بررسی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: فرآیند و دلایل تاخیر آن

الموضوعات :

محمدمهدی باباپور گل افشانی ¹ , محمدمهدی سلطانی ²

1 - دانشیار گروه معارف دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی تهران
2 - دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی

تاريخ الإرسال : 28 الأربعاء , جمادى الثانية, 1437 تاريخ التأكيد : 09 الثلاثاء , رمضان, 1437 تاريخ الإصدار : 17 الجمعة , شوال, 1437

الکلمات المفتاحية: قانون اساسی, پیشرفت, بازنگری, ولایت مطلقه فقیه, پیشنهاد بازنگری, تزلزل,

ملخص المقالة :

اصل هفتاد و سوم پیش‌نویس قانون اساسی به امر تجدیدنظر در قانون اساسی اختصاص داشت، لکن در جلسه بررسی و تصویب نهایی در سال 58 به دلیل شرایط زمانی این اصل به تصویب نمی‌رسد؛ با بروز مشکلاتی جدّی در چهارچوب نظام (قوای مقننه، مجریه، قضائیه) که ناشی از تعدد مراکز تصمیم گیری و وجود تشکیلات موازی در کشور بود، لزوم طرح اصلاحات در قانون اساسی مورد تأیید قرار گرفت، اما به علت جنگ و مسائل دیگر این امر به تأخیر افتاد؛ در نهایت در سال 68 با پایان یافتن جنگ، بستر مناسب و مساعدی برای تغییر در قانون اساسی فراهم شد که امام خمینی (ره) با صدور فرمان بازنگری، تغییرات و اصلاحات در قانون اساسی را خواستار شدند که به دنبال آن تمرکز در ساختار مدیریتی کشور ایجاد شد و آخرین فصل قانون اساسی به بازنگری اختصاص یافت و اصل یکصد و هفتاد و هفتم به عنوان اصل بازنگری در قانون اساسی جای گرفت.

المصادر:

- تیلا، پروانه، (1384)، «تحلیل چارچوب بازنگری در قانون اساسی»،نشریه حقوق اساسی، شماره 5.

- خمینی، روح‌الله(1361)، صحیفه امام، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.

- خمینی، روح‌الله (1368)، صحیفه امام،تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.

 - روزنامه اطلاعات (1358)، 10 آذر.

- روزنامه جمهوری اسلامی(1368)، 28 اردیبهشت.

-صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1369)، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی اداره تبلیغات و انتشارات.

- صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1364)، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.

- عمیدزنجانی، عباسعلی (1385)،حقوق اساسی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

- قاضی‌شریعت‌پناهی، ابولفضل (1370)،حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: نشر میزان.

- مدنی، جلال‌الدین(1366)،حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: سروش.

- هاشمی، سیدمحمد (1369)، «بررسی تطبیقی و موضوعی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مجله تحقیقات حقوق، شماره 8.

- هاشمی، سیدمحمد (1384)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر میزان.