• فهرست مقالات برنامه درسی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - طراحی الگوی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی از منظر قرآن کریم
        کبری قاسمی علاءالدین اعتماد اهری بدیع الزمان مکی آل آقا
        هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی بوده است. این پژوهش بر اساس معیار هدف کاربردی است، روش‌ گردآوری اطلاعات کیفی می باشد. شیوه انتخاب نمونه ها هدفمند از نوع گلوله برفی بوده است. برای جمع آوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساختاریافت چکیده کامل
        هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی بوده است. این پژوهش بر اساس معیار هدف کاربردی است، روش‌ گردآوری اطلاعات کیفی می باشد. شیوه انتخاب نمونه ها هدفمند از نوع گلوله برفی بوده است. برای جمع آوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. در این پژوهش اشباع نظری در نفر یازدهم بود. روش تجزیه و تحلیل روش نظریه داده بنیاد می‌باشد. تحلیل‌ها به وسیله سه نوع کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی بوده است. در این پژوهش 13 مقوله اصلی، 27 مقوله فرعی و 129 خرده مقوله برنامه درسی برای جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی مشخص شد و پس از روایی سنجی کلیه گویه ها، 14 خرده مقوله در بخش ضرورت و نیاز، 12 خرده مقوله در بخش اهداف، 19 خرده مقوله در بخش محتوا، 16خرده مقوله در بخش روش های یاددهی- یادگیری، 8 خرده مقوله در بخش نقش معلم و ... شناسایی شد و مدل ترسیمی ارائه شده مدل پارادیمی برنامه درسی رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی بر اساس نظریه داده بنیاد ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تبیین مفهوم برنامه درسی دگرگون‌شونده به منظور نقادی نظام برنامه درسی آموزش و پرورش ایران
        احمد فولادی جهانبخش رحمانی نرگس کشتی‌آرای
        مطالعه حاضر با هدف تبیین مفهوم برنامه درسی دگرگون‌شونده به منظور نقادی نظام برنامه درسی آموزش و پرورش ایران انجام شد. این پژوهش کیفی از نوع کاوشگری فلسفی انتقادی بود. حوزه پژوهش شامل کتاب‌ها و مقالات علمی چاپی و دیجیتالی مرتبط با برنامه درسی در دسترس پژوهشگر بود که با ر چکیده کامل
        مطالعه حاضر با هدف تبیین مفهوم برنامه درسی دگرگون‌شونده به منظور نقادی نظام برنامه درسی آموزش و پرورش ایران انجام شد. این پژوهش کیفی از نوع کاوشگری فلسفی انتقادی بود. حوزه پژوهش شامل کتاب‌ها و مقالات علمی چاپی و دیجیتالی مرتبط با برنامه درسی در دسترس پژوهشگر بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای بررسی روایی از معیارهای باورپذیری شامل اعتبار ساختاری، اعتبار توافقی و اعتبار ارجاعی و برای بررسی پایایی از معیار اطمینان‌پذیری استفاده شد. همچنین برای تضمین پایایی از نظر متخصصین استفاده شد. نتایج نشان داد که برنامه درسی دگرگون‌شونده دارای 171 مفهوم، 24 مفهوم جایگزین‌شده و 6 مفهوم کلی یا وجه همبسته و همزمان شامل کورره در مفهوم فعال (شدن و تغییر مداوم)، پیچیدگی، گفتگو، کیهان‌شناسی، اجتماع و مجموعه تجارب یادگیری بود. بنابراین برنامه درسی دگرگون‌شونده ساده- پیچیده است و شش وجه آن کارکردی مناسب برای مفهوم‌آفرینی در سطوح نظام برنامه درسی آموزش و پرورش ایران دارند که این شش وجه برای متخصصان برنامه درسی اشارات کاربردی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده در دوره متوسطه دوم
        سعیده طاهری طیبی سید احمد هاشمی عباس قلتاش علی اصغر ماشین چی
        هدف کلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده در دوره متوسطه دوم بود. روشپژوهش،ازنوعتحقیقاتکیفیوازنظرهدف، اکتشافیاست. راهبردمورداستفاده،نظریۀداده بنیاداستوبرایارائۀمدلنهایی،ازساختارمدلپارادیمیاشتراوس وکوربیناستفادهشدهاست. دراینراستابا استفادهازرویکرده چکیده کامل
        هدف کلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده در دوره متوسطه دوم بود. روشپژوهش،ازنوعتحقیقاتکیفیوازنظرهدف، اکتشافیاست. راهبردمورداستفاده،نظریۀداده بنیاداستوبرایارائۀمدلنهایی،ازساختارمدلپارادیمیاشتراوس وکوربیناستفادهشدهاست. دراینراستابا استفادهازرویکردهدفمندوبه کارگیریمعیاراشباعنظری،مصاحبه هایی نیمهساختاریافتهبا20نفرازاساتیدگروه علوم تربیتیو اقتصاد دانشگاه های آزاد اسلامی و سرگروه های آموزشی دروس مطالعات اجتماعی استان فارس با حداقل مدرک فوق لیسانس انجامشد. برای به دست آوردن روایی داده ها از راهبردهای بازبینی مشارکت کنندگان و بررسی همکار و برای تعیین پایایی، از روش های توافق بین دوکدگذار و بازآزمون استفاده شده است. نتایج تحلیل داده ها در طی سه مرحله، کدگذاریباز،محوریوانتخابیبه مفاهیم مجزا تفکیک و مفاهیم در 56 مقوله اصلی براساس مدل تایلر در قالب چهار عنصر اهداف(14مقوله)، محتوا(14مقوله)، راهبرهای یاددهی یادگیری(14مقوله) و ارزشیابی(14مقوله) طبقه بندی شدند که در نتیجه ارتباط بین مقولات اصلی و سه بعد (دانش، نگرش و مهارت) مشخص شد و با ترکیب این عناصر و ابعاد، مدل مفهومی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده شکل گرفت. الگوی تهیه شده می تواند در تربیت مدیریت اقتصاد دانش آموزان نقش به سزایی داشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - پدیدارشناسی تجربیات زیسته دانشجویان تربیت مربی پیش از دبستان از عناصر برنامه درسی رویکرد وارونه مبتنی بر مسئله
        نسرین اسدنژاد جهانگیر یاری یوسف ادیب صادق ملکی آوارسین
        پژوهش حاضر درصدد شناسایی ویژگی های عناصر نه گانه برنامه درسی رویکرد وارونه مبتنی بر مسئله است. رویکرد پژوهش کیفی با روش پدیدارشناسی است. مشارکت‌کنندگان 13 نفر (4 نفر مرد و 9 نفر زن) از دانشجویان تربیت مربی پیش از دبستان بودند که درس آموزش به روش بازی را انتخاب کرده بو چکیده کامل
        پژوهش حاضر درصدد شناسایی ویژگی های عناصر نه گانه برنامه درسی رویکرد وارونه مبتنی بر مسئله است. رویکرد پژوهش کیفی با روش پدیدارشناسی است. مشارکت‌کنندگان 13 نفر (4 نفر مرد و 9 نفر زن) از دانشجویان تربیت مربی پیش از دبستان بودند که درس آموزش به روش بازی را انتخاب کرده بودند. برای اجرا، ابتدا موافقت مدیر گروه، استاد و دانشجویان حاصل شد. برای اجرای رویکرد وارونه مبتنی بر مسئله، از راهنمای گروه ژنتیک پزشکی دانشگاه گلاسکو استفاده گردید. این رویکرد در ده گام پیاده سازی و اجرا شد. برای گرد آوری داده ها با رعایت قاعده اشباع نظری مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. در تجزیه‌وتحلیل از رویکرد چهار مرحله ای گئورگی (1970) استفاده شد. این چهار مرحله عبارت‌اند از: 1) مرور داده‌ها، 2) تدوین راهنمای کدگذاری، 3) سازمان‌دهی داده‌ها، 4) طبقه‌بندی و کدگذاری داده‌ها. برای تحلیل، کدگذاری متن مصاحبه ها و رسم الگوی اولیه از محیط نرم افزار MAXQDA10 استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان دادند، ویژگی های عناصر نه‌گانه برنامه درسی کلاین با ملاحظه تجربیات دانشجویان به صورت زیر بودند: عنصر اهداف دست کم دو ویژگی، عنصر محتوا سه ویژگی، عنصر روش های تدریس سه ویژگی، دست کم چهار ویژگی برای عنصر فعالیت های یادگیری فراگیران، برای عنصر گروه‌بندی فراگیران شش ویژگی، چهار مضمون برای عنصر فضای آموزشی، ویژگی عنصر زمان آموزش حول دو مضمون، ویژگی عنصر مواد و منابع در سه مضمون و ویژگی عنصر ارزشیابی را می توان در حول پنج مضمون فرعی تقسیم بندی نمود. نتیجه تحقیق حاضر حاکی از آن بود که این رویکرد در بعضی عناصر قدرتمند بوده و ویژگی های آن در عناصری مانند اهداف، محتوا، گروه‌بندی، و مواد و منابع آموزی چالش زا است. در مجموع دانشجو-مربیان از یادگیری و آموزش با رویکرد وارونه مبتنی بر مسئله رضایت داشتند چراکه صلاحیت های علمی و عملی آنان را بهبود بخشیده است. علاوه بر این ازنظر دانشجویان عناصر راهبردهای یاددهی-یادگیری، فعالیت‌های یادگیری، فضای آموزشی و ارزشیابی این رویکرد رضایت‌بخش بودند. ویژگی‌های عنصر زمان رضایت-بخش نبودند، بعضی از ویژگی‌های عناصر اهداف، محتوا، گروه‌بندی، و مواد و منابع آموزی چالش زا بوده و بعضی دیگر رضایت‌بخش بودند. بدین‌ترتیب دانشجو-مربیان از یادگیری و آموزش با رویکرد وارونه مبتنی بر مسئله رضایت داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - اعتباربخشی ابعاد و مؤلفه های الگوی برنامه درسی مبتنی بر فناوری واقعیت افزوده در نظام آموزش ابتدایی
        سمیه حقیقت حمیدرضا معتمد علیرضا قاسمی زاد
        هدف: پژوهش حاضر با هدف اعتباربخشی ابعاد و مؤلفه های الگوی برنامه درسی مبتنی بر فناوری واقعیت افزوده در نظام آموزش ابتدایی به انجام رسید. روش: روش پژوهش حاضر، کمی و پیمایشی بود. جامعه آماری شامل 130 نفر از افراد مطلع در حوزه واقعیت افزوده (برنامه ریزان درسی، معلمان، کا چکیده کامل
        هدف: پژوهش حاضر با هدف اعتباربخشی ابعاد و مؤلفه های الگوی برنامه درسی مبتنی بر فناوری واقعیت افزوده در نظام آموزش ابتدایی به انجام رسید. روش: روش پژوهش حاضر، کمی و پیمایشی بود. جامعه آماری شامل 130 نفر از افراد مطلع در حوزه واقعیت افزوده (برنامه ریزان درسی، معلمان، کارشناسان و تکنولوژیست آموزشی) بودند که اطلاعات مورد نیاز پژوهشگر را در اختیار داشتند. با توجه به محدود بودن جامعه آماری، همه آنها با استفاده از روش نمونه گیری سرشماری به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه بود که از کدهای استخراج شده بخش کیفی تهیه شد، که شامل 17 گویه بود. روایی آن از طریق روایی واگرا و همگرا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و با ضریب 7/. برآورد گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و از طریق نرم افزار Smart PLS 3 انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که بر اساس شاخصه هاي برازش بدست آمده، مدل روابط بین مؤلفه ها و عامل هاي مربوط به آن ها داراي برازش مناسب می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که فناوری واقعیت افزده به عنوان یک ابزار الکترونیکی، در عنصر ارزشیابی برنامه درسی دوره ابتدایی، کاربرد زیادی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی با تأکید بر پرورش ذهنیت فلسفی دانش‌آموزان در درس ریاضی دبستان
        آناهیتا بحرینی زاده مریم سیف نراقی عزت الله نادری
        این پژوهش با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی با تأکید بر پرورش ذهنیت فلسفی دانش آموزان در درس ریاضی دبستان انجام شده است. این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی جای داشته که با روش تحقیق زمینه‌ای انجام گرفته است. بدین منظور، ابتدا الگوی برنامه درسی مبتنی بر پر چکیده کامل
        این پژوهش با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی با تأکید بر پرورش ذهنیت فلسفی دانش آموزان در درس ریاضی دبستان انجام شده است. این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی جای داشته که با روش تحقیق زمینه‌ای انجام گرفته است. بدین منظور، ابتدا الگوی برنامه درسی مبتنی بر پرورش ذهنیت فلسفی در درس ریاضی دوره ابتدایی در قالب چهار عنصر برنامه درسی (هدف، محتوا، روش‌های تدریس و ارزشیابی) ارائه شد. سپس این الگو توسط 34 متخصص تعلیم و تربیت شاغل در دانشگاه‌های دولتی و آزاد و 326 معلم دوره ابتدایی شهر کرمان در سال تحصیلی 95 ـ 1394 که به ترتیب به روش نمونه‌گیری تمام‌شماری و تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند، مورد ارزشیابی قرار گرفت. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌‌ای محقق‌ساخته بود که روایی آن طبق نظر متخصصان و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ (96/0) مورد تأیید واقع شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (جدول فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (آزمون خی‌دو) استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که الگوی پیشنهادی برنامه درسی مبتنی بر پرورش ذهنیت فلسفی در درس ریاضی دوره ابتدایی از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت و معلمان دوره ابتدایی مطلوب بوده است. همچنین، بین دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت و معلمان دوره ابتدایی درباره اعتبار این الگو تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0 < P). بنابراین، الگوی تهیه شده می تواند در پرورش ذهنیت فلسفی دانش آموزان نقش بسزایی داشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی محورهای اساسی برنامه‌ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از دیدگاه اعضای هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی(مطالعه موردی واحد اسلامشهر)
        امیر حسین مهدی زاده
        این پژوهش با هدف بررسی محورهای اساسی برنامه ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از دیدگاه اعضای هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر شکل گرفته است. در این راستا، دیدگاه نسبت به عناصر مطرح در برنامه ریزی (شامل نیازسنجی، شیوه انتخاب اهداف آموزشی، انتخاب محتوا، سازمان دهی چکیده کامل
        این پژوهش با هدف بررسی محورهای اساسی برنامه ریزی درسی و تدوین برنامه درسی از دیدگاه اعضای هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر شکل گرفته است. در این راستا، دیدگاه نسبت به عناصر مطرح در برنامه ریزی (شامل نیازسنجی، شیوه انتخاب اهداف آموزشی، انتخاب محتوا، سازمان دهی محتوا، ارائه محتوا، تنظیم زمان، بهره گیری از تکنولوژی آموزشی، ارزشیابی) و همچنین فرایند تدوین برنامه درسی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامع آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر و تعداد آنها 268 نفر بوده است. پس از تعیین جامعه آماری براساس فرمول حجم نمونه کوکران، 165 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که توسط زین الدینی (1389) طراحی و اعتباریابی شده و روایی 91/. بر اساس امید ریاضی و پایایی 96/. بر اساس آلفای کرانباخ بدست آمده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون t تک گروهی مورد بررسی قرار گرفته و یافته های پژوهش نشان داده است که طبق دیدگاه اعضای هئیت علمی، میزان اهمیت عناصر مختلف نیازسنجی، شیوه انتخاب اهداف آموزشی، انتخاب محتوا، سازمان دهی محتوا، ارائه محتوا، تنظیم زمان، بهره گیری از تکنولوژی آموزشی، ارزشیابی و نیز فرایند تدوین برنامه درسی در حد "بسیار بالا" است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - مقایسه ارزشیابی کیفیت برنامه درسی از دیدگاه دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی علوم انسانی
        حسین مومنی مهموئی محمد ایزدیان زو
        پژوهش حاضر به مقایسه ارزشیابی کیفیت برنامه درسی از دیدگاه دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی علوم انسانی (مورد مطالعه دانشگاه آزاد اسلامی تربت حیدریه) پرداخته است. روش تحقیق پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی و از جهت گردآوری داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژو چکیده کامل
        پژوهش حاضر به مقایسه ارزشیابی کیفیت برنامه درسی از دیدگاه دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی علوم انسانی (مورد مطالعه دانشگاه آزاد اسلامی تربت حیدریه) پرداخته است. روش تحقیق پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی و از جهت گردآوری داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانشجویان رشته های تحصیلی علوم انسانی که دوره کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی دایر در دانشگاه آزاد اسلامی تربت حیدریه دارند، تشکیل می دهند که 132 نفر می باشند. بدلیل حجم کم کل جامعه آماری از طریق روش تمام شماری بعنوان نمونه در نظر گرفته شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد .اعتبار آن از طریق روایی محتوایی بررسی شد.پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرانباخ 79/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از آزمونt تک گروهی ، مستقل و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده ازنرم افزار17 spssصورت گرفت. براساس نتایج بدست آمده میزان کیفیت شاخص های ترکیب محتوا روش های تدریس، مواد و وسایل کمک آموزشی (ارشد)، فعالیت های یادگیری (دکتری)، رشته زبان وادبیات فارسی، از دیدگاه دانشجویان در سطح نامطلوب برآورد شده است. اما شاخص های گروه های یادگیری (ارشد)، گروه های یادگیری، فضای آموزشی (دکتری)، در سطح مطلوب برآورد گردید. همچنین از دیدگاه دانشجویان زبان انگلیسی اهداف برنامه درسی، گروه های یادگیری، ارزیابی برنامه درسی (ارشد)، مواد و وسایل کمک آموزشی، روش های تدریس، مواد و وسایل کمک آموزشی (دکتری)، در سطح مطلوب برآورد گردید. اما اهداف برنامه درسی، ترکیب محتوا، گروه های یادگیری (دکتری)، فضای آموزشی (ارشد)، در سطح نامطلوب برآورد شد. همچنین از دیدگاه دانشجویان فقه و مبانی حقوق اسلامی شاخص های اهداف برنامه درسی، روش های تدریس مواد و وسایل کمک آموزشی، (ارشد) و زمان در نظرگرفته شده (دکتری)، در سطح مطلوب برآورد گردیده است. اما شاخص های ترکیب محتوا ، زمان در نظرگرفته شده، ارزیابی برنامه درسی (ارشد) و فعالیت های یادگیری (دکتری) در سطح نامطلوب برآورد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - طراحی مدل برنامه درسی مبتنی بر خلاقیت در دانشگاه سازمانی
        مرتضی شعبانی حسن ملکی عباس عباسپور اسماعیل سعدی پور
        هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل برنامه درسی مبتنی بر خلاقیت در دانشگاه سازمانی بوده است. روش پژوهش حاضر، روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی بوده است. جامعة آماری پژوهش متشکل از سه گروه متخصصان دانشگاهی، کارشناسان و مدیران سازمانی و اسناد بود. برای انتخاب نمونه از روش نم چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل برنامه درسی مبتنی بر خلاقیت در دانشگاه سازمانی بوده است. روش پژوهش حاضر، روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی بوده است. جامعة آماری پژوهش متشکل از سه گروه متخصصان دانشگاهی، کارشناسان و مدیران سازمانی و اسناد بود. برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل اسناد بود. روایی محتوایی مصاحبه با استفاده از نظر متخصصین تعلیم و تربیت به دست آمد. برای بررسی اعتبار، داده‌ها طی فرایند کدگذاری نام‌گذاری، مقوله‌بندی و تحلیل گردید و اعتباریابی یافته‌ها با استفاده از سه روش بازبینی توسط مصاحبه‌شوندگان، سه‌سوسازی و مرور همتا تأیید گردید. نتایج نشان داد که مدل برنامه درسی مبتنی بر خلاقیت دارای سه مفروضه بافت سازمانی، فضا و جو یادگیری و حل مسئله خلاق و پنج مؤلفه هدف، فعالیت یادگیری، سازمان‌دهی، روش تدریس و ارزشیابی است. درمجموع این یافته‌ها می‌تواند برای طراحی دوره‌های آموزشی مبتنی بر پرورش تفکر خلاق کارکنان در سازمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - ارزیابی محتوای برنامه درسی رشته علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی
        حسین کارشکی حسین جعفری ثانی فاطمه ارفع بلوچی
        هدف این پژوهش، ارزیابی محتوای برنامه درسی رشته علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی بود. پژوهش حاضر، با روشی توصیفی پیمایشی انجام شد و جامعه آماری آن شامل دانشجویان سال سوم و چهارم رشته علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی، مدیران و مرب چکیده کامل
        هدف این پژوهش، ارزیابی محتوای برنامه درسی رشته علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی بود. پژوهش حاضر، با روشی توصیفی پیمایشی انجام شد و جامعه آماری آن شامل دانشجویان سال سوم و چهارم رشته علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش‌دبستانی و دبستانی، مدیران و مربیان مهدهای کودک شهر مشهد و معلمان مدارس ابتدایی نواحی هفت‌گانه شهر مشهد است. نمونه انتخابی، در مجموع 83 نفر بودند که شامل 53 نفر از شاغلان آموزش و پرورش پیش دبستانی، معلمان مدارس ابتدایی و نیز 30 نفر از دانشجویان سال سوم و چهارم رشته علوم تربیتی گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی می‌شد. برای ارزیابی محتوای برنامه درسی رشته علوم تربیتی، ارزیابی شیوه تدریس اساتید، ارزیابی تناسب محتوای ارائه شده توسط استادان با محتوای برنامه، و اصلاحات و پیشنهادات ارائه شده از 4 پرسشنامه‌ محقق ساخته معتبر استفاده شد و روایی و پایای ابزارها احراز گردید. به منظور تحلیل داده‌های گردآوری شده شاخص‌های توصیفی، تحلیل واریانس یک‌راهه و آزمون خی‌دو مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که شرکت کنندگان، کیفیت محتوای برنامه درسی رشته را در سطح متوسط ارزیابی کردند. مربیان مهد در مقایسه با دانشجویان و معلمان مدارس ابتدایی نگرش بهتری در مورد محتوای برنامه درسی رشته دارند. شرکت کنندگان در پژوهش با اعمال اصلاحات پیشنهادی موافق بودند. نتایج آزمون خی دو نیز نمایان ساخت که گروه‌های مورد مطالعه، جز در 4 مورد، در سایر موارد هیچ اختلاف نظری با یکدیگر نداشته‌اند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که از منظر دانشجویان کیفیت تدریس اساتید (05/0 پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - مطالعة اثربخشی محتوای برنامه درسی دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه‌های کشور بر نیازهای شغلی آنان (مطالعه موردی: محتوای برنامه درسی فیزیک کاربردی)
        اشرف السادات شکرباغانی
        هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی پیامدهای ناشی از اثربخشی محتوای برنامه درسی دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد فیزیک کاربردی دانشگاه‌های کشور بر یکی از نیازهای مهم جامعه نظیر بیکاری دانش‌آموختگان این دوره‌ها بوده است. این مطالعه به بررسی ارتباط بین تجربیات علمی و عملی این دانش چکیده کامل
        هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی پیامدهای ناشی از اثربخشی محتوای برنامه درسی دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد فیزیک کاربردی دانشگاه‌های کشور بر یکی از نیازهای مهم جامعه نظیر بیکاری دانش‌آموختگان این دوره‌ها بوده است. این مطالعه به بررسی ارتباط بین تجربیات علمی و عملی این دانش‌آموختگان که در دانشگاه‌های کشور تحت پوشش برنامه درسی در آموزش دانشگاهی به‌دست آورده‌اند با نیازهای جامعه، پرداخته است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. جامعة آماری پژوهش شامل تمامی دانش‌آموختگان این دوره‌ها از دانشگاه‌های سراسر کشور در سال تحصیلی 92-91 است که با روش نمونه‌گیری تصادفی 50 نفر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش مصاحبه ساختاریافته و پرسشنامه استاندارد رضایت شغلی است که بر روی نمونه اجرا شد و با استفاده از آمار توصیفی نتایج به دست آمده از مصاحبه و پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که محتوای درسی این دوره‌ها نمی‌توانند نیازهای جامعه را برطرف کنند و نیاز به بازنگری دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - شناسایی سبک‌های یادگیری: بازنگری در طراحی برنامه درسی نظام آموزشی فنی و حرفه‌ای
