-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مقایسه اثربخشی درمان راهحل محور و روایتدرمانی بر شیوههای مسئله مدار رویارویی با استرس زنان دارای سردردهای مزمن
سمانه امیری فر فریده حمیدی مجتبی انصاری شهیدیمقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه اثربخشی درمان راه حل محور و روایت درمانی بر شیوههای مسئلهمدار رویارویی با استرس زنان دارای سردردهای مزمن بود. روش پژوهش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آم چکیده کاملمقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه اثربخشی درمان راه حل محور و روایت درمانی بر شیوههای مسئلهمدار رویارویی با استرس زنان دارای سردردهای مزمن بود. روش پژوهش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری کلیه زنان مبتلا به سردردهای مزمن مراجعه کننده به کلینیک های متخصص مغز و اعصاب شهر تهران در سال 1402 بودند. در مرحله اول با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند تعداد 45 نفر انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در 2 گروه آزمایش (هر گروه 15 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات بهدستآمده از اجرای پرسشنامهها از طریق نرمافزار SPSS نسخه 24 در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی) انجام پذیرفت. یافتهها: نتایج نشان داد هر دو مداخله مذکور در مرحله پسآزمون و پیگیری نسبت به گروه کنترل اثربخشی معناداری بر بهبود شیوههای مسئلهمدار رویارویی با استرس داشته است(05/0>P). نتایج آزمون تعقیبی بن فرونی نشان داد که روایت درمانی اثربخشی بیشتری نسبت به درمان راه حل محور بر بهبود شیوههای مسئلهمدار رویارویی با استرس دارد (05/0>P). نتیجهگیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، میتوان گفت که درمان راه حل محور و روایت درمانی میتوانند به عنوان شیوههای درمانی مناسب برای بهبود شیوههای مسئلهمدار رویارویی با استرس زنان دارای سردردهای مزمن در مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی به کار برده شوند و تقدم استفاده با روایت درمانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ساخت و واسازی ابر روایتها در آثار مارتین لوئیس امیس: رویکردی لیوتاری
علی جمالی نصاری شهرام ولیدی هیوا ویسیژان فرانسوا لیوتار در نوشتههای خود به پست مدرنیسم و شرایط و خصوصیات آن پرداخته و ویژگیهایی را برای فرهنگ، آثار و ا ندیشههای پست مدرن برشمرده است. از جمله ویژگیهایی که پست مدرنیسم را از سایر دورهها و مکاتب ادبی و فرهنگی متمایز میسازد، بر افتادن و فروپاشی روایتها چکیده کاملژان فرانسوا لیوتار در نوشتههای خود به پست مدرنیسم و شرایط و خصوصیات آن پرداخته و ویژگیهایی را برای فرهنگ، آثار و ا ندیشههای پست مدرن برشمرده است. از جمله ویژگیهایی که پست مدرنیسم را از سایر دورهها و مکاتب ادبی و فرهنگی متمایز میسازد، بر افتادن و فروپاشی روایتهای کلان است. بر این اساس میتوان گفت آثار ادبی تا آنجا که روایتهای کلان را به زیر میکشند و بنیاد آنها را سست مینمایند، به سوی پست مدرنیسم گام برمیدارند و خود را به درجات کمتر یا بیشتر در میان آثار پست مدرن جا میدهند. مطالعه حاضر بر آن است تا سه اثر برگزیده مارتین امیس را از منظر ساخت و واسازی ابر روایت ها مورد بررسی قرار دهد و نشان دهد چگونه ادبیات و فلسفه شانه به شانه هم اضمحلال گفتمانهای متصلب را به تصویر میکشند و در وانفسای ناامیدی ها، امکان بروز و ظهور گفتمان یا روایتی جدید را ممکن می دانند. روش پژوهش حاضر مطالعات بین رشته ای است که به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - مقایسۀ ادبیات تاریخ بلعمی و ادبیات تاریخ ثعالبی
اشرف فرجزاده اصغر رضاپوریان امیرحسین همتیعنصر روایت یکی از مهمترین جنبههای ادبیات است که در چند دهة اخیر ذهن بسیاری از پژوهشگران حوزة نقد ادبی را به خود مشغول داشته است. اما در تاریخ ادبیات ایران تاریخ نگاری و آثار تاریخی فی النفسه اثر ادبی محسوب میشده، چراکه منشیان و ارباب رسایل و کارمندان دیوان انشاء و علم چکیده کاملعنصر روایت یکی از مهمترین جنبههای ادبیات است که در چند دهة اخیر ذهن بسیاری از پژوهشگران حوزة نقد ادبی را به خود مشغول داشته است. اما در تاریخ ادبیات ایران تاریخ نگاری و آثار تاریخی فی النفسه اثر ادبی محسوب میشده، چراکه منشیان و ارباب رسایل و کارمندان دیوان انشاء و علما و ادیبان به کار نوشتن تاریخ مشغول بودهاند و یکی از مهمترین بنیانهای تاریخ نگاری برای آنان آشنایی به فن انشاء و دبیری و مهارت در فنون ادبی بوده است. از نیمههای قرن چهارم به بعد رفته رفته کتابهای بلاغت فارسی، مستقل از رسالات بلاغت عربی، به نگارش درمیآید و بنابراین رسالات تاریخی نیز مورد نقد ادبی قرار میگیرد.دو کتاب مهم تاریخ بلعمی مربوط به قرن چهارم که به دست بلعمی دبیر نگارش یافته و تاریخ ثعالبی که ظاهراً به قلم یک عالم علوم دین نوشته شده به لحاظ نوع روایت و سبک و سیاق به کارگیری مولفههای روایی نمونهایی روشن از تغییر یا چگونگی روند تغییردر کاربری صنایع بلاغی در این یک قرن است. نوشتة حاضر به تحلیل تفاوت روایت در این دو اثر از نظر ارکان روایت، همچون زاویة دید، میزان استفاده از گفتگو به عنوان عنصر پیش برندة پیرنگ و جان بخشی به خوانش روایت، و دیگر مولفه های روایت بر مبنای آرای ناقدان جدید در حوزة روایت می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - کاربرد تحلیلِ ساختارى روایت:تحلیل روایىِ نمایش نامة ملاقات بانوى سالخورده اثر با تکیه بر دیدگاه رولان بارت ،« فریدریش دورنمات »
کامبیز صفیئىنمایش نامة ملاقات بانوى سالخورده که فریدریش دورنمات ( 1990- 1921 ) در سال 1955آن را به رشتة تحریر درآورد، ازسوى بسیارى از منتقدان ادبى به عنوان بهترین اثر وىشناخته و سبب شد تا این نویسندة شهیر سوئیسى شهرتى جهانى کسب کند. در اینمقاله، با کاربرد تحلیل ساختارى روایت و به ط چکیده کاملنمایش نامة ملاقات بانوى سالخورده که فریدریش دورنمات ( 1990- 1921 ) در سال 1955آن را به رشتة تحریر درآورد، ازسوى بسیارى از منتقدان ادبى به عنوان بهترین اثر وىشناخته و سبب شد تا این نویسندة شهیر سوئیسى شهرتى جهانى کسب کند. در اینمقاله، با کاربرد تحلیل ساختارى روایت و به طور خاص رویکرد رولان بارت فرانسوى در این باب، به تحلیل روایى این نمایش نامه پرداخته و ضمن کاوش در کارکردها وکنش هاى این نمایشنامه به منزلة یک روای ت لای ه هاى زیرین این روایت، کنکاش ودلالت ها و معانى پنهان آن کشف و آشکارسازى مى شود؛ آنچه رولان بارت در تحلیلروایت درپى آن است. درواقع آنچه پس از خوانش این روایت رؤیت پذیر مى شود،منفع ت جویى و سست بودن باورهاى افراد جامعه است؛ افرادى که براى سود اقتصادى،به راحتى اصول اخلاقى را زیرپا مى گذارند و بدین منظور، برخلاف آنچه در ظاهر مى گویند،درپى کسب منفعت و نفع شخصى، حتى حاضر مى شوند دست به جنایت بزنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی تطبیقی فیلم و داستان «مهمان مامان» بر اساس نظریه روایت ژرار ژنت
احسان اعوانیروایت از دو عنصر اساسی قصه و قصه گو تشکیل میشود که در همه روایتها از هر نوعی دیده میشود و جزو ذاتی هر نوع روایتی است. ژرار ژنت متأثر از شکلگرایان روس قصه را یکی از جنبههای روایت میداند و آن را ترتیب واقعی ارزیابی میکند، در نتیجه توانسته برای تمامی روابط بین توالی چکیده کاملروایت از دو عنصر اساسی قصه و قصه گو تشکیل میشود که در همه روایتها از هر نوعی دیده میشود و جزو ذاتی هر نوع روایتی است. ژرار ژنت متأثر از شکلگرایان روس قصه را یکی از جنبههای روایت میداند و آن را ترتیب واقعی ارزیابی میکند، در نتیجه توانسته برای تمامی روابط بین توالی زمانی رخدادها و ترتیب روایت، تحلیلی ارائه دهد و با استفاده از زمان و تغییرات در خط داستانی، پیرنگ و شکل داستانی خود را بنا سازد. او نظریه زمان در روایت را در سه محور نظم، تداوم و بسامد(تکرار) مطرح میکند و روایتشناسی را بر ارتباطات میان داستان و متن روایی و بهویژه زمان، وجه، آوا و کانونی سازی که ترکیبی از شیوههای ساختار روایت و نظریه ترامتنیت که به طور کلی رابطه یک متن در متن دیگر است قرار میدهد. همچنین عنوان بندی آغازین فیلم که به عنوان یکی از پنج مناسبت ترامتنیت در این نمونه مورد تأکید قرار میگیرد. در این پژوهش با رویکرد به مقوله تکنیکهای روایت پردازی از ژرار ژنت از یک سو و فیلم و داستان مهمان مامان از سویی دیگر مهمترین تکنیکهای روایتپردازی بررسی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - کاربست داستانی امیرارسلان در نظریۀ روایتی تزوتان تودوروف (با تاکید بر وجوه روایتی داستان)
نعیمه سادات صفایی نیا امیر اسماعیل آذرامیر ارسلان نامدار، از داستانهای شفاهی بازمانده از ادبیات کهن فارسی است که به رشتۀ تحریر درآمده. آن را حد فاصل قصهپردازی سنتی و رمان نویسی در ایران دانستهاند. قصههای عامیانه، همواره مورد توجه ساختارگرایان و روایتشناسان بودهاند. در این میان، تودوروف در بررسی روایت چکیده کاملامیر ارسلان نامدار، از داستانهای شفاهی بازمانده از ادبیات کهن فارسی است که به رشتۀ تحریر درآمده. آن را حد فاصل قصهپردازی سنتی و رمان نویسی در ایران دانستهاند. قصههای عامیانه، همواره مورد توجه ساختارگرایان و روایتشناسان بودهاند. در این میان، تودوروف در بررسی روایتهای اسطورهای، بهویژه قصهها، موفقیت چشمگیری یافتهاست. در این مقاله، به تحلیل و بررسی وجوه روایتی در داستان امیر ارسلان نامدار میپردازیم. حالت غالب گزاره ها در داستان، وجه اخباری است و زمان وقوع افعال گذشته میباشد. در میان وجوه غیر اخباری؛ وجوه فرضی، بسامد بیشتری دارند. وجوه شرطی و پیش بین، هردو به یک نسبت، در داستان حضور دارند. پیش بینیهایی که به وسیله رمل و اسطرلاب صورت گرفته، غالبا درست و پیش بینی افراد، با احتمال خطای بیشتری مواجه است. در میان وجوه خواستی؛ وجه تمنایی، بسامد بیشتری نسبت به وجه الزامی دارد و این نشان دهندةآن است که خواست و آرزوهای افراد بیش از قوانین حاکم بر جامعه،داستان و اتفاقات را پیش میبرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - ساختار و شگردهای روایی رمان «پاییز فصل آخر سال است»
