بررسی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: فرآیند و دلایل تاخیر آن

محورهای موضوعی : انقلاب اسلامی

محمدمهدی باباپور گل افشانی ¹ , محمدمهدی سلطانی ²

1 - دانشیار گروه معارف دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی تهران
2 - دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی

تاریخ دریافت : 1395/01/18 تاریخ پذیرش : 1395/03/25 تاریخ انتشار : 1395/05/01

کلید واژه: قانون اساسی, پیشرفت, بازنگری, ولایت مطلقه فقیه, پیشنهاد بازنگری, تزلزل,

چکیده مقاله :

اصل هفتاد و سوم پیش‌نویس قانون اساسی به امر تجدیدنظر در قانون اساسی اختصاص داشت، لکن در جلسه بررسی و تصویب نهایی در سال 58 به دلیل شرایط زمانی این اصل به تصویب نمی‌رسد؛ با بروز مشکلاتی جدّی در چهارچوب نظام (قوای مقننه، مجریه، قضائیه) که ناشی از تعدد مراکز تصمیم گیری و وجود تشکیلات موازی در کشور بود، لزوم طرح اصلاحات در قانون اساسی مورد تأیید قرار گرفت، اما به علت جنگ و مسائل دیگر این امر به تأخیر افتاد؛ در نهایت در سال 68 با پایان یافتن جنگ، بستر مناسب و مساعدی برای تغییر در قانون اساسی فراهم شد که امام خمینی (ره) با صدور فرمان بازنگری، تغییرات و اصلاحات در قانون اساسی را خواستار شدند که به دنبال آن تمرکز در ساختار مدیریتی کشور ایجاد شد و آخرین فصل قانون اساسی به بازنگری اختصاص یافت و اصل یکصد و هفتاد و هفتم به عنوان اصل بازنگری در قانون اساسی جای گرفت.

چکیده انگلیسی:

Article Seventy-three of the draft constitution was dedicated to the revision of the constitution, but in the Review Meeting and final ratification in year 1358 because of the Conditions of time this principle can not be adopted. The need to reform the constitution was approved, when happened serious problems within the system (legislative, executive, judicial) that arising from the multiplicity of decision-making and existence of parallel organization in the country, But it was delayed due to war and other issues; Finally, in year 1368 with the end of the war, provided the enabling and conducive environment to a change in the constitution that Imam Khomeini by issuing the command review, demanded changes and amendments to the constitution that  followed by Created a focus on the management structure of the country and last season of constitution was devoted to reload and the article one hundred and seventy-seven as "the Reload" took place in the constitution.

منابع و مأخذ:

- تیلا، پروانه، (1384)، «تحلیل چارچوب بازنگری در قانون اساسی»،نشریه حقوق اساسی، شماره 5.

- خمینی، روح‌الله(1361)، صحیفه امام، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.

- خمینی، روح‌الله (1368)، صحیفه امام،تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.

 - روزنامه اطلاعات (1358)، 10 آذر.

- روزنامه جمهوری اسلامی(1368)، 28 اردیبهشت.

-صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1369)، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی اداره تبلیغات و انتشارات.

- صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1364)، تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.

- عمیدزنجانی، عباسعلی (1385)،حقوق اساسی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

- قاضی‌شریعت‌پناهی، ابولفضل (1370)،حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: نشر میزان.

- مدنی، جلال‌الدین(1366)،حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: سروش.

- هاشمی، سیدمحمد (1369)، «بررسی تطبیقی و موضوعی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مجله تحقیقات حقوق، شماره 8.

- هاشمی، سیدمحمد (1384)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر میزان.