معدن

دسترسی آزاد مقاله

1 - ارائه مدلی برای توسعه چابکی سازمانی در صنعت معدن کشور
امیر توکلی رودی آرش شاهین اکبر نیلی پور طباطبایی

پژوهش پیشروی یک بررسی توصیفی و تحلیل محتوا (بررسی وضع موجود) است که با استفاده از روش پیمایشی سازمانی مطالعات کتابخانه ای یا اسنادی و تحلیل داده های اولیه به انجام رسیدند. در این تحقیق چون هدف بررسی رابطه بین محرک های چابکی سازمانی و قابلیت های چابکی سازمانی و توانمندسا چکیده کامل

پژوهش پیشروی یک بررسی توصیفی و تحلیل محتوا (بررسی وضع موجود) است که با استفاده از روش پیمایشی سازمانی مطالعات کتابخانه ای یا اسنادی و تحلیل داده های اولیه به انجام رسیدند. در این تحقیق چون هدف بررسی رابطه بین محرک های چابکی سازمانی و قابلیت های چابکی سازمانی و توانمندسازهای چابکی سازمانی در صنعت معدن کشور در راستای ارائه مدلی برای توسعه چابکی سازمانی در صنعت معدن کشور می باشد، لذا برای شناسایی ابعاد و گویه های محرک های چابکی سازمانی و قابلیت های چابکی سازمانی و توانمندسازهای چابکی سازمانی در صنعت معدن کشور به تعیین این ابعاد پرداخته شد. در راستای تعیین مولفه های چابکی(محرک ها ، قابلیت ها و توانمندسازها) از روش دلفی استفاده شده است. جامعه آماری را کلیه کارکنان چهار حوزه صنعت معدن کشور مجتمع سنگ آهن سنگان، گل گهر، چغارت و چادرملو فعال در صنعت معدن کشور تشکیل می دهند. تعداد کارکنان در زمان پژوهش 3262 نفر بوده و با بهره مندی از فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و ساده 399 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. جهت تعیین روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوایی استفاده شده است و پایایی پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش به کمک ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی گردیده است. در این پژوهش ضریب پایایی پرسشنامه محرک های چابکی سازمانی، پرسشنامه قابلیت های چابکی سازمانی و پرسشنامه توانمندسازهای چابکی سازمانی بر اساس فرمول کوکران به ترتیب(%95)، (91%) و (%93) به دست آمده است. نحوه تجزیه تحلیل داده ها براساس تصمیم گیری چند معیاره و تحلیل عاملی می باشد. نتایج ارتباط معنا داری را بین ابعاد محرک های چابکی سازمانی، قابلیت های چابکی سازمانی و توانمندسازهای چابکی سازمانی نشان می دهند. مقدار استاندارد تمامی پارامترها میزان بالاتر از 8/0 را نشان می دهد که بیانگر رابطه قوی میان متغییرهای پژوهش و میان هر بعد یک متغییر با همان متغییر معرف می باشد، این مسئله می تواند نقطه ی قوی برای مدل ارائه در این پژوهش باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - رابطه هوش اخلاقی با رفتار شهروند سازمانی در کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان
حمید شفیع زاده جعفر رحیمی

زمینه: در مشاغلی که افراد آن از هوش اخلاقی بالایی برخوردارند، در دست یابی به سطوح بالای رشد و توسعه، بهتر عمل می‌کنند. به همین دلیل در چند دهه اخیر، توجه به هوش اخلاقی به یک ضرورت غیرقابل اجتناب تبدیل شده است چرا که از طریق هوش اخلاقی می‌توانند شاخص های مزیت رقابتی خود چکیده کامل

زمینه: در مشاغلی که افراد آن از هوش اخلاقی بالایی برخوردارند، در دست یابی به سطوح بالای رشد و توسعه، بهتر عمل می‌کنند. به همین دلیل در چند دهه اخیر، توجه به هوش اخلاقی به یک ضرورت غیرقابل اجتناب تبدیل شده است چرا که از طریق هوش اخلاقی می‌توانند شاخص های مزیت رقابتی خود از جمله رفتارهای شهروندی سازمانی را بهبود و توسعه دهند.هدف: بررسی رابطه بین هوش اخلاقی و رفتار شهروند سازمانی در میان کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان روش: تحقیق حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی محسوب می شود. یافته ها: پژوهش نشان داد که وضعیت هوش اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی در میان کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان، کمی بیشتر از سطح متوسط می‌باشد که به لحاظ آماری معنادار می‌باشد. علاوه براین، هوش اخلاقی و تمامی مؤلفه های آن(درستکاری، دلسوزی، مسئولیت پذیری و گذشت) با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنی داری دارد. نتیجه گیری: مدیران ارشد این سازمان می توانند با تقویت هوش اخلاقی کارکنان به بهبود رفتار شهروندی سازمانی کمک کنند.کلید واژه ها: هوش اخلاقی، رفتار شهروند سازمانی، سازمان صنعت، معدن و تجارت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تحلیل تأثیر پاسخگویی عمومی بر خط‌مشی ارتقای سلامت اداری و شفافیت سازمانی در بخش دولتی (مورد مطالعه: وزارت صنعت، معدن و تجارت جمهوری اسلامی ایران)
جواد معدنی سعید زرندی محمدرضا عبدالهی

پاسخگویی عمومی، سلامت اداری و شفافیت سازمانی از کلیدی ترین مفاهیم در حوزه مطالعات مدیریت دولتی است که تمامی بخش‌ها، اعم از بخش دولتی و خصوصی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. هدف مقاله حاضر، بررسی و شناسایی تاثیر پاسخگویی عمومی بر بهبود و ارتقای سلامت اداری و شفافیت سازمانی در چکیده کامل

پاسخگویی عمومی، سلامت اداری و شفافیت سازمانی از کلیدی ترین مفاهیم در حوزه مطالعات مدیریت دولتی است که تمامی بخش‌ها، اعم از بخش دولتی و خصوصی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. هدف مقاله حاضر، بررسی و شناسایی تاثیر پاسخگویی عمومی بر بهبود و ارتقای سلامت اداری و شفافیت سازمانی در بخش دولتی است. این مقاله، برگرفته از طرح پژوهشی مصوب وزارت صنعت، معدن و تجارت ج.ا.ا به شماره "420 / م / ص" تحت عنوان ارائه برنامه های اداره کل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات به معاونت طرح و برنامه وزارت صنعت در رابطه با اقدامات و برنامه بخش سلامت اداری سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی می باشد. جامعه آماری آن را کارکنان دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت صنعت، معدن و تجارت ج.ا.ا تشکیل می دهند. روش پژوهش حاضر، توصیفی - پیمایشی است که بمنظور تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Amos استفاده شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌ای استاندارد استفاده‌شد که روایی آن توسط تعدادی از صاحب‌نظران مدیریتی و اجرایی مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - تاثیر خط مشی توسعه صادرات کالاهای معدنی از طریق مناطق ویژه اقتصادی ( مورد مطالعه:منطقه ویژه اقتصادی هرمزگان)
نادر نصرت آبادی حسین وظیفه دوست حمیدرضا سعیدنیا

10.30495/ijpa.2022.66643.10858

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت توسعه صادرات کالاهای معدنی از طریق مناطق ویژه اقتصادی به عنوان یکی از مباحث کلیدی در خط مشی گذاری و خلاء پژوهش های نظری مرتبط در مناطق ویژه اقتصادی پژوهش حاضر با رویکردی کاربردی و هدف بررسی الگوی صادرات مواد معدنی از طریق مناطق ویژه اقتصادی چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت توسعه صادرات کالاهای معدنی از طریق مناطق ویژه اقتصادی به عنوان یکی از مباحث کلیدی در خط مشی گذاری و خلاء پژوهش های نظری مرتبط در مناطق ویژه اقتصادی پژوهش حاضر با رویکردی کاربردی و هدف بررسی الگوی صادرات مواد معدنی از طریق مناطق ویژه اقتصادی بوده استروش:این پژوهش از نوع ترکیبی و بصورت کیفی و کمی صورت گرفته است. محقق در ابتدا با روش پژوهش کیفی و رویکرد داده بنیاد و با مصاحبه با هفده نفر از خبرگان و مدیران گمرک و مدیران شرکت های صادراتی مواد معدنی از طریق تحلیل مصاحبه های صورت گرفته و در مطالعه دوم با روش کمی،ضمن تهیه پرسشنامه آن را در اختیار 384 نفر قرار داده است. یافته‌ها: نتایج شاخص‌های برازندگی مدل: شاخص برازندگی با مقدار 884/0، شاخص نرم‌شده برازندگی با مقدار 872/0، شاخص برازندگی تطبیقی با مقدار 962/0، شاخص برازندگی فزاینده با مقدار 962/0، شاخص نرم‌شده برازندگیاج شده در تحلیل عاملی اکتشافی پشتیبانی کرده استنتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که؛ در قالب یک مدل ، شامل شش بعد اصلی شامل عوامل ساختاری،صادرات مواد معدنی،مزیت ایران در صادرات مواد معدنی،به روز رسانی قوانین گمرکی،شرایط محیطی و ارتقا بازاریابی مواد معدنی و سی و یک بعد فرعی ارائه کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - همزیستی قارچ‌های‌ میکوریز با گونه مرتعی جعفری معطر (Chaerophyllum macrospermum) در فصل‌های بهار و تابستان و ارتباط آن با عناصر معدنی خاک در مراتع منطقه آبشار سلوک ارومیه
جلیل خارا فاروق سلیمانی معصومه ربیعی

10.30495/jrnr.2021.18444

همزیستی گیاهان با میکروارگانیسم‌ها و سایر موجودات زنده موجب حفظ و پایداری گونه‌های گیاهی می‌شود. در تحقیق حاضر که طی فصل‌های بهار و تابستان 1397 در منطقه آبشار سلوک ارومیه انجام شد، تأثیرگذاری عناصر معدنی خاک با کلونیزاسیون و برخی خصوصیات خاک بر جمعیت اسپور قارچ‌های میک چکیده کامل

همزیستی گیاهان با میکروارگانیسم‌ها و سایر موجودات زنده موجب حفظ و پایداری گونه‌های گیاهی می‌شود. در تحقیق حاضر که طی فصل‌های بهار و تابستان 1397 در منطقه آبشار سلوک ارومیه انجام شد، تأثیرگذاری عناصر معدنی خاک با کلونیزاسیون و برخی خصوصیات خاک بر جمعیت اسپور قارچ‌های میکوریزا (VAM) در ریزوسفر گیاه دارویی جعفری معطر یا مندوک (Chaerophyllum macrospermum) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آماری نشان داد که فصل و ایستگاه اثر معنی‌داری بر مقدار هاگ قارچ‌های میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر گیاه دارند. کلونیزاسیون قارچ‌ها با ریشه گیاه در تابستان تا 26/172 درصد بیشتر از بهار بود. همچنین، تعداد اسپورهای موجود در خاک، درصد آغشتگی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار و عامل فصل اثر معنی‌داری بر عملکرد اسانس گیاه داشت.بیشترین عملکرد اسانس در فصل تابستان مشاهده شد. با کاهش میزان فسفر در ریزوسفر گیاه بر میزان آغشتگی و همزیستی قارچی افزوده می‌شود. گونهGlomus mosseae به جذب آب، مواد غذایی، پتاسیم، فسفر و نیتروژن گیاه کمک بیشتری کرده و درنتیجه، زیست‌توده و رشد گیاه در شرایط سخت محیطی افزایش‌یافته است. با عنایت به اهمیت همزیستی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار و تعامل آن با عناصر معدنی خاک، این اطلاعات می‌تواند در برنامه‌های توسعه زراعت گیاهان دارویی مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - تعیین عناصر معدنی دو گونه مرتعی در مراحل مختلف فنولوژیک در مراتع استان یزد
علی بمان میرجلیلی قدرت الله حیدری

در این پژوهش شاخص های عناصر غذایی کلسیم، منیزیم و سدیم در دو مرحله فنولوژیک رویشی و گلدهی برای دو گونه Agropyrum intermedium و Scariola orientalisبه عنوان تیپ غالب مراتع استان یزد اندازه‌گیری شد. از هر گونه حداقل 10 پایه گیاه به طور تصادفی از ارتفاع 1 سانتی متری سطح خاک چکیده کامل

در این پژوهش شاخص های عناصر غذایی کلسیم، منیزیم و سدیم در دو مرحله فنولوژیک رویشی و گلدهی برای دو گونه Agropyrum intermedium و Scariola orientalisبه عنوان تیپ غالب مراتع استان یزد اندازه‌گیری شد. از هر گونه حداقل 10 پایه گیاه به طور تصادفی از ارتفاع 1 سانتی متری سطح خاک شامل برگ و ساقه در مرحله رویشی و برگ، ساقه و گل در مرحله گلدهی برداشت شد. در هر مرحله سه تکرار از هر نمونه (حداقل 10 پایه گیاهی برای هر تکرار) و از هر گونه گیاهی به میزان 2 کیلوگرم قطع شد و سپس در شرایط آزمایشگاه خشک و تجزیه نمونه‌ها جهت تعیین مقدار یون‌های فلزی گونه‌های مذکور انجام پذیرفت. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SAS و آزمون دانکن تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که میزان عناصر کلسیم، منیزیم و سدیم در مرحله رویشی برای هر دو نمونه نسبت به گلدهی افزایش داشت. یافته های این پژوهش نشان داد که تعیین مواد مغذی علوفه و همچنین تشخیص عدم تعادل آنها و همچنین برنامه ریزی برای زمان چرای دام راه را برای برنامه‌ریزی به منظور بهبود تغذیه دام در مرتع و حمایت از گیاهان مرتعی با ارزش هموار و با افزودن مکمل به مراتع و مواد غذایی دام این کمبود عناصر معدنی جبران خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - تاثیر مخاطرات زیست محیطی معدنکاری طلای آق دره از منظر ژئوپلیتیکی با تاکید بر امنیت کشور
علیرضا محرابی قاسم عباسیان فرد سروش نیک منش

هدف از تحقیق پیش رو، تاثیر مخاطرات زیست محیطی معدنکاری طلای آق دره از منظر ژئوپلیتیکی بر امنیت کشور است که در آن به بررسی عملیات معدنکاری طلای آق دره پرداخته شده که در محدوده شهرستان تکاب(از توابع آذربایجان غربی) واقع و عملیات احداث آن در سال 1382 شروع گردیده، به دلیل ع چکیده کامل

هدف از تحقیق پیش رو، تاثیر مخاطرات زیست محیطی معدنکاری طلای آق دره از منظر ژئوپلیتیکی بر امنیت کشور است که در آن به بررسی عملیات معدنکاری طلای آق دره پرداخته شده که در محدوده شهرستان تکاب(از توابع آذربایجان غربی) واقع و عملیات احداث آن در سال 1382 شروع گردیده، به دلیل عدم رعایت استانداردهای لازم در فرآیند چرخه تولید (اکتشاف، استخراج مواد طبیعی و تبدیل آن به تولیدات صنعتی، مصرف انرژی، تولید مواد پسماند) محدوده اطراف را با چالش های اساسی مواجه نموده و به تبع آن حوزه های مختلف با محیط زیست، مصرف انرژی، ایمنی و بهداشت را متاثر نموده است. با توجه به گسترش صنایع و خدمات، پدید آمدن کلان شهرها و افزایش جمعیت، کشور ایران نیز به مانند سایر کشورها برای تامین نیازمندیهای خود، به دلیل عدم رعایت استانداردهای زیست محیطی باعث از بین رفتن بخشی از منابع طبیعی تجدید نشدنی خود گردیده است. این پژوهش نشان می دهد عملیات معدنکاری طلای آق دره به دلیل عدم رعایت مقررات زیست محیطی، زمینه های هفتگانه امنیت این منطقه را که شامل اقتصادی، غذایی، بهداشتی، محیط زیستی، شخصی، اجتماعی و سیاسی می باشد، با بحران مواجه ساخته به گونه ای که امکان جبران آن نه تنها در کوتاه مدت، بلکه در بلندمدت نیز وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - ارزیابی اثر بازدارندگی اکسید مس بر رشد و تراکم ریشه درمجاورت گسیلنده در آبیاری زیرسطحی
عادل امین پور حسینعلی بهرامی حجت قربانی واقعی

10.30495/wsrcj.2023.75291.11404

زمینه و هدف: با توجه به رشد جمعیت و افزایش تقاضای جهانی به مواد غذایی، استفاده صحیح از منابع آب و خاک به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. تامین منابع آب در اراضی زراعی و باغی به روش آبیاری سفالی از دیرباز در مناطق خشک و نیمه خشک ایران مرسوم ب چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به رشد جمعیت و افزایش تقاضای جهانی به مواد غذایی، استفاده صحیح از منابع آب و خاک به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. تامین منابع آب در اراضی زراعی و باغی به روش آبیاری سفالی از دیرباز در مناطق خشک و نیمه خشک ایران مرسوم بوده است. با این وجود یکی از موانع توسعه این روش گرفتگی نازل های سفالی در اثر هجوم ریشه ها و مسدود شدن منافذ ناشی از رشد جلبک ها، قارچ ها و باکتری ها می باشد. ارائه راه‌حل کاربردی در مبارزه با هجوم ریشه به سمت دیواره نازل های آبیاری زیرسطحی سفالی (کپسول رسی متخلخل) از اهداف اصلی مقاله حاضر است. این تحقیق به دنبال بررسی اثر اکسید مس افزوده شده به دیواره کپسول های رسی متخلخل در مهار هجوم ریشه است.روش پژوهش: این پژوهش با هدف کاهش تراکم و توزیع ریشه‌ها در مجاورت کپسول های رسی متخلخل، با بررسی اثر اکسید مس در دیواره نازل سفالی به عنوان یک ماده بازدارنده حرکت ریشه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار با غلظت های صفر (شاهد)، ppm 1000 ، ppm 5000 و ppm10000 مس) در 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1401 بر روی گیاه فلفل دلمه ای رقم 302 انجام شد. در این آزمایش اندازه‌گیری حجم، طول و وزن خشک ریشه، وزن تر برگ و ساقه، وزن خشک برگ و ساقه و نسبت وزن خشک برگ/ریشه در پایان مرحله رشد رویشی گیاه فلفل دلمه‌ای انجام شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که سطوح مس بر حجم و طول ریشه گیاه فلفل دلمه ای تاثیر معنی داری نداشته است، اما بر وزن خشک ریشه تاثیر معنی داری داشت. بیشترین وزن خشک ریشه ( 27/3 گرم) در سطح احتمال 5 درصد مربوط به سطح ppm 10000 سولفات مس بدست آمد. همچنین نتایج بررسی سیستم توزیع ریشه نشان داد که پراکنش توزیع ریشه در تیمار شاهد در همه جهت یکسان بوده است در حالی که در تیمار ppm 10000 سولفات مس این پراکنش در اطراف دیواره کپسول رسی متخلخل به شدت محدود شده بود به طوری که بیشترین تجمع ریشه به دور گسیلنده‌ها مربوط به تیمار شاهد و کمترین تجمع ریشه در تیمار ppm 10000 قابل مشاهده بود. نتایج نشان داد، کپسول‌های رسی متخلخل در تیمار شاهد به شدت مورد هجوم ریشه گیاه قرار گرفته بودند و ریشه ها بطور کامل دور کپسول های رسی متخلخل را احاطه کرده بودند. بنابراین افزودن سولفات مس به دیواره کپسول رسی متخلخل و تثبیت آن در منافذ آن به صورت اکسید مس، اثرات مثبتی در مهار هجوم ریشه گیاه به نازل های سفالی به همراه داشته است.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که افزایش غلظت اکسید مس در دیواره سرامیکی کپسول رسی متخلخل، توانسته بود از چسبانندگی ریشه به دیواره بکاهد. در برش عرضی گلدان ها هجوم و تراکم ریشه روی سطح کپسول رسی متخلخل شاهد بصورت ملموسی قابل رویت و مشاهده بود. در حالی که کمترین تراکم ریشه اطراف کپسول‌های رسی متخلخل مربوط به تیمار ppm 10000 مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تغییرات دانه‎بندی رسوبات معلق رودخانه در اثر برداشت شن و ماسه (مطالعه موردی: رودخانه واز)
سیّدحمیدرضا صادقی سودابه قره‌محمودلی

تعیین صحیح و پیش‌بینی رسوبات حمل شده به‌وسیله جریان رودخانه‌ای در پروژه‌های مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی و کاهش سیل و پایداری محیط‌زیست بسیار مهم می‌باشد. تجزیه و تحلیل‌های اندازه ذرات می‌‌تواند اطلاعات مهمی‌ در مورد منشاء رسوبات، تاریخچه حمل و نقل و شرایط رسوب‌گذاری آن چکیده کامل

تعیین صحیح و پیش‌بینی رسوبات حمل شده به‌وسیله جریان رودخانه‌ای در پروژه‌های مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی و کاهش سیل و پایداری محیط‌زیست بسیار مهم می‌باشد. تجزیه و تحلیل‌های اندازه ذرات می‌‌تواند اطلاعات مهمی‌ در مورد منشاء رسوبات، تاریخچه حمل و نقل و شرایط رسوب‌گذاری آن‌ها ارائه دهد. حال آن‌که این مهم تاکنون در ایران کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر در رودخانه واز در استان مازندران با هدف بررسی برداشت شن و ماسه بر تغییرات دانه&lrm;بندی رسوبات معلق در بالادست و پایین‌دست محل برداشت شن و ماسه انجام گرفت. برای این منظور، نمونه‌برداری از بالادست و پایین‌دست محل برداشت طی یک دورۀ یک‌ساله به‌صورت ماهانه از بهمن 1390 تا دی ماه 1391 انجام پذیرفت. به‌منظور دانه‌بندی رسوبات معلق از دستگاه Master Sizer و برای استخراج مؤلفه‌های میانگین، جورشدگی، چولگی و کشیدگی از نرم‌افزار GRADISTAT استفاده شد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که دامنۀ تغییرات 10D از 34/0 تا 12/1 میکرون، 50D از 24/3 تا 41/13 میکرون و همچنین 90D از 12/14 تا 74/90 میکرون و میانگین اندازه ذرات نیز در دامنۀ بین 19/3 تا 45/11 میکرون متغیر بوده است. همچنین دامنه تغییرات جورشدگی، چولگی و کشیدگی به‌ترتیب از 11/3 تا 38/6، 13/0- تا 32/0- و 88/0 تا 29/1 میکرون اندازه‌گیری شد. عدم استمرار فعالیت و فاصله محل‌های نمونه‌برداری از معادن مورد مطالعه را می‌توان به‌عنوان دلایل عمده عدم وجود اثر معنی‌دار معادن برداشت شن و ماسه بر ویژگی‌های دانه‌بندی رسوبات معلق در رودخانه‌ واز معرفی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تأثیر برداشت شن و ماسه رودخانه‌ای بر تغییرپذیری ماهانه غلظت رسوب معلق
سید حمیدرضا صادقی سودابه قره‌محمودلی عبدالواحد خالدی‌درویشان حسین خیرفام محبوبه کیانی‌هرچگانی پری سعیدی

آگاهی از نوع، میزان و نحوه‌ی انتقال بار رسوبی در مقیاس‌های زمانی و مکانی متفاوت، به‌منظور پایش رفتار هیدرولیکی کانال و جریان متأثر از فعالیت‌های معدن‌کاوی و مدیریت مناسب‌تر برداشت شن و ماسه ضروری است. حال آن‌که ابعاد مختلف تأثیر بهره‌برداری معادن شن و ماسه و تغییرپذیری چکیده کامل

آگاهی از نوع، میزان و نحوه‌ی انتقال بار رسوبی در مقیاس‌های زمانی و مکانی متفاوت، به‌منظور پایش رفتار هیدرولیکی کانال و جریان متأثر از فعالیت‌های معدن‌کاوی و مدیریت مناسب‌تر برداشت شن و ماسه ضروری است. حال آن‌که ابعاد مختلف تأثیر بهره‌برداری معادن شن و ماسه و تغییرپذیری آنها در مقیاس‌های زمانی و مکانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از این‌رو پژوهش حاضر به بررسی تأثیر معادن واز علیا با برداشت شدت کم و به‌صورت سنتی، واز سفلی با برداشت نیمه صنعتی و با استفاده از ماشین‌آلات نیمه سنگین و معدن آلش‌رود با برداشت صنعتی و با استفاده از ماشین‌آلات سنگین در استان مازندران بر میزان غلظت بار معلق به‌صورت ماهانه از بهمن 1390 تا دی 1391 پرداخته است. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر، مقدار غلظت بار معلق در بالادست معدن واز علیا در ماه‌های خرداد، آذر، بهمن و اسفند به‌ترتیب 40، 5، 23 و 75 درصد در معدن واز سفلی در ماه‌های فروردین، مرداد و بهمن به‌ترتیب 2، 12 و 36 درصد و در معدن آلش‌رود نیز در ماه‌های اردیبهشت، خرداد و اسفند به‌ترتیب 71، 50 و 94 درصد نسبت به پایین‌دست افزایش و در دیگر ماه‌ها کاهش یافت. لذا مقدار غلظت بار معلق در شرایط فعالیت معدن و شدت برداشت، افزایش بیشتری نسبت به قبل از معدن داشت. همچنین، دامنه اثر محدود و حداکثر در حدود چند صد متری محل برداشت بر غلظت رسوبات معلق و قاعدتاً هم‌زمان با مدت برداشت نیز مورد تائید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - ارزیابی مقدار برخی از عناصر معدنی و فلزات سنگین در کلزا، یونجه و اسفناج پس از آبیاری با درجات مختلف فاضلاب خانگی
حمید مظفری امیر حسین شیرانی راد جهانفر دانشیان

مقدمه: به منظور بررسی تاثیر استفاده از فاضلاب خانگی بر میزان عناصر معدنی از قبیل پتاسیم، فسفر و سدیم و فلزات سنگین کادمیم و سرب در سه گیاه کلزا، یونجه و اسفناج، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس اجراء گردید. مواد و روش&zwnj;ها: این آ چکیده کامل

مقدمه: به منظور بررسی تاثیر استفاده از فاضلاب خانگی بر میزان عناصر معدنی از قبیل پتاسیم، فسفر و سدیم و فلزات سنگین کادمیم و سرب در سه گیاه کلزا، یونجه و اسفناج، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس اجراء گردید. مواد و روش&zwnj;ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک&zwnj;های کامل تصادفی با سه تکرار اجراء گردید. فاکتورهای آزمایش شامل فاکتور (A) آب آبیاری با درجات مختلف آلودگی در چهار سطح شامل سطح اول فاضلاب خانگی، سطح دوم زه آب اولیه، سطح سوم زه آب ثانویه و سطح چهارم آبیاری با آب معمولی (چاه) به عنوان تیمار شاهد، همچنین فاکتور دوم (B) نوع گیاه که شامل کلزا، یونجه و اسفناج می&zwnj;باشد. یافته&zwnj;ها: نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بین تیمارها در رابطه با تاثیر بر میزان عناصر پتاسیم، فسفر و سدیم در سطح یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد و بیشترین میزان عناصر در هر سه گیاه در آبیاری با فاضلاب خانگی مشاهده گردید که نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد، همچنین مقادیر این عناصر در سه گیاه مورد آزمایش متفاوت مشاهده گردید. همچنین در بین تیمارها از نظر کادمیم و سرب هیچگونه اختلاف معنی&zwnj;داری با تیمار شاهد مشاهده نگردید. نتیجه&zwnj;گیری: آبیاری با فاضلاب خانگی تصفیه شده باعث افزایش عناصر غذایی در گیاهان مورد آزمایش گردید ضمن اینکه در رابطه با وجود فلزات سنگین سرب و کادمیم اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - برآورد هزینه خسارت های وارد بر خدمات زیست بومی ناشی از معدنکاری فلزات مس، طلا، بوکسیت و آهن در ایران و تحلیل مقایسه ای آن با هزینه خسارت های جهانی
جلیل بادام فیروز رویا موسی زاده حمید سرخیل

10.30495/jest.2022.61819.5440

زمینه و هدف: معدنکاری فلزات تاثیرات منفی قابل‌توجهی بر روی اکوسیستم های طبیعی واقع در محدوده اثر سایت معدنکاری دارد. با توجه به این که پیامدهای معدنکاری فلزات بر روی خدمات زیست بومی ارائه شده توسط اکوسیستم های طبیعی که در محدوده اثر سایت های معدنکاری در کشور، تاکنون ارز چکیده کامل

زمینه و هدف: معدنکاری فلزات تاثیرات منفی قابل‌توجهی بر روی اکوسیستم های طبیعی واقع در محدوده اثر سایت معدنکاری دارد. با توجه به این که پیامدهای معدنکاری فلزات بر روی خدمات زیست بومی ارائه شده توسط اکوسیستم های طبیعی که در محدوده اثر سایت های معدنکاری در کشور، تاکنون ارزیابی نشده است، هدف اصلی از مطالعه حاضر برآورد هزینه خسارت های زیست محیطی به منظور حفاظت از اکوسیستم های طبیعی است که می‌تواند تصمیم گیری برنامه ریزان محیط زیستی را بهتر تسهیل کند. روش بررسی: در این مطالعه هزینه خسارت وارد بر خدمات زیست بومی ناشی از معدنکاری فلزات با استفاده از رویکرد انتقال منفعت برآورد گردید و تحلیل مقاسه ای از برآورد خسارت های حاصل با یافته های جهانی مربوط به هزینه های وارد شده بر خدمات زیست بومی چهار فلزمس، طلا ، بوکسیت و آهن در سال 2020 صورت پذیرفت. یافته ها: در این بررسی مجموع هزینه خسارت های وارد بر خدمات زیست بومی ناشی از معدنکاری چهار فلزمس، طلا ، بوکسیت و آهن در مجموع بیوم های ذیربط، به طور تقریبی 57253180 میلیون ریال (معادل 248 میلیون دلار) در سال 2020 برآورد شده است، که سهم آن در مقایسه با برآورد جهانی هزینهکلخدمات زیست بومی ناشیازمعدنکاریچهار فلز طلا، سنگ معدن آهن، مس و بوکسیت ( 4/5 بیلیون دلار در سال 2016)، 6/4 درصد محاسبه شده است. سهم مجموع هزینه خسارت های خدمات زیست بومی ناشی از معدنکاری چهار فلز مذکور در اکوسیستم جنگلی به طور تقریبی86 ، در اکوسیستم مرتعی 14 و برای اکوسیستم تالابی 06/0 درصد تخمین زده شده است. بحث و نتیجه گیری : بیشترین هزینه خسارت برای خدمات اکوسیستمی[1] به ترتیب مربوط به اکوسیستم جنگلی و مرتعی برآورد شده است. بنابراین تلاش برای ایجاد و اجرای قوانین توسعه پایدار در چرخه حیات معدنکاری حتی پس از بستن معادن به علت آثار طولانی مدت بر محیط زیست ضروری است. 1- Ecosystem Services پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - سهم منابع طبیعی و انسان ساخت در توزیع عناصرسنگین در خاک های اطراف معدن منگنز ونارچ قم
مریم رفعتی آرمیتا تقوی عبدالرضا کرباسی

10.22034/jest.1970.14657

زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی آلودگی خاک های اطراف معدن منگنز ونارچ قم به فلزات سنگین منگنز ، نیکل ، سرب و مقایسه روش های مولر و کرباسی در تعیین شاخص آلودگی و تعیین سهم طبیعی و انسان ساخت عناصرمذکور درمنطقه مورد مطالعه است. روش بررسی: جهت انجام این مطالعه 3 چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی آلودگی خاک های اطراف معدن منگنز ونارچ قم به فلزات سنگین منگنز ، نیکل ، سرب و مقایسه روش های مولر و کرباسی در تعیین شاخص آلودگی و تعیین سهم طبیعی و انسان ساخت عناصرمذکور درمنطقه مورد مطالعه است. روش بررسی: جهت انجام این مطالعه 3 نمونه به صورت سیستماتیک از عمق 5- 25 سانتی متری خاک برداشت و مخلوط شده و یک نمونه مرکب به آزمایشگاه منتقل گردید تا غلظت کل فلزات منگنز، نیکل و سرب با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در نمونه مذکور اندازه گیری گردد. سپس شاخص های زمین انباشتگی مولر ((Igeo و کرباسی ((Ipoll جهت تعیین میزان آلودگی منطقه مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که غلظت منگنزو نیکل، کم تر و غلظت سرب بیش تراز حداکثر میانگین غلظت قابل قبول در پوسته زمین و شیل بود. میزان Igeo برای همه فلزات بین 0 تا1 بود و میزان Ipoll بین 1 تا 2 بود،که نشان می دهد آلودگی خاک به ترتیب در رده غیرآلوده و کمی آلوده است. بحث و نتیجه گیری : شاخص ژئوشیمیایی کرباسی درتعیین آلودگی منطقه کارآمدتر ازشاخص ژئوشیمیایی مولر بوده و سهم فاز انسان ساخت عناصر سنگین به صورت سرب(16 درصد)> نیکل(8 درصد)> منگنز( 5 درصد) محاسبه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - برآورد مخارج اجتناب از آلودگی آب (مورد مطالعه شهر اهواز)
امیرحسین منتظرحجت محمد محبی

10.30495/jest.2023.73184.5855

زمینه و هدف: سلامتی یکی از موضوعاتی است که برای تمامی افراد جامعه دارای اهمیت است. افراد همواره تلاش می‌کنند خود را از آثار زیان بار آلودگی مصون بدارند و به این دلیل دست به رفتار اجتناب می‌زنند. مطالعه حاضر کوشیده است مخارج اجتناب خالص از آلودگی آب آشامیدنی را برای شهرو چکیده کامل

زمینه و هدف: سلامتی یکی از موضوعاتی است که برای تمامی افراد جامعه دارای اهمیت است. افراد همواره تلاش می‌کنند خود را از آثار زیان بار آلودگی مصون بدارند و به این دلیل دست به رفتار اجتناب می‌زنند. مطالعه حاضر کوشیده است مخارج اجتناب خالص از آلودگی آب آشامیدنی را برای شهروندان اهواز برآورد نماید. روش بررسی: به منظور پاسخ به پرسش‌های تحقیق یک مدل لاجیت چند جمله‌ای برآورد شد که در آن معیار کیفیت آب (رنگ، بو و مزه) در مدل وارد شد تا مطلوبیت مستقیم و مطلوبیت حاصل از حفظ سلامتی به طور همزمان در نظر گرفته شوند. در این مطالعه رفتار اجتناب شامل خرید بطری‌های آب معدنی، گالن‌های آب تصفیه شده بازاری و نصب دستگاه تصفیه خانگی در نظر گرفته شد و ویژگی‌های اقتصادی-اجتماعی پاسخ‌دهندگان نیز در مدل کنترل شدند. اطلاع از وضع جاری یا تجربه قبلی فرد از آلودگی آب لوله نیز به عنوان متغیر ریسک ادراکی در مدل وارد شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تمایل به پرداخت افراد برای آب‌های جایگزین آب لوله به ترتیب برابر 1350، 1105 و 382 هزار ریال برای بطری‌های آب معدنی، گالن‌های آب تصفیه شده بازاری و تصفیه آب در خانه است. همچنین نتایج نشان داد که مخارج صرف شده برای آب معدنی و تصفیه شده خانگی مخارج اجتناب را بیش از حد برآورد می‌کنند. اعداد بدست آمده برای مخارج اجتناب خالص سالانه به‌ترتیب برابر 1890، 1548 و 534 میلیارد ریال برای آب معدنی، آب تصفیه شده بازاری و خانگی است. از مجموع این سه عدد، مخارج اجتناب خالص کل برابر 3972 میلیارد ریال بدست آمد که نشان دهنده تحمیل هزینه‌ای بسیار سنگین بر دوش شهروندان اهواز است. بحث و نتیجه‌گیری: عدد بدست آمده می‌تواند به عنوان مبنایی در تحلیل هزینه-فایده طرح‌های بهسازی تصفیه خانه‌های شهر اهواز و نیز پرداخت یارانه‌های زیست‌محیطی استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - انتخاب گزینه مناسب جهت بازسازی معدن شن و ماسه جوبن با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره فازی FTOPSIS در جهت ایجاد توسعه پایدار در منطقه
محسن صفری احمد آریافر سینا علی نژاد

10.22034/jest.2020.28989.3770

زمینه و هدف: امروزه به دلیل ازدیاد جمعیت استفاده بهینه از زمین اهمیت فراوانی یافته است. در نواحی معدنی، محدوده وسیعی در نتیجه معدن کاری تحت اشغال قرار می‌گیرد که گاهی به چندین هکتار هم می‌رسد. سطح تخریب معادن و عوارض جانبی زیست محیطی با افزایش اندازه و ظرفیت معادن بیشتر چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه به دلیل ازدیاد جمعیت استفاده بهینه از زمین اهمیت فراوانی یافته است. در نواحی معدنی، محدوده وسیعی در نتیجه معدن کاری تحت اشغال قرار می‌گیرد که گاهی به چندین هکتار هم می‌رسد. سطح تخریب معادن و عوارض جانبی زیست محیطی با افزایش اندازه و ظرفیت معادن بیشتر می شود. از طرفی هم محصولات معدنی و هم منابع طبیعی و محیط زیست مورد نیاز بشر می باشند و نمی توان یکی را فدای دیگری کرد. بنابراین راه معقول برای حل مشکل تعامل بین این دو بخش، حفظ توازن و توسعه پایدار است. احیا و بازسازی سطح زمین‌هایی که پس از استخراج معادن به‌صورت گسترده و نامحدود باقی‌مانده‌اند؛ در رسیدن به هدف بزرگ توسعه‌ پایدار می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود. لذا هذف از این تحقیق، انتخاب گزینه مناسب بازسازی معدن شن و ماسه جوبن با در نظر گرفتن پتانسیل های منطقه جهت رسیدن به هدف توسعه پایدار می باشد. روش بررسی: در این تحقیق ابتدا کارهای صورت گرفته جهت بازسازی معادن مشابه مطالعه شد سپس با بررسی پتانسیل های منطقه، گزینه های مختلفی برای بازسازی معدن پیشنهاد شد. در ادامه ، هر یک از گزینه ها بر اساس معیارهای مختلف مانند توپوگرافی، شیب، جنس خاک، مالکیت، راه دسترسی، انگیزه بهره‌برداران و ... مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت به منظور انتخاب مناسب ترین گزینه جهت بازسازی معدن از روش شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) استفاده شد. یافته ها: با توجه به اینکه تصمیم گیری در مورد انتخاب یک گزینه مناسب جهت بازسازی معدن یک مسئله چند معیاره می باشد و معیارها در تعارض با یکدیگرند. از طرفی در مسائل تصمیم گیری تفکرات انسان با عدم قطعیت همراه است و این عدم قطعیت در تصمیم گیری تاثیرگذار است. استفاده از روش FTOPSIS که تمام این شاخص ها را در نظر می گیرد. بسیار موثر واقع شد. بحث و نتیجه گیری: احیای زمین و بازسازی محیط زیست یک راه مؤثر برای استفاده از منابع زمین از لحاظ اقتصادی است و به هماهنگی بین مردم و زمین در منطقه معدن کمک می کند. احیای موفق و پایدار به یک رویکرد میان‌ رشته‌ای که منجر به یک طرح یکپارچه و مؤثر برای احیای شرایط زیست محیطی، هیدرولوژیکی، زیبایی و تفریحی شود نیاز دارد. لذا لزوم جامع نگری در تصمیم گیری و بهره گیری از افراد مختلف با مشاغل، تخصص ها، تجربیات، سوابق و دیدگاه های علمی گوناگون، همراه با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره فازی می تواند بسیار موثر واقع شود؛ لذا در این مقاله جهت تعیین گزینه مناسب بازسازی، با بررسی عوامل زیربنایی مؤثر در بازسازی و استفاده از منابع علمی مختلف، از بین هفت گزینه پیشنهاد شده با در نظر گرفتن ۱۷ معیار مؤثر، گزینه ایجاد منطقه تجاری به عنوان گزینه مناسب انتخاب شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - بررسی مقایسه ای جاذب‌های زیستی و معدنی در کاهش شوری آب
فاطمه شکریان کریم سلیمانی قربانعلی نعمت زاده پوریا بی پروا

