منشات خاقانی، نثری فراموش شده
سید ایوب نقشبندی
1
(
گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان کردستان
)
کلید واژه: نثر فنی , نامه ها, منشآت , خاقانی,
چکیده مقاله :
منشات خاقانی شروانی (520 - 595 هـق)، مجموعه نامه‌هایی است که خاقانی با نثری فنی و زیبا برای حاکمان، عالمان و نزدیکان خود نگاشته است، این نامه‌ها، از جنبه‌های ادبی، اجتماعی و هنری دارای اهمیت و شایان بررسی و توجه می‌باشد. همچنین آنها را می توان جزو منابع مهم در خاقانی شناسی و جامعه شناسی دوره شاعر، به حساب آورد. منشأت، جلوه‌های زیبایی از نثر فنی قرن ششم را برای ما ترسیم می‌کند که در نهایت پختگی و آراستگی، در قالب نامه، ارائه و تحریر یافته است. بعضی از نامه‌های خاقانی، دل نامه‌هایی هستند که اطلاعات قابل توجهی در مورد نویسنده و جامعه‌ای که در آن زندگی کرده است در اختیار ادب دوستان قرار می‌دهد. در این مقاله، اهمیت و ارزش منشأت، به عنوان نمونه‌ی برجسته و بارز هنر نثرنویسی شاعری توانا، بیان می‌گردد تا علاقه مندان، در زمینه خاقانی پژوهی، آن اثر را بیشتر مورد توجه و مدنظر خود قرار دهند.
چکیده انگلیسی :
The Monsha't of Khaqani Shervani (520-595 A.H), is a collection of his letters to the governors, scientists and acquaintances written with an esthetic and technical prose. These letters are of importance regarding literal, social and artistic aspects, so that studying them closely would be of great necessity. These letters can be used as some of the main references in "Khaghani Shenasi" as well as the sociology of the poet's era. Monsha'at provides us with beautiful aspects of 6th century A.H technical prose composed in utmost beauty, arrangement and sophistication, presented in the form of a letter. Some of his letters are "Del-Neveshteha" (written from the heart) which provide us with great amounts of information about the author himself and the social condition in which he has lived. This paper aims at manifesting the importance and the value ofMonsha'at as a vivid example of the art of a capable poet writing prose. This is done to remind Khaqani researchers about Monsha'at and its importance in helping the process of the studies.
1. اردلان جوان، سید علی، (1367) تجلی شاعرانه‌ی اساطیر و روایات تاریخی و مذهبی در اشعار خاقانی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
2. خاقانی شروانی، افضل‌الدين بديل (1357) تحفه‌العراقين، تصحیح و حواشی و تعليقات یحیی قریب، تهران انتشارات امیرکبیر.
3. خاقانی شروانی، افضل الدین بدیل، (1346) مجموعه نامه‌ها، تصحیح و حواشی و توضیحات، دکتر ضیاءالدین سجادی، تهران، انتشارات دانشسرای عالی تهران.
4 خاقانی شروانی، افضل الدين بديل، (1373) دیوان خاقانی شروانی، تصحیح و مقدمه و تعليقات، دکترضیاءالدین سجادی، انتشارات زوار
5. خاقانی شروانی، افضل الدین بدیل (1362) منشآت خاقانی، تهران، تصحیح و تحشیه، محمد روشن، انتشارات کتاب فرزان.
6. سجادی، ضیاء الدین (1374) فرهنگ و لغات و تعبیرات با شرح اعلام و مشکلات دیوان خاقانی شروانی، تهران، انتشارات زوار.
7. شمیسا، سیروس (1380) نقد ادبی، تهران، انتشارات فردوس.
8. زرین کوب، عبدالحسین، (1378) دیدار با کعبه‌ی جان، تهران، انتشارات سخن.
9. کزازی، میرجلال الدین، (1368) رخسار صبح، تهران، انتشارات نشر مرکز.
10. وراینی سعدالدين (1366) شرح و توضیحات دکتر خلیل خطيب رهبر، تهران، انتشارات صفی علیشاه.
11. نقشبندی، سیدایوب، (1388) شرح پانزده نامه از منشآت خاقانی، سنندج، انتشارات کالج.
12. نظامی گنجوی، الیاس (1363) حواشی و تصحیح و شرح لغات وحید دستگردی، تهران، انتشارات مؤسسه‌ی مطبوعاتی علمی