سنجش شاخص های کیفیت فضاهای شهری در فیلمهای ایرانی نمونه موردی : (فیلم در دنیای تو ساعت چند است)

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

حدیث لقمانی ¹ , ایرج اعتصام ² , حسین ذبیحی ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علون و تحقیقات تهران
3 - هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تاریخ دریافت : 1398/02/10 تاریخ پذیرش : 1398/04/30 تاریخ انتشار : 1398/05/15

کلید واژه: سینما, رسانه, شهر, فضای شهری,

چکیده مقاله :

بازنمایی شهر و بازتعریف واقعیت های زمانی ، مکانی، فضایی در رسانه های مختلفی چون سینما به دلیل درگیر نمودن ذهن و اندیشه ناخودآگاه بیننده می تواند نقش مهمی در شکل گیری تصویر شهر، شناخت آن و عناصر شاخص و حتی تعریف هنجارها و ناهنجارهای الگوی رفتاری شهری ایفا کند. هدف از این پژوهش پاسخ به پرسش اصلی آن مبنی بر چگونگی ارائه کیفیات فضاهای شهری در فیلمهای ایرانی است. روش تحقیق به صورت کیفی و توصیفی – تحلیلی بوده و از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. با استفاده از متون حوزه شهرسازی معیارهای کیفیت محیطی در جدولی جمع بندی شد و معیارهای بدست آمده در فیلم در دنیای تو ساعت چند است مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت و چهار معیار موثر در تحلیل فیلمها، به کالبدی، بصری، ادراکی، عملکردی به عنوان یافته تحقیق تدوین، و نهایتا مهم ترین عوامل موثر بر کیفیت فضاها تبیین و فیلم به عنوان نمونه ای موفق در ارائه این مولفه ها معرفی گردید. توجه این اصول می تواند از طریق تقویت ادراکات مخاطب،موجب تقویت بار معنایی فضا و ایجاد حس های مرتبط با فضا در ذهن استفاه کنندگان فضای شهری شود.

چکیده انگلیسی:

Representation of the city and redefinition of time, space, space in a variety of media such as cinema due to the involvement of the unconscious mind and thought of the viewer can play an important role in shaping the image of the city, its recognition and indexes, and even the definition of norms and abnormalities of the urban pattern of behavior. To play The purpose of this research is to answer the main question of how the qualities of urban spaces are presented in Iranian films. The research method is qualitative and descriptive-analytic and content analysis method is used. Using the texts of the urban area, the criteria for environmental quality were summarized in a table and the criteria in the film in your world have been analyzed and evaluated. Four criteria for analyzing films, physical, visual, perceptual, functional, as The findings of the research were formulated and, finally, the most important factors influencing the quality of the spaces were the explanation and the film was presented as a successful example in presenting these components. Attention to these principles can, through reinforcing the perceptions of the audience, enhance the meaning of space and make sense of space in the minds of urban space users.

منابع و مأخذ:

1. اولسون، جین، سون، ویندال، ترجمه علی دهقان، کاربرد نظریه‌های ارتباطات، 1397، انتشارات علمی و فرهنگی تهران

2. بحرینی، حسین،1377، فرآیند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران

3. بل، سایمون، (1394)، عناصر طراحی بصری در منظر، مترجم: محمدرضا مثنوی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران

4. بورودل، دیویدف و کریستین تامسون (1389)، تاریخ سینما، ترجمه روبرت صافاریان، چاپ چهارم، نشر مرکز، تهران

5. پاکزاد، جهانشاه،(1390)،

6. پاکزاد، جهانشاه، 1394، مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری، انتشارات شهیدی، تهران

7. ساروخانی، باقر (1385) روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران

8. سورین، ورنر جوزف، تانگارد، جیمز، 1396، نظریه‌های ارتباطات، علیرضا دهقان، دانشگاه تهران، تهران

9. طباطبایی، غلامرضا، (1384)، تکنیک سینما، انتشارات انجمن سینمای جوان

10. حبیبی، محسن، فرهمندیان، حمیده، پور محمدرضا، نوید (1394)، خاطره شهر، انتشارات ناهید، تهران

11. کرمونا و همکاران (1391)، مکان‌های عمومی، فضاهای شهری، ترجمه فریبا قرائی، مهشید شکوهی، زهرا اهری، اسماعیل صالحی، دانشگاه هنر تهران، تهران

12. لینچ، کوین (1387)، سیمای شهر، ترجمه منوچهر مزینی، چاپ هشتم، انتشارات دانشگاه تهران

13. مدنی‌پور، علی، 1387، فضاهای عمومی و خصوصی شهر، ترجمه فرشاد نوریان، چاپ اول، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران

14. مدنی‌پور، علی،1379، طراحی فضای شهری، ترجمه فرهاد مرتضایی، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری،

15. مسعودی، انوشیروان (1385) شهر در زیبایی شناسی سینما، جستارهای شهرسازی، شماره هفدهم و هجدهم، صص 81-77

16. مک کوایل، دنیس، (1388)، درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، وزارت  فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، تهران

17. مهدی زاده، سید محمد، نظریه‌های رسانه اندیشه های رایج و دیدگاه های انتقادی، انتشارات همشهری، 1392

18. نسر، جک (1393)، تصویر ذهنی ارزیابانه از شهر، مترجم: مسعود اسدی محل چالی، چاپ اول، انتشارات آرمانشهر، تهران

19. وایزمن، هلموت  (1388) شهر در افق دید، در کتاب " سینما و معماری"، ترجمه شهرام جعفری نزاد، چاپ دوم، انتشارات سروش- کانون اندیشه پزوهش‌های سیما، تهران

20. Carmona, matthew, " contemporary public spaces: critique and classification , part two: classification", journal of urban design, no. 15:2, pp:157-173,2010

21. Carmona, matthew et al, living places: caring for quality, the Bartlett school of planning, London: UCL office of the deputy prime minister,2004

22. Carmona, matthew, health, tim, oc, taner, tiesdell,steve, public spaces, urban spaces: the dimensions of urban design, oxford: architectural press, 2003

23. Shiel, M (2001) Cinema and the city History and Theory, in cinema and the city: films and urban societies in a Global context, Oxford : Blackwell

24. Shmidn,chirstain (2008)," heri lefebvres`s theory of the space : towards a three- dimensional dialetic" in space , different, everyday life, London, ledge