخی از عبارات استعاری و مجازی موجود در قرآن کریم و نهج البلاغه که بر این واژه دلالت دارند، جمع آوری و بررسی شده است تا وجوه متعدد معنایی واژه ید مشخص شود. بی‌تردید فهم و دریافت معانی قرآن و نهج البلاغه، بدون شناخت و درک معانی واژگان، ممکن نیست. با توجه به چنین ضرورتی، این پژوهش، با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و استخراج شواهد، به توصیف و تحلیل سیر تحول معنایی واژه ید در قرآن کریم و نهج البلاغه پرداخته است. یافته‌های این پژوهش حکایت از آن دارد که معنای اصلی واژه ید به دلیل کاربردهای استعاری و مجازی دچار توسیع‌های معنایی و در نتیجه چندمعنایی شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - واکاوی وجوه معنایی واژه لعن در قرآن
        غلامرضا شهرکی فلاح الهام زرین کلاه
        واژه لعن و مشتقات آن در مجموع 41 بار در قرآن به کار رفته است. این مقاله با بکارگیری روش کتابخانه‌ای و تحلیل داده‌ها، با مبنا قرار دادن دیدگاه مفسران و با استناد به کتب لغت در صدد تبیین دقیق این مسأله است که این واژه به چه معانی به کار رفته، ارتباط معنایی آن با واژگان مش چکیده کامل
        واژه لعن و مشتقات آن در مجموع 41 بار در قرآن به کار رفته است. این مقاله با بکارگیری روش کتابخانه‌ای و تحلیل داده‌ها، با مبنا قرار دادن دیدگاه مفسران و با استناد به کتب لغت در صدد تبیین دقیق این مسأله است که این واژه به چه معانی به کار رفته، ارتباط معنایی آن با واژگان مشابه چگونه بوده و وجوه معنایی آن در قرآن چیست. طبق بررسی صورت گرفته واژه لعن که پیشینه آن طبق بیان قرآن به زمان امت‌های پیشین می‌رسد، در اصل لغت به معنای دوری از رحمت است و با واژگانی مانند سبّ، قتل، بهل و بعد ارتباط معنایی داشته و در قرآن به شش وجه معناییِ دوری از رحمت، عذاب، مسخ کردن، غضب الهی، جاری شدن حد و نفرین کردن به کار رفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - معناشناسی تاریخی واژگان قرآنی: تحلیلی بر انواع دگردیسی و تأثیر آن بر فرآیند تفسیر
        احمد اسدی محمدجواد اسکندرلو علیرضا کاوند
        قرآن‌کریم به‌ عنوان تنها متن وحیانی بدون تغییر، حقیقت را در قالب واقعیت با هدف فهم، به ‌اجمال بیان داشته است و عقل انسان به ‌عنوان مهم‌ترین حجت فهم، درگیر کاوش در کشف لایه‌های معنایی آن شده است. واقعیت قرآن در قالب زبان بشری تحقق یافته است و خالق آن بر اساس حکمت مطلق خو چکیده کامل
        قرآن‌کریم به‌ عنوان تنها متن وحیانی بدون تغییر، حقیقت را در قالب واقعیت با هدف فهم، به ‌اجمال بیان داشته است و عقل انسان به ‌عنوان مهم‌ترین حجت فهم، درگیر کاوش در کشف لایه‌های معنایی آن شده است. واقعیت قرآن در قالب زبان بشری تحقق یافته است و خالق آن بر اساس حکمت مطلق خود، از تمام فضای زبانِ انتخاب شده بشری در جهت انتقال مفاهیم استفاده نموده است. لذا مهم‌ترین مبنای فهم دقیق، بررسی و درک دقیق لفظ است. در دوران معاصر تحقیقات وسیعی با رویکردهای نشانه‌شناسانه در دو حوزه معناشناسی و کاربردشناسی انجام شده است. یکی از زیرمجموعه‌های معناشناسی، معناشناسی تاریخی واژگان است. بررسی تغییرات معنایی واژگان در گذر زمان با توجه به ویژگی‌های زبان بشری از مفاهیمی است که مفاهیم واژگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دگرگونی‌های فرهنگی در بستر زمان و ایجاد انقلاب‌ها، تغییر مفاهیم در بستر تاریخ، باعث دگردیسی معناشناختی واژگان می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - بررسی رابطه معنایی با ویژگی‌های آوایی و میزان بسامد همخوان‌ها در القای مفاهیم آیات قرآنی
        جلال رحیمیان فرشته محمدپور
        یکی از مهم‌ترین جنبه‌های اعجاز زبانی قرآن، موسیقی دلنشین آن است که یکی از مؤلفه‌های آن، القای معانی دینی می‌باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی رابطه معنا و آوا در مفاهیم مربوط به موضوعات اخلاقی و معاد بپردازد و تأثیر آن را در پذیرش و اندازه انگیختگی توسط خواننده یا چکیده کامل
        یکی از مهم‌ترین جنبه‌های اعجاز زبانی قرآن، موسیقی دلنشین آن است که یکی از مؤلفه‌های آن، القای معانی دینی می‌باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی رابطه معنا و آوا در مفاهیم مربوط به موضوعات اخلاقی و معاد بپردازد و تأثیر آن را در پذیرش و اندازه انگیختگی توسط خواننده یا شنونده بررسی کند. روش بکاررفته در این پژوهش، کتابخانه‌ای، توصیفی- تحلیلی و آماری می‌باشد. نتایج حاصل از بررسی داده‌های مورد نظر نشان داد که همخوان‌های انسدادی در بیان مفهوم معاد بیش‌ترین میزان بسامد و همخوان‌های سایشی بیش‌ترین میزان بسامد در بیان مفاهیم اخلاقی را دارا می‌باشند. این موضوع نشان می‌دهد که ارتباط مستقیمی بین مشخصه‌های آوایی و مفاهیم مورد نظر وجود دارد. بدین معنی که هر واکه و همخوان بیانگر یک احساس است. این مسأله، امری فطری است و تقریباً در تمام زبان‌های دنیا وجود دارد و نشان‌دهنده این است که قرآن کریم از همه ظرفیت‌ها و امکانات برای تبلیغ پیام سعادت بهره‌مند است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - بررسی تطبیقی آیه محبت از دیدگاه فریقین با تأکید بر معناشناسی آیه
        محمد جهادی علیرضا صابریان حمید محمد قاسمی
        به اعتقاد امامیه، آیات بسیاری در قرآن کریم درباره امامت و ولایت و همچنین مقام و فضائل اهل بیت(ع) است که از جمله آیات در فضائل اهل بیت(ع)، آیه 54 سوره مائده یعنی آیه محبت است که در شأن نزول این آیه اقوال متعددی میان مفسران شیعه و سنی از قرن چهارم تا کنون وجود دارد که اکث چکیده کامل
        به اعتقاد امامیه، آیات بسیاری در قرآن کریم درباره امامت و ولایت و همچنین مقام و فضائل اهل بیت(ع) است که از جمله آیات در فضائل اهل بیت(ع)، آیه 54 سوره مائده یعنی آیه محبت است که در شأن نزول این آیه اقوال متعددی میان مفسران شیعه و سنی از قرن چهارم تا کنون وجود دارد که اکثریت اهل سنت آیه را در شأن ابوبکر و اکثر مفسران شیعه آن را در شأن امیر مؤمنان علی(ع) می‌دانند که در بررسی مصادیق این آیه دو راه وجود دارد: الف) بررسی روایات مؤید شأن نزول ب) بررسی صفات مذکور در آیه شریفه و مفهوم شناسی واژگان آن مفسران در مفهوم شناسی صفات مذکور، تسامح کرده‌اند که این مقاله سعی دارد در رویکردی جدید با مفهوم شناسی واژگان آیه همچون ارتداد، محبت، نفاق، ولایت، مرض و سلامت قلب و با تکیه بر وحدت سیاق آیات 52 سوره مائده تا 55 سوره مائده، مصادیق مورد نظر آیه را متعیّن نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - جایگاه تشبیه تمثیلی در قرآن کریم(مطالعه موردی: تشبیهات تمثیلی در موضوع انفاق)
        عبدالرحیم زارعیان جهرمی صفدر شاکر ابراهیم زارعی فر
        10.30495/qsf.2021.684514
        از ابزارهای مهمی که می‌توان به وسیله آن، مفاهیم و مطالب را دقیق‌تر و سریع‌تر به اذهان مردم منتقل نمود، استفاده از ضرب المثل، تشبیه، تمثیل و غیره است. قرآن کریم در راستای بیان پیام‌های هدایتی در قالبی بلاغی و مفهومی، از ابزارهایی همچون استفاده از مثال و تشبیه تمثیلی بهره چکیده کامل
        از ابزارهای مهمی که می‌توان به وسیله آن، مفاهیم و مطالب را دقیق‌تر و سریع‌تر به اذهان مردم منتقل نمود، استفاده از ضرب المثل، تشبیه، تمثیل و غیره است. قرآن کریم در راستای بیان پیام‌های هدایتی در قالبی بلاغی و مفهومی، از ابزارهایی همچون استفاده از مثال و تشبیه تمثیلی بهره برده است. یکی از بهترین روش‌هایی که قرآن می‌تواند معارف عقلی و مفاهیم معنوی را برای مردم تبیین نماید، تشبیه و تمثیل است؛ چراکه به وسیله تشبیه و تمثیل، واقعیت‌ها با زبانی ساده و روان به ذهن متبادر می‌گردد. در قرآن مجید حدود 500 آیه وجود دارد که دارای تشبیه، تمثیل، کنایه، مجاز و تشبیه تمثیلی می‌باشد. این مقاله در صدد است با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی، پس از تبیین مفهوم تشبیه تمثیلی و کارکرد قرآنی آن، تشبیهات تمثیلی قرآن کریم در مقوله انفاق را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - تقابل واژگان عسر و یسر در قرآن کریم
        محمدعلی کاظمی تبار حسین بازودار قوی سفلایی
        هدف ما در این پژوهش، بررسی معناشناختی تقابل واژگان عسر و یسر در قرآن کریم است؛ زیرا علاوه بر منابع لغت، یکی از بهترین راه‌های دانستن معنای واژگان، استفاده از واژگانی است که با یکدیگر تقابل معنایی دارند. راه دیگر، استفاده از سیاق آیات قبل و بعد است. گاه از روی سیاق یا مع چکیده کامل
        هدف ما در این پژوهش، بررسی معناشناختی تقابل واژگان عسر و یسر در قرآن کریم است؛ زیرا علاوه بر منابع لغت، یکی از بهترین راه‌های دانستن معنای واژگان، استفاده از واژگانی است که با یکدیگر تقابل معنایی دارند. راه دیگر، استفاده از سیاق آیات قبل و بعد است. گاه از روی سیاق یا معنای واژه مقابل، معانی‌ای از یک واژه فهمیده می‌شود که در هیچ کتاب لغتی به چشم نمی‌خورد. ضمن اینکه بین معنای فهمیده شده و اصل ریشه واژه، قرابت معنایی وجود دارد. هرچه بیش‌تر به کنه معانی آیات پی ببریم بیش ‌از پیش از مفاهیم آیات قرآن لذت خواهیم برد و بهتر در زندگی مادی و معنوی‌مان از آیات خداوند بهره‌مند خواهیم شد. از مهم‌ترین نتایج این پژوهش، پی بردن به زیبایی‌های معناشناختی آیات قرآن در کنار شناخت دقیق‌تر معنای این دو واژه، آشنایی با دو روش مذکور و بکارگیری آن‌ها است و اینکه هرگاه خداوند ابتدا یسر را ذکر نموده و سپس عسر را بیان کرده است به نوعی هشدار داده و هرگاه عسر بر یسر مقدم شده است نوید و امید به برطرف شدن سختی و رسیدن به گشایش داده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - حقل الألفاظ الدّالة علی "الکرَم" فی شعر حاتم الطّائی؛ دراسة دلالية
        مهران نجفی حاجیور
        10.30495/cls.2021.679143
        يقوم هذا البحث بدراسة دلالية في شعر حاتم الطّائي. بعد لمحةٍ إلي علم الدّلالة والحقول الدّلالية ونَظرة عاجلةٍ إلي حياة حاتم، درسنا کل الألفاظ التي تدلّ علي معني الکرَم وإنفاق المال کسباً لحمد الله والناس في شعره. ولقد حاولنا في جميع موضوعات البحث أن نتعامل مع شعر حاتم بأ چکیده کامل
        يقوم هذا البحث بدراسة دلالية في شعر حاتم الطّائي. بعد لمحةٍ إلي علم الدّلالة والحقول الدّلالية ونَظرة عاجلةٍ إلي حياة حاتم، درسنا کل الألفاظ التي تدلّ علي معني الکرَم وإنفاق المال کسباً لحمد الله والناس في شعره. ولقد حاولنا في جميع موضوعات البحث أن نتعامل مع شعر حاتم بأسلوب تحليلي لما نجده من أن التحليل يمکن أن يکشف لنا عن أدقّ تفاصيل الأمور ويوضح لنا حقيقة العلاقة بين هذه الألفاظ التي تدلّ علي معني الکرم وإنفاق المال وإنّ المنهَج الذي نعتمده هو المنهج الوصفي ولا يخفی أنّنا لکي نصف بدقة، فعلينا أن نحلل بعمق لتتضح صورة الوصف من خلال رصد أدق ملامحها، ولم تکن غايتنا من هذا البحث إلّا أن تُکشف لنا هذه العلاقات الکامنة والخفية التي تجول إثناء هذه الکلمات ودورها في شعر حاتم. وبإستخراج ألفاظ هذا الحقل الدلالي ودراستها وتبیین علاقاتها الدلالية مع الألفاظ الأخری، قمنا بالتحليل الدلالي لشعر حاتم الطائي. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - دراسة مقارنة لبعض الجمل الإنشائیة، التعجبیة والندائیة وأنواعها (النداء، الندبة، الاستغاثة) والتمني والمدح والذمّ باللغتين الفارسية والعربية.