10.22034/jest.2018.24400.3353

زمینه و هدف:با توجه به محدود بودن منابع آب در دسترس، استفاده از آب های شور می تواند ضمن حفاظت از منابع آبی، بخشی از کمبود آب را نیز جبران نماید. از آنجایی که آب های شور نمی توانند مستقیما مورد مصرف واقع شوند به همین دلیل در تحقیق حاضر، ظرفیت جذب نمک جاذب های معدنی زئولی چکیده کامل

زمینه و هدف:با توجه به محدود بودن منابع آب در دسترس، استفاده از آب های شور می تواند ضمن حفاظت از منابع آبی، بخشی از کمبود آب را نیز جبران نماید. از آنجایی که آب های شور نمی توانند مستقیما مورد مصرف واقع شوند به همین دلیل در تحقیق حاضر، ظرفیت جذب نمک جاذب های معدنی زئولیت و پرلیت، و زیستی پوسته برنج و پوسته صدف در محلول های آبی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی:ذرات در 5 اندازه 841 ، 400، 177، 125 و 74 میکرومتر، با الک های استاندارد ASTM دانه بندی شدند. محلول های آب نمک با غلظت های 25، 50، 100، 200،300،500، 750، 1000، 3000، 5000، 7000 و 10000 میلی گرم بر لیتر تهیه گردیدند. تاثیر پارامترهای اندازه و مقدار ذرات جاذب، زمان تماس و سرعت بهم خوردن محلول بر حذف نمک سدیم کلراید طبق آزمایش ناپیوسته در دمای ٢٥ درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفتند. در این روش محلول سدیم کلراید با مقادیر مشخصی از جاذب‌ها روی دستگاه شیکر با سرعت ثابت rpm 200 و در فواصل زمانی 10، 15، 25، 35، 45، 60 و 120 دقیقه مخلوط شدند. نمونه ها در دستگاه سانتریفیوژ با سرعت rpm 10000 به مدت 10 دقیقه سانتریفیوژ شده و برای تیتراسیون کلر سنجی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: تاثیر مقادیر مختلف جاذب ها بر میزان جذب نمک نشان داد که برای تمامی نمونه ها در مقدار 2 گرم بیش ترین جذب صورت گرفته است. بررسی اثر اندازه ذرات جاذب بر میزان نمک جذب شده، نشان داد اندازه 74 میکرون بیش ترین کارایی را در جذب نمک دارد. زمان تماس برای زئولیت در 25، پرلیت 15، پوسته برنج 25 و صدف 15 دقیقه اول به طور تقریبی ثابت و به تعادل رسیده است. طبق مدل های ایزوترمی، پرلیت و پوسته برنج از مدل لانگمویر و زئولیت و پوسته صدف از مدل فروندلیچ تبعیت کردند. بحث و نتیجه گیری:جاذب های زیستی و معدنی در اندازه های مختلف قابلیت جذب یون های نمکی را دارا می باشند. از بین جاذب های مورد استفاده برای جذب نمک زئولیت بیش ترین کارایی جذب را به خود اختصاص داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - مقایسه جاذب های معدنی و آلی بر پایه پلیمر زیست سازگار درحذف کدورت آب
مریم خائف افشار علی حسینی سیدامین میر محمدی فرهاد امانی زاده فینی

10.30495/jest.2022.57572.5245

زمینه و هدف: کاهش غلظت ذرات معلق کلوئیدی به عنوان عامل کدورت آب همواره یکی از اهداف اصلی در طراحی تصفیه خانه های آب می باشد. هدف از تحقیق حاضر مقایسه منعقد کننده های آلی پلیمری زیست سازگار و معدنی در حذف کدورت موجود در آب است. روش بررسی: در دامنه زمانی دی تا اسفند سال چکیده کامل

زمینه و هدف: کاهش غلظت ذرات معلق کلوئیدی به عنوان عامل کدورت آب همواره یکی از اهداف اصلی در طراحی تصفیه خانه های آب می باشد. هدف از تحقیق حاضر مقایسه منعقد کننده های آلی پلیمری زیست سازگار و معدنی در حذف کدورت موجود در آب است. روش بررسی: در دامنه زمانی دی تا اسفند سال 1399 نمونه های مورد آزمایش از رودخانه کرج پس از مرحله آشغالگیری در تماس با مقادیر متفاوت از جاذب ها در موقعیت و شرایط یکسان قرار گرفت، تا علاوه بر پیدا کردن غلظت بهینه مقایسه درستی بین عملکرد جاذب در جذب کدورت انجام گیرد. همچنین برای طراحی آزمایش، تحلیل و بررسی داده ها،آنالیز واریانس از نرم افزار Minitab استفاده گردید. یافته ها: آب رودخانه کرج با کدورتNTU 86/85 در تماس با غلظت های مختلفی از آلومینیوم سولفات و کلرورفریک به عنوان منعقد کننده معدنی، نشاسته و کیتوسان مدیوم به عنوان منعقد کننده های آلی پلیمری زیست سازگار قرار گرفت0 غلظت های5/6 و10 میلی گرم در لیتر به ترتیب بهترین غلظت های کلرورفریک و آلومینیوم سولفات و غلظت هایmg/lit 2/5 ازکیتوسان و نسبت 6 به 4 میلی گرم بر لیتر از مخلوط کیتوسان - نشاسته بهترین غلظت ها در جذب کدورت می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از داده های آزمایش نشان می دهد ترکیب درصدهای مختلفی از کیتوسان-نشاسته بهترین عملکرد را در حذف کدورت ناشی از ذرات کلوئیدی از آب دارا می باشند. به گونه ای که ترکیب 60% کیتوسان مدیوم و 40% نشاسته دارای بهترین درصد حذف ذرات کلوئیدی و کدورت(90%) می باشد و در مقایسه با جاذب هاب معدنی عملکرد بهتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - ارزیابی مقدار کاهش انتشار گازگلخانه‌ای CO2 در محیط زیست با جایگزینی پوزولان معدنی محلی به عنوان بخشی از سیمان در بتن‌ با رویکردکاهش‌آلایندگی
مجتبی رنگرزیان رحمت مدندوست رضا محجوب مهدی رفتاری

10.30495/jest.2023.67279.5680

زمینه و هدف: گرمایش جو کره زمین عمدتاً به دلیل آلودگی ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای و غالباً دی‌اکسیدکربن (CO2) می‌باشد. کاهش گازهای گلخانه‌ای و تجزیه و تحلیل و نظارت بر محیط‌زیست یکی از دغدغه‌های بشر امروزی است.کارخانه‌های سیمان تولیدکنندگان عمده گازهای گلخانه‌ای هست چکیده کامل

زمینه و هدف: گرمایش جو کره زمین عمدتاً به دلیل آلودگی ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای و غالباً دی‌اکسیدکربن (CO2) می‌باشد. کاهش گازهای گلخانه‌ای و تجزیه و تحلیل و نظارت بر محیط‌زیست یکی از دغدغه‌های بشر امروزی است.کارخانه‌های سیمان تولیدکنندگان عمده گازهای گلخانه‌ای هستند. هدف اصلی این پژوهش، یافتن ماده‌ای با خاصیت سیمانی(پوزولان) و قابل جایگزینی در قسمتی از سیمانِ بتن با مدّ نظر قرار دادن کاهش مصرف سیمان وکاهش انتشارگاز گلخانه ای CO2 می باشد. پوزولان معدنی محلی مورد پژوهش، دارای ‌خواص مشابه پوزولان های مشهور جهان بوده و ‌استانداردهای مربوط را داراست.روش بررسی: به منظور یافتن طرح بهینه جایگزینی پوزولان معدنی محلی با بخشی از سیمان، در تابستان سال 1400، طرح اختلاط با چهار گونه 5، 10، 15 و 20 درصد وزنی مورد مطالعه قرار گرفت و تاثیر آن بر مقاومت فشاری بتن و مقدار انتشار گاز گلخانه‌ای CO2 و توانایی آن درکاهش مقدار آلایندگی زیست محیطی در مقایسه با بتن سیمانی معمولی مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد بهترین میزان جایگزینی این پوزولان به سیمان در بتن، 15 درصد وزنی است و باعث افزایش 4/2 درصدی مقاومت می‌شود. همچنین این پوزولان نسبت به بتن سیمانی معمولی 20/15کیلوگرم در هر مترمکعب CO2 کمتری منتشر می‌نماید که این مقدار مشابه سایر پوزولانهای پُرکاربرد می‌باشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به اثرات مطلوب درتقویت ساختار وکاهش مصرف سیمان در بتن، پوزولان مورد پژوهش را می‌توان به عنوان ماده‌ی کاهنده سیمان و دوستدار محیط‌زیست معرفی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - تجزیه و تحلیل سوابق حوادث ناشی از کار در معادن زیرزمینی زغال‌سنگ ایران با رویکرد ایمنی
فاطمه نوروز هانیه نیکومرام فرهاد غفاری

10.30495/jest.2021.36266.4298

زمینه و هدف: کار در معادن زیرزمینی زغال سنگ به دلیل شرایط کاری خاص، وجود ریسک فاکتورهای فراوان و رخداد حوادث متعدد،درزمره یکی از پرمخاطره ترین مشاغل قرار دارد. این مطالعه با هدف بررسی و اولویت بندی علل حوادث در معادن زیرزمینی زغال سنگ ایران انجام گرفته است.روش بررسی: پژ چکیده کامل

زمینه و هدف: کار در معادن زیرزمینی زغال سنگ به دلیل شرایط کاری خاص، وجود ریسک فاکتورهای فراوان و رخداد حوادث متعدد،درزمره یکی از پرمخاطره ترین مشاغل قرار دارد. این مطالعه با هدف بررسی و اولویت بندی علل حوادث در معادن زیرزمینی زغال سنگ ایران انجام گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که با بررسی 247 گزارش حادثه در معادن زیرزمینی زغال سنگ در سه استان کشور طی یک دوره 11 ساله (1384 تا 1394)، به منظور بررسی و رتبه بندی علل حوادث انجام یافت. در این مطالعه طبقه بندی حوادث عمدتا براساس راهنمای اداره ایمنی و بهداشت معادن آمریکا صورت گرفت، همچنین تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS انجام پذیرفت.یافته ها: 76 و 24 % از حوادث مورد بررسی به ترتیب در بخش استخراج و آماده سازی کارگاه استخراج اتفاق افتاده بودند، به طوری که بیشترین درصد فراوانی رخداد حوادث مربوط به ریزش سقف و کمر بالای کار بوده است. ریزش سقف به هنگام استخراج، نصب استحکامات و تعمیرات به عنوان مهم ترین علل اصلی و عدم انجام مطالعات شناسایی خطر به عنوان مهم ترین علل ریشه ای وقوع حوادث گزارش شدند.بحث و نتیجه گیری: عدم پایداری سقف کارگاه به عنوان مهم ترین علت واسطه ای وقوع حوادث را می توان با تقویت سیستم های نگه داری و اصلاح تکنولوژی موجود به طور موثر بهبود بخشید. همچنین نهادینه کردن فرآیند شناسایی خطرات و به کارگیری اقدامات کنترلی موثر و مناسب به منظور جلوگیری از وقوع حوادث و کاهش پیامدهای آن در راس برنامه های مدیریت معادن ضروری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - بررسی زیست‌محیطی برخی از عناصر سنگین در توده‌ی نفودی معدن مس سونگون ورزقان، شمال‌غرب ایران
علی شاهی محمد پوستی غلامرضا قدمی محمد فدائیان

10.30495/jest.2023.70361.5777

زمینه و هدف: از مهمترین آلاینده های زیست محیطی، فلزات سنگین هستند که از فعالیت های صنعتی نظیر معدن کاری، تولید سوخت و انرژی، کاربرد علف کشها، پاک کننده ها و تولید ضایعات شهری وارد محیط زیست می شوند. مهم ترین و باارزش ترین زیستگاه طبیعی در منطقه ی مورد مطالعه، ذخیره گاه چکیده کامل

زمینه و هدف: از مهمترین آلاینده های زیست محیطی، فلزات سنگین هستند که از فعالیت های صنعتی نظیر معدن کاری، تولید سوخت و انرژی، کاربرد علف کشها، پاک کننده ها و تولید ضایعات شهری وارد محیط زیست می شوند. مهم ترین و باارزش ترین زیستگاه طبیعی در منطقه ی مورد مطالعه، ذخیره گاه زیست کره ی ارسباران است. هدف از این پژوهش، تعیین غلظت عناصر سنگین در معدن مس سونگون است که پتانسیل آلودگی زیست محیطی را دارند.روش بررسی: نمونه های جمع آوری شده پس از آماده سازی، توسط روش ICP-MS مورد تجزیه قرار گرفتند. سپس داده های ژئوشیمیایی توسط نرم افزارهایی چون SPSS تحلیل آماری شد. محاسبات تک متغیره و چندمتغیره ی زیادی از جمله: هم بستگی خطی، آنالیز خوشه ای و آنالیزهای فاکتوری بر روی پایگاه داده ها انجام شد.یافته ها: بررسی ها نشان می دهد که سنگ های این منطقه از عناصر Te، Mo، Cu، S، As، Sb، Bi، W، Ag، Tl، U، Sn و Pb غنی شده اند. در بین آنها، غنی شدگی Te، Mo، Cu و S خیلی چشم گیر است. سه گروه در نمودار آنالیز خوشه ای قابل تشخیص است: 1- Sc، Ti، V، Cr، Ni، Be، U، Tl، Co و Fe. 2- Bi، W، Ag، Sn، Cu و As. 3- Sb، Zn، Mn، Pb، Mo و Te. بیشترین مقادیر هم بستگی بین عناصر ScTiV، Cr-Ni، Be-U، Co-Fe، Ag-Sn و Sb-Zn مشاهده می شود. عیار استخراجی مس و مولیبدن در مجتمع سونگون، به ترتیب 61/0 و 01/0 درصد می باشد درحالی که متوسط آن ها در سنگ های مورد مطالعه، به ترتیب 73/0 و 0113/0 درصد است که نزدیک به یک دیگر می باشند.بحث و نتیجه گیری: تشکیل کانی های سولفیدی، عاملی برای بالا بودن مقدار عناصر کالکوفیل در سنگ های توده ی نفوذی معدن مس سونگون است. با توجه به این که فعالیت های معدن کاری ممکن است سبب رهاسازی عناصر سنگین و سمّی به چرخه های ژئوشیمیایی شوند، طراحی در امر استخراج مواد معدنی بسیار مهم بوده و باید با حساسیت و ارزیابی صحیح و دقیق زیست محیطی، انجام شود. بنابراین چنانچه سایت معدنی مورد بازسازی قرار نگیرد به زمین های آلوده تبدیل شده و این آلودگی سبب تغییرات فراوان در خواص فیزیکوشیمیایی و pH خاک می‌شوند. مدیریت صحیح، کارآمد و پویای زیست محیطی، به طور مداوم باید در مورد فعالیت های معدن کاری، اعمال شود تا مبادا این فعالیت ها از مسیر توسعه ی پایدار و سالم، منحرف گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - بررسی تولید باطله خمیری درکارخانه فرآوری طلای آق دره و اثرات زیست محیطی آن
سجاد حقیرچهره‌قانی حجت حسین‌زاده رضا سمیعی فرد عارف علیپور

افزایش حجم باطله های تولیدی، لزوم توجه به انباشت صحیح باطله، احداث و پایداری سد باطله و جلوگیری از آلودگی محیط زیست را ایجاب می کند. ایجاد باطله خمیری با درصد آب کمتر از اسلاری، دانسیته و ویسکوزیته بالاتر از آن یکی از راه&zwnj;های کاهش خطرات احتمالی آلودگی محیط زیست در چکیده کامل

افزایش حجم باطله های تولیدی، لزوم توجه به انباشت صحیح باطله، احداث و پایداری سد باطله و جلوگیری از آلودگی محیط زیست را ایجاب می کند. ایجاد باطله خمیری با درصد آب کمتر از اسلاری، دانسیته و ویسکوزیته بالاتر از آن یکی از راه&zwnj;های کاهش خطرات احتمالی آلودگی محیط زیست در منطقه سد باطله است. مکانیزم تولید و ذخیره باطله خمیری ([1]PPSM ) سیستم پیشرفته تغلیظ کننده است که در یک مرحله کار هر دو سیستم تغلیظ کننده و فیلتر را انجام می دهد و باطله خمیری با دانسیته بالا تولید می کند. با توجه به وجود سیانور و خطرات زیست محیطی ناشی از آن در باطله معادن طلا، در کارخانه فراوری معدن طلای آق دره اقدام به نصب یک دستگاه PPSM شده است که این مقاله به بررسی نحوه عملکرد این سیستم می پردازد. در یک دوره آزمایش 20 روزه غلظت مواد منعقد کننده از 2 تا 7 گرم در لیتر با مقدار افزایش 5/0 گرم در لیتر در هر دو روز تغییر داده شده و میزان بازیابی آب و خروجی سیستم PPSM ثبت شده است. بر این اساس غلظت بهینه مواد منعقد کننده پنج گرم در لیتر تعیین شده است که منطبق با بالاترین کارایی سیستم است. همچنین بررسی های اجمالی مزایای حاصل از سیستم PPSM را کاهش 34 درصدی در حجم مخزن مورد نیاز سد باطله، کاهش 14 درصدی در مصرف آب تازه و سیانید سدیم مورد نیاز، صرفه جویی اقتصادی بالغ بر 20 میلیارد ریال در هزینه ساخت سد باطله و کاهش آلایندگی زیست محیطی این کارخانه فرآوری نشان می دهد. 5- PPSM (Paste Production and Storage Mechanism) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - بررسی تصفیه بیولوژیکی آب زهکش اسیدی معدن مس سرچشمه بر پایه عملکرد رآکتورهای ناپیوسته با عملیات متوالی (SBR)
رضا مرندی محمد جواد ابراهیمی زرندی

پساب های اسیدی معدن از آلاینده های مهم و شناخته شده زیست محیطی ناشی از فعالیت های معدنی تشکیل شده است. این پساب ها حاوی غلظت های بالایی از یون های فلزات سنگین ( آهن ، منگنز، مس، نیکل و...) بوده که برای حیات آب زیان و انسان زیان آور می باشد. آب زهکش اسیدی معدن زمانی تولی چکیده کامل

پساب های اسیدی معدن از آلاینده های مهم و شناخته شده زیست محیطی ناشی از فعالیت های معدنی تشکیل شده است. این پساب ها حاوی غلظت های بالایی از یون های فلزات سنگین ( آهن ، منگنز، مس، نیکل و...) بوده که برای حیات آب زیان و انسان زیان آور می باشد. آب زهکش اسیدی معدن زمانی تولید می شود که کانی های سولفیدی باآب و اکسیژن هوا، خصوصاً در حضور باکتری های ویژه واکنش دهد. در این پروژه پس از آنالیز آب زهکش اسیدی، حذف فلزات سنگین (آهن، مس، منگنز،) توسط لجن فاضلاب شهری با استفاده از سه رآکتور ناپیوسته با عملیات متوالی انجام پذیرفت . تحقیقات در دامنه pH های8-5/7، 5/7-7، 7-5/6 و 5-5/4 با دبی ml/min 5 انجام گرفت.پس از مشخص شدن میزان pH بهینه، عملیات تصفیه در دبی های ml/min 120، 60، 30و5 انجام پذیرفت که بیشترین درصد حذف یون های فوق در دبی های ml/min30و 5 مشاهده گردید.درصد حذف فلزات(آهن، مس، منگنز) دردبی ml/min 5 به ترتیب 100%،18/99%، 88/90%و دبیml/min30، به میزان 99/92%، 19/85%، 28/88%و همچنین مقدار MLSS در لجن فاضلاب شهری mg/l 780 به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - بررسی اثر فعالیتهای معدنی بر تجمع کادمیوم در پر کبک معمولی (Alectoris chukar)(مطالعه موردی: معدن آهنگران)
رامین رمضانی بهاره لرستانی مهرداد چراغی قربانعلی محمدپور رودپشتی فاطمه کاظمینی

10.22034/jest.2017.10703

زمینه و هدف: لایه های معدنی طبیعی شامل مقادیر زیادی از فلزات سنگین هستند که طی فرایند معدن کاری با شدت بیشتری در طبیعت منتشر شده و محیط زنده و غیر زنده اطراف را متأثر می کنند. پرندگان از طریق تماس مستقیم با استفاده از آب و غذای آلوده و حتی فرو بردن سنگریزه ها به چینه دا چکیده کامل

زمینه و هدف: لایه های معدنی طبیعی شامل مقادیر زیادی از فلزات سنگین هستند که طی فرایند معدن کاری با شدت بیشتری در طبیعت منتشر شده و محیط زنده و غیر زنده اطراف را متأثر می کنند. پرندگان از طریق تماس مستقیم با استفاده از آب و غذای آلوده و حتی فرو بردن سنگریزه ها به چینه دان، در معرض فلزات سنگین قرار می گیرند. هدف از مطالعه حاضر بررسی غلظت کادمیوم در پر کبک معمولی معدن آهنگران و تاثیر منطقه، عواملی مانند سن، جنس و بافت پرنده بر میزان تجمع عناصر سنگین می باشد. روش بررسی: در این مطالعه نمونه گیری از پرهای سینه و دم 9 نمونه در منطقه معدنی و 3 نمونه در منطقه شاهد انجام و برای اندازهگیری میزان تجمع فلزات سنگین از دستگاه جذب اتمی مدلSpectrAA 400 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل نشان دهنده میانگین غلظت کادمیوم اندازه گیری شده در پر کبک منطقه معدنی ppm 18/2 اما همین میانگین در منطقه شاهد ppm 54/0 است. مقایسه با استاندارد های موجود نشان داد میانگین غلظت فلز کادمیوم در منطقه معدنی هر چند از نظر عددی کمی بالاتر از سطح استاندارد بود اما این تفاوت معنادار نبود و در منطقه غیر معدنی پایین تر از سطح استاندارد گزارش شد. اثر نوع منطقه (معدنی و غیر معدنی) و سن (بالغ و نابالغ) بر تجمع فلز کادمیوم در پر گونه کبک معمولی در سطح خطای 5 درصد معنادار بود. اما اثر نوع بافت (پر سینه و پردم) و جنسیت (نر و ماده) معنادار نبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - بررسی پراکنش عنصر مس در خاک تحت تاثیر فعالیت های معدن مس میدوک (شهربابک)
محمد صادق غضنفری مقدم جواد اورعی

10.22034/jest.2019.13955

زمینه و هدف: افزایش فعالیت‌های صنعتی توأم با تولید آلاینده‌ها ازجمله فلزات سنگین یکی از عوامل اصلی آلاینده‌ی آب‌ و خاک به شمار می‌رود. یکی از فعالیت های بشری که باعث آلودگی منابع طبیعی از جمله خاک می شود فعالیت های معدنی است. روش بررسی: در این پژوهش پهنه بندی غلظت عنصر چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش فعالیت‌های صنعتی توأم با تولید آلاینده‌ها ازجمله فلزات سنگین یکی از عوامل اصلی آلاینده‌ی آب‌ و خاک به شمار می‌رود. یکی از فعالیت های بشری که باعث آلودگی منابع طبیعی از جمله خاک می شود فعالیت های معدنی است. روش بررسی: در این پژوهش پهنه بندی غلظت عنصر مس به عنوان آلودگی خاک در اطراف معدن مس میدوک مورد مطالعه قرار گرفت. دو مسیر نمونه برداری با توجه به موقعیت روستا های اطراف در نظر گرفته شد. نمونه برداری به صورت سیستماتیک از 360 نقطه نمونه گیری انجام شد. هضم نمونه ها و اندازه گیری غلظت در آزمایشگاه و به روش جذب اتمی انجام شد. در این پژوهش از شاخص زمین انباشتگی مولر برای بررسی درجه‌ی آلودگی خاک به فلزات سنگین استفاده شد. در نهایت با استفاده از روش کریجینگ نرمال غلظت عنصر مس و درجه آلودگی خاک پهنه بندی شد. یافته ها: نتایج نشان داد که غلظت عنصر مس در مسیر نمونه‌برداری D در نقطه نمونه‌برداری 3D و برابر 5/697 میلی‌گرم بر کیلوگرم بوده و کم ترین غلظت عنصر مس در این مسیر در نقطه D11 برابر با 35/6 میلی‌گرم بر کیلوگرم بوده است. شاخص زمین انباشتگی نشان می‌دهد که آلودگی عنصر مس در مسیر نمونه D ( جنوب معدن) بیش تر است، که می‌تواند به دلیل قرار گرفتن این مسیر در راستای معدن و بر روی شیب در جهت باد غالب جنوبی باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد بافاصله گرفتن از معدن از درجه آلودگی مس در هر دو مسیر کاسته می‌شود که می‌تواند نشان دهنده نقش معدن در ایجاد آلودگی عنصر مس در خاک‌های منطقه باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - بررسی مخاطرات شغلی با رویکرد ایمنی در واحد تغلیظ معدن سنگ آهن گل گهر سیرجان با استفاده از روش آنالیز ایمنی شغلی (JSA)
سودابه شهبا جعفر نوری سیما بارانی سمیه شهبا سیده زهرا نوربخش

10.22034/jest.2017.11221

زمینه و هدف: با پیشرفت صنعت در اثر عدم دقت و پیش بینی های لازم، مشکلات بی شماری پدید آمده که این مشکلات از یک طرف باعث آلودگی های زیست محیطی و از طرف دیگر سبب بروز خطرات و حوادث ناشی از عملیات معدن کاری و بیماری های شغلی در محیط کار شده است. با توجه به اینکه غالب فعالیت چکیده کامل

زمینه و هدف: با پیشرفت صنعت در اثر عدم دقت و پیش بینی های لازم، مشکلات بی شماری پدید آمده که این مشکلات از یک طرف باعث آلودگی های زیست محیطی و از طرف دیگر سبب بروز خطرات و حوادث ناشی از عملیات معدن کاری و بیماری های شغلی در محیط کار شده است. با توجه به اینکه غالب فعالیت ها در واحد تغلیظ مجتمع معدنی گل گهر سیرجان مربوط به کار در شرایط ریسک می باشند ، ارزیابی ریسک، رعایت الزامات و موارد ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی جهت حفظ امنیت و سلامت کارکنان و همچنین جلوگیری از آلودگی محیط زیست امری ضروری و واجب است . روش بررسی: این تحقیق با استفاده از روش JSA (آنالیز ایمنی شغل) ابتدا به شناسایی و مشخص کردن خطرات مرتبط با هرکدام از شغل ها با توجه به وظایف موجود در هر شغل پرداخته و سپس به ارزیابی و بررسی میزان مواجهه کارکنان با خطرات شناسایی شده ، احتمال وقوع حوادث و شدت پیامد حوادث می پردازد . در نهایت برای حذف یا کاهش سطح ریسک هرکدام از خطرات شناسایی شده راه حل های کنترلی پیشنهاد شده است. یافته‌ها: در بخش تعمیرات و نگهداری این واحد 12 شغل خطرساز مشخص و خطرات هریک شناسایی و ارزیابی شد و نیز راه حلهای کنترلی پیشنهاد گردید. پس از بررسی و ارزیابی ریسک و محاسبه سطح ریسکهای موجود در واحد مذکور، نتایج حاصله مشخص کرد که تکنسین بخش تعمیرات و نگهداری لاینرها از نظر تعداد ریسک با داشتن 18 ریسک دارای رتبه نخست می باشد. تکنسین تعمیرات و نگهداری دیسک فیلترها از نظر تعداد ریسک با داشتن 7 ریسک دارای کمترین میزان خطر می باشد. بحث و نتیجه‌گیری: مهمترین راه حلهای کنترلی ارائه شده آموزش کارگران ، بالا بردن سطح آگهی آنها از خطرات ، نظارت مستمر بر کار آنها و بهبود سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - انتخاب پوشش گیاهی برای احیای محیط زیست معدن مس سونگون، به روش شباهت به گزینه ایده آل فازی
ایرج علوی ناصر پیروزنیا

مقدمه: همه مراحل پروژه معدن معمولا" وضعیت اولیه محیط زیست را در طی استخراج بر هم می زند. بنابراین از زمان اکتشاف تا پایان استخراج و بعد از بسته شدن معدن، یک برنامه بازسازی جامع از زمین معدن کاری شده باید اجرا شود. کاشتن گونه های گیاهی مناسب در هر مرحله از طرح بازسازی در چکیده کامل

مقدمه: همه مراحل پروژه معدن معمولا" وضعیت اولیه محیط زیست را در طی استخراج بر هم می زند. بنابراین از زمان اکتشاف تا پایان استخراج و بعد از بسته شدن معدن، یک برنامه بازسازی جامع از زمین معدن کاری شده باید اجرا شود. کاشتن گونه های گیاهی مناسب در هر مرحله از طرح بازسازی در این منطقه، هدف از این پژوهش است. در همه نوع از استفاده مجدد از زمین معدن کاری شده از قبیل کشاورزی، چراگاه، جنگل کاری، جذب توریست، ایجاد حیات وحش، انتخاب و کاشت گونه های گیاهی مناسب، یکی از ضروری ترین نیازها برای اجرای موفق طرح بازسازی زمین معدن کاری شده است. مواد و روش ها: روش بررسی در این تحقیق، انتخاب گونه های گیاهی بر اساس فاکتورهای اولیه که نوع استفاده مجدد از زمین معدن کاری، شرایط اقلیمی منطقه مورد بررسی، جنس و طبیعت خاک می باشند، است. بعد از آن، اولویت بین گونه های انتخاب شده بر حسب فاکتورهای ثانویه(چشم انداز منطقه، مقاومت در برابر بیماری ها و حشرات، قدرت و چگونگی رشد، در دسترس بودن گیاه، بازدهی اقتصادی، حفاظت از خاک و ذخیره سازی آب، جلوگیری از انواع آلودگی ها) با یک مدل تصمیم گیری چندمعیاره تعیین شده است. این مدل با روش شباهت به گزینه ایده آل فازی و در معدن مس سونگون ایران اجرا شده است. تصمیم بر اساس قضاوت های شفاهی و کارشناسی گروهی در مطالعه موردی گرفته شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج به ترتیب عبارت بودند از درخت افرا، ون (زبان گنجشک)، زرشک، سیاه تلو، بلوط، آلوچه وحشی که تمام گونه ها، بومی منطقه هستند. در قسمت هایی که تخریب صورت گرفته و همچنین محل های دامپ باطله، از گونه های پیش قراول مانند افرا، سیاه تلو و آلوچه وحشی که قدرت تثبیت بالا و سازگاری بیشتری دارند باید استفاده شوند تا محل را برای کاشت بقیه گونه های گیاهی آماده کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - ارزیابی و رتبه بندی مخاطره فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاه از روش های FDAHP و ELECTRE
محمد رضا توکلی محمدی علی رضایی محمد حیاتی حسین حسنی

زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل پایداری، تجزیه ناپذیری و مشکلات دسترس پذیری زیستی، از آلاینده های مهم و خطرناک محیط زیست به شمار می روند. رسوبات معدن مس سرچشمه ایران، حاوی غلظت های بالایی از این آلاینده ها می باشد. هدف اول این پژوهش، ارزیابی مخاطره زیست محیطی فلزات سنگ چکیده کامل

زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل پایداری، تجزیه ناپذیری و مشکلات دسترس پذیری زیستی، از آلاینده های مهم و خطرناک محیط زیست به شمار می روند. رسوبات معدن مس سرچشمه ایران، حاوی غلظت های بالایی از این آلاینده ها می باشد. هدف اول این پژوهش، ارزیابی مخاطره زیست محیطی فلزات سنگین این رسوبات با تعیین شاخص ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، شاخص غنی شدگی و شاخص زمین انباشتگی و هدف دوم، رتبه بندی این فلزات بر اساس میزان بحرانیت با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه است. روش بررسی: در این تحقیق، ابتدا با تعیین شاخص های ارزیابی مخاطره به بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین (Co، Cu، Mo، Zn، Cr، Mn، Ni، Pb، Ti و Fe) در رسوبات معدن مس سرچشمه منتهی به سد باطله پرداخته شده است. در ادامه، با جمع آوری نظرات خبرگان در خصوص میزان اهمیت نسبی هر کدام از شاخص های یاد شده و تعیین وزن نهایی شاخص ها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی، رتبه بندی و خوشه بندی فلزات سنگین رسوبات در منطقه مورد مطالعه، با استفاده از روش الکتر صورت گرفته است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج سنجش شاخص های ارزیابی مخاطره، شدت آلودگی منطقه به فلزات سنگین، به صورتZn> Cu> Fe>Mo> Pb >Mn>Cr می باشد و کلیه فلزات رسوبات به جز مس، روی و آهن تقریبا در محدوده غیرآلوده قرار داشتند. همچنین بر اساس نتایج رتبه بندی، مخاطره های 10 گانه در 7 دسته خوشه بندی شدند، به طوری که مس، آهن و روی به ترتیب بالاترین میزان آلایندگی و بحرانیت مخاطره را در بین فلزات سنگین رسوبات مورد مطالعه داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - ارزیابی تاثیر کارخانه آلومینای جاجرم در آلودگی خاک سطحی منطقه به عنصر سرب
مهدی الهی سهیلا رضایی تبار عبدالعلی وحدانی محمد شریف فاضلی

چکیده زمینه و هدف: حضور فلزات سنگین در بخش های مختلف محیط زیست (از جمله خاک)، اثرات زیان بار را بر سلامت موجودات زنده به دنبال دارد. یکی از مهم ترین منابع انتشار این عناصر در محیط زیست، صنایع و معادن می باشند. لذا در تحقیق حاضر به ارزیابی تاثیر کارخانه ی آلومینای جاجرم چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: حضور فلزات سنگین در بخش های مختلف محیط زیست (از جمله خاک)، اثرات زیان بار را بر سلامت موجودات زنده به دنبال دارد. یکی از مهم ترین منابع انتشار این عناصر در محیط زیست، صنایع و معادن می باشند. لذا در تحقیق حاضر به ارزیابی تاثیر کارخانه ی آلومینای جاجرم در آلودگی خاک سطحی منطقه به عنصر سرب، پرداخته شده است. روش بررسی: نمونه برداری از خاک سطحی (عمق> 10 سانتی متر) با در نظر گرفتن جهت وزش باد غالب (شمال غربی جنوب شرقی) و فاصله از کارخانه، از 38 ایستگاه در محدوده ای به شعاع 10 کیلومتری اطراف کارخانه به اضافه یک ایستگاه شاهد در فاصله 20 کیلومتری کارخانه، در تابستان 1387 انجام شد. پس از آماده سازی نمونه ها، غلظت سرب توسط دستگاه جذب اتمی فیلیپس مدل 9400 PU اندازه گیری شد. یافته ها: مقایسه میانگین غلظت سرب در چهار جهت اصلی جغرافیایی کارخانه، مبین اختلاف معنی دار بین آن ها بود (05/0p < ) که علی رغم جهت وزش باد غالب، بیش ترین میانگین غلظت سرب در جهت شمال کارخانه (34/27 میلی گرم بر کیلوگرم) و کم ترین آن در جهت جنوب کارخانه (40/9 میلی گرم بر کیلوگرم) مشاهده شد. همچنین بررسی همبستگی غلظت سرب در خاک سطحی منطقه با فاصله از کارخانه (در چهار جهت اصلی) بیان گر ارتباط مثبت و معنی دار بین دو فاکتور مذکور در جهت شرق کارخانه بود. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که کارخانه ی آلومینای جاجرم تاثیری بر آلودگی خاک سطحی منطقه به عنصر سرب ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - تخمین ارزش خالص فعلی پروژه‌های صنعتی- معدنی با استفاده از شبکه عصبی رگرسیون عمومی
حسین بدیعی مهیار یوسفی طالب پرگر

در بررسی اقتصادی پروژه های صنعتی و معدنی و تخمین ارزش خااص فعلی سرمایه گذاری، بسیاری از پارامترها مربوط به آینده و غیر قطعی می باشند بنابراین بررسی این پروژه ها و تخمین رفتار پارامترهای غیر قطعی بر مبنای پیش بینی استوار هستند. در این حالت به منظور حصول نتایج واقعبینانه چکیده کامل

در بررسی اقتصادی پروژه های صنعتی و معدنی و تخمین ارزش خااص فعلی سرمایه گذاری، بسیاری از پارامترها مربوط به آینده و غیر قطعی می باشند بنابراین بررسی این پروژه ها و تخمین رفتار پارامترهای غیر قطعی بر مبنای پیش بینی استوار هستند. در این حالت به منظور حصول نتایج واقعبینانه تر، عموماً از تکنیک های بررسی تحت شرایط ریسک در پیش بینی دقیق تر پارامترهای آینده استفاده می شود. در این خصوص روش های مختلفی وجود دارد که یکی از آن ها استفاده از مدل های شبیه سازی می باشد. در این مدل ها رفتار فاکتورهای متغیر به طور قطعی شناخته شده نیست و این عدم قطعیت نه به صورت یک عدد ثابت، بلکه به صورت یک متغیر تصادفی در نظر گرفته شده و رفتار این متغیر یا متغیرهای تصادفی از طریق برآورد یک تابع توزیع احتمالی و شبیه سازی آن تحلیل می شود. مقاله حاضر با هدف بررسی فنی و اقتصادی واحد صنعتی-معدنی طلای کوه زر تربت حیدریه در حالت ریسک برای یک دوره 7ساله، به تشریح کاربرد روش شبیه سازی در تحلیل سیستم های اقتصادی معدنی پرداخته و همچنین از روش هوش مصنوعی رگرسیون عمومی برای تخمین ارزش خاص فعلی سرمایه گذاری واحد فوق استفاده نموده است. بنابراین پس از انجام محاسبات و تشکیل جدول جریان نقدینگی، از اطلاعات به دست آمده از سال های گذشته و حال، به عنوان مبنایی برای تخمین رفتار آینده پارامترهای تاثیر گذار و دارای عدم قطعیت استفاده شده و میزان تغییرات سال های آتی برای هر یک از این متغیرها به صورت یک تابع توزیع احتمالی پیش بینی گردیده است. سپس با جاگذاری توابع توزیع متغیرهای غیرقطعی در سلول های جدول جریان نقدینگی، نمونه برداری تصادفی صورت گرفت و در نهایت با استفاده از تکنیک شبیه سازی، رفتار آینده سیستم و دامنه تغییرات ارزش خالص فعلی تحت شرایط ریسک مورد پیش بینی و تحلیل قرار گرفت. سپس با استفاده نتایج حاصل از شبیه سازی، یک شبکه عصبی رگرسیون عمومی برای پیش بینی و تخمین ارزش خالص فعلی در شرایط وجود متغیرهای غیر قطعی، مانند تولید سالیانه و هزینه تولید، طراحی و اجرا گردید و نتایج نشان داد که شبکه طراحی شده با قابلییت اطمینان خوبی می تواند ارزش خالص فعلی را پیش بینی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - تلفیق MCDM و GIS در بررسی توزیع مکانی معادن گچ با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی (مطالعه موردی : محدوده پروژه مدیریت منابع آب و خاک حبله رود- استان سمنان)
محمدرضا دلقندی مقدم میرمسعود خیرخواه زرکش

امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره ب چکیده کامل

امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره برای حفظ و تضمین سلامت، رشد و تعالی حال و آینده موجودات کره زمین، مدنظر بوده است.در این تحقیق با تلفیق MCDM و GIS و هم چنین بررسی شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، محدوده مورد مطالعه را بر اساس حساسیت سرزمین نسبت به فعالیت های معدنی، پهنه بندی گردید. هم چنین ملاحظات زیست محیطی 8 معیار تاثیر پذیر از فعالیت های معدنی شامل، سکونتگاه های شهری، سکونت گاه های روستایی، آب های سطحی، آب های زیر زمینی، زیستگاه حیات وحش، کشاورزی، توریسم و پوشش گیاهی مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه بر اساس نقشه زون بندی شده میزان تداخل محدوده معادن فعال و زون‌های تولید شده مشخص گردید. نتایج نشان داد که 15 درصد عرصه های معدنی با محدوده فعالیت ممنوع، 6 درصد در زون حساسیت شدید، 11 درصد در زون حساسیت زیاد، 58 درصد در زون حساسیت متوسط و 10 درصد در زون حساسیت کم واقع گردیده است. که این امر حاکی از این واقعیت است که 26 محدوده از مجموع 52 محدوده فعالیت های معدنی در پهنه فعالیت ممنوع قرار داشته که باید بهره برداری این معادن متوقف شود. بر اساس بررسی صورت گرفته از آن جا که در مابقی محدوده های بیش ترین سطح اشغال زون های داخل محدوده های معدنی مربوط به زون حساسیت متوسط است الویت برنامه ریزی بایستی مربوط به مدیریت این زون باشد. هم چنین در بررسی صورت گرفته مشخص شد که دو عامل عرصه های کشاروزی و آب های سطحی از معیارهای زیست محیطی، بیش ترین تداخل را با محدوده های معدنی داشته و باعث ممنوعیت فعالیت معدنی می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - بررسی حقوقی - زیست محیطی تاثیرات فعالیتهای انسانی با رویکرد معدنکاوی در بستر دریاها
سمیه نقیبی پاکقول علی زارع منصور پورنوری پروین فرشچی

