ولایت

حرية الوصول المقاله

1 - ظهور احزاب کارتلی بازتاب چالش میان مردم و نخبگان در لیبرال دموکراسی (با نگاه به جایگاه احزاب در مردم سالاری دینی
خسرو شمسائی رسول برجیسیان سعید میرترابی

لیبرال دموکراسی با ترکیبی ناهمگون از لیبرالیسم فردگرا و دموکراسی جمع گرا و با ترجیح منافع فرد بر مصالح جمع، خود را در معرض بحران های متعددی، از جمله بحران سیاسی قرار داده است. این نوشتار با روش کیفی و با رویکرد توصیفی - تحلیلی و در چارچوب نظریه بحران «توماس اسپریگنز» س أکثر

لیبرال دموکراسی با ترکیبی ناهمگون از لیبرالیسم فردگرا و دموکراسی جمع گرا و با ترجیح منافع فرد بر مصالح جمع، خود را در معرض بحران های متعددی، از جمله بحران سیاسی قرار داده است. این نوشتار با روش کیفی و با رویکرد توصیفی - تحلیلی و در چارچوب نظریه بحران «توماس اسپریگنز» سعی در بیان این مطلب دارد که اولاً، این نظام سیاسی هم اینک بایک بحران سیاسی از نوع بحران توزیع روبرو است(بیان بی نظمی) که ظهور احزاب کارتلی و انحصارگرا از نشانه های آن به شمار می رود (نشانه بی نظمی). این بحران معلول تعارض منافع میان رأی های اعلامی، یعنی مردم و رأس های اعمالی، یعنی نخبگان حاکم می باشد(علل بی نظمی) و راهکار برون رفت از آن را در اصلاح ساختار سیاسی قدرت از طریق اعلامی شدن نقش نخبگان در رأس دموکراسی با الگوگیری از ساختار قدرت و بویژه نقش و جایگاه ولی فقیه در رأس نظام مردم سالاری دینی می داند (راهکار). تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - جایگاه شهرهای ابهر، زنجان و سلطانیه در نظام تقسیمات جغرافیایی اداری ایران دوره اسلامی
مهسا فیضی فیروز مهجور

10.30495/jhcin.2022.19581

ابهر، زنجان و سلطانیه شهرهایی کهن در شمال غرب ایران اند که در منابع دوره اسلامی درباره انتساب آن‌ها به هریک از ایالت های این منطقه از ایران ، به ویژه ایالت های جبال/ عراق عجم و آذربایجان، گزارش هایی گونه گون و گاه آشفته دیده می شود. این مقاله بر آن است که با تکیه ب أکثر

ابهر، زنجان و سلطانیه شهرهایی کهن در شمال غرب ایران اند که در منابع دوره اسلامی درباره انتساب آن‌ها به هریک از ایالت های این منطقه از ایران ، به ویژه ایالت های جبال/ عراق عجم و آذربایجان، گزارش هایی گونه گون و گاه آشفته دیده می شود. این مقاله بر آن است که با تکیه بر منابع مکتوب جغرافیایی و تاریخی و یافته های باستان شناختی، به بررسی جایگاه این شهرها در نظام تقسیمات جغرافیایی-اداری ایران دوره اسلامی بپردازد. یافته ها نشان می دهد که شهرهای ابهر و زنجان در قرون اولیه اسلامی جز در سده چهارم هجری، از شهرهای ناحیه جبال به شمار می رفتند و استقرارهای منطقه شرویاز از نظر اداری منتسب به یکی از این دو شهر بود. در اوایل سده هشتم هجری، ناحیه شرویاز با افزایش استقرارها و شکل گیری شهر سلطانیه، در جایگاه پایتخت عراق عجم، هویت اداری مستقلی یافت. با افول شهر در سده دهم، سلطانیه روستایی کم اهمیت گاه جزو عراق عجم و گاه آذربایجان به شمار می رفت. در اوایل سده سیزدهم ﻫجری، با شکل گیری ولایت خمسه به کرسی زنجان، سلطانیه، همچنان روستایی وابسته به زنجان بود و ابهر نیز ناحیه ای مستقل از زنجان اما جزو همین ولایت بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - بررسی بینش و نگرش سیره‌نگاری دیلمی در غرر الاخبار و درر الآثار فی مناقب ابی الائمة الاطهار(ع)
اردشیر اسد بیگی حمیده طلائی

10.30495/jhcin.2019.14722

تلاش‌های فرهنگی و سیاسی شیعیان با سقوط خلافت عباسی و روی کار آمدن ایلخانان از نیمه دوم سده هفتم هجری رنگ و بوی دیگری یافت. سیاست تساهل و تسامح مذهبی بر گسترش تألیفات شیعی افزود. یکی از آثار این عصر که شناخته شده است غرر الاخبار و درر الآثار تألیف حسن‌بن محمد دیلمی است. أکثر

تلاش‌های فرهنگی و سیاسی شیعیان با سقوط خلافت عباسی و روی کار آمدن ایلخانان از نیمه دوم سده هفتم هجری رنگ و بوی دیگری یافت. سیاست تساهل و تسامح مذهبی بر گسترش تألیفات شیعی افزود. یکی از آثار این عصر که شناخته شده است غرر الاخبار و درر الآثار تألیف حسن‌بن محمد دیلمی است. مقصود دیلمی در این اثر اثبات امامت علی(ع)، تبیین اصول و باورهای شیعه و ترویج این مذهب است. تحلیل‌های به ظاهر خردگرایانه و نگرش وی در سیره نگاری، با عنایت به بافتار جامعه سده هشتم هجری، درخور توجه است. در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی ضمن معرفی اجمالی دیلمی و کتاب غرر الاخبار بینش تاریخی وی بررسی شده است. دستاورد این پژوهش بیانگر این واقعیت است که بررغم جای گرفتن غرر الاخبار در مجموعه مصنفات تاریخی شیعه، این اثر با ماهیتی ارزشی و آرمانی، نمونه‌ای از سیره‌نگاری فضیلت‌محور شیعی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - روند نهادینه شدن تشیع در ایران: چالشها و فرصتها
سید مصطفی ابطحی

میزان تأثیر دو قرن حکومت به نام تشیع بر مشروعیت حکومت در عصر غیبتو دستاورد اصلی حکومت صفویه برای حکومتهای بعدی در ایران دو سؤال اساسی مقالهحاضر است. نویسنده در پی آن است تا با تبیین دورههای گفتمانی اندیشه سیاسی شیعه، پارادایم جدید نشان دهد که مهمترین پیامد بلند مدت حاک أکثر

میزان تأثیر دو قرن حکومت به نام تشیع بر مشروعیت حکومت در عصر غیبتو دستاورد اصلی حکومت صفویه برای حکومتهای بعدی در ایران دو سؤال اساسی مقالهحاضر است. نویسنده در پی آن است تا با تبیین دورههای گفتمانی اندیشه سیاسی شیعه، پارادایم جدید نشان دهد که مهمترین پیامد بلند مدت حاکمیت صفویه علاوه بر ایجاددر فلسفه سیاسی شیعه، تأثیر آن بر جایگاه حکومت شیعه در عصر غیبت است. ادعایبنیانگذار صفویه مبنی بر ارتباط با مهدی موعود، داعیه سیادت و ارتباط آنها با آل رسولالله و حضور عالمان دینی شیعه در حوزه اقتدار صفوی، از جمله مؤلفههای مهم گفتمانعصر صفوی است که موجب پیروزی مکتب فقهی اصولی بر اخباری گری، تثبیت اصل تقلید و اجتهاد و در نهایت ارائه نظریه نیابت از امام زمان و طرح جدید و فراگیر ولایت فقیه گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - مفهوم اطلاق در اصطلاح فقهی ولایت مطلقه
سید جواد ,ورعی

10.30495/jijl.2022.67472.1544

ولایت مطلقه اصطلاحی است که در علوم و دانش‌های مختلف به کار برده می‌شود. در این مقاله به کاربرد این اصطلاح در دانش فقه پرداخته شده است. قید اطلاق برای ولایت معنای یکسانی در عبارات فقهی ندارد. یک بررسی اجمالی نشان می‌دهد که این واژه به تناسب موضوع مورد بحث، در معانی مختلف أکثر

ولایت مطلقه اصطلاحی است که در علوم و دانش‌های مختلف به کار برده می‌شود. در این مقاله به کاربرد این اصطلاح در دانش فقه پرداخته شده است. قید اطلاق برای ولایت معنای یکسانی در عبارات فقهی ندارد. یک بررسی اجمالی نشان می‌دهد که این واژه به تناسب موضوع مورد بحث، در معانی مختلف به کار رفته است. دست‌کم شش معنا و مفهوم از این واژه در عبارات فقیهان دیده می‌شود که نشانه نسبی بودن معنا و مفهوم آن است. در عبارات فقیهان بر ولایتی که مقید به مصلحت نیست، افزون بر حوزه عمومی، حوزه خصوصی را هم شامل می‌شود، فراتر از دایره امور ضروری جامعه، همه امور عمومی را در بر بگیرد، افزون بر اجرای احکام شرعی، به وضع قانون در دایره مباحات مبادرت ورزد، افزون بر اجرای احکام، در قلمرو مباحات و الزامیات شرعی قانون وضع نماید و ولایت بر اموال امام (ع)، ولایت مطلقه اطلاق شده است. این تنوع کاربرد نشان می‌دهد که قید اطلاق در اصطلاح ولایت مطلقه، یک معنا و مفهوم ندارد و به تناسب موضوع مورد بحث و اختلاف، معنایی متفاوت از دیگری دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - به رسمیت شناختن حکومت غیر منصوب
سید مسعود نوربخش

از ابتدای دوره فقهی، سؤالی که فقهای شیعه درباره حکومت با آن روبهرو بودند، محدود بود به اینکه آیا عملکرد عادلانه برای مشروعیت یک حکومت کافی است یا ضرورتاً نصب یا اذن امام معصوملازم است؟ با آغاز اصلاحات دینی و پیدایش انقلاب صنعتی در اروپا و به دنبال آن تحولات سیاسی واجتما أکثر

از ابتدای دوره فقهی، سؤالی که فقهای شیعه درباره حکومت با آن روبهرو بودند، محدود بود به اینکه آیا عملکرد عادلانه برای مشروعیت یک حکومت کافی است یا ضرورتاً نصب یا اذن امام معصوملازم است؟ با آغاز اصلاحات دینی و پیدایش انقلاب صنعتی در اروپا و به دنبال آن تحولات سیاسی واجتماعی و پیدایش مفاهیم و ملاک های جدید برای مشروعیت حکومت ها مانند اگزیستانسیالیسم ودموکراسی، دینداران مسلمان با چالشی سخت روبهرو شدند. موضع دین نسبت به این تحولاتچیست؟ در گفتمان دینی عده ای این مفاهیم جدید را معارض با نظریه ولایت و نصب از طرف شارعیافتند و حکم به عدم مشروعیت آن ها داده و در نتیجه به نظام های برآمده بر اساس این مبانیهمچنان نام حکومت جور نهادند. در طرف مقابل برخی فقها با برداشت های متفاوت از دین سعیکردند تعارض بین این مفاهیم و آموزه های دینی را برطرف کرده و حداقل آن ها را به رسمیتبشناسند. بالاتر آن که گروهی مدعی استنباط همین مبانی از منابع دینی شده و حکم به مشروعیتبا وکالت زمامداران از طرف شهروندان ، آن ها دادند. اما نظریه آیت الله مهدی حائری یزدیاستدلالی که هم از منبع نقل استفاده می کند و هم قواعد عقلی را به کار می گیرد با تبیین محدوده -دخالت وحی در این باب از ابتدا راه ایجاد تعارض بین علم و دین را می بندد. علامه طباطبایی نیز با -استناد به محکمات قرآنی مانند فطرت، تسلط هر فرد دیگری بر سرنوشت انسان ها را نفی می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - امکان سنجی شناسایی حق انسان بر نفس به موجب قاعده سلطنت(تسلیط)
حجت الله رحمانی نیا ابوالحـسن مجتهدسلیمانی

یکی از قواعد مسلم و مهم فقهی، قاعده سلطنت(تسلیط) است. به موجب این قاعده، انسان نسبت به مایملک خود، سلطه و در نتیجه، حق تصرف دارد. موضوعی که در این ارتباط مطرح و موجب اختلاف میان فقها و نیز حقوقدانان شده، امکان شناسایی حق انسان بر نفس به موجب قاعده سلطنت است. سوال مشخص د أکثر

یکی از قواعد مسلم و مهم فقهی، قاعده سلطنت(تسلیط) است. به موجب این قاعده، انسان نسبت به مایملک خود، سلطه و در نتیجه، حق تصرف دارد. موضوعی که در این ارتباط مطرح و موجب اختلاف میان فقها و نیز حقوقدانان شده، امکان شناسایی حق انسان بر نفس به موجب قاعده سلطنت است. سوال مشخص در این راستا این است که آیا می توان حق انسان بر نفسش را به موجب قاعده سلطنت(تسلیط) توجیه و تبیین کرد یا اینکه باید در پی ارائه رویکرد دیگری بود؟ نتایج حاصل از تحلیل این موضوع در نوشتار حاضر، این است که استنتاج سلطنت بر اعضا از طریق قیاس اولویت سلطنت انسان نسبت به مالش صحیح به نظر نمی‌رسد زیرا که سلطنت ما نسبت به اموالمان مطلق نیست تا بتوانیم از آن به طریق قیاس اولویت به این نتیجه برسیم که ما بر اعضای بدنمان سلطنت داریم. هم‌چنین تفویض امور مؤمن به خود او را هم نمی‌توان دلیلی بر سلطنت انسان نسبت به اعضایش دانست. زیرا تفویض امور مؤمن به خود او فقط در امور غیرمرتبط با دماء بوده و شامل مسائل سیاسی و اجتماعی می‌شود و این موضوع وارد در دایره مسائل حساس که رویه‌ی شرع بر احتیاط بیش از حد در آنهاست نمی‌شود. در مقابل، تمسک به قاعده و نظریه ولایت، به نظر می رسد بهتر می تواند تببین کننده حق انسان بر نفس باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - نگاهی به آثار و افکار آقا محمدرضا قمشه ای
امیر جوان آراسته

با توجه به شخصیت بسیار والا ی آقا محمدرضا قمشه ای در مباحث فلسف ی و عرفان ی متأسفانهکمتر کس ی به گزارش و شرح اندیش ه های آن حکیم سترگ پرداخته است . مقاله پیش رو بر آن استکه نگاه ی اجمالی به آثار او بیفکند و به کندوکاو ی در آراء و افکار او بپردازد . اگرچه نویسندهخود معتر أکثر

با توجه به شخصیت بسیار والا ی آقا محمدرضا قمشه ای در مباحث فلسف ی و عرفان ی متأسفانهکمتر کس ی به گزارش و شرح اندیش ه های آن حکیم سترگ پرداخته است . مقاله پیش رو بر آن استکه نگاه ی اجمالی به آثار او بیفکند و به کندوکاو ی در آراء و افکار او بپردازد . اگرچه نویسندهخود معترف است که فهم و تبیین اندیشه های عرفا نی شخصی تی همچون آقا محمدرضا - که او رااز بزرگ ترین شارحان مکتب محی ی الدین دانست ه اند- در توان او نیست، اما با بضاعت اندک خودبه گزارش گوش های از اندیش ههای او پرداخته است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - ولایت از نظر آقامحمدرضا قمشه‌ای
اعظم رجالی

مقاله حاضر بررسی ولایت در عرفان اسلامی از نظر حکیم صهبا، آقامحمدرضا قمشه‌ای است. حکیم صهبا به عنوان نماینده عرفان نظری و تبیین کننده نظریات ملاصدرا، شاگردی از شاگردان او می‌باشد. در این بررسی، معنی ولایت از دیدگاه عرفان اسلامی و نیز تقسیمات ولایت به ولایت عامه و خاصه ( أکثر

مقاله حاضر بررسی ولایت در عرفان اسلامی از نظر حکیم صهبا، آقامحمدرضا قمشه‌ای است. حکیم صهبا به عنوان نماینده عرفان نظری و تبیین کننده نظریات ملاصدرا، شاگردی از شاگردان او می‌باشد. در این بررسی، معنی ولایت از دیدگاه عرفان اسلامی و نیز تقسیمات ولایت به ولایت عامه و خاصه (با توجه به اینکه ولایت خاصه مختص به پیامبر (ص) و اولاد اوست)، و همچنین تقسیم ولایت به دو قسم مطلقه و مقیده مطرح شده است. سپس مراتب ولایت و در نهایت ختم ولایت که در زمان ما حضرت بقیه الله الاعظم (عج) عهده دار این سمت هستند با توجه به دلایلی که آقامحمدرضا قمشه‌ای در این زمینه بیان کرده، آورده شده است. به دنیال آن نظریات ابن عربی در مورد بحث ولایت و نقدهایی که آقا محمدرضا قمشه‌ای بر علامه قیصری در شرح بر نظریات ابن عربی در مورد ختم ولایت وارد کرده مطرح شده است و در آخر نتیجه گرفته شده که حضرت عیسی (ع) خاتم ولایت عامه محمدیه (ص) برای مومنین بوده و امیرالمومنین علی‌بن ابی‌طالب (ع) خاتم اولیا به ولایت مطلقه محمدیه‌اند و به دنبال او معصومین از نسل ایشان که همه نور واحد هستند، این سمت را عهده دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - خاتم الاولیا از دیدگاه ابن عربی و سید محمّد نوربخش
جمشید جلالی شیجانی

موضوع ختم ولایت از مباحث مهم در عرفان اسلامی است که از دیرباز موضوع توجه برخی از عارفان مسلمان، از جمله حکیم ترمذی (سده 3ق) بود که نخستین بار به شکلی منسجم در کتاب ختم الاولیاء خود به آن پرداخت. از دیدگاه ابن عربی، ولایت همان معرفت باطنی و شهودی به خداوند است و خاتم ولا أکثر

موضوع ختم ولایت از مباحث مهم در عرفان اسلامی است که از دیرباز موضوع توجه برخی از عارفان مسلمان، از جمله حکیم ترمذی (سده 3ق) بود که نخستین بار به شکلی منسجم در کتاب ختم الاولیاء خود به آن پرداخت. از دیدگاه ابن عربی، ولایت همان معرفت باطنی و شهودی به خداوند است و خاتم ولایت کسی است که در بالاترین مرتبة ولایت قرار گرفته باشد. عبارات ابن عربی در زمینۀ ختم ولایت مبهم، متضاد و متشتّت است. او گاه خود، و گاه عیسی(ع) و مهدی(ع) را خاتم اولیا می‌داند. نوربخش نیز بر این باور است که اگر کسی در جمیع مراتب مقامات و احوال و کمالات متصرف باشد، انسان کامل، قطب الاقطاب، امام الاولیا و... است. او برای بیان انتقال ولایت از آدم و انبیاء به اقطاب صوفیه، اصطلاح بروز را به کار می‌برد. به اعتقاد وی، در فرایند بروز، جسم شخص او محملی برای پذیرش روح محمد(ص) به شکل حقیقت محمّدیة ازلی، و ارواح عیسی(ع)، امام دوازدهم(ع) و مشایخ بزرگ تصوف شده است. این مقاله، دیدگاه این دو عارف را در این زمینه مورد تحلیل و مقایسه قرار می‌دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - طهارت ذاتی، عصمت تکوینی و بساطت وجودی حقیقت محمدیه(ص)
سید مرتضی حسینی شاهرودی راضیه نیکی

ویژگی اصلی و اساسی انبیاء و اولیاء الهی، عصمت و طهارت ایشان است. این عصمت دارای مراتب و درجات متعددی است. برترین مرتبۀ آن، عصمت از هر غیر و از هر نوع ترکیبی است، عصمتی که در واقع همان صرافت و بساطت وجود است که از ویژگی های خاص اولین تعین ذات الهی یعنی حقیقت محمدیه(ص) اس أکثر

ویژگی اصلی و اساسی انبیاء و اولیاء الهی، عصمت و طهارت ایشان است. این عصمت دارای مراتب و درجات متعددی است. برترین مرتبۀ آن، عصمت از هر غیر و از هر نوع ترکیبی است، عصمتی که در واقع همان صرافت و بساطت وجود است که از ویژگی های خاص اولین تعین ذات الهی یعنی حقیقت محمدیه(ص) است. حقیقتی آسمانی که آن گاه که تنزل پیدا می کند، در وجود زمینی حبیب خدا(ص) و آل مطهرش(ع) ظهور می یابد؛ از این رو تمام صفات و کمالات آن وجه آسمانی در وجه زمینی او نیز وجود دارد، از جمله عصمت ذاتی و تکوینی و صرافت و بساطت وجودی، هرچند به سبب محدودیت های عالم طبیعت، تمام آن کمالات بالفعل به صورت عیان و آشکار در منظر تمام انظار نمی آید. بدین ترتیب، حقیقت وجود حضرت(ص) که مهبط وحی است، وجود بی کرانه و بسیطی است که جایی برای غیر باقی نمی گذارد، با این حال در عالم طبیعت و در ظاهر، بشری همانند دیگران و محکوم به احکام این عالم است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - فراخوان سجده در قیامت از منظر قرآن و عرفان
علی اشرف امامی

در سوره قلم، آیات 42-43یکی از ویژگ یهای قیامت با تعبیر "یوم یکشف عن ساق به تصویرکشیده شده، که کنایه از رفع حجاب عزت است و در پی آن ذلت بندگان با فرمان عمومی برایسجده به نمایش گذاشته میشود. در این جستار با بهره گیری از مبانی عرفانی و تفاسیر روایی شیعهبه چهار پرسش مطرح شد أکثر

در سوره قلم، آیات 42-43یکی از ویژگ یهای قیامت با تعبیر "یوم یکشف عن ساق به تصویرکشیده شده، که کنایه از رفع حجاب عزت است و در پی آن ذلت بندگان با فرمان عمومی برایسجده به نمایش گذاشته میشود. در این جستار با بهره گیری از مبانی عرفانی و تفاسیر روایی شیعهبه چهار پرسش مطرح شده دربارة این فراخوان پاسخ داده شده است: عمومی بودن این فراخوان،فایده و حکمت سجده در قیامت، عدم استطاعت مشرکان، و سجده در پیشگاه چه کسی؟ نگارنده باابن عربی بر مبنای آن پرداخته شده است و نیز اله المعتقد که نظریه - حدیث تحول استفاده ازرا با تجلی حق در صورت کشف عن ساق احادیثی که فریقین ذیل این آیه ذکر کرده اند- تعبیرانسان کامل مرتبط دانسته است. بر طبق حدیث تحول، خداوند در قیامت متناسب با صور اعتقادیتجلی میکند و در قیامت همگان حق را با صورت معهود در دنیاشان می شناسند. اما قیامت عرصةجداسازی اهل توحید از غیر است. از اینرو، تجلی خاصی لازم است که با آن اهل توحید به سجدهدر روایات شیعه محل اجتماع ساق العرش میافتند و دیگران نمیتوانند. با توجه به اینکه تعبیرنور توحید و نور محمدی دانسته شده و برخی روایات کشف ساق را به ولایت امامان (ع) تأویلرا که در حدیث صحیح بخاری آمده یکشف ربنا عن ساقه کردهاند با این ملاک میتوان تعبیرمتشابه دانست و به ظهور ولایت کلیه تأویل کرد و در نهایت سجده در برابر این حقیقت در قیامتمشابه سجده ملائکه در برابر آدم خواهد شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - بررسی هم‌زمان فاکتورهای فرآیندی موثر در تخریب رنگ‌زای راکتیو آبی 19 از آب‌های آلوده با کمک نانو اکسیدهای فلزی (TiO2/Fe2O3) بر پایه کلینوپتیلولایت
آرسو اریمی مهرداد فرهادیان علیرضا سلیمانی‌نظر نیلا داوری

10.22034/jest.2020.22130.3118

زمینه و هدف: در این پژوهش با استفاده از زئولیت طبیعی و تثبیت هم زمان نانو ذرات اکسید آهن (III) و تیتانیم (IV) بر روی آن، نانوفتوکاتالیستی با قدرت تخریبی بیش تر، سنتز شد. عوامل مؤثر و نیز تداخلی در فرآیندی، تعیین شرایط بهینه عملیاتی بر بازده فرآیند تخریب رنگ زای راکتیو آ أکثر

زمینه و هدف: در این پژوهش با استفاده از زئولیت طبیعی و تثبیت هم زمان نانو ذرات اکسید آهن (III) و تیتانیم (IV) بر روی آن، نانوفتوکاتالیستی با قدرت تخریبی بیش تر، سنتز شد. عوامل مؤثر و نیز تداخلی در فرآیندی، تعیین شرایط بهینه عملیاتی بر بازده فرآیند تخریب رنگ زای راکتیو آبی 19 مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: مشخصه یابی نانوفتوکاتالیست سنتز شده با آنالیزهای XRD، XRF، FT-IR، FE-SEM و EDX انجام گرفت. توانایی نانوفتوکاتالیست در تخریب رنگ زای راکتیو آبی 19 با کمک اشعه فرابنفش در طول‌موج 254 نانومتر و به روش طراحی آزمایش‌های تاگوچی مورد بررسی قرار گرفت و عوامل pH اولیه (7-2)، غلظت‌ محلول رنگ زا (200-50 میلی‌گرم بر لیتر)، زمان پرتودهی (120-30 دقیقه) و غلظت نانوفتوکاتالیست (5/1-5/0 گرم بر لیتر) انتخاب شد. یافته‌ها: عوامل pH، غلظت محلول رنگ زا و زمان پرتودهی به ترتیب، بیش ترین اثر را بر بازده واکنش‌ها داشته‌اند.مقادیر بهینه‌ عوامل در تخریب کامل آلاینده برابر با غلظت رنگ زا 50 میلی‌گرم بر لیتر، زمان پرتودهی 120 دقیقه، 2=pH و غلظت نانوفتوکاتالیست 5/1 گرم بر لیتر به‌ دست ‌آمد. بحث و نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که نانوفتوکاتالیست سنتزی بازده قابل قبولی در تخریب آلاینده زیست تخریب ناپذیر دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - ناپویا سازی آرسنیک در یک خاک آهکی به کمک زئولایت اصلاح شده با آهن، آلومینیوم و منگنز
سعید باقریفام امیر لکزیان امیر فتوت رضا خراسانی سمانه اکبرزاده علی متدین

آلودگی خاک ها و آب به آرسنیک که شبه فلزی سمی و سرطان زاست خطر ورود آن را به چرخه غذایی افزایش می دهد. به منظور افزایش کارآیی زئولایت برای جذب آرسنیک و ناپویاسازی آن در خاک، زئولایت ایرانی از نوع کلینوپتیلولایت به وسیله آهن، منگنز و آلومینیوم اصلاح شد و در یک سری آزمایش أکثر

آلودگی خاک ها و آب به آرسنیک که شبه فلزی سمی و سرطان زاست خطر ورود آن را به چرخه غذایی افزایش می دهد. به منظور افزایش کارآیی زئولایت برای جذب آرسنیک و ناپویاسازی آن در خاک، زئولایت ایرانی از نوع کلینوپتیلولایت به وسیله آهن، منگنز و آلومینیوم اصلاح شد و در یک سری آزمایش های عصاره گیری شیمیایی به وسیله DTPA و آزمایش های گلخانه ای با استفاده از گیاه جو به عنوان شاخصی زیستی مورد استفاده قرار گرفت. همین طور اثرات بیولوژیکی استفاده از این اصلاحگرهای خاک با اندازه گیری فعالیت آنزیم فسفاتاز و دهیدروژناز در خاک بررسی شد. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل شامل 5 نوع زئولایت ( اصلاح شده با آهن، منگنز، آلومینیوم و ترکیب آهن و منگنز یا آهن و آلومینیوم) و دوسطح 2 و 5 % از هر کدام از تیمارها صورت پذیرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تیمارهای استفاده شده زیست توده تولیدی را افزایش و غلظت آرسنیک در گیاه جو و آرسنیک عصاره گیری شده با DTPA را کاهش داد. همچنین کاربرد بیشتر تیمارها میزان فعالیت آنزیم دهیدروژناز به عنوان شاخصی از سلامت خاک را افزایش می دهد. در حالی که تنها زئولایت اصلاح شده با آهن و آلومینیوم میزان فعالیت آنزیم فسفاتاز را به طور معنی دار افزایش داد. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد زئولایت اصلاح شده با آهن و آلومینیوم و منگنز می تواند به عنوان گزینه ای مناسب، ارزان و دوستدار محیط زیست برای ناپویاسازی آرسنیک در خاک های آلوده مورد استفاده قرار گیرد و خطر ورود آن به چرخه غذایی را کاهش دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - ارزیابی ریسک محیط‌زیستی پروژه‌های عمرانی معاونت خدمات شهری منطقه 19 شهرداری تهران با استفاده از روش EFMEAمکانمند (مطالعه موردی: مرحله بهره‌برداری بوستان ولایت)
سلمان همتی نیا سحر رضائیان سید علی جوزی

رویکرد ارزیابی ریسک یکی از ارکان اصلی در استقرار و به کارگیری سامانه های مدیریتی است. در سامانه های مدیریتی هرچه مولفه های بیش تر و دقیق تری بررسی گردد نتایج معتبرتری به دست خواهد داد. یکی از مولفه هایی که به ویژه در مسایل مربوط به محیط زیست بسیار دخیل است مولفه مکان می أکثر

رویکرد ارزیابی ریسک یکی از ارکان اصلی در استقرار و به کارگیری سامانه های مدیریتی است. در سامانه های مدیریتی هرچه مولفه های بیش تر و دقیق تری بررسی گردد نتایج معتبرتری به دست خواهد داد. یکی از مولفه هایی که به ویژه در مسایل مربوط به محیط زیست بسیار دخیل است مولفه مکان می باشد. از سامانه هایی که جهت تولید، تحلیل، ذخیره و نمایش داده های مکانمند مورد استفاده قرار می گیرد سامانه اطلاعات جغرافیایی می باشد. هدف از این پژوهش علاوه بر شناسایی و ارزیابی ریسک های محیط زیستی بوستان بزرگ ولایت براساس مولفه های معمول و غیر مکانمند، بررسی مولفه های مکانمند ریسک ها ازجمله موقعیت مکانی آن ها و گستره تحت تاثیر ریسک با استفاده از روش تجزیه و تحلیل مکانمند حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست (Spatial-EFMEA) می باشد. ابتدا چک لیستی تهیه و ارزیابی مقدماتی صورت گرفت. سپس کاربرگ Spatial-EFMEA تکمیل و طبق جداول شدت، احتمال و گستره ریسک آنالیز صورت گرفت و اعداد اولویت ریسک به دست آمد. در نهایت با استفاده از روش توزیع فراوانی نتایج به 7 سطح ناچیز، خیلی کم، کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد و بحرانی طبقه بندی گردید و برای ریسک های سطح بالاتر از متوسط اقدامات کنترلی پیشنهاد و ارزیابی ثانویه انجام شد. نتایج نشان داد که 9 درصد ریسک ها مربوط به ساختمان ها، 25 درصد به فضای سبز، 16 درصد مربوط به رینگ سبز و باند کندرو، 16 درصد شهر بانو، 11 درصد شهر ورزش، 6 درصد پارکینگ و 17درصد مربوط به عموم فضاهای بوستان می باشد.ود. نتیجه آن که شهروندان محله شیان، فضای سبز تجهیز شده را به عنوان جزء جدایی ناپذیر زندگی خود، ارتقا دهنده کیفیت زندگی و در راستای تبدیل به محله ای پایدار و سبز می دانند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - مقایسه سنجشی و تحلیلی وجوه اشتراک سربازان راه ولایت مطالعه موردی: سردار شهید قاسم سلیمانی و سردار شهید مالک اشتر نخعی
شاهرخ حکمت اسماعیل اسلامی

10.30495/clq.2022.1948887.2350

دقت نظر به صدر اسلام و توجه به سیره پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع) و همچنین طریق سیر و سلوک اصحاب پیامبر و اصحاب خاص حضرت امیرالمومنین (ع) سبب گشت تا بسیاری از شخصیت‌ها در عصر حاضر نیز الگوی معرفتی خود را از میان اصحاب پیامبر (ع) و حضرت امیر (ع) انتخاب کنند. مالک اشتر نخ أکثر

دقت نظر به صدر اسلام و توجه به سیره پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع) و همچنین طریق سیر و سلوک اصحاب پیامبر و اصحاب خاص حضرت امیرالمومنین (ع) سبب گشت تا بسیاری از شخصیت‌ها در عصر حاضر نیز الگوی معرفتی خود را از میان اصحاب پیامبر (ع) و حضرت امیر (ع) انتخاب کنند. مالک اشتر نخعی یکی از این شخصیت‌هاست. مالک از سرداران رشید اسلام و از سرسپرده‌ترین یاران امیرالمومنین(ع) بود که ولایتمداری او شهره تاریخ است. مالک اشتر، از شخصیت‌هایى است که شایستگی سرمشق شدن و الگو بودن برای مؤمنان را دارد؛ چرا که وى، پس از مرتبه و مقام امامان معصوم(ع)، سرور و سرآمد زمان خود بود. ویژگی های فردی و اجتماعی مالک اشتر موجب شد که همیشه سرمشق و الگو باشند و همواره سبب ترس و اضطراب برای دشمنان بوده است. سردار شهید قاسم سلیمانی با الگو قرار دادن ایشان، یکی از سرداران برجستۀ تربیت شده‌ در مکتب اسلام بود که همه‌‌ی عمر خویش را به جهاد در راه خدا گذرانید. در این نوشتار ضمن معرفی این دو سردار، به طور اختصاصی به مفهوم کلیدواژه‌ی ولایت می‌پردازیم. ماحصل این نوشتار آن شد که چند ویژگی مشترک در این دو فرمانده از بسامد بیشتری برخوردار است، از جمله: ولایتمداری، خدامحوری و معنویت، تکیه‌گاه و بازوی ولایت، شجاعت، خوش‌فکری و نبوغ و درایت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - مبانی قرآنی و قواعد مشروعیت نظارت دستگاه های دولتی بر حریم خصوصی
مینو خاکی سید مصطفی محقق داماد مهدی درگاهی