        حسن سعادت‌فر عالیه يوسف فام علیرضا باقر
        10.30495/cls.2023.1994861.1445
        هناك العديد من القواسم المشتركة بين علم المعاني في اللغتين الفارسية والعربية. لقد قلد معظم علماء الخطاب الفارسي في أعمالهم وذكروا نفس محتويات دلالات اللغة العربية دون تغيير أو ببراهين فارسية ومن ناحية أخرى، فقد ذكروا المزيد من القواسم المشتركة والتعبير عن الاختلافات لا چکیده کامل
        هناك العديد من القواسم المشتركة بين علم المعاني في اللغتين الفارسية والعربية. لقد قلد معظم علماء الخطاب الفارسي في أعمالهم وذكروا نفس محتويات دلالات اللغة العربية دون تغيير أو ببراهين فارسية ومن ناحية أخرى، فقد ذكروا المزيد من القواسم المشتركة والتعبير عن الاختلافات لا مكان له في أعمالهم. بحث هذا البحث في الاختلافات القائمة فيما يتعلق بموضوعات النداء، والندبة، والإستغاثة، والمدح ، والذمّ، والتعجب، والتمنّي والترجيّ بمساعدة خبراء في دلالات اللغتين الفارسية والعربية. النتيجة النهائية هي أنه في المواضيع المذكورة أعلاه، في حين أن هناك قواسم مشتركة، هناك أيضًا اختلافات. أيضًا، غالبًا ما يكون النموذج الهيكلي للجمل العربية قائمًا على القواعد والقياس، ولكن في اللغة الفارسية، غالبًا ما لا تحتوي الموضوعات المذكورة أعلاه على قواعد هيكلية خاصة ومتماسكة. وعادة ما يتم تلقي المحتوى بطرق مثل نوع التعبير ونبرة المتحدث.النتيجة النهائية هي أنه في المواضيع المذكورة أعلاه، في حين أن هناك قواسم مشتركة، هناك أيضًا اختلافات. أيضًا، غالبًا ما يكون النموذج الهيكلي للجمل العربية قائمًا على القواعد والقياس، ولكن في اللغة الفارسية، غالبًا ما لا تحتوي الموضوعات المذكورة أعلاه على قواعد هيكلية خاصة ومتماسكة. وعادة ما يتم تلقي المحتوى بطرق مثل نوع التعبير ونبرة المتحدث. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - مقارنة أسلوبية بين قصيدتي في رثاء بغداد لشمس الدين الكوفي و في رثاء قرطبة لابن شُهَيد
        سیده محترم شب پابیشه سید بابک فرزانه علیرضا باقر مرضیه قلی تبار
        10.30495/cls.2022.1959409.1368
        تحاول الدراسات الأسلوبیة دراسة بناء الشعر وتحلیل أجزائه بغیة الکشف عن نظمه وفقا للمستویات الصوتیة والترکیبیة والبلاغیة لتُمَیِّز بعدَ ذلک بین نتاج الأدباء وتَحکُمَ علی الرصین السمین منه؛ ممّا هو غثّ هَزِلٌ یتَخَلّلهُ الوهنُ والخور. والأسلوبیة تطمح إلی دراسة البنیات الأس چکیده کامل
        تحاول الدراسات الأسلوبیة دراسة بناء الشعر وتحلیل أجزائه بغیة الکشف عن نظمه وفقا للمستویات الصوتیة والترکیبیة والبلاغیة لتُمَیِّز بعدَ ذلک بین نتاج الأدباء وتَحکُمَ علی الرصین السمین منه؛ ممّا هو غثّ هَزِلٌ یتَخَلّلهُ الوهنُ والخور. والأسلوبیة تطمح إلی دراسة البنیات الأسلوبیة في الخطاب الأدبي" البنیة الإیقاعیة والترکیبیة والدلالیة" وغایتها في ذلک کشف العلاقات التي تربط هذه البنیات بغیة الوصول إلی ما یتفرد به الخطاب الأدبي من حیث بنائه اللغوي وإدراک القیمة الفنیة والأدبیة التي تکمن وراءها. وقد استهدفت هذه الدراسة دراسة الأسلوبیة والأسلوب لغة واصطلاحا ومستویاتها الثلاثة: المستوی الصوتي والمستوي الدلالي والمستوی الترکیبي وقامت بالمقارنة الأسلوبیة في قصیدتین: إحداهما لشمس الدین الکوفي والأخری لابن شهید. القصیدة الأولی یرثي بها الشاعر مدینته الحبیبة "بغداد" والأخری یبکي لفقده قرطبة. وبعد دراسة سمات الأسلوبیة وخصائصها في کلا القصیدتین وعقد المقارنة بینهما خلصت إلی أن کلا من الشاعرین قد استخدم سمات الأسلوبیة لیودعها معانيَ یَعجز ظاهرُ اللغة عن إیصالها للمتلقي، وعند المقارنة اتضح أنَّ کلَّ واحد منهما قد تفوّق في بعض تلک الخصائص علی صاحبه وأخفق في بعضها؛ کما أنّه ظَهَرَ أنّ هناک توازنا مقصودا في إیقاع القصیدتین وأنَّ التکرار الصوتيّ متناسق له دلالة علی قصد الشاعر علماً أنّ هذه الدراسة استخدمت المنهج التحلیلي والوصفي وأیضا استفادت من الأحصاء لبیان خصائص الأسلوبیة في القصیدتین. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - البنیة الإیقاعیة في مجموعة "الملائكة تعود إلى العمل" لعبدالعظیم فنجان
        جاسم زغير الموسوي حميده صالحي
        10.30495/cls.2023.1987287.1422
        تلعب الدلالات الصوتية دوراً اساسياً في التعبير عن جماليّات، وذلك من خلال دراسة صفات الأصوات وتكرار الألفاظ و تناسبها مع معاني، لم یقتصر الشعر العراقي المعاصر علی رعایة حسن النظم فحسب وإنّما کان الإهتمام مع ذلک و قبله بالمعنی.عبدالعظيم فنجان (1955-) شاعر عراقي أنشد أشعار چکیده کامل
        تلعب الدلالات الصوتية دوراً اساسياً في التعبير عن جماليّات، وذلك من خلال دراسة صفات الأصوات وتكرار الألفاظ و تناسبها مع معاني، لم یقتصر الشعر العراقي المعاصر علی رعایة حسن النظم فحسب وإنّما کان الإهتمام مع ذلک و قبله بالمعنی.عبدالعظيم فنجان (1955-) شاعر عراقي أنشد أشعاراً رومنطيقياً في الأدب العربي المعاصر وأبرز مجموعاته الشعرية هو "الملائكة تعود إلى العمل" يتألف من قسمين، الأول:"شعبٌ من الفراشات والبلور"، وهو احتفاء بالحب بكافة تنويعاته، أما الثاني فيحمل عنوان "أسطورة سارق الكتب" ويتناول أساطير شخصية لرجال ونساء، مع فقرة مهمة اسمها "إنجيل ملفق" حيث تختلط الحكمة بالقصيدة اليومية.في شعره نوعُ من الموسيقي التي لم يدرك الا بواسطه احساس رقيق و فهم دقيق. هذا الموسيقي داخلي تخفي في ضمير الألفاظ و التراكيب والجمل و تؤثر في السامع تأثيراً خاصاً. يلتفت هذا البحث إلی الجماليّة الصوتية من خلال دلالات الاصوات، وبیان خصائص الأصوات الشعرية. اخترنا مجموعة الشعرية "الملائكة تعود إلى العمل" لكثرة ما رأينا فيه من دلالة الأصوات علي موضوعه وبسبب دلالات هذه التقنيات الصوتية في شعر الشاعر. والغرض من هذه المقالة كشف عن أبعاد جماليّة صوتيّة والوجوه الدلاليّة والمنهج المختاره في هذا البحث هو المنهج الوصفي – التحليلي وفقاً لطبيعة الموضوع الذي يحتاج الي التحليل والبحث. أما أهمّ نتائج البحث: فمن أبرز سمات مجموعة شعرية "الملائكة تعود إلى العمل" رعاية القوافي والايقاع وكثرة استخدام حروف اللين والمد التي تمنح قصيدة موسيقي بارعة؛ كما أن ّالتكرار ظاهرة أخري في هذه المجموعة الشعرية تؤثر في الايحاء و التوكيد علي المعني المراد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - علم الدلالة للألفاظ العربیة فی "البـیان والتبیـین" عند الجاحظ
        فیروز حریرچی سیدة رقیة مهری نژاد
        یعتبر الجاحظ من أبرز مشاهیر العلم والأدب فی العالم، کما یعتبر إلى جانب اضطلاعه فی مختلف العلوم والمعارف والأدب، من جهابذة علم الکلام والعقائد، بحیث وضع باسمه مذهب جدید سمِّی فی تاریخ علم الکلام بالجاحظیّة. أما آثاره ومؤلفاته، أیّا کان موضوعها، فلا تکاد تخلو من الجانب ال چکیده کامل
        یعتبر الجاحظ من أبرز مشاهیر العلم والأدب فی العالم، کما یعتبر إلى جانب اضطلاعه فی مختلف العلوم والمعارف والأدب، من جهابذة علم الکلام والعقائد، بحیث وضع باسمه مذهب جدید سمِّی فی تاریخ علم الکلام بالجاحظیّة. أما آثاره ومؤلفاته، أیّا کان موضوعها، فلا تکاد تخلو من الجانب الأدبی، بل ویغلب علیها الأسلوب الأدبی. إن من أهم مآثر الجاحظ کتاب "البیان والتبیـین" الذی طبقت الآفاق شهرته، ویحتوی علی العدید من المواضیع المفیدة. ومما یستشف فی هذا الکتاب فضلا عن تعدد الموضوعات هو ما عرض الجاحظ من مقدرته العلمیة الکبیرة، وقریحته الأدبیة الفائقة، ومن أبلغ أعماله فی الکتاب أهمیة من الوجهة الأدبیة، یمکن الإشارة إلى دراسات علم الدلالة للألفاظ وفق المنهجین القدیم والحدیث، وإن قام علم الدلالة الحدیثة علی أسس لم تکن معهودة شائعة فی القدیم، فلا یدل هذا علی أن المناهج التی کان المتقدمون یتناولون بحوثهم علی أساسها غیر مقبولة لدی المعاصرین، وقد حاولت کاتبة هذه السطور فی إثبات وثاقة أخبار المتقدمین وإتقان أسالیب استخدمها الجاحظ کأحد المتقدمین فی بیان الألفاظ وتفسیرها. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - دراسة أسلوبیة فی سورة القدر وفق نظریة دسوسور
        فاطمه بختیاری بتول مشکین‌فام
        یتناول هذا البحث دراسـة سورة قدر وفق المنهج الأسلوبی ودراسة مواطن الجمال الفنی الکامنة وراءها، وأخص بالذکر هنا الدراسة الاسلوبیة المتعلقة بالمستویات الدلالیة والصوتیة والترکیبیة وسیلة فی التحلیل النص الأدبی، والکشف عن بنیته العمیقة ذروة سنامه الوصول إلی دراسة تطبیقیة لل چکیده کامل
        یتناول هذا البحث دراسـة سورة قدر وفق المنهج الأسلوبی ودراسة مواطن الجمال الفنی الکامنة وراءها، وأخص بالذکر هنا الدراسة الاسلوبیة المتعلقة بالمستویات الدلالیة والصوتیة والترکیبیة وسیلة فی التحلیل النص الأدبی، والکشف عن بنیته العمیقة ذروة سنامه الوصول إلی دراسة تطبیقیة للسورة من وجهة النظر دی سوسر و أثرها فی نفس المتلقی. المستوی الصوتی فقد ساهم مساهمة فعالة فی إیضاح المعنی من خلال جرس الحروف والفاصلة القرآنیة، والموازنات الصوتیة. أمّا لدلالات اللغویة فی سورة القدر فلها دور واضح فی توصیل المعنی،کما نجد للدلالة الترکیبیة الأثر الواضح فی إیراد المعنی. والجمل الإسمیة فی هذه السورة مکتنزة بالدلالات التی تصب لخدمة مکانة لیلة القدر. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - أسالیب الجملة فی تراث أئمة أهل البیت
        محمد حسن معصومی
        اسالیب الجملة أو ما یطلق علیها فی البلاغة العربیة التقلیدیة بالمعانی الثوانی، فن من الفنون التی لاتستغنی عنها النصوص الأدبیة،کونها تعمق المعنى فی المتلقی و تزید النص روعة و أبّهة، و فی هذا السیاق بادم أئمة أهل البیت (ع) الى استخدام و توظیف هذه الأسالیب للغرض الدینی و نش چکیده کامل
        اسالیب الجملة أو ما یطلق علیها فی البلاغة العربیة التقلیدیة بالمعانی الثوانی، فن من الفنون التی لاتستغنی عنها النصوص الأدبیة،کونها تعمق المعنى فی المتلقی و تزید النص روعة و أبّهة، و فی هذا السیاق بادم أئمة أهل البیت (ع) الى استخدام و توظیف هذه الأسالیب للغرض الدینی و نشر ثقافة السماء، اذ راحوا یتفنّنون فیها، حتى أصبح تضرب بتاجا تهم المثل فی الروعة و الطلاوة فی هذا العقل، و ترمی هذه المحاولة الى کشف جانب ضئیل من هذه الأسالیب المستخدمة فی روایاتهم و ذلک للتأکید على هذه العتیقة أن هؤلاء الراسخین فی العلم هم القدوة فی العمل اأدبی الراقی، سواء فی المجال الذی عالجناه فی هذه المقالة أم فی سواها من النصوص. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - دراسة الآراء اللغویة عند أبی حیان التوحیدی فی کتاب "المقابسات"
        فاطمه خزلی سیدعطاءالله افتخاری مرضیه قلی تبار
        المُقابسات من أهم الکتب التی ألّفها التوحیدی وأکثرها تمیزاً، فهو أقرب إلی أن یکون کتاباً فلسفیا متخصصا یؤرّخ فترة خصبة من تاریخ الفلسفة العربیة الإسلامیة فی القرن الرابع الهجری. ومن أهمّ نتائج هذا البحث إن جهود التوحیدی فی هذا الکتاب ینقسم إلی قسمین هامّین وهما الجانب ا چکیده کامل
        المُقابسات من أهم الکتب التی ألّفها التوحیدی وأکثرها تمیزاً، فهو أقرب إلی أن یکون کتاباً فلسفیا متخصصا یؤرّخ فترة خصبة من تاریخ الفلسفة العربیة الإسلامیة فی القرن الرابع الهجری. ومن أهمّ نتائج هذا البحث إن جهود التوحیدی فی هذا الکتاب ینقسم إلی قسمین هامّین وهما الجانب اللفظی والجانب الدلالی. وهذا الجانب اللفظی یستوعب بعدّة أمور وتلک ضبظ المفردات، اللغات فی المفردة، الإفراد والتثنیة والجمع، التذکیر والتأنیث، المقصور والممدود، المولد والمعرب، والجانب الدلالی یحتوی الأصول الإشتقاقیة، دلالة المفردات، الفروق اللغویة، الترادف والتضاد، التصحیح اللغوی. إعتمدنا فی هذه المقالة بمنهج الوصفی التحلیلی، نجعل کتاب المقابسات بین أیدینا ونستخرج النصوص التی ترتبط بالجوانب اللفظیة والدلالیة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - تحلیل نحو داستان کوتاه «انتخاب» سیمین دانشور بر مبنای مکتب پاریس
        فهیمه گلنار احمد ذاکری
        10.30495/dk.2022.690472
        تحلیل نشانه معناشناختی مکتب پاریس به بررسی نحوۀ ارتباط نشانه‌های زبانی در نظام گفتمانی و بررسی دو ساختار روایتی و معناشناختی در دو سطح روساخت و ژرف‌ساخت می‌پردازد. این تحلیل نشان ‌می‌دهد که یک نشانه در ارتباط با سایر نشانه‌های گفتمانی چه فرایندی را طی می‌کند تا دارای مع چکیده کامل
        تحلیل نشانه معناشناختی مکتب پاریس به بررسی نحوۀ ارتباط نشانه‌های زبانی در نظام گفتمانی و بررسی دو ساختار روایتی و معناشناختی در دو سطح روساخت و ژرف‌ساخت می‌پردازد. این تحلیل نشان ‌می‌دهد که یک نشانه در ارتباط با سایر نشانه‌های گفتمانی چه فرایندی را طی می‌کند تا دارای معنای خاصی شود. در بررسی روساخت، عناصری مانند شکل‌های بیرونی و درونی گفتمان، بعد پویای کلام، نقش فعل‌های مؤثر، کنش گران، کنش‌ها، ارتباط عناصر در محور جانشینی و هم‌نشینی، نمودها و ایزوتوپ و مانند آن و در بررسی ژرف‌ساخت، مربع معنایی و ارتباط آن با روساخت روایت و نقش معنایی افعال مؤثر در کلام و در سطح تعاملی گفتمان، بررسی ابعاد شناختی، کنشی و عاطفی، ابزارهای مؤثر در تحلیل‌های نشانه معناشناختی، به شمار می‌آیند. در این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی فراهم آمده است کوشیده‌ایم عناصر معناساز را در داستان انتخاب سیمین دانشور مورد بررسی قرار دهیم و با بررسی عناصر تشکیل‌دهندۀ نحو روایت، نشان دهیم نشانه‌های گفتمانی در بسیاری از داستان‌ها چنین فرایندی را طی می‌کنند تا منجر به شکل‌گیری معنای داستان شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - بررسی نشانه معناشناسی گفتمانی گرماس در منتخب حکایت‌های حدیقه‌الحقیقه سنایی
        فرحناز احمدی فاطمه امامی شهین اوجاق علیزاده
        10.30495/dk.2022.690482
        نشانه- معنا‌شناسی گفتمانی، برآیند نشانه‌شناسی ساخت‌گرا و نظام روایی مطالعات معنایی است. این دیدگاه، جریان تولید معنا را تابع فرآیندی می‌داند که عوامل نشانه -معنایی در آن دخیل اند. نشانه- معناشناسی گفتمان، در قالب فرایندها و در ابعاد مختلف شناختی، حسّی- ادراکی، عاطفی و ز چکیده کامل
        نشانه- معنا‌شناسی گفتمانی، برآیند نشانه‌شناسی ساخت‌گرا و نظام روایی مطالعات معنایی است. این دیدگاه، جریان تولید معنا را تابع فرآیندی می‌داند که عوامل نشانه -معنایی در آن دخیل اند. نشانه- معناشناسی گفتمان، در قالب فرایندها و در ابعاد مختلف شناختی، حسّی- ادراکی، عاطفی و زیبایی‌شناختی و... مطرح می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نشانه معناشناسی حکایت های حدیقه الحقیقه، با روش تحقیق کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل توصیفی-تحلیلی به سامان رسید. نتیجه حاصل شد که در بررسی نظام های گفتمانی موجود در حدیقه الحقیقه، گونه های مختلف این نظام ها ازجمله هوشمند و شوشی، مشاهده می شود که نظام های غالب گفتمانی حدیقه هم هستند. گفتمان شناختی در حکایات حدیقه الحقیقه به عنوان یک گفتمان عرفانی، از جایگاه مهم تری برخوردار است و با توجه به رویکرد چنین گفتمانی، فرآیند شناختی در حکایات حدیقه مسیر متفاوت و گاه گوناگونی را طی می کند. در گفتمان های شناختی حدیقه سنایی، عواملی همچون ارتباط فعل مؤثر دانستن و باور داشتن با مسألۀ شناخت مطرح می گردد و نیز به ارتباط زاویۀ دید با شناخت پرداخته می شود. هم چنین به این نتیجه رسیدیم که در برخی حکایات حدیقه، تولید معنا در بستر آمیختگی طرحواره ای به شناخت منجر می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - کنکاشی زبان شناسانه بر سه سرآغاز در شاهنامه فردوسی
        سیده مریم موسوی ثوراله نوروزی داودخانی علی محمد موذنی نصرالله زیرک
        10.30495/dk.2022.1972381.2617
        دانش زبان شناسی نوین و سره کردن متون ادبی که زبان شناسان از آن با سرنامۀ گفتمان نقدگرا از دیدگاه نشانه شناسی معنایی یاد می‌کنند، چنان است که سره کنندۀ نوشتار به دنبال شناخت ژرف مایۀ لایه‌های گوناگون اندیشه و فضای آفرینش متون فراتر از جمله‌ها می‌گردد و بافت سخن را با توج چکیده کامل
        دانش زبان شناسی نوین و سره کردن متون ادبی که زبان شناسان از آن با سرنامۀ گفتمان نقدگرا از دیدگاه نشانه شناسی معنایی یاد می‌کنند، چنان است که سره کنندۀ نوشتار به دنبال شناخت ژرف مایۀ لایه‌های گوناگون اندیشه و فضای آفرینش متون فراتر از جمله‌ها می‌گردد و بافت سخن را با توجه به جایگاه هنری و موقعیت آن به کنکاشی زبان شناسانه می‌کشد و بینش فرامتنی نگارنده یا سراینده را آشکار می‌سازد.بنابراین، نگارنده این گفتار بینش نهفته در لایه‌های زبانی سه سرآغازنامه را در گران سنگ ترین سروردۀ حماسی زبان فارسی که همانا شاهنامه نام گرفته با سرنامه‌های به نام خدا و غمنامه‌های رستم و سهراب و رستم و اسفندیار را با روش (توصیفی– تحلیلی) به کنکاش گفتمان نقدگرا گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - بیان غیر صریح در شاهنامه فردوسی مبتنی بر نظریه ی معنا شناسی کاترین کربرات