زمینه هدف : مواد معدنی موجود در طبیعت از ارزشمندترین ثروتهای زمین می باشندکه با توجه به محدودیت این منابع در خشکی و پراکندگی ناهمگون ان در کشورهای مختلف ، همواره بین دول مختلف در عرصه جهانی بر سر کسب و بهره برداری از این منابع رقابت وجود داشته است . چرا که چرخهای اقتصاد چکیده کامل

زمینه هدف : مواد معدنی موجود در طبیعت از ارزشمندترین ثروتهای زمین می باشندکه با توجه به محدودیت این منابع در خشکی و پراکندگی ناهمگون ان در کشورهای مختلف ، همواره بین دول مختلف در عرصه جهانی بر سر کسب و بهره برداری از این منابع رقابت وجود داشته است . چرا که چرخهای اقتصاد و تولید وابسته به تامین منابع اولیه می باشد . با توجه به محدودیت منابع خشکی و پیش بینی برای اتمام کلیه ذخایر و ظرفیتهای موجود ، منابع معدنی بستر اعماق دریا می تواند به عنوان جایگزینی مطمئن در جهت جبران محدودیتهای منابع خشکی مطرح شود.روش بررسی : تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیلی ، توصیفی به بررسی مباحث عمده ای در خصوص کاوش و بهره برداری منابع مختلف طبیعی از بستر دریاها و قوانین حاکم بر این بخش و شرایط بهره برداری آنها می پردازد .یافته ها : یافته های تحقیق حاکی از آن است که با توجه به اکوسیستم حساس و آسیب پذیر مناطق دریایی بویژه در بستر و زیر بستر دریاها و فقدان دانش لازم جهت انجام فرآیندهای استخراج در این مناطق ، خلاهای حقوقی و اجرایی در این حوزه احساس می شود.بحث و نتیجه گیری : بازنگری در مقررات و قوانین حقوق بین الملل بویژه حقوق بین الملل محیط زیست و انجام راهکارهایی نوین ، در فرآیند اکتشاف و معدنکاری با الزامات مربوط به توسعه پایدار و بهره برداری منطبق با شرایط و توان اکولوژیکی این زیستگاهها ، از عمده ترین نتایج این پزوهش بوده که در این خصوص چندین راهکار و پیشنهاد نیز ارائه گردیده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - تاثیرات محیط‌زیستی معدن سرب و روی زه آباد قزوین
فرزاد ستوهیان سیده لیلا حجتی سعید شریفی

یکی از ارکان مهم توسعه پایدار هر کشوری حفظ محیط زیست آن است. تجمع فلزات سنگین در آب و خاک، زندگی جانداران هر اکوسیستمی را تهدید می نماید. هدف از این تحقیق بررسی اثرات محیط زیستی معدن زه آباد قزوین که از جمله معادن فعال این استان است، می باشد. آلودگی محیط زیست ناشی از به چکیده کامل

یکی از ارکان مهم توسعه پایدار هر کشوری حفظ محیط زیست آن است. تجمع فلزات سنگین در آب و خاک، زندگی جانداران هر اکوسیستمی را تهدید می نماید. هدف از این تحقیق بررسی اثرات محیط زیستی معدن زه آباد قزوین که از جمله معادن فعال این استان است، می باشد. آلودگی محیط زیست ناشی از بهره برداری این معدن منجر به آزاد سازی عناصر سمی و مضر از طریق فراوری ماده معدنی و به ویژه انباشت های مواد باطله به داخل سیستم هیدرولیکی (آب های سطحی و زیر زمینی) و نیز خاک منطقه گردیده است. نمونه برداری از 120 تیپ خاکی و 18 نمونه آبی در 7 ایستگاه در منطقه معدنی صورت گرفت. نتایج آنالیزها و تطبیق آن با استانداردهای جهانی [1]EPA در مورد عناصر سرب و روی در خاک و آب منطقه و حد مجاز آن مقایسه گردید. نتایج این آزمایش بیانگر آن است که میزان عناصر سرب و روی در ایستگاه های نمونه برداری شده بیش از حد مجاز و استاندارد می باشد. در این میان مشخص گردید که باطله ها و پساب های تولید شده صدمات جبران ناپذیری را بر محیط زیست ناحیه وارد آورده است. 4- Environment Protection Agency پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - استفاده از روش ازناسیون براى تصفیه آب هاى معدنى
حسن ژیان

آب معدنى و آب شــرب به عنوان یکى از نیازهاى اساســى روزمره انســان واســتمرار حیات می باشــد . میزان نیاز روزمره هر فرد 1تا 2لیتر می باشد کهبســتگى به شــرایط آب و هوایى و ســن و سال دارد. منشــأ حدود ٪80ازبیماری هاى انســان عدم دسترســى به آب سالم است. ٪75از مردم جهانس چکیده کامل

آب معدنى و آب شــرب به عنوان یکى از نیازهاى اساســى روزمره انســان واســتمرار حیات می باشــد . میزان نیاز روزمره هر فرد 1تا 2لیتر می باشد کهبســتگى به شــرایط آب و هوایى و ســن و سال دارد. منشــأ حدود ٪80ازبیماری هاى انســان عدم دسترســى به آب سالم است. ٪75از مردم جهانســوم از امکانات آب براى مصارف بهداشتى محروم اند. واقعیت آن است کهآب ســالم و گوارا کمیاب و گران بها می باشــد آلودگی هــا با ایجاد تغییراتنامطلــوب در خواص فیزیکى ، شــیمیایى و بیولوژیکى کیفیــت آب را تنزلمــی دهند. برخــى از آلودگى ها زوال پذیرند و به آســانى تجزیه و یا تقلیلداده می شــوند نظیر مواد زاید کشــاورزى و حیوانى و فاضلاب هاى انسانىبعضــى از آلاینــده ها نیز انحطــاط ناپذیرند مانند جیوه و ســرب و برخى ازترکیبات پلاســتیک ها که از افزایش آنها در آب باید جدا جلوگیرى شود. دراین تحقیق از دو نمونه از آب هاى معدنى واقع در منطقه شمالى شهرستانمهاباد واقع در آذربایجان غربى با سختى 42 mg/literو 36کربناتکلســیم ) ( CaCo3مورد بررســى قرار مى گیرد. ســپس مقادیر مختلف ازگاز ازن به طور مســتقیم به محلول آب معدنى تزریق مى شــود و تحولاتبیولوژیکى و شــیمیایى نمونه بعد از تاثیر ازن بررسى خواهد شد. ازناتورمورداســتفاده مى تواند 25میلى گرم گاز ازن را در ساعت تولید کند. براى تعیینمقادیــر گاز ازن روش یدومترى به کار مى بریم. در تزریق 1/25میلى گرمدر لیتــر ازن حــذف دیاتومه در نمونه ) ( 1کامــل و در نمونه ) ( 2تا ٪99حاصل گردیده اســت. حذف کامل کلروفیسه در هر دو نمونه در مقادیر 1/1میلــى گــرم در لیتر ازن رخ مى دهد . حذف کامل BOD5در نمونه )(در 1/1میلــى گــرم ازن و در نمونــه دوم در 1میلى گــرم ازن حاصل مىشــود. در کاهش CODبراى تزریق 1/2میلى گرم ازن براى نمونه )( 1٪65و براى نمونه ) ٪68 ( 2خواهیم داشــت. گند زدایى کامل هر دو نمونهدر مقــدار 0/5میلى گــرم در لیتر به صورت کامل انجام مى شــود. در اینروش تصفیه چون از مواد شیمیایى استفاده نمى گردد مى توان آبى گوارا باکیفیت بســیار مطلوب به دســت آورد و نیازى به تهیه مواد شیمیایى نیست.مى توان ازناســیون را به عنوان بهترین روش تصفیه آب معرفى کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - بررسی تجمع غلظت فلز مس در برخی از گیاهان مرتعی (کاهوی وحشی، درمنه و گون) در اطراف معدن ذوب مس خاتون آباد شهر بابک
فاطمه عین الهی پیر ساحل پاکزاد توچایی1

هدف از انجام مطالعه، تعیین غلظت فلز مس در کاهوی وحشیLactuca serriola، درمنه Artemisia sieberi و گون Astragalus bisulcatus در اطراف معدن ذوب مس خاتون آباد و مقایسه غلظت ها با استانداردهای موجود بود. نمونه برداری از گیاهان از فواصل 300، 600 و 1000 متری در جهت شمالی کارخان چکیده کامل

هدف از انجام مطالعه، تعیین غلظت فلز مس در کاهوی وحشیLactuca serriola، درمنه Artemisia sieberi و گون Astragalus bisulcatus در اطراف معدن ذوب مس خاتون آباد و مقایسه غلظت ها با استانداردهای موجود بود. نمونه برداری از گیاهان از فواصل 300، 600 و 1000 متری در جهت شمالی کارخانه در فروردین ماه 1389 انجام شد. نمونه های برداشت شده به آزمایشگاه منتقل گردیدند و پس از آماده سازی توسط Hot plate digester هضم شدند و غلظت فلز مس نمونه ها توسط دستگاه جذب اتمی Konic مدل NOVAA 300 اندازه گیری شد. غلظت فلز مس درکاهوی وحشی، درمنه و گـون نیز به ترتیب 33/5-59/17، 17/5 - 46/19 و 47/5 73/12 میکروگــرم بر گــرم اندازه گیری شد. بیشترین و کمترین غلظت فلز مس در تمامی نمونه ها به ترتیب در فاصله 1000 متری و 300 متری معدن به دست آمد. افزایش غلظت فلز مس با افزایش فاصله از کارخانه می تواند ناشی از جهت حرکت باد، وزن کم ذرات حاوی مس، ارتفاع دودکش کارخانه و عدم جذب ذرات ریز توسط میکروفیلتر دودکش معدن باشد. غلظت فلز مس از حد مجاز تعیین شده برای مصرف روزانه دام در مرتع بیشتر بود. بنابراین لازم است میزان غبار حاوی مس دودکش کارخانه کاهش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - استفاده از روش ازناسیون برای تصفیه آ بهای معدنی
حسن ژیان

آب معدنی و آب شرب ب هعنوان یکی از نیازهای اساسی روزمره انسانو استمرار حیات می باشد. میزان نیاز روزمره هر فرد ۱ تا ۲ لیتر می باشدکه بستگی به شرایط آب و هوایی و سن و سال دارد. منشأ حدود ۸۰٪ ازبیماری های انسان عدم دسترسی به آب سالم است. ۷۵٪ از مردم جهانسوم از امکانات آب بر چکیده کامل

آب معدنی و آب شرب ب هعنوان یکی از نیازهای اساسی روزمره انسانو استمرار حیات می باشد. میزان نیاز روزمره هر فرد ۱ تا ۲ لیتر می باشدکه بستگی به شرایط آب و هوایی و سن و سال دارد. منشأ حدود ۸۰٪ ازبیماری های انسان عدم دسترسی به آب سالم است. ۷۵٪ از مردم جهانسوم از امکانات آب برای مصارف بهداشتی محرومند. واقعیت آن استکه آب سالم و گوارا کمیاب و گرانبها می باشد آلودگی ها با ایجاد تغییراتنامطلوب در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی کیفیت آب را تنزلم یدهند. برخی از آلودگی ها زوال پذیرند و به آسانی تجزیه و یا تقلیل دادهم یشوند نظیر مواد زائد کشاورزی و حیوانی و فاضلا بهای انسانی بعضیاز آلایند هها نیز انحطاط ناپذیرند مانند جیوه و سرب و برخی از ترکیباتپلاستی کها که از افزایش آنها در آب باید جداً جلوگیری شود. در اینتحقیق از دو نمونه از آ بها معدنی واقع در منطقه شمالی شهرستان مهاباد42 و 36 کربنات کلسیم mg/liter واقع در آذربایجان غربی با سختیمورد بررسی قرار می گیرد. سپس مقدیر مختلف از گاز ازن ) CaCo (به طور مستقیم به محلول آب معدنی تزریق م یشود و تحولات بیولوژ کییو شیمیایی نمونه بعد از تأثیر ازن بررسی خواهد شد. ازناتور مورد استفادهم یتواند 25 میل یگرم گاز ازن را در ساعت تولید کند. برای تع یین مقادیر1 میل یگرم در لیتر / گاز ازن روش یدومتری به کار می بریم. در تزریق 25ازن حذف دیاتومه در نمونه ) 1( کامل و در نمونه ) 2 ( تا 99 ٪ حاصل گردیده1 میلی گرم در / است. حذف کامل کلروفیسه در هر دو نمونه در مقادیر 11 میل یگرم / در نمونه ) 1( در 1 BOD لیتر ازن رخ م یدهد. حذف کاملCOD ازن و در نمونه دوم در 1 میل یگرم ازن حاصل م یشود. در کاهش٪68 ) 65 ٪ و برای نمونه ) 2 ) 1 میلی گرم ازن برای نمونه ) 1 / برای تزریق 20 میل یگرم در لیتر / خواهیم داشت. گن دزدایی کامل هر دو نمونه در مقدار 5به صورت کامل انجام م یشود. در این روش تصفیه چون از موا دشیمیاییاستفاده نم یگردد میتوان آبی گوارا با یکفیت بسیار مطلوب به دست آورد ونیازی به تهیه مواد شیمیایی نیست. م یتوان ازناسیون را به عنوان بهترینروش تصفیه آب معرفی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد
سید محمود میرابوالقاسمی بهابادی حسن بیک محمدی محمد حسین رامشت

چکیده توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری ارزیابی اثرات این الگوی چکیده کامل

چکیده توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری ارزیابی اثرات این الگوی توسعه و پروژه‌ها به مسئله‌ای مغفول بدل شد. در همین راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های برنامه‌ریزی راهبردی، به‌دنبال جست‌وجوی راهبردهای متناسب برای کاهش اثرات منفی این الگوی توسعه و پروژه‌ها می‌باشد. این پژوهش از منظر ماهیت در رده پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای و از منظر روش در رده پژوهش‌های توصیفی- تحلیلی قرار دارد که با استفاده از مدل SWOT و QSPM به برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد مبادرت نموده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد از منظر برنامه‌ریزی راهبردی، محدوده پژوهش در موقعیت تهاجمی قرار دارد. در این موقعیت با اجرای راهبردهای متناسب باید کوشش شود با استفاده از نقاط قوت از فرصت‌های خارجی بهره‌برداری کند. در همین راستا راهبرد مناسب در زمینه توسعه پایدار در منطقه، بهره‌گیری از طرح‌های اشتغال‌زا و استفاده از توان و پتانسیل مجتمع چادرملو با تکیه بر نیروهای بومی و افراد آسیب‌دیده بر اثر خشکسالی می‌باشد که در کنار راهبردهای مکمل و تکمیلی می‌تواند توسعه‌ای مناسب را در پی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - چالش ها و راهکارهای پیش رو برای بهبود سوء تغذیه از طریق غنی سازی زیستی گندم
مجید عبدلی عزت اله اسفندیاری

یکی از مشکلات کنونی کشور سوء تغذیه ناشی از دریافت کم عناصر ریزمغذی از جمله آهن و روی می‌باشد که دلیل اصلی آن تنوع پایین رژیم غذایی مردم این کشورها و نقش عمده غلات به‌خصوص گندم در تأمین انرژی و ریزمغذی‌ها است. با توجه به نقش‌های فیزیولوژیک بسیار مهم عناصر آهن و روی در بد چکیده کامل

یکی از مشکلات کنونی کشور سوء تغذیه ناشی از دریافت کم عناصر ریزمغذی از جمله آهن و روی می‌باشد که دلیل اصلی آن تنوع پایین رژیم غذایی مردم این کشورها و نقش عمده غلات به‌خصوص گندم در تأمین انرژی و ریزمغذی‌ها است. با توجه به نقش‌های فیزیولوژیک بسیار مهم عناصر آهن و روی در بدن و پایین بودن ذاتی این عناصر در دانه گندم (بین 10 تا 50 میلی گرم بر کیلوگرم) افزایش میزان این عناصر در گندم الزامی است و از طرفی، گندم دارای ترکیبات ضد تغذیه ای مانند اسید فیتیک می باشد که جذب این عناصر را در بدن کاهش می دهند. در این بین کاربرد کودهای حاوی عنصر روی به صورت محلول پاشی در مراحل رویشی و رشد دانه با اثر گذاری بر متابولیسم سلول و بهبود آن، سبب افزایش پارامترهای دخیل در عملکرد مانند تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه می‌گردد که برآیند این عوامل به شکل افزایش عملکرد دانه نمود می یابد. بهبود خصوصیات کیفی از جمله افزایش محتوای عناصر میکرو در دانه (روی و آهن)، اسید آسکوربیک (ویتامین C) و کاهش اسید فیتیک سبب تنزل شاخص نسبت مولی اسید فیتیک به روی در خاک‌های آهکی می گردد. همچنین کاربرد روی می‌تواند سبب بهبود کیفیت گندم های تولید شده گردد و با افزایش ارزش بیولوژیکی پروتئین به کاهش سوء تغذیه ناشی از دریافت کم پروتئین کمک نماید. لذا به‌نظر می‌رسد که تأمین روی مورد نیاز گیاه با استفاده از روش‌های غنی سازی زیستی به‌زراعی می‌تواند به‌عنوان راهکار کوتاه مدت برای کاهش مشکلات تغذیه‌ای ناشی از کمبود روی و بهبود شاخص‌های کمی و کیفی امنیت غذایی پیشنهاد گردد. از طرفی در گندم‌ تنوع ژنتیکی بالایی در تحمل به روی وجود دارد. این ویژگی سبب گردیده تا بتوان با غنی سازی زیستی ژنتیکی، به‌عنوان راهکار بلند مدت، برای رسیدن به ژنوتیپ‌ها و یا ارقام با کارایی روی بالا در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود امنیت غذایی مردم امیدوار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - مختصری از تمثیلات و مثل واره‌ها در معدن الدّرر
امیدوار مالملی

معدن الدّرر فی سیره الشیخ حاجی عمر، اثری است در توصیف کرامات، حالات و اقوال حاجی ناصرالدین عمر مرشدی، از مشایخ صوفیه در سده‌ی هشتم و نیمه‌ی نخست سده‌ی نهم هجری، که توسط برادرزاده و مریدش، شمس‌الدین محمد بن بدر‌الدین سلیمان مرشدی، با استناد به منابع کتبی و روایات شفاعی د چکیده کامل

معدن الدّرر فی سیره الشیخ حاجی عمر، اثری است در توصیف کرامات، حالات و اقوال حاجی ناصرالدین عمر مرشدی، از مشایخ صوفیه در سده‌ی هشتم و نیمه‌ی نخست سده‌ی نهم هجری، که توسط برادرزاده و مریدش، شمس‌الدین محمد بن بدر‌الدین سلیمان مرشدی، با استناد به منابع کتبی و روایات شفاعی در سال 869 ق در قالب نثر عرفانی نگارش یافته است. این اثر در سال 1383 به کوشش عارف نوشاهی و معین نظامی در تهران و نشر کازرونیه تصحیح و به چاپ رسیده است. اهمیت معدن الدّرر در توسعه‌ی تاریخ تصوف، ادبیات صوفیانه، مسائل جغرافیایی، تاریخی، شناخت زبانی و لهجه‌های بومی، شناخت رجال و زیبایی‌های بلاغت است. در جای جای کتاب از تمثیل برای تفهیم و تاکید بیشتر مضمون و مفهوم به خوانندگان استفاده شده است. تمثیل، عبارت کوتاهی است از تجارب گذشتگان، که در بین مردم رواج یافته و در متون ادب فارسی راه پیدا کرده است. در این مقاله برای نشان دادن سبک کلام نویسنده و گرایش فکری او، به بازیابی مختصری از تمثیلات در معدن الدّرر از نظر لفظ، معنی، لحن، کاربرد و بلاغت پرداخته‌ایم شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کمینه‌ی تمثیلات ساخته و پرداخته‌ی طبع وی است و بیشینه‌ی آن اقتباس شده، یا تمثیلات اقتباس شده از آیات، احادیث و اقوال مشایخ صوفیه است، به شرحی که می‌خوانیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - مقایسه ی اثر منابع سلنیوم بر عملکرد، متابولیت های خونی و پاسخ ایمنی در گوساله های هلشتاین و هلشتاین-مونت بیلیارد
معصومه خوش گفتار کفشگر کلائی فرزاد میرزائی آقجه قشلاق جمال سیف دواتی بهمن نویدشاد نعمت هدایت ایوریق سمیرا کرامتی جبه دار

زمینه و هدف: مصرف مکمل‌های سلنیومی در تغذیه دام به دنبال افت عملکرد ناشی از کمبود سلنیوم جیره، بسیار مقرون به صرفه است. با پیشرفت فن‌آوری‌های تغذیه‌ای، محصولات جدید مکمل‌های سلنیومی مانند نانوسلنیوم دردسترس بوده، که نیازمند تحقیق و مقایسه با محصولات پیشین است. لذا هدف ا چکیده کامل

زمینه و هدف: مصرف مکمل‌های سلنیومی در تغذیه دام به دنبال افت عملکرد ناشی از کمبود سلنیوم جیره، بسیار مقرون به صرفه است. با پیشرفت فن‌آوری‌های تغذیه‌ای، محصولات جدید مکمل‌های سلنیومی مانند نانوسلنیوم دردسترس بوده، که نیازمند تحقیق و مقایسه با محصولات پیشین است. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات تغذیه منابع مختلف سلنیوم بر عملکرد، متابولیت‌های خونی و پاسخ ایمنی در گوساله‌های هلشتاین و دورگ هلشتاین-مونت بیلیارد است. روش کار: تعداد 24 رأس گوساله شیرخوار هلشتاین و دورگ هلشتاین-مونت بیلیارد با میانگین وزنی 1±43 کیلوگرم، در قالب طرح کاملاً تصادفی مختلط، به مدت 75 روز بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1-جیره پایه بدون مکمل سلنیوم (دورگ هلشتاین-مونت بیلیارد)، 2-جیره پایه بدون مکمل سلنیوم (هلشتاین)، 3-جیره پایه + 3/0میلی‌گرم مکمل نانوسلنیوم در هر کیلوگرم ماده خشک (دورگ هلشتاین‌- مونت بیلیارد)، 4-جیره پایه + 3/0میلی‌گرم مکمل نانوسلنیوم در هر کیلوگرم ماده خشک (گوساله‌های هلشتاین)، 5-جیره پایه + 3/0میلی‌گرم مکمل معدنی سلنیت سدیم در هر کیلوگرم ماده خشک (دورگ هلشتاین‌-مونت بیلیارد)، 6-جیره پایه + 3/0میلی‌گرم مکمل معدنی سلنیت سدیم در هر کیلوگرم ماده خشک (هلشتاین) بودند. مصرف خوراک و وزن بدن، گلوکز، کلسترول، تری‌گلسیرید، پروتئین‌کل، اوره، گلوتاتیون پراکسیداز، لنفوسیت، نوتروفیل و مونوسیت خون اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: منابع مختلف سلنیوم بر عملکرد و فراسنجه‌های خونی گلوکز، کلسترول، تری‌گلسیرید، اوره و پاسخ ایمنی گوساله‌ها تأثیر معنی‌داری نداشت. اما پروتئین‌کل خون و فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز افزایش یافت. نوع مکمل در میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز تأثیری نداشت. نتیجه‌گیری: نوع مکمل سلنیومی بر عملکرد و پارامترهای خونی گوساله‌های هلشتاین و هلشتاین-مونت بیلیارد تأثیرگذار نبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - بررسی استعاره‌‌های مفهومی با مضمون عرفانی در "عبهرالعاشقین" روزبهان بقلی
مریم میرزایی مقدم علی قاسم صحرایی محمدرضا حسنی جلیلیان علی حیدری

عبهرالعاشقین که یکی از کتب مهم تصوف به زبان فارسی است، کتابی است که نمود حرکت زبان در آن بر محور شباهت ها، بسیار قابل تأمل است. این ویژگی برجسته(حرکت زبان براساس شباهت که قطب استعاری زبان را برجسته می کند) باعث شده است تشخّص زبانی این متن چشمگیر باشد. استعاره در تبیین ا چکیده کامل

عبهرالعاشقین که یکی از کتب مهم تصوف به زبان فارسی است، کتابی است که نمود حرکت زبان در آن بر محور شباهت ها، بسیار قابل تأمل است. این ویژگی برجسته(حرکت زبان براساس شباهت که قطب استعاری زبان را برجسته می کند) باعث شده است تشخّص زبانی این متن چشمگیر باشد. استعاره در تبیین اندیشه ها و ذهنیات روزبهان نقش اساسی دارد. روزبهان برای بیان مفاهیم انتزاعی و مجرد که بیان و توضیح و تبیین آنها ناگزیر به پیچیده گویی است، به بهترین صورت خیال؛ یعنی استعاره روی می آورد. هدف ما در نگارش این مقاله بررسی دو کلان استعارة مفهومی در عبهرالعاشقین است که در اندیشة جمال پرستانة روزبهان، بنیادین و اساسی است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی است و روش گردآوری داده های پژوهش، کتابخانه ای است. نگارنده در میان استعاره های ابداعی و غیرابداعی روزبهان دو کلان استعارة شناختی، دو استعارة "معدن" و "افعال" را که متأثر از اندیشه و طریقت جمال پرستی روزبهان است مورد تدقیق قرار داده است. رنگ، بی رنگ و نیم رنگ نیز از متعلقات این دو استعاره است.استعارة شناختی معدن که انگاشت آن جهان اندیشگانی روزبهان را به نمایش می گذارد ریشه در دستگاه فکری وی و طریقت جمال پرستی دارد. معدن استعاره از حسن و عشق ازلی ابدی حق تعالی است که عموما روزبهان آن را در مقابل عالم حدث قرار می‌دهد. معدن اشاره به اصل صفات الهی دارد پیش از ظهور اشکال و صور جسمانی. رنگ و بی رنگی نیز دلالت بر عالم حدثان و حسن و عشق دارد. افعال نیز ریشه در مفهوم گستردة تجلیات الهی دارد که در عرفان سابقة دیرینه دارد، اما هنر نویسندگی و خلاقیت ذهن روزبهان در پرداخت این استعاره کلان به دلیل تصویرسازی های زبانی است که بازتولید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - تاثیر سنگ‌های معدنی مختلف روی میزان تخم‌ریزی و تفریخ تخم‌های پسیل معمولی پستهAgonoscena pistaciae Burkhhardt & Lauterer (Hem.: Psyllidae) در شرایط باغی
کمال احمدی محسن اسدی بیتا والی زاده

پسیل معمولی پسته یکی از آفات مهم و اقتصادی در باغات پسته جهان است. در حال حاضر کنترل شیمیایی، روش اصلی کنترل این آفت به شمار می رود. استفاده بیش از حد از حشره کش های شیمیایی منجر به ایجاد جمعیت مقاوم پسیل پسته و ایجاد خطرات زیست محیطی شده است. به نظر می رسد استفاده از ت چکیده کامل

پسیل معمولی پسته یکی از آفات مهم و اقتصادی در باغات پسته جهان است. در حال حاضر کنترل شیمیایی، روش اصلی کنترل این آفت به شمار می رود. استفاده بیش از حد از حشره کش های شیمیایی منجر به ایجاد جمعیت مقاوم پسیل پسته و ایجاد خطرات زیست محیطی شده است. به نظر می رسد استفاده از ترکیبات معدنی به عنوان حشره کش، یکی از راه های کاهش میزان باقیمانده سموم خطرناک در محصولات کشاورزی است. در این تحقیق اثرات حشره کشی 10 نوع سنگ معدنی (حاوی کانی های ساب آرکوز، کلسیت، بیومیکریت، گرانیت، آهک اسپارایتی درشت بلور، آهک اسپارایتی ریز بلور، مونزوگابرو، مونزودیوریت، اُاُمیکریت و پل اسپاریت) روی تخم ریزی و تفریخ تخم این حشره بررسی شد. نتایج نشان داد که برگ های تیمار شده با کانی مونزوگابرو (00±00/0)، گرانیت (01/0±54/0)، بیومیکریت (21/0±50/1)، و کلسیت (17/0±56/1) در غلظت 50 گرم در لیتر، بیشترین کاهش در میزان تخم ریزی آفت در آزمایش سال اول را داشتند. نتایج آزمایش سال دوم نشان داد برگ های تیمار شده با بیومیکریت، افزایش قابل توجهی در میزان تخم ریزی در مقایسه با کلسیت، گرانیت و شاهد داشت. این تحقیق همچنین نشان داد که تیمار بیومیکریت تاثیری در روند تفریخ تخم نداشته است. بنابراین براساس نتایج این تحقیق، مونزوگابرو، گرانیت و کلسیت می توانند جهت کنترل پسیل پسته در باغات پسته استفاده گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - بررسی کارایی پودر سیلیس و خاک دیاتومه در کاهش جمعیت حشرات کامل و تخم پسیل معمولی پستهAgonoscena pistaciae (Hem., Psyllidae)
شیرین ترابی‌پور سهراب ایمانی حسین لطفعلی زاده الهام مطلبی

پسیل معمولی پسته (Hem., Psyllidae) Agonoscena pistaciae Burkhardt & Lauterer مهمترین آفت باغات پسته در ایران محسوب می شود. این آفت سبب افت کمی و کیفی محصول پسته شده و به عنوان یک مشکل جدی، سالیانه هزینه هنگفتی را به باغداران تحمیل می کند. کاربرد سموم شیمیایی متداول چکیده کامل

پسیل معمولی پسته (Hem., Psyllidae) Agonoscena pistaciae Burkhardt & Lauterer مهمترین آفت باغات پسته در ایران محسوب می شود. این آفت سبب افت کمی و کیفی محصول پسته شده و به عنوان یک مشکل جدی، سالیانه هزینه هنگفتی را به باغداران تحمیل می کند. کاربرد سموم شیمیایی متداول روی این آفت به دلیل اثرات سوء زیست محیطی، مقاومت آفت و باقیمانده سموم در محصول جای خود را به تدریج به ترکیبات کم خطرتر می دهند. در این راستا تحقیقی جهت بررسی اثر پودرهای معدنی خاک دیاتومه و سیلیس در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام گرفت. تیمارها شامل محلول پاشی کامل درختان پسته با سه غلظت خاک دیاتومه (4، 6 و 8 در هزار) و دو غلظت سیلیس (4 و 8 در هزار) و تیمار شاهد (آب، بدون پودرهای معدنی) بود. شمارش ها 3، 8، 13، 18، 21 و 28 روز بعد از محلول پاشی با شمارش تعداد تخم و حشرات کامل آفت روی سطوح پشتی و رویی برگهای جمع آوری شده به طور تصادفی انجام گرفت. همه تیمارها در تمام تاریخهای نمونه برداری در مرحله تخم تاثیر معنی داری را نشان دادند و بهترین کارایی در دو تیمار دیاتومه 6 در هزار (+دایمیتیکون) و 8 در هزار، 8 و 13 روز پس تیمار مشاهده شد. بر روی حشرات بالغ نیز تنها در 3 و 8 روز بین تیمارها اختلاف معنی داری مشاهده شد و دو تیمار فوق در 18 و 23 روز پس از تیمار بیشترین تاثیر را نشان دادند. براساس نتایج این تحقیق به طور عمومی غلظت های مختلف خاک دیاتومه بیشترین تاثیر را روی مرحله تخم و حشرات بالغ آفت دارا بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - استفاده از روش تحلیل تاکسونومی برای انتخاب سیستم بارگیری معدن سنگ آهن سنگان
Mohammad Hayati Mohammad Ataie Amir Fardin

انتخاب ماشین آلات یکی از تصمیمات مهم و پارامترهای اصلی طراحی معادن روباز می باشد که بر روی اقتصادی بودن عملیات معدن کاری تاثیر قابل ملاحظه ای دارد. در بیشتر فعالیت های معدن کاری، هزینه های بارگیری مواد یکی از اجزای اصلی هزینه های عملیاتی است و از این رو مسئله انتخاب ماش چکیده کامل

انتخاب ماشین آلات یکی از تصمیمات مهم و پارامترهای اصلی طراحی معادن روباز می باشد که بر روی اقتصادی بودن عملیات معدن کاری تاثیر قابل ملاحظه ای دارد. در بیشتر فعالیت های معدن کاری، هزینه های بارگیری مواد یکی از اجزای اصلی هزینه های عملیاتی است و از این رو مسئله انتخاب ماشین آلات یکی از چالش ‌های اساسی مدیران معدن می باشد که پارامترها و معیارهای زیادی در آن نقش دارند. لذا در این تحقیق معیارهای میزان تولید روزانه، تعمیر و نگهداری، هزینه سرمایه ای ماشین، بهره‌برداری، مجموع هزینه های عملیاتی ماشین، مجموع پارامترهای عملیاتی، انعطاف‌پذیری، عمر مفید دستگاه، فضای کار مورد نیاز ماشین، عمر معدن، سیکل کاری ماشین به عنوان معیارهای مهم و اصلی در انتخاب ماشین بارگیری، در نظر گرفته شده اند. از این رو با مسئله انتخاب یک گزینه مناسب از بین گزینه های موجود (5 سیستم بارگیری)، بر اساس معیارهای موثر (12 معیار مذکور) مواجه هستیم که با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه، ارزیابی ها و در نهایت انتخاب سیستم بارگیری مناسب را می توان به صورت علمی تر و قابل استناد و معتبر انجام داد. در این تحقیق از روش تحلیل تاکسونومی به عنوان یکی از مهم ترین روش های تصمیم گیری چند شاخصه برای انتخاب سیستم بارگیری مناسب در معدن سنگ آهن سنگان استفاده شده است. بر این اساس سیستم شاول هیدرولیکی و تراک به عنوان سیستم بارگیری مناسب معدن سنگان پیشنهاد و انتخاب شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - مروری کوتاه بر تاثیر نانوذرات معدنی بر عملکرد سلول‌های خورشیدی پلیمری P3HT/PCBM
سیده لاله موسوی

سلول های فتوولتائیک آلی به دلیل کاربرد بالقوه آن در صفحات خورشیدی مسطح، قابل چاپ و انعطاف پذیر، به عنوان رقیب جدیدی برای سلول های خورشیدی مبتنی بر مواد معدنی ظاهر شده است. به طور خاص، استفاده از ساختار ناهمسان توده ای در لایه فعال سلول های فتوولتادئیک به افزایش قابل چکیده کامل

سلول های فتوولتائیک آلی به دلیل کاربرد بالقوه آن در صفحات خورشیدی مسطح، قابل چاپ و انعطاف پذیر، به عنوان رقیب جدیدی برای سلول های خورشیدی مبتنی بر مواد معدنی ظاهر شده است. به طور خاص، استفاده از ساختار ناهمسان توده ای در لایه فعال سلول های فتوولتادئیک به افزایش قابل توجه بازده تبدیل توان در این نوع از سلول ها، منجر شده است. برای رسیدن به بازده بالا، مواد دهنده و گیرنده الکترون، با خواص ایده آل لازم هستند. در سال های اخیر ترکیبی از نانوذرات معدنی و پلیمر مزدوج در لایه فعال سلول خورشیدی به عنوان کاربرد بالقوه در توسعه قطعات فتوولتائیک کم هزینه شناسایی شده اند. تحقیقات اخیر مبنی بر تاثیر افزودن نانوذرات معدنی به پلیمر مزدوج ارزان و در دسترس P3HT/PCBM در این مقاله نقل شده‌اند که می‌توانند دستورالعمل‌هایی را در طراحی سلول‌های خورشیدی فتوولتائیک کم هزینه ارائه دهند. همه این مواد برای کمک به جذب بیشتر نور خورشید در منطقه وسیع تری از طیف خورشیدی علاوه بر افزایش سرعت انتقال بار در ساختار دستگاه، طراحی شده اند. این بررسی بر روی توسعه سلول‌های خورشیدی ترکیبی پلیمری_ معدنی تمرکز دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - هیدروژئوشیمی و اثرات زیست محیطی چشمههای آبگرم گوگردی دالکی
زهرا بوسلیک نصراله کلانتری محمدرضا کشاورزی زینب احمدنژاد

چشمههای گوگردی دالکی )اوبا، گرو و راهدار(، از جمله چشمههای گوگردی آبگرم واقع در استان بوشهر میباشند. استفاده از آباین چشمههای آبگرم و گوگردی به منظور کشاورزی و درمان برخی بیماریها توسط اهالی منطقه سابقه طولانی دارد. منشأ اینچشمهها به احتمال زیاد اختلاط شورابه نفتی سنگ م چکیده کامل

چشمههای گوگردی دالکی )اوبا، گرو و راهدار(، از جمله چشمههای گوگردی آبگرم واقع در استان بوشهر میباشند. استفاده از آباین چشمههای آبگرم و گوگردی به منظور کشاورزی و درمان برخی بیماریها توسط اهالی منطقه سابقه طولانی دارد. منشأ اینچشمهها به احتمال زیاد اختلاط شورابه نفتی سنگ مخزن آسماری میدان نفتی دالکی با آب سولفاته سازند گچساران میباشد.این شورابه توسط سیستم گسله قطر- کازرون که به شدت منطقه را تحت تأثیر قرار داده است با آب چشمهها مخلوط میشود.به منظور بررسی وضعیت هیدروشیمیایی این چشمهها )تعیین تیپ آب و شناسایی عناصر عمده و برخی عناصر کمیاب( و نیزپتانسیل درمانی آنها در سال 1389نمونهبرداری از آب چشمهها انجام گردید. تیپ و رخساره شیمیایی چشمههای مورد مطالعه ازنوع کلروره - سدیک میباشد. بر اساس بررسیهای بالنئولوژی انجام شده آب این چشمه میتواند در درمان بیماریهای گوارشیپوستی و مو، راشیتیسم، اعصاب و .... مؤثر باشد. این چشمهها علیرغم وجود فوائد درمانی بسیار، به دلیل تخریب کیفیت منابع آبیپائین دست و آلودگی آنها و نیز وجود گاز هیدروژن سولفوره دارای اثرات زیست محیطی مخربی نیز میباشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - بررسی کیفی آب های سطحی و زیرزمینی روستاهای اطراف معدن مس درآلو از نظر آنیون ها و وجود عناصر سنگین
فرشته حسن زاده محمود شمس الدینی

منطقه مورد مطالعه شامل دو حوضه می‌شود که حوضه اول در بر گیرنده کانسار معدنی مس درآلو است و عملیات معدن‌کاری در مراحل اولیه انجام می‌باشد و حوضه دوم در شمال معدن قرار گرفته است. دو حوضه توسط ارتفاعات کوه سرتشتک از یکدیگر جدا شده اند. نمونه برداری در 30 نقطه انجام شد و با چکیده کامل

منطقه مورد مطالعه شامل دو حوضه می‌شود که حوضه اول در بر گیرنده کانسار معدنی مس درآلو است و عملیات معدن‌کاری در مراحل اولیه انجام می‌باشد و حوضه دوم در شمال معدن قرار گرفته است. دو حوضه توسط ارتفاعات کوه سرتشتک از یکدیگر جدا شده اند. نمونه برداری در 30 نقطه انجام شد و با استفاده از روش ICP-MS در آزمایشگاه زرآزما ماهان و کرمان مولکول آنالیز گردیدند. غلظت آنیون‌ها، کاتیون‌ها و همچنین تعدادی از عناصر سنگین (As ,Ba ,Cd ,Cu ,Fe ,Sn ,U ,Zn ,V ,B) در آب زیرزمینی که تامین کننده آب آشامیدنی روستا‌های حوضه (2) نیز بود اندازه گیری شد و مقادیر آن ها با استاندارد جهانی سازمان بهداشت جهانی (WHO) و آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (U.S EPA) مقایسه گردید. غلظت کلیه عناصر سنگین بسیار ناچیز و در حد مجاز مشخص شد به جز کادمیوم و اورانیوم که اندکی از خود غنی شدگی نشان دادند. مقدار غلظت متوسط کادمیوم و اورانیوم در حوضه (1) به ترتیب 99/6 و 1/9 میکرو گرم بر لیتر و در حوضه (2) به ترتیب 38/10 و 91/22 میکروگرم بر لیتر اندازه گیری شد. این دو عنصر از نظر شدت غنی شدگی جزء گروه غنی شدگی جزئی تقسیم بندی شدند. بنابراین نتیجه می شود که در آب‌های زیرزمینی دو حوضه آلودگی وجود ندارد و در حال حاضر وجود کانسار معدنی و عملیات معدن‌کاری تاثیری بر کیفیت آب های زیرزمینی منطقه نداشته و آب آشامیدنی روستاهای مجاور که از آب‌های زیرزمینی منطقه تامین می‌شوند، از کیفیت مطلوبی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - طبقه بندی و تفکیک باطله‌های معدنی در معدن سنگ آهن چادرملو با هدف کاهش آسیب های زیست محیطی
سید حمیدرضا میراحمدی میرحسین بانگیان تبریزی

