-
حرية الوصول المقاله
1 - فضای مجازی و زبان فارسی: غیرمعیارهای نوشتاری در شبکه ی اجتماعی تلگرام
مسیحه هدایت مفیدی عطیه کامیابی گل علی علیزادهزبان از یک سو وسیله ارتباط بین افراد جامعه است یعنی نقطه مرکزی و پیشرفته نظام ارتباطی انسان به شمار می‌رود و از سوی دیگر وسیله بیان افکار و احساسات ما است. زبان فارسی با تاریخ، فرهنگ و تمدن ایرانیان پیوندی دیرینه و ناگسستنی دارد. یکی از وظایف و کاربردهای ویژه رایانه‌ها أکثرزبان از یک سو وسیله ارتباط بین افراد جامعه است یعنی نقطه مرکزی و پیشرفته نظام ارتباطی انسان به شمار می‌رود و از سوی دیگر وسیله بیان افکار و احساسات ما است. زبان فارسی با تاریخ، فرهنگ و تمدن ایرانیان پیوندی دیرینه و ناگسستنی دارد. یکی از وظایف و کاربردهای ویژه رایانه‌ها و گوشی‌های هوشمند، ایجاد فضاها و امکاناتی مانند خدمات پیام کوتاه، راه‌اندازی و ایجاد اجتماعات و گروه‌های تعاملی و ارتباطی از طریق فضاهای سایبری و مجازی است که ارتباط بین افراد و گروه‌های مختلف جوامع زبانی و فرهنگی را امکان‌پذیر می‌سازد. گاهی زبان فارسی به کارگرفته شده در این فضاها دارای معایب و اشکالات اساسی است. در این پژوهش دو گروه خبری (دارای 115 و 98 عضو) از شبکه ارتباطی تلگرام انتخاب و جمله‌های آن براساس الگوهای معیار در سه حوزه فنی، زبانی و بلاغی بررسی شد. تعداد جمله‌های بررسی شده 753 مورد بود که طبق بررسی‌های انجام شده بیشترین کاربردهای غیرمعیار به ترتیب در حوزه ویرایش زبانی، فنی و بلاغی بود. اولین قدم در جهت اصلاح خطاهای زبان ارتباطی در فضای مجازی آگاهی دادن از نوع خطاها به کاربران است و در وهله‌ی بعد این ناهنجاری‌های زبانی باید در صورت امکان کنترل و الگوهای معیار جایگزین آنها شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - جایگاه "رویکرد ارتباطی"در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان (بررسی دیدگاه استادان باسابقه)
نسرین آقایی افسانه مظفریتحقیق حاضر با هدف بهره‌گیری از دانش استادانی که در سال‌های اخیر وظیفه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان را برعهده داشته‌اند، به شناخت چگونگی نگرش آنان نسبت به رویکردهای مختلف آموزش می‌پردازد. اهمیت این تحقیق، ناشی از لزوم بهبود روشهای آموزش زبان‌فارسی و در نتیجه، أکثرتحقیق حاضر با هدف بهره‌گیری از دانش استادانی که در سال‌های اخیر وظیفه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان را برعهده داشته‌اند، به شناخت چگونگی نگرش آنان نسبت به رویکردهای مختلف آموزش می‌پردازد. اهمیت این تحقیق، ناشی از لزوم بهبود روشهای آموزش زبان‌فارسی و در نتیجه، گسترش حوزه نفوذ فرهنگی ایران در خارج از مرزهای کشور است. جامعه آماری این پژوهش استادانی هستند که سالها آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان را در خارج از کشور به عهده داشتند. این تحقیق به روش کیو انجام گرفت؛ بدین ترتیب که در بخش ادبیات تحقیق بعد از بررسی رویکردهای مختلف آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان ، پرسشنامه‌ای با 50 گویه تهیه و به صورت کلشمار دراختیار کلیه استادان جامعه آماری گذاشته شد. داده ها به‌وسیله برنامه رایانه‌ای کوانل تجزیه و تحلیل شد و این نتیجه حاصل شد که استادان، در خصوص شیوه تدریس، به رویکرد ارتباطی باور دارند. بر اساس این رویکرد، حضور استاد در کلاس به عنوان یک عضو فعال و همسطح با زبان آموزان، ارتقای انگیزه آنان و استفاده از وسایل کمک آموزشی، جزء بایدهای آموزش زبان دوم است. در آموزش به شیوه ارتباطی، تمرکز بر توانایی برقراری ارتباط است و این توانایی یعنی زبان آموز بتواند از زبان برای برقراری ارتباط موفق و موثر استفاده کند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه استادان با تجربه، آغاز زبان‌آموزی با مهارت خواندن و نوشتن، تکیه بر آموزش قواعد دستورزبان و تکیه بر یادگیری واژگان به‌طور مطلق، در زمره نبایدهای آموزش زبان‌فارسی به غیر فارسی‌زبانان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - بررسی تأثیر هوش فرهنگی بر سازگاری بین‌فرهنگی و عملکرد زبان‌آموزان غیرفارسی‌زبان در یادگیری زبان‌فارسی
مهدی صادقیامروزه مسأله آموزش و یادگیری در نظام آموزشی ایران بسیار متفاوت از گذشته است. بخش اعظم این تفاوت ناشی از حضور زبان‌آموزانی از ملّیت‌های مختلف از اقصی نقاط دنیاست. این حضور و به تبع آن قرارگرفتن در محیط فرهنگی جدید، نیازمند سازگاری بین‌فرهنگی است. در چنین شرایطی برای عملک أکثرامروزه مسأله آموزش و یادگیری در نظام آموزشی ایران بسیار متفاوت از گذشته است. بخش اعظم این تفاوت ناشی از حضور زبان‌آموزانی از ملّیت‌های مختلف از اقصی نقاط دنیاست. این حضور و به تبع آن قرارگرفتن در محیط فرهنگی جدید، نیازمند سازگاری بین‌فرهنگی است. در چنین شرایطی برای عملکرد بهتر زبان‌آموزان و درک آنها از مسائل بین‌فرهنگی، توجه به مسأله هوش فرهنگی و استفاده مطلوب از آن یک ضرورت به حساب می‌آید. پژوهش حاضر در پی آن است تا با نگاه به دو مفهوم هوش فرهنگی و سازگاری بین‌فرهنگی، تأثیر این دو مفهوم را در عملکرد زبان‌آموزان غیرفارسی‌زبان در یادگیری زبان فارسی بررسی نماید. برای نیل به این هدف، مباحث نظری ارائه شده در این زمینه و تعدادی از پژوهش-های انجام شده از منابع داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از پژوهش‌ها حاکی از آن است که بین برخی از مؤلفههای هوش فرهنگی و سازگاری بین‌فرهنگی رابطه معنادار و بین برخی از مؤلفه‌ها با سازگاری بین‌فرهنگی رابطه منفی وجود دارد. همچنین، در شرایطی که از هوش فرهنگی استفاده مطلوبی شود، بر سازگاری بین‌فرهنگی و عملکرد زبان‌آموزان در یادگیری زبان فارسی تأثیر مثبت می‌گذارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - تبیین برخی کاستی های سنّت قاموس نگاری فارسی
عبدالرحمن پرهامپیشینه واژگان نگاری در سرزمین ایران، به دوران پیش از اسلام بازمی گردد و سنت فرهنگ نویسی یکی از بارز ترین شاخه های علمی و ادبی است که از دیر باز وظیفة حفظ و پاسداری از زبان وادبیات فارسی را به دوش کشیده است. در این میان، ضمن یادکرد موجزانة تاریخ فرهنگ نویسی در ایران، به أکثرپیشینه واژگان نگاری در سرزمین ایران، به دوران پیش از اسلام بازمی گردد و سنت فرهنگ نویسی یکی از بارز ترین شاخه های علمی و ادبی است که از دیر باز وظیفة حفظ و پاسداری از زبان وادبیات فارسی را به دوش کشیده است. در این میان، ضمن یادکرد موجزانة تاریخ فرهنگ نویسی در ایران، به ضرورت پیدایش آثاری از این سنخ و نیز با حفظ و پاسداشت از اکثر مبانی بنیادین و مزایای گسترده آن نوع از آثار، به تحول و تغییرات وافری که نخست منتج از دیرینگی این علم و سپس مسائلی اعم از نوع سیاستگذاری و خواستة مردم و تأثیرات واژگان و سایر مظاهر فرهنگی بیگانه و به تبع وفور اصطلاحات علمی و فنی است، اشاره شده و در امتداد آن، درباره ساختار و ساختمان گوناگون دستوری و نظام واژه سازی و برخی موارد دیگر به اجمال بحث شده است.امید آنکه، پاره ای از کاستی ها در شیوة واژگان نگاری و فرهنگ نویسی سنتی، تصریح و ضمن مقابله و مقایسه با انواع فرهنگ های نوین، توسط پژوشگران و متخصصان، زمینة پیدایش راهکارهای _ در حدّ وسع و بضاعت علمی _ در گام های نخستین، برای نیل به اهداف متعالی،که برپایة اصول مشخص فرهنگ نویسی و واژگان نگاری نوین (مطابق با تدوین فرهنگ های تخصصی زبان شناسان با تجربه) باشد، فراهم آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - چند نکته از زبان فارسی و زبان عربی
محمد علوی مقدردر بخش نخسمت مقالة حاضر به تفاوت های عمده زبان فارسی و عربی اشاره و چند تفاوت مهم میان دو زبان، بیان شده است. آنگاه درباره اینکه زبان عربی اشتقاقی و قالبی و زبان فارسی ترکیبی است بحث شده است. سپس استعمال و کار برد گوناگون یک کلمة فارسی را بیان کرده ایم و در این باره نمو أکثردر بخش نخسمت مقالة حاضر به تفاوت های عمده زبان فارسی و عربی اشاره و چند تفاوت مهم میان دو زبان، بیان شده است. آنگاه درباره اینکه زبان عربی اشتقاقی و قالبی و زبان فارسی ترکیبی است بحث شده است. سپس استعمال و کار برد گوناگون یک کلمة فارسی را بیان کرده ایم و در این باره نمونه های فراوانی جسته ایم. در مرحلة بعد تعدادی از کلمه های که ریشه عربی دار ند و عرب زبانان به شیوه دیگری به کار می برند. بررسی شده است. به عنوان مثال. عرب زبانان در مورد ترکیب وخامت اوضاع واژة خطوره الموقف را به کار می برند. پس از آن به این مسئله اشاره شده !ست که چنانچه ما نتوانیم واژه و ترکیب جدیدی در برابر برخی از کلمات بیگانه ای که در زبان فارسی رواج یافته است و همگان با آ نها ا شنا هستند قرار دهیم - واژه ها و ترکیب های که در بردار نده همان مفاد باشد _ باید واژه و ترکیب قبلی را که قابل فهم همگان است، به کار ببریم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - واژآمیزی شیوه ای در کوتاه کردن واژه ها
محمود شکیبانگیزه های گوناگونی از دیرباز تاکنون باعث کوتاه کردن کلمات شده است. اصل کم کوشی و دوری از تکلّف و تسریع در امر انتقال و نیز بهره گیری از ظرفیت های طبیعی زبان به منظور قرینه سازی و هرگونه تمهیدات ایقاعی و ضرورت های شعری و به طور کلی استفادة در خور و بجا از ویژگی های هنری أکثرانگیزه های گوناگونی از دیرباز تاکنون باعث کوتاه کردن کلمات شده است. اصل کم کوشی و دوری از تکلّف و تسریع در امر انتقال و نیز بهره گیری از ظرفیت های طبیعی زبان به منظور قرینه سازی و هرگونه تمهیدات ایقاعی و ضرورت های شعری و به طور کلی استفادة در خور و بجا از ویژگی های هنری - تجمیلی - ادبی می تواند در زمرة موجبات این امر قرارگیرد. تخصصی شدن شاخه های گوناگون و درهم تنیده علوم و فنون، که امروزه باکشف و ظهور یافته های نوپدید همواره فربه تر و پردامنه تر می شوند نیز بهره گیری از این ابزار را نه تنها مطلوب ترکه ناگزیرتر ساخته است. در میان شیوه های کوتاه کردن واژگان، امروزه دوشیوه، تداولی گسترده دارد. یکی اختصار، و آن دیگری واژآمیزی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - تطبیق مبحث حروف کتاب نه جالأدب رامپوری هندی با مباحث حروف دستور زبا نهای فارسی در ایران
ابوالقاسم رادفر مستانه پژوهش نمینکتا ب نه جالأدب، تألیف نج مالغنی رامپوری ( 1339 ه . ق.) است. ای نکتا ب درحکمدایره المعارفی است که تمامی مباحث دستوری را با توضیح و تفصیل بسیار و مثا لها و شواهد متعدد، با استفاده از حدود 300 کتاب، رساله و فرهنگ، در سه باب در خود جایداده است. باب سوم این کتاب، به مبحث حر أکثرکتا ب نه جالأدب، تألیف نج مالغنی رامپوری ( 1339 ه . ق.) است. ای نکتا ب درحکمدایره المعارفی است که تمامی مباحث دستوری را با توضیح و تفصیل بسیار و مثا لها و شواهد متعدد، با استفاده از حدود 300 کتاب، رساله و فرهنگ، در سه باب در خود جایداده است. باب سوم این کتاب، به مبحث حروف اختصاص داده شده است؛ که در آن، پس از تعریف حرف و تقسیم بندی آن به دو دسته حروف مبانی و اصطلاحی، ویژگی هایهش ت حرف مختص زبان عربی توضیح داده شده است. حروف همزه و الف نیز از ذهننقّاد این نویسنده دور نمانده است.در مقالة حاضر، برای تطبیق مباحث مطرح شده در کتاب با مباحث دستوری جدید، ازکتا بهای معتبر دستوری، آواشناسی و فرهن گهای گوناگون تألیف شده در ایران استفادهو سعی شده است مباحث و مثا لهایی ارائه شود که امروزه در زبان فارسی دیده و شنیدهمی شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - مقایسة فارسی تاجیکی و فارسی ایران
مرتضی رزم آرامقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونة یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن دوستان غلط انداز گفته می شود، موضوعی أکثرمقاله حاضر با تکیه بر معناشناسی این موضوع را بررسی می کند که فارسی ایرانی و فارسی تاجیکی تا چه میزان به هم نزدیک یا از هم دور هستند. واژه های گمراه کننده یا فریبکار در دو زبان یا دو گونة یک زبان که به اصطلاح در زبان شناسی جدید به آن دوستان غلط انداز گفته می شود، موضوعی معنی شناختی است که نویسنده به اعتبار آن، تفاوت های أوگونأ زبان فارسی را شرح می دهد تا از این رهگذر نشان دهدکه تفاوت ها در فارسی تاجیکی و فارسی ایرانی کم یا زیاد شده اند. اهمیت بررسی این موضوع در این است که اهل زبان و آن دسته از پژوهشگرانی که درباره زبان و یا ادبیات این زبان تحقیق می کنند، متوجه واژه های گمراه کننده یا غلط اندار باشند. رویکرد مؤلف در این مقاله. بررسی همزمانی - مقایسه ای است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی سیر تحول شعر نو در زبان عربی و فارسی
