مکانیابی فضاهای بهینه شهری با استفاده از منطق فازی و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی با تأکید بر زلزله(مطالعه‌ی موردی: شهرستان سپیدان)
محورهای موضوعی : آمایش محیط
بابک اجتماعی
1
(( استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور،تهران، ایران)
زهرا پربار
2
((مدرس مدعو دانشگاه پیام نور، تهران، ایران))
کلید واژه: فضای شهری, مکانیابی, فازی, فضای بهینه, شهرستان سپیدان,
چکیده مقاله :
ساخت و سازهای غیراصولی و بی‌رویه در مناطق شهری و پیرامون آن‌ها بدون در نظر گرفتن شرایط محیطی از قبیل شیب، نوع خاک و ضخامت آن، سطح ایستابی آب‌های زیرزمینی، فاصله‌ی مناسب از کانون زلزله‌های احتمالی و...، منجر به پدیده‌ی مکانیابی و مکان‌گزینی غیراصولی شهرها می‌گردد. این پژوهش با ارائه‌ی الگویی مناسب به دنبال مکانیابی فضای بهینه در شرایط وقوع زلزله در شهرستان سپیدان می‌باشد. در مرحله‌ی اول به شناسایی عوامل مؤثر بر مکان گزینی پرداخته‌شده، سپس لایه‌های اطلاعاتی عوامل تأثیر‌گذار در مکانیابی، با استفاده از منطق فازی در سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی تهیه و نقشه‌ی نهایی از روی هم‌گذاری لایه‌های اطلاعاتی، به‌دست آمده‌است. نتایج حاکی از آن است که با توجه به امکانات شهر سپیدان، برای ایجاد فضای بهینه در شهرستان، مناسب‌تر است که سه سطح مدیریتی و شش پایگاه مختلف در نظر گرفته شود تا در مواقع بروز حادثه‌ی زلزله، امدادرسانیِ به‌موقع و مناسب‌تر در تمام نقاط صورت گیرد. این سه سطح عبارت‌اند از: اولویت اول روستای خانی وزک، اولویت دوم اطراف ده‌لاله و اولویت سوم روستای خفری که دو سطح در غرب شهر و یک سطح در جنوب قرار‌دارد و نقاط روستایی اطراف خود را پوشش می‌دهند.
Unstructured and uncontrolled constructions in urban areas and around them, regardless of environmental conditions such as slope, type of soil and its thickness, groundwater level, the appropriate distance from the center of probable earthquakes, etc., leads to unsustainable location of cities. This research presents an appropriate model for finding optimum space in earthquake situations in Sepidan. In the first step, the influential factors were identified and discussed. Then, the information layers of the influencing factors in the GIS environment were provided using fuzzy logic and the final map was obtained from the collation of the information layers. The obtained results indicated that with regard to the facilities Sepidan is best suited to create optimal space in the city having three levels of management and six different bases to be considered in order to provide timely and appropriate help to all parts during the earthquake. These three levels are the "first priority of Khani Vazek, the second priority Deh Laleh suburbs, the third priority Khferi, two levels of which are located in the west of the city and one level in the south covering the surrounding rural areas.
_||_
