معرفي نشريه
علمی
با ما همراه باشید در
نشر ، توسعه و گسترش فرهنگ اصیل و غنی
زبان و ادب فارسی
نشریه زبان و ادب فارسی در یک نگاه
- ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
- حوزه تخصصی: زبان و ادب فارسی
- زبان مجله: دو زبانه فارسی با چکیده انگلیسی
- اعتبار مجله: علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی (ب)
- نوبت انتشار: فصلنامه
- نوع انتشار: الکترونیکی
- هزینه بررسی و انتشار مقاله: دارد
- نوع داوری: حداقل دو داور، دوسویه ناشناس
- زمان داوری: سه ماه
- دسترسی به مقالات: رایگان
- پست الکترونیک: zadab88@gmail.com
- شماره تماس: 09188012596 (ترجیحا روزهای یکشنبه و سه شنبه)
قابل توجه نویسندگان محترم مقالات
برای آشنایی با سامانه و انجام مراحل ارسال مقاله اینجا را کلیک نمایید
نشریۀ زبان و ادب فارسی، به صورت فصلنامه زیر نظر دانشگاه آزاد اسلامی کردستان، واحد سنندج، منتشر می شود. این نشریه بر اساس مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شماره 88863 در تاریخ 1400/7/19 منتشر می گردد.
فصلنامه زبان و ادب فارسی در ارزیابی دانشگاه آزاد اسلامی که قبلا علمی- پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی بود، از سال 1397 حائز رتبه «ب» شده است.
پیرو آیین‌نامه نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و به منظور پاسداری از حقوق و مالکیت فکری و معنوی پژوهشگران و پیشگیری از چاپ نوشتارهای تکراری، نشریه مطالعات اسلامی ایرانی خانواده از نرم‌افزار همسان یاب استفاده می‌نماید. لذا ارسال گزارش سامانه همانند جو یا سمیم نور الزامی است.
این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات، تابع قوانین کمیتۀ اخلاق انتشار (cope) بوده و از آیین نامۀ اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می کند.
بر اساس بخشنامه شماره 10/62815 مورخ 98/10/4 سازمان مرکزی جهت داوری مقالات پذیرش شده مبلغ2000000 ریال و جهت چاپ آن مبلغ 4000000 ریال اخذ می گردد. مبالغ اعلامی می بایست به شماره حساب 0105771847008 نزد بانک ملی شعبه دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج کد 5507 واریز و رونوشت آن به همراه مقاله در سامانه مجله بارگزاری شود.
و یا پرداخت از طریق شماره کارت بانک صادرات «6378-9045-6919-6037» به نام دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بحران¬های قومی - فرهنگی: ساخت و بازسازی هویت¬ها در دندان¬های سپید اثر زادی اسمیت
فرانک شاهمرادی بهمن زرین جویی لیلا برادران جمیلیشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403تنوع فرهنگی جهانشهر لندن محصول تقابل فرهنگ¬های گوناگون از سراسر جهان و هژمونی فرهنگ بومی غالب است که مهاجر و خانواده¬اش با بحران مواجه می¬شوند. این پژوهش مطالعه‌ای نظری است که به شیوه پژوهش کتابخانه‌ای و با استفاده ازرویکرد تحلیلی ـ توصیفی انجام شده¬است. در انجام این وا چکیده کاملتنوع فرهنگی جهانشهر لندن محصول تقابل فرهنگ¬های گوناگون از سراسر جهان و هژمونی فرهنگ بومی غالب است که مهاجر و خانواده¬اش با بحران مواجه می¬شوند. این پژوهش مطالعه‌ای نظری است که به شیوه پژوهش کتابخانه‌ای و با استفاده ازرویکرد تحلیلی ـ توصیفی انجام شده¬است. در انجام این واکاوی، نقش فرهنگها در ساخت و بازسازی هویت افراد در بریتانیای چندفرهنگی در رمان دندان¬های سپید (2000) و تأثیرات چالش¬های مو¬جود میان فرهنگ¬ها وقومیت‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این نوشتار از نقد و دیدگاه مطالعات فرهنگی استوارت هال ، تفاسیر کریس بارکر از فرایند چندگانگی فرهنگی و مشکلات آن در دندان¬های سپید اثر برجسته زادی اسمیت، استفاده شده است. اسمیت در بیشتر آثار خود به مشکلات چندفرهنگی در لندن می¬پردازد که اغلب متأثر از تجربه¬های شخصی خود که فردی جامائیکایی-انگلیسی است، می¬باشند. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش¬های بنیادین است که این بحران¬ها کدام هستند، در چه حوزه هایی اتقاق افتاده¬اند و اسمیت چگونه این مشکلات و بحران¬های فرهنگی را در جامعه لندن به چالش کشیده است؟ پاسخ به این سوالات کمک شایانی به درک مشکلات قومی- فرهنگی در جوامع چند¬فرهنگی می¬¬کند. اسمیت چالش¬های درونی و بیرونی مهاجران را در دنیای مدرنیزه قرن بیست¬و¬یکم به تصویر کشیده¬است. خوانش آثار اسمیت نشان¬دهنده توانایی این نویسنده در لمس حساس-ترین موضوعات فرهنگی، مداقه در آن¬ها و به چالش کشیدن¬شان می¬باشد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بازتاب اوضاع اجتماعی کُردستان در داستان‌های ابراهیم یونسی.