مهدی ممتحن مهین حاجیزادهقرن بیستم شاهد تحول و دگرگونی عمیقی در همه رشته های هنری است، شعر نو نیز یکی از تحولات بزرگ به شمار می آید که افقهای تازه ای را در برابر دیدگان گشوده است. مورخان و ناقدان درباره تاریخ دقیق پیدایش شعر نو با یکدیگر اختلاف نظر دارند. اما آنچه مسلم است این است که شعر نو به أکثرقرن بیستم شاهد تحول و دگرگونی عمیقی در همه رشته های هنری است، شعر نو نیز یکی از تحولات بزرگ به شمار می آید که افقهای تازه ای را در برابر دیدگان گشوده است. مورخان و ناقدان درباره تاریخ دقیق پیدایش شعر نو با یکدیگر اختلاف نظر دارند. اما آنچه مسلم است این است که شعر نو به عنوان پدیده ای جدید در حوزه ادبیات در ایران و کشور های عربی و حتی کشور های اروپایی به دنبال تغییر و تحولات در ساختار و مضمون شعر قدیم بوجود آمد و توسط نیما یوشیج در ادبیات فارسی و نازک الملائکه و بدر شاکر السیاب در ادبیات عربی به صورت تثبیت شده به همگان معرفی شد. این مقاله در صدد است تا تاریخچه و سیر تحول و پیشگامان شعر نو را در این دو زبان به قصد بیان اشتراکات و همانندیها مورد بررسی و تحلیل قرار دهد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - مصطلحات زحاف و تطبیق رابطه معنایی در زبان عربی و فارسی
الهام مزرعه سید ابراهیم دیباجیعلم عروض از جمله علوم ادبی است که خلیل بن احمد فراهیدی در قرن دوم هجری آن را وضع کرد که موضوع آن شعر عربی و بررسی اوزان و قواعد صحیح از ناصحیح است. اما آنچه این مقاله در صدد بررسی آن است مصطلحات زحاف یکی از موضوعات علم عروض در دو زبان است، یعنی بعد از استخراج مصطلحات زح أکثرعلم عروض از جمله علوم ادبی است که خلیل بن احمد فراهیدی در قرن دوم هجری آن را وضع کرد که موضوع آن شعر عربی و بررسی اوزان و قواعد صحیح از ناصحیح است. اما آنچه این مقاله در صدد بررسی آن است مصطلحات زحاف یکی از موضوعات علم عروض در دو زبان است، یعنی بعد از استخراج مصطلحات زحاف به ریشه‌یابی و شرح آنها پرداخته سپس رابطه معنایی این مصطلحات قبل و بعد از اصطلاحی شدن محور بحث را در بر می‌گیرد تا با مقایسه دو معنای قاموسی و اصطلاحی میزان رابطه معنایی مشخص شود. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با استناد بر مصطلحات زحاف وارده در عروض خلیل نگاشته شده، آنچه به دست آمده این است که مصطلحات زحاف بعد از ریشه‌یابی و شرح ارتباط معنایی مستقیم و هماهنگ با یکدیگر دارند، انتخاب مصطلحات زحاف متناسب با معنای لغوی و مرتبط با آن است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - صاحب بن عباد و تأثیر او بر زبان عربی و فارسی
محمد محمودی محمد جعفری محمد شایگان مهرصاحب فردی دانشمند و دانش‌دوست بود، به طوری که در علوم مختلف صاحبنظر بوده است. او شاگردانی را تربیت کرد که بعداً هر کدام به نوبه خود استادی بزرگ در علوم مختلف شدند. صاحب اگرچه ایرانی و فارسی زبان بود، ولی ادبیات عرب را کامل فرا گرفت به نحوی که هم به زبان عربی سخن می‌گفت أکثرصاحب فردی دانشمند و دانش‌دوست بود، به طوری که در علوم مختلف صاحبنظر بوده است. او شاگردانی را تربیت کرد که بعداً هر کدام به نوبه خود استادی بزرگ در علوم مختلف شدند. صاحب اگرچه ایرانی و فارسی زبان بود، ولی ادبیات عرب را کامل فرا گرفت به نحوی که هم به زبان عربی سخن می‌گفت و هم به زبان عربی کتابت می‌نمود. علاقه وافری به یادگیری زبان عربی داشت و سعی می‌کرد که دیگران هم به این زبان تکلم کنند. صاحب همانگونه که به شعر و ادبیات عرب توجه کامل داشت، ذوق و رغبت بسیاری نیز به شعر و ادبیات فارسی نشان می‌داد. صاحب نه‌تنها ممدوح شعرای تازی‌گوی بوده بلکه شعرای فارسی گوی نیز او را مدح می‌گفتند. در این نوشتار سعی شده شخصیت و نقش فعالانه او در کسب علم و بکارگیری صحیح آن به وجه احسن و همچنین خدمات ارزنده وی به ادب عربی و فارسی، برای کسانی که به علوم عربی و فارسی آشنایی داشته و مشتاق علم اندوزی و خدمت هستند معرفی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - تأثیر زبان عربی بر اشعار قرن پنجم
ابراهیم فلاحزبان و ادبیات، بیانگر هویت و اصالت و شخصیت یک ملت است. پیوند و تأثیر و تأثیر میان زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات عربی دوسویه بوده است. تأثیر زبان عربی بر زبان فارسی به قبل از ظهور اسلام برمی‌گردد. اما با ظهور اسلام این تأثیرگذاری در اندیشه و فرهنگ ایرانیان گسترش ی أکثرزبان و ادبیات، بیانگر هویت و اصالت و شخصیت یک ملت است. پیوند و تأثیر و تأثیر میان زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات عربی دوسویه بوده است. تأثیر زبان عربی بر زبان فارسی به قبل از ظهور اسلام برمی‌گردد. اما با ظهور اسلام این تأثیرگذاری در اندیشه و فرهنگ ایرانیان گسترش یافت اما قرن پنجم هجری که از قرون درخشان دوره اسلامی است، در این قرن تأثیر قرآن و زبان عربی بر اشعار فارسی نسبت به دوره‌های قبل بیشتر نمایان است. از آنجایی که ادبیات عربی موجب غنای زبان و ادبیات فارسی است، تأثیرگذاری آن در زمینه‌های مختلف ار جمله الفاظ و جمل و خیال و اندیشه و سبک بوده است. زبان عربی چون زبان قرآن و متون مقدس هست، ایرانیان و ادب فارسی توجه ویژه‌ای به آن نشان دادند و از آن تأثیر فراوانی پذیرفتند. این پژوهش با عنوان تأثیر زبان عربی بر اشعار قرن پنجم در صدد است که به بررسی و تحلیل تأثیر زبان عربی بر اشعار قرن پنجم پرداخته و همچنین گونه‌های تأثیرگذاری را نیز مورد مداقه قرار دهد. نتایج حاصله نشان می‌دهد که گونه‌های تأثیرگذاری زبان عربی بر اشعار قرن پنجم عبارت‌اند از بکارگیری واژگان و ترکیبات عربی، بکارگیری مضامین ابیات عربی ترجمه ابیات عربی، بکارگیری آرایه‌های بلاغی مانند پی آوری، تضمین و تشبیه. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - ادیبان دوزبانه سلجوقی و تحولات زبان فارسی و عربی
محمد جعفری فریبرز حسینجانزاده زهرا یزدانیزبان فارسی و عربی، به سبب هم جواری و تعاملات دوسویه، از دوره باستان تا کنون، بر اثر مناسبات فرهنگی و سیاسی بسیار از یکدیگر متأثر شده‌اند. اما در قرن پنجم هجری خاصه در عصر سلجوقیان به سبب رقابت های علمی و ادبی میان شاهزادگان و امیران ولایت های مختلف این تأثیرپذیری و اختل أکثرزبان فارسی و عربی، به سبب هم جواری و تعاملات دوسویه، از دوره باستان تا کنون، بر اثر مناسبات فرهنگی و سیاسی بسیار از یکدیگر متأثر شده‌اند. اما در قرن پنجم هجری خاصه در عصر سلجوقیان به سبب رقابت های علمی و ادبی میان شاهزادگان و امیران ولایت های مختلف این تأثیرپذیری و اختلاط وارد بسیاری از واژه های دو زبان شد که نهایتاً به تکامل تدریجی آن ها منجر گردید. این پژوهش بر اساس منابع ادبی و تاریخی، نیز تحقیقات جدید، با رویکرد توصیفی- تحلیلی به تبیین علل و عوامل تأثیرگذار بر پیشرفت این دو زبان در دوره سلجوقی پرداخته است و به این نتیجه دست یافته که ریشه تحول و پیشرفت زبان فارسی به عنوان زبان ملی و زبان عربی در سطح زبان دینی و شرعی در این عصر بوده است؛ نویسندگان و شاعران دوزبانه و نیز امیران و شاهزادگان سلجوقی در فرایند این تحول و تأثیرپذیری بیشترین تأثیر را داشتند.هدف این تحقیق بررسی شخصیت های سیاسی و ادبی دوزبانه در ادبیات فارسی و عربی، و همچنین کشف علت بقای این دو زبان در زمان حاضر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - درخشش زبان و واژگان فارسی در شعر أعشی أکبر
نیره نظرریا محمد جنتی فر سیداکبر غضنفریایران و پادشاهان فارس چون یکی از تمدن‌های باستان و قدیم کره خاکی به حساب می‌آیند، توانسته‌اند نظر ملت‌های مختلف از جمله أعراب را به خود جلب نمایند و اعشی اکبر که شیفته این تمدن و رفتار فارس‌ها شده بود با رفت و آمد و مدح و وصف پادشاهان و بزرگان ایرانی چون کسری انوشیروان أکثرایران و پادشاهان فارس چون یکی از تمدن‌های باستان و قدیم کره خاکی به حساب می‌آیند، توانسته‌اند نظر ملت‌های مختلف از جمله أعراب را به خود جلب نمایند و اعشی اکبر که شیفته این تمدن و رفتار فارس‌ها شده بود با رفت و آمد و مدح و وصف پادشاهان و بزرگان ایرانی چون کسری انوشیروان و شاهپور، جای خود را در دستگاه حکومتی و دربار فارس‌ها باز کرد و شعرش سرشار از واژه‌های فارسی شد که وی از فارس‌ها به عاریت گرفت و نحوه نگارش و انشاء آن الفاظ هم عیناً مانند همانی بود که در میان فارس‌ها متداول بود. این تحقیق که در نوبه خود یکی از مقالات خاص در حوزه ادبیات تطبیقی و آن هم تطبیق در میان دو زبان فارسی و عربی، بر آن است تا با ذکر واژگان فارسی در میان ابیات شعری به جای مانده از اعشی، آنها را بیان و درخشش زبان فارسی را در دیگر زبانها مخصوصاً زبان عربی نشان دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - بررسی و تحلیل چند واژه معرب از کتاب تکلمه الاصناف کرمینی
سید محمد امیریدر فایل اصل مقاله موجودد است.در فایل اصل مقاله موجودد است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - تفسیر و تحلیل معنایی پیشوند فعلی تاریخی پر/por/par/، بر پایة متون زبان و ادبیات فارسی
عبدالعزیز دولتی بخشان علی محمد موذنیپیشوند فعلی پر /par/por/: و شکل های تغییر یافتة آن (فر، فل) در فعل های یک پیشوندی پرستیدن، فرمودن و فعل های دو پیشوندی پراگندن، پراکندن، فلخمیدن وفرغانیدن، یکی از ده ها پیشوندی است، که به اوّل مصدرهای ساده در زبان فارسی و دیگر زبان های ایرانی، از زبان ایرانی باستان ت أکثرپیشوند فعلی پر /par/por/: و شکل های تغییر یافتة آن (فر، فل) در فعل های یک پیشوندی پرستیدن، فرمودن و فعل های دو پیشوندی پراگندن، پراکندن، فلخمیدن وفرغانیدن، یکی از ده ها پیشوندی است، که به اوّل مصدرهای ساده در زبان فارسی و دیگر زبان های ایرانی، از زبان ایرانی باستان تاکنون افزوده شده و معنی خاصی را به فعل افزوده است، امّا با گذر زمان و سیر تحول طبیعی زبان فارسی و عامل مهم تر، انتقال مرکزیت فرهنگی و سیاسی زبان فارسی از خاستگاه آن در خراسان و فرارودان به مرکز و غرب ایران (عراقِ عجم، آذربایجان و فارس) که عامّه مردم به زبان هایی غیر از فارسی تکلم می کردند، و فقط خواص علما، شاعران و نویسندگان دوزبانه که فارسی را به عنوان زبان رسمی، آموزشی و ادبی آموخته بودند، بسیاری از مصدرهای پیشوندی، ناشناخته مانده و به کاربرد مصطلح و معمول آن ها در متون رسمی، ادبی و تاریخی بسنده شده است، مصدرهای سادة ستیدن (پرستیدن)، مودن (فرمودن)، گندن (آگندن، پراگندن)، میدن (خمیدن، فلخمیدن)، نیدن (غانیدن، فرغانیدن)، حتی در خراسان مهجور و متروک گردیده است. جستجوی پیشوند تاریخی پر /par/،/por/ در متون مکتوب زبان فارسی و دیگر زبان ها و گویش های ایرانی (مرده و رایج) و حتی همسایه (حوزة زبان سانسکریت) و گردآوری اطلاعت و تفسیر و تحلیل آن، این واژه را که صاحب نظران، در مقولة حرف انگاشته اند، به واژه ای مرکب از ریشة فعلی و پسوند (ر) ارتقاء داده است، و همچنین ده ها پیشوند تاریخی دیگر نیز ارزش جستجو و پژوهش را دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - بررسی امکانات و اختیارات دستور زبانی در شعر ناصرخسرو
سید حسن ترابی جهاندوست سبزعلی پورهر زبانی مجموعه قواعدی دارد که همه گویندگان زبان ملزم به اطاعت از آن قواعد هستند. در این قواعد اختیاراتی هم هست که دست گویندگان آن زبان را باز گذاشته است. مثلاً همه می‌توانند به جمع پرنده، پرند‌گان و یا پرنده‌ها بگویند. علاوه بر این امکانات عمومی، شاعران امکانات دیگری أکثرهر زبانی مجموعه قواعدی دارد که همه گویندگان زبان ملزم به اطاعت از آن قواعد هستند. در این قواعد اختیاراتی هم هست که دست گویندگان آن زبان را باز گذاشته است. مثلاً همه می‌توانند به جمع پرنده، پرند‌گان و یا پرنده‌ها بگویند. علاوه بر این امکانات عمومی، شاعران امکانات دیگری نیز دارند. این امکانات زبانی مواقعی وزن کلام را تغیر نمی‌دهد؛ مانند چِشم/ چَشم و گاه وزن را تغییر می‌دهد. مانند: افسانه/ فسانه و اسکندر/ سکندر. هدف اصلی این تحقیق پاسخ دادن به این سوال است که شعرای زبان فارسی چگونه از زبان به نفع خود استفاده کرده، با آشنایی‌زدایی سعی در زیباسازی و نیز حل مشکل وزنی شعر خود میکنند؟ منظور از امکاناتدستوری در این پژوهش، امکاناتی است که دست شاعر را در انتخاب چند گزینه مساوی باز گذاشته تا ضمن حفظ معنا و بلاغت، بتوان با انتخاب یکی از گزینه‌ها وزن شعر را تنظیمنماید. مقدار امکانات خلق شده در هر اثری ادبی و نیز در هر دورهای متفاوت است. جمع‌آوری تمام این امکانات در کل ادب فارسی، خود به سالها پژوهش نیاز دارد. در این مقاله فقط مهمترین امکانات دستوری در دو بخش مهم ساخت‌واژه و نحو دیوان ناصرخسروبررسی شده‌اند. مثلاًتغییر جایگاه وند نفی و وند استمرار، فاصله انداختن بین اجزای فعل مرکب، استفاده از ضمایر متصل غیرفاعلی برای فعل لازم، تغییر جایگاه صفت در جمله از انواع امکان‌‌های دستوری است. با شناخت امکانات دستوری می‌توان به روزآمد کردن زبان فارسی کمک فراوانی کرد. این امکانات در هر شعر و نثری وجود دارند، اما در این مقاله فقط امکاناتی دستوری شعر بررسی شده است. اگر بتوان همه متون ادب فارسی را از این نظر بررسی کرد، بسیاری از مشکلات زبان فارسی شناخته و برطرف خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - هنجار گریزی واژگانی در اشعار منوچهر آتشی
محبوبه بسملدر فایل اصل مقاله موجود استدر فایل اصل مقاله موجود است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - ارزشیابی محتوای کتاب زبان فارسی (1) پایه اول متوسطه از نظر دبیران شهرستان مبارکه (اصفهان)
