بررسی برخی شاخص‌های رشد، روابط آبی و عملکرد زیره سبز (Cuminum cyminum L) تحت تأثیر کیفیت آب آبیاری و کودهای مختلف

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

احمد قنبری ¹ , جمیله باردل ² , مصطفی خواجه ³

1 - استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
2 - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
3 - دانشیار گروه شیمی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

تاریخ دریافت : 1392/11/26 تاریخ پذیرش : 1393/12/09 تاریخ انتشار : 1394/02/01

کلید واژه: عملکرد, شوری, پارامترهای رشد, کودهای آلی و معدنی,

چکیده مقاله :

به‌منظور ارزیابی اثرات کیفیت آب آبیاری و نوع کود مصرفی بر عملکرد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی زیره سبز، آزمایشی به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. عامل اصلی در دو سطح آبیاری با آب معمولی و آب شور طبیعی با هدایت الکتریکی 4.180 دسی‌زیمنس بر متر، و عامل فرعی نوع کود مصرفی شامل شاهد، کود شیمیایی، کود دامی و تغذیه تلفیقی بودند. شاخص‌های رشد گیاه به روش آنالیز رشد طی چهار نوبت نمونه‌گیری پس از مرحله استقرار گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که افزایش غلظت نمک‌های محلول در آب آبیاری تا محدوده 4.180 دسی‌زیمنس بر متر تأثیر معنی‌داری در کاهش ماده خشک، دوام زیست‌توده، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و محتوی نسبی رطوبت در اندام هوایی و ریشه و عملکرد در برابر افزایش شاخص نقصان آب نسبت به حالت اشباع اندام هوایی و ریشه داشت. همچنین، نتایج نشان داد کاربرد کود شیمیایی کامل به نسبت 40:20:15 کیلوگرم در هکتار در تلفیق با 20 تن در هکتار کود دامی می‌تواند باعث بهبود شاخص‌های رشد، محتوای رطوبت نسبی و عملکرد زیره سبز در مقایسه با کاربرد جداگانه آنها گردد. به‌طوری که، بالاترین میزان ماده خشک تحت تأثیر برهمکنش عوامل آزمایش در 105 روز پس از کاشت از تیمار کوددهی تلفیقی در شرایط آبیاری با آب معمولی (0.544 گرم در هر گیاه) به دست آمد. این امر می‌تواند با تأکید بر نقش کودهای آلی در تأمین متعادل عناصر کم‌نیاز و پرنیاز برای گیاه، مصرف یک‌جانبه کودهای شیمیایی در مزارع را کاهش دهد بدون آن‌که شاخص‌های رشد و عملکرد گیاه کاهش یابد.

چکیده انگلیسی:

To evaluate the effects of quality of irrigation water and kinds of fertilizer on yield and some cumin’s physiological parameters, a split-plot experiment in randomized complete block design with three replications was conducted at the Research Farm of Zabol University. Main factor was two levels of water irrigation, fresh and natural saline water (EC: 4.180 dS.m-1) and the sub-plots consisted of control, NPK fertilizer, manure and their combination. Analysis of plant growth parameters were performed according to the four times samplings. The results indicated that increasing the concentration of soluble salts in water irrigation until 4.180 dS.m-1 resulted in significant decrease in dry matter, biomass duration, crop growth rate, relative growth rate, relative water content of shoots and roots and yield; It was also showed that application NPK-fertilizer at rate 40:20:15 kg.ha-1 combined with manure with 20 ton.ha-1 can improve growth characters, RWC and yield of cumin as compared to the use of fertilizer separately. The highest dry matter (0.544 g. per plant) were obtained from integrated fertilizer and saline water irrigation treatments at 105 days after sowing. It also emphasized that balanced supply organic fertilizers of micro and macro nutrients for plants can reduce application of chemical fertilizer in fields, without reducing of growth characters and yield of cumin.