        اکرم رحمانی
        کاترین کربرات، زبان شناس مشهور فرانسوی، در یکی از آثار ارزشمند خود با عنوان بیان غیر صریح ، بحثی را در مورد ارتباطات کلامی مطرح می‌کند که سرآغاز مطالعات بعدی در زمینۀ معنا شناسی، زبان شناسی و به ویژه علم ارتباطات قرار می‌گیرد.از نظر وی، امکان ایجاد بیان صریح بسیار کمتر چکیده کامل
        کاترین کربرات، زبان شناس مشهور فرانسوی، در یکی از آثار ارزشمند خود با عنوان بیان غیر صریح ، بحثی را در مورد ارتباطات کلامی مطرح می‌کند که سرآغاز مطالعات بعدی در زمینۀ معنا شناسی، زبان شناسی و به ویژه علم ارتباطات قرار می‌گیرد.از نظر وی، امکان ایجاد بیان صریح بسیار کمتر است و اغلب ارتباطات کلامی روزمرۀ ما صریح نیست و اصولاً مابیشتر با بیان خود،نیات باطنی و ارادۀ پنهانی خود را به طور غیر صریح در گزاره می‌گنجانیم.بنابراین، همواره در گزاره، حضور ناگفته‌ها بر گفته‌ها می‌چربد و حجم و وسعت آن‌ها نسبت به گفته‌ها یا بیان صریح در گزاره بسیار گسترده تر است.بیان چنین گزاره‌هایی مخاطب را وادار می‌کند تا در بارۀ کم و کیف آن‌ها فکر گند و به رمز گشایی بپردازد.هدف از این پژوهش، بررسی بیان غیر صریح در شاهنامة فردوسی بر اساس نظریة معناشناسی کربرات و تجزیه و تحلیل این نوع بیان در این شاهکار بزرگ حماسی است.نتایج به دست آمده نشان دهندۀ آن است که: در شاهنامة فردوسی به وفور از بیان غیر صریح به شیوه ای زیبا و رسا و منطبق با اصول و قواعد معناشناسی زبان استفاده شده و فردوسی در به کارگیری زبان و عوامل فرا زبانی، بسیار موفق بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - واکاوی گفتمان بوشی گرمس در رمان «پیکر فرهاد» عباس معروفی
        آذر دانشگر لیلا رحمتیان
        10.30495/dk.2020.679748
        ادبیات داستانی گسترة مناسبی برای بررسی‌های گفتمانی در ترکیب روایت وگفتمان است، روایت‌شناسی درک مناسبات و ترکیب درونی اثر ادبی به منظور دست‌یابی به ساختار نهایی یک روایت است و روایت متکی بر زیبایی‌شناسی گام نوینی در گسترۀ ادبیات داستانی ‌است. برای شناخت و درک یک روایت با چکیده کامل
        ادبیات داستانی گسترة مناسبی برای بررسی‌های گفتمانی در ترکیب روایت وگفتمان است، روایت‌شناسی درک مناسبات و ترکیب درونی اثر ادبی به منظور دست‌یابی به ساختار نهایی یک روایت است و روایت متکی بر زیبایی‌شناسی گام نوینی در گسترۀ ادبیات داستانی ‌است. برای شناخت و درک یک روایت باید پی‌رفت‌ها و قاعده‌های مختص به زبان داستان را مشخص کرد و از آن‌روی که در فرایند تحلیل گفتمان با تقطیع ساختارهای دلالت، نظام معنایی کشف می‌شود می‌تواند پهنه مناسبی برای استخراج کنش‌ها و شوش‌هایی باشد که معنای تازه‌ای را خلق می‌کنند. از دیگر سوی شرایط حاکم بر جریان سیال ذهن می‌تواند نشانه‌های عینی را که در گذر زمان به روزمرگی رسیده‎اند در فصل جدیدی از انفصال معنایی قرار دهد و با ایجاد معنای تازه گفتمان بوشی گرمسی را با آفرینش پیش‌تنیدگی‌ها و پس‌تنیدگی‌های جریان حادث شده توسط راوی در موقعیت‌های بوشی شکل دهد. این جستار به واکاوی نظام گفتمانی بوشی در رمان پیکر فرهاد از عباس معروفی با رویکردی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای می‌پردازد. در این جستار گفتمان بوشی محصول جریان سیال ذهن راوی از خلال چاله‌های معنایی حاصل شده نمایان می‌شود. شوش‌گر ِگفتمان‌ها با خروج از موقعیت‌های سلبی در جهت رسیدن به استعلای معنای بودن، گفتمان بوشی را خلق و در جهتی حسی-ادراکی در نموداری پر جهش از سلب به ایجاب، به خلق نشانه‌های جدید و متفاوت می‌پردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - دراسة سمنطيقية للسرد في قصة الملك والجاریة في المثنوي المعنوي للرومي
        پگاه رسولی شهین اوجاق علیزاده
        من الأساليب الجديدة في دراسة وتحليل النصوص الأدبية استخدام نماذج من السمنطيقية. في هذا النهج، ترتبط عملية إنتاج المعنى بالظروف الحسية والإدراكية، وتتحول الإشارات، جنباً إلى جنب مع المعنى، إلى سلسة ديناميكية (سيالة) متكاثرة ومتعددة الأبعاد. نظراً للتفسير واتساع المعنى ال چکیده کامل
        من الأساليب الجديدة في دراسة وتحليل النصوص الأدبية استخدام نماذج من السمنطيقية. في هذا النهج، ترتبط عملية إنتاج المعنى بالظروف الحسية والإدراكية، وتتحول الإشارات، جنباً إلى جنب مع المعنى، إلى سلسة ديناميكية (سيالة) متكاثرة ومتعددة الأبعاد. نظراً للتفسير واتساع المعنى الذي يمكن رؤيته في الحكايات العرفانية للمثنوي، أصبح المنهج السمنطيقي أساساً للبحث في قصة "الملك والجارية" من الكتاب الأول للرومي في المثنوي. تسعى هذه الورقة البحثية، معتمدة المنهج الوصفي التحليلي، إلى دراسة أنواع أنظمة الخطاب المستخدمة في هذه القصة. تشير نتائج هذا البحث إلى أن الخطاب ديناميكي وأن تطور الخطاب قد أعطى صورة خاصة للقصة. وأنظمة الخطاب لها مكوّنات التفاعل، والتشويش، والتوتر، مع وظائف ظاهراتية، ومتسامية، ونشوية (حالة السُكر)، وأخلاقية وثقافية، ونظام الفعل القائم على التوتر العاطفي العالي حیث إن له دورا أكثر محورية فی القصة مع الوظائف الظاهراتية، المتسامية الانجذابية الأخلاقية (الإتيكيت) والثقافية. كما أنه في تحليل النص تم شرح كيفية إنتاج وتأجيل المعنى بناءً على الوظائف التي تمت مناقشتها. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - لمسات سمیائیة فی ألوان أبی تمام
        علی سالمی شاکر العامری صادق عسگری سیدرضا میراحمدی
        تختلف أحیاناً دلالات الألوان عن خواصّها المادیة المعهودة لها مما یجعل المتلقی أن یسرّح فکره فی ثنایا النص لیکتشف تلک الرؤیة غیر المعهودة واستیحاء دلالاتها استعانة بالعلامات المتبلورة فی النص، وتبحث المقالة عن دلالات الألوان عند أبی تمام مستعینة بالسیمیائیة لکشف مدلولاته چکیده کامل
        تختلف أحیاناً دلالات الألوان عن خواصّها المادیة المعهودة لها مما یجعل المتلقی أن یسرّح فکره فی ثنایا النص لیکتشف تلک الرؤیة غیر المعهودة واستیحاء دلالاتها استعانة بالعلامات المتبلورة فی النص، وتبحث المقالة عن دلالات الألوان عند أبی تمام مستعینة بالسیمیائیة لکشف مدلولاتها؛ حیث إنها قادرة على تقدیم حلول مناسبة لفهم ما یعرو ظواهرها من إبهام فکل لون یحمل دلالة سیمائیة فی النص الشعری خصوصا أن أباتمام یسعى من خلال ذلک أن یترک فی شعره شحنات تعبیریة یفرغها قصداً، ومن هنا رأینا ضرورة البحث عن دلالات الألوان وأبعادها النفسیة؛ لأن السیمائیة تمیط اللثام عن دلالاتها وإیحاءاتها الشعریة، وقامت الدراسة على وفق المنهج الوصفی التحلیلی لتبیّن تلک المدلولات الغائرة فی الألوان المتنوعة ضمن عدد من الأبیات الشعریة المنتخبة، وتبیَّن أنّ أبا تمام یستخدم الألوان فی شعره للتعبیر عن مشاعره فهی وسائط لإبرازها یستعین بها فی تلوین شعره، وأن الدلالات العقلیة والطبیعیة والوضعیة متوفرة فی شعره، فإنها لعبت دورا بارزا فی إبانة المعانی الثانویة وتفسیر ما یعرو دلالات الألوان الثانویة من غموض وإبهام. وتبیّن، أخیراً، أن أبا تمام شاعر رسّام مبدع استطاع بمخیلته أن یزاوج بین الألوان الأصلیة بغیة خلق لون جدید یحمل دلالة معنویة کان یقصدها، وفی نفس الوقت معبّرعن حالته النفسیة، وتتحقق تلک العملیة الفنیة بأسلوب أخّاذ. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - المصاحبة اللفظیة فی شعر لبید بن ربیعة العامری؛ دراسة دلالیة
        سید محمود میرزایی الحسینی علی نظری یونس ولیئی
        المصاحبة اللفظیة ظاهرة لغویة تشیع فی جمیع اللغات ولا تختصّ بلغة واحدة، والمراد منها هو الترابط المعتاد لکلمة ما فی لغة ما بکلمات أخری معینة فی جمل تلک اللغة. وهی مبحث مهم فی علم الدلالة، لأن لها دورًا هامًا فی توجیه دلالة کثیر من الألفاظ والتراکیب وهی سمة ممیزة لبنیة ال چکیده کامل
        المصاحبة اللفظیة ظاهرة لغویة تشیع فی جمیع اللغات ولا تختصّ بلغة واحدة، والمراد منها هو الترابط المعتاد لکلمة ما فی لغة ما بکلمات أخری معینة فی جمل تلک اللغة. وهی مبحث مهم فی علم الدلالة، لأن لها دورًا هامًا فی توجیه دلالة کثیر من الألفاظ والتراکیب وهی سمة ممیزة لبنیة النّصّ ومفتاح لقراءته وتحلیله وتفکیکه. هذه الظاهرة تؤکد علی أننا بحاجة إلی النظر فی تراکیب الألفاظ وتلازمها وتصاحبها للوصول إلی المعنی المراد إضافة إلی المعنی المعجمی للألفاظ. تحلیل المصاحبات وتصنیفها یمیطان اللثام عن المقومات الأسلوبیة فی لغة الشاعر ونظامه الفکری ویساعدان القرّاء والنقاد علی إصدار حکم نقدیّ واقعی بالنسبة إلی الشاعر. یقوم هذا البحث بتتبّع المنهج التوصیفی- التحلیلی بدراسة أشعار لبید بن ربیعة العامری من منظار علم الدلالة وخاصة ظاهرة "المصاحبة اللفظیة" للإجابة عن السؤالین الأصلیین: ما هی وجوه المصاحبة اللفظیة الموظّفة فی شعر لبید؟ وکیف تسهم هذه الظاهرة فی تحدید دلالة التراکیب والألفاظ وفی إدراک المعنی؟ یظهر من خلال هذا المقال أن الشاعر وظّف المصاحبات اللفظیة علی المستویین الأساسیین الفعلی والاسمی بأنماطهما المختلفة فی شعره. ونری أنّ المصاحبة اللفظیة لها أهمیة خاصة فی الوصول إلی غرض الشاعر لأن بعض الأحیان تحصیل المعنی المقصود لا یمکن إلا عن طریق دراسة هذه الظاهرة اللغویة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - معناشناسی عشق از نگاه عرفا با رویکرد به نظرات مولوی
        زهرا کاشانیها
        سخن دل‌انگیز عشق، حدیثی است که اوراق دفتر اهل عرفان و ادب دوستان  را آراسته است و با رایحه­اش فضای جان خاکیان را عطرآگین ساخته و هستی، از جمله روح انسان را با شمیم خود تلطیف نموده تا برای اتصال به عالم ملکوت آماده و بلکه شائق گرداند. عشق اسرار و رموزی دارد که عرفای بسیا چکیده کامل
        سخن دل‌انگیز عشق، حدیثی است که اوراق دفتر اهل عرفان و ادب دوستان  را آراسته است و با رایحه­اش فضای جان خاکیان را عطرآگین ساخته و هستی، از جمله روح انسان را با شمیم خود تلطیف نموده تا برای اتصال به عالم ملکوت آماده و بلکه شائق گرداند. عشق اسرار و رموزی دارد که عرفای بسیاری در آثار خود به آن پرداخته و از آن راز گشایی نموده­اند و آن را نیروی محرکه سیر انسان و بلکه همه موجودات به سوی حق تعالی می­داند که در دل ذرات عالم نهاده شده و هیچ ذره­ای در جهان وجود ندارد مگر این­که در محور جاذبه حق در گردش است. در این مقاله که جنبه توصیفی دارد بر آن شدیم به عشق که کلید گنج هستی و اکسیر سعادت است، پرداخته و دیدگاه عارفان نامی را با رویکرد به افکار «مولوی رومی» مورد بررسی قرار دهیم تا در پرتو این حقیقت؛ جان­هایی با بارقۀ عشق طراوت یافته و با تفکیک عشق حقیقی از مجازی بتوانند صهبای وجودشان را از محبت حق سرشار کنند که «یحبّهم و یحبّونه»، سخن آن معشوق سرمدی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - معناشناسی، وجودشناسی و کارکردهای ولایت نزد علامه طباطبایی(ره)
        عبدالله صلواتی فاطمه کوکرم
        نظریۀ انسان کامل از دیرباز همواره مورد توجه و علاقۀ اندیشمندان بزرگ بوده است و این موضوع یکی از مهم­ترین ارکان عرفان اسلامی است. انسان کامل،ویژگی‌های متعددی دارد واز مهم‌ترین ویژگی­ها،خصیصۀ ولایت است. دراین جستاردرصددیم تا ولایت انسان کامل راازدیدگاه علامه طباطبایی بررس چکیده کامل
        نظریۀ انسان کامل از دیرباز همواره مورد توجه و علاقۀ اندیشمندان بزرگ بوده است و این موضوع یکی از مهم­ترین ارکان عرفان اسلامی است. انسان کامل،ویژگی‌های متعددی دارد واز مهم‌ترین ویژگی­ها،خصیصۀ ولایت است. دراین جستاردرصددیم تا ولایت انسان کامل راازدیدگاه علامه طباطبایی بررسی کنیم و پرسش اساسی این پژوهش آن است که معناشناسی، وجودشناسی و کارکردهای ولایت از دیدگاه علامه طباطبایی چیست؟ از دیدگاه علامه فقط خدا ولایت دارد و تنها ولی، خداوند است و به این دلیل به نظر او ولیّ خدا به کسی گفته می­شودک به مقام ولایت الهی رسیده باشد. ضرورت انسان کامل تنها برای عالم انسانی نیست، بلکه ضرورتش برای کل عالم است، یعنی انسان نه تنها برای طی مراتب کمال به انسان کامل نیاز دارد، بلکه کل عالم برای بقا و حفظش نیاز به انسان کامل دارد. علامه هر یک از موجودات عالم را اسمی از اسمای الهی می­داند که در میان آن­ ها «انسان» جامع جمیع همۀ اسمای الهی است.  دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: 1. نگارندگان علاوه برضرورت وجودی انسان کامل که غالباً محو مباحث ضرورت وجود انسان کامل درعالم پیرامون این موضوع بحث می­شود، به ضرورت سلوکی وضرورت معرفتی انسان کامل نیز پرداخته‌اند وهریک ازضرورت­های سه­ گانه دلایلی جهت اثبات ضرورت وجود انسان کامل درعالم هستند. 2. علامه طباطبایی درکتاب‌المیزان به تبیین چهارقسم ازاقسام ولایت پرداخته است که عبارتنداز: ولایت تکوینی خداوند، ولایت تشریعی خداوند،ولایت تشریعی پیامبر(ص) و ولایت تشریعی علوی. 3. نگارندگان دو کارکرد کلامی و معرفتی ولایت را از آثار علامه طباطبایی استنباط نموده ­اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - معناشناسی نمادهای تلفیقی در غزلی از منزوی بر اساس نظریه هرمنوتیک مدرن
        یداله ساعی علی‌سرور یعقوبی محمدعلی داودآبادی
        10.2234/erfan.2023.706049
        هرمنوتیک، امروز وجه غالب تفکر فلسفی غرب و روشی بسیار مهم در مطالعات علوم انسانی است؛ چنان که در حوزه ادبیات از آن برای معناکاوی و شرح متن، با تمرکز بر فهم متن استفاده می شود. در این مقاله، غزل عزای تو حماسه است از حسین منزوی، به شیوه تحلیلی ـ توصیفی بر اساس نظریه هرمنوت چکیده کامل
        هرمنوتیک، امروز وجه غالب تفکر فلسفی غرب و روشی بسیار مهم در مطالعات علوم انسانی است؛ چنان که در حوزه ادبیات از آن برای معناکاوی و شرح متن، با تمرکز بر فهم متن استفاده می شود. در این مقاله، غزل عزای تو حماسه است از حسین منزوی، به شیوه تحلیلی ـ توصیفی بر اساس نظریه هرمنوتیک مدرن بررسی شده است. بر همین اساس ابتدا رمزگشایی معنای ظاهر شعر صورت گرفته سپس از دلالت های تحت اللفظی به دست آمده سطوح دلالت ضمنی متن آشکارشده است. یافته های پژوهش نشان می دهد منزوی با تلفیق اساطیر، زمان‌ها و مکان‌ها را درهم شکسته منطق معمول روایت را فروریخته و درواقع اسطوره‌ها را به نوعی بازآفرینی کرده است. هم چنین روایت های تاریخی را در بافتی نو با ظرفیت‌های معنایی تازه بازتولیدکرده است. وی در رویکرد به موضوع جنگ و دفاع مقدس که بر سروده‌های آن دوره (دهة 60) حاکم بوده است از شگرد تلفیق اسطوره سیاوش و حماسة تاریخی عاشورا و شباهت‌های وقایع و افکار این دو حادثه بهره برده است تا فضا و لحن سروده‌های خویش را در مسیر حماسه تقویت کند و از این راه احساسات خوانندگان شعرهایش (رزمندگان جبهه‌ها و مردم عادی در پشت جبهه‌ها) را تهییج کند و آنان را به حفظ روحیة پایداری، پاسداری از میهن و حتی حفظ ارزش‌های مذهبی، ملی و فرهنگی خود ترغیب نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - مطالعه شیوه‌های بازنمایی مفهوم«خدا» در ساحت شعر و اندیشه «حافظ»
        مطلب غفاری رضا حیدری نوری منیژه فلاحی
        حافظ شاعر اندیشه وری است که علاوه بر بیان تجربه های عاطفی و احساسی، به دنبال بیان معنی و حقیقت این تجربه ها و تأملات معنوی خود درلابه لای اشعارش می باشد و می توان ژرف ساختی معرفتی را در کاربرد واژگان هستی شناسانه خدا ، انسان ، ملکوت ، جهان و ... در شعر و اندیشه او جست چکیده کامل
        حافظ شاعر اندیشه وری است که علاوه بر بیان تجربه های عاطفی و احساسی، به دنبال بیان معنی و حقیقت این تجربه ها و تأملات معنوی خود درلابه لای اشعارش می باشد و می توان ژرف ساختی معرفتی را در کاربرد واژگان هستی شناسانه خدا ، انسان ، ملکوت ، جهان و ... در شعر و اندیشه او جست وجو و کشف کرد. در این میان ، واژه و مفهوم خدا از پربسامدترین مفاهیم کلیدی دیوان حافظ است. این تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که : خدا در شعر و اندیشه حافظ چه معنا یا مفاهیمی دارد؟ یافته ها حاکی از آن است که: اندیشه و نگاه معرفتی حافظ در فضایی خدامحورانه طرح می شود این نگاه معرفتی از قرآن و متون عرفانی متأثر است و کهن الگوی داستان آفرینش و ماجرای خلقت و هبوط حضرت آدم دستمایه نگره و انگاره حافظ به حقیقت جهان هستی است اما نحوه، رنگ و جنس نگرش خداباورانه در شعر او یکدست نیست و می توان مصادیق پرشماری برای رویکردهای عامیانه، عابدانه، وحدت وجودی، شهودی و... در دیوان او ارائه کرد و زمینه هایی از اندیشه های رایج در آن روزگار را _ از قبیل: کلام اشعری ، نگاه جبرگرایانه، اندیشه های صوفیانه و کلامی و…_ در شعر خواجه سراغ گرفت و نشان داد اما نگرش او غالباً شخصی ، ابتکاری و مستقل می نماید و رویکرد عاشقانه و دوستانه از حضور معنادارتری در فحوای شعرش برخوردار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - تبیین مؤلفه‌های معناشناسی شهر اسلامی در راستای توسعه پایدار شهری
