-
دسترسی آزاد مقاله
1 - طراحی فضای شهری به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی ( نمونه موردی بلوار بین محله ای)
مریم قلمبردزفولیدر این پژوهش شناخت روش های تقویت تعاملات اجتماعی در فضاهای باز عمومی شهر، به ویژه خیابان ها مورد توجه اصلی است. خیابان هایی که ساکنان محلات را برای گذران اوقات فراغت و یا رفع نیاز های روزمره دعوت نموده و به مرور زمان محدوده ای از مسیر برای آن ها به میعادگاهی جهت دیدارها چکیده کاملدر این پژوهش شناخت روش های تقویت تعاملات اجتماعی در فضاهای باز عمومی شهر، به ویژه خیابان ها مورد توجه اصلی است. خیابان هایی که ساکنان محلات را برای گذران اوقات فراغت و یا رفع نیاز های روزمره دعوت نموده و به مرور زمان محدوده ای از مسیر برای آن ها به میعادگاهی جهت دیدارها تبدیل می گردد. لذا در ابتدا سعی شده مولفه های تاثیرگذار بر حضور پذیری در فضای شهری به ویژه خیابان با عملکرد بین محله ای ، تدقیق و شناسایی و پس از آن با بررسی متون و نظریات نظریه پردازان به رابطه بین فضای شهری و تعاملات اجتماعی و تاثیری که کارکرد و کالبد فضا بر میزان مکث و شکل گیری تعاملات مردم دارد، پرداخته و در نهایت با استفاده از شیوه تحلیلی، براساس شاخص ها ی تاثیرگذار، راهنمای طراحی شهری یک بلوار محلی به منظور جذب ساکنان محله جهت ارتقاء تعاملات اجتماعی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تحلیلی بر تاثیر مکان های گردشگری شهری در جذب گردشگران فرهنگی (نمونه موردی: شهر پاریس)
مهدیه حسینی نیاگردشگری فرهنگی از جدیدترین رویکردها و شهر از مهمترین مقاصد گردشگران میباشد. این پژوهش به تاثیر مکانهای گردشگری شهری در جذب گردشگران فرهنگی و با تمرکز بر شهر پاریس پرداخته که با رویکردی تحلیلی و روش تحلیل محتوا، به تبیین چارچوبی حاصل از شاخصهای سازنده مکانهای گردشگری فر چکیده کاملگردشگری فرهنگی از جدیدترین رویکردها و شهر از مهمترین مقاصد گردشگران میباشد. این پژوهش به تاثیر مکانهای گردشگری شهری در جذب گردشگران فرهنگی و با تمرکز بر شهر پاریس پرداخته که با رویکردی تحلیلی و روش تحلیل محتوا، به تبیین چارچوبی حاصل از شاخصهای سازنده مکانهای گردشگری فرهنگی در شهر و سپس در تکمیل چارچوب و مدل تحلیلی به بررسی تاثیر آنها در جذب گردشگران فرهنگی و تبیین شاخصهای سازنده تجارب ایشان میپردازد. نهایتا با تمرکز بر پاریس و بر اساس مدل مذکور ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮ شاخصها را بررسی مینماید. ﻧﺘﺎﻳﺞ، ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮان ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺠﺎﺭﺑﻰ ﻣﻮﺛﻖ، متنوع و خلاقند و مکانهای مربوطه، شاخصهای سازنده مکانهای فرهنگی شهر و شامل عرصه های عمومی (تاریخی، طبیعی، فرهنگی معاصر، بومی، غیر متعارف شهری، تفریحی، تجاری)، با خصوصیات کالبدی ثابت یا موقت، بههمراه تعاملات اجتماعی در تجربه حضور گردشگران و شکل یافتن معنای فرهنگی فضا در ترکیبی نمادین و پیوسته میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - نقش فضای عمومی شهری در افزایش ایمنی اجتماعی (مورد مطالعاتی محله ساغریسازان و گلسار رشت)
سمیه صدیقی سید محسن حبیبیدر این مقاله ارتباط ابعاد حسی دریافت شده از فضاهای شهری و ایمنی اجتماعی بررسی گردید. نتایج مطالعه نشان میدهد بین اطلاعات دریافتی از محیط و سلامتی انسان رابطه مستقیم وجود دارد. چون افراد از طرق مختلف، فضاهای شهری را درک میکنند و خوشایندی یا ناخوشایندی، امن و ناامن بودن چکیده کاملدر این مقاله ارتباط ابعاد حسی دریافت شده از فضاهای شهری و ایمنی اجتماعی بررسی گردید. نتایج مطالعه نشان میدهد بین اطلاعات دریافتی از محیط و سلامتی انسان رابطه مستقیم وجود دارد. چون افراد از طرق مختلف، فضاهای شهری را درک میکنند و خوشایندی یا ناخوشایندی، امن و ناامن بودن آنها می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای بر سلامت روانی ساکنان داشته باشد. این مقاله قصد دارد با تشریح روشهای انتقال و درک عام محیطی، تاثیر آنها بر ایمنی اجتماعی را بررسی کند. روش بررسی، آمیخته‌ای از روشهای کمی و کیفی است. بدینصورت از منابع مختلف نظری، داده‌های کیفی استخراج و با تحلیل آنها معیارهای کمی برای تدوین پرسشنامه تعیین شدند. پاسخهای دریافتی از پاسخگویان در محلههای ساغریسازان و گلسار رشت جهت سنجش تاثیر مولفه های موثر بر امنیت با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شد و پیشنهادهایی برای ارتقاء ایمنی در ساغریسازان که از این نظر نامناسب بود، ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - آفرینش شاعرانه در فضای شهری: واکاوی نشانه شناختی فضای شهری باغ بلند شیراز
محمد سرمستانی منوچهر فروتن نیر طهوریشهر آکنده از دلالت‌های معنایی است که هم به‌واسطه طراحان آن و هم شهروندان رمزگذاری و توسط شهروندان، رمزگشایی میشود. بنابراین شهر را میتوان به‌عنوان یک متن خواند. ازاین‌رو نشانه‌شناسی شهری روشی است برای بررسی زبان‌شناسانه فضای شهری که به واکاوی معنای فضای شهر می‌پرداز چکیده کاملشهر آکنده از دلالت‌های معنایی است که هم به‌واسطه طراحان آن و هم شهروندان رمزگذاری و توسط شهروندان، رمزگشایی میشود. بنابراین شهر را میتوان به‌عنوان یک متن خواند. ازاین‌رو نشانه‌شناسی شهری روشی است برای بررسی زبان‌شناسانه فضای شهری که به واکاوی معنای فضای شهر میپردازد. این پژوهش در پی یافتن فنون و روش‌هایی است که می‌تواند منجر به فضاهای شاعرانه در شهر شود. ازاین‌رو با روش نشانه‌شناسی به واکاوی یک نمونه فضای شهری که دارای این ویژگی بوده پرداخته‌شده است. درنهایت پژوهش به بررسی مفاهیم نشانه‌شناختی مانند برجسته‌سازی ادبی، هنجار‌گریزی، خودکارشدگی و قاعده افزایی در یک نمونه موردی فضای شهری، باغ بلند شیراز، اثر مهرداد ایروانیان پرداخته است. در پایان پژوهش به روش‌هایی که وی برای ایجاد فضای شاعرانه به کار بسته است مانند آشنایی‌زدایی به‌واسطه انحراف از زبان معیار، ایجاد تعلیق و ایهام از طریق تصرف در محور هم‌نشینی دست‌یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - ارزیابی میزان مطابقت فضاهای شهری با شاخص های شهر دوستدار سالمند، نمونه موردی خیابان چهارباغ عباسی اصفهان
ایوب ایرانشاهیافزایش جمعیت سالمندان به یکی از دغدغه های بزرگ جهان کنونی تبدیل شده است.کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بر اساس پیش بینی های صورت گرفته در آینده ای نزدیک انفجار جمعیت سالمندی در ایران رخ خواهد داد. شهر دوستدار سالمند به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی از سوی سا چکیده کاملافزایش جمعیت سالمندان به یکی از دغدغه های بزرگ جهان کنونی تبدیل شده است.کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بر اساس پیش بینی های صورت گرفته در آینده ای نزدیک انفجار جمعیت سالمندی در ایران رخ خواهد داد. شهر دوستدار سالمند به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی از سوی سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است. هدف از این پژوهش استخراج شاخص های فضای شهری در شهر دوستدار سالمند و ارزیابی میزان مطابقت خیابان چهارباغ عباسی اصفهان با شاخص های شهر دوستدار سالمند است. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از مطالعات کتابخانه ای برای استخراج شاخص های مرتبط با کیفیت فضاهای شهری در شهرهای دوستدار سالمند استفاده شده است. سپس برای سنجش شاخص ها، بر اساس روابط تعریف شده توسط نگارندگان و استانداردها، از نرم افزار GIS و مطالعات میدانی استفاده شده و در نهایت میزان مطلوبیت تمامی شاخص ها ارائه شده است. در نتیجه پژوهش شاخص هایی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - سنجش ارتباط بین سازگاری روانی در جهت نیل به آسایش حرارتی با حس مکان در فضاهای شهری ( نمونه موردی : میدان امام خمینی و امام حسین شهر تهران)
الهام ضابطیان رضا خیرالدینمطالعات انجام‌شده در زمینه آسایش حرارتی در فضاهای عمومی شهری بیشتر به عوامل کالبدی پرداخته‌اند؛ درحالیکه سازگاری روانی یکی‌از مهمترین عوامل موثر در ادراک آسایش است. لذا بسط مفهوم ادراک و تفاوت آن با احساس، یکی‌از اهداف کلیدی این پژوهش است. فرضیه پژوهش عبارتست‌از اینکه: چکیده کاملمطالعات انجام‌شده در زمینه آسایش حرارتی در فضاهای عمومی شهری بیشتر به عوامل کالبدی پرداخته‌اند؛ درحالیکه سازگاری روانی یکی‌از مهمترین عوامل موثر در ادراک آسایش است. لذا بسط مفهوم ادراک و تفاوت آن با احساس، یکی‌از اهداف کلیدی این پژوهش است. فرضیه پژوهش عبارتست‌از اینکه: «بین سازگاری روانی برای نیل به آسایش حرارتی با سطوح مختلف حس‌مکان در فضاهای شهری ارتباط مستقیمی وجود دارد.» مدل تجربی پژوهش نیز پس از مفهوم‌سازی مبانی و تجارب، استخراج و با روش دلفی تدقیق شده‌است و سپس با‌استفاده از روش پیمایشی در دو فضای شهری تهران (میدان امام‌حسین و امام‌خمینی)، پرسشنامه‌ای متناظر‌با هر جزء از مدل تنظیم شده و در فصل سرد در بین 200 نفر از شهروندان حاضر در دو فضا تکمیل و تحلیل شده‌است. با‌استفاده از آزمون‌های آماریTtest، همبستگی و بتا، فرضیه پژوهش اثبات شده و درنهایت راهبردهایی در‌جهت ارتقای میزان سازگاری روانی و حس مکان و افزایش همبستگی مذکور، ارائه شده‌است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بازتاب تصویری فضای شهری دوستدار کودک در نقاشی کودکان 7 - 12 سال
ایمان قلندریان زهرا یونسیفضاهای شهری در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان نقش منحصربه‌فردی دارند. ارتقاء کیفیت این فضاها می تواند در سلامت و رشد قوای جسمی، تقویت تعاملات اجتماعی و پرورش خلاقیت مؤثر باشد. نقاشی کردن راهی برای ابراز توانایی و خلاقیتِ کودکان است. هدف این پژوهش، مطالعة تأ چکیده کاملفضاهای شهری در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان نقش منحصربه‌فردی دارند. ارتقاء کیفیت این فضاها می تواند در سلامت و رشد قوای جسمی، تقویت تعاملات اجتماعی و پرورش خلاقیت مؤثر باشد. نقاشی کردن راهی برای ابراز توانایی و خلاقیتِ کودکان است. هدف این پژوهش، مطالعة تأثیرگذارترین شاخصها بر ایجاد فضای شهری دوستدار کودک بر مبنای نقاشی میباشد. روش پژوهش کیفی و دادهها با شیوه پیمایش، گردآوری شدهاند. جامعه آماری، کودکان هفت تا دوازده‌ساله مشهد و نمونه آماری به‌صورت غیرتصادفی هدفمند انتخاب شده است. بدین منظور تعداد 70 نقاشی توسط کودکان و مبتنی بر مدل ترسیمی - طراحیِ نقشه های شناختی ترسیم و تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد امنیت و آسایش در رتبه اول و دسترسی مناسب به فضاهای سبز و طبیعی، محیطهای تفریحی، وجود فضای باز همگانی، حمل ونقل عمومی مناسب، دسترسی به خدمات و تسهیلات اساسی، وجود محیط عاری از آلودگی، وجود عنصر بصری جذاب و امکان مشارکت کودکان در رتبه‌‌های بعدی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تبیین و بازتولیدقدرت‌هایمؤثر بر افزایش کیفیت حضورپذیری بانوان با رویکرد ایرانی-اسلامی (نمونه موردی: فضای شهری پیرامونبقاع متبرکه)
حمید پورحسین روشن محمدرضا پورجعفر حمیدرضا صارمیفضاهای شهری اطراف بقاع متبرکه به دلیل ماهیت دینی- آیینی خود بستر مناسبی جهت حضور امن و آزادانه بانوان فارغاز نگرش های جنسیتی ایجاد کرده است. هدف این پژوهش تبیین کیفیات موجود در فضاهای شهری خاص )بقاع متبرکه( ومؤلفه های موجود در آ نها از منظر نظام ادراکی- معنایی بانوان بو چکیده کاملفضاهای شهری اطراف بقاع متبرکه به دلیل ماهیت دینی- آیینی خود بستر مناسبی جهت حضور امن و آزادانه بانوان فارغاز نگرش های جنسیتی ایجاد کرده است. هدف این پژوهش تبیین کیفیات موجود در فضاهای شهری خاص )بقاع متبرکه( ومؤلفه های موجود در آ نها از منظر نظام ادراکی- معنایی بانوان بوده تا در این راستا به تبیین ویژگ یهایی جهت حضور مطلوببانوان در فضاهای مختلف دست یافت. روش شناسی کلی فرآیند پژوهش، روش تحقیق کیفی بوده است. یافته های کیفی مطالعهبا بهر هگیری از نظریه زمینه ای نشان داد که هشت مؤلفه ی ناظر کل، احترام به فضا، قلمرو ذهنی پنهان فضا، ترس از انجام خطا،امید به تشویق، بعد آموزش محور فضا و محرمیت ب هعنوان قدرت های مؤثر برافزایش حضور پذیری زنان مؤثرند. مقوله هسته اینبررسی نیز بازتولید معانی ایمانی و آیینی در فضاهای مذهبی و تأثیر آن بر کیفیت حضور پذیری زنان در فضا هست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - تبیین مدلی برای تقویت نقش پل به‌عنوان فضایی شهری
الهام ناظمیاین مقاله که با هدف اصلی تبیین مفهوم پل به مثابه یک فضای شهری نگارش یافته است در پی پاسخ به این سوال است که چه گونه-هایی از پل‌های شهری می‌توانند به عنوان یک فضای شهری مطرح شوند؟ برای حصول به این منظور با استفاده از روشهای پژوهش توصیفی-تحلیلی و از طریق جمع‌آوری اطلاعات چکیده کاملاین مقاله که با هدف اصلی تبیین مفهوم پل به مثابه یک فضای شهری نگارش یافته است در پی پاسخ به این سوال است که چه گونه-هایی از پل‌های شهری می‌توانند به عنوان یک فضای شهری مطرح شوند؟ برای حصول به این منظور با استفاده از روشهای پژوهش توصیفی-تحلیلی و از طریق جمع‌آوری اطلاعات به صورت اسنادی و پیمایشی و تحلیل اطلاعات با روشهای فراتحلیل، خلاصه‌سازی و فرآیند تحلیل شبکه‌ای(ANP) از یک سو به گونه‌شناسی پل‌ها و معرفی گونه‌هایی که قابلیت فضای شهری شدن را دارا هستند و از سوی دیگر به تعریف فضای شهری و مولفه‌ها و معیارهای موثر بر کیفیت آن پرداخته شده است. یافته‌ها نشان میدهد برخی گونههای پل را میتوان به عنوان فضای شهری به حساب آورد و برای تقویت نقش پل به عنوان فضایی شهری، افزودن مولفه عملکردی به پل و ارتقا معیارهای مرتبط با آن در مقایسه با سایر مولفه‌ها دارای اهمیت بیشتری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - فضای شهری و سینما؛ تاثیر بازنمایی منظر جنگ در ارتقا خاطرات جمعی ( مورد پژوهی: ایستاده در غبار و روز سوم)
حدیث لقمانی آیدا باقری بهشتییکی از عوامل تقویت خاطره جمعی در شهرها، اتفاقات و رویدادهای خاص مانند جنگ میباشد که جهت استمرار و انتقال این مفاهیم در فضای شهری، سینما نقش مهمی را ایفا میکند. هدف ازاین پژوهش بررسی تاثیر بازنمایی معیارهای فضای شهری در ارتقا خاطرات جنگ میباشد. دراین راستا معیارها بدس چکیده کاملیکی از عوامل تقویت خاطره جمعی در شهرها، اتفاقات و رویدادهای خاص مانند جنگ میباشد که جهت استمرار و انتقال این مفاهیم در فضای شهری، سینما نقش مهمی را ایفا میکند. هدف ازاین پژوهش بررسی تاثیر بازنمایی معیارهای فضای شهری در ارتقا خاطرات جنگ میباشد. دراین راستا معیارها بدست آمده از ارتباط فضای شهری وسینما در دوفیلم روزسوم و ایستاده درغبار مورد تحلیل قرارگرفت. با توجه به نتایج بدست آمده از میزان به تصویر کشیدن معیارها در دو فیلم، بازنمایی بیشتر فضاهای دوران جنگ در فیلم ایستاده در غبار معیار عملکردشهری با مدت زمان 1642 ثانیه و روز سوم، معیار نماد شهری با 677 ثانیه می باشد. از دید تماشاگران اهمیت معیار نماد شهری در فیلم روزسوم، معیار بستر طبیعی و عملکرد شهری در فیلم ایستاده از اهمیت شایانی در بازنمایی خاطرات جمعی برخوردار است. بر همین مبنا راهکارهای موثر جهت بازنمایی فضاهای شهری ازدیدگاه شهرسازانه در فیلم ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - تبیین تجلیات حیاء در فضای شهری
جابر دانش محمدرضا پورجعفر محمد نقی زادهیکی از مبادی موثر در تحلیل فضای شهری، توجه به انگاره‌های فرهنگی و هنجارهای اخلاقی جامعه است که به طور مشخص در شاکله فرهنگ ایرانی، صبغه دینی به خود گرفته است. این پژوهش، با تکیه بر منابع مکتوب و با طرح رویکرد اخلاق محور در تحلیل فضاهای شهری و با تمرکز بر مفهوم حیاء در آر چکیده کاملیکی از مبادی موثر در تحلیل فضای شهری، توجه به انگاره‌های فرهنگی و هنجارهای اخلاقی جامعه است که به طور مشخص در شاکله فرهنگ ایرانی، صبغه دینی به خود گرفته است. این پژوهش، با تکیه بر منابع مکتوب و با طرح رویکرد اخلاق محور در تحلیل فضاهای شهری و با تمرکز بر مفهوم حیاء در آراء دینی، به تبیین ویژگی‌های آن در کالبد شهر و شیوه‌های تجلی و تجسم صفت مذکور می پردازد. روش تحقیق در تحلیل و احصاء ویژگی های حیاء در آموزه‌های دینی، اکتشافی و تحلیلی است که در رویکردی استقرایی و تحلیلی، نحوه بروز و تجلی حیاء در فضاهای شهری، مبتنی بر شاخص های ماخوذ از روایات، شیوه ها و جلوه های آن تبیین شده است. تحلیل محتوای روایات در تطبیق و تحلیل محیطی آن، ناظر بر اصول پنج گانه کرامت، حرمت، معنویت، نظارت و عقلانیت است که ظهور و عینیت آن در فضای شهری مستلزم توجه به وجوه مختلف رفتاری و فضایی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - نقش فضای عمومی شهری در افزایش ایمنی اجتماع (مطالعه موردی: محله ساغر یسازان و گلسار رشت)
سید محسن حبیبی سمیه صدیقیدر این مقاله ارتباط ابعاد حسی دریافت شده از فضاهای شهری و ایمنی اجتماعی بررسی شده است. نتایج مطالعه نشان می دهدبین اطلاعات دریافتی از محیط و سلامتی انسان رابطه مستقیم وجود دارد. چون افراد از طرق مختلف، فضاهای شهری را درکمی کنند و خوشایندی یا ناخوشایندی، امن و ناامن بودن چکیده کاملدر این مقاله ارتباط ابعاد حسی دریافت شده از فضاهای شهری و ایمنی اجتماعی بررسی شده است. نتایج مطالعه نشان می دهدبین اطلاعات دریافتی از محیط و سلامتی انسان رابطه مستقیم وجود دارد. چون افراد از طرق مختلف، فضاهای شهری را درکمی کنند و خوشایندی یا ناخوشایندی، امن و ناامن بودن آنها می تواند نقش تعیین کننده ای بر سلامت روانی ساکنان داشتهباشد. این مقاله قصد دارد با تشریح رو شهای انتقال و درک عام محیطی، تأثیر آنها بر ایمنی اجتماعی را بررسی کند. روشبررسی، آمیخته ای از روش های کمّی و کیفی است. بدی نصورت از منابع مختلف نظری، داده های کیفی استخراج و با تحلیلآنها معیار های کمّی برای تدوین پرسش نامه تعیین شدند. پاس خهای دریافتی از پاسخگویان در محله های ساغری سازان و گلساررشت جهت سنجش تأثیر مؤلف ههای مؤثر بر امنیت با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شد و پیشنهادهایی برای ارتقاء ایمنیدر ساغری سازان که از این نظر نامناسب بود، ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - فضاهای عمومی و زندگی جمعی در شهر تاریخی ورامین
سید محسن حبیبی نوید پورمحمدرضاهدف اصلی نوشتارِ حاضر بررسی و تحلیل فضاهای عمومی و زندگی جمعی در شهر تاریخی ورامین است.با عطف به پژوهش های میدانی، روایتی توصیفی-تحلیلی از محتوا و کالبد فضاها و مکان های ورامین در قالب سه گونه ی اصلی (فضاهای شهری، فضاهای مذهبی، فضاهای سبز) و یک گونه ی فرعی (فضاهای غیررس چکیده کاملهدف اصلی نوشتارِ حاضر بررسی و تحلیل فضاهای عمومی و زندگی جمعی در شهر تاریخی ورامین است.با عطف به پژوهش های میدانی، روایتی توصیفی-تحلیلی از محتوا و کالبد فضاها و مکان های ورامین در قالب سه گونه ی اصلی (فضاهای شهری، فضاهای مذهبی، فضاهای سبز) و یک گونه ی فرعی (فضاهای غیررسمی و بالقوه) ارائه شده است. در انتها نیز از طریق مقابله ی یافته های میدانی با مبانی نظری پژوهش، ویژگی ها و مشخصه های فضاهای عمومی شهر ورامین بر مبنای معیارهای سه گانه کالبدی، عملکردی و اجتماعی تعریف و تبیین می گردند. بخش مرکزی و قدیمی ورامین را می توان مهمترین فضای عمومی شهر در نظر گرفت؛ این فضا بازتاب سویه‌های متعدد و متکثر مفهوم فضای عمومی است، نظیر: خرید، استراحت، تفریح، جامعه‌پذیری، خودجوشی و خودانگیختگی اجتماعی و سایر فضاها و مکان‌ها، هم چون میدان عمروآباد، پارک خانواده، و امامزداه حسین‌رضا، هریک، بنابر ماهیت و ویژگی‌های خویش، بیش‌وکم نمایانگر گوشه‌ای از ابعاد و جلوه‌های متکثرِ انگاره ی فضای عمومی هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - طراحی فضای شهری به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی (مطالعه موردی: بلوار بین محله ای)
مریم قلمبردزفولی محمد نقی زادهدر این پژوهش شناخت روش های تقویت تعاملات اجتماعی در فضاهای باز عمومی شهر، به ویژه خیابان ها مورد توجه قرار گرفته است. خیابان هایی که ساکنان محلات را برای گذران اوقات فراغت و یا رفع نیاز های روزمره دعوت نموده و به مرور زمان محدوده ای از مسیر برای آنها به میعادگاهی جهت دی چکیده کاملدر این پژوهش شناخت روش های تقویت تعاملات اجتماعی در فضاهای باز عمومی شهر، به ویژه خیابان ها مورد توجه قرار گرفته است. خیابان هایی که ساکنان محلات را برای گذران اوقات فراغت و یا رفع نیاز های روزمره دعوت نموده و به مرور زمان محدوده ای از مسیر برای آنها به میعادگاهی جهت دیدارها تبدیل می گردد. لذا در ابتدا سعی شده مولفه های تاثیرگذار بر حضورپذیری در فضای شهری به ویژه خیابان با عملکرد بین محله ای ، تدقیق و شناسایی و پس از آن با بررسی متون و نظریههای نظریه پردازان به رابطه بین فضای شهری و تعاملات اجتماعی و تاثیری که کارکرد و کالبد فضا بر میزان مکث و شکلگیری تعاملات مردم دارد، پرداخته و در نهایت با استفاده از شیوه تحلیلی، براساس شاخصهای تاثیرگذار، راهنمای طراحی شهری یک اا بلوار محلی به منظور جذب ساکنان محله جهت ارتقاء تعاملات اجتماعی پیشنهاد گردید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بررسی تأثیر جهانی شدن بر مدیریت فضای شهری
هادی سروری حمید ماجدیهدف مقاله حاضر بررسی تأثیر الزامات رقابت میان شهرها در دوره جهانی شدن بر جذب سرمایه بخش خصوصی در فضاهای شهری است. در دوره جهانی شدن ، شهرها مرکز ثقل توجهات سرمایه‌گذاران و مدیران شهری برای ارائه جذابیت‌های گوناگون در جذب سرمایه و رقابت با دیگر شهرها میباشند. اما فقدان چکیده کاملهدف مقاله حاضر بررسی تأثیر الزامات رقابت میان شهرها در دوره جهانی شدن بر جذب سرمایه بخش خصوصی در فضاهای شهری است. در دوره جهانی شدن ، شهرها مرکز ثقل توجهات سرمایه‌گذاران و مدیران شهری برای ارائه جذابیت‌های گوناگون در جذب سرمایه و رقابت با دیگر شهرها میباشند. اما فقدان مبانی نظری منسجم از چگونگی فرایند رقابت شهرها در مقیاس کلان تا اقدامات شهرسازان و مدیران شهری در مقیاس محلی ، باعث کاهش قدرت رقابتی شهرها شده‌است. در این پژوهش با روش استنباطی ، به بیان عوامل تأثیرگذار از رقابت شهرها بر اقدام شهرسازان و مدیران شهری پرداخته شده‌است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که جهت جذب سرمایه برای تحقق پروژه‌های فضای شهری باید بر اساس رویکردی بازار محور توقعات و مشوق‌های مدیران شهری در طراحی و برنامه‌ریزی فضای شهری لحاظ گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - مرمت شهری و باززنده سازی کانون های اجتماعی و آسیب شناسی (نمونه موردی: بافت تاریخی محله جلفای اصفهان)
حسن اصانلومحور این نگارش بررسی تاثیر اقدامات انجام شده طی سالهای 1382 تا 1386 در ارتقا و بهبود تصویر ذهنی است که در ذهن ناظر از محور تاریخی و فرهنگی جلفا شکل گرفته است. نگارش به صورت مقایسه ای پایاپای از دیدها و مناظر مشابه شهری طی سال های 1382 و 1386 شمسی از محله جلفا ارائه می گ چکیده کاملمحور این نگارش بررسی تاثیر اقدامات انجام شده طی سالهای 1382 تا 1386 در ارتقا و بهبود تصویر ذهنی است که در ذهن ناظر از محور تاریخی و فرهنگی جلفا شکل گرفته است. نگارش به صورت مقایسه ای پایاپای از دیدها و مناظر مشابه شهری طی سال های 1382 و 1386 شمسی از محله جلفا ارائه می گردد. مرمت شهری تنها در مجموعه عواملی که سعی در حفظ و بهبود وضعیت کالبدی شهر دارند-تعمیر اثر- خلاصه نمی شود ، نکته مهم به روز نگه داشتن فضای شهری و انطباق آن با رفتار و فعالیت اجتماعی شهروندان در دوران حاضر معاصرسازی اثر- می باشد. آنچه حائز اهمیت است تاثیر این ساماندهی ها و مرمت ها در محیط به منظور حضور مجدد انسان و تقویت ریشه فعالیت های مردمی و اجتماعی در عرصه فضای شهر ی و محل است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - تحلیلی بر تأثیر مکان های گردشگری شهری در جذب گردشگران فرهنگی(مطالعه موردی: شهر پاریس)
مهدیه حسینی نیاگردشــگری فرهنگی از جدیدترین رویکردها و شــهر از مهمترین مقاصد گردشــگران هســت. این پژوهش به تأثیر مکانهایگردشگری شهری در جذب گردشگران فرهنگی و با تمرکز بر شهر پاریس پرداخته که با رویکردی تحلیلی و روش تحلیل محتوا،به تبیین چهارچوبی حاصل از شــاخصهای ســازنده مکانهای گرد چکیده کاملگردشــگری فرهنگی از جدیدترین رویکردها و شــهر از مهمترین مقاصد گردشــگران هســت. این پژوهش به تأثیر مکانهایگردشگری شهری در جذب گردشگران فرهنگی و با تمرکز بر شهر پاریس پرداخته که با رویکردی تحلیلی و روش تحلیل محتوا،به تبیین چهارچوبی حاصل از شــاخصهای ســازنده مکانهای گردشگری فرهنگی در شهر و سپس در تکمیل چهارچوب و مدلتحلیلی به بررسی تأثیر آنها در جذب گردشگران فرهنگی و تبیین شاخصهای سازنده تجارب ایشان میپردازد. درنهایت با تمرکزبر پاریس و بر اســاس مدل مذکور چگونگی تأثیر شــاخصها را بررســی مینماید. نتایج، بیانگر آن است که گردشگران فرهنگیبه دنبال تجاربی موثق، متنوع و خلاقاند و مکانهای مربوطه، شــاخصهای ســازنده مکانهای فرهنگی شهر و شامل عرصههایعمومی (تاریخی، طبیعی، فرهنگی معاصر، بومی، غیرمتعارف شــهری، تفریحی، تجاری،) با خصوصیات کالبدی ثابت یا موقت، بههمراه تعاملات اجتماعی در تجربه حضور گردشگران و شکل یافتن معنای فرهنگی فضا در ترکیبی نمادین و پیوسته میباشند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - تحلیل فضاهای گذران اوقات فراغت سالمندان پارک گلستان شهر تبریز و ارائه راهکارها
رحمت محمدزادهمقاله حاضر، درصدد بررسی فضاهای گذران اوقات فراغت سالمندان پارک گلستان شهر تبریز و ارائه راهکارها به عنوان مهمترین پاتوق افراد مسن شهر میباشد. این مقاله به روش پیمایشی و از نوع توصیفی - مقطعی انجام گرفت. 146 نفر از سالمندان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. چکیده کاملمقاله حاضر، درصدد بررسی فضاهای گذران اوقات فراغت سالمندان پارک گلستان شهر تبریز و ارائه راهکارها به عنوان مهمترین پاتوق افراد مسن شهر میباشد. این مقاله به روش پیمایشی و از نوع توصیفی - مقطعی انجام گرفت. 146 نفر از سالمندان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه بود. داده‌های به‌دست آمده به‌وسیله آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار13 SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. 8/65% سالمندان با 66 الی 103 امتیاز، کیفیت فضاهای گذران اوقات فراغت پارک گلستان را نیمه مطلوب و 6/22 درصد با 104 الی 140 امتیاز، در سطح مطلوب ارزیابی نمودند. میانگین نمرات پاسخگویان در این خصوص 1096/2 و انحراف معیار 57683/0 میباشد. بنابراین، با توسعه فضاهای اجتماعی و فرهنگی خاص افراد سالمند و همچنین توسعه مناظر، چشم‌اندازها، به‌ویژه بازنگری در فضاهای دسترسی و آمد و شد، جذابیت و سرزندگی پارک بیشتر می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - تحلیلی بر خوانش مخاطبان از فضای شهری (مطالعه موردی: ساکنان قدیمی محله تجریش)
هما هدایت فرح حبیبفضای شهری را میتوان متنی حامل معانی تصور کرد که خوانندگان، کاربران آن هستند. از میان نظرات مطرح در برخورد با مقوله معنا در متن، علم هرمنوتیک و خصوصاً رویکرد مخاطب محور در این مقاله مورداستفاده قرارگرفته است. هدف از این مقاله خوانشی بر میدان تجریش از دیدگاه یک گروه از م چکیده کاملفضای شهری را میتوان متنی حامل معانی تصور کرد که خوانندگان، کاربران آن هستند. از میان نظرات مطرح در برخورد با مقوله معنا در متن، علم هرمنوتیک و خصوصاً رویکرد مخاطب محور در این مقاله مورداستفاده قرارگرفته است. هدف از این مقاله خوانشی بر میدان تجریش از دیدگاه یک گروه از مخاطبان آن (ساکنان قدیمی محله تجریش) است. در پی این خوانش معیارهایی برای ایجاد فضای شهری مطلوب متکی بر شناخت مخاطبان به دست می آید. روش تحقیق این پژوهش، روش کیفی با استفاده از تئوری زمینهای است. در این روش با استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده از مصاحبه عمیق و رمزگشایی آنها، به تحلیل این اطلاعات میپردازد که درنتیجه به دو شریان اصلی هویتی و زندگی دست می یابیم و در جمع‌بندی با روش تئوری تعادل نکات مثبت و منفی شناسایی و با دسته‌بندی آنها به معرفی دقیق مشکلات و ارائه راهکارهای پیشنهادی می‌رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری
مریم خستو نوید سعیدی رضوانیاین نوشتار برگرفته از پژوهشی می باشد که در جهت شناسایی عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری و ایجاد یک فضای شهری سرزنده انجام گرفته است. در این پژوهش تلاش بر این بوده که با توجه به اهمیت فعالیت خرید و هم چنین نقش پیاده روی در کیفیت زندگی شهروندان (در تقابل با حضور اتومبیل چکیده کاملاین نوشتار برگرفته از پژوهشی می باشد که در جهت شناسایی عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری و ایجاد یک فضای شهری سرزنده انجام گرفته است. در این پژوهش تلاش بر این بوده که با توجه به اهمیت فعالیت خرید و هم چنین نقش پیاده روی در کیفیت زندگی شهروندان (در تقابل با حضور اتومبیل و حرکت سواره که مخل ایمنی و امنیت می گردد) در قالب مفهومی تحت عنوان مرکز خرید پیاده، بتوان ارتباط موثری میان فعالیت خرید، ایمنی و سرزندگی یافت. پس از مرور مفاهیم و نظریات مرتبط، با بررسی نمونه موردی (خیابان ستارخان) که به لحاظ تجاری، قوی و در عین حال از سرزندگی کافی برخوردار نمی باشد، به اثبات فرضیات پژوهش پرداخته شده است. در نتیجه مدل تحلیلی پژوهش که درواقع دربرگیرنده مدل کلی عوامل اثرگذار بر سرزندگی فضاهای شهری می باشد، تدوین گردیده و در انتها پیشنهاداتی در راستای ارتقای سرزندگی خیابان در دو بخش کالبدی و غیرکالبدی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - بررسی تأثیر عوامل بصری فضاهای شهری بر الگوهای رفتاری شهروندان(مطالعه موردی: میدان شهرداری رشت)
آمنه کامور شلمانی سیمین حناچیرشد جمعیت نامتناسب با توسعه شهری در شهرها باعث شده است که مدیران شهری بیشتر به جنب ههای فیزیکی-کالبدیشهرها توجه نموده و تا حدودی از تأثیرات روانی و ذهنی کالبد شهر بر شهروندان غفلت ورزیده اند. در این پژوهش که از نوعپژوهش کیفی می باشد تلاش شده است که ارتباط میان عوامل بصر چکیده کاملرشد جمعیت نامتناسب با توسعه شهری در شهرها باعث شده است که مدیران شهری بیشتر به جنب ههای فیزیکی-کالبدیشهرها توجه نموده و تا حدودی از تأثیرات روانی و ذهنی کالبد شهر بر شهروندان غفلت ورزیده اند. در این پژوهش که از نوعپژوهش کیفی می باشد تلاش شده است که ارتباط میان عوامل بصری فضاهای شهری و الگوهای رفتاری استفاده کنندگان ازاین فضاها بررسی شود. برای دستیابی به این هدف پس از مرور مفاهیم پایه و نظریات مرتبط با موضوع و پیشینه آن و تدوینمدل تحلیلی پژوهش، با بررسی نمونه موردی در شهر رشت و با استفاده از نرم افزار spss فرضیۀ پژوهش به آزمون گذاشتهشده است. یافت ههای پژوهش نشان دهندۀ این است که عوامل بصری بر الگوهای رفتاری شهروندان تأثیر گذار می باشد و باتوجه به ماهیت پژوهش پیشنهاداتی برای مطلوبیت عوامل بصری و تغییر برخی از الگوهای رفتاری شهروندان ارائه گردیدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - ارزیابی عوامل مؤثر بر تأمین امنیت شهری به منظور افزایش حضور بانوان در فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: پارک ساعی تهران)
نرگس صادقی سهیل سبحان اردکانی کیانوش ذاکر حقیقیشهر و فضای شهری محل حضور اقشار مختلف مردم است که هر یک از آنها بنا بر ویژگی های خاص فردی، فرهنگیو اجتماعی خود، توقعات متفاوتی از این فضاها داشته و میزان استفاده از فضاهای شهری، بیانگر پاسخ گویی و تناسب آن فضابه نیازهای هرکدام از این گرو هها است. فضاهای شهری باید علاوه ب چکیده کاملشهر و فضای شهری محل حضور اقشار مختلف مردم است که هر یک از آنها بنا بر ویژگی های خاص فردی، فرهنگیو اجتماعی خود، توقعات متفاوتی از این فضاها داشته و میزان استفاده از فضاهای شهری، بیانگر پاسخ گویی و تناسب آن فضابه نیازهای هرکدام از این گرو هها است. فضاهای شهری باید علاوه بر تأمین نیازهای اجتماعی شهروندان و تأمین خدمات ودسترسیهای لازم برای همه کاربران فضا، تسهیلات و شرایطی را برای ایجاد و القاء حس امنیت فراهم سازند. لذا این پژوهشبا هدف بررسی عوامل مؤثر بر تأمین امنیت زنان در پارک ساعی تهران با رویکرد جنسیتی از طریق مطالعات میدانی و بهروش توصیفی- تحلیلی انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که سه گروه عوامل کالبدی، اجتماعی و کالبدی-اجتماعی به ویژهشاخص آشنایی با محیط بر میزان امنیت زنان در فضاهای شهری مؤثر بوده و در احساس امنیت زنان در فضاهای شهریاز اهمیت بیشتری برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - ارزیابی میزان مطابقت فضاهای شهری با شاخصهای شهر دوستدار سالمند (مطالعه موردی خیابان چهارباغ عباسی اصفهان*)
ایوب ایرانشاهی محمود قلعه نوییشهر دوستدار سالمند به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی از سوی سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است. هدف از این پژوهش استخراج شاخصهای فضای شهری در شهر دوستدار سالمند و ارزیابی میزان مطابقت خیابان چهارباغ عباسی اصفهان با شاخصهای شهر دوستدار سالمند است. در این پژوهش توصیفی- تح چکیده کاملشهر دوستدار سالمند به عنوان رویکردی جدید در شهرسازی از سوی سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است. هدف از این پژوهش استخراج شاخصهای فضای شهری در شهر دوستدار سالمند و ارزیابی میزان مطابقت خیابان چهارباغ عباسی اصفهان با شاخصهای شهر دوستدار سالمند است. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از مطالعات کتابخانه‌ای برای استخراج شاخصهای مرتبط با کیفیت فضاهای شهری در شهرهای دوستدار سالمند استفاده شده است. سپس برای سنجش شاخص ها، بر اساس روابط تعریف شده توسط نگارندگان و استانداردها، از نرم افزار GIS و مطالعات میدانی استفاده شده و در نهایت میزان مطلوبیت تمامی شاخص ها ارائه شده است. در نتیجه پژوهش شاخص هایی مانند دسترسی به سرویس‌های بهداشتی، دسترسی به حمل و نقل عمومی و دسترسی به فضاهای به عنوان مطلوب‌ترین شاخص ها و شاخص هایی مانند ابعاد و اندازه بلوک های ساختمانی و نیز فضاهای عابر پیاده به عنوان ضعیف‌ترین شاخص ها در این خیابان شناخته شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - ضرورت مدیریت بحران های هویتی در فضاهای شهری
محمد نقی زاده شیرین طغیانیمدیریت بحران مقوله ای نوپدید در زمینه مقابله با پیامدهای حوادث غیرمترقبه و بحران های ناشی از آنها است. مطالعات نشان می دهد تا کنون مدیریت بحران صرفاً به مشکلات کمی و مادی ناشی از سیل، زلزله و جنگ پرداخته و مشکلات کیفی و به ویژه بحران های معنوی مورد غفلت واقع شده است. یک چکیده کاملمدیریت بحران مقوله ای نوپدید در زمینه مقابله با پیامدهای حوادث غیرمترقبه و بحران های ناشی از آنها است. مطالعات نشان می دهد تا کنون مدیریت بحران صرفاً به مشکلات کمی و مادی ناشی از سیل، زلزله و جنگ پرداخته و مشکلات کیفی و به ویژه بحران های معنوی مورد غفلت واقع شده است. یکی از این بحران های معنوی که سرچشمه بسیاری از بحران های دیگر به حساب می آید، بحران هویت است. در نوشتار با توجه به اهمیت موضوع هویت در زندگی انسان و رابطه دو سویه بین هویت انسان و آثار وی از یک سو و اهمیت شهرها و فضاهای شهری به عنوان یکی از دستاورد های انسانی که نمادی از فرهنگ و تمدن جوامع است از دیگر سو و اهمیت هویت و بحران هویت در فضاهای شهری ضرورت مدیریت بحران های هویتی در این فضاها تبیین گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - واکاوی نقش هنرهای عمومی در موفقیت فضای شهری میدان نقش جهان اصفهان
پویان شهابیان ریحانه حقیقیدر رابطه با میدان نقش جهان به عنوان یکی از فضاهای شهری پژوهش‌های گوناگونی صورت پذیرفته، اما آنچه در این پژوهش مورد توجه و بررسی خاص قرار گرفته است، شناسایی نقش هنرهای عمومی در موفقیت این فضای شهری است. در ابتدا معرفی انواع هنرهای عمومی از یک سو و شناسایی عوامل زمینه ساز چکیده کاملدر رابطه با میدان نقش جهان به عنوان یکی از فضاهای شهری پژوهش‌های گوناگونی صورت پذیرفته، اما آنچه در این پژوهش مورد توجه و بررسی خاص قرار گرفته است، شناسایی نقش هنرهای عمومی در موفقیت این فضای شهری است. در ابتدا معرفی انواع هنرهای عمومی از یک سو و شناسایی عوامل زمینه ساز موفقیت فضاهای شهری از سوی دیگر و نحوه ارتباط این دو با یکدیگر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و بدین ترتیب نقش مثبت به‌کارگیری هنرهای عمومی در بهبود و موفقیت فضاهای شهری شده است. در ادامه ضمن بررسی انواع هنرهای عمومی که درگذشته در این میدان وجود داشته و همچنین آنهایی که امروزه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، به سنجش نظرات استفاده‌کنندگان این فضای شهری در رابطه با میزان علاقه‌مندی آنها به حضور و یا استمرار هنرهای عمومی در میدان نقش جهان با استفاده از پرسشنامه پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - بررسی تأثیر مؤلفه‌های کالبدی بافت تاریخی بر امنیت محیطی گردشگران (مطالعه موردی: محله چرخاب شهر اردکان)
زینب السادات میرحسینی حیدر جهان بخشارتقاء امنیت محیطی بافت‌های تاریخی که رو به متروکه شدن هستند، به‌واسطه مؤلفه‌های کالبدی می‌تواند علاوه بر ایجاد آرامش و اطمینان از حضور در محیطی امن، موجب جذب گردشگران شود. بر این اساس با بازآفرینی مناسب با هدف بهره وری حداکثر و افزایش امنیت، زمینه فعالیت بهینه افراد را چکیده کاملارتقاء امنیت محیطی بافت‌های تاریخی که رو به متروکه شدن هستند، به‌واسطه مؤلفه‌های کالبدی می‌تواند علاوه بر ایجاد آرامش و اطمینان از حضور در محیطی امن، موجب جذب گردشگران شود. بر این اساس با بازآفرینی مناسب با هدف بهره وری حداکثر و افزایش امنیت، زمینه فعالیت بهینه افراد را فراهم نمود. در این پژوهش، بررسی میزان تأثیر مؤلفه‌های کالبدی بر افزایش امنیت محیطی محله چرخاب مورد هدف است. روش پژوهش، علی-مقایسه‌ای و تحلیل دادهها در نرم افزار spss صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد اگر چه بین دیدگاه گردشگران و ساکنین محله در زمینه مؤلفه‌های کالبدی محله اختلاف دیدگاه وجود دارد و از نظر گردشگران، محله ناامن تر است، اما در اولویت بندی مؤلفه‌های کالبدی از نظر هر دو گروه آسایش بصری در بالاترین رتبه و نفوذپذیری در پایین رتبه قرار دارد. در نهایت با ارائه راهبردهای کالبدی جهت ارتقاء امنیت محله پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - بررسی تأثیر نیروهای مختلف در شکلگیری فضای شهری
علی سلطلنی احمدعلی نامداریانبافت و ساختار شهرهای امروزی حاصل فر آیندی است که از سال های بـسیار دورآغـاز شـده و تحـت تـاثیرنیروهای مختلفی، از قبیل زمان، اداری، اقتصادی، سیاسی و نیروی اجتماعی شکل گرفته است. این ساختار و بافتجوابگوی دوره های گوناگون تاریخی بوده و در واقع شهر، محل تجلی نیازها و اراده چکیده کاملبافت و ساختار شهرهای امروزی حاصل فر آیندی است که از سال های بـسیار دورآغـاز شـده و تحـت تـاثیرنیروهای مختلفی، از قبیل زمان، اداری، اقتصادی، سیاسی و نیروی اجتماعی شکل گرفته است. این ساختار و بافتجوابگوی دوره های گوناگون تاریخی بوده و در واقع شهر، محل تجلی نیازها و اراده ساکنان آن بوده است . لـذا،ضمن معرفی نیروهای موثر بر تحولات شهری، کیفیت فضاهای شهری را متـاثر از چگـونگی تعامـل ایـن نیروهـادانسته و بر باز تعریف فضای شهری به عنوان مکان گفت و گوی نیروها تاکید گردیده است. با مراجعـه بـه نظریـهکنش ارتباطی هابرماس: گفت و گو، به مثابه فرایند آشنایی زدایی و باز آشنایی نیروها ، میتوان عنوان نمود کـهبرای دستیابی به فضای شهری با کیفیت، بای د امکان تعامل نیروها در حد بیشینه فراهم گردد. این فرضـیه بـا ارائـهمثالهای موردی از شهرهای تاریخی ایران مورد بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - تبیین اصول فضاهای شهری فرهنگ محور با رویکرد احیای شهری
رزیتا عربیان حمید ماجدی حسین ذبیحیمقدمه و هدف پژوهش: امروزه بسیاری از فضاهای شهری به دلیل ناکارآمدی و رکود حیات شهری با کاهش جذابیت مواجهند؛ لذا به نظر می‌رسد فرآیند احیای فضاهای شهری فرهنگ محور، قادر است تا چالش‌های موجود را برطرف نموده و تا حدودی منجر به کاهش خطراتِ یکسانی فضاهای شهری شود. اینپژوهشسعی چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: امروزه بسیاری از فضاهای شهری به دلیل ناکارآمدی و رکود حیات شهری با کاهش جذابیت مواجهند؛ لذا به نظر می‌رسد فرآیند احیای فضاهای شهری فرهنگ محور، قادر است تا چالش‌های موجود را برطرف نموده و تا حدودی منجر به کاهش خطراتِ یکسانی فضاهای شهری شود. اینپژوهشسعیداردبابررسیاندیشه‌هاینظری،اصولدخیل درموفقیتفراینداحیای فضاهای شهری فرهنگ محور رااستخراجوتحلیلکند. روش پژوهش: روشتحقیقبر حسبهدف توسعه‌ای- کاربردیوازحیثگردآوریداده‌هاتوصیفی-تحلیلی است. اینپژوهشبااستفادهازروشتحلیلمحتوایکیفی،مصاحبه عمیقبه عنوانابزارگردآوریداده‌ها،روشنمونه‌گیریهدفمند و برآورد اثر براساس مدل خطی تعمیم‌یافتهانجامشدهاست. یافته‌ها و نتایج پژوهش: دست‌آوردهایپژوهشنشانمی‌دهدکهفرآیند احیای شهری با تمرکز بر فرهنگ،سعیداردتاازطریقپنجمؤلفۀ اصلی ارتقاء هویت مدنی، پایداری توسعه، برندسازی شهری(ارتقاء رقابت‌پذیری)، غنی‌سازی سرمایه و آفرینش مکان،فضاهای شهریرابرایرویارویی با پدیده جهانی‌سازی و رسیدن به وضعیتی پایدار آمادهکند. براساس یافته‌ها،اینامرازطریقپایبندیبهاصولهفت‌گانه: توسعه گردشگری و رویدادمداری، شکوفایی فرهنگی، ارتقاء دارایی‌های شهری، تصویر ذهنی و خلق مزیت متمایز مکانی، کیفیت محیط شهری، جامعه مدنی، ساختار اقتصادی بهینه ممکن میشود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - ادراک زنان پیرامون فضا شهر تهران
ریحانه باعزم خدیجه سفیری خلیل میرزایی عبدالحسین کلانتریهدف اصلی مقاله حاضر مطالعه ادراک زنان پیرامون فضای شهری تهران است. از همین رو این مقاله با اتخاذ رویکرد کیفی مبتنی بر پدیدارشناسی به مطالعه پدیده طرد اجتماعی زنان در فضای شهری تهران پرداخته است و بدین منظور 29 نفر از زنان بین 20 تا 45 سال ساکن تهران بر اساس منطق نمونه چکیده کاملهدف اصلی مقاله حاضر مطالعه ادراک زنان پیرامون فضای شهری تهران است. از همین رو این مقاله با اتخاذ رویکرد کیفی مبتنی بر پدیدارشناسی به مطالعه پدیده طرد اجتماعی زنان در فضای شهری تهران پرداخته است و بدین منظور 29 نفر از زنان بین 20 تا 45 سال ساکن تهران بر اساس منطق نمونهگیری هدفمند انتخاب و با آنان مصاحبه صورت گرفت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که زنان در عرصههای مختلف در جامعه با کمبود حمایتگری مواجه هستند. درواقع با مسائلی نظیر کمبود امنیت در فضای شهر، کمبود کارآمدی در امکانات و تجهیزات شهری، فقدان حمایتگری قانونی، فقدان حمایت در مقابل آسیبهای اجتماعی، فقدان سازکار حمایتی در فضای اشتغال، ضعف اعتماد به نفس و عدم حمایت خانواده مواجه گریده‌‌اند. این موارد موجب تضعیف و محرومیت زنان از حقوقشان گردیده است. از سوی دیگر با طرد زنان از جامعه، محرومیت و طرد اجتماعی به گروههای اجتماعی دیگر تسری پیدا میکند و ظرفیت زنان در بهبود وضعیت اجتماعی جامعه از دست میرود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - فرصت ها و چالش های توسعه فضاهای شهری ویژه بانوان (مورد مطالعه :مراکز و پارک های ویژه بانوان در تهران)
زهرا زارعفضاهای شهری ویژه بانوان به عنوان راهکاری برای توسعه فعالیت های زنان خصوصاً در زمینه اوقات فراغت و ورزش ،در جهت کم رنگ کردن برخی محدودیت های عرفی و مذهبی، برنامه ریزی و اجرا شده است. این تحقیق تلاش می کند تا بررسی یافته های میدانی و نظرات کارشناسان و دست اندرکاران به شنا چکیده کاملفضاهای شهری ویژه بانوان به عنوان راهکاری برای توسعه فعالیت های زنان خصوصاً در زمینه اوقات فراغت و ورزش ،در جهت کم رنگ کردن برخی محدودیت های عرفی و مذهبی، برنامه ریزی و اجرا شده است. این تحقیق تلاش می کند تا بررسی یافته های میدانی و نظرات کارشناسان و دست اندرکاران به شناختی از فرصت ها و چالش های این فضاها دست یابد. روش تحقیق ترکیبی و کیفی است و از روش های اسنادی و تحقیق عملی و مشارکتی استفاده شده است . در بخش اسنادی از یافته های 22 مقاله ده سال اخیر و در تحقیق عملی و مشارکتی از نظرات 40 نفر از مطلعین کلیدی در این زمینه استفاده شده است. شوبه تحلیل داده تحلیل محتوای کیفی و تحلیل سوات (SWOT) است. یافته ها نشان دهنده نیاز و علاقه زنان به استفاده از این فضاهاست، هرچند نقاط ضعفی در خصوص مکان یابی، شرح خدمات و برنامه و نحوه تعامل با مشارکت کنندگان و بانوان وجودارد. ضعف اعتماد عمومی به شهرداری و نهادهای دولتی، اولویت نداشتن مسائل زنان و تاکید بر رویکرد شعاری و تبلیغاتی و تمایل به فضاهای دوجنسیتی و خانوادگی از چالش های این فضاهاست پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - تحلیلی بر روابط اجتماعی در فضای شهری پایدار
سروش فتحی -
دسترسی آزاد مقاله
32 - اولویت بندی تهدیدهای نظامی-امنیتی فضای شهری جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اثرگذاری ملاحظات پدافند غیرعامل
امید جعفری زاده فرهاد حمزهساماندهی و برنامه ریزی ملاحظات پدافند غیرعامل در فضای شهری که بیشترین درصد از فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... را در خود متمرکز کرده، در کاهش خسارت ها و آسیب های فضای شهری بسیار ضروری و مهم است.شناسایی تهدیدات حوزه شهری، اولویت بندی آنها بر اساس بیشترین اثرپذیر چکیده کاملساماندهی و برنامه ریزی ملاحظات پدافند غیرعامل در فضای شهری که بیشترین درصد از فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... را در خود متمرکز کرده، در کاهش خسارت ها و آسیب های فضای شهری بسیار ضروری و مهم است.شناسایی تهدیدات حوزه شهری، اولویت بندی آنها بر اساس بیشترین اثرپذیری تهدیدات در ملاحظات پدافند غیرعامل شهری در کاهش میزان آسیب پذیری، مسئله‌ی است که این پژوهش مورد کاوش قرار داده است. در این پژوهش ادبیات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ی، مصاحبه عمیق و خبرگی تهیه و سپس تنظیم و توزیع پرسشنامه در جامعه آماری صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه‌ها توسط نرم افزار SPSS، اولویت بندی تهدیدهای شهری را مورد تائید قرار داد.بر همین اساس تهدیدهای " تهدید زیرساخت های حیاتی و مراکز تصمیم گیری سیاسی و نظامی کشور در فضای شهری"،" تهدید زیرساختهای خدمات شهری از قبیل شبکه برق، شبکه آب ، شبکه گاز و مخابرات"،" تهدید سامانه های راداری، هشدار و سامانه‌های دفاع هوایی مستقر در فضای شهری"،"قطع فعالیت رسانه ملی، صدا و سیما و رسانه های مکتوب به‌منظور ممانعت در اطلاع رسانی" و " اختلال در سیستم تولید و توزیع نان،دارو و سوخت"با توجه به میزان اثرپذیری از ملاحظات پدافند غیرعامل اولویت بندی گردیدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - تحلیلی بر کیفیت فضاهای عمومی در شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهر جدید عالیشهر)
سروش گرمسیری‌نژاد احمدعلی خرم بخت مرضیه موغلیفضاهای عمومی شهری به‌مثابه‌ی بستری برای تولید و تبادل فعالیت‌های عمومی و مدنی شهروندان یک شهر میباشند و کیفیت مناسب این فضاها شرطی لازم برای هر جامعه‌ی شهری محسوب میشود. با توجه به اهمیت این فضاها، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر میباشد. چکیده کاملفضاهای عمومی شهری به‌مثابه‌ی بستری برای تولید و تبادل فعالیت‌های عمومی و مدنی شهروندان یک شهر میباشند و کیفیت مناسب این فضاها شرطی لازم برای هر جامعه‌ی شهری محسوب میشود. با توجه به اهمیت این فضاها، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر میباشد. در این راستا روش تحقیق، آمیخته (ترکیبی از رویکردهای کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل ساکنان شهر جدید عالیشهر بوده (حدود 30000 نفر)، که حجم نمونه بر مبنای فرمول کوکران 384 نفر به‌دست آمده است. همچنین به‌منظور تحلیل دادهها از معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس با روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار Smart-pls استفاده شده است. بافته‌های تحقیق نشان میدهد که بر مبنای مدل ساختاری و مقدار آماره تی به‌دست آمده، از بین 17 متغیر مورد بررسی در راستای ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر، تنها 8 متغیر تحقق یافته‌اند و دارای ارزش تی بالاتر از 96/1 میباشند. همچنین با توجه به نتایج مستخرج میتوان گفت که برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر از منظر مؤلفه‌هایی چون حیات شبانه، پاسخگویی به نیازهای مکانی-زمانی، حضور متداوم افراد، تنوع کاربری‌ها و فعالیت‌ها و استفاده از الگوها و رنگ‌های متنوع برای طراحی مبلمان و مناظر شهری (سرزندگی و جذابیت منظر شهر) دارای کاستی‌های اساسی میباشد و نیازمند بازنگری در اصول برنامه‌ریزی و طراحی این فضاها احساس می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - امنیت و ایمنی در فضاهای شهری با رویکرد پدافند غیر عامل نمونه موردی: منطقه ٥ کلانشهرتهران
حسن کامران طاهر پریزادی امیرحسین صحرایی حسن حسینی امینیمقدمه و هدف پژوهش: فضاهای شهری بخشی از محیط انسان ساخت هستند که به دلیلنوع معماری و آرایش مبلمان و پوشش نما و نورپردازی آنهاعامل موثر در ناامنی هستند ازسوی دیگر عدم توجه به ایمنی زیرساختهای شهری نیز امنیت شهروندان را به خطر خواهدانداخت در این پژوهش به بررسی و تحلیل امنی چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: فضاهای شهری بخشی از محیط انسان ساخت هستند که به دلیلنوع معماری و آرایش مبلمان و پوشش نما و نورپردازی آنهاعامل موثر در ناامنی هستند ازسوی دیگر عدم توجه به ایمنی زیرساختهای شهری نیز امنیت شهروندان را به خطر خواهدانداخت در این پژوهش به بررسی و تحلیل امنیت و عوامل موثر در ایجاد ناامنی فضاهای شهریمنطقه ٥ تهران، پرداخته شده است. این فضاها شامل خیابانها، معابر، میادین، مراکز تفریحی وتاسیسات و تجهیزات شهری می باشد.روش پژوهش: این پژوهش، یک پژوهش میدانی است که اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامهاز بین نمونه آماری ١٠٠ نفر از ساکنین منطقه ٥ به دست آمده است.یافته ها: یافته نشان می دهند، مهمترین عامل ناامنی، در خیابانهای منطقه ٥ شهر تهران،مربوط به وسائط نقلیه با ٢٩ درصد می باشد؛ در شبکه معابر، شلوغی بیش از حد برخیقسمتهای جنوبی و خلوتی شمال منطقه ٥ می باشد؛ در میادین منطقه، حضور وسائط نقلیه دراین فضاها با ٣٢ درصد از آرا، می باشد. عامل حضور اراذل و اوباش و فروشندگان مواد مخدر، بابه دست آوردن ٣٥ درصد از نظرات، در ایجاد ناامنی مراکز تفریحی در اولویت اول قرار گرفت.نتیجه گیری: میزان امنیت فضاها وحضور شهروندان با یکدیگر رابطه دوسویه دارند. تامینامنیت در فضاهای شهری، به حضور بیشتر شهروندان در محیط شهری کمک می کند و بالطبعحضور شهروندان و ارتباطات اجتماعی نیز باعث افزایش امنیت در فضاهای شهری می شود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - نقش کالبد معماری در ارتقای زندگی جمعی در فضاهای عمومی (نمونه موردی: میدان بهارستان)
آتنا شاهینی مهرداد جاوید نژاد روزبه نقشینهمقدمه و هدف پژوهش: آدمی، موجودی اجتماعی است و نیازمند روابط اجتماعی است. فضاهای عمومی شهری برای توسعه ارتباطات اجتماعی کاربرد دارد. یکی از این فضاهای عمومی، میدان است که در آن زندگی جمعی، شکل می گیرد که در این تحقیق میدان بهارستان در نظر گرفته شده است. هدف از این تحقیق، چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: آدمی، موجودی اجتماعی است و نیازمند روابط اجتماعی است. فضاهای عمومی شهری برای توسعه ارتباطات اجتماعی کاربرد دارد. یکی از این فضاهای عمومی، میدان است که در آن زندگی جمعی، شکل می گیرد که در این تحقیق میدان بهارستان در نظر گرفته شده است. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر عوامل کالبدی بر زندگی جمعی در میدان بهارستان (به عنوان یک فضای عمومی) است. روش پژوهش: روش تحقیق، از نظر شیوه گردآوری اطلاعات؛ توصیفی تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش شامل: معماران (دانشجویان معماری) در دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز بود. یافته‌ها: حجم نمونه با توجه به نمونه های در دسترس، 170 نفر برآورد شد و برای انتخاب نمونه از روش همه شماری استفاده شد. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه با طیف لیکرت 5 تایی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. نتیجه گیری: با تحقیقات انجام شده، مشخص شد که رابطه معناداری بین انعطاف پذیری، امکانات، تنوع کاربری و زندگی جمعی در میدان بهارستان وجود ندارد ولی متغیر تجمع پذیری و تعیین فضایی تاثیر مثبت بر متغیر زندگی جمعی در میدان بهارستان می گذارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - بررسی اهمیت برنامه‌های ارتقاء کیفیت فضای شهری با تاکید بر توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر اراک)
محمدکاظم یاوری سعید یزدانی علیرضا شیخ الاسلامیمقدمه و هدف پژوهش: در دنیای امروز صنعت گردشگری با ویژگی شتاب دهندگی که به تمامی حوزه‌های توسعه و تقویت فرهنگ و هنر دارد، تبدیل به بزرگترین پیشران توسعه در جوامع مختلف گردیده است. در این میان مبحث گردشگری شهری هم می تواند به عنوان مهمترین بستر تعالی و توسعه ظرفیت‌های گرد چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: در دنیای امروز صنعت گردشگری با ویژگی شتاب دهندگی که به تمامی حوزه‌های توسعه و تقویت فرهنگ و هنر دارد، تبدیل به بزرگترین پیشران توسعه در جوامع مختلف گردیده است. در این میان مبحث گردشگری شهری هم می تواند به عنوان مهمترین بستر تعالی و توسعه ظرفیت‌های گردشگری، ایفای نقش نماید. این موضوع ارتباط تنگاتنگی با ارزشهای محیط طبیعی و میراث فرهنگی شهرها داشته و کمیت و کیفیت آن یکی از شاخصهای توسعه و عمرا ن شهری محسوب می گردد. معمولا شهرهایی که فاقد منابع داخلی اقتصادی برای توسعه هستند از عنصر ریخت شناسی فضای شهری به عنوان منابع گردشگری استفاده نموده و به کمک طراحی شهری توانسته اند بستر مناسبی برای ارتقاء اقتصاد محلی خویش فراهم آورند و هدف از این پژوهش هم معرفی موثرترین برنامه‌های اجرایی ارتقاء کیفیت طراحی شهری در شهر اراک است. روش پژوهش: در این مطالعه محقق با استفاده از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی، ابتدا اقدام به استخراج مهمترین برنامه‌های اجرایی ارتقاء کیفیت فضای شهری از متون علمی در سطح بین المللی پرداخته ودر جمع بندی کار یک مدل ساختاری پیشنهاد نموده است و سپس با جویاشدن نظر متخصصین امور شهری در قالب پرسشنامه داده‌های لازم استحصال شده و با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و نرم افزار لیزرل مدل ساختاری پیشنهاد شده را اصلاح و مدل نهایی تایید شده ای را برای شرایط شهر اراک ارائه داده است. یافته‌ها: از یافتههای این پژوهش استخراج برنامه‌های اجرایی ارتقاء کیفیت طراحی شهری درشرایط شهر اراک در قالب یک مدل ساختاری است. و همچنین با توجه به بار عاملی محاسبه شده برنامه‌های اجرایی مذکور اولویت بندی شده اند. نتیجه گیری: بر اساس مدل تایید شده و نتایج حاصله، مهمترین برنامه اجرایی کارآمد برای توسعه گردشگری در شهر اراک پرداختن به موضوع ساختار و خوانایی در این شهر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - ارزیابی نقش بومیسازی المانها بر هویت بخشی مبلمان شهری (مطالعه موردی منطقه5 شهر کرج)
