سیّدضیاءالدّین طباطبائی، یکی از عوامل کودتای اسفند 1299، از سیاستمداران تأثیرگذار تاریخ معاصر ایران است. زندگی سیاسیاش با فعالیتهای مطبوعاتی پیوندی تنگاتنگ دارد. از شانزدهسالگی، با روزنامة ندای اسلام روزنامهنگاری را آغاز کرد؛ سپس شرق، برق و رعد را (تا کودتای 1299) چکیده کامل
سیّدضیاءالدّین طباطبائی، یکی از عوامل کودتای اسفند 1299، از سیاستمداران تأثیرگذار تاریخ معاصر ایران است. زندگی سیاسیاش با فعالیتهای مطبوعاتی پیوندی تنگاتنگ دارد. از شانزدهسالگی، با روزنامة ندای اسلام روزنامهنگاری را آغاز کرد؛ سپس شرق، برق و رعد را (تا کودتای 1299) منتشر کرد. او با زبانی تند و بیپروا به اشاعة اندیشههای انتقادی میپرداخت. دراین مقاله، لایهی ایدئولوژیک واژگان نویسنده را به روش توصیفی تحلیلی با استناد به منابع روزنامهای بررسی کردهایم و با تفکیک سبک نویسنده ایدِئولوژی حاکم بر ذهن و زبان او را تحلیل کردهایم. با توجّه به رویّة سیاسی او به این نتیجه دستیافتیم که چون مخاطبان اواولیای امور و سیاستگذاران بودند، جهان اندیشگانی او نگرش سیاسی یک طبقه اجتماعی را بهعنوان یک کل، هدایت میکند و قلم اعتراضی او در جریانات مشروطه خواهی گزارش مناسبات جامعه و تغییر و تحولات اجتماعی و سیاسی است و زبان او جدی، انتقادی، صریح، تلخ و گزنده بوده است.
پرونده مقاله
پژوهش حاضر با هدف بررسی اصطلاحات خویشاوندی در گونه زبانی کردی سنندج از منظر ردهشناسیصرفی و صرف زیستمحیطی صورت گرفت. دادههای این پژوهش، تمامیِ اصطلاحات خویشاوندی در این گونه زبانیاند. روش گردآوری دادهها بهصورت کتابخانهای و نیز میدانی از طریق مصاحبه با گویشوران اس چکیده کامل
پژوهش حاضر با هدف بررسی اصطلاحات خویشاوندی در گونه زبانی کردی سنندج از منظر ردهشناسیصرفی و صرف زیستمحیطی صورت گرفت. دادههای این پژوهش، تمامیِ اصطلاحات خویشاوندی در این گونه زبانیاند. روش گردآوری دادهها بهصورت کتابخانهای و نیز میدانی از طریق مصاحبه با گویشوران است و روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. بررسیهای ساختاری که از دیدگاه ردهشناسیصرفی صورت گرفت، حاکی از آن است که %57 این اصطلاحات در طبقه پیوندی و %43 در رده گسسته قرار میگیرند. همچنین، اصطلاحاتِ دارای ساختملکی %47.69 از کل اصطلاحات را به خود اختصاص دادهاند که همگی راهبرد ملکی همنهی را نشان میدهند و در این میان، برخی چینش مالک–مملوک و برخی چینش مملوک–مالک را دارا هستند. اما دیگر راهبردهای ملکی ساده یا غیرساده اعم ازحالتنما یا حرفاضافه و غیره در اصطلاحات فوق مشاهده نمیشود. نتایج بررسیها از لحاظ صرف زیستمحیطی نشان میدهد که عوامل جغرافیایی (مناطق مختلف شهر)، عوامل فرهنگی و عوامل جامعهشناختیِ محیط بویژه جنسیت، معیارهای قومی و نسبی/سببی بودن بر اصطلاحات خویشاوندی این زیستبوم اثرگذار هستند. طبق این رویکرد اقلیم میتواند مهمترین دلیل وجود تنوع و تفاوتهای موجود در اصطلاحات خویشاوندی در این پیکره زبانی باشد.