        طاهره نصر سحر صلاحی نجابت پیران
        10.30495/juepd.2022.690748
        در سیاست‌گذاری شهر اسلامی باید اصول دین، احکام و احادیث، بر تصمیم سازی‌ها و تصمیم گیری‌های شهری تاثیرگذار باشند. می‌توان در موضوع‌های گوناگون شهرسازی از طریق استخراج مؤلفه‌های معنایی، به صورت (کالبد) شهر پرداخت و نیز بر اساس کالبد شهری به ذات هستی(معنا) در شهر اسلامی دس چکیده کامل
        در سیاست‌گذاری شهر اسلامی باید اصول دین، احکام و احادیث، بر تصمیم سازی‌ها و تصمیم گیری‌های شهری تاثیرگذار باشند. می‌توان در موضوع‌های گوناگون شهرسازی از طریق استخراج مؤلفه‌های معنایی، به صورت (کالبد) شهر پرداخت و نیز بر اساس کالبد شهری به ذات هستی(معنا) در شهر اسلامی دست یافت. در همین راستا پژوهش حاضر به تبیین مؤلفه‌های معناشناسی شهر اسلامی در راستای سیاست‌گذاری توسعه پایدار شهری پرداخته است. روشی که در این پژوهش به کار گرفته شده است روش کیفی می‌باشد که به صورت توصیفی و تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته است. مطالعات با توجه به تبیین مفهوم معنا و معناشناسی و خاستگاه آن در آثار معماری و همچنین معیارهایی به منظور تحلیل معنایی فضای شهری به عناصری چون نشانه و نشانه‌شناسی و همچنین هنرشناسی صورت گرفت. سپس رابطه معنادار بین معنا و نشانه‌ها و زیبایی‌شناسی در کالبد شهر اسلامی بررسی شده و علاوه بر بیان چیستی شهر اسلامی، مبانی، ارکان، عناصر آن و بیان شکل شهر اسلامی از منظر نظریه‌‌پردازان، تحلیلی در راستای مؤلفه‌های معنایی شهر اسلامی بیان گردید و تبیین شاخص‌های اصالت وجود، اصالت ماهیت، علم نسبت به پدیده‌ها، یگانگی عین و ذهن، ارتباط دو سویه معنا و صورت گرفت. یافته تحقیق حاکی از این است که با توجه به اینکه در شکل‌گیری شهر اسلامی، توجه به مراتب هستی دارای اهمیت می‌باشد، بنابراین با توجه به نقش مهم کالبد در جوامع امروزی و عدم توجه به ابعاد معنایی در کالبدهای شهری، سیاست حضور و ارتباط مؤلفه‌های معنایی در شهر اسلامی، می‌تواند فضا را به سمت آرمان‌های اصلی اسلامی رهنمون سازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - بررسی جنبه‌های بلاغی نامه‌های شاهنامه با رویکرد جایگاه جمله‌های خبری و انشایی
        زینت جهانی کیمیا تاج نیا اسماعیل اسلامی
        معانی به‌عنوان یکی از سه علم زیباشناسی سخن پارسی، جایگاه خاص و ممتازی در بلاغتِ سخن دارد و علوم و فنون بلاغی در شکل‌گیری زبان، نقـش مهمّـی دارند. با توجّه به قواعد و اصول علم معانی، نقش و اهمّیّت انواع جمله در انتقال مفاهیم، قابل بررسی است. این علم، انواع جمله را به خبر چکیده کامل
        معانی به‌عنوان یکی از سه علم زیباشناسی سخن پارسی، جایگاه خاص و ممتازی در بلاغتِ سخن دارد و علوم و فنون بلاغی در شکل‌گیری زبان، نقـش مهمّـی دارند. با توجّه به قواعد و اصول علم معانی، نقش و اهمّیّت انواع جمله در انتقال مفاهیم، قابل بررسی است. این علم، انواع جمله را به خبر و انشا تقسیم و از نظر معانی ثانوی، مطالعه می‌کند. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته، نویسنده درصدد آن است تا به بررسی جنبه‌های بلاغی نامه‌های شاهنامه با رویکرد جایگاه جمله‌های خبری و انشایی بپردازد و به این نتیجه رسیده است که در منظومه‌های داستانی و حماسی فارسی، نقش و تعداد بسیاری نامه وجود دارد که قابل مقایسه با نامه‌های شاهنامۀ فردوسی نیست و تعداد دویست و پنجاه نامۀ به کار رفته در شاهنامه گواه این ادعاست. این نامه‌ها بیشتر در دو بخش پهلوانی و تاریخی به کار رفته‌اند و هدف فردوسی فقط انتقال اندیشه و خواست فرستندۀ آن‌ها نیست؛ بلکه هر یک فرصتی هستند برای حکیم تا نوآوری و تنوع به کار آورد؛ گاه بخش‌هایی از داستان را از زبان نویسندۀ نامه، نقل می‌کند؛ گاه با بیان احساسات فرد از زبان خود او، شوری در سخن می‌افکند تا مجالی برای پرداخت شخصیت قهرمانان حماسه بیابد و بی‌آنکه حضورش، سایه‌ای بر رویدادها بگسترد، تحلیل‌ها و حتّی پیام‌های خویش را به مخاطب می‌رساند و در یک کلام، نامه‌ها آینۀ تمام نمای شاهنامه‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - رویکرد بلاغی مسند در مثنوی وصف آلات جنگ سرودۀ میرزا محمّد طاهر قزوینی
        محمدحسین تشکری بافقی فاطمه غفوری مهدی آباد پوران یوسفی پور کرمانی
        مثنوی آلات جنگ سرودۀ میرزا محمّدطاهر قزوینی، از آثار منظوم و ارزشمند قرن یازدهم و اوایل دوازدهم هجری است. این اثر دارای 800 بیت می‌باشد و در قالب مثنوی سروده شده است. میرزا محمّد طاهر در مثنوی وصف آلات جنگ از ظرفیّت‌های زبانی، بیشترین بهره برده است و از ساختارهای ویژه گ چکیده کامل
        مثنوی آلات جنگ سرودۀ میرزا محمّدطاهر قزوینی، از آثار منظوم و ارزشمند قرن یازدهم و اوایل دوازدهم هجری است. این اثر دارای 800 بیت می‌باشد و در قالب مثنوی سروده شده است. میرزا محمّد طاهر در مثنوی وصف آلات جنگ از ظرفیّت‌های زبانی، بیشترین بهره برده است و از ساختارهای ویژه گفتار برای القای ظرافت معنایی و اهداف بلاغی استفاده کرده است. معانی ثانوی بیت‌ها و جمله‌ها یکی از مهم‌ترین ابزارهای تأثیر سخن در مخاطبان است. نویسنده در این پژوهش درصدد آن است تا به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای ضمن معرّفی مختصری از شاعر و معرّفی اثر ارزشمندش به بررسی رویکرد بلاغی مسند در این مثنوی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که بیشترین و کمترین رویکرد بلاغی (اغراض ثانوی) مسند در مثنوی وصف آلات جنگ کدام است؟ هدف این پژوهش بیان ارزش‌های بلاغی در مثنوی وصف آلات جنگ بر اساس مباحث گوناگون علم معانی، بخصوص رویکرد بلاغی مسند است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاعر در مثنوی خود از تمام شگردها و قابلیّت‌های زبانی در ساختار علم معانی به‌خوبی بهره گرفته و کلام خود را به‌گونه‌ای به این فن آراسته است و استفادۀ بهینه از علم معانی باعث ماندگاری و تأثیرگذاری کلام و دل‌انگیزی سخن شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - ﺑﺮرﺳﯽ اﻏﺮاض ﺑﻼﻏﯽ ﺧﺒﺮ و اﻧﺸﺎی طلبی در دوبیتی‌های مفتون بُردُخونی
        سید نیام الدین حسینی سیدمحمود سیدصادقی شمس الحاجیه اردلانی
        مفتون در دوبیتی‌ها وسروده‌ و عاشقانه‌های غنایی‌ خود به شیوۀ مؤثر از ابزارهای بلاغی، مخصوصاً علم معانی بهره برده است. در این پژوهش، نقش علم معانی در انتقال اندیشه‌های شاعرانه در دوبیتی‌های مفتون، بررسی شده تا مشخّص شود او هنگامی که در لابه‌لای دوبیتی‌های غنایی و عاشقانۀ چکیده کامل
        مفتون در دوبیتی‌ها وسروده‌ و عاشقانه‌های غنایی‌ خود به شیوۀ مؤثر از ابزارهای بلاغی، مخصوصاً علم معانی بهره برده است. در این پژوهش، نقش علم معانی در انتقال اندیشه‌های شاعرانه در دوبیتی‌های مفتون، بررسی شده تا مشخّص شود او هنگامی که در لابه‌لای دوبیتی‌های غنایی و عاشقانۀ خود خواسته ‌است به‌طور ضمنی به پند و اندرز و تعلیم روی بیاورد، از چه نوع جمله‌هایی استفاده کرده و چگونه آن‌ها را به کار برده است تا مضامین مورد نظر به بهترین شکل به مخاطب منتقل شود. مفتون بـا اسـتفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن مانند جمله‌های پرسشی، خبری و امری به شیوه‌ای مـؤثر، در انتقال مفاهیم و مضامین شعری به مخاطب خود موفق بوده‌ اسـت و درعین‌حال از این طریق، حضور مخاطب در لابه‌لای متن را نیز برجسته‌تر نشان داده ‌است. بررسی این دسته از جملات و اغراض ثانویۀ آن‌ها برای شناخت اندیشه و افکار او بسیار ضروری است. با بررسی نوع جملات به کار رفته در ابیات تعلیمی و اغراض و معانی ثانویۀ آن‌ها، چگونگی پیوند زبان غنایی مفتون با اهداف تعلیمی او در این سروده‌ها مشخّص می‌شود. نگارندگان در این پژوهش به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای به بررسی این دسته از جملات و معانی ثانویۀ آن‌ها پرداخته‌اند و نکات برجستۀ سه مبحث از علم معانی، یعنی جملات پرسشی امری و خبری و نقش و تأثیر آن‌ها در انتقال مؤثر مضامین شاعر در سرودۀ غنایی و عاشقانه، شرح و تبیین شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - تحلیل معنی‏ شناختی داستان درخت مراد در چارچوب فرضیه فضایی‏ سازی صورت
        آرزو مولوی وردنجانی منصوره شکرآمیز
        در دیدگاه شناختی، واقعیت های جهان خارج به خودی خود وجود دارند، ولی شیوه درک و به کارگیری آن ها در زبان حاصل تجربه جسمی شده است. در مطالعات معنی شناسی، مجموعه عناصر سازنده متن شامل واژه ها، جملات و ساختار دارای معنی بوده و در کنار یک دیگر حوزه های مفهومی ای می سازند که چکیده کامل
        در دیدگاه شناختی، واقعیت های جهان خارج به خودی خود وجود دارند، ولی شیوه درک و به کارگیری آن ها در زبان حاصل تجربه جسمی شده است. در مطالعات معنی شناسی، مجموعه عناصر سازنده متن شامل واژه ها، جملات و ساختار دارای معنی بوده و در کنار یک دیگر حوزه های مفهومی ای می سازند که در ارتباط تنگاتنگ با هم قرار می گیرند و به ما توانایی استدلال انتزاعی، یا به عبارت دیگر، توانایی تشکیل ساخت های نمادین که با ساخت های پیش مفهومی در تجربه مرتبط می شوند، را می دهند. دیدگاه فضایی سازی صورت (لیکاف، 1987) بر این نکته تأکید دارد که ساختار مفهومی بر حسب طرح واره های تصویری به علاوه نگاشت استعاری درک می شود. در داستان درخت مراد (درخت مردم پسند)، نویسنده مرزبان نامه با استفاده از استعاره مفهومی زندگی سفر است و طرح واره های تصویری حلقه، مرکزـ پیرامون و مبداـ مسیرـ مقصد، مفاهیم عالی خودشناسی و کمال را برای مخاطب به تصویر می کشد. پژوهش حاضر به بررسی و توصیف برخی فضاهای ذهنی به کار رفته در داستان درخت مراد از مرزبان نامه پرداخته و بر پایه آن ها مفاهیم سفر، درخت قهرمان، آزمون و پیر خردمند را توصیف می کند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - کاربرد طرح‌واره‌های تصویری در رباعیات وحشی بافقی از دیدگاه معناشناسی
        الخاص ویسی فاطمه دریس
        پژوهش حاضر بر آن است تا با تحلیل اشعار وحشی بافقی، در چارچوب نظریه معناشناسی، میزان کاربرد هر یک از طرح واره های تصویری حرکتی، حجمی و قدرتی را در شعر این شاعر جهت خلق معنا بررسی کند. به این منظور تعداد 66 رباعی وحشی بافقی گزینش شده و مورد تحلیل قرار گرفته اند. از تعداد چکیده کامل
        پژوهش حاضر بر آن است تا با تحلیل اشعار وحشی بافقی، در چارچوب نظریه معناشناسی، میزان کاربرد هر یک از طرح واره های تصویری حرکتی، حجمی و قدرتی را در شعر این شاعر جهت خلق معنا بررسی کند. به این منظور تعداد 66 رباعی وحشی بافقی گزینش شده و مورد تحلیل قرار گرفته اند. از تعداد 264 مصراع پیکرة برگزیده از مجموع 66 رباعی، در 114 مورد از طرح واره های تصویری جهت مفهوم‌سازی استفاده شده است که بیش‌ترین سهم را نیز طرح‌واره های حرکتی داشته اند. افعالی نظیر گذشتن، شتافتن و رفتن که بر حرکت دلالت داشته و بسته به موضوع سخن شاعر، استفاده شده اند، نشان از اهمیت موضوع مقاله حاضر دارد. پس از آن طرح واره های حجمی با دلالت بر موضوعاتی چون دام و عزلت در مکانی محصور و عمدتاً همراه با غم و اندوه و طرح واره های قدرتی با در بر گرفتن مفاهیمی چون هجران و فراق و آن‌چه از نظر شاعر ممنوع نامیده شده بیش ترین فراوانی را دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - تحلیل عناصر زیباشناسی و معناشناسی در سوره قارعه بر اساس روش ساختارگرایی
        محمدحسن معصومی فاطمه شریفی تشنیزی
        وجه تمایز قرآن کریم ـ به عنوان متنی فراگیر و در هم تنیده ـ شیوه بلاغی اعجازآمیز آن است و ما این وجه تمایز را در هر سوره از قرآن و نیز هر آیه آن که هر کدام سبک بلاغی اعجاب برانگیز خود را دارد آشکارا ملاحظه می کنیم. به لحاظ ساختاری، سوره های کوتاه قرآن که عمدتاً مکّی هستن چکیده کامل
        وجه تمایز قرآن کریم ـ به عنوان متنی فراگیر و در هم تنیده ـ شیوه بلاغی اعجازآمیز آن است و ما این وجه تمایز را در هر سوره از قرآن و نیز هر آیه آن که هر کدام سبک بلاغی اعجاب برانگیز خود را دارد آشکارا ملاحظه می کنیم. به لحاظ ساختاری، سوره های کوتاه قرآن که عمدتاً مکّی هستند برومند، تند، خطابی گونه با جمله ها و عبارت های کوتاه هستند، البته هر یک از این سوره ها مختصات هنری خود را دارند و از همین روی از یک دیگر متمایزند. این مقاله به بررسی عناصر زیباشناسی و معناشناسی سوره قارعه بر اساس روش ساختارگرایی پرداخته است. شیوه تحلیلی ساختارگرایانه، از ابداعات محمود بستانی است. این ادیب توانست با بهره گیری از این شیوه تحلیلی، ابعاد هنری و ویژگی های ادبی قرآن کریم را استادانه بکاود و یافته های نوینی را فرا روی اهل پژوهش قرار دهد. هدف کلی این مقاله نیز رونمایی از برجستگی های ادبی و پیام های معنوی سوره قارعه با بهره جویی از همین شیوه ساختارگرایانه است. حاصل پژوهش از این قرار است که در عنصر ساختارگرایی شکل و محتوا در یک سوره از یک دیگر جداناپذیرند و هر دو در یک پیکر قرار می گیرند و برای تبیین اندیشه و پیام های سوره باید ویژگی های هنری ـ ادبی را در کنار ویژگی های موضوعی ـ فکری بررسی کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - تحلیل سبک‌شناسیک «مقالات شمس تبریزی» با رویکردی بر نظریه معناشناسی بنیادی
        رضا اشرف زاده مریم السادات سنگی
        تأثیر عمیق و پردامنه شمس‌الدین محمّدبن علی‌بن ملک‌داد تبریزی و اثر گران‌سنگ وی مقالات شمس، بر قطب عرفان ایرانی‌اسلامی ما -مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی- بلامنازع است. از این روی، در این پژوهش کوشیده‌ایم، برخی عناصر سبک‌شناسانة این اثر سترگ را با رویکردی بر جدیدترین نظریة چکیده کامل
        تأثیر عمیق و پردامنه شمس‌الدین محمّدبن علی‌بن ملک‌داد تبریزی و اثر گران‌سنگ وی مقالات شمس، بر قطب عرفان ایرانی‌اسلامی ما -مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی- بلامنازع است. از این روی، در این پژوهش کوشیده‌ایم، برخی عناصر سبک‌شناسانة این اثر سترگ را با رویکردی بر جدیدترین نظریة معناشناسی و تحلیل مؤلّفه‌های معنایی، نقد و بررسی کنم. پر واضح است که دلایل ارجمندی و ماندگاری این اثر باشکوه و تأثیر آن در پیشاهنگ‌بودن (آوانگارد‌بودن) آن در حوزه نقد تفکر جهانی از نتایج ارزشمند این پژوهش خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - نشانه‌شناسی اجتماعی غزلی از خواجوی کرمانی بر اساس نظریه چندلر
        فرزانه ودیعه فرهاد طهماسبی ساره زیرک
        10.30495/farsij.2022.1917114.1420
        چکیده نشانه‌شناسی اجتماعی در مقام روشی برای خوانش متون ادبی، وارد عملکرد فرایندهای پردازشی نشانه‌ها و چگونگی خلق معنی می‌شود. در این روش هم صاحب اثر هم خوانشگر آن مبتنی بر اندوخته‌های ذهنی و تجربیات زندگی خود، در فرایندهای خلق معانی حضور می‌یابند. در این پژوهش غزلی از خ چکیده کامل
        چکیده نشانه‌شناسی اجتماعی در مقام روشی برای خوانش متون ادبی، وارد عملکرد فرایندهای پردازشی نشانه‌ها و چگونگی خلق معنی می‌شود. در این روش هم صاحب اثر هم خوانشگر آن مبتنی بر اندوخته‌های ذهنی و تجربیات زندگی خود، در فرایندهای خلق معانی حضور می‌یابند. در این پژوهش غزلی از خواجوی کرمانی با رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی و به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده است. رویکرد نظری به کار گرفته شده مبتنی بر نظریات دنیل چندلر است که بر اساس آن به تجزیه و تحلیل چگونگی کنش‌های رمزگان اجتماعی و متنی و تفسیری حاضر در غزل، پرداخته شده است. بستر عملکرد رمزگان اجتماعی در این غزل، رمزگان زیبایی‌شناختی از شمار رمزگان متنی است که در آنها خواجو با بهره‌گیری از احضار گفتمان‌های متفاوت، رمزگان تفسیری را نیز در فرایندهای معناپردازی سهیم کرده است. آنچه به عنوان دست‌آورد و نتیجه‌ی چنین پژوهشی دارای اهمیت است، دستیابی به شیوه‌ی راهبردی جهت خوانش متون است که در آن با تمرکز بر فرایند‌های پردازشی نشانه‌ها و چگونگی خلق معنا، می‌توان به لایه‌های غایب و خاموش متن دست یافت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - تحلیل راهبردهای معادل‌یابی (سازی) در ترجمه‌های متون بانکی با استفاده از رویکرد زبان‌شناختی معنا‌شناسی ساختارگرا
        محمد نصری حیدر نصرت زاد شهرام مدرس خیابانی
        10.30495/farsij.2023.1963617.1638