        علی غنایی اعظم محمدزاده قصر حمیده پاکمهر الهه حجار
        مطالعه حاضر با هدف بررسی سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان پیرامون طراحی برنامه درسی نظام آموشی فنی و حرفه‌ای صورت پذیرفت. روش مورد استفاده توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان فنی و حرفه‌ای شهر مشهد سال 91 ـ 1390 هستند. بدین منظور، تعداد 193 دانش‌آموز فنی و حرف چکیده کامل
        مطالعه حاضر با هدف بررسی سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان پیرامون طراحی برنامه درسی نظام آموشی فنی و حرفه‌ای صورت پذیرفت. روش مورد استفاده توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان فنی و حرفه‌ای شهر مشهد سال 91 ـ 1390 هستند. بدین منظور، تعداد 193 دانش‌آموز فنی و حرفه‌ای با استفاده از فرمول حجم نمونه و به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و پرسشنامه سبک‌های یادگیری وارک را تکمیل نمودند که روایی و پایایی آن احراز شده بود. داده‌های حاصل با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی و آزمون‌های آماریِ تحلیل واریانس یک‌ طرفه دورن آزمودنی‌ها، تحلیل واریانس چند متغیری، همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده تفسیر شدند. یافته‌ها نشان داد که بین سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان فنی و حرفه‌ای تفاوت معناداری وجود دارد (000/0p < ) و سبک غالب گروه مورد بررسی سبک شنیداری است. دانش‌آموزان دختر به سبک دیداری و دانش‌آموزان پسر به سبک‌های خواندنی ـ نوشتنی و شنیداری گرایش داشتند (05/0p < )دانش‌آموزان پایه دوم به سبک دیداری و دانش‌آموزان پایه سوم به سبک‌های خواندنی ـ نوشتنی و شنیداری گرایش داشتند (05/0p < ) و از بین سبک‌های یادگیری تنها بین سبک دیداری و موفقیت تحصیلی رابطه معناداری وجود داشت. به نظر می‌رسد با توجه به ماهیت رشته‌های فنی و حرفه‌ای و حاکمیت سبک شنیداری بر این نظام، عناصر برنامه‌های درسی نیاز به بازنگری داشته باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - ارائه مدل توضیحی ویژگی های فردی، ادراک از برنامه درسی و رشد شایستگی های رهبری دانشجویان دانشگاه شیراز
        مهدی محمدی لیلا ملتجی
        هدف کلی این تحقیق، بررسی رابطه بین ویژگی های فردی دانشجویان، ادراک آنان از برنامه درسی تجربه شده و رشد شایستگی های آنان در قالب یک مدل توضیحی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود، که در سال 90-91 مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از رو چکیده کامل
        هدف کلی این تحقیق، بررسی رابطه بین ویژگی های فردی دانشجویان، ادراک آنان از برنامه درسی تجربه شده و رشد شایستگی های آنان در قالب یک مدل توضیحی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود، که در سال 90-91 مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای تعداد 18 کلاس از دانشجویان سال آخر گروههای مختلف تحصیلی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده شامل یک مقیاس محقق ساخته ارزشیابی برنامه درسی تجربه شده و پرسشنامه رشد شایستگی رهبری بود. پس از محاسبه روایی و پایایی ابزار و توزیع بین افراد نمونه، داده ها با استفاده از روش آماری ضریب رگرسیون چند متغیره مورد تحلیل قرار گرفتند و نتایج تحلیل آماری نشان داد که رابطه معنا داری بین معدل و رشته تحصیلی دانشجویان با رشد شایستگی رهبری آنان وجود دارد. رابطه معنا داری بین جنسیت، معدل، رشته تحصیلی و محل سکونت دانشجویان با ادراک آنان از برنامه درسی تجربه شده وجود دارد. برنامه درسی تجربه شده نقش واسطه گری معناداری را در رابطه بین ویژگی فردی دانشجویان با رشد شایستگی آنان ایفا می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - تجارب معلمان ابتدایی از اهداف طرح ارزشیابی توصیفی
        فاطمه زمانی فرد نرگس کشتی آرای سیدابراهیم میرشاه جعفری
        چکیده هدف این پژوهش بررسی تجارب معلمان از طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی بوده است . روش پژوهش، کیفی از نوع پدیدارشناسی بود . شرکت کنندگان در پژوهش 23 نفر از معلمان مجری طرح در نواحی 2 و 3 و 4 و 5 آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال تحصیلی 88 1387 بودند که با روش نمونه چکیده کامل
        چکیده هدف این پژوهش بررسی تجارب معلمان از طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی بوده است . روش پژوهش، کیفی از نوع پدیدارشناسی بود . شرکت کنندگان در پژوهش 23 نفر از معلمان مجری طرح در نواحی 2 و 3 و 4 و 5 آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال تحصیلی 88 1387 بودند که با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب گردیدند . اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته گردآوری شد و با ب ه کارگیری روش کلایزی مورد تجزیه و تحلیل و تفسیر قرار گرفت . از مجموع یافته های این پژوهش بعد از حذف کدهای مشترک 100 کد مفهومی که بیانگر تجارب مشارک ت کنندگان بود ، استخراج گردید که در سه مفهوم محوری : 1 فر ایند یاددهی یادگیری، یادگیری: (میزان یادگیری، کیفیت یادگیری، کاربرد یادگیری )، *. این مقاله برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد رش ته برنامه ریزی آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان است. 1. کارشناس ارشد رشته برنامه ریزی آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان (نویسنده مسؤول) Email: fatemehzamanyfard@yahoo.com 2. استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان 3. دانشیار دانشگاه اصفهان (دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی) 40 / برنام هریزی درسی دانش و پژوهش در علوم تربیتی تدریس: (روش تدریس، نقش معلم، مشارکت فراگیر )، ارزشیابی : (هدف ارزشیابی، شیوه ارزشیابی، زمان ارزشیابی )، 2 بهداشت روانی : (تعادل روحی و روانی در روابط فردی، شناخت تواناییها و محدودیت های فردی، شادابی محیط یادگیری)، 3 حیطه های مختلف شخصیت دانش آموزان: (حیطه عاطفی و حیطه اجتماعی) دسته بندی شد. معلمان در جریان آموزش و اجرای طرح تجارب مثبت و منفی زیادی را به دست آورده اند که بر اد راک آنها از طرح تأثیر داشته است . آشنایی برنامه ریزان با تجربیات معلمان، به عنوان مجریان برنامه و تأکید بر این مهم که آنان اهداف این طرح را چگونه درک کرده و برای خود معنادار ساخته اند، نقش مهمی در رفع نواقص طرح و بالا بردن اثربخشی آن دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - سنجش جهت گیری برنامه ی درسی اساتید: مطالعه موردی اساتید دانشگاه کردستان
        جمال سلیمی زیبا شهبازی
        هدف از پژوهش حاضرسنجش باورهای اساتید دانشگاه کردستان برای پی بردن به جهت گیری غالب برنامه ی درسی آنان است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده‌ها، توصیفیِ پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه کردستان است که در سال تحصیلی 94-93 مش چکیده کامل
        هدف از پژوهش حاضرسنجش باورهای اساتید دانشگاه کردستان برای پی بردن به جهت گیری غالب برنامه ی درسی آنان است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده‌ها، توصیفیِ پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه کردستان است که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تدریس بودند . با توجه به محدود بودن حجم جامعه، نه از روش نمونه‌گیری بلکه از روش سرشماری کامل استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه جهت گیری های برنامه ی درسی(COI) است. روایی و پایایی این پرسش نامه در تحقیقات قبل اثبات شده بود اما برای اطمینان و لزوم انطباق با جامعه ما، روایی پرسشنامه با استناد به نظر اساتید علوم تربیتی و پایایی آن با استناد به ضریب آلفای کرونباخ (820 .) مورد بررسی مجدد قرار گرفت. نتایج نشان دادکه ابتدا جهت گیری برنامه ی درسی فرایندهای شناختی، و بعد از آن جهت گیری برنامه ی درسی عقل گرایی آکادمیک جهت گیری غالب اساتید بود. نکته دیگری عدم پیروی از یک جهت گیری در مواجه با عناصر برنامه درسی توسط اساتید بود. همچنین ‌نتایج نشان داد که میان جهت گیری برنامه ی درسی اساتید و حوزه تخصص آن ها ارتباط وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - ساختار تصمیم گیری مطلوب در طراحی برنامه درسی آموزش عالی:دیدگاه اعضای هیات علمی و متخصصین برنامه درسی
        مرتضی کرمی سمیه بهمن آبادی آرزو اسماعیلی
        هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی و متخصصین برنامه درسی نسبت به وضعیت مطلوب ساختار تصمیم گیری در طراحی برنامه‌ی درسی آموزش عالی به تفکیک نه عنصر برنامه درسی (اهداف، محتوا، فعالیت های یادگیری، راهبردهای تدریس، ارزشیابی، گروهبندی، منابع و ابزار یادگیری، زما چکیده کامل
        هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی و متخصصین برنامه درسی نسبت به وضعیت مطلوب ساختار تصمیم گیری در طراحی برنامه‌ی درسی آموزش عالی به تفکیک نه عنصر برنامه درسی (اهداف، محتوا، فعالیت های یادگیری، راهبردهای تدریس، ارزشیابی، گروهبندی، منابع و ابزار یادگیری، زمان و فضا) بود. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و متخصصین برنامه درسی کشور بودند. به کمک نمونه‌گیری تصادفی طبقه ای 110 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد با استفاده از جدول مورگان و تعداد 30 نفر از متخصصین برنامه‌درسی از شش دانشگاه کشور به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع پیمایشی و ابزار پژوهش نیز پرسشنامه محقق ساخته بود. یافته‌ها نشان داد که اساتید خواستار وضعیت نیمه متمرکز در تصمیم‌گیری‌های مربوط به مولفه‌های محتوا، هدف، ارزشیابی، زمان و فضا، همچنین آنها خواستار وضعیت عدم تمرکز تصمیم‌گیری در چهار مولفه‌ی یادگیری، روش‌های تدریس، گروه‌بندی، منابع و ابزار یادگیری می-باشند. میانگین نمرات نظرات متخصصین برنامه درسی نشان داد که آنها خواهان وضعیت نیمه متمرکز در تصمیم‌گیری در مولفه هدف و محتوا، ارزشیابی و زمان وخواهان وضعیت عدم تمرکز در مولفه های فعالیت‌های یادگیری و روش تدریس، گروهبندی، منابع و ابزار و فضا بودند. همچنین نتایج نشان داد که بین نظرات اساتید دانشکده‌های مختلف و اساتید با مرتبه علمی متفاوت از لحاظ دیدگاه نسبت به وضعیت مطلوب تصمیم‌گیری در برنامه درسی دانشگاهی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. امّا بین نظرات متخصصین برنامه درسی و اعضای هیئت علمی تفاوت معنی داری مشاهده شد، به این صورت که متخصصین خواهان وضعیت عدم تمرکز بیشتری در تصمیم‌گیری‌ها بودند. بنابراین پیشنهاد می‌شود اختیارات بیشتری به دانشگاهها در خصوص طراحی برنامه درسی واگذار گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - بررسی سازواری مدعای نظریه‌های رقیب برنامه درسی برای تربیت شهروند دمکراتیک با تکیه بر روایتی شوآبی
        محمود مهر محمدی
        این بحث بر این فرض استوار است که تربیت شهروند دمکراتیک امری مطلوب و خواستنی از منظر دینی است. در توضیح این فرض آمده است که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بر پایه الهیات سیاسی خود با تاکید بر این مفهوم ترکیبی، به عنوان یگانه نام معتبر برای نظام در شرف تأسیس بر پایه اسلام، چکیده کامل
        این بحث بر این فرض استوار است که تربیت شهروند دمکراتیک امری مطلوب و خواستنی از منظر دینی است. در توضیح این فرض آمده است که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بر پایه الهیات سیاسی خود با تاکید بر این مفهوم ترکیبی، به عنوان یگانه نام معتبر برای نظام در شرف تأسیس بر پایه اسلام، در واقع مردم سالاری دینی یا به بیان دقیق‌تر دمکراسی اسلامی یا اسلام دمکراتیک را بنیان گذاشت. او بدین گونه اسلام استبدادی را به لحاظ مفهومی به رسمیت شناخته و خواهان جلوگیری از رواج آن قرائت از اسلام شده است. تربیت شهروند دمکراتیک همچنین ضروری عصر جدید دانسته شده است که از این منظر پدیده‌ای جهانی است. منظور از عصر جدید عصری است که با صفت عصر انقلاب اطلاعات و ارتباطات شناخته شده و در آن جریان آزاد اطلاعات بنیان نظام‌های اجتماعی دیکتاتوری و استبدادی را سست و لرزان ساخته است. از سوی دیگر در گستره نظریه‌های هنجاری برنامه درسی به مواردی برخورد می‌کنیم که در عین تضاد و تقابل با یکدیگر، جملگی با صراحت مدعی یک هدف هستند. رسالت نظام آموزشی بر پایه این نظریه‌ها تربیت افرادی است که بتوانند جامعه دمکراتیک را پایه گذاری نموده، آن را استمرار بخشند. نگارنده سه نظریه را شناسایی نموده است که واجد این ویژگی هستند. به دیگر سخن، هدف تربیت شهروند دمکراتیک به طور مشترک توسط این سه نظریه هنجاری برنامه درسی تعقیب و ترویج می‌شود. گوهر شهروندی دمکراتیک در این نوشتار برخورداری از شایستگی عمل فکورانه دانسته که مستقیماً از اندیشه‌های شواب و نظریه پرکتیکال او وام گرفته شده است. بدین ترتیب نظام‌های آموزشی مدعی دمکراسی، باید بتواند شهروندانی را ترببت نمایند که کنشگر فکور باشند. این قرائت پایه قضاوت پیرامون نظریه‌های سه گانه برنامه درسی و تحلیل ظرفیت‌های مندرج در هر یک از سه نظریه برنامه درسی شده است. قضاوت نهایی نگارنده آن است که نظزیه پیشرفت گرایی از گونه‌ای برنامه درسی حمایت می‌کند که با دستیابی به شایستگی عمل فکورانه هم‌خوانی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - به سوی فرانظریه‌ای دیگر برای شناخت برنامه درسی پنهان
        سعید صفایی موحد داوود باوفا
        برنامه درسی پنهان را باید یکی از سرمایه‌های مفهومی رشته برنامه درسی به شمار آورد. طرح این مفهوم سبب شده است تا نگاه سطحی نگرانه نسبت به پدیده برنامه درسی کاهش یافته، پدیده مذکور نه صرفاً در بعد طراحی، بلکه در سطح اجرا نیز مدنظر قرار گرفته، پویایی‌های آن رصد شود. اگر چه چکیده کامل
        برنامه درسی پنهان را باید یکی از سرمایه‌های مفهومی رشته برنامه درسی به شمار آورد. طرح این مفهوم سبب شده است تا نگاه سطحی نگرانه نسبت به پدیده برنامه درسی کاهش یافته، پدیده مذکور نه صرفاً در بعد طراحی، بلکه در سطح اجرا نیز مدنظر قرار گرفته، پویایی‌های آن رصد شود. اگر چه این مفهوم نخستین بار در سال 1968 توسط فیلیپ جکسون مورد استفاده قرار گرفت، اما در طی چند دهه گذشته بسیار مورد توجه نظریه پردازان حوزه برنامه درسی قرار گرفته است و هر یک از زاویه خاصی آن را مورد بررسی قرار داده‌اند، به گونه‌ای که تا امروز بیش از هزاران مقاله و کتاب در مورد آن به رشته تحریر درآمده است. این تنوع دیدگاه‌ها و نظریه‌ها از یک سو باعث غنای تئوریک مفهوم برنامه درسی پنهان شده و از سوی دیگر شناخت و درک آن را برای بسیاری از افراد مشکل نموده است. در این مقاله سعی شده است تا با بررسی پیشینه پژوهشی مربوط به این مفهوم چیستی، ابعاد و سطوح گوناگون آن با نگاهی کل نگرانه مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، آثار و پژوهش‌های معتبر داخلی و خارجی در حوزه برنامه درسی پنهان مورد بررسی قرار گرفته (تحلیل مضمون) و بر اساس پرسش‌های ذیل فرانظریه‌ای با توجه به ویژگی‌های مشترک هر کدام ارائه شده است: ماهیت برنامه درسی پنهان چیست؟ کارکردهای این برنامه کدام است؟ این برنامه از دید کدام یک از کنشگران حوزه تعلیم و تربیت پنهان است؟ چه عواملی بر شکل‌گیری این برنامه مؤثرند؟ پیامدهای این برنامه کدام است؟ و این برنامه در چه سطوحی تاثیرگذار است؟ به نظر نگارنده، نظریه‌ها و دیدگاه‌های مطرح شده پیرامون برنامه درسی پنهان را می‌توان در 6 دسته یا طبقه مختلف جای داد: نظریه‌های ماهیتی، نظریه‌های کارکردی، نظریه‌های ابعادی، نظریه‌های عاملی، نظریه‌های پیامدی، نظریه‌های سطوحی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - چالش‌های دانشگاه در تدوین محتوای متناسب با شایستگی‌های یادگیرنده مادام العمر
        صدیقه کریمی احمدرضا نصر مصطفی شریف
        پژوهش حاضر در صدد شناسایی چالش‌های دانشگاه در انتخاب و سازماندهی محتوا مطابق با اصول یادگیری مادام العمر است. در این تحقیق ترکیبی، در بخش کیفی با روش تحلیل محتوا دیدگاه‌های 24 نفر از مدیران دانشگاه‌های دولتی که با روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع زنجیره‌ای انتخاب شده‌اند، ا چکیده کامل
        پژوهش حاضر در صدد شناسایی چالش‌های دانشگاه در انتخاب و سازماندهی محتوا مطابق با اصول یادگیری مادام العمر است. در این تحقیق ترکیبی، در بخش کیفی با روش تحلیل محتوا دیدگاه‌های 24 نفر از مدیران دانشگاه‌های دولتی که با روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع زنجیره‌ای انتخاب شده‌اند، از طریق مصاحبه نیمه سازمان یافته جمع‌آوری شده است. در بخش کمی نیز با روش توصیفی ـ پیمایشی دیدگاه 153 نفر از اعضای هیأت علمی این دانشگاه‌ها که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده‌اند، از طریق پرسشنامه محقق ساخته بررسی شده است. روایی محتوای آن توسط متخصصان تأیید و پایاییش با آلفای کرونباخ 96/0 برآورد گردید. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار spss17 تحلیل شده‌اند. یافته‌ها حاکیست چالش‌های دانشگاه هنگام انتخاب و سازماندهی محتوا عبارتند از: کاربردی نبودن آموخته‌ها، عدم آشنایی با روش تحقیق در رشته تحصیلی، بی‌توجهی به آموزش یک زبان بین المللی، عدم استفاده از محتوای میان رشته‌ای، تأکید کم بر توانایی‌های عمومی و بی‌توجهی به کیفیت کار پژوهشی دانشجو. میان دیدگاه اعضای هیأت علمی برحسب متغیرهای جنس، نوع دانشگاه، مرتبه علمی و تحصیلات در سطح 05/0=p تفاوت معنادار وجود ندارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - بررسی رویکرد برنامه درسی غالب اعضای هیأت علمی دانشگاه شاهد با عنایت به ماهیت رشته‌های تخصصی و سطح تحصیلات آنان
        شهربانو عامری مهدی سبحانی نژاد اکبر رهنما
        هدف پژوهش حاضر، بررسی رویکرد برنامه درسی غالب اعضای هیأت علمی (تمرکزی، مصالحه جویانه و تمایزی) دانشگاه شاهد بوده است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و از نوع پیمایشی و از ابزار، پرسشنامه محقق ساخته متناسب سازی شده، حسب دیدگاه سعد شاور ( (Sad Shawer, 2010استفاده شده است. از چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر، بررسی رویکرد برنامه درسی غالب اعضای هیأت علمی (تمرکزی، مصالحه جویانه و تمایزی) دانشگاه شاهد بوده است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و از نوع پیمایشی و از ابزار، پرسشنامه محقق ساخته متناسب سازی شده، حسب دیدگاه سعد شاور ( (Sad Shawer, 2010استفاده شده است. از جامعه آماری اعضای هیأت علمی دانشکده‌های هشت گانه دانشگاه با حجم 279 نفر، نمونه‌ها با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی پس از محاسبه حجم جمعیت در زیرگروه‌های هشت دانشکده و دو گروه جنسی، تعداد 161 نفر نمونه برآورد شدند. روایی صوری و محتوایی ابزار مورد تأیید صاحب نظران و پایایی آن نیز در آلفای کرونباخ 71/. بوده است. تحلیل آماری داده‌های به کمک، شاخص‌های: میانگین، انحراف معیار و نیز آزمون های استنباطی؛ t تی تک متغیره و دو گروه مستقل، F تحلیل واریانس یک راهه، آزمون تعقیبی توکی و فریدمن، انجام شده است. یافته‌ها نشان دادکه نوع ماهیت رشته‌های علمی، میزان به روز بودن سرفصل‌های آموزشی و نوع محتوای برنامه درسی دوره‌های آموزشی دکتری اجرا شده برای اعضای هیأت علمی در فرایند تحصیلات آنها، بر شکل گیری رویکرد برنامه درسی غالب آنان، مؤثر واقع شده و در طیفی از؛ مراعات کننده دقیق سرفصل‌های آموزشی (تمرکزی) تا فعال در عرصه برنامه ریزی درسی کلاسی دانشگاهی (تمایزی) قرار می‌گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - طراحی الگوی برنامه‌درسی آموزش ترکیبی برای نظام آموزش عالی بر اساس الگوی اَکِر
        علی اکبر عجم حسین جعفری ثانی محمد اکبری بورنگ
        هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی استفاده از رویکرد آموزش ترکیبی در طراحی برنامه‌درسی نظام آموزش عالی ایران بوده است. برای ارائه الگوی طراحی برنامه‌درسی آموزش ترکیبی از روش پژوهش داده بنیاد استفاده شده است. هدف روش پژوهش داده بنیاد خلق و نقد طرح‌واره‌های مفهومی است که ما چکیده کامل
        هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی استفاده از رویکرد آموزش ترکیبی در طراحی برنامه‌درسی نظام آموزش عالی ایران بوده است. برای ارائه الگوی طراحی برنامه‌درسی آموزش ترکیبی از روش پژوهش داده بنیاد استفاده شده است. هدف روش پژوهش داده بنیاد خلق و نقد طرح‌واره‌های مفهومی است که ماهیت بنیادی و ساختار پدیده‌ها و فرایندهای برنامه‌درسی را قابل فهم کنند؛ بنابراین، پس از تبیین مبانی نظری و دیدگاه صاحب‌نظران درباره طراحی برنامه‌درسی آموزش ترکیبی و نظریه یادگیری سازنده‌گرایی اجتماعی، مفاهیم و مؤلفه‌های اساسی یا همان منطق طراحی برنامه‌درسی شناسایی شد و در نهایت، ویژگی‌های عناصر برنامه‌درسی بر اساس منطق برنامه‌درسی، ارائه شده است. در زمینه طراحی الگوی طراحی برنامه‌درسی در نظام آموزش عالی، منطق طراحی برنامه‌درسی با درنظرگرفتن کانون تمرکز رویکرد آموزش ترکیبی و شاخصه‌های نظریه یادگیری سازنده‌گرایی اجتماعی، ارائه شده است، بر اساس دلالت‌های مورد نظر در زمینه منطق طراحی برنامه‌درسی، ویژگی‌های عناصر برنامه‌درسی مبتنی بر آموزش ترکیبی برای نظام آموزش عالی استخراج شد و در نهایت اعتبار الگوی مذکور توسط متخصصان و صاحب‌نظران بررسی شد و مورد تأیید قرار گرفت پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - ارزیابی میزان هم‌خوانی برنامه درسی قصد شده، اجرا شده وآموخته شده درس علوم تجربی سال دوم راهنمایی شهرستان نی‌ریز در سال تحصیلی 92 ـ 1391
        زینب میرشکاری احمدرضا اوجی نژاد عباس قلتاش
        هدف این پژوهش، ارزیابی میزان هم‌خوانی برنامه درسی قصد شده، اجرا شده وآموخته شده درس علوم تجربی سال دوم راهنمایی شهرستان نی‌ریز در سال تحصیلی 92 ـ 1391 بوده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیق پیماشی است. به منظور اجرای پژوهش که مبتنی برنگرش سنجی مدیران، دبیران و دانش‌آموزان در چکیده کامل