پرونده مقاله
عارفان بزرگ هر یک دارای زبان و نظام تصویری و نمادین خاصی هستند. آنهایی که تجربههای ناب شخصی داشتهاند، تصاویر و تعابیر شخصی مختص به خود دارند . مولانا از هر چیز و هر کسی، با توجه به تداعی معانیای که در ذهن او صورت میگرفته است، به واژگان معنی رمزی داده است. وسعت دایر چکیده کامل
عارفان بزرگ هر یک دارای زبان و نظام تصویری و نمادین خاصی هستند. آنهایی که تجربههای ناب شخصی داشتهاند، تصاویر و تعابیر شخصی مختص به خود دارند . مولانا از هر چیز و هر کسی، با توجه به تداعی معانیای که در ذهن او صورت میگرفته است، به واژگان معنی رمزی داده است. وسعت دایرة رمزپردازی مولانا شامل حیوانات، گیاهان، صور فلکی، اسطورهها، پیامبران و ... است؛ از اینروی، بررسی تمام جنبههای رمزپردازی و اصطلاحات عرفانی در غزلیات مولانا نیازمند تحقیقات بسیار گستردهای است. در پژوهش حاضر نمادهای خانقاهی در غزلیات مولانا بررسی شده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که: آداب و رسوم خانقاهی و نمادهای آن در شعر مولوی چگونه بازتاب یافته است؟ نتایج نشان میدهد که مولانا در ایجاد معانی جدید رمزی از انواع واژگان و اصطلاحات استفاده کرده است. مهم ترین نتیجه پژوهش حاضر نیز در این نکته است که ، با توجه به خلاقیت مولانا در رمزپردازی، غزلیات مولانا را نمیتوان با توجه به اصطلاحات عرفانیای که در کتب صوفیه آمده است، تفسیر نمود؛ زیرا اصطلاحات عرفانی وضعشده، نشاندهندة ذهن آگاه نویسندگانی است که مشرب فکری خاص خود را دارند. برخی از آداب و رسومی که در دیوان شمس معنی نمادین یافته اند ،عبارتند از : پیر، طعام ، فراشی ،سماع و ... است . هدف این پژوهش بازتاب نمادهای خانقاهی در دیوان شمس مولوی است. روش تحقیق اسنادی و کتابخانهای است و تحلیل متن از طریق شواهد به دست آمده است.
پرونده مقاله
بینامتنیت به بررسی روابط موجود در بین متون میپردازد. چراکه در هر متنی اشاراتی به آثار پیش از آن وجود دارد؛ بهبیاندیگر، متون جدید زاییدة متنهای پیش از خود هستند. ازاینرو، میتوان گفت که هیچ متن جدید و بکری وجود ندارد و هر نویسندهای برای خلق اثر خود از آثار پیشینیان چکیده کامل
بینامتنیت به بررسی روابط موجود در بین متون میپردازد. چراکه در هر متنی اشاراتی به آثار پیش از آن وجود دارد؛ بهبیاندیگر، متون جدید زاییدة متنهای پیش از خود هستند. ازاینرو، میتوان گفت که هیچ متن جدید و بکری وجود ندارد و هر نویسندهای برای خلق اثر خود از آثار پیشینیان الهام میگیرد. در بینامتنیت دو متن باهم مقایسه میشوند: یک متن زیر و یک متن زبر. ژارژ ژنت نظریۀ بینامتنیت را به کمال خود رسانده است. ژنت، بینامتنیت را به سه دسته تقسیم میکند که در قالب: حضور صریح و اعلامشده، پنهان و ضمنیِ یک متن در متن دیگر، قابلبررسی است. نگارنده در این نوشتار، ابتدا ریشۀ حکایات و اندیشههای عرفانی مولوی را در دفتر اول مثنوی در آثار عرفانی، داستانی، تفسیری، دواوین شعر و کتب تاریخی فارسی کاویده، سپس این حکایات را بر اساس نظریۀ بینامتنیت ژنت به سه دسته تقسیم کرده است. در این مرحله، متن زیرین مثنوی مشخص شده است. این متن زیرین باید هم تقدم زمانی و تاریخی بر متون دیگر داشته و هم بیشترین شباهت را با روایت مثنوی داشته باشد. در نهایت شباهتها و تفاوتهای دو متن بررسی شده است. این بررسی نشان میدهد که مولوی بسیاری از کتب تاریخی، تفسیری، داستانی و عرفانی پیش از خود را خوانده و آنها را در لابهلای مثنوی آورده است. هرچند در همۀ موارد بررسیشده، وی اندیشههای عرفانی و حکایات پیشین را برای نیل به اهداف عرفانی، کلامی و اخلاقی خود با تغییراتی همراه ساخته است.
