-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی ویژگی های شخصیتی جوانان مومن و انقلابی در کارآمدی نظام اسلامی مبتنی بر خط مشی های بیانیه گام دوم انقلاب
سجاد جعفرنژادپیر ماهرخ لطف الهی حقی رضا رستم زادهبیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به عنوان برنامه ای راهبردی از سوی رهبری درچهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی تدوین و ارائه گردیدکه بایستی آن را به عنوان یک سند چشم انداز دقیق،مبتنی بررسالت و آرمان اصلی انقلاب اسلامی و نقشه راهی برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی دانست در این م أکثربیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به عنوان برنامه ای راهبردی از سوی رهبری درچهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی تدوین و ارائه گردیدکه بایستی آن را به عنوان یک سند چشم انداز دقیق،مبتنی بررسالت و آرمان اصلی انقلاب اسلامی و نقشه راهی برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی دانست در این مسیرنقش و ویژگی های جوانان با اهمیت جلوه می کند. هدف اصلی پژوهش، بررسی ویژگی های شخصیتی جوان مومن انقلابی در راه رسیدن به آرمانهای انقلاب وکارآمدی نظام اسلامی بر اساس محتوای متن بیانیه می باشد که با مطالعه دقیق بیانیه،میتوان نقش های اصلی و ویژگی های شخصیتی که یک جوان به عنوان محور توسعه و رسیدن به این تمدن را لازم دارد استخراج کرد.روش تحقیق در این مقاله بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی است که در گام نخست متن بیانیه توسط پژوهشگر به صورت دقیق مطالعه وبا روش تحلیل محتوای کیفی ،مؤلفه ها و مقوله های مرتبط با متغیراصلی استخراج و دسته بندی و در گام دوم با استفاده از روش تحلیل مضمون، شبکه مضامین ترسیم و اعتباربخشی آن نیز صورت پذیرفت. با توجه به نتایج بدست آمده، الگوی فوق دارای چهاربعد و ویژگی اصلی شامل: «جوانان؛ورود به دومین مرحلهی خودسازی جامعهپردازی و تمدنسازی،جوانان ؛برکات بزرگ انقلاب اسلامی،جوانان؛ محور تحقق نظام پیشرفتهی اسلامی ،جوانان؛ گام دوم و سرفصلها و توصیههای اساسی» و 40 ویژگی و مولفه فرعی در رسیدن به اهداف انقلاب اسلامی شناسایی و به عنوان الگوی اصلی برای حرکت، شناخت و آشنایی جوانانی که در این مسیر پای گذاشته اند انتخاب و ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - تحلیل ارزشیابی بیانات رهبر معظم انقلاب در مورد فضای مجازی پس از تشکیل شورای عالی فضای مجازی
محمد الوندی ندا سلیمانیمقاله حاضر با هدف شناسایی رویکرد مقام معظم رهبری در مورد فضای مجازی پس از تشکیل شورای عالی فضای مجازی و شناسایی فرصتها و تهدیدات فضای مجازی از نگاه معظمله و همچنین شناسایی ضعفها و قوتهای درونی ما نسبت به فضای مجازی از نگاه ایشان و اولویتبندی این مقولهها از نگاه خ أکثرمقاله حاضر با هدف شناسایی رویکرد مقام معظم رهبری در مورد فضای مجازی پس از تشکیل شورای عالی فضای مجازی و شناسایی فرصتها و تهدیدات فضای مجازی از نگاه معظمله و همچنین شناسایی ضعفها و قوتهای درونی ما نسبت به فضای مجازی از نگاه ایشان و اولویتبندی این مقولهها از نگاه خبرگان، تدوین شده است. روش پژوهش از نوع تحلیل محتوای کمی- تحلیل ارزشیابی- بوده است. جامعه آماری، شامل بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) پس از تشکیل شورای عالی فضای مجازی بوده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد شاخص نگرش مقام معظم رهبری در مورد فضای مجازی، عدد 09/0 بدست آمده است که نشان دهندة نگرش مثبت و ضعیف مقام معظم رهبری نسبت به فضای مجازی است. یعنی هر چند این فضا یک فرصت است اما از بیانات ایشان استنباط میشود که تهدیدات فضای مجازی برای جامعه ما بیشتر از فرصتهایش میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - تأثیر نوع جرم، اهمیت و محل ارتکاب آن بر عدم گزارش جرایم از جانب افراد به ضابطان دادگستری و مقامات قضایی
علی صفاری سحر سیفیازمهم ترینمشکلاتیکهامروزهنظامعدالتکیفریباآنمواجهمی باشدمشکلعدمگزارشجرایمازجانبافرادبهضابطاندادگستریومقاماتقضاییاست. نتایجحاصلازپیمایش هایصورتپذیرفتهدرکشورهایمختلفنشانمی دهدکهعواملمختلفیگزارشجرایمراتحت تأثیرقرارمیدهدومنجربهعدماعلامجرایمارتکابیتوسطافرادبهمقاماتذیصلاحمیگ أکثرازمهم ترینمشکلاتیکهامروزهنظامعدالتکیفریباآنمواجهمی باشدمشکلعدمگزارشجرایمازجانبافرادبهضابطاندادگستریومقاماتقضاییاست. نتایجحاصلازپیمایش هایصورتپذیرفتهدرکشورهایمختلفنشانمی دهدکهعواملمختلفیگزارشجرایمراتحت تأثیرقرارمیدهدومنجربهعدماعلامجرایمارتکابیتوسطافرادبهمقاماتذیصلاحمیگردد. یکیازعواملیکههرسالهمیزانگزارشجرایمرادستخوشتغییروتحولمی کند،نوعجرایمارتکابیاست. درحالیکههرسالهمیزانبالاییازجرایمعلیهاموالبهضابطاندادگستریومقاماتقضاییگزارشمیگردند،درجرایمجنسی،تمامیکشورهاباعدمتمایلافرادبهاعلامجرممواجههستند. گاهینیزجرایمبدونبزهدیدههستند،بهاینمعنیکهدارایبزهدیدهیواقعیوقابلشناسایینمی باشند. درمواقعیکهچنینجرایمیارتکابمییابندباتوجهبهاینکهاغلببهدلایلمتعدد،مثلعدمآگاهیآسیبدیدهازوقوعجرمشاکیوجودندارد،تاجرمراگزارشنماید،افزایشمواردعدماعلامجرایمدرسطحبالایی،قابلمشاهدهاست.اهمیتجرمازمنظربزهدیدهنیزازدیگرعواملتأثیرگذاردرمیزانگزارشجرایماست. زمانیکهجرمیعلیهتمامیتجسمانیافراداتفاقمیافتدویاخسارت هایجانیومالیناشیازجرمقابلتوجهاستیامرتکبجرمدرارتکابآنازاسلحهاستفادهکردهاست،افرادبااعتقادبهمهمبودنجرمسعیبرآندارندتاباگزارشجرایمبهضابطاندادگستریویامقاماتقضاییدرصددپیگیریآنبرآیند. محلارتکابجرمنیزیکیدیگرازعواملمؤثربرعدمگزارشجرایمازجانببزهدیدگانبهمقاماتقضاییوضابطاندادگستریاست. نتایجحاصلازپژوهشهانشانمیدهد،بستهبهاینکهجرمدرمدرسه،محلکار،خانهویااماکنعمومیواقعگردد،تمایلافرادبهگزارشجرممتفاوتاست. ازآنجاییکهاتخاذهرگونهبرنامهو تدبیریدرسیاستجناییبرایمبارزهباپدیدهیبزه کاری،زمانیکاراییلازمراخواهدداشتکهمبتنیبرآگاهیازکمیتوکیفیتبزه کاریوبهتبعآنبزهدیدگیدرجامعه،به ویژهآمارصحیحوقابلاعتمادازآنباشدوعدمگزارشجرایممانعیجدیبرسرراهاینهدفاست،بنابراینشناساییعواملعدمگزارشجرمارتکابیازجانبافرادوارائهیراهکارهاییجهتبرطرفساختنآنهامیتواندبهموفقیتواعتباربیشترنظامعدالتکیفریونهادهایذی ربطمنجرگرددوسیاستجناییرادراتخاذبرنامه هاییکارآمدجهتمبارزهباپدیدهیبزه کارییاریدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - سرگذشت اصل قضایی بودن مجازات ها
سید محمود مجیدی مهدی ذوالفقاریهمواره یکی از مهم ترین مباحث مربوط به مجازات ها، پیچیدگی های ناظر بر تشخیص، تعیین و اجرای آن ها و نیز لزوم نظام مند بودن دادرسی کیفری بوده است. مقصود از اصل قضایی بودن مجازات ها آن است که در دادرسی کیفری، تنها مقام صلاحیت دار قضایی عهده دار تحقیق، دادرسی، تعیین و اجرای أکثرهمواره یکی از مهم ترین مباحث مربوط به مجازات ها، پیچیدگی های ناظر بر تشخیص، تعیین و اجرای آن ها و نیز لزوم نظام مند بودن دادرسی کیفری بوده است. مقصود از اصل قضایی بودن مجازات ها آن است که در دادرسی کیفری، تنها مقام صلاحیت دار قضایی عهده دار تحقیق، دادرسی، تعیین و اجرای مجازات خواهد بود؛ مقامی که در آموزه های فقهی با عناوینی همچون امام، حاکم و قاضی از او نام برده شده است، لذا افراد فاقد چنین صلاحیتی حق ورود به این عرصه و اقدامات خودسرانه را نخواهند داشت. این پژوهش به دنبال پی جوئی سرگذشت، تحولات تقنینی و جایگاه شناسی اصل قضایی بودن مجازات ها می باشد؛ اصلی که علی رغم تصریح به آن در اصل سی و ششم قانون اساسی و پس از طی فراز و فرود های فراوان، سرانجام برای نخستین بار در ماده ی دوازده قانون جدید مجازات اسلامی 1392هجری شمسی در کنار اصولی همچون برائت و قانونی بودن جرم و مجازات ماده ای را به خود اختصاص داده است. با این وجود هنوز سایه ی سنگین استثناهای مختلف در مواردی جدید بر سر این اصلِ استثنا ناپذیر سنگینی می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - نقد تقنینی ـ اجرائی، فلسفه کیفر مجرمین تائب در جرائم تعزیری غیر منصوص
امین جلیلی سید محمد مهدی ساداتیتوبهی حقیقی، زایشی مجدد است. تحول عظیم در جان شخص تائب، سبب میشود تا عالمانه و نادمانه مسئولیت خطای خویش را پذیرفته و درصدد اصلاحِ گذشته و تدارک آینده برآید. اقدام قانونگذار کیفری مبنی بر محدود نمودن تأثر نهاد توبه در سقوط قِسمی از مجازاتهای تعزیری حاکمیتی و عدم توا أکثرتوبهی حقیقی، زایشی مجدد است. تحول عظیم در جان شخص تائب، سبب میشود تا عالمانه و نادمانه مسئولیت خطای خویش را پذیرفته و درصدد اصلاحِ گذشته و تدارک آینده برآید. اقدام قانونگذار کیفری مبنی بر محدود نمودن تأثر نهاد توبه در سقوط قِسمی از مجازاتهای تعزیری حاکمیتی و عدم توانایی صدور قرار موقوفی تعقیب توسط مقامات قضایی دادسرا، مغایر با عقلانیت و معنویت مستور در سیاست جنایی اسلام و قاضی بودن مقامات قضایی دادسرا است. ابتنای تشکیلات چرخه قضایی جمهوری اسلامی ایران بر سیاست جنایی کیفر گریز اسلام، اقتضای عدم اتکای گرانیگاه واکنش کیفری بر کُنش سزا گرایی را میطلبد. لذا شایسته آن است که نهاد الهی توبه در قوانین جزائی، مسقطِ کیفر تمامی جرائم تعزیری حاکمیتی، توسط تمامی مقامات قضایی باشد. گریز از کیفر گرایی و توجه به ارزشهای اخلاقی و مصالح اجتماعی در مرحله تقنین و جلوگیری از اطاله دادرسی و افزایش تراکم حجم پروندهها در بُعد اجرایی، ازجمله اهداف اتخاذ این موضع، توسط نگارنده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - شناسایی مولفههای مدیران انقلابی در سازمان از دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی)
میلاد فخرایی کیومرث احمدی علی اکبر احمدی فرزاد زندیهدفپژوهش: مدیریت اسلامی بر مبنای ارزشهای الهی اسلام، زمینههای نگاه ارزش بنیان براساس آموزههای اسلامی و در نهایت انقلابی را فراهم خواهد آورد. رهبری دینی توانست با ارائه گفتمان جدید اسلامی و با ارائه راهکارها، نظام سلطه جهانی را دچار چالش اساسی کند. در عصر حاضر، امام أکثرهدفپژوهش: مدیریت اسلامی بر مبنای ارزشهای الهی اسلام، زمینههای نگاه ارزش بنیان براساس آموزههای اسلامی و در نهایت انقلابی را فراهم خواهد آورد. رهبری دینی توانست با ارائه گفتمان جدید اسلامی و با ارائه راهکارها، نظام سلطه جهانی را دچار چالش اساسی کند. در عصر حاضر، امام خامنهای به عنوان ولی امر مسلمین در راس حکومت اسلامی قرار دارد و در واقع تبیین کننده فلسفه اسلامی هستند و به خوبی نیازهای زمان را میشناسند؛ بنابراین بهترین راهنما در مباحث کلی نظام و در بخشهای مختلف، رهنمودهای ایشان است که موجب ترسیم آینده مطلوب در بین مدیران در سازمان شود. روش پژوهش: این پژوهش از نظر راهبرد کیفی و با توجه به اینکه هدف پژوهش شناسایی و کشف مولفهها و مضامین مدیریت تراز انقلاب و مدیران انقلابی در سازمان از دیدگاه مقام معظم رهبری است، هدف این پژوهش اکتشافی و از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. یافتهها: در ابتدا شناسههای مدنظر از بیانات و سخنرانیهای معظمله استخراج و در نهایت با مطالعه عمیق نظری و مصاحبه با خبرگان، مفهوم مدیران انقلابی به عنوان مضمون فراگیر و شش مضمون سازمان دهنده با عناوین امید، اخلاق خدا محورانه، جدیت و قاطعیت، بصیرت و آگاهی، پاسخگویی و نشاط و روحیه بخشی و در مجموع بیست و سه مضمون پایه احصا شده است. نتیجهگیری: توجه دادن به آرمانها میتواند به آفرینش افقهای روشن بیانجامد؛ به همین سبب هنر خلق اندیشه و عمل انقلابی در مدیران را میتوان مهمترین ویژگی دانست. مدیریت انقلابی الگویی است که قابلیتهای لازم برای تحقق اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی را دارا بوده و واجد توانایی، ارزشها و ویژگیهایی برای مدیران است که از یک نظام مدیریت کارآمد اسلامی انتظار داریم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - رابطة سیروسلوک عرفانی با مفهوم اسقاط تدبیر در اندیشههای ابن عطاءالله اسکندرانی
رضا الهیمنش نعیمه ابراهیمیابن عطاءالله اسکندرانی شاذلی به عنوان اولین نگارندة اندیشههای شاذلیه و گسترشدهندة این افکار شناخته شده است. اندیشههایی که تماماً بر مبنای اسقاط تدبیر مفهوم پیدا میکنند. ابن عطاء، سالک را در ابتدای سلوک از تدبیر کردن منع میکند؛ چون اراده انسان در برابر اراده خداون أکثرابن عطاءالله اسکندرانی شاذلی به عنوان اولین نگارندة اندیشههای شاذلیه و گسترشدهندة این افکار شناخته شده است. اندیشههایی که تماماً بر مبنای اسقاط تدبیر مفهوم پیدا میکنند. ابن عطاء، سالک را در ابتدای سلوک از تدبیر کردن منع میکند؛ چون اراده انسان در برابر اراده خداوند هیچ است و انجام تدبیر، حجابی برای سلوک ایجاد میکند. مقامات نهگانه ابن عطاء -یعنی توبه، زهد، صبر، شکر، خوف، رجاء، رضا، توکل، و محبت- اگر با اصل اسقاط تدبیر همراه شوند، صحت پیدا میکنند و حتی آخرین مقام یعنی محبت در نزد او کاملترین مقام نیست؛ به دلیل آن که در مقام پایینتر آن یعنی رضا، اصل اسقاط تدبیر چشمگیرتر است و سالک در آن هیچ ارادهای از خود ندارد. احوال پنجگانة مدّ نظر او انس، قبض، بسط، فنا و بقا هستند. ابن عطاء رابطة میان مقامات و احوال و اعمال را اینگونه روشن میکند که عمل نیکو نتیجه حال نیک است و حال نیک به سبب تحقق کامل مقامات در وجود سالک رخ میدهد و در نهایت تمام این راه سیرو سلوک به معرفة الله خواهد انجامید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - مقامات و احوال در مأثورات امام علی(ع) تا سدة پنجم
زهرا ابراهیمی ابوالفضل محمودیصوفیه مراحل و کیفیات مدارج سیر و سلوک خود را با عنوان حال و مقام طبقهبندی کردهاند که نشاندهندة موقعیت باطنی سالک و میزان پیشرفت و تعالی اوست. با توجه به جایگاه ارزندة امام علی(ع) در اسلام، متون متقدم تصوف نقل قولهای فراوانی را از آن حضرت در بر دارند و بسیاری از مفاه أکثرصوفیه مراحل و کیفیات مدارج سیر و سلوک خود را با عنوان حال و مقام طبقهبندی کردهاند که نشاندهندة موقعیت باطنی سالک و میزان پیشرفت و تعالی اوست. با توجه به جایگاه ارزندة امام علی(ع) در اسلام، متون متقدم تصوف نقل قولهای فراوانی را از آن حضرت در بر دارند و بسیاری از مفاهیم عرفانی را که در تصوف مطرح میشود، میتوان در قرآن کریم و تعلیمات و سخنان امام علی(ع) ملاحظه نمود. صوفیان به درستی تشخیص دادند که بعضی فرمایشهای حضرت مستعد برداشتی عرفانی هستند. عرفا از طریق منابع روایی رسمی و از طریق سنتی شفاهی به مأثورات حضرت دسترسی داشتهاند. به خصوص مضامینی که از طریق اخیر نقل شدهاند حتی در متون شیعی هم مستندی نداشته و جزو منابع قابل توجه برای شناخت حضرت هستند. از نظر آماری، مأثورات امام در همة مفاهیم مربوط به مقامات و بیشتر اصطلاحات مربوط به احوالات مورد اتکا بودهاند. البته، با توجه به کثرت نظامهای مطرح توسط صوفیه، در این تحقیق کتاب مرجع اللمع فی التصوف ملاک خواهد بود که میتواند سهم حضرت را در تبیین مفاهیم و قابلیت اقتباسات عرفانی از فرمایشهای حضرت را نشان دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی تطبیقی جایگاه مضامین اجتماعی در "مقامات" بدیع الزمان همدانی و "حدیث عیسی بن هشام" محمد مولیحی
محمدرضا لطفی زهرا خسروی ومکانی علی صابریشناخت و تحلیل آثار ادبی و زندگی آفرینندگان آن آثار بدون بررسی و تحلیل جامعه و فرهنگی که در سایه آن نشو و نما یافته اند، میسر نیست. به عبارت دیگر، تحقیق و تدقیق در نحوه معیشت،روابط اجتماعی،باورها،شکست ها و پیروزی ها،دردها و شادی ها و فراز و نشیب های جامعه ای که هنرمند در أکثرشناخت و تحلیل آثار ادبی و زندگی آفرینندگان آن آثار بدون بررسی و تحلیل جامعه و فرهنگی که در سایه آن نشو و نما یافته اند، میسر نیست. به عبارت دیگر، تحقیق و تدقیق در نحوه معیشت،روابط اجتماعی،باورها،شکست ها و پیروزی ها،دردها و شادی ها و فراز و نشیب های جامعه ای که هنرمند در آن زندگی می کند،بررسی دقیق تر و جامع تر زندگی و آثار او را میسر می سازد."مقامات" مهمترین اثر "بدیعالزمان همدانی"است که به عربی نوشته شده و نخستین بار به همراه شرح آن در 51 مقامه، در سال ۱۸۸۹ میلادی در بیروت به طبع رسید. ایشان شیوه ای نو در نثرنویسی عربی پدید آورد؛ قهرمان مقامات او ابوالفتح اسکندری هر بار در لباسی ظاهر میشود و در شهرهای مختلف سیاحت کرده و درخصوص مسائل گوناگون چون ادیبی توانا سخن میگوید.همین امر موجب شده که او نام شهرهای گوناگون به ویژه شهرهای ایران را بر مقامات خود بگذارد.مقامات برای بدیعالزمان به مثابه آوردگاه ادبی است.او داستان را محلی برای نمایش قدرت ادبی خود در بکارگیری عبارات مسجوع همراه با تشبیه،کنایه،استعاره و ضربالمثل می بیند.نویسندگانی نیز در دوره ی معاصر از شیوه ی وی پیروی کرده و اندیشه های خود را در قالب "مقامه" بیان کردند که در این میان می توان از چهره های سرشناسی چون محمد مویلحی،ناصیف یازجی،احمد شوقی،محمدتوفیق بکری و حافظ ابراهیم نام برد.این پژوهش که به شیوه ی تطبیقی تحلیلی نگاشته شده، به بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی در "مقامات"بدیع الزمان همدانی و "حدیث عیسی بن هشام"محمد مویلحی پرداخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - بررسی تطبیقی عناصر داستان سمرقند در مقامات حریری و مقامات حمیدی
محمدرضا نجاریان زهرا کریمزاده شوشترینژاد شیما فرجیفرمقامات حریری و مقامات حمیدی از جمله کتابهای نثر فنی و متکلف در دو زبان عربی و فارسی هستند که در این پژوهش داستان سمرقندیّه در هر دو اثر، از جهت ویژگیهای داستانپردازی، چون پیرنگ، ساختار، بُنمایه، زاویه دید، صدا، زمان و مکان، توصیف، لحن، گفتوگو، شخصیتپردازی و درون أکثرمقامات حریری و مقامات حمیدی از جمله کتابهای نثر فنی و متکلف در دو زبان عربی و فارسی هستند که در این پژوهش داستان سمرقندیّه در هر دو اثر، از جهت ویژگیهای داستانپردازی، چون پیرنگ، ساختار، بُنمایه، زاویه دید، صدا، زمان و مکان، توصیف، لحن، گفتوگو، شخصیتپردازی و درونمایه، مورد بررسی قرار گرفته و وجوه اشتراک و افتراق این داستانها بیان شده است. داستان سمرقند در مقامات حریری درباره پیرِ رندی است که در روز، به وعظ مردم میپردازد و در پی جلب وجهه مذهبی در میان مردم است اما هنگام شب، تمام آنچه در روز، جماعت را بدان میخوانده نقض میکند. در داستان سمرقندِ مقامات حریری نیز پیری رند را مشاهده میکنیم که ابتدا از خسّت مردم سمرقند به تندی سخن میگوید ولی به مصلحت وقت، تغییر رویّه داده، به ستایش سمرقند و اهالی آن میپردازد. شباهتهایی که بین این دو مقامه وجود دارد بیانگر آن است که قاضی حمیدالدین در تألیف اثرش، به کتاب فاخر مقامات حریری نظر داشته و از آن به طرق مختلف بهره گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - مقایسه مقامات سیر و سلوک در عرفان اسلامی و تائوئیسم
سوسن رفیعی راد محمد علی یوسفی رضا اسدپورسلوک، حرکت از نقطه مبدأ به سوی مقصد است. در سلوک عرفانی مقصد و نقطه پایان، فنای در توحید است. سلوک عرفانی که سفری انفسی و باطنی جهت نیل به ذروه کمال معنوی است در اندیشههای عرفانی در قالب مقاماتی ترسیم شده است. در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و با استفاده از أکثرسلوک، حرکت از نقطه مبدأ به سوی مقصد است. در سلوک عرفانی مقصد و نقطه پایان، فنای در توحید است. سلوک عرفانی که سفری انفسی و باطنی جهت نیل به ذروه کمال معنوی است در اندیشههای عرفانی در قالب مقاماتی ترسیم شده است. در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی و با استفاده از منابع کتابخانهای منازل سلوک عرفانی در عرفان اسلامی و تائوئیسم مورد بحث تطبیقی قرار می گیرند تا به این سؤال پاسخ داده شود که وجوه اشتراک و اختلاف ساختار مقامات سلوک در عرفان اسلامی و عرفان تائوئی کداماند؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد در هر دو سلوک عرفان و تصوف اسلامی و عرفان تائوئی، سالک با پشت سر گذاشتن مراحل و مقامات سلوک و تزکیه از آلایشهای نفسانی به وارستگی و معرفت و بصیرت شهودی دست یافته و در نهایت در فقر و فنای عرفانی و معادل آن در تائوئیسم به اشراق و شهود تائو نائل میگردد. عمدهترین افتراقات، دید شریعت مدارانه سالک مسلمان است که با تأکید بر عبادات حبّی در پی عبودیّت و کسب رضایت پروردگار خویش است. حال آنکه نظام سلوکی تائوئیسم فاقد چنین مفاهیمی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - ویژگیهای زبانی، نگارشی و دستوری نامههای عهد قاجار؛ با محوریت بررسی قائم مقام و امیرکبیر
حمیده مظهری آزاد مریم شایگاندر دوره قاجار به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شد تا احوالات افرادی از طبقات مختلف(شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه ها بی أکثردر دوره قاجار به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شد تا احوالات افرادی از طبقات مختلف(شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه ها بیان گردد که در مکاتبات رسمی و اداری به دلیل مسائل امنیتی و سری، کم تر به آن پرداخته می شده است. این دوره در حالی که از منظر تاریخی، نثر فارسی در حال گذار از نثر مصنوع به نثر فنّی بوده؛ از منظر فرهنگی، اجتماعی نیز نامه نگاری از انحصار شاهان، وزرا، ادیبان و اهل فضل خارج شده و عامه مردم نیز به نامه نگاری روی آوردند. این پژوهش در تلاش است تا با شناسایی نوع نگارش، اصطلاحات و تعابیر ادبی به کار رفته و اندیشه و مضامین انواع نامه های بر جای مانده از عهد قاجار، نقش و جایگاه نامه و نامه نگاری را در نثر فارسی مورد بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - مقایسه مقامات حمیدی ادیب قرن ششم با مقامات همدانی و حریری
مهین حیدری فریبرز حسینجانزاده محمد شایگان مهردر اواخر قرن چهارم هجری قمری، از شاخههای فن قصص که در آن زمان در نثر عربی شهرت و رواجی داشت، فنی جدید ابداع شد که مبتکر آن بدیع الزمان همدانی، آن را مقامات نامید و سپس نثرنویسان دیگری که در زبان عربی و فارسی از آن تقلید کردند همین عنوان را برای آن برگزیده و به کار بردن أکثردر اواخر قرن چهارم هجری قمری، از شاخههای فن قصص که در آن زمان در نثر عربی شهرت و رواجی داشت، فنی جدید ابداع شد که مبتکر آن بدیع الزمان همدانی، آن را مقامات نامید و سپس نثرنویسان دیگری که در زبان عربی و فارسی از آن تقلید کردند همین عنوان را برای آن برگزیده و به کار بردند. در این مقاله پیرامون کاربرد سجع در معروفترین مقامات عربی و فارسی و تاریخچه مقامات مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به بررسی مقامات بدیع الزمان همدانی و مقامات حریری و تأثیر مقامهنویسی تازی بر ادبیات عربی پرداخته شده است. مقامات در زبان فارسی مانند زبان عربی، طرفداران زیادی پیدا نکرد چراکه علاوه بر بی ارزش بودن موضوع مقامات و صرف نظر از تکلّفات انشائی، اصل موضوع داستان نیز چنگی به دل نمیزند و جنبه انتقادی آن چه از جهت تعلیم اجتماعی و چه از نظر تبلیغ مذهبی ضعیف است. همچنین درباره اینکه چرا مقامات حمیدی، مقلدانی پیدا نکرد و در میان فارسی زبانان که دارای فرهنگی پر پیشینه و ذوقی شگرفاند ریشه نگرفت و پیروز نگشت بحث و بررسی شده است. در پایان مقامات حمیدی از ادیبان قرن ششم با مقامات همدانی و حریری از نظر کاربرد سجع مقایسه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - بررسی تطبیقی شخصیت پردازی و طرح داستان در مقامات حمیدی و مقامات حریری