        هدف این پژوهش، ارزیابی میزان هم‌خوانی برنامه درسی قصد شده، اجرا شده وآموخته شده درس علوم تجربی سال دوم راهنمایی شهرستان نی‌ریز در سال تحصیلی 92 ـ 1391 بوده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیق پیماشی است. به منظور اجرای پژوهش که مبتنی برنگرش سنجی مدیران، دبیران و دانش‌آموزان در مورد برنامه‌های درسی قصد شده، اجرا شده وآموخته شده بود، سه مقیاس محقق ساخته، برحسب گروه مدیران، دبیران و دانش‌آموزان طراحی و استفاده گردید. روایی و پایایی هر سه مقیاس با روش روایی صوری و آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. به منظور گردآوری داده‌ها، نمونه آماری مربوط به برنامه درسی اجرا شده (مدیر و دبیر) و برنامه درسی آموخته شده (دانش‌آموز)، با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و تصادفی انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل‌ آماری داده‌ها نشان داد که بین دو نوع برنامه درسی قصد شده و برنامه درسی اجرا شده انطباق وجود دارد؛ بین دو نوع برنامه درسی قصد شده و برنامه درسی آموخته شده انطباق وجود ندارد؛ بین برنامه درسی اجرا شده و برنامه درسی آموخته شده انطباق وجود ندارد. همچنین، بین متغیر محتوا در دو نوع برنامه درسی قصد شده و برنامه درسی اجرا شده انطباق وجود ندارد. بین متغیر فعالیت‌های یاددهی ـ یادگیری در دو نوع برنامه درسی قصد شده و برنامه درسی اجرا شده انطباق وجود ندارد و بین مؤلفه ارزشیابی در دو نوع برنامه درسی قصد شده و برنامه درسی اجرا شده انطباق وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - تحلیل معرفت عقلانی مطرح شده در آیات قرآن کریم بر اساس تفسیرالمیزان و دلالت‌های آن بر اهداف برنامه‌های درسی تربیت دینی
        غلامحسین اعلائی هره دشت سید هاشم گلستانی نرگس کشتی آرای
        این پژوهش به بررسی اهداف برنامه‌های درسی تربیت دینی مبتنی بر معرفت عقلانی مطرح شده در آیات قرآن کریم و با توجه به تفسیرالمیزان پرداخته است. جامعه آماری آن کل قرآن کریم بوده که پس از معین کردن آیات مرتبط با معرفت عقلانی و بررسی تفسیر هر یک از آیات استخراج شده در تفسیرالم چکیده کامل
        این پژوهش به بررسی اهداف برنامه‌های درسی تربیت دینی مبتنی بر معرفت عقلانی مطرح شده در آیات قرآن کریم و با توجه به تفسیرالمیزان پرداخته است. جامعه آماری آن کل قرآن کریم بوده که پس از معین کردن آیات مرتبط با معرفت عقلانی و بررسی تفسیر هر یک از آیات استخراج شده در تفسیرالمیزان به روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و اهداف برنامه‌های درسی به صورت نظام مقوله‌بندی قیاسی، استخراج شده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، اهداف برنامه‌های درسی تربیت دینی مبتنی بر معرفت عقلانی مطرح شده در آیات قرآن کریم بر اساس تفسیر المیزان به ترتیب عبارتند از: خداشناسی و خداپرستی (دعوت به توحید)، معرفی و تأیید نبوّت، معرفی قرآن و آموزه‌های آن، معرفی صاحبان خرد و ویژگی‌های آنان، یادآوری معاد، روز جزا و حیات اخروی، عبرت آموزی، تربیت افراد باتقوا، آموزش احکام الهی، ایجاد تفکر انتقادی و انتقاد از تفکر نادرست، مقایسه و تطبیق ارزش‌ها (پاکی‌ها و ناپاکی‌ها، افراد مؤمن و مشرک و ...). پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - بررسی مؤلفه‌های ارزشیابی واحد درسی و اجرای موردی آن توسط دانشجو معلمان مرکز شهیدرجایی دانشگاه فرهنگیان اصفهان
        افسانه کلباسی احمدرضا نصر پوران خروشی زینب السادات اطهری
        هدف پژوهش حاضر، در مرحله اول تهیه ابزاری مناسب برای ارزشیابی از واحد درسی بوده است. ادبیات تحقیق نشان می‌دهد ابزار ارزشیابی از واحد درسی باید مؤلفه‌های الف) مواردی که به دانشجویان در یادگیری کمک می‌کند، شامل شرایط یادگیری، منابع یادگیری، خدمات حمایتی و کیفیت تدریس؛ ب) س چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر، در مرحله اول تهیه ابزاری مناسب برای ارزشیابی از واحد درسی بوده است. ادبیات تحقیق نشان می‌دهد ابزار ارزشیابی از واحد درسی باید مؤلفه‌های الف) مواردی که به دانشجویان در یادگیری کمک می‌کند، شامل شرایط یادگیری، منابع یادگیری، خدمات حمایتی و کیفیت تدریس؛ ب) سطح انگیزه و میزان درگیری دانشجویان با تکالیف یادگیری و ج) رضایت کلی دانشجویان از درس را مورد سنجش قرار دهد. در مرحله دوم، اجرای ابزار تهیه شده به منظور ارزشیابی واحد درسی روش‌های استفاده از منابع یادگیری بوده است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجو معلمان دوره کارشناسی ناپیوسته رشته آموزش ابتدایی مرکز آموزش عالی شهید رجایی دانشگاه فرهنگیان اصفهان بوده است. ابزار مذکور پرسشنامه‌ای محقق ساخته شامل 10 سؤال بسته پاسخ در مقیاس لیکرت در مورد ویژگی‌هایی شامل اهداف یادگیری، تجربیات یادگیری، منابع یادگیری، تکالیف یادگیری، بازخوردهای آموزشی، حجم فعالیت‌ها، کیفیت تدریس، انگیزه، تفکر و رضایت کلی و دو سؤال باز پاسخ در مورد بهبود درس مورد نظر بوده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط پنج تن از اعضای هیأت علمی تعیین گردید. برای تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب مربوطه 92/0محاسبه شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد بین میانگین‌های دو گروه دانشجومعلمان با سابقه کم و زیاد در ده ویژگی واحد درسی مورد نظر تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین میانگین‌های دو گروه نشان می‌دهد دانشجویان در هر دو گروه بالاترین اهمیت را برای ارائه بازخوردهای آموزشی قائل هستند. به منظور تحلیل سؤالات بازپاسخ از روش مقوله‌بندی استفاده شد همچنین، راهکارهای بهبود تدریس در سه مقوله شامل: موارد مربوط به مدرس، واحد درسی و دانشجو طبقه‌بندی گردید پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - طراحی الگوی برنامه درسی فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر عملکردشناختی، عاطفی و مهارتی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر تهران
        خلیل غفاری اسماعیل کاظم‌پور علی حسینی‌مهر
        هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر الگوی برنامه درسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر عملکرد شناختی، عاطفی و مهارتی دانش‌آموزان مقطع متوسطه در حوزه فاوا بود. با توجه به ماهیت موضوع، روش این پژوهش از دو بخش زمینه‌یابی و شبه آزمایشی از نوع طرح آزمون مقدماتی و نهایی با دو گرو چکیده کامل
        هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر الگوی برنامه درسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر عملکرد شناختی، عاطفی و مهارتی دانش‌آموزان مقطع متوسطه در حوزه فاوا بود. با توجه به ماهیت موضوع، روش این پژوهش از دو بخش زمینه‌یابی و شبه آزمایشی از نوع طرح آزمون مقدماتی و نهایی با دو گروه آزمایش و گواه تشکیل شد. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش‌آموزان (128934 نفر) و دبیران (12890 نفر) و متخصصان برنامه درسی و فاوای شهر تهران (60 نفر) در سال 1387 بود. حجم نمونه شامل 120 دانش‌آموز، 120 دبیر و 60 متخصص فاوا و برنامه‌ درسی با استفاده از شیوه نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌ها الف) از پرسشنامه 97 سؤالی 5 گزینه‌ای در 10 مؤلفه مبانی فلسفی، اجتماعی، روان‌شناختی، مفاهیم و اصطلاحات، حوزۀ دانش، توانش و نگرش، اصول انتخاب و سازماندهی در محتوا، شیوه‌های آموزش و تدریس و شیوه‌های ارزشیابی، ب) آموزش الگوی برنامه درسی فاوا بر روی دانش‌آموزان استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین) و آمار استنباطی (آزمون تحلیل واریانس تک‌عاملی، آزمون تعقیبی توکی و آزمون t گروههای مستقل) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین دیدگاه دانش‌‌آموزان، دبیران و متخصصان در مبانی فلسفی، اجتماعی، روان‌شناختی تفاوت وجود دارد. بین دیدگاه آنان در مفاهیم و اصطلاحات اساسی الگوی برنامۀ درسی فاوا، در دانش و مهارت اساسی و اصول انتخاب و سازماندهی محتوا تفاوت وجود دارد. بین دیدگاه سه گروه آزمودنی در نگرش اساسی، شیوه آموزش و ارزشیابی تفاوت وجود ندارد. سطح مبانی، مفاهیم و اصطلاحات، دانش، نگرش و مهارت دانش‌آموزانی که الگوی برنامه درسی فاوا را آموزش دیده‌اند به‌طور معناداری بالاتر است از دانش‌آموزانی که این آموزش را دریافت نکرده‌اند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - نظریه تربیتی و رویکرد برنامه درسی از منظر عمل‌گرایی نوین
        محمد رضا یوسف زاده
        تاریخ فلسفه تعلیم و تربیت با پنج واژه حیاتی و مهم روبه‌رو بوده و هست و این واژگان پنج موقعیت را در بحث مربوط به فرایند تدریس و یادگیری در دنیای مدرن تعیین نموده‌اند. این کلمات عبارتند از: ذهن، دموکراسی،ستمدیدگی، جامعه پذیری, حکایت و قصه. سه واژه اول به ترتیب با نام‌های چکیده کامل
        تاریخ فلسفه تعلیم و تربیت با پنج واژه حیاتی و مهم روبه‌رو بوده و هست و این واژگان پنج موقعیت را در بحث مربوط به فرایند تدریس و یادگیری در دنیای مدرن تعیین نموده‌اند. این کلمات عبارتند از: ذهن، دموکراسی،ستمدیدگی، جامعه پذیری, حکایت و قصه. سه واژه اول به ترتیب با نام‌های فردریک هربارت ـ دیویی و پائولوفریره آمیخته است که در آمریکا و آمریکای لاتین و افریقا مطرح بودند و اجتماعی کردن با استفاده از ابزار دانش مربوط به مارکسیسم است که عمدتاً در برزیل، فرانسه و ایتالیا مورد تفسیر قرار گرفته است. واژه قصه و حکایت نیز به وسیله افراد مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد استفاده قرار گرفته است و واژه‌ای است که توسط طرفداران عمل‌گرایی نوین ـ به ویژه گیرالدلی در تبیین تئوری تربیتی ـ مورد توجه واقع شده است. بسیاری از صاحب نظران معتقدند که شاید بتوان معنادارترین رشد در فلسفه آمریکایی در زمان‌های اخیر را رنسانس در عمل‌گرایی یعنی عمل‌گرایی نوین تلقی نمود. با توجه به موارد مطرح شده هدف اصلی این مقاله بررسی نظریه تربیتی و رویکرد برنامه درسی از منظر عمل‌گرایی نوین است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. نتایج بررسی‌ها نشان داد که مبانی عمل‌گرایی نوین را باید در اندیشه‌های افرادی چون رورتی، کواین، پاتنام، برنشتاین، وست، دیوید سون، شوستر من و براندون جستجو نمود. عمل‌گرایی نوین بر اصولی چون طرد معرفت شناسی بنیادین، تأکید بر زبان، یگانگی دانش، همبستگی اجتماعی به جای عینیت محض، پرورش شهروند دمکراتیک فکور تأکید دارد. از منظر عمل‌گرایی نوین یک تئوری تربیتی باید دارای سه ویژگی توصیفی ـ تشریحی، خاص و عملی باشد. آنها برای تعلیم و تربیت پنج مرحله شامل تعیین حکایت، مرتبط ساختن حکایت با مسائل زندگی، خلق حکایت جدید، نقد حکایت و مقایسه آن با قصه‌های ملی و جمعی مطرح کرده، رویکرد مناسب برنامه درسی برای دوران پیش از دانشگاه را رویکرد تلفیقی و برای دوران پس از دانشگاه رویکرد پروژه محور معرفی می‌کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - اولویت بندی و مقایسه مؤلفه‌های شش‌گانه ایدئولوژی‌های برنامه درسی از منظر اعضای هیأت علمی دانشکده‌های علوم تربیتی شهر تهران
        مهدی ملکی محسن فرمهینی فراهانی کوروش اسماعیلی
        پژوهش حاضر، با هدف اولویت بندی و مقایسه مؤلفه‌های شش‌گانه ایدئولوژی‌های برنامه درسی از منظر اعضای هیأت علمی دانشکده‌های علوم تربیتی شهر تهران اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی (پیمایشی) و جامعه و نمونه آماری پژوهش برابر بوده است؛ به طوری که شامل کلیه اعضای هیأت علمی علوم ت چکیده کامل
        پژوهش حاضر، با هدف اولویت بندی و مقایسه مؤلفه‌های شش‌گانه ایدئولوژی‌های برنامه درسی از منظر اعضای هیأت علمی دانشکده‌های علوم تربیتی شهر تهران اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی (پیمایشی) و جامعه و نمونه آماری پژوهش برابر بوده است؛ به طوری که شامل کلیه اعضای هیأت علمی علوم تربیتی مستقر در دانشکده‌های علوم تربیتی سطح شهر تهران در سال تحصیلی 90 ـ 89 می‌شود. ازمجموع 95 نفر اعضای هیأت علمی حدوداً 81 نفرشامل 30 درصد زن و 70 درصد مرد حاضر به همکاری با پژوهشگر شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه استاندارد ایدئولوژی برنامه درسی « اسکایرو 2008 » بود که بر اساس 6 مؤلفه؛ هدف، تدریس، یادگیری، دانش، فراگیر و ارزشیابی به تعیین 4 نوع ایدئولوژی برنامه درسی (دانش پژوهان علمی، یادگیرنده محور، بازسازی اجتماعی و کارآیی اجتماعی) پرداخته است. سهم هر یک از مؤلفه‌ها 4 سؤال بود و به منظور تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی فراوانی و درصد و نیز رسم نمودار ایدئولوژی برنامه درسی استفاده شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که اعضای هیأت علمی گروه‌های علوم تربیتی دانشگاه‌های دولتی سطح شهر تهران به مؤلفه‌های هدف و تدریس در ایدئولوژی بازسازی اجتماعی و همچنین مؤلفه‌های یادگیری، دانش، فراگیر و ارزشیابی در ایدئولوژی یادگیرنده محور قوی‌ترین گرایش را نشان داده‌اند. همچنین مؤلفه‌های یادگیری و ارزشیابی در ایدئولوژی یادگیرنده محور در بخش قوی‌ترین گرایش (اولویت اول) و مؤلفه‌های هدف و تدریس در ایدئولوژی دانش پژوهان علمی در بخش ضعیف‌ترین گرایش(اولویت آخر) تنها مؤلفه‌هایی بودند که همه اعضای هیأت علمی بر روی آن اتفاق نظر داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - بررسی گرایش دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته برنامه درسی به رویکردهای برنامه درسی
        حسین جعفری ثانی حمیده پاک مهر حسن اسلامیان
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رویکردهای برنامه درسی دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته برنامه درسی صورت گرفت. روش از حیث هدف، کاربردی و از جهت روش، توصیفی ـ پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل همه دانشجویان رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه فردوسی مشهد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رویکردهای برنامه درسی دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته برنامه درسی صورت گرفت. روش از حیث هدف، کاربردی و از جهت روش، توصیفی ـ پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل همه دانشجویان رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه فردوسی مشهد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 88 ـ 89 بود (51 نفر). کلیه دانشجویان به روش سرشماری انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته رویکردها را تکمیل نمودند. این پرسشنامه بر اساس رویکردهای برنامه درسی ارنشتاین (رفتاری، سیستمی، مدیریتی، علمی، انسان گرایی و نو مفهوم گرایی) در قالب 30 گویه با یک مقیاس چهار گزینه‌ای بر اساس طیف لیکرت بود. داده‌های حاصل با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل واریانس یک راهه و چند راهه) تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد: 1 ـ غالب‌ترین رویکرد دانشجویان، رویکرد انسان گرایی و کمترین میانگین مربوط به رویکرد رفتاری بود و به طور کلی، دانشجویان مورد بررسی به رویکرد غیر فنی، گرایش بیشتری داشتند. 2 ـ بین دانشجویان در رویکرد فنی و غیر فنی بر حسب جنسیت تفاوت معناداری وجود نداشت 05/0p>. 3- بین دو مقطع تحصیلی در دو رویکرد فنی و غیر فنی تفاوت معنادار نبود 05/0p>. 4- بین سال ورود و گرایش به رویکرد غیر فنی دانشجویان تفاوت معناداری وجود نداشت(05/0>p). با توجه به این که دانشجویان مورد بررسی به رویکرد غیر فنی، گرایش بیشتری داشتند؛ این‌گونه استنباط می‌گردد که غالب دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته برنامه درسی، با شیوه‌های آموزش و برنامه‌های درسی سنتی در چالش بوده، بیشتر با خط مشی‌های تعلیم و تربیت جدید، هماهنگ و همسو هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - ویژگی‏های برنامه‏های درسی در عصر جهانی شدن و بین‌المللی کردن برنامه درسی
        رحیمه منصوری گرگر اکبر صالحی عفت عباسی
        اگر جهانی شدن، فرآیندی در حال رخداد پنداشته شود که آگاهی در آن نقش اساسی دارد، آن‌گاه بازخوانی جهانی شدن و چگونگی طراحی برنامه‌های درسی برای افزایش آگاهی فراگیران در باره آن اهمیت می‌یابد. از سوی دیگر بین‌المللی‌کردن برنامه درسی مفهومی جدید و در حال تحول است که به ویژه چکیده کامل
        اگر جهانی شدن، فرآیندی در حال رخداد پنداشته شود که آگاهی در آن نقش اساسی دارد، آن‌گاه بازخوانی جهانی شدن و چگونگی طراحی برنامه‌های درسی برای افزایش آگاهی فراگیران در باره آن اهمیت می‌یابد. از سوی دیگر بین‌المللی‌کردن برنامه درسی مفهومی جدید و در حال تحول است که به ویژه از اوایل قرن بیست و یکم در ادبیات برنامه درسی مورد توجه قرار گرفته است. علی‌رغم اهمیت و جایگاه چنین ایده‌ای، برداشت‌ها و تفسیرها از این واژه‌ها در بسیاری از ممالک به ویژه ایران توأم با ابهام، سردرگمی و عدم شفافیت است. مقاله حاضر در راستای بررسی این مفهوم در ادبیات برنامه درسی با استفاده از روش کتابخانه‌ای و از طریق بررسی مقالات پژوهشی و مروری از ژورنال‌ها و مجلات خارجی و داخلی در پایگاه‌های داده‌ای مختلف تلاش کرده تا برداشت‌های مختلف از این واژه‌ها را مفهوم‌پردازی کرده و نمونه‌ای از برنامه‌های درسی را در زمینه جهانی شدن و بین‌المللی کردن معرفی نماید. یافته‌ها نشان داد که بایستی میان جهانی شدن و بین‌المللی کردن برنامه‌های درسی تمایز قائل شد. اثرات واقعی تحولات ناشی از جهانی شدن و و بین‌المللی کردن برنامه درسی البته تحولات هم‌زمان با آن می‌بایست مورد توجه متخصصان آموزش و پرورش و البته برنامه ریزان درسی قرار گیرد. عناصر برنامه های درسی در این عصر تحت تأثیر تحولات یاد شده، از ویژگی هایی برخوردار می گردد که آن را از سایر برنامه های پیشین متمایز می سازد. این ویژگی ها در مورد عناصر اصلی برنامه شامل هدف، محتوا، روش و ارزشیابی در این نوشته مورد اشاره قرار گرفت. همچنین لازم است براساس فرهنگ، زمینه و متن هر جامعه‌ای رویکردها و برنامه‌های خاص مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - بررسی نقش عناصر برنامه درسی کلاین در افت تحصیلی درس ریاضی سال اول دوره متوسطه از دیدگاه شرکای برنامه درسی
        کیمیا ابراهیم کافوری حسن ملکی علی اکبر خسروی بابادی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عناصر برنامه درسی کلاین در افت تحصیلی درس ریاضی سال اول متوسطه از دیدگاه شرکای برنامه درسی با استفاده از روش پژوهش آمیخته صورت گرفت. داده‌های پژوهش از طریق پرسشنامه‌ای برای 368 دانش‌آموز و 120 دبیر ریاضی پایه اول دبیرستان‌های شهر تهران و مصاح چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عناصر برنامه درسی کلاین در افت تحصیلی درس ریاضی سال اول متوسطه از دیدگاه شرکای برنامه درسی با استفاده از روش پژوهش آمیخته صورت گرفت. داده‌های پژوهش از طریق پرسشنامه‌ای برای 368 دانش‌آموز و 120 دبیر ریاضی پایه اول دبیرستان‌های شهر تهران و مصاحبه‌ای با 15 کارشناس برنامه ریزی درسی و تألیف کتاب ریاضی سال اول متوسطه جمع‌آوری شدند. تحلیل داده‌های کمی از طریق آزمون‌های t تک نمونه‌ای، t دو گروه مستقل و فریدمن و تحلیل داده‌های کیفی به وسیله کدبندی استقرایی انجام شد. نتایج بررسی نشان داد که از نظر هر سه گروه، همه عناصر نه گانه برنامه درسی کلاین بر افت تحصیلی ریاضی دانش‌آموزان مؤثرند. از نظر دبیران فعالیت‌های یادگیری، راهبردهای یاددهی ـ یادگیری، مواد و منابع آموزشی و زمان آموزش و از نظر دانش‌آموزان، زمان آموزش، ارزشیابی، فعالیت‌های یادگیری، و راهبردهای یاددهی ـ یادگیری در اولویت‌های اول تا چهارم قرار گرفتند. از لحاظ تأثیر عناصر مواد و منابع آموزشی، فضای آموزش و گروه‌بندی دانش‌آموزان بر افت تحصیلی ریاضی، بین نظر دبیران و دانش‌آموزان تفاوت معناداری دیده نشد ولی بین نظر آنها درباره تأثیر عناصر اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی ـ یادگیری، فعالیت‌های یادگیری، زمان و ارزشیابی بر افت تحصیلی ریاضی تفاوت معنادار بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - تحلیلی بر وضعیت موجود و مطلوب تصمیم‌گیرندگان در فرایند طراحی و تدوین برنامه‌ درسی در آموزش صنعتی
        مرتضی کرمی فاطمه ارفع فاطمه وفایی
        پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت موجود و مطلوب تصمیم‌گیرندگان در فرایند طراحی و تدوین برنامه‌درسی آموزش صنعتی انجام شد. جامعه پژوهش شامل مدیران آموزش 258 شرکت‌ صنعتی شهر مشهد بود 45 شرکت که دارای واحد آموزش مستقل و فعال بودند به روش هدفمند مورد بررسی قرار گرفت و از این بین چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت موجود و مطلوب تصمیم‌گیرندگان در فرایند طراحی و تدوین برنامه‌درسی آموزش صنعتی انجام شد. جامعه پژوهش شامل مدیران آموزش 258 شرکت‌ صنعتی شهر مشهد بود 45 شرکت که دارای واحد آموزش مستقل و فعال بودند به روش هدفمند مورد بررسی قرار گرفت و از این بین، 25 شرکت با پژوهشگر همکاری کردند. روش پژوهش حاضر توصیفی ـ پیمایشی و ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه محقق‌ساخته بود. در این پرسشنامه میزان اختیار تصمیم گیری سه گروه اصلی ذی نفع در آموزش صنعتی(واحد متقاضی برنامه آموزشی، واحد آموزش و مدرس) بر اساس 9 مؤلفه برنامه درسی در دو وضعیت موجود و مطلوب در طیفی 10 ارزشی مورد بررسی قرار گرفت. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون t و تحلیل واریانس استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که در وضعیت موجود مدرس دوره بیشترین میزان مشارکت در وضعیت مطلوب واحد آموزش بیشترین میزان مشارکت داشت. همچنین نتایج نشان داد که میانگین نمرات مشارکت هر یک از عوامل سه‌گانه تصمیم‌گیرنده در دو وضعیت موجود و مطلوب با یکدیگر تفاوت داشت و میزان مشارکت مورد انتظار برای هر یک از عوامل سه‌گانه در وضعیت مطلوب بیشتر بود. همچنین نتایج تحلیل واریانس یک‌راهه نشان داد که بین میانگین نمرات مشارکت عوامل سه‌گانه تصمیم‌گیرنده در دو وضعیت موجود و مطلوب تفاوت معناداری وجود داشت. علاوه بر این میزان مشارکت عوامل سه‌گانه در تصمیم‌گیری در شرکت‌های بزرگ، کوچک و متوسط با یکدیگر تفاوت نداشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - جایگاه اخلاق زیست محیطی در برنامه درسی دوره ابتدایی ایران
        طاهره بیات پروین احمدی عبدالله پارسا
        هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه اخلاق زیست محیطی در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به منظور بهبود محتوای کتاب‌های مورد نظر بوده است. روش تحقیق توصیفی است و با استفاده از تحلیل محتوا به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است. مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، با توجه به سه حیطه شنا چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه اخلاق زیست محیطی در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به منظور بهبود محتوای کتاب‌های مورد نظر بوده است. روش تحقیق توصیفی است و با استفاده از تحلیل محتوا به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است. مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، با توجه به سه حیطه شناختی، عاطفی، مهارتی در قالب ابعاد متن، تکلیف، پرسش و تصویر مورد بررسی قرار گرفت. جامعه و نمونه آماری پژوهش، کتاب‌های فارسی (بخوانیم و بنویسیم)، علوم، تعلیمات اجتماعی و هدیه‌های آسمانی دوره ابتدایی (22جلد کتاب) در سال تحصیلی 91 ـ90 بود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کل مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی در این کتاب‌ها، 535 واحد بوده که در بعد متن (45/36 درصد)، تکلیف (14/15 درصد)، پرسش (6/25) و در قالب تصویر (8/22) ارائه شده است. همچنین از کل مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، 78 درصد به حیطه شناختی، 13 درصد به حیطه عاطفی و 7/9 درصد به حیطه مهارتی اختصاص یافته است. در کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به هدف‌های شناختی (سطح دانش) بیشتر توجه شده است و کمترین توجه مربوط به سطح مهارت است. بیشترین توجه به اخلاق زیست محیطی در کتاب‌های علوم دوره ابتدایی تعلق دارد و کمترین توجه در کتاب هدیه‌های آسمان دوره ابتدایی صورت گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - بررسی رابطه بین مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان و هویت ملی دانش‌آموزان متوسطه