علی محمد میرزایی محمد رضا زند مقدممقدمه و هدف پژوهش: با گسترش فزاینده شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشینان و مشکلات ناشی از آن، فراهم آوردن امکاناتی برای رفاه حال شهروندان بیش از پیش ضروری مینماید. امروزه اهمیت و نقش مبلمان شهری در خدمات رسانی و زیباسازی شهری بر هیچ کس پوشیده نیست و مبلمان شهری از اجزای ضر چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: با گسترش فزاینده شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشینان و مشکلات ناشی از آن، فراهم آوردن امکاناتی برای رفاه حال شهروندان بیش از پیش ضروری مینماید. امروزه اهمیت و نقش مبلمان شهری در خدمات رسانی و زیباسازی شهری بر هیچ کس پوشیده نیست و مبلمان شهری از اجزای ضروری و جدایی ناپذیر شهرها محسوب میشود. هدف از این مطالعه ارزیابی نقش بومی سازی المانها بر هویت بخشی مبلمان شهری منطقه 5 شهرکرج است. روش: پژوهش حاضر بعنوان یک مطالعه کاربردی بر مبنای شیوه توصیفی از نوع همبستگی به انجام رسیده است. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه383نفرمی باشند. برای سنجش روایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ در شاخصهای مورد سنجش (بیش از7/0) روایی ابزار تحقیق مورد پذیرش است.جهت تجزیه و تحلیل دادهها براساس تکنیکهای جدول آماری توصیفی و مدل تحلیلی SWOT استفاده شده است. یافته ها: یافتههای مطالعه حاصل از مدل SWOT نشان داد که درراهبرد تهاجمی، مهمترین مولفه S10 O10. افزایش اوقات فراغت با ایجاد مبلمان شهری در مراکز خدماتی متعدد در بخش مرکزی با وزن 731/0، در راهبرد تدافعی، گزینههای W4 T9. مشارکت دادن مردم در طراحی و ساخت مبلمان شهری و مکان یابی صحیح آن براساس نیاز مردم با امتیاز 924/0، در راهبرد بازنگری مهمترین گزینه W6 O3. افزایش بودجه توسعه مبلمان شهری به منظور طراحی و ساخت مبلمان با کیفیت با امتیاز 1 ودر راهبرد تنوع، مهمترین مولفه این راهبرد از نظر جامعه آماری گزینه T5S5. تنوع سازی کاربریهای مختلف با هویت فرهنگی و کالبدی در محلات با وزن 0.852 میباشد. نتیجهگیری: شهروندان منطقه 5، با رضایت از وضعیت فعلی، در صدد ارتقاء شاخصهای مثبت و امکانات و توانمندیهای طراحی و معماری منطقه با استفاده از مدیریت شهری هستند. در نهایت میتوان گفت، اگر به مبلمان شهری توجه نشود، فضاهای شهری نیز آرامش و سکون لازم را ندارند و شهروندان نیز رغبتی پیدا نمی کنند تا از این فضاها بهره برداری نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - طراحی پیاده‌راه با تاکید بر سرمایه اجتماعی (نمونه موردی: پیاده‌راه تربیت تبریز)
میرنجف موسوی احمد آفتاب ابراهیم علیپورمقدمه و هدف پژوهش: سرمایه اجتماعی مفهومی است که در سالهای اخیر وارد حوزه علوم اجتماعی و مدیریت شهری گشته است. سرمایه اجتماعی ریشه در تعاملات اجتماعی دارد و هنگامی که سطح تعاملات در جامعه‌ای افزایش یابد، باعث افزایش سطح سرمایه اجتماعی می‌گردد. در این میان یکی از عوامل چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: سرمایه اجتماعی مفهومی است که در سالهای اخیر وارد حوزه علوم اجتماعی و مدیریت شهری گشته است. سرمایه اجتماعی ریشه در تعاملات اجتماعی دارد و هنگامی که سطح تعاملات در جامعه‌ای افزایش یابد، باعث افزایش سطح سرمایه اجتماعی می‌گردد. در این میان یکی از عواملی که می‌تواند باعث افزایش سطح تعاملات شود، حرکت عابر پیاده در فضای شهری است در این راستا، پژوهش حاضر سطح تعاملات اجتماعی را به عنوان نقطه اشتراک طراحی شهری، پیاده‌راه و سرمایه اجتماعی با تاکید بر پیاده راه تربیت تبریز معرفی کرده و بررسی میکند.. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی، همبستگی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی میباشد. و به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، صد نفر را به صورت غیرسهمیه‌ای و بدون توجه به متغیرهای سن و جنس به عنوان حجم نمونه مورد کاوش قرار داده است. برای ارزیابی و پردازش دادهها از شیوه‌های آماری توصیفی و استنباطی، در قالب نرم‌افزارspss استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که بین دو متغیر اعتماد اجتماعی و شبکه اجتماعی و بین اعتماد اجتماعی و تعامل اجتماعی رابطه معنیداری وجود ندارد. اما بین متغیرهای تعامل اجتماعی و شبکه اجتماعی، با توجه به ضریب همبستگی 593/0، رابطه معنیداری وجود دارد. بررسی ارتباط میان شاخصهای سرمایه اجتماعی و عامل کیفیت پیاده‌راه نشان دهنده عدم رابطه معنیداری بین دو متغیر میباشد. نتیجهگیری: بنابراین هر چند به دلیل رد فرضیه تحقیق، نمی‌توان به صورت قاطع بیان داشت که میتوان با تقویت کیفیت پیاده‌راه‌های شهری به تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی دست یافت، اما به سبب معناداری و یا نزدیک به معنادار بودن برخی از مولفه‌های سرمایه اجتماعی میتوان بیان داشت توجه به مفهوم ذهنی سرمایه اجتماعی شرط انکارناپذیر تحقق مفهوم عینی پیاده‌راه و تقویت کیفیت آن جهت پیشبرد تعاملات اجتماعی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - تدوین راهکارهای بهینه جهت ایجاد امنیت محیطی برای کودکان با محوریت شاخصهای فضای مطلوب کودک (مورد پژوهی: محله عودلاجان)
رویا اقبال مقدم مجید زارعیکودکان به عنوان یکی از حساس ترین اقشار جامعه، در روند توسعه شهرها رفته رفته جایگاه خود را از دست دادند و به جای حضور در فضاهای شهری، به دلیل موانع متعددی از جمله عدم امنیت، به فضای خانه محکوم گشتند. لذا پژوهش پیش رو تلاش می کند تا با استخراج شاخص های موثر، راهبردهایی جه چکیده کاملکودکان به عنوان یکی از حساس ترین اقشار جامعه، در روند توسعه شهرها رفته رفته جایگاه خود را از دست دادند و به جای حضور در فضاهای شهری، به دلیل موانع متعددی از جمله عدم امنیت، به فضای خانه محکوم گشتند. لذا پژوهش پیش رو تلاش می کند تا با استخراج شاخص های موثر، راهبردهایی جهت ایجاد فضاهای شهری مطلوب کودکان ارائه دهد. روش تحقیق از نوع تحلیلی- توصیفی بوده و اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای و تحقیقات میدانی کسب شده اند. در انتها انگاره های نظری پژوهش بر روی بستر (محله عودلاجان) پیاده گشتند و به وسیله تحلیل داده ها با توجه به شاخص های بدست آمده، به ارائه سیاست ها و راهبردهای کاربردی پرداخته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رابطه معناداری بین متغیر مناسب سازی فضاهای محله عودلاجان و ایجاد امنیت برای کودکان وجود دارد. همچنین بافت عودلاجان با توجه به هویت تاریخی اش، دارای پتانسیل های بالقوه جهت حضور کودکان می باشد که با بهره گیری از راهبردهای کاربردی ارائه شده می توان آن را بالفعل نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - تبیین نقش فضاهای شهری در ارتقای تعامل کودک با محیط با تاکید بر خلاقیت و حس دلبستگی
الهام عطائی سیامک پناهی شهره علی پورمقدمه و هدف پژوهش: طراحی فضاهای شهری برای کودکان، به‌منظور ایجاد تعاملات اجتماعی کودکان با محیط حائز اهمیت است. این پژوهش به تبیین نقش فضاهای شهری در ارتقای تعامل کودک با محیط می پردازد و در پی دستیابی به مؤلفه‌هایی در فضای شهری است که آموزش کودک را همراه داشته باشد. چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: طراحی فضاهای شهری برای کودکان، به‌منظور ایجاد تعاملات اجتماعی کودکان با محیط حائز اهمیت است. این پژوهش به تبیین نقش فضاهای شهری در ارتقای تعامل کودک با محیط می پردازد و در پی دستیابی به مؤلفه‌هایی در فضای شهری است که آموزش کودک را همراه داشته باشد. روش پژوهش: این پژوهش، تحلیلی توصیفی بر پایه تحلیل محتواست و برای دستیابی به یافتههای پژوهش از روش پیمایشی استفاده گردیده است و با مقایسه تطبیقی بین ویژگی‌های نمونه‌های مورد مطالعه و تحلیل محتوا تلاش گردید که مؤلفه‌های کلیدی برای طراحی فضاهای شهری متناسب با خلاقیت کودکان و حس دلبستگی به‌دست آید. یافته‌ها: در این پژوهش فضایی مناسب و دارای سنجه‌های کالبدی مورد نظر و تهیه چک‌لیست‌هایی هدفمند جهت سنجش رفتار کودکان در نظر گرفته شد که با توجه به نگرش متخصصین و اطلاعات به‌دست آمده از نرم‌افزارSpss22 و آزمون‌های آماری تحلیل گردید. سپس با استفاده از روش کای‌دو مدل پژوهش براساس روابط متغیرها تدوین گردید. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که مهمترین سنجه‌های تأثیرگذار بر افزایش خلاقیت کودکان، ایجاد فرصت برای تعاملات مثبت اجتماعی کودکان در محیط، ایجاد فضایی برای نمایش شایستگی‌های فردی در تعامل با محیط، ایجاد حس دلبستگی به محیط، آموزش مراقبت از محیط، ایجاد مسیرهای انعطاف پذیر برای خیال‌پردازی و خلاقیت، ایمنی و آسایش در فضای بازی به‌عنوان ابزارهایی برای آموزش و آفرینشگری در کودکان هستند که باید در طراحی فضاهای شهری کودکان مورد توجه مدیران شهری و طراحان و معماران قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - ارزیابی کیفیت شنیداری صداگاه در میدان نقش جهان اصفهان با استفاده از بررسی طیف فرکانسی منابع صوت
عباس غفاری نسرین محسن حقیقی محسن دادخواهزمینه و هدف: صداگاه به عنوان یکی از ارکان غیربصری منظر شهری مستلزم ارزیابی و بازطراحی است که نیازمند ارزیابی منظر شنیداری و شناخت نقاط دارای مساله و سپس اقدام بر اساس ارزیابی های دقیق می باشد. میدان نقش جهان به عنوان یک فضای شهری پذیرای افراد از رده های سنی و اجتماعی مخ چکیده کاملزمینه و هدف: صداگاه به عنوان یکی از ارکان غیربصری منظر شهری مستلزم ارزیابی و بازطراحی است که نیازمند ارزیابی منظر شنیداری و شناخت نقاط دارای مساله و سپس اقدام بر اساس ارزیابی های دقیق می باشد. میدان نقش جهان به عنوان یک فضای شهری پذیرای افراد از رده های سنی و اجتماعی مختلف بایستی به لحاظ منظر شنیداری مورد ارزیابی قرار گیرد. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت شنیداری صداگاه در میان نقش جهان اصفهان و با استفاده از بررسی طیف فرکانسی منابع صوت بود. روش بررسی: جهت انجام پژوهش، از دستگاه صوت سنج ST-8851 جهت رکورد صدای منابع صوتی استفاده گردید. شبکه ای شطرنجی از 429 نقطه مورد برداشت قرار گرفته و مجموع لگاریتمی تراز های طیف های فرکانسی پایین، میانه و بالا حساب شد و در قالب نقشه های GIS با مختصات دقیق مکانی ارائه گردید. یافته ها: با بررسی طیف فرکانسی منابع منفرد نوفه، حوزه های شنیداری مختلف در میدان بر اساس فرکانس های بالا، میانه و پایین مشخص شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد در فرکانس های پایین، نقشه ی همترازی تقریبا بصورت همگن بود. در فرکانس های میانه، مسیر حرکت اسب ها و نیز اطراف حوض میانی و ورودی بازار قیصریه از سطوح بالایی برخوردار بودند که نشان دهنده ی تراکم منابع صوتی فرکانس های میانه، مانند اصوات انسانی است. در فرکانس های بالا فقط مسیرهای عبور حمل و نقل سواره، گاری ها و آب نماها از سطوح بالایی برخوردار بودند و این به علت تمرکز منابع منفرد مرتبط با طیف فرکانسی بالاتر از 4000 هرتز می باشد. در انتها راهبردها و سیاست ها بر اساس نتایج ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - تدوین راهبردهای ارتقاء کیفیت فضاهای عمومی میدان امام حسین و پیاده راه 17 شهریور با تاکید بر رویکرد حکمروایی نوآورانه شهری
سیده یاسمن محقق پور روزبه زمانیان عباس شیعهزمینه و هدف: یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر محیط شهری، فضاهای عمومی شهر است. توجه توامان به بعد فیزیکی و بعد اجتماعی فضاهای عمومی شهری موجب افزایش کیفیت زندگی شهروندان و بهبود شرایط و مشکلات می گردد. دستیابی به چنین فضایی به دلیل دشواری های موجود نیاز به نوعی رویکرد چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر محیط شهری، فضاهای عمومی شهر است. توجه توامان به بعد فیزیکی و بعد اجتماعی فضاهای عمومی شهری موجب افزایش کیفیت زندگی شهروندان و بهبود شرایط و مشکلات می گردد. دستیابی به چنین فضایی به دلیل دشواری های موجود نیاز به نوعی رویکرد دارد که روابط مختلف را به طور موثر تعریف کرده و از سرمایه های اجتماعی و منابع به شکل صحیحی استفاده نماید. هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به عوامل کیفیت فضاهای عمومی شهری با تاکید بر رویکرد حکمروایی نوآورانه شهری و یافتن استراتژی های مناسب در جهت افزایش کیفیت فضاهای عمومی می باشد.روش بررسی: در این پژوهش، وضعیت محدوده با کمک پرسشنامه ای منطبق بر شاخص های تحقیق بررسی شده است. جامعه آماری این تحقیق ساکنین و کسبه در محدوده میدان امام حسین و پیاده راه 17 شهریور هستند و قلمرو زمانی پژوهش دی ماه 97 می باشد. جهت جمع بندی و تدوین استراتژی های مورد نیاز از تکنیک سوات استفاده شده است و در نهایت به کمک روش ANP (فرآیند تحلیل شبکه ای)، شاخص های محدوده در ارتباط با سوات مورد بررسی قرار گرفته و بهترین استراتژی جهت به کارگیری تعیین گشته است.یافته ها: در این مطالعه، عوامل کیفیت فضاهای عمومی با تاکید بر رویکرد حکمروایی نوآورانه شهری با بررسی محدوده مورد مطالعه شناسایی شده و زیرمجموعه چهار شاخص کیفیت محیط فیزیکی، کیفیت محیط اجتماعی، کیفیت محیط اقتصادی و کیفیت حمل و نقل و ارتباطات دسته بندی شد. پس از بررسی محدوده با استفاده از پرسشنامه، استراتژی های مورد نیاز با کمک تکنیک سوات استخراج شد و اولویت بندی آنان با کمک تکنیک ANP انجام گرفت.بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه ابتدا با تاکید بر رویکرد حکمروایی نوآورانه شهری، شاخص های کیفیت فضاهای عمومی را مشخص نمود. در ادامه راهبردهای مناسب جهت افزایش کیفیت این فضاها استخراج شدند. با استفاده از فرآیند ANP مشخص گشت که استراتژی های WO با ضریب اهمیت 378/0 مناسب ترین استراتژی جهت به کارگیری می باشد. پس از آن به ترتیب استراتژی های WT با 238/0، SO با 192/0 و ST با 178/0 استراتژی های مناسب می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - طراحی فضای شهری به مثابه ابزار آموزشی برای کودکان ( نمونه موردی ایالات متحده آمریکا - نیویورک )
مامک نصیری نسب رفسنجانی فرح حبیببا توجه به این که کودکان جمعیتی معادل نوزده میلیون و صد و سی هزار نفر را در ایران به خود اختصاص داده اند، لذا این بخش از جمعیت به عنوان سرمایه آینده کشورمان مطرح هستند و مهم ترین نقش را برای ساختن فردای جامعه دارند. توجه به کودکان و به نیازهای آن ها در محیط شهری، اعم از چکیده کاملبا توجه به این که کودکان جمعیتی معادل نوزده میلیون و صد و سی هزار نفر را در ایران به خود اختصاص داده اند، لذا این بخش از جمعیت به عنوان سرمایه آینده کشورمان مطرح هستند و مهم ترین نقش را برای ساختن فردای جامعه دارند. توجه به کودکان و به نیازهای آن ها در محیط شهری، اعم از آموزش، پرورش، رشد و تفریح می تواند در زندگی فردای آن ها تاثیر به سزایی داشته باشد. فضاها و مبلمان شهری طراحی شده مناسب با ابعاد وجودی کودک می تواند نقش بهترین استاد را برای تجربه کردن و آموختن درس های بزرگ زندگی همراه با دیگر جذابیت ها داشته باشد. این فضاها پایه مناسبی برای شکل گیری ساختار اجتماعی آینده سازان جامعه خواهد بود. در این مقاله تجربیاتی در این زمینه و در شهر نیویورک در آمریکا در دو محله PS 244 Sound و PS 23 Soundبررسی گردیده است. در طراحی فضاها و مبلمان شهری این دو شهر سعی شده تا به تقویت رشد کالبدی کودکان و آموزش علوم از طریق تجربه عملی در محیط شهری پرداخته شود. همچنین با بررسی نکات مثبت این فضاها و تاثیر آن ها بر کودک به یک رشته نتیجه گیری نهایی برای طراحی فضاهای آموزشی در شهر دست یافته و نتیجه گیری کلی را در قالب یک جدول ارایه داده ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - ایجاد قلمروی محیطی مطلوب در پارکهای شهری تبریز برای زنان (پارک ائل گلی، ولیعصر و بانوان شمس)
سارا قهری للکلو رسول درسخوان مهسا فرامرزی اصلی مرتضی میرغلامی صمد صباغ دهخوارقانیزمینه و هدف: امروزه زنان مانند مردان در اجتماع حضور دارند. ولی قدرت کافی جهت انتخاب قلمروی مطلوب خود ندارند و به عنوان اقشار آسیب پذیر ارزش و جایگاهشان در فضاهای شهری نادیده گرفته شده و قلمروی محیطی مطلوبی جهت استفاده و لذت از فضاهای شهری ندارند. این تحقیق در پی آن است چکیده کاملزمینه و هدف: امروزه زنان مانند مردان در اجتماع حضور دارند. ولی قدرت کافی جهت انتخاب قلمروی مطلوب خود ندارند و به عنوان اقشار آسیب پذیر ارزش و جایگاهشان در فضاهای شهری نادیده گرفته شده و قلمروی محیطی مطلوبی جهت استفاده و لذت از فضاهای شهری ندارند. این تحقیق در پی آن است تا مولفه‌های تاثیرگذار بر ایجاد قلمروی مطلوب زنان را معرفی کند. روش بررسی: روش تحقیق پدیدارشناسی بوده و دارای رویکرد تبیینی- استنباطی میباشد. نوع مطالعه کیفی بوده و مطالعات به دو روش میدانی و کتابخانه‌ای انجام شده است. از مصاحبه نیمه عمیق استفاده شده است. روش نمونه گیری هدفمند بوده و حجم نمونه ثابتی نداریم و نمونه گیری از افراد با دیدگاههای مختلف پس از شروع با حداقل تعداد، تا زمانی ادامه داشت که به اشباع نظری رسیده باشد. بر این اساس مجموع تعداد مصاحبه شوندگان در سه پارک ائل گلی، پارک ولیعصر و پارک بانوان شمس تبریز 18 نفر بوده است. یافته‌ها: بر اساس بیانات زنان پدیدارهای کلی شناسایی و استخراج شده و ارتباط آنها مشخص شد. در نهایت مهم ترین شاخصها که بیشترین مولفه‌ها را در زیر مجموعه خود پوشش می‌دهند استخراج شد که شامل 9 شاخص کیفیت، تعامل، سرزندگی، امنیت، خلوت، جبرگریزی، ذهن-روان، حس تعلق، حق انتخاب میباشد. بحث و نتیجه گیری: در نتیجه با توجه به یافتههای تحقیق رفع کمبودهای مورد نیاز زنان در پارکهای شهری از بعد مولفه‌های استخراج شده، کمک شایانی در بهبود وضعیت مطلوبیت قلمرویی محیطی این قشر خاص خواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - تحلیل نقش عناصر بصری تابلوهای تبلیغاتی در منظر خیابان مدرس مشهد
مهسا ضمیری آزاده شریفیتبلیغات شهری یکی از مهم ترین شاخه های دانش تبلیغات و یکی از عناصر سازنده منظر شهری در سکونتگاه های انسانی به شمار می رود به نحوی که به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از کالبد شهرها شناخته شده و بخش مهمی از فعالیت های تجاری در شهرها به این موضوع اختصاص یافته است. بکارگیری صحیح چکیده کاملتبلیغات شهری یکی از مهم ترین شاخه های دانش تبلیغات و یکی از عناصر سازنده منظر شهری در سکونتگاه های انسانی به شمار می رود به نحوی که به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از کالبد شهرها شناخته شده و بخش مهمی از فعالیت های تجاری در شهرها به این موضوع اختصاص یافته است. بکارگیری صحیح عناصر بصری در ایجاد هویت بصری و تقویت خوانایی تابلو های تبلیغاتی نقش چشمگیری دارند. تابلو های تبلیغات شهری می تواند نمودی فعال و تاثیرگذار در منظر عمومی یک شهر داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش شناخت مولفه های آسایش بصری و تحلیل آن در محدوده خیابان مدرس مشهد به منظور بهره گیری از آن در جهت ارتقا کیفیت منظر آن بوده است. بدین منظور اطلاعات مربوط به تابلوهای تبلیغاتی موجود در خیابان مدرس جمع آوری و با استفاده از روش های تحلیلی و با بررسی قوانین و آیین نامه های موجود و همچنین مشاهده مورد پژوهشی، اطلاعات حاصل پردازش شده تا با استفاده از روش تحلیل SWOT راهکارهایی اجرایی برای بهبود وضعیت تبلیغات شهری در خیابان مدرس پیشنهاد گردد.نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که ارتقاء سطح مولفه‌های آسایش بصری تاثیر متقابل و دوسویه‌ای را بر منظر شهری گذاشته و عدم توجه به آن منجر به آشفتگی، ناهمگونی و اغتشاشات بصری محیط میشود. بر این اساس تشویق استفاده از تجهیزات مناسب تبلیغاتی، حذف تبلیغات غیرمجاز و پیشگیری از بروز آنها و توجه به نیازهای صاحبان مشاغل کوچک و همچنین تبلیغات موقت محیطی به عنوان پیشنهادهای راهبردی این پژوهش ارائه گردیده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - تحلیل کیفیت محیط شهری با ادراک زیبایی.شناسی و حس تعلق در فضاهای کلانشهر تبریز (مطالعه‌ی موردی: میدان ساعت تبریز)
سولماز بابازاده اسکویی علی زینالی عظیم فرانک عدلی فر منصوره جمشیدیهدف و زمینه: تلاش برای ادراک محیط و کیفیت فضاهای شهری در محیط زندگی از اساسی ترین مسائلی است که متفکران حوزه های شهری به دلیل افت کیفیت محیطی، بخصوص فضاهای شهری از بعد زیباشناسی و حس تعلق باید به آن توجه کنند، تا محیطی سرزنده و متناسب با روحیات و نیازهای کاربران خلق نما چکیده کاملهدف و زمینه: تلاش برای ادراک محیط و کیفیت فضاهای شهری در محیط زندگی از اساسی ترین مسائلی است که متفکران حوزه های شهری به دلیل افت کیفیت محیطی، بخصوص فضاهای شهری از بعد زیباشناسی و حس تعلق باید به آن توجه کنند، تا محیطی سرزنده و متناسب با روحیات و نیازهای کاربران خلق نمایند. با عنایت به این موضوع، هدف تحقیق حاضر تحلیل کیفیت محیط شهری با دلبستگی مکانی و ادراک زیبایی شناسی در فضاهای کلانشهر تبریز می باشد. روش بررسی: روش تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی می باشد. حجم نمونه 384 نفر از بازدیدکنندگان میدان ساعت تبریز می باشد. برای مدل ساختاری از تحلیل عاملی مرتبه دوم (SEM) از نرم افزار Amos نسخه 26 و SPSS استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که در مدل ساختار نهایی دو مولفه زیباشناسی محیطی (مستقیم با 96/0 و غیر مستقیم 65/0) و حس تعلق هم به طور (مستقیم با 94/0 و غیر مستقیم با 78/0) در کل، با 93/0 در بهبود کیفیت محیطی در میدان ساعت تبریز تاثیرگذار بوده اند. بحث و نتیجه گیری: بنابراین بین کیفیت محیطی فضاهای شهری با زیباشناسی و حس تعلق شهروندان رابطه مستقیم مثبت و معناداری وجود دارد که علت و معلول یکدیگر در ارتقا کیفیت محیطی و فضاهای شهری هستند.بحث و نتیجه گیری: همانگونه که نتایج این پژوهش نشان داد فعالیت های سازمان های ورزشی بر توسعه تمدن بوم شناختی و زیست محیطی در ورزش تأثیر فراوانی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - شناسایی عناصر سازنده پیاده راه های شهری مبتنی بر ادراکات حسی شهروندان مطالعه موردی: پیاده راه تربیت و ولیعصر تبریز
مهدی فرج زاده رضا ولی زاده فریدون بابایی اقدم علی پناهی علی آذرپژوهش حاضر با هدف بهبود کیفیت ادراک پیاده‌راه‌های شهری با استفاده از مؤلفه‌های حسی شهروندان گرفته تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای ساماندهی این فضاها ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری دادهها، از نوع پ چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بهبود کیفیت ادراک پیاده‌راه‌های شهری با استفاده از مؤلفه‌های حسی شهروندان گرفته تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای ساماندهی این فضاها ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری دادهها، از نوع پژوهش‌های میدانی محسوب میشود. جامعه‌ی آماری پژوهش را تمامی مخاطبان (ساکنان، شاغلان و بازدیدکنندگان، درمجموع 84240 نفر) تشکیل داده است. با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده 380 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب‌شد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 893/0 برای تربیت و 889/0 برای ولیعصر به دست آمد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل عاملی منجر به کاهش 55 متغیر به 24 متغیر و 4 عامل در هر دو پیاده راه شد. با توجه به عامل‌های بارگذاری شده، با توجه به متغیرهای بارگذاری شده می-توان عامل‌های چهارگانه را بنام‌های عامل حس بینایی، حس چشایی و بویایی، حس شنوایی و حس لامسه نام نهاد. همین چهار عامل برای پیاده راه ولیعصر به ترتیب اهمیت عبارت‌اند از عامل کیفیت بصری، عامل چشایی، عامل بینایی و عامل چندگانه. درمجموع چهار عامل توانایی تبیین توانایی تبیین این 1/85 درصد از تغییرات واریانس پیاده راه تربیت و 06/72 درصد از تغییرات واریانس پیاده راه ولیعصر را دارند. همچنین نتایج آزمون کای اسکور و تحلیل مسیر نیز نشان داد که کیفیت ادارک ذهنی در سطح معناداری 95/0 بین دو پیاده راه وجود دارد. در نهایت پیشنهادهای کاربردی متناسب با نوع ادراک ذهنی شهروندان ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - واکاوی مؤلفه های توسعه پایدار در بازارهای شهری با تأکید بر زنده واری نمونه موردی: بازار تاریخی شهر اصفهان
عبدالرضا پورهمایون هوتن ایروانی سیدمحمد رشتیان محمد بهاروندزنده واری یکی از زیر شاخه های معماری پایدار است. در بحث توسعه زنده واری و به طبع آن معماری زنده واری اینکه هر ساختمان باید با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود تعامل داشته باشد، به امری بدیهی مبدل شده است. فضای بازار، زنده واری آن از مولفه های بسیار مهم و ضروری در معماری مح چکیده کاملزنده واری یکی از زیر شاخه های معماری پایدار است. در بحث توسعه زنده واری و به طبع آن معماری زنده واری اینکه هر ساختمان باید با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود تعامل داشته باشد، به امری بدیهی مبدل شده است. فضای بازار، زنده واری آن از مولفه های بسیار مهم و ضروری در معماری محسوب می شود. هدف این تحقیق ارتباط متغیرهای هویت و زنده واری در بازار تاریخی اصفهان می باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و ز نظر روش ناسی تحلیل و پیمایشی با ابزار رسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد استفاده کارشناسان، اساتید، در ارتباط با معماری و شهرسازی. نتایج تحقیق حاکی از آن است متغیرهای خود کنترلی، زیستی، حقوقی، اخلاقی، دلبستگی در بازار اصفهان است که میانگین برای این مؤلفه برابر با بالاتر از 4 بوده همچنین کمترین مقدار میانگین مربوط به متغیر حرکتی برابر با 2.16 می باشد. بررسی انجام یافته در کلیت میانگین بدست آمده این شاخص برای بازار اصفهان 3.77 می باشد که میزان مطلوبیت زنده واری را در بای سنتی و تاریخی نشان می دهد. همچنین متغیرهای اقتصادی و خوانایی به مراتب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها در پیش گویی متغیر وابسته یعنی زنده واری بازار اصفهان دارند، که این روند نیز مطلوبیت متغیرها در تبیین زنده واری و هویت را دارا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - تبیین مدل مفهومی شکل گیری نمای تجاری با هدف ارتقاء آسایش بصری و زیبایی شناسی در فضای شهری
الهام ستایشگر حامد مضطرزاده طاهره نصر ملیحه تقی پورشهر ها مجموعه ای از پیکر، سیما، چهره و روحیه ی مردم آن شهر است که در کلیتی جامع شخصیت شهر را به نمایش می گذارند. نمای شهری که ریز مؤلفه ای از چهره شهر است توسط معماران طراحی می شود و گاهاً به اشتباه معمار، فضای شهری و شهروندان که ناظران همیشگی این نماها هستند در نظر گرف چکیده کاملشهر ها مجموعه ای از پیکر، سیما، چهره و روحیه ی مردم آن شهر است که در کلیتی جامع شخصیت شهر را به نمایش می گذارند. نمای شهری که ریز مؤلفه ای از چهره شهر است توسط معماران طراحی می شود و گاهاً به اشتباه معمار، فضای شهری و شهروندان که ناظران همیشگی این نماها هستند در نظر گرفته نمی شوند؛ به خصوص در خیابان های عبوری تجاری در سطح شهر ها که در تعامل مستقیم با شهروندان هستند نیاز به اصول طراحی زیبایی شناسی در این زمینه در سطح شهر های معاصر ایران بیش از پیش احساس می شود. شهروندان در فضای شهری می بایست از آلودگی ها و اغتشاشات بصری در امان بوده تا با محیط شهری ارتباط بیشتری برقرار کنند. هدف از انجام این پژوهش این است که طبق اصول زیبایی شناسی در معماری نمای ساختمان های تجاری به گونه ای طراحی شود که به سمت آسایش بصری شهروندان هدایت شوند. روش تحقیق این پژوهش بر اساس هدف تعیین شده، بنیادی با رویکرد کیفی است و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد؛ که در دو گام مختلف انجام شده است به طوری که در گام اول، به منظور استخراج داده ها و طبقه بندی اطلاعات به جمع آوری مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. سپس در گام دوم پس از استخراج مؤلفه های پژوهش، مدل مفهومی شکل گیری نمای تجاری با هدف ارتقاء آسایش بصری و زیبایی شناسی در فضای شهری تبیین شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - معیارهای کالبدی و تأثیر آن بر فرهنگ جرم زا در محلات مرفه و غیرمرفه شهر بابلسر