الهه عقیلی محمد حسین یارمحمدیان زهره سعادتمنداین پژوهش با هدف ارزشیابی محتوای کتاب زبان فارسی (1) پایه اول متوسطه از نظر دبیران شهرستان مبارکه در اصفهان انجام گرفته است. جامعه آماری با حجم نمونۀ یکسان و تعداد کل دبیران 64 نفر است. تحقیق حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامۀ محقق‌ساخته انجام گرفت أکثراین پژوهش با هدف ارزشیابی محتوای کتاب زبان فارسی (1) پایه اول متوسطه از نظر دبیران شهرستان مبارکه در اصفهان انجام گرفته است. جامعه آماری با حجم نمونۀ یکسان و تعداد کل دبیران 64 نفر است. تحقیق حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامۀ محقق‌ساخته انجام گرفته است. برای سنجش روایی سؤالات پرسشنامه از نظر کارشناسان مربوط و برای سنجش پایایی از فرمول آلفای کرانباخ استفاده شده که ضریب آن 88/0 بوده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، واریانس و انحراف معیار) همراه با نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد که زمان تعیین شده برای تدریس، تناسب فعالیتها و خودآزمایی‌های کتاب با متن کتاب کمتر از حد متوسط است و در تدوین محتوای کتاب به توان ذهنی و فکری فراگیران، میزان تقویت خودارزیابی دانش‌آموزان، نیازهای روزمرۀ دانش‌آموزان و ارتباط عمودی مطالب کتاب کمتر از سطح متوسط توجه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - نقش‌های هنری صفت در ایجاد زبان ادبی، تصویرسازی و کیفیت عاطفه و اندیشه در شعر شاملو
مهدی دهرامیصفت از انواع کلمه است که حالت، مقدار و ویژگیهای دیگر اسم را نشان می‌دهد. این کلمه از عناصر ایجاد زبان شاعرانه است و بیش از عناصر دیگر زبان بازتاب عاطفه و نوع برخورد شاعر با پدیده‌ها و اشیاء است از همین روی می‌تواند ارزش‌های هنری فراوانی در شعر داشته باشد. هدف این مقاله أکثرصفت از انواع کلمه است که حالت، مقدار و ویژگیهای دیگر اسم را نشان می‌دهد. این کلمه از عناصر ایجاد زبان شاعرانه است و بیش از عناصر دیگر زبان بازتاب عاطفه و نوع برخورد شاعر با پدیده‌ها و اشیاء است از همین روی می‌تواند ارزش‌های هنری فراوانی در شعر داشته باشد. هدف این مقاله تعیین کارکردهای هنری این مقوله در شعر و جایگاه آن در ادبیات و برجستگی زبان و نقش آن در کیفیت عاطفی و تصویرپردازی در شعر شاملوست به همین خاطر با روش استقرایی با تاکید بر شعر وی در سه حوزه زبانی، معنوی و تصویری به این موضوع پرداخته است. در حوزه نخست ساخت صفات تازه، ایجاد موسیقی، جابه‌جایی صفت، کاربرد صفات کهن و... در برجستگی زبان موثر بوده است. از نظر معنوی صفت نمایان‌گر عاطفه و لحن شاعر است و تناسب صفات موجب ایجاد انسجام و ساخت فضای منسجم شعری شده است. علاوه بر آن نوع و کیفیت صفاتی که شاملو در مورد یک پدیده به کار گرفته اندیشه او را نسبت به آن نشان می‌دهد. در حوزه تصویری نیز صفت در ایجاد حس‌آمیزی، خلق استعاره و تشبیه، پویایی توصیفات و... موثر بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - قاموس المُنجِد و واژه‌های معرَّب فارسی در آن
شهباز محسنیبا همة تأثیرپذیری فراوانی که زبان فارسی از زبان عربی داشته است زبان عربی نیز در طول تاریخ – چه پیش از اسلام و چه پس از آن، تحت تأثیر زبان فارسی بوده است. لغات و واژه‌های فارسی به زبان عربی راه‌یافته‌است و با تغییراتی در ریخت و آوای کلمه، به شکل و گونه‌ای دیگر در ز أکثربا همة تأثیرپذیری فراوانی که زبان فارسی از زبان عربی داشته است زبان عربی نیز در طول تاریخ – چه پیش از اسلام و چه پس از آن، تحت تأثیر زبان فارسی بوده است. لغات و واژه‌های فارسی به زبان عربی راه‌یافته‌است و با تغییراتی در ریخت و آوای کلمه، به شکل و گونه‌ای دیگر در زبان عربی، ادامة حیات داده‌است. از دیرباز که قاموس نگاری در زبان عربی توسط محققانِ زبان عربی مرسوم بوده است تاکنون، توجه به این‌گونه واژه‌ها و احصاء و ضبط این گونه کلمات که در زبان عربی رواج و کاربردیافته‌اند، امری مرسوم بوده است. در پژوهش حاضر، واژه‌های عربی شدة فارسی در فرهنگ لغت المُنجِد جمع‌آوری و بحث شده است که در این مقاله به‌عنوان مُشت نمونة خروار تعدادی از آنها گزارش شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - بررسی و تحلیل کاربرد حروف اضافه در شعر شاعران برجستۀ دورۀ سامانی
سهیلا لویمیعنصر زبان یکی از پدیده‌های اجتماعی است که همواره در حال تغییر و دگرگونی است. زبان فارسی نیز به دور از این تغییر و تحولات نبوده است. یکی از این دگرگونی‌ها، تغییر حروف اضافه است. در این پژوهش به بررسی حروف اضافه، انواع و چگونگی آن در زبان شعری شاعران برجسته‌ی دوره‌ی سامان أکثرعنصر زبان یکی از پدیده‌های اجتماعی است که همواره در حال تغییر و دگرگونی است. زبان فارسی نیز به دور از این تغییر و تحولات نبوده است. یکی از این دگرگونی‌ها، تغییر حروف اضافه است. در این پژوهش به بررسی حروف اضافه، انواع و چگونگی آن در زبان شعری شاعران برجسته‌ی دوره‌ی سامانی و مقایسه‌ی آن با زبان معیار امروز پرداخته شده است. بررسی شواهد بیانگر این است که در دوره‌ی یادشده، حروف اضافه‌ی ساده و مرکّب گوناگونی کاربرد دارند. این حروف از لحاظ شکل و ساختار و همچنین بار معنایی دارای گستردگی و تنوع فراوانی هستند. علاوه بر این حروف اضافه‌ای در این دوره کاربرد دارند که در دورهای بعد کاهش یافته یا به طور کامل متروک شده‌اند. همچنین تعدادی از عبارات (حرف اضافه و متمم) در این دوره وجود دارند که برخی از دستورنویسان، آنها را حرف اضافۀ مرکب دانسته‌اند؛ درحالی که به نظر می‌رسد این عبارات، ترکیبی از حرف اضافه-ی ساده و متمم می‌باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - بررسی وجهیت روشی در بازنمود تجویزی و توصیفی بودن چهار دستورزبان فارسی
طاهره کیایی تنکابنی عباسعلی وفایی رقیه صدرایی.مقاله حاضر به بررسی ساخت بینا فردی با محوریت وجه ، درمبحث صفت در چهار کتاب دستور زبان فارسی خیامپور،دستور زبان فارسی انوری،دستورزبان فارسی مشکوه الدینی و ساخت زبان فارسی خسرو غلامعلی زاده در چارچوب دستور نظام مند هلیدی به فرانقش بینا فردی می پردازد . و هدف آن است تجویز أکثر.مقاله حاضر به بررسی ساخت بینا فردی با محوریت وجه ، درمبحث صفت در چهار کتاب دستور زبان فارسی خیامپور،دستور زبان فارسی انوری،دستورزبان فارسی مشکوه الدینی و ساخت زبان فارسی خسرو غلامعلی زاده در چارچوب دستور نظام مند هلیدی به فرانقش بینا فردی می پردازد . و هدف آن است تجویزی و توصیفی بودن گزاره ها را به کمک وجه نمایان سازد. روش به کار رفته در این پژوهش ، روش تحلیلی است. در تقسیم بندی اقسام دستور از حیث بایدی و نبایدی، آن را به تجویزی و توصیفی تقسیم کرده اند و تشخیص این دو از راه بررسی وجه در متن ممکن است از این منظر بررسی وجه فعل به درستی می تواند ما را به نوع نگاه نویسندگان به امر دستور رهنمون باشد . در هر چهار کتاب وجه اخباری بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده است واین نشان از آن دارد که مولفان کوشیده اند اصول زبان فارسی را به شکل مدون و منظم ارائه دهند.با توجه به میزان کاربرد وجه التزامی در چهار کتاب می توان گفت عبدالرسول خیامپور با داشتن بالاترین بسامد آماری در وجه التزامی از نوع بایدی تجویزی بودن دستور خود را ثابت نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - فعل بسیط و مرکب در زبان فارسی معاصر: چالش‌ها و راهکارها
فردین حسین پناهیاشتقاق و ترکیب دو فرآیند اصلی واژه‌سازی در زبان فارسی است. از آن جا که فعل مهمترین عنصر در دستگاه واژگانی و نحوی زبان است، زایا بودن زبان در ساخت فعل‌های متنوّع و متعدّد اهمیت فراوانی دارد، طوری‌که این فعل‌ها خود، زایا باشند و بتوان واژه‌های دیگری از آنها مشتق کرد. ای أکثراشتقاق و ترکیب دو فرآیند اصلی واژه‌سازی در زبان فارسی است. از آن جا که فعل مهمترین عنصر در دستگاه واژگانی و نحوی زبان است، زایا بودن زبان در ساخت فعل‌های متنوّع و متعدّد اهمیت فراوانی دارد، طوری‌که این فعل‌ها خود، زایا باشند و بتوان واژه‌های دیگری از آنها مشتق کرد. این مهم، از طریق فرآیند اشتقاق صورت می‌گیرد و فعل‌های بسیط مهمترین عناصری هستند که زبان فارسی از طریق آنها می‌تواند به امر اشتقاق بپردازد. نگاهی به وضعیت کاربرد فعل‌ها در زبان فارسی امروز نشان می‌دهد که گرایش مفرطی به ساخت فعل‌های مرکب وجود دارد و تعداد فعل‌های بسیط بسیار کمتر از فعل‌های مرکب است و فعل‌های بسیطِ موجود نیز غالباً در حال تبدیل شدن به فعل‌های مرکب‌اند. ادامۀ این روند می‌تواند منجر به ضعف تدریجی و شاید توقف اشتقاق‌های فعلی در زبان فارسی شود. در این مقاله ضمن بررسی وضعیت فعل‌های بسیط و مرکب در زبان فارسی معاصر، و نقد و بررسی دیدگاههای مطرح در این حوزه، راهکارهایی برای اصلاح وضعیت موجود بررسی می‌شود. بر این اساس، در مواردی می‌توان با به‌کارگیری و تقویت ساخت‌های زیرمجموعۀ فعل بسیط یا مرتبط با آن، قابلیتهای اشتقاق فعلی در زبان فارسی را احیا کرد. تقویت ظرفیت ساخت فعل‌های تبدیلی، استفاده از فعل‌های سببی و استفاده از فعل‌های پیشوندی از مهمترین راهکارهایی است که برای این منظور می‌توان در پیش گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - استفاده از گفتارهای قالبی در آموزش مهارت انشاءنویسی فارسی به غیرفارسی‌زبانان
حبیب کشاورز سعیده بیرجندیهدف: نگارش انشاء، یکی از مهارتهای یادگیری زبان است. برای آموزش این مهارت از شیوه‌های مختلفی مانند گفتارهای قالبی که بخش‌های از پیشآماده‌شده زبان هستند و نقش مهمی در توسعه زبان دارند، استفاده می‌شود. این گفتارها فرآیند یادگیری را خصوصا برای زبان‌آموزان خارجی ساده و تسر أکثرهدف: نگارش انشاء، یکی از مهارتهای یادگیری زبان است. برای آموزش این مهارت از شیوه‌های مختلفی مانند گفتارهای قالبی که بخش‌های از پیشآماده‌شده زبان هستند و نقش مهمی در توسعه زبان دارند، استفاده می‌شود. این گفتارها فرآیند یادگیری را خصوصا برای زبان‌آموزان خارجی ساده و تسریع میکند. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر گفتارهای قالبی بر فرآیند یادگیری و آموزش مهارت انشاءنویسی فارسی به عرب‌زبانان می‌پردازد. روش: در این پژوهش از روش شبه‌آزمایشی با طرح مقایسه گروه‌های ایستا استفاده شد. جامعه آماری شامل بیست زبان‌آموز عرب‌زبان بودند که در کلاس‌های آنلاین آموزش مهارت انشاءنویسی‌فارسی شرکت کرده بودند. این افراد به دو گروه ده نفره کنترل و آزمایش تقسیم‌شدند. گروه آزمایش ضمن یادگیری تکنیک‌های انشاءنویسی با گفتارهای قالبی نیز آشنا شدند، اما گروه کنترل فقط تکنیک‌های انشاءنویسی را آموختند. هر دو گروه 10 جلسه آموزشی(15 ساعته) را گذراندند. پس از طی دوره از آنها، آزمونی مطابق استاندارد Writing آزمون بین‌المللی آیلتس(Task 2) گرفته شد. درنهایت دادهها با استفاده از نرم‌افزار اکسل تحلیل شدند. یافتهها: نتایج این تحقیق نشان‌داد که گفتارهای قالبی تأثیر بسیاری برافزایش حجم و سرعت نگارش زبان‌آموزان داشته و خطاهای دستور زبانی آنها را نیز کاهش داده بود و موجب افزایش انسجام بین جملات گروه آزمایش و بالا رفتن سطح دستوری و واژگانی نوشته‌های گروه آزمایش بودند. علاوه بر این، گفتارهای قالبی موجب شده بود تا زبان‌آموزان، با دقت بیشتری از علائم نگارشی در انشاء‌های خود استفاده کنند. کلید واژه‌ها: گفتارهای قالبی، انشاءنویسی، آموزش زبان فارسی، آموزش زبان خارجی، عرب‌زبانان. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - استعاره و کارکرد آن در گفتار روزمره ی گویشوران فارسی (با تکیه بر دانشجویان فارسی زبان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز)
غلام حسن اورکی الخاص ویسیاستعاره،از مهم ترین پدیده های زبانی است که مورد توجه علما، فلاسفه و اُدبا و اخیراً زبانشناسان واقع شده است. با توجه به اهمیّت موضوع، دراﯾﻦﻣﻘﺎﻟﻪﮐﻪﺑﺨﺸﯽازﭘﮋوﻫﺸﯽوﺳﯿﻊدرﺑﺎره‌ی بررسیﮐﺎربردﻧﻈﺮیه‌یمعاصر استعاره[1] (1992) لیکاف[2]درﺗﺒﯿﯿﻦساختارهای استعاری زبان روزمره است، ﻣﯽﮐﻮﺷﯿﻢﺑ أکثراستعاره،از مهم ترین پدیده های زبانی است که مورد توجه علما، فلاسفه و اُدبا و اخیراً زبانشناسان واقع شده است. با توجه به اهمیّت موضوع، دراﯾﻦﻣﻘﺎﻟﻪﮐﻪﺑﺨﺸﯽازﭘﮋوﻫﺸﯽوﺳﯿﻊدرﺑﺎره‌ی بررسیﮐﺎربردﻧﻈﺮیه‌یمعاصر استعاره[1] (1992) لیکاف[2]درﺗﺒﯿﯿﻦساختارهای استعاری زبان روزمره است، ﻣﯽﮐﻮﺷﯿﻢﺑﺎﺗﻮﺟﻪﺑﻪﻣﺒﺎﻧﯽاین چارچوب نظری که بر درک مفاهیم انتزاعی از طریق کاهش در مقیاس بشری تاکید دارد، کارکرد فرایند استعاره را در گفتار روزمره‌ی گویشوران فارسی با تکیه بر جامعه‌ی آماری پژوهش محک بزنیم. بدین منظور، نگارندگان به صورت تصادفی، پنجاه نفر از دانشجویان را گزینش کرده، به روش میدانی30 ساعت از مکالمه‌ی آنان را در سه بافت زبانی متفاوت و در طول 3 ماه ضبط و گردآوری کردند.پس از نگارش داده های زبانی، تعداد 122 عبارت استعاری استخراج گردید که با تحلیل داده ها، مشخص گردید؛ بخش قابل توجّهی از گفتار نمونه‌ی آماری تحقیق، استعاری است و انواع استعاره های مفهومی در گفتار آنان دیده می شود؛ در این میان استعاره‌ی ساختار رویداد، بیشترین بسامد وقوع و استعاره جهتی کمترین بسامد وقوع را داشته است. در نتیجه، ادعای لیکاف (1992) مبنی بر جهانی بودن این نظریه در مورد زبان فارسی تأیید شد. در نهایت معلوم گردید بافت زبانی[3]، تأثیری مستقیم بر کاربرد استعاره در گفتار روزمره دارد.به عبارت دیگر هر چه بافت جنبه رسمی تری داشته باشد، استعاره در گفتار کمتر و هر چه جنبه‌ی غیر رسمی یابد استعاره بیشتر می شود. 1.The contemporary theory of metaphor 2. George Lakoff 3. Linguistic context تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - بررسی اثرات دو روش تدریس انتزاعی و تدریس در متن (روش جزء به کل و کل به جزء) بر میزان یادگیری برخی از دانش‌آموزان دبیرستان‌های شیراز در درس دستور زبان فارسی