        این مقاله سعی در تحلیل ترجمه‌های متون بانکی در حوزه‌ی اعتبار اسنادی (دستورالعمل‌ها) از بانکداری بین‌‌الملل با انتخاب پنج کتاب ترجمه‌شده و یکصد و هفتاد جمله‌‌ی منتخب تصادفی از میان این متون با نگاه تلفیقی ترجمه‌ای و زبان‌شناختی دارد و به همین دلیل با استفاده از دو دیدگاه چکیده کامل
        این مقاله سعی در تحلیل ترجمه‌های متون بانکی در حوزه‌ی اعتبار اسنادی (دستورالعمل‌ها) از بانکداری بین‌‌الملل با انتخاب پنج کتاب ترجمه‌شده و یکصد و هفتاد جمله‌‌ی منتخب تصادفی از میان این متون با نگاه تلفیقی ترجمه‌ای و زبان‌شناختی دارد و به همین دلیل با استفاده از دو دیدگاه راهبردهای معادل‌یابی نیومارک و معناشناسی ساختارگرا و با روشی توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای به تحلیل برخی معادل‌یابی (سازی)‌های صورت‌گرفته در این متون می‌پردازد تا به این طریق راهبردهای معادل‌یابی (سازی) که استفاده بیشتر و نقش بارزتری در ترجمه و انتقال صحیح معنا در این‌گونه از متون دارند را شناسایی نماید. یافته‌های پژوهش نشان می-دهد که در ترجمه‌های این‌گونه از متون راهبردهای انتقال و گرته‌برداری فراوانی بیشتری نسبت به سایر راهبردها دارند و دیگر راهبردها از امکان وقوع کمتری برخوردار هستند. همچنین از راهبردهای معادل‌یابی مقبول، موقت، جبران، تحلیل مؤلفه‌ای، یادداشت، اضافات و یا توضیحات و فرهنگی (در بخش متون تخصصی) استفاده‌ای نشده است. برخلاف میزان استفاده و بر اساس نمونه‌های یافت‌شده، راهبردهای کارکردی، توصیفی، تحلیل مؤلفه‌ای، یادداشت‌ها، اضافات و توضیحات و گرته‌برداری در معادل‌گزینی (سازی)‌های فارسی واژه‌ها و یا عبارات تخصصی با معنای صحیح و مناسب نقش بارزتری نسبت به سایر راهبردها در ترجمه‌های این متون دارند. البته این به آن معنا نیست که سایر راهبردها نقشی در معادل‌یابی (سازی) این‌گونه از متون ندارند، بلکه استفاده به‌جا و مناسب از راهبردهای دیگر نیز برای ترجمه و انتقال صحیح و دقیق معنا در این متون ضروری به نظر می‌رسند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - اثر بخشی معنا و هدفمندی در روان‌شناسی مثبت‌گرا از نظر سلیگمن و تطبیق آن با اشعار عطار
        زهرا جعفری رضا حیدری نوری هومن نامور
        10.30495/farsij.2022.692899
        روان‌شناسی مثبت گرا یکی از جدیدترین شاخه‌های روان‌شناسی است. این زمینه خاص از روان‌شناسی بر موفقیت انسان تمرکز دارد. درحالی‌که بسیاری دیگر از شاخه‌های روان‌شناسی بر رفتارهای نابهنجار و دارای اختلال تمرکز دارند. روان‌شناسی مثبت گرا تمرکزش بر کمک به افراد برای شاد زیستن و چکیده کامل
        روان‌شناسی مثبت گرا یکی از جدیدترین شاخه‌های روان‌شناسی است. این زمینه خاص از روان‌شناسی بر موفقیت انسان تمرکز دارد. درحالی‌که بسیاری دیگر از شاخه‌های روان‌شناسی بر رفتارهای نابهنجار و دارای اختلال تمرکز دارند. روان‌شناسی مثبت گرا تمرکزش بر کمک به افراد برای شاد زیستن و رضایت و هدفمندی است. این رویکرد، تأثیر هدف در زندگی و سپری کردن یک زندگی با معنا را - که فراتر از زندگی خوب است - تأکید می‌کند و آن را یکی از اصول شادکامی می‌داند. سلیگمن از روانکاوانی است که در نظریه مثبت‌گرایی در پی هدفی است تا زندگی هدفمند و با ارزش را با ایجاد شرایطی که قابلیت‌های انسانی را پرورش و ارتقا می‌دهد به شکوفایی برساند. وی برای افرادی که قابلیت‌ها و توانمندی‌های خود را نمی‌شناسند. توصیه‌ها و راهکارهایی برای ایجاد زندگی بامعنا و هدفمند ارائه می‌دهد که در حوزه عرفان نیز قابل‌بررسی است. عالمان ادبیات و ادبیات عرفانی با استفاده از آموزه‌های تربیتی و دینی که با روان و باطن انسان‌ها در ارتباط است. با پرورش رشد قابلیت‌ها و فضیلت‌های انسانی، سعی در دگرگون کردن حالات انسان، از تضادها و تعارض‌ها، و آماده ساختن بستری برای شکوفایی انسان در مراحل مختلف زندگی و ایجاد هدف و معنا در تکامل انسان‌ها و زندگی با ارزش را دارند.این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از آموزه‌های دینی، به بررسی اشعار عطار و تطبیق آن با نظریه معنایابی در روان‌شناسی مثبت‌گرا در ارائه راه‌های حصول آرامش و امنیت روانی انسان معاصر می پردازد. رسالت انسان عطار و سلیگمن، چراغ راه خود بودن و جستجوگر روشنایی در وجود خود است. انسان جستجوگر تلاش می‌کند تا معنای زندگی را بشناسد و رسیدن به هسته وجودی خود، شور و سرمستی هستی را درک کند و این یعنی رسیدن به شادمانی اصیل و بهزیستی که باعث می‌شود انسان هدفمند، احساس آرامش و امنیت کند و ارزشمند باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - پیش‌نمونه‌های زبانی و کاربرد آنها در شناخت جهان خارج
        فائقه شاه‌حسینی
        در معنی‌شناسی شناختی، دانش زبانی مستقل از اندیشیدن و شناخت نیست و زبان بخش جدایی‌ناپذیری از قوای شناختی ذهن تلقی می‌شود. همچنین در چارچوب مطالعات شناختی نگاهی میانی به استفاده زبان و دانش زبانی در نظر گرفته می‌شود. به اعتقاد زبان‌شناسان شناختی صورت و نقش دو روی سکه شناخ چکیده کامل
        در معنی‌شناسی شناختی، دانش زبانی مستقل از اندیشیدن و شناخت نیست و زبان بخش جدایی‌ناپذیری از قوای شناختی ذهن تلقی می‌شود. همچنین در چارچوب مطالعات شناختی نگاهی میانی به استفاده زبان و دانش زبانی در نظر گرفته می‌شود. به اعتقاد زبان‌شناسان شناختی صورت و نقش دو روی سکه شناخته می‌شوند و هیچ یک اولویتی نسبت به دیگری ندارند. مقاله‌ی حاضر به بررسی مفهوم پیش‌نمونه‌گی از منظر معنی‌شناسی شناختی و اهمیت پیش‌نمونه‌ها در درک و تعبیر جهان خارج و اصول مقوله‌بندی مفاهیم زبانی می‌پردازد. بر اساس این نظریه، پیش‌نمونه عضو کانونی و بارز هر مقوله است و سایر اعضا بر حسب شباهتشان با این عضو تعریف می‌شوند. در این مقاله پس از اشاره به نظریه‌های مطرح شده در مورد پیش‌نمونه‌گی به تأثیر این مفهوم در مقوله‌بندی اشاره شده و هرچند در وهله‌ی اول پیش‌نمونه مفهومی وابسته به معنی است ولی برای تعیین مقولات آوایی، صرفی، نحوی و مجموعه‌ای از مفاهیم دیگر به پیش‌نمونه‌ها وابسته‌ایم و پیش‌نمونه‌ها به عنوان ابزارهای تحلیلی به زبانشناسان شناختی کمک می‌کند تا بتوانند رابطه میان مفاهیم مختلف را تبیین کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - معنی شناسی شناختی تجربه عشق در گلستان سعدی
        معصومه منتشلو
        یکی از مکاتب جدید در حوزه زبان شناسی، زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ است که به بررسی رابطه میان زبان انسان ، ذهن او، تجارب اجتماعی و فیزیکی او می پردازد. از باورهای پیروان این مکتب این است که زبان، الگوهای اندیشه و ویژگی های ذهن انسان را منعکس می کند. بنابر این مطالعه زبان، مطالعه ی چکیده کامل
        یکی از مکاتب جدید در حوزه زبان شناسی، زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ است که به بررسی رابطه میان زبان انسان ، ذهن او، تجارب اجتماعی و فیزیکی او می پردازد. از باورهای پیروان این مکتب این است که زبان، الگوهای اندیشه و ویژگی های ذهن انسان را منعکس می کند. بنابر این مطالعه زبان، مطالعه ی الگوهای ذهنی سخنگویان آن است. بحث طرحواره های تصویری از ساخت های مورد توجه در پژوهش های معنی شناسی شناختی است. تجربیات انسان از جهان خارج ساخت هایی در ذهن او پدید می آورد که آنها را به زبان خود انتقال می دهد تا بتواند مفاهیم مجرد و انتزاعی را در قالب آنها بیان کند، این ساخت های مفهومی همان طرحواره های تصویری اند. در این مقاله سعی شده با نگرشی شناختی به بررسی مفهوم عشق، به عنوان یکی از جنبه های اصلی تفکر سعدی، در گلستان پرداخته شود. از این رو نخست تعریف ها و توصیف های سعدی درباره عشق استخراج و سپس در چارچوب مهمترین طرحواره های تصویری یعنی، طرحواره های حجمی، حرکتی و قدرتی به بررسی معنایی آن از طریق تحلیل محتوا اقدام شد و نتیجه ی آن چنین به دست آمد : سعدی از طرحواره ی حجمی برای بیان مفهوم استعاری عشق دریاست ، از طرحواره ی حرکتی برای بیان عشق سفر است و از طرحواره ی قدرتی برای بیان عشق سلطان است استفاده کرده است. و از این طریق توانسته عشق و ملزومات آن را به صورت پدیده هایی عینی و ملموس قابل درک کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - معانی ثانوی جملات انشایی در دفتر دوم مثنوی معنوی «منادا »
        زیبا مصدق مهرجردی توکلی کافی آباد عزیزاله هادی حیدری نیا
        10.30495/farsij.2022.692906
        نقش و اهمیّت انواع جملات انشایی در انتقال مفاهیم عرفانی بسیار چشمگیر است و مولانا چون عرفای صاحب‌قلم برای تعلیم و بیان تجارب عرفانی و هیجانات عارفانه‌ی خود، ابزارهای گوناگون زبانی، ازجمله جملات انشایی با مفاهیم مجازی در خدمت گرفته است. هرگونه جمله ایی یک مفهوم ظاهری دار چکیده کامل
        نقش و اهمیّت انواع جملات انشایی در انتقال مفاهیم عرفانی بسیار چشمگیر است و مولانا چون عرفای صاحب‌قلم برای تعلیم و بیان تجارب عرفانی و هیجانات عارفانه‌ی خود، ابزارهای گوناگون زبانی، ازجمله جملات انشایی با مفاهیم مجازی در خدمت گرفته است. هرگونه جمله ایی یک مفهوم ظاهری دارد که در بحث دستور زبان مورد بررسی قرار می گیرد. به عنوان مثال : جمله ای حامل خبر است و با جمله ای پرسشی، سوال مطرح می کند. اما در عرف و سنت ادبی از این گونه جملات به ضرورت حالات گوناگون برای اهداف دیگری نیز مورد استفاده واقع می شود که آگاهی برای کسی که قصد دارد سخن بگوید لازم است. شعر مولانا در قیاس با حجم انبوه شعر فارسی در انتقال مقاصد و اغراض متعدد در محدوده ای کوچک کلمات منزلت ویژه و یکتایی دارد. در این مقاله سعی شده باروش کتابخانه ای و تحلیلی، با بررسی شیوه‌های کاربرد ندا که از مقوله‌های مهم انشا است، به بسامد و تنوّع این جملات درمثنوی شریف پرداخته، و بسامد جملات انشایی به کار رفته در معانی مختلف بر اساس تعاریف کتب بلاغی به صورت بسامدی مشخص گردد تا هم با میزان نوآوری های طرز بیان و با توجّه به بارمعنایی هریک، دیدگاه صاحب‌نظران را تحلیل و جمع‌بندی کنیم. معانی مجازی منادا در دفتر دوم مثنوی، از نظر بسامد به ترتیب شامل: تعظیم و تحسین،‌ توبیخ و سرزنش، ارشاد و تربیت، دعا و نیایش، استغاثه و دادخواهی، تحذیر، تحسّر، اظهار بیزاری وتنفّر، دلجویی و استیناس، اظهار شگفتی و تذکّر می باشد، پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - بررسی نقش معناشناسی و تحلیل گفتمان در جهت بهبود شهادت قضایی در دادگاه ها؛ نگاهی به ابعاد حقوقی
        زهره بهرامی داود مدنی محمود قیوم زاده
        زبان‌شناسی حقوقی، شاخه‌ای نوین و میان‌رشته‌ای از زبان شناسی کاربردی و حقوق است که با استفاده از ابزارهای زبانی و شواهد زبان‌شناختی به تجزیه و تحلیل کارشناسنانة متون گفتاری و نوشتاری می‌پردازد و در عصر حاضر معناشناسی و تحلیل گفتمان در بهبود شهادت قضایی کارایی بیشتری دارد چکیده کامل
        زبان‌شناسی حقوقی، شاخه‌ای نوین و میان‌رشته‌ای از زبان شناسی کاربردی و حقوق است که با استفاده از ابزارهای زبانی و شواهد زبان‌شناختی به تجزیه و تحلیل کارشناسنانة متون گفتاری و نوشتاری می‌پردازد و در عصر حاضر معناشناسی و تحلیل گفتمان در بهبود شهادت قضایی کارایی بیشتری دارد. به همین دلیل نگارنده با استفاده از اصول گرایس آن را به روش کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی – تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار داده و نتایج مقاله بیانگر آن است که: تحلیل شهادت شاهد با کمک ابزارها و اصول مختلف از جمله اصول همکاری گرایس میسر می‌شود از آنجا که شاهد در بازجویی به دنبال آن است که شهادت را به نفع خود و خواهان پیش ببرد، و با نقض اصل گرایس، دچار تناقض‌گویی در ادای شهادت می‌شود، اما محاکم قضایی با استفاده از اصول زبان‌شناختی به ویژه اصل گرایس، اجازه نمی‌دهند که شاهد پیوسته موضوع را مطابق میل خود تغییر یا پیش ببرد، یا قضایا را طبق دلخواه و به نفع خود پیش ببرد. بررسی پرونده‌های مربوط به شهادت قضایی بیانگر آن است که شهود هنگام دروغ گفتن بیشترین استفاده را از وجهیت و پیش‌فرض دارند و کمترین استفاده آنها از ارجاع و استنباط و معانی ذهنی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        64 - خوانش روایت منظوم ایرج سروده فردوسی با رویکرد نشانه - معنا شناسی
        مرضیه زارع دکتر مجید سرمدی سهیلا صادقی
        تولیدات زبانی تابع فرایندی پیچیده هستند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل هستند. یکی از ابعاد نشانه- معنا شناسی فرایند تنشی است. در فرآیند تنشی، بین عناصر نشانه - معنایی، رابطه ای به وجود می‌آید که معنا از کم‌رنگ‌ترین تا پر رنگ‌ترین شکل آن، در نوسان است. این فرای چکیده کامل
        تولیدات زبانی تابع فرایندی پیچیده هستند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل هستند. یکی از ابعاد نشانه- معنا شناسی فرایند تنشی است. در فرآیند تنشی، بین عناصر نشانه - معنایی، رابطه ای به وجود می‌آید که معنا از کم‌رنگ‌ترین تا پر رنگ‌ترین شکل آن، در نوسان است. این فرایند، گفتمان را به سوی نوعی نظام ارزشی هدایت می کند و ما را با معنای تولید‌ شده مواجه می سازد. پرسش پژوهش این است که عوامل نشانه- معناشناسی چگونه فرایند شکل‌گیری معنا را در روایت منظوم ایرج به‌وجود آورده اند؟ آیا با عبور از مربع معنایی اثر، می‌توان به خوانشی باز و سیال از متن دست یافت؟ هدف این پژوهش، بررسی ساختار کلی روایت منظوم ایرج و تبیین عوامل گفتمانی، مربع معنایی و تنشی، افعال موثر در روند روایت، و مکان مندی و زمان مندی معنا در اثر فوق بوده است. در این روایت، معنا هم به واسطه کنش و هم به‌واسطه ی شوش تحقق می یابد. داستان بیش از یک زنجیره دارد و در انتهای زنجیره ی نخست، فرایند روایی جدیدی آغاز می شود. روند حرکت کنشگر در اینجا منجر به تولید ارزش های اسطوره ای، آرمانی و اخلاقی شده است. ایرج، کنشگری آرمان‌خواه است که در راه پاسداشت آیین برادری، بی هیچ تعلق خاطری به قدرت، و بی هیچ سپاه و ابزار جنگی به دیدار برادران می رود و فدای آرمان خود می شود. به بیان دیگر شهریار جوان، از گستره ی حیات مادی خود می کاهد تا گستره ی زندگی معنوی اش، وسیع و جاودانه شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        65 - An Extended Louvain Method for Community Detection in Attributed Social Networks
        Yasser Sadri Saeid Taghavi Afshord shahriar lotfi Vahid Majidnezhad
        Community detection is a significant way to analyze complex networks. Classical methods usually deal only with the network's structure and ignore content features. During the last decade, most solutions for community detection only consider network topology. Social netw چکیده کامل
        Community detection is a significant way to analyze complex networks. Classical methods usually deal only with the network's structure and ignore content features. During the last decade, most solutions for community detection only consider network topology. Social networks, as complex systems, contain actors with certain social connections. Moreover, most real-world social networks provide additional data about actors, such as age, gender, preferences, etc. However, content-based methods lead to the loss of valuable topology information. This paper describes and clarifies the problems and proposes a fast and deterministic method for discovering communities in social networks to combine structure and semantics. The proposed method has been evaluated through simulation experiments, showing efficient performance in network topology and semantic criteria and achieving proportional performance for community detection. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        66 - Uncertainty Identification in Microblogs
        Fairouz Zendaoui Walid Khaled Hidouci Saeed Rouhani
        10.22094/joie.2021.1945486.1913
        Microblogging, like Twitter, has become a popular platform of human expressions, through which users can easily produce content on breaking news, public events, or products. The massive amount of microblogging data is a useful and timely source that carries mass sentime چکیده کامل
