-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی تأثیر توسعه مالی بر سرمایه انسانی در ایران
بهرام سحابی محمد حسنی امیر میرزاییاین مطالعه به بررسی تأثیر توسعه مالی و رشد اقتصادی بر سرمایه انسانی در ایران طی دوره زمانی 1357 تا 1387میپردازد. بدین منظور از الگوی تصحیح خطای برداری(VECM)و روش همانباشتگی یوهانسن-جوسلیوس برای بررسیرابطه بلند مدت متغیرها استفاده شده است. همچنین برای بررسی تأثیرات توسعه أکثراین مطالعه به بررسی تأثیر توسعه مالی و رشد اقتصادی بر سرمایه انسانی در ایران طی دوره زمانی 1357 تا 1387میپردازد. بدین منظور از الگوی تصحیح خطای برداری(VECM)و روش همانباشتگی یوهانسن-جوسلیوس برای بررسیرابطه بلند مدت متغیرها استفاده شده است. همچنین برای بررسی تأثیرات توسعه مالی بر سرمایه انسانی از سه متغیرشاخص دیون نقد شوندگی، ا عتبارات مالی اعطا شده به بخش خصوصی به صورت درصدی ازGDPو سهم سرمایه ازGDPکه متغیر جایگزین آن توسعه بازار سهام است، استفاده شده است. نتایج حاصل از برازش مدل حاکی از وجود رابطه مثبت و معنیدار بین رشد اقتصادی و سرمایه انسانی میباشد.همچنین در میان شاخصهای توسعه مالی، شاخص توسعه بازار سهام و شاخص دیون نقد شوندگی، تأثیر مثبت ومعناداری بر سرمایه انسانی دارند. اما اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی، به لحاظ آماری معنیدار نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - ملاحظاتی در تصحیح مخطوطات کهن قرآنی برمبنای شیوه کارل لاخمان در تصحیح متون
آلاء وحید نیافهم دقیق اصطلاحات مربوط به شیوه های توسعه یافته در غرب جهت تصحیح متون می تواند در رویکرد محققان نسبت به تصحیح متن نسخه های خطی قرآن بسیار مؤثر باشد و مانع از بدفهمی های احتمالی و در پی آن نتایج نادرست در تحقیقات تخصصی این حوزه شود. این مقاله با تکیه بر روش لاخمان به بیا أکثرفهم دقیق اصطلاحات مربوط به شیوه های توسعه یافته در غرب جهت تصحیح متون می تواند در رویکرد محققان نسبت به تصحیح متن نسخه های خطی قرآن بسیار مؤثر باشد و مانع از بدفهمی های احتمالی و در پی آن نتایج نادرست در تحقیقات تخصصی این حوزه شود. این مقاله با تکیه بر روش لاخمان به بیان اصطلاحات مربوط به این شیوه در حوزه مطالعه دست نویس های کهن قرآنی می پردازد و می کوشد نشان دهد که درمرحله نخست از این روش یعنی گردآوری و طبقه بندی شواهد باقی مانده، ارائه مصادیق دقیق ایناصطلاحاتتا چه اندازه می تواند در تعیین وزنِ هر نسخه در فرآیند تصحیح و شکل گیری شجره نسبِدست نویس های کهنِ به جامانده از قرآن مؤثر باشد. همچنین نوشتارحاضر درمرحله تصحیح و گزینش در روش لاخمان نیز برآن است که امکان تطبیق هریک از اصول آن در خصوص نُسخ قرآنیرا بررسی کردهو نیز ثمره بنانهادن سازواره انتقادی از متن دست نویس های کهن قرآنرا تبیین کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - بررسی رابطه نوسانات نرخ ارز بر وضعیت باز ارزی بانک تجارت
حسن ابراهیمیاین تحقیق بر آن است که شوکهایی از ناحیة نوسانات نرخ ارز و سایر متغیرها را بر وضیعت ارزی بانک ،بررسی نماید.در این راه از اقلام وضیعت باز ارزی، نرخهای مرجع بانک مرکزی،شاخص قیمت سهام،حجم پول و تراز پرداختهای کشور در مقاطع ماهانه در یک دوره 6 ساله از 1381 الی 1386 استفاده گ أکثراین تحقیق بر آن است که شوکهایی از ناحیة نوسانات نرخ ارز و سایر متغیرها را بر وضیعت ارزی بانک ،بررسی نماید.در این راه از اقلام وضیعت باز ارزی، نرخهای مرجع بانک مرکزی،شاخص قیمت سهام،حجم پول و تراز پرداختهای کشور در مقاطع ماهانه در یک دوره 6 ساله از 1381 الی 1386 استفاده گردیده است. وضیعت ارزی همان طوری که از نامش پیدا است بیانگر وضیعت هر ارز از لحاظ long یا short بودن آن می باشد،به عبارت دیگر حاصل جبری دارائیها و بدهیهای بانک در یک ارز را وضیعت ارزی در آن ارز گویند. برای این منظور از روش های جدید اقتصاد سنجی استفاده شده است .برای متغیرهائی که در سطح پایا هستند(مدل ین ژاپن و فرانک سوئیس) از روش خود رگرسیون برداری( VAR) و برای متغیرهائی که با یکبار تفاضل، پایا گردیدند(مدلهای دلار، یورو پوند و مجموع ارزها)، از روش خود رگرسیون برداری مقید( VECM) استفاده شده است. در ضمن طبق معیارهای شوارتز- بیزین ،آکائیک ،حنان کویین ،درجه بهینه VAR، کمیت 2 انتخاب گردید. بررسی ها در این تحقیق نشان می دهد واکنش وضیعت باز ارزها در برابر شوک از ناحیه واریانس نرخ ارز، ارزش دارائیها و بدهیهای ارزی بانک را تحت تأثیر قرار داده و بانک را با ریسک قابل ملاحظه- ای در ارزش دارائیها و بدهیها ی ارزی مواجه میسازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - اثر شوک حاصل از دارایی پایه بر انحراف قیمتگذاری صندوقهای قابل معامله طلا
مهدی شاعرعطار اکبر میرزاپور باباجانصندوق قابل معامله طلا از جمله ابزارهای نوین مالی است که دارایی پایه آن طلا بوده و در بازارهای سرمایه مورد داد و ستد قرار می گیرد. این مقاله به بررسی انحراف قیمت گذاری چهار صندوق طلای موجود در بورس کالای ایران از شاخص دارایی پایه آن ها می پردازد. هدف از نگارش مقاله پاس أکثرصندوق قابل معامله طلا از جمله ابزارهای نوین مالی است که دارایی پایه آن طلا بوده و در بازارهای سرمایه مورد داد و ستد قرار می گیرد. این مقاله به بررسی انحراف قیمت گذاری چهار صندوق طلای موجود در بورس کالای ایران از شاخص دارایی پایه آن ها می پردازد. هدف از نگارش مقاله پاسخ به این سؤال است که آیا شوک های حاصل از دارایی پایه بر انحراف قیمت گذاری این صندوق ها اثرگذار است؟ برای این منظور از داده های روزانه سکه امامی، چهار صندوق طلای موجود، الگوی تصحیح خطای برداری و تابع واکنش ضربه ای استفاده شده است. نتایج نشان داد که انحراف قیمت گذاری پایا و قابل پیش بینی بوده و بنابراین می تواند یک هزینه اضافی و ضمنی معامله تلقی شود. دلیل قابل پیش بینی بودن انحراف قیمت گذاری، پایایی و فرآیند کشف قیمت خاص این طبقه از دارایی ها می باشد. همچنین استفاده از تابع واکنش ضربه ای نشان داد که اثر شوک حاصل از دارایی پایه بر انحراف قیمت گذاری هر چهار صندوق یکسان بوده و پس از شش روز از بین می رود که نشان دهنده کارایی نسبی قیمت گذاری این صندوق ها می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - بررسی اثرگذاری تسهیلات بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی به تفکیک عقود اسلامی بر ادوار تجاری در اقتصاد ایران
ولی لطفی مهدی مرادی حسین میرزائیهدف اصلی در این مقاله بررسی درصد و نحوه تأثیرگذاری تسهیلات بانکی به تفکیک عقود اسلامی بر ادوار تجاری در اقتصاد ایران است. ابتدا با استفاده از فیلتر هودریک پرسکات و مدل مارکوف سوئیچینگ به ترتیب ادوار تجاری استخراج و ویژگی های آن بررسی می گردد، سپس تخمین مدل به روش تصحیح أکثرهدف اصلی در این مقاله بررسی درصد و نحوه تأثیرگذاری تسهیلات بانکی به تفکیک عقود اسلامی بر ادوار تجاری در اقتصاد ایران است. ابتدا با استفاده از فیلتر هودریک پرسکات و مدل مارکوف سوئیچینگ به ترتیب ادوار تجاری استخراج و ویژگی های آن بررسی می گردد، سپس تخمین مدل به روش تصحیح خطای برداری انجام می شود. جامعه آماری در این تحقیق عبارتست از تولید ناخالص داخلی به قیمت های ثابت سال 1383 بدون نفت، تسهیلات بانکی و مؤسسات اعتباری غیربانکی به تفکیک عقود و نقدینگی در دوره زمانی 1396-1363 که به صورت سالیانه از بانک مرکزی استخراج و با استفاده از نرم افزار Eviews تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد متوسط چرخه های رونق و رکود به ترتیب 92/53928 و 51/13787- بوده است. شاخص های مورد ارزیابی از حقایق ادوار تجاری نشان داد تنها قرارداد اسلامی تسهیلات بانکی که می تواند علت ادوار تجاری باشد، مشارکت مدنی است. آزمون جوهانسون نیز همگرایی متغیرها در بلند مدت را تأیید می کند. مدل تصحیح خطای مرتبط با رابطه تعادلی نشانگر آن است که ضریب تصحیح خطا برابر 50/0- برآورد شده است و پاسخ ادوار تجاری به تکانه های متغیرهای نقدینگی، تسهیلات بانک ها و قرارداد مشارکت مدنی در طول ده دوره به ترتیب برابر با 8، 20 و 13 درصد است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - بررسی رابطه علیت بین رشد اقتصادی، تورم و توسعه بازار سهام در ایران
راضیه گردشی الهام غلامیرشد اقتصادی، تورم و توسعه بازار سهام به عنوان سه متغیر مهم در اقتصاد هر کشور محسوب میشود که بررسی نحوه ارتباط آنها حائز اهمیت است. از اینرو، هدف اصلی مقاله حاضر بررسی رابطه علیت پویای بین سه متغیر مذکور در بازه زمانی 1360 الی 1394، در ایران است. بدین منظور، از آزمون عل أکثررشد اقتصادی، تورم و توسعه بازار سهام به عنوان سه متغیر مهم در اقتصاد هر کشور محسوب میشود که بررسی نحوه ارتباط آنها حائز اهمیت است. از اینرو، هدف اصلی مقاله حاضر بررسی رابطه علیت پویای بین سه متغیر مذکور در بازه زمانی 1360 الی 1394، در ایران است. بدین منظور، از آزمون علیت گرنجر برای یافتن رابطه ی علی و معلولی بین متغیرها استفاده می شود. در ابتدا وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها با آزمون همجمعی جوهانسن- جوسیلیوس بررسی شد که نتایج بیانگر وجود یک رابطه تعادلی بلندمدت است. سپس مدل تصحیح خطای برداری برای تعیین جهت علیت کوتاهمدت و بلندمدت بکار گرفته شد. با توجه به یافتهها، نرخ تورم و توسعه بازار سهام علیت گرنجری رشد اقتصادی در بلندمدت می باشند. در کوتاهمدت یک رابطه علیت دو طرفه فقط بین رشد اقتصادی و تورم وجود دارد، این در حالی است که یک رابطه علیت کوتاهمدت یک طرفه از توسعه بازار سهام به سمت رشد اقتصادی و نرخ تورم وجود دارد. طبقه بندی JEL: E44, O43, O53, E31 تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - تحلیل رفتار مصرفی خانوارهای شهری با استفاده از مکانیزم تصحیح خطای سیستم تقاضای تقریباً ایدهآل
علیرضا مرادی فرهنگ مستشاریمقاله حاضر به بررسی رفتار مصرفی خانوارهای شهری کشور ایران، با استفاده از الگوی تصحیح خطای تقریب خطی سیستم تقاضای تقریباً ایده آل[1] (ECM-LA-AIDS) بر مبنای رویکرد همجمعی در دوره زمانی 1389-1359، برای 5 گروه کالایی منتخب در بودجه خانوار می پردازد. یافته های پژوهش نشان می أکثرمقاله حاضر به بررسی رفتار مصرفی خانوارهای شهری کشور ایران، با استفاده از الگوی تصحیح خطای تقریب خطی سیستم تقاضای تقریباً ایده آل[1] (ECM-LA-AIDS) بر مبنای رویکرد همجمعی در دوره زمانی 1389-1359، برای 5 گروه کالایی منتخب در بودجه خانوار می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد تعدیل به سمت تعادل بلندمدت به ترتیب در دو گروه کالایی لوازم، اثاثه و مسکن و سوخت به سرعت انجام می پذیرد. همچنین خانوارهای شهری در رفتار مصرفی خود دچار توهم پولی هستند. پس از محاسبه کشش های کوتاه مدت و بلندمدت مارشالی و هیکسی مشخص گردید آثار اعمال سیاست های قیمتی در کوتاه مدت با سرعت بیشتری نسبت به بلندمدت ظاهر می گردد و کشش های مخارجی برای کلیه گروه های کالایی بجز پوشاک و کفش و گروه سایر در بلندمدت بیشتر از کوتاه مدت است. طبقه بندی JEL: C30, C12, R20 [1] Error Correction Model Linear Approximate of Almost Ideal Demand System تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - تاثیرات بلندمدت و کوتاهمدت متغیرهای پولی و ارزی بر قیمت سهام در ایران
عباس علویراد حمید حقنویستغییرات شاخص قیمت سهام یکی از شاخصهای مهم در سیستم اقتصادی یک کشور میباشد. کانون توجه مطالعه کنونی آزمون روابط بلند مدت و کوتاه مدت میان شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران و متغیرهای پولی و ارزی در ایران میباشد. با توجه به کارآمدی روش خودرگرسیون برداری با وقفهها أکثرتغییرات شاخص قیمت سهام یکی از شاخصهای مهم در سیستم اقتصادی یک کشور میباشد. کانون توجه مطالعه کنونی آزمون روابط بلند مدت و کوتاه مدت میان شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران و متغیرهای پولی و ارزی در ایران میباشد. با توجه به کارآمدی روش خودرگرسیون برداری با وقفههای توزیعی (ARDL) در حجم نمونههای کوچک و حساسیت کمتر به درجه پایائی متغیرها، روش برآورد در مطالعه کنونی منطبق بر این رهیافت با استفاده از سریهای زمانی ماهانه طی دوره 1388- 1383 بوده است. نتایج نشان میدهد در بلندمدت، حجم نقدینگی تاثیر مثبتی بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران داشته، اما نرخ ارز و ذخایر قانونی بانک ها دارای تاثیرات منفی است. از سوی دیگر متغیرهای پولی و ارزی در کوتاهمدت نیز دارای تاثیرات معناداری بر شاخص قیمت سهام بودهاند. هرچند نتایج مکانیزم تصحیح خطا نشان میدهد سرعت تعدیل مدل آهسته و مدل تصحیح خطا تنها قادر است 69 درصد از نوسانات قیمت سهام را توضیح دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی تأثیر نااطمینانی صادرات غیرنفتی بر سرمایهگذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران
لیلا احمدیاین مقاله، با هدف بررسی تأثیر نااطمینانی صادراتغیر نفتی بر سرمایهگذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران با استفاده از داده های سالانه دوره زمانی 1338 تا 1386 انجام شده است. متغیرهای نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی و واردات نیز به عنوان متغیرهای توضیحی برای بررسی در نظر گرفته شده أکثراین مقاله، با هدف بررسی تأثیر نااطمینانی صادراتغیر نفتی بر سرمایهگذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران با استفاده از داده های سالانه دوره زمانی 1338 تا 1386 انجام شده است. متغیرهای نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی و واردات نیز به عنوان متغیرهای توضیحی برای بررسی در نظر گرفته شده اند. پس از آزمون ایستایی همه متغیرها، برای اندازه گیری متغیر نااطمینانی صادرات غیر نفتی از مدل واریانس ناهمسانی شرطی خود رگرسیونی GARCH (2,1) استفاده شده است و سرانجام، با تعیین وقفه بهینه و تعداد روابط بلند مدت، الگوی تصحیح خطای برداری(VECM)ارائه گردیده است. بر اساس نتایج به دست آمده، دو متغیر نااطمینانی صادرات غیر نفتی و تورم در بلند مدت تأثیر منفی بر سرمایهگذاری بخش خصوصی از خود نشان می دهند، در صورتی که تأثیر دو متغیر تولید ناخالص داخلی و واردات بر سرمایهگذاری بخش خصوصی مثبت ارزیابی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - بررسی اثر نرخ ارز بر تراز پرداخت صنعت دارویی ایران: رهیافت تصحیح خطای برداری
سارا معصوم زاده مهدی شیرافکنمقدمه: بررسی اثر نواسانات نرخ ارز بر تراز پرداختها از اهمیت ویژهای در ادبیات اقتصادی برخوردار است. یکی از زیر بخشهای تراز پرداختها، تراز پرداخت دارویی میباشد. این مطالعه به دنبال شناسایی اثرات تغییر نرخ ارز بر تراز پرداخت صنعت دارویی ایران میباشد. روش پژوهش: برای أکثرمقدمه: بررسی اثر نواسانات نرخ ارز بر تراز پرداختها از اهمیت ویژهای در ادبیات اقتصادی برخوردار است. یکی از زیر بخشهای تراز پرداختها، تراز پرداخت دارویی میباشد. این مطالعه به دنبال شناسایی اثرات تغییر نرخ ارز بر تراز پرداخت صنعت دارویی ایران میباشد. روش پژوهش: برای بررسی موضوع حاضر از روش تصحیح خطای برداری استفاده شده و به این منظور از دادههای آماری طی سالهای 1391-1371 استفاده شده است. یافتهها: نتایج تحقیق نشان میدهد که وجود منحنی جی در تراز پرداخت این صنعت مورد تایید است. به طوریکه با افزایش نرخ ارز، تراز پرداخت صنعت دارویی در دورههای ابتدایی رو به وخامت گذاشته و بعد از گذشت چند دوره، افزایش نرخ ارز، باعث افزایش درآمدهای صادرات کشور از این صنعت شده و تراز پرداخت بهبود مییابد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس میتوان اذعان نمود که تغییرات صادرات و واردات صنعت دارویی بهصورت عمده ناشی از تغییرات نرخ ارز بوده و به ترتیب0/19 و 0/016 تغییرات توابع مذکور ناشی از تغییرات نرخ ارز بوده است. همچنین تغییرات تراز پرداخت این صنعت ناشی از تغییرات درآمد خارج کشور میباشد و میزان اثر پذیری از تغییرات درآمد خارج 0/25 میباشد. نتیجهگیری: افزایش نرخ ارز باعث بهتر شدن تراز تجاری صنعت دارویی کشور در دورههای پایانی شوکهای ارزی شده است. هم‍چنین تغییرات تولید ناخالص خارج از کشور بیشترین تاثیر را بر نوسان تراز تجاری دارویی ایران داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - بررسی تأثیر انواع خدمات بهداشتی و درمانی بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از روش هم انباشتگی یوهانسن - جوسیلیوس
ابراهیم قائد محمد طاهر احمدی شادمهری مژگان مرادی محمدصادق محمدیمقدمه: یکی از مهمترین پارامترهای مؤثر در جهت ارتقای سطح تولید و رشد اقتصادی ایران نقش بخش خدمات بهداشتی و درمانی و شاخصهای مربوط به آن است، در این زمینه بررسیهای زیادی انجام شده است ولی تاثیر تفکیک همزمان انواع خدمات بهداشتی و درمانی بر رشد اقتصادی ایران بررسی صورت نگ أکثرمقدمه: یکی از مهمترین پارامترهای مؤثر در جهت ارتقای سطح تولید و رشد اقتصادی ایران نقش بخش خدمات بهداشتی و درمانی و شاخصهای مربوط به آن است، در این زمینه بررسیهای زیادی انجام شده است ولی تاثیر تفکیک همزمان انواع خدمات بهداشتی و درمانی بر رشد اقتصادی ایران بررسی صورت نگرفته است. لذا ﺷﻨﺎﺧﺖ اثرات شاخصهای بهداشتی و درمانی ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ به آن، به سیاستگذاران حوزه بهداشت کمک میکند تا بدانند اثر کدام شاخص خدمات بهداشتی و درمانی بر رشد بیشتر است تا آن را جهت سرمایه گذاری در اولویت قرار دهند. هدف اصلی پژوهش، بررسی تأثیر انواع خدمات بهداشتی و درمانی بر رشد اقتصادی ایران است. روش پژوهش: این مطالعه از لحاظ روش علّی - تحلیلی و از نظر هدف؛ کاربردی بوده و روش جمعآوری اطلاعات نیز از نوع اسنادی کتابخانهای است. برای تحلیل موضوع از الگوی خودتوضیح برداری، روش یوهانسن - جوسیلیوس و روش تصحیح خطا استفاده شد. دادههای بدست آمده با استفاده از نرم افزار Eviews در طی دوره 1396-1360مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.. یافتهها: یافتهها بر اساس ضریب جمله تصحیح خطا، حاکی از آن است که در هر دوره حدود 0/86 از عدم تعادل کوتاه مدت، برای رسیدن به تعادل بلندمدت، تعدیل میشود و میتوان بیان داشت که در بلندمدت، یک درصد افزایش در متغیرهای نیروی کار، بهرهوری نیروی کار، نرخ رشد جمعیت، نسبت سرمایهگذاری به تولید ناخالص داخلی و انواع خدمات بهداشتی و درمانی (هزینه بهداشت، هزینه درمان، هزینه آموزش و نسبت بیمه)، به ترتیب باعث افزایش0/67، 1/77، 0/88، 1/12، 5/43، 3/02، 4/85 و 2/09 درصد در رشد اقتصادی میشوند. نتیجهگیری: باتوجه به نتایج بدست آمده از پژوهش، از آنجا که هزینه بهداشت در مقایسه با سایرخدمات بهداشتی و درمانی بیشترین اثر را بر رشد اقتصادی دارد؛ میتواند به برنامهریزان و سیاستگذاران کلان کشور کمک نماید تا نگاه خود را به نحوه تخصیص هزینهها در بخش بهداشت کشور تغییر دهند و بهداشت را نوعی کالای سرمایهای به حساب آورند و در این زمینه بیشتر سرمایهگذاری کنند تا باعث رشد اقتصادی و توسعه کشور درآینده شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - اثرآزاد سازی تجاری بررشد اقتصادی شهرهای ایران
احمد علی اسدپوررشد اقتصادی به عنوان یکی از اجزاء مهم توسعه اقتصادی محسوب می شود، از طرفی آزاد سازی تجاری با درجه پیوستن هر کشور به اقتصاد جهانی طی زمان، مقوله ای است که مورد توجه اقتصاددانان کشورهای مختلف جهان می باشد. بنابراین در این مطالعه به بررسی عوامل تاثیر گذار بر رشد اقتصادی از أکثررشد اقتصادی به عنوان یکی از اجزاء مهم توسعه اقتصادی محسوب می شود، از طرفی آزاد سازی تجاری با درجه پیوستن هر کشور به اقتصاد جهانی طی زمان، مقوله ای است که مورد توجه اقتصاددانان کشورهای مختلف جهان می باشد. بنابراین در این مطالعه به بررسی عوامل تاثیر گذار بر رشد اقتصادی از جمله آزاد سازی تجاری پرداخته شده است. برای این منظور، از آمار سری زمانی طی سالهای 1360 تا 1393 و با استفاده از مدل خود همبستگی با وقفه توزیع شده (ARDL) استفاده شد. همچنین برای بررسی رابطه علیت میان آزاد سازی تجاری و نرخ رشد اقتصادی در بلند مدت و کوتاه مدت از آزمون علیت مدل تصحیح خطا استفاده شد.نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده تاثیر مثبت و معنی دار متغیرهای؛ سرمایه گذاری کل، تعداد کل نیروی کار و شاخص آزاد سازی تجاری بر نرخ رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت است. همچنین با استفاده از آزمون والد بر روی ضرایب مدل تصحیح خطا به این نتیجه دست یافته شد که همواره در کوتاه مدت و بلند مدت رابطه علیت از آزاد سازی تجاری به نرخ رشد اقتصادی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - ارزیابی عدم قطعیت ناشی از دادههای بارش میانمدت سامانه جهانی TIGGE جهت پیشبینی سیلاب
سودابه بهیان مطلق افشین هنربخش اصغر عزیزیانزمینه و هدف: وقوع سیلابهای مکرر در ایران، لزوم یک سامانه پیشبینی و هشدار سیل با زمان پیش هشدار مناسب را ضروری مینماید. استفاده از مدلهای عددی پیشبینی بارش در پیشبینی و هشدار سیل از جمله اقدامات مهمی است که توسط محققان در اکثر نقاط جهان به کاربر برده می شود. پایگاه أکثرزمینه و هدف: وقوع سیلابهای مکرر در ایران، لزوم یک سامانه پیشبینی و هشدار سیل با زمان پیش هشدار مناسب را ضروری مینماید. استفاده از مدلهای عددی پیشبینی بارش در پیشبینی و هشدار سیل از جمله اقدامات مهمی است که توسط محققان در اکثر نقاط جهان به کاربر برده می شود. پایگاه داده TIGGE دربرگیرنده پیش بینیهای میانمدت بارش شبیهسازیشده توسط مراکز پیشبینی جهانی است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی کارایی و میزان عدم قطعیت ناشی از پیش بینی های بارش چهار مدل عددی پایگاه داده TIGGE (شامل CPTEC، ECCC، ECMWF و KMA) برای شبیه سازی سیلاب با مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS است.روش پژوهش: در این تحقیق جهت ارزیابی عدم قطعیت دبی حاصل از مدلهای پیشبینی بارش پایگاه داده TIGGE در حوضه آبخیز پلدختر، از آمار بارش هفت ایستگاه هواشناسی استفاده شد. همچنین سه رویداد سیل 24 اسفند 1397، 6 فروردین 1398 و 15 فروردین 1398 موردمطالعه قرار گرفت. در ابتدا پیشبینیهای بارش از چهار مرکز CPTEC، ECCC، ECMWF و KMA استخراج گردید. به دلیل وجود خطای سیستماتیک در دادههای مورد نظر، تصحیح اریبی روی آنها صورت گرفت و بهمنظور تصحیح اریبی، از روش Delta استفاده شد. پیشبینیهای پردازششده و خام چهار مدل پیشبینی بارش، جهت پیشبینی سیلاب وارد مدل HEC-HMS شده و در مرحله بعد، ارزیابی عدم قطعیت جریان حاصل از مدل HEC-HMS در تمام اعضای چهار مدل پیشبینی بارش انجام شد. در تحقیق حاضر برای تحلیل عدم قطعیت از 5 فاکتور P، R، S، T و RD استفاده گردید. در نهایت احتمال هشدار سیل پیشبینی شد.یافتهها: نتایج حاصله حاکی از برتری قابلتوجه مدل ECMWF در پیشبینی رویدادهای بارش است. استفاده از هر 4 منبع بارشی، منجر به شبیه سازی قابلقبول دبی اوج سیلاب در سه رخداد مختلف شد. همچنین زمان وقوع دبی اوج پیشبینیشده اختلاف کمی با داده مشاهدهای داشت. با توجه به نتایج تحلیل عدم قطعیت، مدل ECMWF بر اساس فاکتورهای P، R، S، T و RD بهعنوان بهترین مدل در نظر گرفته شد. مدل KMA در سیلابهای شدید و بسیار شدید عملکرد مناسبی داشت. سیستم پیشبینی گروهی مدلهای TIGGE نیز در همه وقایع، عملکرد قابل قبولی داشت. همچنین مدل پیشبینی هواشناسی- هیدرولوژیکی زمان وقوع سیل و احتمال وقوع را بهخوبی پیشبینی نمود.نتایج: تحقیق مورد نظر، پیشبینی و هشدار سیل در حوزه آبخیز پلدختر را با استفاده از سیستم هواشناسی-هیدرولوژیکی، بر پایه پیشبینیهای هواشناسی پایگاه داده TIGGE و شبیهسازی سیل با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS مورد بررسی قرار میدهد. محصول نهایی این سیستم، دبی احتمالی و پیشبینی سیل است. نتایج حاصله نشاندهنده موفقیت پایگاه داده TIGGE در پیشبینی سیل است. مدل ECMWF در پیشبینی دبی اوج برتری داشت. از روش محاسبه باند بالا و پایین جهت تعیین عدم قطعیت استفاده شد که عدم قطعیت را بهخوبی نشان داد. این سیستم زمان دبی اوج را بهخوبی و با تأخیر زمانی اندک نمایش داد که بیانگر عملکرد خوب آن است. بارش پیشبینیشده حاصل از چهار مرکز مورداستفاده در این مطالعه (ECMWF ,ECCC , CPTEC , KMA) تفاوتهای قابلتوجهی دارند، برای کاهش این تفاوتها از سیستم پیشبینی گروهی چند مدلی استفاده نمودیم که نتایج دلگرمکنندهای داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر بهرهوری سبز در ایران
بهناز مشایخی کامبیز هژبر کیانی فرزانه خلیلی فرید عسگریزمینه و هدف: یکی از مهم ترین ارکان توسعه پایدار، حفاظت موثر از محیط زیست و مصرف بهینه منابع طبیعی است. بهره وری سبز یک استراتژی برای افزایش بهره وری و عملکرد زیست محیطی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی است. انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث شده است تمامی کشورها از لحاظ أکثرزمینه و هدف: یکی از مهم ترین ارکان توسعه پایدار، حفاظت موثر از محیط زیست و مصرف بهینه منابع طبیعی است. بهره وری سبز یک استراتژی برای افزایش بهره وری و عملکرد زیست محیطی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی است. انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث شده است تمامی کشورها از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، امنیت، اشتغال، بهداشت، محیط زیست و بسیاری از متغیرهای کلان دیگر تحت تاثیر شدید این فناوری قرار گیرند، به طوری که امروزه این فناوری به نیروی محرکه اصلی اقتصاد جهان و توسعه پایدار تبدیل شده است. لیکن با توجه به اهمیت و تاثیرگذاری سرمایه گذاری مستیقم خارجی و فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره وری سبز در این مقاله با استفاده از آزمون همجمعی جوهانسون- جوسیلیوس رابطه علی سرمایه گذاری مستقیم خارجی و فناوری اطلاعات و ارتباطات و شاخص بهره وری سبز در ایران مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر بهره وری سبز در ایران با استفاده از آزمون همجمعی جوهانسون- جوسیلوس در بازه زمانی 1392-1359 مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها: یافته ها نشان دهنده تاثیر مثبت و معنی دار شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات و تاثیر منفی و معنی دار سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر شاخص بهره وری سبز در ایران است. همچنین الگوی تصحیح خطای برداری نشان دهنده آهسته بودن روند تعدیل به سمت تعادل است.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش و با توجه به تاثیر منفی و معنی دار سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر بهره وری سبز که این تاثیر می تواند در اثر افزایش آلودگی باشد، پیشنهاد می شود با اتخاذ سیاست های لازم برای کاهش اثرات مخرب سرمایه گذاری مستقیم خارجی از جمله جایگزین کردن انرژی های سبز، زمینه افزایش بهره وری سبز را فراهم ساخت.همچنین پیشنهاد می شود با وضع قوانین و استانداردهای زیست محیطی ورود سرمایه گذاری های مستقیم خارجی با آلودگی زیست محیطی کمتر صورت پذیرد. تاثیر شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شاخص بهره وری سبز در کشور ایران مثبت و معنادار بوده، لذا به یقین می توان گفت جهت اجرای فرآیند بهبود مستمر و موثر بهره وری سبز، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان راهکاری جهت نهادینه کردن بهره وری سبز ضروری می باشد. همچنین پیشنهاد می شود جهت ساخت و اجرایی کردن مفهوم بهره وری سبز معیارهایی مشخص شوند که الگوهای کیفی رشد و توسعه اقتصادی را به طور کامل در برگیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز با استفاده از تخمین مصرف نفت خام و گازطبیعی در ایران با رویکرد مدل VECM