10.30495/qsf.2023.1905345.2228

این مقاله با مطالعه‌ی قرآنی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی میزان، ضرورت و حدود مشروعیت حفظ نظام، منافع ملی و مصلحت عمومی و نیز تزاحم و تقابل آنها با حفظ حریم خصوصی افراد پرداخته است. اهمیتِ مسأله تحقیق این‌که افراد در جامعه و در مقام حیات جمعی، دارای حقوق مختلف- اع أکثر

این مقاله با مطالعه‌ی قرآنی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی میزان، ضرورت و حدود مشروعیت حفظ نظام، منافع ملی و مصلحت عمومی و نیز تزاحم و تقابل آنها با حفظ حریم خصوصی افراد پرداخته است. اهمیتِ مسأله تحقیق این‌که افراد در جامعه و در مقام حیات جمعی، دارای حقوق مختلف- اعم از فردی و اجتماعی- هستند که عملاً بخشی از این حقوق با یکدیگر یا با حق فرد دیگر و مصلحت جمع، در تزاحم هستند. از این رو برای برقراری نظم اجتماعی باید به قواعد جامعی استناد کرد که از یک سو حقوق و آزادی‌های فردی را به عنوان حریم خصوصی محترم شمارد و از سوی دیگر از حقوق اجتماعی یا مصالح عمومی پاسداری کند. در نتیجه با مطالعه قرآنی و بررسی منابع فقهی و البته ضمن رجوع به مبانی حقوقی و قوانین موضوعه مبتنی بر خرد عمومی، می‌توان گفت قوانینی که برای حفظ نظام و مصلحت عمومی وضع شده‌اند، گر چه بعضاً و از حیث ظاهر با حفظ حریم خصوصی افراد تداخل و تزاحم دارند. امّا عموماً و در حقیقت امر برای محافظت از همان حریم خصوصی و آرامش هر یک از افراد وضع شده‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - واکاوی دلالت صوم بر امامت از منظر آیات و روایات
فاطمه انصاری

10.30495/qsf.2021.685746

فقها در تمام دوران همواره همِّ رسیدن به حقیقت احکام را داشته‌اند: زیرا رسیدن به مراد شارع مقدس و نیل به حقیقت أحکام، از طریق فهم معانی پنهان و اشارات کلام مولا می‌باشد. این پژوهش به بررسی بطن و حقیقت یکی از احکام الهی- صوم- می‌پردازد. نگارنده ضمن تبیین حقیقت صوم و ارتبا أکثر

فقها در تمام دوران همواره همِّ رسیدن به حقیقت احکام را داشته‌اند: زیرا رسیدن به مراد شارع مقدس و نیل به حقیقت أحکام، از طریق فهم معانی پنهان و اشارات کلام مولا می‌باشد. این پژوهش به بررسی بطن و حقیقت یکی از احکام الهی- صوم- می‌پردازد. نگارنده ضمن تبیین حقیقت صوم و ارتباط آن با صبر و ولایت، با نگاهی نو با استناد به قرآن و و روایات نورانی حضرات معصومین(علیهم السلام) به بررسی حقیقت ارکان صوم و شئونات متکثره‌ای از شهر الله می‌پردازد و اثبات می‌کند که حقیقت شهر رمضان، ابتنای تکالیف بر یسر، حکمت تشریع صیام، حدود الله، تکبیر در شهر الله الاکبر، فطر و زکات فطره؛ چیزی جز معرفة الامام و ولایت پذیری نیست. یعنی اساس صوم بر مبنای ولایت امیرالمؤمنین و اولادش می‌باشد؛ لذا به امساک درصورتی که در معرفت و طاعت امام نبوده باشد، صوم اطلاق نمی‌شود و چنین فعلی تخصصاً از عنوان صوم خارج خواهد بود. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - ولایت‌پذیری رسول خدا(ص) از منظر قرآن و روایات
هدی سلیمی

این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی چگونگی نقش ولایت‌پذیری رسول خدا(ص) در تأمین سعادت فردی و اجتماعی انسان‌ها پرداخته است، و تلاش شده ضمن بررسی برخی از وقایع تاریخ صدر اسلام، اولاً به آن دسته از مدافعان حقیقی ولایت پرداخته شود که می‌توان أکثر

این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی چگونگی نقش ولایت‌پذیری رسول خدا(ص) در تأمین سعادت فردی و اجتماعی انسان‌ها پرداخته است، و تلاش شده ضمن بررسی برخی از وقایع تاریخ صدر اسلام، اولاً به آن دسته از مدافعان حقیقی ولایت پرداخته شود که می‌توانند به عنوان الگو و مقتدا برای اطاعت و دفاع از حریم ولایت به مسلمانان معرفی شوند، و از طرف دیگر آن دسته از کسانی نیز که کوردلانه از این مهم سرباز زدند ، از آنان بازشناخته شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بررسی تأثیر پیش‌فرض‌های مذهبی بر ترجمه قرآن کریم
سهراب مروتی مینا یعقوبی

در این پژوهش سعی شده است با بررسی سه نمونه از آیات قرآن کریم در باب عدل الهی، امامت و وضو از دیدگاه سه مترجم اهل سنت یعنی ابوالفضل رشید الدین میبدی، شاه ولی الله دهلوی و نجم الدین محمد نسفی و سه ترجمه معاصر شیعه یعنی ترجمه آیت الله مکارم شیرازی، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای أکثر

در این پژوهش سعی شده است با بررسی سه نمونه از آیات قرآن کریم در باب عدل الهی، امامت و وضو از دیدگاه سه مترجم اهل سنت یعنی ابوالفضل رشید الدین میبدی، شاه ولی الله دهلوی و نجم الدین محمد نسفی و سه ترجمه معاصر شیعه یعنی ترجمه آیت الله مکارم شیرازی، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای و ترجمه فولادوند، چگونگی تأثیرگذاری پیش‌فرض‌های عقیدتی بر ترجمه قرآن کریم تبیین گردد. نتیجه بدست‌آمده نشان می‌دهد که این پیش‌فرض‌ها به وضوح رنگ اعتقادی ترجمه‌های صورت‌گرفته را آشکار می‌نمایند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - خلافت الهی از منظر سهروردی، قرآن و سنت
شمس اله سراج هدی حبیبی منش

مسأله کمال انسانی که در قرآن کریم با عنوان خلافت الهی از آن یاد می‌شود، در طول تاریخ مورد توجه نظام‌های دینی و فکری مختلف بوده است. در نظام فکری سهروردی و در شریعت اسلامی نیز به این مسأله پرداخته شده است. هدف این نوشتار بررسی مسأله خلافت الهی در دستگاه فلسفی سهروردی با أکثر

مسأله کمال انسانی که در قرآن کریم با عنوان خلافت الهی از آن یاد می‌شود، در طول تاریخ مورد توجه نظام‌های دینی و فکری مختلف بوده است. در نظام فکری سهروردی و در شریعت اسلامی نیز به این مسأله پرداخته شده است. هدف این نوشتار بررسی مسأله خلافت الهی در دستگاه فلسفی سهروردی با تکیه بر تأثیر و نفوذ آیات و روایات اسلامی است. در هر دو دیدگاه، انسان دارای ظرفیت‌های بالقوه علمی و عملی است که با به فعلیت رساندن آن‌ها می‌تواند به مقام جانشینی خداوند برسد؛ اما میان مصادیقی که شیخ برای خلیفه الهی ذکر می‌کند با مصادیقی که شریعت اسلامی به‌ویژه روایات شیعی برای خلیفه خدا برمی‌شمرد، اختلاف چشمگیری وجود دارد؛ بنابراین نمی‌توان قاطعانه اظهار کرد که آراء سهروردی با آیات و روایات کاملاً همخوانی دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - مبانی فقهی و منابع حقوقی تقدم منفعت عمومی بر حقوق مالکانه با نگاهی به قرآن
داود قاسمی کیومرث کمری

فلسفه وجودی دولت و دستگاه‌های دولتی، ارائه خدمت عمومی است و در این راستا ممکن است میان منافع عمومی و حقوق مالکانه تعارض به وجود آید. در چنین شرایطی اولویت با منافع عمومی بوده و تملک نیز به‌ عنوان یکی از مصادیق اعمال اداری دولت، مبتنی بر نظریه خدمت عمومی است چراکه تملک د أکثر

فلسفه وجودی دولت و دستگاه‌های دولتی، ارائه خدمت عمومی است و در این راستا ممکن است میان منافع عمومی و حقوق مالکانه تعارض به وجود آید. در چنین شرایطی اولویت با منافع عمومی بوده و تملک نیز به‌ عنوان یکی از مصادیق اعمال اداری دولت، مبتنی بر نظریه خدمت عمومی است چراکه تملک در مقام رفع تزاحم میان مصالح جمعی و منافع فردی و به دلیل تأمین خدمت عمومی تحقق می‌یابد و اعمال قواعد ترجیحی حقوق اداری در تملک نیز به پشتوانه همین ارائه خدمت صورت می‌گیرد. اما سؤال اساسی که در این مقاله مطرح و مورد بررسی قرار گرفته این است که مبانی فقهی و منابع حقوقی تقدم منفعت عمومی بر حقوق مالکانه چیست؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی سؤال مورد اشاره پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داد تقدم منفعت عمومی بر مالکیت خصوصی بر پایه منافع عمومی در فقه پذیرفته شده و قواعدی چون قاعده ولایت بر ممتنع، قاعده لاضرر و انفال از مهم‌ترین قواعد و اصولی فقهی هستند که در تقدم منفعت عمومی بر حقوق مالکانه در نظام حقوقی ایران تأثیرگذار بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - مبانی قرآنی حکومت و بررسی دیدگاه‌های حضرت امام خمینی(ره)
تورج کوهستانی‌نژاد محمدعلی صفا روح‌الله افضلی

انقلاب اسلامی ایران که با رهبری حضرت امام خمینی(ره) بر مبنای حکومت علوی و فقه جواهری هدف اصلی ایشان تشکیل حکومت اسلامی، اجرای دستورات دینی و احیاء بسیاری از احکام اسلامی بوده است که بدون تشکیل حکومت بسیاری حدود و واجبات امکان ظهور نمی‌یافت. حضرت امام(ره) که مجتهدی کامل أکثر

انقلاب اسلامی ایران که با رهبری حضرت امام خمینی(ره) بر مبنای حکومت علوی و فقه جواهری هدف اصلی ایشان تشکیل حکومت اسلامی، اجرای دستورات دینی و احیاء بسیاری از احکام اسلامی بوده است که بدون تشکیل حکومت بسیاری حدود و واجبات امکان ظهور نمی‌یافت. حضرت امام(ره) که مجتهدی کامل بودند با فقهاء پیشین دارای تفاوت‌های اندکی نیز بود که نشأت‌گرفته از تسلط بالای ایشان به مباحث فقه و فلسفه و اصول و کلام بود که این تفاوت با به ثمر نشستن انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت اسلامی به نحوی نمایان شد. در این میان آنچه پس از تشکیل حکومت اسلامی بیش‌تر نمایان گردید نوع برقراری روابط خارجی بر اساس مبانی اسلامی بود که به خودی خود دفع استکبار و در مقابل جذب ملت‌های مسلمان را به همراه داشت و نقطه عطفی شد برای مظلومان عالم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - ولایت در ادبیات شیعه و متون اسلامی
سید حسین موسوی نژاد

جامعۀ بشری برای اجرای قوانین و حفظ نظم و آرامش نیاز به نظام مدیریتی دارد. دین اسلام برای سعادت مسلمانان و اجرای صحیح قوانین آن به این موضوع توجه کرده و ولایت و امامت را قرار داده است. در قرآن متون دینی نیز مطالب زیادی در این باره ذکر شده است. پیامبر (ص) در غدیر خم تکلیف أکثر

جامعۀ بشری برای اجرای قوانین و حفظ نظم و آرامش نیاز به نظام مدیریتی دارد. دین اسلام برای سعادت مسلمانان و اجرای صحیح قوانین آن به این موضوع توجه کرده و ولایت و امامت را قرار داده است. در قرآن متون دینی نیز مطالب زیادی در این باره ذکر شده است. پیامبر (ص) در غدیر خم تکلیف خلافت را روشن کردند تا زمین هیچ گاه از حجت خدا خالی نباشد. ادبیات شیعه نیز حق مطلب را ادا کرده و شاعرانی در این زمینه هنرنمایی کرده اند که ذکر اشعارشان خالی از لطف نیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - مفهوم و مراتب ولایت در قرآن کریم
شمسی واقف زاده

ولایت، یکی از محورهای مهم بحث های قرآن است که به تمامی مراتب، مفاهیم و اقسام آن پرداخته شده است. گاهی ولایت، تصدی و سرپرستی را در شعاع محدود مطرح می کند و گاهی دایره ای وسیع و گسترده را شامل می شود مانند ولایت تکوینی خداوند بر هستی و یا ولایت تشریعی خداوند و پیامبر و ام أکثر

ولایت، یکی از محورهای مهم بحث های قرآن است که به تمامی مراتب، مفاهیم و اقسام آن پرداخته شده است. گاهی ولایت، تصدی و سرپرستی را در شعاع محدود مطرح می کند و گاهی دایره ای وسیع و گسترده را شامل می شود مانند ولایت تکوینی خداوند بر هستی و یا ولایت تشریعی خداوند و پیامبر و امامان معصوم در قانون گذاری و فرمان روایی بر جامعه، در جایی مسلمانان را از پذیرفتن ولایت و سرپرستی غیر مسلمانان بر حذر می دارد و در جای دیگر از جدال و اختلاف منع می کند و ایمان را اساس دوستی و ولاء مؤمنان می داند. از یک سو ولاء زعامت و حق رهبری اجتماعی و سیاسی را حق ولی امر مسلمین می داند و از سوی دیگر ولایت پیامبر را اولب بر مؤمنین از خودشان می داند. در برخی از آیان سخن از ولایت جزیی و خاص است مانند ولایت بر میّت و یا ولایت بر قصاص که اختصاص به بستگان نزدیک دارد و در برخی دیگر به ولایت کلی و گسترده که همان تدبیر سیاسی جامعه است می پردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - جایگاه آموزه قرآنی ولایت در تفاسیر مفسران مدرسه تفسیری فارس
زهره معارف علی راد

بدیهی است که آموزه قرآنی ولایت، یکی از عوامل نجاتبخش و هدایت‌آفرین در طول تاریخ بوده است. با کاوش در بستر تاریخی به پهنای 15 قرن، موفق به شناسایی بیش از 110 مفسر، و281 اثر تفسیری ریز و درشت از مدرسه تفسیری فارس شدیم. از بین این آثار، 82 اثر متعلق به تفاسیر موضوعی است و أکثر

بدیهی است که آموزه قرآنی ولایت، یکی از عوامل نجاتبخش و هدایت‌آفرین در طول تاریخ بوده است. با کاوش در بستر تاریخی به پهنای 15 قرن، موفق به شناسایی بیش از 110 مفسر، و281 اثر تفسیری ریز و درشت از مدرسه تفسیری فارس شدیم. از بین این آثار، 82 اثر متعلق به تفاسیر موضوعی است و از بین این موضوعات، 11 مورد، اختصاص به آموزه قرآنی "ولایت" دارد، که در قالب عناوین مختلف چشم نوازی می‌نماید. رهیافت پژوهش آن است که مفسران مدرسه تفسیری فارس، از دیرباز به آموزه قرآنی ناب ولایت، اهتمام ویژه ای داشته اند، و خلق آثار تفسیری در این موضوع، مبین این مطلب است. پیدایش اولین اثر در حوزه تفسیر موضوعی و انتخاب موضوع ناب "ولایت" به عنوان نخستین موضوع انتخابی، دو اتفاق مبارک و هم‌زمان در مدرسه تفسیری فارس در قرن چهارم می‌باشد. بیش‌ترین آثار با عنوان ما نزل من القرآن فی شأن امیر المؤمنین علی نشان از پیوند و حب عمیق قلبی مفسران این خطه با امام علی(ع) است. مفسران این مدرسه از قرون اولیه تا کنون به خوبی دریافته اند که تبیین آموزه ناب ولایت، بدون نام مولا علی(ع) ممکن نیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - حقوق مدنی و.کیفری فرزند نامشروع
مصیب تقی زاده علیرضا عسکری

چکیده: طفل نامشروع، فرزندی است که از رابطه غیرقانونی وغیر مشروع بدون هیچ گونه عقدی به وجود می آید از جمله، زنا یا ازدواج با محارم ، که وی به دلیل نداشتن نسبت شرعی از برخی حقوق در جامعه محروم می ماند. وی تا سال 1376 بنابه حاکمیت ماده (1167)، ق.م ، از هیچ گونه حقی جز مسال أکثر

چکیده: طفل نامشروع، فرزندی است که از رابطه غیرقانونی وغیر مشروع بدون هیچ گونه عقدی به وجود می آید از جمله، زنا یا ازدواج با محارم ، که وی به دلیل نداشتن نسبت شرعی از برخی حقوق در جامعه محروم می ماند. وی تا سال 1376 بنابه حاکمیت ماده (1167)، ق.م ، از هیچ گونه حقی جز مساله محرمیت بهرمند نبوده است. حقوقدانان با توجه به رأی وحدت رویه شماره 617/ 3/4/ 1376 با استناد به قول برخی از فقهای امامیه و نظریه معروف امام خمینی (ره) در این باب، فرزند نامشروع را از کلیه حقوق مدنی از قبل حضانت، ولایت، نفقه، شناسنامه، اقامتگاه .... جز مساله ارث بهرمند ساخته اند و همچنین فرزند نامشروع اگر توسط شخص حلال زاده ای به قتل رسد آن شخص قصاص خواهد شد و بنا به نظریه مشهور فقها دیه وی برابر با دیه یک حلال زاده می باشد و بنابراین در صورتی که هیچ گونه وارثی نداشته باشد امام یا حاکم شرع وارث وی خواهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - احکام تغییر جنسیت زوجین در فقه امامیه
احمد مرادخانی زهرا معماریان

تغییر جنسیت عبارت است از تبدیل یا تغییر جنسیت یک فرد از مذکر به مونث یا از مونث به مذکر. در باب عبادات افراد تغییر جنسیت داده بصورت کلی می توان گفت که جنسیت فعلی فرد ملاک تعلق تکالیف است. لذا هر گاه فردی به زن تغییر جنسیت دهد احکام زنان براو بار می شود. و هرگاه فردی به أکثر

تغییر جنسیت عبارت است از تبدیل یا تغییر جنسیت یک فرد از مذکر به مونث یا از مونث به مذکر. در باب عبادات افراد تغییر جنسیت داده بصورت کلی می توان گفت که جنسیت فعلی فرد ملاک تعلق تکالیف است. لذا هر گاه فردی به زن تغییر جنسیت دهد احکام زنان براو بار می شود. و هرگاه فردی به مرد تغییر جنسیت دهد احکام آقایان بر او بار می شود. در صورتی که فرد تغییر یافته سابقاً ازدواج کرده باشد به محض تحقق تغییر، عقد سابق باطل می شود.تغییر جنسیت زن به مرد سبب سقوط عده ها از او می شود و شوهر ملزم به پرداخت مهریه است اگر تغییر جنسیت وی قبل از نزدیکی باشد، مستحق نصف مهر خواهد بود و هرگاه پس از نزدیکی، زن مستحق کل مهر خواهد بود. هر گاه مادر تغییر جنسیت دهد، هیچ گاه بر کودکانش ولایت پیدا نمی کند، بلکه با نبود پدر، ولایت برای جدّ پدری و در صورت نبود جدّ پدری، ولایت کودکان به عهده حاکم شرع خواهد بود. حق حضانت مادر با تغییر ساقط نمی شود، زیرا با تغییر جنسیت، صفت انوثیت از وی زایل شده است، نه صفت مادری. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - حضانت اطفال از دیدگاه فقه امامیه
احمد مرادخانی سیده طوبی هاشمی

چکیده کودک برای ادامه زندگی خود افزون برشیر مادر نیاز به مراقبتهای دیگری هم دارد . این نوع مراقبتها در شرایط عادی باید ازسوی فردی که بیشترین پیوند عاطفی را نسبت به کودک دارد ، انجام گیرد . از این رو جهت تامین این امر بحث حضانت مطرح است . که در تعریف آن گفته شده است :حضا أکثر

چکیده کودک برای ادامه زندگی خود افزون برشیر مادر نیاز به مراقبتهای دیگری هم دارد . این نوع مراقبتها در شرایط عادی باید ازسوی فردی که بیشترین پیوند عاطفی را نسبت به کودک دارد ، انجام گیرد . از این رو جهت تامین این امر بحث حضانت مطرح است . که در تعریف آن گفته شده است :حضانت به معنی سرپرستی امور زندگی و حفاظت و پرورش طفل است تا زمانی که طفل به حفاظت و پرورش محتاج است . و از آنجا که نقش حضانت و سرپرستی کودکان از دیدگاه مکتب اسلام دارای هم از جهت فردی و هم اجتماعی دارای اهمیت فوق العاده می باشد و انجام آن توسط افراد شایسته و صالح مورد نظر است. تا کودکان تحت حضانت افراد سالم و شایسته بار آیند . لذا در فقه امامیه برای متولی امر حضانت شرایطی خاصی در نظر گرفته شده است تا این حق و وظیفه را به گونه ای شایسته به انجام برسد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - انعقاد عقد ازدواج درمذهب شافعی
محمد صادقی

اصل در ازدواج، اباحه است، اما به دلیل حالات مختلفی که ممکن است شخص پیدا کند، ازدواج احکام متفاوتی دارد: مستحب ،،واجب ، استحباب در ترک (انجامش خلاف اولی است) ،مکروه ،افضل .خواستگاری ممکن است صریح و یا با تعریض و کنایه باشد .نکاح دارای 5 رکن است: صیغه، زوج، زوجه، ولی، شاه أکثر

اصل در ازدواج، اباحه است، اما به دلیل حالات مختلفی که ممکن است شخص پیدا کند، ازدواج احکام متفاوتی دارد: مستحب ،،واجب ، استحباب در ترک (انجامش خلاف اولی است) ،مکروه ،افضل .خواستگاری ممکن است صریح و یا با تعریض و کنایه باشد .نکاح دارای 5 رکن است: صیغه، زوج، زوجه، ولی، شاهد. نکاح با صیغة عقد منعقد می‌شود و صیغه عبارت است از: ایجاب و قبول. ایجاب و قبول در عقد نکاح باید دارای شرایط زیر باشند:1ـ الفاظی که دلالت بر نکاح می‌کند، بکار برده شود. 2ـ در قبول، فوریت شرط است؛ 3ـ اصل این است که ایجاب از طرف زوجه و قبول از طرف زوج باشد؛ 4ـ صیغة نکاح نباید موقت به وقت باشد؛ 5ـ تعلیق در عقد موجب بطلان عقد است؛ 6ـ وکالت در اجرای صیغة عقد ازدواج جایز است. شرایط مربوط به زوجین عبارتند از:1ـ عدم وجود مانع برای نکاح؛ 2ـ معین بودن زوجین؛ 3ـ مختار بودن زوجین4ـ در نکاح، عقل و بلوغ شرط است، مگر در مواردی که ازدواج باید از طرف ولی منعقد شود. در نکاح سفیه، اذن ولی لازم استعقد نکاح در حضور شهود منعقد ‌شده و شهادت، شرط صحت نکاح است. ولی، که شامل پدر، وصی پدر، خویشاوند عصبی، معتق، حاکم و مالک می‌باشد، کسی است که صحت عقد متوقف بر او است.ولایت مختص مردان است و زن نمی‌تواند ولایت داشته باشد. هر نکاحی که بدون ولی یا نائب او واقع شود، باطل است و زن نمی‌تواند مستقلا ازدواج کند .رعایت ترتیب در اولیاء شرط لازم است.. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - واکاوی فقهی اذن برادر به عنوان ولی در نکاح خواهر در مذاهب اسلامی
امیر احمدی

ازدواج امر مهمی در اسلام است و کامل کننده دین برای انسان، از این‌رو برای این مهم دختر باید تحت ولایت و اذن افرادی که شرع و قانون مشخص می‌کند ازدواج نماید. ولایت در نکاح از مباحث تابعه ازدواج و در فقه مذاهب اسلامی و حقوق کشورهای اسلامی در خصوص آن بحث شده است. در فقه و قا أکثر

ازدواج امر مهمی در اسلام است و کامل کننده دین برای انسان، از این‌رو برای این مهم دختر باید تحت ولایت و اذن افرادی که شرع و قانون مشخص می‌کند ازدواج نماید. ولایت در نکاح از مباحث تابعه ازدواج و در فقه مذاهب اسلامی و حقوق کشورهای اسلامی در خصوص آن بحث شده است. در فقه و قانون ایران اذن پدر یا جد پدری در نکاح دختر باکره لازم است ولی در فقه و حقوق برخی از مذاهب و کشورهای اسلامی اذن برادر نیز مکفی است. هدف از این پژهش بررسی معانی ولایت و اقسام ولایت و نیز نظرهای قائلین به اذن برادر و ولایت او در نکاح خواهرش می‌باشد. برخی مذاهب قائل به عدم ولایت برادر مطلقاً شده‌اند و برخی مذاهب قائل به اجبار ولایت برادر در نکاح خواهر شده‌اند و عده‌ای دیگر از مذاهب و فقها معتقد به استحباب و اختیار ولایت در نکاح خواهر هستند. حال با مطالعه‌ی این تحقیق فتاوی فقهای مذاهب پنجگانه در این موضوع برای محققین قابل تأمل می‌باشد. نتیجه آن که در صورت فقد پدر و جد پدری در فقه برخی مذاهب اذن برادر به عنوان ولی در ازدواج پذیرفته شده است و به نظر می‌رسد بتوان برادر را برای حمایت معنوی در ازدواج خواهر به عنوان ولی اختیاری محسوب کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - بررسی مفهوم خبره و خبرگی در اندیشۀ اسلامی
مهدی فدایی مهربانی ناصر گروسی سعید جهانگیری

هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم خبره و خبرگی در اندیشۀ اسلامی است. در این راستا و با روش توصیفی – تحلیلی ضمن تبیین جایگاه مفهوم خبرگی در ادبیات سیاسی اسلامی، نشان داده شد که مسلمانان چه درکی از مفهوم خبرگی داشته‌اند و این درک، چگونه به‌مثابۀ یکی از معیارهای تعیین حدود أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم خبره و خبرگی در اندیشۀ اسلامی است. در این راستا و با روش توصیفی – تحلیلی ضمن تبیین جایگاه مفهوم خبرگی در ادبیات سیاسی اسلامی، نشان داده شد که مسلمانان چه درکی از مفهوم خبرگی داشته‌اند و این درک، چگونه به‌مثابۀ یکی از معیارهای تعیین حدود و مختصات مفهوم سیاست در اسلام عمل کرده است. شریعت به‌مثابه یک متن، نیاز به خوانش و تفسیر دارد که این امر مستلزم وجود افرادی نخبه، خبره و فقیه در دین است. سیاست در مفهوم اسلامی به ‌طرزی بنیادین با مفهوم خبرگی گره خورده و غالباً منظور از خبره یا اهل خبره، حکام و مسئولین هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - آثار فقهی کلامی مسأله ولایت فقیه
مهری قاسمی سید محمدمهدی احمدی

هدف پژوهش حاضر بررسی آثار فقهی کلامی مسأله ولایت فقیه است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ولایت فقیه پویا، متحرک و سازنده جامعه انسانی است. بایستگی آن در عصر غیبت بر اساس قاعده لطف به اثبات رسیده است. مبنای مشروعیت مقام ولایت برای ولی امر مسلمین، تجلی أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی آثار فقهی کلامی مسأله ولایت فقیه است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ولایت فقیه پویا، متحرک و سازنده جامعه انسانی است. بایستگی آن در عصر غیبت بر اساس قاعده لطف به اثبات رسیده است. مبنای مشروعیت مقام ولایت برای ولی امر مسلمین، تجلی الهی می‌باشد. ثقل بحث مسأله ولایت فقیه مبنا و دلیل مشروعیت ولایت فقیه است که بررسی بحث مشروعیت فقط در علم کلام و به نوعی به اصول دین و بحث توحید و فعل الهی بازگشت دارد، متصور است. همه مسلمانان جهان موظف به اطاعت از ولی هستند. حکومت ولایت فقیه براساس کلامی بودن، به همه شوون جامعه اسلامی تعمیم دارد، به نوعی به مبحث توحید و فعل الهی مربوط شده و ایمان و پذیرش ولایت باید در اعتقادات مکلفان باشد و به مسائل و فروع فقهی ربطی پیدا نمی‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - بررسی فقهی جواز مطالبه خمس و زکات توسط فقیه جامع الشرائط
محمدمهدی مریدی فخرالله ملایی کندلوس حامد رستمی نجف آبادی

خمس و زکات از احکام مالی اسلام است، بر مسلمانان واجب است خمس و زکات اموال خود را پرداخت کنند و اجماع فریقین بر این مطلب واقع شده است و اصل وجوب خمس و زکات را قائلند. در بعضی از روایات ائمه منکران خمس و زکات را کافر خطاب کرده اند که این خود نشان دهنده اهمیت مساله است. ما أکثر

خمس و زکات از احکام مالی اسلام است، بر مسلمانان واجب است خمس و زکات اموال خود را پرداخت کنند و اجماع فریقین بر این مطلب واقع شده است و اصل وجوب خمس و زکات را قائلند. در بعضی از روایات ائمه منکران خمس و زکات را کافر خطاب کرده اند که این خود نشان دهنده اهمیت مساله است. ما در این مقاله در پی این مطلب هستیم که آیا ولی فقیه می تواند خمس و زکات را از مالک مطالبه کند؟ با بررسی آیات و روایات به این نتیجه رسیدیم که ولی فقیه می تواند از مالک که وجوب پرداخت خمس و زکات بر ذمه آنها رفته، مطالبه خمس و زکات کند. دلیل ما از قرآن آیه خذ من اموالهم صدقه هست که خداوند به پیغمبر امر می کند که از مردم صدقه را بگیر. روایات بی شماری هم وجود دارد که پیغمبر و ائمه علیهم السلام از مردم مطالبه خمس و زکات کرده اند که در مقاله به این روایات اشاره شده است. ما بعد از اثبات ولایت فقیه که همانند ولایت پیامبر(ص) و ائمه علیهم السلام است به این نتیجه رسیدیم که ولی فقیه هم مثل پیامبر و ائمه می تواند از مالک مطالبه خمس کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - بازخوانی دیدگاه فقهی علامه طهرانی نسبت به استعمال لفظ «امام» در غیر‌معصوم
مهرداد حسن بیگی محمدحسن وکیلی

علامه طهرانی استعمال لفظ امام در غیر معصوم را جایز ندانسته و بر حرمت چنین استعمالی حکم نموده است. ایشان قائل است واژه امام با کاربرد اسمی (نه وصفی) در فرهنگ شیعه منحصر در معصوم به‌کار می رود و در شرع انور استعمال برخی القاب در غیر معنای اصطلاحی خود، حکم حرمت دارد. هدف پ أکثر

علامه طهرانی استعمال لفظ امام در غیر معصوم را جایز ندانسته و بر حرمت چنین استعمالی حکم نموده است. ایشان قائل است واژه امام با کاربرد اسمی (نه وصفی) در فرهنگ شیعه منحصر در معصوم به‌کار می رود و در شرع انور استعمال برخی القاب در غیر معنای اصطلاحی خود، حکم حرمت دارد. هدف پژوهش حاضر واکاوی مستندات فقهی این دیدگاه است. مسئله اصلی پژوهش تبیین مستندات این حکم فقهی است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که علامه با استناد به تحقق هتک حرمت فقهی، ترسیم ناحیه استعمال این لفظ را به دلایلی که این استعمال را جایز شمرده اند، مردود می داند. دلیل دیگر نیز وجود برخی روایات ناهی برخی واژگان اختصاصی است که در شرع بر غیرمعصومین مورد نهی واقع شده است. ایشان با طرح امکان خطا و عدم عصمت ولی فقیه، و با این مبنا که در زمان غیبت، امامت اختصاص به حضرت مهدی دارد و ولایت فقیه تحت ولایت حضرت مهدی است، معتقد است تنها می‌توان واژه نائب الامام را برای ولی فقیه بکار برد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - تفکر سیاسی عمادالدین طبری
علی خالقی

حسن بن علی بن محمد بن علی بن حسن طبری، ملقب به نجم الدین و معروف و مشهور به عماد الدین طبری و عماد طبری از علمای مازندران و آمل و از معاصرین خواجه نصیرالدین طوسی، محقق حلّی و علامه حلّی (قرن هفتم)بوده است. در نوشته حاضر با الهام از روش هرمونتیک قصدگرای اسکینر سعی نموده أکثر

حسن بن علی بن محمد بن علی بن حسن طبری، ملقب به نجم الدین و معروف و مشهور به عماد الدین طبری و عماد طبری از علمای مازندران و آمل و از معاصرین خواجه نصیرالدین طوسی، محقق حلّی و علامه حلّی (قرن هفتم)بوده است. در نوشته حاضر با الهام از روش هرمونتیک قصدگرای اسکینر سعی نموده ایم با معرفی زندگی وشخصیت عمادالدین طبری و با ارجاع به متون در دسترس ایشان وبا باز خوانی این متون در تعامل با شرایط سیاسی اجتماعی عصر ایخانان وبر اساس مبانی و سنتهای فقهی شیعه ، به بازخوانی متون فقهی- سیاسی ایشان پرداخته و آرای وی را در زمینه مفهوم سیاست،ضرورت ریاست وحکومت، انواع ریاست ،ریاست عدل و منشاء ،شرایط وصفات ووظایف واختیارات آن ،ریاست وولایت نیابتی فقها در عصر غیبت ،خاستگاه مشروعیت وگستره ولایت آنان،ونظام سلطانی وچگونگی تعامل با آن تبیین وتحلیل نماییم. کلید واژگان: سیاست، حکومت، ولایت نیابتی فقها ، مشروعیت وگستره ولایت ،نظام سلطانی تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - محدوده اختیارات ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (ره)
علی جعفرزاده دیزابادی

حاکمیت ولایت فقیه در عصر غیبت این سؤال را به دنبال می آورد که آیا محدوده اختیارات ولایت فقیه در حد اختیارات معصومین (ع) می باشد؟ یا این که اختیارات آنان کم تر و محدودتر از اختیارات معصومین (ع) است؟ به عبارت دیگر اختیارات ولایت فقیه در دایرۀ سیاست و حاکمیت مطلق است یا مق أکثر