        Microblogging, like Twitter, has become a popular platform of human expressions, through which users can easily produce content on breaking news, public events, or products. The massive amount of microblogging data is a useful and timely source that carries mass sentiments, beliefs and opinions on various topics. Users express themselves freely with varying levels of uncertainty, which makes exploiting microblogs as a source of data a tedious task requiring this aspect to be taken into consideration. Here we talk about the uncertainty expressed in microblogs not the uncertainty relative to the claimed information factuality. This aspect that we approach has received little attention in the context of microblogging, whereas it is important to know with which degree of uncertainty the users intend to provide information. The research works carrying out the retrieval of information or investigation in microblogs, are particularly concerned by this subject. In this paper we present a state of the art on the identification of uncertainty in microblogs with the aim of identifying this issue and describing the current knowledge through the study of similar or related work. We mainly constated that, to adapt to the characteristics of social media, it is necessary to identify the uncertainty based on the contextual uncertain semantics rather than the traditional cue-phrases, and considering multiple sub-classes could provide more information for research on handing uncertainty in social media texts. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        67 - بررسی وجوه معنا شناختی حضور توغ در هنرهای تجسمی ایران معاصر (بررسی موردی نقاشی- ارتباط تصویری - طراحی)
        تیلا اصغرزاده منصوری محمد عارف پرناز گودرزپروری
        10.30495/jss.2021.1909034.1237
        هدف از پژوهش‌ حاضر کشف رابطه‌ی بین علامت (به عنوان یک نمونه از صنایع دستی فلزی ایرانی- اسلامی) با هنرهای تجسمی حیطه‌ی مذهبی در سال‌های اخیر کشور است. طوق (توغ) از دیرباز یکی از ابزارهای مخصوص عزاداری سیدالشهدا در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی است. در سده‌ی نهم و دهم هـ.ق ش چکیده کامل
        هدف از پژوهش‌ حاضر کشف رابطه‌ی بین علامت (به عنوان یک نمونه از صنایع دستی فلزی ایرانی- اسلامی) با هنرهای تجسمی حیطه‌ی مذهبی در سال‌های اخیر کشور است. طوق (توغ) از دیرباز یکی از ابزارهای مخصوص عزاداری سیدالشهدا در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی است. در سده‌ی نهم و دهم هـ.ق شاهد حضور توغ در نگارگری‌های ایرانی هستیم. و بعدها در دوران پهلوی نیز حضور چشمگیری در نقاشی مکتب سقاخانه به عنوان عنصری از هنر عامیانه مردم ایران داشته است. اما بعد از انقلاب اسلامی ایران بخصوص در سال‌های اخیر شاهد حضور گسترده علامت در طراحی زیر شاخه‌های مختلف ارتباط تصویری (همچون پوستر، تصویرسازی، آرم و لوگو و ...) نقاشی، دکوراسیون، طراحی زیورآلات و مد و لباس بوده‌ایم. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی سعی دارد به پاسخ سئوالاتی همچون چگونگی حضور علامت در این آثار و معناشناسی صورت‌های مختلف این علامت‌ها در ترکیب با دیگر آثار هنرهای تجسمی بپردازد. شیوه جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی بوده و نتیجه‌ی حاصله نشان می‌دهد در سال‌های اخیر علامات عاشورایی علاوه بر کاربرد اصلی خود (ابزار عزاداری) دچار دگرگونی‌هایی نیز شده و کارکردهای جدیدی به خود گرفته است و در گرافیک مذهبی بارزتر از بقیه موارد خودنمایی می‌کند. در ضمن یکی از اصلی‌ترین عناصر طراحی زیورآلات مذهبی با عنوان پلاک مذهبی بوده و در کل به عنوان یکی ازنمادهای اصلی هنر شیعی در جهان به شمار می‌رود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        68 - روش‌های معناشناسی در علم اصول
        ایران سلیمانی
        معناشناسی نقش موثری در ارائه قواعد جهت استنباط و صدور احکام شرعی از ادله تفصیلی دارد. علم اصول فقه، محتوای چندلایه و سرشار ازپیچیدگی های زبانی و معنایی و دیدگاه های متعدد است. این تحقیق به روش تحلیلی و استنباطی به دنبال چهارچوبی برای درک مفاهیم و قواعد و استنباط است. که چکیده کامل
        معناشناسی نقش موثری در ارائه قواعد جهت استنباط و صدور احکام شرعی از ادله تفصیلی دارد. علم اصول فقه، محتوای چندلایه و سرشار ازپیچیدگی های زبانی و معنایی و دیدگاه های متعدد است. این تحقیق به روش تحلیلی و استنباطی به دنبال چهارچوبی برای درک مفاهیم و قواعد و استنباط است. که با قاعده مند کردن روش های شناسایی معنای دقیق اصطلاحات اصولی از جمله؛ شناختن معنای لغوی و اصطلاحی واژه های اصولی و استخراج مفاهیم وآگاهی به زبان شناسی نقش گرا و صورت گرا و شناخت گرا، به این نتیجه دست یافت که فهم دقیق معانی علم اصول و قواعد باید به روش درست و جامع معناشناسی و زبان شناسی علم اصول فقه باشد. که با تلفیق معناشناسی صورتگرا و نقش گرا که هر یک به تنهایی در رفع ابهام و استنباط معنای حقیقی جملات مبهم کارآیی لازم را ندارند و در تلفیق این دو نیز به نقش ذهن به عنوان جایگاه زبان و نقش زبانشناس به عنوان فردی که در تلاش است به توصیف آن چه که درون ذهن است و به کمک آن بشر قادر است مفاهیم زبان شناختی را تولید و درک نماید، چندان توجهی نشده است از اینرو زبانشناسی شناختی نیز را باید مد نظر قرار داد. و نیز علمای علم اصول ضمن تفکیک مسائل هرمنوتیک و معناشناسی علم اصول باید بتوانند اصول فقه را با دانش هرمنوتیکی مطابق با معتقدات دینی پی ریزی نمایند و با استفاده ازآن مسائل محدثه را بهتر پاسخگو باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        69 - بررسی معناشناختی «شهادت زور» و ضرورت معرفی عمومی مرتکب آن در فقه مذاهب خمسه
        احمد مرتاضی علی اصغر موسوی رکنی عادل ساریخانی محسن ملک افضلی
        شهادت زور، به عنوان یکی از گناهان، عنوان مجرمانه‌ای است که واکنش کیفری ویژه‌ی شارع مقدس اسلام در قبال آن، «معرفی عمومی و تشهیر» مرتکب چنین شهادتی می‌باشد. البته از نگاه موضوع‌شناسی، تعریف یکسانی از خود شهادت زور، ارائه نگردیده و در نظرات مختلف، به «گواهی کذب»، «گواهی با چکیده کامل
        شهادت زور، به عنوان یکی از گناهان، عنوان مجرمانه‌ای است که واکنش کیفری ویژه‌ی شارع مقدس اسلام در قبال آن، «معرفی عمومی و تشهیر» مرتکب چنین شهادتی می‌باشد. البته از نگاه موضوع‌شناسی، تعریف یکسانی از خود شهادت زور، ارائه نگردیده و در نظرات مختلف، به «گواهی کذب»، «گواهی باطل»، «گواهی به غیرحق» و «گواهی با وجود علم به خلاف» تعریف شده است؛ اما به نظر می‌رسد «شهادت زور» از حیث ماهیت، با «شهادت دروغین یا باطل یا به غیرحق و همچنین رجوع از شهادت» انطباق کامل نداشته بلکه، بین پاره‌ای از این موارد نامبرده و شهادت زور، تباین وجود داشته و برخی از آنها نیز یکی از مصادیق «شهادت زور» می‌باشند نه مترادف آن. از نگاه این نوشتار، تعریف دقیق آن عبارتست از اینکه: «فرد آگاه به حقیقت، از روی عمد، به خلاف حقیقت، گواهی و خبر دهد؛ یا فرد غیرآگاه به حقیقت، از روی عمد، گواهی و خبر دهد؛ خواه این گواهی او تصادفاً مطابق حقیقت درآید و خواه خلاف حقیقت». تأکید می‌گردد که مرتکب چنین شهادتی، به لحاظ «لزوم عقلی رعایت مصلحت عمومی» و «به استناد روایات مشترک شیعه و سنی»، می‌بایست به عموم افرادی که در معرض گواهی فریبکارانه‌ی او قرار دارند، معرفی و به اصطلاح، تشهیر گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        70 - The Most Prominent Theta Roles in the Sindhi Language: The Hierarchy
        Zahid Ali Veesar Kais Amir Kadhim Rimi Saleh Bagudu
        Abstract This paper focuses on the most prominent theta roles used in the Sindhi language. The study attempts to answer to the research question, ‘How are theta roles prominently used in the Sindhi language?’ The data come from the young native Sindhi speake چکیده کامل
        Abstract This paper focuses on the most prominent theta roles used in the Sindhi language. The study attempts to answer to the research question, ‘How are theta roles prominently used in the Sindhi language?’ The data come from the young native Sindhi speakers. Each verb phrase in the data is examined with the help of Carnie’s (2007) ‘Theta Roles and Thematic Relations’ in order to find the prominent theta roles in the Sindhi language. The study finds six prominent theta roles in Sindhi; namely, agent, theme, beneficiary, recipient, goal and locative. According to the findings of Rappaport Hovav (2007), the hierarchy of the theta roles in English is: Agent> Recipient>Experiencer/Goal>Instrument>Patient/Theme>Place; while, the hierarchy of the prominent theta roles in the Sindhi language is: agent>theme>beneficiary>recipient> locative>goal. This finding is not, however, definitive, i.e. broader studies are to be carried out to find the precise hierarchy of the theta roles in Sindhi. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        71 - تحلیلی استعاری زبانشناختی بر ضرب‌المثل‌های حوزۀ احساسی خشم در زبان های فارسی و ترکی
        بهروز ابراهیمی حیات عامری زهرا ابوالحسنی چیمه
        10.30495/irll.2019.668181
        پژوهش حاضر به بررسی استعاره‌های مفهومی حوزه خشم در آیینه ضرب‌المثل‌های دو زبان فارسی و ترکی می‌پردازد. تلاش شده است از منابع مختلف برای دو زبان مذکور، داده‌های مورد نیاز از هر دو زبان استخراج و گردآوری شود. پربسامدترین نگاشت‌نام‌ها در هر دو زبان مشخص و جداگانه در جدول آ چکیده کامل
        پژوهش حاضر به بررسی استعاره‌های مفهومی حوزه خشم در آیینه ضرب‌المثل‌های دو زبان فارسی و ترکی می‌پردازد. تلاش شده است از منابع مختلف برای دو زبان مذکور، داده‌های مورد نیاز از هر دو زبان استخراج و گردآوری شود. پربسامدترین نگاشت‌نام‌ها در هر دو زبان مشخص و جداگانه در جدول آورده شود. در کنار نگاشت‌نام‌ها، پربسامدترین حوزه‌های مبدأ نیز شناسایی و معرفی شدند تا مشخص گردد گویشوران این دو زبان بیشتر از چه نگاشت‌نام‌ها و حوزه‌های مبدأ برای بیان استعاری خشم استفاده می‌کنند. مشخص شد در زبان فارسی پربسامدترین نگاشت‌نام ‌‍[خشم آتش است] و در زبان ترکی ‌‍[خشم نادانی/جهل است] می باشند. در‌رابطه با حوزه‌های مبدأ نیز پربسامدترین حوزه مبدأ که برای مفهوم‌سازی خشم به‌کار می‌رود، به‌ترتیب حوزه‌های مبدأ "روشنایی و تاریکی" در زبان فارسی و "انسان/بدن انسان"در زبان ترکی قرار دارند که بسامد وقوع به‌نسبت تعداد ضرب‌المثل‌های بررسی شده در هر زبان آورده شد. با تحلیل‌هایی که صورت گرفت به نظر می رسد که هر چند تقریباً گویشوران این دو زبان از یک الگوی واحد فرهنگی برای تولید استعاره خشم استفاده می‌کنند اما به نظر می آید تفاوت های فرهنگی باعث تولید نگاشت‌نام های متفاوت نیز شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        72 - تحلیل معنایی برخی افعال لُری ممسنی بر مبنای رویکرد معنی‌شناسی قالب‌بنیاد
        مریم محمدی آمنه زارع محمد حسین شرف زاده اسماعیل جدیدی
        10.30495/irll.2022.1931818.1443
        معناشناسیِ قالبی را اولین‌بار چارلز فیلمور (۱۹۸۲م.) مطرح کرد. این نظریه مدّعی است که معانی واژه‌ها، در نظامی از دانش جای دارد که ریشۀ آن در تجربۀ اجتماعی و فرهنگی بشر واقع شده است. اصطلاح قالب به‌مثابۀ شیوه‌ای جهت تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی است. افعال به‌عنوان مهم‌ترین چکیده کامل
        معناشناسیِ قالبی را اولین‌بار چارلز فیلمور (۱۹۸۲م.) مطرح کرد. این نظریه مدّعی است که معانی واژه‌ها، در نظامی از دانش جای دارد که ریشۀ آن در تجربۀ اجتماعی و فرهنگی بشر واقع شده است. اصطلاح قالب به‌مثابۀ شیوه‌ای جهت تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی است. افعال به‌عنوان مهم‌ترین سازه‌های زبانی در بیشتر حالاتِ یک رویداد حضور دارند و نقش مهمی در تغییر معنایی بر عهده ‌گرفته‌اند. هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان کارایی این نظریه در گونۀ لری ممسنی و ارائۀ قالب‌های معنایی برخی افعال در این‌گونه است. در این پژوهش، ۳۲ فعل از میان 336 فعلِ جمع‌آوری‌شده در لری ممسنی، با روش توصیفی - تحلیلی بررسی شده است. با ارائۀ قالب‌های معنایی این افعال، یافته‌ها حاکی از آن‌اند که میان قالب‌های معنایی این افعال با قالب‌های معنایی افعال متناظر آن در زبان فارسی معیار، تفاوت فاحشی وجود دارد. تصور بر آن است که ریشۀ این تمایزات، از تجربیات نهفتۀ فردی و اجتماعی جوامع نشئت می‌گیرند. این افعال، در محدودۀ کاربردشان، از خوانش‌های معنایی بیشتری در مقایسه با فارسی معیار برخوردارند و بر مفاهیم بیشتری دلالت می‌کنند؛ به‌عبارت‌دیگر، معنای این افعال در زبان فارسی معیار، در گذر زمان دچار تحوّل معنایی شده و از مؤلّفه‌های معنایی‌شان کاسته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        73 - بررسی مولکول های معنایی نام حیوانات پربسامد در ضرب‌المثل‌های گویش سیرجانی: معنی‌شناسی شناختی
        طاهره عزت آبادی پور اشرف السادات شهیدی مصطفی سلیمانیان
        10.30495/irll.2023.1962365.1514
        قصه‌ها، لالایی‌ها و ضرب‌المثل‌های یک منطقه، خالص‌ترین و عمیق‌ترین احساسات، ظریف‌ترین افکار و اندیشه‌ها و واقعیات یک جامعه را منعکس می‌سازند. یکی از ویژگی‌های ضرب‌المثل‌ها، کاربرد کلمات معمول و مأنوس همچون اسامی حیوانات، گیاهان، میوه‌ها، اعضای بدن و رنگ‌ها در مفاهیم ارجا چکیده کامل
        قصه‌ها، لالایی‌ها و ضرب‌المثل‌های یک منطقه، خالص‌ترین و عمیق‌ترین احساسات، ظریف‌ترین افکار و اندیشه‌ها و واقعیات یک جامعه را منعکس می‌سازند. یکی از ویژگی‌های ضرب‌المثل‌ها، کاربرد کلمات معمول و مأنوس همچون اسامی حیوانات، گیاهان، میوه‌ها، اعضای بدن و رنگ‌ها در مفاهیم ارجاعی و نیز غیرارجاعی و استعاری است که اغلب با هدف برجسته‌ساختن یک مختصۀ معنایی مثبت یا منفی در آن‌ها و جلب نظر مخاطب به اهمیت موضوع است. هدف این پژوهش، بررسی مولکول‌های معنایی نام حیوانات پربسامد در ضرب‌المثل‌های گویش سیرجانی براساس چارچوب معنی‌شناسی شناختی است. بدین منظور، پس از گردآوری مجموعه‌ای شامل 950 ضرب‌المثل گویش سیرجانی، تعداد 405 ضرب‌المثل، حاوی نام انواع حیوانات، استخراج و از این تعداد به بررسی ضرب‌المثل‌های حیوانات پربسامد در گویش سیرجانی با رویکردی معنایی-‌شناختی پرداخته شد و از نام هر حیوان چند ضرب‌المثل ذکر گردید. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که سه حیوان اهلی و بومی شهرستان سیرجان به ترتیب خر، سگ و شتر پربسامدتر و پرکاربردتر از بقیّۀ حیوانات اهلی و وحشی در ضرب‌المثل‌ها هستند. از لحاظ دلالت و کارکرد موضوعی نیز موضوعات اجتماعی، بیشتر از بقیّۀ موضوعات به کار رفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        74 - تحلیل روابط معنایی- واژگانی واژه‌های گیلکی درافسانه‌های عامیانۀ گیلان (بر اساس نظریۀ لاینز)
        پریسا فرّخ فاطمه اختران فر
        10.30495/irll.2023.1980975.1551
        شناخت روابط مفهومی برای درک و انتقال معنا ضروری است، زیرا هنگام بررسی گونه‌های مختلف معنا، دریافت‌ها از سطح ساخت زبانی فراتر رفته، معنای دقیق واژه در حوزۀ بافتی و خارج از بافت تعیین می‌شود. پژوهش حاضر به تحلیل روابط مفهومی میان واژه‌های گیلکی و تعیین بسامد هر یک از آن‌ه چکیده کامل
        شناخت روابط مفهومی برای درک و انتقال معنا ضروری است، زیرا هنگام بررسی گونه‌های مختلف معنا، دریافت‌ها از سطح ساخت زبانی فراتر رفته، معنای دقیق واژه در حوزۀ بافتی و خارج از بافت تعیین می‌شود. پژوهش حاضر به تحلیل روابط مفهومی میان واژه‌های گیلکی و تعیین بسامد هر یک از آن‌ها در افسانه‌های عامیانۀ گیلان می‌پردازد تا چگونگی روابط معنایی حاکم میان واژه‌ها را نشان دهد. بدین منظور، واژه‌های گیلکی موجود در شصت و دو افسانه از کتاب افسانه‌های گیلان بررسی و تحلیل شده است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و در آن، روابط مفهومی شمول ‌معنایی، هم‌معنایی، چندمعنایی، هم‌آوا-هم‌نویسی، عضوواژگی، جزء‌واژگی، واحدواژگی و تکرار تحلیل شده و بسامد هر یک محاسبه گردیده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از میان انواع روابط واژگانی، رخداد رابطۀ واژگانی شمول معنایی با %84 ، بیشترین بسامد را دارد. پس از رابطۀ واژگانی شمول معنایی، بسامد وقوع هر یک از روابط مفهومی بدین ترتیب به دست آمده است: جز‌ء‌واژگی %6، واحدواژگی %3، هم‌معنایی %2، هم‌آوا-هم‌نویسی %2، عضوواژگی %1، چندمعنایی %1، و تکرار %1. بین واژه‌های گیلکی موجود در این افسانه‌ها، روابط معنایی-واژگانی تقابل معنایی، تباین معنایی و باهم‌آیی مشاهده نشده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        75 - بررسی ابعاد حقوقی و کیفری نقش معناشناسی و تحلیل گفتمان در جهت بهبود شهادت قضایی در دادگاه‌ها