تیمور مالمیر زینت ناطقپوررمان پاییز فصل آخر سال است نوشتۀ نسیم مرعشی، روایتهایی است از زندگی سه دختر. ساختار روایت رمان را تحلیل کردهایم. رمان شامل دو بخش با عنوانهای تابستان و پاییز است که هر کدام از این دو بخش نیز دارای سه فصل است که هر فصل از نگاه یکی از سه شخصیت اصلی روایت میشود. طرح اص چکیده کاملرمان پاییز فصل آخر سال است نوشتۀ نسیم مرعشی، روایتهایی است از زندگی سه دختر. ساختار روایت رمان را تحلیل کردهایم. رمان شامل دو بخش با عنوانهای تابستان و پاییز است که هر کدام از این دو بخش نیز دارای سه فصل است که هر فصل از نگاه یکی از سه شخصیت اصلی روایت میشود. طرح اصلی رمان، مبتنی بر روایت تناوبی هر یک از این سه شخصیت است که با دیگری نیز پیوند دارد. روایت غالب هر کدام اما مبتنی بر وضعیت خاص خود آنان است. هر سه زن دو گونه روایت دارند. نحوۀ روایت آنان نیز یکسان است؛ از شیوۀ تناوبی استفاده میکنند. درونمایه و اندیشۀ اصلی رمان، بیان نسبیّت است. شیوۀ روایت، دوگانگی و تضادهای رمان، نامگذاری کتاب و شخصیتها و شیوۀ بخشبندی رمان را براساس نسبیت تحلیل کردهایم. براساس دانش ساختاری به تناسب شیوه و شگردهای مختلف نویسنده متناسب با اندیشه و درون مایۀ رمان پرداختهایم. وجود و حضور مرد برای هر سه زن اهمیت دارد اما نوع و میزان این اهمیت در هر مورد متفاوت است. روایت چندمحور رمان میخواهد درد مشترک نسل جوان بخصوص جوانان دهۀ شصت را در مناطق و موقعیتهای مختلف بازنمایی کند. دادههای پژوهش به شیوۀ کتابخانهای گرد آمده و با روش توصیفی- تحلیلی پردازش شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - کاربست تطبیقی زمان روایت در لایۀ گفتمان در دو اثر روایی پلهآس و ملیزاند و زال و رودابه بر اساس نظریۀ ژرارژنت
هانیه امینی معصومه خدادادی مهاباد اشرف چگینیدرک رویدادها و درونمایۀ هر داستان با زمان روایتگری آن ارتباط تنگاتنگی دارد. ژنت به عنوان تأثیرگذارترین نظریهپرداز در خصوص زمان متن در نقد روایتشناختی، کشف جزئیات زمان روایی را میسّر میسازد. هدف این جستار، بررسی تطبیقی زمان روایی با تأکید بر نظریۀ جامع ژنت و سازوکارها چکیده کاملدرک رویدادها و درونمایۀ هر داستان با زمان روایتگری آن ارتباط تنگاتنگی دارد. ژنت به عنوان تأثیرگذارترین نظریهپرداز در خصوص زمان متن در نقد روایتشناختی، کشف جزئیات زمان روایی را میسّر میسازد. هدف این جستار، بررسی تطبیقی زمان روایی با تأکید بر نظریۀ جامع ژنت و سازوکارهای ساختاریابی او در دو روایت پلهآس و ملیزاند و زال و رودابه از سه منظر: ترتیب زمانی، دیرش و بسامد است تا قواعد عام زمان روایت و قانونمندیهای آن واکاوی گردد. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و با تأکید بر وجوه اشتراک و افتراقِ کاربستِ شگرد رواییِ زمان روایت، به واکاوی تطبیقی و تحلیل دو داستان میپردازد. ساختار روایی این دو اثر، از منظر ژنت، سامانبندی زمانیِ متفاوتی دارند. اثر روایی پلهآس و ملیزاند برخوردار از زمانمندی خطی منظمی است که به جنبۀ دراماتیک اثر، قدرت میبخشد اما در زال و رودابه شاهد برهم خوردن توالی زمانی رویدادها و گذشتهگوییها و آیندهگوییهای متعددی هستیم. بنابراین پلهآس و ملیزاند برخلاف زال و رودابه، فاقد زمان پریشی است و شگرد دیرش در زمان روایت در دو داستان، مبتنی بر صحنهپردازی است و فرم نمایشی، این دو اثر را، تبدیل به متونی پُر گفتوگو کرده است. علاوه بر این، بسامد نقل منفرد در دو روایت، وجه غالب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - زمانمندی روایت در مثنوی تمثیلی جلال و جمال نزلآبادی بر اساس نظریه ژرار ژنت
رقیه نورمحمّدی عبدالحسین فرزادزمان در روایت یکی از مباحث مهم و مؤلفههای اساسی در آفرینش داستان است که در دهههای اخیر مورد توجه روایتشناسان مختلف قرار گرفته است. با بررسی زمان میتوان به اهمیّت یک رویداد در نظر نویسنده برای دستیابی به هدفش پی برده، از این میان، نقش ژرار ژنت، ساختارگرای فرانسوی، در چکیده کاملزمان در روایت یکی از مباحث مهم و مؤلفههای اساسی در آفرینش داستان است که در دهههای اخیر مورد توجه روایتشناسان مختلف قرار گرفته است. با بررسی زمان میتوان به اهمیّت یک رویداد در نظر نویسنده برای دستیابی به هدفش پی برده، از این میان، نقش ژرار ژنت، ساختارگرای فرانسوی، در تکوین نظریهی زمان روایی به عنوان یکی از مهمترین مؤلفههای پیشبرد روایت داستانی، بسیار قابل توجه است. ژنت نظریهی زمان در روایت خود را در سه محور نظم، تداوم و بسامد مطرح میکند. مثنوی تمثیلی جلال و جمالنزلآبادی، شاعر ناشناختهی قرن نهم، از محور زمان به خوبی استفاده کرده است و از تحلیل زمانی این داستان تمثیلی این نتیجه به دست میآید که نویسنده، گاهی توالی خطی زمان را برهم میزند تا متن را دچار آشفتگی زمانی کند و با یک فلاش بک به عقب برمیگردد و گاهی گوشه چشمی به آینده میاندازد و دوباره به متن اصلی برمیگردد. نویسنده به طور کل روند شتاب مثبت و بسامد مفرد را برای ایجاد ایحاز در متن بهکار برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - نقش اشارات عرفانی در مثنوی معنوی (براساس تمثیلهای روایی دفتر 4، 5 و 6)
احسان انصاری مهدی ماحوزی سیده ماندانا هاشمی اصفهانمولانا در مثنوی بارها با اشارات عرفانی کوشیده ذهن مخاطبان خویش را به مسائل معرفتی روشنتر سازد و با ذکر تمثیل و داستانپردازی، سطح ادراکی یاران و همراهان مثنوی را بالاتر آورد. با ژرفنگری در تمثیلهای روایی مثنوی میتوان به اشارات پیدا و پنهان عرفانی رسید که انعکاس و بس چکیده کاملمولانا در مثنوی بارها با اشارات عرفانی کوشیده ذهن مخاطبان خویش را به مسائل معرفتی روشنتر سازد و با ذکر تمثیل و داستانپردازی، سطح ادراکی یاران و همراهان مثنوی را بالاتر آورد. با ژرفنگری در تمثیلهای روایی مثنوی میتوان به اشارات پیدا و پنهان عرفانی رسید که انعکاس و بسط معنایی آنها در سطوح روایتی، سرانجام زمینهساز وحدتآفرینی و یگانگی در مثنوی میشود. این نگرش و تأثیر وحدتآفرین به اشارات عرفانی از تیررس بسیاری از پژوهشگران و روایتشناسان دور مانده است. این پژوهش که با روش مطالعه کتابخانهای و توصیفی به رشته تحریر درآمده است و میکوشد نقش اشارات عرفانی مولانا را در پردازش تمثیلهای روایی با تکیه بر روایتهای داستانی دفترهای چهارم، پنجم و ششم مثنوی معنوی، نشان دهد. در این جستار با ژرفنگری و بهرهگیری از تمثیلهای روایی مثنوی، ارتباط روساخت و ژرفساخت تمثیلها و همچنین شیوۀ پردازش مطالب عرفانی در چهار گونه (اشارتی، درونمایهای، مثالی و داستان درونهای) نمایان گردید. سرانجام، نقش اشارات عرفانی در دو سطح تمثیل روایی (روساخت و ژرفساخت) با عنوان سمبل، بیت راهنما و نیز پیوند معنایی بین سطوح روایتی مورد بررسی قرار گرفت. آشنایی با شیوۀ پردازش مطالب عرفانی و بررسی پیوند معنایی در سطوح روایتی از نتایج پژوهشی مقالۀ حاضر است و میتوان این پژوهش را گامی در جهت شناخت ساختار و محتوای تمثیلهای روایی مثنوی دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - بررسی کانون روایت در داستان شیخ صنعان عطّار؛ بر اساس نظریّۀ ژنت
رضا جلیلی پروین دخت مشهورکانون روایت یکی از نظریّه های ادبی است که در ادبیّات داستانی بسیار مورد توجّه است و در تحلیل توانمندی ها و شگردهایی که داستان پرداز برای شکل دادن به حکایت های خویش از آنها بهره گرفته، اهمیّت فراوان دارد، تا جایی که هرگونه ایجاد تغییر در کانون روایت، سبب ایجاد تمایز و تغ چکیده کاملکانون روایت یکی از نظریّه های ادبی است که در ادبیّات داستانی بسیار مورد توجّه است و در تحلیل توانمندی ها و شگردهایی که داستان پرداز برای شکل دادن به حکایت های خویش از آنها بهره گرفته، اهمیّت فراوان دارد، تا جایی که هرگونه ایجاد تغییر در کانون روایت، سبب ایجاد تمایز و تغییر در جربان اصلی داستان و حتی موضوع آن می گردد. ژراژ ژنت یکی از برجسته ترین نظریّه پردازان در این حوزه محسوب می شود. او توانست با جداسازی دو مقولۀ وجه (حالت) و لحن (آوا) گام مؤثری در پیشرفت کانون روایت بردارد. بر این اساس، آنچه که در این جستار مورد نظر خواهد بود، بررسی کانون روایت در داستان شیخ صنعان عطّار، با توجّه به رویکرد ژنت و تأکید بر دو مقولۀ وجه و لحن است. سنجش نظریّۀ کانون روایت ژنت در داستان شیخ صنعان - که از مهم ترین داستان های فرعی منطق الطّیر است- خواننده را با توانمندی بالای عطّار در داستان سرایی و استفادۀ بجا از سطوح گفتاری، زوایای دید متعدّد و کانون های زمانی و مکانی روایی متنوّع و نیز، غنای متون روایی کهن فارسی آشنا می سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - تاریخنگاری تحول دانش معلمان طی چهار دهه اخیر
نسرین نصرتی مصطفی قادری فائزه ناطقیهدف این مطالعه، درک روند تاریخی دانش معلمان در چهار دهه گذشته است. برای این کار مقالات و کتب پژوهشگران دانش معلمان در طی دهههای 80 تا 2010 میلادی از طریق فرا تحلیل مورد مطالعه قرارگرفته است. برای این منظور مقالات و کتابهای در دسترس و شاخص دانش معلمان مربوط به سیزده پژ چکیده کاملهدف این مطالعه، درک روند تاریخی دانش معلمان در چهار دهه گذشته است. برای این کار مقالات و کتب پژوهشگران دانش معلمان در طی دهههای 80 تا 2010 میلادی از طریق فرا تحلیل مورد مطالعه قرارگرفته است. برای این منظور مقالات و کتابهای در دسترس و شاخص دانش معلمان مربوط به سیزده پژوهشگر برتر حوزه دانش معلمان در طی چهار دهه اخیر بهعنوان اسناد شاخص مورد تحلیل قرارگرفتهاند. مدلها و الگوهای دانش معلمی برحسب زمان در چهار دهه تقسیمبندی و برحسب زمان مورد تحلیل اسنادی قرارگرفتهاند. روند تاریخی دانش معلمان نشان میدهد که مطالعات دانش معلمان در دهه 80 به سمت دانش عملی معلمان، در دهه 90 به سمت دانش ضروری معلمان و در دهه 2000 به سمت تولید دانش توسط خود معلمان و در سالهای اخیر (2000 به بعد) مدلهای دانش معلمان به سمت مدلهای ترکیبی دانش عملی، دانش ضروری و پژوهشهای معلمان تغییر کرده است. مهمترین مفاهیم موردبررسی در دانش معلمان به ترتیب سیر تاریخی عبارتاند از: معلم ژرفنگر یا کار اندیش، معلم روایتگر، معلم پژوهنده، معلم حرفهای و معلم متخصص. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - جایگاه پنج تمهید فرمالیستی در پرورش فرم روایی بخش اساطیری شاهنامه
میترا بیغمی مریم جعفری غلامعباس ذاکریبررسی فرمالیستی شاهنامه فردوسی که به ندرت انجام شده، ابعاد تازهای را درباره ساز و کار شکل-گیری این اثر سترگ آشکار میکند. فرمالیستها کاشف تمهیدات و صناعات ادبی نبودند بلکه تأثیرات اصیل، محوری و سازندۀ آنها را در آثار بزرگ نشان میدادند. شاهنامه عرصه مناسبی برای ردیابی چکیده کاملبررسی فرمالیستی شاهنامه فردوسی که به ندرت انجام شده، ابعاد تازهای را درباره ساز و کار شکل-گیری این اثر سترگ آشکار میکند. فرمالیستها کاشف تمهیدات و صناعات ادبی نبودند بلکه تأثیرات اصیل، محوری و سازندۀ آنها را در آثار بزرگ نشان میدادند. شاهنامه عرصه مناسبی برای ردیابی این صناعات است و اساساً تکیه بر تمهیدات فرمالیستی است که آن را نسبت به رقبایش در ژانر حماسی بیبدیل میسازد. در بخش نخست یا همان اسطورهای شاهنامه کاربرد بسیاری از صناعات فرمالیستی همچون بخشهای دیگر به چشم میآید اما به دلیل اهمیت خاستگاهی، روایی و پایهای این بخش، برخی تمهیدات فرمالیستی از سوی فردوسی در ساختِ روایی آن بکار گرفته شدهاند. جستار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل و شناسایی پنج شاخص فرمالیستی بکار رفته در روایت این بخش از شاهنامه پرداخته است. نتیجه حاکی از آن است که استفاده مؤکّد از ظرفیت نمادها، استفاده از قیدهای فعلی به منظور ایجاد گزارههای منفرد با ادبیت بالا، استفاده از آشناییزدایی و برجستهسازی در تناسب با غرابت فضای بخش اسطورهای، بسامد بالای استعاره و کنایه و نهایتاً شخصیتپردازی روایی که حاکی از ایجاد استقلال روابط و مناسبات در فضای اسطورهای است از مهمترین عواملی هستند که روایت بخش نخست شاهنامه را قوام بخشیده و جذابیت لازم برای وفادار ساختن مخاطب به پیگیری ادامه داستان را ایجاد میکنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - بررسی مجموعه داستان نیمه تاریک ماه اثر هوشنگ گلشیری بر اساس زیباییشناسی روایت در مؤلفه وجه ژرار ژنت
