بررسی معناشناسی محسنین در آیات قرآن کریم با روش همنشینی
محورهای موضوعی : پژوهشهای زبان شناختی و معنا شناسی در سطح واژگانام البنین قاسمی 1 , محمدرضا یوسفی 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی .احد قم
2 - زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران
کلید واژه: قرآن, معناشناسی, محسنین, رابطه همنشینی.,
چکیده مقاله :
اهل «احسان» در لسان قرآن به «محسنین» اشتهار دارند. این واژه در زمره واژگان پربسامد قرآن کریم است که به صورت‌های «محسن»، «محسنین» و «محسنات» به‌کار رفته و در نظام معنایی قرآن در ارتباط با کلمات دیگر صبغه معناشناسانه ویژه‌ای می‌یابد. طیف وسیع و گستردگی مفهوم محسنین در قرآن و بررسی ساختار و سیاق آیات متمرکز بر فهم «محسنین»، سبب فهمی درست و جامع از آیات قرآن می‌شود. در این راستا، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی معناشناسی محسنین در آیات قرآن کریم را با روش همنشینی بررسی کرده است. نتایج حاکی از آن است که، واژۀ «محسن» اسم فاعل از فعل «أحسَنَ» و در قرآن در دو معنی به‌کار رفته است، یکی در خصوص خیر رساننده و نیکی‌کننده به دیگران و دیگری در مورد کسی که کارهای نیک و رفتار صالح انجام می‌دهد، چه این رفتار عملی باشد، یا روحی و اعتقادی. این واژه دارای کلمات همنشینی مانند متّقین، صابرین، مجاهدین، مفلحین، و منفقین بوده که با آنها روابط معنایی دارد و با آمدن در کنار محسنین، بُعدی از ابعاد آن را روشن می‌سازند و معنای آن را کامل‌تر می‌کنند.
In the terminology of the Quran, the people of Iḥsān are known as Muhsinīn. This word is one of the frequently mentioned terms in the Holy Quran and appears in forms such as Muhsin, Muhsinīn, and Muhsināt. Within the semantic system of the Quran, this word acquires a special semantic connotation in relation to other words. The broad spectrum and vastness of the concept of Muhsinīn in the Quran, along with examining the structure and context of the verses focused on understanding the term Muhsinīn, leads to a correct and comprehensive understanding of the Quranic verses. In this regard, the present study, using a descriptive-analytical method, explores the semantics of Muhsinīn in the verses of the Holy Quran through the method of collocation. The findings indicate that the word Muhsin is an active participle derived from the verb Aḥsana and is used in the Quran in two meanings: one refers to those who do good and benefit others, and the other to those who perform righteous deeds and exhibit virtuous behavior, whether these actions are practical, spiritual, or doctrinal. This word has collocates such as Muttaqīn (the pious), Ṣābirīn (the patient), Mujāhidīn (those who strive), Mufliḥīn (the successful), and Munfiqīn (those who spend in charity), with which it shares semantic relationships. When mentioned alongside Muhsinīn, these words illuminate different dimensions of Muhsinīn and enhance its meaning.