        زهره بهرامی داود مدنی محمود قیوم زاده
        10.30495/jcld.2023.1976329.1036
        یکی از مهمترین ادله‌ی احکام در محاکم قضایی، استناد به شهادت شهود است و از آنجا که لغزش و خطا، با انسان همراه بوده و هست؛ لذا در مسأله ی شهادت، برخی از مواقع، اشخاص مقاصد و منافع و غرض شخصی را در نظر می‌گیرند و بر اساس آن به ادای شهادت می‌پردازند، با این وصف، نیاز به زب چکیده کامل
        یکی از مهمترین ادله‌ی احکام در محاکم قضایی، استناد به شهادت شهود است و از آنجا که لغزش و خطا، با انسان همراه بوده و هست؛ لذا در مسأله ی شهادت، برخی از مواقع، اشخاص مقاصد و منافع و غرض شخصی را در نظر می‌گیرند و بر اساس آن به ادای شهادت می‌پردازند، با این وصف، نیاز به زبانشناسی حقوقی، برای تشخیص شهادت صدق از کذب و سایر نارسایی‌های شهادت، لازم و ضروری است. در خصوص انواع نظریه‌های مرتبط با زبان‌شناسی، الگوی هایلند و اصل گرایس، بیشترین کارایی را در شهادت‌های قضایی دارند؛ از این رو، نوشتار پیش رو، با روی نهادن به دو اصل مذکور، از طریق بررسی نمونه‌ای، به تبیین ابعاد حقوقی و کیفری نقش معناشناسی و تحلیل گفتمان در جهت بهبود شهادت قضایی در دادگاه‌ها می پردازد. نتایج تحقیق، بیانگر این امر است که الگوی هایلند، ناظر بر واژگان و الفاظ به کار رفته در شهادت‌نامه شهود است؛ امّا اصل گرایس ناظر بر عبارات و جملات شهادت‌نامه شهود است؛ لذا الگوی هایلند کارآیی بیشتری نسبت به اصل گرایس در تشخیص شهادت صدق از کذب دارد. اصل هایلند به‌وسیله ابزارهای فراگفتمانی خود، میزان اطلاع شهود از ماوقع، چالش‌ها و نارسایی‌های اظهارات شهود را مشخص می‌کند که محاکم دادگستری بر اساس آن می‌توانند شهادت صدق از کذب را تشخیص بدهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        76 - تحول معنای واژۀ اَهْل از دورۀ پیشااسلامی تا عصر نزول قرآن کریم
        سید حسین موسوی دره بیدی امیر احمد نژاد
        مطالعۀ تحول معنایی واژگان قرآن از عصر پیش از نزول تا ادوار بعد یک ضرورت است و فهم‌صحیح معنای آیات بدون آن میسر نیست. از جملۀ مؤلفه‌‌های تأثیرگذار در معنای واژگان، روابط آنها با همدیگر در متن، به‌ویژه رابطۀ هم‌نشینی کلمات است. در این مطالعه به تبیین محور‌های هم‌نشینی اهل چکیده کامل
        مطالعۀ تحول معنایی واژگان قرآن از عصر پیش از نزول تا ادوار بعد یک ضرورت است و فهم‌صحیح معنای آیات بدون آن میسر نیست. از جملۀ مؤلفه‌‌های تأثیرگذار در معنای واژگان، روابط آنها با همدیگر در متن، به‌ویژه رابطۀ هم‌نشینی کلمات است. در این مطالعه به تبیین محور‌های هم‌نشینی اهل و مؤلفه‌‌های معنایی آن از دورۀ پیش از اسلام تا عصر نزول می‌پردازیم و می‌کوشیم نشان دهیم رابطۀ هم‌نشینی اهل و کاربست آن با ضمائر که در دورۀ پیش از اسلام مشاهده می‌شود به قرآن راه یافته، و همنشین‌‌های جدیدی نیز در عصر نزول به اهل افزوده شده که به توسعۀ کاربست‌‌های زبانی آن انجامیده است. واژۀ اهل فقط در قالب ترکیب اضافی در قرآن به‌کار رفته، و به لحاظ ساختار نحوی با اسم ظاهر و ضمیر هم‌نشین شده است. در میان اسم‌های ظاهر، واژۀ الکتاب و اسامی مکان بیش‌ترین هم‌نشینی را با اهل دارد؛ همچنان که اسامی پیامبران نیز، بیش‌ترین هم‌نشینی را همچون مرجع ضمائر متصل به اهل دارا است. همچنین، معنای اختصاص، تعلق و انس را در همۀ این همنشین‌ها می‌توان دید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        77 - معناشناسی تاریخی و فرهنگی سَبیل در قرآن کریم
        احمد پاکتچی محمد حسن شیرزاد محمد حسین شیرزاد
        سَبیل پُرکاربرد‌‌ترین واژۀ متعلّق به حوزۀ معنایی راه در عصر نزول است و به دلیل کاربرد در سیاق های متنوع گاه از نگاه عالمان مسلمان بر 14 معنای مختلف حمل شده است. مروری بر منابع لغوی و تفسیری گویای آن است که عالمان مسلمان اطلاع چندانی از فرایند ساخت و مؤلفه های معنایی سبی چکیده کامل
        سَبیل پُرکاربرد‌‌ترین واژۀ متعلّق به حوزۀ معنایی راه در عصر نزول است و به دلیل کاربرد در سیاق های متنوع گاه از نگاه عالمان مسلمان بر 14 معنای مختلف حمل شده است. مروری بر منابع لغوی و تفسیری گویای آن است که عالمان مسلمان اطلاع چندانی از فرایند ساخت و مؤلفه های معنایی سبیل و ویژگی های این نوع از راه در بافت نزول نداشته اند. در مطالعۀ حاضر با هدف جبران این خلأ مطالعاتی می کوشیم با بهره گیری از روش های معناشناسی تاریخی و معناشناسی فرهنگی، معنای سبیل را آن‌گونه که در عصر نزول درک می شده است، تبیین کنیم. بدین منظور، با بررسی سابقۀ تاریخی مادۀ س ب ل برای نخستین بار بروز اشتراک لفظی در این ماده را خاطرنشان خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که این ماده یک بار بر اثر الحاق پیش ساز س به بُن ثنایی ب ل، و بار دیگر با افزوده شدن پس ساز ل به بُن ثنایی س ب ساخته شده که دومی در ساخت واژۀ سبیل ایفای نقش کرده است. همچنین، خواهیم کوشید نشان دهیم سبیل در عصر نزول بر راه هایی اطلاق می شده است که از تعیّن خارجی، وضوح و شفّافیت برخوردار نبودند و جز با یاری جستن از راه بَلَدان، پیمایش آن‌ها ممکن نبود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        78 - معناشناسی واژۀ «أب» در آیات 74 انعام و 78 حج با رویکرد ریشه‌شناسی در زبان‌های سامی
        مرضیه اسرافیلی سید حسین سید موسوی علی رضا آزاد شهلا شریفی
        واژۀ أب 46 مرتبه به صورت مفرد در قرآن به کار رفته است. مفسران(شیعه و سنی) در دو آیۀ 74 انعام و 78 حج، در خصوص معنای آن دیدگاهی متفاوت دارند. برخی از آنها أب در آیه 74 انعام را به معانیعمو یا جد پدری و مادری و در آیۀ 78 حج به معانیجد و پدرروحانی دانسته‌اند. از آنجا که ای چکیده کامل
        واژۀ أب 46 مرتبه به صورت مفرد در قرآن به کار رفته است. مفسران(شیعه و سنی) در دو آیۀ 74 انعام و 78 حج، در خصوص معنای آن دیدگاهی متفاوت دارند. برخی از آنها أب در آیه 74 انعام را به معانیعمو یا جد پدری و مادری و در آیۀ 78 حج به معانیجد و پدرروحانی دانسته‌اند. از آنجا که این دسته از مفسران اغلب بدون توجه به ظرافت‌های معنایی وگاهی با دخالت دادن برخی پیش‌فرض‌ها دست به تفسیر زده‌اند، دراین مقاله با استفاده از روش ریشه‌شناسی زبان‌های سامی، در پی آن هستیم تا به معنایی دقیق از واژه در این دوآیه دست یابیم.با پی‌جویی ریشه أب در زبان‌های سامی-حامی، عربی، عبری، اکدی، سریانی،آرامی،سبئی، حبشی به وجود اشتراک معنوی در این واژه و 14 معنا دست یافتیم که معنای محوری آن ایجادکردن، قدرت داشتن و محور بودن است. سپس با استناد به قرائنی جهت تعیین مناسب‌ترین معنای حاصل از ریشه‌شناسی، به معنای بزرگ و رئیس قوم در آیه 74انعام و معنای بنیانگذار و مؤسس در آیه 78 حج دست یافتیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        79 - معناشناسی قسم درقرآن کریم . رویکردی تاریخی و فرهنگی
        احمد پاکتچی
        . مفهوم قسم در قرآن کریم همواره از موضوعات مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده و در این باب، به‌خصوص قالب تکرارشوندۀ لا اُقسِمُ چالش گسترده‌ای را هم برای مفسران، هم برای نحویان ایجاد کرده است. این درحالی است که تحلیل‌های ارائه شده برای معنای لا اُقسِمُ در کاربردهای قرآنی در عمل چکیده کامل
        . مفهوم قسم در قرآن کریم همواره از موضوعات مورد توجه قرآن‌پژوهان بوده و در این باب، به‌خصوص قالب تکرارشوندۀ لا اُقسِمُ چالش گسترده‌ای را هم برای مفسران، هم برای نحویان ایجاد کرده است. این درحالی است که تحلیل‌های ارائه شده برای معنای لا اُقسِمُ در کاربردهای قرآنی در عمل از تکلف عاری نیست و نیاز به‌ بازنگری نیاز دارد. در این مقاله با ترکیبی از روش‌های معناشناسی تاریخی و معناشناسی فرهنگی معنای قسم بررسی می‌شود. پژوهش نشان می‌دهد که قَسَم در فرهنگ عرب عصر نزول، به‌سان برخی فرهنگ‌های دیگر بار معنایی منفی حمل می‌کرده است و معنایی بسیار نزدیک به‌نفرین و لعنت داشته است و از همین رو، ترکیب لااُقسِمُ در قرآن کریم، باید با همان ترکیب نحوی ظاهری در آن، به‌سوگند نخوردن بازگردانده شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        80 - شعر قیصر امین‌پور از منظر پدیدار‌شناسی
        ابراهیم کنعانی
        این مقاله بر اساس دیدگاه پدیدارشناختی ادموند هوسرل تدوین شده است. پدیدارشناسی، به عنوان یک حرکت فکری و فلسفی، نقطۀ عطف بسیاری از روش های نقد ادبی معاصر است. اساس پدیدارشناسی، رویکردی ناب و تازه به پدیده ها و دست یافتن به "خودِ چیزها" است. در این رویکرد با اعتقاد به حضور چکیده کامل
        این مقاله بر اساس دیدگاه پدیدارشناختی ادموند هوسرل تدوین شده است. پدیدارشناسی، به عنوان یک حرکت فکری و فلسفی، نقطۀ عطف بسیاری از روش های نقد ادبی معاصر است. اساس پدیدارشناسی، رویکردی ناب و تازه به پدیده ها و دست یافتن به "خودِ چیزها" است. در این رویکرد با اعتقاد به حضور فعّال مخاطب و خواننده در جریان خوانش، امکان دستیابی به "جوهر پدیده ها" فراهم می شود. در این پژوهش برخی از اصول پدیدارشناختی از جمله "نقّادی کارکرد سنّت"، "تقلیل پدیدار‌شناختی"، "نقد و نفی شناخت حسّی"، "مواصلۀ عین و ذهن"، "فرایند گذر از دال به مدلول" و "فرایند پیوستار بود و نمود" بررسی و نمونه هایی از اشعار قیصر امین پور از مجموعۀ "دستور زبان عشق" بر اساس این اصول، تحلیل شده است. در واقع هدف از این پژوهش، آشنایی با الگوی پدیدارشناختی به عنوان روشی برای بررسی شعر معاصر و الگوی پدیدارشناختی شعر قیصر امین پور است. پرسش اصلی این نوشتار آن است که چگونه می توان این شعرها را دارای کارکردی پدیداری دانست؟ و فرایند پدیداری شعر امین پور، تابع کدام ویژگی هاست. بررسی الگوی پدیدارشناسی در شعر امین‌پور، بیان‌گرآن است که او با نگاه پدیداری و هستی شناسانه به جهان هستی می نگرد و در سایۀ بینشی تأویلی، پدیده ها را به نشانه ها تبدیل می کند و این نشانه ها، در ذهنیّت او استحاله می یابند تا در سایۀ تأویلی نشانه- معنا شناختی به پدیداری هستی مدار تبدیل شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        81 - جایگاه خبر و انشای طلبی در انتقال اندیشه های تعلیمی خسرو و شیرین نظامی
        سیده مریم روضاتیان فرزانه امیرپور حسین آقاحسینی
        حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعران ادب فارسی است که در آثار خود به اندیشه‌های تعلیمی توجه ویژه دارد. او در غنایی‌ترین اثر خود یعنی منظومه خسرو و شیرین نیز بسیار به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه به نحو مؤثری از ابزارهای بلاغی و به‌ویژه علم معانی بهره‌ می‌بر چکیده کامل
        حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعران ادب فارسی است که در آثار خود به اندیشه‌های تعلیمی توجه ویژه دارد. او در غنایی‌ترین اثر خود یعنی منظومه خسرو و شیرین نیز بسیار به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه به نحو مؤثری از ابزارهای بلاغی و به‌ویژه علم معانی بهره‌ می‌برد. این شاعر بزرگ با استفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن مانند جملات خبری، امری و پرسشی به شیوه‌ای مؤثر، موفق به انتقال مفاهیم اخلاقی و تعلیم آن‌ها به مخاطب خود شده‌است و در عین حال از این طریق حضور مخاطب در متن را نیز برجسته‌تر نشان داده‌است. در این پژوهش به بررسی این دسته از جملات و معانی ثانویه آن‌ها پرداخته شده، لطایف و ظرایف سه مبحث از علم معانی یعنی جملات خبری، امری، پرسشی و نقش و تأثیر آن‌ها در انتقال مؤثر اندیشه‌های تعلیمی شاعر در یک متن غنائی تبیین شده‌است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        82 - بررسی کارکردهای دینی و اخلاقی جملات پرسشی و امری در قصاید سنایی
        حسین سلیمی بشیر علوی
        ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی یا حکیم سنایی (۴۷۳ـ۵۴۵ قمری)، از بزرگ‌ترین شاعران قصیده‌گو و مثنوی‌سرای زبان فارسی‌ است. قصایدش دارای مضامینی چون مدح، ارشاد و پند و منقبت است. سنایی زبان را خوب می‌شناسد و به‌ تمامیِ دقایق و مهارت‌های آن آشناست. در قصاید سنایی، توصیف و چکیده کامل
        ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی یا حکیم سنایی (۴۷۳ـ۵۴۵ قمری)، از بزرگ‌ترین شاعران قصیده‌گو و مثنوی‌سرای زبان فارسی‌ است. قصایدش دارای مضامینی چون مدح، ارشاد و پند و منقبت است. سنایی زبان را خوب می‌شناسد و به‌ تمامیِ دقایق و مهارت‌های آن آشناست. در قصاید سنایی، توصیف و ستایش و حکمت و اندرز و حدیث نفس و سرزنش و ملامت وجود دارد. موارد فراوانی از جملات انشایی (جملات پرسشی، امری، تعجبی و نهی) در قصاید سنایی دیده می‌شود که در معانی غیر اصلی خود (معانی ثانویه) به‌ کار رفته‌اند. وى در گزینش شیوه هاى بیانى و الگوهاى دستورى با توجه به نوع پیام و ارتباط، همچنین در انتخاب واژه ها با رعایت هماهنگى و همنوایى آن‌ها با وزن و موضوع، موفق بوده است. معانی ثانویۀ جملات انشایی در حقیقت، بیانگر اندیشه‌های درونی سنایی است و می‌توان با توجه به تحلیل آن‌ها پی به اندیشۀ شاعر برد. در این پژوهش به دو مقولۀ پرسشی و امری بر اساس مقولۀ دستوری و معنایی در قصاید سنایی پرداخته ‌شده است تا ارتباط اندیشه‌های شاعر با معانی جملات مشخص شود و بر اساس نمودار به تجزیه‌ و تحلیل آن‌ها پرداخته‌ایم تا بتوان اندیشه‌های سنایی را از سرودن و به‌کارگیری این جملات روشن و آشکار کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        83 - Factors Affecting Emotional Burden of Verbs in Ferdowsi’s Shahnameh
        هاشم هاشمی Mojtaba Monshizadeh Ehsan Changizi
        10.30495/ttlt.2023.705426
        There is a close relationship between verb and semantics and the way verbs are used to induce concepts. Poets and writers inadvertently influence their emotions in choosing actions and use verbs whose semantic load reflects the emotions and feelings of the speaker. In o چکیده کامل
        There is a close relationship between verb and semantics and the way verbs are used to induce concepts. Poets and writers inadvertently influence their emotions in choosing actions and use verbs whose semantic load reflects the emotions and feelings of the speaker. In other words, in addition to conveying meaning, time and place, verbs convey emotions and feelings. The phonetic structure of the verb, in addition to its semantic role, indirectly expresses the concept that passes in the poet's mind through a set of sounds. In this research, the emotional burden of verbs in Ferdowsi Shahnameh is examined. It can be said that in epic books, each sentence has an emotional burden that is full of meanings of "positive, negative, and neutral". The main purpose of this study is to investigate and determine the emotional load of verbs and what its components are and the relationship between collocational elements and verbs in terms of positive, neutral, and negative emotional load. In this study, examples of verbs are neither speaker-centered nor listener-centered. Discourse is also very important, that is, the relationship between people determines the emotional burden of the verb. It also defines semantic space according to linguists’ focus on semantic differentiation. At the same time, the study of semantics in emotional actions is most important. The term semantics is generally associated with describing the meaning of words, phrases, and sentences. In linguistic terms, semantics examines the relationships between signs and symbols with concepts; and the knowledge of knowing the meaning. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        84 - معناشناسی «ابلیس» در قرآن کریم
        حشمت السادات باقرنژاد طیبه اکبری راد
        واژه ابلیس یازده بار در قرآن کریم به کار رفته است. واژه مقابل ابلیس، مَلَک می باشد که به صورت جمع "ملائکه" به کار رفته است. تقابل بین ابلیس و ملک در خلقت و در عملکرد است. علت رانده شدن ابلیس از درگاه الهی سرپیچی از فرمان خداوند است که در لباس استکبار و حسد ظاهر شده است. چکیده کامل
        واژه ابلیس یازده بار در قرآن کریم به کار رفته است. واژه مقابل ابلیس، مَلَک می باشد که به صورت جمع "ملائکه" به کار رفته است. تقابل بین ابلیس و ملک در خلقت و در عملکرد است. علت رانده شدن ابلیس از درگاه الهی سرپیچی از فرمان خداوند است که در لباس استکبار و حسد ظاهر شده است. قرآن کریم نافرمانی ابلیس را، سجده نکردن به آدم علیه السلام مطرح می‌کند. واژه جانشین ابلیس، شیطان است. حوزه معنایی ابلیس محدود به یک معنا است و اسم خاص برای موجود پلیدی است که به آدم علیه السلام سجده نکرد. لفظ شیطان وجوه معنایی متفاوتی دارد که عبارت است از: ابلیس، جن، جنود انسی و جنی ابلیس، نام عام برای هر موجود شر، سران منافقان، مارها، طاغوت و عامل بیماری. وجه معنایی ابلیس برای لفظ شیطان، بیشترین آیات را به خود اختصاص داده است و شیطان به دلیل غلبه استعمال، بیشتر به ابلیس اطلاق می گردد. غَرور و وسواس خنّاس، واژگان جانشین شیطان در قرآن کریم می‌باشند. عصیانگر، خوار کننده انسان، دعوت کننده به آتش دوزخ، دشمن آشکار، عاری از خیر و .... از ویژگی های شیطان است. نپذیرفتن ولایت شیطان، پرهیز از غذای حرام، استعاذه، ایمان و توکل واقعی، اخلاص، یاد خدا ، فضل و رحمت الهی، موانع نفوذ و تسلط شیطان بر انسان می باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        85 - معناشناسی توصیفی تکآمَد قرآنی «نحر» و آسیب‌شناسی آن در ترجمه‌ها و تفاسیر قرآن
        عبدالرّضا پورمطلوب
        چرایی انتخاب و ترجیح قولِ بالا بردن دست ها تا محاذی گوش ها و گودی گردن بر قولِ قربانی کردن در معنای واژۀ نحر که از واژه های تکآمَد قرآن مجید و به دلیل چند معنایی، از اهمّیّت بالایی برخوردار است، موضوع اصلی این پژوهش است. نتیجۀ بررسی و تحلیل معناشناسی در این پژوهش و هم چ چکیده کامل
        چرایی انتخاب و ترجیح قولِ بالا بردن دست ها تا محاذی گوش ها و گودی گردن بر قولِ قربانی کردن در معنای واژۀ نحر که از واژه های تکآمَد قرآن مجید و به دلیل چند معنایی، از اهمّیّت بالایی برخوردار است، موضوع اصلی این پژوهش است. نتیجۀ بررسی و تحلیل معناشناسی در این پژوهش و هم چنین استفاده از قاعدۀ سیاق و سیاقِ محتوایی آیات سوره، سیاقِ محتوایی ترتیب نزول و فضای نزول سوره، و نیز دلالت شأن نزول نشان می دهد که گرچه بنا به وضع تعیّنی لغت و روایات، دلالت نحر بر بالا بردن دست ها تا مقابل صورت، یا مقابل گودی گلو به هنگام تکبیرها، منطقی است امّا باز هم قول راجح نبوده و می توان گفت واژۀ نحر بر هر دو معنا قابل انطباق است، بلکه با توجّه به شواهد ارائه شده به نظر می رسد قول قربانی کردن، قولِ راجح باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        86 - معناشناسی «برکة» در قرآن
        طیبه اکبری راد فاطمه حاج شیخ علی زهرایی
        برکة (یا برکت) در اصل به معنای ثبوت، دوام و فزونی خیر است که در حال رشد و افزایش است. مشتقات این واژه در قرآن تبارک، بارکنا، مبارک، بورک و برکات است. واژة تبارک در هشت مورد برای خداوند و در یک آیه برای اسم پروردگار بکار رفته است. همچنین، ذات باری تعالی نی خود برکة مطلق چکیده کامل
        برکة (یا برکت) در اصل به معنای ثبوت، دوام و فزونی خیر است که در حال رشد و افزایش است. مشتقات این واژه در قرآن تبارک، بارکنا، مبارک، بورک و برکات است. واژة تبارک در هشت مورد برای خداوند و در یک آیه برای اسم پروردگار بکار رفته است. همچنین، ذات باری تعالی نی خود برکة مطلق است. گسترة معنایی مشتقات برکت، شامل برکت در نسل، برکت در سرزمین، خیرات انبیاء، آب باران، خانة خدا و کتاب خدا می باشد. از جمله عوامل برکت زایی می توان ایمان و تقوا، اطاعت خدا، صدقه دادن و...را نام برد و از جمله موانع آن نیز شرک، انکار کتاب خدا و انبیاءالهی، اسراف و عدم انجام وظایف مقرره، مانند: پرداخت زکات و خمس و سایر موارد شرعیه، است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        87 - واکاوی نشانه معنا شناسی مثنوی معنوی در حکایت مرد بغدادی
        مهناز روانبخش شهین اوجاق علیزاده فاطمه امامی
        10.30495/mmlq.2023.707420
        چکیده شانه معناشناسی از علوم نوینی است که به بررسی تحول نشانه‌ها در گفتمان برای دریافت سیر تحول معانی می‌پردازد. در این پژوهش به بررسی نظام‌های متعدد گفتمانی در حکایت مرد بغدادی از مثنوی معنوی می‌پردازیم که بر اساس رابطۀ تعاملی، ادراکی، سیال و پدیداری با جهان شکل می‌گیر چکیده کامل
        چکیده شانه معناشناسی از علوم نوینی است که به بررسی تحول نشانه‌ها در گفتمان برای دریافت سیر تحول معانی می‌پردازد. در این پژوهش به بررسی نظام‌های متعدد گفتمانی در حکایت مرد بغدادی از مثنوی معنوی می‌پردازیم که بر اساس رابطۀ تعاملی، ادراکی، سیال و پدیداری با جهان شکل می‌گیرد و سیر معانی در آن بر اساس تعامل سوژه با جهان هستی پدیدار می‌گردد. همچنین به بررسی ویژگی‌های کنِشی یا شوِشی گفتمان می‌پردازیم. رویکرد این پژوهش، بررسی نشانه‌ها نه به‌صورت منفرد، بلکه در تعامل با مجموعه‌ای از نشانه‌های دیگر است که موجب معناسازی نوین گفتمانی می‌شود. هـدف اصـلی ایـن پـژوهش، بررسی کارکردهای نشانه‌معنایی است که سبب تداوم معنا و ماندگاری در گفتمان موردنظر مـی‌شـوند. این پژوهش به سؤالات زیر پاسخ داده است: فرایند تحول و طغیان نشانه‌ها در گفتمان این حکایت مبتنی بر کدام شرایط گفتمانی رخ می‌دهد؟ چگونه تغییر شرایط کنش‌گر منجر به تولید معناهای سیال می‌گردد؟ روش این تحقیق، تحلیلی و توصیفی است. نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد که مولانا چگونه با برهم زدن قواعد ثابت نشانه‌ها، شکل تعینی گفتمان را متحول می‌سازد و جریان معانی را از وضعیت یک‌نواخت و برنامه محور به وضعیتی سیال و پرتلاطم تبدیل کرده و دنیایی جدید از نشانه‌ها و معانی به تصویر می‌کشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        88 - امکان رویکردی تلفیقی در معناشناسی اوصاف الهی
        قدرت الله قربانی
        رویکردهای مختلفی درباب معناشناسی اوصاف الهی وجود دارند که تلاش دارند به شیوه معناداری درباره خدا و اوصاف او سخن گویند. از جمله انها می‌توان به رویکردهای تشبیه انگاری، تنزیه انگاری، زبان نمادین، حمل تمثیلی، زبان کارکردی و حمل تشکیکی اشاره کرد. از میان آنها، رویکرد حمل تش چکیده کامل
        رویکردهای مختلفی درباب معناشناسی اوصاف الهی وجود دارند که تلاش دارند به شیوه معناداری درباره خدا و اوصاف او سخن گویند. از جمله انها می‌توان به رویکردهای تشبیه انگاری، تنزیه انگاری، زبان نمادین، حمل تمثیلی، زبان کارکردی و حمل تشکیکی اشاره کرد. از میان آنها، رویکرد حمل تشکیکی قابلیت‌های بیشتری دارد. هریک از این رویکردها به سهم خود در شناخت اوصاف الهی کاربردی دارند، اما هیچ یک قادر نیست شناخت نسبتا کاملی از صفات پیچیده و متکثر الهی به ما ارائه دهند. رویکرد تلفیقی با استفاده از مزیت‌های رویکردهای مذکور و اجتناب از معایب آنها، تلاش دارد تا فهم نسبتا قابل قبولی از صفات الهی به دست دهد که امکان ارتباط و گفتگو با خدا نیز به طرز معناداری فراهم گردد. در واقع این رویکرد، تلاش می‌کند با نظر به تقسیم اوصاف الهی به مابعدالطبیعی و غیرمابعدالطبیعی (یعنی اوصاف مشترک با انسان)، و تقسیم نوع دوم به صفات اخلاقی و غیراخلاقی (مانند علم و قدرت) و همچنین با نظر به تقسیم صفات الهی به صفات ذاتی و فعلی و ثبوتی و سلبی، متناسب با هریک از این تقسیمات و مطابق میزان سطح دانایی انسانها و کارکردهای مختلف زبانی، درباره اوصاف الهی سخن گوید. چراکه فهم عوام، محققان و خواص از مردم از خدا و اوصاف او لزوما یکسان نیست که ضرورت بکارگیری روش تلفیقی را بیشتر می‌سازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        89 - معناشناسی واژه ی «اهل»در قرآن کریم (بررسی و تبیین «اهل کتاب» در آیه‌ی وحدت (آیه 64 آل‌عمران)
        زهرا آقابابایی حسین مرادی محمدحسین صائیبی فرهاد ادریسی
        واژه اهل یکی از پر کاربردترین واژه هایی است که با مشتقات آن بیش از 125 بار با ترکیب اضافی در قرآن به کار رفته است. وسعت کاربرد این واژه در قرآن کریم، و ترکیب آن با سایر واژگان و مفاهیم قرآنی، نشان از جایگاه خاص این کلمه و ضرورت بررسی موضوع دارد. یکی از ترکیب های مهم، ت چکیده کامل
        واژه اهل یکی از پر کاربردترین واژه هایی است که با مشتقات آن بیش از 125 بار با ترکیب اضافی در قرآن به کار رفته است. وسعت کاربرد این واژه در قرآن کریم، و ترکیب آن با سایر واژگان و مفاهیم قرآنی، نشان از جایگاه خاص این کلمه و ضرورت بررسی موضوع دارد. یکی از ترکیب های مهم، ترکیب واژه ی اهل با واژه‌ی کتاب است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل محتوا می کوشد تا ابعاد مختلف این مفهوم را از منظر قرآن بیان کند. ‌منظور از اهل کتاب، کسانی هستند که کتاب آسمانی برای آنان تعلق یافته است. ما در این نوشتار می کوشیم با روش توصیفی مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه اهل، و همچنین اهل کتاب، را در آیه ی وحدت مورد بحث و بررسی قرار دهیم؛ تا با تأمل بر ابعاد مختلف واژه ی اهل، و شناخت حوزه های معناشناسی آن را تبیین کرده، به مفهوم وحیانی موضوع اهل کتاب، کاربردهای قرآنی و مصادیق آن، در قرآن کریم بپردازیم. شایان ذکر است که با توجه به آیه 64 آل عمران، خداوند از مسلمانان اتّحاد و همبستگی با اهل کتاب را می خواهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        90 - معنا شناسی واژه «طیّب» در قرآن کریم با محوریت شجره طیّبه
        فرهاد ادریسی احمد سلامت
        واژه ی طیّب از مفاهیم ارزشمندی است که در قرآن کریم به کرات ذکر شده است. مفهوم این واژه به دلیل نزدیکی آن با فطرت انسانی نیازمند بررسی بیشتری می باشد. این واژه با مشتقات آن 46 مرتبه در 20 سوره قرآن ذکر شده است.با این حال، کلمه طیّب تنها در 6 آیه مورد توجه قرار گرفته است. چکیده کامل
        واژه ی طیّب از مفاهیم ارزشمندی است که در قرآن کریم به کرات ذکر شده است. مفهوم این واژه به دلیل نزدیکی آن با فطرت انسانی نیازمند بررسی بیشتری می باشد. این واژه با مشتقات آن 46 مرتبه در 20 سوره قرآن ذکر شده است.با این حال، کلمه طیّب تنها در 6 آیه مورد توجه قرار گرفته است.کاربرد وسیع این واژه و همنشینی و ترکیب اضافی و وصفی آن با دیگر مفاهیم قرآنی نشان از جایگاه خاص این کلمه دارد و ضرورت بررسی مفهوم آن را بیشتر آشکار می سازد. ما در این نوشتار می کوشیم با روش توصیفی مفهوم لغوی و اصطلاحی آن را از منظر آیات و روایات مورد بحث و بررسی قرار می دهیم. در این مقاله برآن هستیم تا با تأمل در ابعاد مختلف واژه طیّب و شناخت حوزه های معناشناسی آن و استناد به آیات قرآن کریم نسبت به استخراج آیاتی که واژه ی طیّب در آن به کار رفته است، به تبیین مفهوم وحیانی موضوع شجره طیّبه بپردازیم. سرانجام با بررسی آیات و روایات مربوط به واژه ی شجره ی طیّبه عبارات متقابل آن همچون شجره خبیثه را نیز مورد بحث و بررسی قرار دهیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        91 - مروری بر چیستی مفهوم ایثار از منظر قرآن و چگونگی آموزش آن با تاکید بر اهداف و محتوای آموزشی
        فرزانه علیزاده معصومه السادات حسینی میرصفی محمد رضا شیرازی
        مفهوم ایثار در زمره عالی ترین ارزش های اخلاقی اثر گذار و حرکت آفرین است که قادراست فضای یک جامعه را به صورت گسترده تحت تأثیر قرار دهد و دوام و قوام جوامع بشری را تضمین نماید. با این وجود در حالی که در باب ضرورت و اهمیت مفهوم ایثار مناقشه ای جدی وجود ندارد اما در باب چی چکیده کامل
        مفهوم ایثار در زمره عالی ترین ارزش های اخلاقی اثر گذار و حرکت آفرین است که قادراست فضای یک جامعه را به صورت گسترده تحت تأثیر قرار دهد و دوام و قوام جوامع بشری را تضمین نماید. با این وجود در حالی که در باب ضرورت و اهمیت مفهوم ایثار مناقشه ای جدی وجود ندارد اما در باب چیستی و معنای عملیاتی آن اختلاف نظراتی به چشم می خورد. در پاسخ به این وضعیت، این مقاله بر آن است که ضمن ایضاح مفهومی ارزش اخلاقی ایثار بر اساس آیا ت قرآن، اهداف و محتوای آموزشی مرتبط با این مفهوم را پیشنهاد نماید. روش های پژوهشی مورد استفاده در این مقاله، معناشناسی توصیفی و تحلیل محتوا می باشد. نتایج پژوهش پژوهش نشان می دهد ایثار یک ارزش اخلاقی اجتماعی محوری است و مهم ترین ارکان آن ارتباط و نسبت خود با دیگری است. بر اساس این دو رکن، ایثار شکل خاصی از ارتباط یک شخص با شخص دیگری است که در این ارتباط، فرد نیازها و خواسته های طرف مقابل را بر خود مقدم می دارد. از جنبه تربیتی نیز به منظور نهادینه سازی کردن ارزش ایثار در فراگیران مطلوب است از الگوی هدف گذاری شایستگی محور و رویکرد تلفیقی در تدوین محتوا استفاده شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        92 - بررسی سبک شناختی آیات ترور و‌تروریسم در قرآن
        اسماعیل سالم خویی سید تقی کبیری محبوب مهدویان
        چکیده یکی از دانش های مهمّ و جدید در حوزة ادبیّات سبک شناسی است. در این دانش تناسب میان لفظ و معنی، انسجام متنی و هماهنگی منظور کلام با ساختار عبارت‌ها مشخّص می شود. در این دانش علم معانی و بیان مورد مطالعه قرار می گیرد. بررسی سبک شناختی آیات مرتبط با ترور و قتل نشان چکیده کامل
        چکیده یکی از دانش های مهمّ و جدید در حوزة ادبیّات سبک شناسی است. در این دانش تناسب میان لفظ و معنی، انسجام متنی و هماهنگی منظور کلام با ساختار عبارت‌ها مشخّص می شود. در این دانش علم معانی و بیان مورد مطالعه قرار می گیرد. بررسی سبک شناختی آیات مرتبط با ترور و قتل نشان می‌دهد در این آیات، خداوند سبکی به کار رفته است که انسان ها را از ترور و قتل پرهیز داده و به زندگی توأم با کرامت انسانی و صلح و آرامش تشویق می‌نماید. پرداخت به این موضوع بسیار مهمّ، می‌تواند تا حدودی نگرش قرآن را نسبت به این بعد از زندگی جمعی آشکار ساخته و انسان ها را نسبت به زندگی بدون خشونت و ترور دعوت کند. از این رو نوشتار حاضر با کاربست دانش سبک شناسی و نیز با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی در صدد است تا سبک آیاتی از قرآن که در آنها به مقولة ترور و قتل پرداخته شده، را بررسی نماید. بررسی سبک شناسانه این نوع آیات نشان می‌دهد که سبک کلامی آن دسته از آیات الهی که به ترور مربوط می‌شوند، به لحاظ ساختار لفظی، معنایی و نیز ساختار نحوی کلمات، رویکردی پرهیزی می‌باشند و این آیات در قالب استفاده از تشبیه و کنایه ذکر شده و اغلب جملات به صورت امر مخاطب آمده است تا حالت خشونت و جدیت در مقابله با تروریسم را به خواننده منتقل کند. به طور کلّی سبک کلام و جهت‌گیری کلّی واژگان در کلّ آیات مرتبط با قتل و ترور به گونه ای است که نشان می دهد قتل و ترور امری مذمومی است و نباید صورت پذیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        93 - نگاهی به ساختمان داخلی و طبقه بندی صرفی ترکیب های واژگانی بهووریهی در زبان فارسی
        مائده آسودگان
        مقاﻟﺔ ‌حاضردر پنج فصل تدوین شده است، که شامل مسائل زیر است: 1 . روش پژوهش، طرح پرسش‌ها و فرضیه‌ها، طرح مسأله و اهمیت پژوهش. 2. ارائه توصیفی از مهمترین اصطلاحات بکار رفته در پیکرة تحقیق. 3 .گزارشی از مهم ترین دستاوردهای زبان شناسان و سایر اندیشمندان مرتبط با موضوع تحقیق. چکیده کامل
        مقاﻟﺔ ‌حاضردر پنج فصل تدوین شده است، که شامل مسائل زیر است: 1 . روش پژوهش، طرح پرسش‌ها و فرضیه‌ها، طرح مسأله و اهمیت پژوهش. 2. ارائه توصیفی از مهمترین اصطلاحات بکار رفته در پیکرة تحقیق. 3 .گزارشی از مهم ترین دستاوردهای زبان شناسان و سایر اندیشمندان مرتبط با موضوع تحقیق. 4 . تحلیل داده های جمع آوری شده . 5 . نتیجه گیری. این تحقیق به دو روش استقرایی- قیاسی از یکسو و توصیفی- تحلیلی از سوی دیگر شکل گرفته است. نگرش زبان شناختی غالب بر آن، نگرش ساختگراست. در این تحقیق سعی شده تا ترکیب‌های واژگانی بهووریهی به لحاظ ساختمان هجایی، ساختمان صرفی و ویژگی‌های معنایی مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش دو گروه جدید از انواع ترکیب‌های بهووریهی به نام‌های ترکیب‌های بهووریهی مسندی و دو اسمی پیشنهاد شده است. همچنین این تحقیق به نقش فرایندهای افزایش و کاهش معنایی در شکل‌دهی به ترکیب‌های بهووریهی می‌پردازد. در نهایت داده‌های تحقیق، تأییدی بر الگوهای هماهنگی در یافته‌های رده شناختی به دست می‌دهد. پرونده مقاله

سکوی نشر دانش

سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]