دهستان

حرية الوصول المقاله

1 - بررسی اثرات حکمرانی نو بر گفتمان نوآوری اجتماعی تحول‏گرا (مطالعه موردی: آذربایجان شرقی)
احمد حجاریان

10.30495/jisds.2023.74014.11917

مفهوم نوآوری اجتماعی تحول گرا دربرگیرنده گروهی از راهبرد ها، مفاهیم، اندیشه ها و سازمان های نوینی است که تأمین کننده نیازهای اجتماعی است. از طرفی حکمروایی خوب در ارتقا شاخص های آن نقش بسیار موثر دارند زیرا درک و آگاهی از تأثیر فرآیند مدیریتی محلی بر فضاهای روستایی، تصوی أکثر

مفهوم نوآوری اجتماعی تحول گرا دربرگیرنده گروهی از راهبرد ها، مفاهیم، اندیشه ها و سازمان های نوینی است که تأمین کننده نیازهای اجتماعی است. از طرفی حکمروایی خوب در ارتقا شاخص های آن نقش بسیار موثر دارند زیرا درک و آگاهی از تأثیر فرآیند مدیریتی محلی بر فضاهای روستایی، تصویر متفاوت و متنوعی را ارائه می دهد که تحقیق حاضر جنبه گفتمان نوآوری اجتماعی ساکنین را در نواحی روستایی مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. تحقیق برمبنای هدف کاربردی و از حیث امکان کنترل متغیرها، از نوع تحقیقات شبه تجربی بود، زیرا با توجه به پس رویدادی بودن تحقیق امکان کنترل متغیرها به نحو کامل وجود ندارد. در این تحقیق با مطالعه ادبیات نظری و تحقیقات گذشته، متغیرها و ابعاد تحقیق در 8 بعد کلی مشخص گردید. مشارکت، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، قانون محوری، شفافیت، کارایی و اثربخشی، عدالت و برابری و اجماع گرایی که تفسیر آن در کلیّت گفتمان نوآوری اجتماعی تحول گرا در نواحی روستایی دهستان لیلان جنوبی، مورد توجه بود. برآیند تحلیل ها نشان داد که بیشترین معیار مشارکت و کم اهمیت ترین معیار اجماع گرایی در تبیین و پیش بینی متغیر وابسته(گفتمان نوآوری اجتماعی تحول گرا) نقش دارد. تحقیق توجه و ارتقا شاخص های گفتمان نوآوری اجتماعی را در قالب ارتقا و بهبود معیارهای حکمروایی خوب در نواحی روستایی مورد مطالعه بیان می دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - بررسی آثار و نقش دوره های آموزش غیر رسمی در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان احمدآباد بخش تخت سلیمان شهرستان تکاب)
محمد صادق علیائی

رسیدن به توسعه پایدار روستایی ، بدون تغییر نگرش و تحول فکری و فرهنگی در کشور امکان پذیر نخواهد شد، مگر اینکه آموزش‌های همه جانبه در حوزه‌های مختلف مشاغل موجود در روستاها و همینطور سبک‌های مختلف فرآیند آموزش در جهت توسعه نیروی انسانی فراهم گردد. از طرفی نیز موقعیت‌های فر أکثر

رسیدن به توسعه پایدار روستایی ، بدون تغییر نگرش و تحول فکری و فرهنگی در کشور امکان پذیر نخواهد شد، مگر اینکه آموزش‌های همه جانبه در حوزه‌های مختلف مشاغل موجود در روستاها و همینطور سبک‌های مختلف فرآیند آموزش در جهت توسعه نیروی انسانی فراهم گردد. از طرفی نیز موقعیت‌های فراگیر آن به خوبی تشخیص داده شود و هماهنگی‌های لازم بین آموزش‌های رسمی و غیر رسمی که به عنوان دو جزء اصلی و زمینه‌ساز یادگیری و توسعه محسوب می شوند انجام پذیرد. هدف پژوهش حاضر در این تحقیق، بررسی آثار و نقش دوره‌های آموزش غیر رسمی در توسعه پایدار مناطق روسـتایی دهستان احمد آباد از توابع شهرستان تکاب است. روش تحقیق در این پژوهش از ترکیب روش‌های اسنادی و پیمایشی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم و تکمیل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق ساکنان شش روستای دهستان احمد آباد، بر حسب قواعد نمونه‌گیری تصادفی انجام پذیرفته است. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از آزمون‌های t تک نمونه‌ای و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتـایج تحقیقات نـشان می‌دهد در مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر با (0.843)، و در سطح 99 درصد معنادار بوده است که نشان‌دهنده‌ی تاثیر مثبت آموزش‌های غیر رسمی بر ابعاد متغیرهای مستقل تحقیق می‌&lrm;باشد. مقادیر ß در ابعاد اقتصادی (776)، اجتماعی (0.177)، زیست محیطی (0.058) می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - بررسی تفاوت‌های بین نسلی به لحاظ وضعیت دینداری در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: دهستان کارده - شهرستان مشهد)
علی اکبر عنابستانی سحر احمدزاده

امروزه جامعه ایران از نظر اجتماعی، سیاسی، عقیدتی و... دستخوش تحولات و دگرگونی های اجتناب ناپذیری شده است. در این میان روستاها نیز مستثنی نبوده و این دوران گذار را تجربه می کنند. یکی از عرصه هایی که نسل جوان روستایی را به لحاظ ارزشی از نسل های قبل متمایز ساخته مربوط به ح أکثر

امروزه جامعه ایران از نظر اجتماعی، سیاسی، عقیدتی و... دستخوش تحولات و دگرگونی های اجتناب ناپذیری شده است. در این میان روستاها نیز مستثنی نبوده و این دوران گذار را تجربه می کنند. یکی از عرصه هایی که نسل جوان روستایی را به لحاظ ارزشی از نسل های قبل متمایز ساخته مربوط به حوزه دین است. در این مقاله تلاش شده تا تفاوت بین نسل های مختلف از نظر دینداری و ارزش های دینی در نواحی روستایی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه تحلیلی و مقایسه ای است. که بخش عمده ای از داده ها ی آن بر اساس مطالعات میدانی از سطح منطقه جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق 1154 خانوار که با روش کوکران 219 خانوار به عنوان نمونه تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شده است. یافته های مطالعه بر اساس نتایج بدست آمده نشان می دهد بین نسل های مختلف در حوزه دینداری تفاوت معنی داری وجود دارد. کمترین تفاوت ها در بعد اعتقادی و بیشترین تفاوت ها در بعد پیامدی و رفتاری بخصوص بین نسل جوان و بزرگسال مشاهده شده است. همچنین بین عوامل مکانی-فضایی و میزان تفاوت های نسلی در حوزه دینداری میان روستاهای دهستان کارده رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. با توجه به یافته ها، راهکارهایی شامل اهمیت دادن به نگرش های نسل جوان و ارتباط با آنها از طریق واسطه قرار دادن نیروها و نهادهای اجتماعی جدید و غیر دولتی، ارتقاء برنامه های رسانه های داخلی و توجه به جوانان روستایی در برنامه ها و محتوا ی آنها، تقویت بنیان خانواده و ارائه برنامه های آموزشی برای خانواده ها در زمینه آثار نامطلوب استفاده از برخی رسانه های خارجی و اجتناب از زدن برچسب بی دینی به نسل جوان می توان جهت تقویت ارزش های مذهبی آنان گامهای ارزنده ای برداشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - ارزیابی چالش‌های اجتماعی ناشی از بحران خشک‌سالی بر توسعه پایدار روستایی مورد پژوهی: دهستان میانده از توابع بخش شبیکوه، شهرستان فسا
جمیله توکلی نیا محمدرضا پاک نهاد حسین رئیسی پرویز آقایی

هدف پژوهش حاضر ارزیابی چالش‌های اجتماعی ناشی از بحران خشک‌سالی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه راهکارهای جهت کاهش این پیامدهاست. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی می‌باشد و روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و پیمایشی می‌باشد. نمونه‌گیری در این تحقیق در دو سطح انجام‌گرفته ، ا أکثر

هدف پژوهش حاضر ارزیابی چالش‌های اجتماعی ناشی از بحران خشک‌سالی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه راهکارهای جهت کاهش این پیامدهاست. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی می‌باشد و روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و پیمایشی می‌باشد. نمونه‌گیری در این تحقیق در دو سطح انجام‌گرفته ، ابتدا در سطح منطقه که واحد تحلیل نقاط روستایی است که 4 روستای میانده، نصیرآباد، رحیم‌آباد و سده انتخاب‌شده‌اند و در سطح روستاهای نمونه که واحد تحلیل خانوارهای ساکن در مناطق روستایی می‌باشند که بر اساس آخرین سرشماری در سال 1390 جمعیتی برابر با 2101 خانوار را دارا می‌باشند. در تحقیق حاضر برای تعیین حجم نمونه مناسب از فرمول کوکران استفاده‌شده که نمونه مناسب برای این جامعه آماری برابر با 325 خانوار می‌باشد. در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، چالش‌های اجتماعی ناشی از بحران خشک‌سالی در پنج عامل اثرات عمومی اجتماعی، امنیت، کیفیت زندگی، آموزش‌وپرورش، سلامت و تندرستی قرارگرفته‌اند که کل مجموعه چالش‌های اجتماعی قادر است 57.190 درصد از کل واریانس چالش‌های اجتماعی در مناطق روستایی دهستان میانده را تبین کند. نتیجه حاصل از پژوهش لزوم توجه به بخش اجتماعی و آسیب‌پذیری آن در هنگام بروز خشک‌سالی را آشکار می‌کند زیرا که بدون توجه به این بخش هنگام بروز خشک‌سالی توسعه مناطق روستایی با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شود تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - نقش زنان کارآفرین در توسعه اقتصادی روستایی دهستان خرمرود شهرستان تویسرکان
مسلم بشیراحسن ریباز قربانی نژاد

مشارکت زنان در کلیه زمینه های زندگی اقتصادی، یکی از مهمترین عوامل دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی روستایی بوده و ضرورتی بنیادین دارد. بر این اساس، این مقاله به مطالعه نقش فعالیت زنان کارآفرین در توسعه اقتصادی روستایی دهستان خرمرود شهرستان تویسرکان می پردازد. داده‌های تح أکثر

مشارکت زنان در کلیه زمینه های زندگی اقتصادی، یکی از مهمترین عوامل دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی روستایی بوده و ضرورتی بنیادین دارد. بر این اساس، این مقاله به مطالعه نقش فعالیت زنان کارآفرین در توسعه اقتصادی روستایی دهستان خرمرود شهرستان تویسرکان می پردازد. داده‌های تحقیق از طریق تنظیم پرسشنامه و مطالعات میدانی برای بیست روستای دهستان خرمرود شهرستان تویسرکان جمع آوری شده است و با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی، پیمایش به صورت میدانی، به وسیله آزمون اسپیرمن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده از تحقیقات میدانی و ارزیابی شاخص‌های مورد مطالعه، بیانگر این مطلب است که مشارکت زنان کارآفرین دهستان خرمرود شهرستان تویسرکان زمینه های توسعه اقتصادی منطقه، اشتغال، افزایش درآمد، سرمایه گذاری و توسعه تسهیلات را فراهم کرده، با اینحال، تقویت اقتصاد محلی و نشاط و تنوع بخشی اقتصادی طولانی مدت را در سطح منطقه به دنبال نداشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - سنجش تسهیل کننده‌های توانمندسازی روستاییان در ارتقاء کیفیت زندگی با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: دهستان دامنکوه شهرستان دامغان)
ناصر شفیعی ثابت مهناز رهبری

هدف از این پژوهش، ارزیابی مولفه های ارتقادهنده کیفیت زندگی و تاثیر آن بر توسعه پایدار در دهستان دامنکوه شهرستان دامغان می باشد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره گیری از شیوه پیمایشی، تعداد 7 مؤلفه تسهیل کننده توانمندی روستاییان برای ارتقاء کیفیت زند أکثر

هدف از این پژوهش، ارزیابی مولفه های ارتقادهنده کیفیت زندگی و تاثیر آن بر توسعه پایدار در دهستان دامنکوه شهرستان دامغان می باشد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره گیری از شیوه پیمایشی، تعداد 7 مؤلفه تسهیل کننده توانمندی روستاییان برای ارتقاء کیفیت زندگی و تعداد4 مؤلفه اثرپذیرتوسعه پایدار را مورد سنجش قرار داد. یافته‌های حاصل از رگرسیون نشان داد مؤلفه‌های شناخت و آگاهی ، ایجاد فرصت های برابر، اعتماد و همدلی، و مشارکت، تاثیر آماری معناداری بر توسعه پایدار دارند. حرکت در راستای توانمندسازی جامعه محلی و نهادهای مردمی روستایی، بسترسازی قانونی و اجتماعی مشارکت حداکثری روستاییان، تقویت آموزش و توسعه منابع انسانی، ارتقاء عرصه های شناختی و مهارتی روستاییان و تقویت مسئولیت پذیری و پاسخگویی کارآمد و موثر از جمله پیشنهادات این پژوهش است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - نقش اعتبارات بهسازی مساکن روستایی درتوسعه روستاها (مطاله ی موردی: دهستان ابرغان؛ شهرستان سراب)
صیاد ایرانی هریس جعفر اباذری

هدف توسعه فعال نمودن نقش تولیدی روستا،درآمدزایی واشتغال آفرینی باحفظ محیط زیست برای روستاییان میباشد.در این راستا پروژه های اعتبارات راهکاری عملی برای به حرکت درآمدن منابع اقتصادی واجتماعی است اعتبارات بهسازی مسکن همسو با اهدافی چون احداث مسکن مقاوم، تأمین مسکن متناسب ب أکثر

هدف توسعه فعال نمودن نقش تولیدی روستا،درآمدزایی واشتغال آفرینی باحفظ محیط زیست برای روستاییان میباشد.در این راستا پروژه های اعتبارات راهکاری عملی برای به حرکت درآمدن منابع اقتصادی واجتماعی است اعتبارات بهسازی مسکن همسو با اهدافی چون احداث مسکن مقاوم، تأمین مسکن متناسب با نیاز روستاییان،حفظ هویت و سیمای عمومی روستاها و نظایر اینها به روستاییان پرداخت میشود. این تحقیق به بررسی نقش اعتبارات بهسازی با رویکرد بهسازی مسکن روستایی در توسعه روستایی در دهستان ابرغان میپردازد. برای این منظور185 نفر از بین گیرندگان وام و اعتبارات مسکن از طریق پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری گردید و در نهایت فرضیات نیز از طریق آزمون t تک نمونه ای و اسپیرمن به مورد تحلیل گذاشته شد. برای سنجش ﺗﺄثیر عوامل در نظر گرفته شده بر اشتغال غیرکشاورزی از آزمون فریدمن و جهت نشان دادن میزان این ﺗﺄثیرات از رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج نشان میدهد که اعتبارات بهسازی باعث توانمندی جمعیت روستایی دهستان ابرغان و ایجاد اشتغال و افزایش درآمد گردیده است، همچنین بین اعتبارات بهسازی و ایجاد فالیتهای جنبی و تثبیت جمعیت در نواحی روستایی رابطه معناداری وجود دارد بنابراین پرداخت اعتبارات مسکن، ضمن ایجاد توانمندی و رضایتمندی روستاییان در ماندگاری و تثبیت جمعیت در روستاها نیز موثر است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی در توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی: دهستان حسن آباد، شهرستان اسلام آباد غرب
بتول میرزائیان حمید برقی بهمن شفیعی احمد حجاریان

سرمایه‌اجتماعی مفهومی کلان است که امروزه در تحلیل‌های‌اجتماعی-اقتصادی پیرامون‌توسعه‌روستایی مطرح است. هدف ازاین مقاله نشان‌دادن نقش‌سرمایه‌اجتماعی در توسعه‌روستایی می‌باشد. روش‌تحقیق توصیفی-تحلیلی وابزار‌گردآوری داده-ها، پرسشنامه‌است. جامعه‌آماری‌تحقیق1762سرپرست‌خانوار أکثر

سرمایه‌اجتماعی مفهومی کلان است که امروزه در تحلیل‌های‌اجتماعی-اقتصادی پیرامون‌توسعه‌روستایی مطرح است. هدف ازاین مقاله نشان‌دادن نقش‌سرمایه‌اجتماعی در توسعه‌روستایی می‌باشد. روش‌تحقیق توصیفی-تحلیلی وابزار‌گردآوری داده-ها، پرسشنامه‌است. جامعه‌آماری‌تحقیق1762سرپرست‌خانوار دردهستان‌حسن‌آباد بوده که نمونه‌آماری210سرپرست‌خانوار در نظرگرفته‌شد. تجزیه‌وتحلیل‌داده‌ها درنرم‌افزارSPSSومدل‌سازی‌معادلات‌‌ساختاری (SEM) انجام‌شده‌است. دو مدل‌تحلیل-عاملی‌مرتبه‌اول برای‌اندازه‌گیری دو زیر‌مقیاس‌سرمایه‌اجتماعی تدوین و اعتبارسنجی شد. نهایتاً چگونگی نقش و تأثیر-متغیرهای‌مشاهده‌شده و مؤلفه‌های‌دوگانه حاصل از آن‌ها بر سرمایه‌اجتماعی و روابط بین‌آن‌ها به کمک یک مدل‌ساختاری تحلیل‌عاملی تأییدی(CFA) سه‌عاملی مرتبه‌دوم تحلیل شد. نتایج نشان از برازش واعتبار قابل‌قبول هردو مدل‌اندازه‌گیری سرمایه‌اجتماعی و تحقق‌اهداف و نیز مدل سه‌عاملی‌مرتبه‌دوم برای بررسی سرمایه‌اجتماعی، براساس‌داده‌های‌گردآوری شده بود. مشارکت و اعتماد‌اجتماعی به‌ترتیب به میزان65/0 و 78/0 بر سرمایه‌اجتماعی تأثیر داشته‌است. این نتایج‌ می‌تواند به برنامه‌ریزان‌روستایی در جهت بهبود سرمایه‌ اجتماعی در توسعه نواحی‌روستایی کمک نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - روند توسعه اقتصاد روستایی ، مطالعه موردی: دهستان میان جوین سبزوار
کاظم جاجرمی ام البنین نوباغی

این پژوهش با عنوان روند توسعه روستایی نمونه دهستان میان جوین با تأکید بر بخش کشاورزی با هدف شناسایی منابعطبیعی، انسانی، اقتصادی و همچنین شناخت مسائل و مشکلات در زمینه کشاورزی و تنگناهای توسعه روستایی انجامشده است.بر اساس مطالعات انجام شده، با توجه به ویژگی های طبیعی، اق أکثر

این پژوهش با عنوان روند توسعه روستایی نمونه دهستان میان جوین با تأکید بر بخش کشاورزی با هدف شناسایی منابعطبیعی، انسانی، اقتصادی و همچنین شناخت مسائل و مشکلات در زمینه کشاورزی و تنگناهای توسعه روستایی انجامشده است.بر اساس مطالعات انجام شده، با توجه به ویژگی های طبیعی، اقلیمی شرایط نسبتاً مساعدی را جهت رشد وتوسعه کشاورزی فراهم آورده تا جایی که کشاورزی مهم ترین بخش فعالیتهای اقتصادی است. و می توان گفت کهفعالیتهای کشاورزی بیشترین درآمد روستائیان را تأمین می کند. البته در این زمینه نیز مشکلاتی وجود دارد که مهمترینآنها عبارت است از: کوچک بودن قطعات ارضی و به تبع آن نظام بهره برداری (خرد مالکی، خانوادگی)، توزیعنامناسب بارندگی در طول سال، عدم بهره برداری بهینه از منابع آب، روشهای غلط آبیاری وغیره. راهبردهای توسعهروستایی در دهستان میان جوین متکی بر بهره برداری بهینه از منابع آب موجود به وسیله اصلاح انهار سنتی وساختانهار سیمانی یا انتقال آب در شاهراه ها توسط لوله های قطور، سرمایه گذاری در زمینه استفاده از روشهای نوین آبیاری،حفظ و یکپارچه گی اراضی، تشویق و حمایت دولت از کشاورزان . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - نقش مشارکت اجتماعی و اقتصادی روستاییان در طرح های عمران روستایی مطالعه ی موردی: دهستان نساء
غلامحسن شیخ حسنی فهیمه مهمان دوست

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مشارکت اجتماعی و اقتصادی روستاییان در طرح های عمران روستایی (مطالعه ی موردی: دهستان نساء)، از طریق مطالعه میدانی انجام پذیرفت. انتخاب نمونه مورد مطالعه به روش خوشه ای و بر اساس سه معیار جمعیت، فاصله از جاده اصلی و وضعیت اقتصادی صورت گرفت. بر أکثر

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مشارکت اجتماعی و اقتصادی روستاییان در طرح های عمران روستایی (مطالعه ی موردی: دهستان نساء)، از طریق مطالعه میدانی انجام پذیرفت. انتخاب نمونه مورد مطالعه به روش خوشه ای و بر اساس سه معیار جمعیت، فاصله از جاده اصلی و وضعیت اقتصادی صورت گرفت. بر همین مبنا دو روستای نساء و ولایترود انتخاب شدند. از این دو روستا تعداد90 نفر از سرپرستان خانوارها با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران (52 نفر از روستای ولایترود و 38 نفر از روستای نساء) به عنوان نمونه های پژوهش انتخاب گردیدند و به پرسشنامه ی پژوهش پاسخ گفتند. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی(آزمون های t و یومان ویتنی) صورت گرفت. چنین نتیجه گیری شد که آگاهی از اهمیت مشارکت و همچنین میزان مشارکت اهالی روستای نساء از اهالی روستای ولایترود بیشتر بوده و بر همین مبنا رشد، توسعه و پیشرفت طرح های عمرانی روستای نساء از روستای ولایترود پیشی گرفته است. این را می توان یکی از عوامل مهم توسعه بهتر طرح های عمرانی در روستای نساء دانست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - جایگاه کشاورزی در برپایی و توسعه روستاهای دهستان فهلیان (شهرستان ممسنی)
علی شمس الدینی محسن صیدالی

دستیابی به سطح قابل قبولی از توسعه و فراهم نمودن زمینه های معیشت پایدار در همه مناطق از اولویتهای اساسی برنامه ریزان و سیاستمداران در هر جامعه ای محسوب می شود. در این میان تأکید بر کشاورزی بعنوان قدیمی ترین رکن تولید و اقتصاد در روستاها و نقش آفرینی آن در توسعه این کانو أکثر

دستیابی به سطح قابل قبولی از توسعه و فراهم نمودن زمینه های معیشت پایدار در همه مناطق از اولویتهای اساسی برنامه ریزان و سیاستمداران در هر جامعه ای محسوب می شود. در این میان تأکید بر کشاورزی بعنوان قدیمی ترین رکن تولید و اقتصاد در روستاها و نقش آفرینی آن در توسعه این کانون های سکونتگاهی، یکی از مهم ترین استراتژی های تأثیرگذار در این زمینه است. بطوریکه تأمل در منشأ شکل گیری و تحولات اقتصادی اجتماعی بسیاری از نقاط روستاییِ تمدن های گوناگون به ویژه ایران؛ گواه از کارکرد مثبت کشاورزی در برپایی و همچنین زمینه سازی به منظور رشد و توسعه روستاها و به تبع آن شکوفایی اقتصاد ملی دارد. در این پژوهش سعی شده است تا در قالب مطالعه ای کابردی، همگام با پرداختن به جایگاه کشاورزی در برپایی و توسعه روستاها از طریق مطالعات کتابخانه ای، به معرفی توانها و تنگناهای بخش کشاورزی در روستاهای دهستان فهلیان پرداخته شود. همچنین تلاش است بر پایه روش تحلیلی توصیفی و با تکیه بر پژوهشهای میدانی ضمن توانسنجی به ارائه راهکارهای لازم به منظور فراهم آوردن زمینه های توسعه در روستاهای دهستان با تأکید بر این بخش از اقتصاد اقدام گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - نقش شهرهای کوچک در توسعه روستاهای پیرامونی (مورد مطالعه شهر چمستان، دهستان ناتل رستاق)
دکتراسدالله دیوسالار دکتر شهرام امیر انتخابی حمید رضا دیوسالار

این مطالعه با هدف شناخت نقش و عملکرد شهر چمستان به عنوان یک شهرکوچکدرتوسعه روستاهای پیرامونی می پردازد. شهر چمستان در سال ۱۳۷۱ تبدیل به شهرشده استو در این راستا با این پیش فرض که این شهر در تغییرات جمعیتی و جذب بازاریابی تولیداتروستایی و عملکرد آن در پایداری سکونتگاه ها أکثر

این مطالعه با هدف شناخت نقش و عملکرد شهر چمستان به عنوان یک شهرکوچکدرتوسعه روستاهای پیرامونی می پردازد. شهر چمستان در سال ۱۳۷۱ تبدیل به شهرشده استو در این راستا با این پیش فرض که این شهر در تغییرات جمعیتی و جذب بازاریابی تولیداتروستایی و عملکرد آن در پایداری سکونتگاه های روستایی مؤثر است، کارپژوهش آغاز گردید .روش تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی است و نتایج بررسی ها نشان می دهد که شهر چمستاندر تغییرات جمعیتی سکونتگاههای روستایی پیرامون ب یتأثیر و درجذب و بازاریابی تولیدات -روستایی مؤثر و در پایداری سکونتگاههای روستایی ناموفق است . در پایان به منظورعملکردمطلوب شهرچمستان درایفای کارکردهای شهری به منظور وصول به توسعه مناسب روستاهایپیرامونی پیشنهاداتی ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - تاثیرات اصلاحات ارضی بر مورفولوژی روستایی مورد مطالعه: دهستان شیان، استان کرمانشاه
نصرت عزیزی فرحناز رستمی شهپر گراوندی لیدا شرفی

اصلاحات ارضی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای کشور است که به عنوان جامع‌ترین و جدی‌ترین اقدام در تاریخ کشاورزی ایران به اجرا درآمد و آثار شگرفی بر مورفولوژی روستایی داشت. لذا پژوهش حاضر به واکاوی اثرات اصلاحات ارضی بر ساختار مورفولوژی زراعی دهستان شیان پرداخته است. پ أکثر

اصلاحات ارضی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای کشور است که به عنوان جامع‌ترین و جدی‌ترین اقدام در تاریخ کشاورزی ایران به اجرا درآمد و آثار شگرفی بر مورفولوژی روستایی داشت. لذا پژوهش حاضر به واکاوی اثرات اصلاحات ارضی بر ساختار مورفولوژی زراعی دهستان شیان پرداخته است. پژوهش کیفی حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه مورد مطالعه را مطلعین و افراد بالای 50 سال منطقه تشکیل دادند که شناخت کافی نسبت به اصلاحات ارضی داشتند. با بهره‌گیری از نمونه‌گیری هدفمند، داده‌ها از طریق مصاحبه‌های عمیق فردی، گفتگوی نیمه ساختارمند، اسناد و مدارک، و شواهد میدانی جمع‌آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار sweet home 3D ، تحلیل گراف-ها و متن مصاحبه‌ها، عکس‌ها و تصاویر استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که اصلاحات ارضی، مورفولوژی روستا را به لحاظ مورفولوژی زراعی، مساکن و معماری و بافت روستا دگرگون ساخته است. بدین صورت که کوچک شدن واحدهای کشت، از بین رفتن شیوه کشت تجاری تک محصولی و ایجاد تنوع کشت، باعث تغییر در الگوی کشت و ابزارهای تولید در این دهستان گردید. همچنین استفاده از معماری شهری و مصالح غیر بومی در بازسازی مساکن، باعث تغییر کاربری مساکن و از بین رفتن هویت اصیل سیمای روستا شده است. از طرفی بافت روستا دگرگون شده و به سمت جاده اصلی خزش پیدا کرده است. لذا توصیه می‌شود برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران برنامه‌های توسعه روستایی، قبل از طراحی و اجرای اینگونه برنامه‌ها، شرایط محیطی و ظرفیت‌های منطقه را مد نظر داشته و متناسب با آن، برنامه‌های کاربردی و اختصاصی ارائه دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - واکاوی رفتار حفاظت از سرمازدگی و کارایی آن در بین باغداران سیب: مورد مطالعه دهستان کاکان شهرستان بویراحمد
مریم صادق نیا مریم شریف زاده مصطفی احمدوند

10.30495/jaeer.2023.71010.10953

سرمازدگی به عنوان یکی از بحران‌های محیطی ناشی از پدیده تغییر اقلیم، خسارت گسترده‌ای بر تولید بخش کشاورزی در مناطق سردسیر وارد می‌سازد. این پژوهش پیمایشی با هدف واکاوی رفتار حفاظت از سرمازدگی و کارایی آن در بین باغ‌داران سیب دهستان کاکان در شهرستان بویراحمد صورت پذیرفت ( أکثر