حاکمیت ولایت فقیه در عصر غیبت این سؤال را به دنبال می آورد که آیا محدوده اختیارات ولایت فقیه در حد اختیارات معصومین (ع) می باشد؟ یا این که اختیارات آنان کم تر و محدودتر از اختیارات معصومین (ع) است؟ به عبارت دیگر اختیارات ولایت فقیه در دایرۀ سیاست و حاکمیت مطلق است یا مقیّد؟ در این رابطه دو دیدگاه مطرح است عده ای از دانشمندان اسلامی برآنند که ولی فقیه در حوزه حاکمیت همانند معصومین (ع) بسط الید می باشند ولی در مقابل عده ای دیگر برآنند که دایره حاکمیت آنان محدود است. در این نوشتار با توجه به رویکرد فقهی علمای برجسته با تاکید بر نظریه فقهی امام خمینی (ره) ثابت شد که اختیارات ولی فقیه در امر حاکمیت نه تنها مقید نمی‌باشد بلکه به میزان اقتضای تأمین مصالح مسلمان توسعه دارد؛ یعنی فقیه حاکم، در اداره ی امور کشور، حق دخالت و تصمیم گیری دارد. در حقیقت او، همانند یک زمام دار مبسوط الید، دارای همه ی اختیارات حکومتی است. در غیر این صورت مصالح مسلمانان ایفاد نمی گردد که از اهم وظایف حاکم اسلامی است. بنابراین، در این رابطه هیچ فرقی بین حاکمیت معصومین (ع) با حاکمیت غیر معصومین نیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - ولایت فقیه در اندیشه سیاسی شیخ فضل‌الله نوری
سید ابراهیم معصومی حسین ارجینی علی هاشم‌زاده کوشک قاضی

10.22034/sej.2020.1889558.1219

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و کارویژه‌های ولایت فقیه در جامعه اسلامی و به تبع آن نظریه اصل نظارت بر مجلس توسط ناظرین شرع از دیدگاه شیخ فضل‌الله نوری بود. روش پژوهش اسنادی و توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌ها نشان داد، حضور شیخ فضل‌الله نوری در انقلاب مشروطه به عنوان رهبریِ أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و کارویژه‌های ولایت فقیه در جامعه اسلامی و به تبع آن نظریه اصل نظارت بر مجلس توسط ناظرین شرع از دیدگاه شیخ فضل‌الله نوری بود. روش پژوهش اسنادی و توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌ها نشان داد، حضور شیخ فضل‌الله نوری در انقلاب مشروطه به عنوان رهبریِ انقلاب، روشن‌ترین دلیل بر عدم اعتقاد ایشان به حکومت سلطان می‌باشد. ایشان فقهاء را نایب امام می‌داند و براساس این اعتقاد خود، به مقابله با سلطان و ایادی آن می‌پردازد. ایشان تمامی مسئولین (قضایی، اجرایی و مقننه) در حکومت مبتنی بر قانون را بازوی ولی فقیه دانسته و تمامی قوا را مأمور فرمان ولایت فقیه می‌داند. شیخ فضل‌الله نوری درباره شأن و جایگاه ولی فقیه در عصر غیبت نظر متفاوتی نسبت به بقیه علما داشت و قائل بر این بود که فقیه برای اجرای حدود الهی در جامعه و اقامه امر به معروف و نهی از منکر باید بسط ید داشته باشد تا بتواند دستورات اسلام را پیاده کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - مقایسه مواضع سیاسی دو رویکرد اصول‌گرایی و اصلاح‌طلبی در جمهوری اسلامی ایران
کریم قاسمی محمدرضا اقارب پرست اسماعیل شفیعی

10.22034/sej.2020.1900656.1244

هدف پژوهش حاضر مقایسه مواضع سیاسی دو رویکرد اصولگرایی و اصلاح‌طلبی در جمهوری اسلامی ایران بود. در این راستا و با روش توصیفی- تاریخی و با استمداد از نظریه گفتمان لاکلا و موفه به عنوان چارچوب نظری پژوهش، دیدگاه‌های سیاسی دو رویکرد اصولگرایی و اصلاح‌طلبی مورد واکاوی و مقای أکثر

هدف پژوهش حاضر مقایسه مواضع سیاسی دو رویکرد اصولگرایی و اصلاح‌طلبی در جمهوری اسلامی ایران بود. در این راستا و با روش توصیفی- تاریخی و با استمداد از نظریه گفتمان لاکلا و موفه به عنوان چارچوب نظری پژوهش، دیدگاه‌های سیاسی دو رویکرد اصولگرایی و اصلاح‌طلبی مورد واکاوی و مقایسه قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آنست که هویت‌‌ها، غیریت‌ها و رقابت‌ها در منظومه فکری اصولگرایان، حول مفهوم بنیادینی به نام ولایت شکل می‌‌گیرد و آنها متاثر از این بینش، به مشروعیت از بالا و یک سیستم سیاسی نسبتاً بسته اعتقاد دارند اما متاثر از اینکه در منظومه فکری اصلاح‌‌طلبان، مردم نقش دال مرکزی را بازی می‌‌کنند، آنها به مشروعیت از پایین و یک سیستم سیاسی باز معتقدند و هر کدام از این رویکردها به منظور هژمون کردن خود در عرصه سیاسی، تلاش در برجسته‌‌سازی نظام معنایی خود و بالتبع ساختارشکنی و به حاشیه راندن نظام معنایی رقیب دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - تاثیر نظام امّت و امامت شهید بهشتی در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
سجاد پناهی علی محسنی

10.22034/sej.2021.1885781.1215

هدف پژوهش حاضر تبیین نقش کلیدی ولی فقیه برای هدایت جامعه اسلامی مردم‌سالار می‌باشد. در این راستا، سوال اصلی پژوهش این است که آیا نظریه امّت و امامت شهید بهشتی توانسته جایگاه و موقعیت ولایت فقیه را با رعایت حق تعیین سرنوشت برای مردم تبیین نماید؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی أکثر

هدف پژوهش حاضر تبیین نقش کلیدی ولی فقیه برای هدایت جامعه اسلامی مردم‌سالار می‌باشد. در این راستا، سوال اصلی پژوهش این است که آیا نظریه امّت و امامت شهید بهشتی توانسته جایگاه و موقعیت ولایت فقیه را با رعایت حق تعیین سرنوشت برای مردم تبیین نماید؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که شهید بهشتی به عنوان مروج اندیشه دینی توانست آزادی الهی را تحت عنوان آرمان مهم انقلاب اسلامی ایران در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در قالب حقوق الهی ملّت مهندسی نموده و در سلک یک نرم‌افزار کارآمد در زندگی اجتماعی و محور اصلی اعمال قدرت اسلامی- ایرانی قرار دهد. از آنجایی که مکاتب مادی بویژه مکتب لیبرالیسم با شعار آزادی فردی و اجتماعی، مردم و خواص را به سوی خود می‌کشاند و طرفدارانی هم در بین اعضاء غرب‌گرای مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی داشت، شهید بهشتی با پشتیبانی مبانی اسلامی، آبشخور فکری مکتب لیبرالیسم را مورد انتقاد قرار داد و پرده از شعاری و ظاهری بودن آزادی در مکتب لیبرالیسم برداشته و آن را فاقد ریشه و منشاء الهی می‌دانست و این را یک ضعف و نقص برای این مکتب مادی تلقی می‌کرد. ایشان معتقد بود آزادی، منشاء الهی داشته و با آگاهی مطلق به منصه ظهور می‌نشیند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

41 - نقش رهبری در همگرایی بین مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی
رقیه نقی زاده مهدی فیروزکوهی علیرضا گلشنی

10.22034/sej.2022.1944146.1396

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش رهبری در همگرایی بین مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ایجاد همگرایی بین مردم و مسئولان، مبتنی بر عواملی چون وجود نهاد مرجعیت دینی و رهبری سیاسی، رضایت‌مندی و مشارکت مردم در امور و قانون‌مداری أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش رهبری در همگرایی بین مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ایجاد همگرایی بین مردم و مسئولان، مبتنی بر عواملی چون وجود نهاد مرجعیت دینی و رهبری سیاسی، رضایت‌مندی و مشارکت مردم در امور و قانون‌مداری مسئولان است و رهبر معظم انقلاب اسلامی با استفاده از نهاد مرجعیت و رهبری، با اقداماتی مانند مشارکت دادن مردم در اداره کشور، محوریت دادن به اصل تکلیف، قانون و عدالت اجتماعی، گفتمان‌سازی ساده‌زیستی، ایجاد وحدت میان مردم، به رسمیت شناختن حق نظارت برای مردم و نیر با عنایت به جایگاهی که معظم‌له در نظام اسلامی داشته و با عنایت به مسئولیت‌ها و اختیاراتی که مقام عالی رهبری بنابر اصول مسلم قانون اساسی و شرع مقدس اسلام بر عهده دارند، به تحقق عوامل همگرایی کمک نموده و عینیت می‌بخشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

42 - نظریه حاکمیت سیاسی ولی فقیه در اندیشه فقهی ملااحمد نراقی
عظیم ایزدی اودلو بهنام بهاری اودلو

10.22034/sej.2021.1933009.1344

هدف پژوهش حاضر بررسی نظریه حاکمیت سیاسی ولی فقیه در اندیشه فقهی ملااحمد نراقی در کتاب عوائد الایام ایشان است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ملااحمد نراقی، نخستین فقیهی است که نظریه ولایت فقیه را به صورت جدی و اصولی مورد نظریه‌پردازی قرار داده و از و أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی نظریه حاکمیت سیاسی ولی فقیه در اندیشه فقهی ملااحمد نراقی در کتاب عوائد الایام ایشان است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ملااحمد نراقی، نخستین فقیهی است که نظریه ولایت فقیه را به صورت جدی و اصولی مورد نظریه‌پردازی قرار داده و از ولایت همه‌جانبه و تکفّل قدرت توسط فقیه در عصر غیبت بحث نموده است. بنابراین، آنچه نراقی را به عنوان یک فقیه، یگانه و منحصر به فردی می‌سازد، ادعای او در طرح و تدوین نظریه ولایت فقیه در معنای کشورداری و زمامداری سیاسی است. نراقی در بیان ابعاد گوناگون نظریه ولایت فقیه و اقامه دلیل‌های آن، از فقها و مجتهدان پیشین سبقت گرفت و به نظریه سیاسی شیعه، فزونی و جلوه‌‌ای خاص و تازه بخشید. بدین ترتیب، دیدگاه نراقی از حاکمیت سیاسی ولی فقیه در نوع خود حرکتی نو در عرصه فقه به وجود آورد و ولایت فقیه، ساختاری نوین پیدا کرد و به تدریج به نظریه مسلّط و رایج در مباحثات فقها در حوزه اندیشه سیاسی تبدیل گردید. بنابراین، هرچند طرح نظریه حاکمیت سیاسی ولی فقیه در دوره قاجاریه از سوی ملااحمد نراقی بیشتر جنبه نظری و آرمانی داشت، ولی در دوره‌های بعدی به تاثیرگذارترین باور سیاسی تبدیل شد که پیروزی انقلاب اسلامی 57 ایران، تبلور چنین نگرشی در فقه سیاسی شیعه بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

43 - ارتباط ولایت مطلقه فقیه با نقش زمان و مکان در اجتهاد
افسانه ترکاشوند محمود قیوم زاده عباسعلی حیدری

10.22034/sej.2019.670170

هدف پژوهش حاضر تبیین ارتباط میان ولایت مطلقه فقیه و نقش زمان و مکان در اجتهاد و ارائه مطالعه نظری جدید در استفاده از نظریه ولایت مطلقه فقیه جهت تسهیل امور جامعه بود. در این راستا، نقش زمان و مکان در اجتهاد، احکام، پیدایش موضوعات جدید، کشف مصادیق جدید برای موضوعات، اجرای أکثر

هدف پژوهش حاضر تبیین ارتباط میان ولایت مطلقه فقیه و نقش زمان و مکان در اجتهاد و ارائه مطالعه نظری جدید در استفاده از نظریه ولایت مطلقه فقیه جهت تسهیل امور جامعه بود. در این راستا، نقش زمان و مکان در اجتهاد، احکام، پیدایش موضوعات جدید، کشف مصادیق جدید برای موضوعات، اجرای احکام، احکام حکومتی و ترجیح برخی از احکام بر بعضى دیگر(قاعده اهمّ و مهم) با روش توصیفی – تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد ولایت مطلقه فقیه ارتباط تنگاتنگی با موضوع نقش زمان و مکان در اجتهاد دارد و این دو سمت و سوی تصمیم گیری ولی فقیه را مشخص می&zwj;‌کنند. زمان و مکان در ملاکات احکام، موضوعات و ویژگی‌های آن اثرگذارند. ولی‌فقیه تنها با احکام اولیه و ثانویه نمی‌تواند مشکلات و مسائل نوین جامعه مدرن را حل کند، بلکه با استفاده از عنصر مصلحت، حکم حکومتی، قاعده اهم و مهم و عنصر زمان و مکان می‌تواند مشکلات نوظهور را حل کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

44 - گفتمان انقلاب اسلامی و ترسیم الگوی بدیل برای دولت
عطاءالله افسرده شیوا جلال پور حامد عامری گلستانی حامد محقق نیا

10.22034/sej.2019.667452

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دولت جدید، دارای پیچیدگی‌هایی است و درک و شناخت این پیچیدگی‌ها و ارتباط میان اسلام سیاسی فقاهتی و جمهوریت اهمیت زیادی دارد. همچنین رسیدن به این شناخت برای درک بهتر عملکرد نظام جمهوری اسلامی نیز اهمیت بسزایی دارد و برای فهمیدن این پیچیدگی‌ أکثر

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دولت جدید، دارای پیچیدگی‌هایی است و درک و شناخت این پیچیدگی‌ها و ارتباط میان اسلام سیاسی فقاهتی و جمهوریت اهمیت زیادی دارد. همچنین رسیدن به این شناخت برای درک بهتر عملکرد نظام جمهوری اسلامی نیز اهمیت بسزایی دارد و برای فهمیدن این پیچیدگی‌ها باید این مبانی شناخته و منشأ آن به درستی فهمیده شود. بر این اساس، هدف اصلی این مقاله فهم بنیاد اساسی دولت در جمهوری اسلامی ایران است.این مقاله براساس روش گفتمان لاکلا و موف به تحلیل بنیاد دولت در جمهوری اسلامی پرداخته و آن را در قالب گفتمانی بدیل برای دیگر گفتمان‌های رقیب خود، مورد بررسی قرار می‌دهد. بر این اساس، دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی اسلام سیاسی فقاهتی است که با استقرار جمهوری اسلامی در ولایت فقیه تجلی پیدا می‌کند.نتایج پژوهش نشان داد،دولت در جمهوری اسلامی ایران، الگویی متفاوت و بدیل نسبت به تمام الگوهای پیشین از خود ترسیم کرد. این مسئله با توجه به تحول گفتمانی‌ای که در اثر انقلاب اسلامی پیش آمد و با مرکزیت ولایت فقیه به وجود آمد. از این‌رو باید در نظر داشت که نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه، بدیل تمامی الگوهای گفتمانی پیش از خود و نیز گفتمان‌های رقیب خود است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

45 - جایگاه مصلحت در اندیشه فقهی- سیاسی امام خمینی (ره)
خدیجه هاشمی غلامرضا بهروزی لک

حضرت امام خمینی (ره) نخستین فقیه در تاریخ سیاسی تشیع هستند که موفق به تشکیل حکومت و پیاده نمودن نظریه ولایت فقیه گردیدند. ایشان در همین راستا به فقه المصلحه با دیدی متفاوت تر از گذشته نگریسته و جنبه اجتماعی وحکومتی آن را برجسته تر از قبل نشان دادند این در حالی است که عل أکثر

حضرت امام خمینی (ره) نخستین فقیه در تاریخ سیاسی تشیع هستند که موفق به تشکیل حکومت و پیاده نمودن نظریه ولایت فقیه گردیدند. ایشان در همین راستا به فقه المصلحه با دیدی متفاوت تر از گذشته نگریسته و جنبه اجتماعی وحکومتی آن را برجسته تر از قبل نشان دادند این در حالی است که علمای متقدم شیعی در آثارشان بیشتر به جنبه حضور مصلحت در حوزه مسایل شرعی و تکالیف فردی اشاره داشتند وکاربرد این مهم در مسایل اجتماعی و سیاسی نادیده انگاشته شده بود. حضرت امام خمینی(ره) با تاکید و توجه به سیره نبوی، مصلحت را به عنوان اصلی اساسی در حفظ و تداوم نظام اسلامی معرفی نمودند و درحوزه عمل نیز سیره سیاسی ایشان نمایانگر پایبندی به این اصل حیاتی در جامعه اسلامی بوده است. در این پژوهش تلاش نویسنده برآن است تا با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و بر پایه داده های کتابخانه ای، نظریه مصلحت را در اندیشه و عمل حضرت امام خمینی (ره) مورد بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

46 - ولایت فقیه در اندیشه سیاسی آیت الله میرعبدالفتاح حسینی مراغه‌ای
رشید رکابیان

10.22034/sej.2019.667449

ولایت فقیه یکی از مباحث کلامی و فقهی در اندیشه سیاسی شیعه می‌باشد که از دوران غیبت موردتوجه بوده و در اصل‌ آن بین فقها اختلافی وجود نداشته ‌است، بلکه در نحوه حدود و اختیارات ‌آن اختلاف نظر وجود دارد. بر این اساس فقهای زیادی از به بررسی دلایل ولایت فقیه پرداخته‌اند. یکی أکثر

ولایت فقیه یکی از مباحث کلامی و فقهی در اندیشه سیاسی شیعه می‌باشد که از دوران غیبت موردتوجه بوده و در اصل‌ آن بین فقها اختلافی وجود نداشته ‌است، بلکه در نحوه حدود و اختیارات ‌آن اختلاف نظر وجود دارد. بر این اساس فقهای زیادی از به بررسی دلایل ولایت فقیه پرداخته‌اند. یکی از فقهایی که بحث ولایت فقها را به صورت مبسوط مطرح و آن را استنباط نمود، آیت‌الله‌ عبدالفتاح ‌حسینی‌ مراغه‌ای در کتابالعناوین است. از دیدگاه مراغه‌ای ولایت اقسامی دارد، که براساس آن می‌توان گفت حکومت‌ها، در صورتی مشروع هستند که یکی از این ولایت‌ها بر آنها حکمرانی کند، این ولایت‌ها عبارتنداز: ولایت الله، ولایت پیامبر و امامان معصوم(ع) و ولایت فقیه. مراغه‌ای برای اثبات ولایت فقها به دلایل زیر استناد می‌کند: اجماع محصل، اجماع منقول، اجماع روایی. بر این اساس روایات را به 8 دسته تقسیم و ذیل بعضی از دسته‌ها یک روایت و ذیل بعضی دیگر چند روایت نقل کرده و معتقد است فقها نایبان معصومین(ع) می‌باشند، و حکومتی خارج از ولایت معصوم(ع)، یا نایب معصوم، حکومت جور و ولایتش نامشروع است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

47 - از تبتّل تا مقامات فنا تحلیلی از سیر و سلوک مولانا بر اساس داستان کنیز و پادشاه
مرضیه عطاران

دیدار شمس‌الدّین تبریزی و مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز پربرکت در تاریخ عرفان اسلامی است که برکات آن در شخصیت و آثار جاودانه‌ی مولانا بر صحیفه‌ی روزگار ماندگار شده است. امّا این ارتباط انسان‌ساز در هاله‌ای از داستانی بی‌مایه پنهان شده است که د أکثر

دیدار شمس‌الدّین تبریزی و مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز پربرکت در تاریخ عرفان اسلامی است که برکات آن در شخصیت و آثار جاودانه‌ی مولانا بر صحیفه‌ی روزگار ماندگار شده است. امّا این ارتباط انسان‌ساز در هاله‌ای از داستانی بی‌مایه پنهان شده است که در آن ضمن پرسشی پیامبر اکرم (ص) با بایزید مقایسه می‌شوند. در این جستار نگارنده کوشیده است تا با تکیه بر داستان کنیز و پادشاه که نقد حال مولاناست سلوک معنوی او را تبیین کند بر این تقدیر این نتیجه به‌دست آمده که آنچه در اعترافات روشن مولانا و انتقالات ذهنی زبانی او در باب شمس مطرح شده محصول فعالیّتی سنگین از اندیشه‌&lrm;وری و سلوک عملی و حالات و کیفیّات حاصل از آنهاست که در عرفان عملی و اعمال عرفانی شناخته شده است. به گمان ما چنین جریانی امری دفعی و ناگهانی نیست. زمینه‌ها، انگیزه‌ها، سبب‌ها، کارها و شرایط ویژه باید تا کسی به مقام معرفت برسد و بتوان او را عارف خواند. این داستان آینه‌ای روشن از مراتب و منازل عرفان عملی است که پلّه پلّه از تبتّل تا مقامات فنا و وصول به اوج عرفان که جزیی از ولایت است در آن مطرح شده است و تحوّلات روحی و معنوی مولانا را در منازلی چون: طلب، انقطاع الی الله، ظهور پیر، تبدیل مزاج روحانی و نهایتاً ولایت واکاوی کرده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

48 - دراسة شکلانیة لخطبة الولایة للإمام علی (ع)
حمید احمدیان علی سعیداوی

یعالج هذا المقال خطبة الولایة للإمام علی علیه السلام وفقا لنظریات الشکلانیین أمثال یاکوبسن وفیکتور شکلوفسکی. یرى الشکلانیون أنّ الشکل هو الذی یحدد المعنى والمفهوم للنص. فی هذا المقال قمنا بدراسة خطبة الولایة للإمام علی (ع) وعالجناها من الناحیة اللغویة والصوتیة وکشفنا فی أکثر

یعالج هذا المقال خطبة الولایة للإمام علی علیه السلام وفقا لنظریات الشکلانیین أمثال یاکوبسن وفیکتور شکلوفسکی. یرى الشکلانیون أنّ الشکل هو الذی یحدد المعنى والمفهوم للنص. فی هذا المقال قمنا بدراسة خطبة الولایة للإمام علی (ع) وعالجناها من الناحیة اللغویة والصوتیة وکشفنا فیها الصور البیانیة مستعینین بالقواعد والأصول التی قدمها الشکلانیون لدراسة النصوص الأدبیة، وقد بلغنا نتائج ربما لم نکن نتوصل إلیها لو کنا قد نظرنا إلی هذه الخطبة بالمنظار الکلاسیکی للأدب. کما تبیّن لنا أنّ هناک بعض الأسرار والرموز البلاغیة فی الروائع مثل کتاب نهج البلاغة لا تطال إلیها أصول النقد القدیم ولم تستطع أن تمیط اللثام عنها، ولکن النقد الحدیث ومنه الشکلانی بمقدوره أن یقوم بهذه المهمة وهذا ما بیناه فی هذا المقال. کلام الإمام علی (ع) فی هذه الخطبة مبنی على التقابل والتضاد. تقابل "الأتقیاء والفساق" و"الحق والباطل" و"الهدوء والضوضاء"، وهو تضاد قد شهده التأریخ الإسلامی منذ الأیام الأولى لخلافة الإمام (ع)، وقد عبر الإمام عن هذا التضاد ببیان رصین ولحن قوی وإحساس صادق وعاطفة مشبوبة ونغمة أخاذة باهرة تجلت من خلال نقدنا الشکلانی للخطبة. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

49 - بررسی اثر نانوپودر آلومینا بر روی مقاومت به شوک حرارتی نانوکامپوزیت آلومینا- مولایت
داود قهرمانی تورج عبادزاده هادی برزگر بفروئی

در تحقیق حاضر، تهیه کامپوزیت آلومینا- مولایت در شرایط دمایی و زمانی بهینه، با استفاده از نانوآلومینا مورد بررسی قرار گرفت. با اضافه کردن نانوآلومینا در مقایسه با آلومینای میکرونی به کامپوزیت های آلومینا- مولایت استحکام مکانیکی و شوک‌پذیری حرارتی افزایش یافت. همچنین با ا أکثر

در تحقیق حاضر، تهیه کامپوزیت آلومینا- مولایت در شرایط دمایی و زمانی بهینه، با استفاده از نانوآلومینا مورد بررسی قرار گرفت. با اضافه کردن نانوآلومینا در مقایسه با آلومینای میکرونی به کامپوزیت های آلومینا- مولایت استحکام مکانیکی و شوک‌پذیری حرارتی افزایش یافت. همچنین با افزایش آلومینای میکرونی به بدنه های آلومینا- مولایتی ضریب انبساط حرارتی بدنه افزایش ولی با افزایش نانوآلومینا ضریب انبساط حرارتی کاهش پیدا کرد. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی و آنالیز کیفی نقطه ای نشان داد که با افزایش نانوآلومینا مقدار فاز مولایت افزایش یافت که باعث بهبود شوک پذیری حرارتی و در نتیجه استحکام بعد از شوک حرارتی شد. با افزایش آلومینای میکرونی به کامپوزیت های آلومینا- مولایت، درصد تخلخل و درصد جذب آب افزایش و دانسیته کاهش یافت در حالیکه با افزایش نانوآلومینا درصد تخلخل باز و درصد جذب آب کاهش و دانسیته افزایش یافت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

50 - تاثیر افزودن کلرید منیزیم بر خواص نانوکامپوزیت‌های متخلخل کاربید سیلیسیم اتصال کوردیریت- مولایتی تهیه شده به روش اتصال واکنشی
سید حسین بدیعی ساسان ساسان الهام صفابخش

در این پژوهش نانوکامپوزیت های متخلخل بر پایه کاربید سیلیسیم دارای اتصال کوردیریتی- مولایتی توسط روش اتصال واکنشی ساخته شد. در این ارتباط از نانوذرات کاربید سیلیسیم، تالک و کائولن به عنوان مواد اولیه و از گرافیت به عنوان عوامل ایجاد تخلخل برای ساخت این نوع نانوکامپوزیت‌ه أکثر

در این پژوهش نانوکامپوزیت های متخلخل بر پایه کاربید سیلیسیم دارای اتصال کوردیریتی- مولایتی توسط روش اتصال واکنشی ساخته شد. در این ارتباط از نانوذرات کاربید سیلیسیم، تالک و کائولن به عنوان مواد اولیه و از گرافیت به عنوان عوامل ایجاد تخلخل برای ساخت این نوع نانوکامپوزیت‌ها استفاده شد و تاثیر افزودن کلرید منیزیم بر خواص این نوع نانوکامپوزیت ها شامل میزان تخلخل، استحکام مکانیکی، مقاومت در برابر شوک حرارتی، دیرگدازی تحت بار، ترکیب فازی و ریزساختار پس از پخت در دمای °C 1250 مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج آنالیز فازی، کریستوبالیت، کوراندوم و اسپینل آلومینات منیزیم علاوه بر فازهای کوردیریت و مولایت در بدنه می توانند تشکیل شوند که مقدار آنها به درصد کلرید منیزیم وابسته است. همچنین با افزایش میزان کلرید منیزیم میزان دیرگدازی تحت بار افزایش می یابد اما ترکیب نانوکامپوزیت حاوی 2 درصد وزنی کلرید منیزیم از مقاومت در برابر شوک حرارتی بیشتری برخوردار است. بررسی های ریزساختاری نیز تشکیل مناسب فاز اتصالی کوردیریت به همراه مولایت را بین نانوذرات کاربید سیلیسیم تایید کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

51 - اثر مقدار و اندازه دانه فاز ثانویه بر ریزساختار نانوکامپوزیت مولایت/سیلیکون کاربید تهیه شده به روش سینتر دو مرحله‌ای
سید سعید میرزایی اسماعیل صلاحی تورج عبادزاده

کامپوزیت مولایت- سیلیکون کاربید با استفاده از فرآیند سینتر دو مرحله‌ای برای دستیابی به چگالی بالا و رشد دانه پایین تهیه شده است. بدین منظور از سیلیکون کاربید نانومتری و میکرومتری با 5 و 10 درصد وزنی جهت بررسی تاثیر درصد و اندازه دانه فاز تقویت‌ کننده بر ریزساختار کامپوز أکثر

کامپوزیت مولایت- سیلیکون کاربید با استفاده از فرآیند سینتر دو مرحله‌ای برای دستیابی به چگالی بالا و رشد دانه پایین تهیه شده است. بدین منظور از سیلیکون کاربید نانومتری و میکرومتری با 5 و 10 درصد وزنی جهت بررسی تاثیر درصد و اندازه دانه فاز تقویت‌ کننده بر ریزساختار کامپوزیت مورد نظر استفاده شده است. فاز تقویت‌ کننده با سازوکار زنر (Zener) از رشد دانه‌های مولایت جلوگیری می‌کند. با استفاده از سیلیکون کاربید نانومتری می‌توان به اندازه دانه پایین‌تری دست یافت. در عین حال افزایش چگالی قطعات به نسبت سیلیکون کاربید میکرومتری دشوارتر است. همچنین افزایش درصد سیلیکون کاربید از 5 به 10 درصد وزنی، علی‌رغم جلوگیری از رشد دانه، مانع رسیدن کامپوزیت به چگالی بالا می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

52 - بررسی تاثیر نانوذرات اکسید کروم بر خواص کامپوزیت‌های مولایت-زیرکونیا
سید حسین بدیعی ساسان اطرج

در این تحقیق ساخت کامپوزیت مولایت-زیرکونیا با استفاده از روش سینترینگ- واکنشی و روش شکل‌دهی ریخته‌گری دوغابی مدنظر قرار گرفته و تاثیر افزودن نانوذرات اکسید کروم بر خواص این نوع کامپوزیت‌ها بررسی و با تاثیر میکرواکسید کروم مقایسه شده است. در این ارتباط خواصی همانند خواص أکثر

در این تحقیق ساخت کامپوزیت مولایت-زیرکونیا با استفاده از روش سینترینگ- واکنشی و روش شکل‌دهی ریخته‌گری دوغابی مدنظر قرار گرفته و تاثیر افزودن نانوذرات اکسید کروم بر خواص این نوع کامپوزیت‌ها بررسی و با تاثیر میکرواکسید کروم مقایسه شده است. در این ارتباط خواصی همانند خواص فیزیکی و مکانیکی، آنالیز فازی و ریزساختار بدنه‌های کامپوزیتی حاوی نانو و میکروذرات اکسید کروم مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از اکسید کروم به دلیل ایجاد فاز مذاب باعث کاهش تخلخل و در نتیجه افزایش چگالی بدنه می‌گردد که تاثیر نانوذرات این اکسید در این ارتباط بیشتر می‌باشد. همچنین افزودن مقدار 5/0 درصد وزنی این اکسید باعث افزایش استحکام خمشی این نوع بدنه‌ها می‌شود که نانوذرات اکسید کروم بر افزایش استحکام موثرتر است. مقادیر بالای این اکسید به دلیل افزایش فاز آمورف باعث کاهش استحکام می‌گردد و اندازه ذرات زیرکونیا نیز به دلیل حضور فاز مایع کاهش می‌یابد. مطابق نتایج آنالیز فازی استفاده از اکسید کروم باعث کاهش مقدار فاز تتراگونال می‌شود که نانوذرات اکسید کروم تاثیر بیشتری بر این کاهش دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

53 - سنتز نانوپودر کامپوزیت آلومینا- مولایت به روش سل-ژل با استفاده از نمک آلومینیوم و سیلیکای کلوئیدی
علی صداقت احسان طاهری‌نساج گیان‌دمنیک سرارو ریکارد چکات تورج عبادزاده

با استفاده از روش سل-ژل می‌توان به توزیع یکنواخت مولایت در زمینه آلومینا دست یافت. در این کار پژوهشی، نانوپودر آلومینا- مولایت با استفاده از AlCl3.6H2O و سیلیکای کلوئیدی به روش سل-ژل سنتز شد. بر اساس الگوهای XRD پیش ماده‌های آلومینا- مولایت 15 درصد حجمی که در دماهای مخت أکثر

با استفاده از روش سل-ژل می‌توان به توزیع یکنواخت مولایت در زمینه آلومینا دست یافت. در این کار پژوهشی، نانوپودر آلومینا- مولایت با استفاده از AlCl3.6H2O و سیلیکای کلوئیدی به روش سل-ژل سنتز شد. بر اساس الگوهای XRD پیش ماده‌های آلومینا- مولایت 15 درصد حجمی که در دماهای مختلف کلسینه شدند، آلومینای میانی (گاما، کاپا) و فازهای سیلیکا (کوارتز و تریدیمیت) در °C 900 تشکیل شدند. سپس استحاله فازی به آلومینای آلفا و مولایت در محدوده دمایی °C 1300-1000 انجام شد. سطح ویژه نانوپودر کلسینه شده در دمای °C 900، m2/g 4/0±4/105 بدست آمد. در نهایت نانوپودر توسط TEM مورد ارزیابی قرار گرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

54 - تاثیر مقدار نانوذرات کاربید سیلیسیم بر خواص نانوکامپوزیت‌های متخلخل کاربید سیلیسیم اتصال کوردیریت-مولایتی تهیه شده به روش اتصال-واکنشی
سید حسین بدیعی ساسان اطرج الهام صفابخش

در این پژوهش نانوکامپوزیت‌های متخلخل بر پایه کاربید سیلیسیم دارای اتصال کوردیریتی- مولایتی توسط روش اتصال واکنشی ساخته شد. از نانوذرات کاربید سیلیسیم، تالک و کائولن به عنوان مواد اولیه و از گرافیت به عنوان عوامل ایجاد تخلخل برای ساخت این نوع نانوکامپوزیت‌ها استفاده شد. أکثر