ازجمله مسائل زیست‌محیطی در معادن روباز مسئله تفکیک و ارسال باطله‌های معدنی با عیار متفاوت به مقصد انباشتگاه‌های متفاوت باطله است. در این مقاله از این منظر به برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت پرداخته می‌شود. در برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت مرز دقیق کانسنگ و باطله، بهینه‌سازی ع چکیده کامل

ازجمله مسائل زیست‌محیطی در معادن روباز مسئله تفکیک و ارسال باطله‌های معدنی با عیار متفاوت به مقصد انباشتگاه‌های متفاوت باطله است. در این مقاله از این منظر به برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت پرداخته می‌شود. در برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت مرز دقیق کانسنگ و باطله، بهینه‌سازی عیار کانسنگ استخراجی، ترتیب استخراج بلوک‌های کانسنگ و باطله و درنهایت تعیین مقصد آن‌ها دنبال می‌شود. یکیازساده‌ترینراه‌هایتخمینعیاردرپلهاستخراجیاستفادهازداده‌هایچال‌هایانفجارییکیادوپلهبالاترازپلهموردنظراست. به‌منظور اعتبار سنجی مدل ارائه‌شده از داده‌های معدن سنگ‌آهن چادرملو استفاده‌ می‌شود. در این معدن پله واقع در تراز 1465 متری به‌عنوان پله هدف برنامه‌ریزی تولید تعیین گردید. متوسط و کمترین عیار آهن در این پله به ترتیب 57٫08 و 53٫62 درصد برآورد شده است. بنابراین درصورتی‌که فقط به عیار تخمین زده‌شده در مرحله تخمین ذخیره جهت برنامه‌ریزی تولید کوتاه‌مدت توجه شود بیش از 30% ذخیره به دپوی باطله منتقل می‌شود. مدل ارائه شده برای انباشتگاه های باطله با عیار متفاوت سنگ آهن برای کاربردهای بالقوه آینده برنامه ریزی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - کانی شناسی و ژئوشیمی کانسنگ و سنگ میزبان کانسار منگنز جلال(جنوب غربی قم)
منصور مهدوی محمد یزدی محمد هاشم امامی

معدن منگنز جلال در شمال غرب معدن و نارچ،در جنوب غربی قم و در کمربند ولکانیکی ارومیه-دختر قرار گرفته است.بخش عمده رخنمون های منطقه را سنگهای آذرین -رسوبی تشکیل می دهند.توف،توف شیلی و سیلتی،گدازه های آندزیت بازالتی اسپیلیتی شده و گدازه های اسپیلیتی که با ساختمان بالشی سنگ چکیده کامل

معدن منگنز جلال در شمال غرب معدن و نارچ،در جنوب غربی قم و در کمربند ولکانیکی ارومیه-دختر قرار گرفته است.بخش عمده رخنمون های منطقه را سنگهای آذرین -رسوبی تشکیل می دهند.توف،توف شیلی و سیلتی،گدازه های آندزیت بازالتی اسپیلیتی شده و گدازه های اسپیلیتی که با ساختمان بالشی سنگهای غالب منططقه می باشند.یک سری توده های آذرین درونی در منطقه رخنمون دارند که جوان تر از توالی آذرین- رسوبی بوده و در آنها نفوذ کرده است.بعلاوه دایک های متعددی با ترکیب آندزیت بازالتی،مخصوصا در بخش شمال غرب منطقه مشاهده می شوند که تمام واحدهای سنگی را قطع نموده و جوان تر از همه بخشهای آن ها می باشند.این کانسار درون سنگهای آتش فشانی بالایی قرار دارد.کمر پایین و کمربالایی لایه منگنز دار را گدازه های آندزیت بازالتی و گدازه های اسپیلیتی تشکیل می دهند.لایه معدنی به موازات یکدیگر و در یک روند شمال غربی-جنوب شرقی دارند.گسترش طولی این لایه ها در حدود 200 متر می باشد.لایه های منگنز دار این معدن در طول توسط چندین گسل (با امتداد تقریبا عمود بر امتداد لایه ها) قطع و جابجا شده است که در منتهی علیع شمال غرب این معدن به یک گسل نسبتا بزرگ محدود میگردد.موازی بودن لایه ها و همچنین عملکرد گسلها سبب تفکیک این لایه ها شده است.به منظور تسهیل کار استخراجی آنها به نامهای معدن جلال D,B,A نامگذاری شده اند.بررسی پروفیل گمانه ها نشان می دهد که شیب لایه ها در اعماق به سمت شمال شرق می باشد.این کانسار یک کانسار پرشیب است که برخی از گسلهای موجود باعث برگشتگی آنها شده اند.کانه های اصلی در این لایه ها شامل پیرولوسیت،پسیلوملان،اکسیدهای منگنز و کانی های باطله همراه اغلب کواتز و کلیست است.مطالعات صحرایی،کانی شناسی و ژئوشیمیایی نشان میدهد که این کانسار از نوع اپی ترمال است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - برآورد شبکه اکتشافی زغال سنگ با استفاده از عدم قطعیت زمین شناختی و تحلیل تاثیر حضور گسل(منطقه پرودهIII طبس)
امید اصغری ناصر مدنی اصفهانی

روش های شبیه سازی زمین اماری بعنوان یک ابزار قوی برای براورد تئزیع فضایی عدم قطعیت زمین شناختی در اکتشاف معادن شناخته شده داست.استفاده از این روش در صنعت معدنکاری فلزی به فراوانی متداول و در معدنکاری زغال کم بوده است.کانسار زغالسنگ پروره III طبس در قسمت شرق ایران مرکزی چکیده کامل

روش های شبیه سازی زمین اماری بعنوان یک ابزار قوی برای براورد تئزیع فضایی عدم قطعیت زمین شناختی در اکتشاف معادن شناخته شده داست.استفاده از این روش در صنعت معدنکاری فلزی به فراوانی متداول و در معدنکاری زغال کم بوده است.کانسار زغالسنگ پروره III طبس در قسمت شرق ایران مرکزی واقع شده و دارای 5 لایه به نامهایC1, C2, B1, B2, D می باشد که از میان لایهC1به علت داشتن ساختمانی ساده ،ضخامت متوسط نسبتا بالا،خاکستر پایین و همچنین ضریب عدم تداوم صفر و داشتن مقام نخست از لحاظ کیفی در قیاس با لایه های دیگر به عنوان مهم ترین لایه موثر در تحلیل شبکه حفاری انتخاب گردید.بطوری که این لایه به تناهیی می تواند منعکس کننده مشخصات کانسار پرورهIIIباشد.در این پژوهش ابتدا به منظور به دست آوردن مدل توزیع انباشتگی زغال و گسل های موجود رد منطقه از روش شبیه سازی گوسی متوالی (SGS) استفاده شد.سپس مقدار عدم قطعیت زمین شناختی انباشتگی جهت طبقه بندی منابع زغال سنگ با استفاده از نقشه خطا بدست امد.در ادامه تعداد گمانه های بهینه در ناحیه با توجه به سطح اعتماد 95%تعیین گردید.از آن جایی که عدم قطعیت زمین شناختی گسل تاثیر به سزایی در تخمین منبع زغال سنگ دارد و در مطالعات قبلی تخمین منابع و ذخایر معدنی زغال سنگ نیز نادیده گرفته شده است،این معیار با توجه به نقشه های احتمال حضور گسل تعیین گردید و مناطقی که احتمال حضور گسل در انها 100%می باشد به علت برخورداری از عدم قطعیت بالا جهت تخمین منبع زغال سنگ ،از ناحیه تخمین زده شده جدا گردید.در نهایت این روش به دلیل کارایی بالا می تواند در تحلیل مهندسی جهت تخمین منابع و تحلیل شبکه های اکتشافی زغال سنگ استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - طراحی ابعاد پایه های سنگی در معادن زیر زمینی به وسیله منحنی عکس العمل زمین
کامران گشتاسبی شبیر ارشد نژاد

روشهای استخراج مواد معدنی بستگی زیادی به ساختار فیزیکی و هندسی ذخایر معدنی دارند. روش اتاق و پایه در میان روشهای زیرزمینی دارای جایگاه ویژهای است. علت آن، میزان بالای تولید، هزینه تمام شده نسبتا پایین و سادگی اجرا میباشد. روش اتاق و پایه مجموعهای از حفریات متقاطع تونل د چکیده کامل

روشهای استخراج مواد معدنی بستگی زیادی به ساختار فیزیکی و هندسی ذخایر معدنی دارند. روش اتاق و پایه در میان روشهای زیرزمینی دارای جایگاه ویژهای است. علت آن، میزان بالای تولید، هزینه تمام شده نسبتا پایین و سادگی اجرا میباشد. روش اتاق و پایه مجموعهای از حفریات متقاطع تونل در داخل لایه یا توده ماده معدنی است و برای پایداری این فضاها لازم است تا بخشی از ماده معدنی به صورت پایه به جای خود باقی بماند. روشن است که این بخش از ذخیره در زیر زمین باقی خواهد ماند که به آن افت ذخیره میگویند. تعیین ابعاد بهینه پایههای سنگی باعث به حداقل رسیدن افت ذخیره میگردد. بنابراین تاکنون روشهای تجربی متعددی برای طراحی این پایهها ارائه شدهاند که هر کدام از این روشها بر مبنای نتایج تعدادی تجارب خاص و محدود ارائه و توسعه داده شدهاند. پس هر یک از آنها محدودیتهای ویژهای دارند که مانع از کاربرد فراگیر آنها در سایر معادن و شرایط مختلف میشود. در این مقاله یک روش جدید برای طراحی بهینه پایههای سنگی، به منظور کاهش محدودیتهای فوق و قابل تعمیم بودن آن در شرایط گوناگون ارائه شده است. در این روش میتوان کلیه خصوصیات هندسی و ژئومکانیکی توده سنگ را برای طراحی بهینه پایهها در نظر گرفت. مبنای مورد استفاده در روش پیشنهادی، استفاده از منحنی عکسالعمل زمین برای طراحی پایه سنگی است. برای تامین دادههای اولیه جهت ترسیم منحنی، از مدلسازی عددی استفاده گردید. به این منظور 18مدل در اعماق 40 ،30و 50متری با نسبتهای گوناگون عرض به ارتفاع پایه ساخته شد. هر یک از منحنیهای حاصله در قسمت خطی خود که نشاندهنده رفتار الاستیک توده سنگ میباشد، نسبت حداقل عرض به ارتفاع پایه مطلوب را تعیین کردند. جهت تعیین اعتبار روش پیشنهادی، یک مطالعه موردی از یک معدن نمک زیرزمینی )معدن نمک سلطان آباد( انتخاب گردید. نسبت عرض به ارتفاع پایههای اجرا شده پایدار در معدن سلطان آباد از 1/3تا 1/6میباشد. نتایج بدست آمده از منحنیهای عکس العمل مقدار حداقل 1/375را نشان میدهد که حاکی از تطابق مطلوب نتایج روش پیشنهادی با واقعیت است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - مبانی استفاده از تئوری آشوب و هندسۀ فرکتال برای تعیین متغیرهای طراحی و برنامه‏ریزی معادن روباز برای دستیابی به توسعۀ پایدار
امید محمّدی افشین اکبری دهخوارقانی سید مصلح افتخاری

از آنجا که تمام پروژه های معدنی، شرایطی همراه با عدم قطعیت دارند، بررسی و تحلیل ریسک در این پروژه ها ضروری است. همچنین اطلاع از رقم دقیق ذخیرۀ قابل استحصال معدنی، به دلیل قرار گرفتن در دل زمین و محدودیت های اجرایی، هنگامی میسر می شود که کل ذخیره استخراج گردد. لذا متغیر چکیده کامل

از آنجا که تمام پروژه های معدنی، شرایطی همراه با عدم قطعیت دارند، بررسی و تحلیل ریسک در این پروژه ها ضروری است. همچنین اطلاع از رقم دقیق ذخیرۀ قابل استحصال معدنی، به دلیل قرار گرفتن در دل زمین و محدودیت های اجرایی، هنگامی میسر می شود که کل ذخیره استخراج گردد. لذا متغیر های مؤثر در ارزیابی فنی و اقتصادی پروژه های معدنی دارای تنوع فراوان بوده و همگی آن ها دامنۀ تغییرات وسیعی با در نظر گرفتن اندازۀ ارقام از بعد کمّی و کیفی دارند، این فرآیند معلول علت های خارج از اختیار بشر است و گاهی، هر اندازه هزینه گردد دستیابی به اطلاعات کامل ممکن نیست. از این جهت در همۀ پروژه های معدنی، در تصحیح ارقام درآمدها و هزینه ها و به طبع آن محاسبات اقتصادی، ناچار به احتساب حاشیۀ اطمینان بوده و ملزم به محاسبۀ ریسک پذیری هستند. به نظر می رسد منطقی تر باشد که در تحلیل اقتصادی پروژه های معدنی دامنۀ تغییرات احتمالی متغیر های مؤثر در نظر گرفته شود و کمترین و بیشترین احتمال وقوع هر ردیف را لحاظ کرد. وقتی که یکی از مهمترین مسائل دارای عدم قطعیت، قیمت فلز است پس در تعیین محدودۀ نهایی معدن نیز عدم قطعیت قیمت مطرح می شود. با توجه به این که پیش بینی قیمت فلز دارای عدم قطعیت است، می توان با استفاده از تئوری آشوب و هندسۀ فرکتال برای پیش بینی قیمت فلز بهره برد. در این تحقیق از تئوری آشوب و هندسۀ فرکتال استفاده شده است تا بتوان قیمت فلز را مورد تخمین درست قرار داد، چرا که تغییرات قیمت فلز از رفتار فرکتالی و آشوب گونه پیروی می کند. لذا اگر تخمین درستی از قیمت فلز حاصل شود محدودۀ نهایی معدن نزدیک به واقعیت حاصل می شود و می توان بر اساس آن محدودۀ نهایی بهینۀ معدن را بدست آورد که با توجه به اصول توسعۀ پایدار منجر به استخراج فلز با قیمت پایین تر و محدودۀ نهایی پایدارتر شده و حفاظت از مسائل زیست محیطی بهتر رعایت می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در معدن کرومیت فرومد سبزوار
سحر طبیبیان

استحصال از معادن از طریق آلاینده هایی که وارد آب، خاک و هوا می کنند، سبب ایجاد فجایع عظیم زیست محیطی و حتی به خطر افتادن سلامت انسان ها می شود. ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان یک راهکار مناسب برای فائق آمدن بر چالش های زیست‌محیطی و دستیا بی به توسعه پایدار محسوب می ش چکیده کامل

استحصال از معادن از طریق آلاینده هایی که وارد آب، خاک و هوا می کنند، سبب ایجاد فجایع عظیم زیست محیطی و حتی به خطر افتادن سلامت انسان ها می شود. ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان یک راهکار مناسب برای فائق آمدن بر چالش های زیست‌محیطی و دستیا بی به توسعه پایدار محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات زیست محیطی معدن کرومیت فرومد سبزوار انجام شد. این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و روش بررسی با بهره گیری از مدل ریاضی، از نوع توصیفی تحلیلی می باشد که در دو مرحله کمی و کیفی به انجام رسیده است. به این منظور تمامی فاکتورها و مولفه های موثر بر محیط زیست، از جمله اتمسفر مشتمل بر کیفیت هوا و آرامش صوتی ؛ بیوسفر مشتمل بر اکولوژی ؛ هیدروسفر مشتمل بر آب های سطحی و آب های زیر زمینی و لیتوسفر که شامل کاربری منطقه، تاًسیسات سطحی، تاًسیسات زیرزمینی، چشم انداز منطقه و خاک منطقه است، بررسی و به وسیله کارشناسان و افراد خبره امتیاز دهی شد. آثار زیست محیطی معدن مورد ارزیابی قرار گرفتند و در نهایت با ارائه مدل ریاضی فیلیپس، شاخص های توسعه پایدار معدن در مولفه های زیست محیطی به صورت کمی بیان و تحلیل شد. با توجه به این که مقدار به دست آمده برای مؤلفه های زیست‌محیطی بزرگ تر از مقدار صفر است، پروژه از نظر زیست محیطی پایدار ارزیابی شده است ولی نتایج به دست آمده از مؤلفه های زیست محیطی، حاکی از آنست که این معدن به کیفیت هوا، آب های زیر زمینی و خاک منطقه آسیب می رساند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - پیش بینی عملکرد ماشین های بازویی حفر تونل )رودهدر( بر اساس انرژی ویژه و زاویه بین امتداد تونل و صفحات ناپیوستگی ها
آرش ابراهیم آبادی

ماشین های بازویی حفر تونل )رود هدرها( از آن دسته از ماشین هایی می باشند که قابلیت و انعطاف پذیری بی نظیری در حفاریمکانیکی تشکیلات سنگی نرم تا مقاومت متوسط را دارا می باشند، از این رو به طور گسترده در معدن کاری زیرزمینی و تونل سازیمورد استفاده قرار می گیرند. ارزیابی و پی چکیده کامل

ماشین های بازویی حفر تونل )رود هدرها( از آن دسته از ماشین هایی می باشند که قابلیت و انعطاف پذیری بی نظیری در حفاریمکانیکی تشکیلات سنگی نرم تا مقاومت متوسط را دارا می باشند، از این رو به طور گسترده در معدن کاری زیرزمینی و تونل سازیمورد استفاده قرار می گیرند. ارزیابی و پیش بینی عملکرد رود هدرها عاملی بسیار مهم در کاربرد موفقیت آمیز آنها محسوبمی شود. هدف اصلی این تحقیق، ارائه مدلی برای پیش بینی عملکرد ماشین های رودهدر بر اساس انرژی ویژه )کار انجام شدهبرای حفاری واحد حجم سنگ( و زاویه آلفا )زاویه بین امتداد تونل و صفحات ناپیوستگی ها( می باشد. برای این منظورطی ارزیابی دقیق عملکرد رود هدرها و برداشت های میدانی و عملیاتی مستمر در تونل های اصلی و گالری های دسترسی معدنزغالسنگ پروده طبس، یک بانک اطلاعاتی جامع با قابلیت اعتماد بالا از عملکرد رود هدرها و خصوصیات ژئومکانیکی تشکیلاتسنگی مورد حفاری تهیه شد و مورد تحلیل و بررسی دقیق قرار گرفت. نتایج تحلیل ها نهایتاً منجر به ارائه مدل های پیش بینیعملکرد رودهدرها بر اساس انرژی ویژه ) (SEو زاویه آلفا )&prop;( گردید. نتایج نشان داد که ارتباط بسیار خوبی بین نرخ حفاری آنیرودهدر ) (ICRو ) (SEبا ضریب تعیین ) (R²=0.91وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل ها نشان داد که رابطه خوبی نیز بین نرخحفاری آنی رود هدر ) (ICRو زاویه آلفا )&prop;( با ضریب تعیین ) (R²=0.96وجود دارد. نتایج حاصله از تحقیق نشان داد که اینسری جدید معادلات را می توان به طور موفقیت آمیزی برای پیش بینی عملکرد رودهدرها در معادن زغالسنگ به کار برد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - مطالعه تاثیر معدنکاری واستخراج طلا بر میزان آلودگی آبها به آرسنیک و جیوه در منطقه زرشوران تکاب
بهنام عباسی رامین ملکی حسین پیرخراطی

در این مطالعه، نشت فلزات سنگین آرسنیک و جیوه ناشی از معدن کاری، حمل و نقل کانسنگ، استحصال و پالایش طلا که منجر به ورود آلودگیبه آب های زیرزمینی و سطحی در منطقه زرشوران تکاب (جنوب آذربایجان غربی) شده مورد مطالعه قرار گرفت. محل های نمونه برداری (به تعداد 16 عدد) در اطراف چکیده کامل

در این مطالعه، نشت فلزات سنگین آرسنیک و جیوه ناشی از معدن کاری، حمل و نقل کانسنگ، استحصال و پالایش طلا که منجر به ورود آلودگیبه آب های زیرزمینی و سطحی در منطقه زرشوران تکاب (جنوب آذربایجان غربی) شده مورد مطالعه قرار گرفت. محل های نمونه برداری (به تعداد 16 عدد) در اطراف سه کارخانه فراوری و همچنین خارج از محدوده فراوری واستحصال انتخاب شد. نمونه های آب از چاه ها، رودخانه ها و چشمه ها در ظرف های پلی اتیلنی یک لیتری بر اساس روش مرجع نمونه برداری، در چهار فصل از سال (1394) جمع آوری شد. به نمونه های جیوه پنج میلی لیتر اسید نیتریک و به نمونه های آرسنیک پنج میلی لیتر اسید کلریدریک اضافه گردید و در دمای چهار درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل شدند. آرسنیک و جیوه در نمونه های آب به ترتیب به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی مجهز به سیسیتم تولید هیدرید و اسپکتروفتومتری جذب اتمی مجهز به سیستم بخار سرد اندازه گیری شد.مطالعات صورت گرفته بر روی کانسارهای طلا در منطقه زرشوران تکاب نشان دهنده وجود آرسنیک و جیوه در کانسارهای منطقه است. نتایج بدست آمده نشان داد که مقدار آرسنیک در منطقه مورد مطالعه بیشتر از مقدار استاندارد سازمان بهداشت جهانی است که این مسئله در ارتباط با ترکیبات شیمیایی خاک منطقه مورد مطالعه می باشد. همچنین توجه به این مطلب ضروری است که، تجمع جیوه در آب سطحی با فاصله گرفتن از کارخانه های فراوری کاهش می یابد که نشانگر تاثیر مثبت فراوری طلا در حلالیت فلزات سنگین و سمی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - انتخاب روش بازسازی معدن روباز با استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری چندشاخصه
علیرضا قلی نژاد جعفر سرقینی مهدی امیرافشاری

نیازهای انسان همواره او را به سمت استفاده از منابع طبیعی هدایت میکند. این استفاده باعث آسیب به محیطزیست و زمینهای مورد استفادهبشر میشود. بیشترین نیاز انسان به منابع طبیعی با معدنکاری و از طریق معادن روباز و زیرزمینی صورت میگیرد. معدنکاری روباز با توجه بهنزدیکی به سطح زم چکیده کامل

نیازهای انسان همواره او را به سمت استفاده از منابع طبیعی هدایت میکند. این استفاده باعث آسیب به محیطزیست و زمینهای مورد استفادهبشر میشود. بیشترین نیاز انسان به منابع طبیعی با معدنکاری و از طریق معادن روباز و زیرزمینی صورت میگیرد. معدنکاری روباز با توجه بهنزدیکی به سطح زمین و فضای بزرگی که مورد تخریب قرار میدهد از نظر زیستمحیطی قابل توجه است. زمینهای تخریب شده بایستیبازسازی شده تا برای کاربریهای بعدی مورد استفاده قرار گیرند. انتخاب گزینه مناسب جهت بازسازی زمینهای استخراج شده موضوعیبسیار مهم است. انتخابی که بتواند اولاً از نظر اقتصادی توجیهپذیر باشد و ثانیاً از نظر چشماندازی و معیارهای فرهنگی و اجتماعی با منطقههماهنگی داشته باشد. جهت انتخاب گزینه مناسب زمینهای استخراج شده از روشهای تصمیمگیری چندشاخصه استفاده میشود. در اینمقاله با استفاده از روش TOPSISکه یکی از روشهای تصمیمگیری چندشاخصه است، گزینه مناسب کاربری سد باطله معدن روباز انتخابگردید. بدین ترتیب گزینه تولید الوار به عنوان گزینه مناسب سد باطله معدن روباز انتخاب شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - مدیریت اثرات سوء زیست محیطی ناشی از معدن‌کاری با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره فازی (مطالعه موردی: منطقه معدنی چادرملو)
آرش ابراهیم ابادی

از مهم‌ترین اثرات سوء زیست‌محیطی ناشی از معدن‌کاری، تخریب منطقه معدنی حاصل از فعالیت‌های استخراجی و تحت تاثیر قرارگرفتن اکوسیستم منطقه است. وسعت زمین های تحت تاثیر فعالیت های معدن کاری به ویژه محل های انباشت باطله نیز روز به‌روز افزایش می یابد. درنتیجه مدیریت این اثرات چکیده کامل

از مهم‌ترین اثرات سوء زیست‌محیطی ناشی از معدن‌کاری، تخریب منطقه معدنی حاصل از فعالیت‌های استخراجی و تحت تاثیر قرارگرفتن اکوسیستم منطقه است. وسعت زمین های تحت تاثیر فعالیت های معدن کاری به ویژه محل های انباشت باطله نیز روز به‌روز افزایش می یابد. درنتیجه مدیریت این اثرات و بازسازی زمین‌ها پس از معدن‌کاری، نقش مهمی در کاهش اثرات سوء زیست‌محیطی ایفا می‌کند. انتخاب گونه گیاهی مناسب و کاشت آن به‌منظور حفظ محیط زیست منطقه و بازسازی معدن از مهم‌ترین اقدامات در جهت محافظت از محیط منطقه معدن‌کاری شده است. در این راستا در این پژوهش به انتخاب گونه گیاهی برای بازسازی معدن سنگ آهن چادرملو یزد پرداخته شد. برای انتخاب گیاهان مناسب برای بازسازی معدن و کاشت گیاهان در این منطقه، ابتدا براساس نوع گیاهکاری، سازگاری گیاهان باشرایط اقلیمی و آب و هوا و خاک ناحیه، چند گونه گیاهی، انتخاب شد و سپس براساس معیارهای چشم انداز منطقه، مقاومت در برابر بیماری و حشرات، قدرت و نحوه رشد، دسترسی به گونه گیاهی، بازدهی اقتصادی، حفاظت از خاک و ذخیره آب، جلوگیری از انواع آلودگی ها، مناسب‌ترین گونه‌ها انتخاب شدند. ماتریس های تصمیم گیری بر اساس پرسشنامه های اهمیت معیارها و گزینه ها که توسط کارشناسان تکمیل گردیده، به دست آمدند و گونه های گیاهی بر اساس عوامل ثانویه (معیارها)، با روش‌های TOPSIS فازی و AHP فازی، اولویت بندی شدند. در نهایت، مناسب ترین گونه های گیاهی در محدوده معدن کاری در هر دو روش، درمنه دشتی رتبه اول و سالسولای یزدی و انواع شور امتیازات تقریبا برابر و قیچ کمترین امتیاز را به‌دست آورده اند. در این پژوهش، نتایج یکسانی با هر دو روش به‌دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - بررسی رابطه بین تفکر استراتژیک و استراتژی های مدیریت دانش در سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کردستان
سمیه یوسفی عادل صلواتی

چکیدهدر این پژوهش به بررسی ارتباط بین تفکر استراتژیک و استراتژی های مدیریت دانش پرداختهشده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت استانکردستان می باشد که از این جامعه 148 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. جهت سنجش تفکراستراتژیک از پرسش نامه لید چکیده کامل

چکیدهدر این پژوهش به بررسی ارتباط بین تفکر استراتژیک و استراتژی های مدیریت دانش پرداختهشده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت استانکردستان می باشد که از این جامعه 148 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. جهت سنجش تفکراستراتژیک از پرسش نامه لیدکا با 30 سوال و استراتژی های مدیریت دانش با 8 سوال استفاده شدهاست. پایایی پرسش نامه ها، با استفاده از آلفای کرونباخ و روایی آزمون نیز از شیوه اعتبار صوریتایید شد. داده های پژوهش حاضر از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، نتایجکلی حاصل از آزمون فرضیات اصلی و فرعی پژوهش موید و نشانگر تایید کلی روابط مورد فرضپژوهش و وجود رابطه مثبت و معنادار بین تفکر استراتژیک و استراتژی های مدیریت دانش است.نهایتاً اینکه پیشنهادهایی در پایان پژوهش ارائه شده است .کلمات کلیدی: تفکر استراتژیک، استراتژی های مدیریت دانش، سازمان صنعت، معدن وتجارت استان کردستان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - پتروگرافی و کاربرد آن در شناسایی مواد باستان‌شناختی (مطالعه موردی: سنگ)
حمید امان اللهی

باستان‌شناسی مانند هر رشته علمی دیگر، در معرض دگرگونی و تحول‌های بنیادی است؛ به‌نحوی که گاهی صورت تحول یافته آن، در نظر باستان‌شناسان نسل گذشته و آن عده‌ای که از پیشرفت‌های گسترده آن در دو دهه اخیر آگاه نیستند، نامأنوس می‌نماید. مهمترین گام در پیشبرد رشته باستان‌شناسی ا چکیده کامل

باستان‌شناسی مانند هر رشته علمی دیگر، در معرض دگرگونی و تحول‌های بنیادی است؛ به‌نحوی که گاهی صورت تحول یافته آن، در نظر باستان‌شناسان نسل گذشته و آن عده‌ای که از پیشرفت‌های گسترده آن در دو دهه اخیر آگاه نیستند، نامأنوس می‌نماید. مهمترین گام در پیشبرد رشته باستان‌شناسی اقتباس روش‌های علمی با تکیه بر اصول مطالعه مسائل مشخص فرهنگی، فرضیه‌پردازی و آزمون میدانی بود که امروزه در تمام علوم رایج است. بنابراین، گسترش علم باستان‌شناسی در چند دهه اخیر و توجه روزافزون به تعامل و نقش منابع زیست‌محیطی در فعالیت‌های بشری و خلق بناهای باستانی باعث گردیده تا باستان‌شناسان نیاز روزمره‌ای به علوم دیگر به خصوص علوم پایه و مهندسی پیدا کنند. قریب پنجاه سال است که همکاری متخصصان علوم مختلف در باستان‌شناسی مانند ‌باستان‌زمین‌شناسی، باستان‌گیاه‌شناسی، باستان‌جانورشناسی، باستان‌زیست‌شناسی و غیره در قالب یک گروه تحقیقاتی به این شاخه از علم بُعد دیگری داده است. بنابراین، وجود یک گروه با تخصص‌های باستان‌شناسی و زمین‌شناسی در کنار یکدیگر سبب تحلیل هر چه بهتر موضوعات این رشته شده است. در این مقاله سعی شده است به اهمیت علوم میان‌رشته‌ای، روش‌های شناخت سنگ‌ها و اهمیت شناسایی آن در مطالعات باستان‌شناختی پرداخته ‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - اثر آب معدنی چشمه کندوان بر سنگ‎های کلیوی اگزالات کلسیمی در موش‎های صحرایی نر بالغ
فاطمه رسولیان علیرضا صادقی پور

بیماری سنگ کلیه یک مشکل جهانی است و وابسته به نژاد، منطقه جغرافیایی و یا فرهنگی نمی باشد. در پژوهش حاضر اثر آب معدنی چشمه کندوان بر جلوگیری از تشکیل کریستال&lrm;های اگزالات کلسیم در موش&lrm;های صحرایی نر مورد بررسی قرار گرفته است. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم توسط اضاف چکیده کامل

بیماری سنگ کلیه یک مشکل جهانی است و وابسته به نژاد، منطقه جغرافیایی و یا فرهنگی نمی باشد. در پژوهش حاضر اثر آب معدنی چشمه کندوان بر جلوگیری از تشکیل کریستال&lrm;های اگزالات کلسیم در موش&lrm;های صحرایی نر مورد بررسی قرار گرفته است. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم توسط اضافه نمودن کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول در آب آشامیدنی به ترتیب به مدت 3 و 35 روز القاء شد. گروه کنترل توسط آب آشامیدنی تیمار شد. گروه کنترل بیمار کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول را در آب آشامیدنی به ترتیب 3 و 35 روز دریافت کردند. گروه تجربی کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول را در آب معدنی چشمه کندوان به ترتیب به مدت 3 و 35 روز دریافت کردند. بعد از 38 روز، حیوانات توسط اتر بیهوش شده و کلیه سمت چپ آنها خارج شده و در فیکساتیو قرار گرفت. نمونه&lrm;ها برای مطالعات بافت&lrm;شناسی آماده شده و توسط هماتوکسیلین - ائوزین رنگ&lrm;آمیزی شدند. نتایج نشان داد تیمار آب چشمه کندوان موجب کاهش تعداد کریستال&lrm;های اگزالات کلسیم در بافت کلیه حیوانات تجربی در مقایسه با گروه کنترل بیمار می&lrm;گردد. همچنین، تیمار آب معدنی کندوان آسیب توبولو - اینتراستیشیال را دربافت کلیه حیوانات تیمار شده کاهش می&lrm;دهد. بنابراین، آب چشمه کندوان می&lrm;تواند مانع تشکیل کریستال های اگزالات کلسیم در کلیه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - بررسی محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، ترکیبات فنلی و فعالیت آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز و تیروزین آمونیالیاز در برگ گیاه تریتیکاله تحت تیمار کلرید سدیم و کلرید کلسیم
ملیحه جهانی محمدرضا هادی مجتبی جعفری نیا صدیقه جهانی

10.30495/zisti.2023.1981463.1157

مقدمه: با توجه به افزایش روزافزون زمین‌های شور بواسطه کم‌آبی به نظر می‌رسد بررسی راهکارهای افزایش تحمل به تنش شوری ضروری می‌باشد. هم‌چنین جهت غلبه بر تأثیر منفی تنش شوری، استفاده از مکمل یون کلسیم در محیط رشد برای بهبود عامل تنش بسیار مفید و کاربردی می‌باشد.هدف: هدف از چکیده کامل

مقدمه: با توجه به افزایش روزافزون زمین‌های شور بواسطه کم‌آبی به نظر می‌رسد بررسی راهکارهای افزایش تحمل به تنش شوری ضروری می‌باشد. هم‌چنین جهت غلبه بر تأثیر منفی تنش شوری، استفاده از مکمل یون کلسیم در محیط رشد برای بهبود عامل تنش بسیار مفید و کاربردی می‌باشد.هدف: هدف از انجام این آزمایش، بررسی محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، میزان عناصر معدنی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، ترکیبات فنلی و فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین آمونیالیاز و تیروزین آمونیالیاز در برگ گیاه تریتیکاله (x Triticosecale Wittmack ) تحت تیمار کلرید سدیم و کلرید کلسیم بود. مواد و روش‌ها: این آزمایش بصورت یک طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در شرایط کنترل شده‌ی گلخانه‌ای صورت گرفت. گیاهچه‌های یک هفته‌ای با غلظت‌های کلرید سدیم (0، 50، 100 و 150 میلی‌مول بر لیتر) و توأم با غلظت‌های کلرید کلسیم (0، 6 و 10 میلی‌مول بر لیتر) برای 5 هفته تیمار شدند و سپس برخی از خصوصیات فیزیو-مورفولوژیکی و بیوشیمیایی شامل تعداد و سطح برگ، محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، محتوای ترکیبات فنلی (آنتوسیانین، فنل کل، فلاونوئید کل، فلاونول کل)، فعالیت آنزیم‌ها (فنیل‌آلانین آمونیالیاز، تیروزین آمونیالیاز، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون S-ترانسفراز)، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و میزان عناصر معدنی (سدیم، پتاسیم، کلسیم) در برگ مورد سنجش قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که تنش شوری بطور معنی‌داری باعث کاهش تعداد و سطح برگ، محتوای نسبی آب، فعالیت آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز، میزان پتاسیم و کلسیم در برگ شد ولی باعث افزایش نشت الکترولیت، محتوای ترکیبات فنلی، فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین آمونیالیاز، تیروزین آمونیالیاز و گلوتاتیون S-ترانسفراز، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و میزان سدیم در برگ شد. در‌حالی‌که افزودن کلسیم به محیط شور باعث افزایش تعداد و سطح برگ، محتوای نسبی آب، فعالیت آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز، میزان پتاسیم و کلسیم در برگ شد ولی باعث کاهش نشت الکترولیت، محتوای ترکیبات فنلی، فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین آمونیالیاز، تیروزین آمونیالیاز و گلوتاتیون S-ترانسفراز، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و میزان سدیم در برگ شد. نتیجه‌گیری: کلسیم باعث کاهش اثرات زیان‌آور تنش شوری در برگ گیاه تریتیکاله شد بنابراین افزودن کلسیم به خاک‌های شور می‌تواند بعنوان راهکاری ساده، کاربردی و اقتصادی برای مقابله با تنش شوری و افزایش بهره‌وری خاک و گامی به سوی کشاورزی پایدار را فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - مطالعه فیتوشیمیایی عناصر معدنی گیاه دارویی (Tragopogon collinus) جمع آوری شده از مناطق رویشی شمال غرب ایران
حجت اقبال مهدی احمدی سابق

بنابراین جمعیت‌های یک گونه دارویی که در شرایط اکولوژیکی مختلف رویش یافته‌اند از نظر کمیت و کیفیت مواد موثره تیپ‌های متفاوت و متنوعی را تشکیل می‌دهند که البته این تنوع منجر به تفاوت در دامنه فعالیت دارویی و بیولوژیک نیز می‌شود. به همین منظور بررسی عناصر معدنی گیاه دارویی چکیده کامل

بنابراین جمعیت‌های یک گونه دارویی که در شرایط اکولوژیکی مختلف رویش یافته‌اند از نظر کمیت و کیفیت مواد موثره تیپ‌های متفاوت و متنوعی را تشکیل می‌دهند که البته این تنوع منجر به تفاوت در دامنه فعالیت دارویی و بیولوژیک نیز می‌شود. به همین منظور بررسی عناصر معدنی گیاه دارویی شنگ از تیره ستاره آسا یا کاسنی Asteraceae از سه رویشگاه متفاوت جنوار داغی از دامنه کوه‌های جنوبی در ارتفاع 3800 متری، قاشقا بلاغ در جنوب شرقی در ارتفاع 2400 متری، ییلاق قارا یاتاغ در جنوب غربی در ارتفاع 1600 متری، در منطقه سبلان شهرستان مشکین‌شهر واقع در شمال‌غربی ایران و خاک محل رشد آن‌ها انجام شد. عناصر معدنی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم، آهن، روی، منگنز، مس و کادمیوم به وسیله دستگاه فوتومتر شعله-ای و اسپکترومتر جذب اتمی اندازه‌گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. تجزیه و تحلیل آماری و میانگین ها توسط آزمون دانکن و رسم نمودار نشان داد که به غیر از عناصر منیزیم، روی، مس و کادمیم سایر عناصر تحت تاثیر منطقه رویشی دارای اختلاف معنی-دار می‌باشد. مشاهدات نشان داد که گیاه دارویی شنگ دارای بیشترین میزان نیتروژن، کلسیم و آهن در منطقه جنوار داغی و فسفر و پتاسیم در منطقه ییلاقی قارا یاتاغ می باشد. و همچنین کمترین میزان منگنز در منطقه جنوار داغی در مقایسه با دو منطقه قارایاتاغ و قاشقابلاغ مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - مرور اجمالی بر کیفیت آب های معدنی بطری شده
احمد اصل هاشمی غلام احسین صفری

زمینه و هدف: تأثیر حیات‌بخش آب بر روی توسعه و زندگی از یک سو و افزایش جمعیت و رشد مصارف کشاورزی، خانگی و صنعتی و کمبود این ماده حیاتی در کشورهای خشک و نیمه‌خشک (مثل ایران) از سوی دیگر سبب شده است تا استفاده بهینه از آب در مصارف مختلف شرب، بهداشت، کشاورزی و... صورت گیرد چکیده کامل