مهدی دریائی پروانه عادلزاده کامران پاشایی فخریهنر روایت به خودی خود یک امر بسیار مهم زیباییشناسانه است. معمولاً تعداد زیادی از مؤلفههای زیباییشناسانه در داستانهایی که خوب پرداخت شدهاند، وارد عمل میشوند. این مؤلفهها شامل ایدههای ضروری ساختار روایت از قبیل نقطه دید، کانون روایت، انتخاب نوع گفتار و غیره که در چکیده کاملهنر روایت به خودی خود یک امر بسیار مهم زیباییشناسانه است. معمولاً تعداد زیادی از مؤلفههای زیباییشناسانه در داستانهایی که خوب پرداخت شدهاند، وارد عمل میشوند. این مؤلفهها شامل ایدههای ضروری ساختار روایت از قبیل نقطه دید، کانون روایت، انتخاب نوع گفتار و غیره که در خطوط پیرنگ به صورت منسجم ساختاربندی شدهاند، قابل تشخیصاند. نگارندگان در این پژوهش با روش تحلیل ساختاری به بررسی مؤلفه وجه، یعنی فاصله و کانونشدگی از منظر ژنت در مجموعه داستان نیمه تاریک ماه اثر هوشنگ گلشیری پرداختهاند. نویسنده در مؤلفه فاصله در تمام سی و شش داستان از گفتار مستقیم و سخن روایتشده استفاده کرده است. گفتار غیرمستقیم در شانزده داستان و گفتار غیرمستقیم آزاد در نه داستان بهکار رفته است. همچنین در مؤلفه کانونیسازی، کانونیسازی نشده با بازنمود همگن، یک داستان. کانونیسازی نشده با بازنمود ناهمگن، دو داستان. کانون درونی با بازنمود همگن، بیست و پنج داستان. کانون خارجی با بازنمود ناهمگن و کانون خارجی با بازنمود همگن، هر یک چهار داستان و کانون خارجی با بازنمود همگن نیز در هیچ داستانی بهکار گرفته نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بررسی لحن حکایات «دیوانگان دانا» در مصیبتنامۀ عطّار بر پایۀ نظریۀ کانون روایت ژرار ژنت
مهدی نوروز رضا جلیلیادبیّات آیینۀ تمامنمای جامعه است و هر طبقۀ اجتماعی روایت ویژهای مربوط به خود دارد. این موضوع نشاندهندۀ ارتباط میان ادبیّات و روایتشناسی است. ژنت با نظریۀ کانون روایت از این پیوند به نحو احسن بهره گرفت و با طرح و شرح دو عامل وجه و لحن، باعث ظهور قابلیتهای نوینی از ر چکیده کاملادبیّات آیینۀ تمامنمای جامعه است و هر طبقۀ اجتماعی روایت ویژهای مربوط به خود دارد. این موضوع نشاندهندۀ ارتباط میان ادبیّات و روایتشناسی است. ژنت با نظریۀ کانون روایت از این پیوند به نحو احسن بهره گرفت و با طرح و شرح دو عامل وجه و لحن، باعث ظهور قابلیتهای نوینی از روایتشناسی در زمینههای گوناگون ادبی شد. از سوی دیگر، در شعر کهن فارسی، مصیبتنامۀ عطّار دارای ویژگیهای روایتشناختی برجستهای است که باعث تتبع بسیاری از شاعران، از سبک و سیاق او شده است. به این اعتبار، در مقالۀ حاضر، لحن در حکایتهای دیوانگان دانا بر پایۀ نظریۀ کانون روایت ژنت بررسی و کاویده خواهد شد. همچنین، روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانهای است. به نظر میرسد عطّار در حکایتهای مربوط به دیوانگان دانا، با بهرهگیری از شگردهای روایی گوناگون به نقد اوضاع فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی جامعۀ خود پرداخته و موفق به تشریح بسیاری از دقایق عرفانی شده است. کارکرد دیگر شگردهای روایی در مصیبتنامه، عینیت بخشیدن به موضوعات انتزاعی و ذهنی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - بررسی وجوه روایتی پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی و روایت های مشابه بر پایه الگوی تزوتان تودوروف
حسین صادقی محمّد امیر مشهدی عبدالعلی اویسیبررسی وجوه روایتی پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی و روایت های مشابه بر پایه الگوی تزوتان تودوروف چکیده روایت شاه و کنیزک، عطف توجه به مولفه های درون ساختاری و نظام فکری مولوی، بنیادی ترین روایت مثنوی محسوب می شود. بی تردید، مولوی این روایت را از روایت های مشابه دیگر در ادب ف چکیده کاملبررسی وجوه روایتی پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی و روایت های مشابه بر پایه الگوی تزوتان تودوروف چکیده روایت شاه و کنیزک، عطف توجه به مولفه های درون ساختاری و نظام فکری مولوی، بنیادی ترین روایت مثنوی محسوب می شود. بی تردید، مولوی این روایت را از روایت های مشابه دیگر در ادب فارسی از جمله روایت فردوس الحکمه، نظامی عروضی در چهار مقاله، عطّار در مصیبت نامه و نظامی گنجه ای در اقبال نامه اقتباس کرده و با دخل و تصرف های منحصر به فرد خود، با بن مایه ای کاملا عرفانی، به شیوه ای بسیار نظام مند، گیرا و مؤثر بازتولید کرده است. در این پژوهش سعی شده است وجوه روایتی این حکایت ها بر پایه ی نظریه تزوتان تودوروف بررسی گردد تا از این رهگذر، مولفه های درون ساختاری حکایت ها که موجب گسترش و حرکت منطقی داستان ها می شوند، نشان داده شوند و بدینوسیله عوامل بنیادین شکل گیری داستان ها مشخص گردند و در نهایت آشکار شود که بسامد هر یک از وجوه روایتی در داستان ها به چه میزان است که این مهم خود ساختار نهایی حکایت را نشان خواهد داد. کلیدواژه ها: روایت، روایت شناسی، وجوه روایتی، تزوتان تودوروف، مثنوی، شاه و کنیزک. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - تحلیل ساختاری طرح داستان تهمورث
جهانگیر صفری امیر فتحیروایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویدادهاست. در پژوهش حاضر طرح داستان تهمورث (از شاهنامه فردوسی) به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده ی آن، از دیدگاه چند تن از ساختارگرایان، بررسی و تحلیل شده است. در این داستان، ابتدا وضعیت متعادل برقرار است؛ در زمان پادشاهی تهمورث چکیده کاملروایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویدادهاست. در پژوهش حاضر طرح داستان تهمورث (از شاهنامه فردوسی) به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده ی آن، از دیدگاه چند تن از ساختارگرایان، بررسی و تحلیل شده است. در این داستان، ابتدا وضعیت متعادل برقرار است؛ در زمان پادشاهی تهمورث آرامش سراسر کشور را فرا می گیرد، سپس حادثه رخ میدهد و این وضعیت اولیه دچار روند تغییر می شود و وضعیت نامتعادل شکل می گیرد. تهمورث به دادگری و مردم نوازی می پردازد و چون دیوان آسایش خلق را می بینند، خوی بد وادارشان می کند که از فرمان او سرپیچی کنند و او را از تخت پادشاهی به زیر آورند. پس از آگاهی تهمورث از کارشان، جنگ رخ می دهد و دیوان شکست می خورند. بدین گونه بعد از رسیدن قهرمان به هدفش (یا عدم دستیابی) وضعیت متعادل سامان یافته ای شکل می گیرد. این وضعیت یکبار در این داستان اتفاق می افتد. هدف از انتخاب این موضوع، انطباق این نظریات بر این نوع ادبی (داستان) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - بررسی کانون روایت در رمان های تاریخی جرجی زیدان
آسیه گودرزی نژاد امیربانو کریمی(مسئول مکاتبات) عبدالحسین فرزاداصطلاح کانون روایت که اوّلین بار توسط ژرارژنت روایت شناس فرانسوی به کار گرفته شد، منظری است که نویسنده یا راوی برای نگریستن خود انتخاب می کند، یعنی دنیای داستان را از دریچه ی خود یا دیگران میبیند.گونه ای از روایت که می توان کانون روایت را در آن بررسی کرد ،رمان تاریخی اس چکیده کاملاصطلاح کانون روایت که اوّلین بار توسط ژرارژنت روایت شناس فرانسوی به کار گرفته شد، منظری است که نویسنده یا راوی برای نگریستن خود انتخاب می کند، یعنی دنیای داستان را از دریچه ی خود یا دیگران میبیند.گونه ای از روایت که می توان کانون روایت را در آن بررسی کرد ،رمان تاریخی است. این نوع رمان شکلی از روایت داستانی است که تاریخ را بازسازی می کند. این پژوهش به بررسی تحلیلی کانون روایت و ارتباط راوی با کانون سازی در رمان های تاریخی ـ عاشقانه جرجی زیدان ،پرداخته است. دراین پژوهش دانسته شد که جرجی زندان در رمان های تاریخی خود،ازانواع کانون روایت بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - بررسی شاخصهای دو گانة پستمدرنیسم در رمان «هست یا نیست» اثر سارا سالار
سهیلا اسدی حسام ضیایی حسین منصوریانپستمدرنیسم در شمار سومین دوره از ادوار سهگانة تاریخ تفکّر انسانی قرار میگیرد. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را شامل میگردد، خلق واقعیت جانشین کشف واقعیت میشود. بسیاری از داستاننویسان معاصر امروز ایران نیز، تحت تأثیر آثار نویسندگان پسامدرن غرب به ن چکیده کاملپستمدرنیسم در شمار سومین دوره از ادوار سهگانة تاریخ تفکّر انسانی قرار میگیرد. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را شامل میگردد، خلق واقعیت جانشین کشف واقعیت میشود. بسیاری از داستاننویسان معاصر امروز ایران نیز، تحت تأثیر آثار نویسندگان پسامدرن غرب به نوشتن این سبک از داستان پرداختهاند. از جملة این نویسندگان سارا سالار است که در رمان"هست یا نیست" با مؤلفههایی چون انکارحقیقت، شکاندیشی و عدم قطعیت، تناقض، اصالتدادن به ذهن خواننده و زمانپریشی، هنر خود را به عنوان نویسندهای پست مدرن معرفی نموده است. این پژوهش ضمن برشمردن مؤلفههای پستمدرن در رمان هست یا نیست، درصدد ارائة پاسخی مستدل به این سوال است که سارا سالاردر این رمان بیشتر از کدام عناصر پستمدرن استفاده کردهاست؟ و در میان داستاننویسان پست مدرن چه جایگاهی دارد؟ در این پژوهش نویسندگان با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، به طور خاص به تعریف ویژگیهای داستانهای پسامدرن و مقولههای آن پرداخته و یافتههای پژوهش نشاندهندة این موضوع است که عامل تغییر زاویة دید و عدم قطعیت مهمترین شاخصههای پسامدرن در این رمان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تحلیل روایتشناختی داستان طوطی و بازرگان مثنوی بر اساس نظریۀ زمان در روایت ژرار ژنت