سیداحمد پارساهدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش بود که آیا بین دو روش تدریس در متن (کل به جزء) و تدریس انتزاعی (جزء به کل) در درس دستور زبان فارسی و میزان یادگیری آزمودنی های پژوهش، رابطه معنی داری وجود دارد یا نه؟ در این راستا تعداد 51 نفر از دانش آموزان پسر نظام جدید، در دبیرستان ش أکثرهدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش بود که آیا بین دو روش تدریس در متن (کل به جزء) و تدریس انتزاعی (جزء به کل) در درس دستور زبان فارسی و میزان یادگیری آزمودنی های پژوهش، رابطه معنی داری وجود دارد یا نه؟ در این راستا تعداد 51 نفر از دانش آموزان پسر نظام جدید، در دبیرستان شبانه‌ی ولی عصر شیراز، در دو کلاس اول به طور تصادفی انتخاب شدند.موضوع درس دستور زبان فارسی بود که به مدت یک ترم تحصیلی در این دو کلاس تدریس شد. در پایان ترم آزمودنی های پژوهش به وسیله 40 سوال معلم ساخته مورد ارزیابی قرار گرفتند. روش پژوهش نیمه تجربی است و داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون تی و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل داده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که در تفهیم بخش هایی از کتاب که برای فراگیران تازگی دارد، روش تدریس در متن موفق تر است، اما در تفهیم بخش هایی که فراگیران از آن ها سابقه ی ذهنی دارند، بین دو روش تدریس، رابطه معنی داری مشاهده نشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - مآثر رحیمی؛ کتابی در تاریخ و رجال هند
علی رضا شعبانلونفوذ زبان فارسی در هند که از اواخر قرن نخست هجری با حمله ی مسلمانان ایرانی برای فتح هند آغاز شده بود با استقرار سلسله های حکومتی فارسی زبان و ایرانی در آنجا بیشتر شد و در دوره ی صفوی به نهایت رسید. در این دوره بسیاری از هنرمندان و شاعران و نویسندگان ایرانی به هند رفتند أکثرنفوذ زبان فارسی در هند که از اواخر قرن نخست هجری با حمله ی مسلمانان ایرانی برای فتح هند آغاز شده بود با استقرار سلسله های حکومتی فارسی زبان و ایرانی در آنجا بیشتر شد و در دوره ی صفوی به نهایت رسید. در این دوره بسیاری از هنرمندان و شاعران و نویسندگان ایرانی به هند رفتند و در آنجا ساکن شدند و بسیاری از هندیان نیز فارسی آموختند و بدین زبان آثاری پدید آوردند. عبدالباقی نهاوندی یکی از کسانی است که در چهل سالگی به هند رفت و در آنجا مآثر رحیمی را که کتابی است در تاریخ و رجال هند تحریر کرد. در این کتاب به طور ویژه آثار و اخبار عبدالرّحیم خان خانان و ویژگیهای شخصیتی و حسب و نسب وی، و خدمتکاران و دوستان و شاعران او معرفی شده است و به صورت فرعی مطالبی درباره پادشاهان گذشته ی هند و نورالدّین محمد جهانگیر غازی و سلسله ی وی نیز وجود دارد. در این مقاله کوشش می شود که این اثر ارزشمند و مؤلّفش معرفی گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - رعایت هنجارهای فنی و بلاغی زبان فارسی نوشتاری معیار در نوشته‌های فضای تلگرام: بررسی تأثیر هویت زبانی و کاربرد زبان فارسی به‌عنوان زبان اول یا زبان دوم
هوشیار رشیدی عادل دست‌گشاده(نویسنده مسئول) محمد صدیق زاهدیاین مطالعه تأثیر هویت زبانی گویشوران زبان فارسی و کاربرد آن به‌عنوان زبان اول یا زبان دوم را بر رعایت هنجارهای فنی و بلاغی فارسی نوشتاری معیار در فضای تلگرام بررسی کرد. ۱۱۵ نفر از کاربران تلگرام که دانشجوی کاردانی و کارشناسی بودند به‌صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه أکثراین مطالعه تأثیر هویت زبانی گویشوران زبان فارسی و کاربرد آن به‌عنوان زبان اول یا زبان دوم را بر رعایت هنجارهای فنی و بلاغی فارسی نوشتاری معیار در فضای تلگرام بررسی کرد. ۱۱۵ نفر از کاربران تلگرام که دانشجوی کاردانی و کارشناسی بودند به‌صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه زبان مادری و زبان دوم هرکدام با زیرگروه‌های هویت زبانی بالا و پایین تقسیم شدند (مجموعاً چهار گروه ۲۵ نفری). سپس، صفحاتی از نوشته‌های آنها در تلگرام از حیث فنی و بلاغی بررسی شد. نتایج نشان داد که در املا و کاربرد ویرگول، هویت زبانی در هر دو گروه زبان اول و دوم نقش تعیین‌کننده‌ای داشت، ولی در کاربرد نقطه، هویت زبانی فقط در گروه زبان اول مؤثر افتاد و در کاربرد علامت سوال، هویت زبانی نقش مؤثری ایفا نکرد. همچنین، در هر دو گروه زبان اول و دوم، هویت زبانی با استفاده از تعابیر مناسب و چینش صحیح ارکان جمله توأم بود. در املا، ویرگول، علامت سؤال، تعابیر مناسب و ترتیب ارکان جمله، عامل زبان دوم بودن مؤثرتر از هویت زبانی بود ولی در حیطه کاربرد ویرگول، این عامل فقط برای گروه هویت زبانی بالا مؤثر بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - نگاهی رده‌شناختی به مقولة صفت در زبان فارسی
والی رضایی معصومه دیانتیپژوهش حاضر در پی آن است که در چارچوب یک نظریة رده‌شناختی به بررسی مقولة صفت به عنوان یکی از اجزای اصلی کلام در زبان فارسی بپردازد. این تحقیق در چارچوب یکی از نظریه‌های دستور شناختی به نام دستور ساخت‌محور قوی (کرافت،2001) که در آن یک نظریة جهانی-رده‌شناختی در مورد اجزای أکثرپژوهش حاضر در پی آن است که در چارچوب یک نظریة رده‌شناختی به بررسی مقولة صفت به عنوان یکی از اجزای اصلی کلام در زبان فارسی بپردازد. این تحقیق در چارچوب یکی از نظریه‌های دستور شناختی به نام دستور ساخت‌محور قوی (کرافت،2001) که در آن یک نظریة جهانی-رده‌شناختی در مورد اجزای کلام معرفی شده است، انجام شده است. نظریه‌ای که در کنار طبقة معنایی به کنش‌های گزاره‌ای نیز توجه میکند و نگاهی سرنمونی به اجزای کلام دارد. در نهایت در چارچوب نظریة مذکور به بررسی، تحلیل و طبقه‌بندی صفات زبان فارسی می‌پردازیم. نتایج این بررسی چهار گروه صفت را در زبان فارسی از یکدیگر متمایز می‌سازد. گروه نخست که صفات سرنمون و اعضای بی‌نشان مقولة صفت را دربر می‌گیرد، واژه‌هایی را شامل می‌شود که کنش گزاره‌ای آنها توصیف است و بیانگر طبقة معنایی ویژگی هستند. این دسته از صفات تقریباً بدون استثنا به صورت تفضیلی یا عالی به کار می‌روند. گروه دوم متناظر با صفات نسبی در دستورهای سنتی است. در این گروه واژه‌هایی را داریم که توصیف میکنند اما بیانگر طبقة معنایی شئ هستند. گروه سوم نیز واژه‌های توصیف‌کننده اما بیانگر کنش را در بر می‌گیرد و با صفات فاعلی، مفعولی و لیاقت در دستورهای سنتی متناظر است. آخرین گروه صفات زبان فارسی، صفات گزاره‌ای هستند، صفاتی که بیانگر ویژگی هستند اما اسناد میدهند. وجود تکواژی صفت‌ساز در صفات گروه دوم و سوم و عدم امکان کاربرد آنها به صورت تفضیلی و عالی، به ترتیب همسو با معیار نشان‌داری ساختاری و بالقوگی رفتاری، غیرسرنمون بودن صفات این دو گروه را تأیید می‌نماید. از سوی دیگر الزام وجود فعل کمکی در صفات گزاره‌ای گروه چهارم، نشان‌داری آنها را نسبت به صفات سرنمون مشخص می‌سازد. در نهایت، این مقاله نشان می‌دهد که طبقه‌بندی رده‌شناختی این پژوهش می‌تواند هم‌پوشی‌های حاصل از طبقه‌بندی معنایی دستورهای سنتی را برطرف نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - مطالعة لایة نحوی زبان در برخی از لالایی‌های زبان فارسی: بررسی ساخت جمله
سیده مریم فضائلیلالایی ها یکی از انواع ترانه ها هستند که در حوزة ادبیات عامه جای میگیرند. یکی از ابعاد ساختاری لالایی ها بررسی ویژگی های نحوی آن ها است. پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی انواع جملات تشکیل دهندة لالایی ها ازنظر ساده و مرکب بودن و نیز تعداد اجزای جملات أکثرلالایی ها یکی از انواع ترانه ها هستند که در حوزة ادبیات عامه جای میگیرند. یکی از ابعاد ساختاری لالایی ها بررسی ویژگی های نحوی آن ها است. پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی انواع جملات تشکیل دهندة لالایی ها ازنظر ساده و مرکب بودن و نیز تعداد اجزای جملات در 93 لالایی فارسی انجام شد. نتیجة آزمون آماری کای دو که با استفاده از نرم افزار SPSS21 به دست آمد، نشان می دهد که در لالایی های موردبررسی، میان فراوانی جملات ساده و مرکب تفاوت معنادار وجود دارد؛ به صورتی که بسامد جملات ساده به طور معناداری بیشتر از جملات مرکب است. از بعد تعداد اجزای جمله، جملات سه جزئی و یک جزئی به ترتیب با 46% و 26% بیشترین و کمترین میزان بسامد را در لالایی های مورد بررسی داشته اند. نتیجة آزمون آماری کای دو نشان دهندة این است که در لالایی ها جملات سه جزئی به طور معناداری بیشتر از جملات یک جزئی کاربرد داشته اند. بسامد زیاد جملات ساده متناسب با نوع لالایی است؛ زیرا در این نوع از ادبیات عامه از آنجایی که مخاطبان لالایی ها کودکانی هستند که در حال فراگیری زبان هستند، انتظار بر این است که از ساختارهای نحوی استفاده شود که جملاتی کوتاه و ساده و متشکل از فقط یک فعل باشند تا پردازش و درک آنها برای کودکان ممکن باشد. همچنین، فراوانی زیاد جملات ساده به دلیل ویژگی ریتمیک لالایی ها است و اینکه این ویژگی موجب می شود تا لالایی ها غالباً در جملات ساده و کوتاه سه جزئی بیان شوند. افزون براین، به دلیل اینکه لالایی ها جنبة عامیانه دارند و سرایندگان آن ها نیز غالباً مادرانی با سطح سواد پایین هستند و در کلام عامیانه سعی می شود که از پیچیدگی گفتاری کاسته شود تا کلام روان تر باشد و انتقال مطلب سریع تر صورت گیرد، در لالایی های موردبررسی شاهد وقوع فراوان جملات ساده و کوتاه سه جزئی هستیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - تحلیل تطبیقی ساختاری، مفهومی و کاربردی مثل‌های زبان لکی و فارسی
فرشاد اسکندری شرفی مهدی صادقی درویشیسرزمین ایران با فرهنگی غنی و دیرپای که حاصل پیوند فکری و پیوستگی فرهنگی قومیت‌های ایرانی با زبانهای گوناگون است، همواره خاستگاه مثل‌های نغز و پُرمغز بوده و مثل‌های قوم لک، از کهن‌ترین و نژاده‌ترین مردمان ایرانی، مانند مثل‌های دیگر اقوام بر غنای فرهنگ عامه و ادب شفاهی أکثرسرزمین ایران با فرهنگی غنی و دیرپای که حاصل پیوند فکری و پیوستگی فرهنگی قومیت‌های ایرانی با زبانهای گوناگون است، همواره خاستگاه مثل‌های نغز و پُرمغز بوده و مثل‌های قوم لک، از کهن‌ترین و نژاده‌ترین مردمان ایرانی، مانند مثل‌های دیگر اقوام بر غنای فرهنگ عامه و ادب شفاهی ایران افزوده‌اند. اشتراک ساختاری، مفهومی و کاربردی مثل‌های ادب شفاهی در زبان لکی و فارسی نشانۀ داد و ستد فرهنگی این زبان‌هاست که نشان می‌دهد، زبان لکی و فارسی از دیرباز تعاملی دوطرفه داشته‌اند. این جُستار مثل‌های زبان لکی را با مثل‌های زبان فارسی بر پایۀ رابطۀ تأثیر و تأثر مکتب ادبیات تطبیقی فرانسه در ساحت‌های ساختاری، مفهومی و کاربردی با رویکردی توصیفی- تحلیلی کاویده و همانندی و ناهمانندی آنها را تبیین کرده است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که مثل‌های زبان لکی و فارسی بر اساس همانندی و ناهمانندی در ساحت‌های سه‌گانه در چهار دسته قابلیت دسته‌بندی دارند که عبارتند از 1. مثل‌هایی با ساختار، محتوا و کاربرد یکسان؛ 2. مثل‌هایی با محتوا و کاربردی یکسان و اندک تفاوتی در ساختار؛ 3. مثل‌هایی با محتوا و کاربردی یکسان و ساختاری کاملاً متفاوت و 4. مثل‌هایی که ساختار، مفهوم و کاربرد مشترکی با مثل‌های زبان فارسی ندارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - طراحی مقیاس بومی ارزیابی و تشخیص نارساخوانی با توجه به مؤلفه های زبان فارسی درکودکان دبستانی
مهتاب سبزواری فریدون یاریاری غلامعلی افروز حسن پاشا شریفیزمینه:نارساخوانی نزدیکی تنگاتنگی با ویژگیهای زبانی دارد و بنابراین در تشخیص آن باید بهویژگیهای زبان توجه کرد.پژوهش حاضر بر آن شد تا به طراحی مقیاسبومی ارزیابی و تشخیصنارساخوانی با توجه به مؤلفههای زبان فارسی بپردازد.روش:روش پژوهش آزمون سازی است.جامعه آماری:دانش آموزان پ أکثرزمینه:نارساخوانی نزدیکی تنگاتنگی با ویژگیهای زبانی دارد و بنابراین در تشخیص آن باید بهویژگیهای زبان توجه کرد.پژوهش حاضر بر آن شد تا به طراحی مقیاسبومی ارزیابی و تشخیصنارساخوانی با توجه به مؤلفههای زبان فارسی بپردازد.روش:روش پژوهش آزمون سازی است.جامعه آماری:دانش آموزان پایههای دوم و سومدبستانهای دولتی روزانه شهر اهواز در سال تحصیلی92-93میباشدکه از میان آنها400دانش آموزبا استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی خوشهای انتخاب شدند.نمونه ویژه بازآزمایی نیز160نفر بودندکه به صورت تصادفی از نمونه اولیه انتخاب شدند.ابزار مورد استفاده آزمون غیر رسمی خواندن بود وجهت تجزیه و تحلیل آماری دادهها از آمار توصیفی و روشهای استنباطی)آلفای کرونباخ، همبستگیپیرسون ،تحلیل عاملی اکتشافی(استفاده شد.یافتهها:اعتبار آزمون:مقدار آلفای کرونباخ برای پایه دوم)پسران90/0و دختران73/0(و برایپایه سوم)پسران89/0و دختران74/0(محاسبه گردید.در روش بازآزمایی ضریب همبستگی برای پایهدوم)پسران99/0و دختران88/0(و پایه سوم)پسران98/0و دختران98/0(محاسبه گردید که درسطح01/0معنی دار هستند.روایی آزمون:بر اساس نتایج تحلیل عاملی هشت مؤلفه آزمون فقط یکسازه واحد را اندازه گیری میکنند که در پایه دوم)67/0واریانس پسران و62/0واریانس دختران(ودر پایهسوم)61/0واریانس پسران و66/0واریانس دختران(را تبیین میکند.روایی با آزمون همتا درپایه دوم)ضرایب همبستگی79/0و85/0پسران و70/0و67/0دختران(در پایه سوم)ضرایبهمبستگی86/0و81/0پسران و81/0و67/0دختران(را نشان داد.نتیجه گیری:نتایج نشان میدهند که آزمون حاضر از اعتبار و روایی سازه و ملاک خوبی برخورداراست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - معرفی اصطلاحات علمی مناسب به زبان فارسی به جای Dendrocolous و Dendrophilous