سرمازدگی به عنوان یکی از بحران‌های محیطی ناشی از پدیده تغییر اقلیم، خسارت گسترده‌ای بر تولید بخش کشاورزی در مناطق سردسیر وارد می‌سازد. این پژوهش پیمایشی با هدف واکاوی رفتار حفاظت از سرمازدگی و کارایی آن در بین باغ‌داران سیب دهستان کاکان در شهرستان بویراحمد صورت پذیرفت (جامعه‌ی آماری: 1241 و نمونه آماری: 112 بهره‌بردار). ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌ محقق‌ساخته ساختارمند بود که اعتبار صوری آن توسط پانل متخصصان تائید شد. پایایی ابزار سنجش با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ طی یک مطالعه پیشاهنگ (89/0-69/0) تأیید گردید. نتایج نشان داد بکارگیری اقدامات پیش‌بینانه از بیشترین و بکارگیری اقدامات فناورانه از کمترین میزان اقبال بهره‌مند بودند. باغداران با توجه به رفتار حفاظتی سرمازدگی به دو گروه تمهیدگران سازگار و اهمال‌کاران ناسازگار تقسیم شده و نتایج حاصل از آزمون مقایسه میانگین نشان داد که مؤلفه‌های ارزیابی تهدید، پاداش درونی، پاداش بیرونی، و ارزیابی مقابله در گروه تمهیدگران سازگار نسب به گروه اهمال‌کاران ناسازگار فزونی داشت. نتایج آزمون رگرسیون لجستیک نشان داد ارزیابی مقابله، ارزیابی تهدید، هزینه فیزیکی و بُعد خانوار قادر به تبیین رفتار مقابله با سرمازدگی باغداران بوده است. در پایان برای بهبود رفتار حفاظتی سرمازدگی باغات سیب راهکارهایی از جمله سیاست-های تشویقی، همکاری کارشناسان و راه‌اندازی تشکل‌ها و تیم‌سازی جهت مقابله با سرمازدگی عنوان گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - تحلیل عوامل مؤثر در پذیرش نوآوری‌ها: مورد کشت گلرنگ در دهستان بند امیر
محبوبه آسیمه مهدی نوری پور

معمولاً ورود هر نوآوری در یک نظام اجتماعی با موانع و محدودیت‌های مختلفی روبرو شده و نمی‌توان انتظار داشت که الزاماً با پذیرش و استفاده سریع همراه گردد. لذا شناخت سازه‌های مؤثر بر پذیرش هر نوآوری، تأثیر به سزایی در تسریع روند آن نوآوری و نوآوری‌های مشابه دارد. بر این اسا أکثر

معمولاً ورود هر نوآوری در یک نظام اجتماعی با موانع و محدودیت‌های مختلفی روبرو شده و نمی‌توان انتظار داشت که الزاماً با پذیرش و استفاده سریع همراه گردد. لذا شناخت سازه‌های مؤثر بر پذیرش هر نوآوری، تأثیر به سزایی در تسریع روند آن نوآوری و نوآوری‌های مشابه دارد. بر این اساس، هدف از مطالعه حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش کشت گلرنگ (به‌عنوان یک نوآوری) در دهستان بند امیر منطقه زرقان استان فارس بود. مطالعه به روش تحقیق پیمایشی و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی‌شده انجام گرفت. اطلاعات موردنیاز به لحاظ نسبت بین دو جمعیت، از 64 نفر پذیرنده کشت گلرنگ و 36 نفر نپذیرنده، جمع‌آوری شد. ابزار جمع‌آوری داده پرسشنامه بود که روایی صوری آن بر اساس نظرات متخصصان تائید شد. ضریب آلفای کرونباخ برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بالاتر از 71/0 به دست آمد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار 22SPSSV مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد؛ مهم‌ترین تفاوت بین پذیرندگان و نپذیرندگان کشت گلرنگ سن، تجربه کشاورزی و میزان وام دریافتی می‌باشد. همچنین، دیگر یافته‌های پژوهش حاکی از این بود که تابع تحلیل تشخیصی می‌تواند با دقت و مطلوبیتی بالا، کشاورزان پذیرنده کشت گلرنگ را از نپذیرندگان طبقه‌بندی نماید. از مجموع متغیرهای که وارد مدل تشخیصی شدند متغیر میزان آگاهی، متغیرهای میزان وام دریافتی، عوامل ارتباطی، میزان کل اراضی سطح زیر کشت و سطح تحصیلات، مهم‌ترین متغیر متمایزکننده دو گروه پذیرنده و نپذیرنده کشت گلرنگ بودند. بعلاوه، نتایج بررسی ویژگی‌های محصول گلرنگ نشان داد بر اساس دیدگاه کشاورزان، این محصول به‌طورکلی از وضعیت مطلوبی برخوردار است به‌نحوی‌که درک پاسخگویان از مزیت نسبی آن، در وضعیت بالاتر از حد متوسط، ازلحاظ سازگاری در وضعیت بالا، ازلحاظ پیچیدگی تقریباً پایین، ازنظر آزمون‌پذیری دارای قابلیت آزمون متوسط به بالا و ازنظر قابلیت رؤیت نیز دارای قابلیت رؤیت متوسط به بالایی می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - برنامه ریزی محیط زیست در مقیاس لندسکیپ محلی (مطالعه موردی: دهستان فردو)
نگار طیب زاده مقدم لیلا روزبهانی شهرزاد فریادی

زمینه و هدف: توجه به برنامه ریزی های محیط زیستی هنگامی ضرورت پیدا می کند که تراکم رشد در برخی نقاط در پهنه سرزمین ملی سبب ساز بروز ناتعادلی ها گردیده و دو نتیجه سوء اساسی، یکی سیل مهاجرت های بی رویه جمعیت شهری و روستایی از سایر نقاط کشور به سمت مرکز رشد و دیگری عقب ماند أکثر

زمینه و هدف: توجه به برنامه ریزی های محیط زیستی هنگامی ضرورت پیدا می کند که تراکم رشد در برخی نقاط در پهنه سرزمین ملی سبب ساز بروز ناتعادلی ها گردیده و دو نتیجه سوء اساسی، یکی سیل مهاجرت های بی رویه جمعیت شهری و روستایی از سایر نقاط کشور به سمت مرکز رشد و دیگری عقب ماندگی نقاط دیگر کشور را منجر شده است. هدف از این تحقیق انجام برنامه ریزی محیط زیستی در مقیاس لندسکیپ محلی و ارایه برنامه توسعه کالبدی- فضایی برای توسعه و ارتقاء کیفیت زندگی مادی و معنوی مــردم دهستان فردو می باشد. روش بررسی: در این تحقیق برنامه ریزی محیط زیستی برای دهستان فردو با استفاده از روش فرآیند برنامه ریزی و بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت پذیرفت. این فرآیند در طی سه مرحله شناخت دهستان، تجزیه و تحلیل رابطه متقابل عناصر طبیعی و انسان ساخت و مرحله ترکیب شامل (ترسیم چشم انداز، اهداف کلی و عملیاتی و ارایه راه حل های توسعه) انجام گرد. یافته ها:برای هر یک از سه محیط طبیعی، اقتصادی- اجتماعی و انسان ساخت دهستان فردو راه حل هایی چون محدودیت رشد توسعه برخی کاربری ها، توسعه امکانات دسترسی و ایجاد امکانات رفاهی و … بیان گردید و طرح ها و برنامه توسعه کالبدی- فضایی برای توسعه این دهستان در قالب نقشه ارایه شد. بحث و نتیجه گیری: به منظور توسعه هماهنگ و موزون مناطق در پهنه کشور، روش فرآیند برنامه ریزی برای ارایه راه حل های توسعه و طرح ها و برنامه های کالبدی فضایی روشی موثر و کاراست. همچنین استفاده از ابزار GIS در مراحل مختلف تحقیق موجب دقت بالاتر در نتایج و نقشه های حاصل می شود. از اصول و مبانی نظری و عملی این تحقیق می توان در برنامه ریزی های محیط زیستی و منطقه ای متناسب با توان اکولوژیک منطقه در جهت هدایت تغییرات و تحولات منطقه متناسب با قابلیت ها و تنگناهای محیط زیست طبیعی و انسانی در سایر مناطق استفاده نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - اثرگذاری منظرروستایی بر کیفیت محیطی و توسعه‌ گردشگری روستایی (مطالعه موردی: دهستان برغان، شهرستان ساوجبلاغ)
ملیحه باباخانی رضا سامه

زمینه و هدف: ارتقاء کیفیت محیط روستایی و بهبود سیما و منظر روستایی نقش بسزایی در توسعه روستایی و تبدیل شدن این نواحی به مقاصد گردشگری دارد. هدف این مقاله تدوین شاخص‌های دستیابی به ارتقاء کیفیت محیط و توسعه گردشگری روستا با بهره‌گیری از منظر روستایی و در ادامه ارائه پیشن أکثر

زمینه و هدف: ارتقاء کیفیت محیط روستایی و بهبود سیما و منظر روستایی نقش بسزایی در توسعه روستایی و تبدیل شدن این نواحی به مقاصد گردشگری دارد. هدف این مقاله تدوین شاخص‌های دستیابی به ارتقاء کیفیت محیط و توسعه گردشگری روستا با بهره‌گیری از منظر روستایی و در ادامه ارائه پیشنهاداتی برای روستاهای دهستان برغان است. روش بررسی: این مقاله در دسته پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای قرار دارد و از موضع فرآیند اجراء پژوهشی کمی و کیفی است. در بخش مورد پژوهی از مشاهدات میدانی، مصاحبه با مسئولان و معتمدین روستاها و همچنین پر کردن پرسشنامه از ساکنان و گردشگران روستاها بهره برده شد و مجموعاً 350 پرسشنامه در محیط نرم‌افزار SPSS[1] مورد تحلیل عامل اکتشافی (F. A) و تحلیل رگرسیونی قرار گرفت. یافته‌ها: طبق بررسی‌های حاصل از تحلیل‌های کارشناسانه و تحلیل‌های آماری صورت گرفته شش عامل اقتصاد روستایی، ایمنی، وضعیت کالبدی محیط روستایی، منظر طبیعی و مذهبی، خدمات تفریحی-گردشگری، تبلیغات و برگزاری آئین‌های سنتی و مذهبی روستا و کالبد اصیل و بومی به عنوان عوامل معرف منظر روستایی تاثیرگذار بر جذب گردشگر هستند. بحث و نتیجه‌گیری: تقویت مشاغل مرتبط با حوزه گردشگری، بهبود وضعیت پاکیزگی محیط دهستان برغان، ارتقاء شرایط دسترسی‌های داخل روستا، استفاده هر چه بیشتر از مصالح بومی، سنتی و عناصر هویتی در ساخت و ساز‌ها می‌تواند موجب بهتر شدن وضعیت منظر روستایی و در نهایت بهبود کیفیت محیط و جذب گردشگر به این دهستان شد. [1]- Statistical Package for the Social Sciences تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - رابطه اشتغال‌زایی ناشی از فعالیت‌های دامداری و ابعاد مختلف توسعه روستایی در دهستان رستم آباد شمالی رودبار
ناصر رحمن نیا تهمینه دانیالی سیمین ارمغان

در سرزمین ایران و زندگی روستایی، دام همواره حایز اهمیت فراوان و نیز از ارکان اصلی اقتصادی به شمار می‌رفته است. دامداری در مجموع فعالیت‌های کشاورزی استان گیلان، جایگاه محقری را به خود اختصاص داده است، با این همه یار و یاور و معین ضروری کشاورزی به حساب می آید، یاوری که نی أکثر

در سرزمین ایران و زندگی روستایی، دام همواره حایز اهمیت فراوان و نیز از ارکان اصلی اقتصادی به شمار می‌رفته است. دامداری در مجموع فعالیت‌های کشاورزی استان گیلان، جایگاه محقری را به خود اختصاص داده است، با این همه یار و یاور و معین ضروری کشاورزی به حساب می آید، یاوری که نیروی شخم و امکان حمل و نقل و کودی موثر را در اختیار کشاورزان قرار می دهد و گذشته از همه، در شمار بسیاری از بخشهای کوهستانی، عمده ترین فعالیت‌ها و منبع اصلی درآمد محسوب می شود. سوال اصلی مقاله حاضر این است که آیا اشتغال‌زایی ناشی از فعالیت های دامداری، توسعه روستایی را در ابعاد مختلف آن امکان پذیر می سازد؟ این پژوهش به طریق میدانی و کتابخانه‌ای انجام ‌گرفته است. در روش میدانی از پرسشنامه، مصاحبه چهره به چهره، مشاهده و عکس بهره‌گیری شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که ضریب همبستگی (R) بین دو متغییر جایگاه اقتصاد معیشتی مبتنی بر فعالیت های دامداری و توجیه پذیر بودن در توسعه روستایی 80/0 و ضریب تعیین کنندگی (R2) 64/0 به دست آمدند یعنی 64 درصد از تغییرات توسعه روستایی مبتنی بر توجیه پذیر بودن جایگاه اقتصاد معیشتی در آن است و 36 درصد عوامل دیگر (متغییرهای غیرقابل کنترل) دخیل هستند از آنجایی که p. value برابر 00/0 شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - نقش سرمایه اجتماعی در توسعه کالبدی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار
جواد عسگری علیرضا استعلاجی

هدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محله‌ای ساکن دهستان‌های شهرستان گرمسار و حوزه‌های نفوذ از توابع شهرستان گرمسار می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده أکثر

هدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محله‌ای ساکن دهستان‌های شهرستان گرمسار و حوزه‌های نفوذ از توابع شهرستان گرمسار می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده‌شده است. جامعه آماری این تحقیق خانوارهای روستایی سکن در سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار می‌باشد. این دهستان طبق سرشماری سال 1395 دارای 15231خانوارمی‌باشد، که تعداد375خانوار به‌عنوان نمونه جهت انجام تحقیق از طریق فرمول کوکران انتخاب‌شده است. و از پرسشنامه برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون tتک نمونه‌ای، همبستگی پیرسون استفاده‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، بر اساس آزمون t نمونه‌ای در بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، بعد انسجام اجتماعی با میانگین 4.15 دارای بالاترین میانگین بوده است . همچنین آزمون t تک نمونه‌ای نشان می‌دهد برای شاخص‌های توسعه کالبدی عدد مطلوبیت بیشتر از (3) و به‌صورت مثبت ارزیابی‌شده است. همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان که بین ابعاد.اعتماد، انسجام و توسعه پایدار در سطح 0.05 درصد رابطه مثبتی وجود دارد ولی بین بعد آگاهی اجتماعی ، و توسعه کالبدی هیچ رابطه‌ای وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که اثر اعتماد اجتماعی (149/0)، انسجام اجتماعی (033/0) و مشارکت اجتماعی(391/0) بر توسعه کالبدی مثبت و معنی دار می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - سطح‌بندی ریسک منابع آب آشامیدنی روستاهای دشت سرخون بندرعباس (مطالعه موردی: دهستان سرخون - بخش قلعه قاضی شهرستان بندرعباس)
احمد نوحه‌گر فاطمه ریاحی‌چلوانی ناهید اکبری‌سامانی

چکیده آب یکی از اصلی‌ترین نیازهای بشر است. آب، مایه حیات و علت شکل‌گیری بسیاری از سکونت‌گاه‌ها در سطح زمین است. کمبود آب آشامیدنی سالم، به‌خصوص در کشورهای جهان سوم و از جمله کشور ما، به عنوان یکی از معضلات اساسی مطرح است. عدم کنترل در کیفیت و میزان برداشت و مصرف بی‌رو أکثر

چکیده آب یکی از اصلی‌ترین نیازهای بشر است. آب، مایه حیات و علت شکل‌گیری بسیاری از سکونت‌گاه‌ها در سطح زمین است. کمبود آب آشامیدنی سالم، به‌خصوص در کشورهای جهان سوم و از جمله کشور ما، به عنوان یکی از معضلات اساسی مطرح است. عدم کنترل در کیفیت و میزان برداشت و مصرف بی‌رویه آن می‌تواند این معضلات را تشدید کند و تهدیدهای جدی به بار آورد. از این‌رو لازم است ضمن اعمال سیاست‌های اصولی به جنبه‌های مختلف این منبع حیاتی توجه شود. یکی از جدیدترین رویکرد‌ها در این زمینه، مدیریت ریسک است که سازمان بهداشت جهانی نیز بر اهمیت استفاده از آن تاکید دارد (Swedish,2009,13). پژوهش حاضر با شناسایی و سطح‌بندی ریسک‌هایی که منابع آب آشامیدنی را در مراکز روستایی آبخوان سرخون تهدید می‌کنند، اقدام به اولویت‌بندی و سطح‌بندی این مراکز بر اساس میزان ریسک موجود در منابع آب آشامیدنی آن نموده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی به شیوه پیمایشی و با تهیه پرسش‌نامه از دیدگاه دو گروه دهیاران و مسئولین انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه، آبخوان سرخون و دهیاران روستاهای دهستان سرخون و20نفر از مسئولینی بوده‌اند که به عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند. نهایتاً این روستاها با استفاده از مدل AHP (تحلیل سلسله مراتبی) وTopsisرتبه‌بندی و به پنج سطح شامل: روستاهای با ریسک بسیار بالا، روستاهای با ریسک بالا، روستاهای با ریسک متوسط، روستاهای با ریسک کم و روستاهای با ریسک بسیار کم تقسیم شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - سطح‌بندی سکونتگاه‌های روستایی بر اساس توانمندی‌های اقتصادی و جمعیتی (مطالعه موردی: دهستان سرپنیران- شهرستان پاسارگاد)
علی شکور علی شمس‌الدینی ‌یوسف شفیعی نجمه طیبی

چکیده در ادبیات توسعه یک مکان جغرافیایی عوامل بسیار زیادی مؤثر می باشند که باعث ایجاد توسعه همه جانبه در آن مکان می گردند. لذا شناخت این عوامل و عناصر در قالب ظرفیت ها و پتانسیل های موجود و بالقوه هر منطقه می تواند صورت بگیرد تا بر اساس این شناخت، بتوان به یک سطح بندی أکثر

چکیده در ادبیات توسعه یک مکان جغرافیایی عوامل بسیار زیادی مؤثر می باشند که باعث ایجاد توسعه همه جانبه در آن مکان می گردند. لذا شناخت این عوامل و عناصر در قالب ظرفیت ها و پتانسیل های موجود و بالقوه هر منطقه می تواند صورت بگیرد تا بر اساس این شناخت، بتوان به یک سطح بندی و رتبه بندی از سکونتگاههای یک مجموعه سکونتگاهی دست پیدا کرد. که مطابق با آن سطح – با توجه به جایگاه فضایی و ویژگی های درونی و بیرونی خود- وظایف و کارکردهای معین و مشخصی را در چارچوب یک سلسله مراتب مکانی- فضایی عهده دار گردد. بر این مبنا بتوانند خدمات ضروری برای رفع نیازهای خود و به تفاوت، امکان برآوردن نیازهای واحدهای پیرامونی خود را دریافت دارند. در این پژوهش این سطح بندی بر اساس توان اقتصادی، جمعیتی و با استفاده از شاخص های تعیین مرکزیت در روستاهای دهستان سرپنیران از توابع شهرستان پاسارگاد انجام گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در دهستان مورد مطالعه بترتیب روستاهای رکن آباد، نعیم آباد، گمبکان، مبارک آباد و مهرآباد، کته میان، کتوری، حسین آباد، احمدآباد و نهایتاً نجف آباد قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - ارزیابی نقش زنان روستایی در صنایع دستی و ارتقاء توسعه‌ی پایدار روستایی (مطالعه‌ی موردی جوادآباد ورامین)
نصراله فلاح تبار

چکیده امروزه اهمیت نقش زنان در توسعه، چه در جهان و چه در ایران برکسی پوشیده نیست و نزدیک به نیم قرن است که اثرگذاری زنان در برنامه‌ها و طرح‌های توسعه و توسعه‌ی پایدار در سطح جهان مورد توجه قرار گرفته و موضوع‌های مختلفی نیز در این باره به رشته‌ی تحریر درآمده است. در همی أکثر

چکیده امروزه اهمیت نقش زنان در توسعه، چه در جهان و چه در ایران برکسی پوشیده نیست و نزدیک به نیم قرن است که اثرگذاری زنان در برنامه‌ها و طرح‌های توسعه و توسعه‌ی پایدار در سطح جهان مورد توجه قرار گرفته و موضوع‌های مختلفی نیز در این باره به رشته‌ی تحریر درآمده است. در همین زمینه اکثر نهادها، سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و مؤسسه‌های غیر دولتی برنامه‌ها و طرح‌های زیادی به منظور مشارکت زنان در برنامه‌های شهری و روستایی مورد عنایت قرار داده‌اند. پر واضح است که زنان روستایی، به عنوان بخش قابل توجهی از جامعه، نقش بسیار مؤثر و سهم بسزایی در تولید محصولات کشاورزی، صنایع دستی روستایی و خدمات و در واقع، توسعه‌ی روستایی دارند. تحقیقات انجام شده نشان از این دارد که اشتغال بخشی از زنان روستایی دهستان جوادآباد در صنایع دستی، موجب توسعه‌ی پایدار روستایی دهستان جوادآباد ورامین گردیده و نیز صنایع دستی در دهستان مورد نظر نقش مهمی را در اقتصاد شهرستان ورامین بر عهده دارد. یافته‌های تحقیق حاکی است که در مقایسه‌ی علی بین زنان شاغل و زنان غیر شاغل روستای جواد آباد ورامین و نیز استفاده از فرمول کوکران و تعداد 130 نفر زن به عنوان نمونه و استفاده از آماره‌ی تی استیودنت، نقش زنان روستایی در ارتقاء توسعه‌ی پایدار روستایی با بهره‌گیری هرچه بیشتر از صنایع دستی، بسیار ارزنده و تأثیر‌گذار است و صنایع دستی دهستان مذکور نیز نقش حائز اهمیتی در اقتصاد شهرستان ورامین دارد. از طرفی، نتایج به دست آمده از پژوهش نیز تأییدی بر این موارد می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - راهبردهای افزایش مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های زیست محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی ملارد)
سیمین ارمغان

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر أکثر

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر سعی دارد راهبردهای مشارکت ساکنین را برای ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی روستا در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد شناسایی و به اولویت‌بندی آن‌ها بپردازد. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه می توان زمینه مشارکت ساکنین نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد را برای بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی فراهم نمود؟ و اینکه راهبردهای اولویت‌دار برای افزایش مشارکت مردمی در بهبود محیط‌زیست نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد کدامند؟ تحقیق حاضر کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. روش گردآوری داده‌ها، میدانی و با استفاده از پرسشنامه است و با مدل SWOT و آزمون T به سؤالات پاسخ داده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین تمرکز صنایع فعال در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد بوده که 92/25 درصد از کل واحدها را به خود اختصاص داده است، علاوه بر این مشکلات زیست‌محیطی ناشی از تولید زباله‌های خانگی، فضولات حیوانی مانند دیگر روستاهای کشور گریبان گیر این دهستان است. در بین عوامل درونی و بیرونی مؤثر، عامل O6 (آموزش و اطلاع‌رسانی به روستائیان) با مجموع امتیاز نهایی 2658/0 در اولویت اول قرار دارد. این در حالی است که عامل T7 (تغییر الگوی مصرف) با مجموع امتیاز نهایی 0169/0 کمترین میزان تأثیر را در افزایش مشارکت مردمی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد در راستای ارتقای زیست‌محیطی به خود اختصاص داده است. موقعیت قرار‌گیری عوامل درونی و بیرونی در ماتریس 9 خانه ای نشان می دهد که باید برای ارتقای وضعیت زیست‌محیطی راهبردهای تهاجمی را مورد توجه و در اولویت اول قرار داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - بررسی علل مهاجرت روستاییان و پیامدهای حاصل از آن در شهرستان بوکان (مورد : دهستان ایل گَوَرک)
ژیلا سجادی علی شمس‌الدینی خضر آدم

چکیده: امروزه با تحولات گسترده اقتصادی- اجتماعی و تکنولوژیک از جمله در زمینه ایجاد شبکه های ارتباطی؛ روابط شهر و روستا بسیار گسترده و متنوع شده است. یکی از مهم ترین ابعاد این روابط جریان جمعیت یا بعبارت دیگر مهاجرت از روستاها به سمت شهرها و بالعکس می باشد. این پژوهش ک أکثر

چکیده: امروزه با تحولات گسترده اقتصادی- اجتماعی و تکنولوژیک از جمله در زمینه ایجاد شبکه های ارتباطی؛ روابط شهر و روستا بسیار گسترده و متنوع شده است. یکی از مهم ترین ابعاد این روابط جریان جمعیت یا بعبارت دیگر مهاجرت از روستاها به سمت شهرها و بالعکس می باشد. این پژوهش که با رویکردی کاربردی و با انجام عملیات پیمایشی انجام گرفته است، هدف از آن بررسی عوامل مؤثر در مهاجرتهای روستایی دهستان ایل گَورک از توابع شهرستان بوکان و نیز پیامدهای فضایی حاصل از اینگونه مهاجرتها در روستاهای مورد مطالعه می باشد. بر این اساس تعداد90 خانوار مهاجر که به شهرهای منطقه کوج نموده اند، انتخاب و مورد پرسشگری واقع شده اند. برای بررسی پیامدهای مهاجرت نیز سه روستای قزل گنبد، گلولان سفلی و قروچای علیا انتخاب و وضعیت روستاها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر تأثیرگذاری محدودیتهای طبیعی و نیز مسایل اقتصادی– اجتماعی روستاها در افزایش مهاجرتهای روستایی به طور هماهنگ است. گرچه 5/65 درصد از جامعه نمونه نقش نارساییهای اقتصادی موجود در روستاها را مهم ترین عامل در مهاجرت خود بیان داشته اند. در این راستا مهاجرفرستی روستایی، بافت جمعیتی ناحیه را به هم زده است. همچنین مهاجرت افراد در سنین کار، جمعیت روستاهای دهستان ایل گورک را به صورت دو قطبی درآورده است. این کاهش نیرویهای مولد در روستاها در گذر زمان سبب تغییر در الگوی کشت، پایین آمدن راندمان تولید، درآمدزایی و به تبع افزایش نسبی فقر در روستاهای دهستان گردیده است. به لحاظ فرهنگی نیز رفتار مهاجرین سبب تغییر و دوگانگی نسبی در فضای ارزشی روستاییان و به هم زدن بافت سنتی اجتماعی روستاهای مورد مطالعه شده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - توسعه اجتماعی روستاهای دهستان فیروز بهرام با تأکید بر شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)
سید جمشید رضوی مشعوف سیمین ارمغان

چکیده امروزه شاخص‌های گسترش فناوری اطلاعات به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی محسوب می‌گردد. هر کشوری بتواند ضریب نفوذ این فناوری را در میان شهروندان خود افزایش دهد، از فواید متعدد آن در حوزه‌های مختلف بهره‌مند‌می شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات، به‌عنوان یک ابزار تو أکثر

چکیده امروزه شاخص‌های گسترش فناوری اطلاعات به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی محسوب می‌گردد. هر کشوری بتواند ضریب نفوذ این فناوری را در میان شهروندان خود افزایش دهد، از فواید متعدد آن در حوزه‌های مختلف بهره‌مند‌می شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات، به‌عنوان یک ابزار توسعه‌ی پایدار روستاها در راستای کاهش فقر، کاهش شکاف دیجیتالی و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه‌ی روستاییان به شهرها شناخته شده است. ICT روستایی مقوله‌ای پیچیده بوده و توسعه‌ی آن، مستلزم تعامل هم‌زمان است. بنابراین ابعاد سه‌گانه‌ی فناوری، توسعه اجتماعی، آگاه‌سازی و مشارکت می‌تواند به‌عنوان راهبردی جهت توسعه‌ی پایدار روستایی به کار گرفته شود. هدف این تحقیق بررسی نقش دفاتر خدمات ارتباطی و اطلاعاتی ( فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی) در توسعه روستایی در بین کاربران روستاهای دهستان فیروز بهرام است روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی و کمی است که برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کمک گرفته‌شده است. نمونه آماری شامل 380 نفر از کاربران دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی (روستایی‌های دهستان) بوده که با روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب‌شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می دهد که روستاییان معتقدند که دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی می‌تواند در ابعاد گوناگون اجتماعی آثار مثبتی برجای گذارد. همچنین یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که با افزایش میزان آگاهی، دسترسی و استفاده از خدمات دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی، میزان توسعه روستایی افزایش می‌یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - سطح‌بندی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان ساوه از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی با استفاده از شاخص ناموزون موریس
مجتبی رسولی علیرضا استعلاجی مجید ولی شریعت پناهی

چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اق أکثر

چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اقتصادی - اجتماعی، محیطی و ... مناطق و تحلیل آنها به صورت نسبی بیانگر میزان برخورداری، سطح رفاه و توسعه یافتگی آن‌ها می‌باشد. نابرابری‌های توسعه‌ای که به دلایل متعددی نظیر دلایل تاریخی، طبیعی، دموگرافیکی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ... ایجاد می‌شوند رشد ناهمگون و نامتعادل میان نواحی را سبب خواهند شد. تعیین و اندازه‌گیری سطح توسعه‌یافتگی سکونتگاه‌های روستایی می‌تواند، موقعیت‌ها و نارسایی‌های موجود را مشخص کند. همچنین، پرداختن به علل عقب ماندگی و شناخت بخش‌های توسعه نیافته‌ی برخی مناطق باعث می‌شود، برنامه ریزان در تخصیص بهینه اعتبارات و حرکت به سوی عدالت اجتماعی که از جمله هدف‌های برنامه برای برطرف کردن ناهماهنگی‌های توسعه بین روستاها می‌باشد، توفیق یابند. از طرف دیگر، شناخت وضعیت برخورداری روستاها، مسئولان برنامه‌ریزی ناحیه‌ای را قادر می‌سازد تا در سیاست‌گذاری‌ها اصلاحات لازم را به عمل آورند. هدف از این تحقیق شناسایی میزان برخورداری و محرومیت دهستان‌های شهرستان ساوه با استفاده از مدل موریس می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات از روش مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی و تحلیل داده‌های آماری بوده که نهایتاً منجر به سطح بندگی سکونتگاه‌های روستایی از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق سطح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان ساوه در بخش‌های مختلف متفاوت می‌باشد. اما در بیشتر بخش‌ها توسعه یافته ترین دهستان طراز ناهید و توسعه نیافته ترین دهستان شاهسونکندی می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - ارزیابی نقش و تاثیر توسعه‌ی فضای کسب و کار کارآفرینی گردشگری در جهت دستیابی به توسعه پایدار روستایی (نمونه موردی: دهستان استرآباد جنوبی در شهرستان گرگان)
ابوطالب کاویانی بیژن رحمانی محمد تقی رضویان عباس علیپور نخی

