XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی رویکرد کلامی و عرفانی حقیقت معاد در اندیشۀ مولانا و غزالی
عاشور حسن زاده عرب فریدون طهماسبی فرزانه سرخی علی محمد گیتی فروزمعاد،ایمان به روز واپسین و حیات اخروی انسانها پس از مرگ و جزا و پاداش اعمال آنهاست و یکی از اصول جهان‎بینی الهی و مهم‎ترین اصل پس از توحید است که پیامبران الهی مردم را به آن دعوت کرده‎اند و تقریبا یک سوم آیات قرآن مربوط به آن است. معاد اولین بار در گسترۀ ذهن چکیده کاملمعاد،ایمان به روز واپسین و حیات اخروی انسانها پس از مرگ و جزا و پاداش اعمال آنهاست و یکی از اصول جهان‎بینی الهی و مهم‎ترین اصل پس از توحید است که پیامبران الهی مردم را به آن دعوت کرده‎اند و تقریبا یک سوم آیات قرآن مربوط به آن است. معاد اولین بار در گسترۀ ذهن بشری از منابع درون دینی نشأت گرفته است.در این پژوهش ضمن تأکید بر مسئله معاد ،به عنوان زمینۀ اصلی بحث با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی، به جنبه های کلامی و عرفانی آن در مثنوی مولانا و آثار غزالی پرداخته شده سپس دیدگاه و رویکرد کلامی،عرفانی حقیقت معاد و تعابیر مختلف و مرتبط با آن که عمده ترین آنها معاد روحانی و جسمانی، مرگ، رجوع و...است مورد بررسی قرار گرفته.نتیجه حاصل آنکه از دیدگاه غزالی با وجود گواه شرع بر معاد جسمانی عقل از اثبات و درک آن ناتوان است و صرفاً امکان آن را تصدیق‌می‌کند.در مثنوی آنچه مربوط به معاد است–روحانی و جسمانی- غالبا با طرز تلقى صوفیانه و با تفسیر عرفانى همراه است.در اندیشه غزالی و مولانا غایت و حکمت همه علوم وصول انسان به سعادت اخروی از طریق معرفت الهی است؛این دو عارف متأثر از تمایلات عارفانه خود، تنها نگاه عرفانی را کاشف معانی حقیقی کلام وحیانی و معاد می‌دانند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - قیام شیخ عبیدالله نهری و سرگذشت یکی از صوفیان نقشبندی در ایران
تاریخ طریقت نقشبندیه در صدو پنجاه سال گذشته در مناطق کردنشین ایران، عراق و ترکیه به دلیل شرکت برخی از بزرگان این طریقت در فعالیت‌های سیاسی علاوه بر فعالیت‌های دینی و اجتماعی با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده است که این فراز و فرود ها مشکلاتی را برای بزرگان این طریقت چکیده کاملتاریخ طریقت نقشبندیه در صدو پنجاه سال گذشته در مناطق کردنشین ایران، عراق و ترکیه به دلیل شرکت برخی از بزرگان این طریقت در فعالیت‌های سیاسی علاوه بر فعالیت‌های دینی و اجتماعی با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده است که این فراز و فرود ها مشکلاتی را برای بزرگان این طریقت در مکانهای نام برده به وجود آورده بود. طریقت نقشبندیه در مناطق کردنشین ترکیه توسط خاندان شیخ طاها نهریه ای و فرزندش شیخ عبیدالله گسترش و نفوذ زیادی پیدا کرد. بعد از فوت شیخ طاها و جانشینی شیخ عبیدالله فرزندش، وی با همکاری طوایف مشهور کُرد در ترکیه و ایران نقشه‌ی قیامی رابر علیه‌ی حکومتهای قاجار و عثمانی ترتیب داد. این جنبش که در ابتدا قرار بود علیه‌ی دولت عثمانی باشد، با چرخشی، به داخل مرزهای ایران تغییر مسیر داد و مشکلات جدی را برای حکومتهای ایران و عثمانی بوجود آورد. این قیام هنوز مدتی از آغاز آن نگذشته بود که شکست خورد و رهبر آن دستگیر و به حجاز تبعید شد. یکی از مسائلی که درباره‌‌ی این رویداد مطرح است و تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است بازداشت و دستگیری فعالان و مروّجان طریقت نقشبندی در ایران دوره‌ی قاجار به جرم همكاری با شیخ عبیدالله بوده است که در خارج از مناطق جغرافیایی مناطق کردنشین به تبلیغ طریقت نقشبندیه می‌‌پرداختند. این نوشتار به بیان شرح حال یکی از صوفیان نقشبندی به نام شیخ محمود سنندجی (عارف)میپردازد که همزمان با قیام شیخ عبیدالله در شهر تالش در استان گیلان دستگیر و در تهران زندانی میشود ودر نهایت در زندان دارفانی را داع می‌گوید. این نوشتار اولین گزارش ازاین واقعه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - جامعه‌شناسی ادبیات غنایی در منظومهی «لیلی و مجنون» نظامی گنجوی با تکیه برآراء لوکاچ، بوردیو و آدورنو
مریم ذاکری کامران پاشائی فخری ( نویسنده مسئول) پروانه عادل زادهمنظومهی لیلی و مجنون در میان داستان‌های غنایی فارسی اهمیت ویژه‌ای دارد. بررسی آن برپایۀ گونه‌های متنوع نقد، دارای اهمیت است یکی از گونه‌های مهم نقد، نقد جامعه‌شناختی و نظریه‌محور است، این پژوهش، اثر پیشگفت را بر پایۀ نظریات دانشوران جامعه‌شناسی با تأکید بر آرای جو چکیده کاملمنظومهی لیلی و مجنون در میان داستان‌های غنایی فارسی اهمیت ویژه‌ای دارد. بررسی آن برپایۀ گونه‌های متنوع نقد، دارای اهمیت است یکی از گونه‌های مهم نقد، نقد جامعه‌شناختی و نظریه‌محور است، این پژوهش، اثر پیشگفت را بر پایۀ نظریات دانشوران جامعه‌شناسی با تأکید بر آرای جورج لوکاچ، پی‌یر بوردیو و تئودور آدورنو مورد بررسی قرار داده است. مسئله آن تحلیل درونمایۀ غنایی اثر بر اساس ذهنیات، عینیات، دگرگونی‌های اجتماعی، خصلت‌های جمعی، نظریه‌های کنش، تمایز فرهنگی و سرمایه‌های چهارگانه است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است از این طریق، چیستی و چرایی جلوه-های جامعه‌شناختیِ ادبیات غنایی، ویژگیهای غنایی و جغرافیای فرهنگی اثر یادشده به صورت مجزا و سنجشی با یک‌دیگر، ماهیت ادبیات غنایی مولود این اثر، نوع زیست‌مندی و بستر کنش‌های غناییِ همگون و متضاد شخصیت‌های داستان‌ها، آبشخور فرهنگی، تمایزات فرهنگی جامعۀ حقیقی و جامعۀ درونی داستان، بازکاوی و یافته‌های نوینی حاصل شد، یافته‌ها نشان می‌دهد: پدیدارهای داستان تک‌ساختی نیستند به عینیات، جهان‌بینی، ذهنیات شاعر و ایدئولوژی گروه‌های اجتماعی عصر پیدایش منظومه که خود را در قالب داستان نشان داده‌اند مرتبط‌اند. خلق این منظومهی غنایی نتیجۀ تقاضا، اشتیاق و خصلت‌های جمعی جامعۀ عصر پیدایش است و بین میزان و چگونگی کاربست سرمایه‌های شخصیت‌های اصلی با میزان کامیابی و ناکامی آنها رابطۀ همبستگی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی بازتاب قابلیت از منظر ابن عربی در اشعار شاه داعی شیرازی
سیده شهناز سلیمانی امیدوار مالملیچکیدهابن عربی یکی از پیچیده‌ترین افکار عرفانی-فلسفی را دارد. او در طرح مسائل گوناگون عرفانی غالباً از ساختاری دشوار و با اصطلاح پردازیهای نوین بهره می‌گیرد. یکی از این مسائل، طرح اعیان ثابته در عدم و به تبع آن قابلیت است. اعیان ثابته در نظام فکری ابن عربی و اخلاف او عبا چکیده کاملچکیدهابن عربی یکی از پیچیده‌ترین افکار عرفانی-فلسفی را دارد. او در طرح مسائل گوناگون عرفانی غالباً از ساختاری دشوار و با اصطلاح پردازیهای نوین بهره می‌گیرد. یکی از این مسائل، طرح اعیان ثابته در عدم و به تبع آن قابلیت است. اعیان ثابته در نظام فکری ابن عربی و اخلاف او عبارت است از صور علمی اشیاء در علم او که قبل از تعیّن خارجی متوجه آنها شده است. این صور علمی و یا روح پدیده‌ها در علم الهی به صورت خوب و بد، بعدها در تعین خارجی تحقق پیدا می-کند. تحقق پیداکردن آنها بر اساس قابلیتی است که آنها دارند. یعنی اگر قابلیت و شایستگی بد بودن را داشت، آن آفریده بد خواهد شد و اگر شایستگی و قابلیت خوب را داشت، آن آفریده خوب خواهد بود. این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی نوشته شده در پی آن است که قابلیت را از نظر ابن عربی و شاه داعی شیرازی بررسی کند. نتایج حاکی از آن است که شاه داعی در این مسأله مثل بسیاری از مسائل عرفانی دیگر از ابن عربی پیروی کرده و همان دیدگاه را بیان کرده است.کلیدواژه‌ها: ابن عربی، شاه داعی، قابلیت، اعیان ثابته پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی و مقایسۀ تطبیقی عشق و حضور آن در منظومه‌های حماسی کوش نامه و بهمن نامه
مریم آیین حمید طبسی نعمت اصفهانی عمراندو منظومۀ حماسی بهمن نامه و کوش نامه، از حماسه‌های ملی است که بعد از شاهنامۀ فردوسی و به پیروی از آن در اواخر قرن پنجم و ششم به نظم کشیده شده و در کامل کردن روایات و داستان‌های شاهنامه نقش به سزایی داشته است. با دقت و تأمل در این دو اثر می‌توان به‌ضرورت نظم و چاپ آثار پ چکیده کاملدو منظومۀ حماسی بهمن نامه و کوش نامه، از حماسه‌های ملی است که بعد از شاهنامۀ فردوسی و به پیروی از آن در اواخر قرن پنجم و ششم به نظم کشیده شده و در کامل کردن روایات و داستان‌های شاهنامه نقش به سزایی داشته است. با دقت و تأمل در این دو اثر می‌توان به‌ضرورت نظم و چاپ آثار پس از شاهنامه در زنده نگه‌داشتن زبان فارسی و داستان‌های ایران باستان پی برد که ایرانشاه بن ابی الخیر، با علاقه و دل‌بستگی تمام به نظم و سرودن آن همت گماشته است. در این دو منظومه حماسی به مناسبت کشمکش‌ها و کینه‌توزی‌های فراوان بین شخصیت‌های اصلی داستان و دشمنان آنها با صحنه‌های متعدد جنگ و نبرد روبرو هستیم؛ به‌طوری‌که می‌توان اصلی‌ترین شاخصۀ موجود در بهمن نامه و کوش نامه را مقولۀ رزم و پیکار دانست و بهترین توصیف‌های موجود در این دو کتاب را خاص میدان‌های رزم قلمداد کرد؛ اما در لابه‌لای این داستان‌های حماسی به صحنه‌هایی غنائی و عاشقانه برمی‌خوریم که درواقع محل تلاقی حماسه و غنا است. این داستان‌ها در عین حماسی بودن، ویژگی داستان‌های غنائی را در خود دارند. نویسنده در این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تطبیقی و ابزار کتابخانه‌ای درصدد آن است تا عشق و جلوه‌های عاشقانه را در این دو منظومه بررسی نماید، نتایج پژوهش حاکی از آن است که این دو منظومه در عین حال که یک منظومۀ حماسی می‌باشند؛ ولی جلوه‌های عشق و روابط عاشقانه هم در جای‌جای این دو اثر دیده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی عنصر روایت در منظومه «ناظر و منظور» وحشی بافقی براساس نظریه تزوتان تودوروف
سیده زهرا علوی شراره الهامی رضا برزویی بدریه قوامیپژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. چکیده کاملپژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. از جمله دریافتن گزاره و پی رفت و هم چنین بررسی پیرنگ، راوی و زوایای سیر خطی داستان. البته غیر از موارد ذکر شده فکر و اندیشه محتوای اثر نیز بررسی می شود. بنابراین با توجه به پیدایش مکاتب نقد ادبی که باب تازه ای در پژوهشهای زبان فارسی گشوده است و هم چنین جایگاه منظومه های عاشقانه فارسی به عنوان آثار برجسته از آغاز پیدایش تاکنون، حامل بسیاری از ویژگیهای این زبان و ادبیات بوده اند و بررسی آنها از جنبه روایی قابل تأمّل است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به استخراج جنبه های روایی در این اثر پرداخته است. وجود هشت پی رفت وگزاره که گاه در بین آنها تعادل و عدم تعادل دیده می شود و اینکه پی رفت ها به تعادل نهایی نمی رسند، جنبه های علیت و علیت سازی برای ادامه روایت، شیوه پردازش شخصیت ها با توجه به دو عنصر عاشق و معشوق و موانع موجود برای رسیدن آنها به هم و موادگزاره ساز در روایت و... از یافته های این پژوهش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی تطبیقی تجدد در اشعار ملک‌الشعرا بهار و حاجی قادر کویی
کژال فداکار رضا صادقی شهپریکی از مشخصه‌‌های عمده در شعر شاعران عصر مشروطه، نگاه نو و متجددانة آنان نسبت به موضوعات و مقولات مختلف اجتماعی است. این موضوع، به ویژه در سال‌های مقارن انقلاب مشروطه و پس از آن، بیش از پیش در اشعار شاعران این عصر دیده میشود. یکی از مهم‌ترین شاعران متجدد ایرانی در این چکیده کاملیکی از مشخصه‌‌های عمده در شعر شاعران عصر مشروطه، نگاه نو و متجددانة آنان نسبت به موضوعات و مقولات مختلف اجتماعی است. این موضوع، به ویژه در سال‌های مقارن انقلاب مشروطه و پس از آن، بیش از پیش در اشعار شاعران این عصر دیده میشود. یکی از مهم‌ترین شاعران متجدد ایرانی در این دوره، ملک-الشعرا بهار است. در این پژوهش به مقایسة تجدد در اشعار بهار و حاجی قادر کویی، شاعر کُرد و متجدد عراقی پرداخته شده است. چنان‌که از اشعار ایشان برمی‌آید، هر دو شاعر در زمینه‌های متعدد و مختلف، نگاهی نو و تجددخواه دارند و در این مقاله سعی شده است نگاه و اندیشة آنها دربارة زن، دین و علم بررسی و کاویده شود. علم‌‌گرایی، خرافهستیزی و نگاه نو به زن و مسایل مربوط به او، فصل مشترک هر دو شاعر است، هرچند حاجی قادر بیش از بهار به جهل و خرافهستیزی پرداخته و بهار هم بیش از وی به زن و حقوق او توجه کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - استفاده از گفتارهای قالبی در آموزش مهارت انشاءنویسی فارسی به غیرفارسی‌زبانان
حبیب کشاورز سعیده بیرجندیهدف: نگارش انشاء، یکی از مهارت‌های یادگیری زبان است. برای آموزش این مهارت از شیوه‌های مختلفی مانند گفتارهای قالبی که بخش‌های از پیشآماده‌شده زبان هستند و نقش مهمی در توسعه زبان دارند، استفاده میشود. این گفتارها فرآیند یادگیری را خصوصا برای زبان‌آموزان خارجی ساده و تسر چکیده کاملهدف: نگارش انشاء، یکی از مهارت‌های یادگیری زبان است. برای آموزش این مهارت از شیوه‌های مختلفی مانند گفتارهای قالبی که بخش‌های از پیشآماده‌شده زبان هستند و نقش مهمی در توسعه زبان دارند، استفاده میشود. این گفتارها فرآیند یادگیری را خصوصا برای زبان‌آموزان خارجی ساده و تسریع می‌کند. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر گفتارهای قالبی بر فرآیند یادگیری و آموزش مهارت انشاءنویسی فارسی به عرب‌زبانان میپردازد. روش: در این پژوهش از روش شبه‌آزمایشی با طرح مقایسه گروه‌های ایستا استفاده شد. جامعه آماری شامل بیست زبان‌آموز عرب‌زبان بودند که در کلاس‌های آنلاین آموزش مهارت انشاءنویسی‌فارسی شرکت کرده بودند. این افراد به دو گروه ده نفره کنترل و آزمایش تقسیم‌شدند. گروه آزمایش ضمن یادگیری تکنیک‌های انشاءنویسی با گفتارهای قالبی نیز آشنا شدند، اما گروه کنترل فقط تکنیک‌های انشاءنویسی را آموختند. هر دو گروه 10 جلسه آموزشی(15 ساعته) را گذراندند. پس از طی دوره از آنها، آزمونی مطابق استاندارد Writing آزمون بین‌المللی آیلتس(Task 2) گرفته شد. درنهایت داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار اکسل تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج این تحقیق نشان‌داد که گفتارهای قالبی تأثیر بسیاری برافزایش حجم و سرعت نگارش زبان‌آموزان داشته و خطاهای دستور زبانی آنها را نیز کاهش داده بود و موجب افزایش انسجام بین جملات گروه آزمایش و بالا رفتن سطح دستوری و واژگانی نوشته‌های گروه آزمایش بودند. علاوه بر این، گفتارهای قالبی موجب شده بود تا زبان‌آموزان، با دقت بیشتری از علائم نگارشی در انشاء‌های خود استفاده کنند. کلید واژه‌ها: گفتارهای قالبی، انشاءنویسی، آموزش زبان فارسی، آموزش زبان خارجی، عرب‌زبانان. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی فرهنگ عامّه در رسالة جلالیه اثر محتشم کاشانی
زینب کوچکی علیکلایه سیدکیهان شهدایی جمال احمدی رضا برزوییفرهنگ عامّه میراثی کهن با قلمروی به گستردگی تاریخ بشریّت است که به‌صورت شفاهی، سینه‎به‎سینه و نسل‌به‌نسل به شکل تجاربی ارزشمند، به ارث رسیده است. ادبیات عامیانة هر قوم و ملیتّی، برخاسته از فرهنگ و تمدن آن است و اندیشه‎ها، دیدگاه‎ها و همچنین سبک زندگی و ا چکیده کاملفرهنگ عامّه میراثی کهن با قلمروی به گستردگی تاریخ بشریّت است که به‌صورت شفاهی، سینه‎به‎سینه و نسل‌به‌نسل به شکل تجاربی ارزشمند، به ارث رسیده است. ادبیات عامیانة هر قوم و ملیتّی، برخاسته از فرهنگ و تمدن آن است و اندیشه‎ها، دیدگاه‎ها و همچنین سبک زندگی و اقوام و ملل را در گذشته‎های دور، انعکاس می‎دهد. هدف از این پژوهش، شناساندن باورها و آداب و سنن رایج در رساله جلالیه اثر محتشم کاشانی است. بنابراین پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای به بررسی فرهنگ عامّه در رسالة جلالیه اثر محتشم کاشانی پرداخته است. نتایج حاصل از بررسی‎ها، نشان می دهد که محتشم کاشانی از بیشتر عناصر فرهنگ عامّه در اثر خود استفاده کرده است و از آن‎ها در راه جذاب‎تر و پرمخاطب کردن اثر خود بهره گرفته است و علاوه‎بر آن از این راه به حفظ سنّت‎های نیک و کهن نیز کمک شایانی کرده است که در این میان بیشترین بسامد مختص به باورها و عقاید عامّه و ادبیات و اصطلاحات عامّه و همچنین کمترین آنها به مواردی همچون مشاغل و حرفه‌ها و آداب و رسوم عامّه اختصاص یافته است. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400