هدیه خنافره منصوره تدینی مسعود پاکدل فرزانه رحمانیانمقامه یکی از انواع داستانهای کهن است که با نثر مصنوع آمیخته با شعر، در مورد قهرمانی است که به صورت ناشناس در حکایت ها ظاهر می شود و به قصد گدایی، حوادثی را به وجود می آورد و همین که در پایان کار شخصیتش شناخته می شود، ناپدید می گردد تا آنکه دوباره در هیبتی دیگر در مقامه أکثرمقامه یکی از انواع داستانهای کهن است که با نثر مصنوع آمیخته با شعر، در مورد قهرمانی است که به صورت ناشناس در حکایت ها ظاهر می شود و به قصد گدایی، حوادثی را به وجود می آورد و همین که در پایان کار شخصیتش شناخته می شود، ناپدید می گردد تا آنکه دوباره در هیبتی دیگر در مقامه بعدی ظاهر گردد. مقامات حمیدی در شمار کتابهای بسیار مهم در زبان عربی و فارسی است. حمیدی با برگزیدن قالب داستان و بهرهگیری از اصول داستاننویسی، همچنین گزینش حوادث این داستانها از واقعیتهای زندگی و انتخاب شخصیتهای داستانی از مردمی که در میانشان زندگی میکند، همراه با ویژگیهای فردی و اجتماعی آنان، شیوه نویسندگی مقامات را به سبک نویسندگان رئالیستی نزدیک گرداند. جوشش زندگی از درون حوادث مقامات، به همراه کنش شخصیتهای واقعی در صحنههای آن و تأثیر فضای معنوی، اخلاقی، اجتماعی، مادی، علمی و ادبی بر شخصیتها، حقیقت مانندی داستانها را تحقق میبخشد. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی تلاش شده است تا مهم ترین داستان در مقامات حمیدی و حریری بررسی گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - روش شناسی تفسیر عرفانی بیان السعادة فی مقامات العبادة
قدرت ا... خیاطیان سمیه خادمییکی از روشهای تفسیر قرآن، روش تفسیر عرفانی است. عرفا اغلب بر تفسیر انفسی آیات بیشتر از جنبه آفاقی توجه نموده و بر باطن و معنای درونی قرآن بسیار تأکید کردهاند. یکی از تفسیرهای عرفانی مهم قرن چهاردهم، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة متعلق به سلطان محمّد گنابادی(سل أکثریکی از روشهای تفسیر قرآن، روش تفسیر عرفانی است. عرفا اغلب بر تفسیر انفسی آیات بیشتر از جنبه آفاقی توجه نموده و بر باطن و معنای درونی قرآن بسیار تأکید کردهاند. یکی از تفسیرهای عرفانی مهم قرن چهاردهم، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة متعلق به سلطان محمّد گنابادی(سلطان علیشاه) است. این تفسیر، دارای جنبههای فقهی، کلامی، فلسفی و عرفانی است. با توجه به اینکه بیشتر تفاسیر عرفانی، متعلق به عرفای اهل تسنناند و از این جهت که تفسیر بیان السعادة تفسیری عرفانی با عقاید شیعی است، مناسب مینماید که ویژگیها، روششناسی و مطالب مهم عرفانی مطرحشده در آن مورد بررسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - أسباب انتشار المقامة فی الأدب العربی و اندثارها فی العصر الحديث وانحصارها فی الأدب الفارسی
محمد رسول آهنگران فرح ناز رفعت جولقد کان العصر العبّاسي يمثّل ثورة ثقافيّة کبيرة کانت نتاجاً حتميّاً لما أصاب الحياة العربيّة الإسلاميّة الجديدة بسبب التطوّر الکبير في الشکل و المضمون معاً، و الّذي کان تعبيراً عن تثاقف العرب مع الأمم الّتي اتّصلوا بها. وکان الأدب ولا يزال هو التّاريخ الحقيقي للتّغيّرات أکثرلقد کان العصر العبّاسي يمثّل ثورة ثقافيّة کبيرة کانت نتاجاً حتميّاً لما أصاب الحياة العربيّة الإسلاميّة الجديدة بسبب التطوّر الکبير في الشکل و المضمون معاً، و الّذي کان تعبيراً عن تثاقف العرب مع الأمم الّتي اتّصلوا بها. وکان الأدب ولا يزال هو التّاريخ الحقيقي للتّغيّرات الکبيرة الّتي تطرأ علی المجتمعات البشريّة، وتکون المقامة في الأدبين العربي والفارسي مدخلاً للحوار الثّقافي الّذي هو في النهاية جذر الحضارة وأغصانها وأثمارها الباقيّة علی مر العصور. وکانت المقامة في شکلها ومضمونها تعبيراً دقيقاً عن المتغيّرات الکبری في الحياة الاجتماعيّة ودليلاً علی الانصهار الحضاري بين العرب والفرس. يحاول هذا المقال تسليط الضّوء علی الأسباب الکامنة وراء انحسار فنّ المقامة في الأدب الفارسي، الأمر الّذي قد يشير لدی بعض الباحثين إلی عدم رغبة الفرس بلغة المقامة وفنّها، مع ملاحظة انتشار فنّ المقامة في الأدب العربي وصولاً إلی مطلع القرن العشرين الميلادي، وانقراضه في العصر الحالي. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - دراسة تحلیلیة للتضاد الإیدیولوجی للبطل فی ترجمة مقامات الحریری حسب نموذج فورکیلاف
رحمت الله ولدبیگی محمد راسخ مهند علی طاهری رضا صادقی شهپر شهروز جمالیتسعی هذه المقالة لدراسة التضاد الإیدیولوجی للبطل(أبو زید السروجی) فی ترجمة مقامات الحریری وذلک طبقاً لنموذج فورکیلاف(1989- 1995) الثلاثی الأبعاد. فی هذا المضمار هناک خمسون مقامة تحتوی علی المجموعة الإحصائیة لهذا البحث؛ حیث یعتمد التضاد الإیدیولوجی للبطل، ضمن البنیة المن أکثرتسعی هذه المقالة لدراسة التضاد الإیدیولوجی للبطل(أبو زید السروجی) فی ترجمة مقامات الحریری وذلک طبقاً لنموذج فورکیلاف(1989- 1995) الثلاثی الأبعاد. فی هذا المضمار هناک خمسون مقامة تحتوی علی المجموعة الإحصائیة لهذا البحث؛ حیث یعتمد التضاد الإیدیولوجی للبطل، ضمن البنیة المنتظمة علی أساس التوصیف الظاهری للبطل، والخدع الکلامیة الخاصة به، والمضمون الکلامی، والأثر الخطابی والنتائج المتضادة؛ ورصد هذه النتائج التی تشیر إلی خطاب البطل الساحر- بواسطة مضمون الموعظة والإرشاد بحد ذاته من جهة والسعی لخداع وإغواء الآخرین من خلاله من جهة أخری للوصول إلی المراد(الإستجداء، والإفشاء، وتنویر عامة الناس) حیث إن مجموعة هذه الخصائص الخطابیة تُظهر البطل فی کل مقامة متناقضاً ومزدوجاً(نصف جید نصف سیء). ومن جهة أخری فإن المترجم من خلال تأصیل عناصر الهویة، والحکایات والتطبیع الإیدیولوجی والترجمة الإصطلاحیة ولفظ بلفظ، کان یسعی إلی إنتقال وإفشاء التضاد الإیدیولوجی للبطل فی إطار البُنی اللغویة- الإیدیولوجیة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - فنّ المقامات، النّشأة والتطوّر؛ دراسة وتحلیل
محمد هادی مرادیالمقامة من الألوان الأدبیّة، والفنون النثریة الّتی ظهرت فی ‌القرن الرابع للهجرة، وازدهرت فی عصر الانحطاط. یحاول هذا المقال إلقاء ضوء علی جوانب هذا النوع الأدبی: التعریف به، ونشأته، وتطوّره، وأعلامه، وملامحه، وجذوره، ومناقشة الآراء فی نشأته، ومناقشة رأی ملک الشعراء أکثرالمقامة من الألوان الأدبیّة، والفنون النثریة الّتی ظهرت فی ‌القرن الرابع للهجرة، وازدهرت فی عصر الانحطاط. یحاول هذا المقال إلقاء ضوء علی جوانب هذا النوع الأدبی: التعریف به، ونشأته، وتطوّره، وأعلامه، وملامحه، وجذوره، ومناقشة الآراء فی نشأته، ومناقشة رأی ملک الشعراء بهار فی وجه تسمیته، وأغراضه، وتأثّر الأدباء من العرب والإیرانیّین بمقامات البدیع، وعلمه الفذ، وأخیرا یدرس المقامات الفارسیّة، والمقامات العربیّة الحدیثة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - قائم مقامی در مطالبه زیان از منظر مسوولیت مدنی
مقداد صالحی ابراهیم دلشاد معارف محمد صادقیقائم مقامی در مطالبه زیان از منظر مسوولیت مدنی مقدادصالحی* ، ابراهیم دلشاد معارف **، محمد صادقی*** چکیدهورود زیان یکی از شرایط اساسی مسوولیت مدنی است و تا زمانی که ضرر واقع نشود موضوعی برای جبران وجود ندارد ، ضرر که با دیدگاه فقهی منقسم به سه قسم مالی ، معنوی و بدنی اس أکثرقائم مقامی در مطالبه زیان از منظر مسوولیت مدنی مقدادصالحی* ، ابراهیم دلشاد معارف **، محمد صادقی*** چکیدهورود زیان یکی از شرایط اساسی مسوولیت مدنی است و تا زمانی که ضرر واقع نشود موضوعی برای جبران وجود ندارد ، ضرر که با دیدگاه فقهی منقسم به سه قسم مالی ، معنوی و بدنی است زمانی قابلیت جبران دارد که شرایط آن فراهم باشد من جمله این که؛ ضرر در زمان مطالبه از طریق دیگری جبران نشده باشد . لزوم این شرط به این جهت است که اگر ضرر وارده به طریقی جبران شده باشد موضوع مسوولیت مدنی منتفی می شود و با انتفاء موضوع تبعاً مطالبه جبران خسارت نیز وجهی نخواهد داشت. حال اگر مطالبه زیان از سوی زیاندیده صورت نگیرد مطالبه این ضرر از سوی قائم مقام عام و خاص از منظر فقهی-تقنینی محل بحث است:در مورد قائم مقامی عام که ورثه می باشند تردیدی وجود ندارد چون کلیه حقوق و تعهدات مورث به ورثه منتقل و آنها به قائم مقامی وی دعوای مطالبه زیان از باب مسوولیت مدنی می نمایند مگراینکه موارد مزبور مقید به شخص مورث باشد. در مورد قائم مقامی خاص میان حقوق و تعهدات عینی وشخصی تفاوت گذاشته در دسته نخست می بایست قائم مقامی منتقل الیه را پذیرفت و در دسته دوم اگر حق شخصی به ملک ارتباط داشته باشد و قراردادهای انتقال دهنده صحیح و باشد می توان قائم مقامی برای منتقل الیه را متصور شد.کلید واژگان ضرر، لزوم بقاء ضرر، مطالبه زیان، مسوولیت مدنی، قائم مقام عام، قائم مقام خاص تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - تحلیل فقهی و حقوقی صلح در مقام عقود اذنی
سعید دلاور سید مهدی میرداداشی ابراهیم دلشاد معارفهدف پژوهش حاضر تحلیل فقهی و حقوقی صلح در مقام عقود اذنی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده ونتایج حاکی از آن است که موضوع عقد صلح محدود به تملیک، انتقال و اسقاط بوده و گستردگی صلح ابتدایی، به لحاظ نامحدود بودن مورد معامله (معقود علیه) در صلح است. احصای اثر و فایده صلح به أکثرهدف پژوهش حاضر تحلیل فقهی و حقوقی صلح در مقام عقود اذنی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده ونتایج حاکی از آن است که موضوع عقد صلح محدود به تملیک، انتقال و اسقاط بوده و گستردگی صلح ابتدایی، به لحاظ نامحدود بودن مورد معامله (معقود علیه) در صلح است. احصای اثر و فایده صلح به تملیک، انتقال و اسقاط، عقود جایز اذنی را از دایره صلح ابتدایی خارج میسازد و اِشکال لزوم صلح به لحاظ تعارض با ماهیت اِذن نیز مرتفع میگردد. در امکانسنجی انعقاد صلح در مقام سه عقد اذنی وکالت، ودیعه و عاریه، ثابت میگردد که صلح در مقام ودیعه به لحاظ تغییر ماهیت ودیعه امکان، انعقاد ندارد. چنانچه صلح در مقام عاریه منعقد گردد، مُنشاء آن ایجاد حق انتفاع برای متصالحِ مستعیر است. صلح در مقام وکالت نیز در فرضی قابلیت انعقاد دارد که علاوهبر اعطای نیابت، موجد حق یا دینِ فقهی برای متصالحِ وکیل باشد. به عبارت دیگر، صلح در مقام وکالت، عقد مرکب است که اثر اصلی آن تملیک (انتقال) و اثر فرعی آن اعطای نیابت و اِذن می باشد که از منظر اثر وضعی، حق ایجاد شده بر مال الصلح مترتب است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - نقش رهبری در همگرایی بین مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی
رقیه نقی زاده مهدی فیروزکوهی علیرضا گلشنیهدف پژوهش حاضر بررسی نقش رهبری در همگرایی بین مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ایجاد همگرایی بین مردم و مسئولان، مبتنی بر عواملی چون وجود نهاد مرجعیت دینی و رهبری سیاسی، رضایتمندی و مشارکت مردم در امور و قانونمداری أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی نقش رهبری در همگرایی بین مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ایجاد همگرایی بین مردم و مسئولان، مبتنی بر عواملی چون وجود نهاد مرجعیت دینی و رهبری سیاسی، رضایتمندی و مشارکت مردم در امور و قانونمداری مسئولان است و رهبر معظم انقلاب اسلامی با استفاده از نهاد مرجعیت و رهبری، با اقداماتی مانند مشارکت دادن مردم در اداره کشور، محوریت دادن به اصل تکلیف، قانون و عدالت اجتماعی، گفتمانسازی سادهزیستی، ایجاد وحدت میان مردم، به رسمیت شناختن حق نظارت برای مردم و نیر با عنایت به جایگاهی که معظمله در نظام اسلامی داشته و با عنایت به مسئولیتها و اختیاراتی که مقام عالی رهبری بنابر اصول مسلم قانون اساسی و شرع مقدس اسلام بر عهده دارند، به تحقق عوامل همگرایی کمک نموده و عینیت میبخشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - مقایسۀ ترانه و تصنیف و بیان تفاوتشان (از آغاز تا قبل از انقلاب)
رضوان کریمی ماه نظریمعنی ترانه و تصنیف، نوع اجرا و تاریخچۀ شکل گیریِ آنها، از مباحثی است که ذهن بسیاری از محققان را به خود مشغول داشته است. بعضی، هر دو مقوله را یکی میکنند و به انواع خواندنها، ترانه میگویند، در حالیکه در شیوۀ اجرا، فرق بسیار است. و یا از دیدگاه بعضی از محققان و شاعران أکثرمعنی ترانه و تصنیف، نوع اجرا و تاریخچۀ شکل گیریِ آنها، از مباحثی است که ذهن بسیاری از محققان را به خود مشغول داشته است. بعضی، هر دو مقوله را یکی میکنند و به انواع خواندنها، ترانه میگویند، در حالیکه در شیوۀ اجرا، فرق بسیار است. و یا از دیدگاه بعضی از محققان و شاعران دو بیتی، رباعی، قطعه و شاید غزل کوتاه را، نیز، ترانه مینامند و از دیدگاه آنها تنها قالبِ کوتاهِ ترانه است که آنرا، از قصیده، مثنوی، غزل و دیگر قالبهای شعری جدا میکند، حتی مرحوم ملکالشعرای بهار، که خود پایهگذار علم سبکشناسی است، تصنیف را نوعی از اشعار هجایی محلی که قبل از اسلام در ایران رایج بوده، دانستهاند و فرق زیادی بین شعر و تصنیف قائل نشدهاند و هر شعری را خاصه در مزاحفات بحر هزج و رجز، به جای تصنیف به کار بردهاند و از سوی دیگر ترانه را پایینتر از شعر و غزل قرارداده و صاحبان فن، نیز، کمتر به ضبط آنها مبادرت نمودهاند؛ در حالیکه وجود فهلویات نشان میدهد که قدمت ترانه، از شعر بیشتر است. در این مقاله، با بررسی مشخصاتِ ترانه و تصنیف، ضمن اینکه معنیِ درستی از این دو مقوله، ارائه میشود، بیان میداریم که ترانه و تصنیف، از لحاظ خوانِش تفاوت بسیاری دارند. ترانه بر پایهی احساساتِ درونیی خواننده، شاد یا غمگین و بهطور یکنواخت، اما تصنیف در چارچوب خاص و اصول اساسی خوانده میشود و باید شروع، میانه و فرودِ مناسب داشته باشد. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی(کتابخانهای) انجام گرفته است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - بررسی شناسه ها یا شاکله های زنانه گویی یا گویش زنانه در شعر ژاله قائممقامی
مریم بیکگویش زنانه، نوشتار زنانه و سبک زنانه، به طور کلی نهضت زنانه نویسی، جنبشی است خودآگاهانه که میکوشد زنان را ترغیب نماید که خود را از زیر سیطرۀ نظام فکری و زبانی مردمحور جامعه، بیرون بکشند و از آنان میخواهد که از خود و امیال و امید و آرزوهایشان بهعنوان یک نیمة فعّال از أکثرگویش زنانه، نوشتار زنانه و سبک زنانه، به طور کلی نهضت زنانه نویسی، جنبشی است خودآگاهانه که میکوشد زنان را ترغیب نماید که خود را از زیر سیطرۀ نظام فکری و زبانی مردمحور جامعه، بیرون بکشند و از آنان میخواهد که از خود و امیال و امید و آرزوهایشان بهعنوان یک نیمة فعّال از جامعۀ بشری، بنویسند و بسرایند. ژاله قائممقامی به نظر بیشتر محققان از پایهگذاران ادبیّات زنان است. سروده هایش سرشار از نگاه و ذهنیّت زنانه است، بهگونهای که اگر نامش بر دیوان یا شعرش نباشد، زن بودن صاحب سرودهها، بیدرنگ در ذهن خواننده تداعی میشود. تأکید ژاله بر جنسیّت خود در شعرش، بیانگر تلاش وی در جهت شناساندن نوع خود به اجتماع و نیز تغییر نگاه جامعه به زنان است. وقوع نهضت مشروطه، موجب تحوّلی بزرگ در افکار ایرانیان شد، این واقعه از دو جهت، تأثیر خویش را آشکار کرد. اوّل آنکه خواندن و نوشتن عمومی شد و تمایل به ایجاد ادبیّاتی که فهمش برای همه میسر باشد و مضامین آن با زندگی عوام، تناسب داشته باشد، احساس کردید. دوم آنکه ارتباط وسیع با غرب به سبب پررنگتر شدن مضامین آزادی، وطن، ملیّت و انتقادهای سیاسی و اجتماعی به شعر و ادب شد. در این پژوهش نگارنده، تلاش نموده است به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با روش کتابخانهای، نشانههای موجود در دیوان ژاله را، که موجب وجه تمایز اشعار زنانه او از اشعار مردانه میشود و آن آثار را به سبک نوشتاری زنانه متمایل میکند، شناسایی و معرّفی نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - مقایسه، بررسی و تحلیل دو نامه از قائم مقام فراهانی و امیر نظام گروسی با تأکید بر نظریۀ زبان شناسی اجتماعی راجر فالر
سروناز جاویدان محمد علی گذشتی علی اصغر حلبیموضوع مقالۀ حاضر، مقایسه، بحث، بررسی و تحلیل ویژگیهای زبانی و جامعه شناختی، دو نامه یکی از قائم مقام فراهانی، با موضوعی بین دولتی و دیگری از امیر نظام گروسی، با موضوع مشکلات داخلی کشور، است. از آن جا که این نامهها در چارچوب نظام ارتباطی قابل بررسی اند، آنها را با ن أکثرموضوع مقالۀ حاضر، مقایسه، بحث، بررسی و تحلیل ویژگیهای زبانی و جامعه شناختی، دو نامه یکی از قائم مقام فراهانی، با موضوعی بین دولتی و دیگری از امیر نظام گروسی، با موضوع مشکلات داخلی کشور، است. از آن جا که این نامهها در چارچوب نظام ارتباطی قابل بررسی اند، آنها را با نظریه ارتباطی یاکوبسن سنجیدهایم و از لحاظ پیوند زبان با آگاهی و جامعه، از نظریۀ راجر فالر که در یک نگاه اجمالی رهیافتی نقادانه برای تحلیل متون ادبی با بهرهگیری از دادههای دانش زبان شناسی است، استفاده کردهایم. در این نوشته، نامهها از جهات مختلفی با هم سنجیده شده و برخی از مشابهتها و مغایرتهای آنها، توضیح داده شده است. اطلاعات مربوط به موضوع مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای به دست آمده و روش تحلیل این دادهها کیفی و تحلیلی بودهاست. کوشیده ایم دادههای تحلیل شده را در چارچوبی مشخص و زیر عنوانهایی معین قرار دهیم تا دسترسی به آنها آسانتر صورت پذیرد. هدف از این بررسی نشان دادن طرز نگارش منشآت عصر قاجاریه و چگونگی محتوای اجتماعی و سیاسی آنها بوده است. مهمترین دستاورد نویسندگان این بوده است که طرز نگاه این دو نویسنده، که البته خود تابعی از طرز نگاه حکومت به مسایل داخلی و جهانی است، بر زبان آنان اثر گذاشته و سبب اختلاف آن دو شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - نقد و پردازش اصول رمانتیسم جامعهگرا در شعر ژاله قائممقامی و نازک الملائکه
مریم بیک هادی حیدری نیا محمود صادق زادهیکی از مکاتب ادبی پرطرفدار معاصر، مکتب رمانتیسم است که ابتدا به مسائل شخصی افراد می پرداخت؛ امّا به خاطر اوضاع نامناسب سیاسی و اجتماعی، به تدریج از حالت فردگرایانه به سمت اجتماع، سوق یافت و حالتی جامعه گرا به خود گرفت. گرچه پیدایش مکتب رمانتیسم در ادبیّات فارسی و عربی أکثریکی از مکاتب ادبی پرطرفدار معاصر، مکتب رمانتیسم است که ابتدا به مسائل شخصی افراد می پرداخت؛ امّا به خاطر اوضاع نامناسب سیاسی و اجتماعی، به تدریج از حالت فردگرایانه به سمت اجتماع، سوق یافت و حالتی جامعه گرا به خود گرفت. گرچه پیدایش مکتب رمانتیسم در ادبیّات فارسی و عربی، زمینههای مشترک زیادی ندارد؛ ولی همگونیهای زیادی میان پیروان این مکتب ادبی در فارسی و عربی به چشم میخورد. نازک الملائکه و ژاله قائممقامی از جمله شاعرانی هستند که اشعار آنها دارای چنین صبغ ه ای است. اشتراکهایی در مضمون و سـبک شعریشان است، نشان میدهد که اشعار در ابعاد محتوا، قالب و زبان، از شعر دورۀ رمانتیک اروپا، تأثیر پذیرفته است. مقالۀ حاضر در‎صدد ‎است با روش توصیفی- تحلیلی، اصول رمانتیسم جامعهگرا در اشعار ژاله قائممقامی و نازک الملائکه را مورد تحلیل و تبیین قرار دهد به همین منظور، ویژگیهایی چون احساس اجتماعی، توجّه به نابرابری های اجتماعی، تضاد طبقاتی، فقر، افول جامعه، زن و مسائل پیرامون آن، ایده آلیسم و آرمانگرایی در شعر این دو شاعر، مورد بررسی قرار گرفته است. نگارنده در صدد آن است تا به این پرسش ها پاسخ دهد که مهم ترین مسائلی که در اشعار این دو شاعر مطرح می شود، چیست؟ و چه وجوه تشابهی بین این دو شاعر وجود دارد؟ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - دراسة نقدیة لحیاة العطار ومنظوماته الشعریة
عبدالحمید أحمدییعدّ فرید الدین العطار النیشابوری من أبرز شعراء إیران القدامی، وقد کرّس جلّ اهتماماته فی سبیل نشر الثقافة الصوفیة من خلال آثاره الأدبیة، فجمیع نتاجات الشاعر دون استثناء تتضمّن تفسیرا لبعض المفاهیم العرفانیة، وتصویرا لمسعی السالک وعنائه فی سبیل الوصول إلی الحقیقة التی تت أکثریعدّ فرید الدین العطار النیشابوری من أبرز شعراء إیران القدامی، وقد کرّس جلّ اهتماماته فی سبیل نشر الثقافة الصوفیة من خلال آثاره الأدبیة، فجمیع نتاجات الشاعر دون استثناء تتضمّن تفسیرا لبعض المفاهیم العرفانیة، وتصویرا لمسعی السالک وعنائه فی سبیل الوصول إلی الحقیقة التی تتخیّلها الصوفیة. وعلی الرغم من کثرة کتب التذاکر التی تناولته بالذکر إلا أن حیاته احتجبت تحت رکام من الغموض، أضف إلی ذلک کثرة الانتحال والوضع علیه حیث نسبوا إلیه کثیرا من المنظومات العلیلة التی لا تمتّ إلیه بصلة؛ فجاء هذا المقال لیظهر حقیقة ما انتجته قریحة العطار الشعریة ویقوم بتبیین هویته من خلالها ویدرس الفکرة الرئیسة التی اعتمد علیها الشاعر فی جمیع نتاجاته الشعریة. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - فی التحلیل الفنّی لمقامات الهمذانی والحریری "الموازنة بین الخمریة والرملیة نموذجاً"
علیأصغر حبیبیفن المقامة من أهم فنون الأدب العربی ولعل أهمیته تزداد من حیث الغایة التی ارتبطت بها فی الماضی، وهی غایة التعلیم وتلقین الناشئة صیغَ التعبیر؛ فهی صیغ تحلت بألوان البدیع وازینت بزخارف السجع وحظیت بأشدِّ العنایة من حیث معادلاتها اللفظیة وأبعادها ومقابلاتها الصوتیة وإضافةً أکثرفن المقامة من أهم فنون الأدب العربی ولعل أهمیته تزداد من حیث الغایة التی ارتبطت بها فی الماضی، وهی غایة التعلیم وتلقین الناشئة صیغَ التعبیر؛ فهی صیغ تحلت بألوان البدیع وازینت بزخارف السجع وحظیت بأشدِّ العنایة من حیث معادلاتها اللفظیة وأبعادها ومقابلاتها الصوتیة وإضافةً إلی ذلک، جوانبها القصصیة التی تلعب دوراً هاماً فی التعبیر عن جوانبها التعلیمیة. واشتهرت فی الأدب العربی مقامات بدیع الزمان الهمذانی، وهو المخترع لفن المقامة، والحریری. وقد اتسعت دائرة مقاماتهما وخرجت من إطارها العربی حتی أثّرت علی الأدب الفارسی بجوانبها القصصیة، والتعلیمیة، والفنیة وتجلی هذا التأثیر فی مقامات "حمیدی" الأدیب الفارسی. یرید الکاتب فی هذا المقال أن یبحث عن الأبعاد المختلفة (القصصیة، والفنیة، والمضمونیة، والتعلیمیة، والثقافیة، والاجتماعیة، والأدبیة، والصوتیة، والفولکلوریة و...) للمقامتین الخمریة لبدیع الزمان والرملیة للحریری کنموذجین لفنّ المقامة عندهما، ویقارن بین الجوانب المختلفة لهما. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - فضاء النقد فی شروح المعلَّقات (دراسة سانکرونیة)
سمیه حسنعلیان سید محمد رضا ابن الرسولإنّ للمعلَّقات مکانةً مرموقةً فی الأدب العربی، فضلاً عن أهمیتها فی العلوم المختلفة التفسیریة، واللغویة، والنحویة واحتوائها علی کثیر من الألفاظ الجاهلیة وغریبها، ولهذا فقد اهتمّ بها کثیر من الشرّاح، وقد أبدوا آراءهم النقدیة ضمن شرحهم هذه القصائد النفیسة.ومن هذا المنطلق ی أکثرإنّ للمعلَّقات مکانةً مرموقةً فی الأدب العربی، فضلاً عن أهمیتها فی العلوم المختلفة التفسیریة، واللغویة، والنحویة واحتوائها علی کثیر من الألفاظ الجاهلیة وغریبها، ولهذا فقد اهتمّ بها کثیر من الشرّاح، وقد أبدوا آراءهم النقدیة ضمن شرحهم هذه القصائد النفیسة.ومن هذا المنطلق یحاول هذا البحث استخلاص المنهج النقدی الذی تمیّز به الشرّاح فی شرح المعلَّقات مستخدماً المنهج التوصیفی ـ التحلیلی. وانسیاقاً من هذا تقوم الدراسة علی خطة تنهض علی محورین بارزین هما: المقام والمقال. وقد اتّضح من البحث أن الشرّاح اهتمّوا بالنقد فی شروحهم وإن لم یکونوا مکثرین منه، وظهرت آراؤهم النقدیة فی المستویات المختلفة منها المستوی الفنیّ (المعجم، والصوت والإیقاع، والنحو والبلاغة)، والمستوی الدلالیّ. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - تحلیل الخطاب الأدبی فی مقامات الهمذانی
عیسی متقی زاده علی رضا محمد رضائی أمیر فرهنگ نیاإنّ البحث فی الخطاب الأدبی وصلته بالنقد استحوذ علی اهتمامات دارسی اللغة والأدب منذ منتصف القرن العشرین، بفضل ما قدمته الحقول المعرفیة الجدیدة کاللسانیات، والأسلوبیة، والسیمیائیة من مصطلحات وأدوات إجرائیة، أسهمت فی مقاربة الأثر الأدبی بعیدا عن المقولات النقدیة التی کانت أکثرإنّ البحث فی الخطاب الأدبی وصلته بالنقد استحوذ علی اهتمامات دارسی اللغة والأدب منذ منتصف القرن العشرین، بفضل ما قدمته الحقول المعرفیة الجدیدة کاللسانیات، والأسلوبیة، والسیمیائیة من مصطلحات وأدوات إجرائیة، أسهمت فی مقاربة الأثر الأدبی بعیدا عن المقولات النقدیة التی کانت مستعارة من کل الحقول إلا حقل الأدب. وهو أقرب أنواع الخطاب للتربیة وتعدیل السلوک وتعلیم الناس؛ حیث إنّه یرقی بالتفکیر، والقلب، والسلوک من خلال أسالیبه المختلفة، منها البیانیة کالتشبیه، والمجاز، والرمز، أو الأسالیب التی تخصّ علم المعانی کالدعاء، والاستفهام وهی أسالیب تنبّه الحس الجمالی والمتعة فی النفوس وتحمل الفائدة المرجوّة فی ثنایا الخطاب الممتع، فتوصلها بطریقة محبّبة، بعیدا عن أسالیب الجدل الجافّ الذی لاتصبر له النفوس ولاترغب فیه. إنّ هذا المقال یسعی إلى دراسة الخطاب الأدبی فی مقامات الهمذانی، وهی خطبة یمتاز الخطاب الأدبی فیها بقدرته علی إیصال محتواه إلى طبقات المجتمع علی اختلاف شرائحها؛ حیث یکثر فیها اقتران اللفظ والمعنى أو الشعور والتعبیر؛ کذلک تهدف إلى دراسة الواقع الجمالی الذی یحدثه هذا العمل الأدبی فی المتلقی وردود فعله إزاءه، حین یتأمله ویتفکّر فیه؛ ویتّبع المقال التحوّلات والتطوّرات التی یتداولها المتلقی أو المستمع. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - دراسة أسلوبیّة إحصائیّة لنماذج من مقامات الهمذانی والیازجی فی ضوء معادلة بوزیمان