چکیده یکی از عوامل مؤثر در توسعه ی روستایی، توسعه فضای کسب و کار گردشگری است، زیرا توسعه گردشگری می تواند با خلق فرصت های جدید اشتغال و درآمد، نقش مؤثری در بهبود وضع اقتصادی و معیشتی روستاها داشته باشد. به همین دلیل سنجش سطح توسعه فضای کسب و کار گردشگری روستایی می توان أکثر

چکیده یکی از عوامل مؤثر در توسعه ی روستایی، توسعه فضای کسب و کار گردشگری است، زیرا توسعه گردشگری می تواند با خلق فرصت های جدید اشتغال و درآمد، نقش مؤثری در بهبود وضع اقتصادی و معیشتی روستاها داشته باشد. به همین دلیل سنجش سطح توسعه فضای کسب و کار گردشگری روستایی می تواند منجر به دریافت رهیافت های مناسبی در راستای توسعه پایدار روستایی شود. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل رگرسیون خطی (ANOVA) به بررسی عوامل مؤثر در توسعه فضای کسب و کار گردشگری و میزان تأثیرگذاری آن بر توسعه پایدار روستایی در روستاهای دهستان استرآباد جنوبی شهرستان گرگان پرداخته می شود. شیوه جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای و میدانی است. برای تعیین حجم نمونه آماری مورد بررسی از مدل کوکران استفاده شد و 440 نمونه برای پرسشگری انتخاب شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که حدود 7/56 درصد واریانس توسعه پایدار روستایی در محدوده روستاهای دهستان استرآباد جنوبی را توسعه فضای کسب و کار گردشگری تبیین می کند و 3/43 درصد دیگر مربوط به سایر متغیرهای دیگر است، نتایج حاکی از آن است که متغیر مستقل (توسعه فضای کسب و کار گردشگری) از قدرت تبیین بالایی برخوردار بوده و به خوبی قادر است میزان تغییرات و واریانس متغیر وابسته (توسعه پایدار روستایی) را توضیح دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - پهنه بندی خطر وقوع زمین‌لغزش با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعۀ موردی: دهستان های رباط- سیاهپوش، استان لرستان)
مریم رحمتی فرهاد زند

اخیراً بازسازی و توسعه جاده اصلی دو دهستان رباط- سیاهپوش مخاطرات ناشی از حرکات توده‌ای را افزایش داده است. با توجه به اهمیت این مسئله، مهار و پهنه بندی پتانسیل خطر وقوع زمین‌لغزش به عنوان یکی از انواع مخاطرات طبیعی در توسعه پایدار امری ضروری به نظر می رسد. هدف از انجام أکثر

اخیراً بازسازی و توسعه جاده اصلی دو دهستان رباط- سیاهپوش مخاطرات ناشی از حرکات توده‌ای را افزایش داده است. با توجه به اهمیت این مسئله، مهار و پهنه بندی پتانسیل خطر وقوع زمین‌لغزش به عنوان یکی از انواع مخاطرات طبیعی در توسعه پایدار امری ضروری به نظر می رسد. هدف از انجام این تحقیق، شناخت عوامل مسبب و تشدیدکننده زمین‌لغزش و پهنه بندی خطر وقوع آن از طریق مدل‌های آماری و تجربی است. بدین منظور، عوامل مؤثر بر وقوع زمین‌لغزش، شامل سنگ شناسی، درجه شیب، جهت دامنه، تیپ خاک، کاربری اراضی، فاصله از گسل‌، شبکه آبراهه و جاده در محیط ArcGIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از همبستگی بین متغیرها با فراوانی وقوع زمین‌لغزش نشان داد که عوامل مؤثر بر وقوع زمین‌لغزش در منطقه به ترتیب شیب دامنه، فاصله از آبراهه ها و سنگ شناسی هستند. همچنین عامل فاصله از جاده به عنوان عامل تشدیدی در بروز زمین‌لغزش‌های جدید شناسایی شد. مقایسه و ارزیابی میزان تطابق مدل های دو متغیره ارزش اطلاعاتی و چند متغیره رگرسیون با استفاده از تکنیک CTA، نشان داد که مدل ارزش اطلاعاتی در طبقات خطر بسیار کم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد به ترتیب 30/06، 0/26، 19/11، 17/43 و 33/12% و مدل رگرسیون چند متغیره 9/25، 12/54، 13/54، 53/06 و 11/57% از مساحت کل منطقه را به خود اختصاص داده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - نقش سرمایه اجتماعی در عملکرد تعاونی ها ( مطالعه موردی دهستان بالاولایت شهرستان کاشمر)
محمدعلی احمدیان علیرضا معینی

سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیم نوینی است که در دهه های اخیر توجه بسیاری از صاحب نظران و علمای علوم اجتماعی، توسعه و توسعه روستایی را به خود معطوف داشته است و بانک جهانی از آن به عنوان حلقه گمشده ای یاد می کند که در صورت وجود آن می توان فقر را کاهش داد. این مفهوم به پیوند أکثر

سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیم نوینی است که در دهه های اخیر توجه بسیاری از صاحب نظران و علمای علوم اجتماعی، توسعه و توسعه روستایی را به خود معطوف داشته است و بانک جهانی از آن به عنوان حلقه گمشده ای یاد می کند که در صورت وجود آن می توان فقر را کاهش داد. این مفهوم به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه به مثابه منبع با ارزشی که با خلق هنجارها واعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضاء می شود اشاره دارد. تحقیق حاضر با در نظر داشتن این مهم به بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر عملکرد تعاونی های روستایی در شهرستان کاشمر از توابع استان خراسان رضوی پرداخته است. روش این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است و از تکنیک پرسشگری جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج حـاصل از پرسشگـری با استفـاده از نرم افزارهای Excell ، Spss تحلیل آماری شده و برای آزمون فرضیه ها از آزمون T و کای دو استفاده شده است. نتایج حاکی از این است که در حوزه مورد مطالعه ،عضویت در شرکت تعاونی تاثیری در افزایش مشارکت اجتماعی نداشته است همچنین بین اعتماد اجتماعی و عملکرد تعاونی ها رابطه معنی دار وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - بررسی تنگناهای مدیریت منابع آب شرب در روستاهای تیپ کوهستانی مطالعه موردی: دهستان بررود از بخش کوهسرخ کاشمر
رضا صابری تولایی محدثه حاتمی ابوالفضل بهنیافر هادی قنبرزاده

2

تأمین آب آشامیدنی سالم هم از جهت کمی و هم از جهت کیفی یکی از اهداف مهم در جوامع بشری است. دستیابی به توسعه و پیشرفت در سایه سلامت افراد جامعه امکان پذیر است. واضح است که سلامتی افراد در گرو تأمین آب شرب مطلوب است. روستاها از گذشته های دور تا کنون در ارتباط تنگاتنگی با م أکثر

تأمین آب آشامیدنی سالم هم از جهت کمی و هم از جهت کیفی یکی از اهداف مهم در جوامع بشری است. دستیابی به توسعه و پیشرفت در سایه سلامت افراد جامعه امکان پذیر است. واضح است که سلامتی افراد در گرو تأمین آب شرب مطلوب است. روستاها از گذشته های دور تا کنون در ارتباط تنگاتنگی با محیط طبیعی قرار داشته اند و آب به عنوان یکی از اجزای مهم طبیعی، دارای تأثیر زیادی نسبت به معیشت روستایی بوده است. از این رو اداره مسائل و موضوعات مرتبط با آب در نواحی روستایی از اهمیت زیادی برخوردار است. این بررسی با هدف ارائه تصویری روشن از کیفیت و چگونگی مدیریت توزیع منابع آب شرب روستایی دهستان بررود در بخش کوهسرخ کاشمر انجام گرفته است. روش استفاده شده در این پژوهش توصیفی و تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات و داده ها از طریق اسناد و مطالعات میدانی انجام گرفته سپس به تجزیه و تحلیل آماری پرداخته شده است. مسأله تحقیق این است که آیا مدیریت و کنترل منابع آب شرب در زیست گاه های روستایی دهستان بررود، در جلوگیری از بحران آب طی دهة آینده تأثیر گذار خواهد بود؟نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد اکثر روستاهای منطقه به صورت تک روستایی از آب چاه های دستی و چشمه استفاده می کنند که این امر باعث افزایش هزینه ها گردیده و به دلیل فرسودگی شبکه آب رسانی و مشکوک بودن به آلودگی های میکروبی و فیزیکی و همچنین کم آبی شدید چشمه ها در فصل تابستان و پائیز، با مشکلات افزایش املاح آب مواجه هستند. ایجاد مجتمع آب رسانی متمرکز با استفاده از دستگاه های مجهزتر وکلرزنی و موتورخانه می تواند در استفاده کمی و کیفی آب این زیست بوم های روستایی تأثیر داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - مدیریت محلی و نقش آن در توسعه زیست محیطی فضاهای دارای توان های اکوتوریسمی (مورد : دهستان برغان، شهرستان ساوجبلاغ)
فاطمه خزایی علیرضا مشکی محمد نجار زاده

2106-1362

لزوم توجه به محیط زیست در روستاهای گردشگر پذیر و دارای جاذبه های طبیعت گردی جهت دست یافتن به توسعه در ابعاد مختلف، بالاخص توسعه زیست محیطی یکی از وظایف مدیران محلی(شورای اسلامی و دهیاری) می باشد. مدیران محلی بر حسب مجموعه وظایف خود دارای نقش در توسعه فضاهای روستایی به و أکثر

لزوم توجه به محیط زیست در روستاهای گردشگر پذیر و دارای جاذبه های طبیعت گردی جهت دست یافتن به توسعه در ابعاد مختلف، بالاخص توسعه زیست محیطی یکی از وظایف مدیران محلی(شورای اسلامی و دهیاری) می باشد. مدیران محلی بر حسب مجموعه وظایف خود دارای نقش در توسعه فضاهای روستایی به ویژه توسعه در بعد زیست محیطی هستند. حال آگاهی از نقطه نظرات روستاییان درباره نحوه عملکرد مدیران محلی می تواند به مدیران یک دید جامع جهت هر چه بهتر کردن عملکرد خود بدهد. هدف پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی نقش عملکرد مدیران محلی (شوراهای اسلامی و دهیاری ها) در توسعه زیست محیطی فضاهای دارای توان ها و ظرفیت های اکوتوریسمی در دهستان برغان شهرستان ساوجبلاغ است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده ها و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) صورت پذیرفت. جامعه آماری روستاییان پنج روستا(اغشت، برغان، ورده، سرهه، سنج) در دهستان برغان شهرستان ساوجبلاغ استان البرز بوده است که با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده،318 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و آزمون های تی تک نمونه ای،همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده گردیده است.نتایج بیانگر این است که بین مدیریت محلی(همکاری مشترک شورای اسلامی و دهیاری) و توسعه زیست محیطی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. لذا با توجه به آزمون های صورت گرفته و مطالعه پیمایشی نگارنده در منطقه،مباحث نشان دهنده این امر بود که مدیریت محلی با کارکردهایی که دارد اگر وظایف خود را درستی انجام دهد می تواند باعث توسعه زیست محیطی روستاها شود. این نکته می تواند زمینه ساز جذب طبیعت گرد های آگاه و علاقمند به جاذبه های روستایی و محیط های طبیعی این فضاها با رعایت اصول زیست محیطی شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی حاصل از اجرای طرح های هادی درنواحی روستایی(نمونه موردی: دهستان میش خاص در استان ایلام)
علی اصغر کدیور معصومه شوهانی نژاد

در دنیای مدرن امروز اجرای طرح های هادی روستایی نقش اساسی در ایجاد تحولات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی روستایی دارد. از این رو این نوشتار پیامدهای حاصل از اجرای طرح های هادی روستایی در دهستان میش خاص شهرستان ایلام را هدف قرار داده و در پی یافتن پاسخ درخور به این س أکثر

در دنیای مدرن امروز اجرای طرح های هادی روستایی نقش اساسی در ایجاد تحولات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی روستایی دارد. از این رو این نوشتار پیامدهای حاصل از اجرای طرح های هادی روستایی در دهستان میش خاص شهرستان ایلام را هدف قرار داده و در پی یافتن پاسخ درخور به این سوال است که بعد از گذشت چندین سال از اجرای طرح های هادی در بسیاری از روستاهای کشور و از جمله روستاهای دهستان میش خاص شهرستان ایلام اثرات آن ها بر زندگی مردم و توسعه ی نواحی روستایی چه بوده است؟ تحقیق به شیوه ی تحلیلی – کاربردی و به کمک مطالعات میدانی و اسنادی محقق شده است. جامعه ی نمونه پژوهش 238 نفر از سرپرستان خانواده های ساکن روستاهای دهستان میش خاص بوده که به صورت تصادفی با روش ریاضی و به کمک فرمول کوکران تعیین شده است. یافته های اولیه ی پژوهش که با استفاده از آزمون های آماری نرم افزار spss مورد تایید قرار گرفته نشان می دهد که بیشترین اثرات اجرای طرح ها در تغییر بافت واحدهای مسکونی، معابر و همچنین کاهش مشکلات زیست محیطی در سکونتگاه های روستایی بوده است. نتایج دیگر تحقیق نشان می دهد که با وجود کاهش مهاجرت های روستا- شهری در روستاهایی که طرح در آن ها اجرا شده اما اجرای طرح های هادی به دلیل توجه کمتر به توانمندی های مردم بومی باعث تحولات مثبت اقتصادی در سطح سکونتگاه های روستایی محدوده ی مورد مطالعه نشده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - مکانیابی صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی جهت دستیابی به توسعه اقتصادی در نواحی روستایی مطالعه موردی: دهستان زرین دشت شهرستان دره شهر
بهروز محمدی یگانه سکینه کرمشاهی

1151

از مهمترین چالش های پیش روی بخش کشاورزی و جامعه روستایی، فساد و آسیب پذیری بالا، فصلی و غیر دائمی بودن تولید محصولات کشاورزی و پایین بودن عملکرد در واحد سطح و همچنین رشد جمعیت، بیکاری فصلی و پنهانی، کاهش درآمد و در نتیجه افزایش مهاجرت های روستا-شهری است. ایجاد و استقرار أکثر

از مهمترین چالش های پیش روی بخش کشاورزی و جامعه روستایی، فساد و آسیب پذیری بالا، فصلی و غیر دائمی بودن تولید محصولات کشاورزی و پایین بودن عملکرد در واحد سطح و همچنین رشد جمعیت، بیکاری فصلی و پنهانی، کاهش درآمد و در نتیجه افزایش مهاجرت های روستا-شهری است. ایجاد و استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی یکی از سودمندترین ارتباطات بین دو بخش کشاورزی و صنعت است که علاوه بر رفع مسائل فوق‌الذکر به کاهش نابرابری‌های منطقه ای منجر می شود، توجه به این صنایع باعث شکوفایی بخش وسیعی در اقتصاد روستایی خواهد شد. با استقرار صحیح و علمی صنایع تبدیلی و تکمیلی عصری نسبتاً نوین بر پیکره ی جوامع روستایی افزوده می شود که بافت اقتصادی-اجتماعی روستاها را دگرگون می کند و زمینه های جدیدی را در این مناطق پدید می آورد. در پژوهش حاضر مکانیابی صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی جهت دستیابی به توسعه اقتصادی در دهستان زرین دشت بررسی شده است. روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت ارزیابی شاخص ها و مکانیابی صنایع تبدیلی و تکمیلی در منطقه مورد مطالعه از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک چند شاخصه تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. داده های مورد نیاز با طراحی پرسشنامه مقایسه های زوجی و مصاحبه با کارشناسان جهاد کشاورزی صنایع روستایی شهرستان دره شهر جمع آوری شد. نتایج تحقیق نشان می دهد استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی در منطقه که از لحاظ 9 شاخص مناطق بهینه تشخیص داده شده، می تواند راهکاری مناسب برای جلوگیری از ضایعات و افزایش ارزش افزوده محصولات کشاورزی باشد و از طریق اشتغال زایی باعث افزایش درآمد گروه های کم درآمد روستایی و کاهش مهاجرت های روستا-شهری شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - ارزیابی نقش نهاده های تولید بخش کشاورزی در تاب اوری اقتصاد نواحی روستایی (مطالعه‌ی مورد: دهستان میربگ، شهرستان دلفان)
علی خدادادی محمد جواد صفایی هادی نیازی

شاید بتوان گفت که اقتصاد غالب در جامعه روستایی کشاورزی است؛ لذا از درآمد حاصل از فروش محصولات آن امرارمعاش می‌نمایند. بااین‌حال هرگونه خللی که در نظام تولیدی آن‌ها به وجود آید، می‌تواند فعالیت آن‌ها را با رکود مواجه کند. از سویی این رکود منجر به ساقط شدن سیستم کارکردی و أکثر

شاید بتوان گفت که اقتصاد غالب در جامعه روستایی کشاورزی است؛ لذا از درآمد حاصل از فروش محصولات آن امرارمعاش می‌نمایند. بااین‌حال هرگونه خللی که در نظام تولیدی آن‌ها به وجود آید، می‌تواند فعالیت آن‌ها را با رکود مواجه کند. از سویی این رکود منجر به ساقط شدن سیستم کارکردی و تخلیه روستا خواهد شد. سرانجام مهم‌ترین عناصر تولیدی و خودکفایی کشور (کشاورزی و روستا) نیز از بین خواهند رفت. بدین منظور در مقاله پیش‌رو سعی شده است با بررسی میزان بهره‌مندی روستائیان از نهاده‌های تولید در کشاورزی، سطح تاب‌آوری اقتصاد روستایی دهستان میربگ مورد ارزیابی قرار گیرد. بر این اساس، 227 نفر از کشاورزان و 20 نفر از کارشناسان بخش کشاورزی منطقه به‌عنوان نمونه به‌منظور بررسی مسئله انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و ابزار میدانی آن پرسشنامه بوده و با کمک نرم‌افزار Spss موضوع خواسته‌شده تحلیل گردید. نتایج حاکی از آن است: که میزان بهره‌مندی روستائیان از نهاده‌های موردنیاز و به‌روز پائین بوده و در سطح 99 درصد معنادار هست؛ بنابراین تاب‌آوری اقتصادی آن‌ها را با چالش مواجه خواهد کرد. همچنین از بین چهار عامل کلیدی نهاده‌های تولید در کشاورزی(زمین، نیروی کار، سرمایه و مدیریت)، نخست عامل ”مدیریت“، سپس ”زمین“ به ترتیب به‌عنوان کلیدی‌ترین نهاده‌های تولید در کشاورزی مؤثر بر تاب‌آوری اقتصاد روستایی دهستان میربگ شناخته شدند. درمجموع می‌توان گفت: مناطق روستایی این شهرستان در این زمینه با ضعف اساسی روبرو هستند که با لحاظ نمودن پیشنهادهات این پژوهش، می‌توان به برطرف ساختن نقاط ضعف آن‌ها پرداخت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - بررسی اثرپذیری توسعه گردشگری روستایی از برنامه‌ریزی روستاهای دارای بافت باارزش با نقش واسطه مدیریت روستایی(مطالعه موردی: دهستان سمام شهرستان املش)
مهرناز فدایی حسین سلیمانی امیر گندمکار سید رامین غفاری

2109-1379

هدف از پژوهش حاضر بررسیاثرپذیریتوسعهگردشگریروستاییازبرنامه ریزیروستاهایدارایبافتباارزشبانقشواسطهمدیریتروستایی دردهستانسمامشهرستاناملش می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف یک تحقیق کاربردی و از نظر روش انجام دادن تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعهآماریموردپژوهششامل سرپرستانخانوا أکثر

هدف از پژوهش حاضر بررسیاثرپذیریتوسعهگردشگریروستاییازبرنامه ریزیروستاهایدارایبافتباارزشبانقشواسطهمدیریتروستایی دردهستانسمامشهرستاناملش می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف یک تحقیق کاربردی و از نظر روش انجام دادن تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعهآماریموردپژوهششامل سرپرستانخانوارهایروستاهایبالای 20 خانوار دردهستانسمامبهتعداد 999 نفر بوده که حجمنمونهبراساسفرمولکوکرانبهتعداد 278 نفربهشیوهتصادفیدردسترسانتخابشدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 20 سوالی در بخش برنامه ریزی روستاهای دارای بافت با ارزش، 10 سوالیدر بخش توسعه گردشگری روستایی و 27 سوالی در بخش مدیریت روستایی است. برای بررسیروایی پرسشنامه از نظر 5 نفر از متخصصین حوزهبرنامه ریزی روستایی استفاده شده و روایی آن چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و همچنین از روایی سازه ای نیز بر اساس تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. برای بررسی پایایی نیز از آلفایکرونباخ بهره گرفته شد که مقدار آن 84/0 بوده و در وضعیت مطلوبی است. در قسمت تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌ افزارهایspss22،Smart PLSبه بررسی سؤالات تحقیق با استفاده از مدل سازیمعادلات ساختاری پرداخته شد. نتایج نشان داد که به طور کلی توسعه گردشگری روستایی ازبرنامه ریزی روستاهای دارایبافتباارزشبانقشواسطهمدیریتروستایی تاثیر پذیرفته است. در واقع برنامه ریزی روستاهای دارای بافت باارزش بر مدیریت روستایی روستایی، برنامه ریزی روستاهای دارای بافت باارزش بر توسعه گردشگری روستایی و مدیریت روستایی بر توسعه گردشگری روستایی تاثیرگذار بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - بررسی رابطه مکانی- فضایی مادرشهر مشهد و دهستان فریمان
کتایون علیزاده حمید جعفری فرنوش حریری مقدم

ﻧﺤﻮﻩ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪی ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑـﺮ ﺷـﻜﻞ ﭘـﺬﻳﺮﻱ، رشد ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭﻣﻲ ﮔﻴـﺮﺩ ﻭ ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻱ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺎﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﺑ أکثر

ﻧﺤﻮﻩ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪی ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑـﺮ ﺷـﻜﻞ ﭘـﺬﻳﺮﻱ، رشد ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭﻣﻲ ﮔﻴـﺮﺩ ﻭ ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻱ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺎﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺎ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﻓﺮﻳﻤﺎﻥ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻓﺮﻳﻤـﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ- ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻭ روشهای ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻛﻴﻔـﻲ ﻭ ﻛﻤـﻲ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻧﻲ (ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ) ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﺟﻬـﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ پاسخ سوالات ﺍﺯ ﻛـﻞ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺁﻣـﺎﺭﻱ ﺩﻫﺴـﺘﺎﻥ ﻓﺮﻳﻤـﺎن، ﺳـﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺳﻨﮓ ﺁﺗﺶ (ﺩﺷﺘﻲ) ﻟﻮﺷﺎﺏ ﻓﺮﻳﻤﺎﻥ (ﻛﻮﻫﭙﺎﻳﻪ ﺍﻱ) ﻛﻼﺗﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪ(ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ) ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣـﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ80 ﭘﺮﺳﺸﻨﺎمه ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﻧﻤﻮﻧـﻪ(ﺑﺮﺍﺳـﺎﺱ ﺟـﺪﻭﻝﻣﻮﺭﮔﺎﻥ)،صورت گرفت.مدل بررسی در این تحقیق مدل ارتباطات مکانی اولمن بوده است. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ ﺷـﻬﺮ ﻓﺮﻳﻤـﺎﻥ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺩﺍﺭﺍ ﺑـﻮﺩﻥ ﺍﻣﻜﺎﻧـﺎﺕ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﺑﻪ مشهد ﺗﺎ ﺣﺪﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﺫﺏ ﺭﻭﺳـﺘﺎﻫﺎﻱ ﻭﺍﻗـﻊ ﺩﺭ ﺣـﻮﺯﻩ ﻧﻔـﻮﺫ ﺧﻮﺩ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮﺩﻩ اما ﻣﺎﺩﺭﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ شهر کانونی با جاذبه زیاد و ﻗﻄﺐ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭ ﺳـﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘـﻪ، ﺭﻭﺳـﺘﺎﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﻓﺮﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ فاصله ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺗﺮﻱ ﺑﻪ این شهر قرار دارند را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮﺩ میﻛﺸﺪ. ﺑﻌﺪ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻭ ﻧﻮﻉ خدمات مورد نیاز ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - تحلیل فضایی نابرابری های ناحیه ای (مطالعه موردی: دهستانهای شهرستان بهشهر و گلوگاه)
ارسطو یاری حصار فاطمه محمدی محمد روشنعلی

بررسی و شناخت وضعیت مناطق و قابلیت ها و کاستی آن در برنامه ریزی منطقه ای اهمیت ویژه ای دارد چرا که آگاهی از نقاط قوت و ضعف موجود به ارائه طرح ها و برنامه ریزی مناسب در تمام زمینه ها کمک شایانی می نماید. شناسایی وضعیت موجود دهستان ها از لحاظ توسعه و موقعیت هر یک أکثر

بررسی و شناخت وضعیت مناطق و قابلیت ها و کاستی آن در برنامه ریزی منطقه ای اهمیت ویژه ای دارد چرا که آگاهی از نقاط قوت و ضعف موجود به ارائه طرح ها و برنامه ریزی مناسب در تمام زمینه ها کمک شایانی می نماید. شناسایی وضعیت موجود دهستان ها از لحاظ توسعه و موقعیت هر یک در مقایسه با دیگری می تواند اولین مرحله در برنامه ریزی برای رفع نابرابری و عدم تعادل محسوب شود.این پژوهش با هدف بررسی سنجش نابرابری توسعه یافتگی دهستان های شهرستان بهشهر و گلوگاه انجام شد. روش پژوهش، از نوع کاربردی و بر حسب هدف و ماهیت تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد. این تحقیق از 41 متغیر انتخابی در زمینه شاخص فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، زیربنایی و غیره برای 9 دهستان استفاده شده است. برای مشخص کردن اهمیت هر کدام از این متغیرها، با استفاده از روش آنتروپی وزن نسبی هر یک از آنها محاسبه شده است. سپس با بهره گیری از سه مدل (موریس، ویکور و ساو) به ارزیابی و رتبه بندی دهستان های شهرستان بهشهر و گلوگاه بر اساس میزان توسعه یافتگی پرداخته شد. به علت عدم همخوانی نتایج به دست آمده از این سه مدل، از تکنینک کپلند برای رسیدن به نتیجه دقیق استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که 2/48 درصد دهستان ها که شامل (میانکاله، کلباد شرقی و توسکا چشمه) در سطح بسیار برخوردار، 3/8 درصد در سطح برخوردار (کلباد غربی و پنجهزاره)، 2/28 درصد در نیمه برخوردار (کوهستان و عشرستاق) و 3/15 درصد در سطح محروم (شهدا و آزادگان) قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - بررسی روابط شهر- روستا مورد مطالعه: دهستان سررود جنوبی، بخش مرکزی شهرستان بویراحمد و شهر یاسوج
فرشاد رکنی حسین سلیمانی

ارتباطات روستایی و شهری می‌تواند به عنوان روابط ساختاری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بین افراد و گروه‌ها در محیط روستایی و شهری تعریف شود. این ارتباط به طور غیر مستقیم بر شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تأثیر می‌گذارد. این پژوهش، از نظر نوع کاربردی می‌باشد و با أکثر

ارتباطات روستایی و شهری می‌تواند به عنوان روابط ساختاری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بین افراد و گروه‌ها در محیط روستایی و شهری تعریف شود. این ارتباط به طور غیر مستقیم بر شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تأثیر می‌گذارد. این پژوهش، از نظر نوع کاربردی می‌باشد و با استفاده از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش، شامل روستاهای دارای جمعیت بیش از 500 نفر در دهستان سررود جنوبی، بخش مرکزی شهرستان بویراحمد می‌باشد. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز از داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نظرات نخبگان استخراج شد و با بهره‌گیری از مدل AHP مورد سنجش قرار گرفت که یکی از نقاط قوت این روش، استفاده از مقیاس دوگانه مقایسه جهت اولویت‌بندی دقیق می‌باشد.‌ هدف این پژوهش، بررسی دقیق روابط شهر-روستا، مورد مطالعه دهستان سررود جنوبی و شهر یاسوج می‌باشد، تا برنامه‌ریزان و مدیران دولتی بتوانند یافته‌های این پژوهش را در جهت اقدامات توسعه‌ای بکار برند. با توجه به نتایج بدست آمده، نحوه مصرف و خرید دارای بالاترین و همکاری در مراسم و فعالیت مذهبی دارای کمترین میزان اثرپذیری از روابط شهر- روستا می‌باشد. همچنین مطابق نتایج بدست آمده شاخص زیست محیطی نسبت به شاخص اقتصادی- اجتماعی به میزان کمتری از روابط شهر- روستا تأثیر پذیرفته است. جمع‌بندی نتایج حاصل از مدل AHP نشان داد که از نظر شاخص‌های اقتصادی- اجتماعی در روستای سرابتاوه دارای بیشترین اثرپذیری از روابط متقابل شهر و روستا است. در حالی‌که از نظر شاخص زیست‌محیطی روستای تل‌خسرو دارای بیشترین اثرپذیری می‌باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - بررسی سطح توسعه‌یافتگی روستاها با استفاده از مدل‌های SWOT و AHP (مطالعه موردی: دهستان پسیخان بخش مرکزی رشت)
محسن قربان زاد کهنه سری سیده صدیقه حسنی مهر رفعت شهماری اردجانی حسین اصغری

روستاها نقش مهمی در توسعه مناطق را ایفا می‌کنند. هدف این پژوهش بررسی سطح توسعه‌یافتگی روستاها با استفاده از مدل&lrm;های SWOT و AHP و (مطالعه موردی: دهستان پسیخان بخش مرکزی رشت) است. این پژوهش از نوع پژوهش‌های توصیفی - تحلیلی و از نظر هدف یک پژوهش کاربردی است. جامعه آمار أکثر