در این پژوهش نانوکامپوزیت‌های متخلخل بر پایه کاربید سیلیسیم دارای اتصال کوردیریتی- مولایتی توسط روش اتصال واکنشی ساخته شد. از نانوذرات کاربید سیلیسیم، تالک و کائولن به عنوان مواد اولیه و از گرافیت به عنوان عوامل ایجاد تخلخل برای ساخت این نوع نانوکامپوزیت‌ها استفاده شد. در این ارتباط تاثیر میزان نانوکاربید سیلیسیم بر خواص این نوع نانوکامپوزیت‌ها شامل میزان تخلخل، استحکام مکانیکی، مقاومت در برابر شوک حرارتی، دیرگدازی تحت بار، ترکیب فازی و ریزساختار پس از پخت در دمای C° 1250 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان نانوکاربید سیلیسیم تاثیر زیادی بر میزان فازهای مولایت و کوردیریت تشکیل شده دارد. با توجه به نتایج آنالیز فازی، کریستوبالیت و کوراندوم علاوه بر فازهای کوردیریت و مولایت در بدنه می‌توانند تشکیل شوند که مقدار آنها به درصد نانوکاربید سیلیسیم وابسته است. همچنین با افزایش میزان نانوذرات کاربید سیلیسیم مقاومت در برابر شوک حرارتی افزایش ولی میزان دیرگدازی تحت بار کاهش می‌یابد. نتایج نشان داد که ترکیب نانوکامپوزیت حاوی 60 درصد وزنی نانوذرات کاربید سیلیسیم از خواص مناسب‌تری برخوردار است. بررسی‌های ریزساختاری نیز تشکیل مناسب فاز اتصالی کوردیریت به همراه مولایت را بین نانوذرات کاربید سیلیسیم تایید کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

55 - بررسی تاثیر استفاده از نانوذرات آلومینا بر خواص کامپوزیت‌های آلومینا-کاربید سیلیسیم اتصال مولایتی تهیه شده به روش ریخته‌گری ژل
ندا ذاکری ساسان اطرج محمدرضا سائری

در این تحقیق ساخت کامپوزیت‌های آلومینا-کاربید سیلیسیم با اتصال مولایتی از طریق روش ریخته‌گری ژل مد نظر قرار گرفت و سپس تاثیر استفاده از نانوذرات آلومینا بر خواص این نوع کامپوزیت‌ها مشخص و با تاثیر میکروذرات آلومینا مقایسه شد. همچنین برای ساخت این نوع کامپوزیت‌ها از سل ن أکثر

در این تحقیق ساخت کامپوزیت‌های آلومینا-کاربید سیلیسیم با اتصال مولایتی از طریق روش ریخته‌گری ژل مد نظر قرار گرفت و سپس تاثیر استفاده از نانوذرات آلومینا بر خواص این نوع کامپوزیت‌ها مشخص و با تاثیر میکروذرات آلومینا مقایسه شد. همچنین برای ساخت این نوع کامپوزیت‌ها از سل نانوسیلیس برای روش ریخته‌گری ژل استفاده شد. جهت تعیین دمای مناسب پخت و تعیین رفتار حرارتی از آنالیز حرارتی همزمان استفاده شد. همچنین خواص فیزیکی، استحکام خمشی، درجه اکسیداسیون، آنالیز فازی و ریزساختار این کامپوزیت‌ها پس از پخت در دمای °C 1300 بررسی شد. نتایج نشان داد که استفاده از نانوذرات آلومینا تاثیر زیادی روی میزان فاز مولایت و در نتیجه بر روی استحکام و ریزساختار این نوع کامپوزیت‌ها دارد. بدلیل سطح ویژه بالای نانوذرات آلومینا استفاده از آن باعث تشکیل مقدار فاز مولایت بیشتر در دمای پایین‌‌تر می‌شود. همچنین استفاده از نانوذرات آلومینا تخلخل کامپوزیت را کاهش می‌دهد و از اکسیداسیون بیشتر ذرات کاربید سیلیسیم در ترکیب کامپوزیت جلوگیری می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

56 - رابطه عشق و اعتقاد به ولایت فقیه با بهزیستی روان‌شناختی، پریشانی روان‌شناختی، اضطراب و افسردگی در دوران همه‌گیری کرونا در میان جمعیت عمومی ایران
سیده اسماء حسینی

10.30486/jsrp.2023.1965700.3560

هدف این پژوهش بررسی رابطه عشق و اعتقاد به ولایت فقیه با بهزیستی روان‌شناختی، پریشانی روان‌شناختی، اضطراب و افسردگی در دوران همه‌گیری کرونا بود. جامعه آماری شامل کلیه مردم ایران در دامنه سنی ۱۸ تا ۶۵ سال بود که در نهایت تعداد ۸۴۷ نفر از افراد داوطلب از جمعیت عمومی کشور ک أکثر

هدف این پژوهش بررسی رابطه عشق و اعتقاد به ولایت فقیه با بهزیستی روان‌شناختی، پریشانی روان‌شناختی، اضطراب و افسردگی در دوران همه‌گیری کرونا بود. جامعه آماری شامل کلیه مردم ایران در دامنه سنی ۱۸ تا ۶۵ سال بود که در نهایت تعداد ۸۴۷ نفر از افراد داوطلب از جمعیت عمومی کشور که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، وارد مطالعه شدند و پرسشنامه‌های عشق و اعتقاد به رهبر (Hosseini, 2022)، سلامت روانی (Besharat, 2009)، سلامت بیمار (Kroenke & et al., 2001) و اضطراب عمومی (Spitzer & et al., 2006) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده‌ها ضریب همبستگی اسپیرمن با کمک نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ اجرا شد. نتایج پژوهش نشان داد که عشق و اعتقاد به ولایت فقیه ارتباط منفی و معنی‌داری با اضطراب، افسردگی و پریشانی روان‌شناختی داشت. همچنین ارتباط بین عشق و اعتقاد به ولایت فقیه با بهزیستی روان‌شناختی مثبت و معنی‌دار بود. با توجه به آثار فراوان و عمیق ولایت پذیری بر حیات روان‌شناختی افراد و آثار مفیدی که می‌تواند در افزایش بهزیستی روان‌شناختی داشته باشد، لازم است این متغیر در پژوهش‌های روان‌شناختی بیشتر مورد توجه قرار گیرد و در برنامه‌های آموزشی و مداخلاتی از آثار و برکات آن به عنوان یک مؤلفه ارتقاء دهنده سلامت روانی و پیشگیری کننده از مشکلات روانی بهره گرفته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

57 - ولایت در احادیث قدسی و بازتاب آن در برجسته ترین متون منثور عرفانی فارسی
شاهرخ محمد بیگی اکبر صیادکوه سیاوش نریمان

"ولایت" و "ولی" از محوری ترین و اساسی ترین واژه ها و اصطلاحات فرهنگ اسلامی، بویژه عرفان شیعی است.از قدیمی ترین متون اسلامی تا متاخرترین آن ها،به این موضوع پرداخته اند.رویکرد فراوان و توجه همه دانشمندان اسلامی و عارفان به این مقوله به سبب توجهی است که بدین موضوع در قرآن أکثر

"ولایت" و "ولی" از محوری ترین و اساسی ترین واژه ها و اصطلاحات فرهنگ اسلامی، بویژه عرفان شیعی است.از قدیمی ترین متون اسلامی تا متاخرترین آن ها،به این موضوع پرداخته اند.رویکرد فراوان و توجه همه دانشمندان اسلامی و عارفان به این مقوله به سبب توجهی است که بدین موضوع در قرآن کریم و به تبع آن در گفتار حضرت پیامبر اسلام (ص) شده است مقام ولایت از آن کسانی است که خداوند افعال و اوصاف بشری را از آن ها زدوده و به اوصاف الهی تبدیل کرده است. حضرت حق این طایفه را به مبارزه با هوای نفسانی نصرت داده و در کنف حمایت خود نگهداری می کند تا جایی که آنان را به عنوان دوست مخصوص خود برگزیده است. در این پژوهش، این موضوع از منظر احادیث قدسی در کتب عرفانی از قبیل کشف المحجوب ، رساله قشیریه،مرصادالعباد و...مورد واکاوی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

58 - بررسی تمایزهای طرح مبحث حقیقه محمدیه در عرفان شیعی
بهروز رومیانی معصومه بخشی زاده

عرفان شیعی، بخشی گسترده از عرفان اسلامی محسوب می‌شود. عمدتاً شاهد شکل گیری فرقه‌ها و سلسله‌های شیعی در قرون متأخر؛ به ویژه پس از به قدرت رسیدن صفوی‌ها هستیم. در عرفان شیعی، مانند عرفان اسلامی، مبحث حقیقت محمدیه به عنوان یکی از مباحث اصلی مطرح می‌شود با این تفاوت که در ع أکثر

عرفان شیعی، بخشی گسترده از عرفان اسلامی محسوب می‌شود. عمدتاً شاهد شکل گیری فرقه‌ها و سلسله‌های شیعی در قرون متأخر؛ به ویژه پس از به قدرت رسیدن صفوی‌ها هستیم. در عرفان شیعی، مانند عرفان اسلامی، مبحث حقیقت محمدیه به عنوان یکی از مباحث اصلی مطرح می‌شود با این تفاوت که در عرفان شیعی، به واسطه ادغام مبحث ولایت و حقیقت محمدیه، تمایزهای قابل توجهی در طرح این مبحث قابل مشاهده است. از آن جا که در نگرش شیعی، ولایت مذهبی، پس از پیامبر(ص) به مولای متقیان(ع) و فرزندان بزرگوار ایشان انتقال می‌یابد، مفهوم حقیقت محمدیه نیز فرآیندی مشابه را تجربه می‌کند و بر امام علی(ع) و سایر ائمه اطهار(سلام الله علیهم) اطلاق می‌شود. مهمترین تمایز طرح مبحث حقیقت محمدیه در عرفان شیعی، علاوه بر تغییر مصادیق، تعدد مصادیق حقیقت محمدیه به صورت همزمان است، توضیح اینکه در عرفان غیر شیعی معمولاً یکی از مصادیق متعدد حقیقت محمدیه به کار برده می‌شود، در حالی که در عرفان شیعی، همه امامان بزرگوار شیعی در کنار نام پیامبر به عنوان مصادیق حقیقت محمدیه مطرح می‌شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

59 - ولایت از دیدگاه حافظ برسی
معصومه ذبیحی فاطمه محمدی

دیدگاه حافظ برسی درباره ولایت، ناشی از معرفت و توحید اشراقی بر پایه محبت و معرفت باطنی است. چرا که امامت و ولایت جامع بین توحید ونبوت است. و پیمان حکم ولایت در ازل گرفته شده و آن راهرولی به ولی دیگر، تا روز قیامت تسلیم می‌کند. بنابراین ولایت را، میزان بندگان می‌داند. و أکثر

دیدگاه حافظ برسی درباره ولایت، ناشی از معرفت و توحید اشراقی بر پایه محبت و معرفت باطنی است. چرا که امامت و ولایت جامع بین توحید ونبوت است. و پیمان حکم ولایت در ازل گرفته شده و آن راهرولی به ولی دیگر، تا روز قیامت تسلیم می‌کند. بنابراین ولایت را، میزان بندگان می‌داند. و توجه و تمرکز خود را به طرح و اثبات این نکته معطوف نموده که امام دارای مرتبه ولایت مطلقه کلیه بوده و هدایتگر روحانی و باطنی خلق است. در این تحقیق سعی می‌شود موضوع و مبحث ولایت از دیدگاه این عارف گمنام قرن هشتم و نهم که هنوز جایگاه واقعی ایشان در بین علماء شیعه و حتی عرفا به وضوح مشخص و شناسایی نشده است، مورد بررسی قرار گیرد. او افکار و عقاید تازه‌ای را در باب ولایت و امامت آورده است که در تشیع کلاسیک و رسمی قابل طرح نبوده و مورد استقبال علماء و فقهاء شیعه قرار نگرفته و نمی‌گیرد. همین گمنامی و سرگشتگی ذهنی دست مایه اولیه طرح موضوع گشته و با رسیدن به این مطلب که نگاه بُرسی خارج از چهارچوب‌های تعیین شده برای این دیدگاه قرار دارد، پنجره تازه‌ای رو به سوی مفهوم ولایت گشوده شده و بازنگری می‌شود تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

60 - انطباق انسان کامل و صراط مستقیم
سوسن آل رسول فهیمه صادقی قهرودی

صراط مستقیم هدف و مقصدی است که انسان به تعلیم الهی، هدایت به آن را حداقل ده بار در شبانه روز از خداوند طلب می‌کند. صراط مستقیم راهی است که خود مقصد است و کمال و حقیقت انسان، در آن راه بودن است. مقاله حاضر نتیجه پژوهشی در متن آیات قرآنی است که اثبات انطباق حقیقت عرفانی ا أکثر

صراط مستقیم هدف و مقصدی است که انسان به تعلیم الهی، هدایت به آن را حداقل ده بار در شبانه روز از خداوند طلب می‌کند. صراط مستقیم راهی است که خود مقصد است و کمال و حقیقت انسان، در آن راه بودن است. مقاله حاضر نتیجه پژوهشی در متن آیات قرآنی است که اثبات انطباق حقیقت عرفانی انسان کامل (همان امام معصوم در تفکر شیعی) با صراط مستقیم را بدون ارجاع مستقیم به آراء عرفا می‌نماید. دراین راستا از روش تفسیری قرآن به قرآن وتدبر در آیات با استناد به منابع کتابخانه‌ای استفاده می‌شود. در نهایت با 9 دلیل به این نتیجه می‌رسد که لطف و رحمت خاص خداوند تعلق گرفته تا از میان بشر بندگان حقیقی خویش را که در ذات خدا فانی و در بقاء او باقی شده‌اند، برگزیده و با علمی از جنس علم خود، آنان را مخصوص و به زیور عصمت مُتصف ساخته تا عموم بندگان را برای وصول به ولایت خویش؛ به تبعیت و اطاعت و ولایت آنان امر فرماید. این واصلان حقیقی که دارای جاذبه ولایی شده و قدرت تصرف یافته و شاهدان بر اعمال و قلوب ‌اند، دارندگان مقام امامت و هادیان به امر الهی هستند. فقط اینان‌اند که هادی بشر به سوی ولایت الهی می‌باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

61 - مهدویت از دیدگاه عزیزالدین نسفی
علی اکبر افراسیاب‌پور

عزیزالدیننسفی عارف بزرگ قرن هفتم هجری، در عرفان نظری تحولی ایجاد کرده است و با گرایشهای شیعی، بحث از ولایت و انسانکامل را در مرکز اندیشههای عرفانی خود قرار میدهد. او در آثار خود، ابتدا از معرفی عوالم هستی و مراتب ارواح و انسانکامل آغاز میکند و سپس به جایگاه ولایت أکثر

عزیزالدیننسفی عارف بزرگ قرن هفتم هجری، در عرفان نظری تحولی ایجاد کرده است و با گرایشهای شیعی، بحث از ولایت و انسانکامل را در مرکز اندیشههای عرفانی خود قرار میدهد. او در آثار خود، ابتدا از معرفی عوالم هستی و مراتب ارواح و انسانکامل آغاز میکند و سپس به جایگاه ولایت میپردازد و آن را باطن نبوت بهشمار می‌آورد. جمع بین ولایت و انسانکامل را در خاتم اولیاء و مهدی موعود میداند و با استناد به آیات و روایات و بهره‌گیری از اندیشههای ابنعربی و سعدالدینحمویه، خاتم ولایت را در ظهور صاحبزمان و ولیّ دوازدهم ارزیابی مینماند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

62 - «جلوة عرفانی امام علی (ع) در «گنج الله» فانی خویی
علی اکبر افراسیاب پور

سید میرزا حسن زنوزی (1225-1172 ق) دیوانی موسوم به «گنج الله» دارد که در آن با دیدگاهی عرفانی به شخصیت امام علی (ع) نگریسته است. آن امام همام پیشوای عارفان و سرچشمة آموزه‌های آنان به شمار می‌آید که این امر در دیوان فانی خویی به خوبی جلوه‌گر شده است، یعنی موضوع اصلی سرود أکثر

سید میرزا حسن زنوزی (1225-1172 ق) دیوانی موسوم به «گنج الله» دارد که در آن با دیدگاهی عرفانی به شخصیت امام علی (ع) نگریسته است. آن امام همام پیشوای عارفان و سرچشمة آموزه‌های آنان به شمار می‌آید که این امر در دیوان فانی خویی به خوبی جلوه‌گر شده است، یعنی موضوع اصلی سروده‌های او آموزه‌های عرفان اسلامی است و تکیة اصلی او در این مضامین به تفسیر باطن‌گرایانه و عرفانی از جایگاه مولای متقیان در حوزة معنویت می‌باشد. اشعاری که دربارة آن پیشوای الهی سروده در دو نکتة ایمان حقیقی و خلوص باطنی و عمل صالح و مراحل خودسازی و در نهایت تربیت انسان کامل قابل مطالعه است، در مجموع این آموزه‌ها را جهت الگوگیری مطرح می‌نماید و به تحلیل‌های دقیقی از حقایقِ معنویِ ایشان اشاره می‌نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

63 - تبیین ولایت تکوینی انسان کامل در هندسة معرفتی عرفان اسلامی (با محوریت آرای امام خمینی)
علی حسینی جاسب نیکفر

در عرفان بحث ولایت تکوینی ذیل موضوع انسان کامل مطرح می‌شود؛ که واسطة بدو و عود نظام آفرینش در قوس صعود و نزول است. انسان کامل، محل تجلی تمام اسماء و صفات الهی و حقایق کیانی و کیهانی است. چنین انسانی، به مثابة روح عالم و عالم چونان جسد او به شمار می‌رود. همان‌گونه که روح أکثر

در عرفان بحث ولایت تکوینی ذیل موضوع انسان کامل مطرح می‌شود؛ که واسطة بدو و عود نظام آفرینش در قوس صعود و نزول است. انسان کامل، محل تجلی تمام اسماء و صفات الهی و حقایق کیانی و کیهانی است. چنین انسانی، به مثابة روح عالم و عالم چونان جسد او به شمار می‌رود. همان‌گونه که روح به وسیله قوای روحانی و جسمانی به تدبیر بدن و تصرف در آن می‌پردازد، انسان کامل با اتصاف به حقایق الهیه، به مقام تصرف در آفریدگان عالم نائل می‌شود و همان گونه که حیات بدن به روح است، حیات ماسوی الله نیز در پرتو تصرف خلیفه الله و با وساطت آن معنا می‌یابد. نیل انسان به مقام خلیفه اللهی در یک فرآیند سه تایی تحقق می‌یابد؛ نخست؛ اسماء و صفات الهی به انسان کامل عطاء می‌شود. دوم؛ دریافت حقایق الهی و انسانی نصیب او می‌شود و از اسرار عالم غیب آگاه می‌گردد و سوم؛ قدرت آفرینندگی و اقتدار برای او حاصل می‌شود. جانشین حق تعالی پس از فنای ذاتی، صفاتی و افعالی، به مقام صحو بعد از محو و بقای بعد از فنا متحقق شده و به وجود حقانی- پس از رفض وجود خلقی- دست می‌یابد. در این مقام است که حق تعالی ـ پس از آن که بنده با قرب فرائض، گوش حق، چشم حق و دست حق گردید- به قوای ادراکی و تحریکی انسان متجلی می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

64 - جلوه های عرفانی خطابۀ غدیر خم در کلام مولانا جلال الدّین محمّد بلخی
مسروره مختاری

با وجود آن که پیرامون خطبۀ غدیر و مرد تکرارناپذیرِ تاریخ، حضرت علی(ع)، تاکنون کتابهای گرانسنگ و مقالات فراوانی به نگارش درآمده است، اما هنوز هزاران راز کشف نشده وجود دارد. سخنانی که در خطبۀ غدیر در شأن و منزلت حضرت علی(ع) توسّط پیامبر اسلام(ص) بیان شده، زمینۀ مساعدی أکثر

با وجود آن که پیرامون خطبۀ غدیر و مرد تکرارناپذیرِ تاریخ، حضرت علی(ع)، تاکنون کتابهای گرانسنگ و مقالات فراوانی به نگارش درآمده است، اما هنوز هزاران راز کشف نشده وجود دارد. سخنانی که در خطبۀ غدیر در شأن و منزلت حضرت علی(ع) توسّط پیامبر اسلام(ص) بیان شده، زمینۀ مساعدی را برای شاعران عارف فراهم آوردهاست، تا بتوانند بسیاری از مفاهیمِ عرفانیِ مندرج در این حدیث را، سرلوحۀ مباحث عرفانی خود قراردهند. مولانا جلالالدّین محمّد بلخی از شاعران سرآمد در این زمینه است که توانسته است با قالب ریزى ادبى غدیر، مبانى اعتقادى آن را بیان کند‏ و در نشر و تداوم پیام غدیر سهم بزرگی داشته باشد.‏ از آن جا که این خطابه سرشار از عرفان و معرفت است، این مقاله به چند جلوۀ عرفانی شاخص (ولایت، انسان کامل، علم شهودی و اتّحاد جان های اولیا) در کلام مولانا پرداخته است. تجلّی ولایت در آثار مولانا یکی از صدها و هزاران جلوۀ پرجاذبه از خطبۀ غدیر است. مولوی از مریدان و دلدادگانِ امام علی علیه السّلام، و به فضائل و مناقب آن حضرت به خوبی واقف است و آن حضرت را نور الهی، مظهر ولایت الهی، دانای علوم غیبی، سرمنشأ خوبی ها و مزیّن به صفات حمیده، نمونۀ اعلای انسان کامل، صاحب مکاشفات و مشاهدات عرفانی و پیشوای سالکان طریقت معرّفی کرده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

65 - نگرشی عرفانی به هستی شناسی امام علی(ع)
علی‌اکبر افراسیاب‌پور فلور ولی پور چهارده چریک

جهان‌بینی امام علی(ع) یک نگرش عرفانی را نیز در بردارد. ایشان در هستی‌شناسی عرفانی خویش حقیقت وجود را مختص به خداوند می‌داند و جهان را تجلی اسماء و صفات الهی معرفی می‌نماید و در عین حال قانون علیت را نیز می‌پذیرد و آن را برای جهان ثابت می‌کند. حضرت علی (ع) با جمع بین تشب أکثر

جهان‌بینی امام علی(ع) یک نگرش عرفانی را نیز در بردارد. ایشان در هستی‌شناسی عرفانی خویش حقیقت وجود را مختص به خداوند می‌داند و جهان را تجلی اسماء و صفات الهی معرفی می‌نماید و در عین حال قانون علیت را نیز می‌پذیرد و آن را برای جهان ثابت می‌کند. حضرت علی (ع) با جمع بین تشبیه و تنزیه در حققیت وحدت در عین کثرت را تایید نموده و وحدت وجود که همان وحدت حقه حقیقت است را در بیانات خود به اثبات می‌رساند. ایشان با بیان جایگاه ویژه خود و سایر اهل بیت (ع)، واسطة فیض بودن ایشان، همچنین مقام خلافت و ولایت مطلقه کلیه را برای آن ها ثابت می‌نماید و بدین ترتیب پرده از اسرار عرفانی مراتب هستی بر می‌دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

66 - معناشناسی، وجودشناسی و کارکردهای ولایت نزد علامه طباطبایی(ره)
عبدالله صلواتی فاطمه کوکرم

نظریۀ انسان کامل از دیرباز همواره مورد توجه و علاقۀ اندیشمندان بزرگ بوده است و این موضوع یکی از مهمترین ارکان عرفان اسلامی است. انسان کامل،ویژگی‌های متعددی دارد واز مهم‌ترین ویژگیها،خصیصۀ ولایت است. دراین جستاردرصددیم تا ولایت انسان کامل راازدیدگاه علامه طباطبایی بررس أکثر

نظریۀ انسان کامل از دیرباز همواره مورد توجه و علاقۀ اندیشمندان بزرگ بوده است و این موضوع یکی از مهمترین ارکان عرفان اسلامی است. انسان کامل،ویژگی‌های متعددی دارد واز مهم‌ترین ویژگیها،خصیصۀ ولایت است. دراین جستاردرصددیم تا ولایت انسان کامل راازدیدگاه علامه طباطبایی بررسی کنیم و پرسش اساسی این پژوهش آن است که معناشناسی، وجودشناسی و کارکردهای ولایت از دیدگاه علامه طباطبایی چیست؟ از دیدگاه علامه فقط خدا ولایت دارد و تنها ولی، خداوند است و به این دلیل به نظر او ولیّ خدا به کسی گفته میشودک به مقام ولایت الهی رسیده باشد. ضرورت انسان کامل تنها برای عالم انسانی نیست، بلکه ضرورتش برای کل عالم است، یعنی انسان نه تنها برای طی مراتب کمال به انسان کامل نیاز دارد، بلکه کل عالم برای بقا و حفظش نیاز به انسان کامل دارد. علامه هر یک از موجودات عالم را اسمی از اسمای الهی میداند که در میان آن ها «انسان» جامع جمیع همۀ اسمای الهی است. دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: 1. نگارندگان علاوه برضرورت وجودی انسان کامل که غالباً محو مباحث ضرورت وجود انسان کامل درعالم پیرامون این موضوع بحث میشود، به ضرورت سلوکی وضرورت معرفتی انسان کامل نیز پرداخته‌اند وهریک ازضرورتهای سه گانه دلایلی جهت اثبات ضرورت وجود انسان کامل درعالم هستند. 2. علامه طباطبایی درکتاب‌المیزان به تبیین چهارقسم ازاقسام ولایت پرداخته است که عبارتنداز: ولایت تکوینی خداوند، ولایت تشریعی خداوند،ولایت تشریعی پیامبر(ص) و ولایت تشریعی علوی. 3. نگارندگان دو کارکرد کلامی و معرفتی ولایت را از آثار علامه طباطبایی استنباط نموده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

67 - بررسی ولایت از دیدگاه امام خمینی(ره) و حکیم ترمذی
مریم محمودی زیبا فلاحی

عمیق‌ترین ابعاد شخصیت معنوی امامخمینی(ره) بعد عرفان و خداشناسی و به اصطلاح اهل علم «آنتولوژی» وی است که موفق‌ترین و پر ذوق‌ترین جاذبه‌های اجتماعی و دینی او تلقّی میشود. به گواهی مفسران سیاسی و منتقدان اجتماعی، همین وجهةانسانی وی بوده کهاو را به مقاومت در برابرطاغوت بیرو أکثر

عمیق‌ترین ابعاد شخصیت معنوی امامخمینی(ره) بعد عرفان و خداشناسی و به اصطلاح اهل علم «آنتولوژی» وی است که موفق‌ترین و پر ذوق‌ترین جاذبه‌های اجتماعی و دینی او تلقّی میشود. به گواهی مفسران سیاسی و منتقدان اجتماعی، همین وجهةانسانی وی بوده کهاو را به مقاومت در برابرطاغوت بیرون وامی‌داشته است. حکیم ترمذی نیز از عارفان تحوّل برانگیزو محدّثان کشف و شهودی قرن سوم هجری است؛ وی نخستین فرد از سنت اول عرفان اسلامی است که مسالة ولایت را به عنوان نظریه یا نظام فکری کامل بیان نمودهاست. در این مقاله نگارندگان؛ پس از تحلیل شیوة ولایتی این دو مرد وارسته، به نظرگاه‌هایی تازه در عرفان ولایی و اجتماعی دست یافته اند. این پژوهش می‌تواندگنجینه‌های اشتراک نظریات شاخصان عرفان اسلامی اهل سنت و تشیع معاصر را پویا نموده، بر غنای ادب عرفانی بیفزاید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

68 - ولایت در اندیشۀ شمس تبریزی و بازتاب آن در آثار سلطان‌ولد
داود واثقی خوندابی مهدی ملک ثابت محمّدکاظم کهدویی

مبحث ولی و ولایت یکی از اساسی‌ترین مباحث عرفان اسلامی است. ولایت در لغت به معنای قرب، محبّت، نصرت، امارت و... است؛ امّا ولی در اصطلاح اهل عرفان به کسی گفته می‌شود که با نابودکردن صفات بشری و فانی شدن در حق به تولّد دوباره رسیده باشد.در این جستار که مبتنی بر مطالعات کتاب أکثر

مبحث ولی و ولایت یکی از اساسی‌ترین مباحث عرفان اسلامی است. ولایت در لغت به معنای قرب، محبّت، نصرت، امارت و... است؛ امّا ولی در اصطلاح اهل عرفان به کسی گفته می‌شود که با نابودکردن صفات بشری و فانی شدن در حق به تولّد دوباره رسیده باشد.در این جستار که مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و به شیوۀ توصیفی – تحلیلی است تأثیرپذیری سلطان ولد از شمس تبریزی در موضوع ولایت بررسی می شود.شمس تبریزی و سلطان ولد، ولی را کسی می‌دانند که با رسیدن به مرتبۀ فنای الهی به صفاتی دیگر مانند دوری از کرامت نمایی، علم لدنّی و موهوبی، انفاس حقانی وفراست یا اشراف بر ضمایر مزیّن باشد. به اعتقادآن ها اگرچه شناخت حقیقت وجودی اولیای الهی از شناخت خداوند دشوارتر است امّا سالکان باید با شناخت دقیق از این افراد، سرسپردۀ آن ها شوند و از مدّعیان دروغین بپرهیزند. شمس و سلطان ولد اولیا را به دو گروه مستوران و مشهوران تقسیم کرده‌اند. در نظرگاه آن ها، اولیای الهی اگرچه همگی نوری واحدند امّا هر کدام به اندازۀ قرب خود از تابش حسن الهی برخوردار می‌شوند که در این میان مرتبۀ مطلوبان یا معشوقان از مرتبۀ طالبان یا عاشقان بالاتر است. علاوه براین، قطب شاه اولیا محسوب می‌شود و در حقیقت هدف غایی از آفرینش جهان است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

69 - بررسی ولایت در آثار قشیری
مهدی شریفیان شهلا علیه پور

اصل ولایت به عنوان اساس طریقت تصوّف و باطن نبوّت به شمار می رود. مقام ولایت متعلّق به کسانی است که خداوند متولّی ایشان گشته و به عنوان دوست ویژۀ خود برگزیده است. مسألۀ ولایت که به پیر و ولیّ این امکان را می دهد تا با تصرّف در احوال مرید او را به سر منزل مقصود برساند. از أکثر

اصل ولایت به عنوان اساس طریقت تصوّف و باطن نبوّت به شمار می رود. مقام ولایت متعلّق به کسانی است که خداوند متولّی ایشان گشته و به عنوان دوست ویژۀ خود برگزیده است. مسألۀ ولایت که به پیر و ولیّ این امکان را می دهد تا با تصرّف در احوال مرید او را به سر منزل مقصود برساند. از نکات مورد تأکید صوفیان در تمام دوره های عرفان و تصوّف اسلامی است. قشیری در آثار خود، بویژه در رسالۀ قشیریّه به بیان بسیاری از مفاهیم بنیادین عرفان و تصوّف از جمله ولایت پرداخته و قدیمی ترین تعریف از آن را ارائه داده است و به دلیل تأثیر وی بر آثار پسین، بررسی آثار او در باب ولایت می تواند روشنگر عقاید کلّی پیرامون این مسأله در تصوّف اسلامی باشد؛ ازاین رو در این پژوهش که با نگاهی متن محور و به شیوۀ کتابخانه ای انجام شده، مبانی عرفانی ولایت و عوامل تحقق آن در انسان از دیدگاه قشیری تبیین و به نحو نظام مند ارائه شده است. نتایج حاکی از آن است که ولایت نزد قشیری امری عطایی و یا کسبی و متعلّق به کسانی است که خداوند افعال و اوصاف بشری را از آن ها زدوده و به اوصاف الهی بدل کرده و بیشترین کارکرد آن در رابطۀ مرید و مرادی است. او کرامات را امری موهومی و نشانۀ صدق ولیّ می داند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

70 - پژوهشی در اندیشه‌های برهان‌الدّین محقق ترمذی
داود واثقی خوندابی مهدی ملک ثابت محمّدکاظم کهدویی

برهان الدّین محقق ترمذی یکی از شخصیت‌های برجستۀ عرفان اسلامی است که در جوانی حضور بهاءولد بلخی را درک کرد و در سایۀ عنایت او به درجات والای عرفانی دست یافت. سیّد پس از مرگ بهاءالدیّن، ارشاد و هدایت مولانا جلال الدّین را به عهده گرفت و او را آنگونه به وادی طریقت هدایت کر أکثر

برهان الدّین محقق ترمذی یکی از شخصیت‌های برجستۀ عرفان اسلامی است که در جوانی حضور بهاءولد بلخی را درک کرد و در سایۀ عنایت او به درجات والای عرفانی دست یافت. سیّد پس از مرگ بهاءالدیّن، ارشاد و هدایت مولانا جلال الدّین را به عهده گرفت و او را آنگونه به وادی طریقت هدایت کرد و به مقام فنا رساند که توانست مصاحبت شاه معشوقان - شمس تبریزی- را برتابد. تأمل در کتاب معارف برهان الدّین آشکار می کند که او اندیشه های والایی در عرصۀ طریقت دارد و این اندیشه ها تحوّلی شگرف در تفکّر بزرگانی چون مولوی و سلطان ولد به وجود آورده است. وی از زمره عرفایی است که وحدت هستی را درک کرده، کثرات را اموری اعتباری می داند. برهان الدّین همچنین ولایت را معرفتی قلبی می داند که به وسیلۀ آن می توان همه چیز را مسخر حق دانست. علاوه براین، سیّد سردان در مورد ریاضت، ذکر و چله نشینی توضیحاتی داده است که دلیلی آشکار بر پختگی او در وادی عرفان است. در این جستار پس از بررسی اجمالی سیر زندگانی برهان الدّین، مهم‌ترین اندیشه های عرفانی او تحلیل و بررسی خواهد شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

71 - روایت غدیر‌خم و اشارات عرفانی در آثار نگارگری دوره صفویه
مهناز شایسته فر

از دیدگاه شیعیان و مفسران شیعی، واقعه غدیرخم و اعلام جانشینی حضرت علی(ع) از سوی پیامبر اکرم(ص)، یکی از بزرگ ترین وقایع تاریخی صدر اسلام به شمار آمده و از اهمیت خاصی، بویژه برای اثبات حقانیت ولایت امیرالمومنین(ع)، برخوردار بوده است. در میان شرح حدیث و روایت غدیر خم، اشار أکثر