وحید رجبیان رضا طالبلو حمیدرضا اربابهدف اصلی این پژوهش برآورد تقاضای نفتخام و گازطبیعی در کشور طی دوره 1367 الی 1394 و همچنین برآورد تابع تقاضای نفتخام و گازطبیعی و میزان سرمایه گذاری لازم در ایران طی برنامه ششم با هدف بررسی اثر متغیرهای مهم تأثیرگذار بر مصرف آنها در داخل کشور است. در عین حال، از مدل خو أکثرهدف اصلی این پژوهش برآورد تقاضای نفتخام و گازطبیعی در کشور طی دوره 1367 الی 1394 و همچنین برآورد تابع تقاضای نفتخام و گازطبیعی و میزان سرمایه گذاری لازم در ایران طی برنامه ششم با هدف بررسی اثر متغیرهای مهم تأثیرگذار بر مصرف آنها در داخل کشور است. در عین حال، از مدل خودرگرسیون-برداری (VAR) و مدل تصحیحخطایبرداری (VECM) برای بررسی رابطه و میزان تأثیر متغیرها و نیز برای استخراج رابطه کوتاهمدت و بلندمدت بین متغیرها استفاده شده و نهایتا" پس از استخراج مدل از آن برای پیش بینی تقاضای نفتخام و گازطبیعی در کشور در افق 1400 استفاده گردیده است. نتایج حاکی از: 1) با توجه به روند رو به رشد مصرف انرژی طبق پیش بینی صورت گرفته در این پژوهش و محدودیت تولید در کشور به دلیل سرمایه گذاریهای بالایی که بخشهای نفت و گاز نیازمند می باشند، در صورت عدم جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، در آینده نه چندان دور تاثیر منفی آن در درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز دور از انتظار نخواهد بود. 2) کشش درآمدی اندک و حساسیت نه چندان مصرف نفتخام نسبت به تغییرات در درآمد (در اینجا درآمد سرانه) دارد. 3) نشان از عدم وجود رابطه علیت بلندمدت از جانب متغیرهای مستقل درونزا و متغیرهای مستقل برونزایی همچون قیمت نفتخام و قیمت گازطبیعی، به سمت مصرف گازطبیعی و درآمد سرانه دارد. 4) در کوتاهمدت هیچ رابطه علی از جانب مصرف گازطبیعی، قیمت گازطبیعی، قیمت نفتخام و درآمدسرانه به سمت مصرف نفتخام وجود ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - Maximum Likelihood Estimation for Parameters of Extended Burr XII Distribution and Bias Correction Based on K-Records
M. Rajaei SalmasiOur aim at this paper is to estimate the parameters of extended Burr XII (EBXII) based on krecords with corrected bias. To get this goal maximum likelihood estimator (MLE) is applied and bias correction for ML estimation is considered to get better and improved estimato أکثرOur aim at this paper is to estimate the parameters of extended Burr XII (EBXII) based on krecords with corrected bias. To get this goal maximum likelihood estimator (MLE) is applied and bias correction for ML estimation is considered to get better and improved estimator. Numerical results for comparison of performances of estimators are also presented. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - تحلیل و بررسی نسخۀ اساس استاد فروزانفر در تصحیح دیوان کبیر مولوی
شیرین رزمجو بختیاری الهام خلیلی جهرمی محمد یوسف نیریدیوان کبیر مولوی از متون محوری پژوهشهای عرفانی است. از حدود نیم قرن پیش تا به امروز تمام تحقیقاتی که در زمینۀ غزلیات مولوی انجام شده، براساس کلیّات شمس تصحیح استاد فروزانفر بودهاست؛ امّا از زمان تصحیح این متن تا کنون نقدهایی دربارۀ اصالت متن و شیوۀ تصحیح انجام گرفته أکثردیوان کبیر مولوی از متون محوری پژوهشهای عرفانی است. از حدود نیم قرن پیش تا به امروز تمام تحقیقاتی که در زمینۀ غزلیات مولوی انجام شده، براساس کلیّات شمس تصحیح استاد فروزانفر بودهاست؛ امّا از زمان تصحیح این متن تا کنون نقدهایی دربارۀ اصالت متن و شیوۀ تصحیح انجام گرفتهاست. شیوۀ تصحیح استاد فروزانفر و انتخاب نسخۀ قونیۀ 770 به عنوان نسخۀ اساس یکی از مسائلی است که باید به صورت علمی و انتقادی بررسی شود. در مورد نسخۀ مذکور دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. در این پژوهش ضمن آوردن نقدهایی که دربارۀ آن انجام شده، به طور دقیق و مفصّل به معرّفی غزلهایی پرداختیم که در هیچ یک از نسخ – حتّی در نسخههای پرحجم - نیامدهاند و تنها در نسخۀ قونیۀ 770 (=فذ) آمدهاند، در بین این غزلها، به غزلهایی برخوردیم که مطمئناً از آن مولوی نیستند و هم چنین به غزلهایی برخوردیم که نباید آنها را غزلی مستقل به حساب آورد. بررسی این غزلها میتواند مبیّن این امر باشد، که نسخۀ قونیۀ 770 (=فذ) نسخة معتبر و اصیلی نیست و برای تصحیح دیوان کبیر مولوی نباید آن را نسخۀ اساس قرار داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - تصحیح متن، تفسیر فکر(بررسی شیوۀ تصحیح و تحلیل دیوان ناصر خسرو)
فیروز اسماعیل زاده مهدی محققدیوان ناصر خسرو و با تصحیح استاد مجتبی مینوی و دکتر مهدی محقق از جمله آثار منقح متون فارسی است که با شیوۀ علمی و متد تحقیق و تصحیح فراهم آمده است. مع هذا ارزش های این متن صرفاً در مقام تصحیح باقی نمی ماند، بلکه با ژرف نگری بیشتری می توان دریافت که این دو استاد برجسته- ب أکثردیوان ناصر خسرو و با تصحیح استاد مجتبی مینوی و دکتر مهدی محقق از جمله آثار منقح متون فارسی است که با شیوۀ علمی و متد تحقیق و تصحیح فراهم آمده است. مع هذا ارزش های این متن صرفاً در مقام تصحیح باقی نمی ماند، بلکه با ژرف نگری بیشتری می توان دریافت که این دو استاد برجسته- با تبحّر در تاریخ، کلام، فلسفه و ادبیات فارسی نیز با تسلط کامل به زبان و ادب عربی- اثر ویژه ای را باز تولید کرده اند؛ به گونه ای که کار تصحیح متن حاضر، علاوه بر گزارش و تحلیل به تفسیر و حتی تأویل متمایل می شود یا قابلیت فهم و تأویل بیشتری پیدا می کند. آگاهی استاد مینوی از تاریخ و فرهنگ و به ویژه متن شناسی و تصحیح متن، همراه با تبحّر دکتر محقق در کلام، و آگاهی از نحله ها و فرق اسلامی و علوم عصر، سبب شده شعر و اندیشۀ ناصر خسرو بازنمایی واقعی تری بیاید. کار استاد مینوی در روش شناسی و جست و جو برای قطعیت متن با طرز دکتر محقق در شناسایی جوهر و هستی شعر ناصر خسرو، گویای دو رویکرد توأمان در متن است. نگاه دوم به متن (شیوۀ دکتر محقق) افزودن بر قابلیت فهم بیشتر به استمرار معنا و تفسیر مدد می رساند. در جستار حاضر دو رویکرد و تبحّر ویژۀ استاد مینوی و استاد محقق در تصحیح متن با این هدف بررسی شده که تلفیق و برآیند آن می تواند راهنمای ارزنده ای برای محققان در حوزۀ تصحیح باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - بررسی کدهای بکار رفته در ساختار RAID و بهبود این کدها توسط ساختار سازمان یافته آنها به وسیله کدهای همینگ
حسن قاسمی علی زاغیانکدهای آرایه ای، کدهای تصحیح کننده خطا هستند که از پیچیدگی بسیار پایین برخوردارند، که در ابتدا برای هک و کدگشایی دقیق در ساختار RAIDو دیگر برنامه های کاربردی ذخیره سازی مورد استفاده قرار می گرفتند. ساختار این کدها بسیار ساده است و پیاده سازی الگوریتمهای کدگذاری و کدگشایی أکثرکدهای آرایه ای، کدهای تصحیح کننده خطا هستند که از پیچیدگی بسیار پایین برخوردارند، که در ابتدا برای هک و کدگشایی دقیق در ساختار RAIDو دیگر برنامه های کاربردی ذخیره سازی مورد استفاده قرار می گرفتند. ساختار این کدها بسیار ساده است و پیاده سازی الگوریتمهای کدگذاری و کدگشایی برای آنها به راحتی انجام می شود.گرچه این کدها دارای نرخ بالای هستند ولی با توجه به محدودیت های طراحیشان، بیشترین نرخ ممکن را بدست نمی دهند. در واقع کدهای همینگ بیشترین نرخ ممکن را با توجه به ساختار طراحیشان بدست میدهند. در این مقاله به مقایسه نرخ و پیچیدگی کدهای آرایه ای زمانی که با کدهای همینگ مقایسه می شوند می پردازیم و با استفاده از ساختار کدهای همینگ در کدهای آرایه ای نرخ کارامدتری برای این کدها ارائه می دهیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - طراحی و شبیه سازی یک مبدل آنالوگ به دیجیتال سیلیک مد جریان با ERROR CORRECTION
اصغر ابراهیمی مینا شیرالییک ADC سیلیک جدید با تصحیح خطای دیجیتال ارائه شده است تا خطای خطی که توسط مقایسه کننده غیر دقیق و افست S/H بوجود می آید را کاهش دهد. عملکرد مدار مد جریان متعادل ولتاژ پایین جدید در نمونه و نگه داری ٬تقویت سیگنال و تابع مقایسه جریان توسعه یافته تا تشخیص دهد یک سیلیک ADC أکثریک ADC سیلیک جدید با تصحیح خطای دیجیتال ارائه شده است تا خطای خطی که توسط مقایسه کننده غیر دقیق و افست S/H بوجود می آید را کاهش دهد. عملکرد مدار مد جریان متعادل ولتاژ پایین جدید در نمونه و نگه داری ٬تقویت سیگنال و تابع مقایسه جریان توسعه یافته تا تشخیص دهد یک سیلیک ADC مد جریان سیلیک با منبع تغذیه5/1ولت چگونه کار میکند.نتایج با Hspice نشان داده شده تاADC در نرخ تبدیل 10n/s و تلفات توان کمتر از 2 میلی وات را به ارمغان آورد. در این شبیه سازی SFDR برابر 60دی بی و ENOB معادل 8 است که تقریبا مقادیر قابل قبولی هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - آثار محمّدخان دشتی و نسخههای خطّی آنها
حسین جلال پورمحمّدخانِ حاجیخانِ جمالخانِ دشتی از شاعران برجستهی دورهی بازگشت ادبی و از خوانین خیّر و خوشنام منطقهی دشتی بوده است. او، درگذر از زندگی سیاسی و نشست و برخاست با بزرگان دورهی قاجار، شاعری حرفهای نیز بوده است. این را میتوان از تغییرات مداومی که در شعرهایش میداد أکثرمحمّدخانِ حاجیخانِ جمالخانِ دشتی از شاعران برجستهی دورهی بازگشت ادبی و از خوانین خیّر و خوشنام منطقهی دشتی بوده است. او، درگذر از زندگی سیاسی و نشست و برخاست با بزرگان دورهی قاجار، شاعری حرفهای نیز بوده است. این را میتوان از تغییرات مداومی که در شعرهایش میداده متوجّه شد. شعر او در زمانهای که در آن میزیسته، مورد توجّه بزرگان حکومتی و شاعران معروف و تذکرهنویسان بوده امّا با گذشت زمان رو به فراموشی گذاشته است. به غیر از دیوان اشعار که در بردارندهی انواع شعر بهخصوص غزل است چندین کتاب دیگر نیز تألیف کرده است. این مقاله در پی معرّفی آثار این شاعر و بررسی اجمالی شعر اوست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - معرفی و بررسی محتوایی رسالۀ اساسالمعرفه اثر کمالالدین صدیقی
مهران محبی مریم محمودی پریسا داوری حسین آقاحسینینسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می شود که لزوم توجه به آن به عنوان یکی از گنجینه های میراث فرهنگی، بسیار با اهمیت است. رسالۀ اساس المعرفه، از آثار نفیس سدۀ دهم هجری است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده است. از این اثر تنها یک دست نوشته باقی مانده أکثرنسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می شود که لزوم توجه به آن به عنوان یکی از گنجینه های میراث فرهنگی، بسیار با اهمیت است. رسالۀ اساس المعرفه، از آثار نفیس سدۀ دهم هجری است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده است. از این اثر تنها یک دست نوشته باقی مانده است که با شمارۀ 2001-101/11 در کتابخانۀ آیت الله گلپایگانی قم نگهداری می شود و اساس پژوهش حاضر قرارگرفت. متأسفانه رسالۀ اساس المعرفه تاکنون ناشناخته مانده است لذا با توجه به اهمیت رساله، نگارندگان در این پژوهش می کوشند ضمن معرفی رسالۀ اساس المعرفه کمال الدین صدیقی، به بررسی محتوا، عناصر و مؤلفه های سبکی آن نیز بپردازند. بررسی این اثر نشان می دهد که کمال الدین صدیقی، عارفی برجسته و از شاگردان معنوی جامی و نیز از پیروان محیی الدین بن عربی است و ردّپای عرفان ابن عربی به وضوح در این رساله مشهود است. کمال الدین صدیقی همچنین نویسنده ای تواناست و به ساخت و بافت کلام اهمیّت زیادی داده است. صورخیال، لغات و مضامین عربی، کنایات، استعارات، مرادفات، تکلّفات و تصنعات که در دیگر آثار و متون این دوره دیده می شود، در این اثر نیز به وضوح مشهود است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - Iranian Intermediate EFL Learners’ Attitude and Preferences for Oral error correction
Kamran Rabani EbrahimiPourEFL teachers are suggested to investigate learners’ beliefs and preferences for oral error correction, an integral part of language teaching, to either adopt them or raise learners’ awareness in case their perceptions and preferences oppose the findings rega أکثرEFL teachers are suggested to investigate learners’ beliefs and preferences for oral error correction, an integral part of language teaching, to either adopt them or raise learners’ awareness in case their perceptions and preferences oppose the findings regarding effective learning. Although Iranian EFL learners’ attitude and preferences for different aspects of oral error treatment have been relatively addressed, some mixed results were obtained. Using a quantitative descriptive design, the current study sought to extend this line of research by investigating the attitudes and preferences of 756 Iranian EFL learners regarding the existence of oral errors, oral error correction timing, provider, categories, and techniques. The findings revealed that EFL learners had positive attitude towards oral error correction. In details, a large number of learners had a preference for oral error correction most of the time. Moreover immediate teacher correction was favored by most subjects. Moreover, nearly half of the participants favored self-correction while most expressed dislike for peer error treatment. The findings concerning error treatment types and techniques, showed that EFL learners favored different types and techniques of oral error treatment among which a subtype of metalinguistic clues where teacher provides information or hints to correction and a subtype of clarification request in which teacher asks why the learner used the word or the structure were the most and least favorite ones respectively. The findings might help stakeholders gain a better understanding of learners ' attitudes and preferences for oral error treatment . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - مروری بر نگهداری نرم افزارهای کاربردی
حدیث شفائی علی هارون آبادینرم افزار کاربردی نوعی نرم افزار است که وظایف و عملکرد خاصی را برای کاربر نهایی انجام میدهد. نرم افزار کاربردی طیف وسیعی از برنامهها را در بر میگیرد که بر روی کامپیوتر شخصی، لپ تاپ، گوشی هوشمند و تبلت مورد استفاده قرار میگیرد. نمونههایی از نرمافزار کاربردی عبارتند أکثرنرم افزار کاربردی نوعی نرم افزار است که وظایف و عملکرد خاصی را برای کاربر نهایی انجام میدهد. نرم افزار کاربردی طیف وسیعی از برنامهها را در بر میگیرد که بر روی کامپیوتر شخصی، لپ تاپ، گوشی هوشمند و تبلت مورد استفاده قرار میگیرد. نمونههایی از نرمافزار کاربردی عبارتند از واژه پردازها، نرم افزارهای آموزشی، نرمافزارهای حسابداری، نرمافزارهای گرافیکی و طراحی . یکی از شاخصهای ارزیابی کیفیت نرم افزار کاربردی، قابلیت نگهداری آن میباشد. نگهداری نرم افزار به تغییرات اعمال شده روی نرمافزار پس از تحویل آن به منظور تصحیح خطاها، بهبود کارایی و تطبیق نرم افزار گفته میشود. این تحقیق به تحلیل رویکردهای نرمافزار کاربردی و نگهداری آن میپردازد. به منظور بررسی و مقایسه این رویکردها، شاخصهای بازه زمانی، نوع مقاله و محدوده موضوعی در نظر گرفته شده است. آنچه که از نتایج مشخص میشود ، علی رغم کلیدی بودن موضوع نگهداری نرم افزار کاربردی ، در سال های اخیر کمتر در پژوهشها ارائه شده است. بنابراین ضرورت پژوهش در حوزه نگهداری نرمافزار کاربردی به عنوان گامی مهم برای آغاز و تداوم توسعه بیش از پیش احساس میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - زِنای چشم یا رَنای چشم؟ نقدی بر تصحیح بیتی از مثنوی مولوی
بهزاد برهاندر تصحیح نسخههای خطّی، نقاط و فاصلۀ بین حروف و کلمات نقش تعیینکنندهای دارند. اگر در یک عبارت، کلمهای به چندین شکل خوانده شود که هرکدام معنایی مناسب آن بافت داشته باشد، یا اگر فاصلهای بین یکی از حروف کلمه، آن را به دو شکلِ معنادار مختلف تبدیل کند، انتخاب شکل درست دش أکثردر تصحیح نسخههای خطّی، نقاط و فاصلۀ بین حروف و کلمات نقش تعیینکنندهای دارند. اگر در یک عبارت، کلمهای به چندین شکل خوانده شود که هرکدام معنایی مناسب آن بافت داشته باشد، یا اگر فاصلهای بین یکی از حروف کلمه، آن را به دو شکلِ معنادار مختلف تبدیل کند، انتخاب شکل درست دشوارتر است. حال اگر تفسیرپذیری و خاصّه شیوۀ خاصّ تفاسیر عرفانی را نیز در این خوانشها دخیل کنیم، با انتخابهای بیشتری مواجهیم که هرکدام بهگونهای تأویل و تفسیر میشود.در دفتر چهارم مثنوی مولوی، در داستان قصۀ عطارى که سنگ ترازوى او گل سر شوى بود... عبارتی هست که بنا بر فاصلۀ بین حروفش و داشتن یا نداشتن نقطه، به چند شکل مختلف خوانده میشود. هرکدام از مصحّحان و مفسّران مثنوی شکلی را برگزیده و بنای تصحیح و تفسیرشان را بر آن گذاشتهاند. این ضبطها و تفسیرهای برگزیده نارساییهایی دارد. برآنم تا با بررسی حالتهای ممکن ضبطهای این عبارت و نگاهی به اهمّ شروح مثنوی، پیشنهادی ارائه دهم که نارسایی ضبطهای پیشین را نداشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - شیوۀ چینش اشعار در دیوان سایری
ثریا اسلامی خو محمد حکیم آذر اصغر رضاپوریانچینش اشعار در دیوان بیشتر شاعران بر اساس حروف الفبای قوافی شعر شاعراست اما بعضی از شاعران روش دیگری برای چینش شعر در دیوان خود بهکاربردهاند ازجملۀ این شاعران سایری مشهدی است. او شاعر شیعهمذهب دورۀ صفوی است که چیدمان شعرش را بر اساس تکرار چشمی واژگان قرار داده است. ش أکثرچینش اشعار در دیوان بیشتر شاعران بر اساس حروف الفبای قوافی شعر شاعراست اما بعضی از شاعران روش دیگری برای چینش شعر در دیوان خود بهکاربردهاند ازجملۀ این شاعران سایری مشهدی است. او شاعر شیعهمذهب دورۀ صفوی است که چیدمان شعرش را بر اساس تکرار چشمی واژگان قرار داده است. شگردهایی که در به کار بردن واژگان تکراری داشته باعث افزایش موسیقی، ضربآهنگ، پیوستگی و انسجام متنش شده و سبک شعری خاصی را اینگونه برای خود ایجاد کرده است. واژگان تکراری در شعرش گاهی نشانههای آشکار و پنهانی همراه خود دارند که بهصورت آوایی و معنایی، ساختار متن را میسازند و بر احساس و موضوع موردنظر شاعر تأکید میکنند. ازآنجایی که سبک جدا از جهانبینی، شخصیت و روحیات شاعر نیست میتوان با شناسایی شیوۀ منحصربهفرد شاعر در چیدن اشعار در دیوانش، با مختصات فکری شاعر آشنا و از هدف شاعر در به کار بردن این شیوه خاص آگاه شد. هدف وی از این تکرار آگاهانه، اهمیت دادن به موضوع و جلب توجه مخاطب است، آو با تلقین و تکرار، عواطف زودگذر را در ذهنها رسوخ میدهد واینگونه توانسته است رابطۀ جدانشدنی میان لفظ و معنی را بهوضوح نمایش دهد.از بررسی تکرار واژه ها در شعرش نتیجهگیری میشود که وی شاعری معناگرا و طبیعتگراست. در این پژوهش از روش کتابخانه ای و روش تحلیلی ـ آماری، استفادهشده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - معرفی نسخه خطی «تحریر ترجمه درّالنّثیرفی النصیحه و التحذیر»
فاطمه حاجی قاسملو آیت شوکتی(نویسنده مسئول) مجتبی صفرعلیزادهنسخ خطّی از مهمّترین ارکان فرهنگی بشر و نشانگر تاریخ و تمدّن یک سرزمین و وسیلۀ تعمّق و ژرفنگری در شناسنامۀ ملّی ایران است که موجب رونق و غنای پیشینهی علمی، ادبی و تاریخی و... میشود. دبیر اعلم فرزند رئیس محمّد منشی از سخنوران و نویسندگان قرن 14، خوشنویس، شاعر و نویسند أکثرنسخ خطّی از مهمّترین ارکان فرهنگی بشر و نشانگر تاریخ و تمدّن یک سرزمین و وسیلۀ تعمّق و ژرفنگری در شناسنامۀ ملّی ایران است که موجب رونق و غنای پیشینهی علمی، ادبی و تاریخی و... میشود. دبیر اعلم فرزند رئیس محمّد منشی از سخنوران و نویسندگان قرن 14، خوشنویس، شاعر و نویسنده عصر قاجار، است. تحریر ترجمه درّالنّثیر ، یکی از چند آثار قلمی وی میباشد. این اثر در ادب تعلیمی، شامل16 حکایت به زبان حیوانات است که هر کدام مشتمل بر یک یا چند اصل اخلاقی است که دبیراعلم در اثنا یا در پایان به آن میپردازد. روش کار در این جستار بر مبنای مطالعه کتابخانهای، توصیفی و تحلیلی و اسنادی میباشد. بررسی تضامین در این اثر بازگوی این امر است که وی به آثاری نظیر کلیله و دمنه، گلستان، مثنوی و... نظر داشته است. در اثر فوق هر حکایت ابتدا به زبان عربی و سپس به زبان فارسی قید شده است. از بررسی بخش عربی و فارسی حکایت چنین بر میآید که حجم حکایات در قسمت فارسی طولانیتر است؛ دبیراعلم با تسلطی که به مباحث ادبی و حکمی دارد به بسط داستان پرداخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - لزوم تصحیح مجدد دیوان بابا فغانی شیرازی
نادره نفیسیبابافغانی شیرازی از شاعران نیمة دوم سدة نهم و اوایل سدة دهم هجری است که بهسبب آوازه در غزلسرایی، او را حافظ کوچک نامیدهاند. دیوان این شاعر، نخستین بار در 1935م در لاهور و سپس در سال 1316ش به کوشش احمد سهیلی خوانساری در تهران به چاپ رسید. سهیلی، بار دیگر این دیوان را أکثربابافغانی شیرازی از شاعران نیمة دوم سدة نهم و اوایل سدة دهم هجری است که بهسبب آوازه در غزلسرایی، او را حافظ کوچک نامیدهاند. دیوان این شاعر، نخستین بار در 1935م در لاهور و سپس در سال 1316ش به کوشش احمد سهیلی خوانساری در تهران به چاپ رسید. سهیلی، بار دیگر این دیوان را در 1340 با 5 دستنویسِ نویافته، مقابله و دوباره تصحیح و منتشر کرد. وی در مقدمة این چاپ یادآور شده که در تصحیح این دیوان نهایت اهتمام را به عمل آورده است. ولی مقابلة این تصحیح با دستنویسهای معتبر، بیانگر آن است که مصحّح در تصحیح این متن، دچار خطاهای بسیاری شده است و در مقابلة بسیاری از غزلها با دستنویسهای نویافتة خویش کوتاهی کرده است. در این تصحیح، غزلهایی نیز به چشم میخورد که در دیوان هلالی جغتایی، چاپ سعید نفیسی هم با اندک اختلافی درج شده است. شعر بابافغانی تا دو سده پس از درگذشتِ او، سرمشق و الگوی شاعران ایرانی و پارسیگویان شبهقارّه بوده است و تقریباً همگی این شاعران، شماری از غزلهای خویش را در زمین غزلهای بابافغانی سرودهاند. ولی تا به امروز، تصحیحی معتبری از دیوان بابافغانی در دست نیست. نگارنده در مقالة حاضر نشان داده است که ناکارآمدی شیوة ضبط نسخهبدلها، به متن بردن نویسشهای نادرست و مقابله نکردن بسیاری از غزلها با دستنویسهای نویافته، چاپ حاضر دیوان بابافغانی را بیاعتبار ساخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - ارزیابی تصاویر ماهواره ای با توان تفکیک بالا در تهیه نقشه های کاداستر زراعی به منظور یکپارچه سازی اراضی (مطالعه موردی : تصویر آیکونوس ارومیه)
احمد رجبی سعید صادقیان محمد خلیلینقشه های کاداستر، نقشه هایی هستند که برای تهیه و به روزرسانی شان باید بانک اطلاعاتی آن ها را تهیه کرده و یا در اختیار داشته باشیم. بانک های اطلاعاتی از یک سو شامل اطلاعات توصیفی و مکانی زمین مرجع بوده و از سوی دیگر شامل تکنیکهای جمع آوری، به هنگام سازی، پردازش و توزیع د أکثرنقشه های کاداستر، نقشه هایی هستند که برای تهیه و به روزرسانی شان باید بانک اطلاعاتی آن ها را تهیه کرده و یا در اختیار داشته باشیم. بانک های اطلاعاتی از یک سو شامل اطلاعات توصیفی و مکانی زمین مرجع بوده و از سوی دیگر شامل تکنیکهای جمع آوری، به هنگام سازی، پردازش و توزیع داده ها می باشند. مزایای استفاده از تصاویر ماهواره ای، زمان بر بودن و حجم کاری بالای استفاده از تصاویر هوایی در تولید و به روزرسانی نقشه های توپوگرافی و همچنین مسائل مربوط به پرواز بر روی مناطق مرزی کشور، لزوم بررسی و مطالعه بیشتر بر روی تصاویر ماهوارهای را بیش از پیش بر ما روشن می گرداند. در این تحقیق، ابتدا یک بررسی منظم در پتانسیل سنجی تصویر ماهواره ای IKONOS، به منظور استخراج لایه های اطلاعاتی نقشه های کاداستر (بزرگ مقیاس) و سیستم های اطلاعات زمینی بیان گردید. استخراج مرز املاک زراعی بر مبنای عملیات استخراج لبه های تصویر، شناسایی بصری و طبقه بندی تصویر است.در ارزیابی دقت هندسی تصویر IKONOS بصورت تئوری، نتیجه اینگونه بود که دقت هندسی این تصویر مطلوب نقشه های 1:5000 می باشد.بهترین ترکیب بدست آمده در ارزیابی دقت هندسی تصویر IKONOS با استفاده از معادلات چندجمله ای دو بعدی درجه3 مربوط به انتخاب 95 نقطه کنترل و 5 نقطه چک با مقدار RMSE=0.56M مطلوب نقشه های 1:2000 بوده وبهترین ترکیب با استفاده از معادلات رشنال با 95 نقطه کنترل و 5 نقطه چک در استفاده از 13جمله به دقت RMSE=0.4M مطلوب نقشه های 1:1000 و بهترین ترکیب با استفاده از معادلات SPLine با 80 نقطه کنترل و 20 نقطه چک به دقت RMSE=2.6M مطلوب نقشه های 1:5000 می باشد. از نظر محتوایی، تصویر IKONOSدر رویت، تشخیص و استخراج لایه اطلاعاتی مرز املاک زراعی موجود در مناطق مختلف تصویر برای تهیه نقشه های بزرگ مقیاس یا کاداستر ملکی زراعی مناسب است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - طراحی و ساخت سامانه بومی تابشسنج خورشیدی جهت تصحیح اتمسفری تصاویر ماهوارهای