صغری فلاحتی حامد صدقی إسماعیل أشرفاهتمّ الباحثون بالدراسات الأسلوبیّة الإحصائیّة اهتماماً کبیراً حیث یمکن باستخدامها معرفة الأسالیب المختلفة وتمییزها عن أسالیب أخری فی نصّ ما. دراسة الأسلوب علی أساس معادلة بوزیمان هی دراسة کمیّة ولیست کیفیّة، درسنا فی هذا المقال نماذجاً من مقامات الهمذانی والیازجی علی أ أکثراهتمّ الباحثون بالدراسات الأسلوبیّة الإحصائیّة اهتماماً کبیراً حیث یمکن باستخدامها معرفة الأسالیب المختلفة وتمییزها عن أسالیب أخری فی نصّ ما. دراسة الأسلوب علی أساس معادلة بوزیمان هی دراسة کمیّة ولیست کیفیّة، درسنا فی هذا المقال نماذجاً من مقامات الهمذانی والیازجی علی أساس معادلة بوزیمان. وهذه المعادلة تنطبق علی أسلوب المقامات. أسلوب الکاتبین فی مقاماتهما علی أساس هذه المعادلة أدبی والدرجة الإنفعالیّة تختلف من مقامة إلی مقامة أخری. السبب الرئیسی الذی أدّی إلی إرتفاع نسبة الفعل إلی الصفة (تسمی اختصاراً ن ف ص) فی مقامات الهمذانی والیازجی هو الإکثار من الشعر بدرجة کبیرة وإنّ المقامة من النثر الأدبی ووسیلة للتمرن علی الإنشاء والوقوف علی مذاهب النثر والنظم. إنّها رصید الثروة المعجمیّة وتعبّر عن حالة المجتمع البشری وعن العواطف الّتی تعمل فی نفس الشعب وهی تنطوی علی ضرب من الصناعات اللفظیّة کالسجع. إنّ مؤثر الصیاغة تنطبق علی مقامات الکاتبین. ومن المؤثرات التی ترجع إلی المضمون هی (العمر)، وهو یؤثّر علی ارتفاع ن ف ص، عند الکاتبین. تهدف هذه المقالة إلی أن تحلّل الأسلوب فی نماذج من مقامات الهمذانی والیازجی علی أساس معادلة بوزیمان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - نقد و بررسی حکایت تمثیلی «جنون» از مقامات حمیدی (مطالعۀ موردی بر اساس قواعد ساختارگرایی)
ابوالفضل غنی زاده مریم شریفیمقامات حمیدی مجموعهای است از داستان های کوتاه تمثیلی که در هر کدام از آنها، یک موضوع عرفانی به صورت تمثیلی مورد بحث قرار میگیرد. این مقاله حکایت جنون را با توجه به معماری داستان و هندسه ساختاری آن، مأموریت ذاتی اثر و کردار گفتاری- نوشتاری سراینده، به صورت کمّی تشریح م أکثرمقامات حمیدی مجموعهای است از داستان های کوتاه تمثیلی که در هر کدام از آنها، یک موضوع عرفانی به صورت تمثیلی مورد بحث قرار میگیرد. این مقاله حکایت جنون را با توجه به معماری داستان و هندسه ساختاری آن، مأموریت ذاتی اثر و کردار گفتاری- نوشتاری سراینده، به صورت کمّی تشریح مینماید و در پایان به این نتیجه میرسد که نویسنده در این کتاب تعلیمی با تبحر خاصی انسجام متن را با هنر و مهارت درآمیخته و پند و اندرزهای دینی- اخلاقی خود را به مخاطب ارائه کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - عدالت به مثابه مقام عرفانی درنهج البلاغه
بخشعلی قنبریمتولیان ادیان وفیلسوفان به ویژه فیلسوفان اخلاق همواره ازعدالت به عنوان یک فضیلت اخلاقی نام برده اند ومفسران متون دینی هم در سنت های مختلف براین نظرصحه گذاشته اند. نهج البلاغهبه عنوان یکی ازاین متون پیوسته مورد مراجعه اهل فضل بوده است. در رویکرد به این کتاب غالباً بر معن أکثرمتولیان ادیان وفیلسوفان به ویژه فیلسوفان اخلاق همواره ازعدالت به عنوان یک فضیلت اخلاقی نام برده اند ومفسران متون دینی هم در سنت های مختلف براین نظرصحه گذاشته اند. نهج البلاغهبه عنوان یکی ازاین متون پیوسته مورد مراجعه اهل فضل بوده است. در رویکرد به این کتاب غالباً بر معنای اخلاقی عدالت تاکید شده وهیچ وقت ازجایگاه وپایگاه عرفانی آن سخن به میان نیامده است. اما نویسنده درصدد برآمده تا عدالت را در گفتمان عرفانی نهج البلاغه موردتوجه قرار دهد. عدالت درحوزه عام در نهج البلاغهبه معنای انصاف و در جهاننگری عرفانی این کتاب به مثابهی یک مقام عرفانی به کار رفته است. عدالت باید در وهله اول در نفس سالک و سپس به وسیله او در جامعه نیز تحقق یابد. در این گفتمان مولفه های به وجودآورنده ی عدالت نیز عموماً معنای عرفانی دارند. پس می توانیم از آن به عنوان یکی از مقامات فردی و اجتماعی عرفان نهج البلاغه یاد کنیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - «نور طامس» در حکمت اشراق سهروردی و «مقام طمس» در حکمت متعالیه ملاصدرا
مهدی زمانیدر حکمت اشراق، هم نظام مراتب عالم و هم مراحل سیر و صعود نفس به عالم برین براساس انوار تبیین میشود. سهروردی معتقد است که در سیر و سلوک معنوی به ترتیب انوار «خاطف» یا «بارق» بر مبتدیان، انوار «ثابت» بر متوسطان و نور«طامس» بر واصلان کامل ظاهر میشود. بدین سان در حکمت اشرا أکثردر حکمت اشراق، هم نظام مراتب عالم و هم مراحل سیر و صعود نفس به عالم برین براساس انوار تبیین میشود. سهروردی معتقد است که در سیر و سلوک معنوی به ترتیب انوار «خاطف» یا «بارق» بر مبتدیان، انوار «ثابت» بر متوسطان و نور«طامس» بر واصلان کامل ظاهر میشود. بدین سان در حکمت اشراق فناء محض با تابش نور طامس محقق میگردد و مقام طمس پس از دو مقام «برق» و «حرق» پایان مراتب صعود نفس است. ملاصدرا تحت تأثیر حکمت اشراق از نور طامس یاد نموده، مقام طمس را با «قیامت عظمی»، «مقام أو أدنی» و مرتبه «ملائکه مٌهیّمین» یکی دانسته و آن را پایان مراتب سلوک میداند. اما در عرفان اسلامی دیدگاه متفاوتی درباره مقام طمس داریم که از ابن فارض مصری آغاز میگردد. ابن فارض مراتب فنا را در سه مرحله «محو»، «طمس» و «محق» نظم میدهد. بسیاری از شارحان آثار ابن عربی و ملاصدرا مثل کاشانی و حاج ملاهادی سبزواری بر همین اساس محو را فناء افعال عبد در فعل حق، طمس را فنای صفات او در صفات حق و محق را فنای در ذات حق دانستهاند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - «نقد و بررسی تقریر ابن سینا از آموزه های عرفانی»
منیره سید مظهریابن سینا، رئیس فیلسوفان عالم اسلام، با اینکه در قرون وسطی زندگی می کرد، ولی هرگز روحیه و اندیشه قرون وسطایی نداشته است. او همچون فیلسوفان دوره تجدید حیات علمی و فرهنگی ، مخالف هر نوع تحجر و تقلید بود و سند درستی هر امری را عقل و تجربه می شناخته و برای انکار چیزی تا دلیل أکثرابن سینا، رئیس فیلسوفان عالم اسلام، با اینکه در قرون وسطی زندگی می کرد، ولی هرگز روحیه و اندیشه قرون وسطایی نداشته است. او همچون فیلسوفان دوره تجدید حیات علمی و فرهنگی ، مخالف هر نوع تحجر و تقلید بود و سند درستی هر امری را عقل و تجربه می شناخته و برای انکار چیزی تا دلیل و برهان روشنی نمی یافته، آن را در بوتة امکان می نهاده است . این عالم بزرگ، شهود عرفا و کرامات اولیا را از نگاه عقل ممکن می دانسته و در برخی از رسالات و کتاب هایش به توجیه فلسفی آن ها پرداخته است. با این وجود از مطالعه احوال و آثار وی بر می آید که او هرگز به سیر و سلوک نپرداخته و راه و روش صوفیان را در پیش نگرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - آثارمقام عرفانی«صبر» بر نفس سالک از نظر خواجه عبدالله انصاری با تکیه بر کلام امام علی(ع)
فاطمه (مهناز) توکلی فاطمه حسن پوراز جمله مقامات عرفانی که سالک باید واجد آن گردد تا گرفتار رهزنها و تنگناهای سلوک نشود «صبر» است. در بینش امام علی علیهالسلام صبر در سیر انسان به سوی حق تعالی اهمیتی ویژه دارد، از همینروست که مسیر دستیابی به درجات و آثار آن را توصیف کردهاند تا از این طریق انگیزههای أکثراز جمله مقامات عرفانی که سالک باید واجد آن گردد تا گرفتار رهزنها و تنگناهای سلوک نشود «صبر» است. در بینش امام علی علیهالسلام صبر در سیر انسان به سوی حق تعالی اهمیتی ویژه دارد، از همینروست که مسیر دستیابی به درجات و آثار آن را توصیف کردهاند تا از این طریق انگیزههای رسیدن به این مقام عرفانی تقویت شود. خواجه عبدالله انصاری نیز صبر را یکی از نخستین گامهای رهروان به سوی حق و مقامی برای عوام و متوسطان میداند و با توجه به تاثیر «صبر» در سلوک از نقش آن در کمال نفس پرده بر میدارد. با بررسی دیدگاه امام علی علیهالسلام و خواجه عبدالله انصاری به روش تحلیلی- توصیفی و بررسی اقسام سهگانه صبر بر معصیت، صبر بر مصیبت و صبر بر طاعت این نتیجه حاصل شد که تحقق درجات مختلف صبر در سالک باعث تربیت نفس او شده و او را در برابر وساوس و خواطر نفسانی مقاوم میکند تا آنجا که با ثبات قدم در سلوک، استعداد بهرهمندی از مواهب الهی را پیدا کرده و به خداوند تقرب پیدا کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - مقامات حضرت ابراهیم در متون عرفانی منثور فارسی (تا قرن ششم) با تکیه بر کشف الاسرار
سیدعلیمحمد سجادی مجتبی دماوندی معصومه جمعهحضرت ابراهیم در قرآن مجید به عنوان مسلمانی موحد و یکتاپرست معرفی شده است. او پیامبری است که چندین بار مورد ابتلاء قرار گرفت و هربار سربلند از آزمایش الهی به خداوند تقرب جست تا جایی که به مقام خلیل اللهی نائل آمد. داستان زندگی او در چندین سوره قرآن، به طور پراکنده اما مف أکثرحضرت ابراهیم در قرآن مجید به عنوان مسلمانی موحد و یکتاپرست معرفی شده است. او پیامبری است که چندین بار مورد ابتلاء قرار گرفت و هربار سربلند از آزمایش الهی به خداوند تقرب جست تا جایی که به مقام خلیل اللهی نائل آمد. داستان زندگی او در چندین سوره قرآن، به طور پراکنده اما مفصل ذکر شده است. داستان پیامبران در قرآن، این امکان را برای عرفا فراهم میکند تا به شرح احوال و مقامات طریق عرفان بپردازند. از این منظر، عرفا در تفاسیر و کتب عرفانی خود، حضرت ابراهیم را نه در مقام یک پیامبر بلکه به منزلهی الگویی کلی از سالکی روحانی مورد توجّه قرار میدهند و با تأمل در حوادث زندگانی وی از قبیل «مناظره ابراهیم با بت پرستان و هذا ربی گفتن، درخواست دیدن زنده شدن مردگان، رد کردن مدد جبرئیل و سرد شدن آتش بر وی» مقاماتی چون طلب، جمع و تفرقه، انس، تفرید و تجرید، یقین، توکل، تسلیم و خلت را برای او در نظر میگیرند. از آن جا که میبدی در تفسیر کشفالاسرار بیشترین توجه را به مقامات انبیا داشته است در این مقاله ـ با تکیه بر این تفسیرـ با بررسی جایگاه حضرت ابراهیم(ع) در متون عرفانی منثور فارسی تا قرن ششم، به جمع بندی نظر عرفا درباره پنج مقام طلب، جمع و تفرقه، توکل، تسلیم و خلت میپردازیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - سیمای عرفان در شعر خواجوی کرمانی
مهدیه چراغی احمد ذاکریخواجوی کرمانی، در طریق معرفت گام نهاده، با اقتدا به پیر روشنضمیر خود، شیخ کازرونی، طریقهی «مرشدیه» را برگزید و بهسانِ یک سالک، راهِ «عطار»، «مولوی» و «ابن عربی» در پی گرفته، عشق را از عقل برتر شمرد و شیوه ذوقی و سکری را در پیش گرفت تا به شناخت حق، منجر گردد. هدف نگا أکثرخواجوی کرمانی، در طریق معرفت گام نهاده، با اقتدا به پیر روشنضمیر خود، شیخ کازرونی، طریقهی «مرشدیه» را برگزید و بهسانِ یک سالک، راهِ «عطار»، «مولوی» و «ابن عربی» در پی گرفته، عشق را از عقل برتر شمرد و شیوه ذوقی و سکری را در پیش گرفت تا به شناخت حق، منجر گردد. هدف نگارنده از نگارش این مقاله به دست دادن مضامین عرفانی شعر خواجو میباشد که وی با پشتِسر گذاشتن مقامات و حالات، به هفت وادی سیر و سلوک گام مینهد و طریق مجاهدهی درونی و برونی میسپارد تا حلاوت فناء فیاللّه و بقاء باللّه بچشد. آن گاه راضی به رضای دوست، تقدیر را بر تدبیرش مقّدم میدارد، زهد ریایی را سالوسی بیش نمیشمارد و طریقهی ملامتی را در عرفان به استخدام میگیرد. وی همچون دیگر عرفا، معتقد است که بهواسطه تجلی نور حق است که عالم هستی به وجود آمده و سرانجام باید به عالم بالا عروج کرده و به اصل خود بازگردیم؛ پس انسانی که پرتوی از نور حق است و در حکم عالم صغیر، شایسته است که وقت، غنیمت شمرده و به معرفت خود- که در مقام خلیفه الهی است- مشغول گردد و مرگ اختیاری برگزیند و به حسن معاد امیدوار باشد و با دیدن هر نقش از نقاش هستی، زنجیره کثرت را در امتداد وحدت شمارد تا به وحدت وجود رسد و در عین حال طریق میانه برگزیند تا مبادا گرفتار تشبیه ناشایست شده و وجود حق را از هر نوع صفتی منزه و مبرا بدارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - حالات و مقامات عرفانی از دیدگاه ابن سینا و قشیری
محمود بهاروند سید حسین واعظیNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-pare أکثرNormal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} >از مباحث مهم در عرفان عملی، «حالات و مقامات عرفانی» است. سالک در جهت نیل و وصول به حق باید همراه پیر و مرشد خود، منازل و مقاماتی را کسب نماید و در این راه نیز حالاتی بر وی حادث میشود. هدف در پژوهش حاضر بیان بعضی از این حالات و مقامات از دیدگاه ابن سینا و قشیری است؛ که با روش کیفی و به نحو تحلیل محتوی و با استفاده از منابع کتابخانهای صورت پذیرفته است. بعضی از یافتههای تحقیق بیانگر است که: ابن سینا اجمالاً در آثار عرفانی خود، مخصوصا در نمط نهم اشارات، بعضی از آنها را تحت عنوان: «مقامات العارفین» مطرح کرده است. قشیری نیز در رساله قشیریه، تفصیلاً به بیان تعدادی از حالات و مقامات عرفانی پرداخته است. محقق نیز به روش تحلیلی به بیان، سنجش و مقایسه نظرات این دو دانشمند پرداخته است. از دیگر یافتهها میتوان تعداد حالات و مقامات؛ تقدم تأخر اینها و وجوه اشتراک و افتراق نظر این دو دانشمند را در خصوص حالات و مقامات دانست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - مقابلة مقامی و کنشی حضرت محمد(ص) با دیگر پیامبران در شرح التعرف
سمانه جعفری حسن شامیانشرح التعرف، از جمله آثار پدید آمده در حوزة عرفان تعلیمی به زبان فارسی است که مستملی آن را بر التعرف کلابادی نوشته است. وی در این اثر، جهت تبیین دیدگاه ها و تشریح مبانی فکر و نظری خود، اثر خود را در پیوند بینامتنی با قرآن کریم قرار داده و از آیات و روایات قرآنی داستان ان أکثرشرح التعرف، از جمله آثار پدید آمده در حوزة عرفان تعلیمی به زبان فارسی است که مستملی آن را بر التعرف کلابادی نوشته است. وی در این اثر، جهت تبیین دیدگاه ها و تشریح مبانی فکر و نظری خود، اثر خود را در پیوند بینامتنی با قرآن کریم قرار داده و از آیات و روایات قرآنی داستان انبیاء استفاده کرده است. داستان‎ها و روایات منسوب به پیامبر(ص) از برجسته ترین موارد کاربردی در این اثر است که در بیشتر موارد به صورت تقابلی و مقایسه ای با داستان سایر پیغمبران آورده شده است. در این نوع کاربرد، مقایسه در دو حوزة کنش و مقام انجام شده که نوع مقابلة مقامی با بسامد بیشتری در این اثر آورده شده است. نویسنده در التعرف، بسیاری از پیامبران را در نقطة مقابل پیامبر(ص) قرار داده که این میزان تقابل با این دامنة تنوع در این اثر تقریباً کم نظیر است. هدف نهایی مستملی در استفاده از این شیوه، بیش از آنکه به منظور تشریح و تبیین اصول و مبانی و اصطلاحات عرفانی باشد تأکید صریح یا ضمنی بر برتری و فضیلت حضرت محمد(ص) بر سایر پیامبران و در نتیجه برتری امت او بر دیگر امت‎ها است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - تأملی در دامنة مقام خلافت اللّهی زن با تکیه بر آیات قرآن و دیدگاه عرفای مسلمان
شهلا رحمانی میترا (زهرا) پورسینامسألة خلافت الهی از مسائل غامض و بحث انگیز در حوزة علوم قرآنی، کلام و عرفان است. تنها آیه ای از قرآن کریم که به صورت صریح و مطلق بحث خلافت الهی را مطرح کرده آیة 30 سورة بقره است؛ با این حال اهمیت این مقام به حدی است که گویا ارسال پیامبران و انزال کتب آسمانی، همه در جهت أکثرمسألة خلافت الهی از مسائل غامض و بحث انگیز در حوزة علوم قرآنی، کلام و عرفان است. تنها آیه ای از قرآن کریم که به صورت صریح و مطلق بحث خلافت الهی را مطرح کرده آیة 30 سورة بقره است؛ با این حال اهمیت این مقام به حدی است که گویا ارسال پیامبران و انزال کتب آسمانی، همه در جهت تربیت خلیفة الهی صورت گرفته است. عموماً پژوهش های محققان در رابطه با خلافت الهی حول مسائلی چون: تفسیر آیة خلافت، ارتباط خلافت الهی با انسان کامل و دامنة خلافت انجام یافته است؛ لکن مقالة حاضر در نظر دارد با استفاده از آیات الهی، تأملی در راستای دامنة خلافت الهی زن داشته باشد و در عین حال، به نقد دیدگاه برخی عرفای مسلمان نیز در این حوزه بپردازد. هدف دیگر که فرع هدف اصلی محسوب میشود، بررسی اجمالی برخی از مؤلفههایی است که با توجه به ویژگیهای شخصیتی زن دامنة خلافت الهی او را گسترش می دهد. مادری و دیگرخواهی از مؤلفه های مؤثر برای افزایش دامنة خلافت الهی زن است که مسیری تا حدی متمایز نسبت به مرد برای وی پدید میآورد. از سویی، مطالعة آثار عرفانی ما را با دو دیدگاه متفاوت در رابطه با دامنة خلافت الهی زن مواجه می سازد. گروهی از عرفا تفاوت های تکوینی موجود در آفرینش زن را تحدید کننده دامنة خلافت الهی زن نسبت به مرد می دانند و برخی دیگر، این مقام را امری مرتبط با روح انسان می دانند و بر این باورند که زن و مرد در دستیابی به مراتب بالای آن تفاوتی با یکدیگر ندارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - رابطه دعا و مقام رضا در عرفان اسلامی
محسن مهرانی منیرالساذات پورطولمیدعا کردن و راز و نیاز با معبود از جمله آموزه های مؤکد دینی و عرفانی است. از طرف دیگر یکی از مراتب و مقامات عرفانی مقام رضا است، یعنی سالک باید رضایت کامل به قضا و قدر الهی داشته و همواره راضی به رضای حق باشد.. پرسش اینجاست که آیا منافاتی بین دعا کردن و مقام رضا وجود ندا أکثردعا کردن و راز و نیاز با معبود از جمله آموزه های مؤکد دینی و عرفانی است. از طرف دیگر یکی از مراتب و مقامات عرفانی مقام رضا است، یعنی سالک باید رضایت کامل به قضا و قدر الهی داشته و همواره راضی به رضای حق باشد.. پرسش اینجاست که آیا منافاتی بین دعا کردن و مقام رضا وجود ندارد ؟آیا دعا کردن، اعتراض به قضا و قدر الهی محسوب نمی شود؟ در این تحقیق مطالبی دالّ بر ضرورت دعا و نیایش از قرآن کریم و احادیث معصومین(ع(و سخنان اولیاء الله ذکر شده است و بیان شده که دعا، مغز عبادت است ،دعا سلاحِ مؤمن است و اینکه ترک دعا، معصیت است و عاجزترین مردم کسانی هستند که توفیق دعا کردن ندارند. همچنین از عرفای بزرگ اسلامی مطالبی در بابِ رضا بیان شده که سالک باید بر آنچه از دستش رفت غمناک نبوده و بر آنچه که بدست می آورد، خوشحال نشود و باید راضی به قضای حق باشد و یقین داشته باشد که خداوند بهترین مقّدرات را برای او در نظر گرفته است و همۀ امور براساس حکمتِ الهی است، لذا بر حکم و قضای الهی اعتراضی نکند و شاکر باشد. از تحلیل این دو امر به ظاهر متقابل بر مبنای قرآن و عرفان این نتیجه حاصل شده که سالک می تواند در همان حالی که باید به قضای الهی راضی است، دست به دعا بردارد . اودعا کردن را امر الهی ،وسیله سخن گفتن با خداوند و وظیفه خود می داند و از طرفی به هرچه در قضا و قدر برای انسان در نظر گرفته شده رضایت کامل دارد و می پسندد هرآنچه را خداوند برای او پسندیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - بررسی تطبیقی درون مایهها ومضامین عرفانی در مقامات حمیدی و گلستان سعدی
هدیه خنافره منصوره تدینی مسعود پاکدل فرزانه رحمانیانمقامات حمیدی و گلستان سعدی از کتابهای بسیار مهم در ادب فارسی در دو دورۀ متفاوتاند که شباهتهای ساختاری و محتوایی آنها، مطالعۀ تطبیقی آن دورا از چشماندازهای گوناگون روا میدارد. در این مقاله که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی سامان یافته است با بهرهگیری از تحلیل محتوا، به د أکثرمقامات حمیدی و گلستان سعدی از کتابهای بسیار مهم در ادب فارسی در دو دورۀ متفاوتاند که شباهتهای ساختاری و محتوایی آنها، مطالعۀ تطبیقی آن دورا از چشماندازهای گوناگون روا میدارد. در این مقاله که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی سامان یافته است با بهرهگیری از تحلیل محتوا، به درون مایهها ومضامین عرفانی این دو کتاب و بررسی تطبیقی آنها توجه شده است و شباهتها و اختلافهای آن دو بیان گردیدهاند. حمیدی و سعدی با برگزیدن قالب داستان و بهرهگیری از اصول داستاننویسی کوشیدهاند تا هنر نویسندگی خود را نشان دهند و رغبت خواننده را برای مطالعۀ اثرشان برانگیزند. این دونویسنده درعین هنرآفرینی درگزینش ادبی و داستانی، رگههایی از عرفان را دخیل می سازند و مفاهیم، مضامین و درونمایههای عرفانی در صحنههای این داستانها و تأثیر فضای معنوی، اخلاقی، عرفانی و ادبی بر شخصیتها، تشابهات آثارآنها را تحقق میبخشد؛ با این تفاوت که در گلستان رنگ عرفانی بیشتر و نمایانتر از مقامات حمیدی است. در مقامات تنها یک مقامه آشکارا در تصوف خودنمایی میکند و در همین مقامه میتوان نظرگاه عرفانی حمیدی را جستجو کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - انواع و مراتب صبر در متون منثور عرفانی
فریدون طهماسبی سیدمحسن حسینی موخر حسین جبارپورصبر، یکی از مقامات عرفانی و از بنیان های اساسی سیر و سلوک عارفانه است. در قرآن کریم، 104 بار از صبر و متعلقات آن سخن گفته شده است. رسول اکرم(ص) نیز صبر را یکی از دو قاعدة ایمان دانسته اند. عارفان، با تأسی به کلام وحی و سیرة نبوی، برای طی مراحل سلوک، رسیدن به مقام صبر و أکثرصبر، یکی از مقامات عرفانی و از بنیان های اساسی سیر و سلوک عارفانه است. در قرآن کریم، 104 بار از صبر و متعلقات آن سخن گفته شده است. رسول اکرم(ص) نیز صبر را یکی از دو قاعدة ایمان دانسته اند. عارفان، با تأسی به کلام وحی و سیرة نبوی، برای طی مراحل سلوک، رسیدن به مقام صبر و تمکّن در آن را امری ضروری و لازم دانسته اند و هر یک تعریفی برای صبر ذکر کرده اند. برخی از مهمترین انواع صبر در این متون عبارتند از: صبر بر مصیبت، معصیت، فراخی نعمت، صبر ستوده و ناستوده، صبر عابدان، محبان و زاهدان، صبر مکتسب و غیرمکتسب، صبر با خدا، صبر از خدا و صبر برای خدا. عرفا صبر را هدیه و عنایت الهی به انبیا و اولیا دانسته آن را یکی از مقامات نامیدهاند. این پژوهش که به روش تحلیلی- توصیفی صورت گرفته ، بر آن است تا بر اساس امهات متون نثر عرفانی فارسی، ضمن بیان تلقی عرفا از مفهوم صبر انواع و مراتب آن را از منظر آنان تبیین نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - حال و مقام در عرفان اسلامی
شاپور نورآذربا تامل و اندیشیدن درباره حال و مقام در عرفان و تصوف در مییابیم که عارفان زیادی افکار تصوف و اصطلاحات عرفانی و گفتار مشایخ را با ذوقیات شعری خود آمیختهاند و در قالب نظم درآوردهاند. در کل میتوان گفت که تصوف جنبه عملی عرفان است و صوفی از طریق سیر و سلوک و کسب مقامات و أکثربا تامل و اندیشیدن درباره حال و مقام در عرفان و تصوف در مییابیم که عارفان زیادی افکار تصوف و اصطلاحات عرفانی و گفتار مشایخ را با ذوقیات شعری خود آمیختهاند و در قالب نظم درآوردهاند. در کل میتوان گفت که تصوف جنبه عملی عرفان است و صوفی از طریق سیر و سلوک و کسب مقامات و نیل به احوال به مشاهده میرسد و حق را به دیده دل میبیند و طریق تصوف بهترین راه معرفت حق است و صوفیان بهترین طبقه از مردم هستند و حال ذوقی آنها نیکوترین احوال است. حال احساساتی که نفس سالک صوفی را پر میسازد و آن از بخشش و کرم خداوندی است؛ مقام ایستگاهی از عبادات و مجاهدات است که بنده در مقابل پیشگاه خداوندی میایستد و از همه قطع امید میکند تا به او بپیوندند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - سیر و سلوک عرفانی در دستگاه فکری عطار و سهروردی (باتکیه برمنطق الطیر، مصیبت نامه و مونس العشاق)