هه لاله امینی رضا صادقی شهپرشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403بسیاری از نویسندگان در داستان‌های خود به محیط بومی و جغرافیایی خاصی، توجّه ویژه‌ای داشته‌اند و تحوّلات اجتماعی آن منطقه را منعکس کرده‌اند. ابراهیم یونسی هم در داستان‌هایش زبان حال مردم کُردستان بوده، تحولّات و نابسامانی‌های این منطقه را نمایانده است. در این پژوهش که به چکیده کاملبسیاری از نویسندگان در داستان‌های خود به محیط بومی و جغرافیایی خاصی، توجّه ویژه‌ای داشته‌اند و تحوّلات اجتماعی آن منطقه را منعکس کرده‌اند. ابراهیم یونسی هم در داستان‌هایش زبان حال مردم کُردستان بوده، تحولّات و نابسامانی‌های این منطقه را نمایانده است. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، نگارندگان کوشیده‌اند اوضاع اجتماعی کُردستان را از خلال رمان‌های شاخص ابراهیم یونسی نشان دهند. یونسی در رمان‌هایش از مسائل اجتماعی و سیاسی عصر پهلوی اوّل و دوم سخن گفته و کوشیده است از فقر و تنگ‌دستی مردم مرزنشین به‌ویژه روستاییان، بیکاری، فقر فرهنگی، فقر بهداشت و نبود امکانات رفاهی، دیدگاه غیر انسانی و تحقیرآمیز جامعۀ سنّتی نسبت به زنان، فساد مأموران دولت و چپاول مردم، خفقان سیاسی و اجتماعی، بی‌اعتمادی مردم به حکومت مرکزی، ریاکاری شیوخ محلّی، یأس و سرخوردگی فعالان سیاسی از فعالیت‌های حزبی و... پرده بردارد. واژگان کلیدی: ابراهیم یونسی، داستان، اجتماع، کُردستان.واژگان کلیدی: ابراهیم یونسی، داستان، اجتماع، کُردستان. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - مادّه تاریخ در قطعات و رباعیات میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی
فاطمه چاشنی‌گیر عزیزالله توکلی کافی آباد محمود صادق زادهشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403توجه به حروف الفبا برای ترتیب و تنظیم مادّه تاریخ و محاسبات نحوی به حساب جمّل و حروف ابجد از دیرباز مورد توجه و استفاده بوده است. استفاده از حروف الفبا برای انعکاس و بیان موّاد تاریخ نیازمند به هنرمندی و تسلّط خاصی است. یکی از شاعران صاحب ذوق که در دیوان ارزشمند خود به چکیده کاملتوجه به حروف الفبا برای ترتیب و تنظیم مادّه تاریخ و محاسبات نحوی به حساب جمّل و حروف ابجد از دیرباز مورد توجه و استفاده بوده است. استفاده از حروف الفبا برای انعکاس و بیان موّاد تاریخ نیازمند به هنرمندی و تسلّط خاصی است. یکی از شاعران صاحب ذوق که در دیوان ارزشمند خود به آن نظر داشته است میرزا سیّد یحیی مدرّس متخلّص به فدایی یزدی (ف 1282ه.ق)از شاعران دوره بازگشت است. هدف از نگارش این مقاله آشنایی با تاریخچۀ مادّه تاریخ، سپس محاسبۀ آن در دو قالب قطعه و رباعی با ذکر مثال‌هایی از آن در دیوان فدایی یزدی است. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای انجام شده و محدودۀ مورد مطالعۀ آن در قالب قطعه از نسخۀ خطّی معتبری به خط خود شاعر محفوظ در کتابخانۀ شخصی سیّد یحیی مدرّسی وامق و در قالب رباعی از نسخۀ خطّی معتبر در کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی استفاده شده است. فدایی یزدی در تاریخواژه‌های منظوم خود از اشکال کاربرد مادّه تاریخ به ذکر تاریخ درجمله‌ها و واژه‌های معنی‌دار پرداخته و آن را برای بیان موضوعاتی چون ولادت، ساخت بنا، تألیف کتاب، ذاکری و ارتحال اشخاص به کار برده است که در این میان نخست مادّه تاریخ دربارۀ ارتحال اشخاص به خصوص فوت علما و بعد ولادت بسامد بالایی دارد. وی از مجموع 88 قطعه، در 32 قطعه به آوردن مادّه تاریخ نظر داشته و کاربرد آن در قالب رباعی اندک است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بازخوانی منطق گفت‌وگویی باختین در آثار صادق هدایت
محبوبه خراسانی مژده خواجه کریم الدینی مرتضی رشیدی آشجردیشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403نظریۀ منطق گفت‌وگویی میخاییل باختین از نظریه‌های مطرح حوزۀ ادبیات است که در هر اثری ادبی، به‌ویژه رمان و داستان قابل‌تحلیل و بررسی است. در آثار صادق هدایت هم این ادعا قابل‌طرح است که می‌توان آثارش را با این نظریه تطبیق داد تا به این پرسش پاسخ داد که هدایت چه گزاره‌ها و چکیده کاملنظریۀ منطق گفت‌وگویی میخاییل باختین از نظریه‌های مطرح حوزۀ ادبیات است که در هر اثری ادبی، به‌ویژه رمان و داستان قابل‌تحلیل و بررسی است. در آثار صادق هدایت هم این ادعا قابل‌طرح است که می‌توان آثارش را با این نظریه تطبیق داد تا به این پرسش پاسخ داد که هدایت چه گزاره‌ها و روش‌هایی برای گسترانیدن سخن و طرح دیدگاه‌های فلسفی و اجتماعی خود بهره برده است. هدایت که بنا بر آموخته‌های خود، با روش بینامتنیت تأثیرات بسیاری از آثار تاریخی و هنری پیش از خود گرفته، در پردازش آثارش، مهارت قابل‌تأملی داشته تا در نقد و تحلیل آثارش، آشنایی با فضای ذهنی او نیازمند دقت و تکاپوی بیشتر در علوم مختلف باشد. این پژوهش، با رویکرد و روش تحلیل محتوایی و بامطالعۀ کتابخانه‌ای، دیالکتیک من و خود و همچنین، تقابل خود با جامعه و چگونگی بهره بردن از گزاره‌های خطابی و تقابل من و دیگری موردبررسی قرار گرفته است. بنابراین، با این فرضیه که صاحب اثر و اندیشمند، به هر موضوعی بپردازد، تعلق‌خاطر دارد، آثار هدایت را می‌توان گاه برآمده از کنش حاصل از تقابل خود و اجتماع و گاه دیالکتیک خود با خود دانست. نتیجۀ حاصل از این پژوهش با تحلیل مؤلفه‌هایی من و دیگری، بینامتنیت، شیوۀ روایی و گزاره‌های خطابی پرسشی، ندایی و امری نشان می‌دهد که هدایت میان تقابل خود و جامعه و دیالکتیک خود با خود، در سیلان بوده و او از هر شیوه‌ای برای بیان عقاید خود در باب زندگی و جامعه و اندیشه‌های فلسفی خود بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - کارناوالیزه شدن جامعه ایران در عصرمشروطه (مطالعه موردی آثار دهخدا، میرزاده عشقی و نسیم شمال)