روستاها نقش مهمی در توسعه مناطق را ایفا می‌کنند. هدف این پژوهش بررسی سطح توسعه‌یافتگی روستاها با استفاده از مدل&lrm;های SWOT و AHP و (مطالعه موردی: دهستان پسیخان بخش مرکزی رشت) است. این پژوهش از نوع پژوهش‌های توصیفی - تحلیلی و از نظر هدف یک پژوهش کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را مسئولین و روستاییان دهستان پسیخان بخش مرکزی رشت تشکیل می‌دهند. روش جمع آوری اطلاعات بصورت میدانی و کتابخانه&lrm;ای است. جهت بررسی از آمار و اطلاعات موجود در فرهنگ آبادی‌ها در طی دوره‌های آماری 1395-1385 استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل‌های SWOT و AHP استفاده گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روستای صف سر در سطح یک توسعه یافتگی قرار داشته و جز روستاهای توسعه یافته دهستان می‌باشد و روستای کلش طالشان و آتشگاه از روستاهای نسبتاً توسعه یافته و سایر مناطق روستایی از روستاهای توسعه نیافته دهستان می&lrm;باشند. اگرچه مطالعات نشان می‌دهد که توان‌های زیادی در سطح روستاهای دهستان پسیخان در جهت رسیدن به توسعه روستایی وجود دارد؛ اما در وضعیت فعلی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان رشت دچار عدم تعادل و توازن در سطح توسعه یافتگی بوده و توسعه روستاهای این شهرستان با چالش‌ها و موانع جدی مواجه است. این امر حاکی از آن است که سکونتگاه های روستایی شهرستان رشت دچار عدم تعادل و توازن در سطح توسعه یافتگی بوده است و باید با توجه به نقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در منطقه در صورت امکان به کمک دهیاری ها و شوراهای روستایی روستاها برخوردار از خدمات گردند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - تحلیل عوامل بازدارنده وپیش برنده توسعه مشارکت زنان روستایی مطالعه موردی:دهستان سردابه بخش مرکزی اردبیل
بهرام ایمانی ارسطو یاری حصار زیبا روح نواز

نیل به اهداف توسعه بدون توجه به نقش زنان امری غیرممکن است و زنان روستایی به منزله یکی از کنشگران اصلی در رسیدن به اهداف هزاره، ایفاگر نقش کلیدی هستند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل بازدارنده و پیش‌برنده توسعه مشارکت زنان روستایی در دهستان سردابه انجام شده است. تحقیق حاض أکثر

نیل به اهداف توسعه بدون توجه به نقش زنان امری غیرممکن است و زنان روستایی به منزله یکی از کنشگران اصلی در رسیدن به اهداف هزاره، ایفاگر نقش کلیدی هستند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل بازدارنده و پیش‌برنده توسعه مشارکت زنان روستایی در دهستان سردابه انجام شده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی است و روش بکار رفته در آن، روش ترکیبی با رویکرد متوالی اکتشافی است که از دو رویکرد کیفی و کمی استفاده شده است. در فاز اول، با استفاده از روش کیفی تحلیل محتوای کیفی، داده‌های گردآوری شده از طریق بررسی منابع موجود و مصاحبه‌ها، مفاهیم کلیدی از متن یادداشت‌ها و مصاحبه‌ها استخراج و طی انجام کدگذاری باز 18 عامل بازدارنده و 17 عامل پیش‌برنده در قالب سه گروه اصلی عوامل اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و سیاسی شناسایی شدند. سپس در فاز کمی، با استفاده از روش پیمایش؛ شاخص‌های استخراج شده مورد رتبه بندی و تحلیل قرار گرفتند. تکنیک لازم برای به‌دست آوردن داده‌های موردنیاز کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) است. جامعه‌آماری پژوهش حاضر، جمعیت زنان 11 روستای دهستان سردابه در بخش مرکزی شهرستان اردبیل با جمعیت 3179 است که برای معین کردن حجم نمونه نیز از فرمول کوکران استفاده گردیده که مطابق این فرمول تعداد نمونه آماری برابر 345 کسب شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار Lisrel بهره گرفته شد. رتبه‌بندی بر اساس بار عاملی استاندارد شده نشان داد به ترتیب عامل اجتماعی- فرهنگی با ضریب اثر 95/0، عامل سیاسی با ضریب اثر 92/0 و اقتصادی با ضریب اثر 89/0 مهم‌ترین عوامل بازدارنده توسعه مشارکت زنان روستایی محسوب ‌می‌شوند. از نظر عوامل پیش‌برنده نیز عامل سیاسی با ضریب اثر 94/0 مهم&lrm;&lrm;ترین عامل پیش‌برنده در توسعه مشارکت زنان روستایی می‌باشد. عامل اجتماعی ـ فرهنگی با ضریب اثر 90/0 دومین گروه و بعد از آن عوامل اقتصادی با ضریب اثر 86/0به عنوان عوامل پیش‌برنده توسعه مشارکت زنان روستایی محسوب می‌شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

41 - تحلیل موانع موثر بر توسعه گردشگری روستای سردابه، شهرستان اردبیل
وکیل حیدری ساربان

چکیده امروزه توسعه گردشگری روستایی به عنوان راهکاری در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی محسوب می&zwnj;شود اما توسعه گردشگری همواره با موانعی نظیر موانع ساختاری، زیربنایی، اجتماعی- فرهنگی و موانع آموزشی روبرو است. هدف این مقاله، تحلیل موانع موثر بر توسعه گردشگر أکثر

چکیده امروزه توسعه گردشگری روستایی به عنوان راهکاری در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی محسوب می&zwnj;شود اما توسعه گردشگری همواره با موانعی نظیر موانع ساختاری، زیربنایی، اجتماعی- فرهنگی و موانع آموزشی روبرو است. هدف این مقاله، تحلیل موانع موثر بر توسعه گردشگری روستایی در دهستان سردابه شهرستان اردبیل می&zwnj;باشد. روش کار به صورت میدانی بوده و اطلاعات از طریق پرسش نامه از 200 نفر از روستاییان ساکن در دهستان سردابه جمع آوری گردیده است. روایی صوری پرسش نامه با کسب نظرات صاحب نظران در دانشگاه و کارشناسان اجرایی مربوطه به دست آمد. هم چنین پس از انجام یک مطالعه راهنما و آزمون پایایی پرسش نامه ضریب کرونباخ آلفا 86/0 بدست آمد. داده&zwnj;های بدست آمده با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مورد تحلیل قرار گرفته&zwnj;اند. نتایج پژوهش نشان می&zwnj;دهد که از بین موانع موثر در توسعه گردشگری روستایی مانع ساختاری در شهرستان اردبیل، موثرترین مانع فرآروی توسعه گرشگری روستایی بوده و موانع اجتماع-فرهنگی، زیربنایی و آموزشی در رده بعدی قرار گرفتند. در نهایت با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهاداتی کاربردی ارائه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

42 - تحلیل عوامل مؤثر در زمینه‌های توسعه کارآفرینی نواحی روستایی
احمد تقدیسی صدیقه هاشمی محمد مهدی هاشمی

علاقه به کارآفرینی و سیاست‌های کارآفرینانه به طور قابل توجهی در سال‌های اخیر در میان دانشگاهیان و بسیاری از دانشمندان توسعه اقتصادی افزایش یافته است. زیرا که این سیاست با ایجاد اشتغال، موجب بهبود شرایط کلی اقتصاد محلی و منطقه‌ای و ارتقاء توسعه روستایی می‌شود. از طریق کا أکثر

علاقه به کارآفرینی و سیاست‌های کارآفرینانه به طور قابل توجهی در سال‌های اخیر در میان دانشگاهیان و بسیاری از دانشمندان توسعه اقتصادی افزایش یافته است. زیرا که این سیاست با ایجاد اشتغال، موجب بهبود شرایط کلی اقتصاد محلی و منطقه‌ای و ارتقاء توسعه روستایی می‌شود. از طریق کارآفرینی روستایی می‌توان با شناسایی مزیت‌ها، ظرفیت‌ها و محدودیت‌های جوامع روستایی بر اساس برنامه‌ریزی راهبردی مناسب، به توسعه اقتصادی روستایی دست زد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر کارآفرینی در روستاهای دهستان آباده طشک شهرستان نی‌ریز (استان فارس) می‌باشد. در این راستا از روش تحقیق پیمایشی با بکار گیری پرسشنامه استفاده شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از محاسبه آلفاء کرونباخ (72%) تأمین شد. جامعه آماری، 1494 خانوار روستایی است که بر پایه فرمول کوکران، شمار نمونه‌ها 305 نمونه از خانوارها به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون t تک نمونه‌ای، همبستگی، تحلیل مسیر و تکنیک پرومته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که عوامل سه‌گانه اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی در روستاهای مورد مطالعه به دلیل منفی بودن نتایج آزمون Tتک نمونه‌ای، در حد مطلوب نیست و به دلیل وجود همبستگی بین ظرفیت‌ها، می‌توان با افزایش وضعیت یک عامل به توسعه سایر عامل‌ها کمک نمود. از آنجایی که شاخص زیرساختی در روستاها بیشترین تأثیر را بر کارآفرینی داشته، لزوم توجه به این بعد به خصوص در روستای خواجه جمالی به دلیل اینکه از ظرفیت بالاتری برخوردار است، حائز اهمیت می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

43 - رتبه‌بندی سطوح توسعه یافتگی مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های استان کرمانشاه)
حسین نظم فر سهیلا باختر سعیده علوی

فراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و زیربنایی، تسهیلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از اساسی‌ترین شاخص‌ها در هر واحد از برنامه‌ریزی، بویژه مناطق روستایی است. به همین منظور هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی این شاخص‌ها در سطح دهستان‌های أکثر

فراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و زیربنایی، تسهیلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از اساسی‌ترین شاخص‌ها در هر واحد از برنامه‌ریزی، بویژه مناطق روستایی است. به همین منظور هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل سطوح توسعه‌یافتگی این شاخص‌ها در سطح دهستان‌های استان کرمانشاه و تعیین میزان برخورداری آنها می‌باشد. روش انجام این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق 85 دهستان از 14 شهرستان استان کرمانشاه است. به منظور ارزیابی و رتبه بندی سطوح توسعه یافتگی 69 متغیر از فرهنگ آبادی‌های سال 1390 استان انتخاب شد، این متغیرها با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن‌دهی شدند و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و رتبه‌بندی و تعیین درجه توسعه‌یافتگی دهستان‌ها از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور استفاده گردید. یافته‌های تحقیق بیانگر تفاوت در توسعه‌یافتگی در سطح دهستان‌های استان است. به گونه‌ای که از 85 دهستان، 3 دهستان توسعه یافته، 19 دهستان نسبتاً توسعه یافته، 33 دهستان در حال توسعه، 28 دهستان نسبتاً محروم و 2 دهستان در وضعیت محروم از توسعه قرار داشتند، در نهایت برای بهبود و ارتقای وضعیت توسعه دهستان‌ها پیشنهاداتی ارائه گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

44 - نگرشی بر ارزیابی آسایش انسانی در شهرستان میناب دهستان تیاب با توجه به شاخصهای زیست اقلیمی
احمد انصاری لاری هاجر زارعی کلوئی

ارزیابی شرایط زیست اقلیمی امروزه به عنوان ابزاری کارآمد در دست برنامه ریزان در مناطقمختلف به حساب میآید. راحتی و سلامت انسان در محیط طبیعی، رابطه مستقیمی با موقعیتاقلیمی از قبیل درجه حرارت، رطوبت، تابش خورشید و ساعت آفتابی دارد. دما و رطوبت نسبییک منطقه شاخصی برای بررسی أکثر

ارزیابی شرایط زیست اقلیمی امروزه به عنوان ابزاری کارآمد در دست برنامه ریزان در مناطقمختلف به حساب میآید. راحتی و سلامت انسان در محیط طبیعی، رابطه مستقیمی با موقعیتاقلیمی از قبیل درجه حرارت، رطوبت، تابش خورشید و ساعت آفتابی دارد. دما و رطوبت نسبییک منطقه شاخصی برای بررسی آسایش و راحتی انسان معرفی شده است. در این پژوهشآسایش یا عدم آسایش انسان براساس مدلها و شاخصهای زیست اقلیمی بیکر، ترجونگ، وترموهیگرومتریک با استفاده از اطلاعات آماری ایستگاه سینوپتیک شهرستان میناب جهتدهستان تیاب طی سالهای 9631 تا 9611 ارزیابی و تعیین شده است. نتایج حاصل از اینپژوهش نشان میدهد که منطقه تیاب در طول سال از نظر بیو کلیمایی، از شرایط فوق العادهداغ تا بسیار خنک در ماههای مختلف برخوردار است. با توجه به بررسی شرایط اقلیمی اینمنطقه، میتوان در بسیاری از برنامه ریزیهای عمرانی و گردشگری این منطقه مراحل رشد وشکوفایی منطقه را با سرعت بیشتری طی کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

45 - بررسی عوامل مؤثر بر میزان مشارکت بهره‌برداران در اجرای طرح‌های مرتعداری مطالعه موردی:دهستان نمارستاق از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل مطالعه موردی:دهستان نمارستاق از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل
جلال محمودی امین رودگر سیده خدیجه مهدوی

مراتع کشورکه بیش از 52 درصد از مساحت کشور را شامل می شود، نیازمند اعمال مدیریتی صحیح با هدف حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری بهینه می باشد. در این راستا طرح های مرتعداری در محدوده های معینی از مراتع تهیه و برای اجرا به مجریان واگذار می گردد. بنابراین شناخت عوامل موثر بر أکثر

مراتع کشورکه بیش از 52 درصد از مساحت کشور را شامل می شود، نیازمند اعمال مدیریتی صحیح با هدف حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری بهینه می باشد. در این راستا طرح های مرتعداری در محدوده های معینی از مراتع تهیه و برای اجرا به مجریان واگذار می گردد. بنابراین شناخت عوامل موثر بر مشارکت بهره برداران در اجرای طرح های مرتعداری امری ضروری بوده و بدین منظور تحقیقی در مراتع ییلاقی دهستان نمارستاق از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل صورت پذیرفت. ابزار تحقیق پرسشنامه است. جامعه آماری این تحقیق بهره برداران مناطق ییلاقی منطقه مورد مطالعه هستند. تعداد 53 نفر بهره بردار به روش تصادفی انتخاب گردید. به منظور تعیین عوامل موثر در مشارکت بهره برداران در اجرای طرح های مرتعداری در منطقه مورد مطالعه، از آماره های توصیفی، آزمون کای اسکوئر، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزارSpss استفاده گردید. یافته های این پژوهش نشان داد که عواملی نظیر در آمد سالیانه، برگزاری کلاسهای ترویجی، تامین نهاده ها، میزان مشارکت بهره بردارن در اجرای طرح های مرتعداری را افزایش در حالی که سطح تحصیلات، افزایش سن، میزان مشارکت بهره برداران در طرح های مرتعداری را کاهش داد. همچنین هرگونه سهل انگاری و به موقع عملی نشدن وعده های دولت، سبب بی اعتمادی بهره برداران به دولت و مجریان این طرح ها گشته و میزان مشارکت آنها را کم می نماید. هر چه میزان آگاهی و توانایی بهره برداران در شناخت از اهداف طرح بالاتر باشد به همان نسبت مشکلات و موانع کمتر و میزان همکاری آنها جهت اجرای طرح مرتعداری بیشتر خواهد‌‌ بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

46 - بررسی و تحلیل سطح توسعه یافتگی نواحی روستایی با روش تحلیل عاملی (مطالعه موردی: دهستان وکیل آباد استان کرمان)
محمد صادق علیایی سمیه عزیزی

مناطق روستایی به عنوان کوچک ترین واحد جغرافیایی و تفاوت های موجود در آن ها، با وجود همگنی ها برای توسعه روستایی قابل مطالعه و بررسی است. توسعه روستایی جزئی از برنامه های توسعه هر کشور است، یکی از ارکان توسعه جامعیت و یکپارچه بودن آن در رفع عدم تعادل های اقتصادی و اجتماع أکثر

مناطق روستایی به عنوان کوچک ترین واحد جغرافیایی و تفاوت های موجود در آن ها، با وجود همگنی ها برای توسعه روستایی قابل مطالعه و بررسی است. توسعه روستایی جزئی از برنامه های توسعه هر کشور است، یکی از ارکان توسعه جامعیت و یکپارچه بودن آن در رفع عدم تعادل های اقتصادی و اجتماعی مناطق است و به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر توسعه در زمینه های مختلف است. با عنایت به مباحث مطرح شده، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی بررسی و تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاهای دهستان وکیل آباد با استفاده از روش تحلیل عاملی می باشد. 44 شاخص مورد استفاده در این پژوهش در سه بعد محیطی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی که با استفاده از روش تحلیل عاملی به 12 عامل معنی دار تقلیل یافته، طوری انتخاب شده اند که بر تمام جنبه های توسعة روستاهای دهستان وکیل آباد تأکید دارند. روش کار به صورت کمی بوده و حجم نمونه مورد مطالعه از طریق فرمول کوکران310 نفرتعیین شده است. برای تحلیل از نرم افزارهای Excel ،Spss و برای ترسیم نقشه ها از ArcGis استفاده شده است. ﭘﺲ از ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ، ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺎن روستاهای دهستان وکیل آباد، ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺳﻌﻪ یافتگی ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﻲ معنی داری وﺟﻮد دارد و اﻳﻦ روستاها قابل رﺗﺒﻪ بندی در سه گروه ﻫﺎ سطح توسعه یافتگی بالا، سطح توسعه یافتگی متوسط و سطح توسعه یافتگی پایین ﻫﺴﺘﻨﺪ. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

47 - تحلیل و ارزیابی ارتباط زیست‌پذیری محیطی روستاهای ناحیه بلوچستان با میزان برخورداری از امکانات زیرساختی (دهستان دامن؛ شهرستان ایرانشهر)
ساجده آذر جواد بذرافشان ابوذر پایدار

ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑﻪ در ﺷﻬﺮ ﯾـﺎ روﺳـﺘﺎ زﻧـﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ، در ﭘﯽ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠﻮب و رﺿـﺎﯾﺖ ﺑﺨـﺶ اﺳﺖ و ﻃﺒﯿﻌﺘـﺎً ﺑـﺮای داﺷـﺘﻦ زﻧـﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠـﻮب، رﺿـﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ و باﻣﻌﻨﯽ، زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﮐـﻪ اﻧﺴـﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ آن آﺳﺎﯾﺶ و رﻓﺎه درازﻣﺪﺗﯽ را ﺑﺮای ﺧـﻮد و اﺟﺘﻤﺎع خود ﻓﺮاﻫﻢ أکثر

ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑﻪ در ﺷﻬﺮ ﯾـﺎ روﺳـﺘﺎ زﻧـﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ، در ﭘﯽ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠﻮب و رﺿـﺎﯾﺖ ﺑﺨـﺶ اﺳﺖ و ﻃﺒﯿﻌﺘـﺎً ﺑـﺮای داﺷـﺘﻦ زﻧـﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠـﻮب، رﺿـﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ و باﻣﻌﻨﯽ، زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﮐـﻪ اﻧﺴـﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ آن آﺳﺎﯾﺶ و رﻓﺎه درازﻣﺪﺗﯽ را ﺑﺮای ﺧـﻮد و اﺟﺘﻤﺎع خود ﻓﺮاﻫﻢ کند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ارتباط میزان برخورداری از امکانات و خدمات با سطح زیست‌پذیری روستاهای دهستان دامن شهرستان ایرانشهر در بعد زیست محیطی می باشد. روش تحقیق با توجه به ماهیت موضوع، توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. داده های موردنیاز از طریق منابع کتابخانه ای مراکز علمی و بررسی های میدانی و پرسشنامه ای، مصاحبه با مردم و مسئولین محلی گردآوری شد. جامعه آماری پژوهش، روستاهای بالای 20 خانوار دهستان دامن از توابع شهرستان ایرانشهر متشکل از 17روستا می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 287 نفر از مردم عادی تعیین شد و 17 دهیار و بهورز روستاهای انتخاب شده نیز به صورت تمام شماری برای گردآوری داده ها نظرسنجی شد. به منظور رتبه بندی روستاها به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات از مدل شاخص مرکزیت وزنی و جهت رتبه بندی روستاها به لحاظ وضعیت شاخص های زیست محیطی از مدل ویکور استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد بین برخورداری خدماتی و بالارفتن سطح زیست پذیری محیطی در روستاهای ایرانشهر رابطه معناداری وجود ندارد. روستاهای پرجمعیتی که طبق نتایج مدل مرکزیت وزنی؛ از نظر خدمات و امکانات سطح برخورداری بالاتری دارند طبق نتایج مدل ویکور در سطح پایینی از زیست پذیری در بعد محیطی قرار داشتند. بنابراین نمی توان گفت صرفاً با برخوردارکردن روستاها به لحاظ امکانات و خدمات زیرساختی می توان جذابیت محیطی، سازگاری و سلامتی روستاها را تأمین نمود. نتایج به دست آمده دقیقاً در مقابل نقطه نظرات اثبات گراست که معتقدند با برخوردار نمودن و افزایش سطوح خدماتی، می توان ناهنجاری ها و مشکلات محیطی و زیستی موجود در روستاها را حل نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

48 - جمعیت روستایی، وزن ژئوپلیتیک و کلان شهرتهران، (فرصت ها،چالش ها) مطالعه موردی: دهستان سولقان
بیژن رحمانی حمیده سادات آقامیری

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر نقش جمعیت روستایی در تأمین امنیت کلان شهر تهران با رویکرد پدافند غیر عامل صورت گرفته است. هدف از این تحقیق بیان اهمیت جمعیت روستایی در تأمین امنیت داخلی کشور باتوجه به ویژگی های توپوگرافی وژئوپلیتیک اطراف کلان شهر تهران است. روش تحقیق توص أکثر

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر نقش جمعیت روستایی در تأمین امنیت کلان شهر تهران با رویکرد پدافند غیر عامل صورت گرفته است. هدف از این تحقیق بیان اهمیت جمعیت روستایی در تأمین امنیت داخلی کشور باتوجه به ویژگی های توپوگرافی وژئوپلیتیک اطراف کلان شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با تأکید بر یافته های مطالعات میدانی بوده و از مدل تحلیلی سوات برای بررسی ها استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق روستاییان ساکن در دهستان سولقان تهران هستند که نمونه گیری آن ها به صورت تصادفی بوده است. از ابزارهای تحقیقی همچون مشاهده، مباحثه، مصاحبه، وروش پیمایشی و مطالعات کتابخانه ای برای تهیه داده ها استفاده شده است .در این بررسی وزن ژئوپلیتیک جمعیت روستایی به عنوان متغیر مستقل و امنیت داخلی به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه ی نهایی این بررسی گویای تأثیر مستقیم نقش مردم روستایی در تأمین امنیت شهری با رویکرد پدافند غیر عامل است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

49 - نقش بوم‌گردی در توسعه اقتصادی مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان پنجهزاره شهرستان بهشهر)
محمد روشنعلی وحید ریاحی

بوم‌گردی بعنوان یکی از شاخه‌های صنعت گردشگری تقریباً 27 درصد سفرهای بین المللی را در بر می‌گیرد و چنانچه به صورت مناسب مدیریت شود، می‌تواند به اشتغال محلی، فرصت‌های توسعه‌ی بومی و حفظ محیط طبیعی منجر گردد. این پژوهش با هدف بوم‌گردی در توسعه اقتصادی دهستان پنجهزاره انجام أکثر

بوم‌گردی بعنوان یکی از شاخه‌های صنعت گردشگری تقریباً 27 درصد سفرهای بین المللی را در بر می‌گیرد و چنانچه به صورت مناسب مدیریت شود، می‌تواند به اشتغال محلی، فرصت‌های توسعه‌ی بومی و حفظ محیط طبیعی منجر گردد. این پژوهش با هدف بوم‌گردی در توسعه اقتصادی دهستان پنجهزاره انجام شده است. پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق آن نیز که بر پژوهش موردی استوار است، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری در این تحقیق، کارشناسان و صاحبنظران سازمانها و مؤسسات دولتی و خصوصی فعال در حوزه گردشگری شهرستان بهشهر است. حجم نمونه بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران 70 نفر بصورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار سنجش در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و برای اثبات فرضیات از آزمون کای اسکوئر (خی دو) استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بوم‌گردی در ایجاد و توسعه اشتغال، افزایش میزان سرمایه گذاری و ارتقای سطح زندگی مردم دهستان پنجهزاره تأثیر مثبت و مؤثر دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

50 - ارائه الگوی توسعه بافت‌های با ارزش روستایی جهت توسعه گردشگری روستایی دهستان سمام (شهرستان املش استان گیلان)
حسین سلیمانی مهرناز فدایی امیر گندمکار سید رامین غفاری

هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی بهینه برنامه‌ریزی توسعه بافت‌های با ارزش روستایی جهت توسعه گردشگری با تاکید بر گردشگری روستایی دهستان سمام شهرستان املش می‌باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی است. از نظر روش انجام دادن تحقیق به طور کلی، این تحقیق یک أکثر

هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی بهینه برنامه‌ریزی توسعه بافت‌های با ارزش روستایی جهت توسعه گردشگری با تاکید بر گردشگری روستایی دهستان سمام شهرستان املش می‌باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی است. از نظر روش انجام دادن تحقیق به طور کلی، این تحقیق یک تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری مورد پژوهش شامل 32 نفر از کارشناسان مربوطه بوده که حجم نمونه برای کارشناسان به شیوه کل سرشماری بهره گرفته شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 36 سوالی در بخش بافت با ارزش و 28 سوال در بخش توسعه گردشگری روستایی است. برای بررسی روایی پرسشنامه از نظر 5 نفر از متخصصین حوزه برنامه‌ریزی روستایی استفاده شده و روایی آن چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و همچنین از روایی سازه‌ای بر اساس تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. برای بررسی پایایی نیز از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که مقدار آن 84/0 و در وضعیت مطلوبی است. در قسمت تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌ افزارهای spss22 و Smart PLS به بررسی سؤالات تحقیق با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری و آزمون تحلیل عاملی تاییدی پرداخته شد. نتایج نشان داد که به طور کلی برنامه‌ریزی توسعه بافت های باارزش روستایی بر توسعه گردشگری تاثیرگذار بوده است. در این میان شاخص اقتصادی بر توسعه گردشگری، شاخص اجتماعی بر توسعه گردشگری و شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری اثرگذار بوده است. بر این میان شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری بیشترین تاثیر و شاخص اجتماعی بر توسعه گردشگری کمترین تاثیر را داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

51 - نقش گردشگری خانه‌ها‌ی دوم در تغییرات کالبدی و زیست محیطی شهرستان لاهیجان طی دو دهه اخیر(مطالعه موردی: دهستان شیرجوپشت شهرستان لاهیجان)
منوچهر مهدی پور تیمور آمار عیسی پوررمضان

یکی از راهبردهای اساسی در زمینه توسعه روستایی که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و در بسیاری از کشورها نتایج مثبت به همراه داشته است توسعه و گسترش گردشگری در نواحی روستایی می‌باشد. اما این راهبرد در ایران و به ویژه در منطقه مورد مطالعه با پدیده‌ای به نام خانه‌ها‌ أکثر

یکی از راهبردهای اساسی در زمینه توسعه روستایی که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته و در بسیاری از کشورها نتایج مثبت به همراه داشته است توسعه و گسترش گردشگری در نواحی روستایی می‌باشد. اما این راهبرد در ایران و به ویژه در منطقه مورد مطالعه با پدیده‌ای به نام خانه‌ها‌ی دوم همراه بوده که نتایج این گسترش پیامدهای منفی زیادی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی و اجتماعی به همراه داشته است. نواحی روستایی دهستان لیل از بخش مرکزی شهرستان لاهیجان طی دو دهه اخیر با رونق صنعت گردشگری با پدیده گسترش خانه‌ها‌ی دوم همراه بوده است. در این تحقیق با استفاده از روشهای توصیفی- تحلیلی و آزمونهای آماری به اثرات گسترش خانه‌ها‌ی دوم بر تغییرات کالبدی و زیست محیطی نواحی روستایی دهستان لیل پرداخته شده است. نتایج نشان داد که گسترش خانه‌ها‌ی دوم بیشترین تأثیر را در بخش کالبدی روستاها داشته است. از اثرات منفی بخش کالبدی می‌توان تغییر در چشم‌انداز روستایی و شهری شدن سکونتگاه، برهم خوردن ساختار سنتی و همگونی ساخت وساز، از بین رفتن زیبایی ظاهری روستا، تغییر در واحدهای مسکونی و تجاری نام برد و همچنین تغییر کاربری اراضی، تسطیع دامنه کوه‌ها‌، افزایش تولید زباله و تغییرات واحدهای کارگاهی و شاغلان مردم محلی از مهمترین اثرات منفی در بخش زیست محیطی می‌باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

52 - رابطه اشتغال‌زایی ناشی از فعالیت‌های دامداری و ابعاد مختلف توسعه روستایی در دهستان رستم آباد شمالی رودبار
ناصر رحمن نیا تهمینه دانیالی سیمین ارمغان

در سرزمین ایران و زندگی روستایی، دام همواره حایز اهمیت فراوان و نیز از ارکان اصلی اقتصادی به شمار می‌رفته است. دامداری در مجموع فعالیت‌های کشاورزی استان گیلان، جایگاه محقری را به خود اختصاص داده است، با این همه یار و یاور و معین ضروری کشاورزی به حساب می آید، یاوری که نی أکثر