سارا جاویدمظفری دکتر ماندانا علیمییکی از رویکردهای نوینی که از زبان شناسی گرفته شده، روایت شناسی است؛ این علم به بررسی فنون و ساختار روایت ها پرداخته و از این طریق در صدد یافتن دستور زبان روایت است. روایت و کاربرد آن در ادبیات فارسی سابقه ی چندانی ندارد. یکی از بزرگترین داستان پردازان ادب فارسی، مولان چکیده کاملیکی از رویکردهای نوینی که از زبان شناسی گرفته شده، روایت شناسی است؛ این علم به بررسی فنون و ساختار روایت ها پرداخته و از این طریق در صدد یافتن دستور زبان روایت است. روایت و کاربرد آن در ادبیات فارسی سابقه ی چندانی ندارد. یکی از بزرگترین داستان پردازان ادب فارسی، مولاناست؛ وی در مثنوی برای رسیدن به اهداف خود و بیان مفاهیم والا از داستان گویی و روایت بهره جسته است. چیره دستی وی در به کارگیری اصول دقیق فنون داستان پردازی و اشراف او بر انواع شگردهای داستانپردازی باعث شده که مثنوی به عنوان یک اثر مشهور در جهان زنده و پایدار بماند. یکی از این شگردها، چگونگی به کار گرفتن عنصر زمان در روایت است. یکی از محققانی که در چند دهه ی اخیر به چگونگی زمان بندی در روایت پرداخته، ژرار ژنت فرانسوی است. هدف از این مطالعه، استفاده از نظریه ی زمان در روایت ژنت در قالب سه مبحث: نظم، تداوم و بسامد، برای تحلیل روایت شناسی داستان طوطی و بازرگان در مثنوی است. روش این مطالعه تحلیلی- توصیفی با رویکرد روایت شناختی است؛ همچنین یافته های این مطالعه نشان می دهد نظریه ی ژرار ژنت الگوی مناسبی برای تحلیل داستان های مثنوی به دست می دهد. یکی دیگر از دستاوردهای این پژوهش، بهره مندی از رویکردهای نوین نقد و تحلیل ادبی و دانش های جدید از جمله روایت شناسی در برسی متون کلاسیک همچون مثنوی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - بررسی لحن روایت در داستان اعرابی درویش و ماجرای زن با او؛ بر پایۀ نظریّۀ کانون روایت ژرار ژنت
حسین قاسمی فرد دکترسید حسین سیدیروایت شناسی در دهه های اخیر با ارائۀ نظریّه های گوناگون بیش از پیش مورد توجّه قرار گرفته و دست کم در ادبیّات داستانی از جهات بسیاری راه گشا بوده است. در این رابطه، یکی از نظریّه پردازان برجسته، ژرار ژنت نام دارد که با تکیه بر مقولۀ لحن، تحوّل مهمّی در روایت شناسی پدید آ چکیده کاملروایت شناسی در دهه های اخیر با ارائۀ نظریّه های گوناگون بیش از پیش مورد توجّه قرار گرفته و دست کم در ادبیّات داستانی از جهات بسیاری راه گشا بوده است. در این رابطه، یکی از نظریّه پردازان برجسته، ژرار ژنت نام دارد که با تکیه بر مقولۀ لحن، تحوّل مهمّی در روایت شناسی پدید آورده است. کاربست مبانی آراء ژنت در داستان های فارسی، بخش های نوینی از هنرنمایی نویسندگان را آشکار می کند. در حوزۀ ادبیّات داستانی کلاسیک فارسی، مولوی چهره ای ممتاز است. او در مثنوی بسیاری از موضوعات اخلاقی، عرفانی و دینی را در قالب داستان تشریح کرده است. در مقالۀ پیش رو، با روش توصیفی- تحلیلی، تکنیک های روایی به کاررفته در حکایت اعرابی درویش و ماجرای زن با او و لحن آن با رویکرد به آراء ژنت، کاویده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که زمان غالب روایت، هم زمانی و کانون مکان روایت پربسامد، من- قهرمان بوده است. دیگر آن که، تک گویی درونی تنها مؤلّفه ای بوده که در داستان دیده نشده است. این امر، بیانگر برون گرایی شخصیّت ها و کنشگری آن ها در دنیای واقعی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - تحلیل نشانهشناسی ابعاد هویت دینی در انیمیشنهای ایرانی پخش شده از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در دهه های 80 و 90
محسن کفیلی فرد علی جعفری محمد سلطانی فرهدف اصلی مقاله حاضر مطالعه نحوه بازنمایی و نشانهشناسی هویت دینی در انیمیشن های تلویزیونی است که در رهیافت مطالعات فرهنگی و با تاکید بر نظریه بازنمایی استوارت هال صورت گرفته است. جامعه آماری شامل انیمیشنهای ایرانی است که در طول دهههای 80 و 90 با محوریت دین و مسائل دی چکیده کاملهدف اصلی مقاله حاضر مطالعه نحوه بازنمایی و نشانهشناسی هویت دینی در انیمیشن های تلویزیونی است که در رهیافت مطالعات فرهنگی و با تاکید بر نظریه بازنمایی استوارت هال صورت گرفته است. جامعه آماری شامل انیمیشنهای ایرانی است که در طول دهههای 80 و 90 با محوریت دین و مسائل دینی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تولید و پخش شده است. نمونهگیری در این پژوهش به روش نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند انجام گرفت. در ادامه یک قسمت از انیمیشن تولید دهه 80 با عنوان فرمانروایان مقدس (سلیمان نبی) و یک قسمت از انیمیشن تولید دهه 90 با عنوان پیامبران (حضرت ابراهیم- آنش سرد) به عنوان نمونه انتخاب شد. ابتدا با استفاده از الگوی کیت سلبی و ران کاودری به رمزگان فنی و تکنیکی سازنده این متون پرداخته شد و سپس برای ارائه تحلیلی جامع تر از الگوی روایی و نشانهشناسی بارت استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بازنمایی هویت دینی در انیمیشن فرمانروایان مقدس و پیامبران با جهت گیری، چارچوب بندی رسانهای و کارکردهای ایدئولوژیک همراه است و در انیمیشنهای مورد مطالعه ابعاد مختلفی از هویت دینی نظیر بعد اعتقادی، مناسکی، تجربه ای و پیامدی بازنمایی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - تحلیل سندی روایات ناظر بر خشونت در برپایی حکومت مهدوی
سید علی طاهری مهدی مهریزیبرای دستیابی به چگونگی تشکیل حکومت امام زمان(ع)، راهی نداریم جز رجوع به روایات معصومین علیهم السلام، با مراجعة به این روایات، درمی یابیم که برخی، برپایی این حکومت را همراه با خشونت، بیان کرده اند. روش این پژوهش، مطالعة کتابخانه ای است و با مراجعة به کتاب های رجالی و برر چکیده کاملبرای دستیابی به چگونگی تشکیل حکومت امام زمان(ع)، راهی نداریم جز رجوع به روایات معصومین علیهم السلام، با مراجعة به این روایات، درمی یابیم که برخی، برپایی این حکومت را همراه با خشونت، بیان کرده اند. روش این پژوهش، مطالعة کتابخانه ای است و با مراجعة به کتاب های رجالی و بررسی احوالات راویان، اعتبار یا عدم اعتبار اسناد این روایات را مورد بررسی قرار داده ایم. ما از بحث در سند روایات به دنبال اثبات صدور آن روایات از لسان اهل بیت علیهم السلام هستیم. حصول اطمینان به صدور روایت از معصوم، می تواند از راه های گوناگونی حاصل شود، یک راه وثوق مخبری است، یعنی ثقه بودن همة راویان موجود در سند روایت. پس از بررسی به این نتیجه رسیده ایم که اکثر روایات از نظر سند ضعیف اند. یافتة نهایی این است که حضرت برای برپایی حکومت، تا مجبور نشوند و در معرض کشته شدن قرار نگیرند، از خشونت استفاده نخواهند کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - نقد و تحلیل روایت در اصلیترین درونمایههای هزار و یک شب
افسانه افروغی نیا محمد شاه بدیع زاده جواد مهربان قزل حصارداستانپردازی و روایت، یکی از شیوههای درک بهتر محیط اطراف و به طور کلی درک بهتر جهان هستی است. هدف این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، مطالعۀ درونمایۀ داستان بر اساس ویژگیهای ساختاری، یعنی گشایش روایی است. از دنیای پر رمز و راز هزارویک شب، چشمگیرترین درونما چکیده کاملداستانپردازی و روایت، یکی از شیوههای درک بهتر محیط اطراف و به طور کلی درک بهتر جهان هستی است. هدف این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، مطالعۀ درونمایۀ داستان بر اساس ویژگیهای ساختاری، یعنی گشایش روایی است. از دنیای پر رمز و راز هزارویک شب، چشمگیرترین درونمایهها گزینش شده و سپس گشایش در درونمایههای انتخابی شرح داده شده است. ناگفته پیداست که گزینش این درونمایهها بدان معنا نیست که درونمایۀ دیگری در این اثر وجود ندارد، بلکه انتخاب درونمایههای دلدادگی، جرم و جنایت، گشت و گذار، وهم و اخلاق در بیشتر داستانهای هزارویک شب نمودی بارزتر دارد. نتیجۀ تحقیق بیانگر اینست که داستانهای دلدادگی و عاشقانه بیشترین درونمایهها را شامل میشود. در واقع شاید بتوان گفت مرتبط با درون مایۀ حکایت اصلی و جامع داستان که بر پایۀ خیانت به عشق آغاز میشود، عشق و دلدادگی بسامد بالایی در این پژوهش دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - تاثیرگذاری زاویۀ دید بر شبکههای ارتباطی در ادبیات داستانی
محسن محمدی فشارکی فضل الله خدادادیروایت شنو (مخاطب) از عناصر لاینفک هر متن روایی (داستان) است. در بسیاری از روایتها فقط یک روایت شنو وجود دارد، اما روایتهای بسیاری نیز وجود دارند که روایت شنوهای آنها بیشمار است. نکتۀ جالبی که ما را به انجام این پژوهش برانگیخت، جنبههای متمایز کنندۀ راوی از روایت شنو چکیده کاملروایت شنو (مخاطب) از عناصر لاینفک هر متن روایی (داستان) است. در بسیاری از روایتها فقط یک روایت شنو وجود دارد، اما روایتهای بسیاری نیز وجود دارند که روایت شنوهای آنها بیشمار است. نکتۀ جالبی که ما را به انجام این پژوهش برانگیخت، جنبههای متمایز کنندۀ راوی از روایت شنو با تکیه بر زاویههای دید در ادبیات داستانی است. بسته به زاویۀ دید داستان بین راوی و روایت شنو از جهات اخلاقی، عقلانی، عاطفی، جسمانی و اجتماعی تفاوت وجود دارد. به عنوان مثال در داستان مسخ روایت شنو بر خلاف راوی هرگز به حشرهای غول آسا تبدیل نمیگردد (تمایزجسمانی)، در رمان سقوط به قلم آلبرکامو همگام با سیر روایت همدلی راوی با روایت شنو کمتر میشود، همچنان که هر خوانندهای (روایت شنو) از سنگدلی راوی بچۀ مردم به خشم میآید (تمایز عاطفی). بنیاجی راوی رمان خشم و هیاهوی فاکنر در مقابل روایت شنوِ داستان از عقل سلیم برخوردار نیست (تمایز عقلانی). پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای با شاهد مثالهایی محدود (اما دقیق) به بررسی تاثیر زاویۀ دید بر شبکههای ارتباطی راوی، روایت شنو، کنشگران و عناصر تمایزدهندۀ آنها میپردازد. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که در زاویۀ دید اول شخص، دایرۀ کنشهای ارتباطی بین راوی و روایت شنو بیشتر از گونۀ زاویۀ دید سوم شخص است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - تبیین فرهنگ سازمانی در ورزش
علی حاجیانی فاطمه حمیدی فر عباس خورشیدی امیرحسین محمودیمفهوم فرهنگ سازمانی در زبان عامیانه و روزمره در ورزش، بهعنوان مفاهیم تقویتکننده مشکلات سازمانی مدیریت مشترک شکل میگیرد. سازمانهای ورزشی و مربیان، ورزشکاران و اعضای آنها موضوعات امیدوارکنندهای برای مطالعه فرهنگ سازمانی باشند؛ ازاینرو هدف این مقاله مرور روایتی فرهن چکیده کاملمفهوم فرهنگ سازمانی در زبان عامیانه و روزمره در ورزش، بهعنوان مفاهیم تقویتکننده مشکلات سازمانی مدیریت مشترک شکل میگیرد. سازمانهای ورزشی و مربیان، ورزشکاران و اعضای آنها موضوعات امیدوارکنندهای برای مطالعه فرهنگ سازمانی باشند؛ ازاینرو هدف این مقاله مرور روایتی فرهنگ سازمانی در ورزش بود. انتخاب پارادایمهای تحقیق، روشها، علایق، دیدگاهها و تعاریف و عملیاتی سازی فرهنگ سازمانی مورداستفاده در 38 مطالعه بررسی شد. این موضوع تنوع راههای مطالعهشدۀ فرهنگ در ورزش و طیف وسیعی از علایق بررسیشده در این تحقیق ازجمله اطلاعرسانی به توسعه ورزشکاران، ارتباط بین قدرت فرهنگ و عملکرد سازمانی و درک نیروهای محرک تنوع سازمانی را برجسته میکند. برخلاف ادبیات فرهنگ سازمانی گستردهتر، در ورزش ترجیح داده میشود که فرهنگ را متغیری برای دستکاری در یک سازمان فرض کنیم. فرصت گسترش رویکردهای مطالعه فرهنگ سازمانی در ورزش مورد بحث قرار میگیرد؛ مانند گسترش روشهای مورداستفاده برای انجام مطالعات شامل مربیان و ورزشکاران در جمعیت موردمطالعه و استفاده از دیدگاه پراکندگی که در آن ابهام و تعارض در درک فرهنگ در نظر گرفته میشود. کلیدواژهها: فرهنگ سازمانی، ورزش، مرور روایتی، مربیگری، مدیریت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - تاملی کوتاه بر تعامل تاریخ و سیاست