رضا اشرف زاده لیلا بیرانوندعطاروسهروردی دواندیشمند ،یکی درحوزه ی عرفان ودیگری درعرصه ی فلسفه ،درباب موضوع هستی شناسی وآفرینش جهان هستی ودستیابی به حقیقت ،نظراتی شبیه به هم دارند.هردوسلوک عملی ،شهودومکاشفه ی روحانی را، برای شناخت حقیقت لازم واصیلترین شیوه می دانند ودرمقابل، ابزارِعقل را،دراین مسیر أکثرعطاروسهروردی دواندیشمند ،یکی درحوزه ی عرفان ودیگری درعرصه ی فلسفه ،درباب موضوع هستی شناسی وآفرینش جهان هستی ودستیابی به حقیقت ،نظراتی شبیه به هم دارند.هردوسلوک عملی ،شهودومکاشفه ی روحانی را، برای شناخت حقیقت لازم واصیلترین شیوه می دانند ودرمقابل، ابزارِعقل را،دراین مسیرکافی وکارآمدنمی دانند.درنظام معرفتی ایشان ،خودشناسی ومعرفت نفس ،نقش بسزایی داردواین مهم ازطریقِ تهذیب نفس وسفرهای روحانی امکان پذیراست.این سفرباخودشناسی آغازوبه خداشناسی ختم می شود. مقامات ومراحل عرفانیِ عطاردرمثنوی هایمصیبت نامهومنطق الطیر - جدای ازتفاوت های که دردومقوله ی عشق ومعرفت مشهود است – بارساله ی مونس العشاق سهروردی به خوبی قابل انطباق است . درنظام هستی شناسیِ این دومتفکر،جهان هستی ،تجلی وبازتاب آن حقیقت واحد است که درتصویرپردازی های خلاقانه وخیال بافانه ی آنان درقالبِ شخصیت هایی، همچون سیمرغ ،حسن وخورشید ممثل شده است. دراین مقاله ،دیدگاه سهروردی وعطار به طورسنجشی مورد بررسی قرارگرفته است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - مقایسه و تحلیل تطبیقی مقامات عرفانی در دیدگاه عطّار و قاسم انوار
سید علی کرامتی مقدممشایخ و بزرگان طریقت دربارۀ مبانی و اصول تصوف دیدگاههای متفاوتیدارند. اگر چه تمامی آنان برای رسیدن به کمال تلاش میکنند ولی برراه رسیدن به الطرق الی الله بعدد انفاس الخلائق : مبنای سخن مشهورهدف و شیوۀ آنان در سیر و سلوک با یکدیگر تفاوت دارد. برای نمونهمقامات هفتگانه که أکثرمشایخ و بزرگان طریقت دربارۀ مبانی و اصول تصوف دیدگاههای متفاوتیدارند. اگر چه تمامی آنان برای رسیدن به کمال تلاش میکنند ولی برراه رسیدن به الطرق الی الله بعدد انفاس الخلائق : مبنای سخن مشهورهدف و شیوۀ آنان در سیر و سلوک با یکدیگر تفاوت دارد. برای نمونهمقامات هفتگانه که هر سالک برای رسیدن به کمال باید طی کند در - -دیدگاه مشایخ متفاوت به نظر میرسد. عطّارنیشابوری در قرن هفتم،مقامهای عرفانی را که به فراموشی سپرده شده بود، احیا و در قالبی نو ارائهکرد. بعد از عطّار بسیاری از مشایخ و بزرگان تصوف از اندیشههای او تأثیرپذیرفتهاند. قاسم انوار، از عارفان و شاعران عصر صفوى، در سیر و سلوکخویش در مدتی کوتاه توانست مدارج عالیۀ سلوک و مقامات طریقت راطی کند و بعد از طی مراحل و درجات عرفانی اجازۀ ارشاد یابد و مریدانزیادی را پرورش دهد. در این مقاله تلاش شده که دیدگاه عرفانی قاسمانوار دربارۀ مقامات عرفانی بیان شود همچنین مشخص شود که قاسم انواردر بیان اندیشههای عرفانی و سیر و سلوک صوفیانۀ خویش بیشتر تحتتأثیر اندیشههای کدام یک از بزرگان تصوف بوده است؟ برای رسیدن بهاین هدف در این پژوهش ابتدا اندیشهها و نوآوریهای عرفانی عطّارپیرامون مقامات هفتگانه تبیین شده است. سپس دیدگاه قاسم انوار دربارۀهر کدام از این مقامات بهطور جداگانه همراه با شواهد شعری نقد وبررسی و با اندیشههای عطّار مقایسه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - تبیین عشق و انواع آن در اشعار سیمین بهبهانی و عالمتاج (ژاله) قائم مقامی بر مبنای نظریۀ مثلث عشق استرنبرگ
وجیهه ترکمانی باراندوزی فاطمه بهار احمد کریمی کورس کریم پسندیعشق از مضامین پر تکرار و به عنوان محرکترین عنصر حیات است که از دیرباز در خلق آثار رمانتیک و غنایی، اندیشه و زبان شاعران را مسحور کشش و لطف خود کرده است. در حوزه روانشناسی نیز نظریههای متعددی برای شناخت بیشتر عشق و تبیین آن ارائه شده است که از با نفوذترین آن نظریه مثلث أکثرعشق از مضامین پر تکرار و به عنوان محرکترین عنصر حیات است که از دیرباز در خلق آثار رمانتیک و غنایی، اندیشه و زبان شاعران را مسحور کشش و لطف خود کرده است. در حوزه روانشناسی نیز نظریههای متعددی برای شناخت بیشتر عشق و تبیین آن ارائه شده است که از با نفوذترین آن نظریه مثلث عشق رابرت استرنبرگ است. او معتقد است، عشق کامل شامل سه مؤلفۀ "صمیمیت، شوریدگی و تعهد" میباشد و از فقدان هر مؤلفه انواع دیگری ازعشق شکل خواهد گرفت که کامل نبوده و نتیجۀ مطلوبی نخواهد داشت. پژوهش حاضر مطالعهای نظری است و با مراجعه به منابع کتابخانهای، به روش توصیفی _تحلیلی انجام شده است و هدف اصلی آن تبیین عشق و انواع آن در اشعار سیمین بهبهانی و عالمتاج (ژاله) قائم مقامی بر مبنای نظریۀ مثلث عشق استرنبرگ است. یافتههای پژوهش پیش رو حاکی از این است که سیمین بهبهانی و ژاله قائم مقامی تحت تأثیر عوامل مختلف، چون تجربۀ شخصی و مسائل اجتماعی عصر، به مضمون عشق و برخی از انواع آن در شعر خود پرداختند و نشان میدهد که طغیان در برابر برخی هنجارها و یا ناهنجاریهای اجتماعی سبب شده که دو شاعر مذکور به مضمون عشق در زنان سوق داده شوند؛ عدم آگاهی از ابعاد عشق کامل و انتخاب ناموثر موجب بروز گونههای عشق میشود که شواهد آن در اشعار ژاله و سیمین قابل مشاهده است و برخی از آنها با معضلات اجتماعی قابل مطابقت است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - بررسی ویژگیهای شاخص آثار قائممقام فراهانی
موسی پیری مجتبی گلیمیرزا ابوالقاسمقائممقام از شخصیّتهای سیاسی تأثیرگذار بر تاریخ معاصر ایرانبوده است که در ادبیّات فارسی نیز آثارارزندهای دارد. آنچه باعث میشود که محقّقان امروز بتوانند با قسمت اعظم هنر نظمونثر قائممقام بهتر و کاملترآشنا شوند، بررسی دقیق و موشکافانة آثار منظوم و منثو أکثرمیرزا ابوالقاسمقائممقام از شخصیّتهای سیاسی تأثیرگذار بر تاریخ معاصر ایرانبوده است که در ادبیّات فارسی نیز آثارارزندهای دارد. آنچه باعث میشود که محقّقان امروز بتوانند با قسمت اعظم هنر نظمونثر قائممقام بهتر و کاملترآشنا شوند، بررسی دقیق و موشکافانة آثار منظوم و منثور وی، معرفی ویژگیهای شاخصآثارش وارائة نمونهها و شواهد کافی در هر مورداست. برای دستیابی به این هدف، ابتدا پیشینة تحقیق و تا حد ممکن، ویژگیهای بنیادین آثار منثور و منظوم قائممقام فراهانی ذکر شده است؛ سپس ضمن بیان نمونههای بارز، به ارزیابی آنها پرداخته شده، و برای نتیجهگیری راحتتر و منسجمتر، در جدولی جداگانه ارائه شدهاند. ازجمله ویژگیهای آثار قائممقام، میتوان به بیان دردهای سیاسی با الفاظ خوشآهنگ، حذف عناوین و القاب نامهها، صراحت لهجه، ترکیبسازی، گرایشنداشتن به مضامین عاشقانه، باستانگرایی و نظایر آن اشاره کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - بررسی مقاومت 3 رقم گل رز نسبت به کنه دولکه ای Tetranychus urticae
زهره جلالوندی ابراهیم سلیمان نژادیان الهام صنعتگرکنه دولکه ای با نام علمی Tetranychus urticae Koch. (Acari: Tetranychidae) از گونه های پلی فاژ در بسیاری از نقاط دنیا بوده و به عنوان یک آفت جدی روی اغلب گیاهان زینتی ازجمله گل رز مطرح است. در این تحقیق جمعیت کنه دولکه ای روی سه رقم گل رز شامل Dolce vita، Red naomi أکثرکنه دولکه ای با نام علمی Tetranychus urticae Koch. (Acari: Tetranychidae) از گونه های پلی فاژ در بسیاری از نقاط دنیا بوده و به عنوان یک آفت جدی روی اغلب گیاهان زینتی ازجمله گل رز مطرح است. در این تحقیق جمعیت کنه دولکه ای روی سه رقم گل رز شامل Dolce vita، Red naomi و White naomi در گلخانه و در شرایط دمایی 3±20 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 70 درصد، دوره نوری 10 ساعت روشنایی و 14 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. یک کادر مربع شکل به ابعاد یک سانتی متر به عنوان واحد نمونه برداری تعیین شد و مراحل مختلف زندگی کنه شامل تخم، لارو، پوره و کنه بالغ در داخل این کادر شمارش گردید. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تعداد تخم، لارو، پوره و کنه بالغ بین ارقام مورد مطالعه به طور معنی داری متفاوت بود. میانگین تراکم جمعیت کنه دولکه ای روی ارقام Dolce vita، Red naomi و White Naomi به ترتیب 49/3، 7/7 و 97/8 عدد در سانتی متر مربع از برگ به دست آمد. رقم White Naomi به عنوان رقم حساس و رقم Dolce vita به عنوان رقم مقاوم شناخته شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - بررسی جایگاه روانشناختی زن در اسلام و تمدن غرب بر اساس منظومه فکری مقام معظم رهبری
علی احمدپورهدف پژوهش حاضر، بررسی جایگاه روانشناختی زن در اسلام و تمدن غرب بر اساس منظومة فکری مقام معظم رهبری میباشد. جامعة پژوهش کلیة متون مرتبط با جایگاه روانشناختی زن در اسلام و تمدن غرب بر اساس منظومة فکری مقام معظم رهبری بود. نمونه پژوهش مباحث زن در اسلام و تمدن غرب، بر اس أکثرهدف پژوهش حاضر، بررسی جایگاه روانشناختی زن در اسلام و تمدن غرب بر اساس منظومة فکری مقام معظم رهبری میباشد. جامعة پژوهش کلیة متون مرتبط با جایگاه روانشناختی زن در اسلام و تمدن غرب بر اساس منظومة فکری مقام معظم رهبری بود. نمونه پژوهش مباحث زن در اسلام و تمدن غرب، بر اساس منظومة فکری مقام معظم رهبری بود. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش مطالعة اسنادی وکتابخانه ای و بهصورت فیشبرداری از منابع مکتوب منظومة فکری مقام معظم رهبری و روانشناسی جمع آوری شد. سپس داده ها به صورت تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خانواده یکی از مهمترین نهادها در جامعه است که قویترین پایههای تربیت روحی و فکری انسان در این کانون بنا نهاده میشود. در چنین نهادی زن محور خانواده است که دستگاههای تبلیغاتی و سیاسی فرهنگ غرب میخواهند منزلت و جایگاه او را خدشهدار کنند. از دیدگاه مقام معظم رهبری در تمدن و فرهنگ غربی تمام توجه به مسئله جنسی و وجه زنانگی زن است و بُعد انسانی و منزلت زن نادیده گرفته شده است. در فرهنگ غرب از زن تحت عنوان آزادی سوءاستفاده شده که این عین اسارت و اهانت به جنس زن است، برخلاف دین اسلام که زن را تکریم کرده و زن بودن را مایة افتخار و مباهات میداند. بنابراین نگاه اسلام، و به تبع آن، مقام معظم رهبری به زن، نگاهی جامع است که هم ارزشهای الهی و هم منطق انسانی، در آن لحاظ شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - جایگاه زن ایرانی در شعر معاصر
عیسی داراب پورپس از عهد مشروطه با توجّه به تحولاتی که در ممالک پیشرفته و جامعهی ایرانی صورت گرفته بود، زنان نیز به عرصه ی روابط اجتماعی وارد شدند و ارزش های انسانی و اجتماعی خود را درک کردند و هویت خویش را با نوشته هایشان به تصویر کشیدند. ایشان برای شکسته شدن قفل اسارت زن ایرانی و رس أکثرپس از عهد مشروطه با توجّه به تحولاتی که در ممالک پیشرفته و جامعهی ایرانی صورت گرفته بود، زنان نیز به عرصه ی روابط اجتماعی وارد شدند و ارزش های انسانی و اجتماعی خود را درک کردند و هویت خویش را با نوشته هایشان به تصویر کشیدند. ایشان برای شکسته شدن قفل اسارت زن ایرانی و رسیدن به برابری حقوق زنان و مردان، بر حضور زنان در عرصههای گوناگون اجتماعی و فرهنگی تأکید می کردند. در این راستا، بانوانِ شاعر، با ابزار شعر راجع به وضعیت زنان در جامعهی ایران دادِ سخن دادند و ضمن ریشه یابی علل تنزّل زن در جامعه، به بانوان معاصر خویش راه حل ها و راهکارهایی را جهت احراز هویت و منزلت اصلی خود پیشنهاد دادند. از میان بانوان سخنور، ژاله قائم مقامی، پروین اعتصامی و سیمین بهبهانی در باب زن و مسائل بانوان، نظرات ژرفتری دارند و بیشتر به آن پرداخته اند؛ بنابراین در این مقاله ابعاد این موضوع با تکیه بر اشعار سه شاعر مزبور، مورد بررسی قرار می گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - تحلیل محتوای دیدگاه مقام معظم رهبری در امر ازدواج و خانواده و ارائه یک مدل خانواده
خدابخش احمدی نوده داود نوده ئیهدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه و تحلیل محتوای دیدگاه مقام معظم رهبری در امر ازدواج و خانواده انجام شده است. به این امید که بتواند در شناخت خانواده در الگوی اسلامی ایرانی و ارتقای استحکام آنها و در نیل به یک نظریه بومی یاری رسان باشد. روش: پژوهش یک مطالعه کیفی است و در أکثرهدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه و تحلیل محتوای دیدگاه مقام معظم رهبری در امر ازدواج و خانواده انجام شده است. به این امید که بتواند در شناخت خانواده در الگوی اسلامی ایرانی و ارتقای استحکام آنها و در نیل به یک نظریه بومی یاری رسان باشد. روش: پژوهش یک مطالعه کیفی است و در آن از دو روش "تحلیل محتوا" و "نظریه داده بنیاد ( گراند تئوری)" استفاده شد. واحد پژوهش شامل مستندات موجود آرشیوی شامل نوشتهها و آثار مکتوب فرمایشات و بیانات و اوامر ارائه شده از سوی مقام معظم رهبری در زمینه خانواده میباشد. یافته ها: مطابق نتایج، دیدگاههای مقام معظم رهبری در حوزه خانواده در محورهای ازدواج و تشکیل خانواده، ساختار و عملکرد خانواده، آسیب شناسی خانواده، بهداشت و سلامت خانواده، تربیت فرزند و خانواده و نظام آمده است. نتیجه گیری: امید است دیدگاه مقام معظم رهبری به عنوان یک مدل با الگوی اسلامی ایرانی مورد مطالعه و بهرهبرداری توسط متخصصان مشاوره و رواندرمانی و پژوهشگران خانواده قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - بررسی مؤلفههای مینیمالیستی در مقامات حریری (مقاله مروری)
ندا ریحانیمینیمالیسم ریشه در ادبیات داستانی کلاسیک دارد. ماشینیزم حاکم بر جهان باعث شده که مردم وقت کافی و حوصله وافی برای خواندن داستانهای بلند (long stories) یا رمان نداشته باشند. از این رو در این داستانها نویسندگان با شگردهایی چون، مقدمهگریزی، استفاده فراوان از عنصر گفت وگ أکثرمینیمالیسم ریشه در ادبیات داستانی کلاسیک دارد. ماشینیزم حاکم بر جهان باعث شده که مردم وقت کافی و حوصله وافی برای خواندن داستانهای بلند (long stories) یا رمان نداشته باشند. از این رو در این داستانها نویسندگان با شگردهایی چون، مقدمهگریزی، استفاده فراوان از عنصر گفت وگو، استفاده از کلمات و جملات کوتاه و به کارگیری موضوعات جذاب و خواندنی و ... سعی میکنند که داستانهای ساده و ماندگاری خلق نمایند. از آنجایی که هر مقامه در قالب داستانی کوتاه نگارش یافته و از حیث درونمایه به داستانهای مینیمالیستی گرایش دارد؛ ضرورت انجام تحقیق حاضر به خوبی احساس شد. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است به بررسی مؤلفههای مینیمالیسمی مقامات حریری پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مقامات حریری، با برخورداری از شخصیّتهای محدود (برای هر داستان پنج شخصیت) و مقدمهگریزی با مقدمههای کوتاه و برق آسا، حجم بالای گفت و گوها (۸٫۴۴درصد) و سایر ویژگیهای داستان مینیمال، از جمله طرح ساده و گنجاندن تعلیق مناسب دغدغههای فقر، مرگ، دریوزگی، خفت و خواری، وعظ، پرهیز از دنیا پرستی و... قابلیّت اطلاق داستانک را دارا است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - واکاوی جایگاه حقوقی مقامات عالی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وایالات متحدة آمریکا
هدیه سادات میرترابی احسان آقامحمدآقاییپرداختن به ساختار حقوقی مقامات رسمی و قانونی در نظام های سیاسی، پرسشی است که پاسخ به آن را با تأمل در اندیشه فلسفی- سیاسی تفکیک قوا و همچنین واکاوی متن قانون اساسی نظام های سیاسی می توان دریافت. در نظام ریاستی آمریکا، رئیس جمهوری به عنوان مظهر وحدت به شمار آمده و از برت أکثرپرداختن به ساختار حقوقی مقامات رسمی و قانونی در نظام های سیاسی، پرسشی است که پاسخ به آن را با تأمل در اندیشه فلسفی- سیاسی تفکیک قوا و همچنین واکاوی متن قانون اساسی نظام های سیاسی می توان دریافت. در نظام ریاستی آمریکا، رئیس جمهوری به عنوان مظهر وحدت به شمار آمده و از برتری محرزی نسبت به رؤسای دیگر قوا برخوردار است. همچنین، قدرت فوقالعادهای به رئیس جمهوری در امور: اجرای قوانین و نظارت بر حسن اجرای آن، هدایت سیاست خارجی کشور و فرماندهی نیروهای مسلح اعطاء شده است. این در حالی است که در نظام حقوقی ایران بنابراقتضائات قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مقام رهبری، در جایگاه عالیترین مقام رسمی و سیاسی قانون اساسی قرار دارند. در این میان، بافت و ساختار قانون اساسی نیز، چنین انشا شده که نه تنها به موارد مذکور در اصول 110 و 112 محدود نمی گردد، بلکه هر امری از امور عمومی را، مشروط به آنکه در چهارچوب موازین اسلامی و موکول به رعایت مصالح عمومی باشد، شامل حوزة اختیارات یاد شده می داند. مقاله حاضر با نظر به ساختار سیاسی دو نظام حقوقی ایران و ایالات متحده، به ارزیابی این دو مقام از دریچه قانون اساسی می پردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - بررسی تطبیقی گلستان سعدی و مقامات بدیعالزمان همدانی
دکتر رسول عبادی دکتر مریم محمدزادهبدیع الزمان همدانی یکی از بزرگ ترین نویسندگان عصر عباسی، فنّ جدیدی را ابداع کرد که مورد توجّه نویسندگان و شاعران آن زمان و حتّی دوره های بعد قرار گرفت. این اقبال به فن ابتکاری بدیعالزمان، به زبان عربی محدود نشد و ادبای سایر زبان ها نیز به پیروی از بدیع الزمان آثار ارزش أکثربدیع الزمان همدانی یکی از بزرگ ترین نویسندگان عصر عباسی، فنّ جدیدی را ابداع کرد که مورد توجّه نویسندگان و شاعران آن زمان و حتّی دوره های بعد قرار گرفت. این اقبال به فن ابتکاری بدیعالزمان، به زبان عربی محدود نشد و ادبای سایر زبان ها نیز به پیروی از بدیع الزمان آثار ارزشمندی را تألیف نمودند. ازجمله این آثار کتاب گلستان سعدی است. سعدی در تألیف این اثر بی بدیل تا حدود زیادی از مقامات عربی تأثیر پذیرفته، تا جایی که برخی از منتقدان، گلستان را در شیوۀ انشا نوعی مقامات دانسته و مقدمۀ آن را یک مقامۀ کامل بهحساب آورده اند. مقاله حاضر درصدد است تا گلستان سعدی را به شکل تطبیقی با مقامات بدیعالزمان مقایسه کرده و موارد اشتراک و اختلاف میان آن ها را به شکل واضح بیان نماید. بر اساس نتایج بهدستآمده، گلستان در دوازده مورد با مقامات بدیعالزمان مشترک و در شش مورد با آن متفاوت است. بدین ترتیب و با عنایت به وجود موارد مشترک بیشتر نسبت به موارد اختلاف، معلوم می شود که سعدی گلستان را به شیوه مقامات و به تبعیت از سبک بدیع الزمان تألیف کرده، اما این تأثیرپذیری تقلید صرف نبوده و نبوغ سعدی در گلستان بهوضوح نمایان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - اندیشههای رمانتیکی ژاله قائممقامی با تکیه بر مباحث اسطورهای
مریم بیک خورمیزی دکتر هادی حیدری نیا دکتر محمود صادق زادهنقش سازندۀ اساطیر در شکل گیری بنیادهای فکری جوامع بشری و نیز ضرورت تعمق انسان در هریک از جلوههای آن در طول زندگی بهویژه عصر معاصر بر همگان مبرهن و روشن است. اگرچه عصر حاضر بهظاهر عاری از اسطورههاست، آنها در ذهن انسان امروزی نیز جایگاه خود را یافتهاند. شاعران در طر أکثرنقش سازندۀ اساطیر در شکل گیری بنیادهای فکری جوامع بشری و نیز ضرورت تعمق انسان در هریک از جلوههای آن در طول زندگی بهویژه عصر معاصر بر همگان مبرهن و روشن است. اگرچه عصر حاضر بهظاهر عاری از اسطورههاست، آنها در ذهن انسان امروزی نیز جایگاه خود را یافتهاند. شاعران در طرح و برجستهسازی اسطورهها، نقش پررنگتری نسبت به سایرین دارند. اسطوره و اسطورهسازی در شعر رمانتیک، جایگاه خاصی دارد، از میان مکاتب ادبی، مکتب رمانتیسیسم، اهمّیّت بیشتری به اسطورهها می دهد. تأثیر نگاه رمانتیک بر نوع و میزان توجه شاعران معاصر به اسطوره و چگونگی بهرهگیری آنها از روایتهای اسطورهای، از مسائل مهمی است که باید دربارة آن پژوهش شود. هدف این پژوهش تبیین نحوۀ بهکارگیری مبتکرانۀ اسطوره و اسطوره پردازی، بر محور اندیشۀ رمانتیک در شعر ژاله قائممقامی به روش توصیفی- تحلیلی است و نشان میدهد، کاربرد اسطورهها در شعر ژاله براساس مبانی نظری مکتب رمانتیسـم، قابل توجیه است. نتیجۀ پژوهش ناظر بر این است که ژاله، شاعر رمانتیک معاصر، در اشعارش بهرۀ زیادی از گونههای اسطورهای برده است؛ چنانکه اسطورهها به سه شکل بازآفرینی تغییر و تکرار، در اشعار وی نمود یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - نقش عوامل موثر در ایجاد انگیزش اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا
محمد داداش زاده اصل مسعود کوثری محمدباقر نوبختانگیزش یکی از ابزارهای مهم در القای افراد برای تولید نتیجه م ثر و کارآمد و خلق محیط کاری مثبت و اجرایم فقیت آمیز برنامههای پیش بینی شده است.اعضای هیأت علمی بدنه اصلی هر دانشگاه را تشکیل می دهند ومسلماً در سیستم، از برنامهها، فعالیتها و تجهیزات و مواد، اهمیت بیشتری دارد. أکثرانگیزش یکی از ابزارهای مهم در القای افراد برای تولید نتیجه م ثر و کارآمد و خلق محیط کاری مثبت و اجرایم فقیت آمیز برنامههای پیش بینی شده است.اعضای هیأت علمی بدنه اصلی هر دانشگاه را تشکیل می دهند ومسلماً در سیستم، از برنامهها، فعالیتها و تجهیزات و مواد، اهمیت بیشتری دارد. دانشگاه به اساتید با انگیزه، بهعنوان یکی از ارکان تعلیم و تربیت نیاز دارند تا در آموزش دانشجویان جامعه م ثر واقع شوند. شناخت عواملم ثر در ایجاد انگیزش شیلی اعضای هیأت علمی از ضرورتهایی است که می تواند در افزایش بهره وری ورضایت شیلی و برنامه ریزی م فق در ایجاد محیطی پرشور و مفید در دانشگاه کمک کننده باشد.هدف ازتحقیق حاضر بررسی نقش عوامل م ثر در ایجاد انگیزش اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارامیباشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه میباشد. نتیجه تحقیق نشان داد همه عوامل بر انگیزش اعضایهیأت علمی م ثرند و همة فرضیهها تأیید شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - خواستِ تعدیل قدرت در کردارِ سیاسیِ نخبگانِ پیشا مشروطه
سید حامد اکبری یاسوج علی اکبر گرجی ازندریانیچالش های نظم سیاسی کهن با نظم جدید در آستانهی قرن نوزدهم و بحران های نشأت گرفته از آن، نخبگان سیاسی و روشنفکران ایرانی را متوجه ضرورت تأمل در این باره و چاره اندیشی برای خروج از وضع موجود نمود. در عالمِ اندیشگی راه ها و راهکارهایی بی شمار برای خروج از این وضع پیشنهاد گ أکثرچالش های نظم سیاسی کهن با نظم جدید در آستانهی قرن نوزدهم و بحران های نشأت گرفته از آن، نخبگان سیاسی و روشنفکران ایرانی را متوجه ضرورت تأمل در این باره و چاره اندیشی برای خروج از وضع موجود نمود. در عالمِ اندیشگی راه ها و راهکارهایی بی شمار برای خروج از این وضع پیشنهاد گردید، در ساحت عملی نیز به همان ترتیب. در این میان خواستِ تعدیل قدرت یکی از راهکارهای عمدهی نخبگان برای کارآمد نمودن نظم کهن و آماده سازی آن برای مواجهه با نظم نوین بود. نخبگان قاجاری در عصر پیشا مشروطه تلاش های اصلاح طلبانهی کلان و عمده ای را برای تعدیل قدرتِ سیاسی حاکم انجام دادند. عباس میرزا پیشگام این اقدامات بود و قائم مقام فراهانی قوام بخش این کوشندگی ها به شمار میرفت. در این بین، میرزا تقی خان فراهانی امیر کبیر ، نمایندهی اصلی و شاخص آرمان تعدیل قدرت بود. هرچند تلاش های این سه نفر در نهایت منجر به نهادینه شدن تعدیل قدرت در ساختار حاکمیت نشد ، اما راهی که باز نمودند بعدها توسط رهروان آنان پیموده شد و در نتیجه ی آن ، انقلاب مشروطه به وقوع پیوست. این مقاله به خواستِ این سه نفر در جهت نیل به تعدیل قدرت در کارکرد سیاسی آنان در دوران پیشا مشروطه و دلایل ناکامی شان می پردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - تاثیر قدرت نرم در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از منظر آیت الله خامنه ای