از دیدگاه شیعیان و مفسران شیعی، واقعه غدیرخم و اعلام جانشینی حضرت علی(ع) از سوی پیامبر اکرم(ص)، یکی از بزرگ ترین وقایع تاریخی صدر اسلام به شمار آمده و از اهمیت خاصی، بویژه برای اثبات حقانیت ولایت امیرالمومنین(ع)، برخوردار بوده است. در میان شرح حدیث و روایت غدیر خم، اشارات بسیاری نیز به آیات نازل شده از سوی خداوند در این زمینه از جمله آیه تبلیغ و آیه اکمال شده است. این واقعه به دلیل اهمیت و جایگاه خود در میان شیعیان در عرصه‌های مختلف هنری، اجتماعی، سیاسی و نیز در زندگی عادی مردم، بازخوردی ویژه داشته است. در این میان، نگارگری اسلامی- ایرانی نیز مجال و فرصتی مناسب برای به تصویر کشیدن و متجلی ساختن داستان‌ها و مضامین مختلف، بویژه مضامین دینی- مذهبی در اختیار نگارگران قرار داده است. از جمله مضامینی که با سفارش حاکمان و حامیان شیعی مذهب کتابت و مصور شده، واقعه غدیرخم است. بیشتر نگاره‌های به دست آمده از این مضمون، متعلق به نسخ خطی دوره صفویه با نگرش خاص شیعی است. این کتب شامل آثارالباقیه، حبیب‌السیر، فال‌نامه، آثار المظفر، احسن‌الکبار، روضه الصفا، حمله حیدری و اثر استاد فرشچیان می‌باشد. اکثر نگاره‌های به دست ‌آمده از این نسخ، واقعه را تقریباً با همان شرح و تفسیر حدیث غدیر در دشتی فراخ نمایش داده اند، اما برخی نگاره‌ها نیز با نماد و مفهومی متفاوت، شأن ولایت حضرت را با توجه به احادیث، روایات و آیات قرآنی نشان داده‌اند. این مقاله نیز با توجه به شأن و جایگاه ولایت حضرت علی(ع)، به شرح و بررسی روایت غدیر در آثار نگارگری و نمونه‌های به دست آمده، پرداخته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

72 - واکاوی مبانی عرفانی ابن‏عربی در توسعه مصادیق انسان آرمانی
عباس بخشنده بالی

10.2234/erfan.2023.708523

یکی از موضوعاتی که در مکاتب و اندیشه های گوناگون مورد بررسی قرارگرفته، موضوع انسان کامل است. هرچند عرفای مسلمان نیز به این بحث توجه داشتند ولی ابن عربی توانست غنای کافی به آن ببخشد که در نوشته هایش مورد مشهود است. فراوانی تعاریف انسان کامل موجب آسیب به این موضوع شده که أکثر

یکی از موضوعاتی که در مکاتب و اندیشه های گوناگون مورد بررسی قرارگرفته، موضوع انسان کامل است. هرچند عرفای مسلمان نیز به این بحث توجه داشتند ولی ابن عربی توانست غنای کافی به آن ببخشد که در نوشته هایش مورد مشهود است. فراوانی تعاریف انسان کامل موجب آسیب به این موضوع شده که عدم تعیین حد و مصادیق آن است. لذا، این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی با بررسی مبانی عرفانی ابن عربی به این سؤال خواهدپرداخت که آیا وی به محدود بودن مصادیق انسان آرمانی به انبیا و اولیای الهی معتقد است و یا به توسعه در مصادیق آن و صدق بر انسان های سالک دیگر که به مقاماتی مشخص رسیدند اعتقاددارد؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که هرچند رسولان الهی در بالاترین درجه چنین انسان هایی قراردارند، ولی با توجه به تعریف ابن عربی انسان آرمانی، اضافه کردن خود به عنوان خاتم ولایت مقیده، معرفی مصادیق متعددی از انسان های آرمانی و تفسیری که از وُسع و ظرفیت هریک از انسان ها برای رسیدن به کمال معرفی می نماید، کثرت در مصادیق انسان آرمانی نتیجه گرفته می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

73 - تأویل عرفانی در تفسیر آیات الولایه راز شیرازی
علی اشرف امامی محسن شرفایی

تفسیر قرآن کریم به مقامات اهل بیت یکی از مهم‌ترین گرایش های رایج در عرفان شیعی است. یکی از مهم‌ترین تفاسیری که در آن آیات قرآن به جایگاه اهل بیت تفسیر شده، تفسیر آیات الولایه اثر میرزا ابوالقاسم حسینی شریفی ذهبی معروف به میرزا بابا و متخلّص به راز شیرازی (1202- 1286 ق) أکثر

تفسیر قرآن کریم به مقامات اهل بیت یکی از مهم‌ترین گرایش های رایج در عرفان شیعی است. یکی از مهم‌ترین تفاسیری که در آن آیات قرآن به جایگاه اهل بیت تفسیر شده، تفسیر آیات الولایه اثر میرزا ابوالقاسم حسینی شریفی ذهبی معروف به میرزا بابا و متخلّص به راز شیرازی (1202- 1286 ق) از عارفان سلسلة ذهبیه است. او در تفسیر خود 1001 آیه از قرآن کریم را در شأن ائمه علیهم السلام و دشمنانشان دانسته، از این رو، آنها را در پرتو تعالیم عرفانی شرح کرده است. از ویژگی های مهم این تفسیر قابل استفاده بودن آن برای عامه مردم است. رازشیرازی، برآن است که در این تفسیر از روش تفسیر و تأویل حضرات ائمه بهر برده و معرفت خویش را در این باب از ریاضت های شاقه و سیر وسلوک و پیروی از اهل کشف و معرفت حاصل کرده است. از مهم‌ترین مفاهیم عرفانی که در شأن ائمه علیهم السلام مطرح گردیده می‌توان به انسان کامل و ولایت اشاره کرد که در جای جای این تفسیر مطرح شده‌اند. افزون بر این، تدقیقات راز شیرازی در این تفسیر نیز حائز اهمیت است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

74 - پیوند «ولایت»، «انوثت» و «انسان کامل» در داستان شیخ صنعان و عرفان ابن‌عربی
محمدرضا پاشایی سعید قاسمی‌ پُرشکوه

منطق‌الطیر عطار، داستانی نمادین از زبان مرغان است که داستان شیخ صنعان در بطن این منظومه، حکایت پیری زاهد و مشتمل بر نکات عرفانی فراوان است؛ از جمله می‌تواند بیانگر عرفان عملی صوفیه باشد که عطار آن را در قالب تمثیل بیان کرده‌است. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی و با تک أکثر

منطق‌الطیر عطار، داستانی نمادین از زبان مرغان است که داستان شیخ صنعان در بطن این منظومه، حکایت پیری زاهد و مشتمل بر نکات عرفانی فراوان است؛ از جمله می‌تواند بیانگر عرفان عملی صوفیه باشد که عطار آن را در قالب تمثیل بیان کرده‌است. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای، به سه بحث معراج، انوثت و انسان کامل در داستان شیخ صنعان و عرفان ابن‌عربی پرداخته‌است و بدین نتیجه رسیده که شیخ صنعان نماد انسان است؛ انسانی خام و ناپخته که برای کمال خود، باید از مرتبۀ نَفْس انسانی (= دختر ترسا) درگذرد. به همین گونه، انسان کامل نیز برای رسیدن به مرتبۀ انسان کامل حقیقی و ولایت خاصه، باید از مرتبۀ انوثت بگذرد و این گذر، خود به واسطۀ انسان کامل حقیقی (پیامبر(ص)) است؛ یعنی این انسان کامل حقیقی(ص) است که به هر ولی، پیر و انسان کاملی در طول تاریخ، کمال می‌بخشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

75 - انسان کامل از دیدگاه قونوی
فاطمه فتحی مقدم مهدی کهنوجی محمد جواد رودگر

شناخت انسان و توجه به ابعاد وجودی او، همواره مورد توجه همة علما و عرفا بوده است. یکی از عرفایی که به بررسی عرفانی انسان کامل پرداخته است قونوی است. از خصایص قونوی آن است که علاوه بر فهم عمیق مقاصد ابن‌عربی، به جهت دارا بودن از قدرت فلسفی و عقلانی بالا، توانسته عرفان نظر أکثر

شناخت انسان و توجه به ابعاد وجودی او، همواره مورد توجه همة علما و عرفا بوده است. یکی از عرفایی که به بررسی عرفانی انسان کامل پرداخته است قونوی است. از خصایص قونوی آن است که علاوه بر فهم عمیق مقاصد ابن‌عربی، به جهت دارا بودن از قدرت فلسفی و عقلانی بالا، توانسته عرفان نظری را به لحاظ مقام اثبات به طور منسجم و در ساختاری علمی و فنی ارائه کند و با ناظر بودن به فلسفه و همانند آن، موضوع و مبادی و مسائل عرفان نظری را تبیین نماید و سعی کرده دغدغه‌های یک فیلسوف را در عرفان پاسخ دهد. او همانند ابن‌عربی هرگز از شهودات خود دست نکشیده است لکن با قدرت علمی و فلسفی خود توانست، تبیین علمی و فلسفی از مشاهدات خود ارائه و آنها را با نظر فلاسفه تطبیق و سپس داوری نماید. او نیز به سان دیگر عرفا به این نتیجه دست یافت که انسان تنها مظهر از مظاهر حق است که انگونه که حق می‌خواهد او را مظهریت می‌کند. در اندیشه او انسان تلفیقی از نفس و بدن است،نفس انسانی جوهری بسیط و مجرد است که اصالت با اوست. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی است به بررسی عرفان فلسفی قونوی می‌پردازیم و به دنبال تببین این مسئله هستیم که انسان کامل از دیدگاه قونوی کیست و چه ویژگی‌هایی دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

76 - بررسی ولایت ابوینی در روایات اسلامی، فقه و حقوق (مطالعه موردی اولویت در حضانت)
مجیدرضا کمالی بانیانی داوود نصیران سیدمحمدهادی مهدوی

ولایت ابوینی، نمونه ای مبسوط از ولایت‌های تشریعی به شمارمی آید که نه تنها در گستره عرفان اسلامی، از ارزشمندی خاصی برخوردار است؛ بلکه از نگرش حقوق و فقهی نیز، شایستگی و ضرورت ویژه‌ای دارد. زیرساخت و شالودۀ مقوله های فقهی و حقوقیِ در پیوند با این مهم، برگرفته از آیات و رو أکثر

ولایت ابوینی، نمونه ای مبسوط از ولایت‌های تشریعی به شمارمی آید که نه تنها در گستره عرفان اسلامی، از ارزشمندی خاصی برخوردار است؛ بلکه از نگرش حقوق و فقهی نیز، شایستگی و ضرورت ویژه‌ای دارد. زیرساخت و شالودۀ مقوله های فقهی و حقوقیِ در پیوند با این مهم، برگرفته از آیات و روایات نقل شده از پیشوایان دین هستند و در کتاب های عرفانی، فقه شیعی و مذاهب اربعه، دارای پیشینه و دیرینه اند. یکی از خطیرترین دوره های حیات هر فرزند، دورۀ شیرخوارگی و فرآیند زمانی موجود تا 7 سالگی است که بنیان ها و بن مایه های تربیت اجتماعی و اخلاقی او، برنهاد آن ساخته می شوند. در بررسی پیش رو، به بحث و غور در آیه ها و نقد روایات مربوط به این دوره پرداخته شده است. نتایج حاصل، دلالت بر آن دارند که بادرنظرگرفتن صلاحدید طفل، وابستگی و پیوستگی احساسی مابین مادر و فرزند و نیز به جهت فریضه بودن امر حضانت، برتری و پیشینگی مادر در قضیه حضانتدر دوران رضاع،مسئله ای واجب است. همچنین با مدّنظرقراردادن آیه ها و وفاق روایت های نقل شده، شفافیت سندها و مدرک های دیگر، تا رسیدن فرزند بهسال هفتم از زندگی خود، رجحان مادر باز هم در مسئلۀ حضانت، بدیهی است. پژوهش پیش رو، به شیوۀ توصیفی- تحلیلی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

77 - مشروعیت حکومت اسلامی از منظر تشیع و اهل سنت
مسعود حاج حسینیان

بدیهی است جامعه ای که حکومتی بر آن حاکم نباشد گرفتار هرج ومرج خواهد گردیدوآسایشی برای اهل آن نخواهد بودومسلم است که صرف وجود حکومت، سبب آسایش مردم نخواهد گردید بلکه حکومتی که مورد پذیرش مردم بوده واز مشروعیت لازم برخوردار باشد وبه عبارتی دیگرقانونی بوده وبرمبنای عدالت پ أکثر

بدیهی است جامعه ای که حکومتی بر آن حاکم نباشد گرفتار هرج ومرج خواهد گردیدوآسایشی برای اهل آن نخواهد بودومسلم است که صرف وجود حکومت، سبب آسایش مردم نخواهد گردید بلکه حکومتی که مورد پذیرش مردم بوده واز مشروعیت لازم برخوردار باشد وبه عبارتی دیگرقانونی بوده وبرمبنای عدالت پایه ریزی شده باشد می تواند این هدف را محقق نماید وازمنظر مکتب تشیع حکومتی قانونی است که براساس شریعت اسلام که برگرفته از قرآن وعترت می باشد تشکیل شده باشد واز آنجایی که خدای تعالی یگانه مالک جهان واختیار دار آن می باشد حق حکومت فقط از آن اوست واختیار دارد به هر که بخواهد تفویض فرمایدو دراینکه ازدیدگاه همه علمای اسلام، حضرات پیامبران الهی(ع) واز منظرعلمای شیعه،ائمه هدی (ع)دارای این ولایت تفویضی هستندشکی نیست اماآیااین ولایت برای فقیه جامع الشرایط درزمان غیبت امام معصوم (ع) نیزثابت است ؟وآیااوحق تشکیل حکومت الهی را دارد؟وآیاحکومت او مشروعیت داشته وقانونی است یا فقط درصورتی که منتخب مردم باشد ،دارای ولایت بوده وحکومتش مشروع می باشد؟ازمجموع ادله شرعی اینگونه مستفاد است که بلی فقیه جامع الشرائط که به نصب عام توصیفی از طرف امام معصوم(ع) تعیین گردیده است درزمان غیبت ایشان وظیفه تشکیل حکومت دارد وحکومت او قانونی ومشروع است واین مشروعیت به علت انتصاب امام است نه انتخاب مردم بلکه مردم مکلّف و موظفند که در مقابل منتخب خبرگان که در حقیقت مصداق منتصب توصیفی عام امام ع با مراجعه به اهل حل وعقد می باشد تسلیم باشندوتحت ولایت او درآیند وبا او به روش رأی دادن مرسوم در دنیا در حقیقت بیعت نمایند به عبارت روشنتر ولی فقیه حق حکومت دارد ومردم تکلیف به تبعیّت ازاوو بیعت با اورادارندزیرا مردم حق ولایت بر دیگران ندارندتابخواهند با انتخاب دیگری آن ولایت را به او تفویض نمایند. بنابراین نتیجه این پژوهش ونکته کاربردی آن این است که انتخاب مردم تاثیری درمشروعیت حکومت ولی فقیه نداردورهبر جامعه اسلامی وحاکم منحصر به فرد وفرمانده کل قوای در آن ولی فقیه جامع الشرائط می باشد ورئیس جمهور جایگاهی درحکومت اسلامی ندارد بلکه تعیین مسئولین ارشد کشوری برعهده رهبری است ودر صورت لزوم وعدم امکان تصدی تمامی امور کشوری توسط ولی فقیه ، معاون رهبری که منقاد کامل رهبربوده وخود نیز فقیه فالاعلم می باشد ومنصوب رهبری است بعضی ازاموررابه نیابت از رهبر وطبق نظر ایشان تصدی ومدیریت می نماید ودر صورت عدم امکان دسترسی به نظرایشان ،به نظر فقهی خود عمل خواهد نمود.البته تصدی امورهیچ منافاتی بامشورت با متخصّص نداشته بلکه از لوازم آن می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

78 - بررسی موانع نظری اندیشه ی جمهوریّت و مردم سالاری از منظر فقه شیعه
مسعود حاج حسینیان

چکیده از منظر عقل و شریعت مقدّس اسلام حکومت در جهان از آن خداوند یکتاست زیرا او مالک و صاحب اختیار هستی است چه اینکه و لله ما فی السماوات و الارض و آنچه در آسمان‌ها و زمین است از آن خداوند است و به مقتضای آیه شریفه ی انّی جاعل فی الارض خلیفه به هرکس که صلاح بداند تفویض أکثر

چکیده از منظر عقل و شریعت مقدّس اسلام حکومت در جهان از آن خداوند یکتاست زیرا او مالک و صاحب اختیار هستی است چه اینکه و لله ما فی السماوات و الارض و آنچه در آسمان‌ها و زمین است از آن خداوند است و به مقتضای آیه شریفه ی انّی جاعل فی الارض خلیفه به هرکس که صلاح بداند تفویض می‌فرماید. حال با عنایت به اینکه در اکثر کشورهای جهان و از آن جمله بعضی از کشورهای اسلامی ،نوع حکومت و حاکم از طریق انتخابات مردمی تعیین می گردد این بحث ضروری می نماید که آیا در شریعت اسلام برای انتخابات و شرایط منتخبین و انتخاب کنندگان و سایر مباحث مربوط به این موضوع مهم، مبانی شرعی وجود دارد یا خیر؟ لذا در این مقاله پس از بررسی اجمالی تاریخچه میزان دخالت مردم در امر حکومت به بیان دیدگاه های مختلف در باب جمهوریّت با طرح دو دیدگاه جمهوریّت و مردم سالاری با هدف کارآمدی(مقبولیت) به این معنی که مردم در حکومت نقش دارند، اما نقشی ثانوی و کارآمد، به این معنا که چون حکومت بدون رضایت مردم نمی تواند کارهایش را پیش ببرد، مردم و لزوم حضور آنان در انتخابات وبه تعبیری دیگر بیعت ، مطرح می شود. وگرنه آنها حقی به عنوان انتخاب حاکم ندارند و در این موضوع اختیاری ندارند. به این معنا که مردم با انتخاب، گویی با حاکم معیّن، بیعت می کنند، نه تعیین و یا به عنوان داشتن حق تعیین سرنوشت (مشروعیت)به این معنا که اصل و اساس، حق انتخاب مردم است. لذا، آنچه موجب اختیار داری و مسئولیت حاکم و زیر دستانش می شود، انتخاب مردم است، به بررسی مسئله و اثبات نظریه ی صحیح پرداخته شده است و سپس با ذکر موانع نظری اندیشه جمهوریّت در دیدگاه قائلان به نصب، نظریه جمهوریّت با عنوان داشتن حق تعیین سرنوشت را به چالش کشیده شده است، عمده ترین این موانع عبارتند از: 1- نفی حاکمیّت خداوند 2- تفویض حق تصرّف و ولایت بر مردم 3- حاکمیّت داشتن اصل شورا بر اصل ولایت الهی 4- قانونگذاری توسط عوام مردم 5- غربی بودن نظریه ی انتخاب و جمهوریّت کلید واژه : انتخاب ، انتصاب ، مشروعیّت ، حکومت ، جمهوریّت ،ولایت ،ولی فقیه ، شور تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

79 - تبیین واقعه و تاریخ غدیر و نقش آن در تربیت و تکامل انسان
عصمت سوادی

اولین انسانی که بر زمین هبوط کرد، حضرت آدم(ع) ولیّ خدا بود، پیامبران سیر کمالی داشتند و با توجه به نیاز بشر و بالا رفتن قدرت تفکر و تعقل، پیامبر کاملتری فرستاده می شد،. لذا ما این سیر کمالی را در تاریخ ولایت مشاهده می کنیم، غدیر، غایت تداوم ولایت از آدم(ع) تا خاتم(ص)، ب أکثر

اولین انسانی که بر زمین هبوط کرد، حضرت آدم(ع) ولیّ خدا بود، پیامبران سیر کمالی داشتند و با توجه به نیاز بشر و بالا رفتن قدرت تفکر و تعقل، پیامبر کاملتری فرستاده می شد،. لذا ما این سیر کمالی را در تاریخ ولایت مشاهده می کنیم، غدیر، غایت تداوم ولایت از آدم(ع) تا خاتم(ص)، بلکه تکمله آن است. مادر این کار پژوهشی به روش کتابخانه ای، اسنادی، توصیفی و تحلیلی، ضمن تعریف مفاهیم و بررسی تاریخی غدیر، نقش و جایگاه غدیر را در تکامل انسان بررسی کرده و بازتاب این نوشتار که یک کار پژوهشی کاربردی است، تحلیل این مساله است که هدف خلقت، رساندن انسان ها به کمال و سعادت حقیقی است و این، تنها از طریق ولایت امکان پذیراست. لذا، پذیرش ولایت، لازمة صعود انسان به کمال بی نهایت است و اگر در مراحل پایین در پذیرش ولایت، افراد ضعف داشته باشند، نخواهند توانست به مراحل بالا اوج بگیرند. ولایت پذیری های مراحل نخست، زمینه ای برای پذیرش ولایت حقیقی خداوند است و بهانه ای برای ایجاد ولایت پذیری محض می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

80 - نقش سرمایه اجتماعی در عملکرد تعاونی ها ( مطالعه موردی دهستان بالاولایت شهرستان کاشمر)
محمدعلی احمدیان علیرضا معینی

سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیم نوینی است که در دهه های اخیر توجه بسیاری از صاحب نظران و علمای علوم اجتماعی، توسعه و توسعه روستایی را به خود معطوف داشته است و بانک جهانی از آن به عنوان حلقه گمشده ای یاد می کند که در صورت وجود آن می توان فقر را کاهش داد. این مفهوم به پیوند أکثر

سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیم نوینی است که در دهه های اخیر توجه بسیاری از صاحب نظران و علمای علوم اجتماعی، توسعه و توسعه روستایی را به خود معطوف داشته است و بانک جهانی از آن به عنوان حلقه گمشده ای یاد می کند که در صورت وجود آن می توان فقر را کاهش داد. این مفهوم به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه به مثابه منبع با ارزشی که با خلق هنجارها واعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضاء می شود اشاره دارد. تحقیق حاضر با در نظر داشتن این مهم به بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر عملکرد تعاونی های روستایی در شهرستان کاشمر از توابع استان خراسان رضوی پرداخته است. روش این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است و از تکنیک پرسشگری جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. نتایج حـاصل از پرسشگـری با استفـاده از نرم افزارهای Excell ، Spss تحلیل آماری شده و برای آزمون فرضیه ها از آزمون T و کای دو استفاده شده است. نتایج حاکی از این است که در حوزه مورد مطالعه ،عضویت در شرکت تعاونی تاثیری در افزایش مشارکت اجتماعی نداشته است همچنین بین اعتماد اجتماعی و عملکرد تعاونی ها رابطه معنی دار وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

81 - قضاوت زن در اسلام
فاطمه بیرجندی

باتوجه به حساس بودن موضوع درجوامع اسلامی وبانظربه عدالت خداوندی وبیان موقعیت قضاوت دراسلام وپس ازنظربه دستورات قرآنی وسیرة مسلمین وسنت وروایات همچنین بررسی ادلة عقلی واجماع علماوموردکنکاش قراردادن اصل اولیه درقضاوت درحالیکه تکلیف اصلی زنان بنابرآیات قرآنی وسیرتاریخ جهان أکثر

باتوجه به حساس بودن موضوع درجوامع اسلامی وبانظربه عدالت خداوندی وبیان موقعیت قضاوت دراسلام وپس ازنظربه دستورات قرآنی وسیرة مسلمین وسنت وروایات همچنین بررسی ادلة عقلی واجماع علماوموردکنکاش قراردادن اصل اولیه درقضاوت درحالیکه تکلیف اصلی زنان بنابرآیات قرآنی وسیرتاریخ جهان اسلام حفظ شاَنیت وحفظ حریم حرمتها وپرورش انسانهای حقیقی که ازجملة آنها قضات وارسته، حاکمان عادل دینی وبندگان مخلص خدادردامان خویش میباشد ازاین رو باتوجه به شاَنیت زن مسلمان ،قضاوت فقط درقاضی منصوب،قاضی تحکیم،قاضی ماَذون ومشاورقضایی برای بانوان بلا اشکال است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

82 - نقد و بررسی ادله عقلی وجوب دعوت به تشیع
مصطفی خدادادنژاد روح اله خدادادی

دعوت غیر شیعیان به مذهب تشیع به عنوان یکی از وظایفی که در ذهن عموم شیعیان مرتکز است، حکمی از احکام شرعی تکلیفی را داراست. روایات وارد شده در مسئله جواز یا عدم جواز دعوت به تشیع دو دسته هستند. بیشتر این روایات نهی از دعوت به تشیع دارند. اما با غض نظر از روایات موجود در أکثر

دعوت غیر شیعیان به مذهب تشیع به عنوان یکی از وظایفی که در ذهن عموم شیعیان مرتکز است، حکمی از احکام شرعی تکلیفی را داراست. روایات وارد شده در مسئله جواز یا عدم جواز دعوت به تشیع دو دسته هستند. بیشتر این روایات نهی از دعوت به تشیع دارند. اما با غض نظر از روایات موجود در این باب، آیا می توان استدلال عقلی برای اثبات وجوب دعوت به تشیع اقامه نمود؟ هدف از این پژوهش نقد و بررسی وجوه عقلی متصور برای اثبات وجوب دعوت به تشیع است. محقق در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی وجوه عقلی قابل طرح برای اثبات وجوب دعوت به تشیع را مورد کنکاش قرار داده است. از تحلیل داده ها این نتیجه حاصل شد که دعوت به تشیع مصداق قلع ماده فساد است؛ و قلع ماده فساد عقلاً حسن است و این حُسن عقلی ملازمه دارد با وجوب شرعی. سایر وجوه قابل طرح در این مسئله مورد مناقشه قرار گرفتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

83 - مبانی ولایت مادر در فقه امامیه و حقوق ایران با نگاهی به مبانی آن در حقوق آمریکا
حسن فلاح سید جواد سید علیزاده گنجی بهنام قنبرپور

طبیعت و فطرت‌ آدمی و منفعت طفل و جامعه اقتضا میکند که سرپرستی صغیر و اداره امور‌ او‌ حتی الامکان‌ به اشخاصی که قرابت بیشتری با او دارند و به سرنوشت و خوشبختی او علاقه‌مند هستند، واگذار گردد‌. اگرچه در تعیین‌ اشخاصی که عهده‌دار این سمت هستند و چگونگی اعمال آن و نیز دربار أکثر

طبیعت و فطرت‌ آدمی و منفعت طفل و جامعه اقتضا میکند که سرپرستی صغیر و اداره امور‌ او‌ حتی الامکان‌ به اشخاصی که قرابت بیشتری با او دارند و به سرنوشت و خوشبختی او علاقه‌مند هستند، واگذار گردد‌. اگرچه در تعیین‌ اشخاصی که عهده‌دار این سمت هستند و چگونگی اعمال آن و نیز درباره محجورانی‌ که تحت ولایت قهری‌ قرار‌ می‌گیرند، قوانین یکسان نیستند. قانون مدنی در مواد ۱۱۸۰ و ۱۱۸۱ به تبعیت از فقه امامیه ولایت بر طفل را بر عهده پدر و همچنین جد پدری را هم تراز و در ردیف پدر قرارداده وهیچ نوع ولایتی برای مادر پیش بینی نکرده است. از اینرو در جستار نسبت به این سوال که در حقوق ایراان و آمریکا ولایت مادر بر چه مبنا و معیاری می تواند استوار گردد؛ با روش توصیفی – تحلیلی بنا بر مقتضیات زمانی دوره کنونی، می توان این ولایت را برای پدر و مادر در نظر گرفت . در حقوق آمریکا در ابتدا به جهت پایین بودن جایگاه اجتماعی زنان و کنترل بی چون چرا آنان توسط شوهر از هیچگونه حقوق راجع به حضانت طفل برخوردار نبودند. اما با گذشت زمان و اعتراضات ایجاد شده ایجاد فرضیه های جدید از جمله اولویت عشق مادری یا tender years سبب گردید که امکان اعطای حضانت توسط دادگاه به مادر فراهم شود. درنهایت علاوه بر تفاوتهای بنیادین حقوق دو کشور درخصوص ضوابط ولایت پذیری مادر نسبت به فرزندان، با محوریت مصلحت و نیاز کودک می توان از اولویت ولایت شأنی مادر در پاره ای از موارد جانبداری نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

84 - مبنای مشروعیت و مقبولیت حکومت اسلامی در منظومه فکری آیت الله سید محمد باقر صدر
محمد بازوند مسعود مطلبی علی فلاح نژاد علی فلاحی سیف الدین

محمد بازوند [1]- مسعود مطلبی[2]- علی فلاح نژاد[3]- علی فلاحی سیف الدین[4] تاریخ دریافت: 4/12/1398- تاریخ پذیرش: 21/12/1398 چکیده: یکی از مباحث بنیادی و اساسی هرحکومتی بحث مشروعیت و مقبولیت است که تقویت آن در استقرار و ثبات و یا بالعکس تضعیف آن در بی ثباتی و فروپاشی ح أکثر

محمد بازوند [1]- مسعود مطلبی[2]- علی فلاح نژاد[3]- علی فلاحی سیف الدین[4] تاریخ دریافت: 4/12/1398- تاریخ پذیرش: 21/12/1398 چکیده: یکی از مباحث بنیادی و اساسی هرحکومتی بحث مشروعیت و مقبولیت است که تقویت آن در استقرار و ثبات و یا بالعکس تضعیف آن در بی ثباتی و فروپاشی حکومت نقش بی‌بدیلی دارد. در این نوشتار که با رویکرد توصیفی- تحلیلی به رشته تحریر درآمده است در پاسخ به چیستی مبنای مشروعیت و مقبولیت در نظریه حکومت اسلامی آیت الله سید محمد باقر صدر این استدلال ارائه می شود که وی مشروعیت را ترکیبی از ارادۀ الهی ـ مردمی می ‌دانست. چنانکه در کنار پذیرش ولایت فقیه به عنوان منشأ مشروعیت الهی حکومت اسلامی، بر نقش مردم در تعیین سرنوشت خویش تأکید می نمود و تلاش داشت با اعطای حق انتخاب به ملت در همه ابعاد و جوانب حکومت، میان مشروعیت و مقبولیت در حکومت اسلامی پیوند ایجاد نماید. [1] - دانشجوی دکتری، علوم سیاسی( اندیشه سیاسی)، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان، ایران M.bazvand1396@gmail.com [2] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان، ایران: نویسنده مسئول mmtph2006@yahoo.com [3] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان، ایران [4] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان، ایران تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

85 - بررسی تطبیقی ولایت در نکاح در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران
محمد مهدی مسعودی حمید جلیلیان زهرا مسعودی

10.3495/jiil.2023.1974744.1689

بررسی تطبیقی ولایت در نکاح در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایرانچکیده موضوع ولایت در نکاح یکی از پرکاربردترین موضوعات فقهی و حقوقی است که علیرغم اهمیت، به دلیل اختلافات جدی فقهی، حد و مرزهای دقیق آن در حقوق ایران مشخص نگردیده است. منشأ این اختلافات، گاه به تفاوت برداشتها از أکثر

بررسی تطبیقی ولایت در نکاح در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایرانچکیده موضوع ولایت در نکاح یکی از پرکاربردترین موضوعات فقهی و حقوقی است که علیرغم اهمیت، به دلیل اختلافات جدی فقهی، حد و مرزهای دقیق آن در حقوق ایران مشخص نگردیده است. منشأ این اختلافات، گاه به تفاوت برداشتها از متون روایی و گاه به اختلافات مبانی فقها بر می گردد. این پژوهش ضمن بررسی ولایت در نکاح از منظر آیات و روایات، معرفی اولیای عقد نکاح در غیر سفیه و مجنون و شرایط آنها، موارد سقوط ولایت در نکاح و مراحل مختلف زمانی اذن ولی در نکاح در فقه امامیه و حقوق ایران و بررسی خلاهای قانونی موجود؛ طرح مساله تکلیفی یا وضعی بودن اذن ولی در قانون مدنی را به عنوان ساز وکاری جهت برون رفت از اختلافات و معضلات حقوقی پیش رو پیشنهاد نموده است.واژگان کلیدی: ولایت در نکاح، شروط ولایت در نکاح، اذن ولی، تکلیفی بودن اذن ولی تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

86 - ملاک کافر و مسلمان شمردنِ اشخاص با بررسی تطبیقی ولایت در کتب اربعه و صحاح ستّه
امیر محمودی فرد جواد پنجه پور هرمز اسدی کوهباد

چکیده"ولایت الهی" و "قانون الهی" قرین همدیگر هستند. یکی از منابع قانون الهی، سنت است. سرچشمه این منبع اسلامی، دو مجموعه بزرگ اسلامی است؛ به نام‌های "کتب اربعه" و "صحاح سته"، که تدوین این دو متفاوت از یکدیگرند. نگارنده در این مقاله با استناد به شواهد قرآنی و احادیث فریقی أکثر

چکیده"ولایت الهی" و "قانون الهی" قرین همدیگر هستند. یکی از منابع قانون الهی، سنت است. سرچشمه این منبع اسلامی، دو مجموعه بزرگ اسلامی است؛ به نام‌های "کتب اربعه" و "صحاح سته"، که تدوین این دو متفاوت از یکدیگرند. نگارنده در این مقاله با استناد به شواهد قرآنی و احادیث فریقین و دلایل عقلی، قانونگذاری بعد از نبی اکرم را به اهل بیت او مختص می‌داند؛ و اصطلاح خلفاء و امراء دوازده‌گانه در کتب روائی فریقین اشارت به قانونگذاران معصومی دارد که ضرورت متابعت از آنان به عنوان اصلی‌ترین ملاک اسلامی بر همه مسلمانان ضروری است. زیرا یکی از ملاکهای اسلامی، ولایت است که اساس صحت ملاکهای دیگر اسلامی است. این ملاک در کتب اربعه به طور صریح به عنوان نشانه اسلامی بودن قلمداد شده و اصحاب صحاح سته، به صورت های متفاوتی، به ضرورت ولایت اهل بیت اذعان نموده اند. نگارنده سعی نموده عرصه را برای عرضه به اصحاب صحاح سته بدهد تا ولایت اهل بیت بر مسند حاکمیت نشانده شود و مسلمانان حقیقت قوانین الهی را از این راه رهنمون شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

87 - حاکمیت قانون و تعدد نهادهای خاص قانونگذاری در سیستم حقوقی ایران
فریور خلیلی شجاعی هانه فرکیش جوانمیر عبدالهی عباد روحی

پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران و به تبع آن تصویب قانون اساسی جدید که اقتباس شده از فقه شیعه و البته با الگوبرداری از قوانین اساسی برخی کشورهای غربی نیز بود زمینه ساز بروز نوآوری هایی در سیستم حقوقی ایران شد که از جمله می توان به تاسیس نهادهایی خاص اشاره نمود که به مرور أکثر

پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران و به تبع آن تصویب قانون اساسی جدید که اقتباس شده از فقه شیعه و البته با الگوبرداری از قوانین اساسی برخی کشورهای غربی نیز بود زمینه ساز بروز نوآوری هایی در سیستم حقوقی ایران شد که از جمله می توان به تاسیس نهادهایی خاص اشاره نمود که به مرور دارای اختیارات مهمی از جمله قانونگذاری و اتخاذ تصمیمات لازم الاجرا با بهره گیری از قواعد فقهی از جمله مصلحت گرایی ،احکام ثانویه و حکومتی ، عدالت و انصاف نیز شدند . از دیگر سو منتقدین وجود این نهادها با استناد بر دلایلی از جمله موازی کاری در روند قانونگذاری ، نظارت ناکارآمد شرعی و قانونی بر روند فعالیت آنان ، عدم بهره گیری از ظرفیت های مردمی در انتخاب اعضا و فعالیت آنان و ... استقرار و گسترش فعالیت چنین نهادهایی را در تضاد با مفهوم حاکمیت قانون که از اهداف اولیه تاسیس نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است می دانند . نوشتار حاضر بر این فرض استوار است که فعالیت نهادهای خاص قانونگذاری علی رغم دارا بودن برخی محاسن و مزایای غیر قابل انکار ، به دلیل برخی نقاط ضعف از جمله نقصان قوانین و مقررات مرتبط ، نظارت های های شرعی و اساسی خفیف بر اعمال آن و از همه مهم تر عدم وجود شفافیت در ارتباط با صلاحیت ها و اختیارات قانونی عملا دارای چالش های جدی در ارتباط با مفهوم حاکمیت قانون می باشند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

88 - مسئولیت واسباب سقوط ولایت امین باتاکیدبرنظرامام خمینی(ره)
حسن اکبرزاده حمید عیوضی

10.3495/jiil.2021.684045

واژه امانت در مقابل صفت خیانت است و به شخص متصف به این صفت، امین گفته می شود. و از دیدگاه امام خمینی، عبارت ازبودن مال شخصی در نزد دیگری به نحوی که حفظ و نگهداری آن بر ایشان واجب باشد که اصطلاحا چنین شخصی را امین می نامند. دخالت و تصرفات امین در اموال مولی علیه، مطابق ن أکثر

واژه امانت در مقابل صفت خیانت است و به شخص متصف به این صفت، امین گفته می شود. و از دیدگاه امام خمینی، عبارت ازبودن مال شخصی در نزد دیگری به نحوی که حفظ و نگهداری آن بر ایشان واجب باشد که اصطلاحا چنین شخصی را امین می نامند. دخالت و تصرفات امین در اموال مولی علیه، مطابق نصوص معتبر دینی و متون فقهی مجاز می باشد. امام خمینی صراحتا به ولایت امین در اموال مولی علیه اشاره نموده اند. و برخی فقها، امین را در زمره اولیاء ذکر نموده اند که حق فروش مال مولی علیه را دارد. آنچه مسلم به نظر می رسد مراقبت از شخص مولی علیه و اداره اموال وی، ازتکالیف اصلی امین می باشد بالتبع با تعیین حدود تکالیف امین از سوء اختیارات وکج روی های وی جلوگیری بعمل آورده است. حال این مسئولیت، گاهی جنبه مدنی دارد که در این صورت موظف است ضرر وارده را جبران نماید ومبنای این مسئولیت، تقصیر است و امین بدون تعدی وتفریط مسئول نمی باشد. بعضا این مسئولیت جنبه کیفری دارد ودر صورت احراز خیانت امین به مجازات کیفری نیز محکوم می گردد. همه موارد سقوط ولایت در فقه وبعضی نیزدر قانون پیش بینی شده است. لذا اوصافی همچون حجر، کفر، ارتداد، فوت هریک از امین و مولی علیه، فسق، رقیت، افاقه مجنون، خیانت، رشد مولی علیه، مراجعه غایب یا صدور حکم موت فرضی از اسباب سقوط ولایت امین می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

89 - ولایت مطلقه فقیه و مردم سالاری از منظر فقه امامیه با تأکید بر محوریت مردم سالاری دینی امام خمینی(ره)
امیر امیدی شبیلوی علیا حمید عیوضی سعید حسن زاده دلگشا

مردم سـالاری دینـی بـه لحـاظ نظـری الگـویی جدیـد از دموکراسی را ارائه کرده است؛ الگویی که هم به لحاظ محتوا و هم به لحاظ شکل و صـورت با نمونه های غربی آن متفاوت است. در واقع این مفهـوم ترکیـب دیـن و دموکراسـی نیسـت، بلکـه حقیقتی واحد در جوهرة نظام اسلامی است و به همین عل أکثر

مردم سـالاری دینـی بـه لحـاظ نظـری الگـویی جدیـد از دموکراسی را ارائه کرده است؛ الگویی که هم به لحاظ محتوا و هم به لحاظ شکل و صـورت با نمونه های غربی آن متفاوت است. در واقع این مفهـوم ترکیـب دیـن و دموکراسـی نیسـت، بلکـه حقیقتی واحد در جوهرة نظام اسلامی است و به همین علت توانسته در تمام الگوهای دنیا شبهه ایجاد کند. هدف این مقاله تبیین ولایت مطلقه فقیه و نسبت آن با مردم سالاری دینی از منظر فقه امامیه با محوریت نظر امام خمینی(ره) است. این تحقیق از نوع تحلیلی به روش اسنادی است. یافته ها حاکی از آن است که مردم سالاری دینی مبتنی بر ولایت مطلقه فقیه، با دموکراسی‌های‌ رایج‌ در غرب‌ تفاوت‌ اساسی‌ دارد. این نتیجه به دست آمد که نظام‌ جمهوری‌ اسلامی‌ نه‌ تئوکراسی‌ و نه‌ دموکراسی‌ (هر دو در مفهوم‌ متداول‌ در غرب) می‌باشد. بلکه‌ می‌توان‌ آن‌ را نوعی‌ تئودموکراسی‌ دانست. بنابراین نظام‌ جمهوری‌ اسلامی‌ از هر دو رکن‌ عقلی‌ حکومت‌ یعنی‌ مشروعیت‌ الهی‌ و قدرت‌ مردمی‌ برخوردار است. در چنین‌ نظامی‌ است‌ که‌ اسلامیت‌ و جمهوریت‌ نه ‌تنها در تضاد نیستند بلکه‌ هر یک‌ جایگاه‌ منطقی‌ و عقلی‌ خود را دارا بوده‌ و لازم‌ و ملزوم‌ یکدیگرند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

90 - ظرفیت‌های قانون اساسی در مسیر دستیابی به دولت مطلوب اسلامی
مجتبی قنبردوست اکبر اشرفی

بر اساس آموزه‌های حقوق اساسی، قانون اساسی طرح کلی نظام‌های سیاسی، اقتصادی، حقوقی، و سایر نظام‌های اجتماعی (نظیر خانواده، آموزش، و مراقبت سلامت) در جامعه است. این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی- تحلیلی می‌کوشد تا به ظرفیت‌ها و اصول بنیادی از قان أکثر

بر اساس آموزه‌های حقوق اساسی، قانون اساسی طرح کلی نظام‌های سیاسی، اقتصادی، حقوقی، و سایر نظام‌های اجتماعی (نظیر خانواده، آموزش، و مراقبت سلامت) در جامعه است. این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی- تحلیلی می‌کوشد تا به ظرفیت‌ها و اصول بنیادی از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بپردازد، که به‌رغم اهمیت فزاینده در مسیر دستیابی به دولت مطلوب اسلامی هنوز به ‌تمامی محقق نشده‌اند و قابلیت‌های منحصر به فرد آن‌ها مورد غفلت واقع شده است. در این راستا، گفتار حاضر طیفی از مسائل مبتلابه جامعه و سپهر سیاسی ایران را، از جمله حدود آزادی‌های شهروندی و مسائل اقتصاد سیاسی، به‌ویژه با تمرکز بر دو اصل سوم و چهل‌و‌چهارم قانون اساسی بررسی می‌کند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به‌کارگیری خصلت‌های انعطافی، زایشی و تفسیری قانون اساسی امکان تفسیر و قرائتی نوین را فراهم می‌کند؛ تفسیر و قرائتی که در مسیر دستیابی به اهداف تشکیل دولت مطلوب اسلامی است و همواره از سوی صاحب‌نظران و متفکران اسلامی مورد تأکید قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

91 - امکان سنجی تغییر حاکمیت نظام جمهوری سلامی ایران از ریاستی به پارلمانی در پرتو استقرار نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه
موسی الرضا رضایی شرف مسعود راعی دهقی

نظام سیاسی حاکم بر جمهوری اسلامی ایران، ویژگی های خاصی دارد که در بین نظام های سیاسی موجود در جهان، منحصربه فرد است. بارزترین ویژگی این نظام، ابتنای آن بر اصل ولایت فقیه است. فارغ از همه بحث هایی که در ارتباط با این نظریه مطرح شده، یک موضوع مهم، آن است که آیا در فرضی که أکثر

نظام سیاسی حاکم بر جمهوری اسلامی ایران، ویژگی های خاصی دارد که در بین نظام های سیاسی موجود در جهان، منحصربه فرد است. بارزترین ویژگی این نظام، ابتنای آن بر اصل ولایت فقیه است. فارغ از همه بحث هایی که در ارتباط با این نظریه مطرح شده، یک موضوع مهم، آن است که آیا در فرضی که این اصل، جوهره نظام سیاسی جمهوری اسلامی را تشکیل می دهد و تمام شئون این نظام بر اساس این اصل استوار می گردد، کدام یک از مدل های سنتی نظام های سیاسی یعنی ریاستی یا پارلمانی یا نیمه ریاستی- نیمه پارلمانی در جمهوری اسلامی قابل شناسایی هستند؟ این سوال می تواند در کنار سوال دیگری مطرح شود و آن اینکه اساساً نظام سیاسی فعلی در ایران، ریاستی است یا پارلمانی یا نیمه ریاستی- نیمه پارلمانی؟. در پاسخ می توان گفت بر اساس آنچه در قانون اساسی مذکور شده، نظام سیاسی حاکم بر ایران، ریاستی است و نه پارلمانی. اما سوالی که شاید از هر دو مهم تر باشد و این نوشتار، قصد ارائه پاسخ به آن دارد، این است که آیا در فرض استقرار و ابتنای نظام سیاسی بر اصل ولایت فقیه، می توان از تغییر حاکمیت در ایران از ریاستی به پارلمانی سخن گفت یا خیر؟ به عقیده نگارندگان این امکان وجود دارد و چه بسا در فرض تغییر نظام سیاسی ایران از ریاستی به پارلمانی، کارکردهای این نظام ارتقا یافته و بیشتر به سمت کارآمدی آن پیش برود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

92 - پیروزی علمای اصولی بر اخباری‌ها و اهمیت سیاسی آن در عهد قاجاریه
عظیم ایزدی اودلو علیرضا ازغندی مجید توسلی رکن آبادی سید مصطفی ابطحی

پیروزی علمای اصولی بر اخباری‌ها از مهمترین تحولات درونی تشیع در عهد قاجاریه بود که همواره با پیامدهای سیاسی و فکری همراه بود. بدون شناخت از مواضع این دو جریان امکان شناخت دقیق از تحولات قرون نوزده و بیست ایران امکان پذیر نیست. بنابراین مسأله اصلی این تحقیق، پاسخگویی به أکثر

پیروزی علمای اصولی بر اخباری‌ها از مهمترین تحولات درونی تشیع در عهد قاجاریه بود که همواره با پیامدهای سیاسی و فکری همراه بود. بدون شناخت از مواضع این دو جریان امکان شناخت دقیق از تحولات قرون نوزده و بیست ایران امکان پذیر نیست. بنابراین مسأله اصلی این تحقیق، پاسخگویی به این سؤال است که منازعه مکتب اصولی و اخباری چه پیامدهای فکری و سیاسی برای جامعه امامیه داشته است. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر این دیدگاه است که قرائت از دین و منابع دینی در دوره‌های مختلف شکل گرفته و این امر موجب پیدایش گرایش‌های مذهبی مختلفی در درون جامعه شیعی شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که بدون پیروزی اصولیون بر اخباریون، علما نمی‌توانستند در ایران قرون نوزده و بیست چنین نقش گسترده‌ای پیدا کنند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

93 - فهم خوانش فقهای شیعه از محدوده اختیارات فقیه؛ مطالعه موردی ملأ احمد نراقی، صاحب جواهر و امام خمینی (ره)
حسین جعفری موحد علی شیرخانی

در مورد گستره اختیارات فقیه و ولی فقیه اختلاف در میان فقیهان موافق نظریه ولایت فقیه وجود دارد. در نتیجه با این پرسش روبرو هستیم که، سه فقیه تقریباً معاصر، یعنی صاحب جواهر، ملااحمد نراقی و امام خمینی(ره) از حدود و دامنه اختیارات فقیه و ولی فقیه چه نوع خوانش هایی داشته‌ان أکثر

در مورد گستره اختیارات فقیه و ولی فقیه اختلاف در میان فقیهان موافق نظریه ولایت فقیه وجود دارد. در نتیجه با این پرسش روبرو هستیم که، سه فقیه تقریباً معاصر، یعنی صاحب جواهر، ملااحمد نراقی و امام خمینی(ره) از حدود و دامنه اختیارات فقیه و ولی فقیه چه نوع خوانش هایی داشته‌اند؟ هر سه فقیه مذکور با توجه به مبانی فقهی خود و با بهره گیری از ادله عقلی و نقلی، فقیه و ولی فقیه را جانشین پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) در تمام عرصه‌های حکومتی و سیاسی دانسته و او را همسان ایشان در لزوم اطاعت،‌ ولایت و حکومت می‌دانند. این نوشته در باره فهم خوانش های فقهای سه گانه مذکور از مسأله حدود و اختیارات فقیه و ولی فقیه در عصر غیبت است. بررسی‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که ملأ احمد نراقی باسود جستن از ضرورت اداره جوامع اسلامی در همه زمان ها و لزوم برخورداری جوامع از نظم و نظام اجتماعی جهت تمشیت امور و همچنین با به بهره گری از اجماع فقهای شیعه، به اختیارات وسیع فقیه در عصر غیبت می‌رسد؛ صاحب جواهر نیز پس از ایشان ولایت فقیه را ضروری مذهب دانسته و معلقد است که رستگاری جامعه اسلامی جز در سایه حکومت فقیه میسر نمی‌شود. بنابراین دایره حکومت فقیه گسترده بوده و هرگز در امورحسبیه ی مربوط به صغار و مجانین محدود نمی‌شود. امام خمینی(ره) نیز بر اساس مبانی کلامی خود ولایت فقیه را در ادامه ولایت ائمه دانسته، آن را امری می‌داند که تصورش موجبِ تصدیقش می‌شود و بر این اساس دایره ولایت فقیه را بر اساس مصلحت جامعه اسلامی محدود در چاچوب احکام فرعی فقیهی ندانسته و به اطلاق ولایت می‌رسد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

94 - نظم و نظام سیاسی مطلوب در فلسفه سیاسی ابن سینا
محمد مهدی نادری شمسی کاظمی سعید جهانگیری

مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی می‌کوشد ضمن بازخوانی اندیشه، آرا و تأملات سیاسی ابن سینا به عنوان یکی از نامدارترین اندیشمندان مسلمان ایرانی در سپهر جهانی، ‌‌‌‌به این پرسش اصلی پاسخ دهد که نظم و ساختار نظام سیاسی مطلوب در فلسفه و اندیشه سیاسی وی از چه مقول أکثر

مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی می‌کوشد ضمن بازخوانی اندیشه، آرا و تأملات سیاسی ابن سینا به عنوان یکی از نامدارترین اندیشمندان مسلمان ایرانی در سپهر جهانی، ‌‌‌‌به این پرسش اصلی پاسخ دهد که نظم و ساختار نظام سیاسی مطلوب در فلسفه و اندیشه سیاسی وی از چه مقوله‌هایی تشکیل شده و بر این اساس نظم ایده آل و نظام حکومتی مورد نظر وی چه بوده است؟ و دیگر اینکه ابن سینا چگونه نظم سیاسی مد نظر خود را برپایه نبوت و امامت بنیان نهاده است؟ یافته ها نشان می دهد ابن‌سینا پس از تبیین انواع نظام سیاسی همچون نظام سیاسی وحدانی یا سیاست تغلبی، نظام سیاسی کرامت، نظام ریاست فکریه، نظام دیموقراطیه (دموکراسی) یا سیاست اجماعیه، در دو اثر الهیات شفا و نیز در فن خطابه از منطق شفا نظم سیاسی مطلوب خود را در قالب نظام سیاسی سقراطی (سیاست خیر یا سیاست ملک) یا سیاست شریفه مطرح نموده و ضمن تطبیق آن بر نظام نبوت، امامت و در امتداد آن ولایت فقاهت بر همه انواع دیگر نظام سیاسی، ترجیح داده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

95 - بررسی ادله‌ی فقهی مخالفان ولایت سیاسی زنان در فقه شیعه
محمد عترت دوست سید محمد جواد وزیری فرد

موضوع مشارکت سیاسی زنان در جامعه اخیراً بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بر همین اساس و به علت برخی شبهات فقهی درباره‌ی ولایت سیاسی زنان، بررسی فقهی این موضوع مهم به نظر می‌رسد. از این رو در این مقاله با بررسی آیات و روایات و گفتار مفسران و فقیهان به بررسی امکان و حدود ج أکثر

موضوع مشارکت سیاسی زنان در جامعه اخیراً بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بر همین اساس و به علت برخی شبهات فقهی درباره‌ی ولایت سیاسی زنان، بررسی فقهی این موضوع مهم به نظر می‌رسد. از این رو در این مقاله با بررسی آیات و روایات و گفتار مفسران و فقیهان به بررسی امکان و حدود جواز ولایت سیاسی برای زنان پرداخته شده است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و گردآوری داده‌ها نیز به صورت کتابخانه‌ای بوده است. در نتیجه‌ی تحقیق روشن شد که به آیات قرآن در منع ولایت سیاسی زنان نمی‌توان به طور قاطع استناد کرد؛ گرچه – در صورت اثبات- از برخی از آن‌ها بتوان به مثابه مؤید بهره برد. اما با توجه به روایت نبوی مشهور، روایت ابوخدیجه و اجماع علمای فریقین در منع ولایت عام برای زنان، می‌توان حکم به ممنوعیت ولایت سیاسی عام در سطح حاکم امت اسلامی و ولی فقیه برای زنان نمود. اما در سطوح پایین‌تر و در ولایاتی چون ریاست دولت و نمایندگی مجلس و وزارت و مدیریت‌های دیگر نمی‌توان حکمی این‌چنین داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

96 - بررسی احکام فقهی- حقوقی کودکان متولدشده از رحم جایگزین
صدیقه مهدوی کنی بهناز احمدوند انسیه نوراحمدی

رحم جایگزین، مادر بدلی یا رحم اجاره‌ای، پدیده‌ای است که در سایه‌ی پیشرفت علم ژنتیک و علم جنین‌‌شناسی به تجارت رایجی در جهان امروز و به خصوص در کشورهای فقیر تبدیل شده است و از آنجا که منشأ ایجاد مسائل مختلف فقهی و حقوقی گشته است، فقها و حقوقدانان به بررسی آن پرداخته و در أکثر

رحم جایگزین، مادر بدلی یا رحم اجاره‌ای، پدیده‌ای است که در سایه‌ی پیشرفت علم ژنتیک و علم جنین‌‌شناسی به تجارت رایجی در جهان امروز و به خصوص در کشورهای فقیر تبدیل شده است و از آنجا که منشأ ایجاد مسائل مختلف فقهی و حقوقی گشته است، فقها و حقوقدانان به بررسی آن پرداخته و در صدد پاسخگویی به مسائل مطروحه در آن می‌باشند. در این مقاله بر آن شدیم تا نسب کودکان تولد یافته از این طریق را از منظر فقه و حقوق بررسی نماییم و مسائل مترتب بر آن از جمله؛ محرمیت، حضانت، وراثت، ولایت و ... را بیان نموده و جایگاه کودک را در کانون خانواده مطرح می-نماید، بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که فقها و حقوقدانان با تمسک به اصول اسلامی، کلیات، معیارها و شاخص‌های عرفی و مصلحت بنیان خانواده و مصلحت طفل جوابگوی خلاءهای موجود بوده‌اند، تبیین مبانی ایشان حاصل این مقاله است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

97 - مبانی فقهی – حقوقی اصل یکصد و یازدهم قانون اساسی ناظر به کناره‌گیری رهبری
ولی الله حیدرنژاد محمود جمال الدین زنجانی

10.22034/ijrj.2020.675496

پس از بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برای اولین در اصل یکصد و یازدهم مسأله کناره‌گیری رهبری از تصدی منصب ولایت فقیه در قانون اساسی پیش‌بینی شد. در ارزیابی و تحلیل کلی از قانون اساسی مشخص می‌شود منظور از کناره‌گیری همان استعفای مصطلح است که می‌بایست توسط مجلس خ أکثر

پس از بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برای اولین در اصل یکصد و یازدهم مسأله کناره‌گیری رهبری از تصدی منصب ولایت فقیه در قانون اساسی پیش‌بینی شد. در ارزیابی و تحلیل کلی از قانون اساسی مشخص می‌شود منظور از کناره‌گیری همان استعفای مصطلح است که می‌بایست توسط مجلس خبرگان رهبری مورد تأیید قرار گیرد. هر چند که عدم پیش‌بینی ساز و کار استعفاء رهبری، مرجع پذیرش و نصاب آن در قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری، محل نقد است. از منظر فقهای امامیه، ولایت از مقوله احکام است لذا قابلیت اسقاط و واگذاری ندارد بنابراین به اصل اولی امکان اسقاط و کناره‌گیری از منصب ولایت امر، برای ولی فقیه متصور نیست. از طرف دیگر پذیرش و استمرار منصب ولایت فقیه تکلیف شرعی است، در صورتی که تصدی ولایت امر در شخص واحد و مشخصی تعیین پیدا کند، وجوب تصدی ولایت امر بر ایشان، واجب عینی خواهد بود و فقیه جامع‌الشرایط نمی تواند از تصدی منصب ولایت سر باز زند و یا از ادامه و استمرار آن منصرف شود. لکن اگر واجدین شرایط متعدد باشند، ولایت امر در شخص خاصی متعین نشده و کناره‌گیری رهبری توالی فاسدی در مقوله حفظ نظام نداشته و مخالف مصالح جامعه اسلامی نباشد، کناره‌گیری رهبری پس از موافقت مجلس خبرگان رهبری قابل تصور است. با مطالعه حکومتی سیره امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) نیز مشاهده می‌شود، که ایشان در سخت‌ترین شرایط، به عنوان تکلیف الهی، با قوت، انقیاد و رهبری جامعه اسلامی را در دست داشتند و شائبه کناره‌گیری ایشان از حکومت بعد از خلیفه سوم، فاقد وجاهت است. میان اهل سنت اتفاق نظر در خصوص جواز استعفای خلیفه وجود ندارد لکن عموماً جواز استعفاء را به اصل اولی نپذیرفته‌اند و عمدتاً قائلند که استفعاء خلیفه، در صورتی که کسی برای جانشینی او وجود نداشته باشد جایز نیست، لذا رخصت و جواز اولیه استعفاء و کناره‌گیری خلیفه حتی در میان اهل سنت نیز با محدودیت مواجهه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

98 - ولایت حاکم شرع بر تزویج و طلاق سفیه و مجنون از نظر امامیه و اهل سنت
عبدالجبار زرگوش نسب محدثه آبیار

10.22034/ijrj.2020.673324

حاکم شرع قیم است و شرعاً می‌تواند شخصی را قائم مقام خود به‌ عنوان قیّم برای محجورین مانند سفیه ومجنون منصوب کند، وقیمومیت نوعی ولایت است که با نصب حاکم شرع یا دادگاه، به‌منظور حمایت از محجورین واداره امورشان آغاز می‌شود. در این پژوهش که به روش توصیفی_تحلیلی صورت گرفته ا أکثر

حاکم شرع قیم است و شرعاً می‌تواند شخصی را قائم مقام خود به‌ عنوان قیّم برای محجورین مانند سفیه ومجنون منصوب کند، وقیمومیت نوعی ولایت است که با نصب حاکم شرع یا دادگاه، به‌منظور حمایت از محجورین واداره امورشان آغاز می‌شود. در این پژوهش که به روش توصیفی_تحلیلی صورت گرفته است، به اختلاف نظر میان فقهای امامیه و اهل سنت در ولایت حاکم بر تزویج و طلاق سفیه و مجنون می پردازد. میان مذاهب چهارگانه ی اهل سنت نیز تضارب آرا وجود دارد. نظریه ی مختار نویسندگان پژوهش حاضر، این است که حاکم، تنها بر تزویج و طلاق از جانب مجنون ولایت دارد و آن هم در صورتی است که مجنون، اولیای دیگری نظیر پدر، جد پدری و وصی آن دورا نداشته باشد؛ اما درباره‌ی تزویج و طلاق سفیه، به نظر می‌رسد حاکم هیچ ولایتی ندارد؛ زیرا مقصود اصلی از ازدواج و طلاق، مال نیست که سفیه را در این دو امر، محجور بدانیم. در مواردی که حاکم، ولایت دارد، رعایت مصلحت و غبطه لازم است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

99 - امکان‌سنجی تعدد ولایت‌ها(حکومت) در عصر «دولت-ملت‌ها» از منظر فقه امامیه و نظام حقوقی بین‌الملل
مهدیه زارع خورمیزی سید محمد حیدری خورمیزی ابراهیم یاقوتی

10.22034/ijrj.2022.689981

از دیدگاه فقه امامیه، ولی فقیهِ جامع الشرائط بعد از تشکیل حکومت اسلامی، فارغ از مرزهای جغرافیایی، بر اساس حکم اولی بر تمام مسلمانان جهان، ولایت فرامرزی دارد. بنا بر نظریه ی انتصاب، همه ی فقهاء جامع الشرایط دارای منصب ولایی هستند، اما در جهان معاصر با توجه به محذوریت های أکثر

از دیدگاه فقه امامیه، ولی فقیهِ جامع الشرائط بعد از تشکیل حکومت اسلامی، فارغ از مرزهای جغرافیایی، بر اساس حکم اولی بر تمام مسلمانان جهان، ولایت فرامرزی دارد. بنا بر نظریه ی انتصاب، همه ی فقهاء جامع الشرایط دارای منصب ولایی هستند، اما در جهان معاصر با توجه به محذوریت های سیاسی، ولایت مطلقه فرامرزی با موانعِ حقوقی بین الملل مواجه است. پژوهش حاضر درصدد تحلیل امکان سنجی تعدد ولایت ها(حکومت) در عصر دولت-ملت ها و ارائه ی راهبردیست که نظام ولایی را به اهدافش نزدیک کند، یکی از آن اهداف، کارآمدی نظام ولاییِ ولی فقیه در داخل و فرامرزهاست. نتیجه اینکه در فقه امامیه برای اعمال ولایت مطلقه، ذاتا محدودیتی وجود ندارد، ولی امکان اعمالِ ولایت توسط یک ولی فقیه در خارج از مرز جغرافیایی با موانع سیاسی روبه رو است، که در جهان معاصر از آن به نظام حقوقی بین الملل یا قواعد و قوانین بین المللی تعبیر می شود. بنابراین نظریه ی تعدد ولایتها با توجه به محدویت اعمالِ ولایت فرامرزی یک ولی فقیه نه تنها دچار خدشه نیست، بلکه بهترین راهبردیست برای تمدن نوین اسلامی. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

100 - ولایت حاکم بر کودکان بدون ولیّ خاص
امیر مهاجر میلانی

10.22034/ijrj.2021.680390

پژوهش حاضر ولایت فقیه بر کودک بدون ولیّ خاص را بررسی می‌کند. مشهور فقیهان در فرض فقدان پدر و جد پدری و عدم نصب وصیّ از طرف پدر و جد پدری، فقیه حاکم را ولیّ انحصاری چنین کودکی می‌دانند. دیدگاه پیش‌گفته افزون بر اینکه دلایل محکمی ندارد، با قرائن مخالف متعددی روبروست. این أکثر

پژوهش حاضر ولایت فقیه بر کودک بدون ولیّ خاص را بررسی می‌کند. مشهور فقیهان در فرض فقدان پدر و جد پدری و عدم نصب وصیّ از طرف پدر و جد پدری، فقیه حاکم را ولیّ انحصاری چنین کودکی می‌دانند. دیدگاه پیش‌گفته افزون بر اینکه دلایل محکمی ندارد، با قرائن مخالف متعددی روبروست. این مقاله در ابتدا شمول دلایل ولایت فقیه در دو رویکرد ولایت مطلقه و ولایت از باب امور حسبه، نسبت به این موضوع را بررسی کرده در ادامه با ارائه دلایلی از آیات، روایات و گزارش‌های تاریخی نتیجه می‌گیرد که شارع مقدس در این موضوع تشریع حقوقی مدّ نظر فقیهان را نداشته، تنها خواستار رعایت مصالح کودک بی‌سرپرست که امری عقلائی است شده است. در نهایت بیان می‌‌شود که تأکید بر ولایت انحصاری فقیه و کم رنگ نمودن نقش ولیّ عرفی همچون مادر و سایر نزدیکان کودک محصول عقلانیت عصری بوده، شاید تأکید بر آن در جامعه امروزی نه تنها صحیح نبوده، کارآمدی لازم گذشته خود را نیز نخواهد داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

101 - نقش اصلاح کننده‌های ضدتنش پلیمری، معدنی و بیولوژیک بر عملکرد و حفظ قدرت جوانه‌زنی گیاه دارویی نازبو (Ocimum basilicum L. var. keshkeny levelu)
محمد شاهین دانشمندی محمد خراشی زاده

به منظور بررسی تأثیر سه اصلاح کننده طبیعی خاک در شرایط تنش آبی بر عملکرد و حفظ قدرت جوانه‌زنی گیاه دارویی نازبو سه مطالعه جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. در هر سه آزمایش سطوح تنش کم آبی شامل100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی به عنو أکثر

به منظور بررسی تأثیر سه اصلاح کننده طبیعی خاک در شرایط تنش آبی بر عملکرد و حفظ قدرت جوانه‌زنی گیاه دارویی نازبو سه مطالعه جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. در هر سه آزمایش سطوح تنش کم آبی شامل100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی به عنوان فاکتور اول طرح اعمال گردید. فاکتور دوم آزمایش‌ها شامل سطوح چهارگانه سوپر جاذب پلیمری (صفر، 75، 125 و 225 کیلوگرم در هکتار)، سطوح زئولایت معدنی (صفر، 6، 12 و 18 تن در هکتار) و آزمایش سوم نیز چهار سطح کود دامی(صفر، 20، 40 و 60 تن در هکتار) تعیین شد. نتایج بدست آمده نشان داد بیشترین عملکرد بذر، وزن هزار دانه و فاکتور تورم در تیمار کود دامی بدست آمد (به ترتیب 36/4 گرم در بوته، 650/1 گرم و 83/19 میلی لیتر). شرایط تنش آبی باعث کاهش جوانه‌زنی پس از گذشت یکسال از برداشت بذر نازبو شد. بیشترین و کمترین درصد جوانه‌زنی نوبت دوم در تیمار کوددامی 40 تن و شاهد بدست آمد (به ترتیب 5/84 درصد و 67 درصد). نتایج حاصل از آزمایش نشان داد در بین سه ماده استفاده شده، تیمار کوددامی 40 تن بهترین نتایج را در جهت تولید و حفظ قدرت جوانه‌زنی بذر نازبو دارد، از این رو، استنباط می&lrm;‌شود این ماده بیولوژیک و زیست تجزیه پذیر قادر است با کنترل روابط آبی بین خاک و گیاه، شدت تنش کم آبی را در شرایط تولید و انبارمانی بذر گیاه دارویی نازبو را کاهش دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

102 - اندیشه ولایت حضرت علی(ع) در آموزه های اهل حق و سلسله آتش بیگی
محمود الواری مهدی انصاری علی اکبر خدری زاده

موضوع ولایت یکی از مباحث مهم مذهب شیعه امامیه است. به طوری که این مذهب بر محور ولایت می‌چرخد و اساس آن را شکل می‌دهد. بحث ولایت در شیعه امامیه با امامت گره خورده است و شامل کلیتی است که در بردارنده ولایت و امامت امامان دوازده‌گانه می‌گردد . اهل حق، یکی از جریانها و مکتب أکثر

موضوع ولایت یکی از مباحث مهم مذهب شیعه امامیه است. به طوری که این مذهب بر محور ولایت می‌چرخد و اساس آن را شکل می‌دهد. بحث ولایت در شیعه امامیه با امامت گره خورده است و شامل کلیتی است که در بردارنده ولایت و امامت امامان دوازده‌گانه می‌گردد . اهل حق، یکی از جریانها و مکتب‌های مذهبی شیعی مشرب با گرایش عرفانی و شامل یازده خاندان است که سلسله آتش‌بیگی از خاندانهای معروف اهل‌حق به شمار می‌رود. ولایت به به عنوان یک اصل مهم و اساسی در اندیشه سلسله آتش‌بیگی تلقی می‌گردد که از آغاز آفرینش و مراحل پیدایش هستی، ولایت و مظهریت حضرت علی(ع) تجلّی و نمود داشته و در دوره‌ها مختلف ظهور و بروز نموده است. بررسی تطبیقی با روش توصیفی- تحلیلی دیدگاه امامیه با دیدگاه سلسله آتش‌بیگی در مورد ولایت هدف این پژوهش قرار گرفته است.نتایج پژوهش حاکی از این است که مشابهت‌ها و قرابت‌های زیادی از جمله ولایت تکوینی ائمه اطهار(ع) و جنبه ملکوتی و ازلی آن و همچنین اعتقاد به امامت امامان دوازده گانه بین این دو دیدگاه درباره ولایت وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

103 - بررسی نقش مغیره بن شعبه در استلحاق نسب زیادبن عبید به ابوسفیان و پیامدهای آن
غلامعلی سلیم گندمی غفار پوربختیار عبدالعزیز موحد

زیادبن‌عبید یکی از سه ضلع مثلث مشاورین معاویه بود که تا پایان دوره خلافت خلیفه سوم، فقط کار دبیری بصره را برعهده داشت. و به محض ورود امام‌علی(ع) به عرصه خلافت با ارتقاء جایگاه، خود مسند امارت فارس را با منابع عظیم ثروت در دست گرفت. وی بعنوان یکی از چهار داهی مشهور عرب، أکثر