        رضا علی نوروزی طیبه جنت فریدونی مریم مشاکلایه
        این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان و هویت ملی دانش‌آموزان متوسطه انجام شده است. روش آن توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق دانش‌آموزان سال دوم و سوم دبیرستان‌های غرب استان مازندران، به تعداد 17979 نفر هستند و حجم نمونه شامل 414 نفر چکیده کامل
        این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان و هویت ملی دانش‌آموزان متوسطه انجام شده است. روش آن توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق دانش‌آموزان سال دوم و سوم دبیرستان‌های غرب استان مازندران، به تعداد 17979 نفر هستند و حجم نمونه شامل 414 نفر از دانش‌آموزان می‌شود که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. پرسشنامه محقق ساخته برای بررسی مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان که شامل جو اجتماعی مدرسه، ساختار سازمانی، تعامل معلم و دانش‌آموز و ساختار فیزیکی مدرسه و کلاس درس و پرسشنامه محقق ساخته هویت ملی که پس از تعیین روایی و پایایی، پایایی برنامه درسی پنهان 85% و هویت ملی 81%به روش آلفای کرانباخ محاسبه شد، توسط پاسخ‌گویان تکمیل گردید. در بخش تحلیل آماری از شاخص‌های آماری توصیفی و رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان و هویت ملی دانش‌آموزان با 95/. اطمینان رابطه وجود دارد. بین جو اجتماعی مدرسه، ساختار سازمانی مدرسه، تعامل معلم و دانش‌آموزان و ساختار فیزیکی مدرسه و کلاس درس و هویت ملی دانش‌آموزان با 95/. اطمینان رابطه وجود دارد. همچنین یافته‌ها نشان دادند که افزایش در هر یک از مؤلفه‌ها بر میزان هویت ملی نیز افزوده می‌شود و بیشترین رابطه مربوط به متغیر تعامل معلم و دانش‌آموز است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - بررسی رابطه بین ذهنیت فلسفی و جهت گیری‌های برنامه درسی دبیران مدارس متوسطه شهر زاهدان در سال تحصیلی 92-1391
        مسعود رمرودی محمد اکبری بورنگ اسدالله زنگویی سید مهدی حسینی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ذهنیت فلسفی و جهت‌گیری‌های برنامه درسی دبیران مدارس متوسطه شهر زاهدان انجام شده است. این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی و جامعه آماری آن 894 نفر دبیر کلیه مدارس متوسطه شهر زاهدان در سال تحصیلی 92-91 بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری خو چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ذهنیت فلسفی و جهت‌گیری‌های برنامه درسی دبیران مدارس متوسطه شهر زاهدان انجام شده است. این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی و جامعه آماری آن 894 نفر دبیر کلیه مدارس متوسطه شهر زاهدان در سال تحصیلی 92-91 بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و از طریق فرمول تعیین حجم نمونه کوکران در نهایت تعداد 270 دبیر به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل پرسشنامه ذهنیت فلسفی سلطانی و همکاران (1996) با 60 گویه و پرسشنامه جهت‌گیری‌های برنامه درسی چانگ و وونگ (2002) با 30 گویه بود که ضریب پایایی با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ، 72/0 برای پرسشنامه ذهنیت فلسفی و 86/0 برای پرسشنامه جهت‌گیری‌های برنامه درسی به دست آمد. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بین ذهنیت فلسفی دبیران و جهت‌گیری‌های برنامه درسی آنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد و ابعاد جامعیت و تعمق توانایی پیش‌بینی جهت‌گیری‌های برنامه درسی را داشتند. براساس نتایج به دست آمده، بین ذهنیت فلسفی دبیران از نظر جنسیت تفاوت معناداری وجود داشت، اما این تفاوت در جهت‌گیری‌های برنامه درسی دبیران مشاهده نشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - طراحی الگوی ارزشیابی برنامۀ درسی شیمی دورۀ متوسطه ایران
        فائزه ناطقی علیرضا یوسفی محمدحسین یارمحمدیان
        علم شیمی علاوه بر برخورداری از نقش مؤثر در کلیه شؤون زندگی انسانی، در رشد اقتصادی و سیاسی کشور متکی به منابع طبیعی ایران جایگاه ارزنده‌ای دارد. از این‌رو ارزشیابی وضعیت جاری برنامه درسی شیمی به‌منظور بررسی میزان شایستگی و ارزش آن در تأمین نیازهای فردی و اجتماعی کاملاً ض چکیده کامل
        علم شیمی علاوه بر برخورداری از نقش مؤثر در کلیه شؤون زندگی انسانی، در رشد اقتصادی و سیاسی کشور متکی به منابع طبیعی ایران جایگاه ارزنده‌ای دارد. از این‌رو ارزشیابی وضعیت جاری برنامه درسی شیمی به‌منظور بررسی میزان شایستگی و ارزش آن در تأمین نیازهای فردی و اجتماعی کاملاً ضروری است. نتایج مرور منابع در دسترس نشان‌دهنده تمرکز بیشتر پژوهش‌های ارزشیابی موجود بر تعیین میزان توفیق برنامه‌ها بوده تا تعیین ارزش آنها و این وضعیت در ایران به‌خصوص در ارتباط با درس شیمی کاملاً محسوس است. در راستای پر کردن این خلأ به‌ویژه ضرورت دستیابی به الگوهای ارزشیابی مبتنی بر شرایط فرهنگی و فلسفی بومی، هدف این تحقیق تدوین الگوی ارزشیابی برنامه درسی شیمی مناسب برای دوره متوسطه ایران است. روش پژوهش تفسیری یا به‌عبارتی بررسی و تحلیل نظری است. در این رابطه از طریق مطالعات تطبیقی ـ با توجه به ماهیت برنامه درسی شیمی و نیز مبانی فلسفی، اعتقادی و خط‌مشی‌های آموزش و پرورش ایران ـ وضعیت مطلوب عناصر سازنده برنامه یعنی ملاک‌ها استنباط شد و اساس طراحی الگوی ملاک‌محور قرار گرفت. این الگو از نظر شفافیت مفهومی، انطباق با واقعیت، جذابیت ساختاری و از جنبه اقناعی مورد ارزیابی، اصلاح و سرانجام تأیید 10 نفر از متخصصان برنامه‌ریزی درسی قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - طراحی و اعتبار یابی الگوی برنامه درسی تلفیقی در دوره پیش‌دبستان با تمرکز بر حیطه روانی _ حرکتی
        بهناز یوسفی واقف مریم سیف نراقی عزت اله نادری
        این پژوهش باهدف، طراحی و اعتبار یابی الگوی برنامه درسی تلفیقی در دوره پیش‌دبستان با تمرکز بر حیطه روانی _حرکتی انجام شد؛ که ازنظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، آمیخته اکتشافی است. در مرحله کیفی، از روش زمینه‌ای و در مرحله کمی، از روش پیمایشی استفاده‌شده است جامعه مور چکیده کامل
        این پژوهش باهدف، طراحی و اعتبار یابی الگوی برنامه درسی تلفیقی در دوره پیش‌دبستان با تمرکز بر حیطه روانی _حرکتی انجام شد؛ که ازنظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، آمیخته اکتشافی است. در مرحله کیفی، از روش زمینه‌ای و در مرحله کمی، از روش پیمایشی استفاده‌شده است جامعه موردبررسی در بخش کیفی متخصصان برنامه درسی که با نمونه‌گیری هدفمند 10 نفر از متخصصان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته که با راهبرد نظریه زمینه‌ای تحلیل شد. در بخش کمی جامعه موردبررسی متخصصان برنامه درسی و مربیان دوره پیش‌دبستانی است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، در مورد متخصصان با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای 28 متخصص زن، 44 متخصص مرد و برای جامعه مربیان با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای 159 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته که پایایی آن با روش آلفای کرونباخ 84/0 و از روایی صوری و محتوایی استفاده‌شده است. جهت تحلیل داده‌ها آزمون خی دو مورداستفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش کیفی، شناسایی و استخراج مؤلفه‌های الگوی برنامه درسی تلفیقی، به‌منظور ارائه الگوی نظری پیشنهاد گردید و نتایج پژوهش کمی در تأیید نتایج پژوهش کیفی اجرا شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - طراحی و اعتباربخشی الگوی «بازنگری برنامه درسی تربیت معلم در ایران»
        عاطفه عطاران نعمت الله موسی پور محمد عطاران علی حسینی خواه
        با توجه به واقعیت تغییر در برنامه‌های درسی تربیت معلم، پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی بازنگری برنامه درسی تربیت معلم در ایران انجام شده است. در این پژوهش در مرحلة طراحی الگو، از روش پژوهش تحلیل نظری و در مرحلة اعتباربخشی الگو، از روش دلفی با رویکرد بررسی نظر چکیده کامل
        با توجه به واقعیت تغییر در برنامه‌های درسی تربیت معلم، پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی بازنگری برنامه درسی تربیت معلم در ایران انجام شده است. در این پژوهش در مرحلة طراحی الگو، از روش پژوهش تحلیل نظری و در مرحلة اعتباربخشی الگو، از روش دلفی با رویکرد بررسی نظرات خبرگان استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعة نظری نشان داد که الگوی بازنگری برنامه‌درسی تربیت معلم در ایران می‌تواند در چهار وجه هویتی (تبعیت از دانش برنامه‌ریزی، پذیرش اصل تغییر، عملی کردن تربیت حرفه‌ای و اهمیت سلسله مراتب) و در سه سطح تصمیم‌گیری فراکلان، کلان و خرد مطرح شود. بر اساس الگوی پیشنهادی پژوهش حاضر، هفت گام بازنگری برنامه درسی تربیت معلم ایران عبارت‌اند از: تعیین وضعیت موجود، بازاندیشی در خط‌مشی‌های موجود و تعیین استانداردهای برنامه درسی تربیت معلم ایران، اقدام به بازنگری، امکان‌سنجی اجرای برنامه درسی بازنگری شده، مصوب‌سازی، توزیع برنامه درسی بازنگری‌شده و نظارت بر کیفیت و به‌روزرسانی برنامه درسی بازنگری‌شده. علاوه بر این، نتایج حاصل در بخش اعتباربخشی الگو با استفاده از نظر خبرگان و متخصصان حوزة تربیت معلم و برنامه‌ریزی درسی، بیانگر سودمندی و قابلیت اجرایی الگوی پیشنهادی بود. در بیان ویژگی‌های الگوی پیشنهادی به‌طور کلی می‌توان گفت از آنجا که نظام آموزشی تربیت معلم، نظامی دانشگاهی و در سطح آموزش عالی است، الگوی بازنگری برنامه درسی تربیت معلم، الگویی دانشگاه‌محور است که با لحاظ کردن مطالبات نهادهای اجتماعی در حوزة تربیت معلم، رخدادهای فراسیستمی آن نادیده گرفته نمی‌شود. از سوی دیگر با توجه به تجویزی بودن این الگو، بر جنبة کارکردی و عملی آن نیز تأکید شده است. علاوه بر این ارتباط دوسویه بین مراحل بازنگری برنامه درسی، مبین ویژگی خوداصلاح‌گری الگو و امکان اصلاح مؤلفه‌های بازنگری برنامه درسی است. از جهت بستر اجرایی نیز الگوی پیشنهادی می‌تواند مورد استفاده وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگیان و سایر دستگاه‌های اجرایی تربیت معلم قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - تبیین سازگاری و مسیر گذر چارچوب مطلوب عناصر برنامه درسی آموزش کارآفرینی در آموزش عالی از ایدئولوژی‌های برنامه درسی اسکایرو
        احمد ملکی پور سید محمد علی میر جلیلی معصومه مقیمی فیروز آباد
        هدف این پژوهش، تبیین سازگاری و مسیر گذر چارچوب مطلوب عناصر برنامه درسی آموزش کارآفرینی در آموزش عالی از ایدئولوژی‌های برنامه درسی اسکایرو است. این تحقیق از نظر ماهیت آمیخته، از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات توصیفی- استنتاجی و تحلیل محتوا به شمار می‌رود. چکیده کامل
        هدف این پژوهش، تبیین سازگاری و مسیر گذر چارچوب مطلوب عناصر برنامه درسی آموزش کارآفرینی در آموزش عالی از ایدئولوژی‌های برنامه درسی اسکایرو است. این تحقیق از نظر ماهیت آمیخته، از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات توصیفی- استنتاجی و تحلیل محتوا به شمار می‌رود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات چک‌لیست تحلیل محتوا برای انطباق با جداول شش‌گانه اسکایرو (2008) در کتاب نظریه‌های برنامه درسی: دیدگاه‌های متضاد و نگرانی‌های مداوم اثر است، در بخش کمی نیز از نمودار و فرم رتبه‌بندی اقتباس شده از اسکایرو (2008) برای تعیین مسیر برنامه درسی آموزش کارآفرینی در آموزش عالی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مسیر گذر چارچوب مطلوب عناصر برنامه درسی آموزش کارآفرینی در آموزش عالی در عنصر هدف برنامه درسی از مسیر کارایی اجتماعی و عناصر دیگر برنامه درسی شامل؛ محتوا، روش تدریس، فراگیر، یادگیری و ارزشیابی نیز از مسیر یادگیرنده محور تبیین می‌گردد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اساتید، مؤلفان و طراحان برنامه درسی آموزش کارآفرینی برای دستیابی و کاربست چارچوب مطلوب عناصر برنامه درسی آموزش کارآفرینی در آموزش عالی باید دیدگاه خود را در عنصر هدف با ایدئولوژی برنامه درسی کارایی اجتماعی و در عناصر محتوا، روش تدریس، فراگیر، یادگیری و ارزشیابی با ایدئولوژی برنامه درسی یادگیرنده محور تطبیق دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - واکاوی ادراک متخصصان برنامه درسی ایران نسبت به مؤلفه‌های پارادایم برنامه درسی نوفهمی
        سلام یعقوبی علی حسینی خواه مصطفی قادری مرجان کیان
        پژوهش حاضر با استفاده از روش پدیدارنگاری درصدد کشف کلیدی‌ترین ادراک متخصصان برنامه درسی ایران از مؤلفه‌های برنامه درسی نوفهمی است. از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 21 نفر از متخصصان واجد شرایط، داده‌های لازم گردآوری و پس از طی فرایند کدگذاری، در قالب 251 کد باز، 8 چکیده کامل
        پژوهش حاضر با استفاده از روش پدیدارنگاری درصدد کشف کلیدی‌ترین ادراک متخصصان برنامه درسی ایران از مؤلفه‌های برنامه درسی نوفهمی است. از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 21 نفر از متخصصان واجد شرایط، داده‌های لازم گردآوری و پس از طی فرایند کدگذاری، در قالب 251 کد باز، 81 کد محوری و 29 کد انتخابی، در زیرمجوعة هشت مؤلفه پارادایم نوفهمی، سازمان‌دهی شدند. حاصل نهایی تحلیل داده‌ها، حاکی از آن است که رهایی‌بخشی؛ برنامه‌ای نقاد و روشنگر، عدالت محور، روشنفکر مدار و یادگیرنده محور است. توجه به عوامل فرامدرسه‌ای؛ با نگاه جامع فرهنگی، تلقی زمینه‌ای و همسویی با تجارب جامعه محلی به دنبال مدیریت عوامل تأثیرگذار بر برنامه درسی است. تاریخ‌نگاری؛ مترادف با پایش روندی و جامع عقاید برنامه درسی، مکتوب کردن میراث برنامه درسی، عبرت‌آموزی، وقایع‌نگاری عقاید برنامه درسی و اقدام مبتنی بر خودشناسی به کار رفته است. میان‌رشته‌ای؛ مدیریت تعاملی و همه‌جانبه نگراست. بین‌المللی کردن مطالعات برنامه درسی؛ بسترسازی تعاملات فرهنگی، شور فرهنگی و هم‌افزایی فرهنگی در برنامه‌های درسی است. رابطة نظریه و عمل در نگرش‌های تمایل قطبی به نظریه، تمایل رفت و برگشتی و تمایل قطبی به عمل توصیف شده است. تغییر برنامه‌ریزی درسی به فهم برنامه درسی در اعتقاد به شیفت پارادایمی، عدم اعتقاد به شیفت پارادایمی و معنابخشی و نموددهی به هویت‌های جدید برنامه درسی تجلی یافته و درنهایت اتوبیوگرافیکال بودن برنامه‌های درسی با عناوین شخصی شده، ترکیبی و پژوهش‌محور مشخص شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - نگاهی به تجربیات آموزشی در پیوستاری چندوجهی: چگونه برنامه درسی کسب‌شده را ارزشیابی کنیم؟
        سید علی خالقی نژاد اکبر هدایتی
        شکاف بین انواع برنامه‌های درسی از مسائل غامض حوزۀ برنامه‌درسی به شمار می‌آید که بازاندیشی دربارۀ چارچوب‌های پنداشتی آنها را به یک ضرورت تبدیل کرده است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی ارزشیابی برنامه درسی کسب‌شده، یکی از این چارچوب‌ها، با تکیه بر تجربیات و دیدگاه‌های ذینفعان ب چکیده کامل
        شکاف بین انواع برنامه‌های درسی از مسائل غامض حوزۀ برنامه‌درسی به شمار می‌آید که بازاندیشی دربارۀ چارچوب‌های پنداشتی آنها را به یک ضرورت تبدیل کرده است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی ارزشیابی برنامه درسی کسب‌شده، یکی از این چارچوب‌ها، با تکیه بر تجربیات و دیدگاه‌های ذینفعان برنامه‌های درسی دورۀ کارشناسی انجام شده است. با استفاده از روش پژوهش کیفی توصیفی تجارب و ادراکات 31 نفر (17 عضو هیئت‌علمی، 12 دانشجوی نیمسال آخر دورۀ کارشناسی و فارغ‌التحصیل، 2 کارشناس دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی) از دانشگاه‌های علامه طباطبائی، تهران و خوارزمی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش و دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی با روش نمونه‌گیری هدفمند و از طریق مصاحبه نیمه‌ساختارمند گردآوری گردید. داده‌های احصاء شده از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل گردید. یافته‌های به‌دست‌آمده به شناسایی مقوله‌های پیامدهای کوتاه‌مدت و پیامدهای بلندمدت و خرده‌مقوله‌های دستیابی به پیامدهای مشخص‌شده، پیامدهای یادگیری نوپدید، تحول شخصیتی فارغ‌التحصیلان، اشتغال فارغ‌التحصیلان و ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان برای ارزشیابی برنامه درسی کسب‌شده منجر شد. پیام این پژوهش پیگیری پیامدهای مختلف تجربیات آموزشی دانشجویان دوره کارشناسی در ابعاد مختلف زندگی شغلی، شخصی و آموزشی و درنهایت جمع‌آوری شواهد مرتبط برای قضاوت‌های منطقی در خصوص نقاط مثبت و ضعف برنامه‌های درسی کنونی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - تجارب معلمان دورة ابتدایی از آزادسازی برنامه درسی: یک رویکرد پدیدارشناختی
        رضا معصومی نژاد اسکندر فتحی آذر یوسف ادیب فیروز محمودی
        پژوهش حاضر در جستجوی کشف تجارب آموزشی مشترک معلمان دورة ابتدایی از وضعیت موجود آزادسازی برنامه درسی بوده است. هدف پژوهش نشان دادن تمهیدات و اقداماتی بود که در راستای آزادسازی برنامه درسی صورت گرفته است. روش پژوهش از نوع تحقیقات کیفی و به شیوة پدیدارشناسی تفسیری بوده و ج چکیده کامل
        پژوهش حاضر در جستجوی کشف تجارب آموزشی مشترک معلمان دورة ابتدایی از وضعیت موجود آزادسازی برنامه درسی بوده است. هدف پژوهش نشان دادن تمهیدات و اقداماتی بود که در راستای آزادسازی برنامه درسی صورت گرفته است. روش پژوهش از نوع تحقیقات کیفی و به شیوة پدیدارشناسی تفسیری بوده و جامعة آماری پژوهش، همة آموزگاران مدارس دورة ابتدایی شهرستان‌های خوی و چایپاره را در سال تحصیلی 96-95 شامل شده است که به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در این راستا مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌ای با 23 نفر از آموزگاران صورت گرفت. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش پدیدارشناسی اسمیت (1995) مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفت. یافته‌های این تحقیق دارای 4 مضمون اصلی شامل موانع و محدودیت‌ها، نقش معلمی، نوآوری‌ها و مشارکت ذینفعان بود که هرکدام دارای چندین مضمون فرعی بودند که جمعاً در 20 مؤلفه فرعی قرار گرفتند و عبارت‌اند از: تمرکززدایی متمرکز، دیدگاه حاکم بر برنامه درسی ملی، آموزش ضمن خدمت، ماهیت دورة ابتدایی، پذیرش اجتماعی، هویت حرفه‌ای، فرهنگ معلمی، معلم به‌عنوان محقق، گروه‌های معلمان، جایگاه معلمی، تولید محتوای الکترونیکی، برنامه درسی تلفیقی، طرح‌های آموزشی، نظریه سازنده‌گرایی، دبیرخانه‌های استانی، همایش‌ها، راهبران برنامه درسی، سرگروه‌های معلمان، شورای معلمان، انجمن اولیا و مربیان. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بر اساس شاخص‌های محتوایی برنامه درسی ملی
        پرستو صلواتی حسن ملکی فاطمه سهرابی
        هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بود. روش پژوهش از طریق تحلیل محتواست. جامعة آماری پژوهش، کتاب درسی مطالعات اجتماعی اول دبیرستان بود که متشکل از 1605 جمله، تصویر و عبارات مستقل است. منابع مورد مطالعه و تحلیل در این پژوهش، چک‌لی چکیده کامل
        هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بود. روش پژوهش از طریق تحلیل محتواست. جامعة آماری پژوهش، کتاب درسی مطالعات اجتماعی اول دبیرستان بود که متشکل از 1605 جمله، تصویر و عبارات مستقل است. منابع مورد مطالعه و تحلیل در این پژوهش، چک‌لیست تحلیل محتوای کمی است. نتایج یافته‌های پژوهش گویای آن است که درمجموع حدود 34 درصد از پیام‌های کتاب درسی منطبق بر تربیت اجتماعی است. شاخص‌های مشارکت اجتماعی حدود 103 مورد و شاخص وحدت و همبستگی 90 مورد می‌باشند که بیشترین فراوانی را در کتاب درسی به خود اختصاص داده است. به‌عنوان نتیجه‌گیری می‌توان گفت مؤلفه‌های بسیار مهم تربیتی که تقریباً در این کتاب نادیده گرفته شده است مواردی مانند حیا و امربه‌معروف و نهی از منکراست. علاوه بر اینکه صداقت، عدالت، نقدپذیری و... از اجزای اساسی تربیت اجتماعی است که با توجه به یافته‌های پژوهش محتوای کتاب نادیده گرفته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - مطالعة ویژگی‌های عناصر برنامه درسی در مدارس دورة ابتدایی عشایری
        فیروز محمودی احد عظیمی آقبلاغ سیدهادی مدنی
        این پژوهش با هدف مطالعة ویژگی‌های عناصر برنامه درسی در مدارس عشایری، از منظر معلمان ابتدایی، انجام شد. مطالعه حاضر در سال تحصیلی 98-1397 با رویکرد کیفی، از نوع تحلیل محتوای کیفی هدایت شده با نمونه‌گیری هدفمند و از طریق مصاحبة عمیق نیمه‌ساختاریافته با 15 نفر از معلمان شا چکیده کامل
        این پژوهش با هدف مطالعة ویژگی‌های عناصر برنامه درسی در مدارس عشایری، از منظر معلمان ابتدایی، انجام شد. مطالعه حاضر در سال تحصیلی 98-1397 با رویکرد کیفی، از نوع تحلیل محتوای کیفی هدایت شده با نمونه‌گیری هدفمند و از طریق مصاحبة عمیق نیمه‌ساختاریافته با 15 نفر از معلمان شاغل در مدارس عشایری انجام گرفت. تجزیه‌وتحلیل متن مصاحبه‌ها به‌صورت دستی و همزمان با جمع‌آوری داده‌ها انجام شد. اعتمادپذیری یافته‌ها با استفاده از غوطه‌وری و مطالعه مکرر و بازنگری توسط مشارکت‌کنندگان و خبرگان به دست آمد. با استناد به عناصر برنامة درسی پیشنهادی Maleki (2015)، هفت عنصر در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفت. ویژگی‌های عناصر برنامه درسی عشایری با طبقه‌های اصلی شامل هدف (هدف از تحصیل اکتفا به سوادآموزی در حد ابتدایی)، محتوا (محتوای نظام متمرکز؛ چالشی برای دانش‌آموزان و معلمان عشایری)، مواد آموزشی (کمبود امکانات و ملزومات آموزشی)، راهبردهای یاددهی- یادگیری (چالش‌های پیش روی راهبردهای یاددهی- یادگیری؛ نقش چندگانة حرفه‌ای معلم)، زمان (غیبت‌های غیرموجه زیاد و از دست رفتن زمان)، فضا (نبود تعامل بین خانه و مدرسه؛ مشکلات فضای فیزیکی مدرسه)، ارزشیابی (موانع ارزشیابی توصیفی - کیفی)، از داده‌ها استخراج شد. نتایج حاصل نشان داد، علی‌رغم تأکید اسناد بالادستی و اساسنامه‌های آموزش‌وپرورش، مبنی بر منطبق کردن برنامه‌های درسی با بستر زندگی عشایری، این مهم اتفاق نیفتاده است؛ لذا اقدامات عملی از سوی متصدیان امر ضرورت دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر در پوچی برنامه درسی مدارس ابتدایی (مطالعه موردی منطقه آموزش‌وپرورش شهرستان مراغه)
        زهرا محمد بنیاد محمد علی مجلل چوپوقلو
        هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در پوچی برنامه درسی مدارس مقطع ابتدایی اداره آموزش‌وپرورش شهرستان مراغه است. برای این منظور عوامل مؤثر بر پوچی برنامه درسی مدارس مقطع ابتدایی با مطالعه مبانی نظری و ادبیات تحقیق پیشین در 26 عامل به‌صورت اولیه شناسایی گردی چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در پوچی برنامه درسی مدارس مقطع ابتدایی اداره آموزش‌وپرورش شهرستان مراغه است. برای این منظور عوامل مؤثر بر پوچی برنامه درسی مدارس مقطع ابتدایی با مطالعه مبانی نظری و ادبیات تحقیق پیشین در 26 عامل به‌صورت اولیه شناسایی گردید. جامعۀ آماری پژوهش، معلمان مدارس مقطع ابتدایی ادارۀ آموزش‌وپرورش شهرستان مراغه بود که تعداد آنها 1000 نفر بوده و حجم نمونۀ آماری با استفاده از فرمول کوکران 278 نفر برآورد و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه حکیم‌زاده و در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در سطح استنباطی از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی و در اولویت‌بندی عوامل مؤثر در پوچی برنامه درسی از آزمون فریدمن با نرم‌افزار spss و lisrel استفاده شد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که از بین 26 عامل اولیه تمامی عوامل با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی شناسایی و در 3 گروه عوامل: عوامل مرتبط با نظام حاکم بر جامعه و عوامل مبتنی بر دانش‌آموزان و عوامل مبتنی بر آموزشگاه یا مدرسه دسته‌بندی گردید. نتایج تحقیق نشان داد که از بین عوامل بررسی شده اولیه، تمامی عوامل در سه گروه عوامل مرتبط با نظام حاکم بر جامعه و عوامل مبتنی بر دانش‌آموزان و عوامل مبتنی بر آموزشگاه در پوچی برنامه درسی مؤثر بودند ولی بر اساس یافته‌های تحقیق عدم بهره‌گیری مناسب از روش‌های یاددهی و یادگیری و محیط آموزشی و عوامل روان‌شناختی مانند استرس و ضعف در انتقال مناسب مطالب آموزشی از سوی معلمان برای دانش‌آموزان و باورهای غلط و سیاست‌های ناکارآمد بیشترین تأثیر را در پوچی برنامه درسی مدارس ابتدایی شهرستان مراغه را دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - طراحی و تبیین الگوی برنامه درسی شهروند جهانی در آموزش عالی ایران؛ رویکرد میان‌رشته‌ای
        زهرا رشیدی
        پژوهش حاضر با مرور وضعیت کنونی برنامه درسی عمومی دانشگاهی که از بعد هدف تربیت شهروند مسئول را بر عهده دارد به ارائه الگویی جهت طراحی برنامه درسی میان‌رشته‌ای در این حوزه پرداخته است. پژوهش در پارادایم آمیخته اکتشافی با رویکرد (کیفی-کمی) انجام شد. در بخش کیفی، مطالعه و ش چکیده کامل
        پژوهش حاضر با مرور وضعیت کنونی برنامه درسی عمومی دانشگاهی که از بعد هدف تربیت شهروند مسئول را بر عهده دارد به ارائه الگویی جهت طراحی برنامه درسی میان‌رشته‌ای در این حوزه پرداخته است. پژوهش در پارادایم آمیخته اکتشافی با رویکرد (کیفی-کمی) انجام شد. در بخش کیفی، مطالعه و شناسایی زمینه‌های تربیت شهروند جهانی در برنامه درسی دانشگاهی در ایران مدنظر بود. از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع تحلیل تماتیک (موضوعی) در دو سطح اسناد انتخابی و سرفصل‌های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی استفاده شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، تحلیل محتوا، فیش‌برداری و چک‌لیست بود. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل اسنادی استفاده شد. در بخش کمی، از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی استفاده و جامعۀ آماری، متخصصان حوزۀ علوم تربیتی دارای مدرک دکتری به‌عنوان اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های (سراسری دولتی و آزاد اسلامی) شهر تهران به تعداد 145 نفر بود. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته با پایایی به ضریب آلفای کرونباخ 91/0 و روایی محتوا، سازه است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون خی‌دو و فریدمن استفاده شد. بر اساس یافته‌ها در بخش کیفی سیستم برنامه‌درسی عمومی، متمرکز و نوع سازمان‌دهی آن نیز مبتنی بر رویکرد هنجاری دیسیپلین محوری است. اکثر مطالب مرتبط با مؤلفه‌های جهانی‌شدن، اغلب ارتباط غیرمستقیم دارند و از وجوه ایجابی، خنثی و سلبی، وجه خنثی غالب است. ازاین‌رو، الگوی برنامه درسی شهروند جهانی مبتنی بر رویکرد میان‌رشته‌ای در پنج گام اصلی که مشتمل بر عناصر اصلی برنامه درسی (اهداف، محتوا، روش‌های تدریس و ارزشیابی) بر اساس سه مؤلفه دانش، مهارت و نگرش در دو سطح کلان و خرد طراحی شد. در سطح کلان، رویکرد برنامه درسی تلفیقی (ادغام) و در سطح خرد رویکردهای (عمودی، وسیع و آموزشی) استفاده شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - مدل‌سازی رهبری برنامه درسی برای مدیران مدارس ایران
        ناهید فضلی علی خلخالی نادر نادری جواد سلیمانپور
        رهبری برنامه درسی به‌عنوان جزء کلیدی بهبود نظام آموزشی شناخته شده و با نظر به نقش حیاتی مدیران در این بخش، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگویی برای رهبری برنامه درسی توسط مدیران انجام شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش، کیفی از روش داده بنیاد بود. جامعه مورد مطالعه شامل اعضای هیئ چکیده کامل
        رهبری برنامه درسی به‌عنوان جزء کلیدی بهبود نظام آموزشی شناخته شده و با نظر به نقش حیاتی مدیران در این بخش، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگویی برای رهبری برنامه درسی توسط مدیران انجام شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش، کیفی از روش داده بنیاد بود. جامعه مورد مطالعه شامل اعضای هیئت‌علمی، کارشناسان مدیریت آموزشی و متخصصان برنامه درسی و مدیران مدارس است. روش نمونه گیری به شیوه نظری بوده است. حجم نمونه به روش اشباع داده ها صورت پدیرفت. با 19 نفر مصاحبه به عمل آمد. داده های حاصل از مصاحبه در بخش کیفی از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی، تجزیه و تحلیل، و در بخش کمی با آزمون فریدمن اولویت بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل علی (شامل ضرورت شکل‌گیری اهداف کلان آموزش‌وپرورش، نیاز به بهبود مستمر در فرآیند آموزش‌وپرورش و ضرورت اجرای برنامه درسی اثربخش) زمینه ساز رهبری برنامه درسی توسط مدیران است که تمرکززدایی در نظام آموزش‌وپرورش، تبیین جایگاه مدیران به‌عنوان رهبران برنامه درسی، انتصاب مدیران شایسته و توانمندسازی آنان، همکاری مدیران با معلمان، هوشیارسازی دانش آموزان و اولیاء نسبت به برنامه درسی، جلب همکاری فراسازمانی، بازسازی فرهنگ، غنی‌سازی برنامه های درسی و پایش منظم اجرای آن به عنوان راهبردهای توسعه رهبری برنامه درسی مدیران، موجب بروز پیامدهای فردی، سازمانی و اجتماعی می گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - بررسی عناصر الگوی برنامه درسی مبتنی بر پروژه در دوره ابتدایی و اعتبار بخشی آن: یک مطالعه کیفی
        اکبر سعیدنیا فیروز محمودی علی ایمان زاده کیومرث تقی پور
        پژوهش حاضر با هدف بررسی عناصر اصلی برنامه درسی مبتنی بر پروژه در دوره ابتدایی، طراحی و اعتباربخشی الگوی آن با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. جهت شناسایی و استخراج مضامین برنامه درسی، از اسناد و مدارک برنامه های درسی دوره ابتدایی و برنامه درسی مبتنی بر پروژه و د چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی عناصر اصلی برنامه درسی مبتنی بر پروژه در دوره ابتدایی، طراحی و اعتباربخشی الگوی آن با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. جهت شناسایی و استخراج مضامین برنامه درسی، از اسناد و مدارک برنامه های درسی دوره ابتدایی و برنامه درسی مبتنی بر پروژه و دیدگاه های متخصصان برنامه درسی و آموزش ابتدایی استفاده شد. روش تحلیل داده ها، توصیف مبانی و تحلیل و استنتاج نظری بود. مضامین ناظر بر اهداف برنامه درسی در این برنامه بر ارتقا مهارت‌های تفکر و ایجاد یادگیری مادام العمر و پرورش دانش علمی و عملی همراستا با زندگی واقعی دانش آموزان متکی است. در زمینه محتوا بر غنا و فعالیت محوری و سازماندهی تلفیقی آن؛ در بخش راهبردهای یاددهی-یادگیری بر استفاده از روش های پژوهش و اکتشاف گروهی و حل مساله تاکید شد. استفاده از ارزشیابی مستمر و متنوع و روش های فرآیندمدار، چندگانه و مبتنی بر عملکرد در بخش ارزشیابی مورد توجه این الگو بود. روایی الگوی پیشنهادی با استفاده از فرمول نسبت روایی محتوا و جدول لاوشه مورد بررسی و تایید قرار گرفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - طراحی الگوی بازنگری برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی مبتنی بر دیدگاه یادگیری عمیق فولن: یک مطالعه سنتزپژوهی
        رضا جعفری هرندی
        هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی بازنگری برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی مبتنی بر یادگیری عمیق دیدگاه فولن بود. روش پژوهش کیفی و به روش سنتزپژوهی بر اساس مدل کلاین بود. حوزه پژوهش شامل متون مرجع در حوزه شناسایی اصلاحات آموزشی مورد نیاز به منظور بازنگری برنامه درسی علو چکیده کامل
        هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی بازنگری برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی مبتنی بر یادگیری عمیق دیدگاه فولن بود. روش پژوهش کیفی و به روش سنتزپژوهی بر اساس مدل کلاین بود. حوزه پژوهش شامل متون مرجع در حوزه شناسایی اصلاحات آموزشی مورد نیاز به منظور بازنگری برنامه درسی علوم تجربی دورۀ ابتدایی در سال‌های 1389 تا 1400 برای اسناد داخلی و سال‌های 2010 تا 2021 برای اسناد خارجی بود. بر این اساس 51 منبع با شیوه انتخاب هدفمند مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند و توقف فرایند نمونه گیری، بر مبنای اشباع نظری بود. در مرحله بعد، به منظور تأیید اعتبار اجزای استخراج شده، جامعۀ پژوهش شامل متخصصان حوزه علوم تربیتی دارای مدرک دکتری در رشته‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزش و پرورش دوره ابتدایی بودند. نمونه مورد مطالعه نیز 10 نفر از متخصصان حوزه برنامه‌ریزی درسی و آموزش و پرورش ابتدایی در شهر اصفهان در سال 1400 بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. با روش لاوشه، نسبت روایی محتوایی (CVR) برای هر مؤلفه استخراج شده و همچنین هر جزء از الگو ارزیابی شد. نتایج نشان داد الگوی بازنگری برنامه درسی علوم دورۀ ابتدایی مبتنی بر دیدگاه فولن با هدف دستیابی به یادگیری عمیق و اهداف جزئی تقویت شایستگی‌های دانش‌آموزان، توجه به عناصر طراحی آموزشی، اصلاح شرایط آموزش و تسهیل فرایند تحقیق مشترک، سودمندی و قابلیت اجرایی دارد. بنابراین به دست‌اندرکاران وزارت آموزش و پروش پیشنهاد می‌شود تا به منظور اعمال اصلاحات آموزشی در برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی، از الگوی طراحی شده استفاده نمایند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - ارائه مدل پیشنهادی اقدامات آموزشی موثر ذی-نفعان برنامه‌درسی آموزش‌عالی در شرایط بحرانی کووید-19
        محمد حسین زارعی احمدرضا نصر اصفهانی
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی اقدامات موثر ذی نفعان برنامه درسی در آموزش عالی(سیاستگذاران آموزشی، مدیران دانشگاه ها، اساتید و دانشجویان) به منظور ارائه مدل انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نوع آمیخته است بدین ترتیب در بخش اول ازروش تحلیل مضمون و در بخش دوم ا چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی اقدامات موثر ذی نفعان برنامه درسی در آموزش عالی(سیاستگذاران آموزشی، مدیران دانشگاه ها، اساتید و دانشجویان) به منظور ارائه مدل انجام شده است. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نوع آمیخته است بدین ترتیب در بخش اول ازروش تحلیل مضمون و در بخش دوم از روش توصیفی- پیمایشی بهره گرفته شد. حوزه ی آماری پژوهش در بخش کیفی شامل متخصصان برنامه درسی و موضوعی باتجربه که در این زمینه پژوهش انجام داده اند با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ، و بخش کمی را متخصصان برنامه درسی در سراسر کشور تشکیل می‌دهد که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. تعداد مصاحبه شوندگان 13 نفر بود به بر حسب اشباع داده ها تعداد آنها مشخص گردید و در بخش کمی تعداد نمونه 83 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد آنها برآورد شد. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختار یافته که به صورت تلفنی انجام شد و پرسشنامه محقق است که به صورت الکترونیکی تهیه و لینک آن در اختیار مشارکت کنندگان گذاشته شد. روایی مصاحبه ها و پرسشنامه از روش روایی محتوایی و پایایی پرسشنامه با آلفای کرونباخ(82/.) تعیین شد. تحلیل داده ها در بخش کیفی از پارادایم تفسیرگرایی و در بخش کمی از(آمار توصیفی، آزمون بارتلت، خی دو، آزمونt و تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تاییدی) استفاده شد.پس از تحلیل داده ها در بخش کیفی و استخراج اقدامات موثر ذی نفعان برنامه درسی، 12 گویه در حوزه سیاستگذاران، 11 گویه در حوزه مدیران دانشگاه، 9 گویه در حوزه اساتید و 9 گویه در حوزه دانشجویان شناسایی شد. علاوه براین، تحلیل داده های کمی منتج به ارائه مدل تحلیل عاملی شدکه از برازندگی خوبی برخوردار است.(08/0 = Rmsea). از این مطالعه می توان نتیجه گرفت که بیشترین اقدامات باید در راستای ایجاد عدالت و برابری در دسترسی به فناوری و افزایش سواد رسانه‌ای صورت پذیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - طراحی برنامه درسی آموزش کارآفرینی و شغلی بر مبنای پروژه‌های عملیاتی موفق با گذر از مدل استورت میل
        احمد ملکی پور
        هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش کارآفرینی و شغلی بر مبنای تحلیل پروژه‌های عملیاتی موفق با گذر از مدل استور میل است. پژوهش مورد نظر از نوع کیفی است، که با بهره گیری از روش پژوهش تحلیلی اسنادی با رویکرد مقایسه‌ای استورت میل انجام شده است. میدان مطالعه مورد نظر برنا چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش کارآفرینی و شغلی بر مبنای تحلیل پروژه‌های عملیاتی موفق با گذر از مدل استور میل است. پژوهش مورد نظر از نوع کیفی است، که با بهره گیری از روش پژوهش تحلیلی اسنادی با رویکرد مقایسه‌ای استورت میل انجام شده است. میدان مطالعه مورد نظر برنامه آموزش کارآفرینی و شغلی مقطع متوسطه اول نظام‌های آموزش عمومی در کشورهای پیشرو با تاکید بر دسترسی به منابع موجود است. نمونه مورد بررسی سه برنامه آموزش کارآفرینی و شغلی در مقطع متوسطه اول شامل: برنامه "من و شهر ما" در کشور فنلاند، برنامه "این آینده من است" در آمریکا و برنامه" این بیزینس من است" در سوئد است، که بصورت هدفمند با رویکرد معیاری انتخاب شدند. رویکرد مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده‌ها روش توافق و تفاوت جان استورت میل است. در این پژوهش شباهت‌ها و تفاوت‌های عناصر اصلی برنامه درسی آموزش کارآفرینی و شغلی در نظام‌های آموزش عمومی کشورهای پیشرو به منظور ارائه یک برنامه درسی جامع در مقطع متوسطه اول بررسی و مقایسه شده است. نتایج این پژوهش بیانگر طراحی یک برنامه درسی آموزش کارآفرینی و شغلی در عناصر اهداف، محتوا، فرصت‌های یاددهی-یادگیری، راهبردهای تدریس، ارزشیابی و پیامدهای یادگیری برای دانش آموزان مقطع متوسطه اول است. با توجه به تجربه موفق پروژه‌های اجرا شده در کشورها پیشرفته ضروریست است سیاستگزاران و دست اندرکاران آموزشی جهت اجرایی نمودن برنامه درسی پیشنهادی در آموزش کارآفرینی و شغلی علاوه بر بسترسازی لازم برای کسب مهارت آموزش کارآفرینی و شغلی، شرایط و اقدامات لازم را برای همکاری همه ذینفعان اتخاذ نمایند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - کشف و ارائه الگوی مفهومی برنامه درسی پنهان در مدارس متوسطه (مطالعه موردی شهر سنندج)
        رضا شاکری غلامرضا حاجی حسین نژاد مجید علی عسگری حسن غریبی
        برنامه درسی پنهان در حقیقت فرایندی است در راستای مشاهده تعلیم و تربیت، تدریس و آموزش مدرسه به منزله متنی که باید تفسیر یا معانی پنهان آشکار گردد، است. مطالعه حاضر با هدف کشف و ارائه الگوی مفهومی برنامه درسی پنهان در مدارس متوسطه شهر سنندج انجام پذیرفته است. روش تحقیق مط چکیده کامل
        برنامه درسی پنهان در حقیقت فرایندی است در راستای مشاهده تعلیم و تربیت، تدریس و آموزش مدرسه به منزله متنی که باید تفسیر یا معانی پنهان آشکار گردد، است. مطالعه حاضر با هدف کشف و ارائه الگوی مفهومی برنامه درسی پنهان در مدارس متوسطه شهر سنندج انجام پذیرفته است. روش تحقیق مطالعه حاضر، ترکیبی با کاربرد روش های کمی و کیفی است. در روش کیفی از مصاحبه نیمه ساخت یافته و در روش کمی برای تکمیل اطلاعات کیفی از پرسشنامه استفاده شده است. نتایج مطالعه حاضر حاکی از اثر معنادار متغیرهای مستقل بر برنامه درسی پنهان بوده است. در این راستا، اثر استراتژی‌ها بر برنامه درسی پنهان مدارس متوسطه شهر سنندج بیشترین ضریب اثرگذاری بوده است و پس از آن نیز بستر شکل‌گیری برنامه درسی پنهان در جایگاه دوم قرار دارد در مجموع علاوه بر روابط ساختاری که همه معنادار شده‌اند، برای بعضی شاخص‌ها نیر یک نوع تحلیل عاملی در مدل وجود دارد، که اثر همه آنها نیز معنادار است و این بدان معنی است که شاخص‌های متغیرهای اصلی پژوهش به خوبی توانسته‌اند این متغیرها را تبیین کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - نقش برنامه درسی پنهان در رفتار شهروندی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دخترمقطع فنی و حرفه ای
        نسرین ارواحی مهتاب سلیمی
        چکیده هدف از پژوهش شناسایی نقش برنامه درسی پنهان در رفتار شهروندی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد .روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری دانش آموزان دختر مقطع فنی و حرفه ای ناحیه سه کرج با تعداد 1920 می باشد. 320 نفر از طریق فرمول کوکران به روش تصادفی ساده چکیده کامل
        چکیده هدف از پژوهش شناسایی نقش برنامه درسی پنهان در رفتار شهروندی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد .روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری دانش آموزان دختر مقطع فنی و حرفه ای ناحیه سه کرج با تعداد 1920 می باشد. 320 نفر از طریق فرمول کوکران به روش تصادفی ساده انتخاب شدند . ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه های برنامه درسی پنهان ملکی(1393)، رفتار شهروندی پور مومنی(1394)، و از میانگین معدل نیمسال اول دانش آموزان به عنوان سنجش پیشرفت تحصیلی، استفاده شد. روایی محتوایی و صوری ابزار بر اساس نظر متخصصان تایید و پایایی از طریق آلفای کرونباخ 84/0برای پرسشنامه برنامه درسی پنهان و 85/0 برای پرسشنامه رفتار شهروندی بدست آمد. نتایج نشان داد بین برنامه درسی پنهان بارفتار شهروندی 59/0 و با پیشرفت تحصیلی 26/0 همبستگی وجود دارد و برنامه درسی پنهان 3/86 درصد از رفتار شهروندی و 6/18 درصد از پیشرفت تحصیلی را پیش‌بینی می‌کنند . واژگان کلیدی : برنامه درسی پنهان ، رفتار شهروندی، پیشرفت تحصیلی . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - طراحی چارچوب نظری مدل برنامه درسی معنوی در کتابهای درسی دینی دوره ابتدایی
        پریسا ایران نژاد
        هدف از پژوهش حاضر طراحی وتدوین چارچوب نظری مدل برنامه درسی معنوی در کتاب های درسی دینیمقطع ابتدایی میباشد.جامعه آماری در مرحله اول شامل کلیه کتابهای درسی دینی دوره ابتدایی و در مرحلهدوم شامل دانشآموزان مقطع ابتدائی شهرکرج است که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چکیده کامل
        هدف از پژوهش حاضر طراحی وتدوین چارچوب نظری مدل برنامه درسی معنوی در کتاب های درسی دینیمقطع ابتدایی میباشد.جامعه آماری در مرحله اول شامل کلیه کتابهای درسی دینی دوره ابتدایی و در مرحلهدوم شامل دانشآموزان مقطع ابتدائی شهرکرج است که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای،326نفر به عنوان نمونه برگزیده شد.روش پژوهش در مرحله اول توصیفی از نوع تحلیل محتوا و در مرحله دوم ازنوع تجربی بود.روش جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته26سوالی با ضریب پایایی82./بود.درتجزیه و تحلیل دادهها از روش آمار توصیفی و استنباطی آزمونTمستقل و یو من ویتنی استفاده شد.نتـایجسوالهای پژوهش عبارتند از:1-در موردمیزان توجه کتابهای درسی دوره ابتـدایی بـه مؤلفـه هـای معنـویبالاترین درصد)72(%به مؤلفهاندیشمندیو پایینترین درصد)3(%به مؤلفههزینـه روحـیاختصـاصیافته است.2-الگوی مناسب برنامه درسی معنوی برای مقطع ابتدایی عبارتست طراحی الگو یـی بـر اسـاسچهار مؤلفه جهان آگاهی ،دیگرآگاهی ،خودآگاهی و خداآگاهی از نظرکتاب قرآن که برای هرکدام بـه طـورجداگانه،اهداف،محتوا،روشهای تدریس و ارزشیابی تـدوین شـده اسـت.3-عوامـلمعنـویدردو گـروهآزمایش و کنترل متفاوت استولی این مهارتها در دو جنس یکسان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - بررسی نقش باز یهای آموزشی بر یادگیری مفاهیم آموزش و مقایسه اعداد ریاضی دانش آموزان دختر پایه اول ابتدایی شهر ری
        دکتر علی شریعتمداری دکتر قدسی احقر دکتر مریم سیف نراقی نسرین قنبری
        چکیدههدف از این پژوهش بررسی اثر بازیهای آموزشی بر یادگیری مفاهیم برنامه درسی ریاضی دانش آموزان بود. جامعه89 بود. حجم نمونه طبق - مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه اول ابتدایی شهر ری در سال تحصیلی 90فرمول کوکران 50 نفر از دانش آموزان پایه اول با استفاده از روش چکیده کامل
        چکیدههدف از این پژوهش بررسی اثر بازیهای آموزشی بر یادگیری مفاهیم برنامه درسی ریاضی دانش آموزان بود. جامعه89 بود. حجم نمونه طبق - مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه اول ابتدایی شهر ری در سال تحصیلی 90فرمول کوکران 50 نفر از دانش آموزان پایه اول با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب و به صورتتصادفی در دو گروه 25 نفری (گروه آزمایش و گروه کنترل) قرار داده شدند. جهت جمع آوری داده ها از آزمون 30سوالی در دو زمینه مفهوم آموزش اعداد (عددنویسی) و مفهوم مقایسه اعداد(کمتر ، بیشتر و مساوی) استفاده شد.بازیهای آموزشی( 6بازی) طی 10 جلسه انجام شد. این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروهt همبسته، آزمون t کنترل و مرحله پیگیری است. جهت تحلیل داد ه ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی(آزمونگروههای مستقل) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بازیهای آموزشی بر یادگیری مفاهیم برنامه درسی ریاضیدر زمینه مفاهیم عددنویسی، کمتر، بیشتر و مساوی در دانش آموزان مؤثر است.کلید واژه ها:بازیهای آموزشی، یادگیری، مفاهیم برنامه درسی ریاضی، مفهوم عدد نویسی، مفهوم مقایسه اعداد (کمتر، بی شتر ومساوی). پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - بررسی رابطه‌ی ذهنیت فلسفی و ایدئولوژی برنامه درسی با رویکردهای تدریس در دبیران متوسطه دوم نظری.