حسن حسنی مقدم امید چوپانیان عباس بشیری حمیدرضا خدادادیاعمال تصحیحات اتمسفری بهمنظور کاهش اثرات مخرب اتمسفری بر کیفیت و صحت دادههای ثبتشده، نیازمند دانش جامعی از شرایط، ویژگیها و رفتار اتمسفر به هنگام گذر سنجنده در مختصات هدف است. امروزه تجهیزات، مدلها و الگوریتمهای بسیاری جهت مطالعه و بررسی مؤلفههای اتمسفری استفاده أکثراعمال تصحیحات اتمسفری بهمنظور کاهش اثرات مخرب اتمسفری بر کیفیت و صحت دادههای ثبتشده، نیازمند دانش جامعی از شرایط، ویژگیها و رفتار اتمسفر به هنگام گذر سنجنده در مختصات هدف است. امروزه تجهیزات، مدلها و الگوریتمهای بسیاری جهت مطالعه و بررسی مؤلفههای اتمسفری استفاده میشود. بدین منظور در این تحقیق به طراحی و ساخت سامانه بومی تابشسنج خورشیدی جهت محاسبه عمق اپتیکی هواویزها اقدام گردید. بهمنظور شبیهسازی و بررسی اثرات ناشی از تغییرات هر مؤلفه اتمسفری از مدل MODTRAN در محیط PCModWin استفاده شد. در این سامانه الکترواپتیکی در دو طولموج 450 و 550 نانومتر، به دلیل محدوده جذبی هواویزها، در دو روز متفاوت ازنظر میزان آلاینده موجود در اتمسفر، دادههای شدتی ثبت گردید. بهمنظور اطمینان از یکنواختی و خطی بودن پاسخدهی سامانه الکترواپتیک طراحیشده در اندازهگیری تغییرات شدت نور خورشید، به کالیبراسیون رادیومتریک این سامانه اقدام گردید. با استفاده از مدلهای اتمسفری، از دادههای شدتی ثبتشده، عمق اپتیکی هواویز و میزاننمایانی افقی اتمسفر محاسبه شد. بهمنظور صحت سنجی و ارزیابی عملکرد سامانه طراحیشده، از دادههای عمق اپتیکی بهدستآمده از سنجنده MODIS(Aqua) و دادههای نمایانی افقی ایستگاه هواشناسی فرودگاه مهرآباد تهران استفاده گردید. نتایج ارزیابی صحت، نشان داد که محاسبه عمق اپتیکی توسط سامانه طراحیشده و سنجنده MODIS(Aqua) هردو در ساعت گذر ماهواره عدد 0.5 را نشان میدهد. همچنین نتایج نشاندهنده همبستگی خوب نمایانی افقی محاسبهشده در این تحقیق با دادههای بهدستآمده از ایستگاه هواشناسی مرجع میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - تأثیر سیاست های پولی و مالی بر قیمت دارایی های مالی در ایران
اکبر کمیجانی اسداله فرزینوش احمد نقیلویکی از پیآمدهای مهم نوسان قیمت دارایی های مالی که در دهه های اخیر تشخیص و کنترل آنبه موضوع بسیار مهم در عرصه سیاست های پولی ومالی تبدیل شده است،انحراف در سرمایه گذاری وتولید ملی،عدم تخصیص بهینه منابع وعوامل تولید،تغییر رفتار مصرف کنندگان و تولیدکنندگان،تشدید نقل و انتقا أکثریکی از پیآمدهای مهم نوسان قیمت دارایی های مالی که در دهه های اخیر تشخیص و کنترل آنبه موضوع بسیار مهم در عرصه سیاست های پولی ومالی تبدیل شده است،انحراف در سرمایه گذاری وتولید ملی،عدم تخصیص بهینه منابع وعوامل تولید،تغییر رفتار مصرف کنندگان و تولیدکنندگان،تشدید نقل و انتقال وجوه سرمایه در بازار داراییهای مالی،تغییر الگوی توزیع درآمدوعدم توازن منابعو مصارف نظام بانکی است.به جهت اهمیت این مساله در این پژوهش تاثیر سیاست های پولی و مالیبر روی قیمت داراییهای مالی درایران مورد بررسی قرار گرفته است.با استفاده این مطالعه نتایجروش خود رگرسیو با وقفه های توزیعی1(ARDL)برای دوره زمانی1369-1389)فصلی(و محاسبهکشش های کوتاه مقیمت دارایی های مای دت و بلندمدت و الگوهای خود تصحیح2ECMها نشانمی دهدکه عوامل تاثیر گذار برقیمت داراییهای مالی شامل تولیدناخالص داخلی، نرخ سود موزونشده حقیقی یانکی ، شاخص قیمت مصرف کنندگان، مخارج دولتی وحجم حقیقی پول بوده، و تفاوتکشش های کوتاه مدت وبلند مدت از وجود اثر بلند مدت بر روی قیمت داراییها ی مالی حکایتدارد.در مقایسه ی بین اثرات سیاست پولی ومالی بر روی نرخ ارز، کشش بلندمدت سیاست پولینسبت به کشش سیاست مالی بزرگتر است.همینطور نتایج با مقایسه ضرایب متغییرها نشان می دهدکه تاثیرسیاست پولیبرروی نرخ ارز نسبت به سیاست مالی درکوتاه مدت و بلند مدت تاثیر گذارتراست.درمورد قیمت طلا و شاخص قیمت مسکن برعکس نرخ ارز، اثر بلند مدت سیاست مالی نسبت بهسیاست پولی بیشتر است.همچنین موثرترین متغیر تاثیر گذار بر قیمت داراییهای مالی تورم وکماثرترین متغیرنرخ سود موزون شده بانکی است.لذا اگر هدف کنترل قیمت دارایی ها برای جلوگیریازحباب به منظورعدم کاهش سرمایه گذاری باشد،با توجه به نتایج این تحقیق، با تغییر نرخ سود بانکیممکن نیست و راه حل کوتاه مدتی وجود ندارد و موثرترین روش تثبیت قیمت دارایی های مالی،کنترلتورم از طریق کنترل حجم نقدینگی و انضباط مالی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - Effects of Recast and Explicit Corrective Feedback on Iranian Test-takers’ Anxiety in Speaking across Proficiency Levels
ثمین سیدابراهیمی فریبا رحیمی مهرداد سپهریThis study investigated the effects of recast and explicit corrective feedback on Iranian IELTS test-takers anxiety in speaking across different levels of proficiency. Ninety male and female learners, aged 21 to 45, who were preparing themselves to take the IELTS Mock t أکثرThis study investigated the effects of recast and explicit corrective feedback on Iranian IELTS test-takers anxiety in speaking across different levels of proficiency. Ninety male and female learners, aged 21 to 45, who were preparing themselves to take the IELTS Mock test, were divided into upper-intermediate and advanced levels. Then, they were randomly assigned to control and experimental groups (recast and explicit correction). There were 10 treatment sessions for each group. In the recast group, the students’ mistakes were corrected using reformulation. In the explicit correction group, mistakes were not tolerated, and they were corrected on the spot. In order to measure the anxiety in speaking performance, Chowdhury’s (2014) questionnaire was given to the participants once before the treatment and once after the treatment. Then, the score of each learner was calculated and recorded for the data analysis. The results showed that there was no statistically significant difference between the control and explicit corrective group and the control and recast groups at the upper-intermediate level. However, there was a statistically significant difference between the control and recast groups and the control and explicit group at the advanced levels. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - نقدی بر کتاب «لیلی و مجنون قاسمی گنابادی» به تصحیح دکتر زهرا اختیاری
اکبر حیدریان داوود نقی شیخیلیلی و مجنون یکی از مهمترین مثنویهای قاسمی گنابادی است که نظیرهای نسبتاً خوب برای لیلی و مجنون نظامی گنجوی قلمداد میشود. این مثنوی برای اوّلین بار توسط دکتر زهرا اختیاری تصحیح شد. کتاب حاضر که انتشارات آهنگ قلم آن را منتشر کرده است؛ همراه با اغلاط زیادی است که در نو أکثرلیلی و مجنون یکی از مهمترین مثنویهای قاسمی گنابادی است که نظیرهای نسبتاً خوب برای لیلی و مجنون نظامی گنجوی قلمداد میشود. این مثنوی برای اوّلین بار توسط دکتر زهرا اختیاری تصحیح شد. کتاب حاضر که انتشارات آهنگ قلم آن را منتشر کرده است؛ همراه با اغلاط زیادی است که در نوشتۀ حاضر به پارهای از آنها اشاره میشود. در این نوشتار، فقط به نقد مقدمۀ و تعلیقات کتاب پرداختهایم و بحث درمورد متن تصحیح شده را به دلیل مشکلات مستوفای آن به فرصتی دیگر موکول کردهایم. اشتباهات متعدد مصحح، اشکالات ویرایشی گوناگون، اغلاط چاپی فراوان، تعلیقات و توضیحات ناکافی و گاهی غلط و توضیحات غلط درج شده در مقدمه نشانگر نااستواری و تسامح در این ویراست و ضرورت چاپ دوبارۀ این اثر به شیوهای محققانه و مدققانه است. x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - واکاوی دستورالعمل میرزا باقر منشی ( نسخه خطی بی نظیر در علم الانشاء دوره صفویه)
دکتر مژگان اسماعیلیچکیده مجموعه منشآت اثری است آموزشی که چگونگی نامه نگاری در سطوح مختلف و نیز ادبیات نگارش را در دوره صفویه آموزش می دهد. این کتاب با نظر به انشاء و طرز نامه نگاری و برای آموزش انشاء و فن دبیری تدوین شده استو از این جهت که اثری است درسی و آموزشی منحصر به فرد می باشد. أکثرچکیده مجموعه منشآت اثری است آموزشی که چگونگی نامه نگاری در سطوح مختلف و نیز ادبیات نگارش را در دوره صفویه آموزش می دهد. این کتاب با نظر به انشاء و طرز نامه نگاری و برای آموزش انشاء و فن دبیری تدوین شده استو از این جهت که اثری است درسی و آموزشی منحصر به فرد می باشد. در این کتاب به همه ی آنچه که برای نگارش نامه ها به لحاظ محتوایی و صوری مورد نیاز است گریزی زده شده استو نکاتی را یادآور شده است که بیشتر آموزش محتوایی ،کاربرد مفاهیم و البته تا حدودی شکل نگارش و جنبه های صوری است.بخش قابل توجهی از کتاب مربوط به دانش و فن بلاغت و اصطلاحات خاص آن است البته به مقداری که در آیین نگارش انشا به کار می آید. این اثر توسط محمد باقر منشی دوره شاه سلیمان نگاشته شده اما تاکنون مولف این اثر را ناشناس معرفی کرده اند. این کتاب به جز موضوع اصلی آن که علم الانشاء است و درضمن آن بسیاری از مباحث بلاغت ،بیان و بدیع را هم آورده ،فواید ادبی حاشیه ای فراوانی دارد.که از آن جمله نقل اشعار فراوانی از شعرای مختلف قدما و اندکی هم از معاصران است.سبک نگارش کتاب متنوع است .دراین کتاب سه شیوه ی ساده، بینابین و مصنوع دیده می شود.اما تکیه بیشتر بر مصنوع نویسی است. واژگان کلیدی:منشآت،صفویه،تصحیح،سبک شناسی،مکاتیب تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - تاثیرپذیری قیمتهای منطقهای گاز از قیمتهای نفت خام در بازار جهانی (رهیافت تصحیح خطای برداری)
علی عقیلی مقدم ابراهیم عباسی شهریار نصابیان مرجان دامن کشیدههدف این مقاله بررسی روابط بلندمدت و کوتاهمدت رفتار قیمت های گاز و نفت در بازارهای منطقه ای و تاثیرپذیری آن ها از یکدیگر با استفاده از روش تصحیح خطای برداری (VECM) طی دوره 2000 - 2019 است. بدین منظور، به دلیل گستردگی متغیرها در هر منطقه، از تکنیک پروکسی برای تحلیل بازار أکثرهدف این مقاله بررسی روابط بلندمدت و کوتاهمدت رفتار قیمت های گاز و نفت در بازارهای منطقه ای و تاثیرپذیری آن ها از یکدیگر با استفاده از روش تصحیح خطای برداری (VECM) طی دوره 2000 - 2019 است. بدین منظور، به دلیل گستردگی متغیرها در هر منطقه، از تکنیک پروکسی برای تحلیل بازارهای منطقه ای گاز و نفت استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد میان قیمت های منطقه ای بازار گاز و نفت در آسیا و اروپا به دلیل وجود رابطه همانباشتگی، تاثیرپذیری از نوسانات بازار نفت بسیار بالاست. بر خلاف این دو، در بازار آمریکا، به دلیل مازاد عرضه انرژی، به ویژه در حوزه نفت شیل، این ارتباط دیده نمیشود. پیشنهاد میشود با توجه به اهمیت نقش بازارهای مالی، نفت و گاز از طریق بورس انرژی عرضه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - تاثیر بهرهوری کل عوامل تولید بر اشتغال در صنایع تولیدی ایران
شیما سنگسری محمد قلی یوسفی حمید آمادههدف این مقاله ارزیابی اثر بهرهوری کل عوامل تولید بر اشتغال در بخشهای صنایع ایران با استفاده از روش خودرگرسیون برداری و بردارهای تصحیح خطا طی دوره زمانی 1374-94 میباشد. در مدلسازی، صنایع، به سه گروه تکنولوژی پایین، صنایع با تکنولوژی متوسط رو به بالا و صنایع متوسط رو أکثرهدف این مقاله ارزیابی اثر بهرهوری کل عوامل تولید بر اشتغال در بخشهای صنایع ایران با استفاده از روش خودرگرسیون برداری و بردارهای تصحیح خطا طی دوره زمانی 1374-94 میباشد. در مدلسازی، صنایع، به سه گروه تکنولوژی پایین، صنایع با تکنولوژی متوسط رو به بالا و صنایع متوسط رو به پایین دستهبندی شده است. نتایج نشان از تاثیر منفی و معنادار بهرهوری کل عوامل بر اشتغال در کل صنایع و صنایع با تکنولوژی متوسط به بالا دارد؛ بدین معنا که افزایش بهرهوری کل عوامل تولید در کوتاهمدت و بلندمدت موجب کاهش اشتغال کل صنعت صنایع با تکنولوژی متوسط به بالا میشود. افزون بر این، بهرهوری کل عوامل تولید بر اشتغال در صنایع با تکنولوژی پایین و صنایع متوسط به پایین تاثیر منفی دارد؛ بدین معنا که افزایش بهرهوری کل عوامل تولید در کوتاهمدت و بلندمدت موجب کاهش اشتغال در صنایع با تکنولوژی پایین و صنایع متوسط به پایین میشود. بر اساس نتایج، افزایش مهارت و تخصص نیروی کار و ماشینآلات جدید میتواند منجر به افزایش بهرهوری در اشتغال صنایع ایران شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - ارتباط بین سرمایهگذاری دولتی و خصوصی در ایران (تحلیل تأثیرات پسرانی و پیشرانی)
اسماعیل صفرزادههدف اصلی این مقاله تحلیل تجربی تأثیرات سرمایهگذاری دولتی بر سرمایهگذاری خصوصی و ارزیابی وجود تأثیرات پسرانی/پیشرانی در ایران در دوره 1398-1349 است. بر این اساس، تأثیرات کلان اقتصادی سرمایهگذاری دولتی و خصوصی از طریق مدل تصحیح خطای برداری مورد ارزیابی قرار گرفته است أکثرهدف اصلی این مقاله تحلیل تجربی تأثیرات سرمایهگذاری دولتی بر سرمایهگذاری خصوصی و ارزیابی وجود تأثیرات پسرانی/پیشرانی در ایران در دوره 1398-1349 است. بر این اساس، تأثیرات کلان اقتصادی سرمایهگذاری دولتی و خصوصی از طریق مدل تصحیح خطای برداری مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این چارچوب و با استفاده از توابع واکنش آنی، امکان ارزیابی وجود تأثیرات پسرانی و پیشرانی هر دو جزء سرمایهگذاری فراهم میشود. همچنین، مقاله به محاسبه نرخهای بازدهی کلان اقتصادی سرمایهگذاریهای دولتی و خصوصی در اقتصاد ایران پرداخته است. نتایج مقاله نشان میدهد که سرمایهگذاریهای دولتی و خصوصی هر دو بر تولید تأثیر مثبت دارند؛ از طرف دیگر، نتایج بیانگر وجود تاثیر پیشرانی سرمایهگذاری دولتی بر سرمایهگذاری خصوصی است. بر اساس نتایج، پیشنهاد میشود که دولت با ایجاد زیرساختها، کمک به تامین مالی پروژههای سرمایهگذاری و ایجاد فضای امن اقتصادی شرایط را برای سرمایهگذاری بخش خصوصی فراهم سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - شناسایی علل رکود تورمی در ایران: روش تصحیح خطای آستانهای
نوشین خانی قریه گپی بهرام سحابی فیروزه عزیزی مجید صباغ کرمانیرکود تورمی یک وضعیت اقتصادی است که هم زمان تورم اقتصادی و رکود فعالیتهای تجاری را همراه با افزایش نرخ بیکاری در کشور ایجاد میکند. در این تحقیق، علل رکود تورمی در کشور با استفاده از روش تصحیح خطا[1] و دادههای سالهای 90-1352 به صورت کمی شناسایی شده سپس با به کارگیری ر أکثررکود تورمی یک وضعیت اقتصادی است که هم زمان تورم اقتصادی و رکود فعالیتهای تجاری را همراه با افزایش نرخ بیکاری در کشور ایجاد میکند. در این تحقیق، علل رکود تورمی در کشور با استفاده از روش تصحیح خطا[1] و دادههای سالهای 90-1352 به صورت کمی شناسایی شده سپس با به کارگیری روش تصحیح خطای آستانهای[2] به این سوال پاسخ داده میشود که آیا رشد عوامل شناسایی شده، به طور یکسان بر رکود تورمی اثر میگذارند یا پس از عبور از یک سطح آستانه اثرگذاری آنها بر رکود تورمی متفاوت میشود. بر طبق نتایج رابطه خطی، ضرایب تراز پرداختها، درآمدهای نفتی، کسری بودجهی دولت و حجم نقدینگی از نظر آماری معنادار بوده و عللهای رکود تورمی در کشور محسوب میشوند. همچنین نتایج کلیه مدلهای غیرخطی تخمین زده شده در این مقاله، نشان میدهد که در صورت عبور نرخ رشد هر یک از علل و ریشههای رکود تورمی از سطح آستانه، تاثیر آنها بر رشد رکود تورمی متفاوت میشود. [1] Error Correction Method (ECM) [2] Threshold Autoregressive Ecm. (TAR_ECM) تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - برآورد تابع تقاضای کوتاهمدت و بلندمدت گاز طبیعی در بخش خانگی
محمد بابازاده خلیل قدیمی دیزج وحید قربانیمصرف بالای گاز طبیعی در بخش خانگی یکی از معضلات اقتصادی کشور میباشد. متوسط رشد سالانه مصرف گاز طبیعی 9/9 درصد در طی سالهای 88-1378 است. آگاهی و شناخت درست از عوامل موثر بر تقاضای گاز طبیعی در کوتاهمدت و بلندمدت میتواند زمینه را برای اتخاذ سیاستهای مناسب در این حوز أکثرمصرف بالای گاز طبیعی در بخش خانگی یکی از معضلات اقتصادی کشور میباشد. متوسط رشد سالانه مصرف گاز طبیعی 9/9 درصد در طی سالهای 88-1378 است. آگاهی و شناخت درست از عوامل موثر بر تقاضای گاز طبیعی در کوتاهمدت و بلندمدت میتواند زمینه را برای اتخاذ سیاستهای مناسب در این حوزه فراهم آورد. در این مقاله از الگوی خودرگرسیونی با وقفههای توزیعی و مدل تصحیح خطا جهت برآورد تابع تقاضا در طی سالهای 88-1378 استفاده میشود. نتایج نشان میدهد که جانشینی بین گاز طبیعی و برق در بخش خانگی وجود ندارد؛ رابطه بلندمدت بین متغیرهای تابع تقاضای گاز طبیعی تأیید میگردد؛ کشش قیمتی گاز طبیعی در کوتاهمدت و بلندمدت از نظر آماری معنادار نبوده و کشش درآمدی آن در کوتاهمدت و بلندمدت به ترتیب 627/0 و 88/0 میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - دفاع از انتساب کتاب تصحیح الاعتقادات به شیخ مفید
عمیدرضا اکبریاز دیرباز شرح و نقدنگاری بر آثار عالمان در میان فرق، خاصّه در مسائل کلامی، امری رایج بوده است. بااینحال، برخی از این کتب در طول تاریخ اسلام ازمیان رفته، یا چندان مورد توجه قرار نگرفتهاند. کتاب تصحیح الاعتقادات شیخ مفید هم که حاشیهای بر الاعتقادات ابن بابویه است، در س أکثراز دیرباز شرح و نقدنگاری بر آثار عالمان در میان فرق، خاصّه در مسائل کلامی، امری رایج بوده است. بااینحال، برخی از این کتب در طول تاریخ اسلام ازمیان رفته، یا چندان مورد توجه قرار نگرفتهاند. کتاب تصحیح الاعتقادات شیخ مفید هم که حاشیهای بر الاعتقادات ابن بابویه است، در سدههای میانی کمتر مورد توجه بوده، و این امر به همراه برخی آراء مندرج در این کتاب موجب شده است بعضی از معاصران در اصالت کتاب تردید کنند و حتی آن را غیراصیل و برساختۀ دوران متأخر بدانند. در این مطالعه با نقد مستندات منکرانِ نسبتِ اثر، در جستجوی قرائنی برآمدهایم که نسبت کتاب را به شیخ مفید تأیید میکنند. از آن جمله، گزارشهای مکرر ابن شهرآشوب از نسخهای از شیخ مفید است؛ نسخهای که مطالبش بهسان حاشیهای بر الاعتقادات ابن بابویه ذکر میشود. شواهدی مؤید آن است که جوابات ابیجعفر القمی و الرد علی ابن بابویه که نجاشی و ابن شهرآشوب از جملۀ آثار شیخ مفید ذکر کردهاند، احتمالاً همین کتاب است. این کتاب از نظر منابع، مبانی و ادبیات همخوانی بالایی با آثار شیخ مفید دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - The Role of Corrective Feedback Via Offline and Online Applications on Iranian EFL Learners’ Grammatical Accuracy
بهرام دهقانپور ژاله بهشتی مجید دهستانیThe present study aimed to compare the grammatical accuracy of Iranian EFL learners who were exposed to online and offline applications in distance learning. The participants who provided data for this study were 30 intermediate EFL female learners. They were divided in أکثرThe present study aimed to compare the grammatical accuracy of Iranian EFL learners who were exposed to online and offline applications in distance learning. The participants who provided data for this study were 30 intermediate EFL female learners. They were divided into control and experimental groups. First of all, they were asked to participate in the grammar test designed in Google Docs form- an online application- and the grammar test designed via the “Learn English Grammar application”- an offline application. Then, students shared the links through the WhatsApp application and the teacher checked their results in terms of grammatical accuracy. In the first phase of the study, the mean difference in their grammar accuracy was not significant. After examining their papers and finding some grammatical errors students faced, the teacher explained the grammatical points in LMS classes for the control group; while the same subjects were assigned to the experimental group to work with via application. The students were also examined via the application and the teacher’s direct correction in 8 sessions. After treatment, the same test was held through the application and google docs. The result showed that participants of the offline group outperformed the groups whose errors were corrected by the teacher. Since the former could retake the test and choose the correct answers via application repeatedly, thus they learn better from their mistake as they were compared to the control group who were corrected by the teacher. The findings of this study offer promising implications for material developers, syllabus designers, EFL teachers, and learners. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - بررسى "واو ربط" در تصحیح دیوان باباکوهى
محمدرضا اکرمیدر بررسى نسخه هاى خطى دیوان باباکوهى کمبود، افزایش یا جابه جایى هایى در نگارش "واو ربط" مشاهده مى گردد. این امر معلول نوع رسم الخط، سرعت کتابت و بى دقتى کاتبان است که مایه خوانش اشتباه و بدفهمى متن شده و در نسخه مصحّح آن نیز راه یافته و بسیارى از ابیات را از معنى و مقصو أکثردر بررسى نسخه هاى خطى دیوان باباکوهى کمبود، افزایش یا جابه جایى هایى در نگارش "واو ربط" مشاهده مى گردد. این امر معلول نوع رسم الخط، سرعت کتابت و بى دقتى کاتبان است که مایه خوانش اشتباه و بدفهمى متن شده و در نسخه مصحّح آن نیز راه یافته و بسیارى از ابیات را از معنى و مقصود اصلى مؤلف دور ساخته است. این مقاله در پى آن است که تأثیر "واو ربط" را از منظر نقد و تصحیح متن در این دیوان بررسى کند. محدوده بررسى در مقاله حاضر، دیوان باباکوهى و منابع اصلى در انجام این کار دو نسخه خطى، یک نسخه چاپ سنگى و یک نسخه چاپى دیوان است. با مقابله این منابع، همه موارد مشابه در نگارش "واو ربط" بررسى و خطاهاى ناشى از آن که به تنها نسخه چاپى این متن راه یافته، با ارائه مدارک، نقد و تصحیح قیاسى شده است. نتایج به دست آمده از این نقد و بررسى، تصحیحاتى را شامل مى شود که در سه بخش، کمبود واو ربط (28 مورد)، افزایش واو ربط (17 مورد) و جابه جایى واو ربط (1 مورد) را نشان مى دهد. موارد ارائه شده کل مواردى است که در دیوان باباکوهى راه یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - نقد تصحیح غزلیات ابن یمین فریومدی
اکرم هراتیانابن یمین فریومدی از شاعران معروف تاریخ ادبیات فارسی در نیمة دوم قرن هفتم و نیمة اول قرن هشتم هجری است. آنچه امروز از شعر او در اختیار ماست؛ مجموعهای چندهزار بیتی در قالبهای مختلف شعری که بخش مهمی از آن غزلیات است. از چندین دهه پیش که حسینعلی باستانیراد دیوان ابن یمین أکثرابن یمین فریومدی از شاعران معروف تاریخ ادبیات فارسی در نیمة دوم قرن هفتم و نیمة اول قرن هشتم هجری است. آنچه امروز از شعر او در اختیار ماست؛ مجموعهای چندهزار بیتی در قالبهای مختلف شعری که بخش مهمی از آن غزلیات است. از چندین دهه پیش که حسینعلی باستانیراد دیوان ابن یمین را تصحیح و منتشر کرد، تنها مرجع محققان برای شعر ابن یمین، همین دیوان مصحَّح وی بوده است که پس از مقابلة این تصحیح با دیگر نسخههای خطی به دست آمده، تعداد زیادی ابیات از اغلاط پیراسته و چندصد بیت دیگر؛ بهویژه در غزلیات به متن افزوده خواهد شد. در این مقاله بخش غزلیات دیوان ابن یمین را با نسخههایی که مورد مراجعة مصحّح پیشین نبوده است، مقابله کردهایم و ضبط یا ضبطهای جدید را با توجه به قرینههایی که در آن، بیت یا غزل یا احتمالاً در اشعار ابن یمین یافت میشود، سنجیدهایم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - A New Precision–Fed Chick Assay for Determining True Metabolizable Energy Values of some Poultry Feed Ingredients for Broiler Chickens
ا. رضایی ح. جانمحمدی م. علیایی ص. علیجانیTwo experiments were conducted to determine: first, the best time of excreta collection after force feeding of broilers to yield the maximal amount of excreta, and second, nitrogen-corrected true metabolizable energy contents of some poultry feedstuffs including yellow أکثرTwo experiments were conducted to determine: first, the best time of excreta collection after force feeding of broilers to yield the maximal amount of excreta, and second, nitrogen-corrected true metabolizable energy contents of some poultry feedstuffs including yellow corn, soybean meal, corn gluten meal, canola meal and poultry by-product meal by a new precision-fed chick assay using 3-week-old broiler chicks. In experiment one, thirty-five 21-d-old male broiler chicks, with the same body weight were randomly assigned in to 7 experimental groups with 5 birds per each. Seven experimental treatments were designed with different excreta collection times. All chicks were precision-fed with 10 g of corn-soybean meal (60:40) mixture. Excreta were collected at 2, 4, 6, 8, 10, 12, and 14 h after precision feeding. In experiment two, thirty 21-d old male broiler chicks with 5 chicks per each feed ingredients were precision-fed by 10 g of experimental feedstuffs and 5 chicks fasted for determining endogenous energy losses. The maximum time of excreta collection for 3-week-old male broiler chicks was approximately 12 h after precision feeding. The average nitrogen-corrected true metabolizable energy values of yellow corn, soybean meal, corn gluten meal, canola meal and poultry by-product meal, were 3527.55, 2572.4, 4183.25, 1806.38 and 2678.06 kcal/kg, respectively. In conclusion, nitrogen-corrected true metabolizable energy values of feedstuffs can be determined in 3-week-old broiler chicks by using a precision-fed assay. This research suggests using energy values obtained on young broiler chicks in formulating diets for the same birds. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - Price Transmission, Threshold Behavior and Asymmetric Adjustment in Iranian Poultry Market
م. کاوسی کلاشمی پ. خلیق خیاوی خلیق خیاویThe Iranian poultry sector has experienced many significant structural changes in recent years. Such changes may have influenced price dynamics and transmission of shocks through marketing channels especially on retail markets. This paper investigate price transmission, أکثرThe Iranian poultry sector has experienced many significant structural changes in recent years. Such changes may have influenced price dynamics and transmission of shocks through marketing channels especially on retail markets. This paper investigate price transmission, threshold behavior and asymmetric adjustment in poultry sector of Ardebil (AR), east Azerbaijan (EA) and west Azerbaijan (WA) provinces using weekly price data for the period covering 1998 through 2012. Our analysis uses a threshold cointegration model that permits asymmetric adjustment to positive and negative price shocks. R software is used for data analyzing. Main findings reveal existence of asymmetry in price transmission for all markets. Based on minimizing of the sum of squared error (SSR) criterion the estimated threshold for EA-AR, WA-AR and EA-WA markets are (0.38, 1.217), (1.61, 0.211), (0.38, 1.95), respectively. As another try the thresholds are estimated using TVECM methodology and the same results are found. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - Metabolizable Energy and Chemical Composition of Poultry by-Product Meal