قاسم حبیبی بی بالانی فاطمه موسی زاده صیاد محلهاین مقاله به معرفی معادل مناسب فارسی برای دو اصطلاح انگلیسی Dendrocolous و Dendrophilous می پردازد. با توجه به بررسی و ریشه یابی این اصطلاحات در زبان یونانی و انگلیسی و نیز کاربرد این اصطلاحات در رشته تخصصی زیست بوم شناسی و منابع طبیعی دارا می باشند، اقدام به معرفی اصطل أکثراین مقاله به معرفی معادل مناسب فارسی برای دو اصطلاح انگلیسی Dendrocolous و Dendrophilous می پردازد. با توجه به بررسی و ریشه یابی این اصطلاحات در زبان یونانی و انگلیسی و نیز کاربرد این اصطلاحات در رشته تخصصی زیست بوم شناسی و منابع طبیعی دارا می باشند، اقدام به معرفی اصطلاحات فارسی "دار زی" به جای Dendrocolous به مفهوم "موجوداتی که روی درختان زندگی یا رشد می کنند." و معادل فارسی "دار روی" به جای Dendrophilous به مفهوم "دوست دار رشد و نمو گیاه روی درخت" گردید که با این اصطلاحات به صورت دقیق مفهوم فنی انتقال یافته توسط این اصطلاحات در زبان انگلیسی به صورت دقیق تر در زبان فارسی نیز انتقال می یابد و از طرفی دیگر قابلیت درک و نیز کاربرد مشتقات مختلف این اصطلاحات از قبیل فعل و فاعل و غیره نیز به صورت بهتری قابلیت کاربرد پیدا می نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - عملکرد شیعیان مهاجر ایرانی به دربار بهمنیان دکن ( با تاکید بر نقش هنری و ادبی )
نسرین عسگری محمود سید فیاض زاهدسرزمین دکن در جنوب هند از نخستین قرون ظهور و گسترش اسلام مورد توجه بسیاری از مسلمانان قرار گرفت و گروه‌هایی از بازرگانان و صوفیان مسلمان به قـصد تـجارت و نیز برای تبلیغ اسلام وارد این منطقه گردیدند؛ مهاجرت این افراد ، پیامدهای بسیاری در زمینه های ادبی ، هنری و مذه أکثرسرزمین دکن در جنوب هند از نخستین قرون ظهور و گسترش اسلام مورد توجه بسیاری از مسلمانان قرار گرفت و گروه‌هایی از بازرگانان و صوفیان مسلمان به قـصد تـجارت و نیز برای تبلیغ اسلام وارد این منطقه گردیدند؛ مهاجرت این افراد ، پیامدهای بسیاری در زمینه های ادبی ، هنری و مذهبی در دکن داشت .پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی که مبتنی بر توصیف و تحلیل است، به این سوال پاسخ دهد که علل و عوامل مهاجرت شیعیان ایرانی به منطقه دکن (حکومت بهمنیان ) در این دوره چه بوده و تاثیرات ادبی و هنری این مهاجرت را بررسی کند ؟ یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که ریشه های مذهب تشیعی که در دوره بهمنیان نهاده شده بود و حمایت آنان از شیعیان مهاجری که از ایران و سرزمین های عربی به دکن مهاجرت می کردند موجب گسترش مذهب تشیع، رواج فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی دردکن شد . یکی از مهمترین نتایج حضور آنان به عنوان مبلغان فرهنگی با ایجاد مؤسسات آموزشی و با استفاده از حضور عالمان فضای مناسبی را برای حمایت‌های ادبی به وجود آوردند. تألیفات ارزشمندی که در این دوره به رشته تحریر درآمدند زبان فارسی را به اوج رساندند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - Accuracy Order of Grammatical Morphemes in Persian EFL Learners: Evidence for and against UG
موسی غنچه پور مهدیه پاک زاد مقدم عزت اله کلانتری خاندانی محمد حسن فرخی برفهThis study addresses the acquisition of the morphological markers in Persian learners of English as a foreign language. To this end, the accuracy order of nine morphemes including plural –s, progressive –ing, copula be, auxiliary be, irregular past tense, re أکثرThis study addresses the acquisition of the morphological markers in Persian learners of English as a foreign language. To this end, the accuracy order of nine morphemes including plural –s, progressive –ing, copula be, auxiliary be, irregular past tense, regular past tense –ed, third person –s, possessive - and indefinite articles was studied in 60 teenage Persian EFL learners. Placement and proficiency tests and a demographic questionnaire were employed to collect the data. The total production of 2160 morphemes was manually checked, classified, and counted to rank their acquisition order. The learners’ accuracy order was ranked in a decreased order from 1 to 9 as follows: regular past tense, auxiliary be, copula be, present progressive tense, indefinite articles, plural –s, possessive -, irregular past tense and third-person singular –s. The Spearman correlation showed that Persian students’ accuracy order had a moderate and weak relationship with the accuracy order of ESL and EFL learners, respectively. This finding proves that Persian EFL learners do not learn English grammatical morphemes in a natural order. Moreover, the universal grammar does not remain fully in these learners. The minor role of UG in EFL acquisition also indicates the important role of transfer in foreign language learning. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - Early Phonological and Lexical Development of a Farsi Speaking Child: A Longitudinal Case Study
محمد حسین کشاورز محمد احمدی صفاThe present study aims at the description and analysis of the phonological and lexical development of a child who is acquiring Farsi as his first language. The child's language production at the holophrastic stage of language development, mainly single words, is observe أکثرThe present study aims at the description and analysis of the phonological and lexical development of a child who is acquiring Farsi as his first language. The child's language production at the holophrastic stage of language development, mainly single words, is observed and recorded longitudinally for nearly seven months since he was 16 months old until he turned 23 months. An attempt is made to see if the phonological and lexical findings of the same period found in other languages are confirmed in the case of Farsi (an Indo-European language). Issues like noun dominance in the early words, vocabulary spurt of the toddlers, and the dominant CVCV, CVC, CV syllabic structures are the focal points in this study. The significance of the study lies in the fact that the number of the studies done on the language development of monolingual Farsi speaking children is very few. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - تأثیر بازخورد به زبان بومی و رسمی بر پیشبرد خواندن و نوشتن دانش‌آموزان دوزبانه
علی افشاری ناهید صادقی رضا هنارهبازخورد هر گونه اطلاعاتی است که در مورد صحت و تناسب یک پاسخ ارائه می‌شود. جهت تعیین تأثیر بازخورد به زبان مادری و فارسی بر پیشرفت خواندن و نوشتن دانش‌آموزان دوزبانه (کردی- فارسی)، از دانش‌آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی یک مجتمع آموزشی در شهرستان اشنویه، 45 نفر به عنوان ن أکثربازخورد هر گونه اطلاعاتی است که در مورد صحت و تناسب یک پاسخ ارائه می‌شود. جهت تعیین تأثیر بازخورد به زبان مادری و فارسی بر پیشرفت خواندن و نوشتن دانش‌آموزان دوزبانه (کردی- فارسی)، از دانش‌آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی یک مجتمع آموزشی در شهرستان اشنویه، 45 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه‌گیری خوشهای انتخاب شدند. دانش‌آموزان در سه گروه مجزا قرار گرفتند: گروه آزمایشی اول که بازخورد به زبان مادری دریافت کردند، گروه آزمایشی دوم که بازخورد به زبان فارسی دریافت کردند و گروه کنترل که هیچگونه بازخوردی دریافت نکردند. به منظور جمع‌آوری دادهها، از یک آزمون پیشرفت تحصیلی که توسط محقق طراحی شده بود، استفاده شد. یافته‌های حاصل از تحلیل کواریانس نشان دادکه ارائه بازخورد به زبان مادری تأثیر معنی‌داریی بر پیشبرد خواندن و نوشتن دانش‌آموزان دوزبانه دارد و بین گروه آزمایشی اول (که بازخورد به زبان مادری دریافت کردند) و گروه کنترل (که بازخورد دریافت نکردند)، تفاوت معنی‌داریی مشاهده شد. اما بین گروه آزمایشی دوم (که بازخورد به زبان فارسی دریافت کردند) و گروه کنترل تفاوت معنی‌داریی وجود نداشت. این یافتهها نشان داد که ارائه بازخورد به زبان فارسی تأثیر چندانی بر پیشرفت خواندن و نوشتن دانش‌آموزان دوزبانه نداشته است. براساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان گفت که ارائه بازخورد به زبان بومی به دانش‌آموزان دوزبانه می‌تواند در بهبود عملکرد آنان مؤثر باشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - بررسی شاعرانه های فارسیِ دربار عثمانی با تکیه بر بهجۀالتواریخ شکرالله رومی
حمیدرضا قربانی دستجردی مهرداد چترایی مرتضی رشیدیبا توجّه به نفوذ زبان فارسی در آسیای صغیر(آناتولی)، بررسی و تحلیل تألیفات در این حوزه در تدوین تاریخ زبان فارسی و سبک‌شناسی آن اهمیت ویژه‌ای دارد. دوره عثمانی دورانی بوده که زبان فارسی پس از چندین قرن تداول در آسیای صغیر، به‌صورت زبان رسمی درآمده و حتی در متصرفات آن دو أکثربا توجّه به نفوذ زبان فارسی در آسیای صغیر(آناتولی)، بررسی و تحلیل تألیفات در این حوزه در تدوین تاریخ زبان فارسی و سبک‌شناسی آن اهمیت ویژه‌ای دارد. دوره عثمانی دورانی بوده که زبان فارسی پس از چندین قرن تداول در آسیای صغیر، به‌صورت زبان رسمی درآمده و حتی در متصرفات آن دولت از جمله در ممالک جنوب شرقی اروپا رواج یافته‌است. بهجۀالتواریخ یکی از مهمترین آثار تاریخی این دوره است که به دست شکرالله رومی و با استناد به کتب مختلف و معتبر تاریخی همچون تواریخ طبری، ابن‌جوزی، ابن‌خلکان، قاضی بیضاوی و... تألیف شده‌است. وی از مردم آناتولی بوده که از بیست و دو سالگی در دربار پادشاهان عثمانی که انس و علاقه ویژه‌ای به شعر و زبان فارسی داشته‌اند، به خدمت مشغول بوده و در اواخر عمر تصمیم می‌گیرد اثری تاریخی تألیف و به قول خود توشه‌ای برای عالم عقبی فراهم کند. کتاب، اگرچه از لحاظ تاریخی با اهمیت است، اما از منظر ادبی هم مضامین درخور توجه و ارزشمندی دارد. رومی که در دربار شعردوست عثمانی رشد کرده و خود نیز در سرودن شعر دستی بر آتش دارد، در طول کتاب و در جای جای متن به تقلید و تضمین اشعار فارسی پرداخته و نثر خود را به نظم، مزیّن کرده است و همین، نگارندگان را برآن داشت تا در پژوهش حاضر، با تکیه بر این اثر که باب سیزدهم آن را به تواریخ سلاطین عثمانی اختصاص داده است، به بررسی اجمالی تجلی شعر فارسی در دربار عثمانی بپردازند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - پیوند ادبیات ترک و ادبیات فارسی از نگاه شهریار
رسول حیدریچکیده: شهریار شاعریست دو زبانه که آثار موفقی را در هر دو زبان عرضه کرده است، به طوری که ستایشگران شعر ترکی او کم از طرفداران شعر فارسی او نیستند. دیدگاههای شاعری که با ظرایف هر دو زبان آشنایی دارد و تسلط خود را در هر دو زبان نشان داده، حائز اهمیت است؛ شهریار شعر ترکی را أکثرچکیده: شهریار شاعریست دو زبانه که آثار موفقی را در هر دو زبان عرضه کرده است، به طوری که ستایشگران شعر ترکی او کم از طرفداران شعر فارسی او نیستند. دیدگاههای شاعری که با ظرایف هر دو زبان آشنایی دارد و تسلط خود را در هر دو زبان نشان داده، حائز اهمیت است؛ شهریار شعر ترکی را از نظر قدرت توصیف بخصوص توصیفات طبیعی می ستاید، همچنین از نظر قابلیتهای زبانی بر فارسی برتری می دهد. از طرفی انعطاف زبان فارسی را در بیان مفاهیم دقیق عرفانی، همچنین قابلیت این زبان را در استفاده از فنون شاعری بی نظیر می داند. وی ادبیات ترک حوزه قفقاز را در ایجاد تجدّد ادبی در ایران و نیز ورود رمانتیسم در شعر نو تأثیرگذار دانسته و مستنداتی را بیان داشته است که می تواند محل بحث موافقان و مخالفان واقع شود. نقد و تحلیل این موضوعات و موارد دیگری که شهریار به آن پرداخته، کمک شایانی است به شناخت بیشتر شخصیت فکری و ادبی شهریار. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - بررسی وام واژه های ترکی خاص گویش فارسی همدانی