فیاض زاهدچکیده: تاریخ و سیاست را پیوندی از قدیم برقرار است.فارغ از اینکه حکمای قدیم در تقسیم بندی خود چه جایگاهی برای تاریخ و سیاست قائل بودهاند، در این امر تردیدی نبوده که فهم بسیاری از رموز سیاست تنها از تعمق و درک در لابلای صفحات تاریخی امکان پذیر بوده است.علیرغم عطش اصحاب چکیده کاملچکیده: تاریخ و سیاست را پیوندی از قدیم برقرار است.فارغ از اینکه حکمای قدیم در تقسیم بندی خود چه جایگاهی برای تاریخ و سیاست قائل بودهاند، در این امر تردیدی نبوده که فهم بسیاری از رموز سیاست تنها از تعمق و درک در لابلای صفحات تاریخی امکان پذیر بوده است.علیرغم عطش اصحاب سیاست برای تغییر در درک رویدادها و داده های تاریخی و یا تلاش درجهت تغییر سمت و سوی رویدادهای تاریخی، اصالت و صحت این نگره انسانی تا مقدار زیادی دست نخورده باقی مانده است. مورخان علیرغم تضییقات مختلف سیاسی، نژادی و دینی از فراخنای تاریخ بشر صدای خود را به ما رساندهاند، گویا تاریخ برای خود بالذاته اصالتی ناب قائل است. در این میان تلاش اصحاب قدرت برای تفسیرپذیرکردن رویدادها به نفع خویش ره به جایی نبرده است. تاریخ نگاری در دو سطح سفارشی و متمایل بهقدرت و از سویی ناب و بی پیرایه در جریان بوده است. ضمن اینکه دانش بشری در ابعاد دیگر نیز به مدد تاریخ نگاری امروزی آمده است. با این همه روایتگری بی طرفانه و صادقانه از رویدادها و تلاش برای حفظ صحت و درستی رویدادها تاکنون توانسته از میل اصحاب سیاست برای کنترل امروز و فردا سربلند بیرون آید. این فرضیه که با ساخت و نگارش تاریخ سفارشی می توان افکار عمومی را در دست داشت امر غیر محتومی است، ولی در کنار آن تاریخ نگاری روشنگرانه و انتقادی این امکان را به ما می دهد تا با هر روایتی تابع و دست بسته روبرو نگردیم. تاریخ نگاری انتقادی و روشنگرانه و روشهایی چون مکتب آنال که منجر به طرح نگرش های نوینی در تاریخنگاریشدهاینامکانراکه روایتها و رخدادهای تاریخی را به سود اصحاب سیاست تفسیر نماییم کاسته است. واژگان کلیدی:تاریخ، سیاست، تاریخ روشنگرانه، قدرت سیاسی و روایتگری تاریخ، مکتب آنال. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - نقش آزمون تجربی، در بررسی صدق برخی احادیث و روایات
کاظم استادیآموزههای دینی، شامل بسیاری از جملات خبری و خبریِ مشرط هستند که مؤمنین و یا غیر مؤمنین را به نتایج یا جزاءهایی وعده میدهند. از آنجایی که عدم نتیجه عملی صدق این جزاءها، میتواند در زندگی روزمره فرد فرد مسلمانان و حتی غیرمسلمانان، اثرگذار باشد و موجب تقویت یا سستی بنیا چکیده کاملآموزههای دینی، شامل بسیاری از جملات خبری و خبریِ مشرط هستند که مؤمنین و یا غیر مؤمنین را به نتایج یا جزاءهایی وعده میدهند. از آنجایی که عدم نتیجه عملی صدق این جزاءها، میتواند در زندگی روزمره فرد فرد مسلمانان و حتی غیرمسلمانان، اثرگذار باشد و موجب تقویت یا سستی بنیان اعتقادات دینی و یا ترویج و تقبیح مذهب شود، لازم است برای رفع این مشکل، این آموزهها را از هر طریقی که امکان دارد، مورد ارزیابی قرار داد. اگر گزارههای دینی، قابل تجربه باشند، میتوان و حتی باید آنها را تجربه کرد و اگر در آزمون تجربی، نتوانست صادق باشند، به استنادِ تجربه، صدق آن گزاره را ابطال نمود. بنابراین، تجربه میتواند برخی گزارههای دینی (حداقل به صورت موردی و با پذیرش قواعدی به صورت کلی) را ابطال و یا اثبات نماید؛ و آموزههای دینی را از پلشتیها و خرافات بزداید. به نظر میرسد این راه جدید (یعنی آزمون تجربی)، جدای از بررسیهای نظری احادیث و روایات، ابزار مناسبی برای بررسی عملی صحت و صدق روایات و احادیث باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - زمان روایی در رمان جزیره سرگردانی
شمس الحاجیه اردلانیروایتشناسی، شیوه های گوناگون نگارش و تحلیل ادبیات روایی را مورد مطالعه قرار می دهد. با توجه به اطلاعات عمیق سیمین دانشور در زمینۀ روایت، نمایاندن ابعاد روایتگری وی، هدف این پژوهش بوده است، لذا برای آشنایی و فهمیدن لایه های زیرین این رمان، با استناد، به شواهد استخراج ش چکیده کاملروایتشناسی، شیوه های گوناگون نگارش و تحلیل ادبیات روایی را مورد مطالعه قرار می دهد. با توجه به اطلاعات عمیق سیمین دانشور در زمینۀ روایت، نمایاندن ابعاد روایتگری وی، هدف این پژوهش بوده است، لذا برای آشنایی و فهمیدن لایه های زیرین این رمان، با استناد، به شواهد استخراج شده، زمان، در رمان جزیره سرگردانی، به شیوۀ توصیفی تحلیلی مورد سنجش قرار گرفته، درمیان شاکله های مبحث روایی، عامل زمان در "جزیرة سرگردانی"، دراولویت قرار دارد، تلاقی لایه های متنوع زمان در بطن روایت، موجد پیچیدگی رمان گشته، تکنیک رجعت به گذشته وجه غالب روایت این رمان است، روایت گاه به شکل آینده نگر، با کارکرد تعلیق وجذب مخاطب به پیش بینی وقایع می پردازد؛ امّا از چهارچوب دنیای بازنمایی شدة داستان، فاصله نمی گیرد. نخستین زمان در میان زمان های درهم تنیدة، متعلق به رویدادهای اصلی است که بر اساس زمان گاهنامهای تداومی ده ماهه دارد، دانشور مفهوم ذهنی خویش را در زمان درونی رمان، با تمسک به رویدادهای تاریخی فراهم آورده، بسامد منفرد وجه غالب روایت را تشکیل میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - بررسی و خوانش ژنتی لحن روایت و زمینههای کاربست آن در داستان «کلاغها» از نادر ابراهیمی
حسین سعادت نیا پروین دخت مشهور مهدی نوروز بتول فخر اسلاممطالعات روایتشناختی در چند دهه گذشته بخش مهمی از بررسیهای ادبی را به خود اختصاص داده است. در این باب، نظریههای گوناگونی شرح و بسط داده شده که آراء ژرار ژنت درباره کانون روایت از آن جمله است. او با تبیین ابعاد جدیدی از مقوله لحن، باب تازهای در مباحث روایتشناسی چکیده کاملمطالعات روایتشناختی در چند دهه گذشته بخش مهمی از بررسیهای ادبی را به خود اختصاص داده است. در این باب، نظریههای گوناگونی شرح و بسط داده شده که آراء ژرار ژنت درباره کانون روایت از آن جمله است. او با تبیین ابعاد جدیدی از مقوله لحن، باب تازهای در مباحث روایتشناسی گشود که ماحصل آن، تحلیل آثار ادبی از زوایای جدید بوده است. به این اعتبار، در مقاله حاضر، با استناد به منابع کتابخانهای و روش توصیفی-تحلیلی، لحن روایت در داستان کلاغها از نادر ابراهیمی و زمینههای کاربست آن، بررسی و کاویده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ابراهیمی در عرصه روایت تنها به ظرفیتهای دانای کل بسنده نکرده و با دخالت دادن شخصیتها در فرآیند روایتگری، بر ابعاد عینی و ملموس اثر خود افزوده است. همچنین، برقراری دیالوگهای متعدد بجای توجه به مونولوگ، با استفاده از کانون روایت دوم شخص محقق شده که آثار مثبتی در فرآیند ارتباطگیری مخاطب با متن تولیدی داشته است. استفاده از شیوه ذهنی در سطحی محدود نشان از آن دارد که شخصیتهای حاضر در داستان، بیش از آنکه درونگرا و منفعل باشند، برونگرا و پویا هستند. در مجموع، بررسی لحن روایت در داستان مذکور، بیانگر موفقیت نویسنده در انسانانگاری شخصیتهای اصلی داستان (پرندگان و درختان) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - سبک روایتهای رابعه در آثار عطار
زهرا سادات طاهری قلعه نوهدف پژوهش حاضر آن است که انواع مؤلفه های سبک شناسی روایت را در چند حکایت بررسیکند. این پژوهش بر روی هفت حکایت منظوم عرفانی از عطار با محوریت شخصیت رابعه انجام شده است. پرسش های بنیادین پژوهش این است: الف) مؤلفه های سبکی- روایی مبتنی بر کدام سازوکارهای سبک شناسی روایت ت چکیده کاملهدف پژوهش حاضر آن است که انواع مؤلفه های سبک شناسی روایت را در چند حکایت بررسیکند. این پژوهش بر روی هفت حکایت منظوم عرفانی از عطار با محوریت شخصیت رابعه انجام شده است. پرسش های بنیادین پژوهش این است: الف) مؤلفه های سبکی- روایی مبتنی بر کدام سازوکارهای سبک شناسی روایت تبیین می شود؟ و ب) این مؤلفه ها چگونه در گفتمان روایی نمود پیدا می کند؟ این پژوهش به روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی است و از متدلوژی سیمپسون در کتاب سبک شناسی بهرهگرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که با تحلیل فرایندها، میزان مشارکت شخصیت های داستان مشخص می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - سرعت روایت در رمان خشم و هیاهو
درّه دادجو الهام شیروانی شاعنایتی"ویلیام فاکنر"، یکی از داستاننویسان مدرن است که تأثیرِ هنرِ داستاننویسی او در داستانهای ایرانی از جمله "سمفونی مردگان" اثر "عباس معروفی "مشاهده میشود. در این مقاله به بررسی سرعتِ روایت در رمانِ "خشم و هیاهو"، با تکیه بر نظریة روایتشناسی "ژرار ژنت" و عوامل مؤثر بر آ چکیده کامل"ویلیام فاکنر"، یکی از داستاننویسان مدرن است که تأثیرِ هنرِ داستاننویسی او در داستانهای ایرانی از جمله "سمفونی مردگان" اثر "عباس معروفی "مشاهده میشود. در این مقاله به بررسی سرعتِ روایت در رمانِ "خشم و هیاهو"، با تکیه بر نظریة روایتشناسی "ژرار ژنت" و عوامل مؤثر بر آن پرداخته شده است. سرعت و ضربآهنگِ روایت، یکی از مؤلفههای بسیار مهم در روایت و از مهمترین عناصر، در شکل طرح است. بررسی سرعت روایت برای آن است که نشان داده شود در یک اثر ادبی، کنشها و رویدادها در طول چه مدّت زمانی رخ دادهاند و در سنجش با این برهة زمانی، چه حجمی از کتاب به آنها اختصاص یافته است. در بخشهای رمانِ "خشم و هیاهو"، شتاب منفی و سرعت روایت، کُند است؛ امّا مجموع سرعت روایت در کلّ رمان، متوسط است؛ زیرا مؤلفههای افزایش دهنده و کاهش دهنده سرعت روایت، در این رمان به شکل متوازن به کار رفتهاند و همین ویژگی باعث تعدیل سرعت در مجموع رمان شده است. البتّه نویسنده برای جبران کُندی روایت در بخشهای گوناگون رمان، از شگردهایی برای افزایش تحرّک بهره برده است؛ از همین رو، این رمان با وجود سرعت کُندِ روایت، پر از جنبش و هیجان، پویایی و تحرّک، دلهره و التهاب، کشمکش درونی و بیرونی است. از این روست که در این مقاله، افزون بر سرعت روایت و عوامل مؤثر بر آن، شگردهای نویسنده برای افزایش تحرّک و پویایی روایت نیز، به صورت تحلیلی نیز بررسی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - دوگانگی مکانی و ناسازواری روایتی در رمان "سوئیس، وطن وتبعیدگاه " از سناء أبوشرار
