تحول معنای واژۀ اَهْل از دورۀ پیشااسلامی تا عصر نزول قرآن کریم

محورهای موضوعی : معنی شناسی تاریخی

سید حسین موسوی دره بیدی ¹ (دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.)
امیر احمد نژاد ² (استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1396/06/14 تاریخ پذیرش : 1398/05/15 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: ترجمۀ قرآن, اهل کتاب, اهل, آل, اهل الذکر, اهل بیت,

چکیده مقاله :

مطالعۀ تحول معنایی واژگان قرآن از عصر پیش از نزول تا ادوار بعد یک ضرورت است و فهم‌صحیح معنای آیات بدون آن میسر نیست. از جملۀ مؤلفه‌‌های تأثیرگذار در معنای واژگان، روابط آنها با همدیگر در متن، به‌ویژه رابطۀ هم‌نشینی کلمات است. در این مطالعه به تبیین محور‌های هم‌نشینی اهل و مؤلفه‌‌های معنایی آن از دورۀ پیش از اسلام تا عصر نزول می‌پردازیم و می‌کوشیم نشان دهیم رابطۀ هم‌نشینی اهل و کاربست آن با ضمائر که در دورۀ پیش از اسلام مشاهده می‌شود به قرآن راه یافته، و همنشین‌‌های جدیدی نیز در عصر نزول به اهل افزوده شده که به توسعۀ کاربست‌‌های زبانی آن انجامیده است. واژۀ اهل فقط در قالب ترکیب اضافی در قرآن به‌کار رفته، و به لحاظ ساختار نحوی با اسم ظاهر و ضمیر هم‌نشین شده است. در میان اسم‌های ظاهر، واژۀ الکتاب و اسامی مکان بیش‌ترین هم‌نشینی را با اهل دارد؛ همچنان که اسامی پیامبران نیز، بیش‌ترین هم‌نشینی را همچون مرجع ضمائر متصل به اهل دارا است. همچنین، معنای اختصاص، تعلق و انس را در همۀ این همنشین‌ها می‌توان دید.

چکیده انگلیسی:

Studying of the semantic evolution of the Quranic vocabulary from the pre-Islamic era to the later periods is a necessity task and it is not possible to understand the meaning of the verses without it. One of the most influential elements in the meaning of the Quranic terms is their relation to each other in the text, especially the syntagmatic relations of the words. In this research, the focus of the "Ahl synthesis has been discussed. The "Ahl" syntheses are used only in the form of additional combinations in the Qur'an and, in terms of syntactic structure, have been synthesized with the appearance and the pronoun. Among the names of appearances, the term " Alktab " and the names of the places are most synthesized. Also, the names of the Prophets have the most synthesis as the reference to the pronouns associated with the Ahl. According to the Syntagmatic Relation of the meaning of "Ahl" in the four categories of categories, as well as the relation between "Ahl" and "Al". This research focuses on one of the components of semantics to explain the concept of the word "Ahl" and its semantic domain in the Qur'an.