کریم عباسی صمد قائم پناه حسن شمسینی غیاثوند سید اسداله سید اسداله اطهرینوع و میزان تهدید هر حکومت رابطه مستقیمی با ماهیت اهداف و آرمانهای آن حکومت دارد. جمهوری اسلامی ایران به عنوان حکومتی متکی بر ارزش های و آرمانهای دینی و مذهبی که بر پایه مردم سالاری دینی( دموکراسی) استوار می باشد و مهمترین آرمان آن تحقق عدالت و گسترش آرمانهای انقلاب أکثرنوع و میزان تهدید هر حکومت رابطه مستقیمی با ماهیت اهداف و آرمانهای آن حکومت دارد. جمهوری اسلامی ایران به عنوان حکومتی متکی بر ارزش های و آرمانهای دینی و مذهبی که بر پایه مردم سالاری دینی( دموکراسی) استوار می باشد و مهمترین آرمان آن تحقق عدالت و گسترش آرمانهای انقلاب اسلامی در سراسر جهان و حمایت از مستضعفان عالم و مبارزه با مستکبرین می باشد جامعهای با این آرمان و اهداف، همیشه با تهدیداتی مواجه بوده و خواهد بود. برای یافتن مبانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران یکی از بهترین راه هایی که میتوان بیان نمود مطالعه سخنرانی های آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران است که سیاست گذاریهای کلان جمهوری اسلامی ایران را عهده دارد. در این تحقیق قصد داریم به سوال ؛ تاثیر قدرت نرم در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از منظر آیت الله خامنه ای چیست؟ پاسخ دهیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام در تدوین و نظارت بر اجرای سیاستهای کلی نظام
حجه الله ابراهیمیان حسن انصاری احمد غریبیحجه الله ابراهیمیان[1]-حسن انصاری[2]- احمد غریبی[3] تاریخ دریافت: 18/11/1398- تاریخ پذیرش:10/4/1399 چکیده: در نظام اسلامی، ولی فقیه خط مشی های کلان را بر اساس مبانی اسلام و شناخت اقتصائات زمان و بهره گیری از ولایت خود، با هدف جریان یافتن در خط مشی های اجرایی تعیین می ن أکثرحجه الله ابراهیمیان[1]-حسن انصاری[2]- احمد غریبی[3] تاریخ دریافت: 18/11/1398- تاریخ پذیرش:10/4/1399 چکیده: در نظام اسلامی، ولی فقیه خط مشی های کلان را بر اساس مبانی اسلام و شناخت اقتصائات زمان و بهره گیری از ولایت خود، با هدف جریان یافتن در خط مشی های اجرایی تعیین می نماید که بخشی از آن بر اساس اختیارات ولی فقیه در اصل 110 قانون اساسی، تدوین و ابلاغ سیاست های کلی با مشورت مجمع تشخیص مصلحت نظام تامین می شود. سوال اصلی تحقیق حاضر که با یک رویکرد توصیفی - تحلیلی انجام شده است؛ بدین صورت است که جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام در تدوین و نظارت بر اجرای سیاست های کلی نظام چیست؟ نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که رهبری با تفویض اختیار یکی از وظایف مهم خود مندرج در بندهای 1 و 2 اصل 110 قانون اساسی، مجمع تشخیص مصلحت را در جهت تدوین و اجرای سیاست های کلی نظام، تضمین کننده هدایت و مدیریت کلان انقلاب اسلامی دانسته اند. [1]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه حقوق عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران: نویسنده مسئول hojjat49@gmail.com [2] - دانشجوی دکتری، حقوق عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران hasan.ansari56@gmail.com [3] - دانشجوی دکتری، حقوق عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران agharibi26@yahoo.com تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - نقش و تکالیف حکومت های محلی در مناطق جرم خیز
توحید وثوقی مرتضی مرتضی ناجی زاده زواره منصور رحمدلتوحید وثوقی[1]- مرتضی ناجی زاده زواره[2]*- منصور رحمدل[3] تاریخ دریافت: 10/2/1399- تاریخ پذیرش:22/2/1399 چکیده: اصل محرمانه بودن اسناد ، اطلاعات و آرای داوری به عنوان یک ویژگی ممتاز داوری در برابر محاکم قضایی می باشد ، اگر این ویژگی تضمین نشود ممکن است طرفین اختلاف تما أکثرتوحید وثوقی[1]- مرتضی ناجی زاده زواره[2]*- منصور رحمدل[3] تاریخ دریافت: 10/2/1399- تاریخ پذیرش:22/2/1399 چکیده: اصل محرمانه بودن اسناد ، اطلاعات و آرای داوری به عنوان یک ویژگی ممتاز داوری در برابر محاکم قضایی می باشد ، اگر این ویژگی تضمین نشود ممکن است طرفین اختلاف تمایلی به این فرایند نداشته باشند . هر چند در قوانین و مقررات داوری برخی از کشورها اصل محرمانگی شناسایی شده لیکن در قوانین ایران به این موضوع پرداخته نشده است . این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی ، بدنبال پاسخگویی به این ابهام است که فرایند داوری امری خصوصی یا محرمانه است و محرمانگی داوری بیشتر یک آرمان است یا واقعیت ،همچنین این قاعده استثنائاتی به همراه دارد یا خیر. یافته های پژوهشی حاضر حاکی از نسبی بودن محرمانگی و ارتباط مستقیم با تعهدات طرفین اختلاف و اشخاص ثالث درگیر در فرایند داوری است . مبنای شناسایی میزان شرط محرمانگی نیازمند توافق صریح طرفین اختلاف در توافقنامه داوری بوده و این قاعده دارای استثنائاتی می باشد . [1]- دانشجوی دکتری، حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران tohidvosouqiphd@yahoo.com [2]- استادیار و عضو هیئت علمی، حقوق جزا، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران: نویسنده مسئول naji.morteaza@yahoo.com [3]- استادیار و عضو هیئت علمی، حقوق جزا، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران morteza_rahmdel@yahoo.com تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - مبانی صلاحیتی هنجارگذاری رییس قوه قضاییه
کرامت بلاغی غلامحسین مسعود محمدکاظم عمادزادهدر نظام تفکیک قوا، نظارت بر اجرای صحیح قوانین بر عهده قوه قضائیه است که بهره مندی از نقش و اختیارات گسترده و متنوعی را لازم دارد. قوه قضاییه، نیازهای خود به هنجار را از طریق تهیه لوایح قضایی و تصویب توسط قوه مقننه تامین می کند. اما در خصوص نیازهای تخصصی یا جزیی، خود را أکثردر نظام تفکیک قوا، نظارت بر اجرای صحیح قوانین بر عهده قوه قضائیه است که بهره مندی از نقش و اختیارات گسترده و متنوعی را لازم دارد. قوه قضاییه، نیازهای خود به هنجار را از طریق تهیه لوایح قضایی و تصویب توسط قوه مقننه تامین می کند. اما در خصوص نیازهای تخصصی یا جزیی، خود را صالح به هنجارگذاری سطح دوم دانسته و اقدام کرده است در حالی که قوه مقننه مرجع وضع قوانین به شمار می آید و در خصوص صلاحیت هنجارگذاری قوه قضاییه تصریح وجود ندارد. در این پژوهش برای شناسایی مبانی صلاحیتی هنجارگذاری توسط رییس قوه قضاییه، سعی شد مبنای این صلاحیت و همچنین حدود و ثغور آن در قانون وشرع با روش توصیفی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای بررسی گردد و مشخص شد این گونه هنجارگذاری ها، با شرع و قانون مغایرت ندارند و از سوی دیگرمبانی و اصول حقوقی شامل تفکیک قوا، دولت حقوقی، سلسه مراتب هنجارها، اصل تخصص و اقتضاء نیز بر تجویز و استحکام صلاحیت هنجارگذاری ریاست قوه قضاییه صحّه می گذارند. لذا پیشنهاد شد یک شورای تخصصی هنجارگذاری در قوه قضاییه تأسیس گردد و حدود اختیارات و صلاحیت آن همراه با فرآیند نظارت بر هنجارها و امکان ارزیابی، اصلاح و ابطال آن ها در قانون مشخص شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - جرم بودن اقدام علیه بشریت بهوسیله سلاحهای هستهای از نگاه فقه با رویکرد فتوای مقام معظم رهبری
دکتر حامد رستمی نجف آبادی دکتر عبدالرضا فرهادیانسلاح های هسته ای و ساخت و کاربرد این سلاح ها یکی از معضلات در دنیای کنونی بوده و همواره کشورها به خاطر داشتن این سلاح ها تهدید شده و مورد هجمه ی جامعه جهانی قرار گرفته اند. استفاده از سلاح های هسته ای، اقدام علیه انسانیّت بوده و مردود است و آیات و روایات نیز بر حرمت آن أکثرسلاح های هسته ای و ساخت و کاربرد این سلاح ها یکی از معضلات در دنیای کنونی بوده و همواره کشورها به خاطر داشتن این سلاح ها تهدید شده و مورد هجمه ی جامعه جهانی قرار گرفته اند. استفاده از سلاح های هسته ای، اقدام علیه انسانیّت بوده و مردود است و آیات و روایات نیز بر حرمت آن صحه می گذارند. در این تحقیق فتوای مقام معظم رهبری در مورد سلاح های هسته ای واکاوی و بررسی می شود. فتوای رهبری درباره حرمت تولید سلاح هسته ای، حکم اولیّه بوده و مضافاً می توان آن را به خاطر مصالح و مفاسد حاکم بر جهان و ایران، حکم حکومتی دانست. حتی با وجود به کارگیری سلاح های کشتار جمعی از سوی دشمن باز هم مسلمانان به کاربست سلاح های کشتار جمعی مجاز نیستند و استفاده از سلاح های کشتار جمعی در هر صورت، تولید و نگهداری آن جرم عام بوده و اقدام علیه انسانیّت محسوب می شود. حتی تهدید دشمن با سلاح های کشتار جمعی از نظر اکثر فقهاء و مقام معظّم رهبری ممنوع است. بررسی مباحثی چون انسانشناسی، کرامت انسانی و مجاری صدور حکم و همچنین بررسی آیات و روایات از جمله مهمترین مبانی صدور حکم در خصوص مباحثی نظیر سلاحهای هستهای است. اصول و قواعد اسلامی همچون تناسب میزان سلاح با جهاد، قواعد قرآنی نهی از سعی در افساد، منع از نزدیک شدن به اثم و قاعده وزر حکومت اسلامی را از به کار بردن سلاحهای کشتار جمعی منع میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - رویکرد دیوان کیفری بین المللی در خصوص مصونیت کیفری مقامات بلند پایه دولتی
جواد حسینی خواه کرم جانی پور قوام کریمیمصونیت مقامات بلندپایه دولتی در برابر محاکم داخلیِ سایر کشورها، موجب اتّخاذ رویه های مختلفی در سطح بین المللی گردیده و رویکردهای مختلفی مبنی بر مصونیت، مسئولیت، تشکیل محاکم کیفری مختلط و همچنین استفاده از ظرفیتهای شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر تشکیل دیوان کیفری بی أکثرمصونیت مقامات بلندپایه دولتی در برابر محاکم داخلیِ سایر کشورها، موجب اتّخاذ رویه های مختلفی در سطح بین المللی گردیده و رویکردهای مختلفی مبنی بر مصونیت، مسئولیت، تشکیل محاکم کیفری مختلط و همچنین استفاده از ظرفیتهای شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر تشکیل دیوان کیفری بین المللیِ ویژه را به وجود آورده است. به موازات تشدید ارتکاب جرایم بین المللی در سطح وسیع به خصوص در دوران جنگ جهانی دوم و متعاقب آن تشکیل دادگاههای نورنبرگ و توکیو، اصل مصونیت مقامات بلندپایه دولتی به دلیل ارتکاب جرایم بین المللی، با چالشهای متعددی مواجه گردید که نقطه اوج آن را میتوان در تشکیل محاکم کیفری مرتبط با یوگوسلاوی سابق و روآندا و در نهایت تصویب اساسنامه رُم به منظور تشکیل دیوان کیفری بین المللی ملاحظه نمود. اگرچه رویه قانونی و قضاییِ دیوان حاکی از عدم پذیرش مصونیت ناشی از سمت رسمی به دلیل ارتکاب جنایات بین المللی است، لیکن بررسی توصیفی – تحلیلی این موضوع، نشان دهنده وجود چالشها و محدودیتهایی جدی پیش روی دیوان در انجام وظایف قانونی خویش است که از مهمترین آنها میتوان به نقش پررنگ ملاحظات سیاسی، فقدان تناسب در احکام صادره با اَعمال ارتکابی، عدم همکاری دولتهای عضو به همکاری با دیوان به دلایل مختلف، محدودیتهای ناشی از صلاحیت و نوع و زمان عمل ارتکابی و همچنین محدودیتهای ناشی از نوع مناسبات فی مابین دیوان و شورای امنیت سازمان ملل متحد اشاره نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - کاربست های سیاست خارجی حِکمی در عرصه روابط بین الملل، از منظر مقام معظم رهبری
محمد پورقربانپرداختن به علوم انسانی فارغ از توجه به جوانب اسلامی و غیر مادی آن می تواند افکار بشر را وارد گردابی نماید که خلاصی از آن را دشوار نماید. این در حالیست که ممکن است در این مسیر انسان، داشته های خود را نیز از دست رفته ببیند. یکی از شاخه های پر انحراف و پر مخاطره علوم انسان أکثرپرداختن به علوم انسانی فارغ از توجه به جوانب اسلامی و غیر مادی آن می تواند افکار بشر را وارد گردابی نماید که خلاصی از آن را دشوار نماید. این در حالیست که ممکن است در این مسیر انسان، داشته های خود را نیز از دست رفته ببیند. یکی از شاخه های پر انحراف و پر مخاطره علوم انسانی، شاخه علوم سیاسی و گرایشهای آن می باشد، که به جهت عدم پرداختن به آنها از منظر دینی، ارزشی و غیر مادی، معمولاً به شکلی بکر و دست نخورده باقی مانده و هر کسی از ظن خود آن را تفسیر و در نهایت به اجراء می گذارد. پرداختن به مسائل سیاسی روز، بررسی وضعیت مناطق مختلف جهان، ارتباطات بین الملل و سیاست خارجی کشورها از جمله شاخه هایی از علوم سیاسی است که ظرفیت حکمی سازی در آنها بسیار وسیع و در عین حال لازم می نماید. پرداختن به چگونگی این حکمی سازی، با ورود به چهل سال دوم انقلاب، از منظر فقیه حکیم انقلاب، می تواند وجهی دو چندان داشته باشد. در این پژوهش در پی این هستیم تا به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای تفکر حکمی قابل اعمال در سیاست خارجی از منظر معظم له را استخراج نماییم. پرداختن به سه اصل مهم عزت، حکمت و مصلحت در سیاست خارجی و بر اساس موازین اسلامی، می تواند زمینه های شکل گیری سیاست خارجی حکمی را فراهم نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - مفهوم تسری تعهدات و مسؤولیت مدنی به قائم مقام در فقه و حقوق فرانسه
علیرضا یزدانیان علیرضا یزدانیانطبق اصل نسبیبودن، در تعهدات قراردادی، تعهدات دامنگیر طرفین میشود. در مسؤولیت مدنی نیز اصولاً قاعده وزر از تسری مسؤولیت به غیر، جلوگیری میکند. از طرفی در تعهدات قراردادی حقوقدانان به تبع از حقوق فرانسه معتقدند، تعهدات به قائم مقام منتقل میگردد. همچنین این اندیشه در ف أکثرطبق اصل نسبیبودن، در تعهدات قراردادی، تعهدات دامنگیر طرفین میشود. در مسؤولیت مدنی نیز اصولاً قاعده وزر از تسری مسؤولیت به غیر، جلوگیری میکند. از طرفی در تعهدات قراردادی حقوقدانان به تبع از حقوق فرانسه معتقدند، تعهدات به قائم مقام منتقل میگردد. همچنین این اندیشه در فرانسه هست که تعهدات ناشی از مسؤولیت مدنی نیز قابل تسری به قائم مقام است. در حالی که با مطالعه متون فقهی این تردید مطرح میشود که آیا واقعاً تعهدات از ذمه متعهد به ذمه قائم مقام منتقل می گردد و تعهدات ناشی از مسؤولیت مدنی نیز میتواند به قائم مقام تسری یابد؟ به نظر میرسد مفهوم تسری تعهدات به قائم مقام در فقه دقیقتر از حقوق مطرح شده است که با مطالعه تطبیقی این مسأله مورد بررسی قرار میگیرد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - بررسی روش استنباط اطلاقات از طریق اجرای مقدمات حکمت
وحید زارعی شریفیکی از کاربردی ترین ابزارهای استنباط احکام در فقه و حقوق اسلامی، احراز دلالت لفظ بر اطلاق از طریق مقدمات حکمت است که این نوشتار به بررسی زوایای مختلف آن می پردازد. در این راستا، نظریات اصولی پیرامون وضع الفاظ مطلق، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و از بین اقوال قدما و متأخر أکثریکی از کاربردی ترین ابزارهای استنباط احکام در فقه و حقوق اسلامی، احراز دلالت لفظ بر اطلاق از طریق مقدمات حکمت است که این نوشتار به بررسی زوایای مختلف آن می پردازد. در این راستا، نظریات اصولی پیرامون وضع الفاظ مطلق، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و از بین اقوال قدما و متأخرین، پنج مقدمه تحت عناوین زیر: در مقام تمام بیان مراد بودن متکلم، عدم قرینه بر تقیید، عدم قدر متیقن در مقام تخاطب، امکان اطلاق و تقیید و عدم انصراف به دست آمد. سپس راجع به هر یک از مقدمات موصوف از جهات مقصود از آن مقدمه، اعتبار مقدمیت و راه احراز آن بحث شد. در نهایت با بررسی نظریات و آرای اصولی ها و ادلّه استنادی آنها مشخص گردید که دلالت مطلق بر اطلاق، عقلی است و این دلالت توسط قرائن اثبات می شود و صرفاً مقدمیت مقدمه اول را برای استنباط اطلاقات نمی توان انکار کرد اما مقدمیت سایر مقدمات قابل قبول نمی باشد. بنابراین، قرینه عامه یا حکمت تنها یک شرط دارد و آن هم در مقام بیان تمام المراد استعمالی بودن متکلم است؛ یعنی گوینده در مقامی باشد که بخواهد تمام مقصودش را بیان کند و برای احراز این مقدمه می توان از اصل عقلایی اصاله البیان استفاده کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - 1. A Study on the Sustainable Spirit of the Youth in the Poems of the Contemporary Female Poets
مکرمه حمیدی حسینعلی پاشاپسندی حسین پارساییThis article studies the sustainable spirit of the young people in the poems of the contemporary female poets in Iran, Such as Zhaleh Qaemmaghami, Parvin Ehtesami, Simin Behbahani and the like. The article also studies the perspectives of the above-mentioned poets throu أکثرThis article studies the sustainable spirit of the young people in the poems of the contemporary female poets in Iran, Such as Zhaleh Qaemmaghami, Parvin Ehtesami, Simin Behbahani and the like. The article also studies the perspectives of the above-mentioned poets through a research method called descriptive-analytical approach. After gathering the documentary data (referring to books and notes). The research results show that the contemporary social conditions indicate a tendency among the female poets for developing the sustainable spirit among the youth in their notes and poems. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - شخصیت قائم مقام فراهانی در کلام سیاحان
محمّدابراهیم ایرجپوراگرچه بخش عمدة تاریخ با قلم مورخین رقم میخورد ولی منابع دیگری برای روشن کردن ابهامات تاریخی و تکمیل اطلاعات ما از گذشته در دست است که در مواردی همپای کتابهای تاریخی دارای ارزش و اهمیت هستند. این منابع فرعی امّا مهم عبارتند از: مدارک و اسناد، نکات تاریخی در کتابهای ادبی أکثراگرچه بخش عمدة تاریخ با قلم مورخین رقم میخورد ولی منابع دیگری برای روشن کردن ابهامات تاریخی و تکمیل اطلاعات ما از گذشته در دست است که در مواردی همپای کتابهای تاریخی دارای ارزش و اهمیت هستند. این منابع فرعی امّا مهم عبارتند از: مدارک و اسناد، نکات تاریخی در کتابهای ادبی، عکسهای قدیمی در تاریخ متأخر و سفرنامهها. سـفرنامهها از جمله منابع ارزشمـندی است که در نگارش تاریخ غالـباً از چشم اهل تحقیق و پژوهـش پنهان میماند. بطور معمول میتوان سفرنامهها را به دو دسته کلی تقسیم کرد: یکی داخلی و دیگری خارجی. سفرنامههای داخلی نگارش سیاحانی است که در کشـور خویش به سیـاحت پرداختهاند و خاطـرات خود را مکتـوب کردهاند و سفرنامههای خارجی به قلم جهانگردانی نوشته شده که به کشورهای دیگر وارد شده اند و دیدهها و شنیدههای خود را در سفرنامههای خود ثبت کردهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - بازتاب مقامات دهگانۀ عرفانی در دیوان خاقانی
عطا محمد رادمنش زهرا کریم زاده شوشتری نژادچکیده: خاقانی، شاعر پرآوازۀ قصیدهسرای قرن ششم- که به مدیحهسرایی شهره است و در تصویرسازیها، بویژه در وصف طبیعت و بالاخص در ستایش صبح و مظاهر آن، از همگنان پیشی گرفته است- در اقبال به عرفان و اصطلاحات عرفانی، تعلّق خاطری دارد؛ هر چند عرفان او در سطح سنایی و عطّار نیست أکثرچکیده: خاقانی، شاعر پرآوازۀ قصیدهسرای قرن ششم- که به مدیحهسرایی شهره است و در تصویرسازیها، بویژه در وصف طبیعت و بالاخص در ستایش صبح و مظاهر آن، از همگنان پیشی گرفته است- در اقبال به عرفان و اصطلاحات عرفانی، تعلّق خاطری دارد؛ هر چند عرفان او در سطح سنایی و عطّار نیست، امّا رویکرد او به مقامات سیر و سلوک، درخور توجّه و واکاوی است. بازتاب مقامات دهگانۀ توبه، ورع، زهد، فقر، صبر، شکر، خوف، رجا، توکّل و رضا در دیوانش، توجّه کردنی است؛ در این پژوهش، مقامات مذکور، با شواهد شعری، از دل دیوان استخراج و همراه با تحلیلهای مربوط، نموده شده است تا معلوم گردد خاقانی، علاوه بر ابعاد هنری دیگر، در عرفان نیز دستی دارد و به استناد شواهد فراوان، مفاهیم عالی آن را در جای جای اشعار خود آورده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - نگاهی به بحور و اوزانِ عروضیِ اشعار فارسی مقامات حمیدی
محمد حکیمآذر احمد رحیم خانی سامانییکی از جنبههای مغفول در متون نثرِ فارسی و خصوصاً متنی نظیر مقامات حمیدی، بیتوجّهی منتقدان و پژوهشگران، به ابیات و اشعار فارسی و عربیِ آنها است. این بیتوجّهی به یک دلیلِ مهم و آن این که تقریباً 99% اشعار این کتاب، سرودۀ خود قاضی حمیدالدّین بلخی است، نگارنده را واداشت أکثریکی از جنبههای مغفول در متون نثرِ فارسی و خصوصاً متنی نظیر مقامات حمیدی، بیتوجّهی منتقدان و پژوهشگران، به ابیات و اشعار فارسی و عربیِ آنها است. این بیتوجّهی به یک دلیلِ مهم و آن این که تقریباً 99% اشعار این کتاب، سرودۀ خود قاضی حمیدالدّین بلخی است، نگارنده را واداشت تا به جای تکیه بر اظهار نظرهایِ تقریبی و نسبی، دربارۀ جایگاه شعری او، ابیات و اشعار فارسی این کتاب را بر اساس آمار و ارقام به دست آمده و تنها از دیدگاه بحور و اوزان شعری، بررسی نماید تا بهتر بتواند از یک دریچۀ تخصّصی، نتایجِ خود را مستند نماید. بدیهی است که مطالعۀ این ابیات، از دیدگاههای دیگر بلاغی نیز، در ترسیم شاکلهای منسجم از جایگاه شعریِ نویسندۀ این کتاب، بسیار قابل توجّه خواهدبود و از دیگرسو، شیوۀ بررسیِ نگارنده در این مقاله، شاید بتواند در مطالعاتِ مشابه، الگویِ مناسبی را ارائه نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - ارائه مدل رهبری معنوی با راهبردهای مقام معظم رهبری و مدیریت جهادی در مدیران دانشگاه های علوم پزشکی کرمان
اسماء سعیدی سنجر سلاجقه یاسر سالاری حمیدرضا ملائیمطالعه حاضر با هدف بررسی مدل رهبری معنوی بر اساس راهبردهای مقام معظم رهبری با تکیه بر مدیریت جهادی در مدیران دانشگاه های علوم پزشکی استان کرمان انجام شده است. مطالعه حاضر، مقطعی با تحقیق بر روی 156 نفر از مدیران عالی، میانی و عملیاتی دانشگاه های علوم پزشکی استان کرمان ا أکثرمطالعه حاضر با هدف بررسی مدل رهبری معنوی بر اساس راهبردهای مقام معظم رهبری با تکیه بر مدیریت جهادی در مدیران دانشگاه های علوم پزشکی استان کرمان انجام شده است. مطالعه حاضر، مقطعی با تحقیق بر روی 156 نفر از مدیران عالی، میانی و عملیاتی دانشگاه های علوم پزشکی استان کرمان انجام شد. اطلاعات پژوهش از سه پرسشنامه رهبری معنوی، راهبردهای مقام معظم رهبری، مدیریت جهادی جمع آوری شد. دادهها با استفاده از نرمافزارهای SPSS ویراست 23 و Smart PLS ویراست 2/2 در سطح معناداری 05/0 ≥ P، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بین راهبردهای مقام معظم رهبری ( 05/0 > P ، 707/0 = β) و رهبری معنوی رابطه معناداری وجود دارد و همچنین رابطه معناداری بین مدیریت جهادی ( 05/0 > P ، 204/0 = β) با رهبری معنوی برقرار است. حصول مقدار 740/0 برای GOF نشان از برازش بسیار قوی این مدل است. نتایج این پژوهش نشان داد، مدیران دانشگاه علوم پزشکی به عنوان یکی از عوامل و نهادهای اصلی در شرایط مهار کرونا به شمار می آیند، آنها می توانند با نصب العین قراردادن رهبری معنوی، راهبردهای مقام معظم رهبری و بکارگیری اصول مدیریت جهادی وی، کارآمدی و موفقیت خود را در شرایط مهار کرونا به مرحله ظهور برسانند و جامعه را از چالش ها، مشکلات و موانع مختلف به سلامت عبور داده و اهداف متعالی حوزه بهداشت و درمان را محقق سازند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - الگوی دانشگاه کارآفرین انقلابی با تاکید بر دیدگاه های مقام معظم رهبری
حسن میامی غلامعباس شکاری عالمه کیخادر دنیای پیچیده و متغیر کنونی و شرایط فعلی کشور، با توجه به افزایش جوانان تحصیلکرده و موضوع اشتغال، فرهنگ کارآفرینانه در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی با رویکرد انقلابی میتواند راهکار ارزشمندی برای ایجاد تفکر کارآفرینانه و به دنبال آن کم کردن معضل بیکاری و سایر مشکلا أکثردر دنیای پیچیده و متغیر کنونی و شرایط فعلی کشور، با توجه به افزایش جوانان تحصیلکرده و موضوع اشتغال، فرهنگ کارآفرینانه در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی با رویکرد انقلابی میتواند راهکار ارزشمندی برای ایجاد تفکر کارآفرینانه و به دنبال آن کم کردن معضل بیکاری و سایر مشکلات پیش رو باشد. لذا هدف پژوهش حاضر طراحی الگویی برای دانشگاه کارآفرین انقلابی با تاکید بر دیدگاه های مقام معظم رهبری میباشد. روش پژوهش حاضرآمیخته از نوع متوالی اکتشافی و از لحاظ هدف نیز کاربردی بوده است. جامعه آماری در مرحله اول رویکرد کیفی مشتمل بر 30 نفر از متخصصین و خبرگان (مدیران دانشگاهی، متخصصان رشتههای مدیریت و کارآفرینی) در دانشگاههای دولتی شهر مشهد (دانشگاه فردوسی و دانشگاه پیام نور) میباشد که با استفاده از روش گلوله برفی و قضاوتی هدفمند انتخاب گردیدهاند و در مرحله دوم رویکرد کمی شامل کلیه اعضاء هیأت علمی دانشگاه فردوسی و متخصصین حوزه به تعداد 937 نفر بودند که با استناد به فرمول کوکران و با انجام روش نمونهگیری تصادفی ساده تعداد 300 نفر به عنوان حجم نمونه مشخص شد. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانهای (جهت جمعآوری مبانی نظری و پیشینه پژوهش) و روش میدانی (پرسشنامه 95 گویه) انجام شده است. در نهایت برای تحلیل کیفی از روش تجزیه و تحلیل موضوعی و محتوایی از نرم افزارMAXQDA10 و به منظور آزمون فرضیات مرتبط با اجزاء مدل و آزمون کل مدل تحقیق به ترتیب ازآزمونهای تحلیل عاملی تاییدی و مدل معادلات ساختاری از نرم افزارهایspss26 وlisrel استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - جعفر کذّاب و تلاش برای غصب مقام امامت امام زمان(عج)