        محمد جوادی پور نورورزعلی کرمدوست سهراب محمدی پویا
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی ذهنیت فلسفی و ایدئولوژی برنامه درسی با رویکردهای تدریس دبیران می‌باشد. جامعه پژوهش حاضر شامل دبیران دوره متوسطه دوم نظری شهرستان نهاوند به تعداد 244 نفر می باشد که با روش سرشماری در نهایت 183پرسشنامه جمع‌آوری گردید. ابزار پژوهش حاضر شامل پرس چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی ذهنیت فلسفی و ایدئولوژی برنامه درسی با رویکردهای تدریس دبیران می‌باشد. جامعه پژوهش حاضر شامل دبیران دوره متوسطه دوم نظری شهرستان نهاوند به تعداد 244 نفر می باشد که با روش سرشماری در نهایت 183پرسشنامه جمع‌آوری گردید. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامه‌های ذهنیت فلسفی(1382)، ایدئولوژی برنامه درسی(1393) و رویکردهای تدریس(2007) می‌باشدروایی صوری پرسشنامه‌ها با استفاده از نظر متخصصان تایید گردید؛ ضریب آلفای کرونباخ برای ذهنیت فلسفی 72/0و رویکرد تدریس 85/0 و ضریب بازآزمایی برای هریک از ابعاد ایدئولوزی بالاتر از 69/0 به دست آمد. یافته‌ها نشان داد که، ذهنیت فلسفی دبیران(63/01،0/0P<) بالاتر از حد متوسط بوده، ایدئولوژی غالب در بین آنان کارایی اجتماعی بود و رویکرد تدریس معلم – محور بیش از رویکرد محصل- محور مورد حمایت دبیران می‌باشد. همچنین نتایج حاکی از رابطه‌ی معنی‌دار ذهنیت فلسفی و بُعد انعطاف‌پذیری با ایدئولوژی دانش پژوهان علمی، یادگیرنده محور و بازسازی اجتماعی بود. همچنین رابطه معنی‌داری بین ذهنیت فلسفی با رویکرد معلم- محور(05/0P>)، و نیز ابعاد جامعیت و تعمق از ذهنیت فلسفی با رویکردهای معلم- محور و شاگرد- محور مشاهده گردید. وجود ارتباط مثبت معنی‌دار بین رویکرد تدریس معلم- محور با رویکرد تدریس محصل- محور (01/0P<، 33/0r=) از دیگر یافته‌های پژوهش حاضر به شمار می‌آید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - اعتبارسنجی عناصر برنامه درسی ترمیمی برای دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی با نارسایی‌های ویژه در یادگیری از دیدگاه متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی‌ربط استان آذربایجان شرقی
        الهام تمجیدتاش مریم سیف‌نراقی عزت‌الله نادری
        دانش‌آموزان با نارسایی‌های ویژه یادگیری به دلیل تفاوت با دانش‌آموزان عادی و سایر دانش‌آموزان استثنایی نیاز به طراحی برنامه درسی دارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اعتبارسنجی عناصر برنامه درسی ترمیمی برای دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی با نارسایی‌های ویژه در یادگیری ا چکیده کامل
        دانش‌آموزان با نارسایی‌های ویژه یادگیری به دلیل تفاوت با دانش‌آموزان عادی و سایر دانش‌آموزان استثنایی نیاز به طراحی برنامه درسی دارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اعتبارسنجی عناصر برنامه درسی ترمیمی برای دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی با نارسایی‌های ویژه در یادگیری از دیدگاه متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی‌ربط استان آذربایجان شرقی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی از نوع زمینه‌یابی بود. جامعه آماری پژوهش متخصصان برنامه درسی و معلمان دوره اول ابتدایی استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 96-1395 بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 40 متخصص برنامه درسی و 212 معلم با روش تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه و پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد که روایی پرسشنامه با نظر پنج نفر از متخصصان برنامه درسی تایید و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ 85/0 محاسبه شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با روش‌های آمار توصیفی و آزمون خی‌دو تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که تمامی عناصر برنامه درسی ترمیمی یعنی هدف، محتوی، روش‌های یاددهی-یادگیری و روش‌های ارزشیابی از دیدگاه متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی‌ربط مورد تایید است و بین نظرهای این گروه‌ها تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P). بنابراین پیشنهاد می‌شود که با در نظر گرفتن عناصر برنامه درسی ترمیمی اعتبارسنجی‌شده در پژوهش حاضر می‌توان اقدام به طراحی و تدوین برنامه درسی برای دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی با نارسایی‌های ویژه در یادگیری کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - بررسی تاثیر فناوری‌های نوین بر عناصر برنامه درسی مطلوب مدارس آینده
        یوسف نامور برات سلیمی اعظم راستگو توران سلیمانی
        هدف اصلی این پژوهش، بررسی مولفه‌های عناصر برنامه درسی مطلوب مدارس آینده متاثر از فناوری‌های نوین بود. در اجرای پژوهش، از رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) استفاده شد. تعداد 20 نفر از صاحب نظران در حوزه تعلیم و تربیت در استان اردبیل با روش نمونه‌گیری هدفمند، به شیوه قضاوتی و بر چکیده کامل
        هدف اصلی این پژوهش، بررسی مولفه‌های عناصر برنامه درسی مطلوب مدارس آینده متاثر از فناوری‌های نوین بود. در اجرای پژوهش، از رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) استفاده شد. تعداد 20 نفر از صاحب نظران در حوزه تعلیم و تربیت در استان اردبیل با روش نمونه‌گیری هدفمند، به شیوه قضاوتی و براساس اصل اشباع نظری انتخاب گردید. در مرحله اول، برای جمع‌آوری داده‌ها، از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد و تحلیل داده‌ها، با روش کدگذاری سیستماتیک سه مرحله‌ای (گراند تئوری) صورت گرفت ویژگی‌ها و مولفه‌های عناصر برنامه درسی مطلوب مدارس آینده متاثر از فناوری‌های نوین و محدودیت‌های فعلی، از نگاه مصاحبه شونده‌ها، در شش طبقه ساختاری نظریه مذکور (شرایط علی، مداخله‌گر، پدیده اصلی، زمینه، راهبردها و پیامدها) مقوله بندی شده است. در مرحله دوم با جامعه آماری کلیه مدیران مدارس متوسطه دوره دوم شهر اردبیل، داده‌های کمی به وسیله پرسشنامه محقق ساخته از روی داده‌های کیفی، گردآوری شده که در این مرحله‌ی فرآیند اجرا و تجزیه و تحلیل از روش تحقیق توصیفی پیمایشی و همبستگی تبعیت می‌کند. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد انجام اصلاحات مستمر درباره عناصر برنامه درسی (اهداف، محتوا، فعالیت، گروه بندی، زمان بندی و...) همراه با تغییر و تحول، در فناوری‌های نوظهور، از نظر صاحب نظران برای آینده نظام آموزشی ضرورت داشته و نتایج پژوهش نشان دهنده تاثیر معنادار عناصر برنامه درسی بر مدارس آینده است و تفاوت معناداری بین وضع موجود و وضع مطلوب وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - تأثیر روش‌های ارزشیابی برنامه درسی دانشگاه ها بر توانمندی های آموزشی و پژوهشی از نقطه نظر دانشجویان
        فرزانه واصفیان فرهاد حمزه پور
        هدف کلی این پژوهش ارزیابی روش‌های ارزشیابی برنامه درسی دانشگاه‌ها بر توانمندی‌های آموزشی و پژوهشی از نظر دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان (اصفهان، صنعتی، هنر و آزاد اسلامی) می‌باشد. پژوهش کاربردی بوده و از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه چکیده کامل
        هدف کلی این پژوهش ارزیابی روش‌های ارزشیابی برنامه درسی دانشگاه‌ها بر توانمندی‌های آموزشی و پژوهشی از نظر دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان (اصفهان، صنعتی، هنر و آزاد اسلامی) می‌باشد. پژوهش کاربردی بوده و از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که ضریب پایایی آن 98/0 برآورد شد. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات پنج نفر از متخصصین دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت. نمونه آماری مشتمل بر 365 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان، صنعتی، هنر و آزاد اسلامی در چهار گروه تحصیلی علوم انسانی، علوم پایه، فنی – مهندسی و هنر، در سال تحصیلی 1387 بود که از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم انتخاب شدند. تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم‌افزار SPSS16 انجام پذیرفت. نتایج نشان داد از نظر دانشجویان روش‌های ارزشیابی برنامه درسی دانشگاه‌ها (امتحانات پایان ترم، امتحانات پایان ترم و میان ترم، امتحانات پایان ترم- میان ترم) پایین‌تر از سطح متوسط بوده است (001/0p≤). همچنین نتایج حاصل از مقایسه نظرات پاسخگویان بر حسب جنسیت، گروه تحصیلی، دانشگاه محل تحصیل و مقطع تحصیلی نشان داد بین نظرات دانشجویان با توجه به گروه، سال و دانشگاه محل تحصیل تفاوت معنادار وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - ارزشیابی برنامه درسی مبتنی بر رویکرد ساخت وسازگرایی راهبردی نوین در ارزشیابی برنامه درسی دردوره ابتدایی
        حسین مومنی مهموئی مرتضی کرمی
        ارزشیابی برنامه درسی بعنوان یک قلمرو مطالعاتی اصلی و مهم در زیر مجموعهحوزه برنامه درسی مطرح می باشد.علیرغم ایجاد رسمی قلمـرو برنامـه درسـی در دهـه1920 اما ظهور ارزیابی برنامه درسی مربوط به چند دهه بعد می شود. اگـر چـه قبـل ازاین زمان بصورت اولیه ارزشیابی ازبرنامه ها صور چکیده کامل
        ارزشیابی برنامه درسی بعنوان یک قلمرو مطالعاتی اصلی و مهم در زیر مجموعهحوزه برنامه درسی مطرح می باشد.علیرغم ایجاد رسمی قلمـرو برنامـه درسـی در دهـه1920 اما ظهور ارزیابی برنامه درسی مربوط به چند دهه بعد می شود. اگـر چـه قبـل ازاین زمان بصورت اولیه ارزشیابی ازبرنامه ها صورت می گرفت اما از نیمه قـرن بیـستمبه بعد بود که این حوزه مطالعاتی بصورت خاص مورد توجه قرار گرفـت.اکنـون پـس از گذشت چند دهه از ظهور این قلمرو مطالعاتی این حوزه دستخوش تغییراتی شده است.از سوی دیگر دوره ابتدایی با عنایت به ویژگـ ی هـ ایی کـه دارد رویکـرد ارزشـیابی برنامـهدرسی خاص خود را می طلبد.در این مقاله ضمن اشاره به مفهوم و تاریخچه ارزشـیابیبرنامه درسی سعی می گردد تغییر پارادایمی که در این قلمرو رخ داده است و ضـرورتبکارگیری ر ویکرد سازنده گرا در ارزشیابی برنامه درسـی دوره ابتـدایی مـورد بحـث وبررسی قرار گیرد . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - میزان پاسخگویی روش‌های تدریس برنامه درسی دانشگاه‌ها و رفتار کارآفرینی تجربه از نقطه نظر اساتید و دانشجویان
        فرزانه واصفیان محمد جواد لیاقتدار
        هدف کلی این پژوهش بررسی میزان پاسخگویی روش‌های تدریس برنامه درسی دانشگاه‌ها به پرورش رفتار کارآفرینی تجربه از نظر دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های اصفهان، صنعتی اصفهان، هنر اصفهان و آزاد اسلامی اصفهان می‌باشد. پژوهش کاربردی است و از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. ابز چکیده کامل
        هدف کلی این پژوهش بررسی میزان پاسخگویی روش‌های تدریس برنامه درسی دانشگاه‌ها به پرورش رفتار کارآفرینی تجربه از نظر دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های اصفهان، صنعتی اصفهان، هنر اصفهان و آزاد اسلامی اصفهان می‌باشد. پژوهش کاربردی است و از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که ضریب پایایی آن 98/0 برآورد شد. روایی پرسشنامه از نوع روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی با چرخش واریماکس و نیز روایی محتوایی با استفاده از نظرات اساتید راهنما و مشاور و پنج نفر از متخصصین دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت. نمونه آماری مشتمل بر 365 نفر از دانشجویان و 282 نفر از اساتید دانشگاه‌های اصفهان، صنعتی، هنر و آزاد اسلامی در سال تحصیلی 87 بود که از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم انتخاب شدند. تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم‌افزار SPSS انجام پذیرفت. نتایج نشان داد از نظر دانشجویان و اساتید میزان پاسخگویی روش‌های تدریس برنامه درسی (پرسش و پاسخ، سخنرانی، پروژه و بحث گروهی) دانشگاه‌ها، به رفتار کارآفرینی تجربه (پرورش توانمندی‌های فردی، افزایش مهارت‌های ارتباطی، تدبیر راه‌های مواجه با تغییرات و دانش پژوهش) در هر چهار عامل پایین‌تر از سطح متوسط بوده است (p≤0/001). همچنین، نظرات آزمودنی‌ها بر حسب جنسیت، گروه، سال و دانشگاه و رتبه عملی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد بین نظرات دانشجویان در روش‌های تدریس پرسش و پاسخ (عامل افزایش مهارت‌های ارتباطی)، سخنرانی (عامل‌های افزایش مهارت‌های ارتباطی، پرورش توانمندی‌های فردی و تدبیر راه‌های مواجه با تغییر) و پروژه (در هر چهار عامل) برحسب دانشگاه محل تحصیل، سال، مقطع و گروه‌های تحصیلی و بین نظرات اساتید نیز در هر چهار روش‌ تدریس و هر چهار عامل بر حسب گروه آموزشی، رتبة علمی و دانشگاه محل تدریس تفاوت معنادار وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - آسیب شناسی برنامه درسی هنر در بعدهای طراحی، فعالیت های یاددهی – یادگیری وارزشیابی در دوره راهنمایی
        محمد جواد لیاقت دار مجید امیری ستاره موسوی
        هدف پژوهش حاضر به آسیب شناسی برنامه درسی هنر در بعدهای طراحی آموزشی، فعالیت های یاددهی یادگیری و ارزشیابی بوده است. پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی است و به شیوه ترکیبی انجام شده است. جامعه کمی پژوهش شامل کلیّه ی معلّمان زن هنر دوره‌ی راهنمایی تحصیلی ناحیه ۲ شهر اصفهان است چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر به آسیب شناسی برنامه درسی هنر در بعدهای طراحی آموزشی، فعالیت های یاددهی یادگیری و ارزشیابی بوده است. پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی است و به شیوه ترکیبی انجام شده است. جامعه کمی پژوهش شامل کلیّه ی معلّمان زن هنر دوره‌ی راهنمایی تحصیلی ناحیه ۲ شهر اصفهان است و جامعة آماری بخش کیفی جمعی از دانشجویان و دانش آموختگان برنامه درسی مقطع دکتری در دانشگاه اصفهان و دانشگاه آزاد خوراسگان بودند، که به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 7 نفر از آنان انتخاب گردید. به منظور گردآوری داده ها از دو ابزار مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است، همچنین روایی محتوایی ابزارها از طریق نظرات متخصصان بررسی شده، پایایی پرسشنامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ 96/0 برآورد شده است. یافته های کمی نشان داده است؛ مهمترین آسیب های درس هنر در بعدهای 1- طراحی عبارتند از؛ ساعات کم تدریس، عدم برنامه ریزی صحیح. 2- فعالیتهای یاددهی یادگیـری: در حاشیه بودن درس هنر، کمبود امکـانات. 3- روشهای ارزشیابی: توقع زیاد والدین و دانش آموزان. یافته های کیفی نشان داده است عدم غنی سازی محتوا، کم توجهی به اصول برنامه ریزی درسی از مهمترین آسیبهای برنامه های درسی در مرحله طراحی آموزشی است. دوره های دانش افزایی محدود، بهره گیری محدود از دیدگاه های نوین، از مهمترین آسیب های برنامه های درسی در مرحله فعالیتهای یاددهی یادگیری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - بررسی آثار برنامه درسی پنهان مدارس و ارائه راهکارهایی به منظور کاهش آثار منفی و افزایش آثار مثبت
        رضا میرعرب رضی مهدی اکبری
        هدف این پژوهش بررسی آثار برنامه درسی پنهان مدارس و ارائه راهکارهایی به منظور کاهش آثار منفی و افزایش آثار مثبت می باشد. برای این منظور جامعه ای متشکل از معلمان و مدیران استان مازندران به تعداد 4330 در نظر گرفته شد، که از میان افراد مذکور نمونه ای مشتمل بر 255 معلم و 71 چکیده کامل
        هدف این پژوهش بررسی آثار برنامه درسی پنهان مدارس و ارائه راهکارهایی به منظور کاهش آثار منفی و افزایش آثار مثبت می باشد. برای این منظور جامعه ای متشکل از معلمان و مدیران استان مازندران به تعداد 4330 در نظر گرفته شد، که از میان افراد مذکور نمونه ای مشتمل بر 255 معلم و 71 مدیر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. پژوهش پیمایشی با اجرای پرسشنامه انجام شد. پایایی پرسشنامه 79/0 بدست آمد. نتایج نشان داد معلمان و مدیران، آثار مولفه‌های منفی برنامه درسی پنهان را ضعیف و آثار مولفه‌های مثبت را قوی ارزیابی می کنند. به عبارت دیگر آنها وضع موجود برنامه درسی پنهان را مثبت تلقی می کنند. به منظور پیمایش نظرات افراد شرکت کننده از آنها خواسته شد راهکارهای مطلوب در برنامه درسی پنهان را ارائه کنند. در مجموع 12 راهکار از دیدگاه معلمان و مدیران در کاهش آثار منفی برنامه درسی پنهان به دست آمد. مواردی از قبیل دانش آموزان بر اساس وضعیت اقتصادی شان طبقه بندی نشوند (گویه 14 با میانگین 37/4)، در مدرسه نیاز به کار گروهی است (گویه 7 با میانگین 16/4)، موفقیت در مدرسه نتیجه اطاعت بی چون و چرا از مراجع قدرت نیست (گویه 11 با میانگین 95/3). همینطور برای افزایش آثار مولفه های مثبت برنامه درسی پنهان بر یادگیری دانش‌آموزان 10 راهکار از جمله توسعه دانش شاگردان (با میانگین 50/4)، تاکید مدرسه بر خودآگاهی دانش آموزان (با میانگین 29/4)، توجه به سلامت روانی کودکان (با میانگین 04/4) پیشنهاد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - بررسی کاربرد قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقاءکیفیت برنامه درسی دانشگاهی
        فرامرز ملکیان سوزان عارضی مریم اسلام پناه
        پژوهش حاضر با هدف بررسی کاربرد قابلیتهای فناوری اطلاعات وارتباطات در ارتقاء کیفیت برنامه درسی دانشگاهی از دیدگاه متخصصین بااستفاده از الگوی کیفیت برنامه درسی فرانسیس کلاین 4طراحی و اجرا شدهاست. این پژوهش به روش توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماریاین تحقیق شامل کلی چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی کاربرد قابلیتهای فناوری اطلاعات وارتباطات در ارتقاء کیفیت برنامه درسی دانشگاهی از دیدگاه متخصصین بااستفاده از الگوی کیفیت برنامه درسی فرانسیس کلاین 4طراحی و اجرا شدهاست. این پژوهش به روش توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماریاین تحقیق شامل کلیه اعضای هیات علمی و دانشجویان دکتری در رشتههایبرنامهریزی درسی و تکنولوژی آموزشی دانشگاههای تهران )شهید بهشتی،علامه طباطبائی، تربیت مدرس، تربیت معلم، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات( میباشد که از بین آنها تعداد پنجاه و چهارنفر به شیوه تصادفی ساده به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار پژوهشپرسشنامه محقق ساختهی نه مولفهای بوده که شامل )هدف، محتوی،فعالیتهای یادگیری، نقش معلم، مواد و منابع، گروهبندی، مکان، زمان،سنجش( و چهل و دو گویه در مقیاس لیکرت میباشد که پس از تدوین، روایی آن مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز از طریق فرمول آلفای کرونباخ0/960محاسبه گردید. جهت تحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی واستنباطی )فراوانی، درصد، میانگین، آزمونهای خیدو، fفیشر وآزمونتعقیبی دانکن( استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در هر نهمولفه، میانگین پاسخهای شرکت کنندگان بیشتر از حد متوسط بوده و مولفهاول با میانگین 4/1852و مولفه دوم با میانگین 3/6806به ترتیب دارایبیشترین و کمترین کاربرد میباشند و نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان دادکه بین کاربرد قابلیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در نه مولفه آزمونشده اختلاف معناداری وجود دارد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        64 - مقایسه تناسب ساعات تدریس دروس رشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی ازنظر فارغ التحصیلان(مدیران و معاونین مدارس )و استادان صاحبنظر آموزش عالی
        رضا محمودی شهربانو ربیعی
        در این تحقیق به مقایسه نظرات دو گروه فارغ التحصیلان( مدیران و معاونین مدارس) و استادان صاحبنظر دررشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی در مورد متناسب بودن ساعات تدریس دروس پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه کلیه فارغ التحصیلان رشته مذکور شاغل در پست مدیریت مدارس و استادان صا چکیده کامل
        در این تحقیق به مقایسه نظرات دو گروه فارغ التحصیلان( مدیران و معاونین مدارس) و استادان صاحبنظر دررشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی در مورد متناسب بودن ساعات تدریس دروس پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه کلیه فارغ التحصیلان رشته مذکور شاغل در پست مدیریت مدارس و استادان صاحبنظر استان تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نیمی از فارغ التحصیلان با حجم نمونه 53 نفر و 30 نفر از استادان صاحبنظر رشته مذکورکه قابل دسترس بوده اند؛ به عنوان واحد نمونه مد نظر قرار گرفتند. از لحاظ روش‌، تحقیق از نوع توصیفی – مقایسه ای و پیمایشی است و یک تحقیق مقطعی‌وکاربردی است. ابزار‌ گرد‌آوری داده‌ها‌ در این تحقیق‌ پرسشنامه است‌. برای تعیین روایی از شیوه توافق داوران، از روایی محتوایی و نظرات اساتید و کارشناسان خبره آموزشی و ناظر تحقیق استفاده شده است. با استفاده از آزمون آلفای کرانباخ میزان ضریب پایایی پرسشنامه83/0 می باشد..نتایج این پژوهش نشان می دهد که استادان صاحبنظر خواستارافزایش ساعات تدریس دروس اصلی و تخصصی می باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        65 - ارایه مدلی جهت رفع نارسایی های برنامه درسی تربیت معلم
        اسماعیل کاظم پور نوشین شاه بهرامی
        هدف از پژوهش حاضر بررسی نارسایی های موجود برنامه درسی نظام آموزشی تربیت معلم و ارائه یک مدل نظری جهت رفع نارسایی های برنامه درسی این نظام است. این تحقیق با توجه به ماهیت آن توصیفی – پیمایشی بوده و با عنایت به اهداف تحقیق از نوع کاربردی است.جامعه آماری پژوهش حاضر، چکیده کامل
        هدف از پژوهش حاضر بررسی نارسایی های موجود برنامه درسی نظام آموزشی تربیت معلم و ارائه یک مدل نظری جهت رفع نارسایی های برنامه درسی این نظام است. این تحقیق با توجه به ماهیت آن توصیفی – پیمایشی بوده و با عنایت به اهداف تحقیق از نوع کاربردی است.جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل 230 نفر از مدرسان مراکز تربیت معلم و اساتادان و متخصصان علوم تربیتی دانشگاه های استان مازندران را تشکیل می دهد.به منظور بالا بردن روایی خارجی طرح جامعه آماری به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد و با استفاده از پرسشنامه های مشابه موضوع تحقیق و بررسی سوابق تحقیقات انجام شده و تئوری های مربوط، مؤلفه های برنامه درسی تربیت معلم که در رفع نارسایی ها نقش به سزایی دارند شناسایی و در قالب یک پرسشنامه با مقیاس فاصله ای و با طیف چهار گزینه ای تهیه شد. و اعتبار و روایی و عوامل اشباع کننده آن برآورد گردیده است. روایی سؤال های پرسشنامه بررسی شده و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ 93/0 برآورد گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی، فرایند مفهوم سازی، آمار تحلیل عاملی و روش تحلیل مسیر استفاده گردید. برای بررسی روایی سازه پرسشنامه پس از برآورد کفایت نمونه برداری(KMO) و آزمون کرویت بارتلت که حکایت از وجود شرایط مناسب اجرای تحلیل عاملی دارند، تحلیل عاملی بر پایه روش تحلیل مؤلفه های اصلی، انجام گرفت که نتایج تحلیل عاملی نشان می دهند، مؤلفه های اساسی نارسایی های برنامه درسی تربیت معلم با توجه با نارسایی های ملی، بین المللی و منطقه ای پیش روی برنامه درسی در سه عامل قابلیت مدلسازی پیدا نموده و تعداد سه عامل روی هم 754/80 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می کند. و در مرحله نهایی با استفاده از چرخش واریماکس ماتریس عاملی ساختار ساده عامل ها به دست می آید و عامل ها تحت عناوین طراحی، اجرا و کنترل استخراج گردیدند. با توجه به این سه عامل مؤثر برنامه درسی تربیت معلم مدل مفهومی آن طراحی گردید. و آماره تحلیل مسیر در قالب یک مدل نشان داد که هر یک از سه عامل از درجه اهمیت کافی برای رفع نارسایی های برنامه درسی نظام آموزشی تربیت معلم برخوردار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        66 - Implementation and Assessment Challenges in Iranian Secondary High School EFL Program
        غلامرضا عباسیان فاطمه خادم پیر
        Paradigm shift in language education has caused many countries including Iran to reshuffle their public EFL educational program. However, such a promising trend in Iran has entailed serious challenges, which necessitated this study aimed at collecting data from 70 teach چکیده کامل