رضا لحمیانچکیده: احساس امنیت در فضاهای شهری یکی از شاخص های کیفیت فضا محسوب می شود. با گسترش شهرنشینی و افزایش رفتارهای ناهنجار شهری به ویژه جرایم، این موضوع اهمیت زیادی یافته است. هدف از انجام این بررسی شناخت تأثیرات معیارهای کالبدی بر روی شکل گیری فرهنگ جرم زا در محله های مرفه چکیده کاملچکیده: احساس امنیت در فضاهای شهری یکی از شاخص های کیفیت فضا محسوب می شود. با گسترش شهرنشینی و افزایش رفتارهای ناهنجار شهری به ویژه جرایم، این موضوع اهمیت زیادی یافته است. هدف از انجام این بررسی شناخت تأثیرات معیارهای کالبدی بر روی شکل گیری فرهنگ جرم زا در محله های مرفه و غیر مرفه شهر بابلسر می باشد. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است. به منظور مطالعه و شناخت وضعیت ساختارهای کالبدی محیطی محله های مرفه و غیر مرفه شهر بابلسر از روش میدانی بهره جسته ایم. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه، فیش برداری و پرسشنامه می باشد. نتایج نشان دهنده این است که در محله های مرفه، همه مؤلفه های معیار کالبدی، بالاتر از حد متوسط (3 = Mean) ولی در محله های غیر مرفه همه مؤلفه ها پایین تر از حد متوسط قرار دارند و همچنین بین مؤلفه های معیار کالبدی و شکل گیری فرهنگ جرم زا در دو نوع محله رابطه معناداری وجود دارد. نتایج نشان داده اند که هرچه مولفه های پاکیزگی محیط محله ای، فضای کالبدی و میزان روشنایی در محلات مورد مطالعه ارتقاء یابد به همان نسبت کاهش شکل گیری فرهنگ جرم زای بیشتری حاصل می شود. یکی از راهکارهایی که در این زمینه می توان پیشنهاد داد این است که ساخت و سازهای کالبدی و نور پردازی معابر و کوچه های محله های غیر مرفه شهر بابلسر بهسازی و ساماندهی گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - ارتقای کیفیت فضاهای عمومی شهری راهبردی در شکلگیری همبستگی اجتماعی (نمونه‌موردی: محوطه پیرامونی ارگ کریمخان، شهر شیراز)
علیرضا عبداله‌زاده فردچکیده پایداری و حیات اجتماعی جامعه در گرو همبستگی اجتماعی اجزای آن است. همبستگی توافق در ارزش‌هاست و در فرایندی اجتماعی متولد میشود. در شهرهای امروز فضاهایی که نقطه آغاز تعاملات چهره به چهره باشند کمتر به چشم می‌خورد، بنابراین برآن شدیم تا به بررسی نقش فضای شهری در شک چکیده کاملچکیده پایداری و حیات اجتماعی جامعه در گرو همبستگی اجتماعی اجزای آن است. همبستگی توافق در ارزش‌هاست و در فرایندی اجتماعی متولد میشود. در شهرهای امروز فضاهایی که نقطه آغاز تعاملات چهره به چهره باشند کمتر به چشم می‌خورد، بنابراین برآن شدیم تا به بررسی نقش فضای شهری در شکلگیری همبستگی اجتماعی بپردازیم. به این منظور پرسشنامه‌ای با 45 سوال طراحی گردید، با توجه به میزان جذب جمعیت مجموعه کریمخانی، نمونه آماری 356 مورد محاسبه شد. ضریب آلفای کرونباخ جهت سنجش پایایی پرسشنامه 85/0 برآورد گردید. روشهای تحلیلی؛ ضریب همبستگی، رگرسیون چندگانه به روش Enter و تحلیل عاملی میباشند. نتایج نشان میدهد که متغیرهای انتخابی نقش به سزایی در شکلگیری همبستگی در فضاهای شهری داشته‌اند. تحلیل عاملی مشخص میکند که اعتماد، وجدان جمعی و مشارکت بیشترین تاثیر را در شکلگیری و افزایش همبستگی اجتماعی دارند. در نهایت میتوان گفت محتوی در قیاس با فرم در شکلگیری همبستگی اجتماعی نقش غالب دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - تبیین شاخصه‌ها و مؤلفه‌های اجتماع‌پذیری فضاهای اجتماعی در شهر تهران (نمونه موردی مجموعه‌های اجتماعی و عمومی اراضی عباس‌آباد)
فاطمه سادات علوی نسب اشکذری سیامک بوداقپور ژاله صابرنژادچکیده انسان‌ها برای ارضای نیازهایشان با دیگران تعامل اجتماعی دارند. در اصطلاح جامعه‌شناسی به مجموعه‌ای از انسان‌ها که با هم تعامل اجتماعی پایدار دارند، جامعه گفته میشود. در درون جامعه، به دلیل وجود علایق مختلف انسان‌ها و گروهها، تضادهای اجتماعی وجود دارند؛ اما با وجو چکیده کاملچکیده انسان‌ها برای ارضای نیازهایشان با دیگران تعامل اجتماعی دارند. در اصطلاح جامعه‌شناسی به مجموعه‌ای از انسان‌ها که با هم تعامل اجتماعی پایدار دارند، جامعه گفته میشود. در درون جامعه، به دلیل وجود علایق مختلف انسان‌ها و گروهها، تضادهای اجتماعی وجود دارند؛ اما با وجود تضاد تعادل و ثبات جامعه حفظ می‌گردد. رابطه اجتماعی در فضا و زمان اتفاق می‌افتد. مجاورت می‌تواند علت شروع رابطه اجتماعی باشد اما شرط کافی آن نیست. ساختار فیزیکی و تقسیمات عملکردی فضا ممکن است گشاینده و یا محدود کننده فرصت‌ها برای ارتباط باشد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی است. در این پژوهش به بررسی سه فضای اجتماعی در مرکز شهر تهران در محدوده اراضی عباس‌آباد پرداخته شده است این فضاها شامل، باغ کتاب، باغ موزه دفاع مقدس و پل طبیعت است نحوه انتخاب به صورتی بوده که سلایق مختلف در انتخاب مکان‌ها در نظر گرفته شود. نتایج پژوهش، اجتماع‌پذیری فضاهای جمعی و عمومی را در تهران در سه دسته کلی عوامل کالبدی و فعالیتی و اجتماعی نشان میدهد و نتایج بعد اجتماعی را نسبت به مؤلفه‌های دیگر پژوهش پررنگ‌تر نشان می دهد بیشترین موارد حائز اهمیت در میزان اجتماع‌پذیری و موفقیت یک مکان عمومی نسبت به مکانهای دیگر عوامل: دسترسی، حضور مردم، راحتی، تعاملات اجتماعی، فعالیت اجتماعی، فضاهای انعطاف‌پذیر، کیفیت و زیبایی مکان هست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - تبیین شاخصهای فضای شهری انعطاف‌پذیر در شهرهای ساحلی با بهره‌گیری از مدل دلفی: مطالعه موردی شهرهای رامسر و بابلسر
مسعود فلاح محمد مسعود ناصر بنیادی محمود قلعه نوییچکیده در دهه های اخیر افزایش جمعیت جهان به خصوص در مناطق شهری به عنوان یک پدیده مهم، پیچیدگی‌ها و نیازهای زیادی را در زمینه های مختلف ایجاد کرده است. در واقع شهر به عنوان بستر شکلگیری اتقاقات، قعالیت ها و تعاملات اجتماعی و در کنار آن سواحل دارای اهمیت زیادی است بنابرای چکیده کاملچکیده در دهه های اخیر افزایش جمعیت جهان به خصوص در مناطق شهری به عنوان یک پدیده مهم، پیچیدگی‌ها و نیازهای زیادی را در زمینه های مختلف ایجاد کرده است. در واقع شهر به عنوان بستر شکلگیری اتقاقات، قعالیت ها و تعاملات اجتماعی و در کنار آن سواحل دارای اهمیت زیادی است بنابراین شناخت فضاهای شهری و طراحی مناسب آن راهی است به سوی برآوردن نیازهای گوناگون شهروندان. در این میان توجه به اصل انعطاف‌پذیری به عنوان یکی از عوامل خلق فضای شهریِ با کیفیت، فضا را قادر می‌سازد تا گزینههای متعددی را به شهروندان پیشکش نماید. حال در این پژوهش که از نظر ماهیت از نـوع پژوهش‌های اکتشافی است، تلاش گردیده تا به تبیین مفهوم انعطاف‌پذیری و راه‌های تحقق آن در فضای شهری پرداخته شود. بر این اساس ضمن مطالعه مفاهیم و ادبیات مرتبط با فضای شهری انعطاف‌پذیری مؤلفه‌ها و شاخص‌هایی استخراج و سـپس در قالـب روش دلفـی بـا اسـتفاده از ابـزار پرسشنامه‌ای شاخصها مورد سـنجش قرار گرفـت. نتایج پژوهـش حاکی از 15 شـاخص، در شـکل گیـری فضای شـهری انعطاف پذیر در ساحل نقـش مؤثرتـری دارا است کـه با توجـه به جـدول رتبـه بندی، شاخصهای چند عملکردی، تبدیل‌پذیری، تنوع‌پذیری و سرزندگی فضای ساحل از اهمیـت بالاتری برخـوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - بررسی رابطه ی بین فضای شهری و جرم: مورد مطالعه، منطقه یازده مشهد
رضاعلی محسنیاین پژوهش، به دنبال بررسی تأثیر فضاهای شهری و پارمترهای مربوط به آن، در افزایش میزان جرایم در منطقه ی 11 مشهد می باشد.سوال اصلی تحقیق این است میان فضای شهری و جرم چه رابطه ای وجود دارد؟ این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات همبستگی و البته توصیفی بوده و در زمره ی چکیده کاملاین پژوهش، به دنبال بررسی تأثیر فضاهای شهری و پارمترهای مربوط به آن، در افزایش میزان جرایم در منطقه ی 11 مشهد می باشد.سوال اصلی تحقیق این است میان فضای شهری و جرم چه رابطه ای وجود دارد؟ این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات همبستگی و البته توصیفی بوده و در زمره ی تحقیقات کمّی به شمار می رود که به صورت پیمایشی انجام پذیرفته و ابزار گردآوری داده ها، در آن پرسشنامه می باشد. جامعه ی آماری تحقیق برابر با 222000 تن بوده که بر مبنای فرمول کوکران، حجم نمونه ی تحقیق برابر با 383 تن بوده است.یافته های تحقیق نشان داد که در منطقه ی 11 مشهد میزان جرایم، پایین تر از حد متوسط است و نیز همسو با بسیاری از تحقیقات در مناطق دیگر، نشان داد که پارمترهایی چون: طراحی محیطی، فقر محیطی، تنوع قومی، تراکم جمعیت و افزایش ناکامی منزلتی، رابطه ی معناداری با افزایش میزان جرایم در این منطقه دارد. همچنین، عواملی چون کنترل اجتماعی، افزایش ارزش ها و هنجارهای اخلاقی نیز از عوامل کاهش دهنده ی جرم محسوب می شدند و احساس ناامنی در زنان بیشتر از مردان بوده است. این تحقیق نشان داد مجاورت منطقه 11 شهر مشهد با مناطق جرم‌خیز، حاشیه‌ای بودن منطقه، روشنایی ضعیف معابر، نزدیکی به شهرک‌های حومه، مهاجرین، تراکم جمعیت و آپارتمان به عنوان عوامل مستعدکننده جرایم در این منطقه می باشد .در نتایج رگرسیونی متغیر کنترل اجتماعی و سرخوردگی و ناکامی منزلتی به عنوان موثرترین عامل بر میزان جرم در منطقه شناخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - بررسی رابطه ی بین فضای شهری و جرم:مورد مطالعه، منطقه یازده مشهد
رضا علی محسنی آذر ذوقدار مقدمچکیده این پژوهش، به دنبال بررسی تأثیر فضاهای شهری و عوامل مربوط به آن، در افزایش میزان جرایم در منطقه ی 11 مشهد می باشد. سؤال اصلی تحقیق این است که میان فضای شهری و جرم چه رابطه ای وجود دارد؟ این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات همبستگی است که به صورت پیمایشی ا چکیده کاملچکیده این پژوهش، به دنبال بررسی تأثیر فضاهای شهری و عوامل مربوط به آن، در افزایش میزان جرایم در منطقه ی 11 مشهد می باشد. سؤال اصلی تحقیق این است که میان فضای شهری و جرم چه رابطه ای وجود دارد؟ این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات همبستگی است که به صورت پیمایشی انجام پذیرفته و ابزار غالب گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد. جامعه ی آماری تحقیق برابر با 222000 نفر و حجم نمونه ی تحقیق برابر با 383 نفر بوده است.یافته های تحقیق نشان داده است که در منطقه ی مورد مطالعه میزان جرایم، پایین تر از حد متوسط بوده و همچنین نشان داده است که عوامل طراحی محیطی، فقر محیطی، تنوع قومی، تراکم جمعیت و افزایش ناکامی منزلتی، رابطه ی معناداری با افزایش میزان جرایم در این منطقه دارد. همچنین، عواملی چون کنترل اجتماعی، افزایش ارزش ها و هنجارهای اخلاقی نیز از عوامل کاهش دهنده ی جرم محسوب می باشند. در این تحقیق همچنین مشخص شده است که مجاورت منطقه 11 شهر مشهد با مناطق جرم خیز، حاشیه ای بودن منطقه، روشنایی ضعیف معابر، نزدیکی به شهرک های حومه، مهاجرین، تراکم جمعیت و آپارتمان به عنوان عوامل مستعدکننده جرایم در منطقه مورد مطالعه می باشد .در نتایج رگرسیونی متغیر کنترل اجتماعی و سرخوردگی و ناکامی منزلتی به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر میزان جرم در منطقه 11 شهر مشهد شناخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - ارزیابی فضای شهری بر مبنای انطباق فضای فیزیکی، ذهنی و اجتماعی (نمونه موردی: پارک حاشیه ای چمران – کلانشهر شیراز)
علی اکبر حیدری مهدی ترفیعیکیفیت فضای شهری نشانه ای از میزان کیفیت محیط می باشد. با توجه به ماهیت پیچیده ای که فضاهای شهری دارند برای ارزیابی آنها با توجه به رویکرد هر تحقیق می توان از شیوه هایی متناسب استفاده نمود؛ ارزیابی فضای شهری می تواند بر اساس مجمموعه ای از ملاکها و معیارها انجام شود که صا چکیده کاملکیفیت فضای شهری نشانه ای از میزان کیفیت محیط می باشد. با توجه به ماهیت پیچیده ای که فضاهای شهری دارند برای ارزیابی آنها با توجه به رویکرد هر تحقیق می توان از شیوه هایی متناسب استفاده نمود؛ ارزیابی فضای شهری می تواند بر اساس مجمموعه ای از ملاکها و معیارها انجام شود که صاحبنظران مختلف ارائه نموده اند، همچنین می توان ارزیابی فضای شهری را در سطوح و لایه های مختلف انجام داد که در آن انطباق یا عدم انطباق سطوح مختلف ارزیابی ملاک موفق یا ناموفق بودن فضای شهری تلقی گردد، این تحقیق با هدف ارزیابی فضای شهری در سه سطح فضای فیزیکی، ذهنی و اجتماعی و در دو مقیاس کلان و خرد مورد انجام گرفته است و نظریه تولید فضای هنری لوفور به عنوان نظریه مبنا مدنظر قرارگرفته است. سایت چمران شیراز با توجه به وسعت، قابلیت های گسترده و چندعملکردی بودن آن به روش مطالعه موردی به عنوان بستر ارزیابی این تحقیق انتخاب گردیده است. نوع تحقیق ترکیبی و روش تحقیق اکتشافی و با استراتژی استقرایی با استفاده از تاکتیک های مشاهده مستقیم و بررسی ساختار سایت و تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه پرسشنامه به متخصصان و غیر متخصصان است. از جمله نتایج این تحقیق اینکه چند عملکردی بودن فضا و گستردگی قابلیتها در سطوح مختلف ارزیابی فیزیکی، ذهنی و اجتماعی می تواند نشان از غنی بودن فضا باشد به گونه ای که فضا با توجه به اقتضائات زمانی و شرایط اجتماعی واکنش های متناسب را نشان داده و حتی با وجود تعارضات و تناقضات احتمالی بتواند کارکرد قابل قبولی را در مجموع از خود نشان دهد و در گذر زمان کارکردها و نقش های جدیدی نیز متناسب با تغییرات اجتماعی بپذیرد و این قابلیتی است که هر فضای شهری آنرا در خود ندارد و می توان با استخراج خصوصیاتی از یک فضای شهری که آنرا دارای توانمندی انطباق با شرایط مختلف می نماید در طراحی های آتی از این موضوع بهره گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - رفتار در فضاهای شهری: مرور نظام مند مطالعات با روش های تحقیق کیفی
ساجده مهرابی افسون مهدوی مهین اسلامی شهربابکی مهشید تجربه کارفضاهای شهری نقش اصلی و مهمی در زندگی شهری ایفا میکنند که محل برخورد رفتارها و افکارهای استفاده‌کنندگان فضا میباشد. انسان به عنوان یکی از عوامل تشکیل دهنده‌ی محیط هم از محیط تاثیر پذیرفته و هم آن را دست‌خوش تغییر میکند. باتوجه به اهمیت بالای عوامل تاثیرگذار فضاهای شه چکیده کاملفضاهای شهری نقش اصلی و مهمی در زندگی شهری ایفا میکنند که محل برخورد رفتارها و افکارهای استفاده‌کنندگان فضا میباشد. انسان به عنوان یکی از عوامل تشکیل دهنده‌ی محیط هم از محیط تاثیر پذیرفته و هم آن را دست‌خوش تغییر میکند. باتوجه به اهمیت بالای عوامل تاثیرگذار فضاهای شهری بر رفتار استفاده‌کنندگان از آن فضا و برای پر کردن شکاف مطالعات موجود، این مقاله با روش فراترکیب کیفی از مطالعات کیفی مبتنی بر رفتار شهروندان در فضاهای شهری با استفاده از روش هفت‌گانه ساندوسکی و باروسو ارائه میشود. نتایج پژوهش‌ها توسط نرم افزار Atlas.Ti تحلیل شده و کدگذاری صورت گرفته و در نهایت با دسته‌بندی کدها و شکلگیری روابط مدل نهایی پژوهش ارائّه گردیده، نتایج نشان میدهد که عوامل موثر بر بروز رفتار در فضاهای شهری شامل عناصر کالبدی و زیست محیطی میباشد و همچنین ویژگی‌های فرد استفاده کننده از فضا به عنوان عاملی که بر محیط تاثیر می‌گذارد نیز در بروز رفتار در فضاهای شهری اثر گذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - ارائه راهبرد جهت تحقق شاخص های شهر خلاق و انتخاب استراتژی مطلوب در شهر ری
منیر میرزایی عباس ارغان محمد رضا زند مقدمشهر های خلاق به عنوان مراکز نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت، قلمداد می گردند. از آن جای که ایده نوآوری از عناصر اصلی رقابت در عصر جهانی شدن، هست؛ آزوی هر جامعه ی مدرنی داشتن شهر خلاق است. شهر های خلاق مکانی جذاب برای کارکردن و زندگی شهروندان به خصوص نسل جوان هستند و چکیده کاملشهر های خلاق به عنوان مراکز نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت، قلمداد می گردند. از آن جای که ایده نوآوری از عناصر اصلی رقابت در عصر جهانی شدن، هست؛ آزوی هر جامعه ی مدرنی داشتن شهر خلاق است. شهر های خلاق مکانی جذاب برای کارکردن و زندگی شهروندان به خصوص نسل جوان هستند و همچنین می تواند مکانی برای جذب گرد شگران و توانمند سازی بخش های مختلف اقتصادی با شند. خلاقیت در شهرها باعث رهایی از بن بست های مدیریتی و کالبدی می گردد. حرکت به سمت ایجاد و تحقق شهر خلاق به دلایل جایگاه شهر به عنوان محل شکل گیری بسترهای جا معه دانایی، اهمیت و محور بودن شهرها در توسعه اقتصادی بسیار ضروری و مهم است. بنابراین هدف اصلی از این پژوهش ارائه راهبرد جهت تحقق شاخص های شهر خلاق در شهرری و انتخاب استراتژی مطلوب است. جامعه آماری پژوهش را تمام شهروندان شهر ری که در سال 95 برابر 349700 بوده اند و کارشناسان تشکیل می دهد. در گروه شهروندان با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ای به تعداد 322نفر به صورت تصادفی ساده ودر گروه کارشناسان به تعداد 30 کارشناس انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل SWOT و برای اولویت بندی استراتژی ها از QSPM استفاده شده است. بنابر نتایج به دست آمده از مدل swot موقعیت شاخص های شهر خلاق در شهر ری با توجه به تمامی عوامل به دست آمده، در موقعیت تهاجمی قرار دارد. نتایج حاصل از qsmp نشان می دهد که از بین چهار استراتژی مهم ، استراتژی دوم مبنی بر ایجاد فضاهای تعاملی شهری در محلات با قدمت و با هویت با مشارکت و همکاری شهروندان و شهرداری با کسب بالاترین امتیاز به عنوان بهترین راهبرد شناخته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - ادراک معنایی بانوان از فضاهای شهری پس از طرح توسعه با استفاده از نظریه زمینه ای
حمید پورحسین روشن هاشم داداش پورهدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد موثر ادراکی بانوان در استفاده از فضا و تبیین نظریه ای بر درک زنان از پیامدهای برنامه ریزی توسعه جدید حرم خواهر امام رضا(ع) بود. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و روش آن مردم نگاری می باشد. داده ها با استفاده از روش های مشاهده مشارکتی و تکن چکیده کاملهدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد موثر ادراکی بانوان در استفاده از فضا و تبیین نظریه ای بر درک زنان از پیامدهای برنامه ریزی توسعه جدید حرم خواهر امام رضا(ع) بود. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و روش آن مردم نگاری می باشد. داده ها با استفاده از روش های مشاهده مشارکتی و تکنیک مصاحبه گردآوری شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نظریه نهایی از روش"نـــظریــه زمینه ای" استفاده شده است. بر اساس روش نمونه گیری کیفی ـ هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، سی و هفت نفر از بانوان 20 تا 40 سال محله ساغری سازان رشت در این مطالعه شرکت کردند. با استفاده از روش “نظریه زمینه ای”و کدگذاری داده ها، 10مقوله هسته نهایی از یافته های اولیه استخراج شدند. نتیجه نهایی این بررسی بر “بازگشت به امنیت و آسایش پیشین مجموعه” تاکید داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - نقش زنان در شکل گیری فضاهای شهری
محمد مهدی مولایی آرزو لطفیهدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضوابط و چهارچوب طراحی یا مدول از فضاهای شهری جهت زنان بود. جامعه مورد بررسی زنان است که نیازهای شهری معضلات و کمبودهای فضا در اجتماع آنان در گذر تاریخ مورد توجه قرار نگرفته بود. طرح پژوهشی کاربردی است. ابزار گردآوری با استفاده از داده های ک چکیده کاملهدف از انجام پژوهش حاضر تعیین ضوابط و چهارچوب طراحی یا مدول از فضاهای شهری جهت زنان بود. جامعه مورد بررسی زنان است که نیازهای شهری معضلات و کمبودهای فضا در اجتماع آنان در گذر تاریخ مورد توجه قرار نگرفته بود. طرح پژوهشی کاربردی است. ابزار گردآوری با استفاده از داده های کتابخانه ای و پایگاه های پژوهشی مرتبط به حوزه معماری و شهرسازی زنان بود. مبانی نظری جمع آوری شده با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که درگذشته جایگاه و فعالیت زنان در عرصه های شهری بیشتر بوده وتعریف مشخص تری داشته است و زنان در آسایش و امنیت به فعالیت های روزمره خود رسیدگی می کردند. برخلاف گذشته در جوامع امروزی عدم توجه به بافت فضای عمومی و اختصاص دادن مکانی اجتماعی مناسب بانوان، فقدان امنیت را به ارمغان آورده است. در دنیای مدرن حاکم بر جامعه نیاز های زنان از برنامه های شهرسازی و معماری کامل حذف شده و محیط به فضای کاملاً مردانه ای تبدیل شده است. مؤلفه های نیاز روحی، جسمی، امنیت و تفاوت های فیزیولوژیکی بین زنان و مردان از عوامل اصلی و بسیار تأثیرگذار در کیفیت فضاهای شهری مناسب بانوان محسوب می شوند. ارتباط این مؤلفه ها با ضوابط طراحی شهری می تواند کمک شایانی به ساخت شهر همسو با بانوان و محرک حضور بیشتر آنها در جامعه باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - مؤلفه های روان شناختی و فرهنگی طراحی فضای شهری مختص بانوان
پدرام حصاریهدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های روان شناختی و فرهنگی طراحی فضای شهری مختص بانوان بود. جامعه پژوهش تمام متون و اسناد فضاهای شهری بود. نمونه پژوهش مطالب مربوط به فضاهای شهری مختص بانوان شهر تهران بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخان چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی مؤلفه های روان شناختی و فرهنگی طراحی فضای شهری مختص بانوان بود. جامعه پژوهش تمام متون و اسناد فضاهای شهری بود. نمونه پژوهش مطالب مربوط به فضاهای شهری مختص بانوان شهر تهران بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه ای انجام گرفت. یافته ها نشان داد که پارک ها و فضاهای سبز مختص بانوان یکی از مراکز مهم خدمات رفاهی و تفریحی است که علاوه بر جنبة بهداشتی و روانی، در توسعه پایدار شهری و بهبود کیفیت زندگی بانوان اهمیت بسزایی دارد. ایجاد بازارچه‌های کارآفرینی، استفاده نیروهای آموزش دیده در نگهداری پارک و برخی مسائل فنی آنان و اداره مکان ها موقعیت مناسب و امنی در اختیار تعدادی از زنان جویای کار قرار خواهد داد. پارک های ویژه زنان با اختصاص مکانی سرسبز و آزاد برای استفاده از نور خورشید و امکانات ورزشی و تفریحی مسئله سلامت روانی و جسمانی را مد نظر قرار داده و با متمرکز کردن تعداد زیادی از زنان در محل پارک و برگزاری کلاس های آموزشی- بهداشتی و ورزشی به این ضرورت اصلی جامعه خواهد پرداخت. با توجه به آداب و رسوم و فرهنگ مردم، نیاز به احداث فضایی باز مخصوص بانوان جهت تفریح، ورزش و تخلیه هیجانات روحی وجود دارد. در نظر گرفتن فضایی مختص بانوان با طراحی خاص، که منطبق با فرهنگ جامعه باشد بسیار ضروری است. با توجه به دین اسلام، که محور فرهنگ جامعه است احداث پارک بانوان نه تنها موجب کاهش ارزش زن نمی شود بلکه نشان از توجه به زنان می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - بررسی الگوی رفتاری عابران پیاده در یک فضای شهری نمونه موردی: میدان شهدا در تهران
یوسف هاشمی زکیه کشکولیفضای شهری همواره بستری برای تجلی الگوی رفتاری و میان‌کنش‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی واجتماعی است. رابطه انسان و فضا در محیط و مقیاس‌های متفاوتی تبلور یافته و در ارتباط با سیر تحول جامعه و شهر گسترش می‌یابد. یکی از مهمترین جنبه‌های حضور انسانی در فضاهای شهری که سبب سر چکیده کاملفضای شهری همواره بستری برای تجلی الگوی رفتاری و میان‌کنش‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی واجتماعی است. رابطه انسان و فضا در محیط و مقیاس‌های متفاوتی تبلور یافته و در ارتباط با سیر تحول جامعه و شهر گسترش می‌یابد. یکی از مهمترین جنبه‌های حضور انسانی در فضاهای شهری که سبب سرزندگی و پویایی این فضاها و نیز افزایش نقش اجتماعی آنها میشود، حرکت در فضا است. امروزه انزواطلبی و کاهش تعامات اجتماعی یکی از مهمترین مشکلاتی است که زندگی اجتماعی سا کنان شهرها را تهدید میکند. از این رو، نیاز مردم به مکان‌هایی برای تعاملات اجتماعی و رفع نیازهای روانی به یکی از ملزومات زندگی شهری تبدیل شده است. با توجه به اینکه فضاهای عمومی در شهرها، کانون بیشترین ناهنجاری‌های رفتاری هستند و کمتر توانسته‌اند زمینه‌های مناسب را برای سازماندهی نیازها و الگوهای هنجاری و رفتاری مخاطبان خود فراهم آورند، طراحی یک راهبرد کارآمد مدیریت رفتار، از جمله مهمترین نیازهای برنامه‌ریزی و مدیریت شهری برای اینگونه فضاهاست. در این مقاله به تأثیر ویژگی‌های محیطی بر رفتار عبوری انسان در فضای شهری می‌پردازیم. با نگاهی به عوامل مؤثر در رفتار محیطی، رابطه انسان و محیط، الگوی رفتاری انسان و طراحی و ویژگی‌های پیاده‌روها ضمن انتخاب یک فضای شهری (میدان شهدا) الگوی رفتاری استفاده‌کنندگان از این فضا مورد تحلیل واقع شده است. نتیجه حاصل از این پژوهش تأثیر بسیار بالای کیفیت کالبد، مبلمان موجود در فضا، تنوع کاربریهای جاذب و... را بر الگوی رفتاری عابران پیاده به ما نشان داد. ساختار پژوهش مبتنی بر گردآوری اطلاعات، از شیوه کتابخانه‌ای (مقالات، کتاب‌ها، مجلات، پایان‌نامه‌ها و ...) و از شیوه میدانی (مشاهده و ضبط فیلم) استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - تحلیلی برنظم فضایی محلههای شهرهای اسلامی-ایرانی (موردمطالعه: شهر قم)
محمد محیط آرا عباس ملک حسینی مجید شمساصول حاکم بر شهرهای اسلامی –ایرانی درگذشته‌ی قبل از مدرنیسم حکایت از وجود وحدتی جامع بانظم سلسله‌مراتبی بین اجزا و عناصر از جزء به‌کل و یا بالعکس است. سیر حرکت از درون خانه (حریم خصوصی) تا مرکز محله (فضای نیمه عمومی) و سپس تا مرکز شهر (فضای عمومی) و یا از مرکز شهر چکیده کاملاصول حاکم بر شهرهای اسلامی –ایرانی درگذشته‌ی قبل از مدرنیسم حکایت از وجود وحدتی جامع بانظم سلسله‌مراتبی بین اجزا و عناصر از جزء به‌کل و یا بالعکس است. سیر حرکت از درون خانه (حریم خصوصی) تا مرکز محله (فضای نیمه عمومی) و سپس تا مرکز شهر (فضای عمومی) و یا از مرکز شهر تا درون خانه و آغاز سلسله‌مراتبی دیگر و ساخت فضایی و ساختار کالبدی متناسب باکرامت وجودی انسان و در جهت تقویت خانواده و تعاملات اجتماعی، ساماندهی شده است. نظم فضایی و سلسله مراتبی در شهر اسلامی –ایرانی با دوعنصراساسی دسترسی و مرکزیت دارای هویت و معنا فضایی می‌گردد. وهمان نقش مهم مرکز شهر در مرکز محله نیز با محوریت مسجد محله برای ایجاد وحدت اجتماعی وفضایی تکرارمی شود. هدف شرع مقدس علاوه بر آثار متنوع اجتماعی –اقتصادی و فرهنگی پیامد مهم سیاسی و تشکیل جلوه‌ای از شکوه اجتماع و همبستگی آنها بنام امت اسلامی است. توجه به اصول فضایی حاکم بر محله‌ی سنتی در شهرهای اسلامی- ایرانی می‌تواند بسیاری از مشکلات اجتماعی و فرهنگی برآمده از اصول حاکم بر شهر مدرن همچون دوری وبی خبری مردم ازهمدیگردرتراکم های سنگین آن و ده‌ها مشکل دیگر بکاهد؛ و بستر پایداری اجتماعی –فضایی شهرهای اسلامی –ایرانی را فراهم کند. این پژوهش با انتخاب هدفمند چهار نوع محله‌یا سکونتگاه با مختصات زمانی –مکانی تشکیل‌شده و شرایط کالبدی متفاوت در شهر اسلامی –ایرانی قم به بررسی و تحلیل و باهدف مقایسه آنها ازلحاظ شاخصهای نظم فضایی و میزان پایداری پرداخته است؛ و با روش پیمایشی از نوع مقایسه‌ای و توصیفی –تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد شاخصهای پایداری فضایی –کالبدی محله‌ای سنتی همچون چهار مردان، با محلات مدرن همچون پردیساندارای تفاوت معناداری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - ارزیابی رضایتمندی زنان از وضعیت امنیت در پارک های شهری نمونه موردی: پارک دهکده طلایی آمل
رحیم بردی آنامرادنژاد مهناز حسینی سیاه گلیفضاهای سبز شهری( پارکها ) به عنوان بخشی مهمی از ساختارمحیط زیستی شهر می باشند که نقش بسیار مهمی را در دنیای امروزی شهرها دارند. در این بین توجه به شکل گیری، تنوع و تداوم در بهبود عملکرد آنها نقش اساسی در کاهش اضطراب های روزافزون شهروندان در شهرها دارد. مطالعه حاضر با رو چکیده کاملفضاهای سبز شهری( پارکها ) به عنوان بخشی مهمی از ساختارمحیط زیستی شهر می باشند که نقش بسیار مهمی را در دنیای امروزی شهرها دارند. در این بین توجه به شکل گیری، تنوع و تداوم در بهبود عملکرد آنها نقش اساسی در کاهش اضطراب های روزافزون شهروندان در شهرها دارد. مطالعه حاضر با روش توصیفی – تحلیلی در راستای ارزیابی میزان رضایت زنان در پارک های شهری با موردشناسی پارک دهکده طلایی شهر آمل به انجام رسیده است. در این راستا به صورت تصادفی ساده از نظرات 70 نفر از زنان در محدوده پارک دهکده طلایی با استفاده از روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه استفاده شده است. برای تحلیل داده های پژوهش از آزمون آماری T تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که متغیرهایی چون وضعیت دسترسی به حمل و نقل عمومی(اتوبوس، تاکسی، ون و...) در اطراف پارک با میزان میانگین 75/3، اشراف پارک بر خیابان های اطراف از لحاظ طراحی با 5/3 و طراحی مبلمان پارک از لحاظ رعایت حریم شخصی با 38/3 از مهمترین متغیرهای مورد ارزیابی جامعه نمونه پژوهش برای دستیابی به امنیت در پارک دهکده طلایی عنوان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - بررسی تأثیر فضای شهری بر احساس امنیت زنان (نمونه موردی: محله جهانگیرآباد خرم‌آباد)