در سرزمین ایران و زندگی روستایی، دام همواره حایز اهمیت فراوان و نیز از ارکان اصلی اقتصادی به شمار می‌رفته است. دامداری در مجموع فعالیت‌های کشاورزی استان گیلان، جایگاه محقری را به خود اختصاص داده است، با این همه یار و یاور و معین ضروری کشاورزی به حساب می آید، یاوری که نیروی شخم و امکان حمل و نقل و کودی موثر را در اختیار کشاورزان قرار می دهد و گذشته از همه، در شمار بسیاری از بخشهای کوهستانی، عمده ترین فعالیت‌ها و منبع اصلی درآمد محسوب می شود. سوال اصلی مقاله حاضر این است که آیا اشتغال‌زایی ناشی از فعالیت های دامداری، توسعه روستایی را در ابعاد مختلف آن امکان پذیر می سازد؟ این پژوهش به طریق میدانی و کتابخانه‌ای انجام ‌گرفته است. در روش میدانی از پرسشنامه، مصاحبه چهره به چهره، مشاهده و عکس بهره‌گیری شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که ضریب همبستگی (R) بین دو متغییر جایگاه اقتصاد معیشتی مبتنی بر فعالیت های دامداری و توجیه پذیر بودن در توسعه روستایی 80/0 و ضریب تعیین کنندگی (R2) 64/0 به دست آمدند یعنی 64 درصد از تغییرات توسعه روستایی مبتنی بر توجیه پذیر بودن جایگاه اقتصاد معیشتی در آن است و 36 درصد عوامل دیگر (متغییرهای غیرقابل کنترل) دخیل هستند از آنجایی که p. value برابر 00/0 شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

53 - نقش سرمایه اجتماعی در توسعه کالبدی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار
جواد عسگری علیرضا استعلاجی

هدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محله‌ای ساکن دهستان‌های شهرستان گرمسار و حوزه‌های نفوذ از توابع شهرستان گرمسار می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده أکثر

هدف از این پژوهش بررسی رابطه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر توسعه کالبدی محله‌ای ساکن دهستان‌های شهرستان گرمسار و حوزه‌های نفوذ از توابع شهرستان گرمسار می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده‌شده است. جامعه آماری این تحقیق خانوارهای روستایی سکن در سکونتگاههای روستایی شهرستان گرمسار می‌باشد. این دهستان طبق سرشماری سال 1395 دارای 15231خانوارمی‌باشد، که تعداد375خانوار به‌عنوان نمونه جهت انجام تحقیق از طریق فرمول کوکران انتخاب‌شده است. و از پرسشنامه برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون tتک نمونه‌ای، همبستگی پیرسون استفاده‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، بر اساس آزمون t نمونه‌ای در بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، بعد انسجام اجتماعی با میانگین 4.15 دارای بالاترین میانگین بوده است . همچنین آزمون t تک نمونه‌ای نشان می‌دهد برای شاخص‌های توسعه کالبدی عدد مطلوبیت بیشتر از (3) و به‌صورت مثبت ارزیابی‌شده است. همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان که بین ابعاد.اعتماد، انسجام و توسعه پایدار در سطح 0.05 درصد رابطه مثبتی وجود دارد ولی بین بعد آگاهی اجتماعی ، و توسعه کالبدی هیچ رابطه‌ای وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که اثر اعتماد اجتماعی (149/0)، انسجام اجتماعی (033/0) و مشارکت اجتماعی(391/0) بر توسعه کالبدی مثبت و معنی دار می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

54 - سطح‌بندی ریسک منابع آب آشامیدنی روستاهای دشت سرخون بندرعباس (مطالعه موردی: دهستان سرخون - بخش قلعه قاضی شهرستان بندرعباس)
احمد نوحه‌گر فاطمه ریاحی‌چلوانی ناهید اکبری‌سامانی

چکیده آب یکی از اصلی‌ترین نیازهای بشر است. آب، مایه حیات و علت شکل‌گیری بسیاری از سکونت‌گاه‌ها در سطح زمین است. کمبود آب آشامیدنی سالم، به‌خصوص در کشورهای جهان سوم و از جمله کشور ما، به عنوان یکی از معضلات اساسی مطرح است. عدم کنترل در کیفیت و میزان برداشت و مصرف بی‌رو أکثر

چکیده آب یکی از اصلی‌ترین نیازهای بشر است. آب، مایه حیات و علت شکل‌گیری بسیاری از سکونت‌گاه‌ها در سطح زمین است. کمبود آب آشامیدنی سالم، به‌خصوص در کشورهای جهان سوم و از جمله کشور ما، به عنوان یکی از معضلات اساسی مطرح است. عدم کنترل در کیفیت و میزان برداشت و مصرف بی‌رویه آن می‌تواند این معضلات را تشدید کند و تهدیدهای جدی به بار آورد. از این‌رو لازم است ضمن اعمال سیاست‌های اصولی به جنبه‌های مختلف این منبع حیاتی توجه شود. یکی از جدیدترین رویکرد‌ها در این زمینه، مدیریت ریسک است که سازمان بهداشت جهانی نیز بر اهمیت استفاده از آن تاکید دارد (Swedish,2009,13). پژوهش حاضر با شناسایی و سطح‌بندی ریسک‌هایی که منابع آب آشامیدنی را در مراکز روستایی آبخوان سرخون تهدید می‌کنند، اقدام به اولویت‌بندی و سطح‌بندی این مراکز بر اساس میزان ریسک موجود در منابع آب آشامیدنی آن نموده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی به شیوه پیمایشی و با تهیه پرسش‌نامه از دیدگاه دو گروه دهیاران و مسئولین انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه، آبخوان سرخون و دهیاران روستاهای دهستان سرخون و20نفر از مسئولینی بوده‌اند که به عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند. نهایتاً این روستاها با استفاده از مدل AHP (تحلیل سلسله مراتبی) وTopsisرتبه‌بندی و به پنج سطح شامل: روستاهای با ریسک بسیار بالا، روستاهای با ریسک بالا، روستاهای با ریسک متوسط، روستاهای با ریسک کم و روستاهای با ریسک بسیار کم تقسیم شدند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

55 - سطح‌بندی سکونتگاه‌های روستایی بر اساس توانمندی‌های اقتصادی و جمعیتی (مطالعه موردی: دهستان سرپنیران- شهرستان پاسارگاد)
علی شکور علی شمس‌الدینی ‌یوسف شفیعی نجمه طیبی

چکیده در ادبیات توسعه یک مکان جغرافیایی عوامل بسیار زیادی مؤثر می باشند که باعث ایجاد توسعه همه جانبه در آن مکان می گردند. لذا شناخت این عوامل و عناصر در قالب ظرفیت ها و پتانسیل های موجود و بالقوه هر منطقه می تواند صورت بگیرد تا بر اساس این شناخت، بتوان به یک سطح بندی أکثر

چکیده در ادبیات توسعه یک مکان جغرافیایی عوامل بسیار زیادی مؤثر می باشند که باعث ایجاد توسعه همه جانبه در آن مکان می گردند. لذا شناخت این عوامل و عناصر در قالب ظرفیت ها و پتانسیل های موجود و بالقوه هر منطقه می تواند صورت بگیرد تا بر اساس این شناخت، بتوان به یک سطح بندی و رتبه بندی از سکونتگاههای یک مجموعه سکونتگاهی دست پیدا کرد. که مطابق با آن سطح – با توجه به جایگاه فضایی و ویژگی های درونی و بیرونی خود- وظایف و کارکردهای معین و مشخصی را در چارچوب یک سلسله مراتب مکانی- فضایی عهده دار گردد. بر این مبنا بتوانند خدمات ضروری برای رفع نیازهای خود و به تفاوت، امکان برآوردن نیازهای واحدهای پیرامونی خود را دریافت دارند. در این پژوهش این سطح بندی بر اساس توان اقتصادی، جمعیتی و با استفاده از شاخص های تعیین مرکزیت در روستاهای دهستان سرپنیران از توابع شهرستان پاسارگاد انجام گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در دهستان مورد مطالعه بترتیب روستاهای رکن آباد، نعیم آباد، گمبکان، مبارک آباد و مهرآباد، کته میان، کتوری، حسین آباد، احمدآباد و نهایتاً نجف آباد قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

56 - ارزیابی نقش زنان روستایی در صنایع دستی و ارتقاء توسعه‌ی پایدار روستایی (مطالعه‌ی موردی جوادآباد ورامین)
نصراله فلاح تبار

چکیده امروزه اهمیت نقش زنان در توسعه، چه در جهان و چه در ایران برکسی پوشیده نیست و نزدیک به نیم قرن است که اثرگذاری زنان در برنامه‌ها و طرح‌های توسعه و توسعه‌ی پایدار در سطح جهان مورد توجه قرار گرفته و موضوع‌های مختلفی نیز در این باره به رشته‌ی تحریر درآمده است. در همی أکثر

چکیده امروزه اهمیت نقش زنان در توسعه، چه در جهان و چه در ایران برکسی پوشیده نیست و نزدیک به نیم قرن است که اثرگذاری زنان در برنامه‌ها و طرح‌های توسعه و توسعه‌ی پایدار در سطح جهان مورد توجه قرار گرفته و موضوع‌های مختلفی نیز در این باره به رشته‌ی تحریر درآمده است. در همین زمینه اکثر نهادها، سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و مؤسسه‌های غیر دولتی برنامه‌ها و طرح‌های زیادی به منظور مشارکت زنان در برنامه‌های شهری و روستایی مورد عنایت قرار داده‌اند. پر واضح است که زنان روستایی، به عنوان بخش قابل توجهی از جامعه، نقش بسیار مؤثر و سهم بسزایی در تولید محصولات کشاورزی، صنایع دستی روستایی و خدمات و در واقع، توسعه‌ی روستایی دارند. تحقیقات انجام شده نشان از این دارد که اشتغال بخشی از زنان روستایی دهستان جوادآباد در صنایع دستی، موجب توسعه‌ی پایدار روستایی دهستان جوادآباد ورامین گردیده و نیز صنایع دستی در دهستان مورد نظر نقش مهمی را در اقتصاد شهرستان ورامین بر عهده دارد. یافته‌های تحقیق حاکی است که در مقایسه‌ی علی بین زنان شاغل و زنان غیر شاغل روستای جواد آباد ورامین و نیز استفاده از فرمول کوکران و تعداد 130 نفر زن به عنوان نمونه و استفاده از آماره‌ی تی استیودنت، نقش زنان روستایی در ارتقاء توسعه‌ی پایدار روستایی با بهره‌گیری هرچه بیشتر از صنایع دستی، بسیار ارزنده و تأثیر‌گذار است و صنایع دستی دهستان مذکور نیز نقش حائز اهمیتی در اقتصاد شهرستان ورامین دارد. از طرفی، نتایج به دست آمده از پژوهش نیز تأییدی بر این موارد می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

57 - راهبردهای افزایش مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های زیست محیطی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی ملارد)
سیمین ارمغان

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر أکثر

چکیده معضلات و چالش های زیست‌محیطی موجود در روستاهای کشور ضرورت و اهمیت ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی قبل از هر گونه برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه بعد زیست‌محیطی ( طبیعی ) در مناطق روستایی، تحقیق حاضر سعی دارد راهبردهای مشارکت ساکنین را برای ارتقاء شاخص‌های زیست‌محیطی روستا در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد شناسایی و به اولویت‌بندی آن‌ها بپردازد. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه می توان زمینه مشارکت ساکنین نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد را برای بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی فراهم نمود؟ و اینکه راهبردهای اولویت‌دار برای افزایش مشارکت مردمی در بهبود محیط‌زیست نواحی روستایی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد کدامند؟ تحقیق حاضر کاربردی است و به روش توصیفی - پیمایشی انجام شده است. روش گردآوری داده‌ها، میدانی و با استفاده از پرسشنامه است و با مدل SWOT و آزمون T به سؤالات پاسخ داده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین تمرکز صنایع فعال در دهستان‌های بخش مرکزی ملارد بوده که 92/25 درصد از کل واحدها را به خود اختصاص داده است، علاوه بر این مشکلات زیست‌محیطی ناشی از تولید زباله‌های خانگی، فضولات حیوانی مانند دیگر روستاهای کشور گریبان گیر این دهستان است. در بین عوامل درونی و بیرونی مؤثر، عامل O6 (آموزش و اطلاع‌رسانی به روستائیان) با مجموع امتیاز نهایی 2658/0 در اولویت اول قرار دارد. این در حالی است که عامل T7 (تغییر الگوی مصرف) با مجموع امتیاز نهایی 0169/0 کمترین میزان تأثیر را در افزایش مشارکت مردمی دهستان‌های بخش مرکزی ملارد در راستای ارتقای زیست‌محیطی به خود اختصاص داده است. موقعیت قرار‌گیری عوامل درونی و بیرونی در ماتریس 9 خانه ای نشان می دهد که باید برای ارتقای وضعیت زیست‌محیطی راهبردهای تهاجمی را مورد توجه و در اولویت اول قرار داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

58 - بررسی علل مهاجرت روستاییان و پیامدهای حاصل از آن در شهرستان بوکان (مورد : دهستان ایل گَوَرک)
ژیلا سجادی علی شمس‌الدینی خضر آدم

چکیده: امروزه با تحولات گسترده اقتصادی- اجتماعی و تکنولوژیک از جمله در زمینه ایجاد شبکه های ارتباطی؛ روابط شهر و روستا بسیار گسترده و متنوع شده است. یکی از مهم ترین ابعاد این روابط جریان جمعیت یا بعبارت دیگر مهاجرت از روستاها به سمت شهرها و بالعکس می باشد. این پژوهش ک أکثر

چکیده: امروزه با تحولات گسترده اقتصادی- اجتماعی و تکنولوژیک از جمله در زمینه ایجاد شبکه های ارتباطی؛ روابط شهر و روستا بسیار گسترده و متنوع شده است. یکی از مهم ترین ابعاد این روابط جریان جمعیت یا بعبارت دیگر مهاجرت از روستاها به سمت شهرها و بالعکس می باشد. این پژوهش که با رویکردی کاربردی و با انجام عملیات پیمایشی انجام گرفته است، هدف از آن بررسی عوامل مؤثر در مهاجرتهای روستایی دهستان ایل گَورک از توابع شهرستان بوکان و نیز پیامدهای فضایی حاصل از اینگونه مهاجرتها در روستاهای مورد مطالعه می باشد. بر این اساس تعداد90 خانوار مهاجر که به شهرهای منطقه کوج نموده اند، انتخاب و مورد پرسشگری واقع شده اند. برای بررسی پیامدهای مهاجرت نیز سه روستای قزل گنبد، گلولان سفلی و قروچای علیا انتخاب و وضعیت روستاها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر تأثیرگذاری محدودیتهای طبیعی و نیز مسایل اقتصادی– اجتماعی روستاها در افزایش مهاجرتهای روستایی به طور هماهنگ است. گرچه 5/65 درصد از جامعه نمونه نقش نارساییهای اقتصادی موجود در روستاها را مهم ترین عامل در مهاجرت خود بیان داشته اند. در این راستا مهاجرفرستی روستایی، بافت جمعیتی ناحیه را به هم زده است. همچنین مهاجرت افراد در سنین کار، جمعیت روستاهای دهستان ایل گورک را به صورت دو قطبی درآورده است. این کاهش نیرویهای مولد در روستاها در گذر زمان سبب تغییر در الگوی کشت، پایین آمدن راندمان تولید، درآمدزایی و به تبع افزایش نسبی فقر در روستاهای دهستان گردیده است. به لحاظ فرهنگی نیز رفتار مهاجرین سبب تغییر و دوگانگی نسبی در فضای ارزشی روستاییان و به هم زدن بافت سنتی اجتماعی روستاهای مورد مطالعه شده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

59 - توسعه اجتماعی روستاهای دهستان فیروز بهرام با تأکید بر شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)
سید جمشید رضوی مشعوف سیمین ارمغان

چکیده امروزه شاخص‌های گسترش فناوری اطلاعات به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی محسوب می‌گردد. هر کشوری بتواند ضریب نفوذ این فناوری را در میان شهروندان خود افزایش دهد، از فواید متعدد آن در حوزه‌های مختلف بهره‌مند‌می شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات، به‌عنوان یک ابزار تو أکثر

چکیده امروزه شاخص‌های گسترش فناوری اطلاعات به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی محسوب می‌گردد. هر کشوری بتواند ضریب نفوذ این فناوری را در میان شهروندان خود افزایش دهد، از فواید متعدد آن در حوزه‌های مختلف بهره‌مند‌می شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات، به‌عنوان یک ابزار توسعه‌ی پایدار روستاها در راستای کاهش فقر، کاهش شکاف دیجیتالی و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه‌ی روستاییان به شهرها شناخته شده است. ICT روستایی مقوله‌ای پیچیده بوده و توسعه‌ی آن، مستلزم تعامل هم‌زمان است. بنابراین ابعاد سه‌گانه‌ی فناوری، توسعه اجتماعی، آگاه‌سازی و مشارکت می‌تواند به‌عنوان راهبردی جهت توسعه‌ی پایدار روستایی به کار گرفته شود. هدف این تحقیق بررسی نقش دفاتر خدمات ارتباطی و اطلاعاتی ( فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی) در توسعه روستایی در بین کاربران روستاهای دهستان فیروز بهرام است روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی و کمی است که برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کمک گرفته‌شده است. نمونه آماری شامل 380 نفر از کاربران دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی (روستایی‌های دهستان) بوده که با روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب‌شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می دهد که روستاییان معتقدند که دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی می‌تواند در ابعاد گوناگون اجتماعی آثار مثبتی برجای گذارد. همچنین یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که با افزایش میزان آگاهی، دسترسی و استفاده از خدمات دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی، میزان توسعه روستایی افزایش می‌یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

60 - سطح‌بندی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان ساوه از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی با استفاده از شاخص ناموزون موریس
مجتبی رسولی علیرضا استعلاجی مجید ولی شریعت پناهی

چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اق أکثر

چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اقتصادی - اجتماعی، محیطی و ... مناطق و تحلیل آنها به صورت نسبی بیانگر میزان برخورداری، سطح رفاه و توسعه یافتگی آن‌ها می‌باشد. نابرابری‌های توسعه‌ای که به دلایل متعددی نظیر دلایل تاریخی، طبیعی، دموگرافیکی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ... ایجاد می‌شوند رشد ناهمگون و نامتعادل میان نواحی را سبب خواهند شد. تعیین و اندازه‌گیری سطح توسعه‌یافتگی سکونتگاه‌های روستایی می‌تواند، موقعیت‌ها و نارسایی‌های موجود را مشخص کند. همچنین، پرداختن به علل عقب ماندگی و شناخت بخش‌های توسعه نیافته‌ی برخی مناطق باعث می‌شود، برنامه ریزان در تخصیص بهینه اعتبارات و حرکت به سوی عدالت اجتماعی که از جمله هدف‌های برنامه برای برطرف کردن ناهماهنگی‌های توسعه بین روستاها می‌باشد، توفیق یابند. از طرف دیگر، شناخت وضعیت برخورداری روستاها، مسئولان برنامه‌ریزی ناحیه‌ای را قادر می‌سازد تا در سیاست‌گذاری‌ها اصلاحات لازم را به عمل آورند. هدف از این تحقیق شناسایی میزان برخورداری و محرومیت دهستان‌های شهرستان ساوه با استفاده از مدل موریس می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات از روش مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی و تحلیل داده‌های آماری بوده که نهایتاً منجر به سطح بندگی سکونتگاه‌های روستایی از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق سطح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان ساوه در بخش‌های مختلف متفاوت می‌باشد. اما در بیشتر بخش‌ها توسعه یافته ترین دهستان طراز ناهید و توسعه نیافته ترین دهستان شاهسونکندی می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

61 - ارزیابی نقش و تاثیر توسعه‌ی فضای کسب و کار کارآفرینی گردشگری در جهت دستیابی به توسعه پایدار روستایی (نمونه موردی: دهستان استرآباد جنوبی در شهرستان گرگان)
ابوطالب کاویانی بیژن رحمانی محمد تقی رضویان عباس علیپور نخی

چکیده یکی از عوامل مؤثر در توسعه ی روستایی، توسعه فضای کسب و کار گردشگری است، زیرا توسعه گردشگری می تواند با خلق فرصت های جدید اشتغال و درآمد، نقش مؤثری در بهبود وضع اقتصادی و معیشتی روستاها داشته باشد. به همین دلیل سنجش سطح توسعه فضای کسب و کار گردشگری روستایی می توان أکثر

چکیده یکی از عوامل مؤثر در توسعه ی روستایی، توسعه فضای کسب و کار گردشگری است، زیرا توسعه گردشگری می تواند با خلق فرصت های جدید اشتغال و درآمد، نقش مؤثری در بهبود وضع اقتصادی و معیشتی روستاها داشته باشد. به همین دلیل سنجش سطح توسعه فضای کسب و کار گردشگری روستایی می تواند منجر به دریافت رهیافت های مناسبی در راستای توسعه پایدار روستایی شود. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل رگرسیون خطی (ANOVA) به بررسی عوامل مؤثر در توسعه فضای کسب و کار گردشگری و میزان تأثیرگذاری آن بر توسعه پایدار روستایی در روستاهای دهستان استرآباد جنوبی شهرستان گرگان پرداخته می شود. شیوه جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای و میدانی است. برای تعیین حجم نمونه آماری مورد بررسی از مدل کوکران استفاده شد و 440 نمونه برای پرسشگری انتخاب شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که حدود 7/56 درصد واریانس توسعه پایدار روستایی در محدوده روستاهای دهستان استرآباد جنوبی را توسعه فضای کسب و کار گردشگری تبیین می کند و 3/43 درصد دیگر مربوط به سایر متغیرهای دیگر است، نتایج حاکی از آن است که متغیر مستقل (توسعه فضای کسب و کار گردشگری) از قدرت تبیین بالایی برخوردار بوده و به خوبی قادر است میزان تغییرات و واریانس متغیر وابسته (توسعه پایدار روستایی) را توضیح دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

62 - بررسی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی احداث آزادراه در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه‌موردی: دهستان میانکوه‌شرقی)
مهرشاد طولابی نژاد علی اکبر عنابستانی لیلا سلگی

توسعه اقتصادی و اجتماعی سکونتگاه‌های روستایی کاملا مشروط به وجود زیرساخت ها و خدمات اساسی به خصوص حمل و نقل می باشد. توسعه سکونتگاه‌های روستایی نیز موجب توسعه بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و صنعتی می شود. بنابراین در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و میدانی (پر أکثر

توسعه اقتصادی و اجتماعی سکونتگاه‌های روستایی کاملا مشروط به وجود زیرساخت ها و خدمات اساسی به خصوص حمل و نقل می باشد. توسعه سکونتگاه‌های روستایی نیز موجب توسعه بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و صنعتی می شود. بنابراین در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و میدانی (پرسش نامه) به بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی حمل و نقل آزادراه‌ها خرم‌آباد – پل زال بر مناطق روستایی در دهستان میانکوه شرقی در شهرستان پلدختر پرداخته شده است. عملیات ساخت این آزادراه‌ها از سال ۱۳۸۴ در حد فاصل دو شهر خرم‌آباد و اندیمشک به طول ۱۰۴ آغاز شده بود و در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۸۹ به صورت رسمی به بهره‌برداری رسید. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای روستایی دهستان میانکوه شرقی می باشد (514=N)، که 103 خانوار با استفاده از فرمول کُوکران (تعداد 12 روستا) بعنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون t تک نمونه ای، آزمون رتبه ای فریدمن، رگرسیون خطی و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده نشان -دهنده تاثیر مثبت آزادراه بر شاخص های اقتصادی و اجتماعی در محدوده مورد مطالعه بوده، بطوری که باعث افزایش درآمد خانوارهای روستایی، افزایش میزان دسترسی خانوارها به بازار فروش برای محصولات کشاورزی، افزایش قیمت زمین های کشاورزی، افزایش دسترسی به موارد بهداشتی و آموزشی و افزایش کیفیت زندگی در روستاهای منطقه مورد مطالعه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

63 - بررسی نقش ظرفیت سازی در کاهش ریسک مخاطرات طبیعی (زلزله) در مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان انجیرآب، شهرستان گرگان)
حسین موسی زاده تیمور آمار مهدی خداداد

نواحی روستایی از اولین مناطق آسیب پذیر در مواجه با مخاطرات طبیعی هستند و در مقابل چنین خطراتی بیمه نیستند. این نواحی، بسته به موقعیت جغرافیایی خود تحت تأثیر مخاطرات طبیعی ویژه ای می باشند و به علت فقر شدیدتر و دانش و فناوری محدودتر نسبت به دیگر سکونتگاه های انسانی در بر أکثر

نواحی روستایی از اولین مناطق آسیب پذیر در مواجه با مخاطرات طبیعی هستند و در مقابل چنین خطراتی بیمه نیستند. این نواحی، بسته به موقعیت جغرافیایی خود تحت تأثیر مخاطرات طبیعی ویژه ای می باشند و به علت فقر شدیدتر و دانش و فناوری محدودتر نسبت به دیگر سکونتگاه های انسانی در برابر خطرات طبیعی آسیب پذیرترند. به همین دلیل استفاده از تمام ظرفیت های نواحی روستایی جهت کاستن از میزان آسیب پذیری امری ضروری می باشد. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات ظرفیت سازی در دهستان انجیر آب جهت کاستن از میزان خسارات احتمالی بر اثر زلزله می باشد که بدین منظور از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه دهستان انجیرآب در شهرستان گرگان می باشد که 4 روستای پرجمعیت این دهستان شامل؛ محمدآباد، اکبرآباد، زنگیان و سعدآباد انتخاب و تعداد 200 نفر از سرپرستان خانوار با استفاده از فرمول کوکران انتخاب و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده بین آن ها توزیع شده است. یافته های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون فریدمن و اسپیرمن نشان دهنده ظرفیت بالای دهستان انجیرآب در ابعاد کالبدی- فضایی و نهادی و ظرفیت پایین در بعد اجتماعی- اقتصادی می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

64 - نقش مقاوم‌سازی مسکن روستایی در زیست پذیری روستاها (مطالعه موردی: دهستان مهروئیه)
عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری حبیب لطفی مهروئیه مهدی پورطاهری رضا طالبی فرد

زیست پذیری به مجموعه‌ای از شرایط موردنیاز جهت زندگی مناسب افراد در یک محدوده معین اطلاق می‌شود که موجبات آسایش، رفاه و رضایت ساکنانش را برای مدت‌زمان طولانی فراهم می‌سازد.یکی از بسترها و زمینه‌ها در حوزه زیست پذیری، مسکن می‌باشد؛ مسکنی که باید مکانی سالم را برای یک شیوه أکثر

زیست پذیری به مجموعه‌ای از شرایط موردنیاز جهت زندگی مناسب افراد در یک محدوده معین اطلاق می‌شود که موجبات آسایش، رفاه و رضایت ساکنانش را برای مدت‌زمان طولانی فراهم می‌سازد.یکی از بسترها و زمینه‌ها در حوزه زیست پذیری، مسکن می‌باشد؛ مسکنی که باید مکانی سالم را برای یک شیوه زندگی هدفمند و مولد افراد به وجود بیاورد. در این میان مساکن روستایی، تجلی گاه شیوه های زیستی، معیشتی و نهایتاً نیروها و عوامل مؤثر محیطی و روندهای اجتماعی- اقتصادی تأثیرگذار در شکل بخشی به آن ها است.پژوهش حاضر به دنبال تحلیل نقش مقاوم‌سازی مسکن در زیست پذیری روستاها می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. محدوده موردمطالعه، روستاهای مهروئیه پایین، مقرب، بلوچ‌آباد، تلمبه عشایری محمدی سرلک و گلدسته از توابع دهستان مهروئیه واقع در بخش مرکزی شهرستان فاریاب، استان کرمان می‌باشد و تعداد 251 خانوار با استفاده از فرمول کوکران به‌عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که مقاوم‌سازی سبب ارتقاء زیست پذیری دهستان مهروئیه شده است و تأثیراتی همچون افزایش تمایل به ماندگاری در روستا و جلوگیری از مهاجرت به شهرها، احداث مسکن مهندسی ساز با متراژهای محدود برای خانوارهای روستایی، ایجاد آرامش روحی روانی، ارتقاء سطح اجتماعی، ارتقاء امنیت جانی در زمان حوادث غیرقابل‌پیش‌بینی از جمله زلزله را در پی داشته است. علاوه بر آن، امکان افزایش ارزش‌افزوده دارایی شخصی روستاییان، امکان افزایش هم‌دلی و رشد استعدادهای اعضای خانواده‌ها، رضایت‌مندی روستاییان، ایجاد اشتغال برای افراد ساکن در روستا، تغییر چهره روستا از بافت فرسوده به معماری نوین و ... ازجمله دیگر موارد است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

65 - سطح بندی توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل بر اساس مدل تاکسونومی عددی
جعفر جعفرزاده هاشم رستم زاده ایرج خوش باطن

به کارگیری معیارها و روش های کمّی جهت سطح بندی سکونتگاه ها در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و از سوی دیگر معیاری جهت تلاش در راستای کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن ها محسوب می گردد. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل ها أکثر

به کارگیری معیارها و روش های کمّی جهت سطح بندی سکونتگاه ها در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و از سوی دیگر معیاری جهت تلاش در راستای کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن ها محسوب می گردد. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی مناطق از نظر میزان برخورداری در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و خدماتی می باشد. در این پژوهش با به کارگیری هشت شاخص جهت بررسی توسعه یافتگی در چارچوب آنالیز تاکسونومی عددی (NTA) اقدام به سطح بندی درجه توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل شده است. روش کار این تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه 69 دهستان استان اردبیل می باشد. در این سطح بندی ، دهستان کلخوران از بخش مرکزی شهرستان اردبیل با ضریب توسعه یافتگی 0.3 برخوردارترین و دهستان قشلاق شرقی از بخش قشلاق دشت شهرستان بیله سوار با ضریب توسعه یافتگی 0.96 جزو محروم ترین دهستان های استان شناسایی شده اند. بر پایه این تحقیق الگوی مرکز_ پیرامون بر ساختار فضایی دهستان های استان اردبیل حاکم است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