A. Zarei M. Mohammadi B. HemmatiThis study was conducted to determine the chemical composition and metabolizable energy of poultry by-product meal (PBPM) from two slaughterhouses in Iran. Samples were analyzed for dry matter, crude protein, ash, ether extract and gross energy. The amounts of calcium, أکثرThis study was conducted to determine the chemical composition and metabolizable energy of poultry by-product meal (PBPM) from two slaughterhouses in Iran. Samples were analyzed for dry matter, crude protein, ash, ether extract and gross energy. The amounts of calcium, phosphorus, sodium, potassium, Magnesium, Iron, Manganese, copper and Zinc were determined. The apparent metabolizable energy (kcal/kg) (AME), apparent metabolizable energy corrected for nitrogen (kcal/kg) (AMEn), true metabolizable energy (kcal/kg) (TME) and true metabolizable energy corrected for nitrogen (kcal/kg) (TMEn) were determined based on sibbald’s procedure. For this purpose, twelve 230-day old New Hampshire males were used. There was no significant difference (P<0.05) between kinds of metabolizable energies in samples. The standardized digestible amino acid content also determined. The highest and lowest amount belongs to leucine and tryptophan. Results from this study showed there is different between two samples of PBPM. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - زبدة الفواید، فرهنگی گمنام در تاریخ فرهنگ نویسی فارسی
یحیی کاردگر علی سلیمانیفرهنگ زبدة الفواید نوشتۀ نویسندۀ افغانیتبار قرن دهم به نام شیرخان سُور، از فرهنگهای ارزشمند اما ناشناخته و گمنام عصر رواج فرهنگنویسی هند است که علیرغم ارزش فراوان، چندان مورد توجه ادبا و پژوهشگران قرار نگرفته است. در این فرهنگِ تک زبانۀ دایرة المعارف گونه، شیرخان س أکثرفرهنگ زبدة الفواید نوشتۀ نویسندۀ افغانیتبار قرن دهم به نام شیرخان سُور، از فرهنگهای ارزشمند اما ناشناخته و گمنام عصر رواج فرهنگنویسی هند است که علیرغم ارزش فراوان، چندان مورد توجه ادبا و پژوهشگران قرار نگرفته است. در این فرهنگِ تک زبانۀ دایرة المعارف گونه، شیرخان سور حدود بیست هزار لغت، ترکیب و اصطلاح را توضیح فارسی به فارسی داده است. جدا از دایرۀ واژگانی بالا و گسترۀ مفصل این اثر، در این فرهنگ ویژگیهای بنیادین دیگری همچون: بهره گیری از فرهنگ های شناخته شده و ناشناخته پیشین و هم عصر، توجّه به لغات و اصطلاحات شاهکارهای شعر فارسی، ارائه شواهد شعری فراوان فارسی و عربی، توضیح ابیات مشکل متون ادب فارسی و نقل اقوال شارحان در شرح ابیات، ترجمه شواهد عربی، نگاه انتقادی به فرهنگ های فارسی و... دیده میشود که جامعیتی نیک به این فرهنگ بخشیده است. تنوّع مدخل های این فرهنگ اگرچه نقطه قوت آن به شمار میآید اما گاه موجب بروز اشتباهاتی در ضمن توضیح مدخل ها نیز شده که رفع این اشتباهات مستلزم نگاهی انتقادی در تصحیح این فرهنگ است. به سبب اهمیت وافر و مغفول ماندۀ این فرهنگ، نگارندگان در حال تصحیح این اثر گرانسنگ اند و تلاش خواهند کرد با نگاهی انتقادی، بهزودی تصحیحی شایسته از این اثر گمنام زبان فارسی ارائه کنند. در این پژوهش نیز، به سبب گمنامی زبدة الفواید و ناشناخته بودن شیرخان سور، تلاش میشود تا برای نخستین بار با استفاده از اطلاعات موجود در نسخ خطی، بهطور مفصل به شرح حال نویسنده، ذکر منابع و مآخذ متعدد زبدة الفواید، معرفی نسخههای خطی موجود و توضیح ویژگیهای برجسته این کتاب بپردازیم تا با معرفی آن، هم اطلاعات جامعی در اختیار ادب دوستان قرار گیرد و هم این اثر گمنام و مؤلف ناشناختهاش از غبار نابودی و فراموشی رها شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - معرفی و بررسی رسالۀ عین المعانی فی شرح اسماء الربانی
احمدرضا یلمه ها مهدیه ولینسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب میشود که لزوم توجه به آن بهعنوان یکی از گنجینههای مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. بر این اساس، یکی از شیوههای توجه به هویت و شناسنامۀ وجودی جوامع، جمعآوری و تدوین نسخ خطی و برنامهریزی دقیق برای شناسایی أکثرنسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب میشود که لزوم توجه به آن بهعنوان یکی از گنجینههای مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. بر این اساس، یکی از شیوههای توجه به هویت و شناسنامۀ وجودی جوامع، جمعآوری و تدوین نسخ خطی و برنامهریزی دقیق برای شناسایی و معرفی این آثار است. با وجود تلاشهای بسیاری که در سدۀ اخیر برای معرفی و تصحیح گنجینۀ غنی ادبیات منظوم و منثور فارسی بهوسیلۀ پژوهشگران و اندیشمندان صورت گرفته، چه بسا شاعران و نویسندگان توانمندی که هنوز آثارشان در پردۀ خمول و گمنامی باقی مانده است و این آثار نفیس در گوشهکنار کتابخانههای مختلف در زاویۀ نسیان و فراموشی است. رسالۀ عینالمعانی فی شرح اسماء ربانی عشقی شطاری، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده است. لذا نگارندگان بر آن شدند تا در این مقاله، ضمن معرفی این اثر به بررسی محتوای آن نیز بپردازند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - معرفی نسخۀ خطی سفینۀ مونس العشاق و تحفة الآفاق از سلیمان قونوی
احمدرضا یلمه ها راضیه جمشیدیجنگها و سفینههای برجامانده از قرون گذشته که غالباً بهصورت نسخ خطی در کتابخانههای داخل و خارج ایران نگهداری میشوند، از منابع غنی و معتبر در قلمرو ادبیات منظوم و نقد و تصحیح آن به شمار میروند. یکی از این مجموعهها، سفینهای است که سلیمان قونوی از دانشمندان و ادیبان أکثرجنگها و سفینههای برجامانده از قرون گذشته که غالباً بهصورت نسخ خطی در کتابخانههای داخل و خارج ایران نگهداری میشوند، از منابع غنی و معتبر در قلمرو ادبیات منظوم و نقد و تصحیح آن به شمار میروند. یکی از این مجموعهها، سفینهای است که سلیمان قونوی از دانشمندان و ادیبان قرن نهم در سال 860ق گردآوری کرده است. این سفینه، مونس العشاق و تحفة الآفاق نام دارد و مشتمل بر 11600 بیت از اشعار ۸۲ شاعر معروف و گمنام سدۀ هفتم، هشتم و نهم است. این سفینه از قالبهای مختلف شعر فارسی از جمله تعداد 75 قصیده، 28 قطعه و رباعی و ترجیعبند و مخمس و 783 غزل و دو مثنوی تشکیل شده است. نسخۀ منحصربهفرد این اثر به شمارۀ 5712 در کتابخانۀ حضرت آیتالله مرعشی نجفی نگهداری میشود. با توجه به اینکه این سفینه، تاکنون تصحیح و معرفی نشده است، این پژوهش به معرفی ویژگیهای این نسخه، معرفی شاعران گمنام، تعداد ابیات و غزلیات تازهیافته از شاعران مشهور و با دیوان و شاعران بیدیوان میپردازد. معرفی این اثر علاوه بر اشتمال بر ابیات و غزلیات تازهیافته، از تعدادی از شاعران معروف و معرفی یازده شاعر گمنام، اشعار قابل توجهی از شاعران بیدیوان را که در ۳۴ تذکرۀ مهم و مورد استفاده نیامده است، معرفی میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - «به خرّم بهشت هدایت در آی»(معرّفی منظومۀ حماسی- تعلیمی خرّم بهشت اثر رضاقلی خان هدایت)
محمد ابراهیم ایرج پور فرشته افکار امیریونرضا قلی خان هدایت از نامداران جامعالاطراف عصر قاجار است که بیش از سی اثر از او به یادگار مانده است و در سه حوزه ادبیات، تاریخ و عرفان صاحب تألیفات ارزشمندی است. او در کنار پژوهش و سرایش، از رجال درباری نیز بود و در تربیت شاهزادگان قاجاری طرف اعتماد پادشاهان قاجار به شم أکثررضا قلی خان هدایت از نامداران جامعالاطراف عصر قاجار است که بیش از سی اثر از او به یادگار مانده است و در سه حوزه ادبیات، تاریخ و عرفان صاحب تألیفات ارزشمندی است. او در کنار پژوهش و سرایش، از رجال درباری نیز بود و در تربیت شاهزادگان قاجاری طرف اعتماد پادشاهان قاجار به شمار میرفت. هدایت با طبع روان و پختۀ شاعری خود به مرتبه امیرالشعرایی دربار نیز نائل آمد. حجم انبوهی از آثار منظوم از او به یادگار مانده که از آن جمله میتوان به دیوان غزلیات با چهارده هزار بیت و دیوان قصاید با سیزده هزار بیت و شش منظومۀ بلند به اقتفای بزرگان ادب فارسی معروف به ستّة ضروریه اشاره کرد. مثنوی خرّم بهشت آخرین منظومه از مجموعۀ ششگانة وی است که در بحر متقارب و به استقبال از شاهنامۀ فردوسی و بوستان سعدی سروده شده است. هدایت هنگام خلق این اثر قریب به شصت سال داشته و خرّم بهشت را در کمال پختگی به نظم کشیده است. این اثر که تلفیقی از موضوعات تاریخی و مذهبی است، با بیان حماسه گونه سروده شده است و از شمار حماسههای دینی موفق در عصر قاجار است. وجـود شـرح حال خودنـوشتی از هـدایت در صفـحات پایانی خرّم بهشت، اهمیت و ارزش این اثر را نسبت به سایر منظومههای ستّۀ ضروریّه دوچندان می کند. این مثنوی شامل قریب شش هزار بیت و هشت باب است که به ترتیب عبارت اند از: شجاعت، کرم، عدل و داد، عشق، وفا، حکمت، صفا و صداقت، توحید و معرفت. از خرّم بهشت تنها یک نسخۀ خطی به جا مانده که در کتابخانۀ مجلس نگهداری میشود. مقالۀ حاضر معرفی کامل کتابشناسی و نسخه شناسی این اثر ارزشمنداست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - شناسایی تصحیحات موفق متون ادبیِ تصحیح شده زنان با معیار نظریه دیمیتری لیکاچف
محمدباقر شهرامی رضا سمیع زادهیکی از نظریه پردازان برجستة حوزة تصحیح، دیمیتری لیکاچف روس است که در کتاب متن شناسی خود و در چند نمونه از مقالاتش، به طور مفصل به ارائة دیدگاهش دربارة تصحیح متون خطّی پرداخته است. در این مقاله، با بررسی آثاری که زنان در ایران تصحیح کرده اند، بهترین آثار تصحیحی زنان بر م أکثریکی از نظریه پردازان برجستة حوزة تصحیح، دیمیتری لیکاچف روس است که در کتاب متن شناسی خود و در چند نمونه از مقالاتش، به طور مفصل به ارائة دیدگاهش دربارة تصحیح متون خطّی پرداخته است. در این مقاله، با بررسی آثاری که زنان در ایران تصحیح کرده اند، بهترین آثار تصحیحی زنان بر مبنای نظریة لیکاچف مشخص می شود. هدف از این کار فهم بهتر نظریة لیکاچف است؛ درواقع نظریة لیکاچف تنها تئوری تصحیح است که معتقد است با اینکه سبک تصحیح زنان و مردان در کلّیت یکسان است، برخی تفاوت های جزئی نیز دارد. نظریة لیکاچف دارای سه مرحلة اصلیِ تربیت، کشف و به گزینی و ارائه است. پرسش اصلی پژوهش این است که باتوجه به نظریة لیکاچف، آیا می توان نوعی سبک شخصی برای تصحیح زنان قائل شد؟ که پاسخ به آن، مثبت است و این ویژگی را باید در توجه دقیق و ظریف زنان به مسائل پیرامتن جست وجو کرد. همچنین مهم ترین نتیجه گیری این مقاله، شناسایی تصحیح ظفرنامة منظوم از منصوره شریف زاده به عنوان بهترین تصحیح زنانه است؛ نیز شناسایی این اصل که شاخصة رعایت انسجام ساختاری در پیرامتن، مهم ترین امتیاز تصحیحات زنان به شمار می رود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - بر خوانِ عطار (نقد و بررسی تصحیحی دیگر از دیوان عطار نیشابوری)
هادی اکبرزاده سیده فاطمه مجیدیدیوان غزلیات و قصاید عطار یکی از متداولترین دیوانهای شعر پارسی است که از همان قرن هفتم، همواره مورد علاقه و شوقِ دوستدارانِ شعر عرفانی فارسی بوده است. این دیوان چاپهای متعددی دارد که دو چاپ مشهور آن به دست دو تن از محققان بنام عصر ما، استاد سعید نفیسی و دکتر تقی تفضل أکثردیوان غزلیات و قصاید عطار یکی از متداولترین دیوانهای شعر پارسی است که از همان قرن هفتم، همواره مورد علاقه و شوقِ دوستدارانِ شعر عرفانی فارسی بوده است. این دیوان چاپهای متعددی دارد که دو چاپ مشهور آن به دست دو تن از محققان بنام عصر ما، استاد سعید نفیسی و دکتر تقی تفضلی خراسانی، انجام گرفته است. چندی پیش انتشارات آستان قدس رضوی (بهنشر) چاپ دوم این دیوان را به مقدمه و تصحیح دکتر اشرفزاده در 1000 نسخه منتشر کرد که بنا به گفتۀ مصحح، با مقابلۀ تمامی نسخههای چاپی و نسخهبدلهایی که اغلب در ذیل صفحات چاپ تفضلی ـ با توجه به معرفی نسخههایی که در اختیار ایشان بوده ـ آمده، ویراسته و تصحیحگونهای شده است. در این پژوهش سعی برآن است که وضعیت اثر بررسی شود که چه خطاهایی در ضبط یا خوانش اثر وارد شده است. این پژوهش با جستوجو در دیوان عطار به تصحیح رضا اشرفزاده و به روش تحلیلی انتقادی انجام شده است. نتایج نشان داد که با وجود خطاهای متعدد، هیچگونه تصحیحی صورت نگرفته و کار جدیدی انجام نپذیرفته و حتی نگارنده نسخههای خطیای را که در اختیار تفضلی بوده، هم بررسی نکرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - تصحیح عباراتی از کتاب نگارستان عجایب و غرایب پیشاوری
سید جواد مرتضایی اکبر حیدریاندر تصحیح متون، پی بردن به لغزشها و فهم اغلاط راهیافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از أکثردر تصحیح متون، پی بردن به لغزشها و فهم اغلاط راهیافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از منابع دیگری برای انجام کار تصحیح بهره بگیرد که از آن به منابع جانبی تعبیر میشود. متون جانبی در کنار متن مصحَّح برای تشخیص تحریفات و تصحیفات و نیز زدودن زوائد از متن مورد تصحیح بسیار نقش پُررنگ و مؤثری خواهد داشت. در این جُستار، با هدف پیشبرد کوششهای مصحح محترم، بر آنیم تا به بررسی چند تصحیف در کتاب نگارستان عجایب و غرایب بپردازیم. در کنار ضبطهای پیشنهادی با ارائۀ شواهدی از متون جانبی از قبیل متون تاریخی و جغرافیایی و نیز با ارائۀ شواهد درونمتنی، پشتوانۀ ضبطهای پیشنهادی را مستند میکنیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - معرفی نسخۀ خطی مجمعالشعرا و شاعران ناشناختۀ آن
لیلا باقری قربانعلی ابراهیمی مرتضی رشیدی آشجردینسخههای خطی گنجینههای ارزشمندی است که از جایگاه ویژهای در معرفی و حفظ فرهنگ و تمدن هر کشوری برخوردار است؛ زیرا این نسخ بهطور مستقیم نشاندهندۀ اندیشه و دیدگاه حاکم بر یک ملت و قوم در ابعاد مختلف است. یکی از این گنجینهها نسخۀ خطی مجمعالشعرا اثر امیر رستم خوریانی مت أکثرنسخههای خطی گنجینههای ارزشمندی است که از جایگاه ویژهای در معرفی و حفظ فرهنگ و تمدن هر کشوری برخوردار است؛ زیرا این نسخ بهطور مستقیم نشاندهندۀ اندیشه و دیدگاه حاکم بر یک ملت و قوم در ابعاد مختلف است. یکی از این گنجینهها نسخۀ خطی مجمعالشعرا اثر امیر رستم خوریانی متعلق به قرن نهم هجری است و شامل 25800 بیت از شعر شعرا بر اساس حروف الفباست و بهصورت تکنسخه در کتابخانۀ مجلس به شمارۀ نسخۀ 530 نگهداری میشود. این نسخه بهصورت جُنگ بوده و دربردارندۀ اشعار بسیاری از شاعران شناختهشده و ناشناختۀ ادب فارسی است. در مجمعالشعرا که در دورۀ تیموری کتابت شده، از بیش از ۴۴ شاعر، اشعاری آورده شده است. برخی از این شاعران همچون ناصرخسرو، کمالالدین اسماعیل، خاقانی، عطار، مولانا، سعدی، حافظ، خواجوی کرمانی و... کاملاً شناخته شدهاند و دیوان اشعار آنها تصحیح شده و برخی همچون ناصر بخاری، کاتبی، بساطی، خیالی، مغربی و... کمتر شناخته شدهاند که دیوان عدهای از آنها تصحیح شده و از دیوان برخی دیگر از شاعران، اشعاری بهصورت پراکنده باقی مانده است. در نهایت برخی همچون کمال هاشمی و قانی کاملاً ناشناخته ماندهاند که ظاهراً دیوان اشعار هیچکدامشان تصحیح نشده است. بنابراین، تصحیح این نسخه از جهت شناخت شاعران کمترشناختهشده یا شاعران ناشناخته، بسیار حائز اهمیت است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - نسخهشناسی اشعار و شرح احوال صادق هجری تفرشی
علی اکبر عطائی عبدالرضا مدرس زاده اصغر دادبهبا توجه به اینکه احیای آثار گذشتگان زبان و ادبیات فارسی، نقشی اساسی در شناخت ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی جامعۀ گذشتۀ ما دارد و نیز با این شناخت میتوان افقهای روشنی را به زندگی امروز گشود، نویسنده را بر این داشت تا به گردآوری دقیق و تحلیل و تصحیح اشعار یک أکثربا توجه به اینکه احیای آثار گذشتگان زبان و ادبیات فارسی، نقشی اساسی در شناخت ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی جامعۀ گذشتۀ ما دارد و نیز با این شناخت میتوان افقهای روشنی را به زندگی امروز گشود، نویسنده را بر این داشت تا به گردآوری دقیق و تحلیل و تصحیح اشعار یکی از انسانهای وارسته و پاک دورۀ صفویه و افشاریه بپردازد. این پژوهش سعی دارد تا پس از شرح احوال زندگی شاعر، نسخههای خطی از سرودههای وی را معرفی کند. صادقهجریتفرشی شاعر عصر صفوی و افشاری، ابتدا یک مثنوی تاریخیمذهبی را میسراید و سپس به اشعار عرفانی و پرسوزوشور راغب میشود. بیشتر اشعار وی در قالب مثنوی است و چند رباعی و غزل و بیتهای پراکنده (مفردات) از وی بر جای مانده است. پژوهشگر به این دلیل این موضوع را برگزید تا علاقهمندان شعر و ادب فارسی با چنین چهرههای گمنامی بیشتر آشنا شوند و آنان نیز به تحلیل و معرفی چنین اشخاص و نسخههایی ترغیب شوند. نگارنده مشخصات بعضی از نسخههایی را که در گردآوری دیوان شاعر از آنها استفاده کرده، ذکر میکند و در بعضی موارد به نسخههایی که فقط از نظر گذرانده است، اشارهای دارد. پژوهشگر دلیل جمعآوری و نقد و تحلیل نسخههای صادق تفرشی را زدودن غبار سهو و اِعمال سلیقه در نگارش نُسخ میداند. پژوهشگر در این مقاله به روش کتابخانهای و تحقیقِ تاریخی، هریک از نسخههای مورد نظر را از کتابخانههای مختلفی به دست آورده و ماهها این نسخ را با یکدیگر مقایسه کرده و آنها را بهدقت مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - بررسی مکاتیب فارسی غزالی و اهمیت آن
اصغر دادبه پریا زواره ئیانمکاتیب فارسی غزالی به نام فضائل الأنام من رسائل حجتالاسلام،مجموعهایاز نامههای ابوحامد محمد غزالیویکی از متون مهم نیمۀ دوم قرن پنجم هجری قمری است که پس از گذشت سالها نیازمند بازنگری است. این مجموعه یک بار به نام فضائل الامام (یا الانام) در هندوستان چاپ شد و در ا أکثرمکاتیب فارسی غزالی به نام فضائل الأنام من رسائل حجتالاسلام،مجموعهایاز نامههای ابوحامد محمد غزالیویکی از متون مهم نیمۀ دوم قرن پنجم هجری قمری است که پس از گذشت سالها نیازمند بازنگری است. این مجموعه یک بار به نام فضائل الامام (یا الانام) در هندوستان چاپ شد و در ایران نیز دو تصحیح از این اثر انتشار یافته است. نخستین بار مؤید ثابتی در فروردین 1333ش و پس از او عباس اقبال آشتیانی در خرداد همان سال مکاتیب را چاپ کرد. اگرچه هر دو محقق از وجود چند نسخه از این اثر آگاه بودند، هریک بر اساس نسخهای یگانه که در دسترس داشتهاند کار تصحیح و انتشار را به انجام رساندهاند. تاریخ از سلجوقیان بهعنوان مهمترین دولت ترک یاد میکند و روزگار آنان را یکی از درخشانترین دورههای کشور ایران به شمار میآورد؛ بنابراین بازخوانی و تحلیل نامههای غزالی میتواند سیمای زمانه او و اوضاع اجتماعی و زندگی مردم را برای ما آشکار سازد، اما پیش از آن باید متنی منقّح در دست داشت. در این مقاله، ضمن ارج نهادن به زحمات ارزشمند محققان پیشرو، دربارۀ تصحیح عباس اقبال آشتیانی و کاستیهای آن و ارزش و جایگاه نامههای غزالی، به روش توصیفی و تحلیلی بحث شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - معرفی نسخۀ خطی تذکرة الشعرای محفوظ در کتابخانۀ وزیری یزد
سیدمحمدباقر کمال الدینی عزآبادی نجمه احمدی بغدادآبادیرویکرد اصلی مقالۀ حاضر این است که یکی از میراثهای ادبی زبان و ادب فارسی، یعنی تذکرة الشعرا، را به دوستداران فرهنگ و ادب معرفی کند و گردوغبار گذشت زمان و بیتوجهی اهل ادب را از چهرۀ آن بزداید و با ارائۀ گزارشی از ساختار و محتوای آن، گامی هرچند کوتاه، در زنده نگه داشتن ی أکثررویکرد اصلی مقالۀ حاضر این است که یکی از میراثهای ادبی زبان و ادب فارسی، یعنی تذکرة الشعرا، را به دوستداران فرهنگ و ادب معرفی کند و گردوغبار گذشت زمان و بیتوجهی اهل ادب را از چهرۀ آن بزداید و با ارائۀ گزارشی از ساختار و محتوای آن، گامی هرچند کوتاه، در زنده نگه داشتن یکی از آثار گرانسنگ عرصۀ زبان و ادب فارسی بردارد. نسخۀ خطی این کتاب در بخش نسخ خطی کتابخانۀ وزیری یزد به شمارۀ 2604 نگهداری میشود و فاقد نام کاتب و تاریخ کتابت است. تذکرة الشعرا کتابی در شرح احوال شعرای متقدم، متأخر و همعصر مؤلف است و در یک مقدمه، هفت طبقه و یک خاتمه نوشته شده است. بعد از تحقیق و بررسی مشخص شد که این دستنویس، نسخهای دیگر از تذکرة الشعرای دولتشاه سمرقندی است که تاکنون ناشناخته مانده است. در این مقاله سعی شده است این اثر ارزشمند که تاکنون در کتابخانۀ وزیری یزد ناشناخته مانده بود، به سایر دوستداران علم و ادب معرفی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - جُستاری در شرح حال و معرفی نُسَخ دیوان نظام شیرازی
حافظ حاتمی بهار الهیاریتصحیح آثار فاخر ادبی و شناختن و شناساندن متون و صاحبان آثار به جامعه و بهویژه پژوهشگران، منتقدان و علاقهمندان به میراث ماندگار زبان و ادبیات فارسی، کاری ارزشمند و بسیار برجسته است. هدف از این پژوهش، آشنایی با میرزا نظامالدین دستغیب شیرازی، از شاعران سدۀ یازدهم هجری و أکثرتصحیح آثار فاخر ادبی و شناختن و شناساندن متون و صاحبان آثار به جامعه و بهویژه پژوهشگران، منتقدان و علاقهمندان به میراث ماندگار زبان و ادبیات فارسی، کاری ارزشمند و بسیار برجسته است. هدف از این پژوهش، آشنایی با میرزا نظامالدین دستغیب شیرازی، از شاعران سدۀ یازدهم هجری و معرفی نسخههای خطی دیوان او، همچنین بررسی و تحلیل عناصر و مؤلفههای سبک ادبی وی، یعنی زبان، قالب، ساختار، مضمون و موضوعات مانند آن است. این پژوهش به شیوۀ اسنادی، کتابخانهای و توصیفی انجام پذیرفته است و در پایان به این نتیجه میرسد که با توجه به نسخههای موجود دیوان و اقوال پراکنده و اشارات تذکرهها و تاریخ ادبیات، نظام شیرازی از شاعران سبک اصفهانی یا هندی، معاصر شاهعباس اول، آشنا به علوم زمان و چیرهدست در خوشنویسی و موسیقی است که در مدت کوتاه عمر خود، حدود سه هزار بیت در قالبهای قصیده، غزل، قطعه، رباعی، ترکیببند و مثنوی (ساقینامه) با مضامینی چون نعت پیامبر اکرم(ص)، منقبت امامان شیعه(ع)، عشق، مدح، شکوائیه و انتقاد از ابنای دهر و موضوعاتی مانند آن سروده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - معرفی نسخ خطی «غُررِ دُرر» حسینی سمرقندی (زنده در قرن پنجم هجری قمری)
حسین پورشریف رضا فهیمی منیژه فلاحیهرچند پژوهشگران حوزۀ زبان و ادبیات فارسی، از دیرباز به تصحیح متون کهن ادب فارسی توجه ویژه ای داشته اند، برخی از این متون با گذشت قرن ها، هنوز احیا و تصحیح نشده اند. کتاب غررِ درر، اثر ابوالبرکات حسینی سمرقندی، یکی از همین متون اخلاقی است که با وجود دارا بودن حکایات آموز أکثرهرچند پژوهشگران حوزۀ زبان و ادبیات فارسی، از دیرباز به تصحیح متون کهن ادب فارسی توجه ویژه ای داشته اند، برخی از این متون با گذشت قرن ها، هنوز احیا و تصحیح نشده اند. کتاب غررِ درر، اثر ابوالبرکات حسینی سمرقندی، یکی از همین متون اخلاقی است که با وجود دارا بودن حکایات آموزنده از صدر اسلام و گفتار بزرگان دین از پیامبر و صحابه و امامان گرفته تا اولیا و مشایخ، متأسفانه با گذشت قرنها از نگارش آن، تاکنون تصحیح و چاپ نشده است. نگارندگان در این پژوهش در پی پاسخ به این پرسشها هستند: غرر درر چگونه کتابی و دارای چه محتوا و نسخههایی است؟ مؤلف آن، چه کسی با چه ویژگیهای مذهبی و کلامی است؟ در آغاز این پژوهش، دربارۀ نویسنده و محتوای کتابش سخن به میان آمده و در ادامه، به معرفی نسخههای موجود از غررِ درر پرداخته شده است. این پژوهش با بررسی ویژگیهای رسمالخطی و املاییِ نسخۀ پایه پایان میپذیرد. پژوهش حاضر با روش تحقیقِ توصیفیتحلیلی انجام شده و از نظر ابزار نیز کتابخانهای است. از طریق بررسی سلسلهسندهای احادیث و اقوال کتاب و شناسایی مشایخ و استادان ابوالبرکات و شخصیت هایی که در کتاب از آنها یاد شده است چون صوفیان و محدثان، پی برده شد که نویسندۀ غررِ درر در قرن پنجم هجری به دنیا آمده است. از نظر اعتقادی و کلامی، می توان حسینی سمرقندی را صوفیِ سنی مذهبِ ماتُریدی دانست که ارادت خاصی نیز به اهل بیت پیامبر(ع) داشته است. نگارندگان با بررسی غرر درر به این نتیجه رسیدند که کتاب از لحاظ ساختار و محتوا به سبک تنبیه الغافلین ابواللیث سمرقندی تدوین شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - تصحیح و بازخوانی عباراتی از جواهرنامۀ نظامی
سید جواد مرتضایی اکبر حیدریاندر تصحیح متون، پی بردن به لغزشها و فهم اغلاط راهیافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این باره، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از أکثردر تصحیح متون، پی بردن به لغزشها و فهم اغلاط راهیافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این باره، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از منابع دیگری برای انجام کار تصحیح بهره بگیرد که از آن به منابع جانبی تعبیر میشود. متون جانبی در کنار متن مصحح برای تشخیص تحریفات و تصحیفات و نیز زدودن زواید از متن مورد تصحیح، نقش بسیار پُررنگ و مؤثری خواهد داشت. در این جُستار با هدف پیشبرد کوششهای مصحح محترم، بر آنیم تا به بررسی چند تصحیف در کتاب جواهرنامهنظامی بپردازیم؛ چراکه این متن به دلیل برخورداری از واژگان کهن و ناشناختۀ بسیار، بیشتر مورد تغییر قرار گرفته است. در کنار ضبطهای پیشنهادی با ارائۀ شواهدی از متون جانبی از قبیل متون تاریخی و جغرافیایی و نیز با ارائۀ شواهد درونمتنی، پشتوانۀ ضبطهای پیشنهادی خود را مستند خواهیم کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - نسخهای تازهیافته از محب و محبوب (بازخوانی نسخۀ چاپشده)
احمدرضا یلمه هانسخههای خطی یکی از بهترین مشخصهها برای معرفی اصالت پیشینۀ فرهنگی کشورها در دنیاست. برای استفاده از این آثار گرانبها باید نسخههای خطی نفیس و اصیل را گردآوری کرد و سپس بر اساس ضوابط خاصی، آنها را بررسی، بازخوانی و تصحیح نمود تا بتوان بهمنظور و مقصود مؤلف و آنچه از ف أکثرنسخههای خطی یکی از بهترین مشخصهها برای معرفی اصالت پیشینۀ فرهنگی کشورها در دنیاست. برای استفاده از این آثار گرانبها باید نسخههای خطی نفیس و اصیل را گردآوری کرد و سپس بر اساس ضوابط خاصی، آنها را بررسی، بازخوانی و تصحیح نمود تا بتوان بهمنظور و مقصود مؤلف و آنچه از فکر و قلم او تراوش کرده، دست یابیم. یکی از آثار کمترشناختهشدۀ داستان محب و محبوب است که نسخهای از آن در کتابخانۀ توبینگن برلین نگهداری میشود. این نسخه در 353 صفحه با خط نسخ کهن راسته و چلیپا نوشته شده و سرایندۀ آن ناشناس است و از خود با تخلص اختیار در جایجای این مثنوی یاد میکند. نگارندۀ این منظومه را برای نخستین بار، بر اساس تنها نسخۀ یافتشده تا آن زمان، از سوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان در سال 1390 چاپ و منتشر ساخت. بهتازگی نویسنده به نسخۀ دیگری از این اثر دست یافته است که با شمارۀ 2261 در کتابخانۀ عاطف افندی استانبول نگهداری میشود. این دستنویس که بدون تاریخ کتابت و نام کاتب در 144 برگ نگاشته شده، در خوانش و رفع ابهام و تکمیل برخی از ابیات، در مقابله با نسخۀ توبینگن کمک میکند. نوشتار حاضر بر آن است تا با معرفی این دستنوشتۀ تازهیافته، به تکمیل برخی از ابیات ناقص یا مبهم نسخۀ چاپی بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - نقدی بر تصحیح دیوان سیف اسفرنگی