زیادبن‌عبید یکی از سه ضلع مثلث مشاورین معاویه بود که تا پایان دوره خلافت خلیفه سوم، فقط کار دبیری بصره را برعهده داشت. و به محض ورود امام‌علی(ع) به عرصه خلافت با ارتقاء جایگاه، خود مسند امارت فارس را با منابع عظیم ثروت در دست گرفت. وی بعنوان یکی از چهار داهی مشهور عرب، مشهوربود و با تکیه بر درایت و هوش سرشارخود توانست، جایگاه خود را بعنوان یکی از قدرت‌های بزرگ منطقه تثبیت نماید. اما دیری نپایید که وی به طمع دستیابی به آرزوی دیرینه خود و بدست آوردن خلافت شام، با وساطت سفیر معاویه(مغیره‌بن‌شعبه) و بدون توجه به نصایح امام‌علی، با قبول الحاق نسب خود به ابوسفیان، برادر معاویه شد. و گمان می‌کرد، با پذیرش این استلحاق، بزودی در حلقه اول رقیبان ولایت‌عهدی قرار خواهد گرفت. اما در نهایت او نه تنها به حکومت شام نرسیده بلکه مرگ زود هنگام زیاد قبل از خلیفه، مسیر ولایت عهدی یزید را نیز هموار نمود. محقق دراین مقاله به طرح این سوال می پردازد که تاثیر اندیشه و انگیزه زیاد، در شکل‌گیری و پیشبرد روند استلحاق و نقش مغیره در آن چه بوده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت بنظر میرسد انگیزه زیاد در استلحاق نسب خود به ابوسفیان نیل به قدرت بوده و مغیره نیز نقشی کلیدی در این الحاق برعهده داشته است. روش تحقیق نیز توصیفی بوده که با استفاده از منابع و اطلاعات کتابخانه‌ای گردآوری شده است، تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

104 - شرح تسبیح ولی الله در قرآن و روایات
فاطمه رحمانی

از آنجا که ولی الله نه مانند دیگر موجودات عالم، مظهر یک اسم، بلکه مظهر همه اسماء الهی است، به همین خاطر بر موجوداتی که مظهر یک یا حتی چند اسم از اسماء الهی هستند احاطه وجودی دارد؛ در واقع ولی الله الاعظم حقیقتی است که تمامی اسماء الهی در آن متجلی شده است، او کل واحدی اس أکثر

از آنجا که ولی الله نه مانند دیگر موجودات عالم، مظهر یک اسم، بلکه مظهر همه اسماء الهی است، به همین خاطر بر موجوداتی که مظهر یک یا حتی چند اسم از اسماء الهی هستند احاطه وجودی دارد؛ در واقع ولی الله الاعظم حقیقتی است که تمامی اسماء الهی در آن متجلی شده است، او کل واحدی است با پتانسیل در بردارندگی تمامی اسماء و صفات الهی(درعالم وحدت و کثرت که در واقع وجه انالله یی متعلق به تجلیات وحدتی و وجه نحن تعلق دارد به تجلیات کثرتی این حقیقت)؛ لذا هر آنچه در این دو وجه تجلی نموده ازدایره این حقیقت خارج نیست؛ که این همان معنای ولایت ولی الله است که تجلی ولایت الله می باشد. امر تسبیح از اموری است که رشد و تعالی تمامی پدیده ها را بعهده دارد؛ به عبارت دیگر تمامی اسماء با تسبیحی که در آنها جاری و ساری است به سمت تعالی خویش سیر و صیرورت دارند؛ و همانطور که در بالا اشاره شد، ازآنجا که تمامی اسماء و صفات در حقیقتی به نام ولی الله متجلّی است، پس تسبیح نیز در همین چارچوب به وقوع می پیوندد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت با تجلّی ولایت الهی درعالم، امر تسبیح نیز رخ نموده است و تمامی اسماء الهی در چارچوب ولایت ولی الله الاعظم، با توانمندیی به نام تسبیح که در نهاد هر اسم تعبیه شده است، به سمت هدف غایی خویش سیر و صیر مینمایند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

105 - تأملی برحقیقت مفهوم «نبوت» از منظر عرفان شیعی با نگاهی به مقاله «تست پیشگویی نبوت در عهد جدید» اثر «جان پنی»
حورا سادات قضات

یکی از مباحث مهم در ادیان الهی-که پیشینه‌ای به طول تاریخ بشر دارد-مسئله چیستی؛ چگونگی و حقیقت مفهوم نبوت است. مسئله نبوت مسئله‌ای است که با توجه به جایگاه مهم و برجسته‌ آن در ادیان، ذهن هر اندیشمند علاقمند به مباحث الهیات را به خود مشغول ساخته است. الهیات یهودی، الهیات أکثر

یکی از مباحث مهم در ادیان الهی-که پیشینه‌ای به طول تاریخ بشر دارد-مسئله چیستی؛ چگونگی و حقیقت مفهوم نبوت است. مسئله نبوت مسئله‌ای است که با توجه به جایگاه مهم و برجسته‌ آن در ادیان، ذهن هر اندیشمند علاقمند به مباحث الهیات را به خود مشغول ساخته است. الهیات یهودی، الهیات مسیحی و الهیات اسلامی در هر دو مذهب شیعه و اهل سنت، هریک به طرح مباحثی در این امر پرداخته و آثاری نگاشته‌اند. از رهگذر نیم نگاهی به مفهوم نبوت در الهیات مسیحی که به بهانه مطالعه مقاله جان پنی با عنوان تست پیشگویی نبوت صورت گرفت و به تبع آن الهیات یهودی و حتی الهیات اسلامی البته با رویکرد کلامی، اینگونه به نظر می‌رسد که آنچه در این باره و پیرامون مسئله نبوت در خلال تمامی این بیانات و آثار دیده می‌شود با احترام به ساحت همه پویندگان راه علم و تحقیق دارای خلأها و نواقص بسیاری بوده و روشن کننده ابهامات موضوع نمی‌باشد و هیچیک به اندازه مکتب عرفا و نگاه عرفانی به این مسئله به حقیقت این مفهوم نزدیک نبوده است.لذا پژوهش حاضر بر آن است تا به منظور فهم و تبیین حقیقت مسئله نبوت، این مسئله را از دیدگاه ژرف و دقیق عرفان شیعی مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور بیش از همه نقطه نظرات عارف واصل حضرت امام خمینی(ره) مد نظر قرار گرفته است. به باور نگارنده دیدگاه عارفانه شیعی ژرف‌ترین و دقیق‌ترین دیدگاه مطرح شده در این باره است و تبیین و تفهیم و درک صحیح این مفهوم از دیدگاه عرفان شیعی، به جهت جامعیت و شمولیت آن، مانع از گفت و شنودهای بی‌حاصل شده و انسان را به حقیقت رهنمون می‌شود. همچنین این تبیین عرفانی از مسئله نبوت را می‌توان پاسخگوی بسیاری از سوالات و مباحث مطروحه در این حوزه دانست. لذا بسیاری از مباحث و مسائل، مانند آنچه در مبحث تست پیشگویی نبوت طرح و دنبال می‌شوند در مقابل این دیدگاه بلند و ناب اصولا جلوه‌ای جز خُردی و رنگ باختگی نمی‌یابند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

106 - نص قرآن بر ولایت حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام «بررسی تحلیلی آیه بلاغ»
محمد رضا آرام

این پژوهش آیه ی بلاغ را با توجه به تفاسیر شیعه و سنّی، تفسیر کرده و ضمن استناد به احادیث و روایات، ارتباط آن را با ولایت و امامت امیرالمومنین علی علیه السلام بیان کند و نیز در ادامه ضمن بررسی تحلیلی این آیه، به شبهات موجود در مدلول این آیه پرداخته و سپس به بررسی جوانب م أکثر

این پژوهش آیه ی بلاغ را با توجه به تفاسیر شیعه و سنّی، تفسیر کرده و ضمن استناد به احادیث و روایات، ارتباط آن را با ولایت و امامت امیرالمومنین علی علیه السلام بیان کند و نیز در ادامه ضمن بررسی تحلیلی این آیه، به شبهات موجود در مدلول این آیه پرداخته و سپس به بررسی جوانب مختلف دلالت آیه بلاغ و شأن نزول آن می پردازد.نویسنده ارتباط این آیه را با آیات قبل و بعد – که درباره اهل کتاب است – در قالب چند پرسش و پاسخ توضیح داده است.این آیه به صراحت نشان میدهد که رسول، جز انجام رسالت و رسانیدن پیام وظیفه دیگری ندارد و کسی که زیر بار رسالت رفته است البته به لوازم آن که همان تبلیغ و رسانیدن امر ولایت است باید قیام کند .کلیدواژه ها: آیه بلاغ، ولایت و امامت امیرالمومنین علی علیه السلام، ابلاغ رسالت، شأن نزول، غدیرخم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

107 - نقش اصلاح کننده‌های ضدتنش پلیمری، معدنی و بیولوژیک بر عملکرد و حفظ قدرت جوانه‌زنی گیاه دارویی نازبو (Ocimum basilicum L. var. keshkeny levelu)
محمد شاهین دانشمندی محمد خراشی زاده

به منظور بررسی تأثیر سه اصلاح کننده طبیعی خاک در شرایط تنش آبی بر عملکرد و حفظ قدرت جوانه‌زنی گیاه دارویی نازبو سه مطالعه جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. در هر سه آزمایش سطوح تنش کم آبی شامل100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی به عنو أکثر

به منظور بررسی تأثیر سه اصلاح کننده طبیعی خاک در شرایط تنش آبی بر عملکرد و حفظ قدرت جوانه‌زنی گیاه دارویی نازبو سه مطالعه جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. در هر سه آزمایش سطوح تنش کم آبی شامل100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی به عنوان فاکتور اول طرح اعمال گردید. فاکتور دوم آزمایش‌ها شامل سطوح چهارگانه سوپر جاذب پلیمری (صفر، 75، 125 و 225 کیلوگرم در هکتار)، سطوح زئولایت معدنی (صفر، 6، 12 و 18 تن در هکتار) و آزمایش سوم نیز چهار سطح کود دامی(صفر، 20، 40 و 60 تن در هکتار) تعیین شد. نتایج بدست آمده نشان داد بیشترین عملکرد بذر، وزن هزار دانه و فاکتور تورم در تیمار کود دامی بدست آمد (به ترتیب 36/4 گرم در بوته، 650/1 گرم و 83/19 میلی لیتر). شرایط تنش آبی باعث کاهش جوانه‌زنی پس از گذشت یکسال از برداشت بذر نازبو شد. بیشترین و کمترین درصد جوانه‌زنی نوبت دوم در تیمار کوددامی 40 تن و شاهد بدست آمد (به ترتیب 5/84 درصد و 67 درصد). نتایج حاصل از آزمایش نشان داد در بین سه ماده استفاده شده، تیمار کوددامی 40 تن بهترین نتایج را در جهت تولید و حفظ قدرت جوانه‌زنی بذر نازبو دارد، از این رو، استنباط می&lrm;‌شود این ماده بیولوژیک و زیست تجزیه پذیر قادر است با کنترل روابط آبی بین خاک و گیاه، شدت تنش کم آبی را در شرایط تولید و انبارمانی بذر گیاه دارویی نازبو را کاهش دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

108 - نقش سیاسی و اجتماعی مغیره بن شعبه در تثبیت وتداوم پایه های حکومت اموی
غلامعلی سلیم گندمی غفار پوربختیار عبدالعزیز موحد

چکیدهمغیره بن شعبه به یکی ازدهات عرب مشهور است .او ازجمله شخصیت های تاثیر گذار در روند حوادث تاریخ صدر اسلام می باشد .از آنجایی که وی در امور مختلف ایفا گر نقش های کلیدی بوده است . محقق قصد دارد تا عملکرد مغیره را با استناد به منابع اصلی ، مورد بررسی قرار دهد ، تا نقش س أکثر

چکیدهمغیره بن شعبه به یکی ازدهات عرب مشهور است .او ازجمله شخصیت های تاثیر گذار در روند حوادث تاریخ صدر اسلام می باشد .از آنجایی که وی در امور مختلف ایفا گر نقش های کلیدی بوده است . محقق قصد دارد تا عملکرد مغیره را با استناد به منابع اصلی ، مورد بررسی قرار دهد ، تا نقش سیاسی واجتماعی او را در صحنه های پنهان وپیدای دوران خلافت معاویه مورد کنکاش قرار دهد. مغیره در دوره پیامبر در ردیف صحابی وی قرار گرفت اما پس از رحلت آن حضرت با چرخشی سیاسی ، به حمایت همه جانبه از خلفای راشدین مبادرت نمود و پس از آنکه معاویه عنان قدرت را بدست گرفت ، وی ضمن همسو کردن سیاست های خود با معاویه، بمنظور تثبیت پایه های حکومت اموی نخست در ماجرای استلحاق تلاش نمود و سپس پیشنهاد ولایت عهدی یزید را مطرح و تبلیغات آنرا برعهده گرفت .از اینرودر این جستار در صدد پاسخگویی به سوال اصلی میباشد.اندیشه وعملکرد مغیره بن شعبه چه تاثیری بر روند تثبیت وتداوم خلافت معاویه بن ابوسفیان و یزید گذاشته است ؟ در پاسخ به سوال فوق الذکر این فرضیه مطرح می شود که : بررسی گزارش های مورخین حاکی از آن است که اندیشه وعملکرد مغیره بن شعبه نقش قابل ملاحظه ای بر تثبیت وتداوم پایه های خلافت معاویه و یزید بر جای گذاشته است . روش این پژوهش توصیفی تحلیلی وبر اساس داده های کتابخانه ای می باشد . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

109 - Effects of Thyme Essential Oil and Disodium Fumarate on Ruminal Fermentation Characteristics, Microbial Population and Nutrient Flow in a Dual Flow Continuous Culture System
ه. براز ح. جهانی-عزیزآبادی ع. عزیزی

The aim of the present study was to investigate the effects of di-sodium fumarate (DSF) and thyme essential oil (TEO) solely and simultaneously on ruminal fermentation properties and microbial abundance. A dual-flow continuous culture system (DFCC) with eight 1400-mL fe أکثر

The aim of the present study was to investigate the effects of di-sodium fumarate (DSF) and thyme essential oil (TEO) solely and simultaneously on ruminal fermentation properties and microbial abundance. A dual-flow continuous culture system (DFCC) with eight 1400-mL fermenters was used in a period of 12 d that divided to 9 d for adaptation and 3 d for sampling. Fermenters were fed 100 g d-1 [dry matter (DM) basis] of a 50:50 alfalfa hay:concentrate ration. Treatments were no additive (control), 10 mM of DSF, 125 µL/L of TEO and simultaneous use of 10 mM of DSF, and 125 µL/L of TEO (SIMTF). Treatments had no effect on organic matter (OM) and neutral detergent fiber (NDF) disappearance, total and cellulolytic bacteria and protozoa abundance, large peptides and N-NH3 concentration of the effluent, N-NH3 and dietary N flow and molar proportions of acetate (C2), butyrate and isovalerate. DSF significantly increased crude protein (CP) degradation, the molar proportion of propionate (C3) and reduced C2:C3ratio (p <0.05). TEO decreased (p <0.05) DM disappearance (-14.4%) and total volatile fatty acid (-19.4%) concentration, relative to the DSF. Relative to the control, small peptide plus amino acid N concentration was higher (p <0.05) in TEO treatment and DSF. SIMTF increased (p <0.05) the acid detergent fiber (ADF) disappearance and decreased the N-NH3 concentration from zero to 4 h after feeding. Total N, non-ammonia N and bacterial N flow and efficiency of microbial CP synthesis increased with SIMTF. Findings demonstrated that feed efficiency and ruminal fermentation were improved by the simultaneous use of DSF and TEO. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

110 - Ruminal Methane Emission, Microbial Population and Fermentation Characteristics in Sheep as Affected by <i>Malva sylvestris</i> Leaf Extract: <i>in vitro</i> Study
ص. خاموشی ف. کفیل‌زاده ح. جهانی-عزیزآبادی و. ناصری

The objective of this study was to investigate in vitro effect of Malva sylvestris leaf extract (at 0, 25, 50 and 100 µL/30 mL of medium) on sheep ruminal cellulolytic and total viable bacteria growth, protozoa populations, methane production, neutral detergent fi أکثر

The objective of this study was to investigate in vitro effect of Malva sylvestris leaf extract (at 0, 25, 50 and 100 µL/30 mL of medium) on sheep ruminal cellulolytic and total viable bacteria growth, protozoa populations, methane production, neutral detergent fiber degradability (NDFD) and fermentation efficiency of oat hay. The addition of Malva sylvestris leaf extract at 25, 50 and 100 µL led to a linear increase (P<0.01) in vitro truly degraded dry matter (INTDDM), NDFD and partitioning factor (PF) of oat hay and decrease (P<0.01) methane emission after 24 hours of incubation. The addition of Malva sylvestris leaf extract resulted in a decrease (P<0.01) in potential of gas production at 25 and 50 µL and increase in lag time (0.95, 1.01 and 1.13 h relative to 0.61 h), constant rate of gas production (b)and gas produced at half-life (c)at 25, 50 and 100 µL. The addition of this extract decreased a number of total protozoa and Entodinium, Isotrichae, Diplodinium and Ophryoscolex species (P<0.01). The number of total and cellulolytic bacteria was not influenced by the addition of Malva sylvestris leaf extract. The result of this study demonstrated that Malva sylvestris extract had some potential for improving the rumen fermentation. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

111 - ختم ولایت از دیدگاه ابن عربی و سید حیدر آملی
عبدالرحیم عناقه

ولایت، یکی از مسائل مهم در عرفان است که بسیاری از عارفان بزرگ، پیرامون آن بحث کرده اند. این مبحث فروعاتی پیدا می کند، از قبیل تعریف ولایت، اقسام ولایت. ضرورت ولی در جهان هستی و ختم و لایت هر چند عرفا دربارة اکثر این مسائل اتفاق نظر دارند، ولی در مورد ختم ولایت اختلاف نظ أکثر

ولایت، یکی از مسائل مهم در عرفان است که بسیاری از عارفان بزرگ، پیرامون آن بحث کرده اند. این مبحث فروعاتی پیدا می کند، از قبیل تعریف ولایت، اقسام ولایت. ضرورت ولی در جهان هستی و ختم و لایت هر چند عرفا دربارة اکثر این مسائل اتفاق نظر دارند، ولی در مورد ختم ولایت اختلاف نظر مشاهده می شود. سید حیدر آملی، از عارفان بزرگ قرن هشتم است که با برقراری ارتباط بین تصوف و تشیع، به عنوان عارف بزرگ شیعه، با دقت این مسأ له را بررسی کرده و برخلاف دیگران که کوشیده‌اند سخنان عارف نامی، شیخ اکبر را توجیه کنند، به صراحت با او به مخالفت برخاسته و با توجه به دلایل عقلی و نقلی و کشفی، نظر وی را مبنی بر خلافت حضرت عیسی (ع) به عنوان خاتم ولایت مطلقه رد می کند و ختم ولایت مطلقه را مخصوص حضرت علی (ع) و خاتمیت ولایت مقیده را ویژه حضرت مهدی می داند. این تحقیق که به روش اسنادی انجام گرفته، کوششی است برای تبیین نظرات این دو شخصیت بزرگ در این زمینه. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

112 - تحلیل و بررسی مشارکت سیاسی در گفتمان دولت عدالت محور بر اساس نظریه لاکلاو و موفه
ابوالقاسم شمس آبادی موسی شهریاری یوسف امینی

یکی از پرطرفدارترین و در عین حال پیچیده ترین مسائل جوامع جدید، بحث مشارکت سیاسی است. بررسی چگونگی مشارکت سیاسی در صورت‌بندی یک گفتمان سیاسی در فضای رقابت با گفتمان‌های دیگر با توجه به شرایط و فضای سیاسی خاص جامعة ایران، از اهمیت بسزایی برخوردار است. از اینرو هدف این مقا أکثر

یکی از پرطرفدارترین و در عین حال پیچیده ترین مسائل جوامع جدید، بحث مشارکت سیاسی است. بررسی چگونگی مشارکت سیاسی در صورت‌بندی یک گفتمان سیاسی در فضای رقابت با گفتمان‌های دیگر با توجه به شرایط و فضای سیاسی خاص جامعة ایران، از اهمیت بسزایی برخوردار است. از اینرو هدف این مقاله تحلیل و بررسی مشارکت سیاسی در گفتمان دولت عدالت محور بر اساس نظریه لاکلاو و موفه است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نوع روش کیفی است. در این راستا از روش تحلیل گفتمان فرکلاف استفاده شد. زمان پژوهش حاضر از نظر بعد تحقیقاتی شامل دو دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد بود. جامعه آماری مجموعه سخنرانی ها و مصاحبه های رئیس دولت دوره عدالت محور در خصوص مشارکت سیاسی است. تحلیل جملات به منظور دست یافتن به دال های گفتمان اصول گرای عدالت خواه براساس روش لاکلاو و موفه انجام شد. در گفتمان اصول گرایی، دال مرکزی اسلامیت نظام( ولایت فقیه) قرار دارد؛سایر عناصر گفتمانی حاضر در این گفتمان از قبیل عدالت محوری نقش مردم، ایثارگری، پاک دستی و مشارکت همگانی قرار دارد دراین گفتمان ،قانون ،ارزشها، آزادی عدالت و ولایت فقیه معنا می کند و مشارکت سیاسی مردم در مقبولیت نظام مؤثر است و مشروعیت نظام وابسته به ارکان دینی است ولی زمان مشروعیت خود را از ولی عصر(عج) می گیرد و حتی قانون اساسی هم تحت لوای ولایت معنا می یابد در گفتمان اصول گرایی ولایت مطلقه فقیه است که با تنفیذ مشارکت سیاسی مردم به آن مشروعیت می دهد و مقبولیت آزاد مردمی را، مشروعیت می بخشد.با تحلیل‌های صورت‌گرفته دال های گفتمان مشارکت سیاسی در دولت عدالت محور عبارتند از؛ دال مرکزی ولایت فقیه 1-دال های شناور عدالت گستری 2-دال شناور فقرزدایی 3-دال شناور مهرورزی ۴- دال شناور پیشرفت و تعالی 5-دال ارزش ها 6- دال شناور مردم بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

113 - بررسی چهره عرفانی ادبیات دفاع مقدس در گنجینۀ آسمانی سید مرتضی آوینی
سیده زهرا حسینی نیا صابر امامی امیر اسماعیل آذر

در کتاب گنجینۀآسمانیِ آوینی گفتمانِ عرفانیِ ادبیات کلاسیک و ادبیات پایداری باهم دیده می‌شود. بنابراین برای فهم بهترِاین اثرکه نمونه‌ای ازادبیاتِ ‌معاصراست باید ارتباط بینامتنی عرفان و ادبیات کلاسیک مورد توجه قرارگیرد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد مقایسه‌ای به أکثر

در کتاب گنجینۀآسمانیِ آوینی گفتمانِ عرفانیِ ادبیات کلاسیک و ادبیات پایداری باهم دیده می‌شود. بنابراین برای فهم بهترِاین اثرکه نمونه‌ای ازادبیاتِ ‌معاصراست باید ارتباط بینامتنی عرفان و ادبیات کلاسیک مورد توجه قرارگیرد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد مقایسه‌ای به این سوال که آیا می‌توان کتابِ‌گنجینۀ آسمانی را یک متن عرفانی به حساب آورد؟پاسخ می دهد؛ با این پرسش به بررسی تأثیرپذیری گفتارمتن‌های آوینی‌ از متون کهن ادب فارسی به‌ویژه عرفان می‌پردازد و بن‌مایه‌های ‌عرفانی مانند؛ ولایت، رازداری، ذکر و ریاضت را به عنوان مهمترین شاخص‌های عرفانی مشترک گفتارمتن‌های آوینی و عرفان در نظرمی‌گیرد تا با بررسی آن‌ها در متون کلاسیک عرفانی ادب فارسی نشان دهد که، کتاب ایشان می‌تواند متنی عرفانی باشد. بدین منظور میزان و نحوۀ تأثیرپذیری آوینی از این بن‌مایه‌ها در متونی مانند مثنوی، کلیات شمس و دیوان حافظ و ... را بررسی می‌کند؛ با توجه به بسامد ِبالای این اصطلاحات نتایج این پژوهش مؤید این ‌است که آوینی برای توصیف مشاهدات خود از جنگ، از مضامین عرفانی کلاسیک، به‌خصوص اشعار مولانا و حافظ تأثیرپذیرفته و به ‌این مفاهیم جنبه‌ای پویا و زنده داده و آنها را در اثرِ خود با صورت بندیِ معاصر و نو به‌کار گرفته ‌است آن‌چنان‌که می‌توان گفت کتاب‌گنجینۀ آسمانی برادبیات غنی و عرفانی ایران اسلامی در جهان معاصراستواراست و متنی عرفانی در ادبیات معاصر به‌حساب می‌آید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

114 - تطابق سیره شهید چمران در مدیریت جهادی با شاخصهای تمدن اسلامی
سیداحسان پیشوا سیدعظیم حسینی

تمدن‌سازی در تعریف مفروض تمدن مبنی بر حسن معاشرت اجتماع، نیازمند الزاماتی از قبیل دست یابی به نظم اجتماعی محصول حکومت، قوانین و تلقی مردم اجتماع از خود و از روابط‌شان با یکدیگر و با حکومت می‌باشد. بطور خاص، ضروریات ایجاد تمدن اسلامی نیز بر اساس ذات بروز و ظهور هر تمدنی، أکثر

تمدن‌سازی در تعریف مفروض تمدن مبنی بر حسن معاشرت اجتماع، نیازمند الزاماتی از قبیل دست یابی به نظم اجتماعی محصول حکومت، قوانین و تلقی مردم اجتماع از خود و از روابط‌شان با یکدیگر و با حکومت می‌باشد. بطور خاص، ضروریات ایجاد تمدن اسلامی نیز بر اساس ذات بروز و ظهور هر تمدنی، در قالب پروسه‌ای ناظر بر پایه‌ریزی و مراقبت تا دستیابی به رشد و نهایتاً بالندگی و مراقبت و حفظ آن می‌باشد. حسب بیانیه گام دوم انقلاب رهبر معظم انقلاب خطاب به ملت ایران، اینک انقلاب اسلامی وارد دومین مرحله خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی شده است و نظر به اینکه پیشرفت علمی و مدیریت جهادی از ابزار مهم تحقق این امر است، در این مقاله تلاش گردیده تطبیق خصوصیات بارز شهید چمران در ولایت مداری، مبارزه با استبداد و سیره ایشان در کسب علم و دانش و مدیریت جهادی، با شاخص‌های تمدن اسلامی مبنی بر ولایت، بصیرت و امر به معروف و نهی از منکر، بررسی گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

115 - امام‌شناسی از منظر منصور براعتی، مفسّر و اندیشمند معاصر شیعه
ودود هدائی حسین مرادی زنجانی محمد حسین صائینی فرهاد ادریسی

در مکتب تشیّع، امامت، از اصول بنیادین و اعتقادی به شمار می‌رود. در طول تاریخ اسلام، علما و اندیشمندان بزرگ شیعه کوشیده‌اند تا ابواب و ابعاد گستردة این محور عقیدتی را اثبات وتبیین نمایند. در همین راستا، منصور براعتی، اندیشمند و مفسّرشیعی معاصر با تألیف لطایف تفسیری قرآن أکثر

در مکتب تشیّع، امامت، از اصول بنیادین و اعتقادی به شمار می‌رود. در طول تاریخ اسلام، علما و اندیشمندان بزرگ شیعه کوشیده‌اند تا ابواب و ابعاد گستردة این محور عقیدتی را اثبات وتبیین نمایند. در همین راستا، منصور براعتی، اندیشمند و مفسّرشیعی معاصر با تألیف لطایف تفسیری قرآن و توجه ویژه به مبحث امام‌شناسی تلاش نموده تا سیمایی روشن از آن ارائه بدهد. نگارندگان این نوشتار برآن هستند تا به شیوة توصیفی و تحلیلی به این سؤال بنیادی پاسخ دهند که مؤلفه‌های اندیشة براعتی در معرفی و ارائة نسخه‌ای همگون یا جدید در امام شناسی چیست؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد براعتی در وجوه تشابه با سایر اندیشمندان شیعه، امام را قرآن ناطق می‌داند و ارتباط با امام در اندیشة او، ارتباط با قرآن تلقی می‌شود. اما مقام شناخت امام در اندیشة او، شهودی است نه حصولی و برای تکوّن آن، طهارت درونی لازم است. براعتی معتقد است خداوند با واسطه در تجلی است و واسطة اصلی و مهم، وجود امام است. اگرحجّت الهی نباشد، زمین به خاطر گناه آدمیان، سخط می‌کند؛ زمانی که آخرین حجت الهی گامش را از زمین برداشت، عالم به‌هم خواهد خورد و تجلی خداوند بلاواسط شده و قیامت آغاز می‌شود. از طرفی دیگر، در نظرگاه براعتی، مصداق اتمّ انسان کامل در وجود انبیای الهی و امامان معصوم تجلی می‌یابد؛ زیرا پیامبر به مثابة صادر اول و امامان تحت زعامت این مخلوقِ اول و منشعب از نور علوی او، دلیل خلقت تمامی عالم و موجودات قلمداد می‌شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

116 - بررسی تطبیقی مثنوی مولوی و تفاسیر قرآن کریم در مسئله ارتباط رسول خدا با خدا و مردم
زهرا حسنوند محمدحسین توانایی سره دینی محمدرضا موحدی محمدعلی ایازی

مولانا در مثنوی ما را با سلوک باطنی و منش شخصیتی رسول خدا آشنا می سازد. با شعر مولوی؛ ضمن فهم بیشترآموزه های قرآنی، از موقعیت الگوشناسی انبیای الهی، (به ویژه رسول اکرم) همواره شاعرمی توان به الگوسازی و کاربست آنها در زندگی مادی و معنوی نیز دست یافت. این مقاله، با مطالعه أکثر

مولانا در مثنوی ما را با سلوک باطنی و منش شخصیتی رسول خدا آشنا می سازد. با شعر مولوی؛ ضمن فهم بیشترآموزه های قرآنی، از موقعیت الگوشناسی انبیای الهی، (به ویژه رسول اکرم) همواره شاعرمی توان به الگوسازی و کاربست آنها در زندگی مادی و معنوی نیز دست یافت. این مقاله، با مطالعه ی اشعار مولوی و مقایسه ی آن با تفاسیر قرآنی، ضمن شناخت شخصیت پیامبر(ص) به شیوه ای که در مثنوی مطرح شده، با رجوع به آیات قرآن و تفاسیر در ذیل شواهد قرآنی شباهت ها و تفاوت های تصویر پیامبر(ص) در قرآن و مثنوی را نشان دهد. برای این مهم سه مولفه ی نسبت رسول باخدا، نسبت رسول با مردم و رسول در مقام عاشقی و معشوقی را از مثنوی بر اساس کتاب دریا به دریای علامه جعفری، استخراج نموده، هریک از این ابعاد را در مثنوی و تفاسیر قرآنی با یکدیگر مقایسه نموده است. روش پژوهش حاضر براساس روش کتابخانه ای نظری و تحلیلی می باشد و با استفاده از منابع دست اول (کتاب، پایان نامه ، مقالات و...) و با استفاده از فیش برداری استخراج شده است. یافته های این پژوهش، در قرآن رابطه ی پیامبر با مردم برمبنای ارادت،ولایت مداری مردم و شفاعت پیامبر ادراک میشود و رابطه ی رسول خدا با خداوند نیز برمحور عبادت ، عبودیت ، اطاعت و در چارچوب عصمت پیامبر قرار می گیرد؛ اما در مثنوی و به ویژه بحث عاشقی و معشوقی رسول خدا، شاعر بیشتر، به عوالم تفاسیر عرفانی نزدیک میشود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

117 - شؤون فقیه و ولایت فقیه در نگاه شیخ جعفر کاشف الغطا
محمد معرفت

تفکر سیاسی همواره در حوزة فقه حکومتی اسلام مطرح بوده و فقهای اسلام از جمله کاشف الغطا در بخش‌های مختلف فقه، به آن پرداخته‌اند. افزون بر جایگاه علمی و موقعیت اجتماعی، عصر کاشف الغطا در شکل‌گیری و نفوذ اندیشة سیاسی وی مؤثر بوده است. ازجمله اختیارات و شؤون فقیه در عصر غیبت أکثر

تفکر سیاسی همواره در حوزة فقه حکومتی اسلام مطرح بوده و فقهای اسلام از جمله کاشف الغطا در بخش‌های مختلف فقه، به آن پرداخته‌اند. افزون بر جایگاه علمی و موقعیت اجتماعی، عصر کاشف الغطا در شکل‌گیری و نفوذ اندیشة سیاسی وی مؤثر بوده است. ازجمله اختیارات و شؤون فقیه در عصر غیبت از نگاه کاشف ‌الغطا، تصدی امر جهاد، اقامه و اجرای حدود، مقام افتا، نصب قاضی و شیخ الإسلام و تولیت خمس و زکات می‌باشد. ایشان بر اساس همین شؤون، در عرصة سیاست داخلی به دفع خطر اخباریان، و در عرصة سیاست خارجی حکم جهاد و اذن تشکیل سپاه به فتحعلی شاه قاجار داد و او را نائب خود ساخت. وی بنابر اصل عدم ولایت معتقد است مخلوقات در عبودیت با هم برابرند و کسی جز خداوند دارای سلطة حقیقی نیست؛ پس اوامر و نواهی نیز تنها از جانب خداوند یا کسی که منصوب از ناحیة او است، باید صادر شود. مبانی نظری او در کتاب کشف ‌الغطا و سیرة عملى ایشان در اجراى قوانین اجتماعى اسلام، حکایت از پذیرش ولایت عامه فقیه برای نائب عام امام یعنی مجتهد جامع الشرایط دارد. این اثر، علاوه بر بررسی برخی جریان‌های تاریخی و سیرة عملی کاشف ‌الغطا، مبتنی بر توصیف و تحلیل آرای سیاسی ایشان، با استفاده از آثار مکتوب وی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