66 - تحلیل وضعیت شاخص‌های ضروری سکونتگاهی (مطالعه موردی: دهستان‌های شهرستان دزفول )
انیس کاکادزفولی مسعود صفایی پور محمد علی فیروزی

روستا کهن‌ترین شکل سکونتگاه‌های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه های زندگی اجتماعی بشر است. کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسایل عمده‌ای را در روند توسعه روستاهای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری ای أکثر

روستا کهن‌ترین شکل سکونتگاه‌های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه های زندگی اجتماعی بشر است. کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسایل عمده‌ای را در روند توسعه روستاهای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی درعرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمارمی آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل‌های منطقه‌ای، گام نخست شناخت و سطح بندی روستاها از نظر برخورداری در زمینه های مختلف است. هدف از انجام این پژوهش بررسی درجه پیشرفت نواحی روستایی (دهستان‌ها) شهرستان دزفول می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. روش گرد آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای که بر گرفته از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 می‌باشد. جامعه آماری دهستان‌های شهرستان دزفول می باشد. شاخص‌های مورد استفاده در سه بخش بهداشتی- درمانی، رفاهی زیر بنایی و فرهنگی- مذهبی در نظر گرفته شده و با استفاده از سه مدل SAW ، TOPSIS و VIKOR مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که عامل توپوگرافی و عامل دسترسی به مرکز شهرستان در میزان پیشرفت دهستان‌ها تاثیر دارد به گونه‌ای که دهستان‌هایی که اکثر آبادی‌های آن در مناطق دشتی واقع شده‌اند و همچنین به مرکز شهرستان دسترسی بیشتری دارند از میزان پیشرفت بیشتری برخوردار هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

67 - تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان دامنکوه شهرستان اسفراین)
حسین فراهانی مهری جهانسوزی

امروزه کارآفرینی کشاورزی از مهم‌ترین راه‌کارهای توسعه‌ی روستایی محسوب می‌شود. اگر چه کارآفرینی تنها راه‌کار اشتغال زایی و افزایش درآمدهای مردم روستایی نیست، اما قطعاً بهترین و بهره ورترین نوع آن است. به همین منظور این پژوهش با هدف تحلیل عوامل موثر بر کارآفرینی در بخش کش أکثر

امروزه کارآفرینی کشاورزی از مهم‌ترین راه‌کارهای توسعه‌ی روستایی محسوب می‌شود. اگر چه کارآفرینی تنها راه‌کار اشتغال زایی و افزایش درآمدهای مردم روستایی نیست، اما قطعاً بهترین و بهره ورترین نوع آن است. به همین منظور این پژوهش با هدف تحلیل عوامل موثر بر کارآفرینی در بخش کشاورزی نواحی روستایی انجام شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و براساس ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. اطلاعات و داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی به شیوه اکتشافی استفاده گردید. دهستان مورد مطالعه مشتمل بر 15روستا می‌باشد که به علت کم بودن تعداد روستاها، تمامی روستاها مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. جامعه آماری پژوهش حاضر برابر با 987 بهره بردار کشاورزی بوده است که تعداد 276 بهره بردار، با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. پایایی گویه‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان 712/0 محاسبه گردید. نتایج به دست آمده از آزمون تحلیل عاملی نشان می‌دهد که از بین عامل‌های هفت گانه شناخته شده، اثر گذارترین عامل از لحاظ کار‌آفرینی کشاورزی در محدوده‌ی مورد مطالعه مربوط به عامل اقتصادی با مقدار ویژه 731/5 می‌باشد که به تنهایی 831/12 درصد از کل واریانس را تبیین نموده است. کمترین اثر گذاری مربوط به عامل دسترسی به زیرساخت‌های فیزکی با مقدار ویژه 445/1 است که 412/5 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

68 - تحلیلی بر پیامدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: بخش های مرکزی و نوکنده شهرستان بندرگز)
علی اکبر نجفی کانی بهمن صحنه صالح آرخی آمنه مسگری

در کشور ما به دلیل محدودیت منابع آب و خاک، کشاورزی به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی اهداف توسعه نواحی روستایی باشد. از آنجایی که صنایع روستایی رابط بین بخش کشاورزی و صنعت است و در بسیاری از شهرها رشد شهرنشینی همراه با رشد صنعتی می باشد، ضروری است صنایع تبدیلی و تکمیلی در جوا أکثر

در کشور ما به دلیل محدودیت منابع آب و خاک، کشاورزی به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی اهداف توسعه نواحی روستایی باشد. از آنجایی که صنایع روستایی رابط بین بخش کشاورزی و صنعت است و در بسیاری از شهرها رشد شهرنشینی همراه با رشد صنعتی می باشد، ضروری است صنایع تبدیلی و تکمیلی در جوامع روستایی بویژه در قالب شهرک های صنعتی گسترش یابد. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی نقش استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در دهستان های بخش مرکزی و نوکنده شهرستان بندرگز می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و بدین منظور برای دستیابی به اهداف پژوهش از دو روش کتابخانه ای و میدانی / پیمایشی استفاده گردید. جامعه آماری در این پژوهش 1681 نفر از افراد شاغل و غیرشاغل در صنعت می‌باشند که 200 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده و در قالب پرسشنامه مورد مطالعه و سنجش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. برای بررسی شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در تحقیق حاضر از آزمون های تحلیل همبستگی کای اسکوئر و مقایسه میانگین فریدمن، مان وایتنی و تی مستقل استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون های مقایسه میانگین تی برای بررسی گویه های کمی و مان وایتنی برای مقایسه گویه های کیفی نشان می دهد که اگرچه در بعضی از زمینه های بررسی شده اعم از مولفه های اقتصادی و اجتماعی تفاوت معناداری بین شاغلان بخش صنایع و غیر شاغلین وجود دارد، اما در مقابل در برخی از گویه ها تفاوتی بین آنان مشاهده نمی گردد و در زمینه زیست محیطی نیز دارای آثار سویی بوده است. براین اساس می توان اذعان داشت که متاسفانه صنایع تبدیلی و تکمیلی در حد قابل قبولی بر کیفیت زندگی روستاییان تاثیرگذار نبوده و علت آنرا باید در عدم بهره‌وری، فقدان خرید تضمینی محصولات تولیدی و کمبودهای ناشی از ناکارآمدی طرف عرضه و تقاضا و همچنین کمبود امکانات صنعتی جستجو نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

69 - تحلیل نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر تغییر وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان ( مطالعه موردی: دهستان میانکاله، شهرستان بهشهر)
زهرا شریفی نیا

در ادبیات مربوط به مهاجرت، به علت مهاجرت، بیش تر توجه شده و به اثرات مثبت آن بر رفاه و اقتصاد در مبدا و مقصد خانوارها چندان توجه نشده است، بنابراین نظر به عدم توجه کافی به این موضوع در کشور، مقاله حاضر به بررسی نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر بهبود وضعیت اقتصادی و رف أکثر

در ادبیات مربوط به مهاجرت، به علت مهاجرت، بیش تر توجه شده و به اثرات مثبت آن بر رفاه و اقتصاد در مبدا و مقصد خانوارها چندان توجه نشده است، بنابراین نظر به عدم توجه کافی به این موضوع در کشور، مقاله حاضر به بررسی نقش پول انتقالی مهاجران روستایی بر بهبود وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان در دهستان میانکاله(شهرستان بهشهر) به عنوان یکی از اثرات مثبت مهاجرت جامعه مبدا می پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر حسب روش توصیفی، زمینه یابی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری تحقیق را جمعیت روستاهایی از دهستان میانکاله تشکیل می دهند که طی دهه های 95-1385 یک دوره کاهش نرخ رشد جمعیت را به دلیل مهاجرت های روستایی سپری کرده اند. با استفاده از فرمول کوکران به روش تصادفی ساده 378 خانوار دارای مهاجر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی(میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی(آزمون t تک نمونه ای و ویلکاکسون) استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که از یک سو میزان رضایت خانوارهای دارای مهاجر از وضعیت درآمد و سرمایه گذاری در قبل و بعد از مهاجرت در سطح خطای کوچک تر از 01/0 تفاوت معنی داری دارد، و از سوی دیگر تاثیر مثبت پول انتقالی مهاجران بر تغییر وضعیت اقتصادی و رفاه خانواده های آنان از حد متوسط به بالاست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

70 - بررسی مقایسه‌ای عوامل مؤثر بر رکود دامداری سنتی در دو ناحیه‌ی دشتی و کوهستانی (مطالعه موردی: دهستان القچین از توابع شهرستان چرام)
حمید حیدری مکرر حمیدرضا نسیمی مهرداد رشیدفر

جامعه‌ی روستایی و عشایری کشور، جامعه‌ای است که اساس دامداری آن به شیوه‌ی سنتی و بهره‌برداری از مراتع بناشده است. علی‌رغم سهم بسزای نظام‌های دامداری سنتی در تولید بخش اعظمی از شیر و گوشت موردنیاز کشور، از شرایط ناپایداری برای ادامه حیات خود برخوردارند، مهم‌ترین این عوامل أکثر

جامعه‌ی روستایی و عشایری کشور، جامعه‌ای است که اساس دامداری آن به شیوه‌ی سنتی و بهره‌برداری از مراتع بناشده است. علی‌رغم سهم بسزای نظام‌های دامداری سنتی در تولید بخش اعظمی از شیر و گوشت موردنیاز کشور، از شرایط ناپایداری برای ادامه حیات خود برخوردارند، مهم‌ترین این عوامل: تحلیل منابع طبیعی، روی آوردن به تکنولوژی‌های مدرن صنعتی، بالا رفتن سطح بهداشت و فرهنگ و یا... می‌باشد که موجب گردیده تا این شیوه سنتی معیشت، در برخی از نقاط روستایی باسابقه‌ای دیرینه رو به رکود نهد. ازاین‌رو، هدف از این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر رکود دامداری سنتی در روستاهای موردمطالعه است. روش‌شناسی تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی – تحلیلی می‌باشد. جامعه‌ی آماری تحقیق حاضر شامل خانوارهای دامدار ساکن دهستان القچین از توابع شهرستان چرام است. حجم نمونه با بهره‌گیری از فرمول کوکران، دربرگیرنده‌ی تعداد 198 خانوار دامدار معین شد. داده‌های مربوط به دو ناحیه به‌وسیله‌ی نرم‌افزار SPSS از طریق به‌کارگیری آزمون‌های آماری مناسب، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. طبق آزمون آماری مان ویتنی که در سطح اطمینان ۹۵ درصد گرفته شد، نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهند در شاخص‌های میزان برگزاری دوره‌های آموزشی- ترویجی و هزینه‌ی دارو و دامپزشک با مقدار Sig. (2-tailed) =.000 بیشترین اختلاف معنی‌دار بین دو ناحیه استنتاج می‌شود؛ و در شاخص‌های اجرای طرح و عملیات‌هایی جهت حفظ محیط‌زیست با مقدار Sig. (2-tailed) =.833 و سرمایه‌گذاری در سایر فعالیت‌های دامدار با مقدار Sig. (2-tailed) =.567 بیشترین یکسانی وضعیت در دو ناحیه و عدم وجود تفاوت معنادار حاصل گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

71 - ارزیابی دانش مدیران محلی در کاهش آسیب پذیری سکونتگاه‌های روستایی در برابر رخداد زلزله مورد مطالعه: دهستان گیلوان- شهرستان طارم
خدیجه بوزرجمهری احمد رومیانی حمیده محمودی سمیه صانعی سکینه عباسی

کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی از مستعدترین مناطق جهان از نظر بروز مخاطرات طبیعی و به ویژه زمین لرزه است، در این میان نواحی روستایی با توجه به نوع مصالح و سازه‌های ساختاری از آسیب‌پذیر‌ترین مناطق کشورهستند، لذا مدیران بهره‌مند از دانش و آگاهی بیشتر می‌توانند نقش اس أکثر

کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی از مستعدترین مناطق جهان از نظر بروز مخاطرات طبیعی و به ویژه زمین لرزه است، در این میان نواحی روستایی با توجه به نوع مصالح و سازه‌های ساختاری از آسیب‌پذیر‌ترین مناطق کشورهستند، لذا مدیران بهره‌مند از دانش و آگاهی بیشتر می‌توانند نقش اساسی‌تری در مدیریت بحران-های طبیعی مانند زلزله داشته باشند و آسیب‌های ناشی از آن را به حداقل برسانند. بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی نقش دانش مدیران محلی در پیشگیری و کاهش بحران‌ها زلزله‌، در محدوده مورد مطالعه می‌باشد. روش تحقیق به شیوه توصیفی- همبستگی مبتنی بر مطالعات میدانی و از نوع تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل دهستان گیلوان از توابع شهرستان طارم می‌باشد که دارای11213 جمعیت در سال 1390 است و براساس فرمول اصلاح شده کوکران تعداد 150پرسشنامه به صورت تصادفی بین مردم توزیع و تکمیل پخش شده است تا دانش و آگاهی مدیران مورد مطالعه سنجش قرار گیرد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آماره توصیفی و استنباطی(tتک نمونه‌ای و همبستگی پیرسون، آزمون توافقی و کای دو پیرسون) و از مدل وایکور برای اولویت بندی روستاهای منطقه براساس سطح دانش مدیران محلی در پیشگیری از وقوع زلزله استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد، بین تمامی متغیرها، میانگین پایین‌تر از حد مطلوبیت (3) بوده است. و سطح دانش مدیران محلی پایین تر از حد متوسط است.. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

72 - تحلیل ارتباط مشارکت روستایی و فقرسیاسی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان سراوان شهرستان رشت)
مجید یاسوری سیده فاطمه امامی

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مشارکت روستایی و وضعیت فقر سیاسی در سطح دهستان سراوان واقع در شهرستان رشت در استان گیلان می باشد. متغیرهای پیش بین تحقیق را مشارکت(در ابعاد متفاوت اجتماعی، سیاسی و خدماتی کالبدی)، شیوه نگرش به مشارکت و شیوه عمل به مشارکت و متغیر ملاک را أکثر

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مشارکت روستایی و وضعیت فقر سیاسی در سطح دهستان سراوان واقع در شهرستان رشت در استان گیلان می باشد. متغیرهای پیش بین تحقیق را مشارکت(در ابعاد متفاوت اجتماعی، سیاسی و خدماتی کالبدی)، شیوه نگرش به مشارکت و شیوه عمل به مشارکت و متغیر ملاک را فقر سیاسی تشکیل می دهد. نوع تحقیق به صورت کاربردی- توسعه ای است و روش مطالعه اسنادی، تحلیلی و پیمایشی است. جهت تکمیل اطلاعات موجود از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. در روش تحلیلی با توجه به فرضیه ارائه شده به معرفی هر یک از مؤلفه های مورد نظر اقدام شده است. بر این اساس هر مؤلفه با چند معرف به شناسایی میزان مشارکت افراد و نقش آن در توسعه روستایی می پردازد سپس به بررسی مولفه ی فقر در ابعاد سیاسی با استفاده از مدل رگرسیون چند گانه در نرم افزار spssصورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق کل خانوار روستایی دهستان سراوان است، با استفاده از جدول مورگان تعداد370 نمونه انتخاب گردید. نتایج تحقیق حاکی از این موضوع است که بین فقر سیاسی و میزان مشارکت رابطه وجود دارد. بدین معنی که به ازای افزایش هر واحد در مشارکت به میزان 728/0 واحد نیز در ابعاد سیاسی فقر کاهش پیدا می کند. به عبارتی با افزایش هر یک از شاخص های مشارکت، شیوه عمل به مشارکت و نحوه نگرش نسبت به مشارکت در بعد سیاسی فقر کاهش پیدا می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

73 - بررسی نقش طرح صدور سند اماکن روستایی بر ارتقای زیست پذیری سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: دهستان زبرخان شهرستان نیشابور)
طاهره صادقلو ریحانه سعادتی فاطمه اکبری

اجرای طرح صدور سند اماکن روستایی یکی از اهداف دولت در رسیدن به توسعه و از بین بردن محرومیت روستاهای کشور در چارچوب برنامه توسعه است. در این راستا اجرای طرح صدور سند با اثر گذاری بر کیفیت محیط و زیست‌پذیر نمودن سکونت‌گاه-های روستایی، زمینه ماندگاری در روستاها را فراهم نم أکثر

اجرای طرح صدور سند اماکن روستایی یکی از اهداف دولت در رسیدن به توسعه و از بین بردن محرومیت روستاهای کشور در چارچوب برنامه توسعه است. در این راستا اجرای طرح صدور سند با اثر گذاری بر کیفیت محیط و زیست‌پذیر نمودن سکونت‌گاه-های روستایی، زمینه ماندگاری در روستاها را فراهم نموده است. بر این اساس، پژوهش حاضر، با هدف سنجش میزان اثرگذاری طرح صدور سند بر زیست‌پذیری سکونت‌گاه‌های روستایی انجام شد. برای رسیدن به هدف پژوهش از روش شناسی توصیفی- تحلیلی و از طریق شیوه مطالعه اسنادی و پیمایشی(پرسشنامه محقق ساخته) استفاده شد. جامعه نمونه پژوهش 140 خانوارهای روستایی برخرودار ایز این طرح می باشند که از طریق روش کوکران تعیین شده اند. تعداد خانوار برخوردار از این طرح مبنای انتخاب روستاهای مورد مطالعه بوده است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که اجرای طرح صدور سند بر ارتقای تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی زیست پذیری نقش داشته است. بیشترین میانگین این تغییر نیز مربوط به مؤلفۀ کالبدی-زیرساختی با مقدار 459/3 است. میزان تاثیرگذاری اجرای طرح با فاصله زمانی از اجرای طرح رابطه معنادار و مستقیمی داشته است. نتایج رگرسیون خطی نیز مؤید این مطلب است که مؤلفه کالبدی-زیرساختی زیست‌پذیری بیش‌ترین تاثیرپذیری از متغیر سابقه اجرای طرح را داشته است. با استفاده از آزمون کروسکال‌والیس به ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻔﺎوت ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻔﺎوت ناشی از اثرات صدور سند بر زیست‌پذیری سکونت‌گاه‌هایﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ پرداخته شد که روستای باغشن در میان روستاهای مورد مطالعه در رتبه اول قرار گرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

74 - بررسی شاخص های موثر در کیفیت زندگی‌ روستایی (مطالعه موردی: دهستان عثمانوند- شهرستان کرمانشاه)
شهرام داروگری پروانه زیویار علیرضا استعلاجی

مقدمه: کیفیت زندگی یکی از اساسی‌ترین مفاهیم توسعه در عصر حاضر است که به بررسی و ارزیابی رفاه عمومی فرد و جامعه می‌پردازد.هدف: هدف از این مقاله تأثیر شاخص‌های کیفیت زندگی از دیدگاه روستاییان با رویکرد مدل سازی معادله‌ ساختاری می‌باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقا أکثر

مقدمه: کیفیت زندگی یکی از اساسی‌ترین مفاهیم توسعه در عصر حاضر است که به بررسی و ارزیابی رفاه عمومی فرد و جامعه می‌پردازد.هدف: هدف از این مقاله تأثیر شاخص‌های کیفیت زندگی از دیدگاه روستاییان با رویکرد مدل سازی معادله‌ ساختاری می‌باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است.روش‌شناسی تحقیق: برای دستیابی به اهداف تحقیق، ابتدا با استفاده از فرمول کوکران، نمونه آماری مورد پرسش تعداد 225 سرپرست خانوار تعیین گردید. این تعداد با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) انجام شده است. در این تحقیق متغیرهای مشاهده شده برای چهار مؤلفه اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی به دست آمد. چهار مدل تحلیل عاملی مرتبه اول برای اندازه گیری چهار زیر مقیاس کیفیت زندگی تدوین و اعتبار سنجی شد. نهایتاً چگونگی نقش و تأثیر متغیرهای مشاهده شده و مؤلفه‌های چهارگانه حاصل از آن‌ها بر کیفیت زندگی به عنوان متغیر وابسته پنهان اصلی، و روابط بین آن‌ها به کمک یک مدل ساختاری تحلیل عاملی تأییدی (CFA) پنج عاملی مرتبه دوم تحلیل شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر، روستاهای دهستان عثماوندان شهرستان کرمانشاه است.یافته ها: یافته ها از پردازش و اعتبار قابل قبول هر چهار مدل اندازه گیری کیفیت زندگی و تحقق اهداف و نیز مدل پنج عاملی مرتبه دوم برای بررسی کیفیت زندگی، بر اساس داده‌های گرد آوری شده بود.نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که شاخص اجتماعی به میزان 93/0، شاخص محیطی به میزان 97/0، شاخص کالبدی به میزان 99/0 و شاخص اقتصادی با کمتریت تأثیر به میزان 25/0 بر کیفیت زندگی تأثیر داشته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

75 - تحلیل چالش‌های عمده بازاریابی تنباکو در سکونتگاه های روستایی استان خراسان رضوی(مطالعه موردی: دهستان بقمچ، شهرستان چناران)
مریم قاسمی سید رضا حسینی کهنوج

از آنجا که بخش قابل توجهی از مشکلات بخش کشاورزی در مناطق روستایی به زنجیره ارزش و حلقه‌های انتهایی آن یعنی بازار محصولات کشاورزی مربوط می‌شود، پژوهش حاضر به شناسایی مهمترین چالش‌های بازاریابی تنباکو از دیدگاه تنباکوکاران می-پردازد. منطقه مورد مطالعه قطب تولید تنباکو در أکثر

از آنجا که بخش قابل توجهی از مشکلات بخش کشاورزی در مناطق روستایی به زنجیره ارزش و حلقه‌های انتهایی آن یعنی بازار محصولات کشاورزی مربوط می‌شود، پژوهش حاضر به شناسایی مهمترین چالش‌های بازاریابی تنباکو از دیدگاه تنباکوکاران می-پردازد. منطقه مورد مطالعه قطب تولید تنباکو در استان خراسان رضوی، یعنی دهستان بقمچ شهرستان چناران است. روش تحقیق توصیفی و جامعه آماری شامل 512 تنباکوکار است که به کمک فرمول کوکران 110 تنباکوکار به عنوان نمونه تعیین و پاسخگویان به صورت تصادفی انتخاب و در تکمیل پرسشنامه تحقیق مشارکت نمودند. در این تحقیق به کمک مطالعات گسترده اسنادی و مصاحبه‌ با صاحبنظران و تنباکوکاران، 37 چالش اولیه شناسایی و در طیف لیکرت به کمک پرسشنامه سوال گردید. پایایی ابزار تحقیق با 703/0=α و روایی سازه ای آن با 79% واریانس در تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرارگرفت. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد چالش‌های شناسایی‌شده ذیل 10 عامل اصلی با 86/81 درصد واریانس تبیین شده قرار گرفت. ضعف اطلاعات کشاورزان در زمینه بازاریابی محصول با 09/17، عملکرد ضعیف سازمان‌های متولی با 66/12 و ضعف ساختار سازمانی در قیمت گذاری محصول با 11/9 درصد واریانس به ترتیب سه چالش اساسی بازاریابی تنباکو می‌باشند. بررسی‌ها نشان می‌دهد ده چالش عمده شناسایی‌شده در بازاریابی تنباکو، موجب استثمار کشاورز در این نظام نامتعادل گردیده‌است، لذا با توجه به اینکه تنباکو از شرایط متفاوتی به لحاظ قانونی در بحث بازاریابی چه در داخل و چه در خارج از کشور برخوردار است، اتخاذ تدابیری مناسب جهت رفع چالش‌های ده گانه شناسایی شده در این مطالعه ضروری است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

76 - تأملی در معناباختگی خانه های نوظهور روستایی با تأکید بر وجوه فضایی- عملکردی (مورد مطالعه: دهستان ئیلاق جنوبی، شهرستان دهگلان)
افشین بهمنی حامد قادرمرزی لیلا مفاخری

هدف پژوهش حاضر، بررسی ابعاد معناباختگی مساکن جدید روستایی بویژه از بعد فضایی- عملکردی می باشد. جامعه آماری تحقیق، شهرستان دهگلان و نمونه مورد بررسی دهستان ئیلاق جنوبی بوده که تعداد 24 دهیار و کارشناس حوزه مسکن به عنوان نمونه انتخاب گردید. داده ها به دو روش اسنادی و پیما أکثر

هدف پژوهش حاضر، بررسی ابعاد معناباختگی مساکن جدید روستایی بویژه از بعد فضایی- عملکردی می باشد. جامعه آماری تحقیق، شهرستان دهگلان و نمونه مورد بررسی دهستان ئیلاق جنوبی بوده که تعداد 24 دهیار و کارشناس حوزه مسکن به عنوان نمونه انتخاب گردید. داده ها به دو روش اسنادی و پیمایشی گردآوری شد. در بخش مطالعه میدانی از ابزارهای پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده بهره گرفته شد.هدف پژوهش حاضر، بررسی ابعاد معناباختگی مساکن جدید روستایی بویژه از بعد فضایی- عملکردی می باشد. جامعه آماری تحقیق، شهرستان دهگلان و نمونه مورد بررسی دهستان ئیلاق جنوبی بوده که تعداد 24 دهیار و کارشناس حوزه مسکن به عنوان نمونه انتخاب گردید. داده ها به دو روش اسنادی و پیمایشی گردآوری شد. در بخش مطالعه میدانی از ابزارهای پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده بهره گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی(میانگین و فراوانی) و آمار استنباطی(آزمون کای اسکوئر، مان ویتنی، کروسکال والیس و همبستگی اسپیرمن) استفاده گردید. یافته های حاصل از آزمون کای اسکوئر(خی دو) نشان می دهد که در بعد کالبدی، مساکن نوظهور موجب تغییر در معنای حقیقی معماری بومی و کاهش سطح زیربنا شده اند که با مقدار خطای آلفای 000/0 معنادار می باشد. از بعد اقتصادی، نوسازی بر معیشت محوری خانه های روستایی تاثیر گذاشته و به نوعی در حذف عملکرد معیشتی خانه روستایی موثر می باشد. پدیدار شدن مساکن نوظهور در روستاها تغییراتی را در مفهوم اجتماعی مسکن ایجاد نموده و موجب شکل گیری مساکن تک خانواری با مقدار کای اسکوئر 750/19 و سطح معناداری کمتر از 05/0 شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

77 - تحلیل رابطه زیست پذیری مساکن روستایی باکیفیت زندگی روستاییان (مطالعه موردی: شهرستان زیرکوه، دهستان زیرکوه)
محمد غلامی حمداله سجاسی قیداری علی اکبر عنابستانی

کیفیت زندگی و ارتقای آن مهم‌ترین رویکرد در برنامه‌ریزی‌های روستایی و شهری می‌باشد. عوامل و عناصر متعددی می‌توانند در ارتقا کیفیت زندگی روستاییان تأثیرگذار باشند که یکی از آن‌ها مسکن قابل زیست و استاندارد می‌باشد. مسکن روستایی به‌عنوان نیاز اولیه انسان، با ابعاد وسیع اقت أکثر

کیفیت زندگی و ارتقای آن مهم‌ترین رویکرد در برنامه‌ریزی‌های روستایی و شهری می‌باشد. عوامل و عناصر متعددی می‌توانند در ارتقا کیفیت زندگی روستاییان تأثیرگذار باشند که یکی از آن‌ها مسکن قابل زیست و استاندارد می‌باشد. مسکن روستایی به‌عنوان نیاز اولیه انسان، با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و کالبدی خود تأثیر بسزایی در کیفیت زندگی و توسعه پایدار روستایی دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و بررسی رابطه بین مسکن زیست پذیر و کیفیت زندگی (ذهنی و عینی) روستاییان دهستان زیرکوه انجام‌شده است. در این راستا روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. تعداد نمونه‌ها 313 خانوار می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران با خطای اندازه‌گیری 5% انتخاب‌شده‌اند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، متغیر زیست پذیری با آماره پیرسون 0.616 باکیفیت زندگی دارای رابطه‌ای مستقیم با شدتی قوی می‌باشد. همچنین با توجه به سطح معناداری به‌دست‌آمده که کوچک‌تر از 0.05 می‌باشد، متغیر زیست پذیری دارای رابطه معنی‌داری باکیفیت زندگی است و قابلیت تعمیم به‌کل جامعه را دارد. تأثیر متغیر زیست پذیری مسکن بر هر دو بعد عینی و ذهنی مورد تأیید قرار گرفت اما با توجه به ضریب تعیین تعدیل‌شده که برای بعد ذهنی کیفیت زندگی برابر با 0.307 و برای بعد عینی کیفیت زندگی 0.328 می‌ باشد که نشان می‌دهد 30.7 درصد از تغییرات بعد ذهنی و 32.8 درصد از تغییرات بعد عینی در روستاهای نمونه وابسته متغیر زیست پذیری مسکن می‌ باشد و تأثیر متغیر زیست پذیری مسکن بیشتر بر بعد عینی کیفیت زندگی می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

78 - بررسی نقش بافت ها با ارزش روستایی در توسعه گردشگری روستاهای دهستان سمام شهرستان املش در استان گیلان
مهرناز فدایی حسین سلیمانی امیر گندمکار سید رامین غفاری

از آنجا که بناهای تاریخی جزء اولین نقاطی هستند که اکثر مسافران با آن برخورد دارند و بخش عمده تصویر روستا شکل می‌گیرد، لذا پرداختن به این مسئله امری اجتناب‌ناپذیر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش بافت ها با ارزش روستایی در توسعه گردشگری روستاهای دهستان سمام شهرستان املش أکثر