علیرضا شانظریسیفالدین اسفرنگی از شاعران کمتر شناختهشدۀ ادبیات فارسی در اواخر سدۀ ششم و اواسط سدۀ هفتم هجری است. سیف اسفرنگی همچون دیگر شاعران سبک خراسانی، در بیشتر انواع شعر فارسی طبعآزمایی کرده است. با وجود اینکه اسفرنگی در میانۀ دو سبک خراسانی و عراقی زندگی کرده، بیشتر به سبک خ أکثرسیفالدین اسفرنگی از شاعران کمتر شناختهشدۀ ادبیات فارسی در اواخر سدۀ ششم و اواسط سدۀ هفتم هجری است. سیف اسفرنگی همچون دیگر شاعران سبک خراسانی، در بیشتر انواع شعر فارسی طبعآزمایی کرده است. با وجود اینکه اسفرنگی در میانۀ دو سبک خراسانی و عراقی زندگی کرده، بیشتر به سبک خراسانی متمایل بوده است. در دیوان او، هم به فتحنامه و هم به چیستان (لغز) برمیخوریم. اسفرنگی از بین شاعران قرن ششم هجری بیش از همه به خاقانی توجه دارد، بهگونهای که میتوان او را تالی خاقانی نامید. وی علاوه بر خاقانی، به اشعار شمس طبسی هم نظر داشته است. دیوان اسفرنگی در سال 1357ش در پاکستان بهصورت سنگی چاپ شد. با وجود دقت نظر مصحح در تصحیح دیوان، در برخی موارد، ناهماهنگیها و خطاهایی دیده میشود که بهتر است در تجدید چاپ این کتاب مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله، ضمن پرداختن به برخی تأثیرپذیریهای اسفرنگی از خاقانی و مشابهاتی که با شمس طبسی دارد، این خطاها و ناهماهنگیها بررسی میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - نظریۀ کلانمفهوم لیکاف و تأثیر آن بر کیفیت تصحیح متون (موردپژوهی: متون عرفانی)
محمدباقر شهرامی شمس الله غلامی نصرالله پورمحمدی املشیاز مهمترین حوزههای زبانشناسی، معنیشناسی است که از جمله موضوعات مهم آن، مسئلۀ حوزۀ معنایی و واژگانی است. در میان اندیشمندان بزرگ این حوزه، رابین لیکاف، بهتفصیل دربارۀ ماهیت حوزۀ معنایی و واژگانی و چگونگی استفاده از آن برای خلق یا تحلیل آثار ادبی و غیرادبی هم صحبت کر أکثراز مهمترین حوزههای زبانشناسی، معنیشناسی است که از جمله موضوعات مهم آن، مسئلۀ حوزۀ معنایی و واژگانی است. در میان اندیشمندان بزرگ این حوزه، رابین لیکاف، بهتفصیل دربارۀ ماهیت حوزۀ معنایی و واژگانی و چگونگی استفاده از آن برای خلق یا تحلیل آثار ادبی و غیرادبی هم صحبت کرده است. نظریۀ معنیشناسی لیکاف، از ظرفیتی برخوردار است که میتوان از آن، در تصحیح متون نیز کمک گرفت؛ از همین رو، در این مقاله، پس از تبیین نظریۀ لیکاف، با استفاده از نظریۀ وی، به بررسی دو متن مهم عرفانی در ادبیات فارسی یعنی کشف المحجوب هجویری و فیه مافیه پرداخته شده و کیفیت کار مصححان این دو اثر، ارائه شده است. نظریۀ لیکاف در اصل بر محور دو مبحث مهم یعنی کلان مفاهیم و مفاهیم کوچکترِ مرتبط با آنها و کلانموضوعات و موضوعات کوچکتر وابسته به آنها استوار است. بر مبنای یافتههای این مقاله میتوان گفت که ایراد اصلی مصحح محترم کشف المحجوب، با نظریۀ حوزۀ معناییواژگانی قابل توضیح است. در تصحیح ایشان، نمونههای متعددی وجود دارد که نشان از عدم توجه ایشان، به ارتباط میان کلانمفاهیم و نیمهمفاهیم آنها و کلانموضوعات و موضوعات وابستۀ یک قسمت از متن کتاب است و حتی بارها نیز به تضاد قصد دچار شده و برای معنا بخشیدن به محور همنشینی کلمات، ناچار شده کلماتی خارج از کلمات موجود در نسخ خطی متن، به متن اصلی بیفزاید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - ضرورت تصحیح دوبارۀ رسالة القدس و غلطات السالکین روزبهان بقلی
غلامرضا خوش اقبال محمدیوسف نیریتصحیح متون کهن، تحشیه و تعلیق، هم تقویتکنندۀ میراث فرهنگی و مفاخر ادبی و عرفانی یک کشور است و هم اطلاعاتی وسیع در باب اندیشه و ساختارهای فکری و زبانی متفکران گذشته به دست داده و دانستههای بشر کنونی را میافزاید. تصحیح نسخه هم پژوهشی اصیل است که نیاز بزرگان علم و معرفت أکثرتصحیح متون کهن، تحشیه و تعلیق، هم تقویتکنندۀ میراث فرهنگی و مفاخر ادبی و عرفانی یک کشور است و هم اطلاعاتی وسیع در باب اندیشه و ساختارهای فکری و زبانی متفکران گذشته به دست داده و دانستههای بشر کنونی را میافزاید. تصحیح نسخه هم پژوهشی اصیل است که نیاز بزرگان علم و معرفت بوده و همۀ دانشمندان بدان تأکید دارند. در حوزۀ متون عرفانی اسلامی، رسالة القدس و غلطات السالکین روزبهان بقلی از جمله آثاری است که کمتر به آنها پرداخته شده است. این رسالهها در سال ۱۳۵۱ توسط محمدجواد نوربخش بر اساس نسخههایی که در کتابخانۀ خانقاه نعمتاللهی در کنار داشتند، تصحیح و به چاپ رسیده است؛ اما بهدلیل مشکلات فراوان تصحیح مانند غلطهای املایی که بدان پرداخته نشده، دقت در ضبط دقیقترین مفهوم، نداشتن تعلیقات و... خوانش متن و درک آن دشوار است. با جستوجوی فراوان و یافتن نسخهای متأخرتر با گذشت سالها و تصحیح مجدد تلاش شده است تا در رفع کاستیهایی که در تصحیح قبل وجود داشت، پژوهشی مجدد انجام شود. در این پژوهش تلاش شده است لزوم تصحیح دوبارۀ این دو رساله از روزبهان بقلی مورد بررسی قرار گیرد تا هم به تصحیحی منقحتر دست یابیم و هم رمزها و اسرار درونی این عارف بزرگ فارس را با شناخت بیشتر این دو اثر اصیل او درک کنیم. دیگر اینکه با افزودن تعلیقات و شرح دشواریها به تصحیح پیراستهتر و شایستهتر این دو اثر از روزبهان برای زمان کنونی دست یابیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - تصحیح یک تصحیف در روضهالصفا میرخواند
مریم صالحی نیا اکبر حیدریاندر تصحیح متون، پی بردن به لغزشها و فهم اغلاطِ راهیافته به متن و اصلاح آنها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید به آن توجه کرد، مسئله تصحیف است. در این راستا، منابع جانبی در تصحیح یک متن، نقش کلیدی و مهمی دارند. در این جستار، ن أکثردر تصحیح متون، پی بردن به لغزشها و فهم اغلاطِ راهیافته به متن و اصلاح آنها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید به آن توجه کرد، مسئله تصحیف است. در این راستا، منابع جانبی در تصحیح یک متن، نقش کلیدی و مهمی دارند. در این جستار، نگارنده بر آن است تا با ارائه شواهدی از کتابهای پزشکی قدیم و کتابهای تاریخی، اثبات کند که ضبط کلمه شعله در تاریخ روضهالصفا میرخواند، غلط و شکل صحیح آن سلعه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - تصحیحاتی در دیوان فارسی فضولی بغدادی
احمد احمدی لطفعلی برقیمولانا فضولی بغدادی از شعرای عصر صفوی و زیسته در عراق عرب است که آثار خود را به سه زبان عربی، ترکی و فارسی خلق کرده است. محققان، شعر او را از این جهت که پلی بین سبک عراقی و سبک هندی است، شایان توجه دانستهاند. مولانا فضولی دیوان کاملی به زبان فارسی دارد که شامل قوالب گو أکثرمولانا فضولی بغدادی از شعرای عصر صفوی و زیسته در عراق عرب است که آثار خود را به سه زبان عربی، ترکی و فارسی خلق کرده است. محققان، شعر او را از این جهت که پلی بین سبک عراقی و سبک هندی است، شایان توجه دانستهاند. مولانا فضولی دیوان کاملی به زبان فارسی دارد که شامل قوالب گوناگون شعری است. این دیوان را نخستین بار، محقق اهل ترکیه، خانم حسیبه مازی اوغلی، بر اساس نسخ مختلف تصحیح و منتشر کرده است. سپس دکتر حسین محمدزادۀ صدیق از این نشر، ویرایش جدیدی ترتیب داده و بخشی از اشکالات تصحیح مازی اوغلی را تصحیح کرده است. با این حال، هنوز هم در دیوان فارسی فضولی، ضبطهای اشتباهی وجود دارد که نیازمند تصحیح شدن است. ما در این مقاله با طرح حدسهایی متکی به قراین معنایی، پیشنهادهایی را برای اصلاحِ بخشی از اشکالات باقیمانده در دیوان فضولی طرح کردهایم. همچنین در اصلاح این اشتباهات، از یکی از نسخ خطّی دیوان فارسی فضولی نیز استفاده کردهایم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - جُستاری در شرح احوال و بررسی دیوان قاضی نظام هروی
سید امیر جهادی علی جهانشاهی افشاردورة تیموری از اعصار مهم ادب فارسی است. در این دوره سلطان حسین بایقرا و وزیر هنردوست و ادبپرورش، امیر علیشیر نوایی، شهر هرات را به مأمنی برای خیل عظیم شعرا، ادبا و هنرمندان بدل می کنند. در نتیجه شعر و ادب، نگارگری و خوشنویسی در این مقطع تاریخی رو به ترقّی میگذارد. از أکثردورة تیموری از اعصار مهم ادب فارسی است. در این دوره سلطان حسین بایقرا و وزیر هنردوست و ادبپرورش، امیر علیشیر نوایی، شهر هرات را به مأمنی برای خیل عظیم شعرا، ادبا و هنرمندان بدل می کنند. در نتیجه شعر و ادب، نگارگری و خوشنویسی در این مقطع تاریخی رو به ترقّی میگذارد. از برخورداران این خوان گستردة فضل و احسان، می توان از قاضی نظامالدین هروی نام برد که از اعلام برجستة عصر تیموری و در شمار ستایندگان امیر علیشیر نوایی و سلطان حسین بایقراست. شهرت وی در مرتبة اوّل، از منظر اشتغال به منصب قضاوت و در وهلة ثانی به شعر و شاعری است. از قاضی نظام هروی فقط دیوانی باقی مانده که تاکنون به حلیة تصحیح و طبع آراسته نشدهاست و حائز ارزشهای ادبی و تاریخی بسیار است که از خلال آن می توان به شخصیت ادبی والای سرایندة آن پی برد. نگارندگان در این نوشتار بر آنند که ضمن شناساندن قاضی نظام هروی، به بررسی متنشناسانه و تحلیل نکات بارزِ کلام او نیز بپردازند. بررسی کلام نظام هروی نشاندهندة آن است که او از سرایندگان مقیّد به سنتهای ادبی پیشین، خصوصاً مکتب های ادبی قرن ششم و بهویژه اصفهان و آذربایجان بودهاست و هماره در صدد پیروی از بزرگانی چون کمالالدین اسماعیل، خاقانی، ظهیر و سلمان ساوجی است. از این رو کلام و نظام هروی رنگ تصنّع، مفاخره و تقلید از متقدّمان را به خود گرفتهاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - معرفی نسخۀ خطی لطایف الاسماء
بی بی معظمه حیدری سیدمحمدباقر کمال الدینی عزآبادی سید عباس طباطباییادبیات غنی و پربار ایرانزمین همچون درخت تنومندی است که برگ برگ آثار بهجاماندهاش از دوران گذشته تابهحال، سندی است بر فرهنگ عمیق مردمان این سرزمین. در این میان، اهمیت حفظ و حراست از نسخههای خطی بر کسی پوشیده نیست و احیا و بازسازی این آثار، ارزش و جایگاه پنهان آن أکثرادبیات غنی و پربار ایرانزمین همچون درخت تنومندی است که برگ برگ آثار بهجاماندهاش از دوران گذشته تابهحال، سندی است بر فرهنگ عمیق مردمان این سرزمین. در این میان، اهمیت حفظ و حراست از نسخههای خطی بر کسی پوشیده نیست و احیا و بازسازی این آثار، ارزش و جایگاه پنهان آنها را آشکار میسازد. یکی از این میراث ارزشمند، نسخۀ خطی لطایف الاسماء است که در کتابخانۀ وزیری یزد نگهداری میشود. لطایف الاسماء نمونۀ نثر مسجع و منشیانه دورۀ تیموری است که شامل مجموعهای از خطب، فرامین، نشانها و مکتوبات، احکام و مسائل متفرقه است. این نسخه که تاکنون تصحیح و چاپ نشده، 89 برگ دارد که با خط نسخ تحریر شده و آغاز و انجام آن افتادگی دارد. فایل دیجیتال این اثر ارزشمند، در کتابخانۀ آستان قدس رضوی نیز نگهداری میشود. این مقاله با شیوۀ توصیفیتحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانهای و کتب مرجع در زمینۀ نسخ خطی به انجام رسیده است تا این اثر پربار برای علاقهمندان به نثر فارسی، بهویژه نثر منشیانه معرفی شود و با توجه به مضامین آن، تا حدی گوشههایی از اوضاع سیاسی و اجتماعی دوران تیموری را آشکار سازد. در متن اثر، هیچ نامی از مؤلف و یا کاتب نسخه وجود ندارد، اما در فهرست نسخههای خطی ایران و همچنین فهرست کتابخانۀ وزیری، نام مؤلف کتاب عبدالجلیل محمد بحرآبادی ذکر شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - معرفی و بررسی نسخۀ خطی التوحید من نفس الرحمن شرفالدین علی یزدی
ناصر خراسانی داود چوگانیان غلامعلی آریا علیرضا ابراهیمرسالۀ التوحید من نفس الرحمن یکی از برجستهترین تهلیلیههای عرفانی موجود در میان انبوه میراث مکتوب عرفانی و ادبی این سرزمین است که بیاغراق احیا و معرفی آن، گشایش دریچهای نو و منظری متفاوت بر این گونه از ادبیات عرفانی است. این پژوهش ضمن تصحیح و تعلیق یک اثر عرفانی، منت أکثررسالۀ التوحید من نفس الرحمن یکی از برجستهترین تهلیلیههای عرفانی موجود در میان انبوه میراث مکتوب عرفانی و ادبی این سرزمین است که بیاغراق احیا و معرفی آن، گشایش دریچهای نو و منظری متفاوت بر این گونه از ادبیات عرفانی است. این پژوهش ضمن تصحیح و تعلیق یک اثر عرفانی، منتج به شناخت وجهۀ نامکشوف از ابعاد شخصیت مؤلف آن شده است. شرفالدین علی یزدی تاکنون بهعنوان مورخی شهیر، شاعر، منشی، منجم، ریاضیدان، موسیقیدان، لغوی و حروفی قرن نهم، زبانزد خاص و عام بوده، لیکن وجهۀ عرفانی این دانشمند، مغفول مانده است. متن رسالۀ حاضر، شامل دو بخش است: اول براهین عقلی و نقلی در اثبات توحید و دوم تفسیر عرفانی باب التهلیل از کتاب فتوحات المکیه ابنعربی. این رساله در هر دو بخش حاوی ویژگیهای خاص عرفانی و ادبی است؛ استفاده از نثر فنی، ارجاع مکرر به آیات و احادیث، اثبات توحید به روش احصایی، تقسیمبندی توحید بر اساس ۳۶ آیۀ تهلیل، تبیین آرا و اندیشههای عرفانی مؤلف و از بُعد تاریخی، اثبات ارتباط شرفالدین با حکومت قراقویونلوها از نتایج این پژوهش به شمار میرود. این رساله بر اساس سه نسخۀ موجود و بهشیوۀ نسخۀ اساس تصحیح شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - ضرورت تصحیح مجدد دیوان رکنالدین دعویدار قمی، شاعر ذواللسانین سدههای ششم و هفتم
علیرضا شعبانلو محمدقاسم سیاوشیدیوان رکنالدین دعویدار قمی تنها اثر فارسی و عربی رکن دعویدار قمی است که در ایران یک بار بهاهتمام علی محدّث تصحیح شده و در سال ۱۳۶۵ به چاپ رسیده است. این مقاله بر آن است تا با بررسی تصحیح علی محدّث و مقایسۀ آن با تنها نسخۀ باقیماندۀ این اثر در کتابخانۀ آستان قدس رضوی، أکثردیوان رکنالدین دعویدار قمی تنها اثر فارسی و عربی رکن دعویدار قمی است که در ایران یک بار بهاهتمام علی محدّث تصحیح شده و در سال ۱۳۶۵ به چاپ رسیده است. این مقاله بر آن است تا با بررسی تصحیح علی محدّث و مقایسۀ آن با تنها نسخۀ باقیماندۀ این اثر در کتابخانۀ آستان قدس رضوی، به خط صدرالدین محمد بن محمدعلی معمار اصفهانی، کاستیها و اشکالات این تصحیح را نشان دهد و ضرورت تصحیح مجدد آن را یادآوری کند. در این راستا، افزون بر نسخۀ اصلی مورد استفادۀ علی محدّث، از تذکرهها و نسخ خطی که جستهگریخته به نمونههایی از اشعار رکن دعویدار قمی اشاره داشتهاند، بهره بردیم. انتقادی نبودن تصحیح، افتادگیها، افزونهها و حذفهای بیپشتوانه و برخی اشتباهات فاحش تصحیح از جمله ایراداتی است که بر تصحیح محدّث وارد است. نگارنده این موارد را در دوازده گروه دستهبندی کرده است. این اشکالات بهحدی است که گاه معنی مفهوم ابیات را دگرگون کرده و بهطور کلی با آنچه مؤلف درصدد القای آن بوده، اختلاف فاحشی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - معرفی و تصحیح نسخۀ خطی رسالهای در عرفان تألیف شیخ حیدر نجفی
الهام روستایی راد مریم حسینیصوفیان از آغاز تاریخ تصوف، دربارۀ اصول مکتب خود آثاری نگاشتند و به مسائل و مباحث مختلف تصوف پرداختند که میتوان آنها را دستینه (manual) نامید. احیا و تصحیح نسخههای خطی با هدف حفظ آرا و نگاهداشت معرفت ایرانی و اسلامی، از اهمیت فراوانی برخوردار است. نوشتار حاضر، ضمن معر أکثرصوفیان از آغاز تاریخ تصوف، دربارۀ اصول مکتب خود آثاری نگاشتند و به مسائل و مباحث مختلف تصوف پرداختند که میتوان آنها را دستینه (manual) نامید. احیا و تصحیح نسخههای خطی با هدف حفظ آرا و نگاهداشت معرفت ایرانی و اسلامی، از اهمیت فراوانی برخوردار است. نوشتار حاضر، ضمن معرفی و تصحیح رسالهای کوتاه از یکی از عارفان به نام شیخ حیدر نجفی، به بیان درونمایهها و اعتقادات و مبانی عرفانی وی پرداخته است. این نسخۀ منحصربهفرد به شمارۀ 196/4 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه اصفهان نگهداری میشود. این رسالۀ کوچک در وصول به مقامات عالیه و به خواست پدر شیخ حیدر به تألیف درآمده است. هدف از نگارش آن اتصال و معرفت حق بوده و محور اصلی آموزههای عرفانی آن بر محبت مستقر شده است. در این مطالعه، ضمن تصحیح نسخۀ خطی دستینهای قرن سیزدهمی از حیدر نجفی، به بررسی ویژگیهای سبکشناسانۀ آن پرداخته شده است. نتیجۀ این پژوهش نشان میدهد که در قرون اخیر علاوه بر رسوخ ابتذال و گمراهی در فرقههای تصوف، هنوز هم اندیشههای متعالی و هماهنگی شریعت و طریقت در حافظۀ برخی از راهروان این مسیر به جا مانده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - معرفی و بررسی نسخۀ خطی دیوان غزلیات عالِمی دارابجردی، شاعر قرن دهم هجری
اعظم بازگیر الوار محمود طاووسی مریم امیر ارجمند فاطمه امامیمولانا میرزا سهراب عالمی دارابجردی متوفای 975 هجری قمری، از شاعران عهد شاه طهماسب صفوی است. دیوان غزلیات برجایمانده از وی نسخهای منحصربهفرد است و با شمارۀ 6/290 در کتابخانۀ ملی ایران نگهداری میشود. میراث مکتوبی که در عهد صفویان بر جای مانده، بسیار است. عالمی دارابجر أکثرمولانا میرزا سهراب عالمی دارابجردی متوفای 975 هجری قمری، از شاعران عهد شاه طهماسب صفوی است. دیوان غزلیات برجایمانده از وی نسخهای منحصربهفرد است و با شمارۀ 6/290 در کتابخانۀ ملی ایران نگهداری میشود. میراث مکتوبی که در عهد صفویان بر جای مانده، بسیار است. عالمی دارابجردی در قرن دهم میزیسته و سبک ادبی رایج در آن دوره، مکتب وقوع است؛ لیکن شیوۀ بیان وی در غزلسرایی به شیوۀ شاعران ماقبل خود، بهویژه سعدی، شباهت دارد. غزلیات برجایمانده از عالمی، نشان از مهارت و ذوق وی در سرودن غزل دارد. چنانکه از محتوای دیوان برمیآید، عالمی فردی خوشذوق بوده و به استناد تذکرهنویسان عالمی غزل را شورانگیز و عاشقانه میسروده است. در این جستار، بر آنیم ضمن معرفی شاعر و نسخۀخطی برجایمانده از او، کاربرد فنون بلاغی و بدیعی، ردیف و قافیه، اوزان عروضی، ویژگیهای زبانی و فکری شاعر در غزلیاتش را نیز بیان کنیم. دیوان غزلیات عالمی دارابجردی در 979 هجری قمری کتابت شده است؛ لیکن با توجه به افتادگی پایان دیوان، نام کاتب در دست نیست. تصحیح دستنوشتۀ مورد نظر با توجه به منحصربهفرد بودن آن، بهصورت قیاسی انجام گرفته است. روش استفادهشده در این مقاله، روش توصیفیتحلیلی است. از آنجا که آثار ادبی هر ملت، آیینۀ تمامنمای فرهنگ و ادب آن ملت است و بخش مهمی از فرهنگ وتمدن هر ملت را تشکیل میدهد، هدف نهایی این پژوهش معرفی نسخۀ خطی مولانا میرزا سهراب عالمی دارابجردی، معرفی شاعر و پرداختن به ویژگیهای سبکی و ادبی نسخۀ خطی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - رباعیات مندرج در سفینۀ مکتوب به سال 651 ق
مهرداد چترایی عزیزآبادیدستنویسهای بازمانده از سدههای گذشته مشتمل بر فواید گوناگون ادبی و تاریخی فراوان و برطرف کنندۀ ابهامات بسیاری از متون نظم و نثر فارسی است. از آن رو که تعداد زیادی از نسخه های خطی هنوز در معرض تصحیح و تحقیق قرار نگرفته، برای دستیابی به آگاهی های دقیق از احوال و آثار گو أکثردستنویسهای بازمانده از سدههای گذشته مشتمل بر فواید گوناگون ادبی و تاریخی فراوان و برطرف کنندۀ ابهامات بسیاری از متون نظم و نثر فارسی است. از آن رو که تعداد زیادی از نسخه های خطی هنوز در معرض تصحیح و تحقیق قرار نگرفته، برای دستیابی به آگاهی های دقیق از احوال و آثار گویندگان و نویسندگان دوره های مختلف ادبی فارسی، نخستین گام، شناسایی و تصحیح آن نسخ خطی است. از جملۀ نسخه های خطی تقریباً ناشناخته، مجموعه ای پراکنده است که متعلق به استاد فقید، جلالالدین همایی بوده که پس از درگذشت ایشان به کتابخانۀ ملی واگذار شده است. مجموعۀ مذکور به سال 651 ق کتابت شده و شامل یادداشت های پراکنده، رسایل کوتاه و ابیات فارسی و عربی است. بیشتر محتویات این مجموعه – به ویژه آثار منظوم آن- نویافته است و تاکنون با وجود اهمیت فراوان آن، هم به لحاظ تاریخی و هم از نظر محتوایی، به چشم محققان ادب فارسی نیامده است. این مقاله، ضمن معرفی اجمالی دستنویس پیش گفته برای نخستین بار، رباعیات فارسی آن را تصحیح و ارائه می کند و با مراجعه به منابع درباره گویندگان آن تحقیق می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - معرفی و تحلیل دستنویس نویافته دیوان قصاب کاشانی
الهام غلام کلیسانی مهرداد چترایی عزیز آبادی مرتضی رشیدینسخههای خطی، میراث مکتوب و معرف هویّت علمی، فرهنگی و اجتماعی ملّتهاست. از قدیم و به گواه تاریخ، ادبا و شعرای فارسیزبان، آثار فراوانی خلق کردهاند که حفظ و احیای آنها رسالت علمی و فرهنگی پژوهشگران است. هرچند پژوهشگران حوزة زبان و ادبیات فارسی، از دیرباز به تصحیح متون أکثرنسخههای خطی، میراث مکتوب و معرف هویّت علمی، فرهنگی و اجتماعی ملّتهاست. از قدیم و به گواه تاریخ، ادبا و شعرای فارسیزبان، آثار فراوانی خلق کردهاند که حفظ و احیای آنها رسالت علمی و فرهنگی پژوهشگران است. هرچند پژوهشگران حوزة زبان و ادبیات فارسی، از دیرباز به تصحیح متون کهن ادب فارسی توجّه ویژهای داشتهاند، اما برخی از این متون با گذشت قرنها، هنوز احیا و تصحیح نشدهاند. با این وجود، نسخة دیوان قصاب کاشانی، پنج مرتبه توسط پرتو بیضایی، عباسی، جواهری، کرمی و عاطفی تصحیح شده و نگارندگان در پژوهش پیش روی، با روش توصیفی- تحلیلی و با کمک منابع کتابخانهای درصددند تا به معرّفی نسخه و مؤلف و بررسی و عناصر و مؤلفههای سبکی، بیان ویژگیهای زبانی، ارزش ادبی، دینی و عرفانی و تاریخی آن بپردازد. همچنین به تصحیحهایی که از این دستنوشته صورت گرفته است، بپردازند و در بیان هر تصحیح، انگیزههای مصحّحان برای احیای دیوان قصاب و شیوههای تصحیح و اضافات و پیوستهای موجود در تصحیحات را بهصورت مختصر مورد بررسی قرار دهند. نتایج پژوهش نشان میدهد که تاکنون دست نوشتة کتابخانة نورعثمانیه در تصحیحهای پیشین، مورد استفاده قرار نگرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - معرفی و متنشناسی نسخۀ خطی حدایق الانوار محمدصادق قومشمی
مهین فرحمند سید محمود سیدصادقی شمس الحاجیه اردلانیتلاش برای احیای آثار مکتوب گذشته امری ضروری است؛ زیرا حفظ فرهنگ و ادب هر جامعه در گرو حفظ آثاری است که در پویایی و استحکام فرهنگ آن جامعه سهم داشتهاند. آنچه از گنجینۀ میراث ادبی مکتوب ما در دسترس است اندک نیست؛ ولیکن با تمام کوششهایی که در جهت احیا و شناساندن این آثار أکثرتلاش برای احیای آثار مکتوب گذشته امری ضروری است؛ زیرا حفظ فرهنگ و ادب هر جامعه در گرو حفظ آثاری است که در پویایی و استحکام فرهنگ آن جامعه سهم داشتهاند. آنچه از گنجینۀ میراث ادبی مکتوب ما در دسترس است اندک نیست؛ ولیکن با تمام کوششهایی که در جهت احیا و شناساندن این آثار صورت پذیرفته، شاعران و نویسندگان و آثاری که هنوز در گوشۀ انزوا قرار دارند، کم نیستند. یکی از نویسندگان توانا که در زاویۀ گمنامی قرار گرفته و در عصر خویش از نویسندگان برجسته بوده، محمدصادق بن محمدباقر قومشمی است که در دورۀ قاجار میزیسته و اثرش جزء آثار دورۀ بازگشت ادبی است. با توجه به اهمیت تاریخی و ادبی این اثر، نگارنده در این پژوهش بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی نسخۀ خطی رسالۀ حدایق الانوار و بررسی و عناصر و مؤلفههای سبکی، بیان ویژگیهای زبانی، ارزش ادبی، دینی، عرفانی و تاریخی آن بپردازد. از حدایق الانوار دو نسخۀ خطی در کتابخانههای ایران موجود است. در این پژوهش، معرفی کتاب بر اساس قدیمیترین و کاملترین نسخه، که متعلق به کتابخانۀ ملی ایران است، انجام گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - ضرورت تصحیح مجدد حسنات العارفین داراشکوه
مریم حسینی الهام روستایی رادحسنات العارفین یکی از آثار برجستۀ شاهزاده محمد داراشکوه در بیان شطحیات 107 تن از صوفیان مسلمان است که نخستین بار، سید مخدوم رهین آن را در سال 1352 تصحیح و منتشر کرد. با وجود تلاش مصحح، در این چاپ، ایرادات اساسی دیده میشود که ضرورت تصحیح مجدد آن را یادآور میشود. این نو أکثرحسنات العارفین یکی از آثار برجستۀ شاهزاده محمد داراشکوه در بیان شطحیات 107 تن از صوفیان مسلمان است که نخستین بار، سید مخدوم رهین آن را در سال 1352 تصحیح و منتشر کرد. با وجود تلاش مصحح، در این چاپ، ایرادات اساسی دیده میشود که ضرورت تصحیح مجدد آن را یادآور میشود. این نوشتار بر آن است که با بررسی و مقایسۀ نسخۀ چاپی حسنات العارفین با پنج نسخۀ خطی دیگر، به بیان کاستیها و ایرادهای نسخۀ منتشرشده بپردازد و دلایل ضرورت تصحیح دوبارۀ آن را بیان کند. سید مخدوم رهین چهل سال پیش این نسخه را بر اساس چهار نسخۀ خطی تصحیح کرده است که هویت سه مورد از آن نسخ مشخص نیست. نگارندگان پس از دستیابی به چهار نسخۀ جدید و قیاس با تصحیح رهین، بر آن هستند که با بهرهگیری از این منابع، اشتباهاتی نظیر عدم استفاده از روش تصحیح مشخص و علمی، معرفی نکردن نسخههای مورد استفاده، حذف و اضافات بیجا، ایرادات نگارشی و عدم نگارش تعلیقات و شرح بر متن را مرتفَع نموده و به متنی منقح و سالم دست یابند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - معرفی نسخه خطی نظم و نثر «جُنگ حکایات» به شماره 8982 کتابخانه مجلس شورای اسلامی
یدالله عابدی نهرخلجی مهرداد چترایی عزیز آبادی قربانعلی ابراهیمیجُنگها ازآنجهت که در برخی موارد نام و نشان شاعران گمنام و سرودههای آنها را از دستبرد زمانه، در امان نگاهداشتهاند، دارای اهمیت هستند. از جمله جُنگهایی که دارای آگاهیهای ارزشمند و ابیات نویافته است، جُنگ نظم و نثر یا جُنگ حکایات است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده و به أکثرجُنگها ازآنجهت که در برخی موارد نام و نشان شاعران گمنام و سرودههای آنها را از دستبرد زمانه، در امان نگاهداشتهاند، دارای اهمیت هستند. از جمله جُنگهایی که دارای آگاهیهای ارزشمند و ابیات نویافته است، جُنگ نظم و نثر یا جُنگ حکایات است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده و به دست نویسنده ناشناسی نوشته شده است و به شماره 8982 در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود. در این جنگ 8500 بیت شعر از شاعران قرن دهم و یازدهم هجری و حکایاتی چند از متون نثر فارسی جمعآوریشده است. وجود اشعار نویافته از جمله برتریهای این جُنگ است. پژوهش پیش رو مطالعهای نظری است که به شیوة پژوهش توصیفی- تحلیلی و ابزار کتابخانهای انجام شده است. این پژوهش در گام نخست به معرفی نسخة خطی و باارزش جُنگ حکایات و در گام دوم به اشعار نویافتة موجود در آن میپردازد تا از این طریق اهمیت و ضرورت تصحیح نسخ خطی شناسانده شود و نسخهای ارزشمند، با 220 بیت تازهیاب را، که تا به امروز تصحیح و چاپ نشده است، معرفی کند.نسخههای خطی، جُنگها، سفینهها، اشعار نویافته، تصحیح نسخه تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - بررسی و تحلیل ویژگی های سبکی انیس الطالبین محمدبن محمود فارس
