طراحی الگوی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی از منظر قرآن کریم

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی

کبری قاسمی ¹ (دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)
علاءالدین اعتماد اهری ² (استادیار دانشکده علوم تربیتی و مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران)
بدیع الزمان مکی آل آقا ³ (استادیار دانشکده علوم تربیتی و مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/10/13 تاریخ پذیرش : 1398/10/13 تاریخ انتشار : 1398/09/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی بوده است. این پژوهش بر اساس معیار هدف کاربردی است، روش‌ گردآوری اطلاعات کیفی می باشد. شیوه انتخاب نمونه ها هدفمند از نوع گلوله برفی بوده است. برای جمع آوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. در این پژوهش اشباع نظری در نفر یازدهم بود. روش تجزیه و تحلیل روش نظریه داده بنیاد می‌باشد. تحلیل‌ها به وسیله سه نوع کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی بوده است. در این پژوهش 13 مقوله اصلی، 27 مقوله فرعی و 129 خرده مقوله برنامه درسی برای جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی مشخص شد و پس از روایی سنجی کلیه گویه ها، 14 خرده مقوله در بخش ضرورت و نیاز، 12 خرده مقوله در بخش اهداف، 19 خرده مقوله در بخش محتوا، 16خرده مقوله در بخش روش های یاددهی- یادگیری، 8 خرده مقوله در بخش نقش معلم و ... شناسایی شد و مدل ترسیمی ارائه شده مدل پارادیمی برنامه درسی رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی بر اساس نظریه داده بنیاد ارائه گردید.

چکیده انگلیسی:

The main purpose of this study was to design a curriculum model with a globalization approach and to preserve cultural identity. This research is based on applied purpose criteria, qualitative data collection method. The purpose of sampling was bulletproof. Semi-structured interviews were applied to collect data. The method of analysis is the data - based theory method. The data is analyzed by three types of open coding, axial coding, and selective coding. In the present study, 13 main categories, 27 secondary categories and 129 sub categories of curriculum for globalization and keeping cultural identity were recognized; after validation of all items, 14 subcategories in need, 12 in goals, 19 in Content, 16 in teaching-learning methods, 8 in of teacher's role and etc. have been identified and the proposed model is presented in the Paradigmatic Model of globalization approach and keeping cultural identity curriculum according to data - based Theory was presented.

منابع و مأخذ:

مقالات و پایان نامه‌ها

آتشک، محمد و رضا نوروززاده و محمد قهرمانی و محمود ابوالقاسمی و مقصود فراستخواه. 1392ش، «واکاوی پیامدها و ساز و کارهای جهانی شدن برنامه­های درسی آموزش عالی»، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2(11)، صص 14-1.

آرام، محمدرضا. 1390ش، «قرآن، جهانی سازی و جهانی شدن»، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره 2، شماره 4.

آیتی، محسن. 1387ش، «مبانی اجتماعی برنامه­های درسی در عرصه جهانی شدن»، هشتمین همایش انجمن مطالعات برنامه درسی ایران: جهانی شدن و بومی ماندن برنامه درسی؛ چالش­ها فرصت­ها.

بقائی پور، پریسا و محمد اکبرنژاد. 1394ش، «فرهنگ و هویت یابی فرهنگی در برنامه درسی مدارس»، دومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان‌شناسی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران.

جهانیان، رمضان. 1389ش، «نظریه جهانی شدن و نقش آن در تعلیم و تربیت»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، ش 13، صص 24-5.

حمیدی، همایون و مهرزاد سرافرازی. 1390ش، «جهانی شدن و مدیریت منابع انسانی»، مطالعات راهبردی شدن جهان، 2(2)، صص 40-1.

خاصه، علی اکبری. 1395ش، «بررسی جایگاه مطالعات قرآنی در تولید علم جهانی با استفاده از فنون علم‌سنجی»، فصلنامه مطالعات قرآنی، 7 (28)، صص69-47.

خانیکی، هادی. 1392ش، «جهانی شدن و ارتباطات؛ زمینه‌ها و چشم اندازهای نظری»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، 4(10)، صص33-7.

رستمی، ساسان و مریم سعدی و فاطمه شیاسی. 1391ش، «پیامدهای جهانی شدن برنامه درسی»، کنفرانس علمی- بین­المللی آموزش و جهانی شدن مرکز ملی مطالعات جهانی شدن.

سبحانی نژاد، مهدی و علیرضا یوزباشی. 1387ش، «بررسی کیفی پیامدهای علمی جهانی شدن و تغییرات متضمن آن در محتوای برنامه­های درسی آموزش عالی از دید اعضای هیأت علمی دانشگاه­های تهران»، هشتمین همایش انجمن مطالعات برنامه درسی ایران: جهانی شدن و بومی ماندن برنامه درسی؛ چالش­ها و فرصت­ها.

سپهرنیا، رزیتا. 1390ش، «بررسی نقش جهانی شدن در شکل گیری خاص گرائی‌های فرهنگی»، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 2(5)، صص 144-121.

صادقی، علیرضا. 1391ش، «ویژگی‌ها و ضرورت‌های تدوین برنامه درسی چندفرهنگی در ایران»، راهبرد فرهنگ، ش 17 و 18، صص121-93.