از آنجا که بناهای تاریخی جزء اولین نقاطی هستند که اکثر مسافران با آن برخورد دارند و بخش عمده تصویر روستا شکل می‌گیرد، لذا پرداختن به این مسئله امری اجتناب‌ناپذیر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش بافت ها با ارزش روستایی در توسعه گردشگری روستاهای دهستان سمام شهرستان املش در استان گیلان می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی و از نظر روش انجام دادن تحقیق توصیفی- تحلیلی است. . برای بررسی روایی پرسشنامه از نظر 5 نفر از متخصصین حوزه برنامه ریزی روستایی استفاده شد. برای بررسی پایایی نیز از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که مقدار آن 81/0 و در وضعیت مطلوبی است. در قسمت تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌ افزارهای spss22 و AMOS به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. نتایج نشان داد که به طور کلی بافت های با ارزش روستایی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 21/0 و میزان معناداری 004/0، شاخص اقتصادی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 33/0 و مقدار معناداری 001/0، شاخص اجتماعی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 34/0 و میزان معناداری 000/0 و شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 72/0 و میزان معنادای 000/0 تاثیر گذار بوده است. نتایج نشان داد که شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 72/0 و میزان معناداری 000/0، بیشترین تاثیر و شاخص اقتصادی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 33/0 و میزان معنادای 001/0 کمترین تاثیر را داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

79 - تحلیل اثرات سرمایه‌ اجتماعی بر حکمروایی مطلوب روستایی، مطالعه موردی: دهستان دراک، شهرستان شیراز
سهیلا محمدی منیژه احمدی عبدالحسن طرفی علیوی

یکی از الزامات تحقق توسعه پایدار روستایی فراهم کردن زمینه‌ای برای مشارکت روستائیان درسرنوشت خود است که این امر از طریق تقویت سرمایه اجتماعی در سایه‌ی حکمروایی مطلوب روستایی امکان‌پذیر است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر حکمروایی مطلوب روستاییِ 7 روستای د أکثر

یکی از الزامات تحقق توسعه پایدار روستایی فراهم کردن زمینه‌ای برای مشارکت روستائیان درسرنوشت خود است که این امر از طریق تقویت سرمایه اجتماعی در سایه‌ی حکمروایی مطلوب روستایی امکان‌پذیر است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر حکمروایی مطلوب روستاییِ 7 روستای دهستان دراک در بخش مرکزی شهرستان شیراز است. نوع تحقیق، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و میدانی، روش تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات به صورت توصیفی و استنباطی و مدل ویکور است. جامعه آماری تحقیق حاضر 3027 خانوار روستایی در دهستان دراک می‌باشد. با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه جهت تکمیل پرسش‌نامه، 341 خانوار در 7 روستا به دست آمد. پایایی پرسشنامه برای سرمایه اجتماعی 0.892 درصد و برای حکمروایی مطلوب روستایی 0.962 درصد به دست آمد که نشان‌دهنده مطلوبیت آنها می‌باشد و روایی صوری پرسش‌نامه توسط پانل متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که با اطمینان 99 درصد سرمایه اجتماعی و حکمروایی مطلوب روستایی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نشان می‌دهد که همبستگی قوی با مقدار 0.870 بین ابعاد سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و حکمروایی مطلوب روستایی به عنوان متغیر وابسته وجود دارد. همچنین نتایج مدل ویکور نشان داد که روستاهای کودیان و باجگاه با داشتن بیشترین مقدار Qi در رتبه‌های یک تا دو و آب پرده و حسین‌آباد با کمترین مقدار Qi در رتبه‌های ششم و هفتم قرار گرفته‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

80 - تحلیل موانع اقتصادی توسعه کارآفرینی گردشگری در مناطق روستایی با رویکرد ساختاری و نهادی (مطالعه موردی: دهستان زوارم، شهرستان شیروان)
سیده پروین حسینی حسین فراهانی

چکیده:امروزه دنیای اقتصاد، از اقتصاد مدیریت محور با مقیاس بزرگ به اقتصاد کارآفرین محور با مقیاس کوچک روی آورده است و کارآفرینی ـ به خصوص در کسب و کارهای کوچک و متوسط ـ به‌عنوان راهکاری برای سازاگاری با محیط متغیر پیرامون و نیروی محرکه اقتصاد شناخته شده است. به‌همین منظو أکثر

چکیده:امروزه دنیای اقتصاد، از اقتصاد مدیریت محور با مقیاس بزرگ به اقتصاد کارآفرین محور با مقیاس کوچک روی آورده است و کارآفرینی ـ به خصوص در کسب و کارهای کوچک و متوسط ـ به‌عنوان راهکاری برای سازاگاری با محیط متغیر پیرامون و نیروی محرکه اقتصاد شناخته شده است. به‌همین منظور این پژوهش با هدف تحلیل موانع اقتصادی توسعه کارآفرینی گردشگری نواحی روستایی انجام ‌شده که از لحاظ ماهیت و روش توصیفی ـ تحلیلی و با توجه به اهداف کاربردی می‌باشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل افراد ساکن در روستاهای دهستان زوارم می‌باشد. در جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی (مشاهده و تکمیل پرسشنامه) استفاده ‌شده است، پس از جمع‌آوری اطلاعات از راه پرسشنامه، داده‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین موانع اقتصادی با تغییر نهادی ساختاری با 235/0 درصد رابطه مستقیم وجود دارد، تا سطح 95 درصد معنادار می‌باشد، و موانع اقتصادی تأثیرگذار به حساب می‌آیند، این درحالی است که موانع اقتصادی (نارسایی تسهیلات اقتصادی، نارسایی نظام‌های حمایتی، شکاف عرضه و تقاضا، نارسایی هماهنگی و مشارکت اقتصادی، سیاست‌گذاری و قوانین) مهم‌ و تأثیرگذار به حساب می‌آیند، به‌گونه‌ای که شاخص نارسایی هماهنگی و مشارکت اقتصادی(388/0)، نارسایی نظام‌های حمایتی(281/0)، سیاست‌گذاری و قوانین(132/0) سه شاخصی هستند که از لحاظ تأثیرگذاری الویت‌های اول تا سوم را به خود اختصاص داده‌اند.با توجه به نتایج کسب شده، موانع اقتصادی به لحاظ اثرگذاری، تأثیرگذار و نامطلوب شناخته شده‌اند و باید در راستای توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی تغییرات عمده‌ای در ساختار و نهاد حوزه‌های مختلف اقتصادی، صورت گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

81 - بررسی آسیب‌های پیش روی توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی (مورد مطالعه: دهستان پسکوه، شهرستان سیب و سوران)
مهربی بی پسکوهی سیروس قنبری مهرشاد طولابی نژاد

جامعه روستایی کشورهای ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ و آسیب‌های مختلف، محدودیت‌ها ﻭ چالش‌های مختلفی روبرو هستند که برای توسعه روستایی و رفع این مشکلات و مسائل لازم است که ابتدا آسیب‌های پیش روی توسعه روستاها شناسایی شوند.هدف: هدف این پژوهش، بررسی آسیب‌های پیش روی توسعه اقتصادی و أکثر

جامعه روستایی کشورهای ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ و آسیب‌های مختلف، محدودیت‌ها ﻭ چالش‌های مختلفی روبرو هستند که برای توسعه روستایی و رفع این مشکلات و مسائل لازم است که ابتدا آسیب‌های پیش روی توسعه روستاها شناسایی شوند.هدف: هدف این پژوهش، بررسی آسیب‌های پیش روی توسعه اقتصادی و اجتماعی روستاهای مناطق مرزی در دهستان پسکوه، شهرستان سیب و سوران است.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر در زمره تحقیقات کاربردی است و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. داده‌های لازم با ابزار پرسشنامهء محقق‌ساخته بدست آمد. جامعهء آماری پژوهش، خانوار‌های ساکن در روستاهای دهستان پسکوه در شهرستان سیب و سوران بود که 338 خانوار با استفاده از فرمول کوکران مورد پرسشگری قرار گرفتند. تحلیل داده&lrm;ها با بهره‌گیری از آزمون رتبه‌ای هم‌انباشتگی نامحدود اکتشافی (روش جوهانسن) صورت گرفت. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، روستاهای مناطق مرزی در دهستان پسکوه، شهرستان سیب و سوران می‌باشد.یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که شاخص‌های درآمد و پس‌انداز، اشتغال، فقر، فعالیت‌های کشاورزی، مالکیت از مهم‌ترین آسیب‌های اقتصادی و شاخص‌های آموزش، رفاهی، بهداشت و درمان، تحصیلات، سلامت از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی پیش‌روی توسعه اقتصادی و اجتماعی روستاهای منطقه مورد مطالعه می‌باشند.نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که دهستان پسکوه در شهرستان سیب و سوران در استان سیستان و بلوچستان با توسعه نیافتگی روبرو می‌باششد. چرا روستاهای این منطقه با آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی زیادی روبرو بوده است. آین آسیب‌ها همواره به عنوان چالش‌های مانع از توسعه روستاهای این منطقه بوده‌اند که برای رفع آنها لازم است ضمن شناسایی آنها، این آسیب‌ها برطرف شوند تا زمینه توسعه روستاهای منطقه فراهم شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

82 - تحلیل جایگاه برنامه‌ریزی مشارکت پذیر مردمی در چشم‌انداز سازی توسعه روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان آبگرم شهرستان سرعین)
بهرام ایمانی جواد معدنی رضا طالبی

مقدمه: غفلت از تبیین تحولات روستایی و برآیند آن بر چشم‌انداز روستایی، روند توسعه‌پذیری روستایی را با مسائل و مشکلات جدی مواجه می نماید.هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر تحلیل جایگاه برنامه‌ریزی مشارکت پذیر مردمی در چشم‌انداز سازی توسعه روستایی بر مبنای قابلیت‌ها و ظرفیت‌های أکثر

مقدمه: غفلت از تبیین تحولات روستایی و برآیند آن بر چشم‌انداز روستایی، روند توسعه‌پذیری روستایی را با مسائل و مشکلات جدی مواجه می نماید.هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر تحلیل جایگاه برنامه‌ریزی مشارکت پذیر مردمی در چشم‌انداز سازی توسعه روستایی بر مبنای قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موجود توسعه آتی به‌ویژه از منظر مشارکت روستاییان و خواست آنان بر اساس وضعیت موجود در دهستان آبگرم شهرستان سرعین است.روش‌شناسی تحقیق: روش مطالعه در این پژوهش که بر پژوهش موردی استوار است، توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری آن نیز ساکنین دهستان آبگرم در شهرستان سرعین است و اطلاعات آن بر مبنای مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای به دست آمده است. پنج شاخص اصلی مسائل توسعه، آماده بودن بستر مشارکت، نقش مدیریت روستایی در توسعه روستایی، ظرفیت پذیری مشارکت روستاییان در مدیریت و توسعه روستایی و همچنین اندازسازی توسعه روستایی با گویه های مختلف، محوریت سنجش موضوع این پایان‌نامه از میان ساکنین 384 نفر از ساکنین دهستان و مدیریت مجموعه بر اساس مدل کوکران بوده است. استفاده از مدل تحلیلی SWOT و همچنین نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری متناسب با آن، زمینه‌های اصلی تحلیل این نوشتار است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل ساکنین دهستان آبگرم در شهرستان سرعین می‌باشد.یافته‌ها و بحث: نتایج این مطالعه در حوزه پژوهش میدانی نشان می‌دهد که سه چشم‌انداز دهستانی توریستی، پایدار، سالم، ایمن، زیبا و با آسایش، دهستانی با هویت و فرهنگی، مشارکت‌جو و جذاب برای گردشگران و در نهایت دهستانی کشاورزی و دامدار مدار به‌عنوان چشم‌اندازهای اصلی توسعه روستایی موردتوجه قرار گرفتند.نتایج: مطابق با نتایج تحقیق می‌توان گفت که مشارکت دادن روستاییان می‌تواند به عنوان فرآیندی است که از طریق آن تهیدستان و محرومان سازماندهی می شوند تا بتوانند از طریق این سازماندهی‌ به تلاش‌های توسعه‌ای مبادرت ورزند و اگر بتوان اقشار مختلف روستایی را در ایجاد عرصه و سازمان‌دهی مطلوب به خوبی راهنمایی و هدایت کرد، این عرصه و سازمان-ها برای روستاییان به ابزاری برای بیان خواسته‌هایشان بدل می‌گردد که از این طریق می‌توانند به خواسته‌های منطقی خود دست پیدا کنند که در نهایت بهبود و ارتقای سطح مشارکت روستاییان؛ بهبود وضعیت اقتصادی و درآمدی و توسعه و پایداری روستایی ایجاد می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

83 - تحلیل فضایی کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: دهستان بلوران، استان لرستان)
مجتبی قدیری معصوم هادی قراگزلو سجاد احمدی اکبر لرستانی

کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی و بعنوان جانشینی برای رفاه مادی، در مقابل رویکرد صرف اقتصادی به توسعه شکل گرفته است. کیفیت زندگی اغلب با استفاده از شاخص ه ای عینی یا شاخص های ذهنی و به ندرت با استفاده از هر دو نوع شاخص ه ا اندازه گیری می شود. بر این اساس در مقاله حاضر تلاش أکثر

کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی و بعنوان جانشینی برای رفاه مادی، در مقابل رویکرد صرف اقتصادی به توسعه شکل گرفته است. کیفیت زندگی اغلب با استفاده از شاخص ه ای عینی یا شاخص های ذهنی و به ندرت با استفاده از هر دو نوع شاخص ه ا اندازه گیری می شود. بر این اساس در مقاله حاضر تلاش شده با استفاده از ترکیبی از شاخص های عینی و ذهنی، سطوح کیفیت زندگی در 10 سکونتگاه روستایی دهستان بلوران تعیین شود و ارتباط آن با میزان جمعیت روستاها مشخص گردد. تحقیق حاضر بر مبنای روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس هدف از نوع مطالعات کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل روستاهای دارای بیش از بیست خانوار دهستان بلوران در استان لرستان می باشد. تعداد نمونه ها با بهر ه گیری از فرمول کوکران، تعداد 140 خانوار به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. شاخص ها و گویه های مورد بررسی با توجه به سؤالات، اهداف تحقیق و مطالعات مشابهی که در ایران صورت گرفته است در چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داد ه های بدست آمده از پرسش نامه به وسیله نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمونTو تحلیل واریانس صورت گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از نامناسب بودن وضعیت شاخص های کیفیت زندگی در روستاهای دهستان بلوران دارد. همچنین بین میزان جمعیت و کیفیت زندگی رابطه مستقیم معنادار آماری در سطح آلفا 0/50 دارد، به طوری که با افزایش جمعیت، شاخص کیفیت زندگی نیز افزایش می یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

84 - تحلیل شکاف در فرآیند توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان گوگ تپه،شهرستان بیله سوار)
مجتبی قدیری معصوم عطا غفاری گیلانده محتشم احدی

امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان پارادایم غالب توسعه، رویکردی است که در کانون توجه محافل علمی قرار گرفته است. طیف بالای همایش ها و آثاری که در رابطه با توسعه پایدار شکل گرفته اند گویای فراگیری این مفهوم در عرصه بین المللی است. در همین راستا لازم است که مدیریت و برنام أکثر

امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان پارادایم غالب توسعه، رویکردی است که در کانون توجه محافل علمی قرار گرفته است. طیف بالای همایش ها و آثاری که در رابطه با توسعه پایدار شکل گرفته اند گویای فراگیری این مفهوم در عرصه بین المللی است. در همین راستا لازم است که مدیریت و برنامه ریزی روستایی در این مسیر کانالیزه شده و تمهیدات لازم در رفع موانع موجود اندیشیده شود. انتخاب شاخص های متناسب با شرایط محلی و ایجاد چهارچوبی برای طرح معرف های پایداری، پیش نیاز تبیین سطح پایداری در فرآیند توسعه روستایی و تحلیل شکاف نسبت به وضعیت پایدارتر، محسوب می شود. در کار تحقیقی حاضر، طرح وضعیت شاخص ها و معرف های توسعه پایدار در رابطه با هر روستای واقع در دهستان مورد مطالعه، در چهارچوب یک ماتریس ساختاری صورت گرفته و از طریق گردآوری اطلاعات ثانویه و همچنین تولید اطلاعات از طریق استفاده از پرسش نامه، اطلاعات مورد نیاز در ماتریس، تهیه و جای گذاری شده است. در ادامه با استفاده از روش موریس، به سطح بندی میزان پایداری روستاها و تعیین شکاف موجود در فرا راه دستیابی به وضعیت پایدارتر پرداخته شده است. نتیجه حاصل از تحلیل از یک سو گویای وضعیت چالش برانگیز پایداری و از سوی دیگر نشانگر وجود تفاوت های بارز در میان روستاهای دهستان به لحاظ سطح پایداری است. همچنین تحلیل میزان همبستگی میان سطح پایداری در روستاهای دهستان و فاصله آنها از مراکز اداری - اقتصادی درجه ضعیفی از همبستگی معکوس را نشان می دهد. این امر می تواند نشانگر آن باشد که با بهبود وضعیت ارتباطی در سطح دهستان، عاملیت تأثیر نزدیکی به مراکز اداری اقتصادی در بالا رفتن درجه پایداری یک روستا نسبت به روستاهای دیگر، کمرنگ شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

85 - شناخت پتانسیل‌های اکوتوریستی آسایش زیست اقلیمی (بیوکلیماتیک) دهستان چوبرشفت با استفاده از شاخص بیکر و دمای مؤثر
عباس ناصر ثانی سالار امیدی چناری

شناخت توان آسایش زیست اقلیمی یا بیوکلیماتیک در مناطق مختلف جغرافیایی، می تواند به برنامه ریزی اکوتوریستی جاذبه های طبیعی کمک نماید تا مناطق جاذب محیطی در برابر آلودگی زیست محیطی ناشی از هجوم و تجاوز انسانی مصون و برای استفاده گذران اوقات فراغت و... حفظ شود. دهستان چوبر أکثر

شناخت توان آسایش زیست اقلیمی یا بیوکلیماتیک در مناطق مختلف جغرافیایی، می تواند به برنامه ریزی اکوتوریستی جاذبه های طبیعی کمک نماید تا مناطق جاذب محیطی در برابر آلودگی زیست محیطی ناشی از هجوم و تجاوز انسانی مصون و برای استفاده گذران اوقات فراغت و... حفظ شود. دهستان چوبر یکی از دهستان های شهرستان شفت می باشد که در جذب گردشگر و افزایش در آمد اقتصادی مردم محلی دارای اهمیت و توان بالایی است. هدف این تحقیق، شناخت توان آسایش زیست اقلیمی، ‌جهت استفاده از طبیعت در طول ماه های سال است که با هدف افزایش جذب گردشگر انجام شده است. در این تحقیق از روش بیکر و نیز روش دمای مؤثر در یک دوره آماری 15 ساله (1386-1371) برای شناخت ماه های آسایش زیست اقلیمی در طول ماه های سال(هم روز و هم شب) انجام شده است. نتیجه تحقیق نشان داد که در نواحی مرتفع این دهستان با شاخص بیکر در روز: ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، شهریور، مهر و آبان و در شب: ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور در محدوده آسایش زیست اقلیمی قرار دارند. با شاخص دمای مؤثر، در روز: ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور دارای آسایش می باشند. اما در نواحی پست کم ارتفاع این دهستان، با شاخص بیکر در روز: ماه های فروردین، اردیبهشت، آبان و آذر و در شب : ماه های اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور و مهر ماه دارای شرایط آسایشی می باشند. همچنین با شاخص دمای مؤثر در روز: ماه های اردیبهشت و آبان و در شب: ماه های تیر، مرداد و شهریور در محدوده مطلوب زیست اقلیمی قرار دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

86 - سنجش و تحلیل کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان مهبان، شهرستان نیک شهر)
فرامرز پریمانی مهدی جعفری عثمان بلوچی

نواحی روستایی درکشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته به ویژه در مناطق جغرافیایی خشک و دارای محدودیت طبیعی با چالش های عدیده ای در زمینه های منابع تولیدی و کسب درآمد، دستیابی به فرصت های مناسب شغلی، مسکن پایدار، برخورداری از بسیاری از امکانات اساسی و تسهیلات رفاهی أکثر

نواحی روستایی درکشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته به ویژه در مناطق جغرافیایی خشک و دارای محدودیت طبیعی با چالش های عدیده ای در زمینه های منابع تولیدی و کسب درآمد، دستیابی به فرصت های مناسب شغلی، مسکن پایدار، برخورداری از بسیاری از امکانات اساسی و تسهیلات رفاهی و همچنین خدمات تفریحی و فراغتی مواجه هستند و از آنجایی که امروزه هدف نهایی برنامه ریزی ها و انواع توسعه، بهبود کیفیت زندگی است، مطالعه و سنجش آن در کلیه اجتماعات انسانی خصوصاً در سکونتگاه های روستایی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و جزو ضرورت های اساسی در فرآیند توسعه پایدار روستایی به حساب می آید. هدف اصلی این تحقیق سنجش کیفیت زندگی(عینی) روستاییان در ابعاد اقتصادی و اجتماعی در دهستان مهبان، شهرستان نیک شهر واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر تکمیل پرسش نامه بوده و برای تحلیل داده ها از نرم افزارSPSSاستفاده شده است. داده های تحقیق از 273 نفر سرپرست خانوار نمونه در روستاهای بالای 20 خانوار بدست آمده است. نتایج بدست آمده نشان می دهند،کیفیت زندگی روستاییان مهبان در ابعاد اقتصادی و اجتماعی از حد متوسط پایین تر است. منابع و امکانات اقتصادی(مالکیت زمین کشاورزی، مالکیت دام، خدمات بیمه کشاورزی و دام، میزان تولیدات کشاورزی، دامی و صنایع دستی)بیشترین تأثیر(1/076) و امکانات و خدمات اساسی(آب شرب لوله کشی،راه دسترسی،مسکن)، کمترین تأثیر(0/538) را بر کیفیت زندگی دارند. همچنین میزان جمعیت روستایی عاملی بسیار تأثیرگذار(1/751)برسطح کیفیت زندگی درمحدوده موردمطالعه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

87 - نقش مدیریت محلی در توانمندسازی زنان روستایی(مطالعه موردی: دهستان استرآباد جنوبی شهرستان گرگان)
علی اکبر نجفی کانی زینب وصال

مدیریت محلی مفهومی نسبتاً جدیدی است که از ارکان اصلی حل مسائل و مشکلات روستایی به شمار می آید و کاربرد آن در حوزه ی مسائل روستایی روز به روز در حال افزایش می باشد. امروزه یکی از راهبردهای مؤثر در توسعه همه جانبه و پایدار نواحی روستایی، نقش مدیران محلی درجریان توسعه أکثر

مدیریت محلی مفهومی نسبتاً جدیدی است که از ارکان اصلی حل مسائل و مشکلات روستایی به شمار می آید و کاربرد آن در حوزه ی مسائل روستایی روز به روز در حال افزایش می باشد. امروزه یکی از راهبردهای مؤثر در توسعه همه جانبه و پایدار نواحی روستایی، نقش مدیران محلی درجریان توسعه روستایی است، به طوریکه با سیاست گذاری و اجرای صحیح مدیریت و برنامه های توسعه روستایی در قالب هدایت آن ها برای استفاده از توانمندی ها، قابلیت ها و مشارکت مردمان محلی راه رسیدن به توسعه پایدار روستایی را هموار می گردد. با توجه با اینکه زنان روستایی نقش کلیدی در امور مختلف بویژه تولیدات کشاورزی، صنایع روستایی و... دارند، در جریان توسعه روستایی حائز اهمیت هستند، و توانمندسازی آنان در کانون مفاهیم جدید توسعه و تقویت راهبردهای فقر زدایی در مناطق روستایی شناخته شده است. در این راستا، مقاله حاضر سعی دارد به بررسی نقش مدیران محلی (شورای اسلامی و دهیار) در توانمند سازی زنان روستایی در دهستان استرآباد جنوبی واقع در شهرستان گرگان بپردازد. روش پژوهش حاضر بصورت توصیفی- تحلیلی است و تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران 200 نفر بدست آمده است. سپس بعد از طراحی پرسش نامه ایی زنان روستایی دهستان استرآباد جنوبی بصورت تصادفی ساده/سیستمایتک مورد سنجش و آزمون قرار گرفتند. برای سنجش داده ها از آزمون های تحلیل همبستگی (اسپیرمن، کندال، کرامر) و مک نمار در محیط نرم افزار SPSS استفاده شده است و یافته های تحقیق حاکی از آن است که مدیران محلی با عملکردهای خود تأثیر قابل توجهی در زمینه های مختلف اعم از ایجاد فرصت های شغلی مناسب، افزایش درآمد، تقویت تعاونی ها و تشکل های زنان و همچنین توجه به مهارت های زنان روستایی در دهستان استرآباد جنوبی داشته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

88 - نقش و اثرات توسعه گردشگری خانه های دوم بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: دهستان میر شمس الدین شهرستان تنکابن)
ناصر علیقلی‌زاده فیروزجایی

در این پژوهش پیامدهای مطلوب و نامطلوب اجتماعی و فرهنگی ناشی از توسعه گردشگری خانه های دوم در نواحی روستایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ناحیه مورد مطالعه روستاهای دهستان میر شمس الدین از بخش مرکزی شهرستان تنکابن در استان مازندران می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف کا أکثر

در این پژوهش پیامدهای مطلوب و نامطلوب اجتماعی و فرهنگی ناشی از توسعه گردشگری خانه های دوم در نواحی روستایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ناحیه مورد مطالعه روستاهای دهستان میر شمس الدین از بخش مرکزی شهرستان تنکابن در استان مازندران می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی مبتنی بر پیمایش می باشد داده های تحقیق به لحاظ ماهیت ذهنی و عینی بوده و از طریق پرسش نامه و مصاحبه و مشاهدات میدانی جمع آوری و از طریق روش های آماری نظیر آزمون تی تک متغیره و همبستگی تجزیه و تحلیل شده است در این خصوص نتایج بررسی از اثرات و پیامدهای مثبت و منفی اجتماعی و فرهنگی توسعه گردشگری خانه های دوم نشان می‌دهد که توسعه گردشگری خانه های دوم سبب اثرات و پیامدهای مثبت و مطلوب نظیر افزایش سطح آگاهی و بهبود امکانات و خدمات زیربنایی در حد زیاد شده است همچنین با توجه به توسعه بی رویه، انبوه و برنامه ریزی نشده توسعه خانه های دوم، سنخیت کم ویژگی های اجتماعی و فرهنگی جامعه میزبان با صاحبان خانه های دوم و مدیریت ناکارامد سبب بروز پیامدهای منفی نظیر؛افزایش میزان ازدحام و شلوغی در روستا، میزان افزایش ناهنجاری ها در نواحی روستایی، میزان گسترش شیوه زندگی شهرنشینان در بین خانوارهای روستایی این منطقه و میزان افزایش جرم و جنایت و فعالیت های غیرقانونی، میزان افزایش تضاد و تعارض بین صاحبان خانه های دوم با جامعه میزبان، میزان تغییر در نظام ارزشی و الگوهای رفتاری در نتیجه تقلید از گردشگران خانه های دوم، افزایش مشکلات جوانان در خرید زمین و مسکن، افزایش درگیری و نزاع بر سر مالکیت زمین، مشکلات در استفاده از امکانات و خدمات برای ساکنین در فصل گردشگری و کاهش دسترسی به جاذبه های گردشگری و امکانات و فضاهای تفریحی شده است شدت پیامدهای منفی فوق براساس درک و نگرش ساکنین براساس طیف لیکرت در حد زیاد تا خیلی زیاد در نوسان و براساس آزمون t تک متغیره معنادار نیز بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

89 - سنجش سطوح توسعه روستایی دهستان‌های شهرستان روانسر به روش TOPSIS*
رحمت اله بهرامی

تمرکز شدید و نابرابری در توزیع امکانات و خدمات روستایی که معلول سیاست های تمرکز گرایی و رشد قطبی طی دهه های گذشته، موجب گردیده، مراکز روستایی شهرستان روانسر متناسب با امکانات و توان های محیطی، توسعه نیابند. بی شک روند توسعه آن ها با مشکلاتی اساسی روبروست. بنا به ضرورت أکثر

تمرکز شدید و نابرابری در توزیع امکانات و خدمات روستایی که معلول سیاست های تمرکز گرایی و رشد قطبی طی دهه های گذشته، موجب گردیده، مراکز روستایی شهرستان روانسر متناسب با امکانات و توان های محیطی، توسعه نیابند. بی شک روند توسعه آن ها با مشکلاتی اساسی روبروست. بنا به ضرورت چنین شرایطی، نواحی روستایی شهرستان روانسر نیاز به مطالعات عمیق و جدی در زمینه شاخص های توسعه دارد. تا جایگاه روستاها در زمینه برخورداری از امکانات و خدمات روشن و کمبودها و نارسائی های خدماتی آن ها مشخص گردد. در این راستا هدف کلی مقاله بررسی تعیین میزان توسعه یافتگی دهستان های شهرستان روانسر است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و موردی است. دراین تحقیق از 24 شاخص کمی و کیفی، بعد از وزن دهی به آن ها با استفاده از روش آنتروپی شانون6 دهستان شهرستان روانسر را با روشTOPSISخطی، درجه توسعه یافتگی آن ها مشخص گردیده است. نتایج کاربردی این پژوهش می تواند راهبردهایی زمینه شیوه تصمیم گیری، سیاست گذاری و برنامه ریزی های ناحیه ای دراختیار مسئولین اجرایی استان و شهرستان قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد فقدان خدمات و توزیع نابرابر آن، نه تنها نابرابری ها را شدت بخشیده بلکه روند مهاجرت ها را گسترش داده است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد، 7 آبادی معادل4.9 درصد به عنوان روستاهای برخوردار، 26.8 درصد از کل آبادی ها نیمه برخوردار و 68 درصد از آبادی ها غیر برخوردار می باشند. به منظور توانمند سازی مراکز دهستان های تابعه شهرستان روانسر، اولویت اول در برنامه ریزی ها در بخش تأمین نیازهای زیستی مانند:آبسالم،مسکن مناسبات،توانمند سازی بخش کشاورزی می تواندسطح درآمد روستایی ان را بالا برده و از روند مهاجرتی تا حد قابل توجهی کاهش دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