الهه صادقینسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می شود که لزوم توجه به آن بهعنوان یکی از گنجینه های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. رسالۀ انیس الطالبین محمد بن محمود فارس، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نگردیده است. از این اثر دو دست نوش أکثرنسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می شود که لزوم توجه به آن بهعنوان یکی از گنجینه های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. رسالۀ انیس الطالبین محمد بن محمود فارس، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نگردیده است. از این اثر دو دست نوشته باقیمانده است که نسخه ای است که با شمارۀ ۲۹۸۴ در کتابخانۀ اعظم قم نگهداری می شود، ظاهراً از قدمت بیشتری برخوردار است؛ ازاینرو مبنای اصلی بررسی در پژوهش حاضر قرار گرفت و نسخۀ دوم ازنظر شیوۀ نگارش تفاوت نسبتاً زیادی با نسخۀ مذکور دارد و به عبارتی تحریر دیگری از رسالۀ انیس الطالبین است که در ادامۀ کار آورده شده است. با توجه به اینکه تاکنون رسالۀ مزبور تصحیحنشده است، انجام پژوهش حاضر ضروری به نظر می رسد؛ بنابراین در پژوهش حاضر، ضمن معرفی رسالۀ انیس الطالبین، به بررسی محتوا، عناصر و مؤلفه های سبکی آن نیز پرداخته شده است. بررسی این اثر نشان دهندۀ آن است که عرفان محمد بن محمود فارس بر پایۀ شریعت است و در تبیین مفاهیم عرفانی به آیات قرآن و سخنان پیامبر اکرم و اهلبیت ایشان استشهاد نموده است. فارس همچنین نویسنده ای تواناست و به ساخت و بافت کلام اهمیت زیادی داده است. صور خیال، لغات و مضامین عربی، کنایات، استعارات، مرادفات، تکلّفات و تصنعات که در دیگر آثار و متون این دوره دیده می شود، در این اثر نیز بهوضوح مشهود است و با توجه به اینکه رسالۀ انیس الطالبین دربردارندۀ افکار و اصطلاحات عرفانی، اطلاعات تاریخی و ... است، حائز اهمیت بسیار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - تأثیر بهکارگیری حوزۀ معنایی و واژگانی در تصحیح متن تعلیمی
عباسعلی وفایی سید مهدی حسینی میر محمدیاستفاده از نظریههای مختلف زبانشناسی برای تحلیل کیفیت متون ادبی، در دهههای اخیر از مقبولیت فراوانی برخوردار بوده؛ بهویژه که با بهکارگیری این امر، افقهای نگرش تازهای در نقد متون ادبی به وجود آمده است. یکی از مهمترین حوزههای زبانشناسی، مبحث معنیشناسی است که خود أکثراستفاده از نظریههای مختلف زبانشناسی برای تحلیل کیفیت متون ادبی، در دهههای اخیر از مقبولیت فراوانی برخوردار بوده؛ بهویژه که با بهکارگیری این امر، افقهای نگرش تازهای در نقد متون ادبی به وجود آمده است. یکی از مهمترین حوزههای زبانشناسی، مبحث معنیشناسی است که خود شامل مصادیق مختلفی است. از جمله موضوعات مهم معنیشناسی، مسئلۀ حوزۀ معنایی و واژگانی است که زبانشناسان مختلف، دربارۀ این دو حوزه در آثار خود صحبت کردهاند. این نظریه را حتی در تصحیح متون فارسی میتوان به کار گرفت. این مقاله با بهکارگیری تکرار، با همآیی معنایی، تضاد معنایی و جز اینها به بررسی دو اثر تعلیمی تصحیحشده (قابوسنامه و بوستان سعدی) از سوی مرحوم یوسفی میپردازد. باتوجه به مجال مقاله میکوشد تا با این عناصر، متن تصحیحشده را واکاود و انتخاب اصح و ادق را از غیر اصح باز نماید. باهمآیی واژگانی و معنایی در این دو اثر تعلیمی بررسی شد و دلیل انتخاب نسخهبدل به متن یا متن به نسخهبدلها باز نموده شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - بررسی و تحلیل نوعی از تصرفات کاتبان در نسخههای خطی
احمدرضا یلمه هانسخههای خطی در واقع سرمایه فرهنگی و گنجینة تاریخ تمدن هر جامعهای است و بیمدد شناخت آنها نمیتوان از آرا، عقاید و به طور کلی تاریخ فرهنگ گذشتگان شناختی حاصل کرد. بدیهی است این آثار مکتوب در هر زبانی و در میان هر جامعه و نسلی نمیتواند از خطر دیگرگونی به دور بماند. ع أکثرنسخههای خطی در واقع سرمایه فرهنگی و گنجینة تاریخ تمدن هر جامعهای است و بیمدد شناخت آنها نمیتوان از آرا، عقاید و به طور کلی تاریخ فرهنگ گذشتگان شناختی حاصل کرد. بدیهی است این آثار مکتوب در هر زبانی و در میان هر جامعه و نسلی نمیتواند از خطر دیگرگونی به دور بماند. علل تصرف و تغییر در صورت و معنای نگاشتهها جنبههای گوناگونی دارد. از جمله این علل سهو و تساهل کاتبان و نسّاخ در کتابت نسخههای خطی است. این تصرفهای سهوآمیز نسخهنویسان، گاه بر اثر خستگی و خطای چشم و گاه در اثر خطای ذهنی کاتب روی میداده است. نوعی از این تصرفات سهوآمیز که به وفور در نسخههای خطی دواوین شعرا در دورههای مختلف مشهود است، خلط و به هم آمیزی ابیات و در نتیجه حذف و افتادگی مصراع و یا مصاریعی از ابیات است. نگارنده بر آن است تا در این مقاله به نمونههای گوناگون این نوع تصرفات در نسخههای خطی بپردازد و علت و یا علل به وجود آمدن آنها را با ارائه نمونههای مختلف، که در دیوانهای چاپی برخی از شاعران مورد توجه واقع نشده و در نتیجه آن، ابیات به صورت مبهم و ناقص ضبط شده است را مورد نقد و بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - Investigating the Effect of Economic and Non-economic Factors on Energy Demand in Iran's Agricultural Sector
مریم ضیاآبادی محمدرضا زارع مهرجردیEnergy demand and the factors affecting it have been growing in importance due to population growth, increased greenhouse gas emissions, and limited energy resources. In this regard, the agricultural sector of Iran shows an increase in the consumption of various energy أکثرEnergy demand and the factors affecting it have been growing in importance due to population growth, increased greenhouse gas emissions, and limited energy resources. In this regard, the agricultural sector of Iran shows an increase in the consumption of various energy carriers in this sector in recent years to increase production, employment, and food security. Given the significance of energy resources and environmental protection, the present study aims to investigate the impact of economic and non-economic factors on energy demand in Iran's agricultural sector over the period 1970-2017 using Markov switching-error correction model. The results indicate that the variable of agricultural production in both Markov regimes has a positive and significant effect on energy demand in this sector. The variable of the diversity of agricultural activities affects energy consumption in the agricultural sector positively. In addition, the impacts of human capital and trade liberalization in the agricultural sector on energy consumption in this sector are positive and significant. It is therefore suggested that to manage and optimize energy consumption, appropriate policies should be implemented in this sector to mitigate the environmental pollution and prevent the reduction of agricultural production. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - Factors Affecting Pistachio Export Earnings Instability and its Effect on Agricultural Exports
محمدرضا زارع مهرجردی آسیه عزیزی زهرا کرونیAmong agricultural products in Iran, pistachio is one of the major export products that can produce foreign currency. The present study evaluated factors affecting pistachio export earnings instability and its effect on agricultural export during the studied period. For أکثرAmong agricultural products in Iran, pistachio is one of the major export products that can produce foreign currency. The present study evaluated factors affecting pistachio export earnings instability and its effect on agricultural export during the studied period. For this purpose, export earnings instability index was calculated using "average absolute difference between export earnings and its trend". The Vector Error Correction Model (VECM) was used for estimating models over period 1973-2010. The results indicated that pistachio commodity concentration index had negative effect, but pistachio product instability and gaps of exchange rate had direct relationship with pistachio export earnings instability. Also, the results of the estimation of agricultural export function indicated that pistachio export earnings instability had negative and significant impact on export agriculture. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - نقد و بررسی تصحیح دیوان ظهیرالدین فاریابی به کوشش استاد فقید امیرحسین یزدگردی
یاسر دالاوند -
حرية الوصول المقاله
84 - بررسی عوامل مؤثر بر نرخ ارز و پیشبینی آن با ترکیب روشهای اقتصادسنجی و یادگیری ماشین
علیرضا اورنگیان بهزاد بلوریان الهه اورنگیانهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر نرخ ارز و ارائه پیشبینی از روند آتی آن با استفاده از روشهای اقتصادسنجی و یادگیری ماشین است. میانگین متحرک فصلی نرخ ریال به دلار آمریکا از بهار 1392 تا بهار 1401 بهعنوان متغیر وابسته نرخ ارز و تراز تجاری، بدهی به تولید ناخالص دا أکثرهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر نرخ ارز و ارائه پیشبینی از روند آتی آن با استفاده از روشهای اقتصادسنجی و یادگیری ماشین است. میانگین متحرک فصلی نرخ ریال به دلار آمریکا از بهار 1392 تا بهار 1401 بهعنوان متغیر وابسته نرخ ارز و تراز تجاری، بدهی به تولید ناخالص داخلی، تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم، حجم نقدینگی، قیمت نفت اوپک و نرخ بیکاری بهعنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفتهشدهاند. برای تعیین عوامل مؤثر بر نرخ ارز از الگوریتم تحلیل حساسیت سوبل که یکی از روشهای یادگیری ماشین به شمار میرود استفاده شده است و پس از تعیین عوامل مؤثر، از مدل اقتصادسنجی VECM برای تحلیل رگرسیونی و پیشبینی بهرهگیری شده است. تشخیص اینکه واریانس خطای پیشبینی نرخ ارز توسط کدامیک از متغیرهای مستقل توضیح داده میشود و چه مدت طول میکشد تا تأثیر یک واحد شوک در هرکدام از متغیرهای مستقل بر نرخ ارز خنثی شود، توسط ابزارهای تجزیه واریانس خطا و توابع واکنش ضربهای در مدل VAR انجام پذیرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که به ترتیب، حجم نقدینگی، قیمت نفت، نرخ بیکاری و نرخ تورم، تأثیرگذارترین عوامل نرخ ارز در ایران هستند و طولانیترین مدت تأثیر بر نرخ ارز را به ترتیب، حجم نقدینگی، نرخ تورم، قیمت نفت و نرخ بیکاری دارند که از این حیث، نتایج حاصل از روشهای اقتصادسنجی و یادگیری ماشین مشابهت داشتهاند. ارقام پیشبینیشده برای نرخ ارز تا زمستان 1402 نیز مشخص گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - اثر سرمایهگذاری دولتی بر سرمایهگذاری خصوصی
زهرا مومنی محمد خضریسرمایهگذاری، یکی از اجزای مهم تابع تولید در اقتصاد هر کشوری است و از این رو، یکی از ضروریات اساسی در پیشرفت اقتصادی هر کشور است. از آنجا که در کشورهای درحال توسعه، سرمایهگذاری دولت، عموماً یک ابزار سیاسی بهشمار میآید، در میان سیاستمداران و طراحان اقتصادی این کشورها، أکثرسرمایهگذاری، یکی از اجزای مهم تابع تولید در اقتصاد هر کشوری است و از این رو، یکی از ضروریات اساسی در پیشرفت اقتصادی هر کشور است. از آنجا که در کشورهای درحال توسعه، سرمایهگذاری دولت، عموماً یک ابزار سیاسی بهشمار میآید، در میان سیاستمداران و طراحان اقتصادی این کشورها، این اعتقاد وجود دارد که سرمایهگذاری دولت، محرک مؤثری برای سرمایهگذاری بخش خصوصی بوده است و درنتیجه، ابزار قدرتمندی برای سیاستهای رشد و ثبات اقتصادی است. اما باید به این نکته توجه داشت که سرمایهگذاری دولتی، علاوه بر کاهش منابع بخش خصوصی برای سرمایهگذاری، در صورتی که در تولید کالاهایی که با تولیدات بخش خصوصی رقابت میکند، بهکار رود، باعثِ کاهشِ سرمایهگذاری خصوصی میشود. به عبارت دیگر، جانشینی جبری بهوقوع میپیوندد. این پژوهش بهمنظور بررسی رابطۀ بین سرمایهگذاری دولتی و سرمایهگذاری خصوصی در ایران انجام گرفته است و در این مقاله از روش VECM در اقتصادسنجی استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - اثرات بهره وری کشاورزی در رشد اقتصاد ایران
فاطمه دبیری سهیلا خوشنویس یزدی فاطمه زندیامروزه دستیابی به رشد اقتصادی از راه ارتقای بهره وری،از مهمترین هدف های اقتصادی کشورها به حساب می آید.ارتقای بهر وری با استفاده از عاملهای تولید به دست می آید و در نیل به رشد اقتصادی مستمر و توسعه پایدار نقشی مهم ایفا میکند.بهره وری عوامل تولید در بخش کشاورزی از مسائل ب أکثرامروزه دستیابی به رشد اقتصادی از راه ارتقای بهره وری،از مهمترین هدف های اقتصادی کشورها به حساب می آید.ارتقای بهر وری با استفاده از عاملهای تولید به دست می آید و در نیل به رشد اقتصادی مستمر و توسعه پایدار نقشی مهم ایفا میکند.بهره وری عوامل تولید در بخش کشاورزی از مسائل بسیار مهم است زیرا کشاورزی در ایران بزرگترین بخش اقتصادی پس از بخش های نفت و خدمات است که حدود 20 درصد تولید ناخالص ملی و سهم عمده ای از صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده است.افزون براین،ارتباط پیشین و پسین کشاورزی با دیگر بخش ها،به رشد تولید و اشتغال در آنها نیز کمک می کند.با افزایش جمعیت و محدود بودن منابع تولید،استفاده بهینه از منابع و افزایش بهره وری عوامل تولید الزامی می شود.در این پژوهش،داده ها به صورت سری زمانی سالانه برای دوره زمانی 1350 تا 1387 تجزیه و تحلیل شده است:سپس متغیر بهره وری کشاورزی با استفاده از شاخص کندریک محاسبه و آنگاه تاثیر بهره بررسی شده که نتایج این آزمون بیانگر ECM وARDL وری کشاورزی بر رشد اقتصادی با استفاده از مدلهای آن است که علائم ضرایب برآورده شده برای همه متغیرها با مبانی نظری سازگاری دارد و متغیر موجودی سرمایه،بهره وری کشاورزی،و نیروی کار تاثیری معنادار و مثبت بر رشد اقتصادی داشته و با آزمون علیت گرنجر نتیجه گرفته شده که از بهره وری کشاورزی بر رشد اقتصادی رابطه ای یک طرفه برقرار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - آزمون دیدگاه طرف عرضه و طرف تقاضا در توسعه بازار های مالی
عرفان معماریان محمد رضا محجوب سوده حسن پوردر پژوهش حاضر،به عنوان یک مطالعه موردی اثرات متقابل شاخص قیمت و بازده نقدی(بازده کل) سهام بورس اوراق بهادار تهران و رشد اقتصادی در ایران بررسی شده است.بای این منظور،اطلاعات مربوط به این متغیرها در دوره زمانی 1389-1378 به صورت فعلی،جمع آوری و با استفاده از آزمون هم جمع أکثردر پژوهش حاضر،به عنوان یک مطالعه موردی اثرات متقابل شاخص قیمت و بازده نقدی(بازده کل) سهام بورس اوراق بهادار تهران و رشد اقتصادی در ایران بررسی شده است.بای این منظور،اطلاعات مربوط به این متغیرها در دوره زمانی 1389-1378 به صورت فعلی،جمع آوری و با استفاده از آزمون هم جمعی جوهانسن و مدل تصحیح خطای برداری رابطه متقابل این متغیرها بررسی شده است.نتایج به دست امده ار آزمون هم جمعی جوهانسن نشان داده است که بین متغیرهای فوق،رابطه تعادلی بلندمدت وجود دارد:و نتایج حاصل از آزمون مدل تصحیح خطای برداری،حاکی از آن است که بین آن متغیرها،رابطه یک طرفه و مستقیم از رشد اقتصادی به شاخص قیمت و بازده نقدی(بازده کل)سهام بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد و دیدگاه طرف تقاضا در توسعه بازارهای مالی تایید شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - ارزیابی اثرات سیاست های مالی دولت از مسیر تغییر در درآمدهای مالیاتی بر اشتغال در ایران
مهدیه رضاقلیزادهبا توجه به تاثیر سیاست های مالی دولت بر متغیرهای کلان اقتصادی، آگاهی از تاثیرات کوتاه مدت و بلندمدت این سیاست ها به منظور پیش بینی نتایج آنها و اعمال مناسب این سیاست ها ضرورت می یابد. به همین منظور در این مطالعه تاثیر سیاست مالی دولت از مسیر تغییر در درآمدهای مالیاتی دو أکثربا توجه به تاثیر سیاست های مالی دولت بر متغیرهای کلان اقتصادی، آگاهی از تاثیرات کوتاه مدت و بلندمدت این سیاست ها به منظور پیش بینی نتایج آنها و اعمال مناسب این سیاست ها ضرورت می یابد. به همین منظور در این مطالعه تاثیر سیاست مالی دولت از مسیر تغییر در درآمدهای مالیاتی دولت بر اشتغال را با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری، استخراج توابع واکنش آنی1 و تجزیه واریانس و همچنین آزمون هم انباشتگی در ایران مورد بررسی قرار خواهیم داد و روابط کوتاه مدت و بلندمدت میان متغیرها را ارزیابی خواهیم نمود. بدین منظور از داده های سری زمانی سال های 1350 تا 1391 برای تخمین مدل استفاده شده است. با توجه به برآورد معادلات بلندمدت و معنی داربودن ضرایب به دست آمده می توان گفت رابطه تعادلی بلندمدت بین افزایش مالیات ها و اشتغال وجود داشته و طی دوره مورد بررسی، افزایش مالیات ها بر ایجاد اشتغال تاثیر منفی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - اثر جهانی شدن بر کارآیی فنی محصولات دارویی در ایران طی دوره 1386-1367
سحر شکری اورانوس پریور بیژن صفویبه نظر می رسد ادغام کشورها در اقتصاد جهانی امری اجتناب ناپذیر است.از یک سو گسترش نیازها و از سوی دیگر تخصصی شدن تولید موجب می شود کشورها بی نیاز از یکدیگر نباشند.هدف از مقاله حاضر،ارزیابی اثر جهانی شدن بر کارایی فنی محصولات دارویی در ایران طی دوره 1386-1367 است،که در آن أکثربه نظر می رسد ادغام کشورها در اقتصاد جهانی امری اجتناب ناپذیر است.از یک سو گسترش نیازها و از سوی دیگر تخصصی شدن تولید موجب می شود کشورها بی نیاز از یکدیگر نباشند.هدف از مقاله حاضر،ارزیابی اثر جهانی شدن بر کارایی فنی محصولات دارویی در ایران طی دوره 1386-1367 است،که در آن با استفاده از تولید کاب-داگلاس و برآورد تابع تولید مرزی و بهره گیری از روش اقتصادسنجیCOLS,اثر متغیر ادغام تجارت بینالملل به عنوان شاخص جهانی شدن در کنار متغیرهای نیروی کار،موجودی سرمایه،مواد اولیه و انرژی،بر کارایی فنی محصولات دارویی بررسی شده است.نتایج پژوهش نشان میدهد که جهانی شدن بر کارآیی فنی محصولات دارویی بی اثر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - Comparing Explicit Oral and Written Corrective Feedback to Boost Learners’ Grammar
Jafar Izadpanah فیروز صدیقی Leila AkbarpourThis study aimed to determine the effectiveness of explicit oral and explicit written corrective feedback on Iranian EFL learners’ correction of grammatical structures and their attitudes towards C.F.. For this to achieve, the performance of the learners as a resu أکثرThis study aimed to determine the effectiveness of explicit oral and explicit written corrective feedback on Iranian EFL learners’ correction of grammatical structures and their attitudes towards C.F.. For this to achieve, the performance of the learners as a result of two types of feedback, namely, Explicit Oral Feedback (EOF) and Explicit Written Feedback (EWF) in the form of metalinguistic feedback (error code and explanation), was studied. Sixty homogeneous Iranian EFL female high school students were randomly assigned to oral and written experimental groups. Afterwards, a grammar test was administered to see the effect of the two types of corrective feedback. The statistical techniques employed to measure such effects were a series of independent paired samples t-tests to analyze the data. The results indicated a significant impact of EOF and EWF groups on correcting grammatical structures, although the EOF outperformed the EWF group.Semi-structured interviews were also conducted with five randomly selected students from each experimental group to check their attitudes about the corrective feedback they had received. The students considered EOF more beneficial than EWF.Implications of using these kinds of feedback in EFL classes and avenues for further research are discussed. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - The Role of Planned Preemptive and Reactive Focus-on-Form in Developing L2 Learners’ Grammatical Accuracy
Karim Shabani Somayeh HosseinzadehDrawing on the principles of noticing hypothesis, focus on form (FonF) instruction emerged as a mediator between meaning-focused and form-focused approaches to teaching L2 grammar. The present study examines the differential effects of two forms of FonF, that is, planne أکثرDrawing on the principles of noticing hypothesis, focus on form (FonF) instruction emerged as a mediator between meaning-focused and form-focused approaches to teaching L2 grammar. The present study examines the differential effects of two forms of FonF, that is, planned preemptive and reactive FonF on Iranian beginner EFL learners’ grammatical accuracy in written output. Following a quasi-experimental design, 40 beginner learners, including both male and female, were recruited out of 100 based on the results of a proficiency test and then assigned to two experimental groups. One group received planned preemptive feedback on related grammatical items to enable the learners to avoid any errors while the other group received reactive FonF which was implemented by offering explicit corrective feedback on learners’ errors after the occurrence. The results of t data analysis revealed that while both groups underwent a significant change in terms of L2 grammatical accuracy, the planned preemptive group outperformed the reactive group which indicated that (a) presenting language before the task performance could result in enhanced noticing and improved performance and (b) drawing students’ attention to the linguistic elements during meaningful activities presents an additional difficulty of distributing attention over both form and meaning. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - Investigating Oral and Written Corrective Feedback on Language Learners’ Grammar
Jafar Izadpanah فیروز صدیقی Leila AkbarpourThis study aimed to determine the effectiveness of explicit oral and explicit written corrective feedback on Iranian EFL learners’ correction of grammatical structures and their attitudes towards C.F.. For this to achieve, the performance of the learners as a resu أکثرThis study aimed to determine the effectiveness of explicit oral and explicit written corrective feedback on Iranian EFL learners’ correction of grammatical structures and their attitudes towards C.F.. For this to achieve, the performance of the learners as a result of two types of feedback, namely, Explicit Oral Feedback (EOF) and Explicit Written Feedback (EWF) in the form of metalinguistic feedback (error code and explanation), was studied. Sixty homogeneous Iranian EFL female high school students were randomly assigned to oral and written experimental groups. Afterwards, a grammar test was administered to see the effect of the two types of corrective feedback. The statistical techniques employed to measure such effects were a series of independent paired samples t-tests to analyze the data. The results indicated a significant impact of EOF and EWF groups on correcting grammatical structures, although the EOF outperformed the EWF group.Semi-structured interviews were also conducted with five randomly selected students from each experimental group to check their attitudes about the corrective feedback they had received. The students considered EOF more beneficial than EWF.Implications of using these kinds of feedback in EFL classes and avenues for further research are discussed. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - نقد و بررسی منطق الطیر
علی حیدرییکی از مهمترین منظومه های مهم عرفانی ادبیات فارسی،منطق الطیر عطار است. این متن به قلم استاد گرانمایه،به جناب آقای دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است.با اینکه مزیتهای این چاپ در مقایسه با چاپهای قبلی آن فراوان است،به هر حال مانند هر تصحیح و شرح د أکثریکی از مهمترین منظومه های مهم عرفانی ادبیات فارسی،منطق الطیر عطار است. این متن به قلم استاد گرانمایه،به جناب آقای دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است.با اینکه مزیتهای این چاپ در مقایسه با چاپهای قبلی آن فراوان است،به هر حال مانند هر تصحیح و شرح دیگری،خالی از اشکال نیست. در این مقاله،معنی چند بیت اصلاح یا کامل و در مورد تصحیح چند بیت اظهارنظر شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - تأثیرپذیری راوندی از شاهنامه و خدمت وی به تصحیح شاهنامه در راحة الصدور
یداله بهمنی مطلقراوندی مورخ و ادیب نامدار قرن ششم و اوایل قرن هفتم با نقل 594 بیت از شاهنامه در راحة الصدور که همگی در حکمت عملی است و با سرودن ابیات بسیاری بر وزن و لحن شاهنامه علاوه بر اثبات ارادت و علاقه مندی اش به حماسه بزرگ فردوسی، به دلیل نزدیک بودن زمان تدوین شاهنامه و راحه الصد أکثرراوندی مورخ و ادیب نامدار قرن ششم و اوایل قرن هفتم با نقل 594 بیت از شاهنامه در راحة الصدور که همگی در حکمت عملی است و با سرودن ابیات بسیاری بر وزن و لحن شاهنامه علاوه بر اثبات ارادت و علاقه مندی اش به حماسه بزرگ فردوسی، به دلیل نزدیک بودن زمان تدوین شاهنامه و راحه الصدور که از تمام نسخ موجود شاهنامه به وی نزدیکتر است، غیر مستقیم خدمت شایانی به تصحیح شاهنامه نموده است. چنان که می دانیم یکی از شیوه های تصحیح متون نظم، مقابله ی نسخ موجود یک متن با ابیات منقول آن اثر در دیگر آثار نزدیک به عصر شاعر است. شاهنامه یکی از شاهکار های بزرگ زبان فارسی است که از روزگار شاعر تا کنون مورد توجه اکثر نویسندگان، مورخان و شاعران بوده واز آن ابیات بسیاری نقل کرده اند. نظر به کثرت ابیات منقول شاهنامه در راحه الصدور و تقارن زمانی راوندی و فردوسی، در این مقاله ابتدا به بررسی موضوعی ابیات منقول و سپس به ارزش تصحیحی آنها از راه مقابله با چاپ های معتبر موجود شاهنامه و نسخه بدل های آنها پرداخته شده است. حاصل پژوهش نشان می دهد اولاً تمام ابیات منقول در موضوعات حکمی و اخلاقی است که یقین ما را در باب استفاده ی مؤلف از یاداشت و نوشته ای از قبل فراهم شده، بیشتر می کند؛ ثانیاً در میان این ابیات مواردی وجود دارد که بر تمام نسخ موجود شاهنامه ترجیح دارد. لذا لازم به نظر می رسد مصححان شاهنامه در تصحیح خود به این اثر ارزشمند عنایت ویژه داشته باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - بررسی آثار اندازه دولت بر رشد اقتصادی در ایران