زمینه و هدف: تأثیر حیات‌بخش آب بر روی توسعه و زندگی از یک سو و افزایش جمعیت و رشد مصارف کشاورزی، خانگی و صنعتی و کمبود این ماده حیاتی در کشورهای خشک و نیمه‌خشک (مثل ایران) از سوی دیگر سبب شده است تا استفاده بهینه از آب در مصارف مختلف شرب، بهداشت، کشاورزی و... صورت گیرد و دغدغه بسیاری از سیاستگذاران و مجریان بخش آب کشور باشد و استفاده از آب بسته‌بندی شده به عنوان یک راهکار جدی در توزیع عادلانه و بهداشتی آب مورد توجه قرار گیرد.مواد و روش‌ها: تحقیق به صورت توصیفی است و پارامترهای کیفی آب های معدنی با استفاده از روش‌های استاندارد اندازه‌گیری گردید. پارامترهای موردنظر شامل PH ، هدایت الکتریکی، TDS، نیترات، نیتریت، فلوراید، HPC،کل کلی فرم می‌باشد و آبهای بطری شده‌ی دماوند، واتا، کانی بل ، سیلوانا ، اسپوتا، بیدستان سنجش شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که اغلب آب‌های بطری شده مورد سنجش از نظر پارامترهای کیفی با استانداردهای جهانی سازگاری داشتند.بحث و نتیجه‌گیری: در نهایت نتایج حاصله بیانگر این موضوع بود که از بین 8نوع آب بطری شده مورد آزمایش، آب‌آشامیدنی اسپوتا از نظر میکروبیولوژی، و کانی بل از نظر ترکیبات شیمیایی بهترین کیفیت را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - ارزیابی ریسک واحد تعمیرات ماشین آلات معدنی با استفاده از روش JSA و مدلسازی آن با استفاده از نرم افزار PHA-pro
مهدیه حضرتی بابک قهرمانیان رضا حاج محمدی

در این تحقیق ارزیابی ریسک این پروژه در واحد های آپاراتی، سرویس کاری، تراشکاری و جوشکاری و آهنگری انجام شد. در فرایند آپاراتی تعداد 23 مورد از حوادث رخ داده جزو حوادث با ریسک بالا می باشند بیشترین فعالیت های با ریسک بالا با اعداد ریسک 25 مربوط به تعویض چرخ دستگاه ها که ا چکیده کامل

در این تحقیق ارزیابی ریسک این پروژه در واحد های آپاراتی، سرویس کاری، تراشکاری و جوشکاری و آهنگری انجام شد. در فرایند آپاراتی تعداد 23 مورد از حوادث رخ داده جزو حوادث با ریسک بالا می باشند بیشترین فعالیت های با ریسک بالا با اعداد ریسک 25 مربوط به تعویض چرخ دستگاه ها که اقدام کنترلی آن آموزش، استفاده از خرک مناسب می باشد. دومین فعالیت مربوط به تعویض لاستیک می باشد که اقدام کنترلی آن آموزش و رعایت فاصله میباشد. فعالیت سوم مربوط به باد کردن لاستیک ها می باشد که اقدام کنترلی آن چک کردن سوپاپ اطمینان قطع کن کمپرسور میباشد پس از انجام اقدامات کنترلی تنها سه مورد ار فعالیت ها دارای ریسک بالا بودند. در قسمت سرویسکاری 58% فعالیت ها دارای ریسک بالا بودند که پس از اقدامات کنترلی این مقدار به 33% رسید. در قسمت تراشکاری 45% فعالیت ها دارای ریسک بالا بودند که پس از اقدامات کنترلی این مقدار به صفر% رسید. مهمترین حادثه ای که با عدد ریسک 25 میتوان برای قسمت آهنگری و جوشکاری پیش بینی کرد انفجار و آتش سوزی در نزدیکی کارگاه آهنگری است که میتواند با توجه به اثر مضاعف آتش سوزی منجر به مرگ اپراتور مربوطه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های معدنکاری و بررسی راهکارهای مقابله با آن
سمیه بهارلوئی یانچشمه

فعالیت های معدنی منجر به تولید مقادیر زیادی باطله های فلزات سنگین از جمله سرب، روی، آرسنیک، کادمیم و نیکل می شوند که غلظت های بالاتر از استانداردهای تعیین شده برای آن، اثرات زیان آوری بر محیط زیست و عملکرد طبیعی سیستم ها و ارگانیزم های محل تجمع این عناصر خواهد داشت. یکی چکیده کامل

فعالیت های معدنی منجر به تولید مقادیر زیادی باطله های فلزات سنگین از جمله سرب، روی، آرسنیک، کادمیم و نیکل می شوند که غلظت های بالاتر از استانداردهای تعیین شده برای آن، اثرات زیان آوری بر محیط زیست و عملکرد طبیعی سیستم ها و ارگانیزم های محل تجمع این عناصر خواهد داشت. یکی از عمده نتایج مخرب این فعالیت ها، آلوده شدن سفره های آب زیرزمینی به واسطه انباشت باطله ها است. در صورتیکه باطله ها به درستی کنترل و مدیریت نشوند، مواد مضر آن ها وارد آب های سطحی و سفره های آب زیرزمینی شده و منطقه را آلوده می سازند. در سال های اخیر، استفاده از دستاوردهای بیوتکنولوژی به ویژه میکروارگانیسم ها به عنوان یکی از ابزارهای کارآمد به منظور حذف فلزات سنگین و ترکیبات آن ها و کاهش آلودگی بسیار راهگشا بوده است. بر حسب میزان آلودگی ممکن است ظرفیت پلاسمیدی یا ساختار سلولی این میکروارگانیسم ها تغییر یابد تا آن جایی که قدرت تحمل غلظت های بالاتر ترکیبات سمی و فلزات سنگین را داشته باشند و به عبارت دیگر با غلظت های بالاتر نیز سازگاری پیدا کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - بررسی تأثیر نوآوری بر رفتارهای مشارکت و شهروندی مشتری
فریبا بخشی علیرضا شهرکی

10.22094/jdem.2023.705864

هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر نوآوری بر رفتارهای مشارکت و شهروندی مشتری با نقش میانجی تعامل مشتری در بانک صنعت و معدن می‌باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا یک تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل مشتریان بانک صنعت و معدن در سراسر کشور و تعدا چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر نوآوری بر رفتارهای مشارکت و شهروندی مشتری با نقش میانجی تعامل مشتری در بانک صنعت و معدن می‌باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا یک تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل مشتریان بانک صنعت و معدن در سراسر کشور و تعداد اعضای نمونه 384 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها به روش مدل یابی معادلات ساختاری و برای اجرای مدل از نرم-افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. طبق یافته‌های این تحقیق، نوآوری و تعامل مشتری با رفتارهای مشارکت و شهروندی مشتری رابطه مثبت دارد. علاوه بر این، تعامل مشتری واسطه ارتباط نوآوری و رفتارهای مشارکت و شهروندی مشتری است. این مطالعه باعث گسترش دانش فعلی در مورد ایجاد ارتباط و همکاری مشترک مشتریان با سازمان‌ها به خصوص در زمینه بانکداری می‌شود و ارتباط نوآوری، تعامل مشتری و رفتارهای مشارکت و شهروندی مشتری را بررسی می‌کند. نتایج مطالعه از نظر شیوه‌های نوآورانه و مدیریت ارتباط با مشتری، جهت‌دهی جدی مدیران بانک را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - ارائه ی مدل کارآفرینی سازمانی مبتنی بر حاکمیت شرکتی در صنعت بانکداری
هومن فروزانفر مرتضی موسی خانی سید مهدی الوانی ابوالفضل کاظمی

10.22094/jdem.2023.705867

هدف از این مقاله، فرآیندهای جدید نوآوری، از جمله درک تقاضای اجتماعی، تصرف صنعتی شدن آن، و نوآورانه پیکربندی مجدد دانش یکپارچه به منظور ایجاد توسعه پایدار در بستر کسب وکار جامعه می باشد. با پیدایش رویکردهای نوین در شبکه های اجتماعی، تعاریف و مدل های رفتاری کسب و کارها دچ چکیده کامل

هدف از این مقاله، فرآیندهای جدید نوآوری، از جمله درک تقاضای اجتماعی، تصرف صنعتی شدن آن، و نوآورانه پیکربندی مجدد دانش یکپارچه به منظور ایجاد توسعه پایدار در بستر کسب وکار جامعه می باشد. با پیدایش رویکردهای نوین در شبکه های اجتماعی، تعاریف و مدل های رفتاری کسب و کارها دچار دگرگونی ساختاری گردیده است. و با نوسازی در برخی از ابعاد خود به باز تعریف مفاهیم در حوزه کسب وکار منجر شده است. به همین منظور مدلی برای کارآفرینی سازمانی مبتنی بر حاکمیت شرکتی به عنوان یک راهکار اقتصادی استفاده شده است. از آن جائیکه بانک ها و شرکت های تابعه آن ها پتانسیل های لازم برای فعالیت در این حوزه ها را دارندو به دلیل رویکردهای نوین در کسب و کار به نحوی دخیل هستند. لذا از این رو بانک ها بایستی به فکر تلفیق ساختار کارآفرینی سازمانی با حاکمیت شرکتی برای استفاده از این رویکرد در اکوسیستم کسب و کار خود باشند. لذا تحقیق در بستر یکی از بانک های توسعه یافته ایران از این منظر صورت پذیرفت. به منظور آزمون یافته های این تحقیق توصیفی، از روش جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه استفاده گردید. و داده های خام با استفاده از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور اعتبار یابی مدل، روش معادلات ساختاری مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس نتایج بررسی های آماری همه عوامل دارای اعتبار لازم بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - بررسی برخی شاخص‌های رشد، روابط آبی و عملکرد زیره سبز (Cuminum cyminum L) تحت تأثیر کیفیت آب آبیاری و کودهای مختلف
احمد قنبری جمیله باردل مصطفی خواجه

به‌منظور ارزیابی اثرات کیفیت آب آبیاری و نوع کود مصرفی بر عملکرد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی زیره سبز، آزمایشی به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. عامل اصلی در دو سطح آبیاری با آب معمولی و آ چکیده کامل

به‌منظور ارزیابی اثرات کیفیت آب آبیاری و نوع کود مصرفی بر عملکرد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی زیره سبز، آزمایشی به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. عامل اصلی در دو سطح آبیاری با آب معمولی و آب شور طبیعی با هدایت الکتریکی 4.180 دسی‌زیمنس بر متر، و عامل فرعی نوع کود مصرفی شامل شاهد، کود شیمیایی، کود دامی و تغذیه تلفیقی بودند. شاخص‌های رشد گیاه به روش آنالیز رشد طی چهار نوبت نمونه‌گیری پس از مرحله استقرار گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که افزایش غلظت نمک‌های محلول در آب آبیاری تا محدوده 4.180 دسی‌زیمنس بر متر تأثیر معنی‌داری در کاهش ماده خشک، دوام زیست‌توده، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و محتوی نسبی رطوبت در اندام هوایی و ریشه و عملکرد در برابر افزایش شاخص نقصان آب نسبت به حالت اشباع اندام هوایی و ریشه داشت. همچنین، نتایج نشان داد کاربرد کود شیمیایی کامل به نسبت 40:20:15 کیلوگرم در هکتار در تلفیق با 20 تن در هکتار کود دامی می‌تواند باعث بهبود شاخص‌های رشد، محتوای رطوبت نسبی و عملکرد زیره سبز در مقایسه با کاربرد جداگانه آنها گردد. به‌طوری که، بالاترین میزان ماده خشک تحت تأثیر برهمکنش عوامل آزمایش در 105 روز پس از کاشت از تیمار کوددهی تلفیقی در شرایط آبیاری با آب معمولی (0.544 گرم در هر گیاه) به دست آمد. این امر می‌تواند با تأکید بر نقش کودهای آلی در تأمین متعادل عناصر کم‌نیاز و پرنیاز برای گیاه، مصرف یک‌جانبه کودهای شیمیایی در مزارع را کاهش دهد بدون آن‌که شاخص‌های رشد و عملکرد گیاه کاهش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - اثر کودهای معدنی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود سبز (Pisum sativum L) در کشت دوم
سمیه اسلامی‌فرد فرخ رحیم‌زاده خویی فرهاد فرح وش

به منظور بررسی اثرات کاربرد کودهای معــدنی و زیستی بر روی عملکرد و اجزای عملکرد نخود سبز رقم ARROW، آزمایشی در سال 1388 به‌ صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار و با 8 تیمار در مزرعه‌ی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به مورد اجرا گذاشته شد. تیمارهای م چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات کاربرد کودهای معــدنی و زیستی بر روی عملکرد و اجزای عملکرد نخود سبز رقم ARROW، آزمایشی در سال 1388 به‌ صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار و با 8 تیمار در مزرعه‌ی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به مورد اجرا گذاشته شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل، 1- شاهد 2- مصرف کود کامل میکرو (یاشیل)3- تلقیح با کود زیستی نیتراژین (باکتری‌های ازتوباکتر و آزوسپریلیوم) 4- تلقیح با بیوسوپر (باکتری‌های ازتوباکتر، آزوسپریلیوم، پسدوموناس و باسیلوس) 5- تلقیح با نیتراژین و با مصرف کود یاشیل 6- تلقیح با بیوسوپر و با مصرف کود یاشیل 7- تلقیح با نیتراژین و بیوسوپر و بدون مصرف کود یاشیل 8- تلقیح با نیتراژین، بیوسوپر و با مصرف کود یاشیل. نتایج آزمایش نشان داد: ترکیب کودی تلقیح با نیتراژین و بیوسوپر به همراه کود یاشیل بیشترین عملکرد تر دانه معادل391.4 گرم در متر مربع و تیمار شاهد با 275.4 گرم درمتر مربع کمترین عملکرد را داشتند. در سایر صفات مهم از جمله عملکرد بیولوژیک تر، تیمار تلقیح با بیوسوپر همراه با مصرف کود یاشیل با 3341.0 گرم در متر مربع و وزن 100 دانه تر درتیمارتلقیح با نیتراژین و بیوسوپر به همراه کود یاشیل با 64.6 گرم، تعداد دانه در غلاف در تیمار تلقیح با نیتراژین به همراه کود یاشیل با 7.997 ،تعداد دانه در بوته در تیمار تلقیح با نیتراژین و بیوسوپر به همراه کود یاشیل با 30.863، وزن تر دانه در غلاف و وزن تر دانه در بوته در تیمار تلقیح با نیتراژین و بیوسوپر به همراه کود یاشیل به ترتیب با 5.74 و 19.573 گرم برتر بودند. با توجه به نتایج حاصله، به نظر می رسد که کاربرد کودهای زیستی می‌توانند در افزایش عملکرد مؤثر باشند و اگر هم زمان با کود زیستی، عناصر غذایی گیاه به طرقی تامین شود، افزایش بیشتر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - تاثیر سطوح خاکپوش پومیس و کم‌آبیاری بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد ذرت(Zea mays L.)
مهدی نصیری داود زارع حقی محمدرضا نیشابوری

10.30495/jcep.2019.666249

خاکپوش های معدنی، نظیر پومیس در خاک باعث افزایش نگهداری آب، کاهش تبخیر و مصرف بهینه آب گردیده و بنابراین خاکپوش از این طریق می تواند تاثیر بسزایی در بهبود عملکرد و رشد در شرایط تنش کمبود آب داشته باشد. این پژوهش به صورت فاکتـوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصـادفی با سه چکیده کامل

خاکپوش های معدنی، نظیر پومیس در خاک باعث افزایش نگهداری آب، کاهش تبخیر و مصرف بهینه آب گردیده و بنابراین خاکپوش از این طریق می تواند تاثیر بسزایی در بهبود عملکرد و رشد در شرایط تنش کمبود آب داشته باشد. این پژوهش به صورت فاکتـوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصـادفی با سه تـکرار به صورت مزرعه ای اجرا شد. در این تحقیق اثرات چهار سطح پومیس شامل بدن مصرف خاکپوش (شاهد)، 30، 60 و 90 تن در هکتار خاکپوش و سه سطح آبیاری شامل 50 (تنش شدید)، 70 (تنش ملایم) و 100 (بدون تنش) درصد تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A، روی برخی صفات فیزیولوژیک ذرت (هیبرید اصلاح شده ماکسیما) مورد بررسی قرار گرفت. صفات فیزیولوژیک گیاه ذرت، به طور معنی داری تحت تاثیر پومیس و آبیاری قرار گرفت. بیشترین و کمترین میزان شاخص کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه ای و وزن تر و خشک زیست توده به ترتیب از تیمار پومیس 90 تن در هکتار و شاهد مشاهده شد. همچنین، بیشترین و کمترین دمای سطح برگ از تیمار شاهد و پومیس 90 تن در هکتار به دست آمد. شاخص کلروفیل در تیمار 90 تن پومیس در هکتار نسبت به تیمار شاهد و تیمار 30 تن پومیس در هکتار به ترتیب افزایش 52 و 26 درصدی و هدایت روزنه ای در تیمار آبیاری ۵۰ درصد نسبت به تیمارهای آبیاری 10۰ و 7۰ درصد تبخیر از تشتک تبخیر به ترتیب کاهش 42 و 23 درصدی را نشان داد. بنابراین، استفاده از 60 تن پومیس در هکتار و آبیاری بر اساس 70 درصد تبخیر از تشتک تبخیر می تواند مؤثر بوده و تاثیر معنی داری بر ویژگی های رویشی گیاه و عملکرد خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - اثرات مصرف باکتری آزوسپریلوم لیپوفروم (Azospirillum lipoferum)، محصول قبلی و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در تنکابن
میلاد جوادی هاشم امین پناه

کشت گیاهان زمستانه خانواده بقولات در تناوب با برنج و استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه می توانند راه کار مناسبی در جهت افزایش پایداری تولید در مزارع برنج باشند. به منظور بررسی اثر باکتری آزوسپریلوم لیپوفروم، محصول قبلی و مقدار نیتروژن بر رشد و عملکرد رقم شیرودی برن چکیده کامل

کشت گیاهان زمستانه خانواده بقولات در تناوب با برنج و استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه می توانند راه کار مناسبی در جهت افزایش پایداری تولید در مزارع برنج باشند. به منظور بررسی اثر باکتری آزوسپریلوم لیپوفروم، محصول قبلی و مقدار نیتروژن بر رشد و عملکرد رقم شیرودی برنج، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات برنج تنکابن، استان مازندران، در سال 1393 انجام شد. گیاهان قبلی شبدر برسیم، باقلا و آیش به عنوان عوامل اصلی و دو سطح از مصرف باکتری آزوسپریلوم (تلقیح و عدم تلقیح) و سه سطح مقدار از کود نیتروژنه توصیه شده (50، 75 و 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان عوامل فرعی به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که عملکرد برنج در صورت کاشت آن پس از شبدر برسیم حدود سه درصد بیشتر از عملکرد برنج در صورت کاشت آن پس از آیش بود. در مقابل، عملکرد شلتوک در صورت کاشت آن پس از باقلا حدود 16 درصد کمتر از عملکرد شلتوک در صورت کاشت آن پس از آیش بود. کاربرد باکتری آزوسپریلوم سبب افزایش عملکرد شلتوک به میزان 14 درصد گردید. با افزایش مصرف نیتروژن از 50 به 75 کیلوگرم در هکتار، عملکرد شلتوک به میزان 11 درصد افزایش یافت، در حالی که مصرف بیشتر نیتروژن اثر معنی داری بر عملکرد شلتوک نداشت. با توجه به نتایج این آزمایش، کاربرد باکتری آزوسپریلوم به همراه مصرف 75 درصد از مقدار نیتروژن توصیه شده جهت دست یابی به حداکثر عملکرد برنج رقم شیرودی در تنکابن می تواند مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - اثر کودهای زیستی و معدنی فسفره همراه با محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی بر عملکرد لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L)
علی نصراله زاده اصل حجت قربان نژاد

در راستای کشاورزی پایدار و بررسی تاثیر کودهای زیستی و معدنی فسفره همراه با محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چیتی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی رهال در شهرستان خوی، طی سال زراعی 1391 انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلو چکیده کامل

در راستای کشاورزی پایدار و بررسی تاثیر کودهای زیستی و معدنی فسفره همراه با محلول پاشی عناصر ریزمغذی بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چیتی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی رهال در شهرستان خوی، طی سال زراعی 1391 انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اول کود فسفره در چهار سطح (شامل عدم مصرف کود به عنوان شاهد، کود زیستی فسفاته بارور-2، کود زیستی فسفاته بارور-2 همراه با مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود سوپرفسفات تریپل و مصرف فقط 200 کیلوگرم در هکتار کود سوپر فسفات تریپل) و فاکتور دوم محلول پاشی عناصر ریزمغذی با کود مایع میکرو در سه سطح (شامل عدم محلول پاشی به عنوان شاهد، محلول پاشی به نسبت 2 در هزار و محلول پاشی به نسبت 4 در هزار) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تأثیر کود فسفره به جز تعداد دانه در نیام و وزن صد دانه، بر ارتفاع بوته، تعداد انشعاب در بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد نیام در بوته، شاخص برداشت و عملکرد دانه معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمارهای استفاده از کود سوپر فسفات تریپل و استفاده از کود زیستی فسفاته بارور-2 همراه با 50% کود سوپر فسفات تریپل مشاهده شدند و این دو تیمار از نظر عملکرد دانه در یک گروه آماری قرار گرفتند. بنابراین، به منظور کاهش مصرف کود شیمیایی و حفظ منابع محیطی، مصرف کود زیستی فسفاته بارور 2 قابل توصیه است. تاثیر محلول پاشی عناصر ریزمغذی نیز به جز تعداد دانه در نیام و وزن صد دانه بر ارتفاع بوته، تعداد انشعاب در بوته، تعداد نیام در بوته، شاخص برداشت و عملکرد دانه معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در حالت استفاده از محلول پاشی 4 و 2 در هزار عناصر ریزمغذی مشاهده شد و این دو تیمار از نظر عملکرد دانه در یک گروه آماری قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - مالکیت منابع نفت و گاز درجا و بهره‌برداری از آن در فقه اسلام
عبدالرحیم مرادی مسعودرضا رنجبر

بحث راجع به مالکیت معادن نفت و گاز در فقه اسلام را می توان در ضمن باب مالکیت معادن تفحص نمود. از مجموع آراء فقها مستفاد می شود که در باب مالکیت معادن، برحسب این که ظاهری باشد یا باطنی، اقوال متفاوتی وجود دارد که عمدتاً حول نظام های انفال و مشترکات عامه دوران دارند. با ا چکیده کامل

بحث راجع به مالکیت معادن نفت و گاز در فقه اسلام را می توان در ضمن باب مالکیت معادن تفحص نمود. از مجموع آراء فقها مستفاد می شود که در باب مالکیت معادن، برحسب این که ظاهری باشد یا باطنی، اقوال متفاوتی وجود دارد که عمدتاً حول نظام های انفال و مشترکات عامه دوران دارند. با استنباط از ملاکات رایج تقسیم بندی معادن در فقه، نفت و گاز، بر خلاف دریافت مشهور، با لحاظ تغییر ماهیت و کاربرد موضوع در عصر حاضر، جزو معادن باطنی به حساب می آید. نظام فقهی بهره برداری از معادن نفت و گاز، بر حسب این که جزو انفال محسوب شود یا مشترکات عامه، متفاوت خواهد بود. در این تحقیق با توجه به تفسیری که از مفهوم مالکیت در انفال به عمل می آید این تفاوت کم رنگ تر خواهد شد. معادن اعم از این که انفال باشد یا مشترکات عامه، در مالکیت اداری حاکم اسلامی قرار می گیرد و حاکم اسلامی نیز می تواند بر پایه ی مصلحت عامه و منفعت عمومی نسبت به اقطاع معادن به اشخاص ذیصلاح در چارچوب نظامات مبیّن اقدام نماید. البته، اقطاع معادن مفید اباحه است و نه ملکیت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - تعیین مقادیر برخی عناصر معدنی و فلزات سنگین، نیترات و نیتریت گیاه سالیکورنیا گونه اوروپایا برداشت ‌شده از اطراف دریاچه ارومیه در سال 1397
شهین زمردی هما بهمدی فروغ شواخی صغری معدنی

10.30495/jfh.2020.1865190.1212

اخیراً سالیکورنیا به‌عنوان یک سبزی تازه معرفی‌شده است که در خاک‌های شور رشد می‌کند. در این پژوهش، مقادیر خاکستر، مواد معدنی، باقیمانده فلزات سنگین و آنیون‌های نیترات و نیتریت در قسمت‌های مختلف (ریشه، اندام‌های هوایی و بذر) سالیکورنیا گونه اوروپایاارزیابی گردید. نتایج نش چکیده کامل

اخیراً سالیکورنیا به‌عنوان یک سبزی تازه معرفی‌شده است که در خاک‌های شور رشد می‌کند. در این پژوهش، مقادیر خاکستر، مواد معدنی، باقیمانده فلزات سنگین و آنیون‌های نیترات و نیتریت در قسمت‌های مختلف (ریشه، اندام‌های هوایی و بذر) سالیکورنیا گونه اوروپایاارزیابی گردید. نتایج نشان داد که مقادیر خاکستر و سدیم در اندام‌های هوایی بیشتر و در ریشه کمترین مقدار بود (p <0.05)؛ اما مقادیر پتاسیم، مس و کلسیم در بین اندام‌های مختلف و مقدار منگنز در بین اندام هوایی و بذر و مقدار کروم بین ریشه و بذر معنی‌دار نبود. در حالی‌که مقادیر روی و منیزیم در بذر و مقدار آهن ریشه بالاتر و مقادیر روی، منگنز و منیزیم در ریشه به‌طور معنی‌داری کمتر از سایر اندام‌ها مورد بررسی بود (p <0.05). ریشه سالیکورنیا دارای کمترین مقدار آرسنیک و کبالت و بیشترین مقدار سرب بود (p <0.05). بذر گیاه دارای کمترین مقدار سرب، کادمیوم، جیوه و نیکل بود. اندام‌های هوایی این گیاه نیز دارای کمترین مقدار کروم و بیشترین مقدار کادمیوم، جیوه، نیکل و کبالت بودند. مقدار جیوه در قسمت‌های مختلف گیاه سالیکورنیا پایین‌تر از حد استاندارد قرار داشت. مقدار سرب در ریشه و مقدار کادمیوم در اندام هوایی و مقادیر کروم، آرسنیک و نیکل در همه اندام‌های مورد آزمایش از حد مجاز بالاتر است. کمترین و بیشترین مقدار نیتریت به ترتیب در اندام‌های هوایی و بذر مشاهده گردید (p <0.05). مقدار نیترات در تمام اندام‌های مورد مطالعه در حد استاندارد قرار داشت. با توجه به نتایج این مطالعه می‌توان از قسمت‌های هوایی سالیکورنیا به‌عنوان منبع کلسیم، آهن، روی و منیزیم استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - مقایسه غلظت سرمی برخی عناصر در شتران گنده‏خوار و سالم
غلامعلی کجوری رضا قره داغلی عبدالناصر محبی

10.30495/jvcp.2021.1917551.1286

گنده خواری (pica or allotriophagia) در اغلب موارد به دنبال اختلالات گوارشی، عوارض متابولیکی، بیماری‌های انگلی ویا در پی برخی کمبودها رخ می دهد و در ادامه منجر به بروز مسمومیت، تورم ضربه ای نگاری، پریتونیت، اختلال در عملکرد دریچه نگاری- هزارلایی، انباشتگی شیردان، تورم شی چکیده کامل

گنده خواری (pica or allotriophagia) در اغلب موارد به دنبال اختلالات گوارشی، عوارض متابولیکی، بیماری‌های انگلی ویا در پی برخی کمبودها رخ می دهد و در ادامه منجر به بروز مسمومیت، تورم ضربه ای نگاری، پریتونیت، اختلال در عملکرد دریچه نگاری- هزارلایی، انباشتگی شیردان، تورم شیردان و انسداد روده می شود. در مطالعه حاضر قبل از نحر، جنس، محدوده سنی و محل نگه‌داری شترها تعیین و خونگیری به عمل آمد و پس از کشتار، پیش معده و معده 300 نفر شتر بررسی و محتویات گوارشی جهت حضور اجسام خارجی به دقت بازرسی شد. در مجموع از 20 نفر شتر سالم و 20 نفر شتر مبتلا به گنده خواری خون گیری انجام و نمونه سرم جهت تعیین سطوح سرمی آهن، مس، روی، فسفر، سلنیوم، کبالت و نسبت مس به روی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بررسی کشتارگاهی نشان داد که 36 نفر دچار گنده خواری بودند و میزان وقوع معادل 12 درصد برآورد شد. اجسام فلزی با فراوانی نسبی 33/33 درصد، بیشترین و چوب با 26/5 درصد، کمترین وقوع را به خود اختصاص دادند. از سوی دیگر سطح سرمی آهن، مس، فسفر، سلنیوم، کبالت و نسبت مس به روی شتران گنده خوار به طور معنی داری کمتر از شتران سالم بود (05/0p<). همچنین سطح سرمی روی، مس و فسفر شتران نر گنده خوار به طور معنی دار کمتر از جنس ماده و برعکس سطح سرمی کبالت نرها بیش تر از ماده ها بود. چنین نتیجه گیری می شود که کمبود عناصری همچون آهن، مس، فسفر، سلنیوم و کبالت، نقشی احتمالی را در گنده خواری شترها بر عهده دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - بررسی کیفیت بهداشتی آب‌های معدنی طبیعی به فروش رسیده در سطح شهر تبریز در سال 1387
جلیل خندقی محمدرضا صحت خواه

با افزایش رو به رشد تولید و مصرف آب های معدنی بطری شده در کشورمان در دهه اخیر توجه به کیفیت میکروبی این محصولات بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف از مطالعه حاضر آزمایش تعدادی از آب های معدنی طبیعی بطری شده که در سطح شهر تبریز به فروش می رسند، می باشد. در این بررسی تعداد 150 چکیده کامل

با افزایش رو به رشد تولید و مصرف آب های معدنی بطری شده در کشورمان در دهه اخیر توجه به کیفیت میکروبی این محصولات بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف از مطالعه حاضر آزمایش تعدادی از آب های معدنی طبیعی بطری شده که در سطح شهر تبریز به فروش می رسند، می باشد. در این بررسی تعداد 150 نمونه از این محصولات از نظر تعداد کل میکروارگانیسم های هوازی، کلیفرم ها، کلیفرم هایمدفوعی، اشرشیاکولای، استرپتوکوک هایمدفوعی، کلستریدیوم پرفرینجنس و سودوموناس آئروجینوزا مورد ارزیابی قرارگرفتند. تعداد کل میکروب های هوازی، سودوموناسوکلستریدیوم با روش فیلتراسیون غشایی و کلیفرم هاواسترپتوکوک هایمدفوعی با روش بیشترین تعداد احتمالی (MPN) مورد آزمایش قرار گرفتند.نتایج حاکی از این بود که در 3/25 درصد از نمونه ها هیچ گونه رشدی در پلیت حاوی محیط پلیت کانت آگار وجود نداشت و در 2 درصد از نمونه ها تعداد کل میکروارگانیسم های هوازی در سطح بالایی (بیشتر از 20 باکتری در هر میلی لیتر) قرار داشت. همچنین از مجموع 6/72 درصد از نمونه هایی که از نظر تعداد کل میکروب های هوازی قابل قبول بوده اند، به ترتیب 75/2، 83/1، 75/2 و 91/0 درصد با کلیفرم ها، استرپتوکوک های مدفوعی، سودوموناس وکلستریدیوم آلوده بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - بررسی و مقایسه ترکیب بدنی دوچرخه سواران رشته کوهستان و جاده غیر نخبه شهرستان شیراز
محمدرضا روشن روز زهرا مصلی نژاد سید علی حسینی

10.30495/varzesh.2023.1988870.1059

مقدمه: بررسی‌ها نشان می‌دهند که ترکیب بدنی به ماهیت ورزش وابسته است و ورزشکاران رشته‌های مختلف احتمالا ترکیب بدنی متفاوت دارند. با توجه نیاز به شناخت این ویژگی فیزیولوژیکی در رشته های مختلف دوچرخه سواری و معرفی آنها به ورزشکاران علاقمند به این رشته؛ مطالعه حاضر با هدف ب چکیده کامل

مقدمه: بررسی‌ها نشان می‌دهند که ترکیب بدنی به ماهیت ورزش وابسته است و ورزشکاران رشته‌های مختلف احتمالا ترکیب بدنی متفاوت دارند. با توجه نیاز به شناخت این ویژگی فیزیولوژیکی در رشته های مختلف دوچرخه سواری و معرفی آنها به ورزشکاران علاقمند به این رشته؛ مطالعه حاضر با هدف بررسی و مقایسه ترکیب بدنی دوچرخه سواران رشته کوهستان و جاده غیر نخبه شهرستان شیراز انجام شد. روش‌ها: در این مطالعه کاربردی و از نوع نیمه تجربی، تعداد 20 نفر دوچرخه سوار رشته جاده و 20 نفر دوچرخه سوار رشته کوهستان (سن 18-24 سال) به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. درصد توده پروتئینی، توده مواد معدنی، توده خالص بدنی و درصد چربی بدن آزمودنی‌ها با استفاده از دستگاه Body Composition با نام تجاری BOCA X1 ساخت کشور کره جنوبی ارزیابی شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های کالموگروف-اسمیرنوف و t مستقل استفاده شد. یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری در مقادیر توده پروتئینی (21/0=P)، توده مواد معدنی (23/0=P) و توده خالص بدن (96/0=P) در دوچرخه سواران رشته استقامتی و کوهستان وجود نداشت؛ اما درصد چربی بدن دوچرخه سواران رشته جاده به طور معنی‌داری کمتر از رشته جاده بود (013/0=P). نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد دو رشته دوچرخه سواری از نظر اثر گذاری بر ترکیب بدنی یکسان هستند، ولی دوچرخه سواران جاده درصد چربی بدن پایین‌تری نسبت به دوچرخه سواران کوهستان داشتند؛ با توجه به وجود محدودیت‌هایی مانند عدم ارزیابی رژیم غذایی، توان هوازی و عملکرد قلبی انجام مطالعات بیشتر در این زمینه مورد نیاز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - ارزیابی خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه و تعیین برخی از خصوصیات کمی و مقدار موادمعدنی در گیاه داروئی گل آرونه (Hymenocarter longiflorus Benth) دربوم سازگان مرتعی استان خراسان جنوبی
سیده محبوبه میرمیران رضا یاری مجید دشتی عباسعلی ناظران

گیاهان دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردها در زمینه سلامت، تجارت و فناوری مطرح هستند. شناخت علمی و همه جانبه عناصر و اجزاء اکوسیتم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آن‌ها امری ضروری محسوب می‌شود. به این منظور خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه، چکیده کامل

گیاهان دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردها در زمینه سلامت، تجارت و فناوری مطرح هستند. شناخت علمی و همه جانبه عناصر و اجزاء اکوسیتم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آن‌ها امری ضروری محسوب می‌شود. به این منظور خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه، خصوصیات ریخت‌شناسی و میزان برخی از مواد معدنی گیاه داروئی گل آرونه در بوم‌سازگان مرتعی خراسان جنوبی در دو رویشگاه دره امرودکان فردوس و دره سبز سرایان مورد بررسی قرار گرفت. بدین صورت که در منطقه معرف هر رویشگاه تعداد 3 ترانسکت و در طول هر ترانسکت 10 پلات 3 مترمربعی مستقر گردید. در هر پلات پارامترهای پوشش شامل تعداد پایه، درصد تاج پوشش گونه‌های گیاهی، درصد گونه گل آرونه، قطر بزرگ و کوچک، ارتفاع متوسط و برخی ترکیبات معدنی موجود در اندام‌های هوایی گیاه اندازه‌گیری شد. همچنین خصوصیات اقلیمی و توپوگرافی هر رویشگاه و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی خاک مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که جهت هر دو رویشگاه رو به شمال بوده و دره امرودکان از ارتفاع و متوسط بارندگی سالیانه بیشتری در مقایسه با سبزرود برخوردار بود. خاک هردو منطقه در محدوده اسیدی بوده و بافت خاک در رویشگاه دره امرودکان از نوع لوم و در رویشگاه سبزرود شنی-لومی بود. درصد پوشش کل گونه‌ها، درصد پوشش گونه گل آرونه، متوسط ارتفاع و وزن تر و خشک قسمت سرشاخه‌های گلدار گونه مورد نظر به‌دلیل شرایط اکولوژیکی مناسب‌تر و وجود خاک حاصل‌خیزتر در رویشگاه دره امرودکان به ترتیب 17، 43، 12، 43 و 62 درصد بیشتر از رویشگاه سبزرود سرایان بود. همچنین بین مواد معدنی موجود در اندام دارویی گل آرونه در دو رویشگاه اختلاف معنی‌داری وجود داشت و مواد معدنی موجود در سرشاخه‌‌های گلدار این گونه در رویشگاه دره امرودکان از رویشگاه سبزرود بیشتر بود. به‌طورکلی نتایج نشان دهنده تاثیرپذیری خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی این گونه از رویشگاه است. با توجه به ارزش دارویی، دارا بودن مواد معدنی و همچنین مقاومت بالای این گیاه به شرایط مختلف محیطی استفاده از آن در کمربند فضای سبز شهری توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - بررسی اثر متقابل گونه و مرحله فنولوژیک در میزان عناصر معدنی گیاهان (مطالعه موردی: مراتع طالقان)
حسین ارزانی محمود حمیدیان حسین آذرنیوند محمد علی زارع چاهوکی

با توجه به اهمیت عناصر معدنی در تغذیه دام‌های چرا کننده از مرتع و تغییرات میزان عناصر در مراحل مختلف فنولوژیک در گیاهان، آگاهی دامداران و مرتعداران از این تغییرات برای برنامه ریزی صحیح ورود و خروج دام و تامین نیازهای تغذیه ای دام های چرا کننده از مرتع در زمان‌های مختلف چکیده کامل

با توجه به اهمیت عناصر معدنی در تغذیه دام‌های چرا کننده از مرتع و تغییرات میزان عناصر در مراحل مختلف فنولوژیک در گیاهان، آگاهی دامداران و مرتعداران از این تغییرات برای برنامه ریزی صحیح ورود و خروج دام و تامین نیازهای تغذیه ای دام های چرا کننده از مرتع در زمان‌های مختلف فصل چرا، ضروری است. در این مطالعه میزان شش عنصر پرمصرف کلسیم، منیزیم، فسفر، کلر، سدیم و پتاسیم و پنج عنصر کم مصرف آهن، مس، روی، کبالت و منگنز در هشت گونه مرتعی پهن برگ علفیPrangus uloptera, Medicago sativa, Lotus goeblia, Trifolium montanum, Sanguisorba minor, Stachys inflate, Melilotus officinalis و Ferula ovina مورد استفاده گوسفند در مراحل رویشی، گلدهی و بذر دهی در مراتع طالقان اندازه گیری شد. برای تعیین اثر متقابل گونه و مرحله فنولوژیک از تجزیه واریانس دو طرفه استفاده شد و در صورت معنی دار شدن اثر متقابل گونه و مرحله فنولوژیک، از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد؛ با پیشرفت مراحل رشد گیاه، میزان عناصر پر مصرف و کم مصرف کاهش پیدا کردند، و بین مقدار روی، مس، منگنز، فسفر، کلر، پتاسیم و سدیم هشت گونه مورد مطالعه در مراحل مختلف فنولوژیک اختلاف معنی داری وجود نداشت، ولی بین مقدار منیزیم، کلسیم، آهن و کبالت هشت گونه در مراحل مختلف فنولوژیک تفاوت معنی دار در سطح 99% وجود داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - تاثیر تنش خشکی و پاکلوبوترازول بر میزان تجمع فلاونوئیدها و عناصر معدنی در گیاه کلزا (L. Brassica napus) در شرایط کشت درون شیشه
مهری عموبیگی رویا رضوی زاده

تنش خشکی به‌عنوان یک عامل محدودکننده تولیدات گیاهی است. در این پژوهش نقش پاکلوبوترازول در بهبود یا کاهش اثرات سوء تنش خشکی در گیاه کلزا در شرایط کشت درون شیشه‌ای بررسی شد. بذرهای گیاه کلزا پس از ضدعفونی، در محیط کشت MS حاوی غلظت‌های 0، 4 و 8 درصد وزنی مانیتول (سطوح مختل چکیده کامل