فهیمه شهریاری سید محمود سیدصادقی علی عاشوریشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403اصطلاح کارناوال را منتقد و فیلسوف بزرگ روس میخاﺋﯿﻞ باختین در قرن بیستم میلادی برای نقد و تحلیل آثار ادبی به‌کار برد. این واژه در نزد وی به‌عنوان یک فرهنگ مطرح شد؛ فرهنگی که گستاخ و بی‌پرده، آزاد و رها و بی‌هیچ قید و بندی در برابر سلطه هر چیز قدرتمند و مقدس و باورهای تح چکیده کاملاصطلاح کارناوال را منتقد و فیلسوف بزرگ روس میخاﺋﯿﻞ باختین در قرن بیستم میلادی برای نقد و تحلیل آثار ادبی به‌کار برد. این واژه در نزد وی به‌عنوان یک فرهنگ مطرح شد؛ فرهنگی که گستاخ و بی‌پرده، آزاد و رها و بی‌هیچ قید و بندی در برابر سلطه هر چیز قدرتمند و مقدس و باورهای تحمیل شده به شوخی و بازی می‌پرداخت. مؤلفه‌های کارناوال با توجه به نظریه باختین در آثار دهخدا، میرزاده عشقی و نسیم شمال عبارت‌اند از رﺋﺎلیسم گروتسک، خنده مرگ، غیرمذهبی بودن، نسبیت و درکنار هم قرارگرفتن مفاهیم متضاد و ترویج فضای چندصدایی. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، این تحقیق در قلمرو پژوهشهای توصیفی، کتابخانه‌ای- اسنادی است که ماهیت کاربردی دارد و در نمونه آن دو اثر از دهخدا، یک اثر از میرزاده عشقی و یک اثر از نسیم‌شمال بررسی می‌شود. روش نمونه‌گیری، انتخابی و شیوه گردآوری داده‌ها اسنادی است. با کاربرد روشی توصیفی– تحلیلی پس از معرفی کارناوال و مؤلفه‌های آن در ادبیات فارسی، به تجزیه و تحلیل فرآیند کارناوال در آثار مدنظر با ذکر مصادیق پرداخته می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - منشات خاقانی، نثری فراموش شده
سید ایوب نقشبندیشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403چکیده: منشات خاقانی شروانی (520 - 595 هـق)، مجموعه نامه‌هایی است که خاقانی با نثری فنی و زیبا برای حاکمان، عالمان و نزدیکان خود نگاشته است، این نامه‌ها، از جنبه‌های ادبی، اجتماعی و هنری دارای اهمیت و شایان بررسی و توجه می‌باشد. همچنین آنها را می توان جزو منابع مهم در خ چکیده کاملچکیده: منشات خاقانی شروانی (520 - 595 هـق)، مجموعه نامه‌هایی است که خاقانی با نثری فنی و زیبا برای حاکمان، عالمان و نزدیکان خود نگاشته است، این نامه‌ها، از جنبه‌های ادبی، اجتماعی و هنری دارای اهمیت و شایان بررسی و توجه می‌باشد. همچنین آنها را می توان جزو منابع مهم در خاقانی شناسی و جامعه شناسی دوره شاعر، به حساب آورد. منشأت، جلوه‌های زیبایی از نثر فنی قرن ششم را برای ما ترسیم میکند که در نهایت پختگی و آراستگی، در قالب نامه، ارائه و تحریر یافته است. بعضی از نامه‌های خاقانی، دل نامه‌هایی هستند که اطلاعات قابل توجهی در مورد نویسنده و جامعه‌ای که در آن زندگی کرده است در اختیار ادب دوستان قرار می‌دهد. در این مقاله، اهمیت و ارزش منشأت، به عنوان نمونه‌ی برجسته و بارز هنر نثرنویسی شاعری توانا، بیان می‌گردد تا علاقه مندان، در زمینه خاقانی پژوهی، آن اثر را بیشتر مورد توجه و مدنظر خود قرار دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بازتاب مایه‌هایی از مکتب هرمسی در اشعار عطار،مولانا و حافظ
محمود تقی پور بدر شهین قاسمی فرزانه سرخیشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403آیین هرمسی یکی از قدیمی ترین سنت های فکری در عرفان ایران است که خط سیر آن از طریق ذوالنون مصری و ابن عربی تا شهاب الدین سهروردی به شعر و ادب ایران راه یافته است هرمس یا هرمتیسم فلسفه و مذهبی است که بر اساس نوشته های هرمس تریسمجیستوس ایجاد شده است مقالۀ پیش رو با روش توص چکیده کاملآیین هرمسی یکی از قدیمی ترین سنت های فکری در عرفان ایران است که خط سیر آن از طریق ذوالنون مصری و ابن عربی تا شهاب الدین سهروردی به شعر و ادب ایران راه یافته است هرمس یا هرمتیسم فلسفه و مذهبی است که بر اساس نوشته های هرمس تریسمجیستوس ایجاد شده است مقالۀ پیش رو با روش توصیفی، تحلیلی و مقایسه ای می باشد نتایج تحقیق نشان می دهد کوشش از این قابلیت برخوردار است که دنیای عینی و محسوس آدمی را به جهان انتزاعی و درون انتقال دهد. اقدام مهم این سه شاعر انسجام بخشی عرفان هرمسی با عرفان ایرانی درشعر خویش است این رویکرد آثار سودمندی برای ارتقای کیفی و کمّی زندگی انسان به ارمغان دارد. این جستارکوشیده است تا در برخی مباحث محوری چون؛ کیمیا، استحاله، تجلی، تجرید و ... اشتراک سخن این سه شاعر را بررسد. در نگارش این مقاله از منابع مستقیمی چون؛ دیوان عطار، مثنوی معنوی مولوی و غزلیات حافظ و کتاب های هرمتیکا و سنت هرمسی استفاده شده است، از نظر این مقاله سیر بن مایه های هرمسی در آثار شعری سبک عراقی، نتیحۀ فراگیر شدن اقبال عمومی شاعران در قرون 9-5 به نظم عرفانیات دیده شده است. کلید واژه: عرفان ، هرمس، مولوی، عطار ، حافظ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی نقض اصول گرایس در کامنتهای کاربران ایرانی در صفحات شخصی افراد مشهور خارجی