شهاب فلاح پور نوشین نظری حجت فلاح پوربه دنبال گسترش شهر و شهرنشینی در دوران معاصر و هم‌زمانی آن با تحولات فرهنگی زاده‌ی مدرنیسم، جهان شاهد حضور پررنگ‌تر زنان در عرصههای اجتماعی و اقتصادی بوده است. به‌تبع این حضور، موضوعات تازه‌ای در باب فضاهای شهری و زنان مطرح میشود. یکی از این مسائل، وجود فضاهای فاقد ام چکیده کاملبه دنبال گسترش شهر و شهرنشینی در دوران معاصر و هم‌زمانی آن با تحولات فرهنگی زاده‌ی مدرنیسم، جهان شاهد حضور پررنگ‌تر زنان در عرصههای اجتماعی و اقتصادی بوده است. به‌تبع این حضور، موضوعات تازه‌ای در باب فضاهای شهری و زنان مطرح میشود. یکی از این مسائل، وجود فضاهای فاقد امنیت در شهرهاست که باعث ایجاد حس ناامنی در شهروندان، خصوصاً زنان به‌عنوان یک قشر آسیب‌پذیر میشود. در همین راستا هدف این پژوهش تأثیر فضای شهری بر احساس امنیت زنان در محله حاشیه‌نشین جهانگیرآباد در شهر خرم‌آباد میباشد. در این پژوهش از نظریات پنجره شکسته ولسون و کینگ، فضای قابل دفاع نیومن، چشم‌های خیابان جیکوبز، نظریه پیشگیری از جرم به‌وسیله طراحی محیط و نظریه فمینیستی استفاده‌شده است.پژوهش به روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه انجام‌شده است. نمونه پژوهش را 384 نفر از زنان ساکن محله جهانگیرآباد شهر خرم‌آباد تشکیل می‌دهند. یافتههای پژوهش حاکی از وجود رابطه مستقیم و معنادار بین فضای شهری و احساس امنیت زنان است. در مقایسه نقش ویژگی‌های کالبدی فضای شهری بر احساس امنیت بیش از ویژگی‌های غیر کالبدی آن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - نقش گروههای مرجع در برساخت کیفیت زندگی شهری
سیما ناظری اصغر مهاجری حمید انصاریپژوهش حاضر با هدف سنجش تطبیقی چرایی و چگونگی نقش گروههای مرجع در سطوح ساختی و کنشی در برساخت کیفیت زندگی شهری و با بهره‌مندی از رویکرد نظری تلفیقی جامعه شناختی و روش ترکیبی همزمان؛ از جامعه آماری مناطق 10 و 17 شهرداری شهر تهران، به شیوه‌های نمونهگیری خوشه‌‌‌‌‌ی چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف سنجش تطبیقی چرایی و چگونگی نقش گروههای مرجع در سطوح ساختی و کنشی در برساخت کیفیت زندگی شهری و با بهره‌مندی از رویکرد نظری تلفیقی جامعه شناختی و روش ترکیبی همزمان؛ از جامعه آماری مناطق 10 و 17 شهرداری شهر تهران، به شیوه‌های نمونهگیری خوشه‌‌‌‌‌ی فضایی و G power، تعداد 315 خانوار را انتخاب و پیمایش نموده تا واریانس کیفیت زندگی ساکنان مناطق مزبور را توصیف و نقش مستقیم و غیرمستقیم گروههای مرجع را در برساخت کیفیت زندگی شهری آنان تطبیق و تبیین نماید. یافتههای کیفی گونههای خاصی از گروههای مرجع را طبقه‌‌‌‌‌بندی نمود و تفاوت‌‌‌‌‌های کالبدی بسیار متمایز کننده‌‌‌‌‌ی را در فضای شهری نشان داد و یافتههای کمی پژوهش هم نشان میدهد، اولویت ساکنان محله‌ی هاشمی (منطقه 10)، در انتخاب گروههای مرجع، به طور عمده سنتی و مذهبی و محله یافت‌آباد (منطقه 17)، اقتصادی و مدنی است. میانگین کیفیت زندگی این دو محله به دلیل تفاوت گروههای مرجع‌شان، تفاوت معنیداری دارند. از طرفی ساکنان محلههای پژوهشی که براساس متغیرهای زمینه‌‌‌‌‌ی، زیستی و ارتباطی‌شان، گروه مرجع خویش را انتخاب کردند، ابعاد ذهنی و عینی کیفیت زندگی‌شان را براساس الگوها، معیارها و قضاوت‌های گروههای مرجع‌شان برساخت میکنند (سطح کنشی) و از طرف دیگر گروههای مرجع از طریق فضای شهری و کالبدی محلهها، نقش موثری در برساخت کیفیت زندگی شهری دارند (سطح ساختی). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهری بر مبنای دیدگاه جنسیتی (مطالعه موردی: شهر جدید عالیشهر)
سروش گرمسیری‌نژاد احمدعلی خرم بخت مرضیه موغلیعدم دسترسی عادلانه به فضاهای شهری موجب ایجاد توانایی‌ها و حقوق متفاوت جنسیتی میشود. در این راستا، اگرچه ممکن است فضا به اشتراک گذاشته شود و جنسیت‌ها در آن سهیم شوند، ولی این مسئله بسته به مکان‌ها و زمان‌های مختلف متفاوت خواهد بود. در این بین، بیشتر زنان با محدودیت فضای چکیده کاملعدم دسترسی عادلانه به فضاهای شهری موجب ایجاد توانایی‌ها و حقوق متفاوت جنسیتی میشود. در این راستا، اگرچه ممکن است فضا به اشتراک گذاشته شود و جنسیت‌ها در آن سهیم شوند، ولی این مسئله بسته به مکان‌ها و زمان‌های مختلف متفاوت خواهد بود. در این بین، بیشتر زنان با محدودیت فضایی و زمانی سهیم شدن فضاهای شهری روبه‌رو میباشند. بنابراین سنجش نگرش جنسیتی از کیفیت فضاهای عمومی شهری و شناسایی نقاط ضعف این فضاها می‌تواند به ارتقای آنها و طراحی فضاهای مناسب برای آنها منجر گردد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی نگرش جنسیتی از کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر بوده است. بنابراین روش تحقیق از نظر هدف کاربردی-توسعه‌ای و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی میباشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون T-test در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل شهروندان بالای 15 سال شهر جدید عالیشهر بوده که حجم نمونه بر مبنای مدل کوکران 384 نفر تعیین گردیده است. یافتههای تحقیق با بررسی 15 متغیر در 4 شاخص اصلی عملکردی-کالبدی، انعطاف‌پذیری، اجتماعی-تعلق مکانی و امنیت و احساس آرامش روحی-روانی نشان میدهد که تنها 3 متغیر از نظر بانوان شهر جدید عالیشهر در فضاهای عمومی مناسب بوده و به‌طور کلی کیفیت فضاهای عمومی این شهر برای آنها مطلوب نمی‌باشد. همچنین بر مبنای آزمون دو نمونه‌ای مستقل t، فرض برابری میانگین‌ها (H0) رد میشود و قابل بیان است که تفاوت قابل ملاحظه‌ای از نظر رضایت از میزان کیفیت فضاهای عمومی شهر (رضایت بیشتر مردان) وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - ارائه راهبردهای طراحی فضای عمومی شهری به مثابه پلتفرم اجتماعی- فرهنگی (مورد مطالعه: محدوده پیرامون ارگ علیشاه تبریز)
مسعود توپچی خسروشاهی آرش ثقفیاصلطراحی پلتفرم اجتماعی و فرهنگی ازجمله موضوعات و مباحث جدیدی درطراحی عرصههای عمومی شهری بوده که این رویکرد با هدف کلی بهبود زندگی عمومی شهری به دنبال ایجاد بستر و شرایطی مطلوب برای حضور مردم در فضای عمومی و ظهور فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، تفریحی، آموزشی، گردشگری و غیره چکیده کاملطراحی پلتفرم اجتماعی و فرهنگی ازجمله موضوعات و مباحث جدیدی درطراحی عرصههای عمومی شهری بوده که این رویکرد با هدف کلی بهبود زندگی عمومی شهری به دنبال ایجاد بستر و شرایطی مطلوب برای حضور مردم در فضای عمومی و ظهور فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، تفریحی، آموزشی، گردشگری و غیره در چارچوبی از ارزش‌ها، نیازها، فرهنگ‌ها و سیاست‌های کلی جامعه هدف میباشد. در این پژوهش که به موضوع طراحی فضای عمومی شهری با رویکرد پلتفرم اجتماعی- فرهنگی معاصر پرداخته شده است، سعی بر آن شده تا ضمن ارائه راهبردهایی برای طراحی این گونه از فضاها، به مطالعه و نهایتاً طراحی یک پلتفرم اجتماعی– فرهنگی برای ارگ علیشاه تبریز به عنوان نمونه موردی پرداخته شود. یافتههای پژوهش حاکی ازآن است که علی رغم عدم برنامه‌ریزی، مدیریت و طراحی محدوده با ارزش ارگ علیشاه تبریز، این مکان به طور کامل به یک محدوده رها شده‌ای تبدیل گشته که اثرات و تبعات بسیار نامطلوبی و اسفباری را برای شهر و شهروندان به بار آورده است. در نهایت بر اساس اهداف پژوهش، راهبردهایی برای ایجاد پلتفرم اجتماعی و فرهنگی این مجموعه ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - سنجش شاخص های کیفیت فضاهای شهری در فیلمهای ایرانی نمونه موردی : (فیلم در دنیای تو ساعت چند است)
حدیث لقمانی ایرج اعتصام حسین ذبیحیبازنمایی شهر و بازتعریف واقعیت های زمانی ، مکانی، فضایی در رسانه های مختلفی چون سینما به دلیل درگیر نمودن ذهن و اندیشه ناخودآگاه بیننده می تواند نقش مهمی در شکل گیری تصویر شهر، شناخت آن و عناصر شاخص و حتی تعریف هنجارها و ناهنجارهای الگوی رفتاری شهری ایفا کند. هدف از این چکیده کاملبازنمایی شهر و بازتعریف واقعیت های زمانی ، مکانی، فضایی در رسانه های مختلفی چون سینما به دلیل درگیر نمودن ذهن و اندیشه ناخودآگاه بیننده می تواند نقش مهمی در شکل گیری تصویر شهر، شناخت آن و عناصر شاخص و حتی تعریف هنجارها و ناهنجارهای الگوی رفتاری شهری ایفا کند. هدف از این پژوهش پاسخ به پرسش اصلی آن مبنی بر چگونگی ارائه کیفیات فضاهای شهری در فیلمهای ایرانی است. روش تحقیق به صورت کیفی و توصیفی – تحلیلی بوده و از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. با استفاده از متون حوزه شهرسازی معیارهای کیفیت محیطی در جدولی جمع بندی شد و معیارهای بدست آمده در فیلم در دنیای تو ساعت چند است مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت و چهار معیار موثر در تحلیل فیلمها، به کالبدی، بصری، ادراکی، عملکردی به عنوان یافته تحقیق تدوین، و نهایتا مهم ترین عوامل موثر بر کیفیت فضاها تبیین و فیلم به عنوان نمونه ای موفق در ارائه این مولفه ها معرفی گردید. توجه این اصول می تواند از طریق تقویت ادراکات مخاطب،موجب تقویت بار معنایی فضا و ایجاد حس های مرتبط با فضا در ذهن استفاه کنندگان فضای شهری شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - ارزیابی قابلیت‌های محیطی در شکلگیری قرارگاه‌های رفتاری در بستر فضاهای شهری (نمونه موردی پیاده‌راه شهر زنجان)
مهرداد دانش دوست کوروش افضلی افسون مهدویشکلگیری قرارگاه رفتاری با تکیه بر قابلیت‌های محیطی، تداعی اصالت بخشیدن به شیوه‌های جدید ارزیابی کیفیت عینی است. براساس چنین هدفی، روش تحقیق توصیفی-تحلیلی مبتنی بر پیمایش میدانی قابلیت‌های محیطی در شکلگیری الگوهای رفتاری در پیاده‌راه شهر زنجان است. جامعه آماری تحقیق حا چکیده کاملشکلگیری قرارگاه رفتاری با تکیه بر قابلیت‌های محیطی، تداعی اصالت بخشیدن به شیوه‌های جدید ارزیابی کیفیت عینی است. براساس چنین هدفی، روش تحقیق توصیفی-تحلیلی مبتنی بر پیمایش میدانی قابلیت‌های محیطی در شکلگیری الگوهای رفتاری در پیاده‌راه شهر زنجان است. جامعه آماری تحقیق حاضر شهروندان رهگذر و کسبه‌ای است که به اهداف مختلف حضور داشته و تعداد آنها نامعلوم میباشد. برحسب فرمول کوکران و با روش نمونهگیری تصادفی ساده، 340 نفر به عنوان نمونه مورد پرسش‌گری قرار گرفته‌اند. بدین ترتیب برای شناخت قابلیت‌های فیزیکی-کالبدی پیاده‌راه و تاثیرات ذهنی- ادراکی شهروندان از آزمون آماری تی‌تک نمونه‌ای درنرم افزارSPSS وجهت نمایش حرکات جمعیتی از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. به منظور تعیین الگوهای رفتاری افراد، چهار نوع الگوی مشاهده شده برروی عابران پیاده اتخاذ شد و رصدها دریک زمان مشخص ساعات صبح وعصر درمیان مردان و زنان در نظر گرفته شد. یافته‌ها نشان داد که میزان رضایت از قابلیت‌های فیزیکی- کالبدی و ادراکی-شناختی متفاوت بوده است. متغیرهای نشانه، بو و تناسب بصری به ترتیب با میانگین 71/3 ، 18/3 و 10/3 بیشترین تاثیر و متغیرهای حس مکان، قلمرو، محصوریت و مبلمان به ترتیب با میانگین 06/12، 12/2 ، 36/2 و 48/2 کمترین تاثیر را در شکلگیری قرارگاه‌های رفتاری داشته‌اند. همچنین حرکات جمعیتی نشان داد که در معابر منتهی به پیاده‌راه، فعالیت پیاده‌روی و صحبت کردن بیش از سایر فعالیت‌ها مشاهده گردیده است. در میان مردان بیشترین دوره تناوب رفتار در ساعات عصر و در میان زنان در ساعات صبح رخ داده است. بدین ترتیب یکی از مهمترین ارکان شکلگیری الگوهای رفتاری موفق در فضاهای شهری به ویژه پیاده‌راه‌ها، توجه به جذابیت قابلیت‌های محیطی فضا میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - تحلیل فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در ایلام
پاکزاد ازادخانی جعفر حسین زاده قدرت احمدیدر سالهای اخیر به دلیل توسعه سریع شهرها و کمبود زمینهای شهری برنامه‌ریزان به‌دنبال راهکاری بودند که علاوه بر حفظ زمینهای کشاورزی حومه شهرها، توزیع فضایی کاربریهای شهری را طوری ساماندهی نمایند تا همه ساکنان شهرها از خدمات شهری بهره‌مند شوند. رشد هوشمند شهری از مهم‌تر چکیده کاملدر سالهای اخیر به دلیل توسعه سریع شهرها و کمبود زمینهای شهری برنامه‌ریزان به‌دنبال راهکاری بودند که علاوه بر حفظ زمینهای کشاورزی حومه شهرها، توزیع فضایی کاربریهای شهری را طوری ساماندهی نمایند تا همه ساکنان شهرها از خدمات شهری بهره‌مند شوند. رشد هوشمند شهری از مهمترین راهکارهای توسعه از درون است که مورد اهمیت قرار گرفته است. بنابراین این پژوهش با هدف تحلیل فضایی شاخصهای رشد هوشمند شهری در شهر ایلام به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده تکنیک تصمیم‌گیری چندمعیاره انجام گرفته است. براساس نقشه‌های اتوکد طرح تفصیلی شهری محدوده‌های مناطق 4گانه شهر ایلام تعیین و 35 شاخص رشد هوشمند شهری در این مناطق مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از تلفیق تحلیل شبکه‌ای ANP و نقشه‌های GIS انجام شد. نتایج نشان داد که توسعه شهر ایلام در دهه 30 با مساحتی حدود 102 هکتار به مساحتی بالغ بر 2460 هکتار در دهه 90 رسیده است. این توسعه به صورت ناموزون، ناهماهنگ، پراکنده و بدون توجه به توزیع فضایی کاربریهای شهری صورت گرفته است. توزیع فضایی شاخصهای رشد هوشمند شهری در سطح شهر یکسان نیست و منطقه یک شهری با رتبه 144/0 انطباق بیشتری با شاخصهای رشد هوشمند شهری دارد. از نظر کارشناسان، شاخص کالبدی بیشترین نقش را در تبیین رشد هوشمند شهری شهر ایلام داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - ارزیابی معیارهای پویایی در بازار تاریخی شهر تبریز
هوشنگ سرور امید مبارکی سجاد فلاح پوریکی از عناصر مهم کالبدی در شهرهای ایرانی – اسلامی بازارها هستند که از قدمت طولانی برخوردار بوده و نقش مهمی در ساختار اقتصادی و اجتماعی شهرها ایفا نموده‌اند. در جغرافیای شهری ایران شهر و بازار از پیوندهای عمیقی برخوردار هستند. این عنصر از گذشته تابحال علاوه بر کارک چکیده کاملیکی از عناصر مهم کالبدی در شهرهای ایرانی – اسلامی بازارها هستند که از قدمت طولانی برخوردار بوده و نقش مهمی در ساختار اقتصادی و اجتماعی شهرها ایفا نموده‌اند. در جغرافیای شهری ایران شهر و بازار از پیوندهای عمیقی برخوردار هستند. این عنصر از گذشته تابحال علاوه بر کارکردهای اقتصادی و تأمین بخش زیادی از کالاها و خدمات مورد نیاز مردم فضای مهمی برای تعاملات اجتماعی محسوب گردیده و همواره در طول روز پذیرای انبوهی از جمعیت میباشد. با گذشت زمان، بازارها برای پاسخگویی به نیازهای روز تحولات کالبدی و فضایی زیادی را تجربه کرده‌اند. در بسیاری از شهرهای قدیمی ایران از جمله شهر تبریز کالبد بازار در قالب طرحهای مرمت و ساماندهی دچار تغییرات زیادی گردیده است. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان پویایی و سرزندگی در بازار تاریخی شهر تبریز انجام شده است. نوع پژوهش به لحاظ ماهیت توصیفی –تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات بصورت ترکیبی از روش اسنادی-کتابخانه ای و مطالعات میدانی (پرسشنامه‌ای) میباشد. برای تحلیل دادهها و اطلاعات از نرم‌افزار مینی تب، و آزمون‌های آماری تی تک نمونه‌ای و خی‌دو استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که 90 درصد از افراد مراجعه کننده به بازار، به سؤالات مطرح شده در ارتباط با وجود مؤلفه‌های پویایی و سرزندگی در بازار پاسخ مثبت داده و در مجموع میتوان بصورت نسبی تحولات کالبدی و فضایی بازار تبریز را ارگانیگ محسوب نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - کارکرد پل به عنوان فضای شهری
الهام ناظمی فرح حبیب حمید ماجدیبا توجه به گسترش ابعاد گوناگون ارتباطات انسانی و تاثیرات آن بر اهداف توسعه شهری نقش پل‌ها به عنوان بخشی از کالبد شهر امروزی شکلی فراتر از ارتباط کالبدی صرف به خود گرفته و با توجه به نیاز پیوندهای اجتماعی، خلق خاطره ذهنی، هویت معنوی و کارکرد پویا برای پایداری شهرها، لزوم چکیده کاملبا توجه به گسترش ابعاد گوناگون ارتباطات انسانی و تاثیرات آن بر اهداف توسعه شهری نقش پل‌ها به عنوان بخشی از کالبد شهر امروزی شکلی فراتر از ارتباط کالبدی صرف به خود گرفته و با توجه به نیاز پیوندهای اجتماعی، خلق خاطره ذهنی، هویت معنوی و کارکرد پویا برای پایداری شهرها، لزوم تعریف مفهوم و چارچوبی مناسب جهت دستیابی به اهداف ونیازهای ذکر شده اهمیت یافته است. بنابراین مفهوم پل- فضا که در گذشته جایگاه واجد ارزشی داشته می‌تواند در این رابطه مورد باز تعریف و تدقیق بیشتر قرار گیرد. لذا در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه‌ای، و با بهره‌مندی از مطالعات اسنادی و متون موجود، به بررسی سیر شکلگیری و تغییرات مفهومی و کالبدی پل از زمان آغازین ایجاد آن تا تکامل امروزی آن پرداخته شده، و به روش تفسیری تاریخی اقدام به بازیابی ویژگی‌های برجسته و قابل سرمایه-گذاری پل نظیر ویژگی‌های با ارزش کالبدی، اجتماعی، نمادی، کارکردی و هویتی نموده است. همچنین در راستای دستیابی به ارتباطات مطلوب انسانی با توجه به مفاهیم مشترک پل با فضای شهری پویا؛ مفهوم پل- فضا معرفی گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - واکاوی مطلوبیت کیفی فضاهای شهری در ارتباط با الگوی تفکیک اراضی در شهر اردبیل (محله نیار با الگوی ترکیبی (شطرنجی- ارگانیک))
عطا غفاری گیلانده سمیرا سعیدی زارنجیایجاد فضاهای سکونتی با کیفیت، پیش نیاز هر مجتمع زیستی محسوب می‌گردد. توسعه‌هایی که جهت شکلگیری سکونتگاه‌ها انجام می‌گیرد، زمانی می‌توانند موفق باشند و به هدف غایی خود که دستیابی به کیفیت بالای زندگی است، دست یابند که از ابتدا طرح درستی برایشان تهیه شده و توسعه بر مبنای چکیده کاملایجاد فضاهای سکونتی با کیفیت، پیش نیاز هر مجتمع زیستی محسوب می‌گردد. توسعه‌هایی که جهت شکلگیری سکونتگاه‌ها انجام می‌گیرد، زمانی می‌توانند موفق باشند و به هدف غایی خود که دستیابی به کیفیت بالای زندگی است، دست یابند که از ابتدا طرح درستی برایشان تهیه شده و توسعه بر مبنای آن انجام و همسو با آن پیش رود. از این رو، هدف این پژوهش، بررسی ارتباط بین کیفیت فضای شهری و الگوی تفکیک اراضی در شهر اردبیل( محله نیار با الگوی ترکیبی(شطرنجی- ارگانیک)) میباشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و براساس مدل‌یابی معادلات ساختاری است. گردآوری دادهها از طریق پرسشنامه با 6 شاخص(دسترسی، فضایی و کالبدی، حمل و نقل، آسایش روانی، امنیت، لذت از محله) و 35 گویه بر مبنای پاسخهای ساکنان محله نیار در شهر اردبیل و با حجم نمونه 120 نفر انجام شد. اطلاعات جمع‌آوری شده از طریق نرم‌افزارهای SPSS , Smart-PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل ضریب مسیر و آزمونt تک نمونه‌ای نشان داد که متغیرهای( امنیت در شب، ایمنی در فضای باز، دسترسی به خدمات، میزان سرعت اتومبیل‌ها در محله، فضا برای پارک اتومبیل، فضای الهام بخش در محله، فضای باز مشترک بین خانه و همسایگان جهت بازی کودکان، آسایش روانی، میزان فضای باز عمومی، پارک کردن اتومبیل افراد غریبه جلو منزل، تنوع گیاهی در پارک، و یکپارچگی و پیوستگی نمای ساختمان‌ها در محله) بیشترین مقدار آماره را به خود اختصاص داده‌اند که به ترتیب(97/1، 18/2، 58/2، 07/2، 85/4، 64/13، 35/2، 27/2، 25/11، 12/2، 18/5، 28/2، 32/2) و مابقی متغیرها اثر کمتری دارند که نشان‌دهنده نارضایتی مردم این محله از کیفیت فضای شهری میباشد. همچنین براساس نتایج آزمون پیرسون همبستگی مثبت و معناداری بین متغیر الگوهای تفکیک اراضی و کیفیت فضای شهری وجود دارد. سطح معنیداری به دست آمده (024/0) بوده که این رابطه با توجه به همبستگی(466/.) از نوع همبستگی هم جهت و قوی میباشد. بنابراین با شناسایی و ارزیابی شاخصهای کیفیت فضای شهری با توجه به الگوی تفکیکی از نظر شهروندان، مدیران شهری می‌توانند شرایط و کیفیت محیطی ساکنان را ارتقا و بهبود بخشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - تحلیل کیفیت فضاهای عمومی شهری از دیدگاه کودکان 11تا 14سال (مطالعه موردی: منطقه یک شهرنجف آباد)
سمانه سینایی احمد خادم الحسینیامروزه فضای شهرهای ما بر اساس اصول و معیارهای استفاده بزرگسالان شکل گرفته است و اغلب فضاهای شهری عمدتا فاقد کیفیت برای استفاده کودکان میباشد.غیبت فضاهای عمومی شهری مناسب با ارزش‌ها وخواسته‌های کودکان در شهرهای ما به شدت ملموس است و این در حالی است که اقداماتی نظیر تصوی چکیده کاملامروزه فضای شهرهای ما بر اساس اصول و معیارهای استفاده بزرگسالان شکل گرفته است و اغلب فضاهای شهری عمدتا فاقد کیفیت برای استفاده کودکان میباشد.غیبت فضاهای عمومی شهری مناسب با ارزش‌ها وخواسته‌های کودکان در شهرهای ما به شدت ملموس است و این در حالی است که اقداماتی نظیر تصویب کنوانسیون جهانی حقوق کودکان، پروژه ایجاد شهرهای دوستدار کودک و... در حال اجرا میباشند. زمان آن فرا رسیده است که کودکان و ارزشهای آنها وارد معادلات شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری شده و مدیران شهری امکان زندگی لذت‌بخش را برای آنان فراهم آورند. این پژوهش با هدف بررسی کیفیت فضاهای عمومی شهری جهت استفاده کودکان 11-14 سال منطقه 1 شهر نجف آباد تهیه گردیده است که بر اساس روش تحقیق توصیفی–تحلیلی و براساس هدف کاربردی است و از روشهای کتابخانه‌ای و میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جامعه آماری 2659 نفر از کودکان ساکن در منطقه 1 شهر نجف آباد میباشد که اطلاعات آماری از طریق توزیع 350 پرسشنامه (که پایایی آنها از تحلیل آماری آلفای کرونباخ (α) برابر 8. بدست آمده است که نشانگر پایایی مطلوب پرسشنامه‌ها میباشد.) در میان کودکان بدست آمده و از طریق نرم‌افزار spss مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. با توجه به نتایج بدست آمده میتوان گفت عناصر کالبدی پارک، خیابان، پیاده‌رو و میدان بر دیدگاه کودکان از یک فضای خوب شهری تاثیرگذار است همچنین عناصر کارکردی پارک، خیابان و پیاده‌رو بر دیدگاه کودکان از یک فضای خوب شهری تاثیرگذار میباشد و با توجه به نتایج میتوان گفت میزان تاثیر عنصر کارکردی میدان بر دیدگاه کودکان از یک فضای خوب شهری یکسان نمی‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - بررسی شاخصهای توسعه پایدار در طراحی بازار سنتی تبریز
قدسیه سامانی محمدرضا پورجعفرموضوع توسعه پایدار چند دهه‌ای است که در سال‌های در حوزه معماری و شهرسازی توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به بیان گردیده است. امروزه با مطالعه بعضی از فضاهای سنتی، به اثبات رسیده که بسیاری از آنها با توجه به ملاحظات زیست محیطی و توسعه پایدار احداث شده‌&zwn چکیده کاملموضوع توسعه پایدار چند دهه‌ای است که در سال‌های در حوزه معماری و شهرسازی توسط محققان مختلف در سراسر دنیا به بیان گردیده است. امروزه با مطالعه بعضی از فضاهای سنتی، به اثبات رسیده که بسیاری از آنها با توجه به ملاحظات زیست محیطی و توسعه پایدار احداث شده‌‌اند. از آنجایی که این امر می‌تواند آلودگی‌های ناشی از مصرف سوختهای فسیلی را تقلیل دهد؛ لذا در این مقاله ابتدا به بررسی شاخص‌های پایداری و سپس مقایسه تطبیقی آنها با ویژگی‌های کالبدی بازار تبریز پرداخته خواهد شد. در مقاله مذبور بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی به بررسی مطالب پرداخته شده است. نتیجه این مطالعات نشان می‌دهد که راهکارهای مطلوبی در کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی و در نتیجه کاهش آلودگی و گرمایش منطقه‌ای و جهانی می‌توان ارائه داد که نقش چشمگیری در مسایل یاد شده و بحث توسعه پایدار ایفا نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - سنجش مولفه‌های آسایش بصری در منظر شهری (با تاکید بر محله حسینیه اعظم زنجان)
اسماعیل دویران داود خدایی سعید غلامی مهرداد دانش دوستچکیده امروزه آسایش بصری از مولفه‌های مهم و اساسی محیط‌های انسان ساخت بویژه در فضاهای شهری به شمار می‌رود و همانطور که محیط داخلی زندگی انسان (خانه) بایستی از زیبایی برخوردار باشد محیط بیرونی(شهر) نیز باید زیبا و دارای کیفیت بصری مناسب باشد بنابراین اهمیت چکیده کاملچکیده امروزه آسایش بصری از مولفه‌های مهم و اساسی محیط‌های انسان ساخت بویژه در فضاهای شهری به شمار می‌رود و همانطور که محیط داخلی زندگی انسان (خانه) بایستی از زیبایی برخوردار باشد محیط بیرونی(شهر) نیز باید زیبا و دارای کیفیت بصری مناسب باشد بنابراین اهمیت بررسی موضوع آسایش بصری و نقش کیفیت‌های محیطی در ارتقاء و بهبود منظرشهری آشکار می‌گردد. این پژوهش به ابعاد مختلف مولفه‌های آسایش بصری و تاثیر آن بر منظر شهری و با تاکید بر عناصری چون روشنایی،رنگ،کیفیت محیطی، بدنه، کیفیت بنا، دسترسی و... پرداخته است.روش تحقیق در این پژوهش از نوع تحلیلی- تبیینی می‌باشد. گردآوری اطلاعات پژوهش بصورت کتابخانه‌ای و میدانی بوده است. در شیوه میدانی با استفاده از روش برداشت و تکمیل پرسش نامه اطلاعات مورد نیاز گردآوری شد. حجم نمونه جامعه مورد مطالعه (محله حسینیه زنجان)، با استفاده از فرمول کوچران 120 نمونه بدست آمده است که نتایج آن در نرم افزار spss پیاده شد.در نهایت با استفاده از آماره خی دو تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها صورت گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که ارتقاء سطح مولفه‌های آسایش بصری تاثیر متقابل و دوسویه‌ای را بر منظر شهری گذاشته و کاهش این مولفه‌ها منحر به آشفتگی، ناهمگونی و اغتشاشات بصری محیط می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - تحلیل مکانی مبتنی بر اقلیم در ارزیابی تناسب مکانیابی پارک شهری شهرستان گرمی
وحید صفریان زنگیر رئوف مصطفی زاده خدیجه حاجیمکانهای تفریحی یکی از مهمترین کاربریهای شهری بوده و نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و نیز ارتقـا کیفیت زندگی افراد ساکن در محدوده شهری دارند. هدف این پژوهش طراحی اقلیمی و تحلیل فضایی پارک شهری شهرستان گرمی با مساحت 2/1725 کیلومترمربع، براساس تأثیر مطلوبیـت فضـای داخلـی و چکیده کاملمکانهای تفریحی یکی از مهمترین کاربریهای شهری بوده و نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و نیز ارتقـا کیفیت زندگی افراد ساکن در محدوده شهری دارند. هدف این پژوهش طراحی اقلیمی و تحلیل فضایی پارک شهری شهرستان گرمی با مساحت 2/1725 کیلومترمربع، براساس تأثیر مطلوبیـت فضـای داخلـی و تناسب مکان در ایجاد پارکهای شهری اسـت. در ایـن پژوهش برخی از عناصر اقلیمی در یک دوره آماری 11 ساله (1393-1383) و عوامل جغرافیایی مؤثر در مکانیابی پارک شهری شهرستان گرمی انتخاب و نقشه‌های مربوطـه بـراسـاس آمـار و اطلاعات ایستگاه‌های منطقه با استفاده از نرم‌افزارهای ArcGIS10.1 در مکانیابی منطقه مورد مطالعه و Autocad در طراحی پلان فضای سبز، حریم‌بندی و تعیین کاربری اراضی تهیـه شـدند. نتایج تحقیق نشان داد که مطلوبیت مکان پارکها و نیز مطلوبیت فضای داخلـی پارک‌هـا بـر شکلگیری اجتماعات فراغتی در آنها مؤثر است و در پارک مورد مطالعه، مطلوبیت بیشتر مکان پارک و فضای داخلی موجب شده تا گروههای خانوادگی بیشتری در پارکها حضور پیدا کنند، درحالیکه ضعف ایـن عوامـل موجـب افزایش حضـور گروه‌هـای دوسـتان و همسالان شده است. در مجموع، سایت مورد نظر به‌عنوان سایت آسایش در اوقات فراغت انتخاب گردید. همچنین از نظر اقلیمی، دریافت انرژی خورشیدی که در اکثر فصول سال و ایام روز، آسایش گرمایی را در زمان حضور گردش گران داراست. در نتیجه بیشترین بارش مربوط به فصل پاییز میباشد در صورتی‌که ماه‌های تیر و مرداد به‌ترتیب با 13 و 5/9 میلی‌متر کمترین مقدار را دارا هستند. بنابراین از نظر بارش دارای کمترین تأثیر منفی بر مطلوبیت فضای تفریحی است. از نظر تأثیر ساعات آفتابی گردشگری مثبت ارزیابی شده است همچنین تأثیر وزش باد در منطقه مثبت ارزیابی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - نقش فضای عمومی شهری در شکلگیری اعتماد اجتماعی (نمونه‌موردی: پارک حاشیه چمران، کلان شهر شیراز )