پرونده مقاله
زمینه وهدف: سبک،روش نویسنده یا شاعر برای نشان دادن مطالب خاص مورد نظر، شناخت ودیدگاه او است. این آثار،ویژه گی های فکری ،ادبی وزبانی آن را بررس می کند .رمان پا ورقی ،پدیده ای نو وشاخه ای از ادبیات است . این نوع جریان ادبی معاصر،با زبان هنری، مورد توجه مردم و ریشه در ادبی چکیده کامل
زمینه وهدف: سبک،روش نویسنده یا شاعر برای نشان دادن مطالب خاص مورد نظر، شناخت ودیدگاه او است. این آثار،ویژه گی های فکری ،ادبی وزبانی آن را بررس می کند .رمان پا ورقی ،پدیده ای نو وشاخه ای از ادبیات است . این نوع جریان ادبی معاصر،با زبان هنری، مورد توجه مردم و ریشه در ادبیات عامه پسند دارد . ،و بازتابی از مسایل جاری جامعه است . واقعیت های سیاسی، اجتماعی وتاریخی را مانند آیینه در خود منعکس می کند. روش مطالعه:این جستار با روشی توصیفی - تحلیلی به بررسی ،روایت ، زاویه ی دید و محتوای فکری آن پرداخته است.نکته قابل توجه، زاویه دید آن اثر است .یافته ها: رمان های پا ورقی به عنوان یک رمان اجتماعی در کنار رشد وغنای جریان ادبی مورد توجه مردم با زبان ساده وساختار کلی نقاط ضعف ونقص های فرهنگی جامعه را نمایان می سازد .نتیجه گیری: با آشفتگی های سیاسی ،اجتماعی وفرهنگی اواخر دوره قاجار نویسندگان تصمیم گرفتند تا ، پلشتیها ی جامعه را عریان بازگو نمایند.نخست مشفق کاظمی رمان پاورقی"تهران مخوف" را با محوریت عشق،به نثر ساده ی روزنامه ای به زبان گزارش گونه، با هدف بیان مصایب، مشکلات و فساد حکومتی آن دوره ، چاپ کرد.. در محتوا مضامینی چون استبداد ، آزادی ، عشق ،مرگ،شکست و پیروزی ، هسته ی مرکزی بررمان را شکل می دهد .بازتاب رخداد های ،سیاسی ، اجتماعی وفرهنگی در داستان نیزنقش به سزایی دارد .کلید واژگان :سبک شناسی ، رمان پاورقی عامه پسند ، جریان ادبیات معاصراجتماعی ،سیاسی .
پرونده مقاله
در بین شاعران ایرانی بهویژه بعد از دورة صفوی، گروهی از پیشهوران به تدریج حضور یافته و عدّهای خوش درخشیدهاند. کاربرد ابزار و مشاغل در شعر شاعران، قدمتی دیرینه دارد. این کاربرد ضمن اطّلاعات مفیدی که از مشاغل مختلف روزگار میدهد، در شناخت بهتر روزگار قدیم ایران در دوره چکیده کامل
در بین شاعران ایرانی بهویژه بعد از دورة صفوی، گروهی از پیشهوران به تدریج حضور یافته و عدّهای خوش درخشیدهاند. کاربرد ابزار و مشاغل در شعر شاعران، قدمتی دیرینه دارد. این کاربرد ضمن اطّلاعات مفیدی که از مشاغل مختلف روزگار میدهد، در شناخت بهتر روزگار قدیم ایران در دورههای متفاوت که چه نگرشی در ارتباط با حرفههای گوناگون وجود داشته است، هدایتگری مینماید. رویکرد ادبی این مشاغل در نوع ادبی شعر، که تنوّع و تعداد آنها هم قابل توجّه است در شهر آشوبها دیده میشود. از مهمترین خصوصیّات شهرآشوبها علاوه بر وصف معشوق، بیان پیشههایی است که در زمان و مکان شاعر و اجتماع آن رواج داشته است. در این تحقیق از میان شاعران صاحبپیشه به قصّاب کاشانی پرداختهایم. قصّاب از شاعران نیمة دوم قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم هجری است که توانسته است با توجّه به سطح آگاهی و دانش خود اشعاری قابل تحسین علاوه بر مضامین عرفانی و غنایی در مضمون آفرینی پیشة خود، ابتکاری داشته باشد و ابزار و واژههای صنفی را در سخن خود بیاورد. این پژوهش که به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و روش کتابخانهای تنظیم شده است بر آن است، به بررسی چگونگی کاربرد ابزار و اصطلاحات شغلی ذیربط در دیوان قصّاب کاشانی بپردازد و با تحلیل یافتهها، کاربرد ابزار در شعر قصّاب بیان نماید و توانایی شاعر در تلفیق پیشۀ خود با قریحة شاعری و ویژگیهای اجتماعی روزگارش را نشان دهد و به این پرسش پاسخ دهد که بازتاب ابزار و واژههای مربوط به پیشۀ قصّابی در سخنان قصّاب کاشانی چگونه است؟