نسرین کاظم زاده کبری روشنفکر فرامرز میرزایی محدجعفر یوسفیاندوگانگی مکانی به عنوان یکی از زیباییهای مکان داستانی خاستگاهی روانشناسانه دارد که در ادبیات مهاجرت نمود چشم گیری دارد؛ زیرا دوری از وطن، به پیامد های روانی در فرد منجر می شود. رمان "سوئیس، وطن و تبعیدگاه" سناء أبوشرار همان گونه که از عنوان آن پیداست، دوگانگی وطن و تبع چکیده کاملدوگانگی مکانی به عنوان یکی از زیباییهای مکان داستانی خاستگاهی روانشناسانه دارد که در ادبیات مهاجرت نمود چشم گیری دارد؛ زیرا دوری از وطن، به پیامد های روانی در فرد منجر می شود. رمان "سوئیس، وطن و تبعیدگاه" سناء أبوشرار همان گونه که از عنوان آن پیداست، دوگانگی وطن و تبعید را به تصویر می کشد. دوگانگی که منجر به ناسازواری روایتی در شخصیت ها و مکان شده و نویسنده این ناسازواری را با مکان داستانی به خوبی به تصویر می کشد. این مقاله سعی دارد با تکیه بر رویکرد روان شناسانه به تحلیل دوگانگی های مکانی و ناسازواری ناشی از آن و نقش مهم این دوگانگی ها در دلبستگی به وطن و پذیرش یا عدم پذیرش مکان جدید (تبعید) بهعنوان وطن دوم بپردازد. نتایج میگوید دوگانگی های وطن و تبعید، این جا و آن جا، ارتباط و بیگانگی سبب ناسازواری شگفت آوری در شخصیت ها و مکان شده است که این موضوع ناشی از تعریف قهرمانان از وطن بهعنوان یک مکان جغرافیائی مشخص است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - بررسی تحلیلی سرعت روایت در رمان غریبه در شهر غلامحسین ساعدی براساس نظریه روایت شناسی ژرار ژنت
صدیقه کبری صدقیانی حمیدرضا فرضی ناصر دشت پیمایکی از عناصرمؤثر در ساختار روایت، عنصر زمان است. در بیشتر روایتها، زمان روایت در مقابل زمان واقعی قرار میگیرد و ویژگی روایت کلامی در آن است که زمان به عنوان عنصر اساسی و شاخص بازنمایی حوادث داستان به شمار میرود. در میان روایتشناسان، ژرار ژنت نظریهپرداز ساختارگرای چکیده کاملیکی از عناصرمؤثر در ساختار روایت، عنصر زمان است. در بیشتر روایتها، زمان روایت در مقابل زمان واقعی قرار میگیرد و ویژگی روایت کلامی در آن است که زمان به عنوان عنصر اساسی و شاخص بازنمایی حوادث داستان به شمار میرود. در میان روایتشناسان، ژرار ژنت نظریهپرداز ساختارگرای فرانسوی جامعترین مباحث را در باب مؤلفههای زمان و عوامل مؤثر بر سرعت روایت مطرح کرده است. با توجه به این نکته در پژوهش پیشرو، با استفاده از نظریه زمان در روایت ژنت به بررسی این مفهوم و عوامل مؤثر در افزایش یا کاهش سرعت روایت در رمان غریبه در شهر ساعدی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی پرداخته شده است. نتایج این پژوهش، بیانگر این است که در بخشهای مختلف غریبه در شهر به نسبت حجم اختصاص یافته به متن در مقابل زمان رخداد و کاربرد بیشتر عوامل کاهش دهنده سرعت روایی، رمان دارای شتاب منفی و سرعت روایت کند است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - عوامل مؤثر بر شتاب روایت در رمان سمفونی مردگان
ناهید دهقانی سعید حسام پوردر پژوهش پیش رو، با رویکردی تحلیلی-توصیفی، به بررسی عوامل مؤثر بر شتاب روایت در رمان سمفونی مردگان پرداخته شده است. شتاب روایت (شتاب پیشبرد داستان) مفهومی بسیار سیال، نسبی و لغزان است و نمیتوان آنگونه که در الگوی ژرار ژنت پیشنهاد شده است، آن را در چهارچوب فرمول و عد چکیده کاملدر پژوهش پیش رو، با رویکردی تحلیلی-توصیفی، به بررسی عوامل مؤثر بر شتاب روایت در رمان سمفونی مردگان پرداخته شده است. شتاب روایت (شتاب پیشبرد داستان) مفهومی بسیار سیال، نسبی و لغزان است و نمیتوان آنگونه که در الگوی ژرار ژنت پیشنهاد شده است، آن را در چهارچوب فرمول و عدد محدود کرد؛ به دلیل نارسایی الگوی ژنت، در پژوهش پیش رو، افزون بر سنجههای پیشنهادی این الگو، بر نقش فعّال خواننده در دریافت روایت و بازآفرینی آن، و تأثیر آن بر شتاب روایت نیز تأکید شده است. برخلاف الگوی ژنت، شتاب روایت تنها به شمار صفحات رمان و زمان داستان وابسته نیست و به عوامل دیگری مانند میزان دریافتپذیری خواننده از متن و توانایی او در بازپیکربندی و بازآفرینی روایت نیز بستگی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - بررسی ساختار قصههای پریان کودکان (با تکیه بر چند افسانۀ مشهور)
رقیه همتیدر این جستار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی چهار قصه از افسانه‎های ایرانی که شهرت فراوان و شخصیت کودکانه دارند، پرداخته‎ایم و تعداد و توالی خویشکاری آنها را با الگوی ساختاری پراپ مقایسه کرده‎ایم. نتیجۀ به دست آمده، نشان می‎دهد که علی‎رغم وجود نکات چکیده کاملدر این جستار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی چهار قصه از افسانه‎های ایرانی که شهرت فراوان و شخصیت کودکانه دارند، پرداخته‎ایم و تعداد و توالی خویشکاری آنها را با الگوی ساختاری پراپ مقایسه کرده‎ایم. نتیجۀ به دست آمده، نشان می‎دهد که علی‎رغم وجود نکات مشابه در خویشکاری‎ها، توالی آنها تفاوت چشمگیری با الگوی ساختاری پراپ دارد؛ علاوه بر آن بررسی این جنبه از قصه‎های پریان به دریافت قدمت روایت‎های مختلف از یک قصه و نیز قدمت آن نسبت به سایر قصه‎های مشابه نیز تعیین می‎شود. چنان که قصۀ "گل خندان" با دارا بودن بیشتر خویشکاری‎ها و نیز رعایت توالی آنها، قدیمی‎تر از سه قصۀ دیگر به نظر می‎رسد و در مرتبۀ بعدی قصۀ "دختر نارنج و ترنج" قرار می‎گیرد و دو قصۀ "ماه‎پیشونی" و "نمکی و دیو بدجنس" دارای روایت جدیدتر و متفاوت‎تری هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - مقایسه حکایات و روایات در داستانهای مولوی، سنایی و غزالی
مریم محمودی مژگان زمانیجهانی بودن عرصه های روایت از وجود عناصری حکایت می کند که در تمامی روایتها، از هر فرهنگ و ملیتی می توان آنها را یافت. در معنای خاص، متون روایی دارای ویژگیهای قصه و حضور قصه گو و تغییر حالت در یک دوره زمانی هستند. روایت در اسطوره، افسانه، حکایت اخلاقی، قصه، تراژدی، کمدی، چکیده کاملجهانی بودن عرصه های روایت از وجود عناصری حکایت می کند که در تمامی روایتها، از هر فرهنگ و ملیتی می توان آنها را یافت. در معنای خاص، متون روایی دارای ویژگیهای قصه و حضور قصه گو و تغییر حالت در یک دوره زمانی هستند. روایت در اسطوره، افسانه، حکایت اخلاقی، قصه، تراژدی، کمدی، حماسه، تاریخ و ... حضور دارد. غزالی و مولوی در مسلک کلامی، اشعری و معتقد به رؤیت خداوند هستند اما آنها درباره کیفیت، محل و ابزار رؤیت خداوند، نگرش و تفسیر عرفانی هم دارند. دیدگاه کلامی غزالی غالب بر دیدگاه عرفانی او اما دیدگاه عرفانی مولوی غالب بر دیدگاه کلامی اوست. حکایت پردازی سنایی صرفا ابزاری برای تبیین و تعلیم مسائل اخلاقی است و جز در چند نمونه، ساختار و ظرافت داستانی مطرح نیست. مضامین حکایتهای مولوی، سنایی و غزالی را می توان در چهار عنوان خلاصه نمود: الف- ستایش فضایل اخلاقی ب- ذکر اوصاف خدا ج- نکوهش رذایل اخلاقی د- فناپذیری و بی وفایی روزگار و مردم آن. این پژوهش بر آن است تا ضمن بر شمردن مقاصد حکایات در داستانهای مولوی، غزالی و سنایی، به مقایسه روایت مولوی و غزالی و نیز اشتراکات فکری سنایی و غزالی پرداخته و شیوه های روایت گری، ساختار داستانی ،راوی و ... را در مورد هر کدام از آنها تبیین نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - شگردهای مدرن روایت در مجموعه داستان «یوزپلنگانی که با من دویدهاند»
هما هوشیار رضا صادقی شهپر قهرمان شیرییکی از کلیدها و راههای گشودن پیچیدگیها و درک یا رفع ابهام داستانهای مدرن، درک شیوۀ روایتگری و شگردهای روایت داستان است. هر داستان، پرسشها و پاسخهای منحصربهفردی را در پیوند با شیوههای روایتگری میآفریند. انتخاب و آفرینش شیوۀ روایتگری، در میان مفاهیم و مضامین که چکیده کاملیکی از کلیدها و راههای گشودن پیچیدگیها و درک یا رفع ابهام داستانهای مدرن، درک شیوۀ روایتگری و شگردهای روایت داستان است. هر داستان، پرسشها و پاسخهای منحصربهفردی را در پیوند با شیوههای روایتگری میآفریند. انتخاب و آفرینش شیوۀ روایتگری، در میان مفاهیم و مضامین کهنه یا تکرار شدۀ روایت؛ دنیای تازه ای بر روی نویسنده میگشاید. بیژن نجدی یکی از داستان نویسان مدرنیست معاصر است که تکنیکهای خاصی در داستاننویسی دارد و همین شگردهای خاص، داستانهایش را از آثار دیگر داستاننویسان معاصر متمایز میکند. در مقالۀ حاضر، مجموعه داستان یوزپلنگانی که با من دویدهاند اثر بیژن نجدی، از منظر تکنیکهای روایی مدرن موردبررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که وی در این مجموعه داستان از شگردهای روایی مدرن مانند سیلان روایت، تکثر راوی، روایت هذیانگونه، چرخش در زاویۀ دید و... استفاده کردهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - The Affect in Louise Erdrich’s The Plague of Doves
Ladan Mokhtarzadeh Zahra Jannessari Ladani Negar SharifThe present study addresses Louise Erdrich’s The Plague of Doves in the light of Patrick Colm Hogan’s affect notions of narrative concerning the emotional experiences of the subjects. This paper attempts to trace the concepts of affect, emotional narrative, چکیده کاملThe present study addresses Louise Erdrich’s The Plague of Doves in the light of Patrick Colm Hogan’s affect notions of narrative concerning the emotional experiences of the subjects. This paper attempts to trace the concepts of affect, emotional narrative, attachment relations, emotional geography and emotional history in Erdrich’s novel in order to explore how emotions and relations are interrelated in the narrative of geography, history, and, particularly, in what affects the narrative and the subjects in fiction. The present paper, specifically, demonstrates how Erdrich’s mentioned novel acts as the affect study and narrative of emotion that vocalizes the history and geography of Native American people of the Ojibwa which have not been divulged due to social and ontological factors. The study thus investigates the ontological and epistemological paradigms in Native American life and history experienced by Ojibwa survivors. In addition, it argues how emotionology works for the minority subjects and how the notion of affect in terms of Hogan’s theory is traceable in Erdrich’s novel. In The Plague of Doves, the affected survivors are haunted with the emotional memory of their present as a consequence of which the subjects continuously shift from the present time to the past – whereby time loses its linearity in the narrative. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - مبانی تفسیری قُتادة بن دعامه سَدوسی