اکبر کمیجانی هادی حق شناسدولتها به واسطه نقش و وظایفی که در اقتصاد دارند، به ناچار متحمل هزینههایی میشوند. لیکن چگونگی تاثیرگذاری افزایش مخارج دولت و در نتیجه اندازه دولت بر رشد اقتصادی در یک کشور چندان روشن نیست. در این راستا، در این مقاله بررسی اندازه دولت (نسبت کل مخارج دولت به تولید ناخا أکثردولتها به واسطه نقش و وظایفی که در اقتصاد دارند، به ناچار متحمل هزینههایی میشوند. لیکن چگونگی تاثیرگذاری افزایش مخارج دولت و در نتیجه اندازه دولت بر رشد اقتصادی در یک کشور چندان روشن نیست. در این راستا، در این مقاله بررسی اندازه دولت (نسبت کل مخارج دولت به تولید ناخالص داخلی) بر رشد اقتصادی در ایران مدنظر قرار گرفته است. برای این منظور، یک تابع کاب داگلاس که تابعی از اندازه دولت، سرمایه انسانی و سرمایه فیزیکی است با استفاده از روش ARDL و اطلاعات سالهای 1368 الی 1391 برآورد شده است و ضریب تاثیرگذاری اندازه دولت در دوره کوتاه مدت و بلندمدت استخراج شده است. نتایج حاکی از آن است که بزرگ شدن دولت در دو دوره مذکور اثر مثبتی بر رشد اقتصادی ایران دارد، لیکن این تاثیرگذاری در دوره بلندمدت بیشتر است. بنابراین، اندازه دولت همانند سرمایه انسانی ابزاری برای برنامهریزی افزایش رشد اقتصادی در بلندمدت است. ضریب تصحیح خطای برآوردی نیز نشان میدهد انحرافات و عدم تعادلها در تولید سرانه اقتصاد ایران با سرعت کمی به سمت تعادل بلندمدت حرکت میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - بررسی نحوه انتقال قیمت در بازار شیر
رضا مقدسی رضا رحیمیمطالعه حاضر نحوه انتقال (متقارن یا نامتقارن) قیمت را در بازار شیر مورد بررسی قرار میدهد. در این مطالعه از روش همگرایی آستانهای و دادههای سری زمانی قیمت شیر در سطح کشور و برای دوره 89-1361 استفاده شده است. همچنین با بهکارگیری مدلهای تصحیح خطای نامتقارن، تعدیلات کوتا أکثرمطالعه حاضر نحوه انتقال (متقارن یا نامتقارن) قیمت را در بازار شیر مورد بررسی قرار میدهد. در این مطالعه از روش همگرایی آستانهای و دادههای سری زمانی قیمت شیر در سطح کشور و برای دوره 89-1361 استفاده شده است. همچنین با بهکارگیری مدلهای تصحیح خطای نامتقارن، تعدیلات کوتاهمدت این بازار تجزیه و تحلیل گردیده است. یافتههای این مطالعه نشان میدهد که انتقال قیمت بین سطح تولیدکننده و خرده فروشی شیر نامتقارن است و این امر نشان میدهد که افزایش قیمت تولیدکننده، نسبت به کاهش قیمتهای تولیدکننده، خیلی سریعتر به قیمتهای خرده فروشی منتقل میگردد Abstract This study is investigating price transmission (symmetric or asymmetric) for milk market. In this study, threshold convergence method and price of milk during 1361-89 are used. Also by using asymmetric error correction model, the short-term adjustments of this market were analyzed. The results indicate that, price transmission between producer and retail of milk is asymmetric and increasing in producer prices much faster than the decreasing of the producer prices will transfer to the retail prices. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - تأثیر نااطمینانی تولید ناخالص داخلی و تورم بر منابع و مصارف بانک ملی ایران
جواد صلاحی سید رضا خادمیبانکها در ایران از تأثیرگذارترین بازیگران اقتصادی محسوب می شوند. . بانکها به عنوان نهادهای مالی و اقتصادی باید درآمدزا بوده و سودآوری آنها تابعی از وضعیت منابع، میزان تسهیلات، حجم سرمایه گذاری و ارایه انواع خدمات بانکی و متنوع بودن آنها است. دگرگونی درهر یک از این متغی أکثربانکها در ایران از تأثیرگذارترین بازیگران اقتصادی محسوب می شوند. . بانکها به عنوان نهادهای مالی و اقتصادی باید درآمدزا بوده و سودآوری آنها تابعی از وضعیت منابع، میزان تسهیلات، حجم سرمایه گذاری و ارایه انواع خدمات بانکی و متنوع بودن آنها است. دگرگونی درهر یک از این متغیرها ، موجب تغییر در سودآوری و نوسان در سطح سود بانکها خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش بررسی نااطمینانی تولید ناخالص داخلی و تورم بر منابع و مصارف بانکها میباشد. در این مطالعه، به صورت ویژه آثار نااطمینانی تورم و تولید ملی بر منابع و مصارف بانک ملی آزمون شده است. نااطمینانی تولید ناخالص داخلی و تورم با ترکیبی از مدلهای گارچ [i]EGARCH وARIMA محاسبه و از طریق مدلهای خود توضیح برداری (VAR) و مدلهای تصحیح خطا (VECM) ارتباط آنها با منابع و مصارف بانک ملی در افق زمانی کوتاه مدت و بلند مدت آزمون شده است . یافته ها نشان میدهد تاثیر نااطمینانی تولید و تورم بر منابع بانک ملی، در کوتاه مدت و بلندمدت معنادار و منفی است ،اما در کوتاه مدت و بلند مدت این تاثیرگذاری بر مصارف بانک ملی مثبت بوده است. Abstract Banks are strongest component and pivotal player in the Iranian economy. Banks that certainly must be profitable. Now if we suppose that bank profits is a function of variables such as resources, facilitate investment and … Naturally, each of them is changed, the bank's earnings will fluctuate. Economic policy makers of banks will have to choose a procedure and political factors and inflation.... at least for the banks make losses. In this study, the main objective is uncertainty of GDP and inflation on the sources and uses of Melli bank. For this purpose, uncertainty of GDP and inflation calculated by combination of models EGARCH and ARIMA. Then we will investigate relationship through Vector Autoregressive Models (VAR) and Vector Error Correction Models (VECM) and on sources and uses in the short-term and long-term. We will conclude that the effect of uncertainty of GDP and inflation on sources of Melli Bank is significant and negative in the short term and long term. And the effect of uncertainty of GDP and inflation on uses of Melli Bank is significant and positive in the short term and long term. [i]. Exponential General Auto-Regressive Conditional Heteroskedasticity (EGARCH) تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - فرار مالیاتی در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در ایران ) برآوردهای سالانه 1392-1352(
رضا امیدی پور جمشید پژویانکشور ایران در سال های اخیر به منظور اجرای صحیح اقتصاد مقاومتی و جایگزینی درآمدهای مالیاتی با درآمدهای نفتی درپی کشف منابع بیشتر درآمدی است. از طرفی این کشور نیز همانند اغلب اقتصادهای جهان با مشکل فرار مالیاتی مواجه است. در چنین شرایطی با توجه به خلاء مطالعاتی از حیث سنج أکثرکشور ایران در سال های اخیر به منظور اجرای صحیح اقتصاد مقاومتی و جایگزینی درآمدهای مالیاتی با درآمدهای نفتی درپی کشف منابع بیشتر درآمدی است. از طرفی این کشور نیز همانند اغلب اقتصادهای جهان با مشکل فرار مالیاتی مواجه است. در چنین شرایطی با توجه به خلاء مطالعاتی از حیث سنجش و اندازهگیری کمّی حجم فرار مالیاتی به ویژه در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، مطالعه حاضر با هدف برآورد حجم فرار مالیاتی در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در ایران با استفاده از رهیافت تابع تقاضای پولی تانزی و الگوی تصحیح خطای برداری (VEC) برای داده های سالانه 1352 تا 1392 انجام گرفته است. در این مدل نسبت پول نقد در گردش به حجم نقدینگی به عنوان متغیر وابسته و متغیرهای بار مالیاتی اشخاص حقوقی، نسبت حقوق و دستمزد به درآمد ملی، درآمد سرانه ملی حقیقی، نرخ بهره حقیقی و درآمدهای نفتی حقیقی به عنوان متغیرهای توضیحی برای بررسی انتخاب شده‎اند. بر اساس یافته های تحقیق، سه متغیر بار مالیاتی اشخاص حقوقی، نسبت حقوق و دستمزد به درآمدملی و درآمدهای نفتی حقیقی بر نسبت پول نقد در گردش به حجم نقدینگی در بلندمدت اثر مثبت و متغیرهای درآمد سرانه ملی حقیقی و نرخ بهره حقیقی در بلندمدت بر این نسبت اثر منفی دارند. همچنین، نتایج تحقیق نشان می دهد که حجم فرار مالیاتی برآوردی در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی طی دوره مورد بررسی روندی صعودی دارد. In order to correctly implement the resistance economy in the recent years and to substitute the tax revenues with the oil revenues, Iran has made efforts to discover more income sources in this regards. On the other hand, like most other economies, the country has been encountering tax evasion. Under such circumstances and due to the existing research gap on the topic, the present study is carried out with the aim to estimate the level of tax evasion in the Iranian corporate taxation using the Tanzi's currency demand approach and vector error correction model (VECM) for 1973-2013 time series data. In this model, the dependent variable is assumed "the ratio of currency holdings (C) to money (denoted as M2)" and the independent variables are as follows: "the ratio of wages and salaries to national income (WSNI) ", "the real per capita national income (YNR) ", "the real rate of interest paid on time deposits (RL) ", "the corporate tax burden (CITGDP) " and "the real oil revenues (OILRR)". Based on the research results, three variables of Corporate Tax Burden, WSNI and OILRR have positive effects on the ratio of C to M2 and the variables of RL and YNR have negative effects on this ratio in the long-run. Moreover, the research results show that the estimated tax evasion levels have an ascending trend during the period of the study. Keywords: Tax Evasion, Corporate Taxation, Tanzi's currency demand approach, VECM, Iran Classification JEL: C32, H30, H26, O17 تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
99 - بررسی رابطه بین گردشگری، رشد اقتصادی و توسعه مالی در ایران (1395-1368)
شهین نرگسی روح اله بابکی مهناز عفتیصنعت گردشگری، بزرگترین و متنوعترین صنعت در دنیا به حساب میآید. تأثیر گردشگری بر افزایش میزان اشتغال و درآمدهای ارزی، رونق صنایع داخلی، گسترش همکاریهای بینالمللی موجب شده است تا نگرش کشورهای دنیا به مرز آن تغییریافته و جایگاه مهمی در سیاستگذاری دولتها پیدا کند. از أکثرصنعت گردشگری، بزرگترین و متنوعترین صنعت در دنیا به حساب میآید. تأثیر گردشگری بر افزایش میزان اشتغال و درآمدهای ارزی، رونق صنایع داخلی، گسترش همکاریهای بینالمللی موجب شده است تا نگرش کشورهای دنیا به مرز آن تغییریافته و جایگاه مهمی در سیاستگذاری دولتها پیدا کند. از این رو در این پژوهش، رابطه بین صنعت گردشگری، رشد اقتصادی و توسعه مالی با استفاده از رویکرد تصحیح خطای برداری (VECM) و با بهرهگیری از دادههای سری زمانی در طی دوره (1395-1368) بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که بین رشد اقتصادی و گردشگری رابطه مثبت و معنا دار و بین رشد اقتصادی و توسعه مالی نیز رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. توسعه مالی همچون گردش مالی راحت در کشور مبدا و استفاده ساده از ابزارهای مالی در جهت تامین مالی برای گردشگران در رشد این صنعت نقش بسزایی دارد. همان گونه که افزایش توسعه مالی سبب رشد اقتصادی میگردد، افزایش رشد اقتصادی نیز سبب بهبود زیرساختها و توسعه صنعت گردشگری میشود The tourism industry is considered as the largest and most diverse industry in the world. Effeciveness of tourism in increasing the employment rates and foreign exchange revenues, booming domestic industries, and expanding international cooperations has changed the world nations attitudes toward its boundaries, placing tourism in an important position within governments policy-making processes. In present research, we evaluated the Relationship between Tourism Economic Growth and Financial Development in Iran by using VECM approach and exploting time series data during (1989-2015) period. Research results show a significant positive relationship between both economic growth and tourism industry as well as economic growth and financial development, such as convenient turnover in the origin country for tourists and simple use of financial instruments for tourists financing plays the key role in growth of this industry. As the expanding of leads to economic growth, increased financial development results in economic growth which, in turn, improves infrastructures and develops tourism industry. Keywords: Tourism industry, Economic Growth, Financial Development, Iran , Vector Error Correction Model (VECM). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - رابطه بین قیمتهای نقدی و آتی سکه طلا در ایران
محسن مهرآرا فاطمه نائبیارتباط بین بازارهای نقد و آتی و چگونگی رابطه علّی بین این دو بازار از جمله موضوع های حائز اهمیتی است که مشخص شدن آن، در پیشبینی قیمتهای آینده دارایی پایه و برنامهریزی فعالان این بازار بسیار تأثیرگذار است. هدف این مطالعه بررسی چگونگی ارتباط علّی بین دو بازار نقد و آتی أکثرارتباط بین بازارهای نقد و آتی و چگونگی رابطه علّی بین این دو بازار از جمله موضوع های حائز اهمیتی است که مشخص شدن آن، در پیشبینی قیمتهای آینده دارایی پایه و برنامهریزی فعالان این بازار بسیار تأثیرگذار است. هدف این مطالعه بررسی چگونگی ارتباط علّی بین دو بازار نقد و آتی سکه طلا در ایران بهعنوان تنها قرارداد آتی با نقدینگی بالا در کشور میباشد و روش منحصر به فردی در کشور که برای ساخت سری زمانی از قیمتهای قرارداد آتی مورد استفاده قرار گرفته است، روش میانگین موزون بین قیمت قراردادهای آتی با سررسیدهای مختلف است. در این مطالعه با استفاده از رویکرد هم انباشتگی و مدل تصحیح خطا و همچنین آزمون علّیت همزمانی وجود یا عدم وجود رابطه علّی بین قیمتهای نقدی و آتی سکه طلا بررسی شد. نتایج تخمینها حاکی از این بوده که قیمتهای این دو بازار هم انباشتگی دارند و با توجه به معادلات ECM و همچنین آزمون علّیت گرنجری ناشی از آن، رابطه علّیت بین قیمت نقدی و آتی سکه طلا هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت، دوطرفه است. آزمون علّیت از نوع همزمانی نیز مؤیّد وجود رابطه علّی به طور همزمان میان قیمتهای این دو بازار میباشد. نمودارهای کنش - واکنش در دو بازار نقد و آتی با دو روش ECM و BVAR برآورد و با یکدیگر مقایسه شد که نتایج حاکی از آن بوده که این دو بازار با یکدیگر ارتباط دارند و شوکهای هر بازار بر بازار دیگر اثرگذار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - بررسی تأثیر زیرساخت های حمل و نقل بر سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران در دوره (53- 1386)
آرمین رجب زاده مینا محجوب لاله محمدرضا عباسی استمالزیر ساختهای قوی باعث کاهش هزینه های حمل و نقل،که این کاهش در هزینه های حمل و نقل،انگیزه ای برای ورود شرکت های منطقه ای و چند ملیتی ایجاد کرده و جذب سرمایه گذاران مستقیم خارجی در ایران(1386-53) است،که با استفاده از دو روش اقتصاد سنجی سری زمانی روش همجمعی جوهانسون-جوسیلیس أکثرزیر ساختهای قوی باعث کاهش هزینه های حمل و نقل،که این کاهش در هزینه های حمل و نقل،انگیزه ای برای ورود شرکت های منطقه ای و چند ملیتی ایجاد کرده و جذب سرمایه گذاران مستقیم خارجی در ایران(1386-53) است،که با استفاده از دو روش اقتصاد سنجی سری زمانی روش همجمعی جوهانسون-جوسیلیس به برآورد رابطه بلند مدت و بر اساس الگوی تصحیح خطا به برآورد روابط کوتاه مدت پرداخته ایم.نتایج برآورد مدل نشان می دهد که زی ساختهای حمل و نقل در دوره مورد بررسی در بلند مدت تاثیر مثبت و معناداری بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی داشته که،ضریب این متغیر 2.55 است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - تحلیل اثرپذیری قیمت داراییها از سیاستهای پولی در ایران
مجید احمد لوچکیده این مقاله به تحلیل اثرگذاری سیاست های پولی بر قیمت گذاری دارایی ها در ایران برای دوره زمانی ۱۳۹۲-۱۳۶۹ می پردازد. برای این منظور از آمار هایی که از بانک اطلاعات سری های زمانی اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سایر منابع مرتبط به دست آمده و هم چنین الگوی ه أکثرچکیده این مقاله به تحلیل اثرگذاری سیاست های پولی بر قیمت گذاری دارایی ها در ایران برای دوره زمانی ۱۳۹۲-۱۳۶۹ می پردازد. برای این منظور از آمار هایی که از بانک اطلاعات سری های زمانی اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سایر منابع مرتبط به دست آمده و هم چنین الگوی هم جمعی و تصحیح خطای برداری استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که یک رابطه کوتاه مدت و بلندمدت از اعتبارهای بانکی و یک رابطه بلندمدت از اعتبارات بانکی، نقدینگی و نرخ تورم به قیمت دارایی های فیزیکی وجود دارد. همچنین یک رابطه کوتاه مدت و بلندمدت از نرخ تورم و یک رابطه بلندمدت از نرخ سود سپرده های کوتامدت بانکی و نقدینگی به قیمت دارایی های مالی وجود دارد. نکته قابلتوجه در نتایج به دست آمده این است که اثر سیاست های پولی به خصوص در بازارهای مالی با تأخیر نمایان می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - نقش وقوع سیکل های تجاری در مطالبات معوق بانک های کشور با استفاده از فیلترهای میانگذر
بابک اسماعیلیبر اساس دیدگاههای مطرح شده در باب سیکلهای تجاری نظریات نسبت به علت ایجاد این سیکلها متفاوت است. یک عده معتقدند که اساساً سیکلها توسط عکسالعمل با وقفهی اقتصاد نسبت به شوکهای برونزا به وجود میآیند ولی گروهی دیگر بر این باورند که اقتصاد نیروهای درونزای خود را در ک أکثربر اساس دیدگاههای مطرح شده در باب سیکلهای تجاری نظریات نسبت به علت ایجاد این سیکلها متفاوت است. یک عده معتقدند که اساساً سیکلها توسط عکسالعمل با وقفهی اقتصاد نسبت به شوکهای برونزا به وجود میآیند ولی گروهی دیگر بر این باورند که اقتصاد نیروهای درونزای خود را در کار دارد که منجر به این میشود که سیکلها حتی بدون شوکهای برونزا نیز به وقوع بپیوندند. هدف این مقاله، بررسی نقش سیکلهای تجاری در افزایش مطالبات معوق بانکهای کشور ایران در دورهی زمانی 1392-1370 میباشد. برای این منظور ابتدا با استفاده از فیلترهای میانگذر به استخراج سیکلهای تجاری رخ داده در اقتصاد ایران پرداخته شد. سپس در گام دوم با استفاده از روش تجزیه وتحلیل عاملی اکتشافی مهمترین عوامل موثر بر مطلبات معوق سیستم بانکی شناسایی شده است. در نهایت تاثیر وقوع سیکلهای تجاری در تغییرات مطالبات معوق بانکی مورد بررسی قرار گرفت، نتایج بهدست آمده نشان دهندهی این موضوع میباشد که مطالبات معوق بانکها رفتاری سیکلی داشته، به گونهای که در دوران رونق کاهش و در دوران رکود افزایش مییابد. در مرحلهی رونق با افزایش تولید ملی، خانوارها و بنگاه ها از جریان درآمدی و توان کافی برای تأمین جریان بازپرداخت دیون و تعهدات خود برخوردارند و بنابراین حجم مطالبات معوق محدود است. According to the existing views regarding the commercial cycles, there are different theories elaborating the reasons of creation these cycles. Some believe that these cycles are formed as a result of delayed reaction of the economy to the exogenous shocks; however, others believe that economy has its own endogenous powers which result in formation of the cycles even needless of the exogenous shocks. This study seeks the role of Commercial Cycles in increasing the overdue claims of Iran’s banks within the time period of 1993 to 2012. To do so, it has been preceded to exploite the occured commercial cycles in Iran’s economy using the intermediary filters. In the second step, the most determining factors on the overdue claims of the banking system were recognized using the subjective explorative analytic method. Finally, the effect of commercial cycles in changing the banking system overdue claims was investigated. The findings indicate that the overdue claims of the banking system tend to behave in cycles meaning to decline during economy boom and to rise during economic recession. While in economic growth, the families and enterprises benefit from enough flow of income and as a result can afford repaying the debts and fulfilling their commitments which result in lower volumes of overdue claims. Keywords: Commercial cycle, Recession and growth, Banking system overdue claims, Subjective analysis, Self corrective model تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - تجزیه قیمت نفت خام و تاثیر آن بر بازده شاخص قیمت سهام منتخب با روش VECM Decomposition Crude Oil Price and its Impact on the Efficiency of Selected Stock Price Index with VECM
ویدا ورهرامی محمدجواد مرادعلیانبا توجه به تاثیر گستردهی نوسانات قیمت نفت بر بخشهای مختلف اقتصادی ایران، عکسالعمل سرمایهگذارانی که نیازمند درک اثر دقیق تغییرات قیمت نفت بر روی بازده شاخص قیمت سهام هستند، مهم است. لذا هدف این مقاله، بررسی تاثیر نوسانات مثبت و منفی قیمت نفت خام بر بازده شاخص قیمت سه أکثربا توجه به تاثیر گستردهی نوسانات قیمت نفت بر بخشهای مختلف اقتصادی ایران، عکسالعمل سرمایهگذارانی که نیازمند درک اثر دقیق تغییرات قیمت نفت بر روی بازده شاخص قیمت سهام هستند، مهم است. لذا هدف این مقاله، بررسی تاثیر نوسانات مثبت و منفی قیمت نفت خام بر بازده شاخص قیمت سهام گروههای استخراج نفت گاز و خدمات جنبی جز اکتشاف، فرآوردههای نفتی کک و سوخت هستهای و لاستیک و پلاستیک میباشد. برای این منظور از الگوی خود تصحیح برداری(VECM)، توابع واکنش آنی و تجزیه واریانس استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که نوسان مثبت قیمت بر بازده شاخص سهام هر سه گروه اثرگذار است و بیشترین اثر را به ترتیب بر بازده شاخص سهام گروه فراورده های نفتی کک و سوخت هستهای، استخراج نفت گاز و خدمات جنبی جز اکتشاف و لاستیک و پلاستیک داراست؛ در حالی که نوسان منفی قیمت تنها بر بازده شاخص سهام گروه استخراج نفت گاز و خدمات جنبی جز اکتشاف تاثیر گذار میباشد. با توجه به آزمون واکنش آنی هر سه گروه بازده شاخص سهام نسبت به شوک مثبت در مدل، نتیجه شد که واکنش پویا در هر سه گروه بازده شاخص سهام نسبت به شوک مثبت دو متغیر نوسان مثبت و منفی قیمت نفت وجود دارد بطوری که بر بازده شاخص سهام گروه فراوردههای نفتی کک و سوخت هستهای اثر مثبت دارد اما در دو گروه بازده شاخص سهام دیگر با اثر منفی روبرو هستیمDecomposition Crude Oil Price and its Impact on the Efficiency of Selected Stock Price Index with VECM Vida VarahramiMohammad Javad MoradalianDue to the widespread impact of oil price fluctuations on economic sectors of Iran, the reaction of investors who need to understand the exact impact of oil price changes on stock price index returns. Therefore, the purpose of this article, is to reviews the impact of fluctuations in crude oil prices as positive and negative on the stock prices index of the oil, gas and mining services group side except exploration, oil products and nuclear fuel ck, rubber and plastics. Results of this study showed that the positive price fluctuation on the stock index returns of all three groups is the most effective way to effect on equity index oil products group of nuclear fuel, extraction and ck the oil gas exploration and incidental services, except rubber and plastics used; while negative price fluctuations on the stock index of efficiency of oil, gas and mining services group, but affect the exploration side. With regard to the immediate reaction of the test yields a positive shock than to the stock index in the model, the result was that the dynamic response in all three groups to a positive shock is more than to negative stock. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
105 - بررسی رابطه بلندمدت قیمت حقیقی نفت خام و ارزش واقعی دلارآمریکا
محمود هوشمند رضا فهیمی دوآبقیمت نفت خام و ارزش دلار آمریکا دو متغیر اقتصادی مهم و تأثیرگذار بر اقتصاد جهانی می باشند. هدف این مقاله بررسی وجود یا عدم وجود یک رابطه بلندمدت پایدار بین این دو متغیرمی باشد. برای این منظور، از آزمون های هم جمعی و علیت بین متغیرها برای دوره 1985:1 تا 2008:4 استفاده شد أکثرقیمت نفت خام و ارزش دلار آمریکا دو متغیر اقتصادی مهم و تأثیرگذار بر اقتصاد جهانی می باشند. هدف این مقاله بررسی وجود یا عدم وجود یک رابطه بلندمدت پایدار بین این دو متغیرمی باشد. برای این منظور، از آزمون های هم جمعی و علیت بین متغیرها برای دوره 1985:1 تا 2008:4 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که افزایش 10 درصد در قیمت حقیقی نفت خام منجر به کاهش 8/1 درصدی ارزش واقعی دلار می شود. جهت علیت نیز از متغیر قیمت نفت به قیمت دلار آمریکا است. بعلاوه، با تخمین رابطه تصحیح خطای کوتاه مدت برای معادله بلندمدت نرخ ارز دلار مشاهده می شود که در صورت انحراف نرخ ارز واقعی دلار از روند بلندمدت خود، این شکاف با نرخ 3/4 درصد در هر دوره ترمیم می شود تا اینکه دوباره به مسیر بلند مدت خود باز گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
106 - توسعه مدل ریسک همبستگی دارایی ها(ACR) با رویکرد مدیریت دارایی-بدهی (ALM) با استفاده از مدل VECM
