بررسی و تطبیق چند ضرب المثلِ تالشی و فارسی

الموضوعات :

کیومرث خانبابازاده ¹

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان.

تاريخ الإرسال : 21 الثلاثاء , ربيع الأول, 1438 تاريخ التأكيد : 15 السبت , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 12 الخميس , ذو الحجة, 1439

الکلمات المفتاحية: زبان فارسی, جامعه‌شناسی زبان, زبان‌شناسی تطبیقی تاریخی, زبان تالشی, ضرب المثل ها,

ملخص المقالة :

بررسی و تطبیق کنایه ها و ضرب المثل های دو زبان، راهی برای بازشناسی برخوردها و ارتباط فرهنگی دو ملت، در درازنای تاریخ است. از آنجا که کنایه ها و ضرب المثل ها، حامل حکمت و دانش هستند و تقریبأ ویژگی های زبانی را در خود به شکل پیشین نگاه می دارند، پس بررسی ضرب المثل های یک زبان و تطبیق آن ها با زبانی دیگر پیشینۀ مشترک دو زبان و فرهنگ را برای ما روشن می کند. در این مقاله چند ضرب المثل از زبان تالشی شمالی، حوزۀ عنبران انتخاب شده و با موارد مشابه در زبان فارسی مقایسه و سنجیده گردیده است تا ریشۀ مشترک فرهنگی و زبانی دو گروه باستانی، از این مسیر شناسایی شود. با توجه به این که زبان و ادبیات تالشی، بیشتر به شکل شفاهی رایج است، داده های این زبان به صورت موردی از میان گفتگوهای روزانه، گزینش شد و با موارد مشابه فارسی از کتاب‌های فرهنگ امثال فارسی مقایسه و بررسی شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان دهندۀ ارتباط زبانی و فرهنگیِ دو ملت، در دوره های مختلف تاریخی است. هرچند که بنابر دلایل مختلف، این دو زبان در طی سده های گذشته به شکل جدا از یکدیگر، تکامل و تحول یافته اند.

المصادر:

کتاب‌ها

- ارانسکی، یوسف.م (1386)، مقدمة فقه‌الفقه ایرانی، ترجمة کریم کشاورز، چاپ دوم، تهران، انتشارات پیام. 

-  انوری، حسن(1383)، فرهنگ کنایات سخن، تهران، انتشارات سخن.

-  جمشیدی پور، یوسف(بی تا)، فرهنگ امثال فارسی، تهران ، کتاب فروشی فروغی.

-  خانبابازاده، کیومرث(1395)، خطاهای نحوی تالشی زبان ­ها در فارسی معیار، تهران، اندیشمندان کسرا.

-  دهخدا، علی اکبر(1363)، امثال و حکم، چاپ ششم، تهران، اتنتشارات امیر کبیر.

-  رضایتی، محرم(1386)، زبان تالشی توصیف گویش مرکزی، رشت، فرهنگ ایلیا.

- شعبانی، نبی­الله(1388)، امثال و حکم تالشی، تهران: انتشارات جامعه­نگر.

- عبدلی، علی (1380)، فرهنگ تطبیقی تالشی- تاتی- آذری، تهران، شرکت سهامی انتشار.

-  ناتل خانلری، پرویز (1365)، تاریخ زبان فارسی، تهران، نشر قطره.

-  نصرتی سیاهمزگی، علی(1386)، تالشی نامه(فرهنگ تعبیرات و کنایات تالشی)، رشت، فرهنگ ایلیا.

پایان‌نامه

- شفیقی عنبران، سیاوش(1384)، گردآوری افسانه ­ها و ضرب­ المثل­ های تالشی و آوانویسی ترجمۀ آن­ها به فارسی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان­ها و فرهنگ ایران باستان، تبریز: دانشگاه تبریز.

مجلات

-  خانبابازاده، کیومرث(1393) «تأثیر ویژگی ارگتیو زبان تالشی بر فراگیری زبان فارسی»، مجموعۀ مقالات نهمین همایش زبان ­شناسی ایران، جلد اول، به کوشش محمد دبیر مقدم، تهران، سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، صص478 – 469

- صحرایی چاله ­سرایی، قربان(1389)، «ضرب­ المثل ­های تالشی»، گل بانگ تالشی مجموعۀ مقالات همایش علمیِ فرهنگ و تمدن تالش، به کوشش محرم رضایتی، ادارۀ چاپ و انتشارات دانشگاه گیلان، جلد اول، صص 213- 203.