پرونده مقاله
فرشتگان موجوداتی نامحسوس هستند که خداوند آنان را خلق کرده تا در راستة فرامین وی انجام وظیفه نمایند. سویی دیگر بینامتنیت قرار دارد که روش همگرایی متون با توجّه به اثرپذیری از متون قبل و تأثیرگذاری بر متون بعد است. پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی با روش توصیفی- تحلیلی بر اساس من چکیده کامل
فرشتگان موجوداتی نامحسوس هستند که خداوند آنان را خلق کرده تا در راستة فرامین وی انجام وظیفه نمایند. سویی دیگر بینامتنیت قرار دارد که روش همگرایی متون با توجّه به اثرپذیری از متون قبل و تأثیرگذاری بر متون بعد است. پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی با روش توصیفی- تحلیلی بر اساس منابع کتابخانهای و با هدف بررسی حضور فرشتگان در شعر حافظ شیرازی و امام خمینی با تکیه بر بینامتنیت قرآنی تدوین گردیده است. حافظ و امامخمینی هر دو دارای گرایشهایی عرفانی بوده و با عنایت به اینکه ایشان آشنایی کامل به کلام حق داشتهاند، بنابراین مضمون غالب اشعار این دو بر مبنای عرفان است. فرشتگان به عنوان مجریان اوامر خداوند که بیشتر از هویت تکوینی برخوردار هستند به خوبی مورد توجه حافظ و امامخمینی قرار گرفتهاند. ایشان به طیف گستردهای از فعالیتهای فرشتگان اشاره کردهاند؛ هم جوانب رحمت، هم جوانب غضب و هم بینابین که بسته به واکنش به رفتار انسان، مورد توجه بوده است.
پرونده مقاله
سه نگارۀ مربوط به گنبدهای زرد و سبز و سرخ در منظومۀ هفت پیکر از نسخۀ خطی مصور خمسۀ نظامی موجود در کتابخانۀ مدرسۀ عالی شهید مطهری، چنان به یکدیگر شبیهند که بهصورت برگردان یکدیگر دیده میشوند. هدف این پژوهش آن است که علت این شباهت را در ارتباط با متن منظومه نشان دهد. د چکیده کامل
سه نگارۀ مربوط به گنبدهای زرد و سبز و سرخ در منظومۀ هفت پیکر از نسخۀ خطی مصور خمسۀ نظامی موجود در کتابخانۀ مدرسۀ عالی شهید مطهری، چنان به یکدیگر شبیهند که بهصورت برگردان یکدیگر دیده میشوند. هدف این پژوهش آن است که علت این شباهت را در ارتباط با متن منظومه نشان دهد. در روش نقد ساختارگرایانه، منظومۀ داستانی هفت پیکر، از واحد روایی واحدی برخوردار است که این ساختار روایی واحد، در کل منظومه بهویژه هفت گنبد تکرار میشود و این واحد روایی تکرارشونده، حامل پیام داستان هفت پیکر، یعنی بنمایۀ آزمون و تکامل معنوی بهرام گور است. با فرض این که تکرار ساختار نگارهها و مشابهت ساختاری آنها با تکرار بنمایۀ داستان در ساختار واحد متن هفت پیکر، ارتباط دارد، اجزای نگارههای مذکور با شاخصههای ساختاری منظومۀ هفت پیکر در داستانهای هفت گنبد، مطابقت داده میشود و ارتباط نگارههای مربوط به گنبدهای زرد و سبز و سرخ در نسخۀ مذکور با مفهوم داستانی منظومۀ، به روش توصیفی- تحلیلی بررسی میگردد، تا به چرایی مشابهت در ساختار این نگارهها و منظور نگارگر از این طراحی پی ببرد و نتیجه میگیرد، نگارگر با وقوف به پیام منظومه، هم در جهت انتقال پیام منظومه و تاکید بر آن، این نگارهها را مشابه طراحی نموده و هم برای نشان دادن عظمت دربار صفوی، مقطع آغازین هر گنبد را در سه نگاره، تکرار کرده تا شوکت دربار را تصویر نماید.
پرونده مقاله