الگوی پارادایمی «نفوذ فرهنگی زبان فارسی» در جهان، بر اساس اندیشه مقام معظم رهبری

الموضوعات : مطالعات میان فرهنگی

احمدرضا رحمانیان ¹

1 - دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 02 الخميس , جمادى الأولى, 1445 تاريخ التأكيد : 04 الثلاثاء , رجب, 1445 تاريخ الإصدار : 18 الخميس , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: زبان فارسی, نفوذ فرهنگی, دیپلماسی فرهنگی, رهیافت داده‌بنیاد, مقام معظم رهبری,

ملخص المقالة :

امروزه استفاده از زبان در دیپلماسی فرهنگی یکی از روش‌های مورداستفاده توسط کشورهاست. تعداد متکلمین یک زبان به‌صورت بالقوه از منابع قدرت نرم یک کشور به‌حساب می‌آید. زبان فارسی زبانی غنی و با ظرفیت بالا است. این زبان قابلیت گسترش مفاهیم والای ایرانی، اسلامی و انقلابی را در سراسر جهان دارد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که «الگوی نفوذ فرهنگی زبان فارسی در جهان، بر اساس اندیشه مقام معظم رهبری چیست؟» بدین منظور با جستجوی کلید واژه‌ای در بیانات ایشان داده‌های پژوهش به دست آمد و با استفاده از رهیافت داده بنیاد تحلیل و مدل پارادایمی آن استخراج شد. بر اساس یافته‌های این پژوهش، مقام معظم رهبری افزایش «نفوذ فرهنگی زبان فارسی در جهان» را از مهم‌ترین اقدامات جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور می‌دانند. براساس اندیشه ایشان اهداف اصلی این کار گسترش معارف اسلامی و انقلابی در جهان، ارتقاء فرهنگ بشری و ارتباط و همبستگی بیشتر کشورها است. ایشان «تقویت و پویایی زبان فارسی»، «تقویت جایگاه زبان فارسی» و «تسهیل‌گری و هم‌افزایی» را از مهترین راهبرد‌های دستیابی به این هدف می‌دانند.

المصادر:

اطهری، سیدحسین؛ زمانی، سمیه (۱۳۹۲). تحلیل انتقادی گفتمان صدور انقلاب امام خمینی قدس سره (۶۰-۱۳۵۷)، مطالعات انقلاب اسلامی، دوره دهم، شماره 34: 200-181.
اکبری، محسن؛ اکبری، زهرا؛ هوشی‌السادات، سید علیرضا (۱۳۹۷). تدوین الگوی دانشگاه اسلامی در دیدگاه مقام معظم رهبری بر اساس نظریه داده بنیاد، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، دوره هشتم، شماره 29: ۵۰۰-۴81.
ایمانی‌پور، محمدمهدی (۱۴۰۲). دیپلماسی تراز انقلاب، تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی.
حسینی، سید محمدحسین (1364). رابطه‌ زبان با فرهنگ و ادبیات و چگونگی آموزش آن، کتاب قلمرو زبان فارسی و آموزش زبان‌های بیگانه (هفت مقاله)، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.
دانایی‌فرد، حسن؛ اسلامی، آذر (۱۳۹۰). ساخت نظریه بی‌تفاوتی سازمانی: کاربرد استراتژی پژوهشی نظریه داده‌بنیاد در عمل، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
دانایی‌فرد، حسن؛ امامی، سید مجتبی (۱۳۸۶). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد، اندیشه مدیریت راهبردی، سال اول، شماره 2: ۹۸-۶9.
داوری اردکانی، نگار؛ محمودی، طاهره؛ نواب، سمیه (۱۳۹۲). آموزش زبان فارسی، فرصتی مغتنم برای گسترش فرهنگ ایرانی، مطالعات ملی، دوره چهاردهم، شماره 53: 160-143.
دهشیری، محمدرضا (1393). دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
رجبی، محمد (1۴00). رهیافتی بر ماهیتِ صدور انقلاب در اندیشه‌‎ی آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 10(3۶)، 119-13۵.
رجبی، محمد (1۴00). رهیافتی بر ماهیتِ صدور انقلاب در اندیشه‌‎ آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، دوره دهم، شماره 36: 135-119.
رضایی‌مهر، سهیلا؛ وفایی، عباسعلی؛ اسپرهم، داوود؛ حسن‌نژاد، عبدالرحیم (۱۳۹۹). تحلیل گفتمان قدرت نرم (القای فرهنگی) آموزش زبان و ادبیات فارسی در راهبرد دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، راهبرد اجتماعی فرهنگی، دوره نهم، شماره 37، ۶۵-92.
شاکری، محسن؛ اکبری، زهرا و هوشی‌السادات، سید علیرضا (۱۳۹۷). تدوین الگوی دانشگاه اسلامی در دیدگاه مقام معظم رهبری بر اساس نظریه داده بنیاد، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، ۸ (۲۹)، ۵۰۰-۴81.
شیخ‌الاسلامی، محمدحسن؛ نوری، حامد (139۶). دیپلماسی عمومی (ج 1)، تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه.
صالحی امیری، سید رضا؛ محمدی، سعید (1389). دیپلماسی فرهنگی، تهران: انتشارات ققنوس.
مقیسه، محمد‌حسن (۱۳۹۷). امین زبان و ادب پارسی، راهکار‌های علمی و عملی حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره پویش و گسترش زبان و ادبیات فارسی، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
میرزایی حصاریان، محمدباقر (۱۳۹۹). جایگاه زبان فارسی در تمدن نوین اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری، مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، دوره نهم، شماره 16: ۷۵-۴۸.
شیخ‌الاسلامی، محمدحسن و نوری، حامد (139۶). دیپلماسی عمومی (ج 1)، تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه

منابع اینترنتی
وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: https://farsi.khamenei.ir