آزاده نعمتیشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403چکیده: گفتمان شناسی شاخه ی جدیدی از زبان شناسی است که به بررسی تعاملات می پردازد . یکی از مباحثی که در گفتمان شناسی مطرح می شود اصول چهار گانه ی گرایس است که لازم است در تعاملات مورد نظر قرار گیرند . نقض این اصول می تواند به منظور خاصی و برای بیان مطلب دیگری به کار رو چکیده کاملچکیده: گفتمان شناسی شاخه ی جدیدی از زبان شناسی است که به بررسی تعاملات می پردازد . یکی از مباحثی که در گفتمان شناسی مطرح می شود اصول چهار گانه ی گرایس است که لازم است در تعاملات مورد نظر قرار گیرند . نقض این اصول می تواند به منظور خاصی و برای بیان مطلب دیگری به کار رود . این تحقیق براساس چهارچوب نظری گرایس می باشد . در این تحقیق به بررسی تعاملاتی که پیرامون رویدادهای مهم جنجالی در فضای مجازی اینستاگرام توسط کاربران ایرانی ایجاد شده اند پرداخته می شود .هدف آن بود تا مشخص شود از اصول چهارگانه گرایس کدام یک بیشتر نقض گردیده و نقض این اصول چه کمکی به تعبیر نظرات کاربران میکند. بررسی توصیفی تحلیلی داده ها نشان داد که با نقض اصول کمیت و ارتباط ا بالاترین بسامد در صفحات اینستاگرام افراد معروف خارجی کاربران ایرانی قصد داشتند مفهومی را بیان کنند . نقض این اصول عمدتا برای تخریب یا بی احترامی به افراد بوده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - تحلیل نشانه‌شناسی «مار» در شعر«من آن روز می‌گفتم...» سیمین بهبهانی با تأکید بر نظریۀ مایکل ریفاتر
مریم ارجمندی مهدی ظرافتکارشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403هر شعر فاخری یک ایدۀ مسلّط دارد که بر سراسر اثر سایه افکنده است. شاعر این ایدۀ را در لابه لای فرم و ساختار، یک جمله و یا یک واژه پنهان میکند. بعد با هنرمندی برخی واژه‌ها را نشان‌دار میکند تا مخاطب از طریق آنها ایدۀ مسلّط را شناسایی نماید. آیا سیمین بهبهانی در شعرمن آ چکیده کاملهر شعر فاخری یک ایدۀ مسلّط دارد که بر سراسر اثر سایه افکنده است. شاعر این ایدۀ را در لابه لای فرم و ساختار، یک جمله و یا یک واژه پنهان میکند. بعد با هنرمندی برخی واژه‌ها را نشان‌دار میکند تا مخاطب از طریق آنها ایدۀ مسلّط را شناسایی نماید. آیا سیمین بهبهانی در شعرمن آن روز... از این کارکردِ هنری بهره برده است؟ به نظر می‌رسد؛ برای رسیدن به پاسخ مناسب، بهره‌مندی از نظریۀ نشانه‌شناسی مایکل ریفاتر بیش از هر نظریه‌ای مناسب است. با توجّه به این سنخیّت، مقالۀ حاضر بر مبنای نظریۀ نشانه‌شناسی این اندیشمند و با روش توصیفی- تحلیلی شعر سیمین را بررسی نموده است. پس از بررسیِ عناصر غیر‌دستوری نتایج بیانگر آن است که انباشت‌هایی با معنا‌بنِ مار، ضحّاک و ترس با بسامد بالادر شعر حضور دارند. پس از بررسی منظومه‌های توصیفی با رویکرد خوشه‌های استعاری و با هسته‌های جامعۀ سنتی، خوی اهریمنی و جامعۀ شبه‌مدرن هیپوگرام‌های شعر مشخص شد که مهمترین آنها عبارت بودند از: مار نماد خوی اهریمنی انسان‌هاست و در نظام‌های مرد‌سالار، بیشتر در وجود جنس مذکّر تجلّی می‌یابد. همچنین مقایسۀ انباشت‌ها، منظومه‌های توصیفی و هیپوگرام‌ها با رویکرد بینامتنیّت، ماتریس ساختاری زیر را در ذهن نویسندگان ایجاد کرد: خوی اهریمنی نظامِ مرد‌سالار در جوامع سنتی از طریق بازی‌های فولکلوریک، ستم‌پذیری را به دختران القا میکند. در جامعۀ شبه‌مدرن آموزشِ ستم‌پذیری با روش‌های مدرن ادامه می‌یابد. تا وقتی که این خوی اهریمنی در ذهنیت جامعه وجود داشته باشد، ترس زنان ادامه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - شگردهای پست‌مدرنیسم در رمان سپیده‌دم‌ایرانی براساس نظریه برایان مک‌هیل
سحر علیکاهی لطیفه سلامت باویل علیرضا صالحیشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403چکیده به طور کلی نظریه‌های پست‌مدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شده‌اند. گروه نخست نظریه‌های کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمی‌گیرد که فهرستی از مؤلفه‌های پسامدرنیستی (عدم‌قطعیت، پارانویا، بی‌نظمی‌زمانی و...)ارائه می‌کنند. درگروه‌دوم، شاخص‌ترین چکیده کاملچکیده به طور کلی نظریه‌های پست‌مدرنیستی به دو گروه عمده تقسیم شده‌اند. گروه نخست نظریه‌های کسانی مانند بری لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمی‌گیرد که فهرستی از مؤلفه‌های پسامدرنیستی (عدم‌قطعیت، پارانویا، بی‌نظمی‌زمانی و...)ارائه می‌کنند. درگروه‌دوم، شاخص‌ترین نظریه را برایان مک‌هیل مطرح-کرده‌است که‌برای‌تبیین پسامدرنیسم از مفهوم "عنصرغالب" در فرمالیسم-روسی مددمی‌گیرد و مشخصه پسامدرنیسم را وجودشناسی(در تباین بودن با معرفت‌شناسی که عنصر غالب مدرنیسم است) می‌داند. در راستای تحقق این هدف،ابتدا شگردهاو مؤلفه‌هایی‌از رمان سپیده‌دم‌ایرانی استخراج‌و درسه-بخش عناصرداستان، مفهوم، شکل یاصورت موردبررسی قرارمی‌گیرد؛ سپس براساس نظریه غالب برایان مک‌هیل که در اصل ویژگی داستان‌های پسامدرن را طرح مباحث هستی‌شناسانه می‌داند، مشخص می‌شود که این شگردها و مؤلفه‌ها تا چه حد در برجسته کردن عناصرهستی‌شناسانه اثر مورد نظر نقش دارند. نتیجه‌نشان-می‌دهد که‌دراین رمان، نویسنده به‌خوبی از تکنیک چندصدایی، عدم-قطعیّت،اتصال‌کوتاه،عدم‌انسجام‌ذهن‌وآشفتگی‌‌شخصیت‌هاو...به بهترین شکل بهره‌گرفته و رمان خود را در کنار آثار پست‌مدرن قرار داده است. واژگان کلیدی: سپیده‌دم‌ایرانی، پست‌مدرنیسم، مک‌هیل، مبانی وجودشناسی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - مفهوم عشق در اندیشه ابن سینا و روزبهان بقلی
