بررسی نقش مولفه‌های اجتماعی اثرگذار بر تاب‌آوری خانوارهای روستایی در مواجهه با خشکسالی(مطالعه موردی: دهستان رستاق)

سید امیر محمد علوی زاده ¹ ( عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور )
محمود رضا میرلطفی ² ( عضو هیات علمی دانشگاه رابل )
علی ایزدی ³ ( دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریری روستایی- دانشگاه سیستان و بلوچستان- راهدان - ایران )

تاريخ الإرسال : 10 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1444 تاريخ التأكيد : 10 الخميس , شعبان, 1444

الکلمات المفتاحية: خشکسالی, خانوارهای روستایی, تاب آوری, آسیب‌پذیری, دهستان رستاق,

ملخص المقالة :

تاب‌آوری، به عنوان واکنش و سازگاری ذاتی افراد و جوامع در برابر مخاطرات است؛ به طوری که آن‌ها را قادر به کاهش خسارات و زیان‌های بالقوه ناشی از مخاطرات سازد. لذا، خشکسالی‌ها اخیر در نظام روستایی، سسب می‌شود تا مبحث تاب‌آوری به موضوعی مهم و بنیادی در نگاه برنامه‌ریزان و متولیان امر توسعه روستایی به حساب آید. پژوهش حاضر به دنبال واکاوی نقش مولفه‌های اجتماعی اثرگذار بر تاب‌اوری خانوارهای روستایی در مواجهه با خشکسالی در دهستان رستاق می‌باشد. هدف تحقیق کاربردی و داده‌ها با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از منابع اسنادی و مطالعات میدانی(پرسشنامه) گردآوری شده است. واحد تحلیل پژوهش سرپرستان خانوار روستایی ساکن در محدوده مورد مطالعه است که با استفاده از روش کوکران337 نفر انتخاب شدند. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از تحلیل‌های آماری و فضایی و نرم‌افزارهای Expert choice، SPSS و Fazi- Tapsis استفاده گردید. نتایج نشان می‌دهد که، در بین وزن‌های حاصل از مقایسه زوجی شاخص‌های مطرح در تاب آوری خانوارهای روستایی در مواجهه با خشکسالی شاخص متنوع نمودن معیشت با امتیاز(093/0) بیشترین تاثیر را در ارتقای تاب آوری جوامع روستایی دارد. در نهایت سطوح تاب آوری حاصل از محدوده مطالعاتی، بیانگر آن است که روستای نقاب نسبت به سایر روستاها از تاب آوری بیشتری برخوردار بوده است. در نهایت سطوح تاب آوری حاصل از محدوده مطالعاتی، بیانگر آن است که روستای نقاب نسبت به سایر روستاها از تاب آوری بیشتری برخوردار بوده است. در نهایت سطوح تاب آوری حاصل از محدوده مطالعاتی، بیانگر آن است که روستای نقاب نسبت به سایر روستاها از تاب آوری بیشتری برخوردار بوده است.