سجاد کلانتری فیض اله بوشاسب گوشه ناصر جدیدیائمه(ع) به علت اینکه رهبر شیعیان بودند، جایگاه ویژهای میان مردم و صاحبان قدرت داشتند. دارا بودن چنین جایگاه ویژهای، باعث میشد فرزندان ائمه(ع) به راحتی امامت برادر یا برادرزادهای که به مقام امامت رسیده را قبول نکنند و برای رسیدن خودشان به چنین جایگاهی تلاش کنند. یکی أکثرائمه(ع) به علت اینکه رهبر شیعیان بودند، جایگاه ویژهای میان مردم و صاحبان قدرت داشتند. دارا بودن چنین جایگاه ویژهای، باعث میشد فرزندان ائمه(ع) به راحتی امامت برادر یا برادرزادهای که به مقام امامت رسیده را قبول نکنند و برای رسیدن خودشان به چنین جایگاهی تلاش کنند. یکی از این فرزندان، جعفر برادر امام حسن عسکری(ع) و عموی امام زمان(عج) است. وی به دلیل اینکه امام زمان(عج) خردسال و در غیبت بودند و به جز افراد معدودی از خانواده و شیعیان، شخص دیگری ایشان را ندیده بود، در پی غصب مقام امامت امام زمان(عج) بود و برای مدتی عدهای از شیعیان را با خود همراه کرد اما در نهایت نتوانست به مقصود خویش برسد و به همین علت به جعفر کذّاب معروف گردید. هدف این مقاله آن است که با روش توصیفی- تحلیلی، عواملی که بر جعفر کذّاب تأثیر گذاشت تا ادعای امامت کند و همچنین دلایلی که در ردّ امامت وی وجود دارد، مورد بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - کنکاشی پیرامون پایه های قدرت شاه اسماعیل صفوی
دکتر حمیدرضا صفاکیشچکیده شاه اسماعیل اول سلسله ی صفویه را در سال 907 ه.ق/1501م. تاسیس کرد و نام جد خود ، شیخ صفی الدین اردبیلی را بر آن نهاد . دلاوری ها و کامیابی های وی او را در اعداد نوابغ تاریخ قرار می دهد و بی گفت و گو سال های زندگانی او بیشتر شباهت به اساطیر باستانی و افسانه های ح أکثرچکیده شاه اسماعیل اول سلسله ی صفویه را در سال 907 ه.ق/1501م. تاسیس کرد و نام جد خود ، شیخ صفی الدین اردبیلی را بر آن نهاد . دلاوری ها و کامیابی های وی او را در اعداد نوابغ تاریخ قرار می دهد و بی گفت و گو سال های زندگانی او بیشتر شباهت به اساطیر باستانی و افسانه های حماسی دارد. اقبال به مذهب امامیه ، بهره گیری از مقام سیادت ، دودمان و اصالت خانواده ، مشی و طریقت صوفیانه ، لیاقت و شجاعت متهورانه، سخاوت در غنائم و توزیع عادلانه ، تشکیل سپاه موافق تحت عنوان قزلباش و دیگر خصوصیات از جمله مباحثی است که در این مقاله مورد بررسی و واکاوی می باشد. واژگان کلیدی : مذهب امامیه ، مقام سیادت، سپاه قزلباش ، طریقت صوفیه تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - بازشناسی شخصیت حضرت ابالفضل العباس(ع) در پرتو دو سند تاریخی زیارتنامه و خطبه کعبه آن حضرت
محمد رضا آرام طاهره صادقی گلوردیبازشناسی شخصیت حضرت ابالفضل العباس(ع) در پرتودو سند تاریخی زیارتنامه و خطبه کعبه آن حضرتچکیده:یکی از مطمئن ترین راههای آگاهی نسبت به زوایای وجودی و شخصیتی بزرگان دین، مطالب و سخنانی است که از حضرات معصومین (ع) در خصوص فرد مورد نظر بیان گردیده است. از طرف دیگر سخنان و آث أکثربازشناسی شخصیت حضرت ابالفضل العباس(ع) در پرتودو سند تاریخی زیارتنامه و خطبه کعبه آن حضرتچکیده:یکی از مطمئن ترین راههای آگاهی نسبت به زوایای وجودی و شخصیتی بزرگان دین، مطالب و سخنانی است که از حضرات معصومین (ع) در خصوص فرد مورد نظر بیان گردیده است. از طرف دیگر سخنان و آثاری که در قالب خطابه ها، نوشتارها و یا کلمات قصار از شخص مذکور به جا می ماند، می تواند در معرفی هرچه بیشتر وی تاثیر گذار باشد. این مقاله سعی دارد با شیوهای توصیفی، تحلیلی به اجمال به سیر تاریخی واقعه عاشورا که منتهی به شهادت اباعبدالله الحسین و یاران باوفایش گردید، گذری داشته باشد و مبتنی بر فرازهایی از دو سند تاریخی زیارتنامه حضرت عباس (ع) که از لسان مبارک حضرت امام صادق (ع) بیان گردیده و نیز با تکیه بر خطابه پرشوری که از حضرت قمر بنی هاشم نقل گردیده، به بازشناسی تاریخی شخصیت و منزلت والای حضرت ابالفضل العباس بزرگ پرچمدار قیام خونین عاشورا بپردازد. کلید واژه ها: بازشناسی تاریخی، زیارتنامه حضرت عباس، خطابه حضرت عباس، مقام تسلیم و تصدیق، مقام وفا و نصیحت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - واکاوی گفتمان تاریخی قرآن از عنوان «مقام ابراهیم»
عباس رحیملو سید محمود طیب حسینیدو بار در قرآن، در آیات 125 بقره و 97 آلعمران، تعبیر مقام ابراهیم به کار رفته است. بسیاری از مفسران، مصداق این عنوان قرآنی را سنگ معروفِ قدمگاه ابراهیم(ع) در نزدیکی کعبه دانستهاند. امّا این مصداقشناسی در تبیین دلالت این آیات در بافت نزول آنها، با چالشهایی از نظر تار أکثردو بار در قرآن، در آیات 125 بقره و 97 آلعمران، تعبیر مقام ابراهیم به کار رفته است. بسیاری از مفسران، مصداق این عنوان قرآنی را سنگ معروفِ قدمگاه ابراهیم(ع) در نزدیکی کعبه دانستهاند. امّا این مصداقشناسی در تبیین دلالت این آیات در بافت نزول آنها، با چالشهایی از نظر تاریخی و از نظر ساختار متن روبرو است. پرسش اصلی این نوشتار آن است که آیا این دو آیه در بافت نزول خود، تنها میخواستهاند دربارة سنگ قدمگاه ابراهیم پیامی را به مخاطبان خویش منتقل کنند یا اینکه با گزینش عنوان مقام ابراهیم، در پی گفتمانی دیگر بودهاند؟ در این پژوهش، با شیوه تحلیل ساختار متن، گفتمان تاریخی قرآن از این عنوان در بافت نزول مورد واکاوی قرار گرفت و با تحلیل ساختار زبانی تجرید، آشکار شد عنوان قرآنی مقام ابراهیم دچار تغییر انگاره، از نوع تضییقِ دامنه معنا شده است؛ این عنوان قرآنی در بافت نزول، در معنای عبادتگاه ابراهیم و برای همة خانة خدا، نه فقط سنگ قدمگاه، به کار رفته است. قرآن با معرّفی خانه خدا با عنوان مقام ابراهیم، در پی زمینهسازی دستور تغییر قبله (در آیه 125 بقره) و پشتیبانی نظری از این دستور (در آیه 97 آل عمران)، در برابر خردهگیریهای یهودیان مدینه و گفتمان آنها از بیتالمقدس بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - تسبیح در مقام جامع اسماء و صفات الهی
محمد رضا آرامموضوع ولیالله بهعنوان جامع اسماء و صفات الهی، از بنیادیترین و زندهترین مسائل دین، به خصوص از منظر مکتب اهل بیت (علیهم السلام) است، به همین دلیل دینپژوهان هرکدام به نوبه خود و طبق نیاز و اقتضائات زمان خود به نحوی درباره آن سخن گفتهاند که بیتردید این مهم از جهات مت أکثرموضوع ولیالله بهعنوان جامع اسماء و صفات الهی، از بنیادیترین و زندهترین مسائل دین، به خصوص از منظر مکتب اهل بیت (علیهم السلام) است، به همین دلیل دینپژوهان هرکدام به نوبه خود و طبق نیاز و اقتضائات زمان خود به نحوی درباره آن سخن گفتهاند که بیتردید این مهم از جهات متعدد قابل طرح است. در بحث حقیقت جامع اسماء و صفات الهی با امرتسبیح در نهایت میبایست به جایگاه و نقش ولی الله الاعظم اشاره نمود. در دیدگاه تشیع، به تأسی از مکتب اهل بیت (علیهم السلام) این مقام متعلق به ولیاللهالاعظم، امام مهدی (علیهالسلام) است؛ درحقیقت آنحضرت بهعنوان خاتمالاوصیاء و ولیالله الاعظم، نهاییترین منصب را در امر ولایت الهی، برعهده دارند و تسبیح هستی نیز به فرمان وی رخ مینماید. لذا این مقاله که اختصاص به موضوع تسبیح در مقام جامع اسماء و صفات الهی دارد، به معرفی و نقش ایشان در تسبیح هستی پرداخته و سپس با توجه به مطالب بیان شده، تأثیرگذاری وجود آنحضرت در امر تسبیح در مراتب مختلف خلقت شرح داده خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - بررسی شیوع و مقاومت آنتی بیوتیکی گوشت پرندگان مختلف آلوده به آرکوباکتر در مراکز فروش استان اصفهان در چهارفصل سال 1397
رویا نجفی ابراهیم رحیمی امیر شاکریانجنس آرکوباکتر همراه با کمپیلوباکتر در خانواده کمپیلوباکتریاسه قرار دارد. آرکوباکترها باکتری های گرم منفی، بدون اسپور و میکروآئروفیلیک هستند که به وسیله رشد در حضور اکسیژن و دماهای پایین از جنس کمپیلوباکتر متمایز می شوند. این باکتری ها میله ای، به شکل S و یا مارپیچی شکل أکثرجنس آرکوباکتر همراه با کمپیلوباکتر در خانواده کمپیلوباکتریاسه قرار دارد. آرکوباکترها باکتری های گرم منفی، بدون اسپور و میکروآئروفیلیک هستند که به وسیله رشد در حضور اکسیژن و دماهای پایین از جنس کمپیلوباکتر متمایز می شوند. این باکتری ها میله ای، به شکل S و یا مارپیچی شکل هستند. آرکوباکتر بوتزلری رایج ترین گونه این جنس است به عنوان پاتوژن زئونوز و نوظهور شناخته شده است. هدف اصلی از این مطالعه ارزیابی فراوانی آرکوباکتر بوتزلری از گوشت ماکیان عرضه شده در مراکز فروش در استان اصفهان بود.این مطالعه به بررسی طیف وسیعی از انواع گوشت پرندگان از نظر آلودگی به گونههای آرکوباکتر پرداخت. نمونه ها در طول چهارفصل سال از استان اصفهان جمع آوری، در کنار یخ به آزمایشگاه کنترل کیفی مواد غذایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد منتقل شد. جهت جداسازی گونه های آرکوباکتر که 10 گرم از هر نمونه هموژن شده گوشت به آبگوشت غنی کننده آرکوباکتر (ASB ) حامل مکمل انتخابی CAT منتقل و به مدت 4-2 روز در دمای 42 درجه انکوبه، سپس به صورت خطی در محیط های اختصاصی ارکوباکتر ، آگار خون دار کشت داده و پلیت ها به مدت 4-2 روز در دمای 42 درجه تحت شرایط هوازی انکوبه گردید.کلونی های تیپیک در محیط Brucella Agar تحت همان شرایط کشت داده و کشت های خالص برای ویژگی های فنوتیپی، فعالیت کاتالاز و احیای نیترات مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تائید تشخیص و تفکیک گونه های ارکوباکتر استخراج DNA با استفاده از کیت استخراج DNA ( شرکت سیناژن ایران) مطابق دستورالعمل شرکت سازنده کیت انجام شد. نتایج برای گوشت پرندگان نشان داد که میزان شیوع در مجموع (09/39درصد) بود. بیشترین میزان شیوع مربوط به بلدرچین 60درصد جوجه گوشتی (50 درصد) و اردک (50 درصد) بود، و کمترین میزان مربوط به شترمرغ (15 درصد) بود. بیشترین میزان شیوع در گونه ی A. butzleri برای تمام گونه ها مشاهده شد. در مجموع، بیشترین مقاومت مربوط به اریترومایسین (95/13درصد)، و تتراسایکلین (27/16درصد) و کمترین مقاومت مربوط به متی سیلین (37/88 درصد) و ونکومایسین (34/95درصد) بود. گونه ی A. butzleri) و A. cryaerophilus بیشترین مقاومت را به تتراسایکلین داشتند و کمترین مقاومت مربوط به ونکومایسین بود. تمام گونه ها برای فاکتورهای حدت cadF، ciaB، cj1349، Mvin، pldA و tlyA مثبت بود، که گونه های A. butzleri و A. skirrowii واجد تمام فاکتور های حدت مورد ارزیابی، بودند.، و گونه ی A. cryaerophilus واجد ژن ciaB و Mvin بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - مؤلفههای زبانی و بلاغی سبکساز در اشعار ژاله قائممقامی
مریم بیکژاله قائممقامی از پایهگذاران ادبیّات زنان است. شعر ژاله دارای بنمایههای فکری است و شاعر برای احیای حقوق خود به شکلی کاملاً صریح، اعتراض خود را بیان میکند. از ویژگیهای زبانی اشعارش، سادگی و روانی است و از واژگان مهجور و متروک به دور است. بیشتر از ردیفهای فعلی اسـت أکثرژاله قائممقامی از پایهگذاران ادبیّات زنان است. شعر ژاله دارای بنمایههای فکری است و شاعر برای احیای حقوق خود به شکلی کاملاً صریح، اعتراض خود را بیان میکند. از ویژگیهای زبانی اشعارش، سادگی و روانی است و از واژگان مهجور و متروک به دور است. بیشتر از ردیفهای فعلی اسـتفاده کرده است و درکاربرد ترکیبات نغز و تشبیهات زیبا، تواناست و عنصر تخیل در آثار او جایگاهی ویژه دارد. اشعار وی سرشار از مضامین نو و تعابیر بدیع میباشد. هنر تصویرگری شاعر بیشتر استفاده از آرایههای بیانی، استعاره، تشبیه و کنایه است. این استفاده در حدّ متوسط و رایج است؛ بهطوری که کلام را پیچیده و معنا را غیرقابل دسترس نکرده است. این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی- تحلیلی و با ابزار مطالعۀ کتابخانهای به بررسی سبکشناسی اشعار ژاله بپردازد و اشعار را در سه سطح زبانی، فکری و ادبی بر مبنای آمارهای دقیق تحلیل کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - بررسی تأثیر تعلیمی معنای ضمنی و صریح افعال در کلیله و دمنه و مقامات حمیدی
اشرف شیبانی اقدمنثر فنی کلیله و دمنه و مقامات حمیدی با در بر داشتن دلالتهای ضمنی و غیر صریح، سبک متفاوتی از وجه تعلیم را نشان میدهد. رمزگشایی معانی ضمنی در این آثار آشکار میسازد برخلاف فرضیه محققان مبنی بر بسیار بودن لغات نسبت به معانی در متون نثر قرن ششم هجری، به دلیل نزدیک شدن ای أکثرنثر فنی کلیله و دمنه و مقامات حمیدی با در بر داشتن دلالتهای ضمنی و غیر صریح، سبک متفاوتی از وجه تعلیم را نشان میدهد. رمزگشایی معانی ضمنی در این آثار آشکار میسازد برخلاف فرضیه محققان مبنی بر بسیار بودن لغات نسبت به معانی در متون نثر قرن ششم هجری، به دلیل نزدیک شدن این آثار به شعر دلالتهای ثانوی بیشتری مطرح میشود؛ چنان که با آشناییزدایی و تحول در مسیر درک، راه دریافت معنی را گستردهتر و اثر تعلیمی آن را مؤثرتر میسازد و مخاطب با حرکت ذهنی از حوزهای اشاری به حوزه دیگر مفاهیم تازهای را دریافت میکند. در این مقاله، سعی بر آن است که با مطالعه چهارچوب بافتاری این متون و اثر تعلیمی آنها با بررسی افعال، رهیافتهای نویسندگان در امر تعلیم تبیین گردد. برای این کار افعال در ساختهای پایه، مرکب و عبارت فعلی دادهبرداری شده، سپس به دلیل تأثیر مستقیم بافت بر ساخت افعال و ایجاد معانی به فعلها در بافت گزارههای مختلف توجه شده است و با تطبیق معانی ضمنی و صریح دو اثر، کارکرد آنها تحلیل شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - طراحی مدل شایستگی های استراتژیک برای مدیران از دیدگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
قنبر امیر نژاد اکرم السادات مصطفویزمینه و هدف: اهدافی چون تقویت نگرش و باورهای دینی انقلابی، حفظ و تحقق آرمان ها، رسالت دستاوردهای انقلاب در زمینه رشد و تعالی انسانی، در سایه برخورداری مدیرانی شایسته برای هدایت سازمان ها در شرایط کنونی امکان پذیر است. از این رو، هدف این پژوهش طراحی مدل شایستگی های استرا أکثرزمینه و هدف: اهدافی چون تقویت نگرش و باورهای دینی انقلابی، حفظ و تحقق آرمان ها، رسالت دستاوردهای انقلاب در زمینه رشد و تعالی انسانی، در سایه برخورداری مدیرانی شایسته برای هدایت سازمان ها در شرایط کنونی امکان پذیر است. از این رو، هدف این پژوهش طراحی مدل شایستگی های استراتژیک مدیران از دیدگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران می باشد.روش بررسی: در این پژوهش اکتشافی- کاربردی، ابتدا از گفته ها و اظهار نظرهای امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و ادبیات تحقیق، شایستگی های استراتژیک مدیران شناسایی شدند و حین مصاحبه نیمه ساختار یافته با 15 نفر از خبرگان آگاه به موضوع، مولفه های مورد نظر مورد ارزیابی قرار گرفته و با روش دلفی در دور سوم، مورد تایید قرار گرفتند. سپس از شیوه سناریونویسی، بهترین سناریوها از میان مولفه ها شناسایی شده، انتخاب شدند. یافته ها: یافته های حاصل از روش دلفی در دور سوم، 17 مولفه را به عنوان شایستگی های استراتژیک مدیران مورد تایید قرار داد. همچنین در سناریونویسی، جذابترین سناریوها در شایستگی های استراتژیک مدیران به ترتیب بهبود رشد و توسعه انسانی، بهبود انتظارات رهبری و بهبود الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفته معرفی شدند. نتیجه گیری: توجه به شایستگی های استراتژیک مدیران در زمان انتصاب آنها و تمرکز بر اولویت های شناسایی شده به ویژه رشد و توسعه انسانی در محیط کار، برآوردن انتظارات رهبری، و نهادینه کردن الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفته، می تواند نتایج اثربخشی برای سازمان ها به همراه داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - تحلیل رگرسیون تعهد سازمانی براساس ابعاد توانمندسازی روانشناختی
محمدامین صیادی میترا محمدی مرتضی صوفی رضایی مرتضی فتاح پورمحیط رقابتی سازمانهای امروزی و نبود فرصت مناسب برای کنترل کارکنان، مدیران را مجبور به فرایند توانمند سازی کارکنان با استفاده از آموزش مهارت، دانش و توانایی و بطور کلی تعهد سازمانی کرده است. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطة عوامل توانمندسازی روانشناختی با تعهدسازمانی کا أکثرمحیط رقابتی سازمانهای امروزی و نبود فرصت مناسب برای کنترل کارکنان، مدیران را مجبور به فرایند توانمند سازی کارکنان با استفاده از آموزش مهارت، دانش و توانایی و بطور کلی تعهد سازمانی کرده است. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطة عوامل توانمندسازی روانشناختی با تعهدسازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان ایلام میباشد. پژوهش حاضر، توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان ایلام در سال به تعداد 75 نفر میباشد و بر این اساس نمونه نیز به صورت تمام شمار انتخاب شد. گردآوری دادهها نیز از طریق دو پرسشنامه استاندارد، یکی پرسشنامة سنجش توانمندسازی شرت و رینهارت با پایایی 86/0 و دیگری پرسشنامة تعهد سازمانی آلن و میر با پایایی 75/0 انجام شد. دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تی تک نمونهای و تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد میزان توانمندسازی روانشناختی این کارکنان از سطح متوسط بالاتر و میزان تعهد سازمانی آنها از سطح متوسط پایین تر است. در ضمن بین سه بعد توانمندسازی روانشناختی (رشد حرفه ای، مقام و منزلت و تصمیمگیری) با تعهدسازمانی رابطه معناداری در سطح(05/0P≤) به دست آمد یعنی با افزایش این سه عامل، میزان تعهد سازمانی کارکنان نیز افزایش مییابد. در ادامه نیز مشخص شد این سه بعد توانمندسازی روانشناختی پیش بینی کنندههای معناداری برای تعهد سازمانی هستند. رشد حرفه ای، مقام و منزلت و تصمیم گیری، به عنوان عوامل روان شناختی توانمندسازی را باید از شاخصهای زمینه ساز تعهد سازمانی در بین کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان ایلام دانست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - نقش فناوری هستهای در افزایش قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران در گام دوم انقلاب
محمد پورقربان غلامرضا کریمی ارسلان قربانی شیخ نشینبررسی موضوع دستیابی به انرژی صلحآمیز هستهای در قالب بیانیه گام دوم انقلاب که توسط مقام معظم رهبری ارائه گردیده است، میتواند از اهمیت بسیاری برخوردار باشد. اینکه در گذشته به فناوری هستهای با چه اهمیتی نگریسته میشده است و امروزه از چه اهمیتی برخوردار میباشد و در آین أکثربررسی موضوع دستیابی به انرژی صلحآمیز هستهای در قالب بیانیه گام دوم انقلاب که توسط مقام معظم رهبری ارائه گردیده است، میتواند از اهمیت بسیاری برخوردار باشد. اینکه در گذشته به فناوری هستهای با چه اهمیتی نگریسته میشده است و امروزه از چه اهمیتی برخوردار میباشد و در آینده میبایست در چه مسیری حرکت نموده و به چه نقطهای برسد، از اهمیت وافری در دوران کنونی و فضای سیاسی حاکم برآن برخوردار است. نویسنده با استفاده از بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان نظریه حاکم بر این پژوهش در صدد میباشد تا به فناوری صلحآمیز هستهای از دیدگاه راهبردی و استراتژیک نگریسته و با توجه به منافع ملموس آن، آن را در قالب گام دوم انقلاب مفهومسازی نماید. سوال اصلی پژوهش بر این قرار است که عمل به بیانیه گام دوم انقلاب چگونه باعث اعتلای صنعت هستهای میگردد؟ و فرضیه پژوهش به این موضوع اشاره دارد که با در نظر گرفتن مبانی بیانیه گام دوم، ایران به قطبی هستهای در دنیا تبدیل خواهد شد. پژوهش حاضر میکوشد با استفاده از منابع کتابخانهای موجود و استناد به بیانیه گام دوم انقلاب و به روش توصیفی و تحلیلی، موضوع را مورد کنکاش و بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - منظومه فکری و تمدن ساز مقام معظم رهبری در چهار دهه انقلاب اسلامی
محمود شرفی هادی عبدالملکیانقلاب اسلامی با ایجاد تحول بنیادین در اهداف و ارزشهای جامعه ایران و همچنین تاثیر در تحولات کشورهای منطقه و جهان اسلام در جایگاه یک انقلاب تمدنساز ظاهر شد. تحولی که در درجه اول مرهون نقشآفرینی رهبران تمدنساز آن است. حضرت امام خمینی(ره)و مقام معظم رهبری با خلق استعار أکثرانقلاب اسلامی با ایجاد تحول بنیادین در اهداف و ارزشهای جامعه ایران و همچنین تاثیر در تحولات کشورهای منطقه و جهان اسلام در جایگاه یک انقلاب تمدنساز ظاهر شد. تحولی که در درجه اول مرهون نقشآفرینی رهبران تمدنساز آن است. حضرت امام خمینی(ره)و مقام معظم رهبری با خلق استعارهها و واژگان تمدنی در طول چهار دهه عمر انقلاب اسلامی نقش بسزایی در گفتمانسازی تمدنی ایفا نمودهاند، مقام معظم رهبری به عنوان پرچمدار نظریهپردازی و واژهسازی گفتمان تمدنی انقلاب اسلامی نیز بارها بر این نکته تاکید داشتهاند که یکی از دغدغههای مهم ولی فقیه و محتوای گفتمانی او حفاظت از ارزشهای اساسی انقلاب اسلامی است. لذا نقشآفرینی تجربی و عملی مقام معظم رهبریدر گفتمان سازی تمدنی و تدقیق مراحل شکلگیری وبلوغ تمدنی در کوران حوادث و تقابل با دشمنان تمدنی از برجستگی خاصی برخوردار است. این مقاله به روش مروری و با استفاده از تکنیک تحلیل گفتمان پسا ساختارگرایی"لاکلو موف" به تبیین استعارههای گفتمانساز رهبری برای تبیین تمدن نوین اسلامی در مراحل سهگانه "تمدن سازی، تمدن پروری و تمدن داری" پرداخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - شناسایی و اولویت بندی الزامات جهاد تبیین در بیانات مقام معظم رهبری (1368-1400)
محمد کریمی زاده محمد محسنی زهرا لشکریپژوهش حاضر با هدف شناسایی، دستهبندی و معرفی سلسله مراتبِ الزامات جهاد تبیین در بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) انجام شده است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل مضمونِ قالب مضامین استفاده شده و دادههای پژوهش، به روش اسنادی گردآوری شده است. این دادهها شامل بیانا أکثرپژوهش حاضر با هدف شناسایی، دستهبندی و معرفی سلسله مراتبِ الزامات جهاد تبیین در بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) انجام شده است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل مضمونِ قالب مضامین استفاده شده و دادههای پژوهش، به روش اسنادی گردآوری شده است. این دادهها شامل بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در دیدارهای مختلف ایشان طی سالهای 1368-1400 بوده است که در قالب 40 مفهوم و سپس 28 مضمون شناختی، شناسایی و در شش سطح سلسلهمراتبی شامل: سطح اول (اندیشهورزی و دانشپژوهی و دانشجویی مستمر)، سطح دوم (قدرت تحلیل، آگاهی و فهم کلان، خودسازی، نوآوری، مسئلهشناسی)، سطح سوم (روحیه عملگرایی، عمل صالح، اخلاقگرایی، بیان درست، اقدام به موقع، صبر در کار، همت و عزم راسخ)، سطح چهارم (بصیرت، ایمان به خداوند، شناخت، قانونگرایی، جهتگیری مشخص، امیدواری، اولویتبندی)، سطح پنجم (اعتماد به وعده الهی، شجاعت، صراحت در بیان حق، نگاه واقعبینانه) و سطح ششم (روحیه پایداری، عدم اختلافافکنی، عدم اعتماد به دشمن) دستهبندی شده است. طبق یافتههای بدست آمده، سطوح ششگانهِ الزامات جهاد تبیین، اجزاء و محورهای جدانشدنی این عرصه میباشند که منجر به تحقق، تداوم و اثربخشی جهاد تبیین میشوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - طراحی الگوی نقشهای مدیران بسیج ادارات بر اساس منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در راستای تحقق دولت اسلامی (با تاکید بر استان یزد)
محمد رضا نیک نام امین نیکپور یاسر سالاری آمنه فیروزآبادیمقام معظم رهبری ضمن طرح مراحل سیر تکوینی انقلاب که شامل انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، کشور اسلامی و تمدن اسلامی است، به نقش حساس مسئولین درراستای تحقق دولت اسلامی تأکیددارند، لذا یکی از اقشاری که بیشترین ارتباط را با بدنه دولت دارد و میتواند نقش مؤثری در این أکثرمقام معظم رهبری ضمن طرح مراحل سیر تکوینی انقلاب که شامل انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، کشور اسلامی و تمدن اسلامی است، به نقش حساس مسئولین درراستای تحقق دولت اسلامی تأکیددارند، لذا یکی از اقشاری که بیشترین ارتباط را با بدنه دولت دارد و میتواند نقش مؤثری در این خصوص داشته باشد، بسیج ادارات است؛ این تحقیق باهدف طراحی الگوی نقشهای مدیران بسیج ادارات استان در راستای تحقق دولت اسلامی بر اساس منویات مقام معظم رهبری با استفاده از روش کیفی بهصورت تحلیل محتوا انجامشده است که در هر مرحله با تکیهبر اسناد و مصاحبههای صورت پذیرفته با 20 نفر از خبرگان و مدیران بسیج ادارات، موردبررسی قرارگرفته و الگوی نقشهای مدیران بسیج ادارات در تحقق دولت اسلامی بر اساس منویات مقام معظم رهبری در 7 مؤلفه (اعتقادی، خدمت گرایی، عدالت ، اقتصادی ، قانونگرایی، خردگرایی و درونزایی حکمرانان) ، احصاء گردید که بسیج ادارات میتواند با برنامهریزی و استفاده از این الگو نقش مؤثری را در تحقق دولت اسلامی داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - شناسایی و بررسی انواع منابع حاوی خوارق عادات صوفیه
سید جلال موسویشناسایی و بررسی انواع منابعِ حاویِ خوارق عادات صوفیه چکیده خوارق عادات و کرامات از اصطلاحات و مفاهیم رایج در گسترۀ عرفان و تصوف است و مباحث گوناگون آنها در بسیاری از متون عرفانی و منابع اهل تصوف از گذشتۀ دور مطرح شده است. این مفاهیم همچنین در ادبیات فارسی بسیار به کار أکثرشناسایی و بررسی انواع منابعِ حاویِ خوارق عادات صوفیه چکیده خوارق عادات و کرامات از اصطلاحات و مفاهیم رایج در گسترۀ عرفان و تصوف است و مباحث گوناگون آنها در بسیاری از متون عرفانی و منابع اهل تصوف از گذشتۀ دور مطرح شده است. این مفاهیم همچنین در ادبیات فارسی بسیار به کار رفته است. از این رو شناخت مباحث مرتبط با آنها ضروریست. تحقق این شناخت منوط به مقدماتی است که منبع شناسی یکی از آنهاست. بنابراین در این مقاله با نظر به انواع متون عرفانی در دورانهای مختلف، منابع حاوی خرق عادات و کرامات صوفیه در قالب سه گروه تقسیم بندی و بررسی شده است. گروه اول منابعی هستند که عمدتاً مباحث نظری خوارق عادت، در آنها مطرح شده است. گروه دوم اغلب مصادیق کرامات عدهای از بزرگان صوفیه را در خود دارند و گروه سوم فقط حاوی انواع خوارق عادات یکی از مشایخ و سران صوفیه هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - مراتب سلوک از منظر عطار و شبستری با تکیه بر منطقالطیر و گلشنراز
مالک شعاعی سیّدمحمدرضا حسینی نیا مهری پاکزادمنطقالطیر و گلشنراز با فاصله زمانی تقریباً یک قرن، مبتنی بر سیر و سلوک هستند. نویسندگان، طریقت را راهی دشوار میدانند؛ و از طریقت با عنوان وادی و مانع یاد کردهاند؛ چنانکه در گلشنراز موانع سلوک آمده، و در منطقالطیر به هفت وادی (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت أکثرمنطقالطیر و گلشنراز با فاصله زمانی تقریباً یک قرن، مبتنی بر سیر و سلوک هستند. نویسندگان، طریقت را راهی دشوار میدانند؛ و از طریقت با عنوان وادی و مانع یاد کردهاند؛ چنانکه در گلشنراز موانع سلوک آمده، و در منطقالطیر به هفت وادی (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا) اشاره شده است. اگر مراتب سلوک این دو عارف با تکیه بر هفت وادی منطقالطیر و مقامات اربعین تحلیل شود، در برابر وادی طلب با اندکی تسامح، برخی مقام توبه را برای شبستری به عنوان اولین وادی اتخاذ کردهاند. شبستری بر خلاف عطار برای وادی عشق و توحید مفاهیمی بیان داشته که توأم با شطح و طامات است، و آن را نهایت تفکر میپندارد؛ اما عطار حیرت را لازمة توحید میداند. وادی چهارم در سیر و سلوک عطار (استغنا) همچون مقامات محبت، صبر، جهد، عبادت و تسلیم در شعر شبستری به کار نرفته، همانگونه که نهایت، ورع، اخلاص و ولایت در شعر شبستری آمده، اما در منطقالطیر نیامده است. این دو شاعر 27 مقام مشترک دارند که البته برخی مقامات نیز در شعر هر دو به کار نرفته است. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا هفت وادی عطار و مقامات اربعین، به عنوان مبانی تحقیق، در گلشنراز و منطقالطیر بررسی شده و مفاهیم، الفاظ مشترک و متباین در این دو، مشخص گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - نقد و تحلیلِ تمثیلهای تصویری، در رسالۀ مقاماتالقلوبِ ابوالحسین نوری با تکیه بر نظریههای پژوهشی پُل نویا
منیژه پولادی امیرحسین همتی عطا محمد رادمنشدر عرفان، بیشتر از مسائلی بیانناپذیر و غیرمحسوس سخن به میان میآید که اهل طریقت با آن در ارتباط هستند. در متون عرفانی، مؤّلف با به کارگیری زبان ارجاعی از امکانات ادبی زبان از جمله تمثیل استفاده میکند تا به تبیین مفاهیم انتزاعی بپردازد. عمدهترین هدف تمثیلها تعلیم سال أکثردر عرفان، بیشتر از مسائلی بیانناپذیر و غیرمحسوس سخن به میان میآید که اهل طریقت با آن در ارتباط هستند. در متون عرفانی، مؤّلف با به کارگیری زبان ارجاعی از امکانات ادبی زبان از جمله تمثیل استفاده میکند تا به تبیین مفاهیم انتزاعی بپردازد. عمدهترین هدف تمثیلها تعلیم سالک برای طی مراحل سلوک و شوق رسیدن به کمال است. بازیابی تمثیلها در متون عرفانی یکی از راههای دستیابی به آموزهها و اصول مورد نظر عرفاست. کاربست زبان تمثیلی در عرفان، به ابوالحسین نوری منسوب است. در پژوهش حاضر ضمن اشارهای کوتاه به مباحث مربوط به پیشینه و کارکرد تمثیل، با استفاده از شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی اطلاعات و منابع کتابخانهای، محتوا و درونمایۀ رسالۀ مقاماتالقلوب و گونههای تمثیل از قبیل تمثیلهای قرآنی، استعاره و تشبیهات تمثیلی، با تکیه بر نظریههای پژوهشی پُل نویا از منظر مبانی نظری، بازیابی و تحلیل شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مقامات و اصول مورد نظر اهل طریقت، در انتزاعیترین شکل خود، در این رساله جای گرفتهاند. تمثیل غیر روایی تصویر معنا، به همراه استعاره، تشبیهات و اضافههای تمثیلی، از پربسامدترین نوع تمثیل در رسالۀ مقاماتالقلوب هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - دلایل و چگونگی تبویب در متون عرفانی (مطالعۀ موردی منطق الطیر عطار و منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری)
سیده زینب حسینی محسن اکبری زاده( بتلاب اکبرآبادی)تبویب مراحل سیر و سلوک از مباحث مطرح در میان کتب صوفیه است. با وجود اینکه نشانهگذاری مسیر سلوک، پیشینهای به بلندای تاریخ اسلام دارد، اما درمیان صوفیان، رواج این باببندی بهطور مشخص، از قرن دوم هجری بوده است. از همان اوان رواج عرفان، اختلاف باببندیها میان عرفا و چ أکثرتبویب مراحل سیر و سلوک از مباحث مطرح در میان کتب صوفیه است. با وجود اینکه نشانهگذاری مسیر سلوک، پیشینهای به بلندای تاریخ اسلام دارد، اما درمیان صوفیان، رواج این باببندی بهطور مشخص، از قرن دوم هجری بوده است. از همان اوان رواج عرفان، اختلاف باببندیها میان عرفا و چه بسا در تألیفات مختلف یک عارف هم دیده میشود. در این پژوهش تلاش شده تا ضمن نشان دادن عوامل مؤثر در شیوۀ تقسیم‎بندی این باببندیها، به تبیین دلایل باببندی و نهایتاً چگونگی تبویب آن پرداخته شود. به این منظور از میان آثار بنام عارفان، دو اثر مهم منطقالطیر عطار و منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری برای بررسی انتخاب شدهاند و با روش توصیفی ـ تحلیلی، به مقایسۀ نحوۀ تبویب این دو اثر پرداخته شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که مهمترین عامل اختلاف در تبویب که باعث بروز تناقض در کلام و آثار صوفیان شده، تجارب متفاوت عرفانی، نحوۀ سیر و طریقت عرفانی، نوع مکتب و بینش فقهی و شرایط سیاسی اجتماعی است که باعث اختلافاتی چون شیوۀ نامگذاری، ترتیب مقامات، تعداد مقامات و... در عرفان شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - بررسی تطبیقی مراحل سلوک در منطقالطیر عطار و یوگاسوترههای پاتنجلی
علی صادقی شهپر رضا صادقی شهپرمراحل سلوک در یوگاسوتره، هشت مرحله و در منطقالطیر عطار هفت وادی است. سالک طریقت در هر دوی آنها ابتدا از شریعت، اخلاقیات شرعی و قواعد انضباطی آغاز میکند و به مراحل لطیفتر سلوک قدم مینهد و پس از عبور از این مراحل به نوعی یگانگی و به اصطلاح، فنا (در منطقالطیر) یا سماد أکثرمراحل سلوک در یوگاسوتره، هشت مرحله و در منطقالطیر عطار هفت وادی است. سالک طریقت در هر دوی آنها ابتدا از شریعت، اخلاقیات شرعی و قواعد انضباطی آغاز میکند و به مراحل لطیفتر سلوک قدم مینهد و پس از عبور از این مراحل به نوعی یگانگی و به اصطلاح، فنا (در منطقالطیر) یا سمادهی (در مکتب یوگا) میرسد؛ با این تفاوت ساختاری که سالک عرفان اسلامی در پی وحدت با خداوند است اما سالک یوگایی در پی وحدت با خویشتن. این مقاله آموزههای عرفانی در یوگاسوترهها و منطقالطیر را با تأکید بر وادیهای هفتگانه و مراحل هشتگانة سلوک به صورت تلفیقی مورد بررسی و مقایسه قرار میدهد و اختلافات و اشتراکات آنها را بیان میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - زهد پارسا
سهیلا موسوی سیرجانیاهل حقیقت بر این باورند که زهد و ورع یا پارسایی دو مقام از مقامات سلوک است. زهد در لغت به معنی بیرغبت شدن است (لغتنامه دهخدا: ذیل لغت). اهل حقیقت با تکیه بر آیۀ 86 از سورة 11 قرآن کریم که میفرماید: " بَقِیَّة اللهِ خَیْرٌ لَکُمْ"، زهد را با همان بار معنایی بیرغبتی د أکثراهل حقیقت بر این باورند که زهد و ورع یا پارسایی دو مقام از مقامات سلوک است. زهد در لغت به معنی بیرغبت شدن است (لغتنامه دهخدا: ذیل لغت). اهل حقیقت با تکیه بر آیۀ 86 از سورة 11 قرآن کریم که میفرماید: " بَقِیَّة اللهِ خَیْرٌ لَکُمْ"، زهد را با همان بار معنایی بیرغبتی در سه چیز میدانند: دنیا، خلق، خود. ورع یا پارسایی نیز در لغت به معنی پرهیزگار شدن و پرهیزگاری و در اصطلاح عرفانی، اجتناب و خودداری کردن است از هر آنچه که مورد پسند نیست. بنابراین زهد پارسا گریز از هر سه مرتبۀ زهد است.دراین مقاله، افزون بر بررسی این دو مقام، با بیان اختلاف آرای عرفا دربارۀ مقدم یا متأخر بودن این دو، به انعکاس اندیشۀ شاعر بزرگ، بیدل دهلوی، دربارۀ این دو اصطلاح عرفانی در دیوانش میپردازیم. شباهت یا تفاوت بار معنایی کلام وی دربارۀ زهد و پارسایی با متون ناب عرفانی پیش از زمان شاعر و علل آن، از دیگر مواردی است که در این نوشتار به آن پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - دگرگونی گسترة کرامات در مناقبنامههای مشایخ تصوّف
باقر صدری نیا محمد ابراهیم پور نمینکرامات همچون نقطة مرکزی تمامی روایتهای منقبتی، بسامد و حضوری چشمگیر و نمایان در تذکرهها و مناقبنامههای مشایخ تصوّف دارد. این عنصر اساسی در گذر زمان، کمّا و کیفاً دچار تحوّل و دگرگونی شده است. در این مقاله میکوشیم نشان دهیم که توسعه و تحول تدریجی و تاریخی، حضور داست أکثرکرامات همچون نقطة مرکزی تمامی روایتهای منقبتی، بسامد و حضوری چشمگیر و نمایان در تذکرهها و مناقبنامههای مشایخ تصوّف دارد. این عنصر اساسی در گذر زمان، کمّا و کیفاً دچار تحوّل و دگرگونی شده است. در این مقاله میکوشیم نشان دهیم که توسعه و تحول تدریجی و تاریخی، حضور داستانهای کرامت در طول حیات مشایخ، از پیش از تولّد تا پس از وفات آنها، شاخصهای نوعنما و ژانریک در جریان تحوّل ژانر مناقبنامه است؛ بهنحویکه میتوان گفت اگر در آثار کهن متصوّفه، داستانهای کرامت عمدتاً مربوط به دوران ولایت و رهبری شیخ بوده است، در مناقبنامههای متأخّر هیچیک از مراحل حیات مشایخ بلکه حتّی ادوار پیش و پس از حیات آنها، خالی از داستانهای کرامت نیست. به زعم ما، این تحول از منظر مطالعۀ درونمتنی و ادبی، حاصل توسعۀ جریان شخصیتپردازی قهرمان، و در تحلیلی برونمتنی حاصل پیدایش نظریههای جدید در تصوّف، و توسعۀ ابعاد قدرت اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مشایخ صوفیّه در دورههای متأخر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - تحول مصونیت مقامات دولتی از صلاحیت کیفری محاکم خارجی در رویه دیوان بین المللی دادگستری
فخرالدین سلطانی جلال الدین شیرژیاناجرای عدالت کیفری اقتضاء می کند که مقامات عالی رتبه دولتی که دستانشان آلوده به جنایات بین المللی است تعقیب و محاکمه شوند اما صرف نظر از پرونده های طرح شده در محاکم بین المللی کیفری، هدف از این تحقیق بررسی آرای دیوان بین المللی دادگستری در قبال مصونیت مقامات عالی رتبه دو أکثراجرای عدالت کیفری اقتضاء می کند که مقامات عالی رتبه دولتی که دستانشان آلوده به جنایات بین المللی است تعقیب و محاکمه شوند اما صرف نظر از پرونده های طرح شده در محاکم بین المللی کیفری، هدف از این تحقیق بررسی آرای دیوان بین المللی دادگستری در قبال مصونیت مقامات عالی رتبه دولتی است هر چند که صلاحیت آن دیوان صرفا در پرداختن به اختلافات دولت ها با رضایت ایشان است و اشخاص به طور انفرادی حق دادخواهی ندارند اما دیوان در طول حیات خود تا کنون در چهار قضیه با موضوع مصونیت این قبیل افراد مواجه شده است لذا در این مقاله با تفکیک میان دو نوع مصونیت شغلی و شخصی و بررسی رویه دیوان در قضایای مطرح شده و واکاوی روند پرونده محاکمه حیسن هابره معروف به پینوشه افریقا به این نتیجه میرسیم که مصونیت شخصی که دایره شمول آن محدود به مقامهای عالی رتبه دولتی است گرچه در برخی موارد میتواند مانعی در راه اعمال صلاحیت محاکم ملی کشورها ایجاد کند، اما در بسیاری موارد، مصونیت نمیتواند مانعی در راه اجرای عدالت بر مرتکبان جنایات بینالمللی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - آثارانتقال تبعی عقد اجاره در فقه، حقوق ایران و انگلیس
محمود صوفی ابادی سیدحسین صفائی میرقاسم جعفرزادهچکیده: موقعیتی که از قرارداد برای طرفین قرارداد حاصل می شود در برخی موارد قابل انتقال است طرف عقد می تواند شخص ثالثی را قائم مقام خود سازد و وضع حقوقی خود را اعم از حقوق و تعهدات ناشی از قرارداد به دیگری انتقال دهد و مقصود این است که انتقال گیرنده جانشین طرف قرارداد شود أکثرچکیده: موقعیتی که از قرارداد برای طرفین قرارداد حاصل می شود در برخی موارد قابل انتقال است طرف عقد می تواند شخص ثالثی را قائم مقام خود سازد و وضع حقوقی خود را اعم از حقوق و تعهدات ناشی از قرارداد به دیگری انتقال دهد و مقصود این است که انتقال گیرنده جانشین طرف قرارداد شود و از تمام حقوق و تعهداتی که از قرارداد برای طرف عقد حاصل گشته برخوردار شود. از جمله عقودی که قانونگذار انتقال موقعیت قراردادی را در آن پیش بینی کرده است عقد اجاره است. انتقال عقد اجاره شامل هر سه نوع انتقال عقد می گردد. اجاره هم به عنوان یک عقد به صورت ارادی از ناحیه مستأجر، تبعی از ناحیه مالک و قهری از سوی طرفین قابل انتقال است. قانون مدنی ایران در ماده 498 انتقال تبعی اجاره را مقرر داشته است .مهمترین اثر انتقال تبعی عقد اجاره همانند انتقال قرارداد، قائم مقامی شخص ثالث (انتقال گیرنده) و انتقال حقوق و تعهدات ناشی از عقد اجاره اصلی به منتقلٌ الیه می باشد.بررسی نحوه قایم مقامی خریدار در انتقال تبعی اجاره نشان می دهد که نسبت به جانشینی خریدار عین مستاجره در رابطه با انتقال حق دریافت اجاره بها وحق فسخ و تخلیهبه وی،در حقوق ایران و رویه قضائی دیدگاه واحدی، اتخاذ نشده است. در حقوق انگلستان نیز با انتقال تبعی اجاره به خریدار،وی موظف به قرارداد اجاره می شود و علی رغم انتقال حقوق قراردادی به خریدار، فروشنده نیز دارای مسیولیت تلقی میگردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - بررسی تطبیقی دامنه تاثیر نقش دادستانی در تعقیب جرایم در قانون آیین دادرسی کیفری 1370 و 1392
شهریار براهویی علیرضا سایبانی باقر شاملوزمینه و هذف: با احراز وقوع جرم، دادستان به عنوان مقام تعقیب باید تصمیم خود را در مورد تعقیب دعوای عمومی اتخاذ نماید. در این خصوص، دو روش موسوم به قانونی بودن تعقیب و متناسب بودن تعقیب مطرح است. بر اساس سیاست کیفری و با توجه به اوضاع و احوال و وضعیت بزهکار، دولتها میان أکثرزمینه و هذف: با احراز وقوع جرم، دادستان به عنوان مقام تعقیب باید تصمیم خود را در مورد تعقیب دعوای عمومی اتخاذ نماید. در این خصوص، دو روش موسوم به قانونی بودن تعقیب و متناسب بودن تعقیب مطرح است. بر اساس سیاست کیفری و با توجه به اوضاع و احوال و وضعیت بزهکار، دولتها میان این دو روش یکی یا هر دو را انتخاب میکنند. بنابراین، انتخاب هر یک از این دو روش به صورت مطلق نیست و بر اساس سیاست کیفری هر کشور میتوان تلفیقی از این دو روش را در عمل اجرا نمود.روش شناسی: در این پژوهش به شیوه کتابخانهای و روش تطبیقی با توجه به اصول مذکور در تعقیب جرایم، نقش و دامنه تاثیر دادستانی در مرحله تعقیب جرایم در قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و قانون آیین دادرسی سابق مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها و نتایج: در نظام متناسب بودن تعقیب برخلاف نظام الزامی بودن تعقیب که در آن دادستان مکلف به تعقیب جرایم است، اختیار ارزیابی تعقیب یا عدم تعقیب به دادستان واگذار شده است. به عبارتی، دادستان در این روش نقشی فعال دارد و میتواند با توجه به آموزههای جرمشناسی و اهداف مجازاتها در مورد تعقیب یا عدم تعقیب اتخاذ تصمیم نماید. در نظام حقوقی ایران اصل متناسب بودن تعقیب در کنار اصل الزامی بودن تعقیب در موارد متعددی مورد پذیرش قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - مفهوم صلاحیت گزینشی درآرای دیوان عدالت اداری
وحید بابازاد اسداله یاوری -
حرية الوصول المقاله
99 - تاثیر انتقال دعوی دادرسی مدنی با تاکید بر ورشکستگی
سید مهدی جلالی نگین شایستهچکیدهدعوی به جهات چندی از شخصی یه شخص دیگر انتقال می یابد. در این جابجاییخواهان یا خوانده موقعیت و سمت خود را از دست د اده و حسب مورد شخصدیگری به جای وی در جایگاه خواهان یا خوانده قرار می گیرد و یا اصولا با خروجطرف دعوای اولیه، روند دادرسی متوقف و به پایان می رسد. در مق أکثرچکیدهدعوی به جهات چندی از شخصی یه شخص دیگر انتقال می یابد. در این جابجاییخواهان یا خوانده موقعیت و سمت خود را از دست د اده و حسب مورد شخصدیگری به جای وی در جایگاه خواهان یا خوانده قرار می گیرد و یا اصولا با خروجطرف دعوای اولیه، روند دادرسی متوقف و به پایان می رسد. در مقالۀ پیش رو مفهوم وانواع قائم مقامی و احتمالات گوناگون واگذاری دعوی که عبارتند از انتقال دعوی بهصورت قهری و از طریق ارث، از طریق ورشکستگی و با قائم مقا می عام و واگذاریمال موضوع دعوی بررسی می گردد. در این مقاله ضمن آنکه به این پرسش پاسخ دادهشده که آیا واگذاری مال موضوع دعوی موجب انتقال دعوی از مالک پیشین مال بهمالک جدید می گردد یا خیر، به واگذاری دعوی و آثار آن در ورشکستگی پرداخته شدهاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - معامله ی اتهامی در فرآیند دادرسی کیفری با تاکید بر نظام حقوقیایران
فررزانه مرادی سید درید موسوی مجاب اعظم عدالتجومعامله ی اتهامی یک تأسیس سازشی برای رسیدگی به پروندههای کیفری میباشد که ریشه در نظام حقوقی کامن لا دارد و منظور از آنیک نوع توافق دو سویه بین متهم و مقام تعقیب، با موضوع اتهام است؛ بدین شکل که در جریان چنین تعاملی، متهم با اقرار به جرم یا وعده هر نوع همکاری دیگر، م أکثرمعامله ی اتهامی یک تأسیس سازشی برای رسیدگی به پروندههای کیفری میباشد که ریشه در نظام حقوقی کامن لا دارد و منظور از آنیک نوع توافق دو سویه بین متهم و مقام تعقیب، با موضوع اتهام است؛ بدین شکل که در جریان چنین تعاملی، متهم با اقرار به جرم یا وعده هر نوع همکاری دیگر، مقام تعقیب را یاری میدهد و در مقابل، مقام تعقیب هم متعهد به تخفیف مجازات متهم یا تبرئه او میشود. از مزایایاین نهاد کمکی است که در تسریع امر دادرسی و تورم زدایی از پروندههای کیفری در مراحل مختلف رسیدگی میکند؛ چنین تأسیسی در نظام حقوقی کشور ما وجود ندارد اما به دلیل بحران ناشی از کندی دادرسی و حجم روبه رشد پروندهها در نظام حقوقی ما، بررسیاین نهاد و مزایا و معایب آن و تعیین امکانیا عدم امکان اجرای آن در حقوق کشور ما خالی از فایده نیست.دراین نوشتار، پس از ارایه تعریف معاملهی اتهامیوتعیین انواع آن، از مزایا ومعایب آن و بررسی مشکلات حقوقایران برای پذیرش نهاد مذکور سخن به میان می آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - مطالعه تطبیقی قائم مقامی بیمه گر در حقوق انگلیس و فرانسه با تاکید بر رویه قضائی
مریم احمدی حسین سادات حسینی امیر خواجه زادهدر ماده 30 قانون بیمه که به اصل قائم مقامی اشاره شده، در واقع یکی از اصول عملی حاکم بر بیمه های غرامتی است که موید این مطلب می باشد که اگر در اثر عمل زیان بار فردی اعم از شخص حقیقی یا حقوقی غیر از شخص بیمه گذار، خطری که مورد پوشش بیمه نامه ای قرار دارد اتفاق بیافتد و از أکثردر ماده 30 قانون بیمه که به اصل قائم مقامی اشاره شده، در واقع یکی از اصول عملی حاکم بر بیمه های غرامتی است که موید این مطلب می باشد که اگر در اثر عمل زیان بار فردی اعم از شخص حقیقی یا حقوقی غیر از شخص بیمه گذار، خطری که مورد پوشش بیمه نامه ای قرار دارد اتفاق بیافتد و از وقوع آن خطر زیانی ناشی شود و بیمه گر می تواند به جبران آن خسارت حسب عقد بیمه مبادرت نماید و در پی ان به سمت قائم مقامی از طرف بیمه گذار، برای بازدریافت مبالغی که پرداخته، حق رجوع به مسبب زیان اصل جبران خواهد داشت .می توان گفت حق قائم مقامی بیمه گر در رجوع به مسبب زیان، از اصول مهمی چون اصل جلوگیری از دارا شدن ناعادلانه، اصل منع دریافت خسارت مضاعف بابت زیان واحد خسارت ناشی شده است. مبنای حقوقی اصل قائم مقامی، نوعی قائم مقامی فردی است که در اثر پرداخت بدهی دیگری ایجاد می شود؛ بدین معنا که اگرچه بیمه گر مکلف است تا زیان وارد شده به بیمه گذار را حسب عقد بیمه جبران نماید، ولی از آنجایی که وی صرفا مسئول پرداخت دین مزبور است نه مدیون نهایی آن لذا به محض پرداخت زیان تا سقف مبلغ پرداختی که داشته قائم مقام بیمه گذار در مراجعه به مسبب زیان خواهد شد. در پژوهش حاضر به بررسی و تجزیه و تحلیل مبانی حقوقی اصل قائم مقامی بیمه گر با مقایسه تطبیقی در حقوق کشورهای فرانسه و انگلستان با تاکید بر رویه قضائی خواهیم پرداخت تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - سبک ادبی مدرن محمدبن مویلحی در حدیث عیسیبن هشام
کتایون فلاحی زهرا مهاجرنوعیمحمدبن مویلحی (1323ق=1906م) از نویسندگان توانای قرن نوزدهم میلادی است. این ادیب مصلح، شاهکاری ادبی با عنوان حدیث عیسی بن هشام از خویشتن به یادگار گذاشت. این اثر ادبی آینه تمام نمای برخی واقعیت های جامعه مصر در قرن نوزدهم میلادی است و مویلحی مانند یک جامعه شناس با شناخت أکثرمحمدبن مویلحی (1323ق=1906م) از نویسندگان توانای قرن نوزدهم میلادی است. این ادیب مصلح، شاهکاری ادبی با عنوان حدیث عیسی بن هشام از خویشتن به یادگار گذاشت. این اثر ادبی آینه تمام نمای برخی واقعیت های جامعه مصر در قرن نوزدهم میلادی است و مویلحی مانند یک جامعه شناس با شناخت دقیقی که از جامعه خود داشت با سبک داستانی مدرن آن را ترسیم کرد. محتوای این داستان بیانگر اندیشه های آزادی خواهانه مویلحی به شیوه ای واقع گرایانه می باشد. سبک مویلحی در این اثر ادبی از نظر شکل داستانی و به کارگیری واژگان ساده، جدید و نو می باشد. از نتایج مقاله حاضر می توان به این موارد اشاره کرد: مویلحی با درک درستی که از شرایط اجتماعی و سیاسی مصر در قرن نوزدهم میلادی داشت، تلاش کرد فن داستان نویسی را هنرمندانه برای تعبیر اندیشه ها و احساسات عامه پسند در این اثر هنری به کار گیرد. هر چند فن داستان نویسی وی به پختگی داستان های اروپایی نیست اما در این زمینه از هیچ کوششی دریغ نورزید و تلاش کرد تمامی عناصرداستانش نزدیک به داستان های اروپایی باشد. وجود حکایت های طنزآمیز تلخ اجتماعی که بیانگر تضاد طبقاتی و آشفتگی در جامعه مصراست و توجه به درون مایه علمی متناسب با دانش روز از دیگر نکات قابل ذکر در این اثر ادبی می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - جامی و موسیقی