علی ابوالقاسمی سرور ذکرتیرایجترین نوع وام‌گیری زبان، وام‌گیری واژگانی است. امروزه هیچ زبانی را در دنیا نمی‌توان یافت که از زبانهای دیگر متأثر نشده باشد. از جمله این تأثیرات، تأثیر و تأثر زبانهای ترکی و فارسی بر یکدیگر بوده است. زبان ترکی کلمات بسیاری را از زبان فارسی قرض گرفته و کلمات دیگری أکثررایجترین نوع وام‌گیری زبان، وام‌گیری واژگانی است. امروزه هیچ زبانی را در دنیا نمی‌توان یافت که از زبانهای دیگر متأثر نشده باشد. از جمله این تأثیرات، تأثیر و تأثر زبانهای ترکی و فارسی بر یکدیگر بوده است. زبان ترکی کلمات بسیاری را از زبان فارسی قرض گرفته و کلمات دیگری هم قرض داده است. این تأثیر و تأثر، در بعضی از زبانها و لهجه‌های ایرانی بیشتر از سایر زبانها بوده است؛ به عنوان مثال، گویش همدانی به خاطر رسوخ و نفوذ ترک‌زبانان در منطقه و شهر همدان بیشترین تأثیرپذیری را از زبان ترکی داشته است. در تحقیق پیش رو، به بررسی واژگان ترکی در گویش همدانی پرداخته شده است. قابل ذکر است که نویسندگان در این پژوهش سعی کرده‌اند از واژگان ترکی که در دیگر لهجه‌های زبان فارسی و یا زبان فارسی معیار و ادبی وجود دارد پرهیز نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - بررسی و تطبیق چند ضرب المثلِ تالشی و فارسی
کیومرث خانبابازادهبررسی و تطبیق کنایه ها و ضرب المثل های دو زبان، راهی برای بازشناسی برخوردها و ارتباط فرهنگی دو ملت، در درازنای تاریخ است. از آنجا که کنایه ها و ضرب المثل ها، حامل حکمت و دانش هستند و تقریبأ ویژگی های زبانی را در خود به شکل پیشین نگاه می دارند، پس بررسی ضرب المث أکثربررسی و تطبیق کنایه ها و ضرب المثل های دو زبان، راهی برای بازشناسی برخوردها و ارتباط فرهنگی دو ملت، در درازنای تاریخ است. از آنجا که کنایه ها و ضرب المثل ها، حامل حکمت و دانش هستند و تقریبأ ویژگی های زبانی را در خود به شکل پیشین نگاه می دارند، پس بررسی ضرب المثل های یک زبان و تطبیق آن ها با زبانی دیگر پیشینۀ مشترک دو زبان و فرهنگ را برای ما روشن می کند. در این مقاله چند ضرب المثل از زبان تالشی شمالی، حوزۀ عنبران انتخاب شده و با موارد مشابه در زبان فارسی مقایسه و سنجیده گردیده است تا ریشۀ مشترک فرهنگی و زبانی دو گروه باستانی، از این مسیر شناسایی شود. با توجه به این که زبان و ادبیات تالشی، بیشتر به شکل شفاهی رایج است، داده های این زبان به صورت موردی از میان گفتگوهای روزانه، گزینش شد و با موارد مشابه فارسی از کتاب‌های فرهنگ امثال فارسی مقایسه و بررسی شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان دهندۀ ارتباط زبانی و فرهنگیِ دو ملت، در دوره های مختلف تاریخی است. هرچند که بنابر دلایل مختلف، این دو زبان در طی سده های گذشته به شکل جدا از یکدیگر، تکامل و تحول یافته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - ساختمان صرفی فعل در گویش پاپونی کوهمرۀ نودان
سودابه کشاورزی اکبر صیادکوه عسکر سیادتمیراث های ادبی، فرهنگی، علمی و .. انسان در زبان تبلور می یابد از این رو مطالعه در زبان و گویش ها همواره مد نظر پژوهشگران بسیاری بوده است؛ به ویژه امروز که در سایۀ مطالعات زبان شناسی، دست یابی به نتایج دیگری آسان می شود. پاپون یکی از روستاهای کوهمره نودان از توابع شهر أکثرمیراث های ادبی، فرهنگی، علمی و .. انسان در زبان تبلور می یابد از این رو مطالعه در زبان و گویش ها همواره مد نظر پژوهشگران بسیاری بوده است؛ به ویژه امروز که در سایۀ مطالعات زبان شناسی، دست یابی به نتایج دیگری آسان می شود. پاپون یکی از روستاهای کوهمره نودان از توابع شهرستان کازرون در استان فارس است که مردم آن به گویش پاپونی سخن می گویند، نگارندگان در این مقاله مقولۀ ساختمان صرفی فعل را مورد بررسی قرار داده اند. با آن که یکی از نگارندگان خود گویشور پاپونی است در جمع آوری داده ها با تعدادی از گویشوران بی سواد و اغلب سالخوره مصاحبه شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که فعل در گویش پاپونی مانند دیگر زبان های ایرانی میانه، براساس دو مادۀ مضارع و ماضی ساخته می شود نکتۀ دیگر آن که شیوۀ صرف افعال گذرا و نا گذرا در این گویش با هم متفاوت است بدین صورت که برای صرف افعال گذرا هم چون زبان فارسی میانه شناسه ها ابتدای فعل می آیند هم چنین شناسه های فعل های گذشتۀ گذرا و ناگذر نیز با هم متفاوت هستند که بر این اساس می توان این گویش را از خانواده زبان های به اصطلاح ارگتیو دانست، هم چنین این نکته حاصل شد که شناسه های فعل های گذشته و حال نیز مشابه نیستند. در گویش پاپونی صفت مفعولی به شیوۀ فارسی نو قدیم(بن ماضی+ فتحه) ساخته می شود، برای بیان مفاهیم مربوط به آینده از فعل مضارع اخباری استفاده می شود و به طور کلّی ساخت صرفی افعال در گویش پاپونی با زبان فارسی معیار تفاوت زیادی دارد و بعضی از گونه های فعل به چندین شیوه ساخته می‌شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - توصیف دستگاه فعلی گویش اردکان فارس
لطف الله یارمحمدی جلال رحیمیان حبیبب زبانگیرفردگویش اردکان فارس یکی از گویش‌های جنوب غربی ایران است که در بعضی از مناطق شهرستان سپیدان استان فارس از جمله مرکز آن؛ یعنی شهر اردکان رایج است. در این پژوهش سعی شده است با تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری‌شده از طریق پرسشنامه و مصاحبه با گویشورانِ بالای 35 سال، به بررسی و أکثرگویش اردکان فارس یکی از گویش‌های جنوب غربی ایران است که در بعضی از مناطق شهرستان سپیدان استان فارس از جمله مرکز آن؛ یعنی شهر اردکان رایج است. در این پژوهش سعی شده است با تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری‌شده از طریق پرسشنامه و مصاحبه با گویشورانِ بالای 35 سال، به بررسی و توصیف موشکافانۀ دستگاه فعلی گویش اردکان فارس پرداخته شود و مباحث مصدر، ریشۀ فعل، افزونه‌های صرفی، زمان‌های مختلف، وجه، افعال سببی و مجهول بررسی گردد. از آنجا که گویش اردکان فارس دارای ساخت ارگاتیو است در این پژوهش برای نشان دادن این ساخت، چگونگی صرف افعال لازم و متعدی در زمان‌های مختلف گذشتۀ ساده، گذشتۀ نقلی، گذشتۀ استمراری، گذشتۀ ملموس، گذشتۀ دور و گذشتۀ التزامی و کاربرد آنها در جمله با هم مقایسه و به وجوه مختلف فعل در این گویش ازجمله وجه اخباری، وجه التزامی و وجه امری پرداخته شده است. همچنین طرز تشکیل افعال سببی و مجهول نیز بررسی گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - تحلیل تطبیقی و پیکره مدار تحولات واجی "واو معدوله" در زبان فارسی و گویش شوشتری
مهدی کدخدای طراحی الخاص ویسیگویش شوشتری را ساکنان بومی شوشتر در منطقۀ شمال استان خوزستان تکلم میکنند. این گویش به لحاظ مشخصه‌های آوایی و تولیدی، تفاوت هایی با فارسی معیار دارد. برخی از مشخصه های آوایی و نمودهای آنها که در زمان گذشته (پیش از اسلام تا حدود قرن هشتم هجری که نشانه هایی از آنها در م أکثرگویش شوشتری را ساکنان بومی شوشتر در منطقۀ شمال استان خوزستان تکلم میکنند. این گویش به لحاظ مشخصه‌های آوایی و تولیدی، تفاوت هایی با فارسی معیار دارد. برخی از مشخصه های آوایی و نمودهای آنها که در زمان گذشته (پیش از اسلام تا حدود قرن هشتم هجری که نشانه هایی از آنها در متون فارسی به جا مانده است) و در میان فارسی زبانان به کار می رفت؛ هنوز در گویش شوشتری وقوع آوایی دارد. یکی از نشانه های آوایی باز مانده در این گویش، واو معدوله است که در تعاملات گفتاری گویشوران این منطقه در ساخت آوایی کلمات نمود می یابد. به همین سبب، هدف از پژوهش حاضر آن است تا تحولات آوایی واو معدوله را در موقعیت ها و بافت گفتاری و بومی فارسی زبان مورد کنکاش قرار دهد. برای رسیدن به اهداف مورد نظر در این جستار، از تعداد 70 گویشور بومی در محدودۀ سنی 35 تا 75 سال مصاحبه به عمل آمد. این مصاحبه ها در یک موقعیت و بافت طبیعی در منطقۀ جغرافیایی شوشتر صورت گرفت. از شمّ زبانی یکی از نگارندگان و نیز برخی منابع مکتوب برای دقت در فرآیند جمع آوری داده ها استفاده شد. داده ها با شواهد کافی و با توجه به برخی فرآیندهای واجی مانند ابدال مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی و از نوع همزمانی است. نتایج حاصل از جستار حاضر بیانگر آن است که خوشۀ صوتی واو معدوله در برخی از واژه ها به صورتی که در گذشته به کار می رفته ، باقی مانده است و در برخی دیگر، بر اثر فرآیند واجی ابدال، به مصوّت بلند یا مصوّتی دیگر با درجات دیرش آوایی متفاوت تبدیل شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - مقایسۀ پنجاه مثل لَکی و فارسی
فرشاد اسکندری شرفی ستایش فتاحی وحید مبارکقوم زاگرس‌نشین لک با پیشینۀ تاریخی و فرهنگی درخشان خود و با زبان شیرین لکی و ادبیات شفاهی پُربار خود، از روزگاران گذشته تا به امروز، میراث‌دار و پاسدارِ فرهنگِ کهن‌سرزمینِ ایران، بوده‌است. زبان قوم لک که از گروه زبانهای شمال غربیِ ایرانی است، علاوه بر اینکه ریشه در زب أکثرقوم زاگرس‌نشین لک با پیشینۀ تاریخی و فرهنگی درخشان خود و با زبان شیرین لکی و ادبیات شفاهی پُربار خود، از روزگاران گذشته تا به امروز، میراث‌دار و پاسدارِ فرهنگِ کهن‌سرزمینِ ایران، بوده‌است. زبان قوم لک که از گروه زبانهای شمال غربیِ ایرانی است، علاوه بر اینکه ریشه در زبانهای باستانی ایران دارد؛ خویشاوند نزدیک زبان فارسی است و همواره از آن تأثیر پذیرفته و متقابلاً نیز بر آن تأثیر گذاشته‌است تا جایی که ادبیات شفاهی قوم لک با غنای کم‌نظیر خود، لبریز از مثل‌های شیرین و دیرینی است که وجوه اشتراک فراوانی با مثل‌های فارسی دارد و مقایسۀ مثل‌های دو زبان و نمایان‌ساختن تشابهات آنها، راهی مناسب برای اثبات پیوستگی زبان لکی با زبان فارسی و نشان‌دادن میزان داد و ستد دیرینه و دائمی دو زبان با همدیگر است. در این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و داده‌های میدانی صورت گرفته، پنجاه مَثل زبان لکی با مثل‌های مشابه خود در زبان فارسی مقایسه و همانندیها و ناهمانندی‌های آنها بررسی شده‌است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که مفهوم و کاربرد هر کدام از پنجاه مثل زبان لکی، با مفهوم و کاربردِ مثلِ فارسیِ مشابه خود، یکسان است و تنها تفاوت مثل‌ها، مربوط به ساختار آن‌هاست که گاه اندک و قابل چشم‌پوشی، و گاه تا حد کُل ساختار دو مثل پیش می‌رود و ناشی از تفاوت‌های آوایی، لغوی و نحوی دو زبان، تفاوت‌های اقلیمی و جغرافیایی دو قوم و نوع نگاه آنها به عناصر محیط پیرامون خود و بازتاب این عناصر در ادبیات شفاهی خویش است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - مقایسه ی تطبیقی امثال کردی و فارسی
سید احمد پارساهدف پژوهش حاضر، مقایسة تطبیقی امثال، در دو زبان کردی و فارسی است. کمک به شناخت اشتراکات فرهنگی دو زبان یاد شده، از دیگر اهداف این پژوهش است و این امر به نوبة خود می‌تواند زمینة بهبود ارتباطات انسانی را در دو زبان یادشده فراهم کند؛ زیرا شناخت اشتراکات فرهنگی اقوام ازجمله أکثرهدف پژوهش حاضر، مقایسة تطبیقی امثال، در دو زبان کردی و فارسی است. کمک به شناخت اشتراکات فرهنگی دو زبان یاد شده، از دیگر اهداف این پژوهش است و این امر به نوبة خود می‌تواند زمینة بهبود ارتباطات انسانی را در دو زبان یادشده فراهم کند؛ زیرا شناخت اشتراکات فرهنگی اقوام ازجمله امثال و حکم ، زمینة تفهیم و تفاهم بهتر را فراهم می‌سازد و درنتیجه می‌تواند به همبستگی بیشتر و وفاق ملی کمک کند. در این راستا سه‌هزار مثل فارسی و کردی را به روش نظام‌مند (Systematic Sampling) انتخاب و مقایسه و بررسی کردیم. پژوهش به شیوة کتابخانه‌ای است و منابع آن، کتاب امثال و حکم کردی تألیف قادر فتاحی‌قاضی و دوازده هزار مثل فارسی و سی‌هزار معادل آنها تألیف ابراهیم شکوری‌زاده بلوری است. این منابع را به دلیل جامعیت نسبت به منابع دیگر در این زبانها، تا زمان تدوین پژوهش انتخاب کردیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - بررسی مقابله‌ای کلمات اندازه گیری زبان فارسی با زبان کردی (گویش سورانی و کردی کلهری) با رویکرد آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
ناصر رشیدی محسن راغ نژاداهمیت و جایگاه زبان شناسی مقابله‌ای در بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌ها میان دو یا بیشتر از دو زبان، به ویژه مقایسۀ زبان فارسی با زبان های دیگر، نیازمند برنامه ریزی و انجام تحقیقات بیشتری است. امروزه، در این زمینه، کارهای زیادی در حوزه های مختلفِ: دستور، آواشناسی، گفتمان، واژگ أکثراهمیت و جایگاه زبان شناسی مقابله‌ای در بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌ها میان دو یا بیشتر از دو زبان، به ویژه مقایسۀ زبان فارسی با زبان های دیگر، نیازمند برنامه ریزی و انجام تحقیقات بیشتری است. امروزه، در این زمینه، کارهای زیادی در حوزه های مختلفِ: دستور، آواشناسی، گفتمان، واژگان و حتی بررسی مقابله ای دو متن از دو زبان، به انجام رسیده است. درپژوهش حاضر که در زمینۀ واژگان است سعی شده اسم های اندازه گیری(طول، عرض، عمق، پهنا، بلندی) فارسی و کردی(سورانی، کلهری) و صفاتِ مربوط به آنها در یک مدل تحلیلی نشان داده شود و به بررسی تفاوت ها و شباهت های دو زبان و دو گویشِ(سورانی،کلهری)، در جهت آموزش زبان فارسی، به کسانی که برای آنها زبان فارسی به مثابه زبان ثانوی و زبان خارجی محسوب می شود پرداخته شود؛ و در پایان نشان داده شود که اختلافات بین زبانی، اختلافاتِ بین گویشی، خطا های سبکی، شباهت ها، تفاوت ها و شکافِ واژگانی در دو زبان و دو گویش در آموزش زبان فارسی، تأثیرگذار هستند. همچنین نتایج حاصل، حاکی از آن است که تفاوت های اساسی میانِ کلمات اندازه گیری فارسی و کردی(کلهری، سورانی) وجود دارد؛ بطوریکه نادیده گرفتن آنها منجر به بوجود آمدن خطاهای بین زبانی و خطاهای سبکی می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - توصیف ساختمان فعل در گویش کوهشهری (همراه با معرفی کاربرد گونه ای متفاوت از ساختمان فعل مجهول در این گویش)
