بررسی و تحلیل ویژگی های سبکی انیس الطالبین محمدبن محمود فارس
الموضوعات : پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی
الهه صادقی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.)
الکلمات المفتاحية: تصحیح, نسخۀ خطی, دورۀ صفوی, سدۀ یازدهم, محمد بن محمود فارس, انیس الطالبین,
ملخص المقالة :
نسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می شود که لزوم توجه به آن به‌عنوان یکی از گنجینه های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. رسالۀ انیس الطالبین محمد بن محمود فارس، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نگردیده است. از این اثر دو دست نوشته باقیمانده است که نسخه ای است که با شمارۀ ۲۹۸۴ در کتابخانۀ اعظم قم نگهداری می شود، ظاهراً از قدمت بیشتری برخوردار است؛ ازاین‌رو مبنای اصلی بررسی در پژوهش حاضر قرار گرفت و نسخۀ دوم ازنظر شیوۀ نگارش تفاوت نسبتاً زیادی با نسخۀ مذکور دارد و به عبارتی تحریر دیگری از رسالۀ انیس الطالبین است که در ادامۀ کار آورده شده است. با توجه به اینکه تاکنون رسالۀ مزبور تصحیح‌نشده است، انجام پژوهش حاضر ضروری به نظر می رسد؛ بنابراین در پژوهش حاضر، ضمن معرفی رسالۀ انیس الطالبین، به بررسی محتوا، عناصر و مؤلفه های سبکی آن نیز پرداخته شده است. بررسی این اثر نشان دهندۀ آن است که عرفان محمد بن محمود فارس بر پایۀ شریعت است و در تبیین مفاهیم عرفانی به آیات قرآن و سخنان پیامبر اکرم و اهل‌بیت ایشان استشهاد نموده است. فارس همچنین نویسنده ای تواناست و به ساخت و بافت کلام اهمیت زیادی داده است. صور خیال، لغات و مضامین عربی، کنایات، استعارات، مرادفات، تکلّفات و تصنعات که در دیگر آثار و متون این دوره دیده می شود، در این اثر نیز به‌وضوح مشهود است و با توجه به اینکه رسالۀ انیس الطالبین دربردارندۀ افکار و اصطلاحات عرفانی، اطلاعات تاریخی و ... است، حائز اهمیت بسیار است.
_||_