یدالله بهمنی مطلق محمد رضا سام خانیانیجامی شاعریست موسیقی دان که اشعارش با بسیاری از اصطلاحات و راز و رمزهای موسیقی در آمیخته است. این امر باعث شده بسیاری از اشعارش بدون توجه به معانی موسیقایی واژگان و اصطلاحات آن، غامض به نظر برسد، خصوصاً زمانی که از تغییر مقام ها که امروزه به آن مرکب خوانی یا مدولاسیون می أکثرجامی شاعریست موسیقی دان که اشعارش با بسیاری از اصطلاحات و راز و رمزهای موسیقی در آمیخته است. این امر باعث شده بسیاری از اشعارش بدون توجه به معانی موسیقایی واژگان و اصطلاحات آن، غامض به نظر برسد، خصوصاً زمانی که از تغییر مقام ها که امروزه به آن مرکب خوانی یا مدولاسیون می گویند یا زمانی که از آواز و چگونه تحریر زدن سخن می گوید، حتماً باید با آواز و مسائل مربوط به آن از جمله مناسب خوانی، مرصع خوانی، زیر و بم خواندن، فراز و فرود، برداشت و برگشت یا رجعت و... آشنا باشیم. در غیر این صورت نه از هنر و زیبا آفرینی جامی لذت خواهیم برد نه از مفاهیم و معانی نهفته در آنها بهره مند خواهیم شد. بنابراین در این مقاله برای نیل به این مقصود با استفاده از منابع مخصوص موسیقی گذشته از جمله، شرح ادوار عبدالقادر مراغی، بحور الالحانِ فرصت الدوله شیرازی و رساله ی جامی در خصوص موسیقی و منابع حال حاضر از جمله نظری به موسیقی ایرانی تألیف روح الله خالقی و غیره، به توضیح اصطلاحات موسیقی استفاده شده در اشعار جامی برای درک بهتر مفهوم ابیات پرداخته شده است. مطالعه ی اشعار جامی و بررسی موسیقایی آن ها و همچنین نگاهی به رساله ی موسیقی وی نشان می دهد، جامی علاوه بر آشنایی علمی و عملی با سازها و اجزا و چگونگی ساخت آنها، از راز و رمزهای آواز آگاه بوده و مقام های آوازی را می شناخته است و در مواردی مخصوصاً زمانی که از آوازخواندن و تحریر زدن سخن می گوید، دیدگاهش با نظریات استادان آواز کنونی قرابت دارد. در دیوان جامی همیشه اصطلاحات موسیقی در معنی تخصصی خود به کار نرفته بلکه گاه در خدمت آفرینش زیبایی ادبی قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - ابتکار زمخشری در مقامه نویسی
سیمین ولویپس از آنکه بدیع الزمان همدانی کتاب مقامات خود را نگاشت بسیاری از نویسندگان پس از وی به پیروی از او به نگارش مقامه پرداختند که در همه آنها سبک و سیاق مقامات بدیع الزمان به چشم می خورد. در این میان زمخشری دانشمند برجسته ایرانی از توجه مردم به نثر فنی و مسجع مقامه استفاده أکثرپس از آنکه بدیع الزمان همدانی کتاب مقامات خود را نگاشت بسیاری از نویسندگان پس از وی به پیروی از او به نگارش مقامه پرداختند که در همه آنها سبک و سیاق مقامات بدیع الزمان به چشم می خورد. در این میان زمخشری دانشمند برجسته ایرانی از توجه مردم به نثر فنی و مسجع مقامه استفاده می کند و به نگارش کتاب "المقامات" می پردازد و در آن ضمن کاربرد آرایه های گوناگون ادبی در نثری مسجع، گنجینه لغوی و مهارت نویسندگی خویش را به خدمت می گیرد تا به جای تعلیم شیوه های حیله گری و گدایی به تعلیم مکارم اخلاقی و صفات والای انسانی بپردازد . مقامات زمخشری بر خلاف دیگر مقامات، نه راوی دارد و نه حوادثی در آن به وقوع می پیوندد .این مقامات خالی از هزل و طنز است و اسلوب آن بجای داستان، پند و موعظه است. زمخشری خود به شرح مقاماتش پرداخته است و شیوه مقامه نویسی او در برخی از مقامه نویسان پس از وی تاثیر نهاده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
105 - فتح الله خان شیبانی و مقامه نویسی
زهرا اسدیفتح الله خان شیبانی از نویسندگان و شاعران بزرگ قرن 13 و 14 (1308-1241 هـ . ق) و از منتقدان بزرگ دربار پادشاهان قاجار است. وی دارای آثار متعددی در نظم و نثر فارسی چون گنج گهر، تنگ شکر، درج درر، لآلی مکنون، زبدة آلاثار، کامرانیه، یوسفیه، بیانات شیبانی لامتثال فرمان سلطانی أکثرفتح الله خان شیبانی از نویسندگان و شاعران بزرگ قرن 13 و 14 (1308-1241 هـ . ق) و از منتقدان بزرگ دربار پادشاهان قاجار است. وی دارای آثار متعددی در نظم و نثر فارسی چون گنج گهر، تنگ شکر، درج درر، لآلی مکنون، زبدة آلاثار، کامرانیه، یوسفیه، بیانات شیبانی لامتثال فرمان سلطانی و ... است. اغلب این آثار به شکل نسخة خطی در کتابخانه های بزرگی چون کتابخانه ملی و مجلس نگهداری می¬شود.کتاب درج درر شیبانی در 1300 ق/ 1261 ش به چاپ رسیده است. در زمان حیات شاعر منتخبی از اشعار او به خواست خودش چاپ شده و هم اکنون با عنوان دیوان ابونصر فتح الله خان شیبانی در تعدادی از کتابخانه¬ها چون کتابخانه ملی و مجلس و مجتبی مینوی موجود است. همچنین این دیوان در 1371 ش درتهران چاپ شده است. در این مقاله به یکی از آثار ارجمند وی به نام بیانات شیبانی که نگارندة این مقاله آن را از شکل نسخة خطی به صورت متن روان و یک دست درآورده، پرداخته شده است. از آنجا که اثر مذکور به شکل مقامه نوشته شده، در بارة مقامه و مقامه نویسی و چند و چونی بیانات شیبانی از دیدگاه مقامه نویسی سخن می¬گوییم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
106 - نگاهی جامعه شناختی بر مقامات بدیع الزمان همدانی
کتایون فلاحی حدیثه متولیویژگی بارز ادبیات داستانی آن است که در ژرفنای خود بازگو کننده ی بسیاری از حقایق و اوضاع و احوال جامعه ایست که در بطن آن شکل گرفته است.لذا با نگاهی جامعه شناختی به این آثار، می توان دورنمایی کلّی از جوامعی که مولد این آثار بوده اند ترسیم نمود.از آن جا که مضمون مقامات همد أکثرویژگی بارز ادبیات داستانی آن است که در ژرفنای خود بازگو کننده ی بسیاری از حقایق و اوضاع و احوال جامعه ایست که در بطن آن شکل گرفته است.لذا با نگاهی جامعه شناختی به این آثار، می توان دورنمایی کلّی از جوامعی که مولد این آثار بوده اند ترسیم نمود.از آن جا که مضمون مقامات همدانی(358ـ398 هجری) ریشه استوار و ژرفی در زندگی عمومی جامعه ی عصر عباسی دارد، در این مقاله بر آنیم تا با نگاهی جامعه شناختی به مقامات، به کنکاش در جامعه آن روزگار بپردازیم و سندی از اوضاع و احوال آن دوره برای تحلیل هر چه بهتر آثار هم عصر بدیع الزمان در اختیار قرار دهیم . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
107 - بررسی نامهی شمارهی 21 منشآت قائم مقام فراهانی براساس کارکرد تجربیِ زبان در رویکرد نقشگرایی هلیدی
سروناز جاویدان محمدعلی گذشتی علی اصغر حلبیتحلیل انتقادی گفتمان به مطالعهی ایدئولوژی حاکم بر متن و روابط قدرت میان مشارکان آن می پردازد. از دیدگاه پژوهش حاضر به نظر می رسد منشآت قائممقام فراهانی به دلیل ابعاد سیاسی، تاریخی، اجتماعی و ادبی آن، در بستر این رویکرد قابل مطالعه است. این پژوهش با تکیه بر نظریهی ن أکثرتحلیل انتقادی گفتمان به مطالعهی ایدئولوژی حاکم بر متن و روابط قدرت میان مشارکان آن می پردازد. از دیدگاه پژوهش حاضر به نظر می رسد منشآت قائممقام فراهانی به دلیل ابعاد سیاسی، تاریخی، اجتماعی و ادبی آن، در بستر این رویکرد قابل مطالعه است. این پژوهش با تکیه بر نظریهی نقشگرای هلیدی و با نگاه به بافت موقعیتی این اثر با توجه به عوامل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و تاریخی، آگاهی لازم نسبت به تعامل موجود در متن و نیز تأثیر و تأثر عاملان گفتمان، شکلگرفته است. نظریه پردازان حوزة تحلیل انتقادی گفتمان از جمله نورمن فرکلاف، تئون ای وندایک و راجر فاولر از نظریة نقشگرایی هلیدی به عنوان ابزاری برای تحلیل متن بهره گرفته اند. این نظریه ابزاری را در اختیار پژوهشگر قرار میدهد که به ایدئولوژی حاکم بر متن و شیوه هایی که سخنور برای انتقال اندیشة خود برمی گزیند، دست یابد و به یاری فرانقش های اندیشگانی، بینافردی و متنی در سطح زبان اتفاق می افتد. نامة 21 منشآت قایم مقام فراهانی نامه ای سیاسی است که از جانب فتحعلی شاه قاجار خطاب به تزار روس نگاشته شدهاست. با توجه به اوضاع فرهنگی و سیاسی عهد قاجار و طبقهبندیهای اجتماعی نسبت به جایگاه نویسنده و گیرنده، این نامه از مقام فروتر به مقام برتر تنظیم شده و از میان نقشهای ارتباطی زبان، نقش ترغیبی زبان در ساختار متنی آن غلبه دارد. با توجه به جهانبینی حاکم بر نامه، دیدگاه دینی نمود برجستهتری و مشارک اصلی گفتمان در این نامه پادشاه است که شیوة نامدهی، نشان از غلبة قدرت و ایدئولوژی وی در این اثر دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
108 - جنایت های ارتکابی در میانمار و رهیافت های منطقه ای (با تکیه بر اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری)
سجاد رحمتی ترکاشوند جمال بیگی بابک پور قهرمانییکی از موارد بحثبرانگیز در منطقه جنوب شرقی آسیا، جنایتهای ارتکابی در مینمار میباشد که شامل جنایتهای نسل زدایی، جنایتهای علیه بشریت و جنایتهای جنگی بوده که با عنایت به غیر انسانی بودن این رفتارها، مورد توجه مقامهای سیاسی سایر کشورها از جمله مقام معظم رهبری قرار گر أکثریکی از موارد بحثبرانگیز در منطقه جنوب شرقی آسیا، جنایتهای ارتکابی در مینمار میباشد که شامل جنایتهای نسل زدایی، جنایتهای علیه بشریت و جنایتهای جنگی بوده که با عنایت به غیر انسانی بودن این رفتارها، مورد توجه مقامهای سیاسی سایر کشورها از جمله مقام معظم رهبری قرار گرفته است. هدف این مقاله تبیین جنایتهای ارتکابی در میانمار و رهیافتهای منطقهای آن با تکیه بر اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری است. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات نیز به صورت گردآوری و فیشبرداری میباشد. نحوه انجام پژوهش کیفی بوده و یافته های تحقیق حاکی از این است که شدت جنایتهای ارتکابی در میانمار به حدی است که بر اساس نظریههای اندیشمندان سیاسی کشورها به خصوص مقام معظم رهبری، راهکارهای پیشگیری و مقابله با این جنایتها اقدام عملی کشورها و فشار سیاسی و اقتصادی به دولت میانمار، ورود سازمانهای حقوق بشری، تشکیل کنفرانس سازمان همکاری اسلامی، و واکنش دادگاه بین المللی کیفری برای محاکمه و مجازات عاملان این جنایتها است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
109 - مبانی و اصول هنر انقلابی از دیدگاه مقام معظم رهبری
محمد شریفانی نسرین علوی نیاهنر یکی از مهمترین ابزاری است که در هماورد فرهنگی، تولید و بازتولید ارزشها، مورد توجه کشورهاست و انقلاب اسلامی برای پایایی و پویایی، نیازمند صیانت از ارزشها و هنجارهایی است که بنیانهای فرهنگی - هنری انقلاب اسلامی را شکل داده است که ابزار هنر در تولید و بازتولید این ا أکثرهنر یکی از مهمترین ابزاری است که در هماورد فرهنگی، تولید و بازتولید ارزشها، مورد توجه کشورهاست و انقلاب اسلامی برای پایایی و پویایی، نیازمند صیانت از ارزشها و هنجارهایی است که بنیانهای فرهنگی - هنری انقلاب اسلامی را شکل داده است که ابزار هنر در تولید و بازتولید این ارزشها و صیانت از فرهنگ انقلاب اسلامی نقش بسزایی دارد. در همین راستا، بیانات و اندیشههای مقام معظم رهبری بهعنوان یک فقیه اسلامشناس طراز اول که درک درستی از هنر انقلابی دارد، از اهمیت بالایی در تحلیل و تبیین بهتر مبانی و اصول هنر انقلابی برخوردار است. بنابراین نوشتار پیشرو با کاربرد روش توصیفی- تحلیلی و اسنادی (بیانات مقام معظم رهبری) به دنبال پاسخ به این پرسش است که مبانی و اصول هنر انقلابی از دیدگاه مقام معظم رهبری چه مشخصاتی دارد؟ نتایج پژوهش، حاکی از آن است که کسب رضایت خالق را میتوان از موارد اولیه و مهم مبانی هنر انقلابی قلمداد کرد. از اصول دیگر هنر انقلابی میتوان به ترویج و تقویت مفاهیم عالی انقلاب، ایجاد اعتماد به نفس، خلق مخاطب، جذب مخاطب بین المللی، همگامی با اهل فکر، آگاه سازی، دریافتن نیازها و عقلانیت اشاره کرد. آنچه می تواند هنر انقلابی را از سایر هنرها متمایز نماید اصول هنر انقلابی است. عقلانیت و استفاده حداکثری از قوه فکر و اندیشه از برجستهترین اصول هنر انقلابی است. ارزش معنوی، مردمی بودن، تعهد، بصیرت-افزایی، نمایاندن ارزشها و عدم خودباختگی با دیدن زیباییها از دیگر اصول هنر انقلابی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
110 - طراحی الگویی برای بازشناسی جهاد تبیین بر اساس منظومه فکری مقام معظم رهبری (مُدَّظِلُّهُ الْعالی)
احد نوروززادهجهاد تبیین یکی از مهمترین مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده که بارها و در مقاطع گوناگون برای مقابله با هرگونه انحراف و تحریف در گفتمان و ارزشهای انقلاب اسلامی به آن تأکید کردهاند. در پژوهش حاضر نیز تلاش گردید الگویی برای بازشناسی جهاد تبیین بر اساس منظومه فکری ایشا أکثرجهاد تبیین یکی از مهمترین مطالبات رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده که بارها و در مقاطع گوناگون برای مقابله با هرگونه انحراف و تحریف در گفتمان و ارزشهای انقلاب اسلامی به آن تأکید کردهاند. در پژوهش حاضر نیز تلاش گردید الگویی برای بازشناسی جهاد تبیین بر اساس منظومه فکری ایشان و با دو رویکرد کیفی و کمّی ترسیم گردد. جامعه آماری در مرحله کیفی که از روش دادهبنیاد استفاده شده است، 30 نفر از خبرگان فرهنگی و اساتید دانشگاههای استان اردبیل که با روش ارجاع زنجیرهای (گلولهبرفی) انتخاب که بعد از اشباع نظری در مصاحبه، فرآیند کدگذاری انجام گرفت. در بخش کمّی نیز بر اساس جدول مورگان تعداد 169 نفر از مدیران فرهنگی استان مطالعه قرار گرفتند. بعد از فرآیند کدگذاری و بهرهگیری از نرمافزار MaxQDA، مجموعه دادهها در 86 کد باز، 77 مفهوم، 15 مقوله و 6 طبقه (شرایط عِلّی، شرایط مداخلهگر، شرایط زمینهای، مقوله محوری، راهبردها و پیامدها) دستهبندی شدند. بر اساس نتایج پژوهش و خروجی نرمافزار Smatr PLS، شاخصهای شکلگیری هویت ایرانی - اسلامی مردم، ساختهای صنعتی، همگامی و همترازی و تناسب فرم و محتوا، فضای آزاد و نقد و اصلاح، تبیین برای عموم مردم و همه اقشار و شاخص توسعه صنعتی به عنوان مهمترین شاخصهای الگوی بازشناسی جهاد تبیین بر اساس منظومه فکری مقام معظم رهبری شناسایی شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
111 - علل عمده وجود اختلاف بین سود ابرازی و سود مشمول مالیات قطعی شده اشخاص حقوقی
قدرت اله طالب نیا رحمان موثقدرآمدهای مالیاتی دولت از بخش اشخاص حقوقی بیشتر از سایر منابع وصول مالیات است و وصول سریعتر و به موقع مالیات از این بخش منافع اجتماعی زیادی بهمراه خواهد داشت. بدلیل وجود اختلافاتی که بین سود ابرازی شرکت ها و سود مشمول مالیات قطعی شده آن ها وجود دارد وصول مالیات از این بخ أکثردرآمدهای مالیاتی دولت از بخش اشخاص حقوقی بیشتر از سایر منابع وصول مالیات است و وصول سریعتر و به موقع مالیات از این بخش منافع اجتماعی زیادی بهمراه خواهد داشت. بدلیل وجود اختلافاتی که بین سود ابرازی شرکت ها و سود مشمول مالیات قطعی شده آن ها وجود دارد وصول مالیات از این بخش با تاخیر صورت می گیرد، بنابراین رفع اختلافات موجب کاهش زمان وصول این منابع شده و فواید اجتماعی و اقتصادی بیشتری بهمراه خواهد داشت. تحقیق حاضر این عوامل را از دو دیدگاه مؤدی و مقامات مالیاتی بررسی و عوامل عمده ای را که موجب این اختلاف می¬شوند، شناسایی کرده است. در این تحقیق، فرضیه اصلی عبارت است از: بین سود مشمول مالیات ابرازی و سود مشمول مالیات قطعی شده اشخاص حقوقی از دیدگاه مقامات مالیاتی و مؤدیان مالیاتی تفاوت معنی داری وجود دارد. از روش¬های کتابخانه¬ای و میدانی و همچنین از آزمون دو جمله ای و آزمون فریدمن برای این پژوهش استفاده شده است. طبق بررسی های انجام شده اولویت بندی عوامل موثر بر ایجاد اختلاف بین سود ابرازی و سود مشمول مالیات اشخاص حقوقی عبارتند از: فرارهای مالیاتی، اختلاف ما بین اصول حسابداری و قوانین مالیاتی، شرایط اقتصادی، حد نصاب¬های مقرر در قوانین مالیاتی، تمکین به پراخت سایر قانونی عوارض. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
112 - مکانیسم پیشگیری از جرایم اقتصادی از دیدگاه مقام معظم رهبری
سجاد رحمتی ترکاشوند پری باباکشی زاده فرزانه صبوری ندا محمد اوغلی حیقی حورا عطایی فرجرائم اقتصادی یکی از موضوعات مهم و مبتلابه جامعه کنونی جمهوری اسلامی ایران است، که آثار مخرب اقتصادی و اجتماعی متعددی به دنبال دارد. اقتصاد در زندگی افراد جامعه نقش بیبدیلی را ایفا میکند و به دلیل برخورد مستقیم با زندگی مردم اساسی بوده و به هیچ عنوان نمیتوان آن را ن أکثرجرائم اقتصادی یکی از موضوعات مهم و مبتلابه جامعه کنونی جمهوری اسلامی ایران است، که آثار مخرب اقتصادی و اجتماعی متعددی به دنبال دارد. اقتصاد در زندگی افراد جامعه نقش بیبدیلی را ایفا میکند و به دلیل برخورد مستقیم با زندگی مردم اساسی بوده و به هیچ عنوان نمیتوان آن را نادیده گرفت؛ به نحوی که به نقل از معصومین، نابسامانی در حوزه اقتصاد نه تنها باعث اخلال در حوزههای دیگر زندگی میشود بلکه دین و معاد انسان را نیز تحت تأثیر خود قرار میدهد. علیرغم وجود قوانین مختلف و تلاشهای متعدد مبارزه و مقابله با این نوع از جرائم، آنگونه که باید نتیجهبخش نبوده است. مقاله حاضر درصدد بررسی همین موضوع مهم است که چالشهای مقابله با جرائم اقتصادی و راهکارهای قابل طرح در این زمینه با توجه به بیانات و دیدگاه مقام معظم رهبری چیست؟ تحقیق حاضر از نوع نظری بوده؛ روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی میباشد، نحوه انجام پژوهش به صورت کیفی بوده و روش جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. در پایان یافتههای تحقیق حاکی از آن است که، اصلاح قوانین، نظارت سازمانی بر فعالیتهای مالی، پیشگیری از طریق اصلاح قوانین ناکارآمد و مبهم و همچنین پیشگیری وضعی، شامل رفع تعارض منافع، نظارت بر نظام بانکی، کاهش نقش دولت در حوزه تصدی-گری و همچنین پیشگیری اجتماعی شامل آموزش عمومی و مشارکت مردم در گزارش دادن جرایم اقتصادی، مهمترین راهکارها در مقابله با جرائم اقتصادی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
113 - بینامتنیّت قرآنی در دو نوعِ الهامی و اشارهای در مقامات حمیدی بر پایة نظریّة ژنت
عبّاس سلطانپور حمیدرضا فرضی علی دهقانچکیده هر چند ابداع کنندة اصطلاح بینامتنیّت (Intertextualite)، ژولیا کریستوا (Julia Kristeva)بوده لیکن در ادامه نظریّه پردازان دیگری با خاستگاههای همسان یا متفاوت، به ابعاد حضور یک متن در متنهای دیگر پرداخته اند. رویکرد ژرارد ژنت ( Gerard Genette)، بر خلاف کریستوا و أکثرچکیده هر چند ابداع کنندة اصطلاح بینامتنیّت (Intertextualite)، ژولیا کریستوا (Julia Kristeva)بوده لیکن در ادامه نظریّه پردازان دیگری با خاستگاههای همسان یا متفاوت، به ابعاد حضور یک متن در متنهای دیگر پرداخته اند. رویکرد ژرارد ژنت ( Gerard Genette)، بر خلاف کریستوا و در جبهه ای متفاوت، با قبول اثرگذاری و تأثیرپذیری، به عنوان پایة نظری این تحقیق برای بررسی دو نوعِ غیر لفظی تأثیرپذیری کتاب مقامات حمیدی از قرآن کریم انتخاب شده است. در این مختصر تلاش شده است وجوه معنوی بینامتنیّت قرآنی (الهامی و اشاره ای) در کتاب یاد شده استخراج شود. در بینامتنیّت الهامی به دنبال کشف خاستگاه مفاهیم و منشأ الهام گیری مؤلّف از قرآن و در بینامتنیّت اشاره ای، با واژگان مختصر اشاره شده به معانی و معارف مفصّل قرآنی رهنمون می شویم. جملة: دارندة خیر واصل نمی میرد، الهام گیری مؤلّف از آیة شهادت را نشان می دهد و همچنین اشاره به دو واژة کلیدی در عبارت حِکَم لقمانی، نصیحت های لقمان به فرزندش در سورة ای به همین نام را متداعی می شود. در این بررسی، متن مقامات حمیدی به صورت کامل مورد مطالعه و مداقه قرار گرفت و موارد تأثیرپذیری مؤلّف از قرآن کریم در انواع مذکور مشخص گردیده و فراوانی هر کدام مشخّص شده است. در نهایت با مقایسه فراوانی این بینامتنیّت ها، مشخّص گردید که بینامتنیّت الهامی به میزان قابل توجّهی بیشتر از بینامتنیّت اشاره ای، نقش آفرینی کرده است. روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و از لحاظ فضای انجام کار کتابخانه ای می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
114 - وجوه افتراق جایگاه زن در اشعار ژاله قائم مقامی و ژاله اصفهانی
اعظم دلبری سید فضل الله رضوی پور آرش مشفقیژاله قائم مقامی و ژاله اصفهانی هر دو از شاعران معاصر هستند، که تخلّص هر دو شاعر هم ژاله است هر دو در دیوان اشعارشان به موضوع و جایگاه زن پرداخته اند، البتّه ژاله قائم مقامی بیشتر به این موضوع توجّه داشته است و این موضوع به روال زندگی آن دو باز می گردد که بر اشعار آن أکثرژاله قائم مقامی و ژاله اصفهانی هر دو از شاعران معاصر هستند، که تخلّص هر دو شاعر هم ژاله است هر دو در دیوان اشعارشان به موضوع و جایگاه زن پرداخته اند، البتّه ژاله قائم مقامی بیشتر به این موضوع توجّه داشته است و این موضوع به روال زندگی آن دو باز می گردد که بر اشعار آنها تأثیر گذاشته است. این دو شاعر زندگی کاملاً متفاوتی داشته اند، می توان گفت آنچه که ژاله قائم مقامی آرزویش را داشته است ژاله اصفهانی تقریباً به آن رسیده است و البتّه ژاله اصفهانی آرزوهای بزرگتری در سر داشته است. در این مقاله سعی بر این است تا نگرش ژاله قائم مقامی و ژاله اصفهانی نسبت به زن و یا مردستیزی بررسی گردد. فرآیند پژوهش نشان داد که افتراقی در زمینة نگرش آنها به زن وجود دارد. از وجوه افتراق به مواردی چون: مردستیزی و شوهرستیزی، اعتراض به پدر و مادر و سرزنش و بدگویی از زن، غبطه خوردن، چادُر، مادر بودن، زن بیوه در اشعار قائم مقامی اشاره کرد، درحالیکه در اشعار ژاله اصفهانی به علّت زندگی در کشورهای اروپایی و تأثیر جریان روشن فکری و سازگاری و توفیق در زندگی مشترک به این موارد اشاره نشده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
115 - بررسی و تحلیل مثل در اشعار قائم مقام فراهانی
امنه بیداریان علی محمد موذنیمثل¬ها عباراتی هستند که در گذشته به صورت شفاهی و سینه به سینه در بین مردم وجود داشته¬اند و بعدها نویسندگان، شاعران و بزرگان هر عصری آن¬ها را به صورت مکتوب در آورده¬اند. دلیل رایج بودن امثال ویژگی¬هایی همچون ایجاز، وزن و آهنگ مطلوب، ریشه های¬داستانی و تاریخی که براساس تج أکثرمثل¬ها عباراتی هستند که در گذشته به صورت شفاهی و سینه به سینه در بین مردم وجود داشته¬اند و بعدها نویسندگان، شاعران و بزرگان هر عصری آن¬ها را به صورت مکتوب در آورده¬اند. دلیل رایج بودن امثال ویژگی¬هایی همچون ایجاز، وزن و آهنگ مطلوب، ریشه های¬داستانی و تاریخی که براساس تجربیات و ... است،. هدف از انجام پژوهش حاضر شرح و توضیح مَثَل ها در دیوان اشعار قائم مقام فراهانی، معرفی و شناساندن این شخصیت ادبی، سیاسی و اجتماعی و شناخت بیشتر شعر و اندیشه او بوده¬است. او از مَثَل-های فارسی در حکم اسلحه¬ای در کارزا سیاست استفاده می¬کند. وی برخلاف معاصران خود که هیچ¬گونه اشاره¬ای به حوادث زمان خود نمی¬کنند. در بیشتر اشعار خود از وقایع و پیشامدهای روز سخن می¬گوید. پژوهش حاضر به روش توصیفی¬ تحلیلی صورت گرفته¬است. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل چگونگی کاربرد مثل در اشعار قائم مقام نمایانگر این امر است که قائم مقام به ضرب المثل های رایج اشاره داشته¬است . از آنجایی که شاعر قصیده را برای اظهار مقاصد خود مناسب¬تر یافت؛ بنابراین بیشترین حضور مثل و ضرب¬المثل در دیوان اشعار قائم مقام در قالب قصیده مشاهده گردید. تفاصيل المقالة