نجمه دری سید مهدی خیراندیش زینب مریدیاین مقاله به توصیف ساختمان فعل در گویش کوه شهری می پردازد. منطقه ی کوه شهری شامل چند روستا است، که در جنوب شرق شهرستان منوجان واقع شده است. این منطقه دارای سه گویش بنکی، تیابی و سرگرویی می باشد که تفاوت بسیار اندکی با هم دارند.در این مقاله شناسه های فعلی و جای قرار گرفت أکثراین مقاله به توصیف ساختمان فعل در گویش کوه شهری می پردازد. منطقه ی کوه شهری شامل چند روستا است، که در جنوب شرق شهرستان منوجان واقع شده است. این منطقه دارای سه گویش بنکی، تیابی و سرگرویی می باشد که تفاوت بسیار اندکی با هم دارند.در این مقاله شناسه های فعلی و جای قرار گرفتن آن ها، ستاک یا ماده ی فعل، صفت مفعولی و پیشوندهای فعلی در حوزه ی ساختمان فعل بررسی شده است؛ نتیجه بررسی های به دست آمده نشان می دهد که شناسه های فعل لازم با متعدّی دراین گویش متفاوت است. در ادامه صرف فعل در تمام صیغه ها در حوزه ی فرمول ساختمانی گروه های مختلف فعلی(ساخت های مختلف فعل در سه زمان گذشته، حال و آینده)، ساختمان مجهول، عامل سببی و مصدر معرفی شده است. در این گویش فعل در تمام صیغه ها و زمان ها صرف می‌شود. هم چنین صورت صرف شده ی فعل در بعضی از زمان ها و ساخت ها ممکن است مشترک باشد. ساختمان مجهول در گویش کوه شهری با ساختمان این فعل در زبان معیار تفاوت دارد.از این رو مراحل مختلف ساخت و انواع معنایی آن دراین گویش در فصل جداگانه ای در مقاله ی حاضر تحلیل و بررسی گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - کرسی‌های زبان فارسی و روابط سیاسی پایدار ایران و ایتالیا
رحیم خستو نوید رسولیچکیده براساس نظریه سازه‌انگاری در روابط بین‌الملل، زبان از مؤلفههای هویتی و بازتاب‌دهنده فرهنگ یک ملت بوده، در صورت تشابه یا فهم آن توسط ملل دیگر، عامل مهمی در نزدیکی ملت‌هاست. باتوجه به جایگاه زبان فارسی و فرهنگ ایران درایتالیا، روابط سیاسی و مناسبات بین ایران و ای أکثرچکیده براساس نظریه سازه‌انگاری در روابط بین‌الملل، زبان از مؤلفههای هویتی و بازتاب‌دهنده فرهنگ یک ملت بوده، در صورت تشابه یا فهم آن توسط ملل دیگر، عامل مهمی در نزدیکی ملت‌هاست. باتوجه به جایگاه زبان فارسی و فرهنگ ایران درایتالیا، روابط سیاسی و مناسبات بین ایران و ایتالیا نیز قابل‌توجه است. بررسی نسبت بین کرسی‌های زبان فارسی و مناسبات سیاسی پایدار ایران و ایتالیا، نشان‌دهنده ارتباطی معنادار است. مقاله حاضر، سعی دارد تأثیر ظرفیت‌های موجود فرهنگی را برمناسبات سیاسی مطالعه و با روش توصیفی و تحلیلی، اطلاعات لازم را از طریق پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری نماید و اهمیت مؤلفه‌ها و شاخص‌های تأثیرگذار، در شکل‌گیری روابط و مناسبات پایدار میان ایران و ایتالیا را بررسی کند. نتیجه آن این گزاره است که: سیاستمداران ایران شناس ایتالیایی که به سبب زبان فارسی با فرهنگ ایران آشنا شده‌اند، در روابط سیاسی دوکشور مؤثر بوده‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - الگوهای غیرمعیار در نوشتار پایگاه‌های اینترنتیِ پربیننده از منظر اصول ویرایش زبانی (فعل، اسم و حرف)
وحید خلیلی اردلی محمد حکیم آذر اصغر رضاپوریاندر پژوهش حاضر با استفاده از روشهای غیر احتمالیِ مبتنی بر هدف، 7 هزار و 810 جمله از پنجاه وب‌سایت پربیننده در کشور با هدف شناخت الگوهای غیرمعیار در زبان فضای مجازی براساس اصول ویرایش زبانی (فعل، اسم و حرف) ارزیابی و بسامد خطاهای رایج به این ترتیب، مشخص شد: خطاهای مربوط أکثردر پژوهش حاضر با استفاده از روشهای غیر احتمالیِ مبتنی بر هدف، 7 هزار و 810 جمله از پنجاه وب‌سایت پربیننده در کشور با هدف شناخت الگوهای غیرمعیار در زبان فضای مجازی براساس اصول ویرایش زبانی (فعل، اسم و حرف) ارزیابی و بسامد خطاهای رایج به این ترتیب، مشخص شد: خطاهای مربوط به شاخص‌های نگارشیِ فعل (45 درصد)، حرف (31 درصد) و اسم (24 درصد). درنهایت، پیشنهادها و راهکارهایی مبتنی بر نتایج تحقیق برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر و کمک به پاسبانی از خط و زبان فارسی در فضای مجازی ارائه شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - «همزه»، «الف»، «و»، «ه»، «ی»
محمدجواد شریعتبعضی از حروف الفبای فارسی در تشکیل کلمه و در نتیجه در املای آن تاثیری استثنایی دارند که ندانستن قواعد مربوط به آنها باعث اشتباهاتی می‌شود که انسان را در معرض تهمت بی‌‌سوادی قرار می‌دهد؛ در این مقاله که به دنبال مقالة دکتر احمد تمیم‌داری در شمارة پنجم فصلنامة پژوهش‌های ا أکثربعضی از حروف الفبای فارسی در تشکیل کلمه و در نتیجه در املای آن تاثیری استثنایی دارند که ندانستن قواعد مربوط به آنها باعث اشتباهاتی می‌شود که انسان را در معرض تهمت بی‌‌سوادی قرار می‌دهد؛ در این مقاله که به دنبال مقالة دکتر احمد تمیم‌داری در شمارة پنجم فصلنامة پژوهش‌های ادبی تحت عنوان شناسه‌ها و روشهای نگارش آنها در خط فارسی نوشته می‌شود، دربارة طرز نوشتن همزه، الف، واو، هاء، یاء و تغییرات آنها بحثی مفصل و در عین حال فشرده به عمل آمده است که به نظر نگارنده در برهة کنونی برای دانشجویان و علاقه‌مندان به خط و زبان و ادب فارسی مفید است. در این مقاله سعی شده است که مطالب و قواعد با زبانی ساده و همه‌فهم بیان شود. همچنین از کاربردن اصطلاحات جدید، که معمول و مخصوص زبانشناسان ایران است، پرهیز شده است و برعکس سعی شده است که اصطلاحات زبان و ادب پیشینیان تعریف و توجیه شود تا جوانان محقق ما با فرهنگ و ادب سنّتی خود قطع رابطه‌ای نداشته باشند. در این مقاله ناچار وارد حوزه‌های دستوری و تغییرات صوتی و تبدیل و تبدلات حروفی و اصطلاحات مربوط به آنها شده‌ایم و از این جهت با وجود اختصار در قواعد آنها کار به تفصیل کشیده شده است و اگر می‌خواستیم در این زمینه باز هم صرفه‌جویی کنیم، ممکن بود که رابطه تفهیم و تفاهم ما با خوانندگان بر هم بخورد و به نتیجه‌ای نرسیم. علّت این که این پنج حرف را انتخاب کردیم این بود که این حروف وابستگی شدیدی نسبت به هم دارند و اگر از یکی از آنها صرف‌نظر می‌کردیم، ممکن بود که رشتة تسبیح قواعد آنها پاره شود و پراکندگی آنها باعث ابتر شدن یکایک آنها گردد. طرح مسایل نگارشی این کلمات اگر باعث بحث‌هایی در این زمینه شود توفیق نگارنده را نشان می‌دهد و امید است که چنین شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - بررسی جایگاه و کاربرد زبانهای فارسی و کردی در اورامانات از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی
سعید احمدی بهمن زندیچکیدهدر این مقاله به بررسی جایگاه و کاربرد زبانهای فارسی و کردی در اورامانات (شهرستان‌های چهارگانه پاوه، ، جوانرود ، روانسرو ثلاث باباجانی) از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی پرداخته شده‌است. براین اساس از میان جامعه آماری (شهرستان‌های چهارگانه منطقه‌ی اورامانات) ، 450 آزمود أکثرچکیدهدر این مقاله به بررسی جایگاه و کاربرد زبانهای فارسی و کردی در اورامانات (شهرستان‌های چهارگانه پاوه، ، جوانرود ، روانسرو ثلاث باباجانی) از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی پرداخته شده‌است. براین اساس از میان جامعه آماری (شهرستان‌های چهارگانه منطقه‌ی اورامانات) ، 450 آزمودنی به عنوان نمونه به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. در این مقاله از پرسشنامه‌ی اصلاح شده الگوی پژوهشی پاراشر (1980) استفاده شده است. از آزمودنی‌ها خواسته شده که دو گونه زبانی فارسی و کردی را در شش حوزه اجتماعی خانواده، دوستی، همسایگی، داد و ستد، آموزش و اداری براساس یک میزان چهار گزینه‌ای همیشه، اغلب، بعضی‌وقت‌ها و هیچ‌وقت مشخص کنند. پرسشنامه شامل 36 سئوال است که براساس درجه رسمیت حوزه‌ها به ترتیب از غیررسمی به رسمی مرتب شده‌اند. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، اطّلاعات توسط کامپیوتر پردازش شدند. روشهای آماری آزمون ت جفت و واکاوی واریانس یک سویه جهت تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق به کار گرفته شده است. واکاوی یافتهها نشان می‌دهد که اختلاف در استفاده از دو زبان فارسی و کردی توسط گروه‌های مختلف سنی، تحصیلی، جنسی و افراد متأهل با همسر کرد و غیر کرد از نظر آماری معنی‌دار می‌باشد. به نوعی که افراد جوان و تحصیل‌کرده نسبت به بقیه در حوزه‌های اداری، آموزشی و دوستی از زبان فارسی نسبت به بقیه حوزه‌ها بیشتر استفاده میکنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - نگاهی به ترجمه «فرهنگ اصطلاحات ادبی» کادن
حمیدرضا شایگان فر -
حرية الوصول المقاله
55 - چارچوب ادراکی رشتة آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌ها
عبدالرضا سبحانیشواهد گوناگون حاکی از آن است که دانش‌آموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاه‌ها، زبان فارسی را به خوبی نمی‌‌آموزند و در فراگیری مهارتهای چهارگانة زبان فارسی مشکلاتی دارند و این در حالی است که ساعات زیادی در مدارس و دانشگاه‌ها صرف آموزش زبان فارسی می‌شود ، اما نتایج آن ر أکثرشواهد گوناگون حاکی از آن است که دانش‌آموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاه‌ها، زبان فارسی را به خوبی نمی‌‌آموزند و در فراگیری مهارتهای چهارگانة زبان فارسی مشکلاتی دارند و این در حالی است که ساعات زیادی در مدارس و دانشگاه‌ها صرف آموزش زبان فارسی می‌شود ، اما نتایج آن رضایت‌بخش نیست، چرا که تربیت متخصص آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌ها و مراکز تربیت معلم پاسخ‌گوی نیازهای مدارس و دانشگاه‌ها نیست. بازنگری در برنامة درسی تربیت معلم زبان فارسی و توسعة این رشته در دورة تحصیلات تکمیلی می‌تواند نیروهای متخصص را به سامانة آموزش زبان فارسی وارد کند و بستر مناسب برای پژوهش در این حوزه را فراهم سازد.در این مقاله ضمن بررسی وضعیت کنونی تربیت متخصص زبان فارسی در دانشگاه‌ها و مراکز تربیت معلم، چارچوب مفهومی جدیدی با رویکرد میان‌رشته‌ای و درهم تنیده یا Interdiseiplinary برای تأسیس رشتة آموزش زبان فارسی تعریف شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - آموزش دستور زبان فارسی در دانشگاه، چالش‌ها و راهکارها
مریم مجیدیبررسی مشکلات آموزش واحد درسی دستور زبان فارسی 1 در دانشکده‌های گوناگون بیانگر وجود معضلاتی در تدریس این واحد درسی است که می‌توان آن را در دو سطحِ منابع انسانی و منابع درسی بررسی کرد. بحث منابع انسانی به دو متغیّر یعنی مدرس و دانشجو اختصاص می‌یابد. بدیهی است که پاسخ معضل أکثربررسی مشکلات آموزش واحد درسی دستور زبان فارسی 1 در دانشکده‌های گوناگون بیانگر وجود معضلاتی در تدریس این واحد درسی است که می‌توان آن را در دو سطحِ منابع انسانی و منابع درسی بررسی کرد. بحث منابع انسانی به دو متغیّر یعنی مدرس و دانشجو اختصاص می‌یابد. بدیهی است که پاسخ معضلات این حوزه را باید خارج از واحد درسی دستور زبان بررسی کرد. بحث منابع درسی، متضمّن بررسی معضلات متون درسی دانشگاهی است که به باور نگارنده، ایراد اساسی آن، اختلاف اصطلاحات درسی و شیوة آموزش در این متون در مقایسه با منابع درسی دورة متوسطة عمومی است.نگارش این مقاله کوششی است در پاسخ به معضلات متون درسی دستور زبان فارسی در دانشگاه‌ها که در حیطة واحد درسی دستور زبان فارسی قابل بررسی و اصلاح است. این معضل از راه‌های بررسی مشکلات کتاب‌های درسی دورة متوسطة عمومی و کتاب‌های دانشگاهی، پیدا کردن موارد اختلاف و ارایه شیوة واحد، حل شدنی است. از این رو، هدف این مقاله، دستیابی به طرحی برای هماهنگ‌سازی اصطلاحات دستوری و ارایة شیوه‌ای واحد در تبیین مفاهیم دستور زبان فارسی با تکیه بر کاربرد در فراگیری متون ادب فارسی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - گفتمان و همگرایی زبانهای فارسی و تاجیکی از دیرباز تاکنون
مرتضی محمودیدر آغاز هزاره دوم پیش از میلاد مسیح تیره های ایرانی زبان از سایر آریایی ها جداشده وایران زمین که آسیای مرکزی را شامل می شد را بعنوان زیست بوم و محل استقرار خود برگزیدند و هم آنان بنیانگذاران شهرنشینی و تمدن های بزرگ شدند تاجیکان از دیرباز دارای فرهنگ و زبان همسو و یکسان أکثردر آغاز هزاره دوم پیش از میلاد مسیح تیره های ایرانی زبان از سایر آریایی ها جداشده وایران زمین که آسیای مرکزی را شامل می شد را بعنوان زیست بوم و محل استقرار خود برگزیدند و هم آنان بنیانگذاران شهرنشینی و تمدن های بزرگ شدند تاجیکان از دیرباز دارای فرهنگ و زبان همسو و یکسان با زبان و فرهنگ ایرانیان بوده اند . فارسی تاجیکان همان فارسی دری و همان فارسی رودکی است به همین دلیل با وجود فراز و فرودها و گسست های تاریخی میان ملت ها و تحول و دگرگونی های چشمگیر در زبان فارسی ایرانی و تاجیکی فاصله ها چندان محسوس نیست و این دو زبان هم ریشه ، بشدت همگرایی دارند . با وارد شدن اسلام به منطقه بستری گسترده تر برای گفتمان و هم گرائی میان زبانها و مردمان آنان با مفاهمه بلیغ بوجود آمد که آثار آن تاکنون باقی مانده و اخیرا در حال توسعه است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - نقد ترجمه اسماء خداوند
