توصیف ساختمان فعل در گویش کوهشهری (همراه با معرفی کاربرد گونه ای متفاوت از ساختمان فعل مجهول در این گویش)
الموضوعات :نجمه دری 1 , سید مهدی خیراندیش 2 , زینب مریدی 3
1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی استان هرمزگان
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور مرکز شیراز
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان
الکلمات المفتاحية: دستور زبان فارسی, گویش, کوهشهری, ساختمان فعل, صرف فعل,
ملخص المقالة :
این مقاله به توصیف ساختمان فعل در گویش کوه شهری می پردازد. منطقه ی کوه شهری شامل چند روستا است، که در جنوب شرق شهرستان منوجان واقع شده است. این منطقه دارای سه گویش بنکی، تیابی و سرگرویی می باشد که تفاوت بسیار اندکی با هم دارند.در این مقاله شناسه های فعلی و جای قرار گرفتن آن ها، ستاک یا ماده ی فعل، صفت مفعولی و پیشوندهای فعلی در حوزه ی ساختمان فعل بررسی شده است؛ نتیجه بررسی های به دست آمده نشان می دهد که شناسه های فعل لازم با متعدّی دراین گویش متفاوت است. در ادامه صرف فعل در تمام صیغه ها در حوزه ی فرمول ساختمانی گروه های مختلف فعلی(ساخت های مختلف فعل در سه زمان گذشته، حال و آینده)، ساختمان مجهول، عامل سببی و مصدر معرفی شده است. در این گویش فعل در تمام صیغه ها و زمان ها صرف می‌شود. هم چنین صورت صرف شده ی فعل در بعضی از زمان ها و ساخت ها ممکن است مشترک باشد. ساختمان مجهول در گویش کوه شهری با ساختمان این فعل در زبان معیار تفاوت دارد.از این رو مراحل مختلف ساخت و انواع معنایی آن دراین گویش در فصل جداگانه ای در مقاله ی حاضر تحلیل و بررسی گردیده است.
.Keenan، Edward L. (1985) “Passive in the world’s languages.”In Shopen، ed.، Vol.I، 243-8.-Megerdoomian، Karine (2002) Beyond Words and Phrases: A Unified Theory of Predicate
10 . Song، J.J. (2001) Linguistic Typology. London: Longman.
Tayyeb، S.M.T.(2001) “A Functional-Typological approach to passive in contemporary
1. باطنی، محمدرضا (1386)، توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیر کبیر.
2. پاکروان، حسین(1381)، نگرشی ویژه به نمود مجهول در زبان فارسی، مجله علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، شماره 35، صص35-52.
3. جباری، محمدجعفر(1382)، تفاوت مجهول در زبانهای فارسی و انگلیسی، مجله زبانشناسی، شماره 35، صص78-94.
4. رضایی، والی و محمد تقی طیب(1385)، ساخت اطلاعات و ترتیب سازههای جمله، مجلهی دستور، ویژه نامهی نامهی فرهنگستان، صص3 -19.
5. فرهنگ جغرافیایی آبادیهای استان کرمان (شهرستان منوجان) (1382)، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
6.کریمی، سیمین(1376)، از ژرفساخت تا ساخت منطقی و نظریه مینیمالیست، مجله زبانشناسی، ش23و24، صص47-95.
7. نوبهار، مهرانگیز(1372)، دستور کاربردی زبان فارسی، تهران: رهنما.
8. وحیدیان کامیار، تقی( 1371)، بررسی صفت مفعولی و اهمیت آن در زبان فارسی، شمارهی دوّم، (سال نهم).