علیرضا عبداله زاده فردتحول جوامع انسانی از حالت اولیه به مدرن در گرو پیچیدگی، تراکم روابط اجتماعی و ارتباط متقابل بوده، که اعتماد به گستردگی آنها دامن زده است. بدون وجود اعتماد نمی‌توان شاهد نظم و ثبات اجتماعی، تعادل، همبستگی و انسجام اجتماعی در جامعه بود. اعتماد از پیش شرط‌های اساسی برای ت چکیده کاملتحول جوامع انسانی از حالت اولیه به مدرن در گرو پیچیدگی، تراکم روابط اجتماعی و ارتباط متقابل بوده، که اعتماد به گستردگی آنها دامن زده است. بدون وجود اعتماد نمی‌توان شاهد نظم و ثبات اجتماعی، تعادل، همبستگی و انسجام اجتماعی در جامعه بود. اعتماد از پیش شرط‌های اساسی برای توسعه همه جانبه‌ی هر جامعه‌ای محسوب میشود. با بسط و گسترش اعتماد میتوان به جای ارزشهای منفی، ارزشهای اخلاقی مثبت را در جامعه پروراند. به زعم گیدنز هر چه افراد فاصله زمانی و مکانی بیش تری از هم داشته باشند، به اعتماد بیش تری نیاز خواهند داشت. تغییر از جامعه سنتی به مدرن سبب شده تا انسان امروزی اعتماد، شبکه اعتماد و شعاع اعتماد خود را به گونه‌ای دیگر تعریف و بازآفرینی کند. نظریه‌پردازانی چون جیکوبز نقش فضاهای شهری را در ایجاد ارتباط چهره به چهره حائز اهمیت می‌دانند. هدف مطالعه حاضر بررسی نقش فضای عمومی شهری در شکلگیری اعتماد اجتماعی است. به این منظور پرسش نامه‌ای با بیش از 30 سوال طراحی گردید که با توجه به میزان جذب جمعیت پارک حاشیه چمران در شلوغ ترین روزهای سال، نمونه آماری متناسب که قابلیت تعمیم داشته باشد، 150 نمونه محاسبه گردید. برای تحلیل دادهها از نرم افزار spss استفاده شده است. با توجه به سؤالات مطرح شده در پرسش نامه و ادبیات نظری تحقیق شاخص‌سازی انجام گرفت. روشهای تحلیلی مورد استفاده در این تحقیق ضریب همبستگی، رگرسیون چندگانه به روش Enter و تحلیل عاملی میباشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای انتخابی نقش به سزایی در شکلگیری اعتماد اجتماعی در فضاهای شهری داشته‌اند. با استفاده از تحلیل عاملی مشخص شد که شعاع اعتماد و کیفیت کالبدی بیشترین تاثیر را در شکلگیری و افزایش اعتماد اجتماعی در فضاهای شهری دارند. نتایج نشان داد که بین دو عنصر فرم و محتوی، در شکلگیری اعتماد اجتماعی در فضای شهری، محتوی نقش غالب را به عهده دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - بررسی تأثیرگذاری مؤلفه‌های فضای شهری بر شکلگیری الگوهای رفتاری (نمونه موردی منطقه 2 تهران)
مریم برومند شیرین طغیانی حمید صابریارزیابی فضاهای شهری عموماً با تأکید بر ابعاد کالبدی و فارغ از نگاه اجتماعی صورت پذیرفته است؛ در صورتی که فضاهای شهری تنها به وسیله طراحان و برنامه ریزان ساخته نشده بلکه در عمل از شیوه استفاده شهروندان و تصویر ذهنی آنها نیز تأثیر می گیرند. این پژوهش با هدف واکاوی تأثیر چکیده کاملارزیابی فضاهای شهری عموماً با تأکید بر ابعاد کالبدی و فارغ از نگاه اجتماعی صورت پذیرفته است؛ در صورتی که فضاهای شهری تنها به وسیله طراحان و برنامه ریزان ساخته نشده بلکه در عمل از شیوه استفاده شهروندان و تصویر ذهنی آنها نیز تأثیر می گیرند. این پژوهش با هدف واکاوی تأثیرپذیری رفتار انسان از مؤلفه های محیطی شامل معنا، عملکرد و شکل فضای شهری انجام شده است. روش انجام این پژوهش کارکردی برگرفته از نتایج بررسی های توصیفی- استنتاجی و اسنادی- کتابخانه ای بوده که بر مبنای آن مدل سازی صورت گرفته است. ارزیابی صحت و دقت فرضیات به کمک روش معادلات ساختاری SEMبه طور مشخص روش کمترین مربعات جزئی (PLS)در نرم افزارهای Smart PLSو SPSS صورت پذیرفته است. آزمون های خودگردان سازی (Bootstraping)، تحلیل عاملی تأییدی و تی تک نمونه ای (t-value)در این راستا و آزمون های شاخص اعتبار اشتراک (CV com.)، شاخص اعتبار افزونگی (CV red.)، واریانس تبیین شده (R2)و شاخص GOFجهت نکویی برازش مورد استفاده قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشانگر فزونی سطح معناداری 403/3، 405/2 و 085/6 به ترتیب در ارتباط با معنا، عملکرد و شکل فضای شهری از میزان قابل قبول 96/1 و در نهایت، تأیید رابطه میان معنا، عملکرد و شکل فضای شهری بر شکل گیری الگوهای رفتاری می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - تحلیل فضایی مطلوبیت فضای شهری: مطالعه موردی مناطق کلانشهر اهواز
مهدی غلامی حمید صابری شیرین طغیانیفضای شهری متعلق به عموم شهروندان هر شهر و سایر افراد حاضر در شهر میباشد. از این رو برنامه‌ریزان شهری می‌بایست در راستای مطلوبیت بخشیدن به فضای شهری، و با مدیریت صحیح و کارآمد، موجبات آسایش و امنیت شهروندان را به‌وجود آورند. هدف این پژوهش بررسی میزان مطلوبیت فضای شهری ش چکیده کاملفضای شهری متعلق به عموم شهروندان هر شهر و سایر افراد حاضر در شهر میباشد. از این رو برنامه‌ریزان شهری می‌بایست در راستای مطلوبیت بخشیدن به فضای شهری، و با مدیریت صحیح و کارآمد، موجبات آسایش و امنیت شهروندان را به‌وجود آورند. هدف این پژوهش بررسی میزان مطلوبیت فضای شهری شهر اهواز بوده است. روش تحقیق کمی از نوع توصیفی تحلیلی و جامعه آماری کلیه شهروندان بالایی 15 سال شهر اهواز در سال 1399 بوده است. بر اساس فرمول کوکران از کل مناطق شهری اهواز تعداد 375 نمونه به‌صورت خوشه‌ای برآورد گردید. اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون T تک نمونه‌ای، آزمون T مستقل و تحلیل واریانس یک راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان داده است که میزان مطلوبیت فضای شهری شهر اهواز، از حد استاندارد و مطلوب کمتر است و در میان مناطق هشتگانه شهر اهواز، منطقه 2 در وضعیت مناسبتری قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - سنجش ترجیحات حضوری زنان در عرصههای عمومی شهر تهران
مریم فرح زاد مجتبی رفیعیان سعید کامیابی عباس ارغانعرصههای عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. در واقع عرصههای عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجت چکیده کاملعرصههای عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. در واقع عرصههای عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. مسئله اصلی تحقیق درک ساختارهای پنهان ذهنی بانوان در محیطهای شهری و الزامات حضوری آنها است. در این پژوهش تلاش میشود میزان رضایتمندی و تمایل بانوان به حضور در عرصههای عمومی در منطقه 22 شهر تهران را ارزیابی نماییم. همچنین میزان مردانه یا زنانه بودن و عدالت جنسیتی هر یک از عرصههای عمومی از منظر بانوان مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تحقیق کاربردی بوده و از نظر پارادایمی در زمره رویکردهای انتقادی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مصاحبه به‌دست آمده است. تحلیل‌های صورت گرفته نشان میدهد از میان فضاهای بررسی شده، وجود عرصههای عمومی فعالیت تجاری بیشترین میزان تأثیر را حضور بانوان عرصههای عمومی دارد. پس از آن عرصههای عمومی فعالیت مذهبی، ورزشی، تفریحی و فرهنگی قرار دارند. همچنین مشخص شد فضاهای تجاری، تفریحی، ورزشی، فرهنگی و مذهبی به ترتیب بیشتر عدالت جنسیتی را از نظر بانوان دارند. بر اساس نتایج مدلWGR مشخص شد حق به شهر در بخش‌های شمالی منطقه و بالای اتوبان همت شرایط مطلوب‌تری را دارد و محدوده‌های غربی منطقه، امتیاز کمتری را به‌دست آورده‌اند. همچنین بررسی متغیرهای مدل نشان میدهد، در مناطقی که دسترسی مناسبی به امکانات و خدمات شهری دارند، دو عامل فاصله از فعالیت‌های تجاری و تفریحی ارتباط مستقیمی با حق به شهر دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - ارزیابی تطبیقی میزان عدالت جنسیتی با رویکرد ارتقاء توانمندسازی زنان در بهره‌گیری از فضای شهری با تأکید بر مفهوم سقف شیشه‌ای (مطالعه موردی: شهر قزوین)
الهام کاکاوند رحیم هاشمپورشهر و فضای شهری به عنوان یکی از فراگیرترین پدیده های اجتماعی است. بهره وری و مطلوبیت فضاهای شهری، موضوع مهمی است که باید در هر مطالعه ای که زندگی روزمره زنان و مردان را مدنظر قرار می دهد، مورد توجه قرار گیرد. نیاز به حضور در فضا برای همه گروه ها فارغ از جنسیت، سن، سطح د چکیده کاملشهر و فضای شهری به عنوان یکی از فراگیرترین پدیده های اجتماعی است. بهره وری و مطلوبیت فضاهای شهری، موضوع مهمی است که باید در هر مطالعه ای که زندگی روزمره زنان و مردان را مدنظر قرار می دهد، مورد توجه قرار گیرد. نیاز به حضور در فضا برای همه گروه ها فارغ از جنسیت، سن، سطح درآمد، شغل و... امری ضروری است. حضور زنان در فضای شهری، به اندازه مردان، یکی از مهم ترین شاخص های عدالت شهری است. بنابراین در این مقاله با هدف ارزیابی میزان عدالت جنسیتی در فضای شهری، از روش توصیفی- تحلیلی و نرم افزار Spss در تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده و همچنین با به کارگیری آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی در گروه بندی مؤلفه ها به ارزیابی هرکدام پرداخته شده است و تعداد 368 پرسش نامه (در قالب طیف لیکرت) در هر یک از مناطقه سه گانه شهر قزوین توزیع شده است. در طراحی پرسش نامه ها به طور ضمنی مفهوم سقف شیشه ای و هنجارهای فضای شهری برای زنان در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد بهره برداری از فضای شهری در سطح منطقه دو شهر قزوین برای زنان در نسبت با سایر مناطق بیشتر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - مکانیابی فضاهای بهینه شهری با استفاده از منطق فازی و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی با تأکید بر زلزله(مطالعه‌ی موردی: شهرستان سپیدان)
بابک اجتماعی زهرا پربارساخت و سازهای غیراصولی و بی‌رویه در مناطق شهری و پیرامون آنها بدون در نظر گرفتن شرایط محیطی از قبیل شیب، نوع خاک و ضخامت آن، سطح ایستابی آب‌های زیرزمینی، فاصله‌ی مناسب از کانون زلزله‌های احتمالی و...، منجر به پدیده‌ی مکانیابی و مکان‌گزینی غیراصولی شهرها می‌گردد. این چکیده کاملساخت و سازهای غیراصولی و بی‌رویه در مناطق شهری و پیرامون آنها بدون در نظر گرفتن شرایط محیطی از قبیل شیب، نوع خاک و ضخامت آن، سطح ایستابی آب‌های زیرزمینی، فاصله‌ی مناسب از کانون زلزله‌های احتمالی و...، منجر به پدیده‌ی مکانیابی و مکان‌گزینی غیراصولی شهرها می‌گردد. این پژوهش با ارائه‌ی الگویی مناسب به دنبال مکانیابی فضای بهینه در شرایط وقوع زلزله در شهرستان سپیدان میباشد. در مرحله‌ی اول به شناسایی عوامل مؤثر بر مکان گزینی پرداخته‌شده، سپس لایه‌های اطلاعاتی عوامل تأثیرگذار در مکانیابی، با استفاده از منطق فازی در سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی تهیه و نقشه‌ی نهایی از روی هم‌گذاری لایه‌های اطلاعاتی، به‌دست آمده‌است. نتایج حاکی از آن است که با توجه به امکانات شهر سپیدان، برای ایجاد فضای بهینه در شهرستان، مناسب‌تر است که سه سطح مدیریتی و شش پایگاه مختلف در نظر گرفته شود تا در مواقع بروز حادثه‌ی زلزله، امدادرسانیِ به‌موقع و مناسب‌تر در تمام نقاط صورت گیرد. این سه سطح عبارت‌اند از: اولویت اول روستای خانی وزک، اولویت دوم اطراف ده‌لاله و اولویت سوم روستای خفری که دو سطح در غرب شهر و یک سطح در جنوب قرار‌دارد و نقاط روستایی اطراف خود را پوشش می‌دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - بررسی چگونگی ساختار و عوامل مؤثر بر زیستپذیری فضاهای شهری بر مبنای حس تعلق مکانی بین شهروندان تهرانی
سارا میرزاحسین ملیحه احمدی کیانوش ذاکرحقیقیزیستپذیری نقش اساسی در حیات، رشد شهرها و کیفیت زندگی شهروندان دارد. بسیاری از شهرهای ایران به رغم داشتن توانایی‌های محیطی بالا، با مسائل و تنگناهای زیستپذیری متعددی روبه‌رو هستند که یافتن راهکار برای آنها از اولویت‌های اساسی به شمار میرود. زیستپذیری به عنوان مکانی م چکیده کاملزیستپذیری نقش اساسی در حیات، رشد شهرها و کیفیت زندگی شهروندان دارد. بسیاری از شهرهای ایران به رغم داشتن توانایی‌های محیطی بالا، با مسائل و تنگناهای زیستپذیری متعددی روبه‌رو هستند که یافتن راهکار برای آنها از اولویت‌های اساسی به شمار میرود. زیستپذیری به عنوان مکانی مناسب برای زندگی انسانی معنا شده است. یکی از ابعادی که این مفهوم را تحت تأثیر قرار داده است، جوانب معنایی و ذهنی شهروندان است که بارزترین آنها مفهوم حس تعلق به مکان در شهر از نگاه شهروندان است. در همین راستا، در این پژوهش، اثر حس تعلق مکانی بر زیستپذیری شهروندان در شهر تهران بررسی شده است. انتخاب شهر تهران نیز به دلیل جمعیت بالای شهرنشین و جابجایی زیاد جمعیت در آن است که در حال حاضر با مسایل زیستپذیری روبرو است. برای رسیدن به این هدف، روش تحلیل عاملی مبتنی بر معادلات ساختاری با ابزار پرسشنامه در مناطق یک، چهار، پنج و شش تهران است. علت انتخاب این مناطق، واجد بودن ترکیبی مناسب از بافت قدیم و نوساز و همچنین شرایط مختلف محیطی در بین مناطق منتخب شهر تهران است. نتایج نشان داد که مؤثرترین مسیر ارتقای زیستپذیری که آماره t آن در محدوده ۳/۵ تا ۷/۳۶ است؛ شامل مسیر (کالبد-معنا-سرمایه فرهنگی-حس مکان-کیفیت زندگی ذهنی-زیستپذیری) است. همچنین درک از وضعیت موجود شهر توسط شهروندان تهرانی، در دو مرحله اجتماعی و روانی صورت می‌پذیرد که مرحله اجتماعی یعنی درک روابط جمعی بیرونی مقدم بر جنبه روانی یعنی ادراکات ذهنی افراد خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - تأثیر مؤلفه‌های فرهنگی بر سرزندگی فضاهای شهری
مریم خستوسرزندگی فضاهای شهری به عنوان موضوعی مهم و حیاتی تحت تأثیر عوامل متعدد خرد و کلان قرار دارد. عنصر فرهنگ به عنوان یک مفهوم کلان و تعیین کننده در جوامع انسانی، می‌تواند بر میزان و چگونگی حضور افراد در فضاهای عمومی شهری تأثیر بگذارد. هدف این پژوهش یافتن ابعاد و میزان تأثیرگ چکیده کاملسرزندگی فضاهای شهری به عنوان موضوعی مهم و حیاتی تحت تأثیر عوامل متعدد خرد و کلان قرار دارد. عنصر فرهنگ به عنوان یک مفهوم کلان و تعیین کننده در جوامع انسانی، می‌تواند بر میزان و چگونگی حضور افراد در فضاهای عمومی شهری تأثیر بگذارد. هدف این پژوهش یافتن ابعاد و میزان تأثیرگذاری مؤلفه های فرهنگی بر میزان سرزندگی فضاهای شهری است. بر اساس مدل مفهومی پژوهش، مؤلفه های فرهنگی عبارتند از: زبان، ارزش ها، هنجارها، باورها، فعالیت های ثابت و خروجی های مادی و غیره. پژوهش حاضر به روش میدانی و پیمایشی انجام شده است؛ بدین ترتیب که سه فضای شهری شاخص در یک محدوده از شهر قزوین انتخاب شد و میزان سرزندگی آن ها مورد سنجش قرار گرفت سپس مؤلفه های فرهنگی به واسطه پرسشنامه سنجیده و ارتباط آن ها با سرزندگی تحلیل گردید. یافته های تحقیق حاکی از این است که سه فضای شهری منتخب از لحاظ شاخص سرزندگی با هم متفاوت هستند و با تحلیل آزمون های آماری مربوطه، این نتیجه حاصل شد که بین مؤلفه های فرهنگی و سرزندگی فضاهای شهری ارتباط معنی دار وجود دارد؛ مهم ترین عامل فرهنگ مادی تعامل اجتماعی و کم اهمیت ترین طراحی فضا بوده است و از بین عوامل غیرمادی مذهب و اعتقادات مهم ترین و هم زبانی کم اهمیت ترین عامل تأثیرگذار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - افزایش حضورپذیری در فضاهای شهری با رویکرد همساختی رفتار و محیط کالبدی (نمونه موردی: میدان انقلاب شهر اصفهان)
حسن دلاکه مصطفی بهزادفر محمود قلعه نویی آمنه بختیارنیاز مردم به مکان‌هایی برای تعاملات اجتماعی و رفع نیازهای روانی یکی از ملزومات زندگی شهری میباشد. با درک چگونگی ارتباط محیط و الگوهای رفتاری (همساختی) میتوان معماران و طراحان شهری را در جهت طراحی فضاهای مناسب یاری نمود. بدین‌منظور میدان انقلاب اصفهان به‌عنوان گره متصل چکیده کاملنیاز مردم به مکان‌هایی برای تعاملات اجتماعی و رفع نیازهای روانی یکی از ملزومات زندگی شهری میباشد. با درک چگونگی ارتباط محیط و الگوهای رفتاری (همساختی) میتوان معماران و طراحان شهری را در جهت طراحی فضاهای مناسب یاری نمود. بدین‌منظور میدان انقلاب اصفهان به‌عنوان گره متصل‌کننده دو عنصر تاریخی سی‌وسه‌پل و محور چهارباغ در حاشیه زاینده‌رود، به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. روش تحقیق در این پژوهش، استفاده از روشهای کمی و کیفی به صورت توأمان میباشد. در بررسی محدوده موردنظر از تکنیکهای مشاهده میدانی، عکاسی، و پرسشنامه برای شناخت محدوده و از روش دلفی و نرم‌افزار SPSS برای تحلیل و ارزیابی معیارها و شاخصها استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که چهار عامل (تعاملات اجتماعی، سیمای محیط (تصویر ذهنی)، تسهیلات و تجهیزات محیطی و کارکرد فضا) در شکلگیری قرارگاه‌های رفتاری مؤثرند. بر اساس تحلیل‌های انجام شده شاخصهای تنوع فعالیتی و فعالیت‌های جاذب، سهولت دسترسی به فضا، امکان نشستن و گفتگو، تنوع بهره‌برداران و دلبازی به ترتیب با امتیاز 0909/0، 0866/0، 0823/0، 0799/0 و 0736/0 بیشترین میزان تأثیر بر همساختی رفتار و محیط کالبدی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - ارزیابی کیفیت‌های فضایی در شهرهای جدید با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP نمونه موردی: شهر جدید بهارستان
ایوب ایرانشاهی حسن دلاکه حسین ثمره محسن دادخواهدر سالهای اخیر جمعیت کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ کشور ایران با نرخ فزاینده‌ای رو به رشد بوده و در پی مهاجرت فزاینده، فشارهای زیادی بر زیرساختهای اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و اکولوژیک این شهرها وارد شده است. شهرهای جدید با اهدافی همچون کاهش جمعیت کلان‌شهرها، ایجاد اشتغال و غ چکیده کاملدر سالهای اخیر جمعیت کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ کشور ایران با نرخ فزاینده‌ای رو به رشد بوده و در پی مهاجرت فزاینده، فشارهای زیادی بر زیرساختهای اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و اکولوژیک این شهرها وارد شده است. شهرهای جدید با اهدافی همچون کاهش جمعیت کلان‌شهرها، ایجاد اشتغال و غیره به وجود آمده‌اند، اما بی‌توجهی به کیفیت‌های فضای شهری در اثر سرعت ساخت‌وساز و تسریع در سرریز جمعیت کلان‌شهرها سبب به وجود آمدن شهرهای جدید عاری از کیفیت مطلوب زندگی شهری و اجتماعی و حتی در برخی موارد شهرهای خالی از سکنه و بی‌هویت شدهاند. شهر جدید بهارستان در نزدیکی شهر تاریخی اصفهان و با بهره‌گیری از پتانسیل طبیعی مناسب و کیفیت اکولوژیک مطلوب می‌تواند کمک شایان توجهی به کاهش جمعیت کلانشهر اصفهان و کاهش فشارهای اقتصادی و اشتغالی این شهر بنماید. در این پژوهش توصیفی تحلیلی پس از تدقیق تعاریف و مفاهیم کیفیت‌های فضاهای شهری و نحوه ارتباط و تأثیر هرکدام از آنها بر سایر کیفیت‌ها ، اصلی‌ترین کیفیت‌های مؤثر در ایجاد شهرهای جدید بر اساس نظر متخصصین و اساتید و بر مبنای پرسشنامه استخراج‌شده است. سپس با استفاده از روش AHP و با بهره‌گیری از نرم‌افزار Expert Choice به ارزیابی و اندازه‌گیری کیفیت‌های اصلی استخراج‌شده در شهر جدید بهارستان پرداخته‌ایم. نتایج نشان میدهد که کیفیت‌های حضور پذیری، کارایی، حس تعلق، خوانایی و سرزندگی به‌عنوان کیفیت‌های اصلی شناخته شدند که تمامی این کیفیت‌ها در شهر بهارستان در سطحی نسبتاً نامناسب و پایین‌تر از حد مطلوب قرار داشته و کیفیت حضورپذیری از سایر کیفیت ها در سطح نامناسب تری قرار داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - اولویت بصری میدان ها شهری از منظر کاربران(نمونه موردی: میدان های شهر همدان)
شیدا حقیریان حسن سجادزاده مهرداد کریمی مشاورمیدان ها همواره به عنوان یکی از فضاهای شهری موثر در شهرهای کهن جهان و همچنین در ایران مطرح بوده اند که "حضور مردم از تمامی اقشار" در این فضا اتفاق می افتاد. اما در دوره های اخیر به دلیل ورود اتومبیل به شهرها، میدان ها معنای گذشته خود را از دست داده اند و تنها به عنصری ت چکیده کاملمیدان ها همواره به عنوان یکی از فضاهای شهری موثر در شهرهای کهن جهان و همچنین در ایران مطرح بوده اند که "حضور مردم از تمامی اقشار" در این فضا اتفاق می افتاد. اما در دوره های اخیر به دلیل ورود اتومبیل به شهرها، میدان ها معنای گذشته خود را از دست داده اند و تنها به عنصری ترافیکی و در اختیار سواره ها تبدیل شده اند. همین امر باعث شده تا در طراحی میدان ها جدید، اصول زیبایی شناختی کنار گذاشته شود. آنچه که در تعریف جدید میدان ها دیده می شود، با تعریف گذشته میدان ها فاصله بسیاری دارد. در همین راستا، پژوهش حاضر قصد دارد که شناسایی عوامل زیبایی شناختی موثر در ادراک مردم از میدان ها شهری را مورد بررسی قرار دهد. به همین منظور، سه میدان شهر همدان که از نظر ویژگی های کالبدی، فرهنگی و اجتماعی با یکدیگر تمایز دارند، انتخاب شد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که با به کارگیری نرم افزار SPSS و با استفاده از روش آنالیز واریانس یک طرفه، صورت گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که دو عامل طراحی از پیش اندیشیده شده و فرهنگ و اجتماع تاثیر معناداری در ادراک زیبایی شناسانه از میدان شهری توسط مردم خواهند داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - بررسی و تحلیل موانع توسعه گردشگری کودک و خانواده در شهر اهواز
مجید گودرزی زهرا سلطانی معصومه شریف پوراهمیت نگرش به بُعد گردشگری کودک و خانواده به این جهت است که با آرمان‌های بنیادین و اصول اخلاقی که زیربنای رشد و توسعه سیستم گردشگری جمعی مدرن است و گردشگری را به‌عنوان یک فعالیت مصرف مثبت در جوامع مدرن متمایز میکند، ارتباط دارد. تحلیلگران گردشگری اجتماعی بر نابرابری سا چکیده کاملاهمیت نگرش به بُعد گردشگری کودک و خانواده به این جهت است که با آرمان‌های بنیادین و اصول اخلاقی که زیربنای رشد و توسعه سیستم گردشگری جمعی مدرن است و گردشگری را به‌عنوان یک فعالیت مصرف مثبت در جوامع مدرن متمایز میکند، ارتباط دارد. تحلیلگران گردشگری اجتماعی بر نابرابری ساختاری مختلف دسترسی به فرصت‌ها برای سفر تأکید کرده‌اند که به‌طور سنتی توسط تحقیقات گردشگری نادیده گرفته‌شده‌اند و مفهوم حقوق شهروندی برای گردشگری و برجسته کردن نقش آن در مقابله با طرد اجتماعی را موردتوجه قرار داده‌اند. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل موانع توسعه گردشگری کودک و خانواده در شهر اهواز تدوین شده است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی- نظری و روش تحقیق آن، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که ابعاد مدیریتی، اجتماعی- فرهنگی، امنیتی، تکنولوژیکی و زیست‌محیطی به ترتیب دارای بیشترین سهم در نامطلوبیت فضای شهری اهواز در توسعه گردشگری کودک و خانواده است. همچنین در بررسی اهمیت عوامل، عامل اجتماعی- فرهنگی با ضریب (371/0) دارای بیشترین اهمیت و عامل زیست‌محیطی با ضریب (021/0-) دارای کمترین اهمیت در بین عوامل توسعه گردشگری کودک و خانواده در کلانشهر اهواز میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - تجربۀ زیستۀ زنان از چالش های مادری در فضای شهری
مهنوش کرمی شهره روشنی منصوره زارعانامروزه تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زمینه‌ساز افزایش حضور زنان در فضای شهری شده است؛ اما برخی نیازهای زنان، به ویژه در نقش مادری، در طراحی‌های شهری مورد توجه قرار نگرفته و حضور آنان در فضای شهری را با دشواری-هایی مواجه ساخته است. در این راستا پژوهش حاضر به مطالعۀ چا چکیده کاملامروزه تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زمینه‌ساز افزایش حضور زنان در فضای شهری شده است؛ اما برخی نیازهای زنان، به ویژه در نقش مادری، در طراحی‌های شهری مورد توجه قرار نگرفته و حضور آنان در فضای شهری را با دشواری-هایی مواجه ساخته است. در این راستا پژوهش حاضر به مطالعۀ چالش‌های مادری در فضای شهری با روش کیفی پرداخته است. جامعۀ هدف پژوهش شامل مادران ساکن شهر تهران بوده است که پانزده نفر از آنان با استفاده از نمونهگیری هدفمند و بر اساس ملاک رسیدن به اشباع دادهها انتخاب شدهاند. دادهها از طریق مصاحبه گردآوری و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل شده است. در مجموع مادران تجربه رضایت‌بخشی از حضور در فضای شهری ندارند و با چالش‌هایی مواجهند که در پنج مقولۀ اصلی عدم تناسب فراوانی امکانات فضای شهری با جمعیت، عدم تناسب طراحی امکانات و فضاهای شهری با نیازهای مادر و کودک، هزینه‌بر بودن استفاده از امکانات فضای شهری، آلودگی‌های فضای شهری و احساس نگرانی از حضور در شهر قرار گرفته است. در پایان راهکارهایی برای رفع چالش‌ها پیشنهاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - سنجش میزان تأثیر ارزشهای اجتماعی بر احساس امنیت شهری (مطالعه‌ی موردی: شهر تهران)
مصطفی ازکیا مهدی مختارپورمفهوم امنیت، یکی از شاخصه‌های کیفیت زندگی در شهرهاست و آسیبهای اجتماعی از مهمترین پیامدهای مختلف ناامنی به شمار می‌روند. در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال سنجش میزان تأثیر ارزشهای اجتماعی بر احساس امنیت اجتماعی در مناطق شهری است. بنابراین تحقیق حاضر مبتنی بر مباحث نظر چکیده کاملمفهوم امنیت، یکی از شاخصه‌های کیفیت زندگی در شهرهاست و آسیبهای اجتماعی از مهمترین پیامدهای مختلف ناامنی به شمار می‌روند. در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال سنجش میزان تأثیر ارزشهای اجتماعی بر احساس امنیت اجتماعی در مناطق شهری است. بنابراین تحقیق حاضر مبتنی بر مباحث نظری اندیشمندانی نظیر باری بوزان، گیدنز، پارسونز در حوزه‌ی امنیت اجتماعی در فضای شهری و همچنین نظریات کلمن و پاتنام در حوزه‌ی ارزشهای اجتماعی و مفهوم هم ارز آن تحت عنوان سرمایه‌ی اجتماعی متمرکز است. اهمیت بررسی موضوع درباره‌ی احساس امنیت اجتماعی از اینجا ناشی میشود که بدون شناخت عوامل مؤثر و مرتبط بر امنیت در افراد، تأمین امنیت اجتماعی در سطح جامعه امکان‌پذیر نخواهد بود. بر این اساس شناسایی تأثیر ارزشهای اجتماعی مؤثر بر امنیت اجتماعی از پیش شرط‌های اساسی برای برنامه‌ریزی شهر سالم برای ارتقای سطح امنیت اجتماعی است. پژوهش حاضر به همین دلیل در پی شناسایی مهمترین عوامل تأثیرگذار بر امنیت اجتماعی در شهر تهران صورت گرفته است. روش مورد استفاده در این پژوهش روش پیمایشی است. جامعه‌ی آماری این تحقیق را ساکنان مناطق 22 گانه‌ی شهر تهران تشکیل می‌دهند که طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 شامل 8154051 نفر است. با استفاده از روش نمونهگیری طبقه‌ای متناسب با حجم است، نمونه‌ی آماری از ساکنان شهر تهران برابر 385 نفر انتخاب گردیده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که بین متغیرهای مستقل (ارجحیت جنسی، خود پنداری طبقاتی، فردگرایی- جمع‌گرایی، عدالت اجتماعی، تقدیرگرایی، غرور ملی و اعتماد بین شخصی) و متغیر وابسته (امنیت اجتماعی در مناطق شهری) رابطه‌ی مستقیم وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - تحلیلی بر رابطه ی خطی و غیرخطی بلندمرتبه‌سازی و میزان و نوع جرائم شهری (مطالعه ی موردی: مناطق حوزه ی شمال و جنوب شهر اصفهان)