صبوری خسروشاهی، حبیب. 1389ش، «آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن؛ چالش‌ها و راهبردهای مواجهه با آن»، مطالعات راهبردی جهانی شدن، 1(1)، صص 196-153.

عارفی، محبوبه و باقر حجازی و راضیه قاهری. 1387ش، «تأثیرات ارتباطات بین­المللی آموزش عالی در برنامه­های درسی آموزش عالی»، دو فصلنامه مدیریت و برنامه­ریزی در نظام­های آموزشی، 1(1)، صص 28-15.

عاملی، سعیدرضا. 1380ش، «تعامل جهانی شدن، شهروندی و دین»، نامه علوم اجتماعی، شماره 18،‌ صص 167-200

عیوضی، محمدرحیم و محمدجواد هراتی. 1388ش، «تأملّی در تأثیر توسعه بر هویت فرهنگی»، راهبرد یاس، ش 19، صص 130-104.

غلامی، علی و قادر اعلمی و اکبر صالحی و فردین مراداوغلی. 1394ش، «بررسی تأثیر جهانی شدن بر آموزش و پرورش»، اولین کنفرانس بین المللی علوم انسانی با رویکرد بومی- اسلامی و با تأکید بر پژوهش‌های نوین.

لطف آبادی، حسین و وحید نوروزی. 1383ش، «بررسی نگرش دانش‌آموزان دبیرستانی ایران به جهانی شدن و تأثیر آن بر ارزش‏ها و ‌هویت دینی و ملی آنان»، فصلنامه نوآوری آموزشی، شماره 9، صص 119-88.

لطفی، حیدرزاده و آزاده محمدزاده. 1389ش، «فرآیند جهانی شدن و بررسی این پدیده در کشورهای جهان اسلام»، مجموعه مقالات چهارمین کنگره جغرافی­دانان بین المللی جهان اسلام، صص 10-1.

مجله پیام صادق. مهر تا دی 1382، «قرآن، جهانی شدن و هویت مجازی»، شماره 48 و 49.

مشگی، الناز. 1394ش، «طراحی الگوی توانمندسازی خانواده در برابر آسیب‌های ناشی از جهانی شدن بر اساس مؤلفه‌های فرهنگی»، رساله دکتری تخصصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان).

منصوری گرگر، رحیمه و اکبر صالحی و عفت عباسی. 1395ش، «ویژگی‏های برنامه‏های درسی در عصر جهانی شدن و بین المللی کردن برنامه درسی»، فصلنامه پژوهش در برنامه ریزی درسی، 13(50)، صص 13-1.

میری، سیّد محسن. 1393ش، «منابع فرهنگ متعالی از منظر قرآن کریم»، سراج منیر، سال4، شماره12.

هویدا، رضا و محبوبه جمشیدی کوهساری و محسن جمشیدی کوهساری. 1390ش، «نقش آموزش و پرورش در حل معضل بحران هویت عصر جهانی شدن با تأکید بر پرورش فرهنگ ایثار و شهادت»، همایش ملی فرهنگ ایثار و شهادت.

یوسف زاده چوسری، محمدرضا و مرتضی مرادی. 1395ش، «نقش برنامه درسی سیاسی در پرورش هویت فرهنگی»، همایش ملی فرهنگ و برنامه درسی، رساله دکتری تخصصی برنامه درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان).

 

مقالات انگلیسی

Altugan, A. S. (2015). The effect of cultural identity on learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 190, 455-458.

Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2012). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage publications.pp395-405

Durib, M. J. (2014). Challenges of globalization to school curricula from the point of view of faculty members with suggestions of how to deal with it. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 112, 1196-1206.

Gilbert, G. E., & Prion, S. (2016). Making sense of methods and measurement: Lawshe's Content Validity Index. Clinical Simulation in Nursing, 12(12), 530-531.

Gilder, Eric (2004) Book Reviews and Studies, Higher Education in Europe, Vol. XXIX, No.1, April,2004, pp 147-152.

Gooneratne, I. K., Munasinghe, S. R., Siriwardena, C., Olupeliyawa, A. M., & Karunathilake, I. M. K. (2008). Assessment of psychometric properties of a modified PHEEM questionnaire. Ann Acad Med Singapore, 37, 993-7.

Gopinathan, S., & Mardiana, A. B. (2013). Globalization, the state and curriculum reform. In Globalization and the Singapore curriculum (pp. 15-32). Springer, Singapore.

Hancock, R. E. (2015). All of this is yours: Global citizenship education as emancipatory practice for African American preschoolers (Doctoral dissertation, Teachers College, Columbia University).

Knight, J. (2004). Internationalization remodeled: Definition, approaches, and rationales. Journal of studies in international education, 8(1), 5-31.

Lunenburg, F., & Ornstein, A. (2011). Educational administration: Concepts and practices. Nelson Education.‏

Moizumi, E. M. (2010). Examining Two Elementary-Intermediate Teachers' Understandings and Pedagogical Practices About Global Citizenship Education (Doctoral dissertation).

Pugliese, G. D. (2015). Preparing students for citizenship in a global society: A case study. Southern Connecticut State University.

Santos, M. A. (2004). Discovering new paths for global citizenship education in Brazil: Three case studies.

Schiro, M. S. (2008). Curriculum theory. Conflicting Visions and Enduring Concerns: Sage Publications.

‏Yang, R. (2003). Globalisation and higher education development: A critical analysis. International Review of Education, 49(3-4), 269-291.