زینب ایزدخواستیقتاده از مشهورترین مفسّران طبقۀ چهارم تابعان از اهل سنت به شمار می آید. از آثار علمی او می توان الناسخ والمنسوخ، المناسک، کتاب التفسیر، و عواشرالقرآن را نام برد. با توجه به این که اکثر علما ارزش زیادی برای احادیث او قائل هستند و اجماع شده که سخن او حجّت است، اما در زم چکیده کاملقتاده از مشهورترین مفسّران طبقۀ چهارم تابعان از اهل سنت به شمار می آید. از آثار علمی او می توان الناسخ والمنسوخ، المناسک، کتاب التفسیر، و عواشرالقرآن را نام برد. با توجه به این که اکثر علما ارزش زیادی برای احادیث او قائل هستند و اجماع شده که سخن او حجّت است، اما در زمینۀ توثیقات روایی، از عیوبی که وارد کرده اند مدلِّس بودن اوست. بنابراین بعید نیست، تدلیس، اتهام به این مفسر باشد و ممکن است اتهام به واسطۀ اختلاف کلامی او با دیگر محدِّثان باشد، یعنی او را به سبب قَدَری بودن، به تدلیس متهم کرده باشند. قدریه هم ضعف دیگری است که به قتاده نسبت داده شده است. در آغاز، عقیدۀ به قدر در مفهوم جبر و سلب ارادۀ مردم در سرنوشت خود بود، ولی به تدریج دربارۀ منکران قضا و قدر به کار رفت که امروزه هم همین معنا متبادر می شود. بنابر این جبری بودن قتاده، هم اتهامی بیش نیست. تفسیر قتاده از ویژگیهای ذیل بر خوردار بود: 1. ثبت تفسیر، 2. اجتهاد، 3. توجه به اسرائیلیات، 4. گسترش اقوال تفسیری، 5. سندآوری، 6. التفات به اختلاف بین تابعان، و 7. استفاده از موعظه پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - تأثیر روابط بینامتنی رمان سووشون در جلب مشارکت مخاطب در جریان خوانش متن
اسماعیل بنی اردلان شاهرخ امیریان دوستبینامتنیت ژنی نوع شناخته شدهای از انواع بینامتنیت محسوب میشود. از منظر ژنی، روابط بینامتنی در دو نوع حقیقی (قوی) و تکلایه (ضعیف)، در متنها قابل تمییز است و زمانی از بینامتنیت حقیقی سخن به میان میآید که ارتباط دو متن فراتر از ارتباط واژگانی و مناسبات صوری باشد، در چکیده کاملبینامتنیت ژنی نوع شناخته شدهای از انواع بینامتنیت محسوب میشود. از منظر ژنی، روابط بینامتنی در دو نوع حقیقی (قوی) و تکلایه (ضعیف)، در متنها قابل تمییز است و زمانی از بینامتنیت حقیقی سخن به میان میآید که ارتباط دو متن فراتر از ارتباط واژگانی و مناسبات صوری باشد، در غیر این صورت بینامتنیت قوی حاصل نمیشود. بینامتنیت ژنی مطالعه عمیق روابط متنها در سطوح مختلف اعم از صوری و مضمونی را مؤثر در واکاوی نوع، گونه و میزان سطح بینامتنیت میداند. از سوی دیگر بارت، تفسیری از بینامتنیت ژنی را در جریان خوانش و جلب مشارکت مخاطب بهکار بسته و بر این اساس متنها را خواندنی و نوشتاری تعبیر میکند، چنانکه متن، نخست مخاطب منفعل و در نوع دوم مخاطب فعال را پرورانده و جلب میکند. از دیدگاه بارت کاربرد این دو نوع بینامتنیت، تعیینکننده در خوانش متن است. پژوهش حاضر از نوع کیفی و تحلیل دادهها به روش تحلیلی ـ تطبیقی است. جستار از نظریة بینامتنیت ضعیف ژنی و تفسیر نظری متن خواندنی در چالش بینامتنیت قوی بارت بهره خواهد برد. نتیجه مطالعه نشان میدهد رویکرد بینامتنی قوی، نقش مؤثر و کارایی در تبدیل متن رمان سووشون به یک متن خواندنیِ طالب خوانندة منفعل ایفا کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - تحول هویت نوجوانان پسر ایرانی در بستر ضد روایت زندگی: یک پژوهش کیفی
یوسف جلالی حسین اسکندری احمد برجعلی فرامرز سهرابی محمد عسگریهـدف ایـن پژوهـش بررسـی تحـول هویـت نوجوانـان پسـر ایرانـی در بسـتر ضـد روایـت زندگـی آنهـا بـود. روش پژوهـش کیفـی و همبسـتگی بـود. جامعـۀ آمـاری پژوهـش در بخـش کیفـی شـامل نوجوانـان پسـر ۱۵ تـا ۲۰ سـاله و روانشناسـان و جامعهشناسـان شـهر تهـران در سـال ۱۳۹۹ بـود. چکیده کاملهـدف ایـن پژوهـش بررسـی تحـول هویـت نوجوانـان پسـر ایرانـی در بسـتر ضـد روایـت زندگـی آنهـا بـود. روش پژوهـش کیفـی و همبسـتگی بـود. جامعـۀ آمـاری پژوهـش در بخـش کیفـی شـامل نوجوانـان پسـر ۱۵ تـا ۲۰ سـاله و روانشناسـان و جامعهشناسـان شـهر تهـران در سـال ۱۳۹۹ بـود. نوجوانـان بـا نمونهبـرداری دردسـترس انتخـاب شـدند و نمونه بـرداری از آنـان تـا زمـان رسـیدن بـه اشـباع نظـری (۱۹ نفـر) ادامـه یافـت. از میـان متخصصـان نیـز ۶ نفـر بـا اسـتفاده از نمونهگیـری هدفمنـد انتخـاب شـدند. در بخـش کمـی، جامعـۀ آمـاری نوجوانـان پسـر ۱۵ تـا ۲۰ سـالۀ شـهر تهـران در سـال ۱۳۹۹ بـود و از بیـن آنهـا ۲۱۸ نفـر بـا اسـتفاده از نمونهگیـری دردسـترس انتخـاب شـدند. گـردآوری دادههـا در بخـش کیفـی از طریـق مصاحبـۀ داسـتان زندگـی (مک آدامـز، ۱۹۹۵) و در بخـش کمـی بـا اسـتفاده از پرسشـنامۀ محقق سـاخته انجـام و بـرای تحلیـل دادههـا در بخـش کیفـی از روش تحلیـل محتـوا و در بخـش کمـی از تحلیـل عاملـی تأییـدی اسـتفاده شـد. نتایـج تحلیـل محتـوا نشـان داد کـه مـدل ضـد روایـت نوجوانـان شـامل مؤلفههایـی چـون سـبک زندگـی اختیـاری، حـس منحصربه فـرد بـودن، اسـتقلالخواهی و رقابتجویـی اسـت. نتایـج تحلیـل عاملـی مرتبـۀ اول حاکـی از برازندگـی مناسـب ایـن مـدل بـا دادههـا بـود. نتایـج تحلیـل عاملـی مرتبـۀ دوم نیـز نشـان داد کـه حـس منحصربه فـرد بـودن بیشـترین سـهم را در مـدل دارد. بـر اسـاس یافتـههـای پژوهـش میتـوان نتیجـه گرفـت کـه ارزشهـای مـدرن و فردینگـر نفـوذ چشـمگیر در سـاختار ضدروایـت هویـت نوجوانـان پسـر ایرانـی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - مطالعة ساختار روایت در مثنوی های غنایی خواجوی کرمانی با تکیه بر دیدگاه ژرار ژنت «مطالعة موردی: همای و همایون و گل و نوروز»
غلامحسین خدایار احمد حسنی رنجبر اشرف شیبانی اقدممنظومه های عاشقانة شعر فارسی از بسترهای مناسبی هستند که می توان از طریق مطالعة آن ها به شناخت و درک ساختار روایی متون غنایی دست یافت. از همان آغاز شعر فارسی بزرگانی مانند فخرالدین اسعد گرگانی به طبع آزمایی در این عرصه پرداخته و آثاری را خلق کرده اند که از نظر ساختار روا چکیده کاملمنظومه های عاشقانة شعر فارسی از بسترهای مناسبی هستند که می توان از طریق مطالعة آن ها به شناخت و درک ساختار روایی متون غنایی دست یافت. از همان آغاز شعر فارسی بزرگانی مانند فخرالدین اسعد گرگانی به طبع آزمایی در این عرصه پرداخته و آثاری را خلق کرده اند که از نظر ساختار روایی با الگوهای قصه های عامیانه انطباق دارند. خواجوی کرمانی نیز به تبعیت از افرادی مانند نظامی گنجوی، مثنوی هایی آفریده که با الگوهای روایی نظریه پردازان امروزی قابل مطالعه و موشکافی است. مثنوی های همای و همایون و گل و نوروز از آثار خواجوی کرمانی در قرن هشتم هستند که به شرح عشق و سوز و گداز دو شاهزادة ایرانی و شامی نسبت به دختران قیصر روم و پادشاه چین می پردازند. با توجه به طبقه بندی انواع ادبی، این دو منظومه را می توان در گروه رمانس جای داد. این پژوهش به شیوة توصیفی - تحلیلی به یافتن شواهد و مثالهایی از دیدگاههای ژرار ژنت در آثار غنایی خواجوی کرمانی پرداخته و تلاش می کند به این پرسش پاسخ دهد که در ساختار روایات مثنوی های عاشقانة خواجوی کرمانی، کدام یک از مؤلفه های مورد نظر ژرار ژنت قابل بررسی هستند؟ روایتشناسی یا دستور زبان روایت، با بررسی فرم یک اثر ادبی میکوشد به نظام معناییای فراتر از متن دست یابد و گفتار روایی یا متن را فهمپذیر کند. روایتشناسی مجموعهای از احکام کلی دربارۀ سبکهای روایی، نظامهای حاکم بر روایت یا داستانگویی و ساختار پیرنگ است. ژنت برای توصیف و تحلیل ساختارهای متون ادبی پنج مبحث را مهم میداند: نظم، تداوم، بسامد، وجه و لحن. این پنج عامل در چارچوب نظریۀ زمان در روایت جای میگیرند. پژوهش حاضر این پنج مبحث را در ساختار روایی دو مثنوی همای و همایون و گل و نوروز شرح و واکاوی میکند. یافته ها حاکی از آن است که منظومه های مورد تحلیل، ساختار داستانی و روایی استواری دارند و این پنج مبحث به وضوح در آن ها نمود یافته است. شکل لحظه ای و خطی روایت بدون ارجاع به گذشته، شتاب مثبت و ثابت، وجود تکرار و بسامد، پرداختن به جزئیات و ... از جملة این مؤلفه ها هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - اسطوره زدایی در روایتهای شبکهی خبری BBC از خبرهای مذهبی و دینی
لیلا شعبانی باقر ساروخانیچکیده این پژوهش در پی تحلیل روایت های خبری بی بی سی فارسی در خصوص پوشش خبری وقایع موسوم به اهانت به پیامبر توسط مجله کارتونی شارلی ابدو فرانسه است. به عبارت دیگر این پژوهش میکوشد نسبت به سیاستهای خبری و رسانهای در خصوص واقعه مورد نظر شناخت پیدا کند. هدف اصلی این تحقی چکیده کاملچکیده این پژوهش در پی تحلیل روایت های خبری بی بی سی فارسی در خصوص پوشش خبری وقایع موسوم به اهانت به پیامبر توسط مجله کارتونی شارلی ابدو فرانسه است. به عبارت دیگر این پژوهش میکوشد نسبت به سیاستهای خبری و رسانهای در خصوص واقعه مورد نظر شناخت پیدا کند. هدف اصلی این تحقیق بررسی روایت های تلویزیون BBCفارسیاز حادثه مجله کارتونی شارلی ابدو که هتک حرمت پیامبر اسلام بود، است. به همین منظور از نظریههای انتقادی حوزه خبر همچون چارچوبسازی، انگاره سازی و نظریه گفتمان و ایدئولوژی و نظریات مربوط به حوزه دیپلماسی استفاده شده است. برای گردآوری داده های این تحقیق از روش مشاهده و استفاده از اسناد دیداری در راستای شناسایی شاخص های مورد بررسی در روایت های تلویزیون BBCاستفاده شد. نتیجه بررسی ها نشان داد که رسانه های مختلف بر اساس سیاست های رسانه ای و خبری که دارند، در صدد برجسته سازی بخش هایی از خبر هستند که بتوانند مخاطب خود را جذب کنند و خبرهای خود را واقعی جلوه دهند و معمولا گرایشات سیاسی در این فرایند دخالت دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - زبان، متن، فرامتن و معنا در رمان بیوتن
آذردخت خطیبی رحیم طاهر رضا فهیمیرمان بلند بیوتن را با توجّه به نشانه هایی که به طور کلّی بر پسامدرنیسم دلالت دارد، می توان یک رمان بلند پس ت مدرن تلقّی کرد. پسامدرن، اگرچه به لحاظ تاریخی پس از مدرن و برای پاسخگویی به برخی از مدعاهای محقّق نشدۀ آن، به میدان آمد؛ ویژگی هایی دارد که آن را از مدرنیسم مت چکیده کاملرمان بلند بیوتن را با توجّه به نشانه هایی که به طور کلّی بر پسامدرنیسم دلالت دارد، می توان یک رمان بلند پس ت مدرن تلقّی کرد. پسامدرن، اگرچه به لحاظ تاریخی پس از مدرن و برای پاسخگویی به برخی از مدعاهای محقّق نشدۀ آن، به میدان آمد؛ ویژگی هایی دارد که آن را از مدرنیسم متمایز میسازد. در رمان بیوتن که بر تقابل سنّت و مدرنیته بنا شد. شاهد حس و عاطفۀ نه چندان منسجم ارمیا، شخصیّت اصلی داستان، هستیم. از رهگذر پندار و کردار اوست که از درهم ریختگی اوضاع و پراکندگی اندیشۀ انسان پست‎مدرن، سطح نگری های او، تغییر نظام های ارزشی جامعه، پرهیز از هر آن چه انسجام، قطعیّت و معنای مشخّصی دارد آگاه می شویم. دادههای این پژوهش، با استفاده از روش کتابخانه ای گرد آمده است. دستاورد این پژوهش گویای این است که در رمان بیوتن، زبان در آفرینش معناهای تازه نقش اساسی دارد. گذشته از اینکه این معناها ممکن است به چیزهای ساده، سطحی و حتّی مبتذل باز گردد، زبان در این آفرینشها نقش خود را به درستی ایفا و به انتقال بسیاری از معناها کمک میکند. همچنین امیرخانی در این رمان، بازیهای زبانی بسیاری دارد و از رهگذر این بازیها معناهایی را میآفریند که بیانگر واقعیّتهای اجتماعی و سیاسی دو دیدگاه متقابل سنّتی و مدرن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - ایزد بهرام از روایت دینی تا حماسۀ ملّی (مطالعۀ موردی اوستا و شاهنامه)