تنش خشکی به‌عنوان یک عامل محدودکننده تولیدات گیاهی است. در این پژوهش نقش پاکلوبوترازول در بهبود یا کاهش اثرات سوء تنش خشکی در گیاه کلزا در شرایط کشت درون شیشه‌ای بررسی شد. بذرهای گیاه کلزا پس از ضدعفونی، در محیط کشت MS حاوی غلظت‌های 0، 4 و 8 درصد وزنی مانیتول (سطوح مختلف خشکی) و غلظت‌های 0، 10 و 20 پی‌پی‌ام پاکلوبوترازول کشت گردیدند. تنش خشکی سبب کاهش درصد جوانه‌زنی و همچنین وزن تر اندام هوایی و ریشه گردید. ولی تیمار با پاکلوبوترازول این پارامترها را در شرایط تنش خشکی به ‌طور معنی‌داری افزایش داد. محتوای فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌ها تحت تنش خشکی و تیمار پاکلوبوترازول به طور معنی‌داری افزایش یافت. تیمار پاکلوبوترازول موجب کاهش تجمع سدیم در اندام هوایی و ریشه و کلسیم در اندام هوایی تحت شرایط تنش خشکی گردید و مقدار پتاسیم اندام هوایی و ریشه و کلسیم ریشه را به میزان کمتری کاهش داد. در مجموع کاربرد پاکلوبوترازول در محیط کشت برای رفع آسیب ناشی از تنش خشکی در گیاه کلزا موثر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - اثر تغییرات فصلی بر برخی فرایندهای فیزیولوژیکی گیاه صنوبر (Populus deltoides Marsh.)
مژگان فرزامی سپهر محبوبه محمدی مه لقا قربانلی

در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییرات فصلی بر برخی فرایند‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی صنوبر در منطقه لنگرود‌، نمونه‌های برگ و ریشه این گیاه در سه فصل بهار‌، تابستان و پاییز سال 1389 با چهار بار تکرار جمع آوری شدند‌. نتایج نشان داد در برگ‌ها و در فصل تابستان‌، همزمان چکیده کامل

در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییرات فصلی بر برخی فرایند‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی صنوبر در منطقه لنگرود‌، نمونه‌های برگ و ریشه این گیاه در سه فصل بهار‌، تابستان و پاییز سال 1389 با چهار بار تکرار جمع آوری شدند‌. نتایج نشان داد در برگ‌ها و در فصل تابستان‌، همزمان با افزایش دما و خشکی هوا‌، میزان کلروفیلa و b‌‌، قند‌های محلول و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پلی فنل اکسیداز افزایش معنی‌داری نسبت به فصل بهار نشان داد در حالیکه در مورد فعالیت آنزیم پراکسیداز‌، این افزایش معنی‌دار نبود. در ریشه میزان قند‌های محلول و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در فصل تابستان نسبت به بهار، اختلاف معنی‌داری را نشان نداد اما فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز افزایش معنی‌داری یافت‌. میزان پرولین برگ و ریشه در فصل بهار که دارای پایین ترین دما بود نسبت به دو فصل دیگر افزایش معنی‌داری داشت‌. به همین‌ترتیب میزان آهن، مس و منگنز، هم در برگ و هم در ریشه در فصل بهار نسبت به فصول دیگر افزایش معنی‌داری نشان داد. میزان تجمع آهن و منگنز در ریشه‌ها بیشتر از برگ‌ها و میزان تجمع مس در دو فصل بهار و تابستان در برگ‌ها بیشتر از ریشه‌ها بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - مطالعه میزان توان انباشته‌سازی کادمیوم در گیاه Brassica oleracea L.
مژگان فرزامی سپهر شیرین حداد کاوه

گیاه B.oleracea متعلق به خانوادة Brassicaceae است. اعضای این خانواده گیاهانی با توان تجمع عناصر سنگین در مباحث مربوط به Phytoremediation در جوامع صنعتی و آلوده جهان مطرح‌اند. این گیاه در محیط کشت مایع (هیدروپونیک) در معرض مقادیر گوناگون از نمک کادمیوم کشت وتوان تجمع کاد چکیده کامل

گیاه B.oleracea متعلق به خانوادة Brassicaceae است. اعضای این خانواده گیاهانی با توان تجمع عناصر سنگین در مباحث مربوط به Phytoremediation در جوامع صنعتی و آلوده جهان مطرح‌اند. این گیاه در محیط کشت مایع (هیدروپونیک) در معرض مقادیر گوناگون از نمک کادمیوم کشت وتوان تجمع کادمیوم و برخی از نشان ویژگی‌‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی این گیاه مورد بحث و آزمایش واقع گردید. مطالعات انجام شده نشان داد که با افزایش محتوی کادمیوم محیط کشت وزان تر و خشک اندام هوایی و ریشة گیاهان افزایش یافت. میزان کلروفیل‌های a و b میزان قندهای محلول و نامحلول، پروتئین‌های کل از جمله صفات مشخصه فیزیولوژیک بودند که به طور همزمان با افزایش کادمیوم افزایش یافتند. عناصر منیزیم، کلسیم، سدیم و پتاسیم با افزایش کاتیون دو ظرفیتی کادمیوم در محیط در دو بخش هوایی و زیرزمینی گیاهان کاهش یافتند در حالیکه میزان کادمیوم اندام هوایی و ریشه با افزایش میزان کادمیوم محیط افزایش یافت. میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان مانند پر اکسیدازها و کاتالازها در دو بخش هوایی و زیرزمینی گیاه افزایش معنی‌داری را نشان داد و همگام با آنزیم‌های آنتی اکسیدان، آنزیم انورتاز نیز با افزایش محتوی کادمیوم محیط در کل گیاه افزایش معنی‌داری را نشان داد. مطالعات انجام شده دوام و بقاء این گیاه را در محیط‌های حاوی کادمیوم به خوبی نشان داده و به قوت می‌توان این گیاه را به عنوان یک گیاه جمع کننده عناصر سنگین به جامعه صنعتی ایران معرفی نمود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - مطالعه موردی معدن مس میدوک با تکیه بر تراکم عناصر سنگین در خاک و گیاهان منطقه
مریم زینلی نژاد مژگان فرزامی سپهر

آلودگی خاک توسط فلزات سنگین ناشی از معدن کاری در دنیا و به خصوص در ایران به یک نگرانی جدی تبدیل شده است. پالایش خاک‌های آلوده توسط گیاهان یک روش به صرفه و مناسب محیط زیست است. این مطالعه به منظور بررسی میزان جذب عناصر (مس، آهن، روی، سرب) در قسمت‌های مختلف گیاهان مستقر د چکیده کامل

آلودگی خاک توسط فلزات سنگین ناشی از معدن کاری در دنیا و به خصوص در ایران به یک نگرانی جدی تبدیل شده است. پالایش خاک‌های آلوده توسط گیاهان یک روش به صرفه و مناسب محیط زیست است. این مطالعه به منظور بررسی میزان جذب عناصر (مس، آهن، روی، سرب) در قسمت‌های مختلف گیاهان مستقر در منطقه معدن مس میدوک شهربابک استان کرمان صورت گرفت. نمونه برداری و نحوة انجام آزمایش میزان فلزات سنگین با توجه به روش هضم خشک در کوره انجام شد. گیاهان مورد مطالعه شامل پوشش غالب منطقه متشکل از 11 گونه گیاهی شامل درمنه صخره‌ایArtemisia herba-alba var. Asso ، آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.) کنگر (Gundelia tournefortii L.)، بادام وحشی (Amygdalus horrid Spach) شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.)، کاکوتی (Ziziphora persica Bunge) درمنه دشتی (Artemisia sieberi Besser subsp)، زوفا (Hyssopus angustifolius L. var angustifolius)، علف شور (Salsola kali)، خارشتر (Alhagi maurorum) و گون (Astragalus spp) بود. آنالیز عناصر نمونه‌ها توسط دستگاه جذب اتمی انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده آهن بیشترین عنصر تجمع یافته در نمونه‌ها و عنصر سرب از کمترین میزان برخوردار بود. بیشترین عناصر جذب شده شامل عنصر روی در گیاه کنگر، سرب در گیاه علف شور، آهن در گیاه کاکوتی، مس در گیاه درمنه دشتی و بیشترین تجمع در بخش هوایی گیاهان بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - معرفی فلور و شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان معدن آهن ده زمان در شهرستان بردسکن (استان خراسان رضوی)
محمدرضا جوهرچی مه ‌لقا قربانلی فاطمه اسداللهی

در این تحقیق فلور منطقه معدن آهن ده زمان در شهرستان بردسکن مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع آوری گیاهان منطقه مذکور روش مرسوم مطالعات تاکسونومیک بوده است. نمونه های جمع آوری شده براساس روش‌های مرسوم تاکسونومی گیاهی و به کارگیری منابع لازم شناسایی شدو خانواد ه،جنس و گو چکیده کامل

در این تحقیق فلور منطقه معدن آهن ده زمان در شهرستان بردسکن مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع آوری گیاهان منطقه مذکور روش مرسوم مطالعات تاکسونومیک بوده است. نمونه های جمع آوری شده براساس روش‌های مرسوم تاکسونومی گیاهی و به کارگیری منابع لازم شناسایی شدو خانواد ه،جنس و گونه هریک از آنها تعیین گردید. اسامی تاکسونهای منطقه به صورت فهرست الفبایی و به ترتیب خانواده و نام علمی تنظیم شد. نمونه های جمع آوری شده در این بررسی به هرباریوم پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد منتقل و در آنجا با استفاده از فلور‌های معتبر شناسایی شد.شکل زیستی هریک ازعناصرگیاهی منطقه بااستفاده ازروش رانکیر (Raunkiaer) مشخص شد. این بررسی نشان داد که در منطقه معدن آهن 29 خانواده و75 جنس و 95 گونه گیاهی وجود دارد که بیشترین گونه‌ها در تیره Asteraceae (12گونه) می‌باشد. همچنین اشکال زیستی گیاهان منطقه معدن آهن شامل 68.42% تروفیت،12.63% همی‌کریپتوفیت، 8.42%، ژئوفیت، 5.26% کامفیت و 5.26% فانروفیت می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - بررسی برخی واکنش‌های فیزیولوژیک سیانوباکتریوم Nostoc sp. JAH 109 به شرایط توام نور محدود، تغییر pH و DIC
شادمان شکروی فریبا امیرلطیفی مریم صفایی ن قاسمی ندا سلطانی

رشد، وضعیت رنگیزه‌ای، فعالیت تیتروژنازی، تغییرات هتروسیست و فتوسنتز سیانوباکتریوم غالب شالیزار Nostoc sp. JAH 109 در شرایط توام نور محدود (2 میکرومول کوانتا در مترمربع در ثانیه)، تغییرات اسیدیته (5،7،9 pHs) و تفاوت در شرایط محدودیت کربن معدنی محلول مورد بررسی قرار گرفته چکیده کامل

رشد، وضعیت رنگیزه‌ای، فعالیت تیتروژنازی، تغییرات هتروسیست و فتوسنتز سیانوباکتریوم غالب شالیزار Nostoc sp. JAH 109 در شرایط توام نور محدود (2 میکرومول کوانتا در مترمربع در ثانیه)، تغییرات اسیدیته (5،7،9 pHs) و تفاوت در شرایط محدودیت کربن معدنی محلول مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که Nostoc sp. JAH 109 سویه‌ای قلیا دوست می‌باشد. بیشینه نرخ رشد ویژه در شرایط pH معادل 9 بدست می‌آید. اندازه فیکوبیلی زوم‌ها و نسبت PSII به PSI در شرایط 9 pH و عدم محدودیت DIC مشاهده می‌گردد. سویه در شرایط اسیدی قادر به رشد مطلوب نیست، اما شرایط خنثی همانند شرایط قلیایی احتمالاً سبب فعال شدن سیستم مربوط به مکانیسم تراکمی دی اکسید کربن می‌گردد. الگوی فعالیت نیتروژنازی کمابیش در روزهای نخست پس از تلقیح منظم و خطی است. بیشترین میزان تثبیت نیتروژن در شرایط 9 pH و عدم محدودیت DIC مشاهده می گردد. این امر در مورد الگوی نوسان فرکانس هتروسیست نیز صدق می‌نماید. بیشینه ظرفیت فتوسنتزی (Pmax) در واحد کلروفیل در شرایط DIC بدون محدودیت و به طور مشخص در شرایط قلیایی مشاهد گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - بررسی تغییرات فصلی دو اسمولیت پرولین و گلیسین بتائین در 3 گونه Nepeta persica Boiss. و Salvia leriifolia BENTH. و Teucrium polium L. از رویشگاه طبیعی استان خراسان رضوی
مه لقا قربانلی فاطمه اسدالهی

انباشته شدن اسمولیت‌ها در تنش‌های محیطی مانند شوری‌، خشکی‌، فلزات سنگین، سرما‌ و گرما به‌طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش انباشته شدن دو اسمولیت پرولین و گلیسین بتایین در 3 گونه دارویی Nepeta persica Boiss. و Salvia leriifolia BENTH و Teucrium polium چکیده کامل

انباشته شدن اسمولیت‌ها در تنش‌های محیطی مانند شوری‌، خشکی‌، فلزات سنگین، سرما‌ و گرما به‌طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش انباشته شدن دو اسمولیت پرولین و گلیسین بتایین در 3 گونه دارویی Nepeta persica Boiss. و Salvia leriifolia BENTH و Teucrium polium L.متعلق به تیره Lamiaceae از منطقه معدن مس تکنار در شهرستان بردسکن در دو فصل بهار و تابستان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که به‌طورکلی این دو اسمولیت در اندام هوایی بیشتر از ریشه تجمع می یابند و همینطور گونه Teucrium polium در بهار هر دو اسمولیت را و در تابستان گلیسین بتائین را و گونهNepeta persica در تابستان پرولین را بیشتر از سایر گونه‌ها در خود انباشته می‌کنند. همچنین در گونه Nepeta persica این اسمولیت‌ها در تابستان بیشتر از بهار و در گونهTeucrium polium در بهار بیشتر انباشته می‌شوند و گونه Salvia leriifolia نسبت به دو گونه دیگر از هر دو اسمولیت به میزان کمتری استفاده می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - بررسی تنوع کربوهیدارت و عناصر معدنی در صمغ کتیرای گیاه دارویی Astragalus gossypinus Fischer، جمع‌آوری شده از شش استان ایران
آزاد مینائی امیر رحیمی محمد باقر رضایی سونیا امینی جعفر پژوهان

گیاهان دارویی به عنوان منبع غنی از عناصر معدنی و متابولیت‌های ثانویه، از گذشته‌های دور نقش مهمی را در پیشگیری ودرمان بیماری‌ها ایفا کرده‌اند. در این تحقیق مقادیر تعدادی از عناصر معدنی و کربوهیدرات‌های موجود در صمغ کتیرای شش استان مختلف (آذربایجان غربی، همدان، چهارمحال‌و چکیده کامل

گیاهان دارویی به عنوان منبع غنی از عناصر معدنی و متابولیت‌های ثانویه، از گذشته‌های دور نقش مهمی را در پیشگیری ودرمان بیماری‌ها ایفا کرده‌اند. در این تحقیق مقادیر تعدادی از عناصر معدنی و کربوهیدرات‌های موجود در صمغ کتیرای شش استان مختلف (آذربایجان غربی، همدان، چهارمحال‌وبختیاری، یزد، کرمان و اصفهان) مورد بررسی قرار گرفتند. پس از جمع‌آوری صمغ کتیرای گون‌سفید (Astragalus gossypinus Fischer) دربازه زمانی اواخر خرداد تا اواسط شهریور ماه سال1391 عناصر معدنی آن‌ شامل فسفر، پتاسیم، آهن، منیزیم و روی با استفاده از دستگاه‌های نور‌سنج شعله‌ای، طیف‌سنجی و جذب اتمیک اندازه‌گیری شدند. جهت تعیین قندهای گلوکز، فروکتوز و ساکارز از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) استفاده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که اختلاف معنی‌داری در سظح یک درصد در بین عناصر معدنی و کربوهیدراتهای مکان های مورد مطالعه مشاهده شد، به گونه ای که بیشترین میزان منیزیم، آهن و روی مربوط به کتیرای استان همدان و بیشترین مقدار عناصر پتاسیم و فسفر از کتیرای استان آذربایجان غربی به دست آمد. نتایج نشان داد که در کل عنصر پتاسیم بیشترین و عنصر آهن کمترین مقدار را در بین عناصرداشتند. بیشترین میزان کربوهیدرات های گلوکز (87 واحد) ، فروکتوز (72.5 واحد) و ساکارز (23.1 واحد) به ترتیب از صمغ کتیراهای استان چهارمحال و بختیاری، همدان و آذربایجان غربی به دست آمد. با توجه به تفاوت میزان عناصر معدنی و قندهای موجود در کتیراهای مورد مطالعه در استان های مختلف، می‌توان آن را در صنایع مختلف ازجمله دارویی، بهداشتی و غذایی مورداستفاده قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - سیر تاریخی معدن کاری درفلات ایران دردوره باستان(ازآغاز تاتشکیل دولت ماد)
دکتر سیامک باقریان

چکیده شواهد باستان شناسی نشان می دهد که فلات ایران یکی ازمناطق مستعداکتشاف،استخراج وفرآوری مواد معدنی در گستره تاریخی بوده است،یافته های بدست آمده از گستره زمانی نوسنگی تا عصرآهن و همچنین آثار بدست آمده از تپه هاو مناطق ماقبل تاریخ تا آغاز عصر تمدن درایران باستان نشا چکیده کامل

چکیده شواهد باستان شناسی نشان می دهد که فلات ایران یکی ازمناطق مستعداکتشاف،استخراج وفرآوری مواد معدنی در گستره تاریخی بوده است،یافته های بدست آمده از گستره زمانی نوسنگی تا عصرآهن و همچنین آثار بدست آمده از تپه هاو مناطق ماقبل تاریخ تا آغاز عصر تمدن درایران باستان نشان از آن دارد که به طور موثری مواد معدنی فلزی و غیرفلزی مورد استفاده بوده است. موضوع قابل توجه این است که مواد معدنی مختلفی از قبیل مس، آهن، سرب، روی، قلع،انواع گوهر،سنگهای ساختمانی وکانی ها کاربدی به مانندسلیس(چخماق)،نمک،گوگردوپتاس مورد استفاده فروان بوده است.بی شک در کنار وجود شرایط طبیعی مساعد مانند آب و هوای مناسب ودشتهای حاصلخیز،وجود این مواد معدنینیز در سیر تاریخی تمدن ایران زمین بسیار اهمیت داشته است.در این مقاله کوشش بر این است تاسیر تاریخی معدنکاری را در فلات ایران از آغاز یکجا نشینی انسان در فلات ایران و پس از آن تاتشکیل تمدن های باستان تا آغاز دولت ماد مورد بررسی قرار گیرد. واژگان کلیدی: معدن کاری، عصر آهن، فلات ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - محاسبه پیوندهای پسین و پیشین مواد معدنی معادن ایران (کاربرد رهیافت داده ـ ستانده)
میر حسین موسوی فرید دهقانی آزاده روشن روان

چکیده هدف این مقاله رتبه بندی مواد معدنی معادن در حال بهره برداری ایران از طریق بررسی پیوندهای پسین و پیشین بخش ها می باشد. برای این منظور از جدول داده– ستانده بهنگام سال 1390 مرکز پژوهش های مجلس استفاده شده است. با محاسبه ضریب فزاینده تولید از طریق الگوی تقاضا چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله رتبه بندی مواد معدنی معادن در حال بهره برداری ایران از طریق بررسی پیوندهای پسین و پیشین بخش ها می باشد. برای این منظور از جدول داده– ستانده بهنگام سال 1390 مرکز پژوهش های مجلس استفاده شده است. با محاسبه ضریب فزاینده تولید از طریق الگوی تقاضامحور لئونتیف، تمامی بخش های معدنی ضریب فزاینده تولید بالاتر از یک داشتند. همچنین با محاسبه پیوند پیشین با استفاده از الگوی عرضه‌محورِ گش، ضریب فزاینده عرضه در تمام بخش های معدنی بالاست. با بررسی شاخص قدرت از طریق الگوی تقاضامحور راس موسن، بخش های ذغال سنگ و لینیت، ذغال سنگِ نارس و سنگ، ماسه و خاک رس با شاخص قدرت انتشار بزرگ تر از یک، پس از بخش کشاورزی، ساختمان و صنعت، به دلیل ارتباط بیش‌تری که با سایر بخش ها در زمینه خریدِ نهاده های واسطه ای برقرار می کنند، نسبت به میانگین کل فعالیت ها، اشتغال بیشتری را به همراه داشتند. از این لحاظ، سایر بخش های معدن جایگاهی در میان بخش های نخستین نداشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - اثرات توسعه بخش معدن و صنایع معدنی بر درآمد خانوارها و دولت در ایران
داوود بهبودی محمد مهدی برقی اسکویی رباب محمدی خانقاهی

چکیده هدف این مقاله بررسی اثرات افزایش سرمایه گذاری و بهره وری بخش معدن و صنایع معدنی بر درآمد خانوارها و دولت در ایران می باشد. برای این منظور از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا و ماتریس حسابداری اجتماعی ایران برای سال 1390 استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی اثرات افزایش سرمایه گذاری و بهره وری بخش معدن و صنایع معدنی بر درآمد خانوارها و دولت در ایران می باشد. برای این منظور از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا و ماتریس حسابداری اجتماعی ایران برای سال 1390 استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد افزایش سرمایه‌گذاری و بهره وری کل عوامل تولید در بخش معدن و صنایع معدنی، درآمد دولت و خانوارها را در هر دو گروه شهری و روستائی افزایش می دهد. افزون بر این، توسعه بخش معدن در ایران درآمد خانوارهای شهری را بیش از درآمد خانوارهای روستائی تحت تاثیر قرار می دهد. بر اساس نتایج، اتخاذ سیاست هایی جهت افزایش سرمایه گذاری و بهبود بهره وری کل عوامل تولید بخش معدن و صنایع معدنی از سوی سیاست‌گذاران کشور ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - عملکرد بتن متخلخل حاوی افزودنی جهت کاهش سیلاب شهری
احسان تیموری سید فرهاد موسوی حجت کرمی سعید فرزین

از جمله موارد دخالت بشر در محیط زیست، تغییرات قابل توجه در نفوذ ناپذیر نمودن بخش هایی از سطح زمین و به تبع آن تغییر در چرخه آب می باشد. بتن متخلخل نوع خاصی از بتن با تخلخل بالاست که با محیط زیست سازگار بوده و می توان از آن به عنوان یکی از روش های نفوذپذیر نمودن سطح زمین چکیده کامل

از جمله موارد دخالت بشر در محیط زیست، تغییرات قابل توجه در نفوذ ناپذیر نمودن بخش هایی از سطح زمین و به تبع آن تغییر در چرخه آب می باشد. بتن متخلخل نوع خاصی از بتن با تخلخل بالاست که با محیط زیست سازگار بوده و می توان از آن به عنوان یکی از روش های نفوذپذیر نمودن سطح زمین و کاهش حجم رواناب شهری استفاده نمود. در پژوهش آزمایشگاهی حاضر، به منظور بهبود عملکرد این نوع بتن، اثر اضافه کردن سبک دانه های پوکه معدنی و پرلیت (با اندازه 6/0 تا 2/1 میلی متر) و همچنین افزودن 10 % وزنی ریزدانه به نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، پارامترهای تأثیرگذار برای استفاده از بتن متخلخل در سیستم رواناب شهری نظیر مقاومت فشاری، ضریب نفوذپذیری و درصد تخلخل برای نمونه ها اندازه گیری شد. تحلیل نتایج آزمایشگاهی با استفاده از نرم افزار SAS 9.4 در سطح اطمینان 95 % برای تمامی نمونه ها انجام گردید. نتایج نشان داد که با افزودن ریزدانه به بتن متخلخل، مقاومت فشاری افزایش و ضریب نفوذپذیری و درصد تخلخل کاهش می یابد. افزودن سبک دانه پوکه معدنی نیز باعث افزایش مقاومت بتن متخلخل و کاهش ضریب نفوذپذیری و درصد تخلخل گردید. اما سبک دانه پرلیت، به دلیل وزن مخصوص کم، علاوه بر کاهش ضریب نفوذپذیری و در صد تخلخل، منجر به کاهش مقاومت فشاری در نمونه های بتن متخلخل نیز شد. به طور کلی، سبک دانه پوکه معدنی به دلیل داشتن وزن مخصوص بیشتر نسبت به پرلیت و همچنین داشتن فضای خالی بیشتر در ساختمان داخلی خود دارای عملکرد بهتری بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - بررسی آزمایشگاهی مشخصات مهندسی بتن حاوی پوزولان معدنی محلی براساس آزمونXRD و SEM
مجتبی رنگرزیان رحمت مدندوست رضا محجوب مهدی رفتاری

10.30495/civil.2022.694078

گرمایش کره زمین و تاثیرات ناشی از آن در محیط زیست، از بحرانهای پیش روی انسان است. یافتن راهی جهت کاهش عوامل تشدید کننده این گرمایش، در مدیریت و کنترل این بحران تاثیرگذار می‌باشد. از مهم‌ترین عوامل افزایش درجه حرارت اتمسفر، گازهای گلخانه‌ای هستند. کارخانجات تولید سیمان ب چکیده کامل

گرمایش کره زمین و تاثیرات ناشی از آن در محیط زیست، از بحرانهای پیش روی انسان است. یافتن راهی جهت کاهش عوامل تشدید کننده این گرمایش، در مدیریت و کنترل این بحران تاثیرگذار می‌باشد. از مهم‌ترین عوامل افزایش درجه حرارت اتمسفر، گازهای گلخانه‌ای هستند. کارخانجات تولید سیمان با انتشار مقادیر عمده CO2 نقش ویژه ای در افزودن این گاز در جوّ دارند. یافتن راهی جهت کاهش مصرف سیمان، می تواند گامی موثر در کنترل افزایش سالیانه دمای کره زمین باشد. دراین مطالعه بمنظور یافتن طرح بهینه جایگزینی پوزولان معدنی محلّی با بخشی از سیمان، دو طرح اختلاط با چهار گونه 5، 10، 15 و 20 درصد وزنی جایگزین بخشی از سیمان بتن گردید و آزمونهای مقاومت فشاری وکیفیت بتن درآنها مورد ارزیابی قرارگرفت. عناصر تشکیل دهنده بتن و تاثیر افزودن پوزولان معدنی محلی، توسط آزمون XRD و همچنین ریخت شناسی و رفتار ریزساختاری بتن توسط آزمایشSEM بررسی شد. نتایج نشان داد که بهترین میزان جایگزینی این پوزولان به سیمان دربتن، معادل 15درصد وزنی سیمان است و باعث افزایش 24 درصدی مقاومت فشاری نسبت به بتن سیمانی معمولی می‌شود. واکنش پوزولانی مطلوب باعث کاهش میزان Ca(OH)2 و CaCO3 در بتن شد. همچنین این پوزولان باعث کاهش منافذ، افزایش بهبود و یکپارچگی ناحیه انتقال سطحی (ITZ) در بتن در مقایسه با بتن سیمانی معمولی گردید. با توجه به اثرات این پوزولان در تقویت ساختار و کاهش مصرف سیمان در بتن، پوزولان معدنی محلی مورد مطالعه را می‌توان به عنوان ماده‌ی کاهنده سیمان با افزایش مقاومت در بتن و دوستدار محیط‌زیست معرفی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - غنی سازی آرد گندم با نسبتهای مختلف پودر بذر گیاه دارویی رازیانه به منظور افزایش ارزش تغذیه ای نان
منیژه حیدری مهراب یادگاری زریر سعیدی هومان مولوی

10.30495/jfst.2019.543848

اکثر نان‌های تولیدی کشور از کیفیت پایین تغذیه‌ای برخوردارند. غنی سازی نان با گیاهان دارویی یک روش جدید به منظور بهبود ارزش تغذیه‌ای آن است. هدف از این تحقیق دستیابی به ترکیب مناسبی از مخلوط پودر دانه رازیانه به منظور غنی‌سازی آرد گندم از نظر مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها چکیده کامل

اکثر نان‌های تولیدی کشور از کیفیت پایین تغذیه‌ای برخوردارند. غنی سازی نان با گیاهان دارویی یک روش جدید به منظور بهبود ارزش تغذیه‌ای آن است. هدف از این تحقیق دستیابی به ترکیب مناسبی از مخلوط پودر دانه رازیانه به منظور غنی‌سازی آرد گندم از نظر مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها بود. برای این منظور، 100 گرم آرد سفید با نسبت‌های مختلفی از پودر رازیانه شامل 3، 5، 7، 10، و 15 گرم مخلوط گردید. خواص فیزیکی (‌حجم، حجم ویژه)، مشخصات بافتی (‌سختی، قابلیت جویدن، فنریت، چسبندگی)، عناصر معدنی (‌روی، منگنز، مس، آهن، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، فسفر و نیتروژن)، میزان فنول و فعالیت آنتی‌اکسیدانی بررسی شد. براساس نتایج به دست آمده بین تیمارها از نظر تمامی صفات مورد اندازه‌گیری در سطح 5 درصد اختلاف معنی‌داری دیده ‌شد. با افزایش نسبت پودر بذر رازیانه (10درصد) حجم (2/203 سانتی‌متر مکعب) و حجم ویژه (6/1 سانتی‌متر مکعب بر گرم) کاهش و میزان نیروی لازم برای نفوذ در نمونه‌ها افزایش (2/585) و بافت سفت‌تر و متراکم‌تر شد. مقایسه خواص آنتی‌اکسیدانی نشان داد که با افزایش نسبت پودر دانه رازیانه (15درصد) خواص آنتی‌اکسیدانی (6/27) و میزان فنول (89/160) تیمارها افزایش یافت. با توجه به نتایج به دست‌آمده مخلوط 5 درصد پودر دانه رازیانه و آرد گندم برای غنی‌سازی آرد، قابل توصیه می‌باشد. این ترکیب ضمن داشتن خواص فیزیکی و بافتی مطلوب، مزایای قابل توجهی از قبیل غنی شدن آرد گندم و نان تولید شده از نظر مواد معدنی (منگنز آرد خالص: 1/34 و مخلوط 5 درصد پودر رازیانه: 3/106)، آنتی‌اکسیدان‌ها (آرد خاص: 96/8 و مخلوط 5درصد پودر رازیانه: 17/14) و محتوای فنول (آرد خالص: 7/75 مخلوط 5درصد پودر رازیانه: 8/111) را داراست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد
سید محمود میرابوالقاسمی بهابادی حسن بیک محمدی محمد حسین رامشت

چکیده توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری ارزیابی اثرات این الگوی چکیده کامل

چکیده توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری ارزیابی اثرات این الگوی توسعه و پروژه‌ها به مسئله‌ای مغفول بدل شد. در همین راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های برنامه‌ریزی راهبردی، به‌دنبال جست‌وجوی راهبردهای متناسب برای کاهش اثرات منفی این الگوی توسعه و پروژه‌ها می‌باشد. این پژوهش از منظر ماهیت در رده پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای و از منظر روش در رده پژوهش‌های توصیفی- تحلیلی قرار دارد که با استفاده از مدل SWOT و QSPM به برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد مبادرت نموده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد از منظر برنامه‌ریزی راهبردی، محدوده پژوهش در موقعیت تهاجمی قرار دارد. در این موقعیت با اجرای راهبردهای متناسب باید کوشش شود با استفاده از نقاط قوت از فرصت‌های خارجی بهره‌برداری کند. در همین راستا راهبرد مناسب در زمینه توسعه پایدار در منطقه، بهره‌گیری از طرح‌های اشتغال‌زا و استفاده از توان و پتانسیل مجتمع چادرملو با تکیه بر نیروهای بومی و افراد آسیب‌دیده بر اثر خشکسالی می‌باشد که در کنار راهبردهای مکمل و تکمیلی می‌تواند توسعه‌ای مناسب را در پی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - The New Progresses in Trace Mineral Requirements of Broilers, a Review
ب. نویدشاد م. محمدرضائی م. زارعی ر. ولی زاده س. کرامتی ف. رضائی ص. جباری ر. کچوئی پ. اسمائیل نسب

Since 1994 till today a few up to date have been made on the NRC (1994) recommendations for trace mineral requirements of broilers. The high prevalence of skeletal disorders in modern broilers could be a consequence of the uncoordinated growth rate and mineral nutrition چکیده کامل

Since 1994 till today a few up to date have been made on the NRC (1994) recommendations for trace mineral requirements of broilers. The high prevalence of skeletal disorders in modern broilers could be a consequence of the uncoordinated growth rate and mineral nutrition. The commercial companies of broiler production often use a huge safety margin of trace minerals in feed formulation, which will result in trace mineral excretion into the environment. There are differences in the commercially recommended levels of dietary trace element between commercial strains of broilers and all of them are different from NRC (1994) recommendations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - New Synbiotic-Mineral Complex in Lactating Cows’ Diets to Improve Their Productivity and Milk Composition
آ.اف. گورلوو آ.آی. بلیااِو م.آی. اسلوژنکینا ن.آی. مسولووا ای.ی. زلوبینا آ.وی. راندلین ای.ی. بُندارکووا ب.آ. شرستیوک

The aim of this study was to investigate the effectiveness of a new experimental complex in diets of lactating cows. The scientific and economic experiments were conducted in conditions of a large industrial complex for milk production from cows of Holstein breed (Russi چکیده کامل

The aim of this study was to investigate the effectiveness of a new experimental complex in diets of lactating cows. The scientific and economic experiments were conducted in conditions of a large industrial complex for milk production from cows of Holstein breed (Russia). Four groups of Holstein cows (third calving), 20 animals each, were formed to conduct an analog method research. The cows in the control group were fed with a basal diet. The cows in other groups were fed with the experimental complex at various doses. All indices have been determined by wide-known methods, such as extracting, capillary electrophoresis, chromatography, quantitative titrimetry, atomic-emission spectrometry and others. To synthesize milk, the organisms of cows in experimental groups spent more digested nitrogen on the average by 14.85%; nitrogen excreted from the bodies of cows with urine was less on average by 4.13%. The increase in milk production averaged 3.8%. In comparison with the control group, the cows of experimental groups had higher content of dry matter in milk on average by 0.4%; fat by 0.17%; and protein by 0.1% (including α-lactalbumin by 31.8% and β-lactoglobulin by 36.6%). The milk protein in experimental groups contained more essential amino acids on average by 9.83%, and the milk fat contained more unsaturated fatty acids on average by 1.46%. The milk in experimental groups was noted for a high content of vitamins (on average by 16.3%, compared with the control group), in particular B2 by 10.8%, B9 by 28.6% and D3 by 39.8%. In addition, the weight fraction of trace elements in milk has been found to increase, i.e., calcium by 17.3%, iodine by 36.4%, potassium by 20.6%, magnesium by 18.5%, manganese by 66.7%, phosphorus by 20.3% and silicon by 54.2%. The increase in the milk productivity of cows and higher fat content in milk made it possible to increase the sale profit of 1 ton of milk on average by 12% and increase the level of profitability of production by 6.5%. The study performed has reliably proved that the proposed premix promoted nutrient availability and digestibility, improved digestibility of feeds and their effective consumption, improved blood hematology, increased milk production and improved the milk composition, which led to an increase in the profitability of production. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - Effects of the Parenteral Administration of Cobalt, Copper and Iron in Late Pregnancy on Ewe Hematology and Lamb Vigour
م.ع. نوروزیان م. ملاکی ع.ا. خادم

The present study was conducted to evaluate the effect of parenteral supplementation of cobalt, copper and iron in late pregnancy on ewe hematology parameters and lamb vigour. Twenty ewes were allocated to one of two groups (n=10). In the test group, on day 120 ofpregna چکیده کامل

The present study was conducted to evaluate the effect of parenteral supplementation of cobalt, copper and iron in late pregnancy on ewe hematology parameters and lamb vigour. Twenty ewes were allocated to one of two groups (n=10). In the test group, on day 120 ofpregnancy, cobalt, copper and iron were injected at a dose of 0.1 mL/kg BW (Fercobsang, France, cobalt gluconate 5 mg/100 mL, copper gluconate 0.5 mg/100 mLand ferrous citrate 1000 mg/100 mL). Ewes in the control group received equal amounts of normal saline as placebo. Group had no significant effect on ewe hematological parameters (P>0.05).There were no significant effects of parenteral mineral supplementation on lamb birth weight, rectal temperature and weaning weight after birth. Lamb viabilities are reported as scores as these gave a true representation of the effects of treatment on underlying measurements. However, there were no differences between groups in lamb vigour and sucking assistance score. It seems that using of additional trace elements in late pregnancy could be effective only in deficiency situations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - Plantain Ash Enhances Dietary Mineral Elements Absorption in Pullets
آی.سی. اوکلی سی.ام. نوگو آی.اف. اُتوک آ.آ. اُمد آی.پی. اوگبوو اِن.اُ. آلادی وی.ام.اُ. اُکرُ ام.ان. اُپارا سی. اِزما ام.سی. یوچگبو بی.یو. اِکنیم جی.آ. آنیانو ان.جی. اُکیودو آ.بی.آی. یوددیبی اف.ان. مادوبویک

Generally, only a fraction of the mineral ingested by an animal is effectively absorbed, while most are bound to other components such as fibre and then excreted. In this study, faecal mineral composition differentials were used as indicators of mineral uptake by pullet چکیده کامل

Generally, only a fraction of the mineral ingested by an animal is effectively absorbed, while most are bound to other components such as fibre and then excreted. In this study, faecal mineral composition differentials were used as indicators of mineral uptake by pullets supplemented varying levels of plantain ash in their daily rations for nine weeks. Plantain stalk and root base samples were collected, sun dried and ashed to produce plantain stalk ash (PSA) and root base ash (PRA), respectively. Ninety six (96) day old Isa Brown pullets were reared to 15 weeks of age and thereafter divided into 2 major groups of 48 birds each. Each group was divided into 4 subgroups of 12 birds each and each subgroup divided into three replicates giving four birds per replicate in a completely randomized design. The PSA and PRA were fed to the pullets as mineral supplements to commercial grower from the 15th to 18th week (4 wk) and layer mashes from the 19th to 24th week (6 wk) at the rate 0, 1, 2 and 3 g per kg body weight so that one group received PSA and the other PRA. In each case, the zero supplementation served as control. At the 9th week of feeding, faecal samples were collected from the groups, dried in the sun and analyzed for their mineral compositions by atomic absorption spectrophotometry. Among the macro minerals, both PSA and PRA supplementation resulted in reductions in the faecal concentrations of K and Mg, with increasing supplementation level, resulting in further reduction of faecal content of these minerals. Mg showed highly significant (P<0.05, P<0.01) regression effects for PSA and PRA, respectively. Reductions in faecal Ni and Fe concentrations were high (47.62 and 79.19%) across 1 g/kg body weight (BW) PSA and PRA supplementations, while it was 83.33% for Mn at the same 1 g/kg BW PRA supplementation. Ni (PSA) and Cr (PSA and PRA) values were significant (P<0.10) for regression effects, implying that the faecal values of these minerals could be predicted from any given quantity of plantain ash using the regression equations. PRA supplementations resulted in increasing faecal content of the two heavy metals, that is, lead and cadmium, indicating selective poor intestinal absorption of these. Plantain ash could serve as potential sources of absorbable mineral supplements and also could improve mineral uptake from commercial diets offered to pullets. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - Effect of Supplementation with Different Proportion of Concentrate Mixture and Untreated or Calcium Hydroxide Treated Acacia toritilis Leaves on Feed Intake, Digestibility, Nutrient Retention and Rumen Fermentation Parameters of Arsi-Bale Goats Fed Rhodes Grass Hay Basal Diet
م. بایسا ت. نگس آ. تولرا

An experiment was conducted to examine the effect of replacing a concentrate supplement with untreated or calcium hydroxide (3% w/w) treated Acacia toritlis leaves in Rhodes grass (Chloris gayana) hay basal diets on feed intake, digestibility, nutrient retention and rum چکیده کامل