سمیرا افراز اسماعیل بنی اردلان هادی ربیعیشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403یکی از مهم ترین مسائلی که در حوزه عرفان وفلسفه مورد اهمیت قرارگرفته است، مفهوم عشق است.عشق از بدو ورود خود به حوزه فلسفه و عرفان، تفاسیر متفاوتی با خود به ارمغان آورده است.بیشتر تفکرات متعالی فلاسفه و عرفا در این مبحث جای گرفته است.در این میان دو زاویه دید مهم فلسفی &nd چکیده کاملیکی از مهم ترین مسائلی که در حوزه عرفان وفلسفه مورد اهمیت قرارگرفته است، مفهوم عشق است.عشق از بدو ورود خود به حوزه فلسفه و عرفان، تفاسیر متفاوتی با خود به ارمغان آورده است.بیشتر تفکرات متعالی فلاسفه و عرفا در این مبحث جای گرفته است.در این میان دو زاویه دید مهم فلسفی –عرفانی جهت تبیین مفهوم عشق به کار رفته اند. ابن سینا و روزبهان بقلی به عنوان دو جهره شاخص درمکتب عشق شناسی به عنوان فیلسوف و عارف در حوزه عشق مباحث مبسوطی را ارائه کرده اند.در پژوهش حاضر با بهره گیری از اندیشه های ابن سینا و روزبهان بقلی ، به تحلیل محتوایی مفهوم عشق به روش توصیفی تحلیلی در نزد آنها پرداخته شده است، با تشریح و تبیین مفهوم عشق در اندیشه این بزرگان، مشاهده خواهد شد، با توجه به تقدم زمانی ابن سینا نسبت به روزبهان بقلی، روزبهان در بسیاری از آرای خویش تحت تاثیر مکتب عشق شناسی ابن سینا بوده است، در این میان نکات مشترکی بین اندیشه های این دو فیلسوف و عارف قرار داشته، که تاثیرات ابن سینا در حوزه عشق شناسی به روزبهان کاملا مشهود خواهد شد.از مهمترین نکات مشترکی که در این مباحث به کار رفته است،ماهیت عشق، سریان عشق در نظام هستی، عشق و محبت ، عشق به زیبا رویان، عشق و جمال،و...، در نهایت این پژوهش نشان می دهد که هرچند در بعضی موارد از اصطلاحات خاص خود استفاده کرده اند، اما در نهایت منشاء فکری آنها رسیدن انسان به عشق واحد، یعنی ذات اقدس است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - بررسی شاخص‌های ادب غنایی در اشعار آیینی ملک‌الشعرا بهار
شبنم کریم شاهی ملایری رضا صادقی شهپر حجت اله غ منیریشماره 58 , دوره 16 , بهار 1403شعر آیینی به دلیل غلبۀ احساسات شاعر، یکی از مهمترین گونه‌های ادب غنایی است و بالتبع اکثر شاخص‌های صوری و محتوایی ادبیّات غنایی در زیربنای آن به‌کار رفته‌است. این پژوهش، با هدف بررسی و تبیین بازتاب شاخص‌های ادب غنایی در اشعار آیینی ادبیّات مشروطه فارسی -مطالعه موردی اشع چکیده کاملشعر آیینی به دلیل غلبۀ احساسات شاعر، یکی از مهمترین گونه‌های ادب غنایی است و بالتبع اکثر شاخص‌های صوری و محتوایی ادبیّات غنایی در زیربنای آن به‌کار رفته‌است. این پژوهش، با هدف بررسی و تبیین بازتاب شاخص‌های ادب غنایی در اشعار آیینی ادبیّات مشروطه فارسی -مطالعه موردی اشعار آیینی ملک‌الشعرا بهار- انجام شده‌است. ملک‌الشعرا بهار از شاعران برجستۀ دورۀ مشروطه و ملک‌الشعرای آستان قدس رضوی در سرایش اشعار آیینی به‌ویژه در رثای پیامبر و امامان معصوم ید طولایی داشت. او حقیقت سیمای معصومین علیه‌السلام را با تخیّلی سرشار از عاطفه و احساس سروده و آنان را در آیینۀ شعرش در قالب زبانی غنایی توصیف کرده‌است. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی_توصیفی و بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده و در پی پاسخ به چندی و چونی شاخص‌های ادب غنایی در اشعار آیینی ملک‌الشعرا بهار است تا بسامد و برجستگی آنها را نشان دهد. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد، شاخص‌های محتواهایی چون وصف، دید منفی نسبت به روزگار، اشاره به اعیاد مذهبی و ولادت معصومین و ... در شعر بهار برخاسته از عاطفۀ شاعر (غم و شادی) است که در ساختارهای بلاغی (شاخص‌های صوری)، تشبیه، استعاره و نیز زبانی غنایی با واج‌آرایی و موسیقی غنایی نمود یافته است. پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مقایسة تطبیقی شاهنامة فردوسی با سیاست نامه خواجه نظام الملک، در زمینه دادخواهی
محمدرضا ابراهیمی مسعود سرحدی رقیه ابراهیمی زادشماره 50 , دوره 14 , بهار 1401اصلی ترین رهاورد تحلیل در ادبیّات تطبیقی میان دو اثر وجود یک ایده با زوایای مختلف و مشترک، علی رغم تفاوت های زمانی،مکانی و فرهنگی است.تحلیل اندیشة زروانی و اسلامی حکیم نامدار طوس، به عنوان یک حماسه پرداز جامع الاطراف و تطبیق دیدگاه او، با دانشمند و سیاستمدار مسلمان خواج چکیده کاملاصلی ترین رهاورد تحلیل در ادبیّات تطبیقی میان دو اثر وجود یک ایده با زوایای مختلف و مشترک، علی رغم تفاوت های زمانی،مکانی و فرهنگی است.تحلیل اندیشة زروانی و اسلامی حکیم نامدار طوس، به عنوان یک حماسه پرداز جامع الاطراف و تطبیق دیدگاه او، با دانشمند و سیاستمدار مسلمان خواجه نظام الملک طوسی در زمینه دادخواهی و روشن کردن زوایا و خفایای اندیشۀ این دو بزرگ، حائز اهمّیّت فراوان است. نظر به اینکه، شاهنامه فردوسی، بیانگر آرمان گرایی و باور یک ملت در زمینۀ دادخواهی و عدالت است، در تطبیق این اثر با سیاست نامۀ خواجه نظام الملک، می توان گفت رهیافت و راهبرد این دو چهرۀ نامدار ادب فارسی، در آثار مذکور، دعوت مستبدّین و زورمداران روزگار به دادخواهی بوده است. مبحث دادخواهی در شاهنامه فردوسی، به عنوان یکی از اصلی تیرین و محوری ترین مباحث و در سیاست نامه به طور خلاصه تر و به اجمال بیان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تحول مفهوم عشق و محبت در عرفان اسلامی
تورج امیریشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402تحول مفهوم عشق و محبت در اندیشه عارفان مسلمانسخن عشق به آموزه‌های اساطیری و ادیان می‌رسد ، و تنها ضیافت عشق بود که فلاسفه را گردهم آورد.عارفان مسلمان با بهره‌گیری از آموزه‌های الهی- انسانی و تجربه عشق لطائف حکمی و نکات معرفتی و ادبی مهمی در باره محبت و اسرار آن بیان نمو چکیده کاملتحول مفهوم عشق و محبت در اندیشه عارفان مسلمانسخن عشق به آموزه‌های اساطیری و ادیان می‌رسد ، و تنها ضیافت عشق بود که فلاسفه را گردهم آورد.عارفان مسلمان با بهره‌گیری از آموزه‌های الهی- انسانی و تجربه عشق لطائف حکمی و نکات معرفتی و ادبی مهمی در باره محبت و اسرار آن بیان نمودند. در اندیشه عرفا میل ،موافقت و ایثار از مؤلفه‌های سلوک عارفانه می-تواند به محبت و عشق بیانجامد. هرعشقی با معرفت توأم است خواه قبل و یا بعد آن ، با وجود ممنوعیت عشق و بیان ناپذیری و مشکلات آن اما به دلیل جاذبه ذاتی ،معرفتی ، وراز وار بودنش در اشعار و رسائل عرفا تجلی نمود.در این سیر تکاملی محبت توأم با زهد با معرفت آمیخته به تدریج جای خود را به آموزه‌های معرفتی عاشقانه داد، ، با آنکه صوفیان عهد اول هم به راز و رمز عشق آشنا اما در دوره متأخر این آموزه‌ها عرصه و مجال بیان یافت وبه اوج قله اندیشه‌های عارفان تبدیل و پارادایم جدید و ماندگار وحدت وجود درعرفان و تصوف شکل گرفت . در این جستاربا روایت ریشه‌ها ، سیر و تحول مفهوم محبت و عشق در ارتباط با معرفت در عرفان اسلامی مورد بررسی تطبیقی و تحلیلی قرار گرفته است. کلیدواژه‌ها: محبت، عشق ، معرفت، عارفان،وحدت وجود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی اندیشه‌های کلامی ابوالقاسم قشیری
جمال احمدیشماره 5 , دوره 2 , زمستان 1389ابوالقاسم قشیری(465- 376هـ) یکی از بزرگ ترین عارفانان و عالمان قرن پنجم هجری قمری است. او در میدانهای علم و معرفت روزگار خود، سرآمد اقران بود. آثار فراوانی که از او برجای مانده گواه این است که نه تنها در سلوک عرفانی و حکمت عملی، بلکه در حدیث و تفسیر و فقه و کلام هم از ت چکیده کاملابوالقاسم قشیری(465- 376هـ) یکی از بزرگ ترین عارفانان و عالمان قرن پنجم هجری قمری است. او در میدانهای علم و معرفت روزگار خود، سرآمد اقران بود. آثار فراوانی که از او برجای مانده گواه این است که نه تنها در سلوک عرفانی و حکمت عملی، بلکه در حدیث و تفسیر و فقه و کلام هم از توانمندی زایدالوصفی برخوردار بوده است. یکی از دغدغه های قشیری بر اساس آنچه که از منابع مختلف گزارش شده، اندیشه های کلامی است. به نظر می رسد باورهای کلامی قشیری در بازخوانی اندیشه های او، همخوانی و تطابق بیشتری با کلام اشعری داشته باشد. این مسأله را می توان در آثار او به وضوح مشاهده کرد. در رساله ی قشیریه، تفسیر لطایف الاشارات، نامه ی شکایت اهل سنت و قصیدة الصوفیهآشکارا منظومه ی فکری قشیری آمده است. نگارنده در این مقاله که به روش کتابخانه ای صورت گرفته در پی آن است تا با مراجعه به آثار مذکور هر چه بیشتر به اندیشه های قشیری وضوح ببخشد. نتیجه ای ک از مقاله گرفته می شود حاکی از آن است که آراء قشیری بجز مسأله ی صفات خبریه و راه شناخت خداوند همان آراء ابوالحسن اشعری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی سبک‌شناسانه مثنوی «عقاب» خانلری از منظر ویژگیهای زبانی، ادبی و فکری
نفیسه نیکخواهشماره 27 , دوره 8 , تابستان 1395پرویز ناتل خانلری از چهره‌های برجسته فرهنگ و ادب فارسی در دوران معاصر است. برگزیده‌ترین مجموعه شعری خانلری ماه در مرداب است و مشهورترین شعر او که در سال 1318 سرود شعری است با عنوان "عقاب" که عبارت است از برداشتی نو از روایتی کهن در قالب مثنوی. این شعر دارای ویژگیهای بل چکیده کاملپرویز ناتل خانلری از چهره‌های برجسته فرهنگ و ادب فارسی در دوران معاصر است. برگزیده‌ترین مجموعه شعری خانلری ماه در مرداب است و مشهورترین شعر او که در سال 1318 سرود شعری است با عنوان "عقاب" که عبارت است از برداشتی نو از روایتی کهن در قالب مثنوی. این شعر دارای ویژگیهای بلاغی و زبانی و شخصیت‌پردازی منحصر به فردی است که آن را از دیگر اشعار وی متمایز کرده است. علاوه براین جوّ فکری حاکم بر این اثر در بیان نیروهایی است که همواره در درون خانلری با هم در کشاکش بوده و گاهی یکی بر دیگری رجحان می‌یافت اما وی هرگز نتوانست درستی و انسانیت را مطرود کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی تطبیقی رویکرد اقلیم شناسی دررمان «مرگ عزیز بیعار»و«اهل غرق»منیرو روانی پور
رقیه صدراییشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402گستره ادبیات تطبیقی که به تحلیل ساختار ادبی میان ملل مختلف پرداخته و تعاملات ادبی یک کشوررادربرابرکشوردیگر را تجزیه ودربررسی خود به نقطه نظرات مشابه و اختلافات آنها اشاره می کند.هر پژوهشگری به دلیل وابستگی و علاقه ذاتی به منطقه جغرافیایی، به شکل ناخود آگاه در آثار ی که چکیده کاملگستره ادبیات تطبیقی که به تحلیل ساختار ادبی میان ملل مختلف پرداخته و تعاملات ادبی یک کشوررادربرابرکشوردیگر را تجزیه ودربررسی خود به نقطه نظرات مشابه و اختلافات آنها اشاره می کند.هر پژوهشگری به دلیل وابستگی و علاقه ذاتی به منطقه جغرافیایی، به شکل ناخود آگاه در آثار ی که به رشته تحریردرمی آورد،واکنش های مشابهی با هم کیشان خودبروزمی دهد. این تحقیق با روش تحلیلی-توصیفی به شکل گیری و همانندی تطبیقی اقلیم و ساختار آن در دو رمان اهل غرق اثر منیرو روانی‌پور و مرگ عزیز بیعار اثر لطیفه تکین پرداخته و نگرش فرهنگ روستایی دراین دو رمان را مورد تحلیل و بررسی قرارداده است، داده های پژوهش نشان دادکه این دورمان درعناصرداستان،پیرنگ آب و هوا،معماری..دارای تفاوت هایی هستنداما وجه شباهت این دو اثر نیز مطمح نظر واقع شده است. در هر دو رمان مرگ داستان در یک روستا اتفاق می افتد که مردمش سنتی و به دور از جامعه مدرن زندگی می کنند و دارای فضایی خارق عادت و همراه با جادو و پریان است و در پایان هر دو رمان قهرمان داستان می میرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی تطبیقی ویژگیهای اقلیمی در داستان‌های صادق چوبک و شیرزاد حسن
سلما ساعدی مسعود معتمدی (نویسنده مسئول) شهروز جمالیشماره 50 , دوره 14 , بهار 1401ادبیات تطبیقی شاخه‌ای از نقد ادبی است که به سنجش و بررسی محتوایی و ساختارییِ میان آثار، عناصر، گونه‌های ادبی، سبک‌ها، دوره-ها و شخصیتهای ادبی در یک زبان یا زبان‌های مختلف میپردازد. در این راستا ادبیات تطبیقی در هر دوره‌ای افزون بر رویکردهای ساختاری، به مثابة آیینه‌ای چکیده کاملادبیات تطبیقی شاخه‌ای از نقد ادبی است که به سنجش و بررسی محتوایی و ساختارییِ میان آثار، عناصر، گونه‌های ادبی، سبک‌ها، دوره-ها و شخصیتهای ادبی در یک زبان یا زبان‌های مختلف میپردازد. در این راستا ادبیات تطبیقی در هر دوره‌ای افزون بر رویکردهای ساختاری، به مثابة آیینه‌ای است که جلوه‌های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را منعکس میکند. در این میان، ادبیات فارسی و ادبیات کُردی در عرصه ادبیات تطبیقی، همواره شاهد شباهت‌هایی با هم بوده‌اند. در زمینۀ ادبیات داستانی، در ایران و کُردستان عراق، نویسندگانی چون صادق چوبک و شیرزاد حسن، هر دو از سرآمد نویسندگان و رمان‌نویسان صاحب سبک و تأثیرگذار در ادبیات معاصر به شمار می‌آیند و در این زمینه، آثار ماندگاری بر جای نهاده‌اند. با توجّه به اینکه صادق چوبک و شیرزاد حسن با دیدگاه‌های مشابه به طرح مسائل و مشکلات زادگاه و اقلیم خویش پرداخته‌اند، دو اثر سنگ صبور و تنگسیر از صادق چوبک، با دو اثر زنی بر فراز مناره و ناتور درّه از شیرزاد حسن که از معروف‌ترین آثار هر یک از دو نویسنده محسوب می‌شوند، برای بررسی و مقایسه، انتخاب شده‌اند. در پژوهش حاضر سعی بر آن است که با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی شاخصه‌های ادبیات اقلیمی، همچون مسائل جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی در چهار رمان مذکور بررسی شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخصۀ فرهنگ و جغرافیا از بسامد بالاتری در آثار منتخب برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی عنصر روایت در منظومه «ناظر و منظور» وحشی بافقی براساس نظریه تزوتان تودوروف
سیده زهرا علوی شراره الهامی رضا برزویی بدریه قوامیشماره 56 , دوره 15 , پاییز 1402پژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. چکیده کاملپژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. از جمله دریافتن گزاره و پی رفت و هم چنین بررسی پیرنگ، راوی و زوایای سیر خطی داستان. البته غیر از موارد ذکر شده فکر و اندیشه محتوای اثر نیز بررسی می شود. بنابراین با توجه به پیدایش مکاتب نقد ادبی که باب تازه ای در پژوهشهای زبان فارسی گشوده است و هم چنین جایگاه منظومه های عاشقانه فارسی به عنوان آثار برجسته از آغاز پیدایش تاکنون، حامل بسیاری از ویژگیهای این زبان و ادبیات بوده اند و بررسی آنها از جنبه روایی قابل تأمّل است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به استخراج جنبه های روایی در این اثر پرداخته است. وجود هشت پی رفت وگزاره که گاه در بین آنها تعادل و عدم تعادل دیده می شود و اینکه پی رفت ها به تعادل نهایی نمی رسند، جنبه های علیت و علیت سازی برای ادامه روایت، شیوه پردازش شخصیت ها با توجه به دو عنصر عاشق و معشوق و موانع موجود برای رسیدن آنها به هم و موادگزاره ساز در روایت و... از یافته های این پژوهش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیل جنبه های شخصی تپردازی پسران فریدون با توجه به نظریات آدلر
معصومه محمدنژاد یدالله طالشیشماره 57 , دوره 15 , زمستان 1402ادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گسترده‌اش با دیگر رشته‌های علوم انسانی از جمله روان‌شناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بین‌رشته‌ای را داراست. شاهنامه از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونه‌ای تصویر‌پردازی کرده که ب چکیده کاملادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گسترده‌اش با دیگر رشته‌های علوم انسانی از جمله روان‌شناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بین‌رشته‌ای را داراست. شاهنامه از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونه‌ای تصویر‌پردازی کرده که با تحلیلهای روان‌شناختی می‌توان به لایه‌های پنهان روانی و شخصیتی ایشان دست یافت. این امر حاکی از نگاه دقیق شاعر به روان آدمی است. از جمله این شخصیتها می‌توان به پسران فریدون اشاره کرد که فردوسی به ارائة نشانه‌ها، توصیف رفتارها و علل انگیزشی آنان میپردازد. سؤال اصلی تحقیق این است که چه عواملی در شکل گیری عقدۀ حقارت در شخصیت سلم و تور نقش داشته اند؟ تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی شخصیّت سلم و تور در شاهنامه را از دیدگاه نظریّۀ عقدۀ حقارت آدلر، مورد بررسی قرار می دهد. در میان شخصیتهای داستان فریدون، تور و سلم ضد قهرمان هستند که در این مقاله علّت روان‌شناختی رفتار آنان در عقدة حقارت فرض شده است. بنابر گزارش فردوسی می‌توان علل پیدایش اختلال روانی را در تور و سلم نسبت به ایرج در این موارد دانست: ناخرسندی از بهرة خویش، دلگیری از پدر، تبعید از محل تولد و موطن و آوازة ایرج در میان سپاهیان. همچنین برخی از ویژگیهای رفتاری در تور و سلم هست که منجر به برادرکشی می‌شود: در بند آز و طمع بودن یا زیاده خواهی، خشم، نفرت، رشک و حسادت، تکبّر، هراس و... . با بررسی این توصیفها و نشانه ها و مقایسة آنها، می توان نتیجه گرفت اختلال روانی تور و سلم منجر به قتل ایرج می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی ادبیات عامیانه کوردی
جمال احمدی آرزو برومندیشماره 37 , دوره 10 , زمستان 1397پژوهش حاضر به ادبیات عامیانه کردی میپردازد. ادبیات عامیانه، آن بخش از متون نظم و نثری است که به صورت مکتوب و یا شفاهی در میان مردم عامی نسل به نسل و سینه به سینه به آیندگان رسیده و حامل افکار و باورها و احساسات و تخیّلات و پندها و سرگرمی‌ها و ... است. این گونه‌ی ادبی ن چکیده کاملپژوهش حاضر به ادبیات عامیانه کردی میپردازد. ادبیات عامیانه، آن بخش از متون نظم و نثری است که به صورت مکتوب و یا شفاهی در میان مردم عامی نسل به نسل و سینه به سینه به آیندگان رسیده و حامل افکار و باورها و احساسات و تخیّلات و پندها و سرگرمی‌ها و ... است. این گونه‌ی ادبی نشان دهندۀ روح تپندۀ ملتها در طول قرون بوده و همواره منشأ ادبیات رسمی و منشیانه بوده است. با این تفاوت که اگر ادبیات رسمی نتواند به خوبی فرهنگ مردم را نشان دهد، ادبیات عوام به خوبی از عهدۀ آن بر می‌آید و در لابه لای گونه‌های ادب عوام روح منتشر ملت هویدا می‌شود. این پژوهش که به صورت کتابخانه‌ای و با روش تحلیلی- توصیفی انجام شده، درپی شناساندن مجمل و مختصر ادبیات عامیانه کردی است. به همین منظور تلاش شده با استفاده از منابع مورد اعتماد، توصیف موجز و معتبری از آن به دست داده شود. همچنین پژوهشِ حاضر این نتیجه را می‌دهد که همۀ انواع ادب عامه، محل خوبی برای مطالعه و بررسی فرهنگها، باورها، شادیها، غمها، افکار و اخلاق مردمانِ کرد در گذشته‌های دور تا امروز است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - جامعه‌شناسی ادبیات غنایی در منظومهی «لیلی و مجنون» نظامی گنجوی با تکیه برآراء لوکاچ، بوردیو و آدورنو
مریم ذاکری کامران پاشائی فخری ( نویسنده مسئول) پروانه عادل زادهشماره 56 , دوره 15 , پاییز 1402منظومهی لیلی و مجنون در میان داستان‌های غنایی فارسی اهمیت ویژه‌ای دارد. بررسی آن برپایۀ گونه‌های متنوع نقد، دارای اهمیت است یکی از گونه‌های مهم نقد، نقد جامعه‌شناختی و نظریه‌محور است، این پژوهش، اثر پیشگفت را بر پایۀ نظریات دانشوران جامعه‌شناسی با تأکید بر آرای جو چکیده کاملمنظومهی لیلی و مجنون در میان داستان‌های غنایی فارسی اهمیت ویژه‌ای دارد. بررسی آن برپایۀ گونه‌های متنوع نقد، دارای اهمیت است یکی از گونه‌های مهم نقد، نقد جامعه‌شناختی و نظریه‌محور است، این پژوهش، اثر پیشگفت را بر پایۀ نظریات دانشوران جامعه‌شناسی با تأکید بر آرای جورج لوکاچ، پی‌یر بوردیو و تئودور آدورنو مورد بررسی قرار داده است. مسئله آن تحلیل درونمایۀ غنایی اثر بر اساس ذهنیات، عینیات، دگرگونی‌های اجتماعی، خصلت‌های جمعی، نظریه‌های کنش، تمایز فرهنگی و سرمایه‌های چهارگانه است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است از این طریق، چیستی و چرایی جلوه-های جامعه‌شناختیِ ادبیات غنایی، ویژگیهای غنایی و جغرافیای فرهنگی اثر یادشده به صورت مجزا و سنجشی با یک‌دیگر، ماهیت ادبیات غنایی مولود این اثر، نوع زیست‌مندی و بستر کنش‌های غناییِ همگون و متضاد شخصیتهای داستان‌ها، آبشخور فرهنگی، تمایزات فرهنگی جامعۀ حقیقی و جامعۀ درونی داستان، بازکاوی و یافته‌های نوینی حاصل شد، یافته‌ها نشان می‌دهد: پدیدارهای داستان تک‌ساختی نیستند به عینیات، جهان‌بینی، ذهنیات شاعر و ایدئولوژی گروه‌های اجتماعی عصر پیدایش منظومه که خود را در قالب داستان نشان داده‌اند مرتبط‌اند. خلق این منظومهی غنایی نتیجۀ تقاضا، اشتیاق و خصلت‌های جمعی جامعۀ عصر پیدایش است و بین میزان و چگونگی کاربست سرمایه‌های شخصیتهای اصلی با میزان کامیابی و ناکامی آنها رابطۀ همبستگی وجود دارد. پرونده مقاله