        Paradigm shift in language education has caused many countries including Iran to reshuffle their public EFL educational program. However, such a promising trend in Iran has entailed serious challenges, which necessitated this study aimed at collecting data from 70 teachers and 70 students to investigate the CLT challenges in terms of both teachers' pedagogical and assessment areas. A Partial Least Square Model (PLSM) addressed these two variables. The findings showed that the first three sub-traits of both CLT and testing knowledge have varying contributions to the main latent variables, respectively. Second, Friedman test indicated lack of compatibility between the respective dimensions as to the implementation of the program. Third, the post-hoc comparison tests revealed that teachers perceived CLT significantly lower than the three areas of CLT testing, knowledge of CLT tests and knowledge of developing CLT tests. Also, their knowledge of characteristics of CLT was significantly lower than their perceptions of CLT testing, and knowledge of CLT tests. However, their knowledge of the characteristics of CLT was not significantly different from that of developing CLT tests. Finally, their knowledge of techniques in CLT was significantly lower than their perceptions of CLT testing, knowledge of CLT tests, and knowledge of developing CLT tests. In sum, the Iranian public EFL program still suffers from both implementation and assessment challenges necessitating remedial teacher education program. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        67 - ارزیابی وضعیت برنامه درسی دوره کارشناسی رشته آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان از منظر جامعه‌ محوری (الگوی هاردن)
        الهام حسینی نسب مهناز جلالوندی فائزه ناطقی
        هدف از مقالۀ حاضر، ارزیابی وضعیت موجود برنامه درسی اجرا شده رشته کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان از منظر جامعه محوری طبق الگوی هاردن می‌باشد، که به روش سنتز پژوهی انجام شد. در بخش کیفی در این پژوهش با جستجو و جمع‌آوری ‌ پیشینه نظری و پژوهشی حول موضوع مورد نظر، ض چکیده کامل
        هدف از مقالۀ حاضر، ارزیابی وضعیت موجود برنامه درسی اجرا شده رشته کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان از منظر جامعه محوری طبق الگوی هاردن می‌باشد، که به روش سنتز پژوهی انجام شد. در بخش کیفی در این پژوهش با جستجو و جمع‌آوری ‌ پیشینه نظری و پژوهشی حول موضوع مورد نظر، ضمن شناسایی و بازنمایی مفاهیم از طریق ترکیب آنها، گویه‌های متناسب با جامعه محوری در آموزش معلمان مشخص شدند. به منظور کنترل کیفیت تحلیل‌ها، هنگام جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها از معیار خود بازبینی محقق استفاده شد و همچنین برای اینکه ابعاد و مفاهیم استخراجی کنترل شوند از روش توافق بین دو کد گذار استفاده شد. در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش شامل اساتید، دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته کارشناسی آموزش ابتدایی پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان می‌باشند که با روش نمونه‌گیری تصادفی از 4 استان به عنوان نمونه انتخاب و جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. پایایی ابزار با محاسبه آلفای کرونباخ 95/0 بدست آمد. روایی ابزار با نظر صاحبنظران و یافته‌های تحلیل عاملی بررسی و تأیید شد. یافته‌های پژوهش نشان داد، برنامه درسی رشته کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان از نظر جامعه محوری هاردن در سطح پایینی قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        68 - بررسی نوع ایدئولوژی برنامه درسی اعضای هیئت علمی دانشکده‌های علوم‌تربیتی دانشگاه‌های دولتی سطح شهر تهران
        مهدی ملکی محسن فرمهینی فراهانی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی نوع ایدئولوژی برنامه درسی اعضای هیئت علمی دانشکده‌های علوم‌تربیتی دانشگاه‌های دولتی سطح شهر تهران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده و جامعه و نمونه آماری پژوهش برابر بوده به طوری که شامل کلیه اعضای هیئت علمی علوم‌تربیتی مستقر در دانشک چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی نوع ایدئولوژی برنامه درسی اعضای هیئت علمی دانشکده‌های علوم‌تربیتی دانشگاه‌های دولتی سطح شهر تهران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده و جامعه و نمونه آماری پژوهش برابر بوده به طوری که شامل کلیه اعضای هیئت علمی علوم‌تربیتی مستقر در دانشکده‌های علوم‌تربیتی سطح شهر تهران در سال تحصیلی 90-89 بوده است. از مجموع 95 نفر اعضای هیئت علمی حدوداً 81 نفر شامل 30‌درصد زن و 70‌درصد مرد حاضر به همکاری با پژوهشگر شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه استاندارد ایدئولوژی برنامه درسی شیرو (2008) بوده که بر اساس شش مؤلفه؛ هدف، تدریس، یادگیری، دانش، فراگیر و ارزشیابی به تعیین چهار نوع ایدئولوژی برنامه درسی (دانش پژوهان علمی، یادگیرنده محور، بازسازی اجتماعی و کارآیی اجتماعی) پرداخته است. به منظور تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی فراوانی و‌درصد و هم‌چنین رسم نمودار ایدئولوژی برنامه درسی استفاده گردید. یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که از مجموع اعضای هیئت علمی؛ 5‌درصد به ایدئولوژی دانش پژوهان علمی، 11درصد به ایدئولوژی کارآیی اجتماعی، 69‌درصد به ایدئولوژی یادگیرنده محور ، 11‌درصد به ایدئولوژی بازسازی اجتماعی و هم‌چنین 4‌درصد نیز به صورت ترکیبی به ایدئولوژی‌های یادگیرنده محور و کارآیی اجتماعی گرایش نشان داده بودند. با توجه به یافته‌های بدست آمده می‌توان گفت که ایدئولوژی غالب برنامه درسی اکثر اعضای هیئت علمی، ایدئولوژی یادگیرنده محور بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        69 - مطالعه کیفی تأثیر آزمون جدید ورودی دوره دکتری رشته آموزش زبان انگلیسی بر روش تدریس، ارزشیابی کلاسی و برنامه درسی استادان زبان دانشگاه های ایران
        رضا رضوانی علی صیادی
        با توجهبه اهمیت و حساسیت آزمون ورودی دوره دکتری در ایران، انتظار میرود که این آزمون تاثیرات قابل توجهی بر برنامه های آموزشی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه های ایران بگذارد. مطالعه حاضر تلاشی برای بررسی دیدگاه های استادان دانشگاه های ایران در رابطه با اثرات احتمالی آزمون جدی چکیده کامل
        با توجهبه اهمیت و حساسیت آزمون ورودی دوره دکتری در ایران، انتظار میرود که این آزمون تاثیرات قابل توجهی بر برنامه های آموزشی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه های ایران بگذارد. مطالعه حاضر تلاشی برای بررسی دیدگاه های استادان دانشگاه های ایران در رابطه با اثرات احتمالی آزمون جدید ورودی دکتری رشته آموزش زبان انگلیسی بر روش تدریس، ارزشیابی کلاسی و برنامه درسی آنها بود. برای نیل به این هدف، پژوهشگران این مطالعه، مصاحبه هایی دقیقی با ده استاد مجرب در تدریس دروس رشته آموزش زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی ارشد انجام دادند. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده نشان داد که آزمون جدید، علی رغم اهمیت بسیار بالای آن، تاثیر چندانی بر روی روش تدریس و ارزشیابی کلاسی اساتید نگذاشته است. از دید شرکت کنندگان دراین مطالعه، دلیل این امر عدم همسویی مهارت های مورد نیاز جهت موفقیت در آزمون ورودی دکتری و اهداف و انتظارات در نظر گرفته شده در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری رشته آموزش زبان انگلیسی است. از طرفی دیگر، نتایج بیان گر آن بود که این آزمون، با اثرگذاری بر انتخاب منابع و موضوعات درسی استادان، موجبتعغیرچگونگی طر احی برنامه درسی آنها شده است. این مطالعه در ادامه به بحث پیرامون تاثیرات نتایج به دست آمده در بافت تحصیلات تکمیلی رشته آموزش زبان انگلیسی در دانشگاه های ایران میپردازد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        70 - آسیب‌شناسی شبکه شاد بر اساس میزان اثربخشی عناصر برنامه درسی از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی
        مجید کهرازهی عباس اناری نژاد
        پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی و تحقق عناصر برنامه درسی در شبکه شاد از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی پرداخته است. مطالعه حاضر، پژوهشی آمیخته با رویکرد (کیفی-کمی)، از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام معلمان دوره ابتدایی سال تحصیلی 1400_13 چکیده کامل
        پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی و تحقق عناصر برنامه درسی در شبکه شاد از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی پرداخته است. مطالعه حاضر، پژوهشی آمیخته با رویکرد (کیفی-کمی)، از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام معلمان دوره ابتدایی سال تحصیلی 1400_1399 بخش مرکزی شهرستان میرجاوه استان سیستان و بلوچستان می‌باشد.روش انتخاب نمونه نیز به‌صورت هدفمند بوده است؛بدین صورت که از هر10 مدرسه دوره ابتدایی3 معلم و در مجموع30نفر جهت مصاحبه انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در بخش کیفی استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته با معلمان دوره ابتدایی ودر رویکرد کمی نیز استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بود.روش تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی انجام مراحل سه‌گانه کدگذاری و برای داده‌های کمی استفاده از آمار توصیفی بود. بعد از تجزیه و تحلیل داده های حاصل با تاکید بر عناصر اصلی برنامه درسی، 4 مقوله کلی (اصلی)، 29مقوله فرعی و81مقوله پایه ازمهمترین مولفه-های کلیدی برای آسیب شناسی شبکه شاد مشخص شدند.نتایج پژوهش نشان داد که میزان اثربخشی و تحقق عناصر برنامه درسی (شامل اهداف، محتوا،روش‌های یاددهی- یادگیری و ارزشیابی) در شبکه شاد نسبتا مطلوب می‌باشد؛ هرچند برای رسیدن به شرایط مطلوب به‌ویژه در بخش روش‌های یاددهی- یادگیری و ارزشیابی هنوز فاصله بسیاری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        71 - واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران
        محمدرضا غزنوی زهره سعادتمند نرگس کشتی آرای
        پژوهش حاضر، با هدف واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران، با روش ترکیبی از نوع اکتشافی در دو بخش کیفی (روش تحلیل محتوای کیفی و روش سنتز پژوهی) و کمی (پرسش‌نامه) انجام شد. حوزه پژوهش در سطح کیفی در قسمت تحلیل محتوا (مقالات چکیده کامل
        پژوهش حاضر، با هدف واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران، با روش ترکیبی از نوع اکتشافی در دو بخش کیفی (روش تحلیل محتوای کیفی و روش سنتز پژوهی) و کمی (پرسش‌نامه) انجام شد. حوزه پژوهش در سطح کیفی در قسمت تحلیل محتوا (مقالات و کتاب‌های حوزه برنامه ‌درسی مبتنی بر هوشمندسازی) و در قسمت سنتز پژوهی (کشورهای دارای برنامه‌ درسی مبتنی بر هوشمندسازی مالزی، استرالیا، فنلاند، سنگاپور، کره جنوبی و انگلیس) بوده است. نمونه‌گیری به صورت تدریجی انجام شد و تا سر حد اشباع ادامه یافت. جامعه آماری در بخش کمی شامل متخصصان برنامه درسی، تکنولوژی آموزشی و مدرسان هوشمندسازی در ایران بود. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 375 نفر برآورد گردند. از طریق نمونه‎گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای نمونه مورد نظر انتخاب و پرسش‌نامه 41 گویه ای در اختیار افراد قرار گرفت. برای تأیید اعتبار یافته ها در بخش کیفی از معیار باور پذیری (بهره گیری از افراد خارج از محدوده پژوهش) و برای تأمین اطمینان پذیری از روش حسابرسی (کنترل بیشینه ای در مرحله یادداشت‌برداری) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کیفی با به کاربری نظام مقوله ای قیاسی و کدگذاری موضوعی و در بخش کمی به روش تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفت. نتایج نشان داد هوشمندسازی مفهومی است که در برگیرنده ابعاد پنج گانه سیستم مدیریت، محیط یاددهی و یادگیری، توانمندسازی، سخت‌افزار و نرم‌افزار بوده و مدل برنامه درسی مبتنی بر هوشمندسازی دارای ساختاری با عناصر اهداف، محتوا، روش های یاددهی و یادگیری و روش های ارزشیابی می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        72 - طراحی برنامه درسی مجازی در درس علوم اول متوسطه (پایه نهم)
        فرشته افکاری غلامعلی احمدی سیده فاطمه شمشیرگران
        پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه درسی مجازی مناسب درس علوم مقطع اول متوسطه با روش آمیخته ( ترکیبی ) شامل دو بخش کیفی با استفاده از مطالعه منابع مرتبط ، از روش پژوهش توصیفی و کمی ( پرسشنامه ) انجام شد .جامعه آماری مورد مطالعه کتاب درسی علوم وکتاب راهنمای معلم بوده است. مؤل چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه درسی مجازی مناسب درس علوم مقطع اول متوسطه با روش آمیخته ( ترکیبی ) شامل دو بخش کیفی با استفاده از مطالعه منابع مرتبط ، از روش پژوهش توصیفی و کمی ( پرسشنامه ) انجام شد .جامعه آماری مورد مطالعه کتاب درسی علوم وکتاب راهنمای معلم بوده است. مؤلفه ها و شاخص ها از کتاب درسی علوم اول متوسطه و کتاب راهنمای آن ها استخراج گردید. است .با بهره گیری از قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) شامل های چند رسانه ای، ابر رسانه های، تعاملی، انعطاف زمانی و مکانی و نظریه های یادگیری یادگیرنده محور دو عامل اثرگذار بر طرح برنامه درسی ، برنامه درسی مجازی ارائه گردید . روایی محتوایی برنامه درسی طراحی شده، توسط 14 نفر از متخصصان حوزه برنامه درسی تایید و پایایی آن نیز، ازطریق پرسشنامه محقق ساخته 31 گویه ای که دراختیار ایشان قرار گرفت و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ 98/0 برآورد گردید.نتایج نشان داد که برنامه درسی مجازی علوم پایه نهم دارای عناصر اهداف، محتوا، فعالیت های یاددهی و یادگیری و روش های ارزشیابی می باشد و با توجه به نتایج مدل مفهومی ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        73 - امپریالیسم زبانی و جهانی شدن در محتوی آموزشی زبان انگلیسی در ایران: تحلیل دیدگاه آموزگاران زبان و اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با چالش ها و سلطه فرهنگی غرب
        مصطفی رفیعی حسن سلیمانی حامد برجسته
        پژوهش حاضر به بررسی برداشت آموزگاران زبان انگلیسی ایرانی و همچنین سیاست گذاران نسبت به پدیده امپریالیسم زبانی و جهانی شدن در برنامه درسی آموزش زبان انگلیسی و ارتباط بین عوامل زمینه ای و نگرش امپریالیسم زبانی پرداخته است. برای انجام این پژوهش، 674 آموزگار زبان انگلیسی ا چکیده کامل
        پژوهش حاضر به بررسی برداشت آموزگاران زبان انگلیسی ایرانی و همچنین سیاست گذاران نسبت به پدیده امپریالیسم زبانی و جهانی شدن در برنامه درسی آموزش زبان انگلیسی و ارتباط بین عوامل زمینه ای و نگرش امپریالیسم زبانی پرداخته است. برای انجام این پژوهش، 674 آموزگار زبان انگلیسی ایرانی و هشت نفر از مقامات عالی رتبه ایران که مسئول طراحی و تدوین اسناد ملی در مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای انقلاب فرهنگی و وزارت علوم و تحقیقات و فنّاوری اطلاعات هستند برای شرکت در پژوهش دعوت شدند. با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری ، داده های کمّی جمع آوری شده تجزیه و تحلیل شد و برای داده های کیفی از روش تحلیل محتوا استفاده شد. یافته ها تأثیر قابل توجه عوامل فرهنگی و زمینه ای را در شکل دادن به نگرش آموزگاران و سیاست گذاران نسبت به امپریالیسم زبانی نشان داد. به منظور حفظ هویّت فرهنگی و زبانی دانش‌آموزان همراه با یادگیری زبان انگلیسی به عنوان زبان جهانی، این رویکرد می‌تواند به دانش آموزان کمک کند تا به افزایش مهارت‌های زبانی خود بپردازند و همزمان ارتباطات بین‌المللی را تسهیل نماید. بنابراین اعضای جامعه و به طورخاص برنامه ریزان، آموزگاران، زبان آموزان و والدین باید به ماهیّت و پیامدهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی این زبان توجه داشته باشند و آن را ابزار ارتباطی بی طرف تلقی نکنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        74 - طراحی و اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی سواد تغذیه ای برای دوره متوسطه دوم
        کبری خواجه پور سید احمد هاشمی عباس قلتاش علی اصغر ماشینچی
        مطالعه حاضر با هدف اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی سواد تغذیه و ارائه الگو و بررسی دیدگاههای موجود طراحی گردیده است. روش پژوهش درگروه"تحقیق امیخته اکتشافی" است.جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان، و.برنامه ریزان درسی مرتبط با تغذیه میباشد ودر زمینه تعیین حجم مناسب, نمونه گیری چکیده کامل
        مطالعه حاضر با هدف اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی سواد تغذیه و ارائه الگو و بررسی دیدگاههای موجود طراحی گردیده است. روش پژوهش درگروه"تحقیق امیخته اکتشافی" است.جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان، و.برنامه ریزان درسی مرتبط با تغذیه میباشد ودر زمینه تعیین حجم مناسب, نمونه گیری لازم به شیوه تصادفی خوشه ای چند مرحله ای در بین صد نفرانجام می شود. جمع آوری اطلاعات از روش میدانی از طریق پرسشنامه و مدل برآمده ازسطح کیفی پژوهش، میباشد و جهت تعیین اعتبار به صاحب نظران عرصه سلامت تغذیه ارائه میشود. روایی پژوهش نیز از تحلیل عاملی تأییدی و جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.آماره‌های کمی دردو بخش آمار توصیفی با تکیه بر جداول فراوانی، شاخص‌های آماری و شاخص‌های پراکندگی و در بخش استنباطی نیز، با تکیه بر اطلاعات مستخرج از بخش تحلیل محتوا، میباشد.یافته های تحقیق،اهداف آشنایی با اصول تغذیه صحیح ، فاکتورهایی انتخاب محتوی گروههای غذایی مفید ، روشهای برگزاری برنامه‌های عملی و اموزشی مناسب و روشهای ارزشیابی، انجام فعّالیت های آموزشی را با ارائه الگوی مربوطه مورد نظر قرار میدهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        75 - The Effect of Negotiated Syllabus on Autonomy of ESP Students: A Mixed Methods Study
        Golnaz Peyvandi Maryam Azarnoosh Masood Siyyari
        Autonomy as an essential factor contributing to successful second language learning has been extensively studied in recent decades. Despite the importance of autonomy, the casual effect of the negotiated syllabus on enhancing learner autonomy through empirical studies i چکیده کامل
        Autonomy as an essential factor contributing to successful second language learning has been extensively studied in recent decades. Despite the importance of autonomy, the casual effect of the negotiated syllabus on enhancing learner autonomy through empirical studies is understudied. Few studies have attempted to document ESP learners’ experience with the negotiated syllabus. Therefore, this study methodologically contributes to the body of knowledge in autonomy by addressing the gaps mentioned above. This mix-methods research used a quasi-experimental design in the quantitative phase to investigate the effects of the negotiated syllabus on Iranian ESP learners’ (N = 71) autonomy. The experimental treatment was carried out with 32 students in the experimental class over eight weeks. The treatment comprised class-time exposure to a negotiated syllabus co-constructed through negotiation of purposes, contents, methodsو and evaluation. The control group used a pre-designed syllabus. T-test analysis showed a significant increase in the autonomy level of the experimental class in comparison to their counterparts in the control group. Qualitative data collected through semi-structured interview and student journal also confirmed the results. The compelling evidence on the positive effect of negotiated syllabus has different implications for different stakeholders including policymakers and teacher trainers. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        76 - مهندسی ساختار توزیع قدرت تصمیم گیری در طراحی برنامه درسی آموزش عالی
        عسگری محسنی اکرادی لادن سلیمی
        چکیده : حوزه برنامه درسی، یکی از پرچالش ترین و بحث انگیزترین حوزه های معرفتی است. این سوال که چه کسی باید تصمیمات برنامه درسی را بگیرد، موضوعی همیشگی و اساسی در سراسر تاریخ حوزه برنامه درسی بوده است. هدف نویسنده در این مقاله، نخست آشنایی با ساختار تصمیم گیری در طراحی بر چکیده کامل
        چکیده : حوزه برنامه درسی، یکی از پرچالش ترین و بحث انگیزترین حوزه های معرفتی است. این سوال که چه کسی باید تصمیمات برنامه درسی را بگیرد، موضوعی همیشگی و اساسی در سراسر تاریخ حوزه برنامه درسی بوده است. هدف نویسنده در این مقاله، نخست آشنایی با ساختار تصمیم گیری در طراحی برنامه درسی آموزش عالی و دیگر این که دریابد تمرکز بهتر است یا عدم تمرکز؟ از این رو با جستجوی مقالات از معروف ترین پایگاه‌های اطلاعاتی، نظیر ایران داک، سیلیویکا، پایگاه جهاد دانشگاهی (sid)، مگیران، نورمگز، گوگل و غیره و بررسی آن ها با روش مروری، ابتدا به معرفی نظام های متمرکز و غیرمتمرکز و محاسن و معایب آن در برنامه ریزی آموزش عالی پرداخته است. همچنین به بررسی پیشینه آموزش عالی در ایران و سیر تحولات آن در دوره‌های مختلف، سطوح تمرکززدایی از برنامه درسی، جایگاه مشارکت اعضای هیأت علمی و عوامل مهم و همچنین موانع موثر بر مشارکت آنها در فرآیند تدوین برنامه، مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت، ضمن بیان چالش ها و راهکارهای برنامه ریزی غیر متمرکز، به این نتیجه رسیده است که واگذاری مطلق اختیارات تصمیم گیری، یک راهکار مناسبی در جهت پاسخگویی به نیازهای موجود نیست بلکه تلفیقی از وضعیت عدم تمرکز و نیمه متمرکز برای آموزش عالی ایران می تواند بسیار مفید و اثربخش باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        77 - تدوین الگوی برنامه درسی چند فرهنگی مبتنی بر آرای فوکو در دانشگاه های علوم پزشکی استان سمنان
        فریبا دوالفقاری لادن سلیمی عصمت رسولی
        چکیده: هدف پژوهش حاضر، تدوین الگوی برنامه درسی چند فرهنگی مبتنی بر آرای فوکو در دانشگاه های علوم پزشکی استان سمنان بوده است. مطالعه کاربردی از نوع آمیخته بود. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی(زنجیره ای) و معیار اشباع نظری بود چکیده کامل
        چکیده: هدف پژوهش حاضر، تدوین الگوی برنامه درسی چند فرهنگی مبتنی بر آرای فوکو در دانشگاه های علوم پزشکی استان سمنان بوده است. مطالعه کاربردی از نوع آمیخته بود. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی(زنجیره ای) و معیار اشباع نظری بود که تعداد 20 نفر از صاحب نظران مقوله آموزش پزشکی و برنامه ریزی درسی شهـر سمنان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته فردی استفاده شده است. داده های به دست آمده از مصاحبه ها، با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. بعد از طراحـی اولـیـه الـگـوی مفهومی برنامه درسی چند فرهنگی مبتنی بر آرای فوکو برای اعتبارسنجی الگو، از دیدگاه های 18 نفر از متخصصان آموزش پزشکی شهرسمنان استفاده شد. که در این مرحله از، پرسشنامه محقق ساخته برنامه درسی چندفرهنگی مبتنی بر آرای فوکو 70 سوال و 4 بعد هدف، محتوا، راهبردهای یاددهی-یادگیری و ارزشیابی و هر بعد نیز دارای سه مولفه دانش، نگرش و مهارت، با مقیاس پنج درجه ای لیکرت استفاده شده است. روایی پرسشنامه محقق ساخته به تایید چند نفر از خبرگان این رشته رسید و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت که به ترتیب با ضرایب 95/0 و 97/0 تأیید شدند. یافته های این پژوهش نشان داد که مولفه های هدف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی در تبیین الگوی برنامه درسی چندفرهنگی مبتنی بر آرای فوکو، موثر هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        78 - بررسی رویکرد تفکر محوری در برنامه درسی ایران ازدیدگاه مدرسه زندگی
        مینا رنجبری سعید مذبوحی صدرالدین ستاری
        چکیده: پژوهش حاضر ازنوع کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای است. برای رسیدن به درک عمیق تر، از استراتژی پدیدارنگاری کمک گرفته شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش 15 نفر از معلمانی بودندکه از لحاظ علمی واجرایی در راستای هدف پژوهش، مطالعات به روز داشتند که به شیوۀ نمونه گیری هدفم چکیده کامل
        چکیده: پژوهش حاضر ازنوع کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای است. برای رسیدن به درک عمیق تر، از استراتژی پدیدارنگاری کمک گرفته شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش 15 نفر از معلمانی بودندکه از لحاظ علمی واجرایی در راستای هدف پژوهش، مطالعات به روز داشتند که به شیوۀ نمونه گیری هدفمند تا مرز اشباع نظری انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. در انتخاب افراد نگاه متفاوت آن ها به پدیده مورد بررسی و علاقه مندی آنان به مصاحبه در اولویت قرار داشت. انتخاب داده های حاصل از مصاحبه ها به صورت مستقل و اکتشافی بوده و نتایج آن بدون دستکاری ذهنی ارائه شده است. درپایان پس از تحلیل محتوا ی مصاحبه ، نتایج حاصل طی سه مرحله کد گذاری باز (اولیه)، محوری و گزینشی (انتخابی) تهیه شد. کدهای باز شامل 23 مفهوم وکد های محوری شامل چهار مقوله خودشناسی،خداشناسی،خلقت خدا وخلق خدا استخراج گردید. هر یک از این کدها، در بردارنده نشانگرهایی است که در پژوهش به تفصیل به آنها پرداخته شده است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        79 - ارائه الگویی جهت تدریس با کیفیت اساتید دانشگاه در محیط آموزش دور بر مبنای رویکردهای برنامه درسی (نمونه پژوهش اعضای هیأت علمی مراکز آموزش عالی در استان‌های غربی ایران)