مهدی همتی آسیابرکی محمدحسن قلی زاده سید مظفر میربرگ کاربانک ها به عنوان اهرم هایی در سیاست های کلان اقتصادی از طریق تنظیم و تعدیل نرخ سود بانکی، سیاست های پولی را به اجرا درآورده و تورم و بیکاری که یکی از مهم ترین اهداف کلان اقتصادی می باشد را کنترل می نماید. یکی از این ابزارها مدیریت دارایی- بدهی می باشد. از اینرو هدف از ا أکثربانک ها به عنوان اهرم هایی در سیاست های کلان اقتصادی از طریق تنظیم و تعدیل نرخ سود بانکی، سیاست های پولی را به اجرا درآورده و تورم و بیکاری که یکی از مهم ترین اهداف کلان اقتصادی می باشد را کنترل می نماید. یکی از این ابزارها مدیریت دارایی- بدهی می باشد. از اینرو هدف از انجام این تحقیق توسعه مدل ریسک همبستگی دارایی ها(ACR) با رویکرد مدیریت دارایی-بدهی(ALM) می باشد. این تحقیق از لحاظ ماهیت از نوع توصیفی و از لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه مورد نظر بانک های پذیرفته شده در این مجموعه هستند که داده های مورد نیاز تحقیق از آن ها قابل استخراج است. دوره زمانی تحقیق، از سال 1391 تا سال 1396 می باشد که تعداد 20 بانک به عنوان نمونه های تحقیق انتخاب گردید. این تحقیق دارای مدلی نظری است و برای آزمون فرضیه ها از مدل تصحیح خطای برداری استفاده گردید. با توجه به آماره t و جهت ضریب تخمین الگوی VECM آن مشخص می شود اثر استفاده از رویکرد مدیریت دارایی-بدهی بر ریسک همبستگی دارایی در تعادل بلندمدت کاهشی می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
107 - تاثیر کارایی بازار کالا بر رشد اقتصادی در منتخبی از کشورهای آسیایی
نغمه هنرور همایون رنجبر سارا قبادیارتقای کارایی و بهره وری بر پدیده های اصلی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جوامع مانند کاهش سطح تورم، افزایش سطح رفاه عمومی، افزایش سطح اشتغال و افزایش توان رقابتی تاثیر دارد. کارایی تبیین کننده میزان موفقیت یک واحد اقتصادی و یا یک کشور در استفاده بهینه از نهاده، برای تولید ست أکثرارتقای کارایی و بهره وری بر پدیده های اصلی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جوامع مانند کاهش سطح تورم، افزایش سطح رفاه عمومی، افزایش سطح اشتغال و افزایش توان رقابتی تاثیر دارد. کارایی تبیین کننده میزان موفقیت یک واحد اقتصادی و یا یک کشور در استفاده بهینه از نهاده، برای تولید ستاده در قیاس با سایر واحدهای اقتصادی و سایر کشورها می باشد از این رو بررسی اثرات کارایی بر متغیرهای کلان اقتصادی اهمیت بالایی دارد. از این رو هدف این مطالعه تحلیل اثرات رکن کارایی بازار کالا در شاخص رقابت پذیری جهانی بر رشد اقتصادی با تاکید بر متعیرهای موثر بر این کارایی(تکنولوژی، تجارت و سرمایه گذاری) در کشورهای آسیایی با شاخص رقابت پذیری متوسط رو به بالا طی دوره ۲۰۱8- ۲۰۰۸ می باشد بدین منظور با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری تابلویی(PVECM) اثرات کارایی بازار کالا بر رشد اقتصادی این کشورها مورد بررسی قرار گرفت. متغیرهای مورد استفاده عبارتند از: رشد اقتصادی و بیکاری بعنوان متغیرهای هدف، کارایی بازار کالا بعنوان متغیر کنترل و تکنولوژی، تجارت و سرمایه گذاری بعنوان متغیرهای موثر بر کارایی بازار کالا. به طور کلی نتایج حاکی از این است که شوک مثبت این نوع کارایی(بهبود کارایی بازار کالا) در میان مدت و بلند مدت منجر به افزایش نرخ رشد اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری می شود. همچنین نتایج نشان دادند که موثرترین متغیر بر کارایی بازار کالا سرمایه گذاری می باشد که این متغیر بیشترین تاثیر خود را بر کارایی بازار کالا در بلند مدت بر جای می گذارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
108 - تحلیل تأثیر رشد نقدینگی بر پس انداز ملی در ایران
سعید صمدی مریم السادات نحوی مصطفی رجبیهدف اصلی این مقاله بررسی اثر رشد نقدینگی بر پس انداز ملی در اقتصاد ایران با استفاده از روشهای اقتصاد سنجی خود رگرسیون برداری[1] و تصحیح خطای برداری[2] در دورة زمانی 86- 1352می باشد. نتایج این الگو نشان می دهد که اثرات تغییرات نقدینگی بر نرخ پس انداز ملی در کوتاه مدت و أکثرهدف اصلی این مقاله بررسی اثر رشد نقدینگی بر پس انداز ملی در اقتصاد ایران با استفاده از روشهای اقتصاد سنجی خود رگرسیون برداری[1] و تصحیح خطای برداری[2] در دورة زمانی 86- 1352می باشد. نتایج این الگو نشان می دهد که اثرات تغییرات نقدینگی بر نرخ پس انداز ملی در کوتاه مدت و بلندمدت مثبت و معنی دار است و با گذر زمان این آثار خنثی می شوند. تأثیر رشد اقتصادی بر پس انداز در کوتاه مدت منفی است ولی از لحاظ آماری معنی دار نمی باشد و در بلندمدت رابطه مثبت بین رشد اقتصادی با نقدینگی و متغیر مجازی وجود دارد و سرانجام بین پس انداز ناخالص ملی و متغیر مجازی در کوتاه مدت و بلندمدت رابطه منفی وجود دارد و از لحاظ آماری معنی دار می باشد. 4.Vector Auto-Regressive Process (VAR). 5.Vector Error Correction Model (VECM). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
109 - بررسی اثر سیاست پولی بر تولید ناخالص داخلی و تورم از طریق شاخص قیمت مسکن در ایران
حسین شریفی رنانی سارا قبادی فرزانه امراللهی نغمه هنرورسیاستهای پولی از طریق کانالهای متعددی همچون کانال نرخ بهره، کانال نرخ ارز، کانال قیمت سایر داراییها و کانال اعتباری بر تولید و تورم اثرگذار میباشند. هدف این مقاله بررسی اثرات سیاست پولی بر تولید و تورم از طریق کانال شاخص قیمت مسکن به عنوان کانال قیمت سایر داراییها، أکثرسیاستهای پولی از طریق کانالهای متعددی همچون کانال نرخ بهره، کانال نرخ ارز، کانال قیمت سایر داراییها و کانال اعتباری بر تولید و تورم اثرگذار میباشند. هدف این مقاله بررسی اثرات سیاست پولی بر تولید و تورم از طریق کانال شاخص قیمت مسکن به عنوان کانال قیمت سایر داراییها، در ایران طی دوره 2Q1387-Q11368 میباشد. بدین منظور با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری (VEC) اثرات سیاست پولی از طریق کانال فوق مورد بررسی قرار گرفت. بطورکلی نتایج حاکی از این است که در الگوی (1) شوکهای پولی مثبت، در کوتاه مدت و میان مدت اثر اندکی بر تولید و سطح عمومی قیمتها دارند. در میان مدت این شوکها تولید را به مقدار زیادی افزایش و قیمتها را کاهش می دهند ولی در بلند مدت تولید را به مقدار زیادی کاهش و قیمتها را افزایش می دهند. شوک مثبت بدهی بانکها به بانک مرکزی در کوتاه مدت اثر اندکی بر تولید و سطح عمومی قیمتها دارند و در میان مدت این شوکها تولید را به زیادی مقدار کاهش و قیمتها را افزایش می دهند و در بلند مدت تولید را به مقدار زیادی افزایش و قیمتها را کاهش می دهند. در الگوی (2) نیز شوکهای پولی مثبت، در کوتاه مدت اثر اندکی بر تولید و سطح عمومی قیمتها دارند و میان مدت باعث کاهش بیشتر تولید نسبت به قیمتها می شوند و بلند مدت باعث افزایش بیشتر تولید نسبت به قیمتها می شوند. همچنین شوکهای مثبت میزان سپردههای قانونی بانکها نزد بانک مرکزی، در کوتاه مدت اثر اندکی بر تولید و سطح عمومی قیمتها دارند و در میان مدت این شوکها باعث کاهش بیشتر تولید نسبت به قیمتها می شوند و در بلند مدت تولید را به مقدار زیادی نسبت به قیمتها افزایش می دهند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
110 - بررسی اثرات بلند مدت تجارت بین الملل بر متغیرهای کامیابی اقتصادی در ایران
فاطمه ثابت نغمه هنرور علی رضاییرشد اقتصادی و کنترل تورم از جمله هدف هایی است که هر اقتصادی دنبال می کند. در جهان امروز قدرت تصمیم گیری و نقش آفرینی در معاملات جهانی از کشورهایی است که در اقتصاد حرف های زیادی برای گفتن دارند. چنانچه هدف سیاست گذاران، توسعه و تشویق تجارت باشد، برای نیل به این هدف باید أکثررشد اقتصادی و کنترل تورم از جمله هدف هایی است که هر اقتصادی دنبال می کند. در جهان امروز قدرت تصمیم گیری و نقش آفرینی در معاملات جهانی از کشورهایی است که در اقتصاد حرف های زیادی برای گفتن دارند. چنانچه هدف سیاست گذاران، توسعه و تشویق تجارت باشد، برای نیل به این هدف باید با تقویت بنیان های تولید کشور، رشد اقتصادی را برای حضور در عرصه بین المللی تسریع و تورم را کنترل کرد. مطالعه حاضر به بررسی اثرات بلند مدت تجارت بین الملل بر متغیرهای کامیابی اقتصادی ایران طی دوره 1395- 1350 با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) می پردازد. نتایج آزمون همجمعی یوهانسون نشان داد که رابطه تعادلی بلند مدت بین متغیرها موجود می باشد. نتایج تحلیل واکنش ضربه مشخص کرد که شوک مثبت صادرات در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت اثر مثبت معنادار بر رشد اقتصادی و تورم دارد. شوک مثبت واردات در کوتاه مدت اثر مثبت معنادار و در میان مدت و بلند مدت اثر منفی معنادار بر رشد اقتصادی دارد و این شوک در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تاثیر منفی معنادار بر تورم دارد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
111 - تصحیح تصحیفهای دیوان شایق لرستانی
جواد تراب پورچکیده هادی بیگ ساکی متخلّص به شایق و مشهور به شایق لرستانی شاعر صاحب ذوق و خوش قریحة پارسی گو در دوران زندیّه و قاجاریّه و از شاعـران منتسب به مکتب بازگشت ادبی اسـت که در اغلب قالب های شعر فارسی طبع آزمایی کرده است. تنها نسخة موجود از دیوان این شاعر به خطّ حسین علی ا أکثرچکیده هادی بیگ ساکی متخلّص به شایق و مشهور به شایق لرستانی شاعر صاحب ذوق و خوش قریحة پارسی گو در دوران زندیّه و قاجاریّه و از شاعـران منتسب به مکتب بازگشت ادبی اسـت که در اغلب قالب های شعر فارسی طبع آزمایی کرده است. تنها نسخة موجود از دیوان این شاعر به خطّ حسین علی ابن علی یار بیگ زنگنه بختیاری در سال 1223 کتابت و در تاریخ 25 اردیبهشت 1331 با شماره 5117 در کتابخانة ملّی ملک ثبت شده است. حمید رضا دالوند در سال 1383نسخة یاد شده را تصحیح و چاپ کرده اند. با توجّه به فراوانی غلط های راه یافته در متن این تصحیح، نگارندة این جستار برای نخستین بار بر پایة معیارهای زیبایی شناختی، قواعد معنایی، معیارهای عروضی و سنّت های ادب فارسی شماری از تصحیف های این دیوان را تصحیح و گزارش نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
112 - معرّفی و بررسی تذکرة خلاصةالشّعرا (بتخانه)
محدثه فرخیچکیده یکی از شیوههای توجّه به هویّت و شناسنامة وجودی جوامع، جمعآوری و تدوین نسخ خطّی و برنامهریزی دقیق برای شناسایی و معرّفی این آثار است. در میان نسخ خطّی، تذکرهها از آن جهت که بعضاً نام و نشان شاعران و اشعار و آثار آنها را از تحریف زمانه در امان نگاه داشته، حائز أکثرچکیده یکی از شیوههای توجّه به هویّت و شناسنامة وجودی جوامع، جمعآوری و تدوین نسخ خطّی و برنامهریزی دقیق برای شناسایی و معرّفی این آثار است. در میان نسخ خطّی، تذکرهها از آن جهت که بعضاً نام و نشان شاعران و اشعار و آثار آنها را از تحریف زمانه در امان نگاه داشته، حائز اهمّیّتند. در بین تذکرهها و سفینههای شعرفارسی، تذکره خلاصةالشّعرا (بتخانه) از شهرت خاصی برخوردار است. تذکرة خلاصةالشّعرا ذیلی است که بر جُنگ بتخانه نوشته شده است. جُنگ بتخانه، بالغ بر بیش از چهل هزار بیت از منتخبات اشعار متقدّمین و متوسّطین است که توسّط ملاّ محمّد صوفی مازندرانی به همکاری عبداللّطیف عبّاسی در سال (1010ه‍..ق) گردآوری شده است و بعدها در سال (1021 ه‍. ق)، عبداللّطیف عبّاسی گجراتی، علاوه بر نگارش دیباچه، شرح احوال شعرای بتخانه را با ذکر سلاطین و مشایخ معروف عهدشان، به اختصار بر آن افزوده و نام خلاصةالشّعرا را بر آن نهاده و هر دو اثر را با هم در یک مجموعة دو جلدی مرتب نمودهاست. در این پژوهش ضمن معرّفی تذکره و نسخههای موجود از آن، مختصات سبک شناسی این اثر در دستگاههای زبانی، فکری و بلاغی مورد بررسی قرار گرفتهاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
113 - معرّفی و بررسی تصحیح نسخة دیوان سایری
ثریا اسلامی خو محمد حکیم آذر اصغر رضاپوریاناز جمله شاعران قرن یازدهم هجری شمسی، شاعر گمنامی است به نام سایری / حایری (؟!). نگارنده در این تحقیق برآن است تا با استفاده از روش اسنادی- توصیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای برای نخستین بار به معرّفی شاعر و نسخه دیوان او، مشخص کردن نام اصلی صاحب اثر و تحلیل و بررسی ع أکثراز جمله شاعران قرن یازدهم هجری شمسی، شاعر گمنامی است به نام سایری / حایری (؟!). نگارنده در این تحقیق برآن است تا با استفاده از روش اسنادی- توصیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای برای نخستین بار به معرّفی شاعر و نسخه دیوان او، مشخص کردن نام اصلی صاحب اثر و تحلیل و بررسی عناصر و مؤلّفههایی که مشخّصکنندۀ سبک شخصی شاعر است؛ بپردازد. نتایج بررسیهای بهعملآمده حاکی از آن است که صاحب اصلی دیوان، سایری است نه حایری؛ که در تذکرهها به نامهای سائر، سایری، سایرای مشهدی معروف است و در دورۀ سلطان سلیمان صفوی از مشهد به اصفهان میآید. دیوان سایری حدود 424 غزل، 124رباعی، یک قصیده، یک قطعه و دو تک بیت ترکی است که در کل شامل 3201بیت فارسی بعلاوۀ دو بیت ترکی است. انواع صور خیال، مضمونهای بکر، ترکیبسازیهای جدید و لغات عامیانه در دیوان او مشهود است. سبک شعری او تکرار چشمی واژههاست. با شگردهای آگاهانه ای که در به کار بردن واژههای تکراری داشته باعث افزایش موسیقی، ضربآهنگ، پیوستگی و انسجام متنش شده است و سبک شعری خاصی را اینگونه برای خود ایجاد کرد؛ واژههای تکراری در شعرش گاهی نشانههای آشکار و پنهانی همراه خود دارند که به صورت آوایی و معنایی ساختار متن را میسازند و بر حس و موضوع موردنظر شاعر تأکید می کند. واژههای تکراری را در بیت پایانی غزل آورده سپس غزل بعدی را با تکرار همان واژه یا واژهها شروع کرده است و به این شیوه، اشعار او زنجیروار به هم متّصلاند و رابطۀجدانشدنی میان لفظ و معنی را به وضوح نمایش میدهد، تنها نسخۀ دیوان مزبور در کتابخانۀ سلطنتی برلین به شمارۀ 3046 موجود است که نسخۀ اساس و مبنای کار در این پژوهش است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
114 - منظومة «شهنامه» اثر حماسی تازه یافته از سدۀ دوازدهم هجری
حمیدرضا دهقانی پور احمدرضا یلمههاچکیدهتصحیح متونی که به صورت دست نویس باقیمانده است، از مهمّ ترین پژوهش های ادبی است. یکی از آن متون مثنوی شهنامهاز شاعری گمنام متخلّص به شرراست که 8156 بیت دارد. از این شاعر در هیچ تذکره ای نامی برده نشده است و از تاریخ تولّد و وفات او اطلاعی در دست نیست. فقط از رو أکثرچکیدهتصحیح متونی که به صورت دست نویس باقیمانده است، از مهمّ ترین پژوهش های ادبی است. یکی از آن متون مثنوی شهنامهاز شاعری گمنام متخلّص به شرراست که 8156 بیت دارد. از این شاعر در هیچ تذکره ای نامی برده نشده است و از تاریخ تولّد و وفات او اطلاعی در دست نیست. فقط از روی چند غزل که در همین مثنوی وجود دارد، معلوم می شود که تخلّصش شرر است و وطنش بخاراست و به اجبار آوارة هندوستانشده است. با توجّه به چند بیت دیگر هم معلوم می شود که نام این مثنوی شهنامه و دربارة جنگ های محمّدشاه هندیاست. منظومة شهنامه در سدة دوازدهم سروده شده و به خطّ نستعلیق هندی است. در فهرست های نسخ خطّی فقط یک دست نوشته از این منظومه وجود دارد که آن هم در کتابخانة آیت الله گلپایگانی قم به شمارة 2612 است امّا مصحّح این منظومه موفّق به یافتن نسخة دیگری از این مثنوی شد که این نسخه در انتهای همان نسخه بود و این تصحیح بر اساس همین دو نسخه انجام شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
115 - Propagation of Crack in Linear Elastic Materials with Considering Crack Path Correction Factor
مهران مرادی مهدی پورمحمودModeling of crack propagation by a finite element method under mixed mode conditions is of prime importance in the fracture mechanics. This article describes an application of finite element method to the analysis of mixed mode crack growth in linear elastic fracture me أکثرModeling of crack propagation by a finite element method under mixed mode conditions is of prime importance in the fracture mechanics. This article describes an application of finite element method to the analysis of mixed mode crack growth in linear elastic fracture mechanics. Crack - growth process is simulated by an incremental crack-extension analysis based on the maximum principal stress criterion which is expressed in terms of the stress intensity factor. In this paper a procedure is employed to correct direction of crack propagation to ensure that a unique final crack path is achieved for different analysis of a problem by using different increments of crack. For each increment of crack extension, finite element method is applied to perform a single - region stress analysis of the cracked structure. Results of this incremental crack – extension analysis are presented for several geometries. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
116 - نقش ادوار سیاسی و تجاری بر تحولات بازار سرمایه در ایران
هاشم زارع حسین مرزباندر اقتصادهای معاصر اهمیت بازار سرمایه در تخصیص منابع، تشویق رونق تولید و ســرمایهگذاری غیر قابل انکار است. گسترش این بازار جهت هدایت مناسبتر منابع بدون بررسی دقیق تاثیر عوامل سیستماتیک و غیرسیستماتیک پیش روی این بازار امکانپذیر نخواهد بود. مطالعه حاضر سعی بر آن دا أکثردر اقتصادهای معاصر اهمیت بازار سرمایه در تخصیص منابع، تشویق رونق تولید و ســرمایهگذاری غیر قابل انکار است. گسترش این بازار جهت هدایت مناسبتر منابع بدون بررسی دقیق تاثیر عوامل سیستماتیک و غیرسیستماتیک پیش روی این بازار امکانپذیر نخواهد بود. مطالعه حاضر سعی بر آن دارد تا با بررسی تاثیر ادوار سیاسی انتخاباتی و ادوار تجاری در یک چارچوب نظری مشخص، نگاهی ویژه به تحولات و رفتار شاخص بازار سهام در ایران داشته باشد. این مطالعه با استفاده از روش پیشنهادی هودریک پرسکات، و با بهره گیری از یک الگوی پویای اقتصاد سنجی، به بررسی تاثیر ادوار سیاسی و نیز ادوار تجاری بر درصد تغییرات شاخص قیمت سهام در بورس تهران میپردازد. این تحقیق به بررسی تاثیر برگزاری کلیه انتخابات ریاست جمهوری دهه هفتاد و هشتاد در ایران خواهد پرداخت. نتایج حاکی از تاثیر معنی دار ادوارهای سیاسی و تجاری بر نوسانات شاخص بازار سهام است. بهطور دقیقتر اثر وقوع دورانهایی سیاسی و تجاری بعد از حدود هفت فصل در روند تصحیح بلند مدت، در بازار سهام ایران تعدیل خواهند شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
117 - بنجیدن مصدری کهن و متروک در شاهنامه
سجاد آیدنلوبَنجیدن مصدری کهن و متروک در شاهنامه سجاد آیدِنلو* دانش یارِ دانش گاهِ پیام نور، مرکز اورمیّه، ایران. تاریخ دریافت: 14/12/1397 تاریخ پذیرش: 6/6/1398 چکیده در داستان بهرام گـور و لنبک آب کـش پس از این کـه لنبـک به پذیرایی از بهرام می ایستد بیتی است که بر اسا أکثربَنجیدن مصدری کهن و متروک در شاهنامه سجاد آیدِنلو* دانش یارِ دانش گاهِ پیام نور، مرکز اورمیّه، ایران. تاریخ دریافت: 14/12/1397 تاریخ پذیرش: 6/6/1398 چکیده در داستان بهرام گـور و لنبک آب کـش پس از این کـه لنبـک به پذیرایی از بهرام می ایستد بیتی است که بر اساس آن: برید آن که لنبک بدو داد شاه ببنچید/ ببخشید/ بپیچید/ بخندید و بنهاد بر پیش گاه با توجّه به ضبط نسخه های شاهنامه و یکی دو قرینۀ دیگر، احتمالاً صورت درستِ فعلِ مصراعِ دوم ببَنجید است. این فعل از مصدر بَنجیدن به معنای تقسیم کردن، بریدن و خُرد کردن است و مادّۀ مضارعی که برای ساختن این مصدر جعلی/ ثانوی به کار رفته است، شاید مادّۀ مضارعِ دومِ مصدرِ بَختَنِ پهلوی باشد. با این احتمال بَنج از ریشۀ *baj- به معنای تقسیم کردن و بخشش است و معنی بیت با تصحیحِ قیاسیِ ببنجید چنین خواهد بود: بهرام غذایی را که لنبک به او داد به دو یا چند بخش تقسیم کرد و روی میز نهاد. * . aydenloo@gmail.com تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
118 - ملاحظاتی دربارۀ تصحیح فرامرزنامه بزرگ
محمود رضایی دشت ارژنه فاطمه صادقی نقدعلی علیا قدرت اله رسمفرامرزنامۀ بزرگ یکی از مهمترین منظومههای پهلوانی پس از شاهنامه است که در اواخر سدۀ پنجم هجری بر اساس متن منثوری به همین نام سروده شده و وصف کارکیاییهای فرامرز، پور رشید رستم است. سرایندۀ ناشناس این منظومه توانسته است به شیوهای نگارین و با لحنی حماسی، فرامرزنامۀ بزر أکثرفرامرزنامۀ بزرگ یکی از مهمترین منظومههای پهلوانی پس از شاهنامه است که در اواخر سدۀ پنجم هجری بر اساس متن منثوری به همین نام سروده شده و وصف کارکیاییهای فرامرز، پور رشید رستم است. سرایندۀ ناشناس این منظومه توانسته است به شیوهای نگارین و با لحنی حماسی، فرامرزنامۀ بزرگ را در در 5442 بیت بسراید که هم از نظر زبانی درخور توجه است و هم بخش مهمی از روایات حماسی خاندان رستم را در خود جای داده است. ماریولین فان زوتفن و ابوالفضل خطیبی بر اساس سه دستنویس، تصحیحی شایسته و عالمانه از این منظومه به دستدادهاند. در این جستار ضمن معرفی چند و چون این تصحیح دانشمندانه، کوشش شده که با توسل به منابع درون-متنی و برونمتنی، دربارهی ضبط برخی از ابیات این منظومه، ضبطهای پیشنهادی ارائه گردد و گره از برخی فروبستگیهای این منظومه گشوده شود. در فرجام برای حدود 44 بیت از این منظومه، ضبطی پیشنهادی ارائه گشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
119 - کَرز (karz) واژهای از گویش خراسان در شاهنامه؟ (طرح مسأله و اقتراح)
سجّاد آیدنلومصراع شب تیره و گُرزهای گران در شاهنامه دو بار از زبان رستم تکرار شده است. بخش دومِ این مصراع در نسخههای شاهنامه کرزهای کران نوشته شده است و تقریباً همۀ چاپکنندگان و مصحّحانِ این متن آن را گُرزهای گران خواندهاند که ترکیبی آشنا و پرکاربرد در سخن فردوسی است. یکی از مص أکثرمصراع شب تیره و گُرزهای گران در شاهنامه دو بار از زبان رستم تکرار شده است. بخش دومِ این مصراع در نسخههای شاهنامه کرزهای کران نوشته شده است و تقریباً همۀ چاپکنندگان و مصحّحانِ این متن آن را گُرزهای گران خواندهاند که ترکیبی آشنا و پرکاربرد در سخن فردوسی است. یکی از مصحّحانِ شاهنامه در چاپ خویش این ترکیب را به کُرزههای گران تصحیحِ قیاسی کرده و کُرزه را در معنای کشتزار ناظر بر خوید و سبزهزارِ مذکور در هفتخانِ رستم دانستهاند. نگارنده با استفاده از دقّت و توجّهِ این مصحّح و رعایتِ نهایتِ احتیاط و احتمالِ علمی، صورتِ کَرزهای گران را پیشنهاد کرده و به اقتراحِ صاحبنظران گذاشته است. کَرز (karz) از واژههای گویشیِ خراسان (متداول در قاین) و در معنای شکافِ بزرگ در کوه است و کَرزهای گران به معنیِ گودالها و شکافهایِ صعبالعبورِ کوهها میتواند به گذشتن رستم از ناهمواریها و مَغاکها و کوههای مازندران در داستان هفتخان اشاره داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
120 - رخش یا دخش؟ (بررسی صورتنگاشت یک لغت در نسخههای شاهنامه)
سجاد آیدنلودر این مقاله کوشش شده است تا مبتنی بر رویکردی تحلیلی – مقایسه‌ای ‌اختلاف صورت‌نگاشته‌های دو واژة رخش و دخش در فعل مرکب رخش / دخش‌کردن به معنای تیره و سیاه کردن در چهار بیت شاهنامة فردوسی واکاوی، مقایسه و شرح شود. بنابراین، در مسیر شرح و پر أکثردر این مقاله کوشش شده است تا مبتنی بر رویکردی تحلیلی – مقایسه‌ای ‌اختلاف صورت‌نگاشته‌های دو واژة رخش و دخش در فعل مرکب رخش / دخش‌کردن به معنای تیره و سیاه کردن در چهار بیت شاهنامة فردوسی واکاوی، مقایسه و شرح شود. بنابراین، در مسیر شرح و پردازش مباحث نوشتار، به بررسی جایگاه صرفی و معنایی این واژگان، در چارچوب رویکرد مقایسه‌ای به نسخه‌های مورد بررسی شاهنامه پرداخته‌ایم. نتایج پژوهش از جمله گویای آن است که رخش و رخش کردن در فرهنگ‌ها و متون فارسی به معنای سیاه و تیره کردن دیده نمی‌شود و اشتقاق واژه نیز دقیقاً متضادّ این معناست، امّا ریشه شناسی‌‌های پیشنهاد شده برای دخش معنای سیاهی را برای آن تأیید می‌کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
121 - ماه هاماوران یا شاه هاماوران؟
سجاد آیدنلودر داستان رستم و اسفندیار کتایون برای این که مانعِ رفتنِ پسرش اسفندیار به سیستان و رویارویی با رستم بشود خدمات و پهلوانی های رستم را یادآوری می کند و از جمله می گوید: همان ماه هاماوران را بکشت/نیارست گفتن کس او را درشت در این بیت منظور از ترکیب ماه هاماوران سودابه است و أکثردر داستان رستم و اسفندیار کتایون برای این که مانعِ رفتنِ پسرش اسفندیار به سیستان و رویارویی با رستم بشود خدمات و پهلوانی های رستم را یادآوری می کند و از جمله می گوید: همان ماه هاماوران را بکشت/نیارست گفتن کس او را درشت در این بیت منظور از ترکیب ماه هاماوران سودابه است و با این که فقط در یک نسخه (لندن/ بریتانیا 675 ه.ق) آمده در همۀ چاپ های معتبر و نیمه معتبرِ شاهنامه انتخاب شده است، امّا نگاشتۀ بیش ترِ دست نویس ها، شـاه هاماوران است کـه فقـط در بعضی چاپ های سنگی و کم اعتبارترِ شاهنامه دیده می شود. چون در گزارش نبرد هاماوران در شاهنامه، شاه هاماوران از رستم زنهار می خواهد و به دست او کشته نمی شود مصحّحان، وجهِ شاه هاماوران را نادرست انگاشته و رها کرده اند، در حالی که بررسیِ منابعِ متعدّدِ فارسی و عربی نشان می دهد که از داستان جنگ هاماوران چند روایت (حدّاقل سه گزارش) مختلف وجود دارد که در بعضی از آن هـا شاه هـامـاوران زنده می ماند و در برخی دیگر به دست رستم کشته می شود. مأخذِ اشارۀ بیتِ مذکور دستۀ دوم از روایاتِ مربوط به عاقبت کار پادشاه هاماوران و مستند بر مآخذ اصیل و حتّا کهن تر از شاهنامه است که اتّفاقاً در بیتی دیگر از داستان رستم و اسفندیار هم بازتاب یافته است. بر این اساس ضبط شاه هاماوران که بِظاهر نادرست می نماید به لحاظِ داستانی معتبر است و از نظر ضوابط تصحیح متن نیز به دلیلِ استناد بر اکثر نسخ و دشوارتر بودن نسبت به وجه ماه هاماوران باید در متنِ نهاییِ شاهنامه بیاید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
122 - تصحیح نسخة خطی رسالة عرفانی و کلامی از عارف بارع: کمالالدین ملاعبدالرزاق اسحاق کاشی (730 هـ.ق)
مهدی ماحوزیاز کمالالدین ملّا عبدالرزاق اسحاق کاشی (کاشانی) در مدرسة عالی سپه سالار (شهید مطهری) یک نسخه خطی در 505 صفحه موجود است که مجموعهای است از رسایل او در باب حکمت، عرفان، مظاهر وجود حضرت باری، علم استدلالی و علم شهودی. از صفحة 100 تا 126 این رساله اختصاص دارد به رسالة عرف أکثراز کمالالدین ملّا عبدالرزاق اسحاق کاشی (کاشانی) در مدرسة عالی سپه سالار (شهید مطهری) یک نسخه خطی در 505 صفحه موجود است که مجموعهای است از رسایل او در باب حکمت، عرفان، مظاهر وجود حضرت باری، علم استدلالی و علم شهودی. از صفحة 100 تا 126 این رساله اختصاص دارد به رسالة عرفانی و کلامی ملّا عبدالرزاق کاشی (در گذشته 730 هـ.ق) در باب مباحث مذکور. به دلیل اهمیّت موضوع و شخصیّت مؤلف، لازم آمد به تصحیح این نسخه اقدام شود. در این رهگذر چه بسا نکتههایی یافت شود که در نقد و تحلیل صاحبنظران مفید افتد. تفاصيل المقالة