An experiment was conducted to examine the effect of replacing a concentrate supplement with untreated or calcium hydroxide (3% w/w) treated Acacia toritlis leaves in Rhodes grass (Chloris gayana) hay basal diets on feed intake, digestibility, nutrient retention and rumen fermentation parameters of 54 yearling male goats of Arsi-Bale breed (body wt of 13.78 ± 1.9 kg and 12 months old). The experiment was conducted for 84 days in a 2 × 5 factorial design (factor 1: alkali treatment of leaves (treated or untreated) and factor 2: five levels of leaves in concentrate mixture). The treatment diets were: UL-0: hay + 300 g concentrate mixture; UL-25: hay + 225 g concentrate and 75 g untreated dried leaves, UL-50: hay + 150 g concentrate and 150 g untreated dried leaves; UL-75: hay + 75 g concentrate and 225 g untreated dried leaves; UL-100: hay + 300 g untreated dried leaves; TL-0: hay + 300 g concentrate; TL-25: hay + 225 g concentrate and 75 g treated dried leaves; TL-50: hay + 150 g concentrate and 150 g dried treated leaves; TL-75: hay + 75 g concentrate and 225 g treated dried leave and TL-100: hay + 300 g treated dried leaves. Both Ca(OH)2 treatment and partial replacement of the concentrate mixture by Acacia leaf meal (ALM) significantly (P<0.05) reduced ether extract (EE), total phenolics (TP), total tannins (TT) and CT contents of the diets. Whereas, dietary concentrations of ash, acid detergent fibre (ADF), acid detergent lignin (ADL) and calcium (Ca); intakes of dry matter (DM), crude protein (CP), neutral detergent fibre (NDF), nitrogen, Ca and P; digestibility of DM, organic matter (OM), CP and NDF; concentration of rumen ammonia nitrogen and pH of the rumen fluid were significantly (P<0.05) increased by the alkali treatment and partial replacements. In general comparable results of intake, digestibility and balances of nutrients were observed when concentrate ration in the diets was replaced by treated ALM at 75% and untreated 50% in order of importance against untreated leaf meals. It is concluded that partial replacement of acacia leaf meals in the concentrate mixture combined with calcium hydroxide treatment at 75% level gave maximum benefits to goats than other levels of untreated or treated leaves. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - Investigation of Differences in Biochemical and Mineral Composition of Urine between Pregnant and Non-Pregnant Crossbred Dairy Cattle
م.م. خان اس. پراساد اف.آ. خان اچ.پ. گوپتا

Dairy farmers have been longing for simple and economical methods of early pregnancy diagnosis. Urine based biochemical and mineral assays could be one of those methods, owing to the ease of sample collection and relatively simple and economical assays involved. However چکیده کامل

Dairy farmers have been longing for simple and economical methods of early pregnancy diagnosis. Urine based biochemical and mineral assays could be one of those methods, owing to the ease of sample collection and relatively simple and economical assays involved. However, basic information on changes in urinary composition during early pregnancy in cattle is lacking. This study was designed to evaluate the differences in biochemical and mineral composition of urine between pregnant and non-pregnant dairy cattle. Urine samples were obtained from crossbred dairy cows, classified retrospectively as pregnant or non-pregnant (n=12 in each group), based on transrectal palpation and ultrasonography at 60 days post insemination, and assayed for glucose, total protein, calcium, phosphorus, magnesium, iron, zinc and copper. Sampling was done every 3 days beginning on the day of insemination (d 0) until d 27. Analysis of data on concentrations of the various variables between pregnant and non-pregnant cows indicated significant (P<0.05) differences in urinary concentrations of total protein, glucose, calcium, phosphorus, iron, zinc and copper between the two groups at one or more of the sampling days. Moreover, within each group, there were significant differences in concentrations of the studied components across various days of the estrous cycle or pregnancy. Results of the present study indicate marked quantitative differences in biochemical and mineral composition of urine between pregnant and non-pregnant cattle. This information can serve as a basis for devising simple, easy-to-use and cost effective pregnancy diagnosis kits for use in dairy cattle. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - The Investigation on Interaction between Two Hepatic Enzymes and some Minerals in Broiler Chickens
A. Moharrery

The objectives of this study were to determinethe interactions between two hepatic enzymes and some minerals in the liver of broiler chickens. The study was performed with male and female from 1 to 56 days of age of broiler chickens. Malic acid was added to the water an چکیده کامل

The objectives of this study were to determinethe interactions between two hepatic enzymes and some minerals in the liver of broiler chickens. The study was performed with male and female from 1 to 56 days of age of broiler chickens. Malic acid was added to the water and offered to chickens freely from the start to the end of the experiment with constant concentration. The treatments consisted on zero (as a control), 0.05, 0.10 and 0.15% of malic acid which dissolved in water and given to them in waterer pan. The chicks were slaughter on 56 days old and liver enzymes including malate dehydrogenase (MDH) and isocitrate dehydrogenase (IDH) were measured on liver extract along with some mineral in dried liver. No significant difference (P>0.05) was observed between treatments for weight gain. Liver MDH activity did not show any significant difference, but IDH activity was increased (P<0.05) by malic acid consumption. Male chicks showed a 28% higher IDH-NADP activity in their liver compared to female chicks (P<0.05). Zinc and iron showed significant correlation with MDH and IDH, respectively. No significant negative correlation (P>0.05) was observed among mineral concentration in the chick liver and selenium concentration in the liver. However, it was found a significant positive correlation with concentration of lead, magnesium, nickel, manganese, mercury and cobalt in the chicken liver (P<0.05). In conclusion, malic acid administration to the water of chickens resulted in a linear accumulation of iron into the liver of them, butthere was not foundother mineral accumulation in this organ. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - Effect of Different Levels of Mineral and Vitamin Premix on Laying Hens Performance during the First Laying Phase
A. Nobakht

An experiment was conducted to evaluate the effects of different levels of mineral and vitamin premix on performance and egg traits of laying hens from 37 to 49 weeks of age. Two hundred and forty laying hens (Hy-Line W-36 strain) were randomly assigned to 5 dietary tre چکیده کامل

An experiment was conducted to evaluate the effects of different levels of mineral and vitamin premix on performance and egg traits of laying hens from 37 to 49 weeks of age. Two hundred and forty laying hens (Hy-Line W-36 strain) were randomly assigned to 5 dietary treatments of four replicates each with 12 hens per replicate). The levels of mineral and vitamin premixes in the experiment were 0, 0.15, 0.25 (as recommended by manufacturer), 0.35 and 0.45% of diets and fed to laying hens for 12 weeks. The results showed that the supplementation of different concentration of mineral and vitamin premix improved (P>0.05) the performance of laying hens. The highest percentage of egg production (83.48), the highest amount of egg mass (47.89 g), the best feed conversion (ratio2.09 g:g) and the lowest price for production per kilogram of (6760 Rials) were observed in group fed: 0.45% of mineral and vitamin premix. Different levels of dietary mineral and vitamin premix did not affect the eggs weight, the amount of daily feed intake and egg traits of laying hens. The overall results of the present study indicate that during the first phase of egg production in laying hens, increasing the levels of dietary mineral and vitamin premix up to 0.45% can improve the performance and reduce the feed cost of egg production. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - بررسی تغییرات عنصر کادمیوم در آب های مختلف متأثر از معدن مس سرچشمه
سیدشاهین آقامیرزاده فاطمه گنجه ای زاده روحانی حمزه سعیدیان کامران گنجه ای زاده

با توجه به منشاء وجود عناصر سنگین، معادن و استخراج آنها و فاضلابهای حاصل از آنها میتواند نقش مهمی در آلوده کردن محیط زیست توسط این عناصر داشته باشد. در این تحقیق به بررسی آلودگی آب در مسیر رودخانه شور، برخی چاه و قنوات پرداخته شده است و تغییرات عنصر کادمیوم در آبهای سطح چکیده کامل

با توجه به منشاء وجود عناصر سنگین، معادن و استخراج آنها و فاضلابهای حاصل از آنها میتواند نقش مهمی در آلوده کردن محیط زیست توسط این عناصر داشته باشد. در این تحقیق به بررسی آلودگی آب در مسیر رودخانه شور، برخی چاه و قنوات پرداخته شده است و تغییرات عنصر کادمیوم در آبهای سطحی و زیر زمینی منطقه بررسی شد. سپس مقایسه آماری و تهیه نقشه های اولیه و نقشه های پراکنش آلودگی کادمیوم در آب رودخانه شور، چند قنات و چاه در حوزه آبخیز رودخانه در دو فصل پرآب و کم آب مقایسه گردیدند. مقایسه آماری نمونه های آب رودخانه و چاه و قنوات در دو فصل تر و خشک به روش t-test انجام شد. نتایج نشان داد با توجه به میزان زیاد کادمیوم آب های سطحی و زیر زمینی حوزه آبخیز سر چشمه، بنابراین همه این آبها برای آشامیدن مناسب نیستند و با توجه به اینکه کادمیوم از فلزات سمی، خطرناک و سرطان‌زای موجود در محیط زیست است می تواند خطرات جبران ناپذیری را برای سلامتی انسان و حتی احشام به وجود آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی احترام سازمانی در شرکت صنعتی و معدنی گل گهر
حسین صداقت محمدعلی نیکبخش علی اصغر عباسی اسفجیر حدیث شهسواری

زمینه و هدف: احساس احترام، مکانیزمی بازخوردی برای رشد محسوب می شود، اما فقدان آن مانعی است جدی بر سر راه رشد فردی و سازمانی. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی احترام سازمانی در شرکت شرکت معدنی و صنعتی گل گهر می باشد.روش بررسی: روش تحلیل تم در این پژوهش اس چکیده کامل

زمینه و هدف: احساس احترام، مکانیزمی بازخوردی برای رشد محسوب می شود، اما فقدان آن مانعی است جدی بر سر راه رشد فردی و سازمانی. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی احترام سازمانی در شرکت شرکت معدنی و صنعتی گل گهر می باشد.روش بررسی: روش تحلیل تم در این پژوهش استفاده شد. جامعه آماری، کارشناسان ارشد شرکت صنعتی و معدنی گل گهر می باشند که بصورت نمونه گیری هدفمند تعداد 41 خبره انتخاب شدند و مصاحبه ها نیمه ساختار یافته بود. پس از ترسیم درخت تصمیم، پرسشنامه مقایسات زوجی تهیه و از طریق نرم افزار Expert Choice اولویت بندی عوامل موثر بر احترام سازمانی بدست آمد. یافته ها: طبق یافته ها، 3 عامل اصلی در قالب عوامل مدیریتی، عوامل زمینه ای و عوامل مدیریت منابع انسانی به ترتیب اولویت و 7 عامل فرعی در قالب حمایت مدیران، مشوق های مالی، مشارکت کارکنان، توانمندسازی کارکنان، خدمات رفاهی، توجه به ایمنی وسلامت، و توجه به اخلاقیات به ترتیب اولویت و 37 عامل اولیه شناسایی شدند.نتیجه گیری: احترام در محیط کار به عنوان یک محرک قدرتمند سبب بهبود نتایج فردی و جمعی در سازمان می شود، از این رو، این نوع رفتار و نهادینه کردن آن در سازمان باید مورد توجه مدیران صنعتی قرار بگیرد.واژه های کلیدی: عوامل کلیدی، احترام سازمانی، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - ارائه یک اندیس جدید به منظور ارزیابی قابلیت مکانیزاسیون لایه های زغالی معدن زغال سنگ طزره
سیدمهدی حسینی رضا میکائیل سیدعلی اکبر حسینی محمد عطایی

از مهم ترین اهداف مکانیزاسیون، می توان به کاهش هزینههای استخراج، تعداد کارگاههای استخراج، پیشرفت سریعتر معدنکاری، افزایش تولید، معدن کاری با پرسنل کمتر و ایمنی بالاتر اشاره نمود. مهمترین عوامل تأثیرگذار بر قابلیت مکانیزاسیون لایه زغالسنگ، ضخامت، شیب، یکنواختی، کیفیت سنگ چکیده کامل

از مهم ترین اهداف مکانیزاسیون، می توان به کاهش هزینههای استخراج، تعداد کارگاههای استخراج، پیشرفت سریعتر معدنکاری، افزایش تولید، معدن کاری با پرسنل کمتر و ایمنی بالاتر اشاره نمود. مهمترین عوامل تأثیرگذار بر قابلیت مکانیزاسیون لایه زغالسنگ، ضخامت، شیب، یکنواختی، کیفیت سنگ سقف و کف لایه می باشد. هدف از این پژوهش، ارائه شاخصی جدید جهت ازریابی قابلیت مکانیزاسیون لایه های زغالی بر اساس عوامل ذکر شده می باشد. با استفاده از این شاخص میتوان قابلیت مکانیزاسیون لایههای زغالی را در پنج کلاس خیلیبالا، بالا، متوسط، کم و خیلیکم طبقهبندی نمود. در این پژوهش، قابلیت مکانیزاسیون لایههای زغالی معدن طزره، با استفاده از این شاخص مورد ارزیابی قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - اکتشاف ذخایر طلای هیدروترمال با استفاده از انواع عملگرهای فازی در محیط GIS در منطقه تربت حیدریه
حسین شاهی ابوالقاسم کامکار روحانی

یکی از روش های تهیه نقشه پتانسیل معدنی به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geography information system, GIS)، استفاده از روش منطق فازی است. منطق فازی، یکی از روش های متکی بر دانش است. به کمک این روش، ب هویژه در مواردی که اندی سهای معدنی و کان یسازی محدود باشند، بر اساس نظر چکیده کامل

یکی از روش های تهیه نقشه پتانسیل معدنی به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geography information system, GIS)، استفاده از روش منطق فازی است. منطق فازی، یکی از روش های متکی بر دانش است. به کمک این روش، ب هویژه در مواردی که اندی سهای معدنی و کان یسازی محدود باشند، بر اساس نظر کارشناس و با اختصاص ضرایب و وزن های منطقی به لایه های اطلاعاتی، می توان به نتایج قابل قبولی دست یافت. در این پژوهش، به منظور تهیه نقشه پتانسیل معدنی مطلوب طلای هیدروترمال در منطقه تربت حیدریه در استان خراسان رضوی، از روش منطق فازی بر روی داد ه های آلتراسیونی حاصل از تصاویر ماهواره ای، ژئوفیزیک هوایی، زمین شناسی، ساختاری و ژئوشیمیایی رسوبات آبراه ه ای استفاده شد . در ادامه، مناطق احتمالی کانی زایی به ترتیب اولویت بر روی نقشه مشخص شدند. وجود اندیس ها و رگه های اصلی کانی سازی منطقه در این محدوده ها، نشان دهنده ی کارآمد بودن این روش است. در نهایت، نتایج حاصل از 5 عملگر روش فازی نیز با یکدیگر مقایسه شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - نقش سیستم شکستگی ها در شرایط بارگذاری لرزه ای بر ناپایداری دیواره غربی معدن مس سرچشمه
عباس کنگی محسن پورکرمانی سمیه میرزایی

در معدن مس سرچشمه شرایط هندسی سنگ برداری، وضعیت آب زیرزمینی، ویژگ یهای مکانیکی سنگ، خصوصیات فیزیکی و هندسی شکستگی ها و راستای نفوذ دایک ها سبب شده دیواره های معدن از نظر پایداری رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهند. مجموع این خصوصیات نامناسب ترین شرایط پایداری را برای دیوا چکیده کامل

در معدن مس سرچشمه شرایط هندسی سنگ برداری، وضعیت آب زیرزمینی، ویژگ یهای مکانیکی سنگ، خصوصیات فیزیکی و هندسی شکستگی ها و راستای نفوذ دایک ها سبب شده دیواره های معدن از نظر پایداری رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهند. مجموع این خصوصیات نامناسب ترین شرایط پایداری را برای دیواره غربی معدن فراهم نموده است. به علاوه نفوذ دایک های گرانودیوریتی در بخش غربی معدن مس سرچشمه تغییرات اساسی در ابعاد، فرم توده معدنی، کان یسازی، هیدروژئولوژی و رفتار ژئومکانیکی تود هسنگ ایجاد نموده است. راستای شمالی جنوبی این دایک های نفوذی، سبب شده اغلب آن ها به موازات دیواره غربی امتداد یافته و پتانسیل ناپایداری این بخش را تشدید نمایند. وضعیت خاص سیستم شکستگی ها نسبت به سطح سنگ برداری در دیواره غربی معدن شرایطی را ایجاد نموده که درصورت رویداد زمین لرزه با شتاب افقی g 24/0 دیواره های با شیب بیش از 50 درجه ناپایدار گردیده و توده های بزرگ سنگ بصورت صفحه ای با درزه های کششی لغزش کنند. در چنین شرایطی ظهور ریزش های گوه ای با ابعاد کوچک در راستای فصل مشترک دو دسته بلوک B2 و B3 دور از انتظار نیست. همچنین پتانسیل لغزش های دایره ای بر روی واریز هها و سن گهای به شدت خرد شده این بخش از معدن وجود دارد. ویژگی های مکانیکی واریزه ها به گونه ای است که در شرایط بارگذاری لرز های دامنه های با شیب بیش از 20 درجه ناپایدار می شود. بنابراین درصورت رویداد زمین لرزه مبنای طرح (DBL) با شتاب گرانش افقی برابر g 24/0، ناپایدار یهای گسترده از نوع لغزش صفحه ای، گو های در توده سنگی و لغزش های دایره ای بر روی واریزه ها و سنگ های به شدت خرد شده حاصل خواهد شد. این لغزش ها خسارات زیادی را به همراه خواهد داشت و عملیات بهر هبرداری از ماده معدنی در اعماق بیشتر را با مشکل روبرو می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - پیش بینی میزان بولدر تولید شده حاصل از انفجار با استفاده از رگرسیون چند متغیره- مطالعه موردی: معدن سنگ آهن گل گهر
مجید غیاثی حامد شمس الدینی محسن طاهری مقدر اسحاق پورزمانی

تولید بولدر یکی از عواقب انفجار نامناسب در معادن روباز است. وجود بولدرها ضرورت انجام انفجار ثانویه، کاهش بازدهی سیستم بارگیری- باربری، کاهش کیفیت محصول تولیدی و به طورکلی افزایش هزینه های تولید را به همراه دارد. از این رو شناسایی پارامترهای موثر بر خردایش و در نظر داشتن چکیده کامل

تولید بولدر یکی از عواقب انفجار نامناسب در معادن روباز است. وجود بولدرها ضرورت انجام انفجار ثانویه، کاهش بازدهی سیستم بارگیری- باربری، کاهش کیفیت محصول تولیدی و به طورکلی افزایش هزینه های تولید را به همراه دارد. از این رو شناسایی پارامترهای موثر بر خردایش و در نظر داشتن آنها در مرحله طراحی الگوی انفجاری اهمیت ویژه ای دارد. در این تحقیق ارتباط بین حجم بولدر تولید شده به حجم پترن انفجار شده (VB/Vp) و پارامترهای طراحی، زمین شناسی و ژئومکانیکی با استفاده از تحلیل رگرسیون مشخص شده است. در این راستا یک پایگاه داده بر اساس ۳۳ انفجار انجام شده در معدن شماره یک گل گهر، ایجاد شد. در این پایگاه داده، بارسنگ، فاصله داری چال ها، ضریب سفتی، گل گذاری، خرج ویژه، مقاومت فشاری تک محوره سنگ بکر، چگالی سنگ و فاصله داری درزه ها به عنوان پارامترهای تاثیرگذار و مقدار VB/Vp به عنوان پارامتر تاثیرپذیر وارد شد و براساس آن انواع مدل های رگرسیون خطی و غیر خطی بین پارامترهای ورودی و خروجی ساخته شد. ارزیابی عملکرد مدل های مختلف نشان داد که مدل خطی بهترین عملکرد را برای پیش بینی VB/Vp دارد. با توجه به نتایج بدست آمده از آنالیز حساسیت، پارامترهای ژئومکانیکی و زمین شناسی (فاصله داری درزه ها، مقاومت فشاری تک محوره سنگ بکر) بیشترین تاثیر را بر VB/Vp دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - بازیابی نقره از سد باطله معدن آهنگران به روش فروشویی
امیر مجتهدی اصغر عزیزی محمد کارآموزیان

امکان بازیابی نقره از سد باطله معدن آهنگران با عوامل متفاوت فروشویی شامل سولفوریک اسید، نیتریک اسید، هیدروکلریدریک اسید و سدیم سیانید رقیق موردبررسی قرار گرفت. تأثیر غلظت اسیدهای معدنی نشان داد که بهترین بازیابی نقره با هیدروکلریدریک اسید 6 مولار، سولفوریک اسید 4 مولار چکیده کامل

امکان بازیابی نقره از سد باطله معدن آهنگران با عوامل متفاوت فروشویی شامل سولفوریک اسید، نیتریک اسید، هیدروکلریدریک اسید و سدیم سیانید رقیق موردبررسی قرار گرفت. تأثیر غلظت اسیدهای معدنی نشان داد که بهترین بازیابی نقره با هیدروکلریدریک اسید 6 مولار، سولفوریک اسید 4 مولار و نیتریک اسید 5 مولار و در زمان فروشویی 90 دقیقه به‌دست می‌آید. افزایش بیشتر غلظت اسیدهای سولفوریک و هیدروکلریدریک تأثیر چندانی برافزایش بازیابی نقره نداشت. همچنین، نقش عامل اکسیدکننده H2O2 نیز بر بازیابی نقره موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیش‌ترین بازیابی نقره با سولفوریک اسید در غلظت 2 مولار هیدروژن پراکسید به‌دست می‌آید و پس‌ازآن با افزایش غلظت هیدروژن پراکسید بازیابی کاهش می‌یابد. افزون‌بر این، از روش طراحی آماری آزمایش‌ها برای بررسی عامل‌های مهم بر بازیابی نقره با استفاده از سدیم سیانید استفاده شد. نتایج نشان داد که از میان عامل‌های اصلی، درصد جامد و از بین تأثیر متقابل عامل‌ها، اثر متقابل درصد جامد و pH بیش‌ترین تأثیر را بر نرخ استخراج نقره داشته‌اند. بیش‌ترین بازیابی نقره (58/16 درصد) با استفاده سدیم سیانید تحت شرایط 11~pH، درصد جامد 20، اندازه ذره‌های 75 میکرون (200 مش)، 0/1158 گرم بر تن سدیم سیانید و مدت زمان فروشویی 4 ساعت به‌دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - به‌کارگیری پرکننده‌های بر پایه ارتو سیلیکات در ساخت آمیزه‌های لاستیکی تایر خودرو به‌منظور کاهش پدیده حرارت
شیما شفیعی سعید تقوایی فرشته مطیعی

با توجه به اثرات مخرب دوده به‌عنوان پرکننده غالب در آمیزه‌های لاستیکی بر روی محیط‌زیست و همچنین افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی در تایرهای ساخته شده با این پرکننده، در این پژوهش از پرکننده معدنی با پایه سیلیکاتی که از معادن داخل ایران به دست آمد به‌عنوان جایگزین بخشی از دوده چکیده کامل

با توجه به اثرات مخرب دوده به‌عنوان پرکننده غالب در آمیزه‌های لاستیکی بر روی محیط‌زیست و همچنین افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی در تایرهای ساخته شده با این پرکننده، در این پژوهش از پرکننده معدنی با پایه سیلیکاتی که از معادن داخل ایران به دست آمد به‌عنوان جایگزین بخشی از دوده (30%) استفاده شد. اندازه ذرات بر اساس روش تفرق دینامیک نور (DLS) اندازه‌گیری و به‌منظور بررسی گروه‌های عاملی پرکننده معدنی روش IR (فروسرخ) به کار گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که ویژگی‌های رئولوژی آمیزه‌های پرشده با پرکننده معدنی بر پایه سیلیکاتی از شرایط خوبی در مقایسه با آمیزه مرجع برخوردارند. اما نکته قابل‌توجه که از روی نمودار DMTA (آنالیز حرارتی مکانیکی و دینامیکی) به دست می‌آید، افت قابل‌توجه tanδ (ضریب اتلاف) در دمای C° ۷۰ مربوط به آمیزه پرشده با پرکننده معدنی در مقایسه با آمیزه مرجع (پرشده با دوده) است که بیانگر کاهش حرارت اندوزی در آمیزه با tanδ کوچک‌تر (آمیزه پرشده با پرکننده سیلیکاتی) است. به‌بیان‌دیگر، تایرهای ساخته شده با این پرکننده به دلیل حرارت اندوزی پایین‌تر مصرف سوخت کمتری را خواهند داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - تهیه سبز نانوذره‌های نقره بر پایه کلسیت با عصاره برگ گیاه بیدمشک و بررسی فعالیت کاتالیستی آن در حذف رنگ‌ها
اکبر رستمی ورتونی لیلا رستمی

در این پژوهش، نانوذره‌های نقره (Ag NPs) با استفاده از عصاره برگ بیدمشک (Salix aegyptiaca) به‌عنوان عامل کاهنده و پایدارکننده، بر سطح نمونه معدنی کلسیت (CaCO3) قرار گرفتند. تبدیل یون‌های +Ag به Ag NPs در یک مدت کوتاه در دمای اتاق انجام شد. بستر کلسیت و نانوچندسازه نقره آ چکیده کامل

در این پژوهش، نانوذره‌های نقره (Ag NPs) با استفاده از عصاره برگ بیدمشک (Salix aegyptiaca) به‌عنوان عامل کاهنده و پایدارکننده، بر سطح نمونه معدنی کلسیت (CaCO3) قرار گرفتند. تبدیل یون‌های +Ag به Ag NPs در یک مدت کوتاه در دمای اتاق انجام شد. بستر کلسیت و نانوچندسازه نقره آن (Ag NPs/Calcite) با استفاده از روش‌های طیف‌سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، فرابنفش-مریی (UV-Vis)، پراش پرتو ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی گسیل میدانی (FESEM) کوپل‌شده با طیف‌سنجی تفکیک انرژی (EDS) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) شناسایی شدند. پیک‌های پهن بین450 تا 500 نانومتر در طیف‌های فرابنفش-مریی نانوذره‌های نقره و نانوچندسازه Ag NPs/Calcite به پلاسمای سطحی نانوذره‌های نقره نسبت داده می‌شود. با توجه به تصویر TEM، میانگین اندازه نانوذره‌های نقره بر سطح کلسیت حدود 11 نانومتر بود. در حضور نانوچندسازه Ag NPs/Calcite، واکنش کاهش کاتالیستی رنگ‌های متیل‌اورانژ (MO)، متیلن‌بلو (MB) و رودامین B(RhB) در زمان کوتاهی انجام شد و کاتالیست مورد نظر بدون از دست دادن قابل&lrm;توجه فعالیتش، سه بار بازیابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - تحلیل کارکرد اسطوره‌ای معدن‌الدرر شمس‌الدین محمد مرشدی، براساس نظریة جوزف کمپبل
رامین محرمی ثریا کریمی مهین پناهی

10.30495/mmlq.2021.680949

بسیاری از مضامین معدن‌الدرر منطبق با مفاهیم اساطیری است و باورهای اساطیری نقش بارزی در شکل‌گیری مطالب این تذکرة عرفانی دارد. این پژوهش به روش تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی تجربة عرفانی و مراحل سیر و سلوک شیخ حاجی ناصرالدین عمر مرشدی بر مبنای نظریة جوزف کمپبل پرداخته است. هدف چکیده کامل

بسیاری از مضامین معدن‌الدرر منطبق با مفاهیم اساطیری است و باورهای اساطیری نقش بارزی در شکل‌گیری مطالب این تذکرة عرفانی دارد. این پژوهش به روش تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی تجربة عرفانی و مراحل سیر و سلوک شیخ حاجی ناصرالدین عمر مرشدی بر مبنای نظریة جوزف کمپبل پرداخته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان سنخیّت مضامین معدن‌الدرر با نظریة جوزف کمپبل و موارد انطباق عرفان با اسطوره است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که قداست اسطوره‌ای قهرمان معدن‌الدرر، همانند ایزدان و دیرینه‌الگوها است. مطابق با نظریة تک‌اسطورة کمپبل، سفر قهرمان معدن‌الدرر در سه مرحلة: عزیمت، تشرف و بازگشت قابل تبیین است. شیخ مرشدی به عنوای قهرمان جستجوگر برای تحقق فردانیت، سفر انفسی خود را با ندای آهو آغاز، و با گذر از آستان و خروج از زهدان غار، تولدی دوباره را تجربه می‌کند و با گذراندن آیین تشرف و بازگشت، به تجلّی مقدّس دست می‌یابد. در پایان سفر انفسی، قهرمان به مقامی فراتر از تضادها دست می‌یابد و خداوند در همه چیز برای او متجلی می‌شود. شیخ مرشدی در تجربة عرفانی خود، الگوهای اساطیری را تکرار می‌کند. بسیاری از حکایت‌های معدن‌الدرر با مؤلفه‌های سفر قهرمان کمپبل همخوانی دارد و تنها در برخی از مؤلفه‌ها جابه‌جایی دیده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - تعیین ارزش غذایی و عناصر معدنی در جلبک قرمز Hypnea flagelliformis در سواحل بندر عباس، خلیج فارس
شیلا صفاییان کامبیز لاریجانی مریم طالب زاده شاهرخ شعبانی

در این تحقیق ترکیبات شیمیایی (پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر و خاکستر) و عناصر معدنی (Fe، Mg، Ca، K، Na، I، P، Se، Mn، Zn، Cu) در جلبک قرمز Hypnea flagelliformis سواحل بندر عباس در دو فصل زمستان 1389 و بهار1390 در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار چکیده کامل

در این تحقیق ترکیبات شیمیایی (پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر و خاکستر) و عناصر معدنی (Fe، Mg، Ca، K، Na، I، P، Se، Mn، Zn، Cu) در جلبک قرمز Hypnea flagelliformis سواحل بندر عباس در دو فصل زمستان 1389 و بهار1390 در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار انرژی در 100 گرم جلبک قرمز H. flagelliformis در فصل بهار برابر 962/179کیلو کالری و در فصل زمستان برابر872/169کیلو کالری بود. آنالیز ترکیبات شیمیایی گونه مزبور میزان میانگین پروتئین، کربوهیدرات، چربی، فیبر وخاکستر را در فصل زمستان به ترتیب برابر (0283/0366/15)، (12037/0851/25)، (0351/05566/0)، (0045/0976/0) و (040/0873/14) درصد وزن خشک نشان داد. همچنین در فصل بهار میزان میانگین این ترکیبات به ترتیب برابر (0045/0851/17)، (025/03003/26)، (0057/03733/0)، (052/0177/1) و (0416/0263/15) درصد وزن خشک به دست آمد. بیشترین میزان پروتئین، کربوهیدرات و فیبر جلبک،در فصل بهار بدست آمد. آنالیز نمونه‌ها و تعیین عناصر معدنی گونه H.flagelliformis مقادیر عناصر مختلف را در فصل زمستان به شرح زیر نشان داد: Fe (1527/076/290)، Mg (516/26/1286)، Ca (577/06/2618)، K (776/09/1638)، Na (081/23/1854)، I (27495/0338/6)،P (351/03/56)، Se (3605/07/44)، Mn(305/094/4)، Zn (208/016/2) و Cu (0251/016/1) میلی گرم در 100 گرم ماده خشک بود. همچنین میزان میانگین این عناصر در جلبک فصل بهار به ترتیب Fe (891/29/233)،Mg (21028)،Ca(516/23/4356)، K (631/56/1977)، Na (577/066/2898)، I (05715/016/7)، P(3/06/53)، Se (2/07/40)،Mn (02/005/8)،Zn (173/02/5) وCu (0378/043/1) میلی گرم در 100 گرم ماده خشک بود. نتایج آزمون T-test نشان داد اختلاف معنی‌داری بین میانگین‌های ترکیبات شیمیایی، ماکروالمان‌ها و میکروالمان‌ها در دو فصل زمستان و بهاروجود دارد )01/ 0(P<. میانگین‌های عناصر کلسیم و ید در دو فصل اختلاف معنی‌داری را نشان نداد )01/0 (P >. با توجه به بالا بودن میزان عناصر ید، سلنیوم، آهن، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم و نتایج به دست آمده از آنالیز ترکیبات شیمیایی، Hypnea flagelliformis شاید بتواند به عنوان یکی از انواع مکمل‌های غذایی، ارائه و معرفی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - تغییرات شیمیایی عناصر و املاح معدنی جلبک قهوه ای Padina boergesenii در ساحل قشم
شیلا صفاییان محمد هادی گیویان راد شیوا فرزادمنش

در این تحقیق خاکستر، پروتئین، فیبر، چربی، کربوهیدرات و عناصر معدنی(Na ,Ca ,K ,Fe ,Mn ,Mg ,Zn ,Cu ,Co ,Se فسفر، ید) در گونه Padinaboergeseniiساحل جزیره قشم در خلیج فارسدر طی فصل های زمستان 1389 و بهار 1390 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارزش غذایی جلبک قهوه ای P چکیده کامل

در این تحقیق خاکستر، پروتئین، فیبر، چربی، کربوهیدرات و عناصر معدنی(Na ,Ca ,K ,Fe ,Mn ,Mg ,Zn ,Cu ,Co ,Se فسفر، ید) در گونه Padinaboergeseniiساحل جزیره قشم در خلیج فارسدر طی فصل های زمستان 1389 و بهار 1390 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارزش غذایی جلبک قهوه ای Padinaboergesenii در فصل بهار 37/114 کیلوکالری و در زمستان 208/154 کیلوکالری بوده است. نتایج آنالیز شیمیایی نمونه های جلبک مزبور بیانگر این مطلب است که در بهار مقادیر پروتئین 015/0 ± 26/12 درصد، خاکستر 01/0± 28/13درصد، کربوهیدرات 634/5 ± 97/25درصد، چربی 036/0± 14/0درصد و فیبر 709/0 ± 67/4 درصد وزن خشک بوده، این مقادیر در زمستان برای پروتئین 042/0 ± 63/12درصد، برای خاکستر 01/0 ± 14/11درصد، برای کربوهیدرات 649/0 ± 24/15درصد، برای چربی032/0 ± 32/0درصد و برای فیبر 112/0 ± 8/3 درصد وزن خشک بود. اختلاف بین میانگین درصد پروتئین، چربی، خاکستر و کربوهیدرات این گونه در فصول بهار و زمستان معنی دار است(05/0≥P) و اختلاف بین میانگین های فیبر آن درفصول ذکر شده معنی دار نمی باشد (05/0≤P). آنالیز ترکیب های معدنی جلبک مزبور بیانگر این مطلب است که در بهار مقادیر آهن 85/19 ± 333/1160، کلسیم 799/29 ± 7554، سدیم 958/1646 ± 74/10874، پتاسیم 679/692 ± 6/10594، منیزیم 015/11 ± 33/5569، سلنیوم 9 ± 572 میلی گرم در کیلو گرم و این مقادیر در زمستان به ترتیب 59/224 ± 667/2265، 87/60 ± 93/7820، 426/1032 ± 8728، 992/602 ± 97/4612، 212/154 ± 33/6805، 047/14 ± 526 میلی گرم در کیلو گرم می باشد، بنابراین می توان گفت پتاسیم، سدیم و سلنیوم، در فصل بهار مقادیر بالاتری نسبت به زمستان دارند، اختلاف بین میانگین های پتاسیم، آهن، کلسیم، منیزیم و سلنیوم در جلبک مزبور در دو فصل زمستان و بهار معنی دار است (05/0≥P) و اختلاف بین میانگین های سدیم در دو فصل زمستان و بهار معنی دار نیست (05/0≤ P). لذا طبق نتایج بدست آمده مقادیر ترکیب های شیمیایی و معدنی به ویژه درصد پروتئین و میزان سلنیوم، کلسیم و پتاسیم احتمالأ بتوان از جلبک قهوه ای Padinaboergeseniiبه عنوان کاندیدای مکمل غذایی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - مسئولیت کارفرما در حوادث ناشی از فعالیت های معدنی بر مبنای قانون مسئولیت مدنی
امیر خواجه زاده

در حال حاضر هیچ فعالیت اجتماعی را نمی‌توان یافت که مسئولیت مدنی در آن نقشی نداشته باشد و از جمله مواردی که می‌توان به حضور مسئولیت مدنی و قوانین مربوط به آن اشاره نمود، حوادث ناشی از کار در معدن است. چرا که وقوع حوادث ناشی از کار در معدن اجتناب‌ناپذیر است، پس اینکه مسئو چکیده کامل

در حال حاضر هیچ فعالیت اجتماعی را نمی‌توان یافت که مسئولیت مدنی در آن نقشی نداشته باشد و از جمله مواردی که می‌توان به حضور مسئولیت مدنی و قوانین مربوط به آن اشاره نمود، حوادث ناشی از کار در معدن است. چرا که وقوع حوادث ناشی از کار در معدن اجتناب‌ناپذیر است، پس اینکه مسئول حادثه در معدن کیست و به چه میزان در وقوع حادثه نقش داشته، بسیار مهم است. ماده 12 قانون مسئولیت مدنی مصوب سال 1339 برای اولین بار احکام خاصی در مورد مسئولیت کارفرما ناشی از خساراتی که به اشخاص ثالث وارد می‌شود، مقرر نمود. عده‌ای از حقوقدانان که تحت تأثیر حقوق اروپا بوده‌اند بدون توجه به نظام حقوقی اسلامی مبنای تقصیر را به عنوان اصل پذیرفتندودر مقابل عده‌ای از حقوقدانان نیز مبنای مسئولیت مدنی کارفرما را نظریه خطر می‌دانستند. این مقاله حکایت از آن دارد که مبنای مسئولیت مدنی کارفرما در برابر شخص ثالث نه فرض تقصیر است نه نظریه خطر؛ بلکه با توجه به ظرفیت های موجود در فقه و حقوق ایران مبتنی بر نظریه تضمین حق است. قانون کار ایران، آیین نامه حفاظت فنی کار و همچنین آیین‌نامه ایمنی در معادن دارای برخی مقررات حمایتی است و این حمایت برای طرف ضعیف، یعنی کارگر در نظر گرفته شده است. در این مقاله به بررسی مسئولیت کارفرما در حوادث ناشی از فعالیت های معدنی پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - مقایسه اثر سرمایه گذاری خصوصی و دولتی بر رشد بخش‌های اقتصادی ایران
سکینه صفری

در این بررسی به منظور مقایسه آثار سرمایه گذاریهای انجام شده توسط بخشهای دولتی و خصوصی در بخشهای کشاورزی،صنعت و معدن و خدمات از مدل رشد نئو کلاسیک وروش اطلاعات ادغام شده،استفاده گردیده است.معیار به کاررفته در رابطه با کارائی،بهره وری نهایی سرمایه در دو بخش خصوصی و دولتی چکیده کامل

در این بررسی به منظور مقایسه آثار سرمایه گذاریهای انجام شده توسط بخشهای دولتی و خصوصی در بخشهای کشاورزی،صنعت و معدن و خدمات از مدل رشد نئو کلاسیک وروش اطلاعات ادغام شده،استفاده گردیده است.معیار به کاررفته در رابطه با کارائی،بهره وری نهایی سرمایه در دو بخش خصوصی و دولتی می باشد.نتایج حاکی از ان است که در دوره مورد نظر رشد ارزش افزوده در دو بخش صنعت . معدن و خدمات از سرمایه گذاری بخش خصوصی در این دوره منتفع گردیده اند و در مجموع بهره وری نهایی سرمایه در بخش خصوصی بالاتر از بخش دولتی است که ادامه روند خصوصی سازی را در کشور تئجیه پذیر نشان می دهد. ه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - ارائه مدل ارزیابی و رتبه بندی عملکرد بخش بازرسی سازمانهای صنعت، معدن وتجارت کشور مبتنی بر رویکرد فازی
مهدی رجبیون مهناز آهنگری

10.30495/mlseo.2023.701490

موضوع کیفیت خدمات و هدفمند سازی بازرسی‌ها در جلوگیری از تخلفات اقتصادی، همواره به عنوان یکی از محورهای کلیدی ارزیابی عملکرد بخش بازرسی سازمانهای صنعت، معدن و تجارت کشور مدنظر وزارت صمت شناخته می‌شود. اما به دلایلی نظیر پیچیدگی، گستردگی و تنوع وظایف استانها در بخش تنظیم چکیده کامل