فرزانه تاج آبادیفرآیند انتقال پیام از زبان مبدأ به زبان مقصد همواره امری دشوار بوده که میزان این دشواری در برگردان متون مقدسی از جمله قرآن دو چندان می شود. با لحاظ کردن ماهیت امر ترجمه، از هیچ مترجم قرآنی نمی توان انتظار داشت که بازآفرینی دقیقی از معنا و پیام اصلی قرآن به زبان های دیگر أکثرفرآیند انتقال پیام از زبان مبدأ به زبان مقصد همواره امری دشوار بوده که میزان این دشواری در برگردان متون مقدسی از جمله قرآن دو چندان می شود. با لحاظ کردن ماهیت امر ترجمه، از هیچ مترجم قرآنی نمی توان انتظار داشت که بازآفرینی دقیقی از معنا و پیام اصلی قرآن به زبان های دیگر ارائه کند و درست به همین دلیل از متخصصین حوزه های مختلف به ویژه ترجمه پژوهان و زبان شناسان انتظار می رود که این ایرادها و لغزش ها را شناسایی، بررسی و واکاوی کرده و راه های برون رفت از این اشتباهات را ارائه دهند. یکی از ایراداتی که در ترجمه های فارسی معاصر قرآن به چشم می خورد، انتخاب برابرنهادهای اسماء و صفات الهی است که به کرات در متن قرآن به کار رفته اند. هدف پژوهش حاضر نیز شناسایی این لغزشگاه ها است. به منظور انجام تحقیق حاضر، 10 مورد از ترجمه های معاصر قرآن کریم به صورت غیرگزینشی از نرم افزار نور انتخاب گردید و ترجمه 15 مورد از اسماء و صفات الهی در آنها از منظر زبان شناختی مورد بررسی قرار گرفت. شایان ذکر است به منظور افزایش میزان اعتبار نتایج، صفاتی برای این تحقیق برگزیده شد که از بسامد تکرار بالایی برخوردار باشند. نتایج این جستار نشان می دهد که بارزترین خطاهای صورت گرفته در ترجمه اسماء و صفات الهی به زبان فارسی عبارت اند از: عدم رعایت یکسانی و پیوستگی در ترجمه اسماء، عدم رعایت همگونی در ترجمه اسماء به کار رفته در آیاتی با ساختارهای نحوی و موضوعی مشابه، استفاده از معادل های دشوار و نامأنوس، نادیده انگاشتن بار عاطفی آیه در انتخاب معادل واژه، حذف و ترجمه نکردن واژه، عدم توجه به صورت های صرفی (ساختار واژگانی) و نحوی واژه در زبان عربی و نظایر آن. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - بررسی تطبیقی دستور زبان فارسی و لری (ساختار فعل ماضی)
محمدطاهر حبیبیبراساس مطالعات زبانشناسی، زبانهای ایرانی نو از تنوع بسیاری برخوردار بوده که همین امر سبب شده تا حدود و مرزهای زبانهای مختلف و گویش‌های متنوع ایرانی به راحتی قابل تفکیک نباشد. گردآوری و بررسی زبانها و گویش‌های ایرانی فواید بسیاری دارد که از جمله مهمترین آن ها، آگاهی ا أکثربراساس مطالعات زبانشناسی، زبانهای ایرانی نو از تنوع بسیاری برخوردار بوده که همین امر سبب شده تا حدود و مرزهای زبانهای مختلف و گویش‌های متنوع ایرانی به راحتی قابل تفکیک نباشد. گردآوری و بررسی زبانها و گویش‌های ایرانی فواید بسیاری دارد که از جمله مهمترین آن ها، آگاهی از چگونگی دگرگونی‌های آوایی، صرفی، نحوی، معنایی و واژگانی در طول زمان و مناطق مختلف و طبقه بندی دقیق تر زبانها و گویش‌ها و شناخت روابط میان آنها می‌باشد. از آنجایی موضوع این پژوهش زبان لری (خرم‌آبادی) بوده و در خصوص اینکه آیا لری زبان مستقلی است یا گویشی از زبان فارسی، نظرات مختلفی مطرح گردیده است در پژوهش حاضر تلاش شده است برای دستیابی به وجوه افتراق و مشابهت‌های زبان فارسی و لری، ضمن اشاره‌ای گذرا و مجمل به تاریخ زبانهای ایرانی و ارتباط زبان لری با دوره‌های مختلف تاریخی و زبانی، به بررسی تطبیقی دستوری این دو زبان از لحاظ ساختار فعل پرداخته شود. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و پیشینه تحقیق توسعه‌ای ترویجی می‌باشد. روش گرد آوری دادهها نیز اسنادی – کتابخانه‌ای و روش تحلیل دادهها کیفی است. زبانهای ایرانی جدید به دو دسته زبانهای ایرانی جدید شرقی و غربی تقسیم می‌گردند که زبان لری جزء دسته دوم یعنی زبانهای ایرانی جدید غربی می‌باشد. با بررسی‌های به عمل آمده و یافته‌های این پژوهش، در میان زبانهای ایرانی جدید شاخه غربی، زبان لری بیشترین قرابت را از لحاظ دایره واژگان و دستور زبان (ساختار فعل) با زبان فارسی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - اسم های مرکب زبان فارسی از دیدگاه نظریه ی آمیختگی مفهومی
زهرا محمدی فرشید سمائی مرضیه صناعتی محمدرضا رضویپژوهش حاضر، به بررسی و مطالعه‌ی اسم‌های مرکب درون‌مرکز زبان فارسی، از دیدگاه نظریه‌ی آمیختگی مفهومی می‌پردازد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه‌ی گردآوری دادهها، کتابخانه‌ای است. بدین منظور100 نمونه ترکیب دو اسمی درون‌مرکز از دو فرهنگ دهخدا و سخن انتخاب و به‌طور تص أکثرپژوهش حاضر، به بررسی و مطالعه‌ی اسم‌های مرکب درون‌مرکز زبان فارسی، از دیدگاه نظریه‌ی آمیختگی مفهومی می‌پردازد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و شیوه‌ی گردآوری دادهها، کتابخانه‌ای است. بدین منظور100 نمونه ترکیب دو اسمی درون‌مرکز از دو فرهنگ دهخدا و سخن انتخاب و به‌طور تصادفی تحلیل شد. هدف از انجام این پژوهش، تعیین فرایندهای شناختی دخیل در شکل‌گیری اسم‌های مرکب درون‌مرکز زبان فارسی (استعاره) و مشخص نمودن میزان خلاقیت فرایند ترکیب با توجه به چارچوب نظری بنسز (2006) است. به اعتقاد وی هرچه در ترکیب‌ها ارتباط استعاری قوی‌تر باشد، میزان خلاقیت و پویایی به‌کاررفته در آنها بیشتر خواهد بود و به سطح انتزاعی معنا نیز افزوده می‌شود. نتایج برآمده از این پژوهش نشان میدهند که نظریه‌ی آمیختگی مفهومی نه‌تنها قابلیت و ظرفیت کافی برای توصیف خلاقیت و پویایی این فرایندها را دارد؛ بلکه تبیین متفاوت و تازه‌ای از آنها را نیز ارائه میکند و گویشوران زبان فارسی تمایل بیشتری به استفاده از معانی استعاری برای تولید و درک اسم‌های مرکب درون‌مرکز رادارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - بررسی حرف «واو» و بعضی از معانی آن در اشعار سعدی و حافظ
مرضیه رنگساز محمدرضا شریفیچکیده بی‌گمان حروف ویژگی‌هایی دارند که تا به حال مغفول مانده‌اند. یکی از ویژگی‌ها آن است که حروف، کلماتی هستند که به تنهایی معنی مستقلی ندارند از این روی برای یک ذهن خلاّق غنیمتی محسوب می‌شوند و شاعر یا هنرمند می‌تواند از این ویژگی بهره برده و باعث ایجاد و خلق معانی م أکثرچکیده بی‌گمان حروف ویژگی‌هایی دارند که تا به حال مغفول مانده‌اند. یکی از ویژگی‌ها آن است که حروف، کلماتی هستند که به تنهایی معنی مستقلی ندارند از این روی برای یک ذهن خلاّق غنیمتی محسوب می‌شوند و شاعر یا هنرمند می‌تواند از این ویژگی بهره برده و باعث ایجاد و خلق معانی مختلف شود ویژگی دیگر این است که حروف از لحاظ هجایی کوتاه هستند و در وزن و موسیقی کلام مشکلی ایجاد نمی‌کنند و حتّی می‌توان از تکرار آن موسیقی آفرید و همچنین با تکرار، جابجایی و ترکیب آنها می‌توان صنایع ادبی بوجود آورد پس حروف دنیای شگفت انگیز و ظرفیّت بالای هنرسازی را دارند که شاعران و نویسندگان به جز چند نفر چون سعدی و حافظ نتوانسته‌اند آن را دریافته و مورد استفاده قرار دهند در این مقاله یکی از این حروف به نام واو مورد بررسی قرار گرفته و از نظر معانی در شعر سعدی و حافظ با هم مقابله شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - سرگذشت ممیّز در دستور زبان و ممّیزهای ادبی و بلاغی از گذشته تا امروز
محمدرضا شریفیممیّز یکی از عناصر تشکیل دهندۀ سازه‌های نحوی و از مقوله‌های دستوری و آرایه‌های ادبی است که نقشی ارتباطی و معنایی در زبان ایجاد کرده و از نظر ظاهری و معنایی بر بلاغت و زیبایی سخن افزوده است به سخن دیگرممیز در آغاز شعر فارسی و در سبک خراسانی بیشتر در ساخت نحوی و دستوری زب أکثرممیّز یکی از عناصر تشکیل دهندۀ سازه‌های نحوی و از مقوله‌های دستوری و آرایه‌های ادبی است که نقشی ارتباطی و معنایی در زبان ایجاد کرده و از نظر ظاهری و معنایی بر بلاغت و زیبایی سخن افزوده است به سخن دیگرممیز در آغاز شعر فارسی و در سبک خراسانی بیشتر در ساخت نحوی و دستوری زبان و رابطه عدد و معدود خلاصه شده، امّا به تدریج و به ویژه در سبک عراقی با بن مایه‌هایی از آرایه‌های ادبی ایهام و تناسب و اندیشه‌های عرفانی همراه با تخیّل و احساس محتوایی ادبی و بلاغی پیدا کرده و در سبک هندی پیچیده و انتزاعی شده است افزون بر این گروه حرف تعرف در زبان فارسی به سبب تعدّد و تنوّع دارای ساختمانی پیچیده است و ممیز به عنوان یکی از عناصر موجود در گروه حرف تعریف تکواژی است که به همراه اسم می‌آید و مورد شمارش قرار می گیرد ممیز های عددی ابزاری برای طبقه بندی اسامی با اسم های قابل شمارش به کار می‌روند، امّا تاکنون آنچنان که باید بررسی نشده و ناشناخته مانده است. برخی دستور نویسان از آن با عنوان وابسته‌های عددی، روشنگر، صفت شمارشی مرکب، ممیّز و رابطه‌های کلّی عددی یاد کرده‌اند. در این مقاله سعی شده ممیّز از دیدگاه دستوری و بلاغی و تطوّر آن درگذشته تا امروز مورد بررسی قرارگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - بررسی علل تاریخی مانایی فرهنگی ایران
مجید استوارملتهای کهن از ذهنیتی تاریخی برخوردارند و با تاکید بر سنت‌ها و باورهای تاریخی از نظام نمادین فرهنگی حفاظت میکنند. ایران نیز به عنوان یک سرزمین تاریخی از ملتی کهن برخوردار است که علی رغم هجوم مداوم مهاجمان به سرزمین‌اش، با اتکاء بر نمادهای فرهنگی از مانایی خود حفاظت کرد أکثرملتهای کهن از ذهنیتی تاریخی برخوردارند و با تاکید بر سنت‌ها و باورهای تاریخی از نظام نمادین فرهنگی حفاظت میکنند. ایران نیز به عنوان یک سرزمین تاریخی از ملتی کهن برخوردار است که علی رغم هجوم مداوم مهاجمان به سرزمین‌اش، با اتکاء بر نمادهای فرهنگی از مانایی خود حفاظت کرده است. با نگاهی به این تاریخ کهن این پرسش مطرح می‌شود که علل مانایی فرهنگی ایران در طول تاریخ چیست؟ در پاسخ به این پرسش، به نظر می‌رسد که با سقوط ایران باستان و ورود مهاجمان عرب، ترک و مغول به ایران، بیم آن می‌رفت که فرهنگ و هویت ایرانیان در اثر این تهاجم به فراموشی رود. در نتیجه حماسه‌سازان و اندیشمندان ایرانی مبادرت به خلق آثاری کردند تا از هویت و فرهنگ ایران صیانت کنند. هدف مقاله حاضر اینست که عناصر نمادین تداوم فرهنگی ایران را در سده‌های ابتدایی ورود اسلام با بهره‌گیری از مفهوم کانونی ذهنیت نمادین ایرانیان مورد بررسی قرار دهد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد خدا محوری و دین باوری، ادبیات و زبان و امور دیوانی و رسوم نمادین از مهمترین عناصر تداوم فرهنگ ایرانیست که در ذهنیت و باور ایرانیان تجسم یافته است. روش پژوهش به شیوه کیفی و از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، در چارچوب جامعه شناسی کنش متقابل نمادین نوعی نوآوری محسوب می‌گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - بازخوانی فوکویی از کارکردهای زبان: طرحی نو برای شناخت کارکردهای زبان فارسی از ابتدای حکومت عباسیان تا قرن پنجم
افشین اشکور کیاییحمله اعراب مسلمان به ایران از مهمترین رویدادهای تأثیرگذار هویتی تاریخ ایران به‌ویژه در مسئله زبان است؛ اما اختلاف در مورد چگونگی، میزان و عمق این تأثیرگذاری بر زبان، موجب شده است دو روایت از این مسئله مطرح شود: روایتی که اصولاً قائل به یک‌گونه تداوم در هویت ایرانی هستن أکثرحمله اعراب مسلمان به ایران از مهمترین رویدادهای تأثیرگذار هویتی تاریخ ایران به‌ویژه در مسئله زبان است؛ اما اختلاف در مورد چگونگی، میزان و عمق این تأثیرگذاری بر زبان، موجب شده است دو روایت از این مسئله مطرح شود: روایتی که اصولاً قائل به یک‌گونه تداوم در هویت ایرانی هستند و آن را پدیدۀ ذاتی، طبیعی و جاودانه می‌دانند که یکی از عناصر این تداوم را در زبان فارسی می‌بینند؛ روایت دیگر، هویت ایرانیان را برساخته تاریخی کنش‌ها و واکنش‌های می‌دانند و نه پدیدۀ ذاتی و جاودانه که زبان فارسی را هم به‌عنوان یکی از عناصر هویت ایرانیان، باید کارکردش را در برساخته‌‌های مختلف آن در طول تاریخ و در چارچوب زمانی خود بررسی کرد. در این تحقیق ضمن توجه به روایت دوم، به بررسی کارکردهای مختلف زبان از ابتدای حکومت عباسیان تا ابتدای قرن پنجم با کمک روش تبارشناسی تاریخی میشل فوکو می‌پردازیم.بر این بنیاد، سؤالی که این تحقیق می‌خواهد پاسخ دهد این است که با توجه به کارکردهای مختلف زبان در هر انقطاع و تبار تاریخی، کارکردهای سیاسی و اجتماعی زبان در این دوره تاریخی چگونه است؟ یافته این تحقیق در این دوره این است که با توجه به پذیرش این بحث درباره زبان که در کنار اینکه زبان نقش مهمی در شکل‌دهی به زندگانی جمعی گروه‌های قومی و باورهای ملی‌گرایانه دارند، بااین‌همه، نابجاست که زبان را نمود روح جمعی یک ملت بدانیم. گرچه زبان بر سازندۀ ذهنیت است، به هیچ رو نباید آن را لوح سفید نانوشته‌ای دانست. بلکه زبان کارکردهای مختلف در طول تاریخ دارد. تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
الروابط
المراكز ذات الصلة
دعامة
الصفحات الرسمية
حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام SANAD Press Management. © 1442-1445