118 - مقصود از منبع شرع در قوانین موضوعه ایران از منظر فقهی-کلامی
سید علی ربانی موسویان

یکی از منابع تقنینی، شرع است. اما این واژه در متون قانونی همواره در هاله ای از ابهام بوده و به طور دقیق مشخص نیست که مقصود از شرع و حیطه آن کدام است. آیا محدود به کتاب خدا یا اعم از کتاب و سنت نبوی یا اعم از کتاب و سنت معصوم ( ع ) و یا اعم از کتاب خدا و سنت معصومین ( أکثر

یکی از منابع تقنینی، شرع است. اما این واژه در متون قانونی همواره در هاله ای از ابهام بوده و به طور دقیق مشخص نیست که مقصود از شرع و حیطه آن کدام است. آیا محدود به کتاب خدا یا اعم از کتاب و سنت نبوی یا اعم از کتاب و سنت معصوم ( ع ) و یا اعم از کتاب خدا و سنت معصومین ( ع) و کتب فقهی است ؟ این تحقیق، با جستجو در ادله کتاب و سنت و کلمات فقهای عظام به این نتیجه می رسد که در صدق شارع در وهله نخست بر خدای متعال تردیدی نیست و سپس در صدق آن بر نبی مکرم اسلام ( ص ) نیز اختلاف قابل توجهی میان فریقین نمی باشد و در صدق این واژه بر اوصیاء معصومین نیز بر اساس فقه امامیه که قوانین موضوعه کشور ایران بر آن استوار است، اشکالی وجود ندارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

119 - ولایت از دیدگاه سید حیدر آملی و ملامحسن فیض کاشانی
علیرضا ابراهیم سید ابراهیم میرکاظمی

سید حیدر آملی و ملامحسن فیض کاشانی دو تن از مشاهیر امامیه هستند که آرائی عرفانی را در خصوص مفهوم ولایت ارائه نمودند. نظرات ایشان از این دیدگاه که هر یک متاثر از اندیشه های ابن عربی بوده اند، در این خصوص شباهت هایی با یکدیگر دارد. آملی و فیض قائل به تسری مقام ولایت حق تع أکثر

سید حیدر آملی و ملامحسن فیض کاشانی دو تن از مشاهیر امامیه هستند که آرائی عرفانی را در خصوص مفهوم ولایت ارائه نمودند. نظرات ایشان از این دیدگاه که هر یک متاثر از اندیشه های ابن عربی بوده اند، در این خصوص شباهت هایی با یکدیگر دارد. آملی و فیض قائل به تسری مقام ولایت حق تعالی به انسان کامل (ولی) بوده و برای اولیاء مراتبی را برشمرده اند که شامل مطلق و مقید و یا عام و خاص است. با توجه به خاستگاه های شیعی ایشان، ائمة اطهار (ع) مصادیق اتم ولایت در مقام انسانی به شمار می روند و حسب این مقام، از سوی خداوند بر تمامی مخلوقات تصرف دارند. همچنین، خاتم ولایت نزد آنان، امام دوازدهم شیعیان است که تجلی حقیقت محمدیست. البته تفاوت میان تفاسیر آملی و فیض از مقام ولایت آن است که گرایش های فقهی- کلامی در شخصیت فیض، سبب گردیده تا مطالب او استناداتی بیشتر از آیات و روایات داشته و منطق کلامی آن قویتر باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

120 - بررسی سِیرِ آراء و عقایدِ اهل تصوف دربارۀ نظریۀ «بدایه الاولیاء، نهایه الانبیاء»
امیرحسین همتی

بنیادی‌ترین اصل و مهم‌ترین مسأله در تصوف و عرفان اسلامی، موضوعِ ولایت و شناختِ ولی است. اکثرِ قریب به اتفاقِ موضوعاتی که در عرفانِ اسلامی مجالِ طرح و بررسی یافته‌اند، برحولِ محورِ ولایت شکل گرفته و تکامل پیدا کرده‌اند. از زمانی که تصوف از مرحلۀ زهد وارد مراحلِ پیچید أکثر

بنیادی‌ترین اصل و مهم‌ترین مسأله در تصوف و عرفان اسلامی، موضوعِ ولایت و شناختِ ولی است. اکثرِ قریب به اتفاقِ موضوعاتی که در عرفانِ اسلامی مجالِ طرح و بررسی یافته‌اند، برحولِ محورِ ولایت شکل گرفته و تکامل پیدا کرده‌اند. از زمانی که تصوف از مرحلۀ زهد وارد مراحلِ پیچیده‌ترخود شد، بحث دربارۀ ولی و مقامِ ولایت هم روی در رشد و کمال نهاد. در طول تاریخِ عرفان و تصوف اسلامی، مباحثی گوناگون و حاشیه‌های متعدد درباره موضوع ولایت و شخصیّتِ ولی شکل گرفته است. این مباحث در برخی موارد بسیار جنجال برانگیز شده و برای چندین قرن ذهنِ صاحبان اندیشه را به خود مشغول ساخته بودند. یکی از این مسائل مورد نزاع، نظریۀ بدایة الاولیاء، نهایة الانبیاء است. این نظریه، بیان‌کنندۀ برتری مقامِ ولایت بر مقامِ نبوّت است؛ و به ظاهر، در مقابلِ نظریۀ نهایة الاولیاء، بدایة الانبیاء که بیان کننده برتری مقامِ نبوت بر مقامِ ولایت است، قرار دارد. در این مقاله، ضمن نشان دادنِ سیرِ تاریخی و فرایندِ شکل‌گیری این نظریه، به بررسی عقاید و آرایِ دو گروه درگیر در این نزاع فکری نیز توجه شده است. از دیگر مواردِ مورد نظر در این مقاله، تبیینِ چگونگی برقراری پیوند میان طرفداران هر دو گروه و توضیح درخصوصِ استدلال‌های مطرح شده برای پایان بخشیدن به این نزاع عقیدتی است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

121 - جایگاه اجتهاد و گستره تقلیددرفقه امامیه
فیروزه حضرتی فهیمه ملک زاده فائزه مقتدائی

10.30495/alr.2020.673670

این پژوهش ضمن بررسی بحث فقه در پی آن است به جایگاه اجتهاد و تقلید از دیدگاه فقه امامیه پرداخته و حوزه رفتار فردی و اجتماعی در زمینه عمل سیاسی را تبیین نماید. هدف از انتخاب این موضوع این بود که؛ دامنه شمول رابطه اجتهاد و تقلید تا کجا است. نگارنده بر این فرضیه تاکید کرده، أکثر

این پژوهش ضمن بررسی بحث فقه در پی آن است به جایگاه اجتهاد و تقلید از دیدگاه فقه امامیه پرداخته و حوزه رفتار فردی و اجتماعی در زمینه عمل سیاسی را تبیین نماید. هدف از انتخاب این موضوع این بود که؛ دامنه شمول رابطه اجتهاد و تقلید تا کجا است. نگارنده بر این فرضیه تاکید کرده، که اجتهاد و تقلید همه شئون زندگی مسلمان از جمله فردی، اجتماعی و سیاسی را در بر گرفته، و در حوزه حکومتداری نیز بر دو شیوه ولایت فردی فقیه و حکومت شورایی فقها اشاره کرده که این نظریات موافقان و مخالفانی دارد و هردو طیف ادعای خود را بر دلایل عقلی، عقلایی و نقلی محکم کرده اند. در نتیجه به این پاسخ دست یافته است که اجتهاد و تقلید در دنیای امروز بحثی ضروری بوده و برای دست یابی به زیست مومنانه در سطوح مختلف زندگی به عنوان ابزار لازم به شمار می‌آید. اجتهاد وتقلید در عین حال با حرکت به سوی تخصصی شدن و تقسیم‌کار در حوزه فقه و فقاهت، زمینه‌های لازم برای پاسخ‌گویی به مسایل مردم در جنبه‌های مختلف را ایجاد می‌نماید به عبارت دیگر باید با نگاهی تخصصی‌تر به مسائل روز جامعه به حل مسایل مبتلا به مردم در زمینه تعامل دنیای جدید و دین بپردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

122 - ولایت قهری در حقوق ایران و نهاد مشابه در حقوق آمریکا
حسن فلاح سید جواد سید علیزاده گنجی بهنام قنبرپور

10.30495/alr.2022.1958342.2358

زمینه و هدف: حقوق اسلامی در کشورهایی که از فقه امامیه پیروی کرده است، ولایت بر طفل را بر عهده پدر قرار داده است و همچنین جد پدری را هم‌تراز و در ردیف پدر قرار داده و برای هر یک از آنان ولایت قهری برای اداره امور مالی و غیرمالی صغیر و نمایندگی قانونی او چه در زمان حیات د أکثر

زمینه و هدف: حقوق اسلامی در کشورهایی که از فقه امامیه پیروی کرده است، ولایت بر طفل را بر عهده پدر قرار داده است و همچنین جد پدری را هم‌تراز و در ردیف پدر قرار داده و برای هر یک از آنان ولایت قهری برای اداره امور مالی و غیرمالی صغیر و نمایندگی قانونی او چه در زمان حیات دیگری و چه پس از فوت او قائل شده است. مطابق قانون مدنی نیز پدر دارای ولایت قهری است، اما مادر از حق ولایت بر فرزند خود محروم می‌باشد، مگر آنکه به‌موجب وصیت پدر، مادر ولیّ خاص شود. این در حالی است که در بسیاری از کشورها، غالباً منفعت فرزند موردتوجه است و نه جنسیت والدین او. در حقوق پیشین آمریکا نیز همانند ایران این پدر بود که نقشش در حضانت اهمیت داشت و مادر از تمامی حقوق حضانت فرزند خود محروم بود. لذا در این پژوهش به بررسی این امر می‌پردازیم که ولایت قهری در حقوق ایران و حقوق آمریکا از چه جایگاهی برخوردار است؟روش: این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی انجام‌شده است.یافته‌ها و نتایج: حضانت قانونی، حق و تعهدی است که به والدین جهت تصمیم‌گیری‌های مهم در امور زندگی کودک پس از طلاق داده می‌شود. باگذشت زمان و تحول در قوانین، مادر نیز در کنار پدر دارای حقوق و تکالیفی گردید. منفعت طفل مهم‌ترین تحول در حقوق حضانت بوده و دادگاه‌ها می‌بایست بر مبنای فرضیه بهترین منفعت طفل، حضانت را به شایسته‌ترین شخص اعم از پدر یا مادر بدهند. بررسی نظام حقوقی ایران و آمریکا نشان می‌دهد که شباهت‌های اساسی و بعضی تفاوت‌هایی مهم در دو سیستم حقوقی ایران و آمریکا در خصوص ولایت و سرپرستی کودک وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

123 - واکاوی رویکرد آیت‌الله العظمی بهجت به سیاست (از نظر تا عمل)
عباس تقوائی

آیت‌الله العظمی بهجت یکی از بزرگترین فقهای شیعه در سده اخیر بوده است که بررسی مجموعه نگاه ایشان به حوزه سیاست با توجه به درک با واسطه و مستقیم دو انقلاب مهم معاصر در تاریخ کشور ما یعنی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران، از اهمیت به سزایی برخوردار می‌باشد. البته به لحا أکثر

آیت‌الله العظمی بهجت یکی از بزرگترین فقهای شیعه در سده اخیر بوده است که بررسی مجموعه نگاه ایشان به حوزه سیاست با توجه به درک با واسطه و مستقیم دو انقلاب مهم معاصر در تاریخ کشور ما یعنی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران، از اهمیت به سزایی برخوردار می‌باشد. البته به لحاظ نوع مشرب کلی‌ای که ایشان در سرتاسر زندگی و شئون مختلف اجتماعی و از جمله در سیاست داشته، طبعا ابهاماتی در خصوص دیدگاههایشان نسبت به مسائل اساسی مورد توجه در حوزه فقه سیاسی شیعه وجود دارد؛ لذا در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و گزارش‌های رسیده از نزدیکان، آشنایان و شاگردانشان در خصوص مواضع عملی و دیدگاههای سیاسی ایشان، سعی نموده‌ایم که تا حد امکان به آراء و نظریات ایشان در حوزه سیاست و مسائل مهم مورد توجه شیعیان در این حوزه یعنی حکومت اسلامی و ولایت فقیه پرداخته تا بتوانیم تا حدودی به منظومه اندیشه سیاسی ایشان دست پیدا کنیم مخصوصا ( چنانکه در این مقاله خواهیم دید ) با توجه به اینکه ایشان قایل به عدم تعطیلی حکومت و دین در عصر غیبت و همچنین لزوم اهتمام فقهاء به امر اجرای شریعت در این عصر هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

124 - نظم گفتمانی حاکم بر سیاستگذاری عمومی پس از انقلاب اسلامی در ایران
متین انجم روز

پس از انقلاب و از همان روزهای نخست پیش از سیطره ی کامل گفتمان اسلام فقاهتی ساختارهای جدیدی با اهداف متفاوت از رژیم گذشته در ایران بوجود آمد. از این رو این برهه ی زمانی را می توان به عنوان نقطه ی عطف مهمی در فرآیند سیاست گذاری عمومی در ایران معاصر تلقی کرد.پرسش اصلی ما د أکثر

پس از انقلاب و از همان روزهای نخست پیش از سیطره ی کامل گفتمان اسلام فقاهتی ساختارهای جدیدی با اهداف متفاوت از رژیم گذشته در ایران بوجود آمد. از این رو این برهه ی زمانی را می توان به عنوان نقطه ی عطف مهمی در فرآیند سیاست گذاری عمومی در ایران معاصر تلقی کرد.پرسش اصلی ما در این مقاله این است که گفتمان اسلام فقاهتی چه نقشی در سیاست گذاری عمومی در جمهوری اسلامی ایران دارد؟ در همین راستا پرسش های فرعی دیگری نیز مطرح شده است. نخست این که اسلام فقاهتی چگونه و طی چه مسیری به گفتمان مسلط در ایران پس از انقلاب تبدیل شده است؟ دوم این که چه خرده گفتمان هایی ذیل گفتمان اسلام فقاهتی در چارچوب جمهوری اسلامی وجود دارند؟ سوم این که بر مبنای قانون اساسی چه نهادهایی نقش موثرتری در سیاست گذاری عمومی در جمهوری اسلامی دارند؟ و چهارم این که با توجه به سیر تحول قانون اساسی از پیش از بازنگری تا پس از آن، کدام یک از خرده گفتمان های اسلام فقاهتی منجر به گفتمان هژمون تبدیل شده است؟با توجه به این که رویکرد این پژوهش توصیفی و پسینی است رویکرد ون دایک به گفتمان با توجه به مفاهیم مدنظر لاکلائو و موفه مناسب ترین روش برای این پژوهش می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

125 - معیارشناسی اموال عمومی ازاموال دولتی با تاکید براصل 45 قانون اساسی
عبدالوحید وفایی مریم جمشید زاده

اموالی که مالک خاص نداشته باشد ومالک آن همه مردم باشند اموال عمومی و اموالی که مالک آن دولت باشد اموال دولتی نامیده می شود. معیارشناسی اموال عمومی از اموال دولتی به بیان ملاک و ضابطه تفکیک این دو نوع از اموال جهت شناخت مفهوم آنها پرداخته است،. این تحقیق با بهره گیری ازم أکثر

اموالی که مالک خاص نداشته باشد ومالک آن همه مردم باشند اموال عمومی و اموالی که مالک آن دولت باشد اموال دولتی نامیده می شود. معیارشناسی اموال عمومی از اموال دولتی به بیان ملاک و ضابطه تفکیک این دو نوع از اموال جهت شناخت مفهوم آنها پرداخته است،. این تحقیق با بهره گیری ازمطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی وتحلیلی درصدد شناسایی معیارها و ملاک های اموال عمومی از دولتی با تاکید بر اصل 45 قانون اساسی به بررسی نظرات فقهای امامیه و حقوقدانان پرداخته و یافته هایش چند معیار جهت تفکیک اموال عمومی از دولتی مترتب گشته است وبه این نتیجه دست یافته است که اموال به دو قسم خصوصی وغیر خصوصی قابل تقسیم است، براموال غیر خصوصی(اموال عمومی و دولتی) حاکمیت و دولت ولایت دارد نه مالکیت، در واقع ولایت بر اموال یا مالکانه هست یا غیر مالکانه، و حاکمیت بر اموال غیر خصوصی ولایت غیر مالکانه دارد. تفاوت ولایت و مالکیت در ارث ظاهر می گردد بدین معنا که در مالکیت، اموال به وراث مالک منتقل می گردد اما در ولایت اموال به وراث والی منتقل نمی گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

126 - بررسی فقهی حقوقی حضانت کودک از طرف مادر؛ چالش‌ها و راهکارها
آمنه مظلوم زاده عبدالرضا جمال زاده رقیه شهابی

حضانت کودک از سوی مادر از موضوعات مهمی است که همواره در فقه و حقوق محل بحث و اختلاف نظر بوده است. در این مقاله تلاش شده به بررسی چالش‌های فراروی حضانت کودک از سوی مادر پرداخته‌شده و حتی‌المقدور راهکارهای رفع این چالش‌ها ارائه گردد. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بود أکثر

حضانت کودک از سوی مادر از موضوعات مهمی است که همواره در فقه و حقوق محل بحث و اختلاف نظر بوده است. در این مقاله تلاش شده به بررسی چالش‌های فراروی حضانت کودک از سوی مادر پرداخته‌شده و حتی‌المقدور راهکارهای رفع این چالش‌ها ارائه گردد. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و از روش کتابخانه‌ای استفاده‌شده است. یافته‌ها بر این امر دلالت دارد حضانت مادر با دو چالش مهم مواجه است؛ نخست؛ عدم ولایت مادر بر فرزند و دوم: اسقاط حق حضانت مادر در صورت ازدواج مجدد. منع ولایت مادر بر فرزند به‌طور مطلق پذیرفتنی نیست زیرا مادر نسبت به حفظ فرزند و اموال وی دلسوزتر و مهربان‌تر است، ضمن اینکه در عرف جامعه امروز و همچنین با توجه به توانایی زنان در اداره امور خانواده و بیرون از خانواده، ولایت مادر بر فرزند، پذیرفته‌شده است. در خصوص ازدواج مجدد نیز نمی‌توان یک سویه چنین شرایطی را صرفاً برای مادر قائل شد درحالی‌که برای مردان این محدودیت وجود ندارد و با ایجاد ترس در مادر، از ازدواج مجدد وی ممانعت به عمل آورد. به عنوان نتیجه&lrm;گیری می‌توان گفت که از منظر فقهی، حکم ولایت قهری نه از احکام تعبدی بلکه از احکام عقلایی است. از طرفی با کوچک شدن خانواده در عصر حاضر و از طرفی بالا رفتن سطح تحصیلات و حضور اجتماعی زنان جعل ولایت قهری برای مادر و امکان ازدواج مجدد زنان، مهم‌ترین راهکار رفع چالش‌های موجود است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

127 - رفتار شوک حرارتی پوشش‌های سد حرارتی YSZ، /YSZ مولایت و پوشش گرادیانی /YSZ مولایت بر روی سوپر آلیاژ پایه نیکل تهیه شده با روش اسپری پلاسمایی (APS)
نادر سلطانی ایمان مباشرپور اسماعیل صلاحی علی صداقت آهنگری

در این پژوهش رفتار شوک حرارتی ، سه نوع پوشش سد حرارتی زیرکونیای پایدار شده با ایتریا (YSZ) ، پوشش لایه‌ای زیرکونیای پایدار شده با ایتریا و پوشش مولایت (YSZ/Mullie) و پوشش گرادیانی از زیرکونیای پایدار شده با ایتریا و مولایت (YSZ/Mullie) بر روی سوپر آلیاژ پایه نیکل اینکون أکثر

در این پژوهش رفتار شوک حرارتی ، سه نوع پوشش سد حرارتی زیرکونیای پایدار شده با ایتریا (YSZ) ، پوشش لایه‌ای زیرکونیای پایدار شده با ایتریا و پوشش مولایت (YSZ/Mullie) و پوشش گرادیانی از زیرکونیای پایدار شده با ایتریا و مولایت (YSZ/Mullie) بر روی سوپر آلیاژ پایه نیکل اینکونل 738 کم کربن به همراه لایه میانی پوشش داده شده با روش اسپری پلاسمایی مقایسه شد. با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM)، و پراش اشعه ایکس(XRD)، بررسی ریزساختار و آنالیز فازی انجام شد. درصد تخلخل و شوک پذیری پوشش‌ها در دمای °C1100 مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش مولایت به صورت لایه‌ای و گرادیانی بر روی پوشش YSZ از میزان حفرات و تخلخل ها کاسته می‌شود که این پدیده به علت افزایش مقادیر ذرات ذوب شده مولایت می‌باشد. درصد تخلخل مربوط به پوشش لایه‌ای و گرادیانی از مولایت به ترتیب برابر با 8 و 5/3 درصد به دست آمد. با استفاده از نتایج آزمون شوک حرارتی مشخص شد طول عمر پوشش لایه‌ای از مولایت از پوشش گرادیانی مولایت و پوششYSZ بیشتر است. بیشینه طول عمر پوشش لایه‌ای از مولایت هفتاد سیکل ده دقیقه ای در کوره با دمای °C1100 ثبت شد. در شرایط آزمون شوک حرارتی طول عمر پوشش‌های گرادیانی و YSZ به ترتیب 60 و 25 سیکل اندازه گیری شد. پوشش‌های گرادیانی از مولایت در شوک حرارتی درصد انقباض بیشتری را نسبت به پوشش لایه‌ای مولایت از خود نشان دادند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

128 - اثر تزریق فلونیکسین مگلومین بر نرخ باروری و تغییرات سرمی پروژسترون در تلیسه های هلشتاین
محمد روستایی جعفر یدی سعید خلج زاده

این تحقیق به منظور بررسی اثر سه تزریق فلونیکسین مگلومین بعد از تلقیح بر نرخ باروری و تغییرات عیار سرمی پروژسترون در تلیسه های هلشتاین انجام گرفت.تلیسه های هلشتاین (n=32) با میانگین وزن 375+_5 کیلو گرم و سن حدود 15 ماه به وسیله پروتکل ovsynch همزمان سازی فحلی و سپس تلق أکثر

این تحقیق به منظور بررسی اثر سه تزریق فلونیکسین مگلومین بعد از تلقیح بر نرخ باروری و تغییرات عیار سرمی پروژسترون در تلیسه های هلشتاین انجام گرفت.تلیسه های هلشتاین (n=32) با میانگین وزن 375+_5 کیلو گرم و سن حدود 15 ماه به وسیله پروتکل ovsynch همزمان سازی فحلی و سپس تلقیح اجباری شدند.تلیسه ها به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (n=16). و تیمار فلونیکسین مگلومین(n=16)، قرار گرفتند. به تلیسه های گروه تیمار فلونیکسین مگلومین به میزان 1.1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در بعدازظهر 15،صبح روز بعد 16 و بعدازظهر روز بعد از تلقیح، به صورت داخل عضلانی تزریق شد و به تلیسه های گروه کنترل سرم فیزیولوژیک در همین زمانها تزریق شد.به منظور بررسی میزان باروری در روزهای 30 و 60 پس از تلقیح سونوگرافی رکتال صورت گرفت.همچنین به منظور بررسی تغییرات میزان پروژسترون قبل از تزریقات در پایان دوران و پس از پایان تزریقات از تلیسه های هر دو گروه خون گیری به عمل آمد. نرخ باروری در گروه تیمار فلونیکسین مگلومین در روز 30 برابر با 62.5% و در گروه کنترل برابر با 25% بود (p<0.05) و در روز 60 در گروه تیمار فلونیکسین مگلومین 56% و در گروه کنترل25% بود(p<0.05). میانگین غلظت پروژسترون پلاسمای تلیسه های تیمار فلونیکسین مگلومین(2.62+_0.166-ng/ml) نسبت به گروه کنترل (1.87+_11-ng/ml) در پایان تزریقات بالاتر بود ولی از نظر آماری معنی دار نبود.در تلیسه ها اثر سودمند 3 تزریق فلونیکسین مگلومین به طور محتمل به واسطه اثر آنتی لوتئولایتیک آن می باشد که ترشح پروستاگلاندین F2a را مهار کرده و باعث افزایش قدرت زنده مانی جنین گاو می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

129 - مقایسه اندیشه های سیاسی آیت الله سید عبد الحسین لاری و آیت الله خامنه ای در باب حکومت
محمد بیدگلی صادق زیباکلام

مقایسه میان اندیشه‌هایی که باعث ایجاد تحولات اجتماعی- سیاسی در یک جامعه می‌شوند، دارای اهمیت بسیاری است. در دو برهه از تاریخ معاصر ایران، دو اندیشه مهم وجود دارد که بر تحولات پس از خود تاثیر به‌سزایی بر جای گذاشته‌اند. این دو اندیشه عبارتند از مشروطه مشروعه و ولایت فقیه أکثر

مقایسه میان اندیشه‌هایی که باعث ایجاد تحولات اجتماعی- سیاسی در یک جامعه می‌شوند، دارای اهمیت بسیاری است. در دو برهه از تاریخ معاصر ایران، دو اندیشه مهم وجود دارد که بر تحولات پس از خود تاثیر به‌سزایی بر جای گذاشته‌اند. این دو اندیشه عبارتند از مشروطه مشروعه و ولایت فقیه که اولی را در دوره شکل‌گیری مشروطه و دومی در دوره حاکمیت جمهوری اسلامی ایران پایه‌گذاری شده است. بر این اساس، این مقاله در پی مقایسه میان بخشهایی از دو اندیشه سیاسی نامبرده است. بنابراین، روش پژوهش آن، تحلیل مقایسه‌ای است و با توجه به این پرسش اصلی که در مقایسه میان اندیشه سیاسی آیت الله لاری و آیت الله خامنه ای چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی را می‌توان یافت، به بررسی آرای آنها درباره حکومت در زمینه‌های مبانی فقهی، حدود اختیارات، نقش روحانیت، مشروعیت و مصلحت و قانون و قانونگذاری پرداخته است. مقاله در نتیجه کلی در مقایسه میان اندیشه سیاسی دو فقیه در عصر انقلاب مشروطه و عصر انقلاب اسلامی، به شباهت، بهره‌گیری از اسلام در چگونگی شکل حکومت اما با برداشت‌های متفاوت یعنی بقای سلطنت و اجرای احکام اسلام برای شیخ آیت الله لاری و تاسیس حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلام، توجه به مشروعیت مردمی و مصلحت برای آیت الله خامنه ای رسیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

130 - بررسی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: فرآیند و دلایل تاخیر آن
محمدمهدی باباپور گل افشانی محمدمهدی سلطانی

اصل هفتاد و سوم پیش‌نویس قانون اساسی به امر تجدیدنظر در قانون اساسی اختصاص داشت، لکن در جلسه بررسی و تصویب نهایی در سال 58 به دلیل شرایط زمانی این اصل به تصویب نمی‌رسد؛ با بروز مشکلاتی جدّی در چهارچوب نظام (قوای مقننه، مجریه، قضائیه) که ناشی از تعدد مراکز تصمیم گیری و و أکثر

اصل هفتاد و سوم پیش‌نویس قانون اساسی به امر تجدیدنظر در قانون اساسی اختصاص داشت، لکن در جلسه بررسی و تصویب نهایی در سال 58 به دلیل شرایط زمانی این اصل به تصویب نمی‌رسد؛ با بروز مشکلاتی جدّی در چهارچوب نظام (قوای مقننه، مجریه، قضائیه) که ناشی از تعدد مراکز تصمیم گیری و وجود تشکیلات موازی در کشور بود، لزوم طرح اصلاحات در قانون اساسی مورد تأیید قرار گرفت، اما به علت جنگ و مسائل دیگر این امر به تأخیر افتاد؛ در نهایت در سال 68 با پایان یافتن جنگ، بستر مناسب و مساعدی برای تغییر در قانون اساسی فراهم شد که امام خمینی (ره) با صدور فرمان بازنگری، تغییرات و اصلاحات در قانون اساسی را خواستار شدند که به دنبال آن تمرکز در ساختار مدیریتی کشور ایجاد شد و آخرین فصل قانون اساسی به بازنگری اختصاص یافت و اصل یکصد و هفتاد و هفتم به عنوان اصل بازنگری در قانون اساسی جای گرفت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

131 - بررسی فقهی پیامدهای تغیر جنسیّت والدین بر مسائل ولایت و حضانت فرزندان آنان
سیّد محمّد حسینی محمّد مهدی کریمی نیا

ولایت به معنای سرپرستی و حضانت به معنای پرورش، دو مقوله‌ای مهم در زندگی فرزندان در نهاد خانواده می‌باشند. در فقه امامیه، ولایت فرزند در وهله نخست به عهده پدر و حضانت در وهله نخست بر عهده مادر قرار داده شده است. بر این اساس، این پرسش مطرح می‌شود، که تغیر جنسیّت چه تأثیری أکثر

ولایت به معنای سرپرستی و حضانت به معنای پرورش، دو مقوله‌ای مهم در زندگی فرزندان در نهاد خانواده می‌باشند. در فقه امامیه، ولایت فرزند در وهله نخست به عهده پدر و حضانت در وهله نخست بر عهده مادر قرار داده شده است. بر این اساس، این پرسش مطرح می‌شود، که تغیر جنسیّت چه تأثیری بر ولایت و حضانت فرزندان دارد؟ این پژوهش با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی، در پاسخ به پرسش مذکور، دو دیدگاه را واکاوی می‌کند. نخست آنکه از آن جهت که پدر از عنوان پدری و مادر از عنوان مادری با تغییر جنسیّت، خارج می‌شوند، حضانت و ولایت آن‌ها نسبت به فرزند ساقط می‌شود. در مقابل برخی از نظرگاه دیگر نیز این احتمال را می‌دهند که ولایت و حضانت آن‌ها همچنان باقی و ثابت می‌باشد. چرا که در عرف به پدر و مادری که تغیر جنسیّت داده‌اند، پدر و مادر اطلاق می‌شود، چون پدر مادر از عناوینی هستند که با تغیر جنسیّت زایل نمی‌شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

132 - منصب ولایت، جایگاهی متفاوت نسبت به سایر منصب های فقیهان از حیث تزاحم
عبدالرحیم زارع علیرضا عسگری احمدرضا توکلی

طبق دلیل های عقلی و نقلی، فقیهانِ واجد شرایط شیعه، از جانب امام معصوم (ع) منصوب بوده و علاوه بر تبیین احکام شریعت و وظیفه داوری در زمان مرافعات و اختلافات شیعیان، اداره و مدیریت جامعه را در حد توان بر عهده دارند. لذا بر اساس همین سه جایگاه ویژه، از مقام ولایت و نیابت ع أکثر

طبق دلیل های عقلی و نقلی، فقیهانِ واجد شرایط شیعه، از جانب امام معصوم (ع) منصوب بوده و علاوه بر تبیین احکام شریعت و وظیفه داوری در زمان مرافعات و اختلافات شیعیان، اداره و مدیریت جامعه را در حد توان بر عهده دارند. لذا بر اساس همین سه جایگاه ویژه، از مقام ولایت و نیابت عامه امامان معصوم (ع) برخوردار می باشند. طبیعی است که گاهی ممکن است اعمال این ولایت ها موجب تزاحم و اختلاف میان آن ها شود. در زمینه فتوا و قضاوت قطعا چنین تزاحمی پیش نخواهد آمد، اما در مورد ولایت و حاکمیت فقیه، جهت تدبیر و اداره امور جامعه اسلامی، اختلاف عملکردها می تواند موجب نابسامانی و اخلال در نظم عمومی جامعه گردد. لذا ما هر سه منصب را با رویکرد تزاحم بررسی کرده و به این نتیجه رسیده ایم که حتی در سومین منصب فقیهان، تزاحم قابل توجیه است و برخورداری فقیهان واجد شرایط از این جایگاه، ایجاد مشکل نخواهد کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

133 - اثر اسیدسالیسیلیک بر صفات عملکرد و میزان آسمولایت های تربچه (Raphanus sativus L.) در شرایط تنش رطوبتی
مژگان قنبری محسن فرزانه علیرضا افتخاریان جهرمی شورانگیز جوانمردی

خشکی یکی از تنش های محیطی مهم است که بر رشد و نمو گیاهان آثار مخرب و زیان آوری وارد می سازد. یکی از روش های مقابله با اثرات مضر این تنش، استفاده از تنظیم کننده های رشد گیاهی مانند اسیدسالیسیلیک می باشد. بدین منظور، این پژوهش به&lrm;منظور بررسی اثر اسیدسالیسیلیک روی صفات أکثر

خشکی یکی از تنش های محیطی مهم است که بر رشد و نمو گیاهان آثار مخرب و زیان آوری وارد می سازد. یکی از روش های مقابله با اثرات مضر این تنش، استفاده از تنظیم کننده های رشد گیاهی مانند اسیدسالیسیلیک می باشد. بدین منظور، این پژوهش به&lrm;منظور بررسی اثر اسیدسالیسیلیک روی صفات عملکرد و میزان آسمولایت های تربچه رقم تجاری Radish cherry belle انجام شد. آزمایش به&lrm;صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی شیراز در سال 1390 انجام شد. پس از گسترده شدن دومین برگ حقیقی تربچه، تنش رطوبتی به صورت کشت گلدانی با خاک رسی شنی اعمال گردید. تنش رطوبتی در سه سطح: آبیاری به فاصله یک روز (شاهد)، سه روز (تنش ملایم) و پنج روز (تنش شدید) و اسیدسالیسیلیک در سه سطح: صفر، یک و دو میلی&lrm;مولار اعمال شد. جهت بررسی صفات عملکرد شامل: طول، قطر، وزن و سفتی بافت هیپوکوتیل (بخش زیر زمینی و خوراکی تربچه) مورد ارزیابی قرار گرفت. هم&lrm;چنین برای بررسی اثر اسیدسالیسیلیک بر میزان آسمولایت ها (پرولین و کربوهیدرات های محلول) در شرایط تنش رطوبتی به&lrm;ترتیب برگ پنجم و ششم بوته&lrm;ها مورد بررسی قرار گرفت. اثر متقابل تنش رطوبتی و اسیدسالیسیلیک بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار شد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که محلول&lrm;پاشی با غلظت دو میلی&lrm;مولار اسیدسالیسیلیک می&lrm;تواند اثر منفی ناشی از تنش رطوبتی را در گیاه تربچه کاهش دهد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات ولایت

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية