بررسی معناشناسی الفاظ و عبارات قرآنی مؤثر در شبهات کلامی و فقهی پیرامون عصمت پیامبران الهی
محورهای موضوعی : جامع الفقهیهسیدمحمد موسوی محمدنژاد 1 , سیدحسام الدین حسینی 2 , میثم امانی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، مرکز تحقیقات پژوهش های قرآنی با رویکرد سبک زندگی اسلامی ، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - استادیار، گروه معارف اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز، ایران.
کلید واژه: معناشناسی, الفاظ و عبارات قرآنی, شبهات کلامی و فقهی, عصمت پیامبران ,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر، بررسی معناشناسی الفاظ و عبارات قرآنی مؤثر در شبهات کلامی و فقهی پیرامون عصمت پیامبران الهی بود. ضمن بيان عوامل دگرگوني معاني الفاظ و عبارات موهم شبهات کلامی برخواسته از الفاظ، به تعيين واژگان و عبارات مؤثر در پيدايش شبهات کلامی پيرامون عصمت انبياء وكشف مراد استعمالي الفاظ بپردازد تا زمينه ي دستيابي به شواهد و قرائن مؤثر در تعيين مقاصد جدي الهي از وضع الفاظ باشد و راهي براي پاسخ به شبهات برآمده از الفاظ و عبارات قرآني در حوزه ی عصمت انبياء الهي فراهم شود. اهميت اثبات عصمت انبياء الهي نهفته در فلسفه ي بعثت آنان يعني هدايت جوامع بشري است كه اين هدايت در دو بعد (ارائه طريق) و (ايصال به مطلوب) چه از راه اجراي تشريع و ايجاد حکومت و چه از راه تزكيه و تعليم قابل بررسي است- عصمت در مراحل تلقي، ابلاغ، اجرا و عمل به وحي يکي از لوازم و ويژگي هاي پيامبران الهي است؛ با ين وجود برخي در اصل موضوع و يا در گستره و ابعاد آن تشکيك نموده اند گرچه از دير باز شبهات در عصمت انبياء مطرح بوده و بيشتر جنبه ي شبه و آراء کلامی و باورهاي اعتقادي داشته است اما در سده هاي اخير وسيله اي براي هجمه به اصل اسلام و خدا پرستي، تشکيك در دريافت وحي، تنزل مقام انبياء، رد عصمت ائمه و عدم لزوم اطاعت از منجي آخر الزمان منجر مي شود. كه اين ضرورت بحث را آشکار مي سازد.
The purpose of the present research was to investigate the semantics of Quranic words and expressions effective in theological and jurisprudential doubts about the infallibility of divine prophets. In addition to explaining the factors that change the meanings of words and phrases, theological doubts arising from words, it will determine the effective words and phrases in the emergence of theological doubts about the infallibility of the prophets and the discovery of the meaning of the words, in order to provide the basis for obtaining effective evidence and clues in determining the serious intentions of God from the use of words. May there be a way to answer doubts arising from Quranic words and phrases in the area of the infallibility of God's prophets. The importance of proving the infallibility of divine prophets lies in the philosophy of their mission, that is, the guidance of human societies, which can be studied in two dimensions (providing the way) and (reaching the desired goal), either through the implementation of legislation and the establishment of government, or through cultivation and education. - Infallibility in the stages of receiving, communicating, implementing and acting on revelation is one of the essentials and characteristics of divine prophets; Nevertheless, some have doubted the essence of the matter or its scope and dimensions, although doubts about the infallibility of the prophets have been raised for a long time and mostly had the aspect of pseudo-theological opinions and religious beliefs, but in recent centuries it has become a means to attack The principle of Islam and worship of God leads to doubts about receiving revelation, lowering the status of prophets, rejecting the infallibility of imams, and the necessity of obeying the end-time savior. which reveals the necessity of this discussion.
ابن فارس، ابوالحسین، (1418)، معجم مقاییس اللغة، بیروت، دارالفکر.
ابن منظور، (1414)، لسان العرب، چاپ 3، بیروت، دارالفکر.
حسینى تهرانى، سید محمد حسین، (1426)، امام شناسى، چاپ 3، مشهد، نشرعلامه طباطبایی.
خویى، ابوالقاسم، (1430)، البیان فى تفسیر القرآن، ایران-قم، موسسة احیاء آثار الامام الخوئی.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1412)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دار الشامیة.
ربانی گلپایگانی، علی، (1382)، ایضاح المراد فی شرح کشف المراد، قم، انتشارات مرکز مدیریت.
____________ (1391)، وحی شناسی، قم، رائد.
سبحانى تبریزى، جعفر، (1421)، مفاهیم القرآن، چاپ 4، قم، مؤسسة الإمام الصادق%.
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم، (1361)، تفسیر القرآن الکریم، چاپ 2، قم، بیدار.
طباطبایى، محمدحسین، (1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ 2، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسى، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ 3، تهران، ناصر خسرو.
طوسى، محمد بن حسن، (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
فاضل مقداد، (1405)، إرشاد الطالبین إلى نهج المسترشدین، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی).
فخر رازی، محمد بن عمر، (1420)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، چاپ 3، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، (1415)، تفسیر الصافی، چاپ 2، تهران، مکتبة الصدر.
کلینی، محمد بن یعقوب، (1407)، الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، چاپ 4، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، (1403)، بحار الأنوار، چاپ 2، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
مکارم شیرازى، ناصر، (1371)، تفسیر نمونه، چاپ 10، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