        مرضیه صیدآبادی مجتبی معظمی امیر حسین کهن خاکی
        پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تدریس با کیفیت اساتید دانشگاه در محیط آموزش دور بر مبنای رویکردهای برنامه درسی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی است. جامه آماری پژوهش، مدیران مراکز آموز عالی متخصصان و صاحب نظرانی بودند که تجربه آموزش از دور داش چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تدریس با کیفیت اساتید دانشگاه در محیط آموزش دور بر مبنای رویکردهای برنامه درسی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی است. جامه آماری پژوهش، مدیران مراکز آموز عالی متخصصان و صاحب نظرانی بودند که تجربه آموزش از دور داشتند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 15 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در بخش کمی جامعه آماری شامل اعضای هیأت علمی مراکز آموزش عالی در استان های غربی ایران (کرمانشاه، کردستان، همدان و ایلام) بود. در تحقیق حاضر با استفاده از جدول کرجسی مورگان و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی تعداد 335 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختارمند بود. در بخش کیفی کدگذاری داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام گردید و برازش مدل با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزارPLS انجام شد. یافته ها بیانگر آن بود که الگوی تدریس با کیفیت اساتید دانشگاه در محیط آموزش دور بر مبنای رویکردهای برنامه درسی دربرگیرنده پنج بعد تخصصی، مدیریتی، صلاحیت های مورد نیاز، محیطی و فرایندهای یاددهی -یادگیری و 12 مؤلفه دانشی، مهارتی، رفتاری، تخصصی، عمومی، صلاحیت های مدرس، صلاحیت های فراگیر، تجهیزات آموزشی، ملی، فراملی، نیازسنجی ، غنی سازی، استراتژی آموزشی و ارزشیابی و 68 شاخص می باشند. بنابراین آموزش از راه دور نیز به عنوان بخش جدید نظام های آموزشی فعلی باید از کیفیت مطلوب و قابل قبول برخوردار باشد تا بتواند پاسخگوی نیازهای فراگیران و جامعه باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        80 - اعتباریابی و برازش الگوی برنامه درسی مبتنی بر رویکرد مغز محور با محوریت تعامل و انگیزش در دوره دوم متوسطه
        زهره ضیایی جزی فرزانه واصفیان سعید مذبوحی
        هدف از پژوهش حاضر، اعتباریابی و برازش الگوی برنامه درسی مبتنی بر رویکرد مغز محور با محوریت تعامل و انگیزش در دوره دوم متوسطه می باشد در بخش کمی پژوهش حاضر، جامعه آماری را معلمان با رویکرد آموزشی مبتنی بر مغز تشکیل می دهند. جامعه آماری در حدود 620 نفر بوده است که حجم نمو چکیده کامل
        هدف از پژوهش حاضر، اعتباریابی و برازش الگوی برنامه درسی مبتنی بر رویکرد مغز محور با محوریت تعامل و انگیزش در دوره دوم متوسطه می باشد در بخش کمی پژوهش حاضر، جامعه آماری را معلمان با رویکرد آموزشی مبتنی بر مغز تشکیل می دهند. جامعه آماری در حدود 620 نفر بوده است که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی مورگان 238 نفر می باشد، که پس از توزیع 300 پرسشنامه تعداد 238 پرسشنامه جمع آوری گردید. در بخش کیفی پژوهش مشارکت کنندگان شامل خبرگان و متخصصان می باشد و روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری و از تکنیک نمونه افراد کلیدی (خبرگان) می باشد که 10 مصاحبه صورت گرفته است. جهت انتخاب نمونه مناسب تحقیق از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. به طور کلی برای تجزیه و تحلیل مشاهدات و اطلاعات پژوهش و بررسی تأثیر همزمان مقیاس های عمومی با استفاده از نرم افزار Spss 24 , Pls (Smart Pls 4)تحلیل آماری انجام شد.. نتایج نشان داد کدهای باز شناسایی شده از طریق مصاحبه شامل 56 شاخص می باشد که با توجه به قرابت معنایی و هم خانواده بودن در 56 کد باز، 29 کد محوری و 6 کد انتخابی دسته بندی گردید. مطابق یافته های تحقیق مشخص گردید که طراحی برنامه درسی ناشی از چهار بعد اهداف، محتوا، روش های تدریس و روش ارزشیابی هستند. نتایج آزمون معادلات ساختاری نشان داد متغیرهای اهداف، محتوا، روش ارزشیابی تأثیر مثبت و معناداری بر تعامل دارد، متغیرهای اهداف، محتوا، روش ارزشیابی و روش های تدریس تأثیر مثبت و معناداری بر انگیزش دارد و همچنین روش های تدریس تأثیر معناداری بر تعامل ندارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        81 - اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز برای مدارس ابتدایی
        محبوبه سلیمان پور عمران افسانه احمدی مقدم
        برنامه درسی سبز یک برنامه عملی در جهت یادگیری پایدار، آموزش پایدار و سیستماتیک و وابسته به یکدیگر است.پژوهش حاضر، باهدف اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز دانش آموزان دوره دوم ابتدایی و با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام شد و با توجه به مضامین شناسایی‌شده پرسشنامه‌ای چکیده کامل
        برنامه درسی سبز یک برنامه عملی در جهت یادگیری پایدار، آموزش پایدار و سیستماتیک و وابسته به یکدیگر است.پژوهش حاضر، باهدف اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز دانش آموزان دوره دوم ابتدایی و با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام شد و با توجه به مضامین شناسایی‌شده پرسشنامه‌ای با 73 گویه جهت اعتبار یابی مدل طراحی گردید. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات ده نفر از اساتید و صاحب‌نظران تأیید گردید. پایایی پرسشنامه برای مؤلفه‌های اهداف برابر با 89/0، محتوا 93/0، روش‌های تدریس برابر با 86/0 و برای مؤلفه ارزشیابی برابر با 89/0 به دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان حوزه برنامه درسی، اساتید علوم تربیتی، معاونان و مدیران آموزش‌وپرورش بود. حجم کل جامعه آماری 395 نفر مشخص گردید. نمونه‌گیری در این مرحله به روش خوشه‌ای انجام شد. جهت اعتبار یابی مدل از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. بر اساس نتایج تحلیل عاملی همه‌ی مضامین با بار عاملی بالا مورد تأیید قرار گرفتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        82 - رابطه سواد برنامه درسی با عملکرد شغلی معلمان زن متوسطه اول با توجه به نقش واسطه‌ای مسئولیت پذیری
        خدیجه قادری مهسا انتظامی علیرضا عصاره
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سواد برنامه درسی با عملکرد شغلی معلمان زن متوسطه اول با توجه به نقش واسطه‌ای مسئولیت پذیری بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان زن شاغل در مقطع متوسطه اول شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1401 بود، که از بی چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سواد برنامه درسی با عملکرد شغلی معلمان زن متوسطه اول با توجه به نقش واسطه‌ای مسئولیت پذیری بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان زن شاغل در مقطع متوسطه اول شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1401 بود، که از بین آنها 307 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس سواد برنامه درسی عباباف و همکاران، مقیاس عملکرد شغلی پاترسون و مقیاس مسئولیت پذیری گاف و همکاران گردآوری شد. از آزمون ضریب همبستگی و تحلیل مسیر برای بررسی فرضیه ها استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سواد برنامه درسی با عملکرد شغلی (01/0p<)، بین سواد برنامه درسی با مسئولیت پذیری(01/0p<) و بین مسئولیت پذیری با عملکرد شغلی (01/0p<) اثر مستقیم معناداری وجود دارد. همچنین سواد برنامه درسی با عملکرد شغلی از طریق مسئولیت پذیری اثر غیر مستقیم معناداری دارد (001/0p<). مدل نهایی نیز از برازش خوبی برخوردار بود. نتایج مطالعه حاکی از معنی دار بودن نقش واسطه‌ای مسئولیت پذیری در رابطه بین سواد برنامه درسی و عملکرد شغلی معلمان زن مقطع متوسطه اول بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        83 - شناسایی مولفه¬های زیبایی¬شناسی و هنری در برنامه ¬درسی دوره ابتدایی براساس آیات و روایات و ارائه یک مدل ساختاری : مطالعه ای آمیخته
        داود براهوئی حسن شهرکی پور افسانه صابر گركانی
        هدف این پژوهش شناسایی مولفه¬های زیباشناسی و هنری در برنامه درسی دوره ابتدایی بر اساس آیات و روایات و ارائه یک مدل ساختاری می¬باشد. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ ماهیت، توصیفی-همبستگی و آمیخته (کیفی – کمی) بود. تعداد نمونه در بخش کيفي 17 نفر از خبرگان و در بخش چکیده کامل
        هدف این پژوهش شناسایی مولفه¬های زیباشناسی و هنری در برنامه درسی دوره ابتدایی بر اساس آیات و روایات و ارائه یک مدل ساختاری می¬باشد. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ ماهیت، توصیفی-همبستگی و آمیخته (کیفی – کمی) بود. تعداد نمونه در بخش کيفي 17 نفر از خبرگان و در بخش کمي، 250 نفر از کلیه معلمان و فعالین عرصه تربیت در آموزش و پرورش اعم از معلم یا مسئول آموزش پرورش استان سیستان و بلوچستان (با داشتن ملاک ورود؛ دکتری تخصصی رشته برنامه ریزی درسی و تألیف و پژوهش در زمینه تربیت هنری و زیباشناسی، و داشتن حداقل 10 سال سابقه در مقطع ابتدایی) بود. برای گردآوری داده‌ها در مرحله کمّی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. برای تحلیل داده‌های کیفی از نرم افزار اطلس تی‌آی و در بخش کمّی پژوهش به منظور اعتبارسنجی الگوی به دست آمده در گام کیفی، از آزمونهای معادلات ساختاری با نرم‌افزارهای SmartPLS و SPSS استفاده شد . یافته‌های کمی حاکی از این است که تمامی متغیرهای احصاء شده با توجه به اینکه قدر مطلق مقدار آماره t برای تمامی روابط بین متغیرها بزرگتر از مقدار بحرانی 96/1 بوده و تمامی بارهای عاملی در حالت استاندارد بزرگتر از 3/0 به‌دست آمد، لذا تمامی متغیرها و روابط تأیید شد ومدل از برازش مطلوبی برخوردار است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        84 - اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی سواد رسانه ای دردانشگاه فرهنگیان
        عباس منصوری سیداحمد هاشمی عباس قلتاش مختار رنجبر
        مطالعه حاضر با هدف اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی سواد رسانه ای و ارائه الگو و بررسی دیدگاه های موجود طراحی گردیده است. روش پژوهش درگروه"تحقیق آمیخته اکتشافی" است.جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان، و.برنامه ریزان درسی مرتبط با سواد رسانه ای می باشد ودر زمینه تعیین حجم مناسب چکیده کامل
        مطالعه حاضر با هدف اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی سواد رسانه ای و ارائه الگو و بررسی دیدگاه های موجود طراحی گردیده است. روش پژوهش درگروه"تحقیق آمیخته اکتشافی" است.جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان، و.برنامه ریزان درسی مرتبط با سواد رسانه ای می باشد ودر زمینه تعیین حجم مناسب, نمونه گیری لازم به شیوه تصادفی خوشه ای چند مرحله ای در بین صد نفر انجام گردید. جمع آوری اطلاعات از روش میدانی از طریق پرسشنامه و مدل برآمده ازسطح کیفی پژوهش، میباشد و جهت تعیین اعتبار به صاحب نظران عرصه سواد رسانه ای ارائه گردیده است. روایی پژوهش نیز از تحلیل عاملی تأییدی و جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.آماره های کمی دردو بخش آمار توصیفی با تکیه بر جداول فراوانی، شاخص های آماری و شاخص های پراکندگی و در بخش استنباطی نیز، با تکیه بر اطلاعات مستخرج از بخش تحلیل محتوا، می باشد. یافته ها نشان داد که الگوی پیشنهادی برنامه درسی یادشده ازدیدگاه کارشناسان مطلوب بوده است وشاخص برازندگی تطبیقی cfi به ترتیب رتبه اول تأثیرگذاری، اختصاص به شاخص محتوا با بار عاملی960/ و رتبه دوم، شاخص اهداف آموزشی بابارعاملی 93/0 دررتبه سوم شاخص ارزشیابی با بار عاملی 91/0 و رتبه چهارم تاثیرگذاری روش های آموزشی با بار عاملی 87/0قرار دارند. نتایج اعتبارسنجی نشان می دهد الگوی برنامه درسی سوادرسانه ای دردانشگاه فرهنگیان مناسب بوده ودرسطح بالایی الگوی پیشنهادی را تایید کردند . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        85 - بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت با نوآوری در طراحی برنامه درسی (مورد مطالعه: معلمان زن مقطع ابتدایی شهر خرم‌ آباد، سال تحصیلی 1399_1400)
        فاطمه فتاحی منصور ترکیان تبار
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت با نوآوری در طراحی برنامه درسی از دیدگاه معلمان زن مقطع ابتدایی شهر خرم‌ آباد در سال تحصیلی 1399_1400 صورت گرفت. روش پژوهش به صورت توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل معلمان زن مقطع ابتدایی شهر خرم‌ آباد به چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خلاقیت با نوآوری در طراحی برنامه درسی از دیدگاه معلمان زن مقطع ابتدایی شهر خرم‌ آباد در سال تحصیلی 1399_1400 صورت گرفت. روش پژوهش به صورت توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل معلمان زن مقطع ابتدایی شهر خرم‌ آباد به تعداد با 489 می‌ باشد که براساس جدول کرجسی مورگان حجم نمونه برابر 214 نفر برآورد گردید. برای گردآوری داده‌ های مورد نیاز پژوهش از پرسشنامه های استاندارد هوش هیجانی کلمن (1920) و خلاقیت تورنس (1979) و پرسشنامه محقق ساخته نوآوری در طراحی برنامه درسی ابتدایی استفاده شد. جهت تحلیل داده‌ ها نیز از آزمون پیرسون و رگرسیون به روش گام‌ به‌ گام استفاده شد. یافته‌ های پژوهش نشان می دهند که از دیدگاه معلمان زن مقطع ابتدایی شهر خرم‌ آباد بین هوش هیجانی و خلاقیت با نوآوری در طراحی برنامه درسی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین ابعاد هوش هیجانی (شامل خود آگاهی، خود تنظیمی، خود انگیختگی، همدلی و انعطاف‌ پذیری) با نوآوری در طراحی برنامه درسی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بین ابعاد 4 گانه خلاقیت (شامل سیالی، انعطاف‌ پذیری، ابتکار و بسط ایده) با نوآوری در طراحی برنامه درسی نیز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        86 - شناسایی مؤلفه‌های مدیریت برنامه درسی مبتنی بر پارادایم فیزیک کوانتومی در مدارس
        عظیمه ابراهیمی میترا کامیابی حمداله منظری توکلی زهرا زین الدینی میمند
        هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه‌های مدیریت برنامه درسی مبتنی بر پارادایم فیزیک کوانتومی در مدارس بود. روش پژوهش حاضر کیفی و بر اساس تحلیل مضمون و ازنظر هدف کاربردی است. مشارکت‌کنندگان در پژوهش خبرگان دانشگاهی در رشته‌های برنامه درسی بودند که بنا بر ماهیت موضوع تعداد 15 نف چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه‌های مدیریت برنامه درسی مبتنی بر پارادایم فیزیک کوانتومی در مدارس بود. روش پژوهش حاضر کیفی و بر اساس تحلیل مضمون و ازنظر هدف کاربردی است. مشارکت‌کنندگان در پژوهش خبرگان دانشگاهی در رشته‌های برنامه درسی بودند که بنا بر ماهیت موضوع تعداد 15 نفربر اساس نمونه‌گیری هدفمند تا اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود که سؤالات در حین مصاحبه تعدیل شدند. برای اعتبار یافته‌ها نیز ابتدا محقق تمام فرایند کدگذاری را مجدد وارسی نمود. همچنین برای اعتبار از روایی صوری و برای پایایی نیز متن چند مصاحبه با کدگذار دیگری مورد کدگذاری قرار گرفت که بر اساس ضریب توافق بین کدگذاران مقدار آن 89 درصد حاصل شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز از روش تحلیل مضمون با کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که 4 مضمون اصلی شامل: عوامل توسعه برنامه درسی کوانتومی، پیامدهای توسعه برنامه درسی کوانتومی، شرایط مداخله گر توسعه برنامه درسی کوانتومی و راهبردهای توسعه برنامه درسی کوانتومی از مولفه های اصلی برنامه درسی مبتنی بر فیزیک کوانتومی هستند. همچنین، شاخص های این برنامه شامل: (توانایی دیدن هدفمند، توانایی احساس توان‌بخش، توانایی شناخت شهودی، ایجاد یادگیری چندبعدی، ایجاد قابلیت‌های بالقوه یادگیری، ایجاد محیط‌های یادگیری پویا، استفاده از تمام شبکه‌های عصبی مغز در یادگیری، تعارض باسنت، نگرش معلمان و مدیران، عدم شناخت رویکرد کوانتوم، تدریس خلاقانه، شناخت و آگاهی نسبت به دانش‌آموزان، تدریس مبتنی بر شهود، مشارکت دانش‌آموزان در کلاس و درگیر ساختن دانش‌آموزان، استفاده از تشویق و پاداش در آموزش و ارتقاء مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان) هستند. می‌توان نتیجه گرفت که برنامه درسی مبتنی بر فیزیک کوانتومی از دیدگاه خبرگان دارای مولفه‌های متعددی است که باید برنامه ریزان درسی می‌توانند در طراحی برنامه درسی بدان توجه نمایند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        87 - بررسی ذهنیت فلسفی، ایدئولوژی برنامه درسی و رویکردهای تدریس دبیران دوره متوسطه دوم بر اساس ویژگی‌های جمعیت شناختی.
        سهراب محمدی پویا محمد جوادی پور نوروزعلی کرمدوست
        هدف پژوهش حاضر بررسی ذهنیت فلسفی، ایدئولوژی برنامه درسی و رویکردهای تدریس دبیران دوره متوسطه دوم بر اساس ویژگی‌های جمعیت‌شناختی می‌باشد که با استفاده از روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دبیران دوره متوسطه دوم رشته‌های نظری شهرستان نهاوند به چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر بررسی ذهنیت فلسفی، ایدئولوژی برنامه درسی و رویکردهای تدریس دبیران دوره متوسطه دوم بر اساس ویژگی‌های جمعیت‌شناختی می‌باشد که با استفاده از روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دبیران دوره متوسطه دوم رشته‌های نظری شهرستان نهاوند به تعداد 244 نفر می باشد که با روش سرشماری در نهایت 183پرسشنامه جمع‌آوری گردید. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه‌های ذهنیت فلسفی (1382)، ایدئولوژی برنامه درسی(1393) و رویکردهای تدریس(2007) می‌باشد روایی صوری پرسشنامه‌ها با استفاده از نظر متخصصان تأیید گردید؛ ضریب آلفای کرونباخ برای ذهنیت فلسفی 72/0و رویکرد تدریس 85/0 و ضریب باز آزمایی برای هریک از ابعاد ایدئولوژی برنامه درسی بالاتر از 69/0 به دست آمد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار Spss V22در دو بخش آمار توصیفی(فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد و نمودار) و استنباطی(آزمون لوین، تحلیل واریانس تک متغیره و چندمتغیره) بهره گرفته شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که در ذهنیت فلسفی و ابعاد تعمق، انعطاف‌پذیری، همچنین رویکرد تدریس معلم محور و محصل محور برحسب جنسیت تفاوت معنی‌داری وجود دارد. همچنین تفاوتی بین معلمان مرد و زن در جامعیت، ایدئولوژی دانش‌پژوهان علمی، کارایی اجتماعی، یادگیرنده محور و بازسازی اجتماعی ملاحظه نگردید. نتایج حاکی از آن بود که بین نمرات بعد انعطاف‌پذیری برحسب مدرک تحصیلی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        88 - طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سرمایه اجتماعی برای آموزش عالی ایران
        اسماعیل کاظم پور فریده حق‌پرست قدیم لیمودهی بدری عباسی مریم یارمحمد توسکی
        این تحقیق با هدف طراحی و اعتبار سنجی الگوی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سرمایه اجتماعی برای آموزش عالی ایران انجام شد. تحقیق از نوع کاربردی به روش تحلیلی-اکتشافی بود، جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیئت علمی 5 دانشگاه آزاد اسلامی ایران به تعداد 2468 نفر و کل اعضای کارشناسان چکیده کامل
        این تحقیق با هدف طراحی و اعتبار سنجی الگوی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سرمایه اجتماعی برای آموزش عالی ایران انجام شد. تحقیق از نوع کاربردی به روش تحلیلی-اکتشافی بود، جامعه آماری تحقیق شامل اعضای هیئت علمی 5 دانشگاه آزاد اسلامی ایران به تعداد 2468 نفر و کل اعضای کارشناسان اجرایی و آموزشی آن 3049 نفر بود. از نمونه‌گیری هدفمند به روش تصادفی طبقه‌ای و فرمول کوکران، برای انتخاب نمونه کمک گرفته شد و تعداد اعضای هیأت علمی 179 نفر و تعداد نمونه کارشناسان اجرایی و آموزشی 221 نفر که به طور جمع 400 نفر بودند، انتخاب شدند. ابزار تحقیق، مصاحبه و پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از آزمون‌های خی دو و ویلکاکسون و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. در طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی (اهداف، محتوا، مواد و روش‌های آموزشی، ارزشیابی) و ابعاد سرمایه اجتماعی (ساختاری، شناختی، ارتباطی) در نظر گرفته شد. یافته‌ها نشان داد بارعاملی اهداف 92/0 و ارزشیابی 77/0 در مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی به ترتیب شناختی و ارتباطی و ساختاری و بار عاملی محتوا 91/0 به ترتیب ارتباطی و شناختی و ساختاری و بار عاملی مواد و روش‌های آموزشی 82/0 به ترتیب شناختی و ساختاری و ارتباطی می‌باشد. در نتیجه طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سرمایه اجتماعی در آموزش عالی ایران معنادار می‌باشد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        89 - اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز برای مدارس ابتدایی
        افسانه احمدی مقدم محبوبه سلیمانپور عمران
        مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر، با هدف اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز دانش آموزان دوره دوم ابتدایی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت.با توجه به مضامین شناسایی‌شده پرسشنامه‌ای با 73 گویه جهت اعتبار یابی مدل طراحی گردید. روایی چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر، با هدف اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز دانش آموزان دوره دوم ابتدایی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت.با توجه به مضامین شناسایی‌شده پرسشنامه‌ای با 73 گویه جهت اعتبار یابی مدل طراحی گردید. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات ده نفر از اساتید و صاحب‌نظران تأیید گردید. پایایی پرسشنامه برای مؤلفه‌های اهداف 89/0، محتوا 93/0، روش‌های تدریس 86/0 و برای مؤلفه ارزشیابی 89/0 به دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان حوزه برنامه درسی، اساتید علوم تربیتی، معاونان و مدیران آموزش‌وپرورش بود. حجم کل جامعه آماری 395 نفر مشخص گردید. نمونه‌گیری در این مرحله به روش خوشه‌ای انجام شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تأییدی) و رویکرد مدل¬سازی معادله ساختاری کواریانس¬ محور و نرم افزار اس پی اس اس و نرم افزار ایموس گرافیک استفاده‌شده است. يافته‌ها: بر اساس نتایج تحلیل عاملی همه¬ی مضامین با بار عاملی بالا مورد تأیید قرار گرفتند. نتيجه گيري: برنامه درسی سبز سازگار و همگام با محیط‌زیست است و می تواند دانش آموزان را برای یک زندگی پایدار آماده سازد. بنابراین پیشنهاد می گردد الگوی برنامه درسی سبز با نظارت بیشتری در مدارس اجرا گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        90 - ابعاد تربیتی فعالیت های فوق برنامه مدارس مبتنی بر سیره امام رضا (ع)
        حبیب الله تقی پور سهل آبادی
        مسئله اساسی پژوهش حاضر از نقد روش‌هاي سنتی متکی بر منفعل بودن دانش آموزان نشأت گرفته و لذا برای مقابله با ضعف مذکور، با عنایت به سیره تربیتی امام رضا (ع) به شناسایی ابعاد تربیتی مناسب با توجه ظرفیت فعالیت هاي فوق برنامه در مدارس کوشش شده است. چرا که ایده پژوهش حاضر با ت چکیده کامل
        مسئله اساسی پژوهش حاضر از نقد روش‌هاي سنتی متکی بر منفعل بودن دانش آموزان نشأت گرفته و لذا برای مقابله با ضعف مذکور، با عنایت به سیره تربیتی امام رضا (ع) به شناسایی ابعاد تربیتی مناسب با توجه ظرفیت فعالیت هاي فوق برنامه در مدارس کوشش شده است. چرا که ایده پژوهش حاضر با تمرکز بر مسئله بهره‌مندی از مفاهیم بلند تربیتی معصوم (ع) به ویژه سودمندی اندیشه‌های تربیتی امام رضا (ع) در امر تربیت فرزندان ایجاد شده است. در این مطالعه از روش پژوهش تحلیل مضمون (تم) استفاده شد. مشارکت کنندگان در پژوهش از جامعه پژوهش (شامل پژوهشگران و اساتید دانشگاهی خبره در حوزه آموزش و پرورش و همچنین اساتید حوزه علمیه متخصص در مبانی سیره رضوی) به صورت هدفمند و به شیوه گلوله برفی به تعداد 17 نفر انتخاب شدند. از خبرگان مذکور مصاحبه نیمه ساختارمند انجام گرفت. در مرحله اول جهت کدگذاری مضامین و مفاهیم از متن به متخصصان حوزه رجوع شد و در مرحله دوم جهت تایید کدهای انتخابی متناسب با فعالیت‌های فوق برنامه مدارس از نظرات متخصصان دانشگاهی استفاده شد. طبق یافته‌های پژوهش پنج بعد تربیتی منطبق با سیره تربیتی امام رضا (ع) برای فعالیت‌های فوق برنامه مدارس شناسایی و ارائه شد: خودسازی، توانایی تصمیم‌گیری و حل مساله، روابط اجتماعی، رشد شخصیتی، ارتباطات بین فردی. در چارچوب ابعاد مذکور، از طریق مطالعۀ سیرۀ آن حضرت می‌توان تعالیم مربوط به اخلاق فردی، اجتماعی و مهارت‌های زندگی را در فعالیت‌های فوق برنامه مدارس مورد توجه قرار داد. با عنایت به این که هدف تربیت از نظر امام رضا(ع) رشد تمام ابعاد وجودی انسان است و توجه به تمامی ابعاد درونی و محیطی فرد اعم از جامعه و خانواده و فرزندان را شامل می‌شود، لازم است توجه و عنایت برنامه ریزان و مسئولین آموزش و پرورش برای بهره‌برداری از مفاهیم و اندیشه تربیتی امام رضا (ع) در ساختار فعالیت‌های فوق برنامه مدارس، بیشتر شود و ساختاری برای فعالیت های فوق برنامه مدارس با نظر اساتید و خبرگان تهیه گردد که در آن ابعاد تربیتی بر مبنای سیره رضوی (ع) لحاظ شود. پرونده مقاله