90 - اثرات اقتصادی و اجتماعی پرداخت نقدی یارانه بر جامعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان آزادلو شهرستان گرمی
حمید جلالیان اصغر پاشازاده

از جمله اهداف برنامه ریزی توسعه اقتصادی- اجتماعی کشور تحقق عدالت اجتماعی است. به منظور تحقق این هدف، از سال 1388 هدفمند کردن یارانه &lrm;ها مورد توجه دولت قرار گرفته که مهمترین بخش این برنامه پرداخت نقدی یارانه هاست. پرداخت نقدی یارانه از جمله راه های انتقال درآمد اس أکثر

از جمله اهداف برنامه ریزی توسعه اقتصادی- اجتماعی کشور تحقق عدالت اجتماعی است. به منظور تحقق این هدف، از سال 1388 هدفمند کردن یارانه &lrm;ها مورد توجه دولت قرار گرفته که مهمترین بخش این برنامه پرداخت نقدی یارانه هاست. پرداخت نقدی یارانه از جمله راه های انتقال درآمد است که به طور عمده به منظور حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توزیع درآمد صورت می گیرد. بر همین اساس، این تحقیق با هدف بررسی اثرات پرداخت نقدی یارانه بر زندگی خانوارهای روستایی (به عنوان بخش عمده ای از گروه های کم درآمد جامعه)، صورت گرفته است. تحقیق حاضر از نظر روش، توصیفی- تحلیلی می &lrm;باشد. جامعه آماری تحقیق، سرپرستان خانوارهای روستاهای دهستان آزادلو با 919 خانوار است که از بین آن ها تعداد 270 خانوار (بر اساس فرمول کوکران) به عنوان جامعه نمونه تحقیق انتخاب شده &lrm;اند. جهت پایایی پرسشنامه &lrm;ها از آزمون آلفای کورنباخ استفاده شده که ضریب آلفای 0/73 به دست آمده است که نشان از سطح بالای اصمینان ابزار تحقیق می باشد. برای تحلیل داده &lrm;ها نیز از آزمون های کای اسکوئر، کرامر v ، کندال w ، فریدمن، مک نمار، ویلکاکسونw ، من ویتنی u ، t تک نمونه &lrm;ای، کولموگروف- اسمیرنوف، کروسکال- والیس، همبستگی پیرسون، رگرسون، آنالیز واریانس و همچنین جداول توافقی دو طرفه و سه طرفه (آنالیز لگاریتم خطی) در نرم افزار SPSSاستفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که پرداخت نقدی یارانه در جامعه روستایی تحقیق حاضر موجب افزایش تمایل به گسترش بعد خانوار در جهت دریافت مبلغ بیشتر، افزایش رضایت از پرداخت نقدی یارانه، افزایش پس انداز، افزایش اعتماد به نفس، تغییر در الگوی مصرف از کالاهای اساسی به غیر اساسی، مدیریت مصرف، کاهش تمایل به کار، افزایش سطح توقع خانواده، افزایش قدرت خرید و قدرت انتخاب شده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

91 - بررسی و سنجش میزان مشارکت مردم و نقش آن در توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان سلطانعلی شهرستان گنبدکاووس)
علی اکبر نجفی کانی محمد میرزا علی

مشارکت و فرهنگ یاریگری ریشه در تاریخ دیرینه ملّت ایران دارد و جزیی از فرهنگ سنتّی در ادبیات توسعه به شمار می رود. این مفهوم از دهه 1940 مورد توجه تمام کشورها قرار گرفت و در دهه 1970 میلادی با طرح مفاهیمی چون توسعه اقتصادی، اجتماعی و توسعه پایدار اهمیت بیشتری در محافل عل أکثر

مشارکت و فرهنگ یاریگری ریشه در تاریخ دیرینه ملّت ایران دارد و جزیی از فرهنگ سنتّی در ادبیات توسعه به شمار می رود. این مفهوم از دهه 1940 مورد توجه تمام کشورها قرار گرفت و در دهه 1970 میلادی با طرح مفاهیمی چون توسعه اقتصادی، اجتماعی و توسعه پایدار اهمیت بیشتری در محافل علمی و اجرایی یافت و اکنون از آن به عنوان حلقه گمشده فرآیند توسعه یاد می کنند. بر این اساس تحقیق حاضر با توجه به اهمیت موضوع مطروحه، سعی دارد تا روستاهای دهستان سلطانعلی از شهرستان گنبدکاووس را به صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار دهد. این تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی و میدانی بوده و برای سنجش مؤلفه های تحقیق از آزمون های کای اسکوئر، تحلیل های همبستگی، تحلیل واریانس، رگرسیون لوجستیک و کروسکال والیس استفاده گردید و نتایج حاصله، حاکی از آن است که بین سطح و جایگاه اقتصادی و اجتماعی مردم با میزان مشارکت آنان در راستای توسعه روستایی، در سطح بسیار بالا و قابل قبولی رابطه معناداری وجود داشته و علاوه بر آن میزان مشارکت مردم، نقش کلیدی در توسعه نواحی روستایی ناحیه مورد مطالعه ایفا می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

92 - بررسی روابط متقابل شهر و روستا (نمونه موردی: روستاهای دهستان عشق آباد با شهر نیشابور)
کتایون علیزاده محمد حسن هجرتی محمد احمد آبادی

در این مقاله به بررسی روابط متقابل بین شهر نیشابور و دهستان عشق آباد پرداخته شده است . فضایی که از نظر طبیعی دارای ویژگی ها و محدودیت های خاص خود است. روش تحقیق بکار گرفته شده در این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد و جمع آوری اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای و أکثر

در این مقاله به بررسی روابط متقابل بین شهر نیشابور و دهستان عشق آباد پرداخته شده است . فضایی که از نظر طبیعی دارای ویژگی ها و محدودیت های خاص خود است. روش تحقیق بکار گرفته شده در این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد و جمع آوری اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای و میدانی (به کمک پرسش نامه) انجام گرفته است. تعیین حجم نمونه با استفاده ازروش کوکران انجام گرفت و 300 پرسش نامه در میان 5 روستای نمونه در دهستان عشق آباد تکمیل گردید و بدین وسیله فرضیه های ارایه شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل با نقطه نظرات مدل ارتباطات مکانی جغرافیدان معروف، ادوارد اولمن (Edward Ullman‌) بیشترین تطابق را نشان می دهد،‌ بنابراین در این تحقیق نتایج با این مدل مقایسه شده است. یافته های بدست آمده تأییدی بر روابط جهانی مرکز - پیرامون در مقیاس ناحیه ای است و نشان می دهد که پیرامون (دهستان عشق آباد) از جوانب مختلف تحت سیطره و تسلط مرکز (شهر نیشابور) قرار گرفته است. کیفیت و شدت رابطه به گونه ای است که تسلط شهر نیشابور به دلایل مختلف از جمله: عدم وجود امکانات کافی در مرکز دهستان، نزدیکی فاصله، اختلاف فاحش سطح خدمات در دو مرکز جمعیتی مورد مطالعه و .... بر دهستان عشق آباد سایه افکنده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

93 - پیامدهای اقتصادی خشکسالی های دوره 85-1375 بر نواحی روستایی دهستان شاندیز شهرستان مشهد
هادی قنبرزاده ابوالفضل بهنیافر

به طور کلی خشکسالی سال های 85-1375 اثرات اقتصادی و اجتماعی نسبتاً وسیعی در نواحی روستایی به ویژه به دلیل کمبود منابع آب ، کاهش سطح زیرکشت ، کاهش راندمان محصول و تلفات دامی داشته است .دهستان شاندیز با وسعت 337.85 کیلومترمربع به عنوان منطقه نمونه گردشگری در پایکوه های بین أکثر

به طور کلی خشکسالی سال های 85-1375 اثرات اقتصادی و اجتماعی نسبتاً وسیعی در نواحی روستایی به ویژه به دلیل کمبود منابع آب ، کاهش سطح زیرکشت ، کاهش راندمان محصول و تلفات دامی داشته است .دهستان شاندیز با وسعت 337.85 کیلومترمربع به عنوان منطقه نمونه گردشگری در پایکوه های بینالود یکی از مراکز عمده فعالیت های باغداری ، زراعی و تولید مواد لبنی در حومه کلان شهر مشهد محسوب می شود . در سالهای اخیر خشکسالی در منطقه مورد مطالعه خسارات زیادی به بار آورده است . بروز خشکسالی در طی سال های 85-1375 که از طریق پایش خشکسالی در این محدوده به اثبات رسیده است ، بیش از 50% چشمه ها خشک شده و با کاهش منابع آب سطحی و زیرزمینی خسارات زیادی به بخش باغداری ، زراعت و دامداری وارد آورده است . با بررسی های به عمل آمده از منطقه مشخص گردید که در برخی از سالها خشکسالی های شدید تا متوسط به ویژه در آبادی های پایین دست دهستان پیامدهای اقتصادی جبران ناپذیری را به دنبال داشته است . به طوری که 64.9 درصد سطح زیر کشت باغات طی دهه خشکسالی نسبت به سال 1375 کاهش یافته است وسه روستای غسالخانه ، قرقی و معاون طی این دوره خالی از سکنه گردیدند . تغییرات سطح زیرکشت آبی طی دوره خشکسالی در روستاهای نمونه 3/624- هکتار بوده است . اراضی روستاهای پایین دست دهستان شاندیز که قبل از دهه خشکسالی تحت کشت محصولات سیر و پیاز بوده اند ، در اواخر دهه خشکسالی کاملاً لم یزرع شده و کشاورزان به سوی فعالیت های مبل سازی و غیر کشاورزی روی آورده اند . در این پژوهش با استفاده از چهار شاخص اقتصادی ، آثار و پیامدهای اقتصادی خشکسالی منطقه بررسی گردید . اهداف کلی مقاله حاضر عبارتند از ، آشکارسازی پایش خشکسالی طی دوره 85 – 1375 درمنطقه مورد مطالعه و آثار وپیامدهای اقتصادی خشکسالی ها بر نواحی روستایی دهستان شاندیز . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

94 - ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان باراندوز چای شمالی، استان آذربایجان غربی)
وحید قلی زاده سمیره صی محمدی حسین مهدیزاده

اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ با هدف ارزیابی ﮐﯿﻔﯿـﺖ زﻧـﺪﮔﯽ روستاهای دهستان باراندوز چای شمالی استان آذربایجان غربی از ﻃﺮﯾﻖ بررسی اﺑﻌﺎد و شاخص ﻫﺎی ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ انجام گرفته است. جامعه ی مورد مطالعه ی این پژوهش را 12 روستای بالای 30 خانوار دهستان باراندوز چای شمالی تشکیل دادند. با استفاده از ف أکثر

اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ با هدف ارزیابی ﮐﯿﻔﯿـﺖ زﻧـﺪﮔﯽ روستاهای دهستان باراندوز چای شمالی استان آذربایجان غربی از ﻃﺮﯾﻖ بررسی اﺑﻌﺎد و شاخص ﻫﺎی ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ انجام گرفته است. جامعه ی مورد مطالعه ی این پژوهش را 12 روستای بالای 30 خانوار دهستان باراندوز چای شمالی تشکیل دادند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 180 نفر برآورد شد که نمونه های مورد نظر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که روستاهای دهستان باراندوز چای شمالی در مجموع از لحاظ ابعاد کیفیت زندگی در چهار طبقه قرار می گیرند که در طبقه اول روستاهای قرالر کوه و شمس حاجیان با بالاترین سطح کیفیت زندگی قرار گرفته اند و در طبقه دوم؛ روستاهای قره آغاچ، قورت لو، برهانلو، دیزج تکیه و سارالان قرار دارند. همچنین در طبقه سوم روستای قطلو جای گرفته است و روستاهای ساریبگلوی معین، گوگ تپه، فقیه بگلو و بندایی با پایین ترین سطح کیفیت زندگی در طبقه چهارم جای گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

95 - عوامل موثربر توزیع فضایی سکونتگاه های روستایی - مطالعه موردی :دهستان ماهنشان(شهرستان ماهنشان –استان زنجان)
محمد جعفری محمد سلمانی مقدم

به طور کلی بنیان های جغرافیایی به دودسته بنیان های طبیعی وانسانی تقسیم می شوند.مطالعات انجام گرفته نشان می دهدکه ساختار نظام استقرار ضمن تاثیر پذیری از بنیان های انسانی درارتباط با بنیان های طبیعی شکل گرفته اند . مسأله سکونتگاه های روستایی بخشی ازمسائل گسترده تری است که أکثر

به طور کلی بنیان های جغرافیایی به دودسته بنیان های طبیعی وانسانی تقسیم می شوند.مطالعات انجام گرفته نشان می دهدکه ساختار نظام استقرار ضمن تاثیر پذیری از بنیان های انسانی درارتباط با بنیان های طبیعی شکل گرفته اند . مسأله سکونتگاه های روستایی بخشی ازمسائل گسترده تری است که درسطح ملی ومنطقه ای نمود پیدا می کند ولازم است درتمامی ابعاد ان پژوهش صورت گیرد.به تبع این ضرورت ، این پژوهش برآن است تا به مطالعه،شناخت وتحلیل عوامل موثر براستقرار وپراکندگی فضایی سکونتگاه های روستایی درسطح دهستان ماهنشان بپردازد.این پژوهش ازنوع مطالعات پیمایشی - تحلیلی است وجهت جمع اوری اطلاعات آن از روشهای اسنادی- میدانی استفاده شده است. درانجام این مطالعه، ضمن استفاده ازنرم افزار سیتسم اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) جهت تجزیه وتحلیل ،جمع بندی داده هاوتلفیق وترکیب لایه های اطلاعاتی ،ازروش های کمی آماری نظیر ضریب همبستگی کندال،پیرسون واسپیرمن استفاده شده است . نتیجه کلی این که،توزیع فضایی سکونتگاه های روستایی دهستان ماهنشان بیشتر تحت تاثیر عوامل طبیعی(توپوگرافی،شیب،اقلیم،هیدرلوژی)وهمچنین عوامل انسانی نظیر زیر ساخت ها(شبکه ارتباطی) بوده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

96 - تأثیر اشتغال زنان روستایی در تصمیم گیری های اقتصادی خانوار «مطالعه موردی دهستان زرین دشت شهرستان دره شهر استان ایلام»
شهره تاج روحبخش هاشمی

زنان در جوامع روستایی ایران در تولید و به ویژه تولید اقتصادی و اجتماعی نقش کلیدی ایفا می کنند، از همین رو سهم انکارناپذیری در اقتصاد کشاورزی دارند، امااز یک سو موانع اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و از سوی دیگر باورهای اجتماعی مانع گسترش نقش اشتغال زنان روستایی در تصم أکثر

زنان در جوامع روستایی ایران در تولید و به ویژه تولید اقتصادی و اجتماعی نقش کلیدی ایفا می کنند، از همین رو سهم انکارناپذیری در اقتصاد کشاورزی دارند، امااز یک سو موانع اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و از سوی دیگر باورهای اجتماعی مانع گسترش نقش اشتغال زنان روستایی در تصمیم گیری های اقتصاد خانوار روستایی می گردد. تحقیق حاضر در دهستان زرین دشت در غرب شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام در مسیر جاده دره شهر به ایلام انجام شده است. جایگاه این تحقیق که مبتنی بر نقش زنان در اقتصاد خانوارهای روستایی و اثراتی که توجه به این سهم و نقش می تواند در شکوفایی اقتصادی روستاهای دهستان زرین دشت و جایگاه زنان، به ویژه زنان شاغل بر جای بگذارد به عنوان مهم ترین ضرورت های این تحقیق می باشد. روش تحقیق در بررسی حاضر از نوع تجربی(experimental) می باشد که در آن دو گروه زنان شاغل(گروه آزمایشی) و زنان غیر شاغل(گروه کنترل و شاهد) و در یک محدوده زمانی مورد بررسی قرار گرفته شده است تا تاثیر اشتغال در مشارکت زنان و قدرت تصمیم گیری های آنان در مسائل اقتصادی خانوار مشخص گردد. سپس نتایج بر اساس آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر اشتغال زنان روستایی در تصمیم گیری های اقتصاد خانوار روستایی و هدف جزئی آن، بررسی رابطه اشتغال زنان با قدرت تصمیم گیری آنان در نحوه سرمایه گذاری های خانوار.در این تحقیق 88 خانوار مورد آزمون قرار گرفتند(زنان شاغل و غیرشاغل) که نزدیک به 25 درصد زنان شاغل و مابقی غیرشاغل بودند. نتایج بررسی پرسشنامه ها نشان می دهد که بین اشتغال زنان و قدرت تصمیم گیری آن ها در در زمینه نحوه سرمایه گذاری های خانوار رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج مقایسه بررسی فرضیه ها بین زنان شاغل و غیرشاغل نشان می دهد که بین اشتغال زنان و قدرت تصمیم گیری آن ها در مورد نحوه سرمایه گذاری در خانوار بین زنان شاغل و غیر شاغل تفاوتی وجود ندارد. براساس نتایج به دست آمده در این تحقیق، شناخت توان های اقتصادی زنان روستایی و تلاش برای افزایش میزان مشارکت اقتصادی آنان در درآمد خانوار از طریق پروژه ها و ارتقاء کمی و کیفی سطح زندگی از طریق یک برنامه اصولی - آموزشی از مهم ترین پیشنهادهای اصلی این تحقیق می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

97 - نقش گردشگری در تغییرات کالبدی روستاها مطالعه موردی:دهستان برغان
عفت خشنود شهره تاج

امروزه گردشگری یکی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی در سراسر جهان بشمار می آید. .بدون شک رفت وآمدهای مکرر گردشگران می تواند آثار کالبدی متعددی از خودبه جای گذارد.هدف این پژوهش بررسی تغییرات کالبدی متاَثر ازنقش گردشگری روستایی دهستان برغان از بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ استان أکثر

امروزه گردشگری یکی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی در سراسر جهان بشمار می آید. .بدون شک رفت وآمدهای مکرر گردشگران می تواند آثار کالبدی متعددی از خودبه جای گذارد.هدف این پژوهش بررسی تغییرات کالبدی متاَثر ازنقش گردشگری روستایی دهستان برغان از بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ استان البرز.می باشد. دررابطه باسابقه پژوهشی درزمینه تغییرات روستاهامی توان به کارهای تحقیقاتی افرادی ازقبیل مهدی نقیبیان درشاندیز مشهد ،لیلا حسنی حاصل دررودبارقصران،سولماز کلانترزاده درسرعین اردبیل و..که به نقش گردشگری درتغییرات مورد نظر پرداخته اند اشاره کرد.در این میان دهستان برغان بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ با توجه به جوان بودن ساخت سنی آن و عدم اشتغال زایی در سایر بخش‌های اقتصادی و نیز دارا بودن شرایط مناسب و جاذبه‌های توریستی فراوان ، توان تبدیل به مرکز توریستی را دارد در این پژوهش تلاش شده تا با توجه به شواهد و مدارک موجودوبر اساس اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه هاتأثیر گردشگری بر منطقه ازنظر کالبدی مورد بررسی قرار گیرد.اطلاعات لازم برای این پژوهش به دو شکل کتابخانه ای و و میدانی جمع آوری گشته وتعداد شش روستا به صورت تصادفی با روش تحلیلی –توصیفی مورد بررسی قرار گرفتند .حجم نمونه از طریق فرمول کوکران بدست آمده وفرضیه ها نیز با روش آمار استنباطی واز طریق آزمون استقلال صفات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.فرضیه این تحقیق عبارت است ازبین گردشگری وتغییرات کالبدی رابطه معنی داری وجود دارد.تنتایج یافته ها نشان می دهدبین گردشگری وتغییرات کالبدی رابطه تنگاتنگ ونزدیکی وجود دارد.که بر اساس همین نتایج پیشنهادگردیده است که به مشکلات بهداشتی-ارتباطی وفضایی منطقه توجه بیشتری شود.. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

98 - توسعه پایدار کشاورزی(زراعت و باغداری) با تاکید بر پایداری منابع آب (مطالعه موردی: دهستان کوهین، همدان)
مسعود مهدوی محمد مهدی ضیانوشین مهدی رمضان زاده لسبوئی

دستیابی به توسعه پایدار روستایی مهمترین هدف برنامه ریزان روستایی به شمار میرود. آب به عنـوان مهمترین و محدودکننده ترین نهاده تولیدی کشاورزی ایران شناخته شده است. با توجه به اینکه آب در کشاورزی دهستان کوهین استان همدان نهادهای مهم و بسیار محدود به شمار مـی آیـد و نیـز بـ أکثر

دستیابی به توسعه پایدار روستایی مهمترین هدف برنامه ریزان روستایی به شمار میرود. آب به عنـوان مهمترین و محدودکننده ترین نهاده تولیدی کشاورزی ایران شناخته شده است. با توجه به اینکه آب در کشاورزی دهستان کوهین استان همدان نهادهای مهم و بسیار محدود به شمار مـی آیـد و نیـز بـه دلیـل تنگناهای اقلیمی و ضعف مدیریتی استفاده پایدار از آب به یک امر الزامی تبـدیل شـده اسـت . ایـن در حالی است که اقتصاد منطقه و روستاییان این منطقه به شدت به منابع آبی موجود وابسته است. در ایـن مقاله با مطالعه ادبیات موضوع به شناخت شاخصهای پایداری منابع آبـی پرداختـه و بـر اسـاس ایـن شاخصها به تهیه و تکمیل پرسشنامه و تجزیه و تحلیـ ل اطلاعـات؛ و سـپس بـه بررسـی و ارزیـابی وضعیت پایدار منابع آبی دهستان کوهین پرداخته شده است. عوامل ناپایداری منابع آب شناسایی و در جهت رفع این موانع و مدیریت صحیح مورد بررسی قرار گرفته و در پایان پیشنهاداتی ارائه میگردد . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

99 - امکان سنجی توسعه گردشگری درنواحی روستایی(مطالعه موردی: دهستان آبگرم از بخش سرعین در استان اردبیل)
بیژن رحمانی بهرام ایمانی محمد علی نظام محله

امروزه گردشگری به عنوان یکی از پیشرو ترین صنایع در حال رشد دنیا و ابزاری برای افزایش درآمد ملی کشورهای دنیا به حساب می آید. در این صنعت یکی از جذاب ترین و شاید جدیدترین آن ها،گردشگری روستایی است که اخیراً مورد توجه واقع شده است. چنانچه توسعه گردشگری درمناطق روستایی عنصر أکثر

امروزه گردشگری به عنوان یکی از پیشرو ترین صنایع در حال رشد دنیا و ابزاری برای افزایش درآمد ملی کشورهای دنیا به حساب می آید. در این صنعت یکی از جذاب ترین و شاید جدیدترین آن ها،گردشگری روستایی است که اخیراً مورد توجه واقع شده است. چنانچه توسعه گردشگری درمناطق روستایی عنصری اساسی و یکی از راه های نجات روستاها از فقر، مهاجرت،مشکلات اجتماعی– اقتصادی ایجاد رفاه اجتماعی،حفظ ویژگی های فرهنگ سنتی ، حفظ بافت سنتی روستاها ، ارتباطات فرهنگی ، حفظ منابع طبیعی قلمداد می شود. روستاهای مورد مطالعه این تحقیق،15روستای دهستان آب گرم از بخش سرعین در شهرستان اردبیل می باشد. با توجه به این که این روستاهادر نزدیکی یکی شهر توریستی قرار گرفته اند،ولی از منافع حاصل ازفعالیت های گردشگری بی نصیب مانده اند،که یکی از دلایل این امردرناشناخته بودن توان ها و قابلیت های توریستی این روستاها و نداشتن طرح و برنامه برای آن ها می باشد. به همین دلیل تحقیق حاضردرپی شناسایی جاذبه ها،وضع موجود امکانات و خدمات گردشگری ، و تنگناهای موجود در راه توسعه گردشگری روستایی در این دهستان و در نهایت در پی ارائه پیشنهادات با توجه به وضع موجود می باشد. روش تحقیق دراین پژوهشی،توصیفی– تحلیلی بوده واز روش های کتابخانه ای واسنادی برای گردآوری اطلاعات درآن استفاده شده است. با توجه به این تحقیق می توانیم این نتیجه را اخذ کنیم که روستاهای دهستان مورد مطالعه از جاذبه های ناشناخته زیادی برخوردارند ولی ازامکانات تفریحی ورفاهی اندکی برخوردار هستند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

100 - سنجش رضایت روستائیان از عملکرد دهیاریها ی شهرستان شمیرانات دهستان لواسان بزرگ
ابوالفضل حیدری خدیجه همای صالحی

امروزه به دلیل پیچیدگی مسائل و پیدایش نیاز های متعدد و ضرورت دستیابی به توسعه نیازمند سازمانهای تخصصی در عرصه مدیریت محلی مانند "دهیاری " هستیم.هرسازمان خدماتی که مشتریان آن مردم هستند نیازمند ارزیابی برنامه ها و اقدامات خویش است . نتایج ارزیابی ها مدیران سازمانها را در أکثر

امروزه به دلیل پیچیدگی مسائل و پیدایش نیاز های متعدد و ضرورت دستیابی به توسعه نیازمند سازمانهای تخصصی در عرصه مدیریت محلی مانند "دهیاری " هستیم.هرسازمان خدماتی که مشتریان آن مردم هستند نیازمند ارزیابی برنامه ها و اقدامات خویش است . نتایج ارزیابی ها مدیران سازمانها را در تنظیم سیاستهای بهتر واصلاح روشها وبرنامه های موجود یاری می رساند چنین اقداماتی منجر به بهبود کارایی سازمان می شود. دهیاری به عنوان سازمان اصلی مدیریت روستایی نقش مهم و تاثیرگذاری در تامین خدمات عمومی وبه سامان کردن زندگی روستایی دارد.هرچه فعالیتهای دهیاری منطبق با نظر مردم باشد رضایت آنان از این سازمان افزایش خواهد یافت و بهترین راه دستیابی به نظر مردم بهره گیری از روشهای علمی نظر سنجی است.مردم از سازمانی مانند دهیاری می خواهند تا با شفافیت و قانون مداری پاسخگوی نیازها و مسائل آنان باشند. هدف این پژوهش سنجش رضایت روستائیان دهستان لواسان بزرگ از عملکرد دهیاریها است که جهت تحقق این هدف از مدلهای تبول، مدل عدم تحقق انتظار ،مدل کانو، مدل سروکوال و مدل شاخص ملی رضایت مشتری آمریکا استفاده شد و بر اساس آنها مدل پیشنهادی محقق ساخته شد. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده 90 خانوار به عنوان نمونه به طور تصادفی انتخاب گردید و پرسشنامه بین آنها توزیع گردید وپس از پردازش اطلاعات کسب شده از طریق پرسشنامه سه فرضیه تدوین شده آزمون گردید و الویت بندی متغییرهای مورد بررسی به کمک ضریب همبستگی چوپروف صورت گرفت . روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-پیمایشی می باشد وروش آماری مورد استفاده آزمون استقلال صفات است. بر اساس نتایج به دست آمده نتیجه گیری و پیشنهادهای لازم ارائه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

101 - ارزیابی راهبردی گردشگردی پایدار روستایی استان مازندران (‌مطالعه‌موردی: دهستان نمونه گردشگری لفور - شهرستان سواد کوه)
سیدقاسم کیانژاد تجنکی اسدالله دیوسالار مهدی خداداد

پژوهش حاضر به بررسی قابلیت های طبیعت گردی و کارکرد آن در توسعه دهستان لفور از توابع شهرستان سوادکوه می پردازد. جامعه آماری دو گروه گردشگران ورودی به دهستان لفور (430 خانوار) و دست اندرکاران گردشگری استان مازندران (12 نفر) می باشند. نتایج تحقیق نشان می دهد عدم ماندگاری گ أکثر

پژوهش حاضر به بررسی قابلیت های طبیعت گردی و کارکرد آن در توسعه دهستان لفور از توابع شهرستان سوادکوه می پردازد. جامعه آماری دو گروه گردشگران ورودی به دهستان لفور (430 خانوار) و دست اندرکاران گردشگری استان مازندران (12 نفر) می باشند. نتایج تحقیق نشان می دهد عدم ماندگاری گردشگر و نبود مراکز اقامتی و همچنین وجود قطب های عمده گردشگری در فاصله نزدیک عامل اصلی اثرگذاری کم گردشگری بر توسعه اقتصادی دهستان بوده و از سویی دیگر وجود جاذبه های اکوتوریستی نظیر سد البرز و دامنه های کوه البرز بیشترین نقش را در توسعه آتی گردشگری دهستان ایفا خواهد نمود. اولویت بندی راهبردهای توسعه گردشگری در این محدوده مشخص کرد که اجرای طرح های نمونه توسعه گردشگری گزو سد البرز و طرح های مربوط به حفظ اکوسیستم منطقه ، اطلاع رسانی و افزایش جاذبه های انسانی بهترین راه حل ها برای رونق گردشگری می باشد که به دسترسی تعداد بیشتری از گردشگران با ماندگاری بیشتر منجر شده و در آینده ای نزدیک دهستان لفور به یک قطب گردشگری ملی تبدیل می شود. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات دهستان

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية