بررسی تطبیقی تجدد در اشعار ملک‌الشعرا بهار و حاجی قادر کویی
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی
کژال فداکار
1
(
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
)
رضا صادقی شهپر
2
(
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
)
کلید واژه: زن, ملک‌الشعرا بهار, دین, علم, تجدد, حاجی قادر کویی,
چکیده مقاله :
یکی از مشخصه‌‌های عمده در شعر شاعران عصر مشروطه، نگاه نو و متجددانة آنان نسبت به موضوعات و مقولات مختلف اجتماعی است. این موضوع، به ویژه در سال‌های مقارن انقلاب مشروطه و پس از آن، بیش از پیش در اشعار شاعران این عصر دیده می‌شود. یکی از مهم‌ترین شاعران متجدد ایرانی در این دوره، ملک-الشعرا بهار است. در این پژوهش به مقایسة تجدد در اشعار بهار و حاجی قادر کویی، شاعر کُرد و متجدد عراقی پرداخته شده است. چنان‌که از اشعار ایشان برمی‌آید، هر دو شاعر در زمینه‌های متعدد و مختلف، نگاهی نو و تجددخواه دارند و در این مقاله سعی شده است نگاه و اندیشة آن‌ها دربارة زن، دین و علم بررسی و کاویده شود. علم‌‌گرایی، خرافهستیزی و نگاه نو به زن و مسایل مربوط به او، فصل مشترک هر دو شاعر است، هرچند حاجی قادر بیش از بهار به جهل و خرافهستیزی پرداخته و بهار هم بیش از وی به زن و حقوق او توجه کرده است.
One of the main features in the poetry of the poets of the constitutional era is their new and modern view of various social topics and categories. This topic, especially in the parallel years of the constitutional revolution and after, can be seen more and more in the poems of the poets of this era. One of the most important contemporary Iranian poets in this period is Malik al-Shaara Bahar. In this research, the comparison of modernity in the poems of Bahar and Haji Qadir Koui, a Kurdish and Iraqi modernist poet, has been discussed. As it can be seen from their poems, both poets have a new and modernist view in many and different fields, and in this article, an attempt has been made to examine and analyze their views and thoughts about women, religion and science.Scientism, anti-superstition and a new look at women and issues related to her are the common points of both poets, although Haji Qadir paid more attention to ignorance and anti-superstition than Bahar, and Bahar paid more attention to women and her rights than him.
کتابنامه
فارسی:
- آبادیان، حسین (1376). رسولزاده، فرقة دمکرات و تحولات معاصر ایران، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
- آجودانی، ماشاءالله (1381)، یا مرگ یا تجدد «دفتری در شعر و ادب مشروطه»، لندن، انتشارات فصل کتاب.
- آرین پور، یحیی (1382)، از صبا تا نیما (تاریخ 150 سال ادب فارسی)، جلد دوم. نشر زوار.
- بهار، ملک الشعرا (1380)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول، نشر امیر کبیر.
- بهار، ملک الشعرا (1387). دیوان ملک‌الشعرا بهار، تهران، مؤسسه انتشارات نگاه.
- بهنام، جمشید (1375) ایرانیان و اندیشة تجدد، تهران، نشر فرزان.
- سجادی، فریبرز و همکاران (1393) ریشههای تاریخی سنت و تجدد در معماری معاصر قاجاریه (1785-1925م) نقش جهان، سال چهارم، شماره دوم 85-94.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392)، با چراغ و آینه در جستجوی ریشههای تحول شعر معاصر ایران. انتشارات سخن.
- صادقی شهپر، رضا (1399)، «تصویر مترقی زن ایرانی در شعر مشروطه»، فصل‌‌نامة علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی، دوره 13، شماره 48، صص 119-143.
- عاشور دخت، نادر (1388)، «مؤلفه‌های هویت ملی ایرانیان در شعر شاعران نئوکلاسیک»، همایش انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، دانشگاه گیلان.
کوردی:
- کویی، قادر، (1390). دیوان حاجی قادری کویی، سنندج، انتشارات کردستان.
- مسعود محمد (2010)، حاجی قادرکویی، انتشارات آراس، اربیل.
- مەحموودی، ئیسماعیل، هەنگاوێک بۆ پڕ کردنەوەی بۆشایی (هەشت وتار و توێژینەوەی مێژوویی) سلێمانی 2022.
_||_Refrences
Persian:
- Abadian, Hossein (1997). Rasoulzade, Democrat Community and Iran’s Modern Changes. Tehran, Motale’ate Tarikhe Mo’asere Iran.
- Ajoudani, Mashaallah (2002), Death or Modernization «A Survey of the Poetry and Literature of Mashroute», London, Fasle Ketab.
- Arian-Pour, Yahya (2003), From Saba to Nima (150 Years History of Persian Literature), 2nd Vol, Zavvar.
- Ashour Dokht, Nader (2009), Identical Characteristics in Iran’s Neo-Classic Poetry, Guilan University.
- Bahar, Malek Osh-sho’ara (2001), A Brief History of Political Parties of Iran, 1st vol, Amir Kabir.
- Bahar, Malek Osh-sho’ara (2008), A Poetry Collection of Malek Osh-sho’ara Bahar, Tehran, Negah.
- Behnam, Jamshid (1996), Iranian and Modernism Concept, Tehran, Farzan.
- Sadeqi Shahpar, Reza (2020), The Picture of Iranian Advanced Women in Mashroute Poetry, Tafsir wa Tahlil Motoune Zaban wa Adabyate Farsi, 13, 48 no. 119-143.
- Sadjadi, Fariborz and Others (2014), The Historical Roots of Tradition and Modernism in Qajar Architecture (1785-1925), Naqsh e Jahanm 3, 2 no. 85-94.
- Shafi’i Kadkani, Mohammad-Reza (2013), With a Lamp and a Mirror Searching for the Roots of Changes in Iran’s Contemporary Poetry, Sokhan.
Kurdish:
- Koie, Qader (2011), Haji Qader Koie Poetry Collection, Sanandaj, Kurdistan Press.
- Mahmoudi, Esmail (2022), A Step Filling the Void (Including Eight Historical Essays), Slemani.