زیبا اسماعیلیچکیده ایزد بهرام، ایزدی بزرگ و قدرتمند در آیین مزدیسنا و ایزدی کهن و بسیار محبوب در میان آریاییهاست که در اوستا در ده کالبد مختلف جلوه میکند. با وجود حضور عمیق در روایتهای دینی و محبوبیّت عمومی در میان مردم، در حماسههای ملّی ظهور محسوسی ندارد. در این تحقیق به روش چکیده کاملچکیده ایزد بهرام، ایزدی بزرگ و قدرتمند در آیین مزدیسنا و ایزدی کهن و بسیار محبوب در میان آریاییهاست که در اوستا در ده کالبد مختلف جلوه میکند. با وجود حضور عمیق در روایتهای دینی و محبوبیّت عمومی در میان مردم، در حماسههای ملّی ظهور محسوسی ندارد. در این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی به این مسأله پرداخته میشود که ایزد بهرام در روایتهای دینی (با تکیه بر اوستا) و روایتهای ملّی (با تکیه بر حماسه فردوسی) با چه هیأتی حضور مییابد. نتایج بررسی ها نشان داد که ایزد بهرام در حماسۀ فردوسی با کالبد میش و پرندۀ وارغن جلوه میکند و به دلیل آمیختگی اسطورۀ وارغن و سیمرغ، در شاهنامه، سیمرغ به جای وارغن معرّفی میشود. خصوصیّت ویژۀ پرهای وارغنی که ایزد بهرام در او حلول کرده باشد، با اوست که خجستگی و برخورداری از نیرویی شگفتانگیز است. بهبود زخمها، پیشگویی و آگاه بودن از اسرار آفرینش مرتبط با جایگاه ایزدی اوست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - بررسی سرعت روایت در کتاب «پایی که جا ماند»
محبوبه بسملکتاب پایی که جا ماند که در زمرۀ ادبیّات دفاع مقدّس قرار میگیرد به قلم سیّد ناصر حسینیپور نوشته شدهاست. حسینیپور در این اثر، خاطرات اسارت خود را بهصورت یادداشتهای روزانه اراﺋه کردهاست. این جستار درپی آن است که کتاب مذکور را براساس نظریّۀ ژنت بررسی کند و سرعت روای چکیده کاملکتاب پایی که جا ماند که در زمرۀ ادبیّات دفاع مقدّس قرار میگیرد به قلم سیّد ناصر حسینیپور نوشته شدهاست. حسینیپور در این اثر، خاطرات اسارت خود را بهصورت یادداشتهای روزانه اراﺋه کردهاست. این جستار درپی آن است که کتاب مذکور را براساس نظریّۀ ژنت بررسی کند و سرعت روایت را در این اثر نشان دهد. سؤال اصلی پژوهش آن است که: کدام دسته از عوامل افزاینده یا کاهندۀ سرعت در پایی که جا ماند کاربرد بیشتری دارد؟ نتایج تحقیق حاکی از آن است که عوامل کاهندۀ سرعت همچون توصیف، نمایش، اپیزود، نقل قول و... از فراوانی قابل توجّهی در اثر مذکور برخوردارند. بر همین اساس، تقریباً در همة فصول کتاب، شتاب منفی حاکم است. امّا این خصیصه نه تنها باعث ملالت خواننده نمیشود؛ بلکه نویسنده با این شیوه، صحنههای پرکشش و تأثیرگذاری را پیش چشم خواننده ترسیم کردهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - روایتشناسی منظومۀ «سام و بهرام» فیاض لاهیجی براساس الگوی گرماس
هاله اژدرنژاد احمدرضا یلمههاچکیده گرماس از نظریّهپردازان مطرح در زمینة روایتشناسی است. وی به منظور بررسی انواع مختلف روایت، با ارائة الگوهای معیّن و ثابت، تلاشهای فراوانی انجام داد و روایتشناسی را بر پایۀ ریختشناسی حکایت پراپ استوار کرد. گرماس از دامنۀ مطالعات پراپ فراتر رفت و الگوی کنشی، مر چکیده کاملچکیده گرماس از نظریّهپردازان مطرح در زمینة روایتشناسی است. وی به منظور بررسی انواع مختلف روایت، با ارائة الگوهای معیّن و ثابت، تلاشهای فراوانی انجام داد و روایتشناسی را بر پایۀ ریختشناسی حکایت پراپ استوار کرد. گرماس از دامنۀ مطالعات پراپ فراتر رفت و الگوی کنشی، مربّع معناشناسی و زنجیرههای روایی خود را به گونه‎ای طرّاحی نمود که بر تمام روایتها منطبق باشد. در این پژوهش سعی بر آن است، که ساختار منظومۀ سام و بهرام اثر فیّاض لاهیجی براساس الگوی گرماس بررسی شود، تا ضمن مشخّص نمودن الگوی کنشی، کنشگران و نظام روایی، زنجیرۀ سه گانۀ روایی و مربّع معناشناسی این منظومه هم تحلیل شود. نتیجۀ این پژوهش که به روش تحلیلی- توصیفی و بر اساس مطالعات کتابخانه‎ای انجام شده، بیانگر این است که داستان سام و بهرام از انسجام روایی خاصّی برخوردار و از منظر تقابلهای دوگانه، زنجیره های روایی سه‎گانه و مربّع معناشناسی قابل بررسی است. همچنین این منظومه از الگوی ساختاری و روایی کاملی برخوردار است و در قالب نظریّه ساختارگرایانه و معناشناسانۀ گرماس قابل بررسی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - رفتارهای هنری در رباعیات مولانا
کاووس حسنلی شهین حقیقیرباعی از قالب های شناخته شدة شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کردهاند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجستة خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهشگران ادبی بوده است و حال چکیده کاملرباعی از قالب های شناخته شدة شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کردهاند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجستة خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهشگران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربههای شاعرانه و هنرورزیهایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباعیات زیر پرتو خیره کنندة آثار یادشده رنگ باخته و کم فروغ گردیده است. در این جستار برخی از انگیزشهای هنری و شگردهای ادبی مولانا در رباعیات باز نموده شده است. در نوشتهای دیگر این رفتارهای هنری بررسی و تحلیل خواهد شد. منبع پژوهش در این نوشته کلیات شمس تبریزی، به کوشش دکتر توفیق سبحانی است که در سال 1381 از سوی انتشارات قطره منتشر شده است. شمار رباعیات در این اثر 1983 رباعی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - پیوستها و گسستهای ساختاری در غزل مولانا
علی اصغر ارجیغزل مولانا در بلندایی است که نقل و نه بعد از آن، نظیری برایش یافت نمیشود. شعری ساختمندکه بر محور عمودی زبان قوام یافته و از طریق روایتگری و تمثیلگویی و پرورش استعاره به وحدت و انسجام رسیده است، اما استحکام غزل مولانا بر موسیقی استوار است، و اگرچه وحدت معنایی و موسیق چکیده کاملغزل مولانا در بلندایی است که نقل و نه بعد از آن، نظیری برایش یافت نمیشود. شعری ساختمندکه بر محور عمودی زبان قوام یافته و از طریق روایتگری و تمثیلگویی و پرورش استعاره به وحدت و انسجام رسیده است، اما استحکام غزل مولانا بر موسیقی استوار است، و اگرچه وحدت معنایی و موسیقایی دارد و مضمونهای تخیلی و رنگارنگ، ولی نوعی گسست در تار و پود زیرینش دیده میشود. مقاله میکوشد نشانههایی از پیوستها و گسستهای ساختاری در غزلهای او را بیابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - اثربخشی ذهنآگاهی مبتنی بر روایتدرمانی گروهی بر بهبود علایم افسردگی و بازدههای هیجانی، در دانشآموزان دارای نشانگان افسردگی
فرشته چنگیزی معصومه آزموده شعله لیوارجانی شهرام واحدیافسردگی در کودکان و نوجوانان به دلیل و ایجاد اختلال در کارکردهای مختلف اجتماعی، تحصیلی، حرفهای و غیره، شیوع آن موضوعی است که به توجه جدی نیاز دارد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه مداخله ذهن آگاهی مبتنی بر روایت درمانی گروهی بر بهبود علایم افسردگی و بازدههای هیجا چکیده کاملافسردگی در کودکان و نوجوانان به دلیل و ایجاد اختلال در کارکردهای مختلف اجتماعی، تحصیلی، حرفهای و غیره، شیوع آن موضوعی است که به توجه جدی نیاز دارد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه مداخله ذهن آگاهی مبتنی بر روایت درمانی گروهی بر بهبود علایم افسردگی و بازدههای هیجانی در دانشآموزان دارای نشانگان افسردگی بود. برای این منظور در طی یک پژوهش نیمهآزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون و گروه کنترل، 40 نفر از دانشآموزان با نشانگان افسردگی، ساکن شهر تبریز به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره، آزمایش و کنترل کارگماری شدند. علایم افسردگی و بازدههای هیجانی آزمودنیها قبل و بعد از اتمام مداخله مورد ارزیابی قرار گرفت. مداخله ذهنآگاهی مبتنی بر روایت درمانی گروهی بر روی گروه آزمایش در 16 جلسه اجرا شد. گروه کنترل هیچ مداخلهای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد فرایند جلسات مداخلات برنامه ذهنآگاهی مبتنی بر روایتدرمانی گروهی باعث بهبود علایم افسردگی و بازدههای هیجانی در دانشآموزان دارای نشانگان افسردگی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است. با توجه نتایج به دست آمده از این پژوهش، میتوان از برنامه مداخله ذهنآگاهی مبتنی بر روایت درمانی گروهی به عنوان یک برنامه مداخلهای موثر در بهبود علایم افسردگی و بازدههای هیجانی در دانشآموزان دارای نشانگان افسردگی استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - بررسی شاخصهای دو گانة پستمدرنیسم در رمان «هست یا نیست» اثر سارا سالار
سهیلا اسدی حسام ضیایی حسین منصوریان سرخگریهپستمدرنیسم در شمار سومین دوره از ادوار سهگانة تاریخ تفکّر انسانی قرار میگیرد. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را شامل میگردد، خلق واقعیت جانشین کشف واقعیت میشود. بسیاری از داستاننویسان معاصر امروز ایران نیز، تحت تأثیر آثار نویسندگان پسامدرن غرب به ن چکیده کاملپستمدرنیسم در شمار سومین دوره از ادوار سهگانة تاریخ تفکّر انسانی قرار میگیرد. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را شامل میگردد، خلق واقعیت جانشین کشف واقعیت میشود. بسیاری از داستاننویسان معاصر امروز ایران نیز، تحت تأثیر آثار نویسندگان پسامدرن غرب به نوشتن این سبک از داستان پرداختهاند. از جملة این نویسندگان سارا سالار است که در رمان«هست یا نیست» با مؤلّفههایی چون انکار حقیقت، شکاندیشی و عدم قطعیت، تناقض، اصالتدادن به ذهن خواننده و زمانپریشی، هنر خود را به¬عنوان نویسندهای پست¬مدرن معرفی نموده است. این پژوهش ضمن برشمردن مؤلّفههای پستمدرن در رمان هست یا نیست، درصدد ارائة پاسخی مستدل به این سوال است که سارا سالاردر این رمان بیشتر از کدام عناصر پستمدرن استفاده کردهاست؟ و در میان داستاننویسان پست¬مدرن چه جایگاهی دارد؟ در این پژوهش نویسندگان با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی، به¬طور خاص به تعریف ویژگیهای داستانهای پسامدرن و مقولههای آن پرداخته و یافتههای پژوهش نشاندهندة این موضوع است که عامل تغییر زاویة دید و عدم قطعیت مهمترین شاخصههای پسامدرن در این رمان است. پرونده مقاله