معناشناسی «برکة» در قرآن

محورهای موضوعی : نامه الهیات

طیبه اکبری راد ¹ (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی-واحد تهران شمال)
فاطمه حاج شیخ علی زهرایی ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث – دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال)

تاریخ دریافت : 1396/06/02 تاریخ پذیرش : 1396/09/11 تاریخ انتشار : 1396/09/20

کلید واژه: معناشناسی, تبارک, برکة, برکت, مبارک, برکت‌زایی, برکت‌زدایی,

چکیده مقاله :

برکة (یا برکت) در اصل به معنای ثبوت، دوام و فزونی خیر است که در حال رشد و افزایش است. مشتقات این واژه در قرآن تبارک، بارکنا، مبارک، بورک و برکات است. واژة تبارک در هشت مورد برای خداوند و در یک آیه برای اسم پروردگار بکار رفته است. همچنین، ذات باری تعالی نی خود برکة مطلق است. گسترة معنایی مشتقات برکت، شامل برکت در نسل، برکت در سرزمین، خیرات انبیاء، آب باران، خانة خدا و کتاب خدا می باشد. از جمله عوامل برکت زایی می توان ایمان و تقوا، اطاعت خدا، صدقه دادن و...را نام برد و از جمله موانع آن نیز شرک، انکار کتاب خدا و انبیاءالهی، اسراف و عدم انجام وظایف مقرره، مانند: پرداخت زکات و خمس و سایر موارد شرعیه، است.

چکیده انگلیسی:

Bliss (Barekat) is originally the stability, durability and affluence of good which is increasing and developing. The derivatives of this word in Quran are Tabarak, Barakna, Mobarak, Burak and Barakat meaning blessed. The word Tabarak has been used eight times for God and once for his name. Semantic range of the derivations of Barekat include blessing in the generation, in the land, the prophets` charities, the rain, God`s house and God`s book. The factors causing the bliss are faith, virtue, obeying God, almsgiving and etc. The obstacles of bliss are infidelity, denying God`s book and his prophets, squander and not paying Zakat.