موضوع کیفیت خدمات و هدفمند سازی بازرسی‌ها در جلوگیری از تخلفات اقتصادی، همواره به عنوان یکی از محورهای کلیدی ارزیابی عملکرد بخش بازرسی سازمانهای صنعت، معدن و تجارت کشور مدنظر وزارت صمت شناخته می‌شود. اما به دلایلی نظیر پیچیدگی، گستردگی و تنوع وظایف استانها در بخش تنظیم بازار و از طرفی نبود یک مدلی جامع برای ارزیابی عملکرد بازرسی استانها که نتایج آن مورد قبول اکثر خبرگان حوزه نظارت و بازرسی باشد، به عنوان یکی از چالش‌های پیش روی نظام ارزیابی وزارت صمت کشور طی سالهای اخیر مطرح بوده است. هدف از این مقاله ارائه و عملیاتی نمودن مدلی جامع و فراگیر برای ارزیابی و رتبه بندی عملکرد بخش بازرسی سازمان‌های صنعت ، معدن و تجارت استانها با رویکرد فازی است. جهت نیل به این موضوع سعی برآن شد با در پیش گرفتن رویکرد خبره محور و بهره گیری از مدلهای تصمیم گیری چند شاخصه فازی، مناسب ترین مدل برای ارزیابی و رتبه بندی عملکرد بخش بازرسی استانها ارائه گردد. براساس نتایج تحقیق، شاخص‌های کلان بازرسی در قالب 19 شاخص و مدل ترکیبی روش آنتروپی و روش شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) به عنوان مناسب ترین مدل برای ارزیابی و رتبه بندی عملکرد بخش بازرسی استانها معرفی گردید.جهت سنجش کارایی مدل پیشنهادی، استانهای کشور براساس عملکرد سالانه بخش بازرسی، رتبه بندی و سپس نتایج استخراج شده مورد راست آزمایی خبرگان حوزه نظارت و بازرسی وزارت صمت قرارگرفته و موارد تایید گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - تأثیر تناوب محصولات مختلف با برنج در شرایط کاربرد نیتروژن و تقسیط آن بر رشد و عملکرد محصول
سجاد رضایی نوپاشانی هاشم امین پناه

به منظور بررسی تأثیر نوع محصول قبل از برنج، مقدار نیتروژن و نحوه تقسیط آن بر رشد و عملکرد برنج (Oryza sativa L.)، رقم هاشمی، آزمایشی در منطقه صومعه‌سرا، استان گیلان، در سال 1393 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عام چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر نوع محصول قبل از برنج، مقدار نیتروژن و نحوه تقسیط آن بر رشد و عملکرد برنج (Oryza sativa L.)، رقم هاشمی، آزمایشی در منطقه صومعه‌سرا، استان گیلان، در سال 1393 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی شامل سه سطح محصول قبل از برنج ]آیش (شاهد)، باقلا و شبدر برسیم[ بود. سه سطح کود نیتروژنه (50، 75 و 100% از مقدار کود شیمیایی نیتروژن توصیه شده که به ترتیب برابر با 50، 75 و 100 کیلوگرم اوره در هکتار بود) و سه سطح تقسیط کود نیتروژن (100% در زمان نشاکاری،100% در زمان پنجه‌زنی و 50% در زمان نشاکاری و 50% بقیه در زمان آغاز رشد زایشی) به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد شلتوک تحت تأثیر محصول قبل از برنج و مقدار نیتروژن قرار گرفت، در حالی که نحوه تقسیط نیتروژن اثر معنی‌داری بر عملکرد شلتوک نداشت. حداکثر عملکرد شلتوک (8/4142 کیلوگرم در هکتار) با کشت برنج پس از شبدر برسیم و حداقل آن (3494 کیلوگرم در هکتار) با کاشت برنج پس از باقلا حاصل شد. افزایش مصرف نیتروژن از 50 به 75 کیلوگرم اوره در هکتار سبب افزایش معنی‌دار عملکرد شلتوک به میزان هشت درصد گردید، درحالی‌که مصرف بیشتر نیتروژن سبب افزایش معنی‌دار عملکرد شلتوک نگردید. بر اساس نتایج این آزمایش، حداکثر عملکرد شلتوک با کشت برنج پس از شبدر برسیم و مصرف 75 کیلوگرم اوره به میزان 8/4142 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - ارزش غذایی گونه‌های Halocnemum strobilaceum (Pall.) M. Bieb. وHalostachys caspica (Pall.) C. A. Meyer در مراحل مختلف فنولوژی (مطالعه موردی: مراتع شمال غرب استان گلستان)
مجید شریفی راد غلامعلی حشمتی محمد باقر باقریه نجار

این تحقیق، به منظور تعیین ارزش غذایی گونه های Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica و مطالعه اثرات مراحل مختلف فنولوژیک (رشد رویشی، گلدهی، بذر دهی) بر میزان ترکیبات شیمیایی این دو گونه انجام گرفت. نتایج نشان داد پروتئین خام، ADF، NDF، DDM، میزان خاکستر، EE، ME، چکیده کامل

این تحقیق، به منظور تعیین ارزش غذایی گونه های Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica و مطالعه اثرات مراحل مختلف فنولوژیک (رشد رویشی، گلدهی، بذر دهی) بر میزان ترکیبات شیمیایی این دو گونه انجام گرفت. نتایج نشان داد پروتئین خام، ADF، NDF، DDM، میزان خاکستر، EE، ME، DMI، RFV، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، فسفر، مس، روی، آهن و منگنز در مراحل مختلف رشد تفاوت معنی داری با هم داشت (05/0P<). با افزایش رشد، مقدار ADF و NDF افزایش و مقدار پروتئین خام، DDM، DMI، انرژی متابولیسمی و RFV در هر دو گونه به طور معنی داری کاهش یافت(05/0P<). نتایج نشان داد که در هر سه مرحله فنولوژیکی کیفیت علوفه گونه H. caspica همواره بهتر از گونه H. strobilaceum بود (RFV: H. caspica> H. strobilaceum). همچنین نتایج نشان داد که میزان سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، مس، آهن، منگنز این گونه ها در مراحل مختلف رشد، بیشتر از حد بحرانی برای نشخوارکنندگان بود اما میزان فسفر و روی آنها کمتر از حد بحرانی بود. به طورکلی عناصر معدنی دو گونه، نیاز دام به همه عناصر به جز دو عنصر فسفر و روی را تأمین می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - بررسی تأثیر برخی خصوصیات خاک بر استقرار گونه گز در سدهای باطله کارخانه فرآوری سنگ آهن در بافق
عبدالحسین رضائی پور باغدر مجید صادقی نیا محمد حسین حکیمی حمیدرضا عظیم زاده

کشف روابط بین پوشش گیاهی و خاک از موارد مهم تعیین محل‌های مناسب برای احیا و مدیریت منابع و بوم‌سازگان‌ها می‌باشد. به منظور آگاهی از تأثیر برخی خصوصیات خاک بر پراکنش گونه گز مستقر شده در سدهای پر شده از باطله‌های کارخانه فرآوری سنگ آهن در بافق، اطلاعات تاج‌پوشش و تراکم گ چکیده کامل

کشف روابط بین پوشش گیاهی و خاک از موارد مهم تعیین محل‌های مناسب برای احیا و مدیریت منابع و بوم‌سازگان‌ها می‌باشد. به منظور آگاهی از تأثیر برخی خصوصیات خاک بر پراکنش گونه گز مستقر شده در سدهای پر شده از باطله‌های کارخانه فرآوری سنگ آهن در بافق، اطلاعات تاج‌پوشش و تراکم گیاهان در سه سد پر شده از باطله پس از پایان آبگیری برداشت شد. پس از حفر 12 پروفیل (هر سد 4 پروفیل) به صورت کاملاً تصادفی، پارامترهای توزیع دانه‌بندی خاک (درصد رس، سیلت و شن)، درصد ماده آلی، آهک، گچ، pH، EC، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، فسفر، نیترات، نیتروژن کل و SAR در آزمایشگاه تعیین گردید. نتایج حاصل از آزمون کروسکال- والیس نشان داد که سه سد در عمق اول از نظر خصوصیات نیترات، منیزیم، سدیم، SAR و EC و در عمق دوم از نظر آهک، منیزیم، سدیم، پتاسیم، SAR و EC دارای اختلاف معنی‌دار می‌باشد. آنالیز مؤلفه‌های اصلی روی 32 متغیر نشان داد که مؤلفه اصلی اول شامل EC در عمق دوم، نیترات در عمق اول و دوم، فسفر در عمق دوم، شن و سیلت در عمق دوم، رس در عمق اول، SAR در عمق دوم، گچ در عمق اول و کلسیم، سدیم، منیزیم و پتاسیم در عمق دوم 6/56 درصد و مؤلفه اصلی دوم شامل متغیرهای EC در عمق اول، فسفر در عمق اول،آهک در عمق دوم، کربن آلی در عمق اول ، نیتروژن کل در عمق دوم، سیلت در عمق اول، رس در عمق دوم و کلسیم، منیزیم و پتاسیم در عمق اول 3/43 درصد از تغییرات را توجیه می‌کنند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد وجود مقدار بیشتر کلسیم، سیلت و کربن آلی در عمق اول و نیتروژن کل و آهک در عمق دوم موجب پراکنش بیشتر گونه گز گردیده است و نیز وجود مقدار بیشتر هدایت الکتریکی، فسفر، منیزیم و پتاسیم در عمق اول و رس در عمق دوم موجب پراکنش ضعیف گونه گز در سدهای باطله کارخانه فرآوری گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - مطالعه درصدهای مختلف آنزیم آلکالاز بر ویژگی‏های پروتئین هیدرولیز شده ضایعات ماهی کپور نقره ‏ای
طیبه دهاز مهدی زارعی هدی جاسمیان فرد

هدف از تحقیق حاضر، بررسی درصدهای مختلف آنزیم آلکالاز بر ویژگی های پروتئین هیدرولیز شده ضایعات ماهی کپور نقره ای (Hypophthalmichthys molitrix) می باشد. برای این منظور، پروتئین های هیدرولیز شده با استفاده از درصدهای مختلف آنزیم آلکالاز (به ترتیب 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد مقدار چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر، بررسی درصدهای مختلف آنزیم آلکالاز بر ویژگی های پروتئین هیدرولیز شده ضایعات ماهی کپور نقره ای (Hypophthalmichthys molitrix) می باشد. برای این منظور، پروتئین های هیدرولیز شده با استفاده از درصدهای مختلف آنزیم آلکالاز (به ترتیب 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد مقدار پروتئین نمونه، آنزیم به ارلن مایر حاوی نمونه ها افزوده شد)تولید شد و آزمایش های اندازه گیری مقدار پروتئین کل، رطوبت، چربی، خاکستر، پروتئین محلول، اندازه گیری درجه هیدرولیز، بازیافت نیتروژنی، مقادیر عناصر معدنی و شاخص های رنگ سنجی (روشنایی، قرمزی و زردی) بر نمونه های تولیدی انجام گرفت. طبق نتایج حاصل، با افزایش درصد آنزیم به سوبسترا مقادیر رطوبت، چربی، بازیافت نیتروژنی و شاخص قرمزی افزایش و مقادیر خاکستر، شاخص روشنایی و زردی دچار کاهش شدند. بطور کلی، با افزایش درصد آنزیم آلکالاز نسبت به سوبسترا، تا یک مقدار مشخص که در این تحقیق 5/1 درصد آنزیم بود، مقدار درجه هیدرولیز افزایش می یابد اما پس از آن، افزایش بیشتر در مقدار آنزیم منجر به کاهش درجه هیدرولیز و اثر منفی بر سایر آزمایش های دیگر شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - ارزیابی عملکرد ضد خوردگی پوشش اپوکسی استر در حضور نسل جدید رنگدانه‌های هیبریدی تشکیل یافته از عصاره گل‌گاوزبان و استات روی
امیرسالار دهقانی مهدی طباطبایی ,وحید ابوئی مهریزی

در این مطالعه تأثیر رنگ‌دانه آلی/معدنی هیبریدی بر پایه عصاره گل‌گاوزبان و استات روی بر خواص خوردگی پوشش اپوکسی استر بررسی شد. نتایج طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیایی (EIS) نشان داد که خوردگی فولاد به‌طور قابل‌توجهی در محلول کلرید در حضور رنگ‌دانه هیبریدی ممانعت می‌شود. نتا چکیده کامل

در این مطالعه تأثیر رنگ‌دانه آلی/معدنی هیبریدی بر پایه عصاره گل‌گاوزبان و استات روی بر خواص خوردگی پوشش اپوکسی استر بررسی شد. نتایج طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیایی (EIS) نشان داد که خوردگی فولاد به‌طور قابل‌توجهی در محلول کلرید در حضور رنگ‌دانه هیبریدی ممانعت می‌شود. نتایج به‌دست‌آمده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، طیف‌سنجی اشعه ایکس فوتوالکترون (XPS)، طیف‌سنجی مادون‌قرمز تبدیل فوریه (FTIR)، آزمون طیف‌سنج مرئی فرابنفش (UV-Vis) و زاویه تماس استاتیک تشکیل کی‌لیت‌ها و کمپلکس‌های بازدارنده خوردگی در ساختار رنگ‌دانه را تائید کرد. نتایج نشان داد حضور رنگ‌دانه هیبریدی نه تنها سدی در برابر نفوذ عوامل خورنده بود، بلکه خواص بازدارندگی فعال پوشش اپوکسی استر را نیز به‌طور مؤثری افزایش داد. بازده بازدارندگی % 3/89 همین نکته را نشان می‌دهد. مقدار امپدانس فرکانس پایین پوشش اپوکسی استر در غیاب و حضور رنگ‌دانه هیبریدی به ترتیب از MΩ cm2 344 به MΩ cm2 6056 افزایش یافت. این پارامتر پس از 45 روز برای نمونه خام و حاوی رنگدانه به ترتیب MΩ cm2 2/4 و MΩ cm2 200 محاسبه شد که نشان‌دهنده نقش رنگ‌دانه در افزایش عملکرد سدی پوشش است. افزایش مقاومت کلی معادل Ω cm2 16343 پوشش اپوکسی استر حاوی رنگ‌دانه با خراش مصنوعی نقش بازدارندگی فعال رنگ‌دانه هیبریدی را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - اهمیت مواد معدنی در تغذیه گونه‌های پرورشی اصلی صنعت میگو (مقاله مروری)
مسلم شریفی نیا

10.22034/ascij.2023.1978553.1460

وجود مواد معدنی در غذای آبزیان به علت نقش حیاتی آنها در فعالیت های بدنی ضروری می باشد. میگوهای خانواده پنائیده آبزیان ارزشمندی هستند که به صورت گسترده در آب‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری زندگی می کنند و بیش از نیمی از تولید ناخالص میگو در جهان را به خود اختصاص می دهند. هدف چکیده کامل

وجود مواد معدنی در غذای آبزیان به علت نقش حیاتی آنها در فعالیت های بدنی ضروری می باشد. میگوهای خانواده پنائیده آبزیان ارزشمندی هستند که به صورت گسترده در آب‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری زندگی می کنند و بیش از نیمی از تولید ناخالص میگو در جهان را به خود اختصاص می دهند. هدف از مطالعه پیش رو بررسی دانش و اطلاعات موجود در زمینه تغذیه معدنی در میگوهای خانواده پنائیده می باشد. همچنین مطالعه حاضر به بررسی چگونگی تاثیر محیط آبی و چرخه زندگی میگو بر نیازها و نقش مواد معدنی در سلامت میگو خواهد پرداخت. علاوه بر موارد ذکر شده در این بررسی روش‌های تامین مواد معدنی میگوها از طریق آب یا خوراک و یا استفاده از مکمل های معدنی در جیره غذایی مورد بحث قرار گرفته‌اند. نتایج بررسی مطالعات مختلف نشان داد که برآورد نیاز رژیم غذایی برای اکثر مواد معدنی در گونه های اصلی پرورش میگو (Penaeus vannamei، Penaeus monodon و Penaeus japonicus) گسترده است و برخی از مواد معدنی ضروری مورد مطالعه قرار نگرفته اند. به علاوه، در زمینه الزامات مواد معدنی مهم مانند آهن، منگنز، سلنیوم و روی و همچنین سایر مواد معدنی کمیاب برای گونه های غالب میگوی پرورشی، اطلاعات جامع و کافی وجود ندارد و حتی در برخی موارد اصلا اطلاعاتی موجود نمی باشد. به عنوان مثال الزامات درشت مغذی منیزیم در مورد گونه P. monodon هنوز تایید نشده است. بطور کلی می توان نتیجه گیری کرد که دانش بیشتری برای شناخت نیازهای معدنی در مراحل مختلف زندگی میگوهای پرورشی، از جمله مراحل بحرانی پوست اندازی مورد نیاز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - اثر تغذیه منابع مختلف مکمل روی بر تولید تخم مرغ، غلظت هورمون‌های جنسی و روی سرم خون مرغ مادر گوشتی
مهدی جعفری مهرداد ایرانی وحید رضایی پور

10.22034/ascij.2022.1944265.1339

این مطالعه به منظور بررسی اثرات تغذیه منابع مختلف روی بر تولید تخم مرغ، غلظت هورمون‌های جنسی و روی سرم خون گله مرغ مادر گوشتی سویه راس 308 انجام شد. تعداد 200 قطعه پرنده در 4 تیمار و 5 تکرار و 10 قطعه پرنده در هر واحد آزمایشی در سن 45 هفتگی در قالب طرح کاملاً تصادفی مور چکیده کامل

این مطالعه به منظور بررسی اثرات تغذیه منابع مختلف روی بر تولید تخم مرغ، غلظت هورمون‌های جنسی و روی سرم خون گله مرغ مادر گوشتی سویه راس 308 انجام شد. تعداد 200 قطعه پرنده در 4 تیمار و 5 تکرار و 10 قطعه پرنده در هر واحد آزمایشی در سن 45 هفتگی در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه‌های آزمایشی شامل 1-پرندگان تغذیه شده با جیره پایه بدون افزودن مکمل روی، 2-پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی 110 میلی‌گرم در هر کیلوگرم روی سولفاته (Znso4)، 3-پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی 110 میلی‌گرم در هر کیلوگرم روی آلی (Zinc-amino acid) و 4- پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی 110 میلی‌گرم در هر کیلوگرم روی هیدروکسی (Zn5 (OH)2 Cl2 H2O) بودند. در این تحقیق صفات تولید تخم‌مرغ و همچنین غلظت روی، استروژن و پروژسترون سرم خون پرندگان آزمایشی در هفته‌های 32 و 45 آزمایش بررسی شد. نتایج تولید تخم مرغ نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>p ). بیشترین و کمترین سطح تولید به ترتیب در تیمار حاوی مکمل روی آلی و شاهد مشاهده شد. غلظت روی سرم خون در هفته‌های 32 و 45 آزمایش بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی‌داری داشت (05/0>p ). بیشترین و کمترین غلظت روی سرم خون به ترتیب در تیمار حاوی روی آلی و شاهد مشاهده شد. تفاوت معنی‌داری در غلظت روی سرم خون جوجه‌های گوشتی مشاهده نشد. نتایج غلظت استروژن و پروژسترون سرم خون نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>p ). بیشترین و کمترین غلظت هورمون‌های جنسی به ترتیب در تیمار حاوی مکمل روی آلی و تیمار شاهد بود. نتیجه کلی تحقیق نشان داد استفاده از مکمل روی آلی در جیره مرغ مادر گوشتی باعث افزایش معنی‌دار سطح سرمی روی و نیز هورمون‌های جنسی شد. همچنین، مکمل روی آلی به طور معنی‌داری تولید تخم مرغ را در پرندگان مورد مطالعه بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - تأثیر فرمول بهینه مکمل معدنی بر برخی فاکتورهای ایمنی قزل‏آلای رنگین‏کمان (Oncorhynchus mykiss)
پویان بهمن هومن رجبی اسلامی مهدی سلطانی

ارتقای سیستم ایمنی و افزایش رشد و بازماندگی ماهیان در مراحل اولیه زندگی از اصلی ترین نیازهای پرورش دهندگان می باشد. به همین منظور آزمایشی برای مشخص کردن تأثیر مکمل معدنی بر میزان بقا ماهیان و بررسی برخی از متغییرهای ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان(Oncorhynchusmykiss) در چکیده کامل

ارتقای سیستم ایمنی و افزایش رشد و بازماندگی ماهیان در مراحل اولیه زندگی از اصلی ترین نیازهای پرورش دهندگان می باشد. به همین منظور آزمایشی برای مشخص کردن تأثیر مکمل معدنی بر میزان بقا ماهیان و بررسی برخی از متغییرهای ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان(Oncorhynchusmykiss) در مزرعه پرورش ماهی طبرستان واقع در آمل طراحی شد. این مکمل حاوی 8 ماده معدنی روی، ید، مس، کبالت، منگنز، منیزیم، سلنیوم و آهن بود. شش جیره غذایی حاوی مقادیر مختلف مکمل مواد معدنی شامل مقادیر 2، 3 و 4 درصد از مکمل معدنی تیمار 1 طراحی شد. تعداد 700 بچه ماهی با وزن ابتدایی1 ±40 گرم به 6 تیمار و 3 تکرار تقسیم شدند و تعداد 40 عدد بچه ماهی به صورت تصادفی در هر فضای آزمایشی قرار گرفتند. بچه ماهیان 12 هفته از طریق جیره های غذایی تغذیه شدند. در همه آزمایش های انجام شده تیمار شاهد دارای پایین ترین میزان در متغیرهای ایمنی ماهی بود. نتایج نشان داد که میزان بقای بچه ماهیان در همه تیمارهای آزمایشی برابر 100 درصد بوده است و هیچ اختلال ظاهری نظیر تغییر سرپوش آبششی، شنای غیرعادی همراه انحنای افقی و عمودی ستون فقرات در بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان در طی 12 هفته دوره پرورش مشاهده نشد. همچنین، تفاوت معنی داری بین پروتئین کل، هماتوکریت، گلبولهای سفید، گلبول های قرمز و آلبومین مشاهده شد (P<0/05). در دو نوبت نمونه برداری برخی پارامترهای خون شناسی ماهیان آنالیز شد که اختلاف معنی داری در بین دو بار نمونه برداری مشاهده نشد ولی در بین تیمارهای آزمایشی در شمارش تفریقی گلبولهای سفید و قرمز اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایشی مشاهده گردید(P<0/05). همچنین بیشتر سطح ایمنی مربوط به تیمارهای 1 و U بود. نتایج این پژوهش نشان داد که میزان مواد معدنی برای بهبود شاخص های ایمنی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان نسبت به جیره پیشنهادی U، یک درصد بیشتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - بررسی اثر پوشش‌دار کردن بذر ((seed coating بر میزان جوانه‌زنی رقم گندم زاگرس، تحت شرایط سطوح رطوبتی خاک و عمق کاشت
حمیدرضا محرابی

پوشش دار کردن (Seed coating) یکی از روش های تقویت کننده بذر است که در آن مواد مختلفی را به سطح خارجی بذر می چسبانند تا اثرات منفی برخی عوامل محیطی را به حداقل برسانند و توان استقرار گیاه را افزایش دهند. این تحقیق به منظور شناخت اثر شـیوه های مختلف پوشــش دار کردن بذر بر چکیده کامل

پوشش دار کردن (Seed coating) یکی از روش های تقویت کننده بذر است که در آن مواد مختلفی را به سطح خارجی بذر می چسبانند تا اثرات منفی برخی عوامل محیطی را به حداقل برسانند و توان استقرار گیاه را افزایش دهند. این تحقیق به منظور شناخت اثر شـیوه های مختلف پوشــش دار کردن بذر بر جوانه زنی رقم گندم زاگرس در شرایط مختلف سطوح رطوبتی خاک و عمق کاشت و در اتاقک رشد با بستر خاک زراعی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمار ماده پوشش دهنده در چهار سطح بدون پوشش (NC)، ماده با پایه معدنی (CC)، ماده با پایه آلی (OC) و ماده با پایه هیدروژل (HC)، تیمار درصد رطوبت خاک در سه سطح 9%، 14% و 21% وزن خاک خشک و تیمار عمق کاشت در دو سطح کشت سطحی و سه برابر قطر بذر استفاده شد. در طول مدت آزمایش میزان جوانه زنی مورد ارزیابی قرار گرفت، نتایج حاصل نشان داد کلیه اثرات اصلی تیمار ها (پوشش بذر، رطوبت خاک و عمق کاشت) بر درصد جوانه زنی رقم گندم زاگرسدر سطح یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل تیمارهای رطوبت خاک و پوشش بذر و همچنین تیمار های عمق کاشت و پوشش بذر، بر درصد جوانه زنی در سطح یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل تیمار های رطوبت خاک و عمق کاشت و همچنین اثرات سه گانه تیمار های عمق کاشت، رطوبت خاک و پوشش بذر روی درصد جوانه زنی معنی دارنگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - اثر عصاره جلبک قهوه ای ( (Sargassumboveanumبر خصوصیات خاک و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه نعناع فلفلی (Menthapiperita L.).
هانیه هدایتی فرد منصوره خلعتبری

این پژوهش به منظور بررسی اثر غلظت های مختلف عصاره جلبک قهوه ای Sargassum بر رشد و برخی خصوصیاتفیزیولوژیک نعناع فلفلی (Menthapiperita L.)درسال 1394درشرایط گلخانه ایبا استفاده ازفاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عامل‌ اصلی استفاده از غلظت‌ های مختلف چکیده کامل

این پژوهش به منظور بررسی اثر غلظت های مختلف عصاره جلبک قهوه ای Sargassum بر رشد و برخی خصوصیاتفیزیولوژیک نعناع فلفلی (Menthapiperita L.)درسال 1394درشرایط گلخانه ایبا استفاده ازفاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عامل‌ اصلی استفاده از غلظت‌ های مختلف عصاره جلبک سارگاسوم در تیمار های شاهد،10، 20 ، 30 و40 درصد و عامل‌ فرعی زمان ‌های مختلف محلول پاشی:پنج روز یک بار و 10 روز یک بار در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادند کهغلظت کلروفیل a در نعناع فلفلی با کاهش فاصله زمان محلول ‌پاشی افزایش یافت و در غلظت های مختلف عصاره جلبکی در تیمار های 30 و40 درصد بر صفات مورد تحقیقمعنی دار نبود.اثر غلظت های مختلف عصاره جلبک سارگاسوم روی عناصر معدنی گیاه از جمله نیتروژن در غلظت 20درصدتیمار 10 روزهمثبت بود.بنابراین می توان به منظور افزایـش پروتئین و اسانس گیاه نعناع فلفلی از غلظت های عصاره سارگاسوم ایـــن تحقیق استفاده کرد. در کل می توان نتیجه گرفت که استفاده از عصاره جلبک در تولید نعناع فلفلی به دلیل کاهش میزان رشد و عدم تاثیر مثبت بر اسانس گیاه، مناسب تشخیص داده نشد و از غلظت های20 درصد بهبالا به عنوان علفکش می توان استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - تأثیر مصرف مکمل های آنتی اکسیدان بر رکورد 100 متر کرال سینه پس از یک دوره تمرینات ستگین شنا در دختران سناگر نخبه
میترا عزیزی سحر رزمجو حمید رجبی پژمان احمدی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - اثرات سطوح مختلف مکمل‌های مواد معدنی و ویتامینی بر عملکرد و متابولیت‌های خون مرغ‌های تخم‌گذار با جیره‌های بر پایه‌ ذرت
علی نوبخت

آزمایشی جهت بررسی اثرات استفاده از سطوح افزایشی مکمل‌های مواد معدنی و ویتامینی بر عملکرد، کیفیت تخم‌مرغ، فراسنجه‌های بیوشیمیایی و سطح سلول‌های ایمنی خون مرغ‌های تخم‌گذار در مرحله‌ی آخر تخم‌گذاری با جیره‌های بر پایه‌ی ذرت- ‌ سویا انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصا چکیده کامل

آزمایشی جهت بررسی اثرات استفاده از سطوح افزایشی مکمل‌های مواد معدنی و ویتامینی بر عملکرد، کیفیت تخم‌مرغ، فراسنجه‌های بیوشیمیایی و سطح سلول‌های ایمنی خون مرغ‌های تخم‌گذار در مرحله‌ی آخر تخم‌گذاری با جیره‌های بر پایه‌ی ذرت- ‌ سویا انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با تعداد 240 قطعه مرغ تخم‌گذار سویه‌ های- لاین (W36) از سن 65 تا 76 هفتگی در 5 تیمار و 4 تکرار و 12 پرنده در هر تکرار شامل سطوح صفر، 25/0 (سطح پیشنهادی مکمل‌ها توسط کارخانه‌ سازنده)، 35/0، 45/0 و 55/0 درصد از مکمل‌های معدنی و ویتامینی و به مدت 12 هفته انجام گردید. استفاده از سطوح مختلف مکمل‌ها اثرات معنی‌داری بر عملکرد، صفات کیفی تخم‌مرغ مرغ‌های تخم‌گذار داشت (05/0>P). بیشترین مقادیر مربوط به وزن و تولید توده‌‌ای تخم‌مرغ، خوراک مصرفی، بالاترین درصد تولید، بهترین ضریب تبدیل غذایی، کمترین هزینه خوراک به ازای هر کیلوگرم تخم‌مرغ تولیدی و بالاترین واحد هاو با استفاده از 45/0 درصد از مکمل‌های مواد معدنی و ویتامینی در جیره‌ها مشاهده شد. بیشترین مقادیر مربوط به خوراک مصرفی،‌ وزن مخصوص تخم‌مرغ و درصد سفیده با استفاده از 55/0 درصد از مکمل‌ها به دست آمد. استفاده از سطوح مختلف مکمل‌های مواد معدنی و ویتامینی اثرات معنی‌داری بر فراسنجه‌های بیوشیمیایی و سطح سلول‌های ایمنی خون مرغ‌ها نداشت (05/0> P). به طور کلی در مرغ‌های تخم‌گذار در مرحله‌ آخر تخم‌گذاری با جیره‌های بر پایه‌ ذرت، استفاده از سطوح 45/0 درصدی از مکمل‌های مواد معدنی و ویتامینی موجب بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌ خوراک به ازای هر کیلوگرم تخم‌مرغ تولیدی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - هنجاریابی پرسشنامه سواد سلامت ‌شغلی در کارکنان صنایع ‌معدنی ایران
شبنم ناظم صدیقی امین رفیعی پور مهرداد ثابت

چکیده مقدمه: کارکنان معادن به دلیل شرایط ویژه کاری با خطرات و حوادث شغلی گوناگونی روبرو می‌شوند. با توجه به آنکه رفتارهای ناایمن در بروز حوادث در محیط‌های صنعتی نقش دارد، پرداختن به سواد سلامت شغلی کارکنان که بیانگر میزان ظرفیت و توانایی دسترسی، ارتباط و درک خدمات و اط چکیده کامل

چکیده مقدمه: کارکنان معادن به دلیل شرایط ویژه کاری با خطرات و حوادث شغلی گوناگونی روبرو می‌شوند. با توجه به آنکه رفتارهای ناایمن در بروز حوادث در محیط‌های صنعتی نقش دارد، پرداختن به سواد سلامت شغلی کارکنان که بیانگر میزان ظرفیت و توانایی دسترسی، ارتباط و درک خدمات و اطلاعات بهداشتی و ایمنی است اهمیت بسزایی دارد زیرا منجر به تصمیم‌گیری‌های بهداشتی مرتبط با سلامتی در محیط کار می‌شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی پرسشنامه سوادسلامت‌شغلی در بین کارکنان صنایع‌معدنی ایران (ایمیدرو) صورت گرفت. روش: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود و بر روی 283 نفر از کارکنان 15 واحد صنایع معدنی ایمیدرو به شیوه نمونه‌گیری در دسترس اجرا شد.داده-ها با استفاده از آلفای کرونباخ و تحلیل عامل اکتشافی با استفاده از نرم افزار SPSS23 تجزیه وتحلیل شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی بیانگر وجود 4 عامل توانایی به دست آوردن اطلاعات، درک اطلاعات، ارزیابی اطلاعات و استفاده از اطلاعات در حطیه ایمنی و بهداشت شغلی بود که در مجموع 018/43 درصد واریانس کل را تبیین می‌کنند. همچنین ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ حاکی از پایایی مطلوب برای کل مقیاس (91/0) و و برای 4 عامل ذکر شده بین 752/0 تا 852/0 بود. هنجار پرسشنامه با نمره T استاندارد انجام شد که در 4 سطح سواد سلامت شغلی (ضعیف، متوسط، بالا و خیلی بالا) قابل تفسیر است. نتیجه-گیری: پرسشنامه سواد سلامت شغلی از کفایت لازم برخوردار است و می‌تواند در پژوهش‌های آینده مورد استفاده قرار گیرد. این پرسشنامه برای سنجش این سازه در نمونه‌های ایرانی از پایایی و روایی کافی برخوردار است. واژگان کلیدی: سواد سلامت شغلی، اعتبار، روایی، هنجار پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - اثر بقایای پنبه، ذرت، گندم و یونجه بر غلظت آمونیوم و نیترات خاک
کامبیز پوری بهنام کامکار سیدعلیرضا موحدی نائینی

10.22034/aej.2015.514265

این تحقیق به منظور تعیین اثر بقایای گیاهی چند گیاه زراعی بر میزان نیتروژن معدنی خاک، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و شش تیمار شامل چهار نوع بقایای گیاهان پنبه، ذرت، گندم و یونجه، کود اوره به میزان 90 کیلو‌گرم در هکتار و شاهد اجرا شد. در مراحل مختلف نمو چکیده کامل

این تحقیق به منظور تعیین اثر بقایای گیاهی چند گیاه زراعی بر میزان نیتروژن معدنی خاک، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و شش تیمار شامل چهار نوع بقایای گیاهان پنبه، ذرت، گندم و یونجه، کود اوره به میزان 90 کیلو‌گرم در هکتار و شاهد اجرا شد. در مراحل مختلف نمو شامل پنجه‌زنی، ساقه‌روی، آبستنی، گرده‌افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک، میزان نیترات و آمونیوم خاک اندازه‌گیری شد. میزان نیترات + آمونیوم آزاد شده از بقایای یونجه و گندم با اختلاف فاحش در نسبت کربن به نیتروژن به ترتیب برابر 7/74 و 2/68 کیلوگرم در هکتار بود. اختلاف نیترات + آمونیوم آزاد‌ شده از بقایای گیاهی در مقایسه با تیمار کود اوره معنی‌دار نبود. در اندازه‌گیری‌های مرحله‌ای کمترین میزان نیترات + آمونیوم خاک در مرحله گرده‌افشانی و بیشترین آن در مرحله‌ی رسیدگی فیزیولوژیک به‌دست آمد. نیترات + آمونیوم آزاد شده از بقایای گیاهی و کود اوره در مقایسه با تیمار شاهد معنی‌دار نبود. با توجه به نتایج، معدنی‌شدن نیتروژن بقایای گیاهی رابطه‌ی نزدیکی با افزایش دما نشان داد. به طور کلی، در صورت توجه به انطباق زمان معدنی شدن نیتروژن با مرحله‌ی نیاز گیاه، بقایای گیاهی می‌تواند جایگزین مناسبی برای بخشی از کود به عنوان منبع تأمین‌کننده‌ی نیتروژن باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - اثر سالیسیلیک اسید و سدیم نیترو پروساید بر رشد و محتوی عناصر ضروری گیاهچه‌های کلزای بهاره رقم PF تحت تنش نیکل
نادر کاظمی رمضانعلی خاوری&lrm;نژاد طاهر نژاد ستاری

این پژوهش با هدف بررسی اثر سالیسیلیک اسید و سدیم نیترو پروساید بر رشد و محتوی عناصر ضروری گیاهچه‌های کلزا تحت تنش نیکل در مجتمع آزمایشگاهی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران انجام شد. برای این منظور اثر برهم کنش نیکل، سالیسیلیک اسید (SA) و سدیم نیترو‌‌ پروسای چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی اثر سالیسیلیک اسید و سدیم نیترو پروساید بر رشد و محتوی عناصر ضروری گیاهچه‌های کلزا تحت تنش نیکل در مجتمع آزمایشگاهی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران انجام شد. برای این منظور اثر برهم کنش نیکل، سالیسیلیک اسید (SA) و سدیم نیترو‌‌ پروساید (SNP) به عنوان دهنده‌ی نیتریک اکسید (NO) در کلزای (Brassica napus L.) رقم PF بررسی گردید. گیاهچه‌های 21 روزه به مدت ده روز در معرض غلظت‌هایی از نیکل (شاهد و5/0 میلی مولار)، SA (شاهد و2/0 میلی&lrm;مولار) و SNP (شاهد و2/0 میلی مولار) قرار گرفتند. علایم سمیت نیکل مانند کلروز و نکروز در برگ‌های گیاهچه‌های تحت تیمار نیکل مشاهده شد. تیمار با نیکل موجب کاهش وزن‌تر و خشک ریشه‌ها و اندام‌های هوایی شد. هم&lrm;چنین محتوی عناصر معدنی (منیزیم، آهن، کلسیم، فسفر و پتاسیم) در ریشه‌ها و اندام‌های هوایی گیاهچه‌های کلزای تحت تیمار نیکل به شدت کاهش یافت. اما محتوی نیتروژن در ریشه‌های این گیاهچه‌ها افزایش و در اندام‌های هوایی کاهش یافت. تجمع نیکل در ریشه‌ها به مراتب بیشتر از بخش‌های هوایی گیاهچه بود. گیاهچه‌های تحت تنش نیکل که در معرض SA یا NO به‌ویژه SA + NO قرار گرفتند، در مقایسه با گیاهچه‌هایی که فقط تحت تاثیر تنش نیکل بودند، کاهش علایم سمیت و بهبود رشد را نشان دادند. در این گیاهچه‌ها SA یا NO و به‌ویژه برهم کنش این دو ماده موجب کاهش انتقال نیکل از ریشه به اندام‌های هوایی شده و محتوی عناصر معدنی را در تیمارهای نیکل افزایش دادند. این یافته‌ها نشان دادند که کاربرد SA یا NO به‌ویژه در حالت توام، با توقیف نیکل در ریشه‌ها و از طرف دیگر با بهبود تغذیه عناصر معدنی، به‌طور قابل توجهی موجب برطرف شدن اثر سمی نیکل در گیاهچه کلزا شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - اثر شوری کلرید سدیم بر جذب عناصر معدنی ضروری در ارقام بادمجان
حمید صادقی حسن رسولی مسعود زاده باقری

به منظور بررسی اثر تنش شوری ناشی از کلرید سدیم بر وضعیت جذب عناصر معدنی در اندام های مختلف سه رقم بادمجان (محلی جهرم، قلمی دزفول و دلمه هندی) پرورش یافته در هوای آزاد، پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار انجام شد. نشاهای 10 هفته ای یکسان از نظر ارتفاع و قطر ساق چکیده کامل

به منظور بررسی اثر تنش شوری ناشی از کلرید سدیم بر وضعیت جذب عناصر معدنی در اندام های مختلف سه رقم بادمجان (محلی جهرم، قلمی دزفول و دلمه هندی) پرورش یافته در هوای آزاد، پژوهشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 10 تکرار انجام شد. نشاهای 10 هفته ای یکسان از نظر ارتفاع و قطر ساقه در محل یقه، به گلدان های پلاستیکی حاوی 9 کیلوگرم خاک غالب منطقه منتقل و به مدت 20 روز با آب شاهد آبیاری شدند. سپس تیمارهای شوری در 7 سطح شامل غلظت های شاهد، 10، 20، 40، 60، 80 و 100 میلی مولار کلرید سدیم مورد استفاده قرار گرفتند. مقادیر مختلف کلرید سدیم به آب آّبیاری با هدایت الکتریکی 219 میکروزیمنس بر سانتی متر اضافه و به مدت پنج ماه اعمال شد. نتایج به دست آمده از اندازه گیری جذب عناصر معدنی نشان داد که شوری باعث افزایش غلظت سدیم ریشه، ساقه و برگ و افزایش کلسیم ریشه شد. افزون بر آن شوری بیشتر باعث کاهش در غلظت پتاسیم ریشه، کلسیم برگ و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه، ساقه و برگ شد. ضمن اینکه شوری اثر معنی داری بر پتاسیم ساقه و برگ، کلسیم ساقه و همچنین میزان نیترات برگ نداشت. در بین ارقام مورد بررسی براساس اندازه گیری میزان انباشت یون های اضافی، رقم محلی جهرم به عنوان رقمی با بردباری بیش تر و رقم قلمی دزفول به عنوان حساس ترین رقم در برابر شوری ناشی از کلرید سدیم ارزیابی گردید. پرونده مقاله

فهرست مقالات معدن

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی