-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ارزیابی میزان موفقیت محدوده قانونی رشد شهری طرح های جامع در مهار رشد کلانشهر تهران
داود عزیزی علی اکبر تقوایی میثم آدینه لوفردبا گذشت بیش از چهاردهه از تهیه طرحهای جامع و تعیین محدوده قانونی برای شهرهای ایران، هنوز ارزیابی دقیقی از موفقیت این ابزار صورت نگرفته است. همین عامل باعث شد این پژوهش به انجام این مهم پرداخته و به ارزیابی میزان موفقیت محدوده قانونی طرح جامع دوم تهران مبادرت نماید. روش چکیده کاملبا گذشت بیش از چهاردهه از تهیه طرحهای جامع و تعیین محدوده قانونی برای شهرهای ایران، هنوز ارزیابی دقیقی از موفقیت این ابزار صورت نگرفته است. همین عامل باعث شد این پژوهش به انجام این مهم پرداخته و به ارزیابی میزان موفقیت محدوده قانونی طرح جامع دوم تهران مبادرت نماید. روش تحقیق پژوهش بر پایه روش ارزیابی کمی و با هدف کاربردی است و تصاویر ماهوراه‌ای اصلی‌ترین داده مورد استفاده در این مقاله است. تجزیه‌و‌تحلیل و پردازش دادهها با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای Envi و Arcgisصورت گرفته و انطباق مرز و محدوده رشد شهری طرح جامع و مرز واقعی بررسی شده است. یافته اصلی پژوهش دلالت بر این دارد که محدوده قانونی طرح جامع دوم کلانشهر تهران، نتوانسته بطورموثری توسعه شهری را کنترل کند. همچنین مشخص شد که ارزش شاخص مهار مرز رشد 15/0 است، که بر عدم توانایی مرز رشد شهری در محدود کردن توسعه شهری کلانشهر تهران اشاره دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - توزیع فضایی تاب آوری در برابر سوانح در سطح محلات کلانشهر تهران
الناز باقرنژاد محمدمهدی عزیزیخسارات بسیار جانی و مالی ناشی از سوانح طبیعی در کلانشهرها ضرورت ارزیابی و ارتقای تاب‌آوری پیش از وقوع حادثه را نشان میدهد. کلانشهر تهران که مستعد زمین‌لرزه است، نیز از این امر مستثنا نیست. لذا در مقاله حاضر، مجموعه‌ای از شاخصهای تاب‌آوری از سه مدل ۱BRIC، ۲CRI و ۳CD چکیده کاملخسارات بسیار جانی و مالی ناشی از سوانح طبیعی در کلانشهرها ضرورت ارزیابی و ارتقای تاب‌آوری پیش از وقوع حادثه را نشان میدهد. کلانشهر تهران که مستعد زمین‌لرزه است، نیز از این امر مستثنا نیست. لذا در مقاله حاضر، مجموعه‌ای از شاخصهای تاب‌آوری از سه مدل ۱BRIC، ۲CRI و ۳CDRI، شناسایی‌شده و جهت ارائه شاخص ترکیبی چندبعدی تاب‌آوری کلانشهر تهران مورداستفاده قرارگرفته است. بامطالعه ۳۶۸ محله تهران و با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، ابعاد تاب‌آوری در پنج بعد اجتماعی، بعد زیرساختی، بعد عملکرد اقتصادی، بعد جامعه‌ایروابط همسایگی و بعد جامعه‌ای-مشارکت- تعریف‌شده‌اند. توزیع فضایی تاب‌آوری و ابعاد آن در سطح کلانشهر تهران نشان میدهد که محلات غربی و جنوبی شهر تهران و برخی از محلات در شمال شرقی وضعیت نامطلوبی ازنظر تاب‌آوری دارند. درصورتی‌که میزان تاب‌آوری در محلات مرکزی و شرقی به نسبت بیشتر است. در میان ابعاد تاب‌آوری نیز بعد زیرساختی بیشترین تأثیر منفی را بر محلات با وضعیت نامطلوب تاب‌آوری داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی نقش کنشگران و ابزارهای مدیریت شهری در یکپارچگی مدیریت کلانشهر تهران
محمدمهدى عزیزى محمد ابویى اردکان نسرین نورییکپارچگی مدیریت شهری موضوعی است که از عوامل متعددی چون حکومت محلی، انواع تفرق های عملکردی و سیاسی موجود در عرصه شهری، نظام قدرت شهری و بازیگران آن نشات می گیرد. مقاله حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی کنشگران و ابزارهای مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهر تهران انجام گرفته است چکیده کاملیکپارچگی مدیریت شهری موضوعی است که از عوامل متعددی چون حکومت محلی، انواع تفرق های عملکردی و سیاسی موجود در عرصه شهری، نظام قدرت شهری و بازیگران آن نشات می گیرد. مقاله حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی کنشگران و ابزارهای مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهر تهران انجام گرفته است. به این منظور، ابتدا مفهوم شهر و مدیریت شهری و مدیریت یکپارچه شهری و ارتباط کنشگران مدیریت شهری با این مفاهیم بر مبنای پیشینه نظری مشخص گردید. سپس برای پاسخ دادن به سوال های اصلی تحقیق از رویکرد آمیخته استفاده می شود. در رویکرد آمیخته با بهره گیری از روش های موردپژوهی (کیفی) و پیمایش (کمی)، داده های مورد نیاز برای تحقیق گردآوری می گردد. در تحقیق حاضر داده های حاصل از پرسشنامه های جمع آوری شده از متخصصان و مدیران حوزه مدیریت شهری با استفاده از آزمون کروسکال والیس تحلیل گردید. یافته های تحقیق نشان دهنده مهمترین کنشگران در عرصه های مختلف مدیریت شهری تهران و اولویت بندی ابزارهای مدیریت شهری هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - رابطه بین امنیت تصرف و کیفیت مسکن در سکونتگاه غیررسمی اسلام آباد شهر تهران
هاشم داداش پور بهرام علیزادهدر سالهای اخیر، غیررسمی شدن مسکن شهری و ناامنی مالکیت توجه بسیاری از سازمانهای جهانی را بهخود جلب کرده و منجر به ایجاد مطالعات وجریانهای فکری جدیدی در زمینه ارتقاء امنیت تصرف شده است.دراغلب این مطالعات، بهبود امنیت تصرف زمین برای ارتقاء شرایط زندگی خانوارها ضرورری قلمدا چکیده کاملدر سالهای اخیر، غیررسمی شدن مسکن شهری و ناامنی مالکیت توجه بسیاری از سازمانهای جهانی را بهخود جلب کرده و منجر به ایجاد مطالعات وجریانهای فکری جدیدی در زمینه ارتقاء امنیت تصرف شده است.دراغلب این مطالعات، بهبود امنیت تصرف زمین برای ارتقاء شرایط زندگی خانوارها ضرورری قلمداد شده است.درحال حاضر امنیت تصرف از مفهوم قانونی اولیه خود فاصله گرفته و وارد بحثهای اجتماعی و روانشناسی شدهاست. براساس این رویکرد، سه عامل احتمال تخلیه، ترس از تخلیه و نبود شبکههای حمایتی متغیرهای اصلیتحقیق را تشکیل دادند. ضمن اینکه برای بررسی کیفیت مسکن سه شاخص کالبدی مساحت زیربنا، نوع مصالح وپوشش سقف مورد توجه قرارگرفت. روش تحقیق حاضر از نوع پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برایجمعآوری دادهها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد بین امنیت تصرف و کیفیت مسکن رابطه مستقیم و مثبتیوجود دارد و عامل فقدان شبکههای حمایتی از عوامل اصلی درکاهش امنیت تصرف میباشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - سنجش و ارزیابی سطوح برخورداری مناطق شهری کلانشهر *TOPSIS تهران با استفاده از تکنیک
حمیدرضا صارمی سهیلا توتزارییکی از مباحـث عمده و اساسی در نظام برنـامه ریزی جامع،مساله توسعه موزون و هماهنـگ است که در قالب توسـعه مناطق یک جامعه مطـرح می گردد.بکارگیری معیارها و روشهای کمی به منظور سطح بندی سکونتگاهها در سیستم فضایی مناطق شهری از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی و چکیده کاملیکی از مباحـث عمده و اساسی در نظام برنـامه ریزی جامع،مساله توسعه موزون و هماهنـگ است که در قالب توسـعه مناطق یک جامعه مطـرح می گردد.بکارگیری معیارها و روشهای کمی به منظور سطح بندی سکونتگاهها در سیستم فضایی مناطق شهری از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی و از سوی دیگر معیـاری برای تلاش در زمینه کاهـش و رفع نابرابری های موجود میان آنها می گردد. هدف این مقاله،سنجش و ارزیابی سطـوح برخـورداری مناطق22گانه کلانشـهر تهران در جهت نزدیک شـدن به عدالت اجتماعی،توسعه فضایی و دستیابی به میزان نابرابری های منطقه ای از لحاظ شاخص های مورد بررسـی است.روش پژوهـش توصـیفی و تحلیلی می باشد. 42 متغیر انتخابی از طریق مدل آنتروپی شانون وزن دهی شده و از مدل کمیTOPSISبرای رتبه بندی اسـتفاده گردید. در میان مناطق شهری کلانشهر تهران برخوردارترین منطقه به لحاظ توسعه یافتگی،منطقه 5 با ضریب اولویت 0.584و فروبرخوردارترین، منطقه 17 با ضریب اولویت0.256می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ارائه الگوی مدیریت توسعه فرهنگی کلانشهرتهران
مهدی یسری ناصر فکوهی سید رضا صالحی امیریمفهوم توسعه فرهنگی عبارتست از نوعی دگرگونی که از طریق تراکم برگشت ناپذیر عناصر فرهنگی در جامعه ای معین صورت می گیرد و جامعه بر اثر آن بطور مؤثرتری از محیط طبیعی و اجتماعی مراقبت می کند. فرآیند توسعه‌ی فرهنگی محصول ساز و کارهای تاریخی، سیاسی، اجتماعی و خانوادگی است که به چکیده کاملمفهوم توسعه فرهنگی عبارتست از نوعی دگرگونی که از طریق تراکم برگشت ناپذیر عناصر فرهنگی در جامعه ای معین صورت می گیرد و جامعه بر اثر آن بطور مؤثرتری از محیط طبیعی و اجتماعی مراقبت می کند. فرآیند توسعه‌ی فرهنگی محصول ساز و کارهای تاریخی، سیاسی، اجتماعی و خانوادگی است که به تدریج شکل میگیرد و به تدریج هم تغییر می‌یابد و یا از بین می‌رود. این پژوهش توصیفی است، از نظر هدف کاربردی و از نظر عمق در زمره پژوهش های ژرفانگر قرار می گیرد. روش پژوهش از نوع "روش کیفی" است و با "تکنیک دلفی" اجرا شده است. جمعیت آماری این پژوهش متخصصان و خبرگان مدیریت فرهنگی و علوم اجتماعی هستند. ابزار پژوهش پرسشنامه بوده و دادهها با SPSS تجزیه و تحلیل گردیده است. شاخص های سنجش مدیریت توسعه فرهنگی در کلانشهر تهران در قالب هشت بعد اصلی، 18 مولفه و 60 گویه طبقه بندی شده اند. یافته‌های حاصل از این پژوهش بطور خلاصه نشان داد مدیریت توسعه فرهنگی کلانشهر تهران بر عواملی مانند مبادلات فرهنگی، توسعه گردشگری، همسو سازی فعالیت های سازمان ها و نهاد های فرهنگی، آموزش های فرهنگی و انجام پژوهش های کاربردی تاکید دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - سنجش فضایی سرمایه اجتماعی جهت توسعه پایدار اجتماعی شهرها با مدل VIKOR مورد شناسی کلانشهر اهواز
الیاس مودت سعید امانپورسرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که امروزه به پیوندها، ارتباطات میان اعضای یک شبکه شهری به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد. و با خلق هنجارها متقابل موجب تحقق اهداف اعضا میشود. لذا سرمایه اجتماعی امروزه نقش مهمتری از سرمایه فیزیکی و کالبدی در جوامع ایفا می‌کند. از طرف د چکیده کاملسرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که امروزه به پیوندها، ارتباطات میان اعضای یک شبکه شهری به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد. و با خلق هنجارها متقابل موجب تحقق اهداف اعضا میشود. لذا سرمایه اجتماعی امروزه نقش مهمتری از سرمایه فیزیکی و کالبدی در جوامع ایفا می‌کند. از طرف دیگر شهرها به عنوان برترین شکل سکونتگاه انسانی مورد توجه و تحقیق می‌باشند. لذا بر اساس ضرورت موضوع پژوهش حاضر با رویکرد توسعه‌ای کاربردی و با ترکیبی از روشهای تحقیق (میدانی، کتابخانه‌ای، توصیفی و تحلیلی) به بررسی موضوع سرمایه اجتماعی کلانشهر اهواز در راستای توسعه پایدار شهری به مطالعه و تحقیق پرداخته است. لازم به ذکر است جهت تجزیه و تحلیل یافته‌ها از نرم‌افزارها و روشهای آماری Vikor، Minitab، SPSS، Vsio و ArcGIS استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داده است. مناطق هفت و شش اهواز در سه گروه R، S و Q در بالاترین رتبه قرار دارد به عبارتی تمام شرایط مدل VIKOR در این مناطق صادق می باشد. بطوری که میانگین مدل VIKOR برابر 0.425 درصد بوده که منطقه شش کلانشهر اهواز با میزان 1.00 درصد بیشترین میزان و منطقه دو کلانشهر اهواز کمترین میزان را دارا بوده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تاثیر مهاجرت در رشد جمعیت کلانشهرها نمونه موردی : کلانشهر تهران در سال های 1335 – 1385شمسی
سید کمال الدین شهریاریمهاجرت از پدیدههای اجتماعی است که به مثابه یکی از مهمترین عوامل دگرگون کننده فضای شهری و روستاییاز نقطه نظر ساخت و کارکرد محسوب میشود . این پژوهش با اساس قرار دادن نظریههای محققین شهیر اینعرصه، به ویژه راون اشتاین ، هانری مندراس ، آرتور لوئیس ، گونار میردال ، اورت.اس.ال چکیده کاملمهاجرت از پدیدههای اجتماعی است که به مثابه یکی از مهمترین عوامل دگرگون کننده فضای شهری و روستاییاز نقطه نظر ساخت و کارکرد محسوب میشود . این پژوهش با اساس قرار دادن نظریههای محققین شهیر اینعرصه، به ویژه راون اشتاین ، هانری مندراس ، آرتور لوئیس ، گونار میردال ، اورت.اس.ال موبو گنج و گری.الهانت و نظری به تجارب دیگر کشورها در این زمینه ، به بررسی رشد جمعیت کلانشهر تهران با توجه به عاملمهاجرت و مقایسه آن با میزان پیشبینی شده پرداخته و با تحلیل آماری تغییرات جمعیتی قابل توجه در اینزمینه از جمله افزایش سریع جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستائی نتیجه میگیرد رشد نسبتاً سریع جمعیتکلانشهر تهران و افزایش آن نسبت به جمعیت تعیین شده در طرحهای جامع ، راهبردی و ساماندهی یکی ازعوامل ایجاد مشکل مسکن در این شهر میباشد . نهایتاً به اهمیت طرح آمایش سرزمین و برنامههای ملی ومنطقهای توجه داده میشود که به دلیل فقدان آن در گذشته ، ساختار رفتارهای جمعیتی نه تنها از کنترلسیاستگذاران ، مسئولین و برنامهریزان خارج بوده ، بلکه پیشبینیها نیز عملا درست از آب در نیامده است وساختار جمعیت کشور مرتباً در حال تغییر و نوسان بوده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - ارایه الگوی مناسب مشارکت اجتماعی رسمی شهروندان در اداره امور شهری مطالعه موردی: کلانشهر تهران
سید موسی پورموسوی میثم سام بند سید محمد صحفیمشارکت شهروندی و جامعه مدنی سابقه غنی و طولانی دارد و از دوران یونان باستان تا به امروز همواره بهاشکال گوناگون در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی انسان ها بروز کرده است.هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی موانع مشارکت اجتماعی شهروندان در سیاست های شهری کلانشهرتهران به منظور ارایه ال چکیده کاملمشارکت شهروندی و جامعه مدنی سابقه غنی و طولانی دارد و از دوران یونان باستان تا به امروز همواره بهاشکال گوناگون در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی انسان ها بروز کرده است.هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی موانع مشارکت اجتماعی شهروندان در سیاست های شهری کلانشهرتهران به منظور ارایه الگوی مناسبی جهت نظام مشارکت اجتماعی شهروندان در اداره امور کلانشهر تهران میباشد.در این پژوهش بر اساس مطالعه ای پیمایشی، میزان مشارکت اجتماعی شهروندان و اثر موانع مشارکت بر آنبا ابزار پرسشنامه و مشاهده بررسی شده است. طی این پژوهش 384نفر از شهروندان 18سال به بـالای منـاطق22گانه شهر تهران با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و روش تصادفی ساده انتخاب شدند.بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد که بین میزان آگاهی شهروندان از زمینه های مشارکت اجتمـاعی درسیاست های شهری، میزان رضایت جامعه مورد بررسی از سیاست های شهری و نابسامانی فردی شهروندان موردمطالعه با میزان مشارکت اجتماعی شهروندان رابطه معناداری وجود دارد. اما این رابطه معنادار بـین احسـاس بـیقدرتی و میزان اعتماد شهروندان به مقامات منتخب شهری با میزان مشارکت اجتماعی شهروندان وجود نداشت.در نهایت با توجه به میزان متغیرهای مورد بررسی و نوع رابطه ها، الگویی جهـت نظـام مشـارکت اجتمـاعیشهروندان در اداره امور کلانشهر تهران ارایه گردید پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - سنجش فضایی سرمایه اجتماعی جهت توسعه پایدار اجتماعی شهرها با مدل VIKOR (مورد مطالعه: کلانشهر اهواز)
سعید امانپور الیاس مودتسرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که امروزه به پیوندها، ارتباطات میان اعضای یک شبکه شهری به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد. و با خلق هنجارها متقابل موجب تحقق اهداف اعضا می شود. لذا سرمایه اجتماعی امروزه نقش مهمتری از سرمایه فیزیکی و کالبدی در جوامع ایفا می کند. از طرف د چکیده کاملسرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که امروزه به پیوندها، ارتباطات میان اعضای یک شبکه شهری به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد. و با خلق هنجارها متقابل موجب تحقق اهداف اعضا می شود. لذا سرمایه اجتماعی امروزه نقش مهمتری از سرمایه فیزیکی و کالبدی در جوامع ایفا می کند. از طرف دیگر شهرها به عنوان برترین شکل سکونت گاه انسانی مورد توجه و تحقیق می باشند. لذا بر اساس ضرورت موضوع پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای کاربردی و با ترکیبی از روش های تحقیق (میدانی، کتابخانه ای، توصیفی و تحلیلی) به بررسی موضوع سرمایه اجتماعی کلانشهر اهواز در راستای توسعه پایدار شهری به مطالعه و تحقیق پرداخته است. لازم به ذکر است جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزارها و روش های آماری Vikor، Minitab، SPSS، Vsio و ArcGIS استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داده است. مناطق هفت و شش اهواز در سه گروه R، S و Q در بالاترین رتبه قرار دارد به عبارتی تمام شرایط مدل VIKOR در این مناطق صادق می باشد. بطوری که میانگین مدل VIKOR برابر 0.425 درصد بوده که منطقه شش کلانشهر اهواز با میزان 1.00 درصد بیشترین میزان و منطقه دو کلانشهر اهواز کمترین میزان را دارا بوده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - ارزیابی عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرحهای هادی روستایی(نمونه موردی: روستاهای واقع در حریم کلانشهر همدان)
امیر رحمانی محمد رحمانیهدف از این تحقیق ارزیابی تاثیرگذاری عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرحهای هادی روستایی میباشد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. جامعه‌ی آماری در این تحقیق، 25 روستای واقع در حریم کلانشهر همدان می چکیده کاملهدف از این تحقیق ارزیابی تاثیرگذاری عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند اجرای طرحهای هادی روستایی میباشد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. جامعه‌ی آماری در این تحقیق، 25 روستای واقع در حریم کلانشهر همدان میباشد که در آنها طرح هادی اجرا شده و از بین آنها 10 روستا به روش نمونه‌گیری انتخاب گردید. در سطح روستاهای مورد مطالعه با روش نمونه‌گیری کوکران، 200 خانوار روستایی انتخاب و به روش نمونه‌گیری تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفتند. یافته‌های تحقیق بر اساس نتایج به‌دست آمده از آزمون‌های همبستگی تیپ پیرسون نشان میدهد که ارتباط معنی‌دار و نسبتاً قوی با ضریب 488/0 بین عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت و فرایند اجرای طرحهای هادی روستایی وجود دارد، به‌نحوی‌که عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت حدود 25 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌نماید و در بین عوامل ساختاری- نهادی، متغیر نقش تشکل‌های مردم نهاد در مشارکت‌آفرینی به میزان 5/26 درصد بر روند اجرای طرح هادی تأثیرگذار بوده‌است. در توزیع فضایی رابطه‌ی بین عوامل ساختاری- نهادی مؤثر بر مشارکت و روند اجرای طرحهای هادی در شش روستا، همبستگی مستقیم و نسبتاً کاملی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - بررسی و تطبیق راهبردهای مدیریت پایدار حریم کلانشهرها؛ تهران و کلانشهرهای جهانی
مهدی امینی یوسفعلی زیاریحریم تهران عرصه استقرار حدود 23 شهر، 237 روستای دارای سکنه و صدها کانون فعالیتی می باشد. این مناطق با آسیب های فراوان اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی و همچنین نقش خلاء های مدیریتی و نظارتی در دست درازی گروههای ثروت و زمین خوار تحت اسامی مختلف به اراضی حریم روبروز چکیده کاملحریم تهران عرصه استقرار حدود 23 شهر، 237 روستای دارای سکنه و صدها کانون فعالیتی می باشد. این مناطق با آسیب های فراوان اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی و همچنین نقش خلاء های مدیریتی و نظارتی در دست درازی گروههای ثروت و زمین خوار تحت اسامی مختلف به اراضی حریم روبروز با مسائل و مشکلات جدیدتر، بزرگ تر و پیچیده تری روبرو می گردد که مدیریت پایدار آن را تا حدود بسیاری غیر ممکن می نماید. البته این مساله (حریم و مدیریت پایدار آن در تناظر با کلانشهر) در مطالعات و مدیریت شهری دنیا مسبوق به سابقه است و با برنامه ها و راهبردهای مشخص و بعضا متعددی روبرو بوده است. در این تحقیق با توجه به پژوهش های ملی و بین المللی ضمن مقایسه روش‌ها، راهبردهای و فنون مدیریت و برنامه-ریزی حریم، چارچوب مشخصی از برنامه های راهبردی ممکن برای مدیریت حریم کلانشهر تهران ارایه شده است. نتایج این تطبیق منجر به شناسایی دو رویکرد اصلی برنامه ریزی حریم، "کمربند سبز" و "اعمال محدوده فرامرزی" و ملاحظات و پیامدهای آنها -که به ترتیب راهبردهای اصلی بریتانیا و ایالات متحده هستند- شده است. ل پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - تحلیل وضعیت تأمین مسکن در سکونتگاه‌های روستایی حاشیه کلانشهرها (مورد مطالعه: روستاهای بخش کهریزک در شهرستان ری)
وحید ریاحی زهرا میثمی فرهاد جواندر ایران این راهبردها به روشهای گوناگون تجربه‌شده و در یک دهه اخیر در جهت تأمین مسکن شهری و روستایی اقدامات موثری به عمل آمده است. از این رو مقاله حاضر باهدف تحلیل شیوه‌ها و وضعیت تأمین مسکن در سکونتگاه‌های روستایی پیرامون کلانشهرها، به بررسی روش‌ها و اثرات تأمین مسکن چکیده کاملدر ایران این راهبردها به روشهای گوناگون تجربه‌شده و در یک دهه اخیر در جهت تأمین مسکن شهری و روستایی اقدامات موثری به عمل آمده است. از این رو مقاله حاضر باهدف تحلیل شیوه‌ها و وضعیت تأمین مسکن در سکونتگاه‌های روستایی پیرامون کلانشهرها، به بررسی روش‌ها و اثرات تأمین مسکن روستایی پرداخته است. برای انجام تحقیق، روستاهای فیروزآباد، قلعه نو خالصه و ده خیر از بخش کهریزک در شهرستان ری با 4562 خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات با استفاده از اسناد و مستندات رسمی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و مطالعات میدانی (پرسشنامه) صورت گرفته و تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزارهای آماری و مدلهای SWOT و AHP انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که نخست نحوه و میزان اختصاص تسهیلات، از نظر کمی و کیفی در حد مکفی نیست، سپس تنوع‌بخشی در امر تسهیلات می‌تواند در خانه‌دار شدن روستاییان کمک کند در نهایت تطبیق منطقه‌ای سیاست‌ها و برنامههای تأمین مسکن و به زبانی، بومی کردن برنامه‌ها می‌تواند بر خانه‌دار شدن بیشتر روستاییان و بازپرداخت راحت تر تسهیلات موثر واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - تحلیل مؤلفه های مؤثر در تحقق مدیریت یکپارچه منطقه شهری تهران
سولماز سنائی رحیم سرور بختیار عزت پناهبدلیل وجود انواع تفرقها و چندپارچگی در ساختارهای نهادی-مدیریتی مناطق شهری و کلانشهری، مساله عدم کارآمدی و اثربخشی اقدامات مدیریتی به یک معضل اساسی تبدیل شده است. با توجه به سکونت بیش از 35 میلیون نفر در 18 کلانشهر کشور و حدود 20 میلیون نفر در منطقه کلانشهری تهران، شناسا چکیده کاملبدلیل وجود انواع تفرقها و چندپارچگی در ساختارهای نهادی-مدیریتی مناطق شهری و کلانشهری، مساله عدم کارآمدی و اثربخشی اقدامات مدیریتی به یک معضل اساسی تبدیل شده است. با توجه به سکونت بیش از 35 میلیون نفر در 18 کلانشهر کشور و حدود 20 میلیون نفر در منطقه کلانشهری تهران، شناسایی تفرقها و احصای مولفه های اثرگذار در برپایی مدیریت یکپارچه اهمیت بسیار زیادی دارد. در این تحقیق با استفاده از رویکرد آینده‌نگاری به شناسایی پیشرانهای کلیدی توسعه مدیریت یکپارچه منطقه شهری تهران در 4 مولفه اصلی (دانش و اطلاعات، آموزش و فرهنگ، مشارکت مردمی و شهروندان و مدیریت عمومی محیط) اقدام شده است؛ سپس بعد از استخراج مولفه های اثربخش با استفاده از تکنیک دلفی و نرم‌افزار Micmac نسبت به رتبه بندی آنها اقدام شده است. در تحلیل کلان روندهای دانش و اطلاعات متغیر "آگاهی شهروندان از قوانین و مقررات" دارای بیشترین اجماع و قطعیت، در تحلیل کلان روندهای آموزش و دانش، پیشران "استفاده از تجربیات کشورهای موفق" بالاترین اولویت، در تحلیل کلان روندهای مشارکت مردمی و شهروندان، متغیر "همیاری شوراهای محلی" با بیشترین اهمیت و در تحلیل کلان روندهای مدیریت عمومی محیط، متغیر "میزان تعهد سازمان به اجرای قوانین و مقرارت" دارای بیشترین قطعیت و اجماع بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - آثار اقتصادی و اجتماعی تحقق حیات شبانه در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: تهران و حوزه نفوذ)
علیرضا صادقی بخش علیرضا استعلاجی رحیم سرورشب و ماهیت جدید فرصتی جدید است با رهاوردهای اقتصادی که بعضاً می‌تواند به لحاظ فرهنگی و خانوادگی نیز تقویت کننده انواع همبستگی‌ها و همدلی‌های خانوادگی باشد. پرسش پژوهش کنونی آن است که آثار تحقق حیات شبانه درونی و بیرونی در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: تهرا چکیده کاملشب و ماهیت جدید فرصتی جدید است با رهاوردهای اقتصادی که بعضاً می‌تواند به لحاظ فرهنگی و خانوادگی نیز تقویت کننده انواع همبستگی‌ها و همدلی‌های خانوادگی باشد. پرسش پژوهش کنونی آن است که آثار تحقق حیات شبانه درونی و بیرونی در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: تهران و حوزه نفوذ) کدامست؟ پژوهش کنونی از رویکرد آمیخته که تلفیقی از دو روش کیفی و کمّی است، استفاده می کند. به این صورت که این پژوهش ابتدا به صورت کیفی و با استراتژی موردکاوی که از استراتژی های تحقیقات کیفی است، به تبیین جنبه های مختلف حیات شبانه در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری مجموعۀ شهری تهران و حوزه نفوذ می‌پردازد. علاوه بر موردپژوهی، از روش پیمایش به عنوان یک روش کمّی برای گردآوری و تحلیل داده ها، استفاده گردیده است. گزاره های پژوهش با نمره میانگین بالای 4 و انحراف معیار زیر 1 مورد تأیید قرار گرفتند. دستاورد پژوهش نشانگر این است که آثار اجتماعی و اقتصادی تحقق حیات شبانه درونی و بیرونی در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: تهران و حوزه نفوذ) شامل ابعاد اجتماعی و اقتصادی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - بررسی تحقق پذیری مدیریت یکپارچه سازمان های دولتی با رویکرد آینده نگاری مطالعه موردی :کلان شهرتهران
سید پویا میرمسعودی یوسفعلی زیاری حمیدرضا جودکیامروزه شهرهابه خصوص کلانشهرهابا مشکلات مختلف روبرو هستندکه مدیریت شهری سنتی کارآمدی خودراازدست داده است.برای حل مشکلات ورسیدن به توسعه پایدارشهری نیازمندمدیریت یکپارچه شهری می باشد.تعددمدیریت وناهماهنگی سازمانهای دولتی متولی امورشهرازمهمترین چالش های مدیریت کلان شهر تهر چکیده کاملامروزه شهرهابه خصوص کلانشهرهابا مشکلات مختلف روبرو هستندکه مدیریت شهری سنتی کارآمدی خودراازدست داده است.برای حل مشکلات ورسیدن به توسعه پایدارشهری نیازمندمدیریت یکپارچه شهری می باشد.تعددمدیریت وناهماهنگی سازمانهای دولتی متولی امورشهرازمهمترین چالش های مدیریت کلان شهر تهران است.هدف پژوهش حاضربررسی تحقق پذیری مدیریت یکپارچه سازمان های دولتی کلانشهرتهران بارویکرد آینده نگاری می باشد پژوهش کاربردی-توسعه ای وروش آن توصیفی وتحلیلی است.جمع آوری داده هابااستفاده ازمطالعات کتابخانه ای ومیدانی است وجامعه آماری ازگروه مدیران شهری ومتخصصان مطالعات شهری تهران تشکیل شده اند. ماتریس براساس شاخصهای آماری با دو بار چرخش داده‌ای از مطلوبیت و بهینه شدگی 100 درصد برخوردار بوده که حاکی از روایی بالای پرسشنامه و پاسخ‌های آن است وآنچه از وضعیت صفحه پرا کندگی عوامل مؤثر مدیریت یکپارچه سازمان های دولتی کلان شهر تهران می‌توان فهمید، وضعیت ناپایداری سیستم است. نتایج تحقیق بیانگراین است که شاخصهای تأثیر گذار مدیریت یکپارچه سازمان های دولتی بارویکرد آینده نگاری درکلان شهرتهران ، به ترتیب عبارتند از: کانون رهبری فراسازمانی ، هماهنگی وتعامل بین سازمانها، مشارکت سازمانهاوشهروندان، کارایی واثربخشی و شفافیت وپاسخگویی می‌باشند/ شاخصهای تأثیر پذیر تأثیر گذار مدیریت یکپارچه سازمان های دولتی بارویکرد آینده نگاری در کلان شهرتهران ، به ترتیب عبارتنداز: پایداری اقتصادی، پایداری زیست محیطی می‌باشند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - تحلیل فضایی ـ مکانی صندوق اخذ آرا در منطقه 15 شهر تهران با کمک G.I.S
اصغر نظریان مرتضی قورچی حمید بخشیجغرافیای انتخابات رشته‌ای از جغرافیای سیاسی است که سابقه شکل گیری آن در کشورهای اروپایی به اواسط 1910 میلادی بر می‌گردد، بعدها این رشته در دهه 1960 میلادی همراه با انقلاب کمی در ایالات متحده نیز رشد و نمو گسترده‌ای داشت. جغرافیای انتخابات تحلیل فضایی انتخابات را قبل و ب چکیده کاملجغرافیای انتخابات رشته‌ای از جغرافیای سیاسی است که سابقه شکل گیری آن در کشورهای اروپایی به اواسط 1910 میلادی بر می‌گردد، بعدها این رشته در دهه 1960 میلادی همراه با انقلاب کمی در ایالات متحده نیز رشد و نمو گسترده‌ای داشت. جغرافیای انتخابات تحلیل فضایی انتخابات را قبل و بعد از انتخابات مد نظر قرار میدهد؛ به عبارتی رفتار کنشگران انتخابات را با دیدگاه فضایی تحلیل می‌کند. یکی از حوزه‌های پژوهش در جغرافیای انتخابات، تحقیق در وضعیت فضایی و مکانی صندوق‌های اخذ رأی در قبل از انتخابات است؛ در این پژوهش سعی شده است تا با کمک G.I.S منطقه 15 شهر تهران در دو بعد مورد تحلیل قرار گیرد یکی رابطه بلوک‌های جمعیتی با تعداد صندوق‌های اخذ آرا و دیگری نحوه دسترسی به بیمارستان و درمانگاه در صورت وقوع هرگونه رویداد غیر منتظره است. منطقه 15 شهر تهران جزو مناطق 22 گانه کلان شهر تهران است که در جنوب شرق تهران در دروازه ورودی جاده قدیم خراسان قرار گرفته است. بر اساس پیش بینی بعمل آمده در طرح جامع، جمعیت این منطقه در سال 1400 به 942400 نفر خواهد رسید. بنابراین منطقه 15 یکی از مهمترین کانون‌های جمعیتی شهر تهران درآینده خواهد بود؛ البته این منطقه هم اکنون نیز از کانون‌های جمعیتی شهر تهران به شمار می‌رود. با توجه به چنین جایگاهی، تحلیل فضایی ـ مکانی نقشه‌های G.I.S در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و نتایج نشان میدهد که صندوق‌های اخذ آرای شهروندان تهرانی در این منطقه متناسب با نواحی جمعیتی نیست. یافته‌های دیگر این پژوهش نشان میدهد که رابطه بین جمعیت و تعداد پایگاه‌های اخذ آراء در حوزه‌های جمعیتی منطقه مناسب نبوده است؛ در واقع توزیع پایگاه‌های اخذ آرای منطقه با توجه به جمعیت موجود در نواحی آن بصورت متناسب صورت نگرفته است. علاوه بر این، نحوه استقرار مکانی بیمارستان، ایستگاه‌های آتش‌نشانی و درمانگاه‌های این منطقه در ارتباط فضایی با پایگاه‌های اخذ آراء مورد بررسی قرار گرفته است. وضعیت شبکههای دسترسی منطقه مذکور نیز در این پژوهش مورد توجه بوده و یافته‌ها نشان از عدم وجود یک شبکه نظام‌مند برنامهریزی شده در آنرا دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - ارزیابی شاخص های ناپایداری زیست محیطی با تأکید بر پسماند شهری (نمونه موردی کلانشهر اهواز)
مصطفی محمدی ده چشمه محمد علی فیروزی جعفر سعیدیاز دیدگاه اکولوژیک مشکلاتی مانند آلودگی رودخانه ها، آب های زیرزمینی، خاک و چشم اندازهای زشت ناشی از تجمع زباله‌ها در اطراف شهرها در اثر عدم بکارگیری اصول فنی و اکولوژیک، در دفع زباله‌های شهری است که شرایط ناپایداری را از لحاظ زیست محیطی در شهر ها بوجود می آورد. از این ر چکیده کاملاز دیدگاه اکولوژیک مشکلاتی مانند آلودگی رودخانه ها، آب های زیرزمینی، خاک و چشم اندازهای زشت ناشی از تجمع زباله‌ها در اطراف شهرها در اثر عدم بکارگیری اصول فنی و اکولوژیک، در دفع زباله‌های شهری است که شرایط ناپایداری را از لحاظ زیست محیطی در شهر ها بوجود می آورد. از این رو مدیریت پسماند های شهری باید اهداف بهداشتی، زیست محیطی را مد نظر قرار دهد. تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. هدف تحقیق، ارزیابی شاخص های ناپایداری زیست محیطی کلانشهر اهواز با تأکید بر شاخص شهری است. برای دستیابی به هدف مذکور، پس از تبیین مفهوم پایداری شهری و ناپایداری شهری به شناخت معیار و زیر معیار های مورد نظر اقدام گردید و سپس با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص های کمی انجام و شاخص و زیر شاخص ها در چارچوب مدل وزنی AHP، اولویت بندی گردیدند و برای تحلیل مکانی- فضایی داده‌های مورد نظر، از نرم افزار GIS، استفاده شده است. در این راستا، مهم ترین شاخص تبیینی برای ارزیابی ناپایداری زیست محیطی شهری، شاخص آلودگی پسماند شهری و زیر شاخص های آن انتخاب ارزیابی گردید. یافته‌های حاصل از تحقیق، بیانگر آن است که شهر اهواز بر اساس شاخص مورد بررسی، در شرایط زیست محیطی ناپایداری قرار دارد به طوری که منطقه یک با ضریب اثر (387/0)، بالاترین ارزش وزنی را در میان مناطق شهری دارد و منطقه دو هم با وزن (02/0)، کمترین میزان آلودگی را از لحاظ معیار پسماند، در بین مناطق شهری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - شناسایی عوامل اثرگذار بر مشارکت نهاد خانواده در سیاستگذاریهای فرهنگی- تربیتی در کلانشهر تهران(مطالعه مناطق 2 و 12)
محدثه فدایی سیدرضا صالحی امیری محمود مهر محمدی محمد مهدی ذوالفقار زاده کرمانیمقدمه و هدف پژوهش: سیاست‌گذاری فرهنگی به‌عنوان یکی از ارکان مهندسی فرهنگی، تنها هنگامی می‌تواند اهداف مطلوب فرهنگی را در جامعه محقق نماید که ابزارها و کنشگران سیاست‌گذاری را به‌طور فرابخشی و جامع برگزیند؛ چنین گزینشی، نقش و اثرگذاری نهاد خانواده را در این خصوص نمایان خو چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: سیاست‌گذاری فرهنگی به‌عنوان یکی از ارکان مهندسی فرهنگی، تنها هنگامی می‌تواند اهداف مطلوب فرهنگی را در جامعه محقق نماید که ابزارها و کنشگران سیاست‌گذاری را به‌طور فرابخشی و جامع برگزیند؛ چنین گزینشی، نقش و اثرگذاری نهاد خانواده را در این خصوص نمایان خواهد نمود؛ با این وجود، شاهد عدم مشارکت خانواده در سیاستگذاریهای فرهنگی- تربیتی می‌باشیم. نوشتار حاضر با طرح این سؤال اصلی که اساساً چه عواملی در مشارکت نهاد خانواده در سیاست‌گذارهای فرهنگی- تربیتی اثرگذار است؟ به دنبال شناسایی عوامل اثرگذار بر مشارکت نهاد خانواده در سیاستگذاریهای فرهنگی- تربیتی در کلانشهر تهران (مشخصاً مناطق 2 و 12 شهرداری) با استفاده از روش پژوهش کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد میباشد. روش پژوهش: جامعه هدف پژوهش شامل خبرگان حوزه سیاست‌گذاری فرهنگی- تربیتی و نیز خانواده‌های ساکن در مناطق دو و دوازده شهرداری تهران است که با استفاده از نمونه گیری نظری در مجموع تعداد 25 نفر به عنوان مشارکت‌کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده ها با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و برای بدست آوردن اعتبار و روایی دادهها از دو روش بازبینی مشارکت‌کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت‌کننده در پژوهش استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که عواملی چون: بازتعریف مفهوم مشارکت، بازتعریف نقش ذینفعان در سیاست‌گذاری‌ها، تحولات ساختاری- تشکیلاتی نظام تربیتی و نیز تصویب قوانین و مقررات مشارکت‌پذیری، در بروز پدیده سیاست‌گذاری فرهنگی- تربیتی اثرگذار است. نتیجه گیری: از میان عوامل شناسایی شده، چنانچه بازتعریف نقش ذینفعان در سیاست‌گذاری‌ها، تحولات ساختاری- تشکیلاتی و هم‌راستایی خانواده و نظام تربیتی صورت پذیرد، مشارکت خانواده در سیاست‌گذاری‌ها تسهیل می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - شناسایی عوامل موثر بر پیشگیری از وقوع جرایم زیست محیطی در اجتماعات شهری
حبیب اکبری نوده داوود داداش‌نژاد دلشاد مرتضی براتیمقدمه و هدف پژوهش: حفاظت از محیط زیست شهری یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران شهری است. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر پیشگیری از وقوع جرایم محیط زیستی در شهرهای کشور است. روش انجام پژوهش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی است که به شیوه پیمایشی و با است چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: حفاظت از محیط زیست شهری یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران شهری است. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر پیشگیری از وقوع جرایم محیط زیستی در شهرهای کشور است. روش انجام پژوهش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی است که به شیوه پیمایشی و با استفاده از پنل خبرگان (63 نفر) انجام شده است. از مصاحبه ساختاریافته برای فهرست‌بندی عوامل و مولفه‌ها استفاده شد. همچنین از روش سلسله مراتبی (AHP) برای اولویت‌بندی عوامل بهره گرفته شد. نرم‌افزارهای مورد استفاده در این تحقیق SPSS, 19 و Expert Choice بودند. یافته‌های پژوهش: عوامل موثر عبارت بودند از حقوقی / قانونی، آموزشی / فرهنگی و مدیریتی. همچنین تعداد 12 مولفه نیز به عنوان عوامل خرد شناسایی شدند. بالاترین وزن متعلق به مولفه انتقال آموزه‌های محیط زیستی از سنین پایه (918/0) و سپس، مولفه متناسب‌سازی مجازات با جرایم محیط زیستی به لحاظ شدت و نوع (886/0) بوده است. در نهایت، مولفه تفکیک وظایف سازمانی و تقویت بدنه آموزشی در ارگان‌های مرتبط با وزن (422/0) کم‌اهمیت‌ترین مولفه بوده است. وزن نهایی عوامل سه‌گانه نشان داد که عامل آموزشی / فرهنگی با وزن 411/0 دارای بیشترین میزان اهمیت و پس از آن، عامل حقوقی / قانونی با وزن 332/0 و سپس، عامل مدیریتی با وزن 303/0 قرار داشته‌اند. نتیجه‌گیری: اولویت اصلی در راهکارهای اتخاذی برای پیشگیری از بروز جرایم محیط زیستی، راهکارهای آموزشی و فرهنگی میباشد و پس از آن جنبه‌های حقوقی و قانونی قرار خواهند داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - آینده پژوهی مدیریت ریسک درشهرها با تاکید بر آسیبپذیری خطرات زلزله
حسن نوروزی بختیار عزت پناه رضا ولیزادهمقدمه و هدف پژوهش: اهمیت راهبردی شهر تبریز از یک سو و لرزه خیزی زیاد آن از سوی دیگر، عامل توجه به این پژوهش است. نگاهی که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، بیشتر نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است. هدف از این پژوهش، آینده پژوهی ارزیابی و سنجش میزان آس چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: اهمیت راهبردی شهر تبریز از یک سو و لرزه خیزی زیاد آن از سوی دیگر، عامل توجه به این پژوهش است. نگاهی که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، بیشتر نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است. هدف از این پژوهش، آینده پژوهی ارزیابی و سنجش میزان آسیبپذیری منطقه 8 کلانشهر تبریز در تهدید مخاطره زلزله می باشد. روش پژوهش: ابتدا اهم مطالعات انجام شده در خصوص آینده پژوهی و برنامهریزی و طراحی شهری با در نظر گرفتن سوانح طبیعی و نیز مطالعات خاص تبریز مرور گردید. سپس مؤلفهها و ابعاد مطرح در آسیبپذیری شهری تهیه و سپس با استفاده از دیدگاه خبرگان با روش دلفی و نیز مطالعات تطبیقی، ابعاد و مؤلفههای نهایی تهیه و با تحلیل پرسشنامهها و انجام مطالعات و محاسبات لازم میزان آسیبپذیری کلانشهر تبریز در ابعاد و مؤلفههای مختلف مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفت. و در نهایت ضمن ارزیابی نقاط ضعف و قوت و تهدید و فرصت، با روش swot راهبردهای آینده منطقه 8 کلانشهر تبریز ارائه گردید. یافته‌ها: با توجه به اینکه نتایج تحقیقات، بهره برداری و ارتقای نقاط قوت و استفاده بهینه و حداکثری از فرصتها را پیشنهاد می نماید بنابراین با این راهبرد، وضعیت کنونی محدوده مورد مطالعه مورد قبول است ولی نباید از نقاط ضعف و تهدیدات غافل شد و خود را در مدیریت بحران و حرایم زمانی وقوع رخداد زلزله محدود کرد. بلکه این امر لزوم آینده پژوهی و برنامهریزی مطلوب و بهینه دراز مدت را بیان می نماید. نتیجه گیری: این پژوهش بر جذب و استفاده بهینه از اقتصاد پویا و اشتغال متناسب، و نیز سرمایه گذاران امر گردشگری بافت تاریخی، و نیز بهره مندی از هویت مذهبی و فرهنگی و عقیدتی سنتی در جلب مشارکت ذینفعان منطقه به منظور تقویت زیرساختهای بهداشتی- درمانی و اقامتی- رفاهی، مقاوم سازی و آموزش و فرهنگ سازی به منظور کاهش آسیبپذیری و ارتقا تاب آوری منطقه در زمان زلزله تاکید دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر افزایش قیمت مسکن در کلانشهر تبریز با استفاده از ضریب همبستگی و مدل برازش رگرسیونی
شهریور روستایی محمدرضا پور محمدی فرزانه درویشیمقدمه و هدف پژوهش: قیمت به عنوان اساسی ترین متغیر بخش زمین و مسکن است که وظایف تخصیص منابع اقتصادی، اطلاع رسانی و ارائه علامت های لازم به سرمایه گذاران را به عهده دارد. تجزیه و تحلیل عملکرد فضایی بازار مسکن جهت بررسی و رفاه اجتماعی شهر بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف ب چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: قیمت به عنوان اساسی ترین متغیر بخش زمین و مسکن است که وظایف تخصیص منابع اقتصادی، اطلاع رسانی و ارائه علامت های لازم به سرمایه گذاران را به عهده دارد. تجزیه و تحلیل عملکرد فضایی بازار مسکن جهت بررسی و رفاه اجتماعی شهر بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف بررسی متغیرهای تأثیر گذار بر قیمت مسکن در دو دسته واحدهای مسکونی ویلایی و آپارتمانی با توجه به ادبیات تحقیق و مطالعات تجربی در کلانشهر تبریز مورد مطالعه قرار گفت. این متغیرها شامل 4متغیر اقتصادی ـ اجتماعی خانوار، کالبدی ـ فیزیکی واحدهای مسکونی، دسترسی واحدهای مسکونی و متغیر محیطی هستند که در مقیاس تمام مناطق شهری تبریز اندازگیری شدند. روش پژوهش: داده های مورد نیاز مربوط به این متغیرها از طریق ابزار پرسشنامه در بین خانوارها توزیع گردید و اطلاعات مربوط به قیمت مسکن از طریق مراجعه به بنگاه های معاملات ملکی، سایت های مربوط به املاک و متسعقلات کشور، روزنامه ها و شهرداری کلانشهر تبریز گرد آوری شده است. برای تحلیل ارتباط متغیرها مورد بحث به عنوان متغیرهای مستقل و قیمت مسکن به عنوان متغیر وابسته، از روش همبستگی پیرسون و مدل برازش رگرسیونی استفاده شده است. یافته ها: براساس نتایج حاصله از آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای مستقل و وابسته رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی نشان میدهد که، متغیرهای 4 گانه تأثیر مستقیم و معناداری بر افزایش قیمت مسکن در واحدهای مسکونی ویلایی و آپاراتمانی داشته اند. در واحدهای ویلایی متغیرهای دسترسی واحدهای مسکونی و عوامل اقتصادی ـ اجتماعی خانوار و در واحدهای آپارتمانی متغیرهای محیطی (همسایگی) و دسترسی واحدهای مسکونی بیسترین اثر را بر افزایش قیمت مسکن دارند. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش گویای آن است که در مجموع واحدهای ویلایی و آپارتمانی، متغیر کیفیت نمای ساختمان، مساحت زیربنا، تعداد اتاق در واحد مسکونی و مساحت زمین بیشترین تأثیر را بر افزایش قیمت مسکن در کلانشهر تبریز داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - تحلیل جایگاه شهرهای جدید در نظام فضایی کلانشهر تهران
حسین علیپور نوبخت سبحانیشهرهای جدید پس از جنگ جهانی دوم الگویی برای کمک به حل مشکلات اجتماعی، اقتصادی و محیطی ناشی از تمرکزگرایی شهرهای بزرگ بودند. این شهرهای جدید در جهت حل مشکلات مذکور و همچنین جذب سرریز جمعیتی در حوزه این شهرها مکانیابی و احداث شدند. بدین ترتیب، این الگو در بسیاری از کشورها چکیده کاملشهرهای جدید پس از جنگ جهانی دوم الگویی برای کمک به حل مشکلات اجتماعی، اقتصادی و محیطی ناشی از تمرکزگرایی شهرهای بزرگ بودند. این شهرهای جدید در جهت حل مشکلات مذکور و همچنین جذب سرریز جمعیتی در حوزه این شهرها مکانیابی و احداث شدند. بدین ترتیب، این الگو در بسیاری از کشورهای دنیا مورد توجه بوده و در کشور ایران هم قبل از سال 1357 با هدف تأمین مسکن شاغلان بخش صنعت و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، عمدتاً به منظور جذب سرریز جمعیت مادرشهرها مورد توجه بوده است.پژوهش حاضر به منظور تحلیل جایگاه شهرهای جدید در نظام فضایی کلانشهر تهران تدوین شده است.روش بکار گرفته شده در این تحقیق، توصیفی-تحلیلی بوده است. یافته‌ها حاکی از آن است که مکانیابی وایجاد شهرهای جدید در ایران به خصوص در پیرامون کلانشهر تهران نتوانسته به اهداف مورد انتظار مانند منافع حاصل از شهرهای جدید از بعد اقتصادی و زیست محیطی، جایگاه آنها در نظام فضایی منطقه شهری تهران، کاهش جذابیت اقتصادی و معیشتی کلانشهرتهران دست یابد. همچنین در میان شهرهای جدید پیرامون تهران تنها شهر جدید اندیشه به دلیل قرار داشتن در ناحیه ایی که دارای پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل اقتصادی، سابقه شهرگرایی، قرارگیری در کانون فعالیت واشتغال ودارای جذابیت کافی برای سرمایه گذاری بخش های تعاونی(شرکتهای تعاونی مسکن ادارات) و بخش خصوصی و تقریباً موفق بوده وتوانسته به اهداف کمی جمعیتی واقتصادی پیش بینی شده برای این شهر دست یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - طراحی راهبردهای توسعه گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT- ANP (مطالعه موردی: بافت تاریخی کلانشهر تهران)
نرگس احمدی فرد رسول داراب خانیزمینه و هدف: رهیافت گردشگری برای به روزنمودن بافت های تاریخی علاوه بر پاسخ گویی به نیازهای مردم و زندگی روزمره، رجوع معناداری به هویت بافت تاریخی دارد. بدین طریق که با بهبود و توسعه خصوصیات ویژه تاریخی و جاذبه های فرهنگی مکان و ارتقای گردشگری شهری می توان به نوسازی اجتم چکیده کاملزمینه و هدف: رهیافت گردشگری برای به روزنمودن بافت های تاریخی علاوه بر پاسخ گویی به نیازهای مردم و زندگی روزمره، رجوع معناداری به هویت بافت تاریخی دارد. بدین طریق که با بهبود و توسعه خصوصیات ویژه تاریخی و جاذبه های فرهنگی مکان و ارتقای گردشگری شهری می توان به نوسازی اجتماعی و کالبدی بافت های تاریخی کمک نمود و در نهایت پویایی و حیات مدنی را به این بافت ها برگرداند و منظری از شهر را که نتیجه تعامل بین زمان، فرهنگ، اجتماع و کالبد می باشد، به وجود آورد. تنها در این صورت است که حفاظت و توسعه همزمان از بافت فراهم خواهد آمد. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر در پی شناسایی توان منطقه و تدوین برنامه توسعه راهبردی با استفاده از مجموعه عوامل دورنی و مجموعه عوامل بیرونی منطقه می باشد. روش بررسی: روش تحقیق در پژوهش حاضر از نظر ماهیت، کاربردی و از نظر روش مطالعه، توصیفی و تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات از طریق طراحی و تکمیل پرسشنامه ها می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق مدل ترکیبی SWOT و ANP در نرم افزار Super Decision انجام گرفته است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که از بین راهبردهای مورد بررسی، سه راهبرد به شرح زیر دارای اولویت بوده اند: راهبرد یکپارچه و هماهنگ نمودن تصمیمات مدیریتی مربوط به توسعه گردشگری منطقه از استراتژی های رقابتی منطقه و راهبرد افزایش آگاهی و آموزش نیروی انسانی متخصص و کارشناس مرتبط با امر گردشگری از بین راهبردهای استراتژی تدافعی و در نهایت راهبرد در اولویت قرار دادن منطقه در برنامه های شورای برنامه ریزی شهرداری از جمله راهبردهای موثر در استراتژی رقابتی انتخاب شده اند. بحث و نتیجه گیری: نتایج به دست آمده، نشان می دهد که با هماهنگ نمودن تصمیمات مدیریتی، اختصاص بودجه، آموزش و آگاهی نیروی انسانی متخصص در امر گردشگری همراه با اولویت قرار دادن منطقه در برنامه های شورای برنامه ریزی شهرداری در طراحی برنامه های توسعه گردشگری توسط مسئولان به توسعه استراتژیک منطقه دست یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - بررسی آلودگی سرب در ذرات معلق داخل و خارج ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری در کلانشهر کرج
شکوفه ساجدی سابق نبی اله منصوری لعبت تقوی سیدعلیرضا حاجی سیدمیرزاحسینیزمینه و هدف: آلودگی فلزات سنگین ذرات معلق موجود در هوا یک مشکل جدی محیط شهری است و مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. در بین فلزات سنگین سرب عنصری است که در ذرات معلق از منابع مختلف وارد می شود. در این تحقیق به تعیین میزان سرب در ذرات معلق ریزشی در داخل و خارج س چکیده کاملزمینه و هدف: آلودگی فلزات سنگین ذرات معلق موجود در هوا یک مشکل جدی محیط شهری است و مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. در بین فلزات سنگین سرب عنصری است که در ذرات معلق از منابع مختلف وارد می شود. در این تحقیق به تعیین میزان سرب در ذرات معلق ریزشی در داخل و خارج ساختمان های مسکونی و اداری و تجاری کلانشهر کرج پرداخته شده است. روش بررسی: نمونه گیری از ذرات معلق در دی ماه 1399 از 23 ایستگاه در داخل و خارج از ساختمان در سطح کلانشهر کرج انجام شد. به منظور سنجش میزان سرب در نمونه های جمع آوری شده از روش هضم شیمیایی تر با استفاده از ترکیب اسیدنیتریک/اسید پرکلریک استفاده شد. در نهایت میزان فلز سرب با استفاده از دستگاه ICP-MS اندازه گیری شد. یافته ها: براساس یافته های این مطالعه بیشترین میزان سرب در داخل و خارج ساختمان های مسکونی و اداری و تجاری به ترتیب برابر با 73/858 و 28/446 میکرو گرم بر گرم اندازه گیری شد. همچنین بین میزان سرب در داخل و خارج ساختمان و بین ایستگاه های مختلف اختلاف معنی دار مشاهده شد، در بعضی از ایستگاه ها میزان سرب داخل و در بعضی از ایستگاه ها در خارج ساختمان میزان این عنصر بیشتر اندازه گیری گردید. بحث و نتیجه گیری: آنالیز سرب در نمونه های گرد و غبار داخل و خارج ساختمان در کلانشهر کرج، پراکنش مکانی میزان این آلاینده را در ایستگاه های مختلف براساس منابع آلاینده نشان می دهد. بررسی نتایج آزمون آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد در مناطق با بار ترافیکی بالاتر میزان سرب در نمونه های گرد و غبار جمع آوری شده در داخل و خارج ساختمان بیشتر از سایر ایستگاه های اندازه گیری شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - ارتباط رضایتمندی از خدمات شهری و کیفیت زندگی شهروندان، با استفاده از روش حداقل مربعات جزیی (موردپژوهی: کلانشهر تهران)
فاطمه سادات حسینی نژاد مظفر صرافیزمینه و هدف: مفهوم کیفیت زندگی شهری در ارتباط با محیط شهری شکل می گیرد و ابعاد عینی آن محیط را به ارزیابی ذهنی مردم از آن، متصل می‌کند. این انگاشت، از تمامی جنبه های زندگی شهری(شامل محیط طبیعی، ساخته شده، اجتماعی و اقتصادی) تاثیر می‌پذیرد. خدمات شهری، بخشی از محیط شهری چکیده کاملزمینه و هدف: مفهوم کیفیت زندگی شهری در ارتباط با محیط شهری شکل می گیرد و ابعاد عینی آن محیط را به ارزیابی ذهنی مردم از آن، متصل می‌کند. این انگاشت، از تمامی جنبه های زندگی شهری(شامل محیط طبیعی، ساخته شده، اجتماعی و اقتصادی) تاثیر می‌پذیرد. خدمات شهری، بخشی از محیط شهری است که در جهت تامین نیازهای اساسی شهروندان ارائه می‌گردد. هدف این پژوهش، شناخت چگونگی تاثیر رضایتمندی از خدمات شهری بر کیفیت زندگی شهروندان است.روش پژوهش: در این پژوهش با به کارگیری رهیافتی توصیفی-تحلیلی، به تدوین چارچوب مفهومی پژوهش، مبتنی بر متون تخصصی پرداخته شده و سپس مدل کمی پژوهش ارائه گردیده است. داده های به دست آمده از پرسشنامه های ساکنان در 30 محله از شهر تهران که با روش تصادفی سیستماتیک از ساکنان قطعات مسکونی جمع آوری شده، با استفاده از روش حداقل مجذورات جزیی و نرم افزار SmartPLS3.0 در قالب مدل پیشنهادی مورد تحلیل قرار گرفته است.یافته ها: ارتباطی مستقیم و معنادار میان "رضایتمندی از خدمات شهری" و نیز "کیفیت تجربه شده" با "کیفیت زندگی" شهروندان وجود دارد. شاخص های "استاندارد خدمات"، "ساعت کاری" و "استفاده از فن آوری در ارائه خدمات" از دید شهروندان، بیشترین تاثیر را بر سازه "کیفیت تجربه شده" دارند. همچنین، سازه "انتظارات شهروندان از خدمات شهری" بیشتر تحت تاثیر دو شاخص "تجربه پیشین شهروند" و "ارتباطات خدماتی غیر آشکار" است.بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش، بر لزوم توجه سازمانهای متولی تامین و ارائه خدمات شهری به عوامل تعیین کننده رضایتمندی از خدمات شهری در جهت ارتقای کیفیت زندگی شهروندان تاکید می‌ورزد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - تبیین مولفه های دستیابی به توسعه پایدار محیطی در ساختار مدیریت شهری کلانشهر تبریز
علیرضا زبردست رسول درسخوانزمینه و هدف: برای دستیابی به توسعه پایدار در ساختار مدیریت شهری شهرهای ایران بالاخص کلانشهرها، باید الگوی مشخصی برگرفته از ویژگی ها و ابعاد این مفهوم و کیفیات بستر هدف یعنی زمینه ایران ترسیم شود. هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین مولفه های دستیابی به توسعه پایدار محیطی در ساختا چکیده کاملزمینه و هدف: برای دستیابی به توسعه پایدار در ساختار مدیریت شهری شهرهای ایران بالاخص کلانشهرها، باید الگوی مشخصی برگرفته از ویژگی ها و ابعاد این مفهوم و کیفیات بستر هدف یعنی زمینه ایران ترسیم شود. هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین مولفه های دستیابی به توسعه پایدار محیطی در ساختار مدیریت شهری کلانشهر در تبریز می باشد.روش بررسی: در این تحقیق، با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی عرفی یا قراردادی: طبقه ها، طبقه های فرعی و زیرطبقه های ساختار الگوی مدیریت شهری توسعه پایدار-مبنا در کلانشهرهای ایرانی با تاکید بر کلانشهر تبریز تبیین شد. ابزار جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه عمیق و چهره به چهره نیمه ساختاریافته با 23 کارشناس مرتبط با هدف های تحقیق و با نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع تا زمان دستیابی به اشباع داده ها، بود.یافته ها: پس از تحلیل داده ها، 4 طبقه، 20 طبقه ی فرعی، 99 زیرطبقه، صورتبندی شد. ظرفیت های اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی، نهادی و زیست محیطی-کالبدی به عنوان مولفه های دستیابی به توسعه پایدار برای اولین بار در ساختار مدیریت شهری کلانشهرهای ایران تبیین گردید.بحث و نتیجه گیری: در نتیجه برای رسیدن به توسعه پایدار باید به ساختار مدیریت شهری توجه بسیاری شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - تحلیل کیفیت محیط شهری با ادراک زیبایی.شناسی و حس تعلق در فضاهای کلانشهر تبریز (مطالعهی موردی: میدان ساعت تبریز)
سولماز بابازاده اسکویی علی زینالی عظیم فرانک عدلی فر منصوره جمشیدیهدف و زمینه: تلاش برای ادراک محیط و کیفیت فضاهای شهری در محیط زندگی از اساسی ترین مسائلی است که متفکران حوزه های شهری به دلیل افت کیفیت محیطی، بخصوص فضاهای شهری از بعد زیباشناسی و حس تعلق باید به آن توجه کنند، تا محیطی سرزنده و متناسب با روحیات و نیازهای کاربران خلق نما چکیده کاملهدف و زمینه: تلاش برای ادراک محیط و کیفیت فضاهای شهری در محیط زندگی از اساسی ترین مسائلی است که متفکران حوزه های شهری به دلیل افت کیفیت محیطی، بخصوص فضاهای شهری از بعد زیباشناسی و حس تعلق باید به آن توجه کنند، تا محیطی سرزنده و متناسب با روحیات و نیازهای کاربران خلق نمایند. با عنایت به این موضوع، هدف تحقیق حاضر تحلیل کیفیت محیط شهری با دلبستگی مکانی و ادراک زیبایی شناسی در فضاهای کلانشهر تبریز می باشد. روش بررسی: روش تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی می باشد. حجم نمونه 384 نفر از بازدیدکنندگان میدان ساعت تبریز می باشد. برای مدل ساختاری از تحلیل عاملی مرتبه دوم (SEM) از نرم افزار Amos نسخه 26 و SPSS استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که در مدل ساختار نهایی دو مولفه زیباشناسی محیطی (مستقیم با 96/0 و غیر مستقیم 65/0) و حس تعلق هم به طور (مستقیم با 94/0 و غیر مستقیم با 78/0) در کل، با 93/0 در بهبود کیفیت محیطی در میدان ساعت تبریز تاثیرگذار بوده اند. بحث و نتیجه گیری: بنابراین بین کیفیت محیطی فضاهای شهری با زیباشناسی و حس تعلق شهروندان رابطه مستقیم مثبت و معناداری وجود دارد که علت و معلول یکدیگر در ارتقا کیفیت محیطی و فضاهای شهری هستند.بحث و نتیجه گیری: همانگونه که نتایج این پژوهش نشان داد فعالیت های سازمان های ورزشی بر توسعه تمدن بوم شناختی و زیست محیطی در ورزش تأثیر فراوانی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - ارزیابی زیست¬پذیری در بافت¬های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه 4 کلانشهر تبریز)
محمدعلی شهرامی فر علیرضا استعلاجی محمدرضا رضوانیزمینه و هدف: ایده شهر زیست¬پذیر در بافت¬های فرسوده شهری عمدتاً بر خلق محله¬های پایدار و زیست¬پذیری این بافت¬ها تأکید دارد. زیست پذیری نقش حیاتی در رشد و توسعه شهرها و کیفیت زندگی شهروندان دارد. شناسایی و درک نیازهای شهروندان و زنده‌سازی این سکونتگاهها باعث بهبود کیفیت چکیده کاملزمینه و هدف: ایده شهر زیست¬پذیر در بافت¬های فرسوده شهری عمدتاً بر خلق محله¬های پایدار و زیست¬پذیری این بافت¬ها تأکید دارد. زیست پذیری نقش حیاتی در رشد و توسعه شهرها و کیفیت زندگی شهروندان دارد. شناسایی و درک نیازهای شهروندان و زنده‌سازی این سکونتگاهها باعث بهبود کیفیت زندگی و ارتقای زیست¬پذیری در این بافت¬ها می¬شود. روش بررسی: پژوهش حاضر با بهره¬گیری از تکنیک تصمیم¬گیری چند معیاره ویکور و با هدف ارزیابی زیست¬پذیری نواحی منطقه چهار کلانشهر تبریز صورت گرفته است. پس از استخراج عوامل دخیل در زیست¬پذیری در سطح ناحیه با بهره¬گیری از نظرات متخصصین مولفه¬ها در 5 بعد، شناسایی و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از تکنیک¬های آنتروپی شانون، ویکور و از نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. یافته¬ها: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که ناحیه پنج و چهار در ابعاد اجتماعی، خدمات و زیرساخت¬های شهری و کالبدی- فضایی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. ناحیه سه تنها در بعد کالبدی- فضایی در وضعیت کاملا مطلوبی واقع شده و در سایر شاخص-های مورد بررسی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. همچنین ناحیه دو و یک در اغلب شاخص¬های مورد مطالعه در وضعیت نسبتا نامطلوبی قرار دارد. بحث و نتیجه¬گیری: یافته¬ها حاکی از آن است که نواحی پنجگانه منطقه چهار کلانشهر تبریز از نظر شرایط اجتماعی، اقتصادی، خدمات و زیرساخت شهری، کالبدی- فضایی و زیست محیطی، بالاتر از سطح متوسط میانگین جامعه آماری قرار دارد و بنابراین از نظر زیست¬پذیری در وضعیت نسبتا مطلوبی می¬باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - کاربرد شبکه عصبی‌مصنوعی و مدل همبستگی در پیش بینی پدیده گرد و غبار در کلانشهر اهواز
نبی الله حسینی شه پریان محمد علی فیروزی سید رضا حسینی کهنوجگرد و غبار یکی از پدیده های مخرب اقلیمی در استان های غربی است که سالاته خسارت فراوانی را به محیط زیست وارد می نماید که عواملی بسیاری در بوجود آمدن آن نقش دارند. هدف از انجام این پژوهش پیش بینی پدیده گرد و غبار شهر اهواز می باشد. در این پژوهش از داده های سینوپتیکی اهواز چکیده کاملگرد و غبار یکی از پدیده های مخرب اقلیمی در استان های غربی است که سالاته خسارت فراوانی را به محیط زیست وارد می نماید که عواملی بسیاری در بوجود آمدن آن نقش دارند. هدف از انجام این پژوهش پیش بینی پدیده گرد و غبار شهر اهواز می باشد. در این پژوهش از داده های سینوپتیکی اهواز طی سال های (2010-2000) استفاده شده است. این داده ها شامل میانگین نقطه دمای شبنم(به سانتیگراد)، میانگین سرعت باد بر حسب نات(knots)، رطوبت نسبی بر حسب درصد میانگین و میانگین بارندگی ماهانه به عنوان ورودی و داده روزهای توأم با گرد و غبار به عنوان هدف، به شبکه معرفی شدند. سپس، با استفاده از مدل سازی علّی، روابط میان متغیرها استخراج و در نهایت، مدل به وسیله شبکه عصبی و مدل رگرسیون گام به گام، آزمون شده است. نتایج، موید توانایی بیش از 74 درصد مدل بکار رفته، در پیش بینی پدیده گرد و غبار در شهر اهواز است. میزان رگرسیون حاصل از داده های گرد و غبار در یک ترکیب خطی با متغیرهای وارد شده در معادله برابر با 651/0 است. همچنین ضریب تعیین حاصل برابر با 424/0 و ضریب تعیین تعدیل یافته برابر با 410/0 گزارش شده است؛ یعنی در واقع حدود41 درصد از واریانس متغیر انجام گرد و غبار از طریق متغیرهای مستقل تبین و توجیه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - تبیین عملکرد شهرهای جدید در افق 1410 ( مطالعه موردی: شهرهای جدید منطقه کلانشهر تهران)
جبار شرافت پور رحیم سرور بختیار عزت پناهروند رو به رشد مهاجرت‌ها روستا به شهرها بعد از انقلاب صنعتی باعث شکل‌گیری‌کلانشهرها در فضای منطقه‌ای شده است که متعاقب آن زمینه‌ساز چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی در ابعاد گسترده در شهرها شد، برای فایق آمدن بر مشکلات برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی عن چکیده کاملروند رو به رشد مهاجرت‌ها روستا به شهرها بعد از انقلاب صنعتی باعث شکل‌گیری‌کلانشهرها در فضای منطقه‌ای شده است که متعاقب آن زمینه‌ساز چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی در ابعاد گسترده در شهرها شد، برای فایق آمدن بر مشکلات برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی عنوان و اجرای شدند، جدیدترین سیاست در این زمینه ایجاد شهرهای جدید به عنوان مستقیم‌ترین سیاست جهت کنترل و ساماندهی کلانشهرها عنوان گردید. تحقیق حاضر با هدف تبیین عملکرد شهرهای جدید در افق1410 سعی بر تعیین میزان موفقیت شهرهای جدید در راستای ساماندهی کلانشهر تهران بوده است. برای این منظور 43 شاخص در 6 مولفه مورد استفاده قرار گرفته‌اند که جهت سنجش رابطه بین شاخص‌ها و استخراج عامل‌های کلیدی از نرم‌افزار MICMAC و جهت تبیین وضعیت‌های ممکن عملکرد شهرهای جدید از سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که عملکرد شهرهای جدید در افق 1410 بیانگر 4 سناریو قوی، 780 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. سناریوهای با وضعیت نامطلوب از مجموع 210 حالت ممکن با 129 حالت و ضریب 61 درصد با ویژگی‌های( کاهش سطح اشتغال ، کاهش کیفیت کالبدی منطقه، افزایش سیاست تمرکز، افزایش حاشیه نشینی، کاهش تعلق خاطر، شکل گیری روند زنجیره شهری، افزایش مهاجرت به تهران، افزایش اختلاف در توزیع خدمات، افزایش سط آلودگی، خوابگاهی شدن شهرهای جدید) محتمل‌ترین سناریو بوده‌اند.   پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - بررسی وتبیین مؤلفههای برندینگ شهری با تأکید بر ابعاد گردشگری (نمونه موردی؛ کلان شهر همدان)
مریم وهابیان نوذر قنبری سید علی نوری بیژن کلهرنیاامروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به برندینگ شهری پایدار است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برند چکیده کاملامروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به برندینگ شهری پایدار است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برندینگ شهری، عواملی چون قطب گردشگری، فضای فیزیکی شهر و... می باشد. در این پژوهش کلانشهر همدان به عنوان یک مقصد گردشگری با گونه تاریخی و گردشگری و پایتخت تاریخ و تمدن ایران، جهت برند، برای شهر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق کاربردی و از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ای است که بر مبنای چارچوب مفهومی تحقیق مطالعات مرتبط طراحی و با تأکید بر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی وکالبدی شناسایی و با استفاده از نظر 30 نفر از متخصصان شهری (دانشگاهی، اجرایی و تصمیم ساز) و با استفاده از تحلیل نرم افزاری SPSS25 درسطح معناداری استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که در برندسازی کلانشهر همدان: مقوله‌های؛ بازار قدیمی همدان و آب و هوای کوهستانی مناسب در تابستان و پیاده راه خیابان بوعلی و اکباتان، قطب گردشگری و کانون اصلی گردشگری و سابقه تولید صنایع دستی و خانگی، قطب علمی و دانشگاهی غرب کشور، پارک علم و فناوری، کاربری صنعتی مراکز و قطب‌های تجاری فراشهری، میدان مرکزی و خیابان‌های ششگانه، بازارهای مرکزی، راسته بازار و ابنیه تاریخی وگردشگری در همدان دراولویت هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - آینده نگاری تحولات اسکان غیررسمی در پهنه ی جنوبی حریم کلانشهر تهران
عصمت خان محمدی رحیم سرور علیرضا استعلاجیمهاجرت و به تبع آن اسکان غیررسمی نیز امری اجتناب ناپذیر و بخشی از مراحل توسعه یک شهر پویاست و تنها می توان به دنبال راه حل هایی جهت کم کردن آثار منفی و مخرب آن بر ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرهای درگیر آن بود. درایران هم از حدود پنجاه سال اخیر، اسکان غیر رسمی چکیده کاملمهاجرت و به تبع آن اسکان غیررسمی نیز امری اجتناب ناپذیر و بخشی از مراحل توسعه یک شهر پویاست و تنها می توان به دنبال راه حل هایی جهت کم کردن آثار منفی و مخرب آن بر ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرهای درگیر آن بود. درایران هم از حدود پنجاه سال اخیر، اسکان غیر رسمی همواره یکی از چالشهای اصلی در مسیر رشد و توسعه پایدار آن بوده است، باتوجه به اینکه اسکان غیر رسمی خود معلول گسترش شکاف طبقاتی، رشد بی‌رویه شهرنشینی و مهاجرت روستائیان به شهرهای بزرگ است از جهات متعددی موجب شیوع بزهکاری، انحرافات اجتماعی و عوارض ناشی از آن میشود در این راستا می‌توان با استفاده از رویکرد تحلیل ساختاری در آینده پژوهی مدیریت شهری گامهایی را جهت توسعه و ارتقاء کیفیت زندگی دراین مناطق برداشت. این پژوهش، ابتدا در یک تحلیل نظری با مطالعه منابع کتابخانه‌ای داخلی و خارجی، تمام عوامل مؤثر در ایجاد و رشد اسکان غیر رسمی در پهنه جنوبی حریم کلانشهر تهران، بررسی قرار گرفت و پس از تهیه لیستی از این عوامل، در جلسات مصاحبه با صاحب نظران، یافته‌های پژوهش تکمیل شده و مبتنی بر آنها پرسشنامه تدوین شده و فرآیند نظرسنجی آغاز میشود. در نهایت به کمک نرم افزار(MicMac) و با روش تحلیل اثرات متقابل، داده ها تحلیل شدند. براساس یافته‌های پژوهش، کاربری های ناسازگار و تجدیدنظر در قوانین و مقررات توسعه شهری، مهم ترین علت پیشران و رشد اقتصاد ملی، بیکاری، مدیریت یکپارچه شهری و..، علل سیاستی در اسکان غیر رسمی در پهنه جنوبی کلانشهر تهران بوده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - تبیین مدیریت یکپارچه شهری درامنیت ورفاه محلات شهری (مطالعه موردی:شهرتبریز)
رضا سعادتپور علویق بشیر بیگ بابایی کریم حسین زاده دلیرشهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شده‌اند، ولی همزمان با چالشهای روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مد چکیده کاملشهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شده‌اند، ولی همزمان با چالشهای روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مدیریت یکپارچه شهری به عنوان رویکرد جدید در امنیت و رفاه اجتماعی در افق 1410 کلانشهر تبریز داشته است. برای این منظور 43 شاخص در سه بعد(مدیریت یکپارچه، امنیت و رفاه) استخراج شده‌اند که جهت سنجش ضریب همبستگی بین مولفه‌ها از نرم‌افزار spss استفاده شده و برای سنجش نوع رابطه بین متغییرها از نرم‌افزار Micmac و برای تبیین سناریوهای محتمل در افق 1410 از نرم‌افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بین مولفه‌های مدیریت بر امنیت و رفاه اجتماعی رابطه معنی داری sig=0.000 وجود داشته است به طوری که ضریب همبستگی مدیریت بر امنیت r=0.80 و رفاه r=0.58 بوده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل شاخص‌ها در محیط نرم‌افزارهای آینده‌نگاری بیانگر 10 عامل کلیدی حاصل از نرم‌افزار میک‌مک بوده است، همچنین وضعیت‌های محتمل مدیریت یکپارچه بر امنیت و رفاه بیانگر 3 سنارو قوی، 132 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. در میان سناریوهای محتمل، وضعیت‌های مطلوب با 80 حالت فراوانی برابر با ضریب 38 درصد، محتمل‌ترین سناریو پیش‌روی کلانشهر تبریز بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - تحلیل مقایسه ای سازوکار فضای جغرافیایی شهرهای جهانی و کلانشهرهای ملی در فرآیند جهانی شدن، مطالعه موردی: شهرجهانی شانگهای و کلانشهر ملی تهران
علیرضا شه بخش معصومه حافظ رضازاده غلامرضا میریشناخت سازوکار فضای جغرافیایی شهرها، در مواجهه با ابر فرآیند جهانی شدن، از مهمترین رویکردهای مربوط به تحلیل‌های فضای جغرافیایی میباشد. پژوهش حاضر با درک این نکته و در نظر گرفتن اهمیت کلانشهرهای کشورهای درحال توسعه، تهران را در کنار شانگهای که یکی از الگوهای موفق جهانی چکیده کاملشناخت سازوکار فضای جغرافیایی شهرها، در مواجهه با ابر فرآیند جهانی شدن، از مهمترین رویکردهای مربوط به تحلیل‌های فضای جغرافیایی میباشد. پژوهش حاضر با درک این نکته و در نظر گرفتن اهمیت کلانشهرهای کشورهای درحال توسعه، تهران را در کنار شانگهای که یکی از الگوهای موفق جهانی شدن میباشد، با هدف یافتن سازوکار فضای جغرافیایی این دو شهر و ارائه مدل بومی جهانی شدن، انتخاب نموده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی، تحلیلی و استنباطی میباشد، که با بهره‌گیری از مبانی نظری، اخذ نظرات کارشناسان از طریق روش دلفی و سنجش استنباطی متغیرهای جهانی شدن، با استفاده از آزمون (Man-witny)، در محیط نرم افزار SPSS به بررسی آن پرداخته شده است. نتایج حاصل که به صورت دو معادله بیان شده است، بازگو کننده تفاوت مولفه یکپارچگی فرآیندهای اقتصادی، ارتباطی، اطلاعاتی و پیوستگی مکانی آنها در سامانه جهانی با سامانه غیرجهانی می-باشد. نتیجه بررسی متغیرهای جهانی شدن در دو شهر تهران و شانگهای نشان میدهد که بیشترین میزان اختلاف به ترتیب مربوط به متغیر حجم تجارت بین‌الملل، گردشگری خارجی، ضریب نفوذ اینترنت، تعداد شعبات بانکهای خارجی، تعداد شعبات شرکتهای چند ملیتی وسرمایه گذاری مستقیم خارجی میباشد. لذا از نظر توصیفی، تحلیلی و استنباط آماری، نتایج گویای ساز و کار متضاد فضای جغرافیایی شانگهای و تهران میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - ارزیابی نقش مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری کلانشهر تهران
مریم بیگ پور مجید ولی شریعت پناهی عبدالرضا فرجی رادچکیده تحقیق حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ظرفیت های گردشگری پایدار در کلانشهر تهران انجام شده است. روش تحقیق، از نوع توصیفی و پیمایشی تحلیلی با رویکرد آمیخته است که متشکل از دو بخش کیفی و کمی است. در بخش کیفی با استفاده از نظریه زمینه ای به شناسایی ظرفیت های لازم برای گردش چکیده کاملچکیده تحقیق حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ظرفیت های گردشگری پایدار در کلانشهر تهران انجام شده است. روش تحقیق، از نوع توصیفی و پیمایشی تحلیلی با رویکرد آمیخته است که متشکل از دو بخش کیفی و کمی است. در بخش کیفی با استفاده از نظریه زمینه ای به شناسایی ظرفیت های لازم برای گردشگری پایدار شهری کلانشهر تهران بر مبنای مطالعه و دسته بندی ادبیات نظری و در بخش کمی، به ارزیابی وضعیت ظرفیت های گردشگری پایدار در کلانشهر تهران پرداخته شد. ابزار گردآوری داده ها، در مرحله کیفی مصاحبه عمیق و در بخش کمی پرسشنامه بوده است. جامعه آماری این پژوهش، در بخش کیفی و کمی خبرگان، متخصصین و کارشناسان ارشد در حوزه مدیریت شهری می باشند که از بین آن ها 100 نفر به روش در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پس از انجام مصاحبه ها و کدگذاری ها، ظرفیت های لازم برای گردشگری پایدار شهری کلانشهر تهران شناسایی گردید و فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار داده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی توسط روش گرندد تئوری از طریق نرم افزار Maxqda و در بخش کمی توسط آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که تهران ظرفیت های مناسبی برای گردشگری پایدار دارد که می تواند پتانسیلی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری باشد. واژگان کلیدی: مدیریت شهری، توسعه پایدار گردشگری، کلانشهر تهران پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - سنجش کیفیت فضاهای شهری با رویکرد عدالت جنسیتی در کلانشهرها، مطالعه موردی: کلانشهر تبریز
احد بهشتی اصل رضا ولیزاده حسن احمدزادهﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و چکیده کاملﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻛﻪ در ﺣﻖ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام اﺟﺤﺎﻓﻲ ﻧﺸﻮد. از اﻳﻦ رو ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻳﻪای و همچنین ﻣﻬمترﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص، ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن از آنﻫﺎ را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺳﻨﺠﻴﺪهاﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ زﻧﺎن، ﺟﻬﺖ اﺧﺘﺼﺎص اوزان ﺑﻪ ﻫﺮﻳﻚ از آنﻫﺎ، ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ زوﺟﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ ﺑﻪ روش ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲAHP ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. در اداﻣﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎی وﻳﻜﻮر و اﻟﻜﺘﺮ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻫﺮ دو ﻣﺪل، از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻛﭗﻟﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن-دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ 4 و 1 ﻛﻪ ﺟﺰو ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻧﻈﺮ رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﻴﺰ در رﺗﺒﻪﻫﺎی ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﻨﺎﻃﻖ 9 و 5 در رﺗﺒﻪﻫﺎی آﺧﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﻜﺎنﻫﺎی ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ و ﺣﺎﺷﻴﻪﻧﺸﻴﻨﻲ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻧﻮاﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﻴﻪای ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ رﺿﺎﻳﺖ را از ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی دارﻧﺪ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی مدیریت زمین شهری در ایران موردپژوهی: منطقه 12 کلانشهر تهران
یعقوب حق‌پناه مجتبی رفیعیان سعید کامیابی عباس ارغانچکیده با توجه به اهمیت نقش مولفه‌های نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته چکیده کاملچکیده با توجه به اهمیت نقش مولفه‌های نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف نظری بوده و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری دادهها از روش های اسنادی و میدانی و برای تحلیل دادهها ازآزمون t تک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش نیز نهادهای متولی مدیریت زمین شهری و مراجعه کنندگان به این نهادها بوده که به ترتیب 206 و 130 نمونه تعیین و مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفته است. نتایج حاصله از بررسی یافته‌ها نشان می دهد از میان مولفه‌های نهادی، تصمیم گیری غیرمشارکتی و ساختار تمرکزگرا بیشترین تأثیر را در ناکارآمدی الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - مقایسه تطبیقی شهر سبز در نظام برنامهریزی شهری آلمان و ایران (مورد مطالعه – کلانشهرهای برلین و تهران)
مهدی جیررودی رحیم سرور مهرداد نوابخشچکیده امروزه شهرها بعنوان عامل اصلی ناپایداری در جهان، به موازات مجموعه تحولات تکنولوژیک و به تبع آن توسعه شهری، تراکم بیش از حد جمعیت و تمرکز فعالیتهای اقتصادی در شهرها، پیامدهای زیست محیطی متعددی را که با کیفیت زندگی و رفاه مردم در مناطق شهری رابطه‌ای تنگاتنگ دارد، چکیده کاملچکیده امروزه شهرها بعنوان عامل اصلی ناپایداری در جهان، به موازات مجموعه تحولات تکنولوژیک و به تبع آن توسعه شهری، تراکم بیش از حد جمعیت و تمرکز فعالیتهای اقتصادی در شهرها، پیامدهای زیست محیطی متعددی را که با کیفیت زندگی و رفاه مردم در مناطق شهری رابطه‌ای تنگاتنگ دارد، متحمل می‌شوند. ازاینرو بکارگیری رویکردهای جدید زیست محیطی نظیر شهر سبز، در برنامهریزی و توسعه شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مسیر دستیابی به توسعه پایدار شهری را هموار می‌سازد. کشور آلمان بعنوان یکی از کشورهای موفق جهان در زمینه رویکرد شهر سبز مطرح است. بمنظور دستیابی به نتیجه مطلوب، ارزیابی معیارها و شاخصهای کمی و کیفی شهر سبز در آلمان، ضروریست و می‌تواند راهگشای مناسبی برای فعالیتهای مشابه در مناطق کلانشهری ایران؛ منجمله کلانشهر تهران باشد. هدف اصلی مقاله تبیین واقعیت‌های کلان جهت برنامهریزی و مدیریت منطقه کلانشهری تهران میباشد. روش مورد استفاده در این پژوهش مقایسه تطبیقی در بررسی نمونه موردی است. این پژوهش با استراتژی کیفی به لحاظ هدف، توصیفی و به لحاظ روش، کتابخانه‌ای و مبتنی بر تحلیل اسناد و مدارک و با رویکرد تحقیقات توسعه‌ای انجام شده است. در یک مقایسه تطبیقی علل ناکامی این رویکرد در ایران بیان میشود و در خاتمه، این مقاله از پیشنهاداتی که جهت بهبود وضعیت زیست محیطی کلانشهر تهران و ایجاد پایداری بیشتر ارائه میشود، نتیجه‌گیری می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - تحلیل راهبردی چالشهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علیرضا خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیریچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالشهای مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کاملچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالشهای مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری میباشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری دادهها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 میباشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرحهای توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - تحلیل راهبردی چالشهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علی خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیریچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالشهای مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کاملچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالشهای مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری میباشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری دادهها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 میباشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرحهای توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. Abstract City, as an integrated generality, needs a strong organization with an integrated management. The multiplicity of management and incoordination of governmental and private organizations – which are in charge of urban affairs – is of main issues in the area of urban management. The rapid spread of surrounding urban societies has rendered some problems and challenges in Tehran metropolis. The purpose of the present study is to show some management strategies in Tehran metropolis with the approach of integrated urban management. In view of purpose, it is applicable, and considering method, it is descriptive - analytical. Collecting data has been performed through library studies and measuring, and SWOT and Delphi models have been used in order to analyze data. The statistical society includes 30 expert technicians of urban management. The results show that from 45 internal and external elements influencing on integrated urban management in Tehran metropolis, sum of weight point is 2.67 for internal elements and 2.25 for external elements, so, revision strategies should be used in order to succeed in the integration of managing Tehran metropolis, so as to decrease the internal weak points of integrated management of Tehran metropolis and to exploit the external opportunities. Some of review strategies include: moving to decentralization of strength and governmental organizations and bureaucratic structures and vesting authorities to local governments and urban managements and also, vesting the authority of preparing plans of urban and regional expansion to local organizations. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - امکان‌سنجی و بسترسازی مدیریت رشد هوشمند شهری با استفاده از تحلیل مسیر و مدل S.W.O.T (مطالعه موردی: کلانشهر کرج)