مهین نسترن وحید قاسمی شبنم یساولیانرشد روزافزون و بی‌رویه‌ی جمعیت در مناطق شهری بخصوص در کلان‌شهرها، چه بسا موجب ازدیاد بلندمرتبه‌سازی‌ها و همچنین بروز مشکلات زیادی همچون افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی، کاهش امنیت و... شده است که در دهه‌های اخیر در شهر اصفهان نیز رو به افزایش بوده است. این پژوهش با هدف ب چکیده کاملرشد روزافزون و بی‌رویه‌ی جمعیت در مناطق شهری بخصوص در کلان‌شهرها، چه بسا موجب ازدیاد بلندمرتبه‌سازی‌ها و همچنین بروز مشکلات زیادی همچون افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی، کاهش امنیت و... شده است که در دهه‌های اخیر در شهر اصفهان نیز رو به افزایش بوده است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه‌ی بلندمرتبه‌سازی و میزان و نوع جرائم شهری است. جرم در مفهوم عام زاییده‌ی اجتماع و از توابع زندگی اجتماعی است اما جرائم شهری نیز با جرائمی که در مناطق روستایی خالی از سکنه روی می‌دهند، از حیث نوع، میزان و شرایط تفاوت دارند (السان، 1387: 7). در این پژوهش علاوه بر ارزیابی ارتباط دو متغیر اصلی، عوامل دیگری را که در میزان جرائم شهری مؤثرند بررسی میشود. روش مورد استفاده آن روش توصیفی-تحلیلی است، از این‌رو برای انجام تحلیل‌های پژوهش، از ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و ضریب همبستگی تفکیکی استفاده میشود. جامعه‌ی آماری تعیین شده 7 منطقه‌ی حوزه‌ی شمال و جنوب شهر اصفهان- به ترتیب مناطق 12، 8، 7، 14 و 13، 5، 6- است. این پژوهش به سبب محدودیت در اطلاعات مورد نیاز برای همه‌ی مناطق، فاقد نمونه بوده و تحلیل‌ها بر روی جامعه‌ی آماری انجام شده است. تحلیل‌های انجام‌شده نشان داده‌است که رابطه‌ی خطی بین بلندمرتبه‌سازی و جرائم شهری، اندک بوده؛ به طور کلی افزایش بلندمرتبه‌سازی به میزان 6.5 درصد سبب افزایش جرائم میشود. از سوی دیگر رابطه‌ی غیرخطی شدیدی که میان دو متغیر فوق ایجاد شد، عدد 0.92 را نشان‌داده که رابطه‌ای بسیار شدید است. ضرایب اسپیرمن و پیرسون در میان 4 گروه جرائم شهری نیز حاکی از آن است که گروه جرائم علیه اموال و مالکیت، با ضریب همبستگی پیرسون 0.47 و ضریب اسپیرمن 0.6، در میان سایر گروهها رابطه‌ای قوی را برقرار ساخته‌است؛ که می‌تواند نشان دهد که احتمال ارتکاب جرم در مناطق بلندمرتبه همانند منطقه‌ی 6 به دلیل وضعیت اقتصادی نسبتاً مناسب، بخصوص در برخی محلهها، توسط ساکنان دیگر مناطق، افزایش می‌یابد. در بررسی تأثیرات متغیرهای مداخله‌گر نیز نتایج حاصله نشان‌داد که هرچه وضعیت اشتغال، دوام و قدمت بناها در میان مناطق از وضعیت مناسبتری برخوردار باشد، میزان جرائم شهری نیز کمتر خواهدشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - تحلیل جامعه شناختی رعایت اخلاق شهروندی در فضای شهری (مورد مطالعه: شهروندان شهر تهران)
سروش فتحیاین تحقیق بر پایه ی نظریه های حوزه ی مطالعات شهری از جمله شهرنشینی و اخلاق شهروندی و با هدف بررسی عوامل مؤثر بر رعایت اخلاق شهروندی در بین شهروندان تهرانی انجام شده است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و با بهره گیری از تکنیک پرسشنامه ی محقق چکیده کاملاین تحقیق بر پایه ی نظریه های حوزه ی مطالعات شهری از جمله شهرنشینی و اخلاق شهروندی و با هدف بررسی عوامل مؤثر بر رعایت اخلاق شهروندی در بین شهروندان تهرانی انجام شده است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و با بهره گیری از تکنیک پرسشنامه ی محقق ساخته جمع آوری شده است. جامعه ی آماری مناطق 22 گانه ی شهر تهران و تعداد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 470 نفر و نحوه ی انتخاب نمونه ها از طریق شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به دست آمد. نتایج توصیفی تحقیق نشان داد که میزان رعایت اخلاق شهروندی در بین شهروندان شهر تهران با 49 درصد در سطح متوسط رو به بالا قرار دارد. و همچنین نتایج سطح تبیینی اخلاق شهروندی حاکی از آن است که متغیرهای نوع تصور از حس شهروندی(366/0 )، نوع تصور از تکلیف شهروندی(154/0 ) نوع تصور از اهمیت شهرنشینی(328/0 )، نوع تصور از همنوایی با سایر شهروندان(468/0 )، نوع تصور از نظارت وجدان جمعی بر عملکرد فرد در فضاهای شهری(280/0 )و نیز نوع تصورات شهروندان از فایده مندی خودشان(460/0 ) بر میزان رعایت اخلاق شهروندی اثرگذار است. در واقع این متغیرها به عنوان عوامل اثرگذار، نقش بسزایی در تبیین جامعه پذیری اخلاق شهروندی در راستای رعایت آن در تمامی عرصه های فضاهای شهری دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - فضای همگانی شهری اجتماع‌محور در اندیشۀ آرمان‌شهری طالبوف
سیده آیدا حسینی مهسا شعلهشهرها دارای نظامی هستند که آهنگ سریع تغییرات موجب عدم تعادل ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و فضایی در آنها شده است و نمود بیرونی این گسست‌ها در فضاهای همگانی به چشم می‌خورد. فضاهای همگانی به‌عنوان شاخصی برای تنوع زیستی شهر عمل میکنند که برنامه‌ریزی برای توسعه پای چکیده کاملشهرها دارای نظامی هستند که آهنگ سریع تغییرات موجب عدم تعادل ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و فضایی در آنها شده است و نمود بیرونی این گسست‌ها در فضاهای همگانی به چشم می‌خورد. فضاهای همگانی به‌عنوان شاخصی برای تنوع زیستی شهر عمل میکنند که برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار در آنها می‌تواند نقطۀ عطفی در پیشرفت و حل مسائل گستردۀ شهری به شمار آیند. هدف پژوهش حاضر بررسی فضای همگانی اجتماع‌محور در اندیشۀ آرمان‌شهری طالبوف و تطبیق دیدگاه او با صاحبنظران حوزه‌های جامعه‌شناسی و شهری جهت دستیابی به راهبردی مؤثر برای داشتن فضاهای همگانی پایدار است. روش تحقیق این مطالعه توصیفی-تحلیلی با رویکرد کیفی و هدف آن بنیادی، با استراتژی پسکاوی است که در پارادایم تفسیرگرایی قرار دارد. جمع‌آوری اطلاعات به شیوۀ کتابخانه‌ای و نظری صورت پذیرفت و درنهایت به تحلیل محتوای پژوهش با استفاده از نرم‌افزار اطلس‌تی، پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که اندیشه‌های طالبوف آرمان‌گرا و نظریه‌پردازهای واقع‌گرا در ابعاد مدیریتی، اجتماعی و اقتصادی، بسیار مشابه است. در بعد بصری، طالبوف نگاهی دقیق‌تر به مسائل زیبایی‌شناسی دارد. او دین و مذهب را از اصلی‌ترین اصول پایداری یک ملت و شهر می‌داند که دیگران تنها به وجود این بعد اشاره نموده‌اند. طالبوف و دیگر نظریه‌پردازها معتقد هستند اگر این ابعاد پنجگانه، به‌طور هماهنگ با یکدیگر، در فضاهای همگانی اجرا شوند، موجب موفقیت و پایداری آنها و در پی آن پیشرفت و بهبود شهرهای امروزی خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - ارائه الگوی پارادایمی از هویت‌های چندگانه در فضای شهری(مورد مطالعه: محلات شهر تهران در سال 1398)
فرناز فرهادیان مهرداد نوابخش سروش فتحیپژوهش حاضر به مفهوم‌پردازی چندگانگی هویت در فضاهای شهری در شهر تهران پرداخته است. هدف از این پژوهش ارائه مدلی براساس هویت‌های چندگانه شکل گرفته در سطح شهر تهران است. روش تحقیق از نوع کیفی و تکنیک مصاحبه است، که برای این منظور مصاحبه‌ها از ساکنین محلات مختلف شهر تهران (ن چکیده کاملپژوهش حاضر به مفهوم‌پردازی چندگانگی هویت در فضاهای شهری در شهر تهران پرداخته است. هدف از این پژوهش ارائه مدلی براساس هویت‌های چندگانه شکل گرفته در سطح شهر تهران است. روش تحقیق از نوع کیفی و تکنیک مصاحبه است، که برای این منظور مصاحبه‌ها از ساکنین محلات مختلف شهر تهران (نیاوران، شهرک غرب، ولنجک، چیتگر، شهری و محله سی تیر) صورت گرفته است. لازم به ذکر است که با انجام 30 عدد مصاحبه به اشباع نظری رسیده‌ایم. شیوه کدگذاری مصاحبه‌ها به صورت استقرایی و در قالب سه گونه کدگذاری باز، محوری و انتخابی براساس منطق کدگذاری اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. در ادامه براساس تحلیل محتوای کیفی مصاحبه‌های بدست آمده، مدلی طراحی گردید که در آن نشان داده شد چندگانگی هویت در فضاهای شهری تحت تأثیر عوامل گوناگونی صورت می‌پذیرد، اجزای این مدل شامل فاکتورهایی است که از مصاحبه‌ها استخراج شده و ذیل قضایای: شرایط علّی، زمینهای، مداخله‌ای، پدیده محوری و رهبرادها، طرح‌ها و کنشها قرار می‌گیرند، که خود منجر به پیامدهایی میشود که ظهور همزمان و متقارن هویت سنتی و مدرن را در پی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - کنش‌های جمعی کارناوالی و فضای شهری
طلیعه خادمیان فاطمه قابل رحمتامروزه، کنش‌های جمعی و جنبش‌های جدید اجتماعی، پدیده‌ای مدرن و ناشی از شهری شدن، شکلگیری روابط اقتصادی، ارزشهای جدید، انتظارات و تحرکات جدید اجتماعی هستند. تقابل میان حکومت و جنبش‌های جدید اجتماعی، در فضای شهری معنا پیدا میکند و در نتیجه‌ی کنترل حکومت، می‌تواند به جنب چکیده کاملامروزه، کنش‌های جمعی و جنبش‌های جدید اجتماعی، پدیده‌ای مدرن و ناشی از شهری شدن، شکلگیری روابط اقتصادی، ارزشهای جدید، انتظارات و تحرکات جدید اجتماعی هستند. تقابل میان حکومت و جنبش‌های جدید اجتماعی، در فضای شهری معنا پیدا میکند و در نتیجه‌ی کنترل حکومت، می‌تواند به جنبش اعتراضی و یا انقلاب تبدیل گردد. این جنبش‌ها به دنبال تغییرات کلان در حکومت نیستند و مطالبات محدود و مشخصی دارند و نهادهای کوچک قدرت، سبک زندگی، محیط زیست و مسائل اجتماعی را مورد پرسش قرار می‌دهند. فضاهای شهری نقش مهمی در زندگی اجتماعی-سیاسی داشته و به عنوان مرکز ارتباط و تحول در شهرها عمل میکنند. وجود اماکنی مانند میدان‌ها و پارکها با ایجاد زمان – مکان متفاوت، می‌توانند فضای مناسبی را برای وقوع کنش‌های جمعی کارناوال گونه‌ای فراهم کرده و مطالبات طبقه‌ی متوسط را به شکلی متفاوت بیان کنند. این مقاله، با استفاده از روش مطالعه‌ی اسنادی، مصاحبه و مشاهده‌ی مستقیم، نقش و تأثیر فضاهای شهری را در فراهم‌آوری بستر مناسب برای شکلگیری کنش‌های جمعی و جنبش‌های جدید اجتماعی، با نظر به شهر استانبول در سال 2013 بررسی میکند. وجود اماکنی مانند میدان تقسیم استانبول، فضایی را پدید می‌آورد تا مکالمه، بحث و اظهار نظر به شکل آزادانه و باز برگزار شده و در صورت پدید آمدن بسترهای لازم گفتمان و تداوم آن، این امکان فراهم شود تا از دل آن کنش‌های جمعی هدفمند و جنبش‌های اجتماعی اصلاحی پدید آمده و به رشد جامعه‌ی مدنی و ایجاد توسعه‌ی سیاسی کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - تجربة زیستة زنان از چالش‌های مادری در فضای شهری
مهنوش کرمی شهره روشنی منصوره زارعانامروزه تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، زمینه‌ساز افزایش حضور زنان در فضای شهری شده است؛ اما برخی نیازهای زنان، به‌ویژه در نقش مادری، در طراحی‌های شهری موردتوجه قرار نگرفته و حضور آنان در فضای شهری را با دشواری هایی مواجه ساخته است. پژوهش حاضر به مطالعۀ چالش های مادری چکیده کاملامروزه تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، زمینه‌ساز افزایش حضور زنان در فضای شهری شده است؛ اما برخی نیازهای زنان، به‌ویژه در نقش مادری، در طراحی‌های شهری موردتوجه قرار نگرفته و حضور آنان در فضای شهری را با دشواری هایی مواجه ساخته است. پژوهش حاضر به مطالعۀ چالش های مادری در فضای شهری با روش کیفی پرداخته است. جامعۀ هدف پژوهش شامل مادران ساکن شهر تهران بوده است که پانزده نفر از آنان با استفاده از نمونه گیری هدفمند و بر اساس ملاک رسیدن به اشباع داده ها انتخاب شده اند. داده ها از طریق مصاحبة گردآوری و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل شده است. در مجموع مادران تجربة رضایت بخشی از حضور در فضای شهری ندارند و با چالش‌هایی مواجهند که شامل پنج مقولۀ اصلی عدم تناسب فراوانی امکانات فضای شهری با جمعیت، عدم تناسب طراحی امکانات و فضاهای شهری با نیازهای مادر و کودک، هزینه‌بر بودن استفاده از امکانات فضای شهری، آلودگی های فضای شهری و احساس نگرانی از حضور در شهر است. در پایان نیز راهکارهایی برای رفع چالش ها پیشنهاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - شناسایی عناصر سازنده پیاده راه های شهری مبتنی بر ادراکات حسی شهروندان مطالعه موردی: پیاده راه تربیت و ولیعصر تبریز
مهدی فرج زاده رضا ولی زاده فریدون بابایی اقدم علی پناهی علی آذرپژوهش حاضر با هدف بهبود کیفیت ادراک پیاده‌راه‌های شهری با استفاده از مؤلفه‌های حسی شهروندان گرفته تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای ساماندهی این فضاها ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری دادهها، از نوع پ چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بهبود کیفیت ادراک پیاده‌راه‌های شهری با استفاده از مؤلفه‌های حسی شهروندان گرفته تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای ساماندهی این فضاها ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهش‌های کمّی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری دادهها، از نوع پژوهش‌های میدانی محسوب میشود. جامعه‌ی آماری پژوهش را تمامی مخاطبان (ساکنان، شاغلان و بازدیدکنندگان، درمجموع 84240 نفر) تشکیل داده است. با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده 380 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب‌شد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 893/0 برای تربیت و 889/0 برای ولیعصر به دست آمد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل عاملی منجر به کاهش 55 متغیر به 24 متغیر و 4 عامل در هر دو پیاده راه شد. با توجه به عامل‌های بارگذاری شده، با توجه به متغیرهای بارگذاری شده می-توان عامل‌های چهارگانه را بنام‌های عامل حس بینایی، حس چشایی و بویایی، حس شنوایی و حس لامسه نام نهاد. همین چهار عامل برای پیاده راه ولیعصر به ترتیب اهمیت عبارت‌اند از عامل کیفیت بصری، عامل چشایی، عامل بینایی و عامل چندگانه. درمجموع چهار عامل توانایی تبیین توانایی تبیین این 1/85 درصد از تغییرات واریانس پیاده راه تربیت و 06/72 درصد از تغییرات واریانس پیاده راه ولیعصر را دارند. همچنین نتایج آزمون کای اسکور و تحلیل مسیر نیز نشان داد که کیفیت ادارک ذهنی در سطح معناداری 95/0 بین دو پیاده راه وجود دارد. در نهایت پیشنهادهای کاربردی متناسب با نوع ادراک ذهنی شهروندان ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - واکاوی مؤلفه های توسعه پایدار در بازارهای شهری با تأکید بر زنده واری نمونه موردی: بازار تاریخی شهر اصفهان
عبدالرضا پورهمایون هوتن ایروانی سیدمحمد رشتیان محمد بهاروندزنده واری یکی از زیر شاخه های معماری پایدار است. در بحث توسعه زنده واری و به طبع آن معماری زنده واری اینکه هر ساختمان باید با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود تعامل داشته باشد، به امری بدیهی مبدل شده است. فضای بازار، زنده واری آن از مولفه های بسیار مهم و ضروری در معماری مح چکیده کاملزنده واری یکی از زیر شاخه های معماری پایدار است. در بحث توسعه زنده واری و به طبع آن معماری زنده واری اینکه هر ساختمان باید با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود تعامل داشته باشد، به امری بدیهی مبدل شده است. فضای بازار، زنده واری آن از مولفه های بسیار مهم و ضروری در معماری محسوب می شود. هدف این تحقیق ارتباط متغیرهای هویت و زنده واری در بازار تاریخی اصفهان می باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و ز نظر روش ناسی تحلیل و پیمایشی با ابزار رسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد استفاده کارشناسان، اساتید، در ارتباط با معماری و شهرسازی. نتایج تحقیق حاکی از آن است متغیرهای خود کنترلی، زیستی، حقوقی، اخلاقی، دلبستگی در بازار اصفهان است که میانگین برای این مؤلفه برابر با بالاتر از 4 بوده همچنین کمترین مقدار میانگین مربوط به متغیر حرکتی برابر با 2.16 می باشد. بررسی انجام یافته در کلیت میانگین بدست آمده این شاخص برای بازار اصفهان 3.77 می باشد که میزان مطلوبیت زنده واری را در بای سنتی و تاریخی نشان می دهد. همچنین متغیرهای اقتصادی و خوانایی به مراتب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها در پیش گویی متغیر وابسته یعنی زنده واری بازار اصفهان دارند، که این روند نیز مطلوبیت متغیرها در تبیین زنده واری و هویت را دارا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - تبیین مدل مفهومی شکل گیری نمای تجاری با هدف ارتقاء آسایش بصری و زیبایی شناسی در فضای شهری
الهام ستایشگر حامد مضطرزاده طاهره نصر ملیحه تقی پورشهر ها مجموعه ای از پیکر، سیما، چهره و روحیه ی مردم آن شهر است که در کلیتی جامع شخصیت شهر را به نمایش می گذارند. نمای شهری که ریز مؤلفه ای از چهره شهر است توسط معماران طراحی می شود و گاهاً به اشتباه معمار، فضای شهری و شهروندان که ناظران همیشگی این نماها هستند در نظر گرف چکیده کاملشهر ها مجموعه ای از پیکر، سیما، چهره و روحیه ی مردم آن شهر است که در کلیتی جامع شخصیت شهر را به نمایش می گذارند. نمای شهری که ریز مؤلفه ای از چهره شهر است توسط معماران طراحی می شود و گاهاً به اشتباه معمار، فضای شهری و شهروندان که ناظران همیشگی این نماها هستند در نظر گرفته نمی شوند؛ به خصوص در خیابان های عبوری تجاری در سطح شهر ها که در تعامل مستقیم با شهروندان هستند نیاز به اصول طراحی زیبایی شناسی در این زمینه در سطح شهر های معاصر ایران بیش از پیش احساس می شود. شهروندان در فضای شهری می بایست از آلودگی ها و اغتشاشات بصری در امان بوده تا با محیط شهری ارتباط بیشتری برقرار کنند. هدف از انجام این پژوهش این است که طبق اصول زیبایی شناسی در معماری نمای ساختمان های تجاری به گونه ای طراحی شود که به سمت آسایش بصری شهروندان هدایت شوند. روش تحقیق این پژوهش بر اساس هدف تعیین شده، بنیادی با رویکرد کیفی است و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد؛ که در دو گام مختلف انجام شده است به طوری که در گام اول، به منظور استخراج داده ها و طبقه بندی اطلاعات به جمع آوری مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. سپس در گام دوم پس از استخراج مؤلفه های پژوهش، مدل مفهومی شکل گیری نمای تجاری با هدف ارتقاء آسایش بصری و زیبایی شناسی در فضای شهری تبیین شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - معیارهای کالبدی و تأثیر آن بر فرهنگ جرم زا در محلات مرفه و غیرمرفه شهر بابلسر
رضا لحمیانچکیده: احساس امنیت در فضاهای شهری یکی از شاخص های کیفیت فضا محسوب می شود. با گسترش شهرنشینی و افزایش رفتارهای ناهنجار شهری به ویژه جرایم، این موضوع اهمیت زیادی یافته است. هدف از انجام این بررسی شناخت تأثیرات معیارهای کالبدی بر روی شکل گیری فرهنگ جرم زا در محله های مرفه چکیده کاملچکیده: احساس امنیت در فضاهای شهری یکی از شاخص های کیفیت فضا محسوب می شود. با گسترش شهرنشینی و افزایش رفتارهای ناهنجار شهری به ویژه جرایم، این موضوع اهمیت زیادی یافته است. هدف از انجام این بررسی شناخت تأثیرات معیارهای کالبدی بر روی شکل گیری فرهنگ جرم زا در محله های مرفه و غیر مرفه شهر بابلسر می باشد. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است. به منظور مطالعه و شناخت وضعیت ساختارهای کالبدی محیطی محله های مرفه و غیر مرفه شهر بابلسر از روش میدانی بهره جسته ایم. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه، فیش برداری و پرسشنامه می باشد. نتایج نشان دهنده این است که در محله های مرفه، همه مؤلفه های معیار کالبدی، بالاتر از حد متوسط (3 = Mean) ولی در محله های غیر مرفه همه مؤلفه ها پایین تر از حد متوسط قرار دارند و همچنین بین مؤلفه های معیار کالبدی و شکل گیری فرهنگ جرم زا در دو نوع محله رابطه معناداری وجود دارد. نتایج نشان داده اند که هرچه مولفه های پاکیزگی محیط محله ای، فضای کالبدی و میزان روشنایی در محلات مورد مطالعه ارتقاء یابد به همان نسبت کاهش شکل گیری فرهنگ جرم زای بیشتری حاصل می شود. یکی از راهکارهایی که در این زمینه می توان پیشنهاد داد این است که ساخت و سازهای کالبدی و نور پردازی معابر و کوچه های محله های غیر مرفه شهر بابلسر بهسازی و ساماندهی گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - ارتقای کیفیت فضاهای عمومی شهری راهبردی در شکلگیری همبستگی اجتماعی (نمونه‌موردی: محوطه پیرامونی ارگ کریمخان، شهر شیراز)
علیرضا عبداله‌زاده فردچکیده پایداری و حیات اجتماعی جامعه در گرو همبستگی اجتماعی اجزای آن است. همبستگی توافق در ارزش‌هاست و در فرایندی اجتماعی متولد میشود. در شهرهای امروز فضاهایی که نقطه آغاز تعاملات چهره به چهره باشند کمتر به چشم می‌خورد، بنابراین برآن شدیم تا به بررسی نقش فضای شهری در شک چکیده کاملچکیده پایداری و حیات اجتماعی جامعه در گرو همبستگی اجتماعی اجزای آن است. همبستگی توافق در ارزش‌هاست و در فرایندی اجتماعی متولد میشود. در شهرهای امروز فضاهایی که نقطه آغاز تعاملات چهره به چهره باشند کمتر به چشم می‌خورد، بنابراین برآن شدیم تا به بررسی نقش فضای شهری در شکلگیری همبستگی اجتماعی بپردازیم. به این منظور پرسشنامه‌ای با 45 سوال طراحی گردید، با توجه به میزان جذب جمعیت مجموعه کریمخانی، نمونه آماری 356 مورد محاسبه شد. ضریب آلفای کرونباخ جهت سنجش پایایی پرسشنامه 85/0 برآورد گردید. روشهای تحلیلی؛ ضریب همبستگی، رگرسیون چندگانه به روش Enter و تحلیل عاملی میباشند. نتایج نشان میدهد که متغیرهای انتخابی نقش به سزایی در شکلگیری همبستگی در فضاهای شهری داشته‌اند. تحلیل عاملی مشخص میکند که اعتماد، وجدان جمعی و مشارکت بیشترین تاثیر را در شکلگیری و افزایش همبستگی اجتماعی دارند. در نهایت میتوان گفت محتوی در قیاس با فرم در شکلگیری همبستگی اجتماعی نقش غالب دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - تبیین شاخصه‌ها و مؤلفه‌های اجتماع‌پذیری فضاهای اجتماعی در شهر تهران (نمونه موردی مجموعه‌های اجتماعی و عمومی اراضی عباس‌آباد)
فاطمه سادات علوی نسب اشکذری سیامک بوداقپور ژاله صابرنژادچکیده انسان‌ها برای ارضای نیازهایشان با دیگران تعامل اجتماعی دارند. در اصطلاح جامعه‌شناسی به مجموعه‌ای از انسان‌ها که با هم تعامل اجتماعی پایدار دارند، جامعه گفته میشود. در درون جامعه، به دلیل وجود علایق مختلف انسان‌ها و گروهها، تضادهای اجتماعی وجود دارند؛ اما با وجو چکیده کاملچکیده انسان‌ها برای ارضای نیازهایشان با دیگران تعامل اجتماعی دارند. در اصطلاح جامعه‌شناسی به مجموعه‌ای از انسان‌ها که با هم تعامل اجتماعی پایدار دارند، جامعه گفته میشود. در درون جامعه، به دلیل وجود علایق مختلف انسان‌ها و گروهها، تضادهای اجتماعی وجود دارند؛ اما با وجود تضاد تعادل و ثبات جامعه حفظ می‌گردد. رابطه اجتماعی در فضا و زمان اتفاق می‌افتد. مجاورت می‌تواند علت شروع رابطه اجتماعی باشد اما شرط کافی آن نیست. ساختار فیزیکی و تقسیمات عملکردی فضا ممکن است گشاینده و یا محدود کننده فرصت‌ها برای ارتباط باشد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی است. در این پژوهش به بررسی سه فضای اجتماعی در مرکز شهر تهران در محدوده اراضی عباس‌آباد پرداخته شده است این فضاها شامل، باغ کتاب، باغ موزه دفاع مقدس و پل طبیعت است نحوه انتخاب به صورتی بوده که سلایق مختلف در انتخاب مکان‌ها در نظر گرفته شود. نتایج پژوهش، اجتماع‌پذیری فضاهای جمعی و عمومی را در تهران در سه دسته کلی عوامل کالبدی و فعالیتی و اجتماعی نشان میدهد و نتایج بعد اجتماعی را نسبت به مؤلفه‌های دیگر پژوهش پررنگ‌تر نشان می دهد بیشترین موارد حائز اهمیت در میزان اجتماع‌پذیری و موفقیت یک مکان عمومی نسبت به مکانهای دیگر عوامل: دسترسی، حضور مردم، راحتی، تعاملات اجتماعی، فعالیت اجتماعی، فضاهای انعطاف‌پذیر، کیفیت و زیبایی مکان هست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - تبیین شاخصهای فضای شهری انعطاف‌پذیر در شهرهای ساحلی با بهره‌گیری از مدل دلفی: مطالعه موردی شهرهای رامسر و بابلسر
مسعود فلاح محمد مسعود ناصر بنیادی محمود قلعه نوییچکیده در دهه های اخیر افزایش جمعیت جهان به خصوص در مناطق شهری به عنوان یک پدیده مهم، پیچیدگی‌ها و نیازهای زیادی را در زمینه های مختلف ایجاد کرده است. در واقع شهر به عنوان بستر شکلگیری اتقاقات، قعالیت ها و تعاملات اجتماعی و در کنار آن سواحل دارای اهمیت زیادی است بنابرای چکیده کاملچکیده در دهه های اخیر افزایش جمعیت جهان به خصوص در مناطق شهری به عنوان یک پدیده مهم، پیچیدگی‌ها و نیازهای زیادی را در زمینه های مختلف ایجاد کرده است. در واقع شهر به عنوان بستر شکلگیری اتقاقات، قعالیت ها و تعاملات اجتماعی و در کنار آن سواحل دارای اهمیت زیادی است بنابراین شناخت فضاهای شهری و طراحی مناسب آن راهی است به سوی برآوردن نیازهای گوناگون شهروندان. در این میان توجه به اصل انعطاف‌پذیری به عنوان یکی از عوامل خلق فضای شهریِ با کیفیت، فضا را قادر می‌سازد تا گزینههای متعددی را به شهروندان پیشکش نماید. حال در این پژوهش که از نظر ماهیت از نـوع پژوهش‌های اکتشافی است، تلاش گردیده تا به تبیین مفهوم انعطاف‌پذیری و راه‌های تحقق آن در فضای شهری پرداخته شود. بر این اساس ضمن مطالعه مفاهیم و ادبیات مرتبط با فضای شهری انعطاف‌پذیری مؤلفه‌ها و شاخص‌هایی استخراج و سـپس در قالـب روش دلفـی بـا اسـتفاده از ابـزار پرسشنامه‌ای شاخصها مورد سـنجش قرار گرفـت. نتایج پژوهـش حاکی از 15 شـاخص، در شـکل گیـری فضای شـهری انعطاف پذیر در ساحل نقـش مؤثرتـری دارا است کـه با توجـه به جـدول رتبـه بندی، شاخصهای چند عملکردی، تبدیل‌پذیری، تنوع‌پذیری و سرزندگی فضای ساحل از اهمیـت بالاتری برخـوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - تبیین ارتباط فضای شهری و احساس امنیت اجتماعی (موردمطالعه شهر سوران)
رقیه ریگی سپیده حضرتیهدف از پژوهش حاضر بررسی تبیین ارتباط فضای شهری و احساس امنیت اجتماعی (موردمطالعه شهر سوران) بود. روش تحقیق توصیفی- تحلیل با روش همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شهروندان شهر سوران است که طبق آخرین سرشماری در سال 1395 جمعیت شهر سوران 32,999 نفر بودهاند. بر اس چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی تبیین ارتباط فضای شهری و احساس امنیت اجتماعی (موردمطالعه شهر سوران) بود. روش تحقیق توصیفی- تحلیل با روش همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شهروندان شهر سوران است که طبق آخرین سرشماری در سال 1395 جمعیت شهر سوران 32,999 نفر بودهاند. بر اساس فرمول کوکران 380 نفر از این کودکان به روش نمونهگیری در دسترس، به عنوان نمونه انتخاب شد. در اين پژوهش ابزار گردآوري دادهها از پرسشنامه احساس امنیت اجتماعی و ارزیابی فضای شهری توسط محقق ساخته میباشد. با مشورت استاد راهنما روایی صوری پرسشنامه تأیید گردید. ضریب پایایی از طریق ضريب آلفای کرونباخ در پرسشنامه امنیت اجتماعی 83/0 و ارزیابی فضای شهری 76/0 دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد در آمار توصیفی از شاخص‌هایی همچون میانگین و جداول فراوانی، انحراف معیار و در آمار استنباطی در آزمون متناسب با داده¬ها همچون آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. نتایج نشان داد بین فضای شهری و احساس امنیت اجتماعی در شهر سوران در سطح 99 درصد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. فضای شهری توانسته 43 درصد تغییرات احساس امنیت اجتماعی را پیش‌بینی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - شناسایی پهنه های مناسب حضور سالمندان در فضای شهری با استفاده از مدل AHP-Fuzzy با تاکید بر روانشناسی محیطی سالمند نگر (نمونه مورد مطالعه منطقه 8 شیراز)
احسان امینی صادق صیدبیگی جواد ابراهیمی امیر بخشیپیش بینی ها برای 40 سال آینده افزایش جمعیت سالمند را بیشتر از سایر گروه های سنی پیش بینی می کند. بنابراین، پیش بینی می شود تعداد افراد 60 سال به بالا به عنوان نسبت جمعیت جهان بیش از دو برابر شود از 880 میلیون نفر در سال 2012 به 2 میلیارد نفر تا سال 2050 می رسد. بیشترین چکیده کاملپیش بینی ها برای 40 سال آینده افزایش جمعیت سالمند را بیشتر از سایر گروه های سنی پیش بینی می کند. بنابراین، پیش بینی می شود تعداد افراد 60 سال به بالا به عنوان نسبت جمعیت جهان بیش از دو برابر شود از 880 میلیون نفر در سال 2012 به 2 میلیارد نفر تا سال 2050 می رسد. بیشترین افزایش در طبقه 80 سال به بالا پیش بینی شده است. تعداد افراد صدساله حتی سریع تر در حال افزایش است و پیش بینی می شود ده برابر شود، از تقریبا 343000 نفر در سال 2012 به 3.2 میلیون نفر تا سال 2050 می رسد. یکی از گروه هایی که به بررسی بیشتر در فضای شهری نیازمند هستند گروه سالمندان می باشند. در واقع حرکت به سمت مناسب سازی شهر برای سالمندان نوعی حرکت در راستای پایداری شهری می باشد. بر همین اساس در این تحقیق فضاهای مناسب جهت حضورپذیری سالمندان با رویکرد روانشناسی سالمندنگر با استفاده از مدل AHP-Fuzzy در منطقه 8 شیراز شناسایی شده اند. روش پژوهش در این تحقیق از نظر نتایج و پیامد پژوهش از نوع بنیادی-راهبردی و از نظر فرایند اجرا؛ کمی و از نظر منطق استدلال از نوع پژوهش های قیاسی است و همچنین از لحاظ زمانی جزء پژوهش های مقطعی و از نظر هدف از نوع پژوهش های تحلیلی است. جامعه آمار شامل سالمندان منطقه 8 که برابر 2477 نفر هستند و حجم نمونه نیز طبق فرمول کوکران 285 نفر است. داده های مورد استفاده با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و به شبکه فیش نهت اتصال داده شده اند و برای وزن دهی از مدل AHP استفاده شده که معیار محیط فیزیکی و ویژگی های شخصی و اجتماعی بیشترین وزن را به خود اختصاص داده اند. بعد از اعمال وزن بدست آمده روی نقشه های فازی شده با با استفاده از توابع پنجگانه فازی رویهم گذاری لایه ها انجام شده که با توجه به ارزیابی مدل تابع گاما به عنوان نقشه نهایی جهت شناسایی مکان های مناسب حضور سالمندان انتخاب شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - تحلیل عوامل موثر بر بازآفرینی فضاهای تاریخی شهر (مطالعه موردی: میدان مشق، تهران)
