انواع و مراتب صبر در متون منثور عرفانی

الموضوعات : عرفان اسلامی

فریدون طهماسبی ¹ , سیدمحسن حسینی موخر ² , حسین جبارپور ³

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد شوشتر،دانشگاه آزاد اسلامی،شوشتر،ایران.
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه لرستان، ایران.
3 - دانشجوی دکتری ادبیات عرفانی، دانشگاه لرستان، ایران.

تاريخ الإرسال : 03 الأربعاء , جمادى الأولى, 1440 تاريخ التأكيد : 03 الأربعاء , جمادى الأولى, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الثلاثاء , صفر, 1440

الکلمات المفتاحية: صبر, عرفان اسلامی, مقام, نثر عرفانی,

ملخص المقالة :

صبر، یکی از مقامات عرفانی و از بنیان های اساسی سیر و سلوک عارفانه است. در قرآن کریم، 104 بار از صبر و متعلقات آن سخن گفته شده است. رسول اکرم(ص) نیز صبر را یکی از دو قاعدة ایمان دانسته اند. عارفان، با تأسی به کلام وحی و سیرة نبوی، برای طی مراحل سلوک، رسیدن به مقام صبر و تمکّن در آن را امری ضروری و لازم دانسته اند و هر یک تعریفی برای صبر ذکر کرده اند. برخی از مهم‌ترین انواع صبر در این متون عبارتند از: صبر بر مصیبت، معصیت، فراخی نعمت، صبر ستوده و ناستوده، صبر عابدان، محبان و زاهدان، صبر مکتسب و غیرمکتسب، صبر با خدا، صبر از خدا و صبر برای خدا. عرفا صبر را هدیه و عنایت الهی به انبیا و اولیا دانسته آن را یکی از مقامات نامیده‌اند. این پژوهش که به روش تحلیلی- توصیفی صورت گرفته ، بر آن است تا بر اساس امهات متون نثر عرفانی فارسی، ضمن بیان تلقی عرفا از مفهوم صبر انواع و مراتب آن را از منظر آنان تبیین نماید.