زینب صالحی خلف بادام حسن درویش حسین موسی زادهچکیده گسترشسریعفیزیکیودرعینحالبی ضابطهشهرهاازپیامدهایمهمفرایندشهرنشینیدرایرانمحسوبمی شود.ازسویی،یکیازراهبردهایدستیابیبهتوسعهپایداروارتقاءکیفیتمحیطزیستشهری،متعادلکردنکاربری هاازطریقشکلپایدارشهریموصومبهرشدومدیریتهوشمندشهرمی باشددرواقعرشدومدیریتهوشمندشهر،افزونبرفرمفشرده ی چکیده کاملچکیده گسترشسریعفیزیکیودرعینحالبی ضابطهشهرهاازپیامدهایمهمفرایندشهرنشینیدرایرانمحسوبمی شود.ازسویی،یکیازراهبردهایدستیابیبهتوسعهپایداروارتقاءکیفیتمحیطزیستشهری،متعادلکردنکاربری هاازطریقشکلپایدارشهریموصومبهرشدومدیریتهوشمندشهرمی باشددرواقعرشدومدیریتهوشمندشهر،افزونبرفرمفشرده یشهر،بهاستفادهبهینهازفضاهایشهریتأکیددارد.پژوهشحاضرباهدفامکانسنجیرشدهوشمنددرکلانشهرکرجمی باشدکهازروشتوصیفی–تحلیلیوپیمایشیاستفادهشدهاست.جهتامکانسنجیتوسعهشهرهوشمنددرمحدودهموردمطالعهاز4معیاراقتصادی–اجتماعی،کالبدی–فضایی،زیستمحیطیودسترسیبهزیرساخت‌هااستفادهشدهاستنتایجبهدستآمدهازمدلS.W.O.Tودیاگرامتحلیلنشان دهندهوجودبسترهایمناسبدربرخیزمینه هاجهتتوسعهشهرهوشمنددرمحدودهموردمطالعهمی باشدازجملهاینبسترهامی توانبهترکیبکاربری‌ها،خدماتعمومی،حملونقلوفضایعمومیاشارهکرد.ضرایبBetaبهدستآمدهازتحلیلمسیرنشاندهندهتأثیرگذاریبسیاربالایبعداقتصادیاجتماعیوکالبدیفضاییبرزمینهسازیرشدهوشمندشهریدرکلانشهرکرجمی‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت توسعه میان‌افزای شهری کلانشهر اهواز در قالب شاخصهای توسعه پایدار شهری با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری
سارا موزرمی رحیم سرور مجید ولی شریعت پناهیچکیده هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت سنجی توسعه میان افزا در کلانشهر اهواز است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کارشناسان و متخصصان شهری و مدیران اداره های مرتبط با امور شهری در شهر اهواز که در زمینه توسعه میان افزای شهری فعالیت کرده و دار چکیده کاملچکیده هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت سنجی توسعه میان افزا در کلانشهر اهواز است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کارشناسان و متخصصان شهری و مدیران اداره های مرتبط با امور شهری در شهر اهواز که در زمینه توسعه میان افزای شهری فعالیت کرده و دارای تجربه اجرایی در این زمینه هستند، بوده که به صورت تصادفی 100 نفر از بین آنها انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت صوری و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل داده ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS انجام شده است. نتایج پژوهش نشان دادند عوامل اجتماعی (با ضریب 75/0)، اقتصادی (با ضریب 85/0)، زیست محیطی (با ضریب 66/0)، کارکردی ـ عملکردی (با ضریب 55/0) و کالبدی ـ فضایی (با ضریب 78/0) در سطح 99 درصد اطمینان عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت توسعه میان افزای کلانشهر اهواز می باشند. همچنین، براساس نتایج بدست آمده می توان گفت کمترین میزان تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای کارکردی ـ عملکردی (55/0) بوده و بیشترین تأثیرگذاری ها نیز مربوط به متغیرهای اقتصادی (85/0) و کالبدی ـ فضایی (78/0) هستند. Abstract The purpose of the present study is to be considered as an applied research. The method of this research was like correlation research that specifically was based on the structural equation model. In this study, library studies, papers and research related to the subject of research are used for collecting subject literature and also for another part of information needed, questionnaire and field method are used. In this study, two methods of descriptive statistics (frequency, frequency percentage, mean and standard deviation) and inferential statistics (correlation analysis, regression and structural equation model) were used for analyzing data. In order to increase the accuracy of data analysis, the related software such as SPSS and AMOS have been used. The statistical population of the present study includes experts and urban experts and administrators of city affairs departments in Ahvaz metropolis who have been active in the field of infill urban development and have executive experience in this field. The statistical population of the present study have sampled this community and also data source is used to answer the main research question. The results showed, the impact factor on infill development in Ahvaz metropolis is acquired by five components of economic, social, environmental, functional and physical, namely, the correlation coefficients between the impact assessment and each of the five components are 0, 0.75, 0.66, 0.55 and 0.78, respectively. Referring to standard error estimates, critical ratios, and meaningful levels show that all of these standard estimates are meaningful at 99%. Therefore, based on the results, the most indirect effects on the evaluation of the effective indicators on infill development in the Ahvaz metropolis with the sustainable development approach are related to the observed variables of avoiding displacement of residents during project execution (S6 or X12), Land prices in the target area (E5 or X18), access to the passageway (Ph9 or X8), permitted density (Ph14 or X10), construction cost (E11 or X19), access to urban facilities (Ph1 or X6), Residents income (E2 or X24) and Local Contribution (S2 or X17). Regarding these coefficients, the least effect is on functional variables and the most influences are related to economic and physical variables. It should be noted that the meaningful level for all direct final effects is reported based on standard error and critical ratios. The meaningful levels are for all direct final effects which smaller than 0.01. Therefore, it can be concluded that all direct effects obtained at the 99% confidence level are meaningful. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - سنجش عدالت اجتماعی در ساختار فضایی کلانشهر تبریز با تأکید بر پراکنش فضایی مراکز آموزشی
پروین دده زاده سیلابی زهرا رسول زاده حسین طهماسبی مقدمامروزه فضا های آموزشی یکی از مهم ترین کاربری ها در شهر ها است و نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تخصیص فضا نیز به این کاربری یکی از موضوعات مهمی است که در برنامه ریزی های شهری موردتوجه قرار می گیرد. کلانشهر تبریز در زمره شهر هایی است چکیده کاملامروزه فضا های آموزشی یکی از مهم ترین کاربری ها در شهر ها است و نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تخصیص فضا نیز به این کاربری یکی از موضوعات مهمی است که در برنامه ریزی های شهری موردتوجه قرار می گیرد. کلانشهر تبریز در زمره شهر هایی است که در آن توزیع فضایی خدمات شهری از جمله خدمات آموزشی به طور مناسب و مکفی صورت نگرفته است. در راستای رفع مشکلات ناشی از این مساله و همچنین افزایش کارایی این فضاها، توجه به ساماندهی و توزیع مناسب ضروری به نظر می رسد. بر این اساس، پژوهش حاضر با استفاده از مدل های آمار فضایی، تحلیل لکه های داغ و خود همبستگی فضایی در نرم افزار Arc/GISبه نحوه توزیع فضایی کاربری های آموزشی در سطح شهر تبریز پرداخته است. داده های مورد نیاز نیز به روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع و سازمان های مربوطه گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در بلوک های شهر تبریز از لحاظ وضعیت کلی آموزشی نابرابری وجود دارد؛ نواحی 1 و 2 از منطقه 2 و ناحیه 5 از منطقه 4، وناحیه 1 از منطقه 8، ناحیه 1 از منطقه 3 و ناحیه 3 از منطقه 10 بیشترین وزنه و نواحی 4 و 6 از منطقه 5، ناحیه 2 از منطقه 9 و در نهایت ناحیه 1 از منطقه 6 کمترین وزنه از کاربری های آموزشی را به خود اختصاص داده اند. به گونه ای که این نواحی به لحاظ پایداری در سطح پایین تری قرار دارند. همچنین بر اساس شاخص موران توزیع فضایی کاربری های آموزشی در کلانشهر تبریز به صورت خوشه ای می باشد. بر اساس این شاخص نیز نابرابری موجود در زمینه توزیع کاربری مورد نظر کاملا مشهود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - رتبه‌بندی مناطق دهگانه کلانشهر تبریز بر اساس شاخصهای شهر خلاق
حسین محمدی قاضیجهانی بختیار عزت پناهامروزه با توجه به رشد سریع جوامع شهری و پیچیده تر شدن مسائل شهری، نقش استفاده از شیوه های جدید برنامه ریزی و مدیریت شهری بیش از هر زمانی دیگر مهم جلوه می نماید. در این رابطه ایده شهر خلاق یکی از بحث های جدیدی می باشد که می تواند شهرها را به سوی رشد و توسعه پایدار سوق ده چکیده کاملامروزه با توجه به رشد سریع جوامع شهری و پیچیده تر شدن مسائل شهری، نقش استفاده از شیوه های جدید برنامه ریزی و مدیریت شهری بیش از هر زمانی دیگر مهم جلوه می نماید. در این رابطه ایده شهر خلاق یکی از بحث های جدیدی می باشد که می تواند شهرها را به سوی رشد و توسعه پایدار سوق دهد. شهر خلاق قادر است تا شهرها را از بن بست های مدیریتی و کالبدی موجود رهایی بخشیده و آنها را تبدیل به مکانی جهت شکوفایی استعدادها و بروز انواع نوآوری ها گرداند. با توجه به اهمیت بکارگیری شیوه های نوین در امر برنامه ریزی و مدیریت شهری، پژوهش حاضر اقدام به ارزیابی و اولویت بندی مناطق دهگانه کلانشهر تبریز بر اساس شاخص های شهر خلاق نموده است تا نتایج حاصل بتواند پاسخگوی نیازها و نارسایی های موجود در این شهر باشد. نوع تحقیق حاضر، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی ـ تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش نیز شامل کل ساکنان کلانشهر تبریز برابر با 1.593.373 نفر می باشد و بر اساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، کروسکال والیس، میانگین و کای اسکوئر استفاده شده و به منظور رتبه بندی مناطق شهر تبریز از مدل تصمیم گیری چند معیاره SAW استفاده گردیده است. نتایج به دست آمده از آزمون SAW نشان می دهد وضعیت شاخص های سرزندگی فضای شهری و مشارکت بهتر از سایر شاخص های شهر خلاق است. همچنین، منطقه 2 شهر تبریز با نمره نهایی 171/0، در رتبه اول و منطقه 7 با نمره نهایی 074/0 در رتبه های آخر از نظر شاخص های شهر خلاق در بین مناطق دهگانه کلانشهر تبریز قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - تحلیلی بر اعتماد به جریان های سیاسی در محیط های شهری با تاکید بر توسعه پایدار شهرها: مورد مطالعه: کلانشهر شیراز
اصغر میرفردیاعتماد در هر بخشی از جامعه نقش محوری دارد. در این مقاله اعتماد به احزاب و جریان های سیاسی در محیط شهری کلانشهر شیراز با تاکید بر توسعه پایدار شهری بررسی شده است. هدف مقاله شناخت میزان اعتماد به احزاب در محیط شهری است. حجم نمونه 383 نفر بود که با نمونه گیری طبقه ای انت چکیده کاملاعتماد در هر بخشی از جامعه نقش محوری دارد. در این مقاله اعتماد به احزاب و جریان های سیاسی در محیط شهری کلانشهر شیراز با تاکید بر توسعه پایدار شهری بررسی شده است. هدف مقاله شناخت میزان اعتماد به احزاب در محیط شهری است. حجم نمونه 383 نفر بود که با نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. با روش پیمایشی و پرسشنامه ساختمند محقق ساخته که روایی و پایایی آن به ترتیب با اعتبار صوری و ضریب آلفای کروئباخ ارزیابی شد، داده ها گردآوری شدند. نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین میزان اعتماد به احزاب و جریان های سیاسی با توجه به میزان استفاده از رسانه های جمعی داخلی وجود دارد. بین میزان اعتماد به احزاب و جریان های سیاسی با توجه به میزان استفاده از رسانه های جمعی خارج از کشور تفاوت معناداری وجود ندارد؛ ولی بین میزان متغیر وابسته و متغیرهای مدت عضویت در شبکه های اجتماعی رابطه معکوس معناداری وجود دارد. بین میزان آگاهی از احزاب و متغیر وابسته رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. بین سن و متغیر وابسته رابطه وجود ندارد. متغیرهای مستقل در مجموع بیش از 23 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نموده اند. نتیجه کلی اینکه در محیط کلانشهرها اعتماد به احزاب با میزان استفاده از برخی رسانه های گروهی مدرن و آگاهی از احزاب رابطه دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - تحلیلی بر سیاست‌گذاری عوامل کلیدی و متغیرهای اثرگذار بر ظرفیت نهادی توسعه مدیریت شهری در کلانشهر تهران