زهره فنی فرزانه شیرزادیپژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد باززنده سازی شهری با تاکید بر فضای میدان مشق، با هدف بررسی ارتقا کیفیت آن از طریق القای روح کارکردهای اجتماعی و جذب دوباره مردم به آناست؛ لذا کوشش دارد ضمن دستیابی به مدلی مفهومی، مهمترین ابعاد تأثیرگذار و تأثیرپذیر کیفیت فضای شهری ارائه و س چکیده کاملپژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد باززنده سازی شهری با تاکید بر فضای میدان مشق، با هدف بررسی ارتقا کیفیت آن از طریق القای روح کارکردهای اجتماعی و جذب دوباره مردم به آناست؛ لذا کوشش دارد ضمن دستیابی به مدلی مفهومی، مهمترین ابعاد تأثیرگذار و تأثیرپذیر کیفیت فضای شهری ارائه و سپس از طریق بررسی ترکیبی نظرات مردم و کارشناسان، مؤلفه‌ها و شاخصهای تأثیرگذار بر باززنده سازی مجموعه میدان مشق تبیین شود. درنتیجه، تحلیلی دقیق‌تر از کیفیت مکان بدست می دهد و می‌تواند مبنایی برای فرآیند تصمیم سازی باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی با ماهیت تحلیلی-توصیفی است. مبانی نظری با مطالعات اسنادی-کتابخانه ای و اطلاعات و داده ها از طریق تهیه پرسش نامه و انجام مصاحبه با بهره‌وران و صاحبنظران گردآوری و تنظیم شدند. جامعه آماری را ساکنان و صاحبان مشاغل محدوده و نیز متخصصان و کارشناسان در زمینه بهسازی و مرمت فضایی-کالبدی تشکیل می‌دهند. شاخص های مورد بررسی شامل چهار دسته عوامل فعالیتی-کارکردی، کالبدی-فضائی، اجتماعی- فرهنگی و سیما- منظر است. در نهایت، نتایج پژوهش نشان داد که برپایه تعیین ضرایب 40 متغیر مورد بررسی، متغیرهای فعالیت‌های فرهنگی- هنری، فعالیت‌های غیررسمی، زندگی شبانه، فعالیت‌های گردشگری و تفریحی مقیاس کارکردی، نورپردازی، مبلمان شهری، بسته و محدود بودن فضا، تأثیر چیدمان عناصر فضا در ارتباط و تعامل میان افراد، نظارت و امنیت، حضور افراد، چشم‌اندازها و مناظر، خاطره انگیزی فضا، بر بازآفرینی و احیاء کارکردی میدان مشق موثر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر تقویت سرزندگی در مسیرهای پیاده شهری (مطالعه موردی: پیاده راه علم الهدی شهر رشت)
مریم قربان پور نادر زالی مختار یوردخانی سیدرضا آزادهدر دهه های اخیر به دنبال گسترش بی رویه شهرها و اهمیت روزافزون اتومبیل، نقش عابر پیاده در فضاهای شهری کمتر شده که این امر سبب ایجاد محیط های کسل کننده در شهرها و کاهش سرزندگی فضاهای شهری شده است. از این رو سر زندگی فضاهای شهری یکی از مهم ترین دغدغه های دانش شهرسازی است. چکیده کاملدر دهه های اخیر به دنبال گسترش بی رویه شهرها و اهمیت روزافزون اتومبیل، نقش عابر پیاده در فضاهای شهری کمتر شده که این امر سبب ایجاد محیط های کسل کننده در شهرها و کاهش سرزندگی فضاهای شهری شده است. از این رو سر زندگی فضاهای شهری یکی از مهم ترین دغدغه های دانش شهرسازی است. در این تحقیق باهدف سنجش وضعیت سرزندگی پیاده راه های شهری و با روش توصیفی- تحلیلی، پیاده راه علم الهدی شهر رشت بررسی شده است. در این راستا، مدل مفهومی پژوهش با چهار معیار (کاربری و فعالیت، کالبدی، دسترسی و ارتباطات، اقلیمی و زیست محیطی) و 16 شاخص تدوین شد. سپس این معیارها به شیوه پرسش نامه در چارچوب طیف لیکرت توسط 380 نفر از استفاده کنندگان پیاده راه علم الهدی ارزیابی گردید. در معیار کاربری و فعالیت، تنوع فعالیت های مردم در پیاده راه، در معیار کالبدی، مبلمان شهری، در معیار دسترسی و ارتباطات، سهولت حرکت در معابر اطراف پیاده راه و در معیار اقلیمی و زیست محیطی، آسایش اقلیمی پایین ترین میانگین هر معیار را کسب کردند. سپس راهبردهای مستخرج از SWOTبا تکنیک AHPو نظرخواهی از 20 کارشناس رتبه بندی شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که راهبرد تجهیز محیط بر اساس اقلیم رشت در راستای افزایش حضور افراد در فضا رتبه‌ی اول و راهبرد افزایش پیوستگی حرکت پیاده رتبه آخر را به دست آورد. در نهایت بر اساس راهبردها، سیاست های اجرایی در زمینه تقویت سرزندگی ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - بررسی اثرات ریز گردها در بروز چالش سکونتگاه‌های انسانی در فضای شهری (مطالعه موردی: شهرستان آبادان)
محسن شایان سیروس قنبری فرخنده سلمانپور محمود میری مریم ثنایی قهیفرسایش بادی و معضلات مربوط به آن، هرساله خسارات سنگینی به بخش‌های محیط زیستی، اجتماعی و سلامت جامعه وارد میکند . در ایران نیز بهدلیل وسعت مناطق خشک و گردوغبارهایی که هرساله بخش وسیعی از کشور را تحت پوشش قرار می‌دهند، مقابله و هدایتبهینه این پدیده حائز اهمیت است. هدف از چکیده کاملفرسایش بادی و معضلات مربوط به آن، هرساله خسارات سنگینی به بخش‌های محیط زیستی، اجتماعی و سلامت جامعه وارد میکند . در ایران نیز بهدلیل وسعت مناطق خشک و گردوغبارهایی که هرساله بخش وسیعی از کشور را تحت پوشش قرار می‌دهند، مقابله و هدایتبهینه این پدیده حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات ریز گردها در بروز چالش های اجتماعی در فضای شهری آبادان است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه ی موردمطالعه شامل کلیه ی ساکنین شهرآبادان هست (۲۸۳۶۰۱ = N). نمونه ی موردمطالعه به روش نمونه گیری طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران 250نفر انتخاب گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات میدانی پرسشنامه ی محقق ساخته بود که روایی آن با استفاده از نظرات کارشناسان مربوطه و اساتید دانشگاه پس از اصلاحات لازمه مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار موردتحقیق با استفاده از پیش‌آزمون (با استفاده از 30 پرسشنامه) و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ موردبررسی قرار گرفت که نتایج پیش‌آزمون پایایی ابزار موردتحقیق را تأیید نمود (آلفای کرونباخ 7/0). نتایج حاصل از مطالعات میدانی در محیط SPSS ، نشان داد که میزان آگاهی اکثریت مردم منطقه از عوارض و اثرات این پدیده در حد متوسط بوده اما آنها به ناچار محکوم‌به ادامه زندگی در شرایط تحمیلی بروز این پدیده هستند. نتایج حاصل از اثرات ریز گردها بر عوامل موردمطالعه نشان داد که این امر تهدیدی جدی برای سلامت جسم و روان ساکنین و محیط‌زیست آن‌هاست، همچنین ازنظر عامل فرهنگی و اجتماعی باعث کاهش تفریح وفعالیت های ورزشی شده است. کاهش درآمد ساکنین یکی از شاخص های عامل اقتصادی است که در جریان پدیده ریز گردها به شدت تحت تأثیر قرارگرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - فضاهای مفصل ، نگاه ی دیگرگون به رفتارهای جنسیتی فضا با رویکرد ایرانی-اسلامی (نمونه موردی : فضای شهری پیرامون بقاع متبرکه)
حمید پورحسین روشن حمید رضا صارمی محمدرضا پورجعفرفضاهای شهری اطراف بقاع متبرکه به دلیل ماهیت دینی –آیینی خود بستر مناسبی جهت حضور امن و آزادنه بانوان فارغ از نگرش های جنسیتی ایجاد کرده است.آنچه که ضرورت دارد نشان دادن تعاریف ذهنی بانوان در ارتباط با فضاهای شهری است تا بتوان قدرت های موثر بر افزایش کیفیات حضورپذی چکیده کاملفضاهای شهری اطراف بقاع متبرکه به دلیل ماهیت دینی –آیینی خود بستر مناسبی جهت حضور امن و آزادنه بانوان فارغ از نگرش های جنسیتی ایجاد کرده است.آنچه که ضرورت دارد نشان دادن تعاریف ذهنی بانوان در ارتباط با فضاهای شهری است تا بتوان قدرت های موثر بر افزایش کیفیات حضورپذیری بانوان در این فضاها را استخراج نمود. بنابراین در این پژوهش سعی بر آن است که به تبیین و شناخت کیفیات فضاهای شهری پیرامونی بقاع متبرکه ؛ از منظر نظام ادراکی- معنایی بانوان پرداخته شود .روش‌شناسی پژوهش، کیفی است عملیات تحقیق با روش مردم نگاری صورت گرفته و داده‌های کیفی در این مطالعه با استفاده از روشهای مشاهده مشارکتی و تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نظریه نهایی از روش" نـــظریــه زمینهای" استفاده شده است. بر اساس روش نمونهگیری کیفی ـ هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، چهل و پنج نفر از بانوان 20 تا 40 سال محله ساغریسازان رشت(بقعه خواهر امام رضا (ع)) و گاینه لاهیجان(بقعه چهارپادشاه) در این مطالعه شرکت کردند. یافته های کیفی مطالعه با بهره گیری از نظریه زمینه ای نشان داد که هشت مولفه ی ناظر کل ، احترام به فضا، قلمرو ذهنی پنهان فضا، ترس از انجام خطا، امید به تشویق، بعد آموزش محور فضا و محرمیت بعنوان قدرتهای موثر برافزایش حضور پذیری زنان موثرند. .“مقوله هسته” این بررسی نیز" بازتولید معانی ایمانی و آیینی در فضاهای مذهبی و تاثیر آن کیفیات حضورپذیری زنان در فضا " می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - بررسی توزیع مکانی کاربریهای ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنه‌های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب در شهر ایلام
پاکزاد آزادخانی جعفر حسین زاده سارا اسفندیارییکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنه‌های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب میباشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی اس چکیده کاملیکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنه‌های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب میباشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی است. شیوه گردآوری اطلاعات در آن کتابخانه‌ای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و نقشه‌های GIS میباشد. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان مدیریت شهری و تربیت‌بدنی مناطق 4گانه شهر ایلام تشکیل میدهد. که تعداد 20 نفر از آنها به شیوه در دسترس انتخاب و از آنها نظرخواهی شد. تجزیه و تحلیل داده-ها با استفاده از نرم‌افزارهای GIS و AHP انجام شده است. نتایج حاصل از بررسی دادهها نشان داد که فضاهای ورزشی در شهر ایلام از توزیع مناسبی برخوردار نیستند و در احداث فضاهای ورزشی به معیارها و استانداردهای مهم مکانیابی فضای ورزشی توجه زیادی نشده است. همچنین از نظر کارشناسان معیار تراکم جمعیت از مهمترین معیارهای تعیین فضاهای ورزشی است. در این پژوهش 11 هکتار از اراضی شهری شهر ایلام به عنوان بهترین مکان‌هایی که قابلیت احداث فضای ورزشی جدید، براساس معیارها و استانداردهای تعیین‌شده، دارند معرفی و پیشنهاد شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - بررسی الگو های رفتاری استفاده کنندگان فضای شهری جهت پایداری اجتماعی محیط (مطالعه موردی: محور تجاری محله ساغریسازان شهر رشت)
حسن احمدی رسول حق بیان مازیار نبی زادهفضاهای شهری نقش و تاثیر مهمی در جهت رفع نیازهای مادی و معنوی شهروندان به عنوان رکن اصلی پایداری اجتماعی دارند. اما با توجه به اینکه نیازهای انسان در زمان‌ها و مکانهای گوناگون متغیر بوده و هر فضا از پیچیدگی و عوامل تاثیرگذار متعددی برخوردار است، تطابق فضای شهری با این ن چکیده کاملفضاهای شهری نقش و تاثیر مهمی در جهت رفع نیازهای مادی و معنوی شهروندان به عنوان رکن اصلی پایداری اجتماعی دارند. اما با توجه به اینکه نیازهای انسان در زمان‌ها و مکانهای گوناگون متغیر بوده و هر فضا از پیچیدگی و عوامل تاثیرگذار متعددی برخوردار است، تطابق فضای شهری با این نیازها، پیچیده و دشوار میباشد؛ بنابراین یک گام اساسی در جهت درک نیازها و رفع موانع و مشکلات موجود در فضا به منظور تحقق پایداری اجتماعی، رفتارشناسی استفاده کنندگان در فضای شهری است. در این راستا، پژوهش حاضر به مطالعه رفتاری شهروندان در محور تجاری ساغریسازان شهر رشت، که از محورهای تجاری- تاریخیِ تنزل یافته به لحاظ کیفیت زندگی همگانی میباشد، پرداخته است. این پژوهش با رویکرد کیفی و بهره‌گیری از تکنیک نقشه‌برداری رفتاری، در طی یک هفته همراه با عکس‌برداری، شمارش و یادداشت روزانه وقایع در ساعات گوناگون روز، انجام شده و نتایج آن، در قالب نقشه‌های گوناگون رفتاری ارائه شده است. یافتههای پژوهش نشان می دهد که پایداری اجتماعی در محدوده، تحت تاثیر تسلط حرکت سواره و فرسودگی بافت قرار گرفته و فضا نتوانسته پاسخگویی مناسبی به نیازهای معاصر کاربران خود، علی‌رغم برخورداری از سرمایه‌های اجتماعی و کالبدی، ارائه نماید. لذا می‌باید سیاست‌های اجرایی اولویت‌داری نظیر بازآفرینی عملکردی محور با محوریت عناصر ارزشمند تاریخی و جاذب جمعیت (مخصوصاً بازار ساغریسازان)، ساماندهی پاتوق‌ها و قرارگاه‌های رفتاری غیر سازمان یافته، کاهش موانع متحرک و ثابت موجود در فضا و افزایش فضای حرکتی ایمن و راحت برای افراد پیاده، جهت بهبود کیفیت رفتار و فعالیت همگانی اعمال گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - ارزیابی معیارهای موثر بر فعالیت زنان در فضای شهری (مطالعه موردی: پیاده‌راه اسفریس، اردبیل)
سامان ابی زادههدف: هدف پژوهش حاضر بررسی معیارهای موثر بر ارتقای فعالیت و حضور زنان در فضاهای شهری (پیاده‌راه اسفریس واقع در شهر اردبیل) و با بهره‌گیری از مدل مکانی کانتر بود. روش‌شناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام، از نوع توصیفی- تحلیلی و از نوع همبستگی است چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی معیارهای موثر بر ارتقای فعالیت و حضور زنان در فضاهای شهری (پیاده‌راه اسفریس واقع در شهر اردبیل) و با بهره‌گیری از مدل مکانی کانتر بود. روش‌شناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام، از نوع توصیفی- تحلیلی و از نوع همبستگی است. داده‌های مورد نیاز با استفاده از پیمایش از اهالی جمع‌آوری شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر را شهروندان اردبیل تشکیل می‌دهند که383 نفر از شهروندان اردبیل از بین 800 نفر بر طبق جدول مورگان به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند که از این تعداد 245 نفر زن و 138 نفر مرد بودند و به‌منظور بررسی مولفه‌ها، پرسشنامه‌ی فعالیت و رفتار، پرسشنامه‌ی ویژگی‌های کالبدی- فضایی و پرسشنامه‌ی معانی اجرا گردید؛ که ضمن تأیید روایی و سپس پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شده که نشان از سطح بالای اطمینان ابزار تحقیق میباشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار spss از آزمون‌های Tتک نمونه‌ای و همبستگی پیرسون، استفاده شد.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج منجر به این نتیجه شد که پیاده‌راه اسفریس اردبیل، از نظر شاخصهای کالبدی-فضایی در حد متوسط است و میانگین‌های کمتر از 3، بیانگر وجود ضعف در این مولفه‌ها میباشد؛ این شاخصها معنادار و موثر بر حضور بانوان بوده و اگر دارای کیفیت بالا باشند، تاثیر مثبتی بر حضور بانوان خواهند گذاشت ولی در حال حاضر با توجه به نتایج، شاخصهای کالبدی-فضایی در حد متوسط بوده و باعث حضور کمتر بانوان در محدوده پیاده‌روی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - ارزیابی و تحلیل نقش تعاونی های مسکن در بازتولید و ساماندهی فضای شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)
مجید حضرتی محمدتقی حیدری جعفر مهدیونمقدمه: شهرها به‌عنوان گسترده‌ترین ساخته دست‌بشر، همواره در معرض بلایا و سوانح طبیعی و انسانی بسیاری بودهاند. در این میان، زلزله اغلب تلفات جبران‌ناپذیری را بر این سکونتگاه‌ها و به ویژه بافت‌های فرسوده آن تحمیل کرده که لازم است تا مفهوم تاب‌آوری برای کاهش آثار زیانبار ز چکیده کاملمقدمه: شهرها به‌عنوان گسترده‌ترین ساخته دست‌بشر، همواره در معرض بلایا و سوانح طبیعی و انسانی بسیاری بودهاند. در این میان، زلزله اغلب تلفات جبران‌ناپذیری را بر این سکونتگاه‌ها و به ویژه بافت‌های فرسوده آن تحمیل کرده که لازم است تا مفهوم تاب‌آوری برای کاهش آثار زیانبار زلزله بیشتر مورد توجه قرار گیرد. هدف: در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی شاخصهای تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده در برابر زلزله‌های احتمالی صورت گرفته است.روش‌شناسی پژوهش: روش این پژوهش آمیخته و در دو فاز کیفی و کمی است . فاز کیفی، با استفاده از روش‌شناسی نظریه داده‌بنیاد و مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با24 نفر از خبرگان انجام شده است. در فاز کمی از آزمون t تک نمونه‌ای و آزمون فریدمن استفاده شده است. در انتها نیز به منظور شناخت بیشتر از وضعیت شاخصهای تاب‌آوری کالبدی، از طریق برداشت میدانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه‌های مربوط به شاخصهای تاب‌آوری کالبدی ارائه شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه پژوهش محله قلعه در شهرستان دزفول واقع در شمال استان خوزستان بوده است.یافته‌ها: تحلیل دادهها در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت و به ظهور 97 کد باز، 18 مفهوم در قالب 4 مقوله اصلی منجر گردید. نتایج نشان داد تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده در برابر زلزله در محله قلعه شامل چهار مؤلفه افزونگی، تنوع، اتصال و استحکام میباشد.نتایج: بررسی وضعیت شاخصها و مؤلفه‌های تاب‌آوری کالبدی محله قلعه شهرستان دزفول در برابر زلزله از دیدگاه کارشناسان، حاکی از این بود که تاب‌آوری کالبدی محله قلعه شهرستان دزفول و مولفه‌های آن در سطح نامناسبی قرار دارند و از نظر سطح تاب‌آوری، مولفه اتصال در رتبه اول، مولفه تنوع در رتبه دوم، مولفه افزونگی در رتبه سوم و مولفه استحکام در رتبه چهارم قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - بررسی آثار پدیده مکانی برکالبد و فضای شهری (مطالعه موردی پیرامون استخر لاهیجان)
علیرضا کشوردوست محمدعلی رحیمی پورشیخانی نژاداستخر لاهیجان در جانب شرقی شهر، پای شیطانکوه(شیخانکوه) واقع شده که زمین‎های پیرامون آن به عنوان محدوده تحقیق حاضر در نظر گرفته شده است. پدیده استخر به کمک توپوگرافی پیرامون و شیب زمین و با بهره جویی از پیشینه تاریخی و فرهنگی شهر، توسعه فیزیکی لاهیجان را به سمت خود ه چکیده کاملاستخر لاهیجان در جانب شرقی شهر، پای شیطانکوه(شیخانکوه) واقع شده که زمین‎های پیرامون آن به عنوان محدوده تحقیق حاضر در نظر گرفته شده است. پدیده استخر به کمک توپوگرافی پیرامون و شیب زمین و با بهره جویی از پیشینه تاریخی و فرهنگی شهر، توسعه فیزیکی لاهیجان را به سمت خود هدایت نموده؛ سپس شعاع تأثیراتش را بر محیط اطراف افکنده است. این اثر گذاری علاوه بر پیکره و کالبد محیط، در لایه‎های ‎اجتماعی شهر نیز نفوذ یافته و متبلور گشته است؛ آنگاه فضایی منحصر به مکان پدید آورده که از جمله می توان تأثیر گذاری بر الگوی قدیمی شهر (تبدیل شطرنجی به شعاعی به صورت ناموزون)، تأثیر بر قیمت زمین، جدایی گزینی اکولوژیک، انباشتگی فضا از کاربری‎های ‎مسکونی و تجاری، فقر خدمات آموزشی و درمانی دولتی و ... را برشمرد. در این پژوهش، کوشش بر آن است تا با بهره گیری از نرم افزار GIS ARC و نظرخواهی از شهروندان، موارد بالا نمایانده شود و راهکارهای بهبود فضایی در شهر لاهیجان مورد بررسی قرار گیرد. پس از بررسی‎های ‎به عمل آمده و عملیات میدانی مشخص گردید که در جهات چهارگانه استخر با دور شدن از استخر، قیمت زمین کاهش پیدا می کند؛ هر چند عوامل متعددی در هر یک از جهات بر قیمت زمین اثرات متفاوتی گذارده اما استخر در این تأثیر‎گذاری نقش تعیین کننده و قوی تر، نسبت به تمامی عوامل داشته و همین امر سبب گردیده استخر در مرکز شبکه بندی خیابانهای پیرامون خود قرار گیرد و بر تبعات اجتماعی و کالبدی اشاره شده، صحه گذارده شد. در پایان پیشنهاداتی نظیر احیاء بافت قدیمی شهر، ایجادهسته‎های ‎جاذب جدید در نقاط مختلف شهر و... جهت تعادل فضایی شهر لاهیجان و جلوگیری از ادامه‎ی روند دو قطبی شدن ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - کاربرد مردم‌نگاری در حال حرکت در مطالعات فضا و مکان: مورد پژوهی حرکت زنان در بازار تهران
مینا بیدار عباس کاظمیاین مقاله در پی کمبودهای روش‌شناختی در مطالعه فضاهای شهری در ایران نگاشته شده است و بر اساس کار میدانی درباره مناسبات جنسیتی در فضای کالبدی بازار تهران، سودمندی استفاده از روش مردم‌نگاری در حال حرکت در مطالعات شهری و طراحی شهری را روشن می کند و در کنار آن به تشریح نوآور چکیده کاملاین مقاله در پی کمبودهای روش‌شناختی در مطالعه فضاهای شهری در ایران نگاشته شده است و بر اساس کار میدانی درباره مناسبات جنسیتی در فضای کالبدی بازار تهران، سودمندی استفاده از روش مردم‌نگاری در حال حرکت در مطالعات شهری و طراحی شهری را روشن می کند و در کنار آن به تشریح نوآوری نگارندگان در به کاربستن این روش می پردازد. روش مردم‌نگاری در حال حرکت در موردپژوهی مورد نظر، داده هایی درباره شیوه شکل گیری و یادآوری حس مکان در حین حرکت در بازار، نحوه مداخله انتقادی در فضا به واسطه راه رفتن و عبور زنان از مرز فضای زنانه در بازار و خلق فضاهای جدید و همچنین ریتم حضور زنان در فضا که آمیخته ای از حرکت های طولانی و توقف های کوتاه بوده و شیوه های خاص تصمیم گیری آن ها برای مسیریابی در کالبد ویژه بازار در اختیار محققان قرار داده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که استفاده از مردم‌نگاری در حال حرکت، خصوصاً در مطالعه فضاهای شهری مبتنی بر حرکت مفید است و علاوه بر این که تحلیل هایی درباره احساسات مردم در تک تک نقاط حضورشان در فضا به دست می دهد، می تواند با یک نگاه کلان تر به مسیرها و محل های حضور مردم در فضا، نوعی از داده ها در ارتباط با شکل گیری فضای تجسم یافته و قابلیت تحلیل ویژه ای از آنها در اختیار پژوهشگران قرار دهد که ممکن است از روش های دیگر به راحتی قابل دستیابی نباشند. مردم‌نگاری در حال حرکت می تواند دانش بیشتری درباره جنسیت دار شدن محیط، میزان همه شمولی محیط شهری و به طور کلی نحوه تولید و تصاحب فضا توسط اقشار و گروه های مختلف جامعه به دست دهد و برخورد انتقادی گروه ها (در این جا زنان) با گفتمان فضایی حاکم را به نمایش بگذارد. وقتی دانش به دست آمده از این طریق در تقاطع با کیفیت های فضایی محیط مورد تحلیل قرار گیرد می تواند برای طراحی فضای شهری مناسب برای اقشار متنوع جامعه بسیار سودمند واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - شناخت فرهنگ دیوارنگاری های خیابان ولیعصر شهر تهران
فریبا میراسکندری نازنین عمریهنر از گذشته تا کنون یکی از بخش های جدا نشدنی زندگی بشر بوده و به همین دلیل دارای اهمیت زیادی است. یکی از موضوعات مورد مطالعه ی مردم شناسان و جامعه شناسان مطالعه ی هنر در جوامع گوناگون است.نقاشی دیواری به عنوان یکی از قدیمی ترین و شاید اولین گونه ی هنر بین انسان ها از ا چکیده کاملهنر از گذشته تا کنون یکی از بخش های جدا نشدنی زندگی بشر بوده و به همین دلیل دارای اهمیت زیادی است. یکی از موضوعات مورد مطالعه ی مردم شناسان و جامعه شناسان مطالعه ی هنر در جوامع گوناگون است.نقاشی دیواری به عنوان یکی از قدیمی ترین و شاید اولین گونه ی هنر بین انسان ها از اهمیت ز¬¬¬¬¬یادی برخوردار است و در تمامی تمدن ها نمونه هایی دارد؛نقاشی های دیواری از دوران دیرینه سنگی در غارهایی چون لاسکو و آلتامیرا به جای مانده است.در هر جامعه ای و در هر زمانی بر اساس اقتضای فرهنگی و زمانی این گونه ی نقاشی متفاوت بوده است. مقاله حاضر به بررسی فرهنگ دیوارنگاری های خیابان ولیعصر شهر تهران می پردازد.روش این پژوهش روش مردم شناسی ژرفانگر بوده و در تحلیل اطلاعات از نظریات مکتب کارکردگرایی استفاده شده است.پژوهش ابتدا به ارائه ی مطالعات نظری و اطلاعاتی راجع به دیوارنگاری معاصر ایران پرداخته و سپس نتایجی که در زمین تحقیق و با مطالعه ی تجربی واقعیت های اجتماعی و مصاحبه با عابرین خیابان ولیعصر به دست آمده را مورد بررسی قرار داده است.با بررسی کردن پاسخ های به دست آمده از جامعه ی پژوهش و دسته بندی دیوارنگاری ها بر اساس کارکرد به نتایج قابل توجهی در خصوص دیدگاه افراد جامعه نسبت به هنر نقاشی دیواری و دیوارنگاری معاصر ایران می رسیم.نتایج نشان می دهند که مخاطب نقاشی دیواری شاید دانش و تخصص هنری نداشته باشند اما برایشان اهمیت زیادی دارد که اثری که در شهر ارائه می شود از کیفیت اجرایی و هنری و همچنین موضوع خوبی برخوردار باشد و هر کجا که این نکات رعایت نشده بودند مخاطب اثر را مورد انتقاد قرار می دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - بازنمایی قدرت در تولید فضای اجتماعی شهر تبریز عصر مشروطه و پهلوی اول
شهاب آدم نوه سی آتوسا مدیری واراز مسیحی مرادیمفهوم فضای شهری همواره با پیچیدگی های فراوانی روبرو است. بخش مهمی از فضاهای شهری را فضاهای عمومی تشکیل می دهند. مواجهه با فضا بعنوان یک کالا، مداخله دولتی و برنامه حکومتی سبب انحصار فضاهای عمومی گردیده است. هدف از این پژوهش شناخت فرایند تولید فضاهای عمومی شهر از خلال رو چکیده کاملمفهوم فضای شهری همواره با پیچیدگی های فراوانی روبرو است. بخش مهمی از فضاهای شهری را فضاهای عمومی تشکیل می دهند. مواجهه با فضا بعنوان یک کالا، مداخله دولتی و برنامه حکومتی سبب انحصار فضاهای عمومی گردیده است. هدف از این پژوهش شناخت فرایند تولید فضاهای عمومی شهر از خلال روابط قدرت می باشد. بدین منظور تعارضات قدرت در بستر سیاسی ، فرهنگی – اجتماعی و اقتصادی فضای های تبریز در دو دوره مورد بررسی قرار گرفته و از منابعی چون اسناد و متون و نقشه ها و عکس های تاریخی استفاده گردیده است. روش شناسی مطالعه حاضر در دو مرحله می باشد، در مرحله اول تعیین شاخص ها براساس تکنیک شبکه ANT و کدگذاری نظری متون و اسناد هر دوره ودر مرحله دوم تحلیل این شاخص ها براساس تکنیک های مکانیسم قدرت و نهایتاً تعیین تکنولوژی قدرت می باشد.با وجود دو گسست در این بازه آن چه که از این پژوهش حاصل می شود این است که در اواخرقاجار و پهلوی اول، برخلاف آنچه که از یک جامعه مدنی انتظار می رود، اغلب بازنمایی های فضایی، به غیر از مشروطه، به جای درگیر نمودن تمامی افراد و کنشگران در فرایند تولید فضا، در تسلط حاکمان بوده اند. با این حال به دلیل خاصیت شبکه ای قدرت، مقاومت های تولید شده از جانب سایر کنشگران به شکل تولید نشانه شناسی و تولید اجتماعی، توانسته اند تا حدودی در فرایند تولید فضا مداخله نموده و حق خود را نسبت به فضاهای شهری احراز نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - تحلیلی بر نقش سرمایه اجتماعی در افزایش زیست پذیری محلات شهری مطالعه موردی شهر سراب
مهری امینی پور میر سعید موسوی سجاد ستاریترکیب و چینش فضا برای سرمایه اجتماعی قبل از هر چیز بر منطقی تکیه میکند که حاکی از استقلال و خودآیینی فضا - مکان جغرافیایی است. به عبارت دیگر فضای جغرافیایی مبتنی بر انگارة کانتی ظرف پدیده های اجتماعی – اقتصادی و معلول کنشگری حوزه های غیر فضایی نیست بلکه آغاز گر بسیاری چکیده کاملترکیب و چینش فضا برای سرمایه اجتماعی قبل از هر چیز بر منطقی تکیه میکند که حاکی از استقلال و خودآیینی فضا - مکان جغرافیایی است. به عبارت دیگر فضای جغرافیایی مبتنی بر انگارة کانتی ظرف پدیده های اجتماعی – اقتصادی و معلول کنشگری حوزه های غیر فضایی نیست بلکه آغاز گر بسیاری از کنشها است. کنش زیست پذیری شهری به مثابه کالایی عمومی و فضامند، در واقع محصول مناسباتی همانند سرمایه اجتماعی است. تحقیق حاضر به روش توصیفی تحلیلی پیش می رود و با استفاده از آزمون های آماری ربط و پیوست متغیر سرمایه اجتماعی به زیست پذیری شهر سراب را مورد سنجش قرار می دهد. ابزار تحقیق پرسشنامه که به روش نمونه گیری تصادفی ساده به سنجش تاثیر شاخص های متغیر سرمایه اجتماعی بر زیست پذیری شهر سراب پرداخته ایم. نتایج آزمون رگرسیونی حاکی از این است که زیست پذیری شهر سراب از تغییرات سرمایه اجتماعی متاثر می شود. کلید – واژه: سرمایه اجتماعی، زیست پذیری، فضای شهری، کالای عمومی، سراب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400