سید محمود موسوی میرکلائی محمد علی خلیجی صادق صادقیکلانشهر تهران سیستم مشخص، تعریف شده و رسمی برای مدیریت ظرفیت نهادی مدیریت شهری ندارد؛ اما این سیستم باتکیه‌بر ساختارها و روش‌ها و هنجارهای رایج حکمروایی شهری و روستایی اداره و منتقل میشود. تشتت و تفرق مدیریت شهری در شهر تهران به تبعیت از نهادها و سازمانهای متفرق و منب چکیده کاملکلانشهر تهران سیستم مشخص، تعریف شده و رسمی برای مدیریت ظرفیت نهادی مدیریت شهری ندارد؛ اما این سیستم باتکیه‌بر ساختارها و روش‌ها و هنجارهای رایج حکمروایی شهری و روستایی اداره و منتقل میشود. تشتت و تفرق مدیریت شهری در شهر تهران به تبعیت از نهادها و سازمانهای متفرق و منبعث از الگوی حکومت شهری، عدم ظرفیت تعامل میان نهادی و درون نهادی را می‌توان نتیجه غلبه رسمی نهادهای قدرت و ناهمسویی نهادهای غیررسمی با سیاست‌ها و برنامه‌هایی آنها دانست. هدف تحقیق سیاست‌گذاری عوامل کلیدی و متغیرهای اثرگذار بر ظرفیت نهادی مدیریت شهری است. روش تحقیق از منظر هدف، از نوع کاربردی - توسعه‌ای، از نظر روشهای اصلی تحقیق در زمره تحقیقات توصیفی - تحلیلی قرار دارد. همچنین نوع دادهها در تحقیق پیمایشی بوده و ابزار اصلی مورداستفاده برای جمع‌آوری دادهها مصاحبه با مدیران، خبرگان شهرداری تهران و اساتید دانشگاهی به‌صورت پرسشنامه که ابزار مناسب روایی بوده، انجام‌گرفته است. روش نمونه‌گیری در تحقیق حاضر نمونه‌گیری تصادفی ساده بوده است و حجم نمونه با خطای اندازه‌گیری ده درصد، 100 نفر تعیین شده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد قوی‌ترین متغیر ظرفیت نهادی مطلوب خوانایی و شفافیت قوانین و مقررات، با میانگین 37/3 است و کمترین میانگین بـه متغیر ظرفیت بین نهادی تعلق دارد که نشان‌دهندة ضعف ظرفیت نهادی در کلانشهر تهران اسـت. نتایج نشان میدهد مولفه‌های منابع ارتباطی و توانایی نهادها به‌مراتب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها در پیش‌گویی متغیر وابسته دارند، به‌گونه‌ای که یک واحد تغییر در انحراف معیار منابع ارتباطی و توانایی نهادها، باعث میشود تا انحراف معیار متغیر وابسته (ظرفیت نهادی مدیریت شهری) به‌اندازه 28 و 18 درصد تغییر کند. درحالی‌که یک واحد تغییر در انحراف معیار مشارکت‌پذیری تنها باعث میشود تا انحراف معیار متغیر وابسته به‌اندازه 2 درصد تغییر نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - بازشناسی ظرفیت‌های عرصه‌های همگانی شهری در جهت تقویت تعاملات اجتماعی با استفاده از تئوری زمینهای نمونه موردی: کلانشهر مشهد
الهام لشکری مجتبی رفیعیان علیرضا عندلیبعرصه های همگانی شهری به‌عنوان فضاهای حضور شهروندان و مکانی برای برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی می باشند؛ و به معنای عام، سنگ زیرین تمام عرصه های اجتماعی هستند و بدون آن ها، بسیاری از عملکردهای جامعه شهری میسر نخواهد بود. بنابراین، نقش مهمی در کیفیت زندگی و رفاه شهروندان چکیده کاملعرصه های همگانی شهری به‌عنوان فضاهای حضور شهروندان و مکانی برای برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی می باشند؛ و به معنای عام، سنگ زیرین تمام عرصه های اجتماعی هستند و بدون آن ها، بسیاری از عملکردهای جامعه شهری میسر نخواهد بود. بنابراین، نقش مهمی در کیفیت زندگی و رفاه شهروندان دارند و توجه به کیفیت آن ها در فرآیند برنامه ریزی توسعه شهری ضرورتی انکارناپذیر است. مسئله اصلی فراروی این مقاله توجه به ظرفیت عرصه های همگانی در تسهیل مراودات اجتماعی است. ؛ و در این فرآیند از رویکرد کل گرای انسانی – محیطی بهره گرفته است. بنابراین، با استفاده از تئوری زمینه ای به بررسی رفتار کاربران عرصه های همگانی کلانشهر مشهد پرداخته است. مطالعه عرصه های همگانی مشهد نشان میدهد، این عرصه ها توانسته اند محیطی موردپذیرش گروههای مختلف اجتماعی را فراهم نمایند؛ این مهم به ظرفیت های عرصه های همگانی شهری برای حضور افراد و تمایل به تعامل با دیگران اشاره دارد. مدل پارادایمی رابطه بین مفاهیم و مقوله‌ها و نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان می دهد شرایط مداخله گری نظیر سن، جنس، میزان آشنایی و علت مراجعه در تمایل به حضور در عرصه های همگانی و نیز برقراری تعامل اجتماعی با دیگران مؤثر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - دید فرهنگی به مدیریت ترافیک کلانشهرها( مطالعه موردی: شهر اصفهان)
محمد رسولی سید محمود حسینی صدیق عادل علیزادهعدم وجود الگوی مناسب رفتار ترافیکی در کشور ما نتیجۀ عوامل مختلفی است. عمده ترین این عوامل را می‌توان تقدم شهرنشینی بر شهر گرایی درنتیجۀ سیل مهاجرت های خیل عظیم ساکنین شهرهای کوچک و روستاها به شهرهای بزرگ و مادرشهرها بعد از انجام اصلاحات اراضی و تمایل خانواده ها به استفا چکیده کاملعدم وجود الگوی مناسب رفتار ترافیکی در کشور ما نتیجۀ عوامل مختلفی است. عمده ترین این عوامل را می‌توان تقدم شهرنشینی بر شهر گرایی درنتیجۀ سیل مهاجرت های خیل عظیم ساکنین شهرهای کوچک و روستاها به شهرهای بزرگ و مادرشهرها بعد از انجام اصلاحات اراضی و تمایل خانواده ها به استفادۀ روزافزون از اتومبیل شخصی دانست. بیان صفات و ویژگی های فرهنگی نامطلوبی که باعث پیدایی و گسترش وضعیت نابسامان ترافیکی کشور می شود. در تحقیق حاضر سعی شده است به تحلیل و بررسی وضعیت ترافیک شهر اصفهان از دید فرهنگ سازی ترافیک پرداخته شود، با هدف شناخت وضع موجود مسایل فرهنگی ترافیک و همچنین شناخت آسیب های ناشی از فرهنگ ترافیک، برای این منظور برای گردآوری اطلاعات از طراحی پرسشنامه بهره گرفته شده که با استفاده از روش نمونه گیری کوکران حجم نمونه 322 عدد تعیین شد و در ادامۀ کار پرسشنامه ها در محدودۀ مورد مطالعه تکمیل شدند. حجم نمونه برای پرسشنامۀ دوم برابر 200 عدد تعیین گردید. برای ارائۀ راهبردها نظرسنجی از 30 نفر از متخصصان مرکز حمل و نقل و ترافیک شهر اصفهان به عمل آمده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که سطح فرهنگ ترافیک شهروندان نامناسب بوده است. برداشت های میدانی و پرسش نامه ها ی که در دو سری تهیه شده، نشان می دهند که در سری اول حدود 29 درصد و در سری دوم 31 درصد شهروندان در سطح بالای فرهنگ ترافیک قرار دارند. در نهایت با توجه به یافته های تحقیق راهکاری های پیشنهادی ارائه گردیده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - بازشناسی ظرفیت‌های عرصه‌های همگانی شهری در جهت تقویت تعاملات اجتماعی با استفاده از تئوری زمینهای (نمونه موردی: کلانشهر مشهد)
الهام لشکری مجتبی رفیعیان علیرضا عندلیبعرصه های همگانی شهری به‌عنوان فضاهای حضور شهروندان و مکانی برای برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی می باشند؛ و به معنای عام، سنگ زیرین تمام عرصه های اجتماعی هستند و بدون آن ها، بسیاری از عملکردهای جامعه شهری میسر نخواهد بود. بنابراین، نقش مهمی در کیفیت زندگی و رفاه شهروندا چکیده کاملعرصه های همگانی شهری به‌عنوان فضاهای حضور شهروندان و مکانی برای برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی می باشند؛ و به معنای عام، سنگ زیرین تمام عرصه های اجتماعی هستند و بدون آن ها، بسیاری از عملکردهای جامعه شهری میسر نخواهد بود. بنابراین، نقش مهمی در کیفیت زندگی و رفاه شهروندان دارند و توجه به کیفیت آن ها در فرآیند برنامه ریزی توسعه شهری ضرورتی انکارناپذیر است. مسئله اصلی فراروی این مقاله توجه به ظرفیت عرصه های همگانی در تسهیل مراودات اجتماعی است. ؛ و در این فرآیند از رویکرد کل گرای انسانی – محیطی بهره گرفته است. بنابراین، با استفاده از تئوری زمینه ای به بررسی رفتار کاربران عرصه های همگانی کلانشهر مشهد پرداخته است. مطالعه عرصه های همگانی مشهد نشان میدهد، این عرصه ها توانسته اند محیطی موردپذیرش گروههای مختلف اجتماعی را فراهم نمایند؛ این مهم به ظرفیت های عرصه های همگانی شهری برای حضور افراد و تمایل به تعامل با دیگران اشاره دارد. مدل پارادایمی رابطه بین مفاهیم و مقوله‌ها و نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان می دهد شرایط مداخله گری نظیر سن، جنس، میزان آشنایی و علت مراجعه در تمایل به حضور در عرصه های همگانی و نیز برقراری تعامل اجتماعی با دیگران مؤثر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - بررسی و تحلیل رابطه خوشه ای شدن صنعتی و ارتقاء ظرفیت های یادگیری (مورد مطالعه: خوشه‌های صنعتی مبلمان و چاپ و نشر در شهر قم)
Hashem Dadashpoor Mahdi Pourtaheri Abolfazl Moarrefiرویکرد خوشه های صنعتی، یکی از رویکردهای موفق در زمینه توسعه ی منطقه ای است که با فراخوانی همجواری های کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و نهادیِ فضای پیرامون، ارتقاء ظرفیت های یادگیری در محیط شهری و منطقه‌ای را موجب میشود. هدف مقاله حاضر، سنجش چگونگی رابطه میان خوشه ای چکیده کاملرویکرد خوشه های صنعتی، یکی از رویکردهای موفق در زمینه توسعه ی منطقه ای است که با فراخوانی همجواری های کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و نهادیِ فضای پیرامون، ارتقاء ظرفیت های یادگیری در محیط شهری و منطقه‌ای را موجب میشود. هدف مقاله حاضر، سنجش چگونگی رابطه میان خوشه ای شدن صنعتی و ارتقاء ظرفیت های یادگیری، در صنایع مبلمان و چاپ و نشر کلان شهر قم است. روش تحقیق در مقاله حاضر پیمایشی و رویکرد حاکم بر آن کاربردی بوده و حجم نمونه تحقیق بر اساس جدولِ حداقل اندازه ی نمونه برای جامعه‌ی آماری (94 بنگاه در صنعت مبلمان و 90 بنگاه در صنعت چاپ و نشر) و روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده تعیین شده و روایی ظاهری، روایی محتوایی و پایایی سازه های آزمون به ترتیب با استفاده از نظر کارشناسان، آزمون کرویت بارتلت و KMO و آزمون آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفته است. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ی 10 سوالی ظرفیت های یادگیری و پرسشنامه 36 سوالی برای شاخص های خوشه صنعتی می باشد. داده ها از طریق تحلیل همبستگی پیرسون تحلیل شد. یافته ها نشان داد که در خوشه صنعتی چاپ و نشر، همجواری های اجتماعی-فرهنگی و اقتصادی و در خوشه صنعتی مبلمان، تنها همجواری اجتماعی- فرهنگی با و خصوصیات عمومی بنگاه های هر دو صنعت (سطح تحصیلات مدیر/مالک بنگاه، تعداد شاغلین، قدمت بنگاه و متوسط میزان فروش سالانه ی بنگاه) با ارتقاء ظرفیت های یادگیری رابطه ی معنادار دارند. علاوه بر این به نظر می‌رسد که همجواری های نهادی، کالبدی، و اقتصادی در صنعت مبلمان و همجواری های کالبدی و نهادی در صنایع چاپ و نشر در ارتقاء ظرفیت های یادگیری خوشه‌های صنعتی فوق نقش ضعیفی دارند. توصیه تحقیق این است که برای موفقیت بیشتر این خوشه‌ها و ارتقاء ظرفیت‌های یادگیری و در نهایت تحریک توسعه منطقه‌ای نیاز است تا همجواری های نهادی، کالبدی، اقتصادی و فرهنگی اجتماعی این صنایع تقویت گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - بررسی مولفه های تاب آوری شهری با تاکید بر سوانح طبیعی (سیل) در شهر تبریز مطالعه موردی مناطق 2، 3، 4 و 7 شهر تبریز
رضا قاسمی گنجه لو بختیار عزت پناهمفهوم تاب آوری به سرعت در حال پیشرفت و توسعه در شهرها است. توسعه یک چارچوب ارزیابی برای ارزیابی میزان تاب آوری مناطق شهری می تواند یک روش موثر برای استفاده از مسائل مربوط به تاب آوری در فرآیند برنامه ریزی شهری باشد. براساس هدف پژوهش "بررسی مولفه های تاب آوری شهری با تاک چکیده کاملمفهوم تاب آوری به سرعت در حال پیشرفت و توسعه در شهرها است. توسعه یک چارچوب ارزیابی برای ارزیابی میزان تاب آوری مناطق شهری می تواند یک روش موثر برای استفاده از مسائل مربوط به تاب آوری در فرآیند برنامه ریزی شهری باشد. براساس هدف پژوهش "بررسی مولفه های تاب آوری شهری با تاکید بر سوانح طبیعی (سیل) در شهر تبریز" مساله این تحقیق اندازه گیری میزان تاب آوری در ابعاد مدیریت شهری و اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی به منظور مقابله با اثرات سوانح طبیعی (سیل) در شهر تبریز و تبیین عملی نقش تاب آوری و یا تقویت تاب آوری عوامل و مولفه های تبیین کننده وضعیت موجود است. روش تحقیق بصورت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی می باشد. در همین رابطه جامعه ی آماری تحقیق جمعیت مناطق 2، 3، 4 و 7 شهر تبریز که حجم نمونه هم 382 نفر از ساکنین شهر تبریز می باشد. با توجه به جمع آوری داده ها، برای تحلیل آماری از روشهای آماری میانه، مد، میانگین، آزمون (On sample T-test) و از نرم افزار SPSS استفاده شد. برای بررسی وضعیت مناطق مورد مطالعه شهر تبریز نسبت به در وضعیت تاب آوری شهری از مدل ANP استفاده گردید. باتوجه به یافته های تحقیق مشخص شدکه مدیریت شهری در تاب آوری شهری در مواجه با سوانح طبیعی سیل در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و همچنین مشخص شد که الویت بندی مولفه های تاب آوری و بکارگیری آنها در زمان بروز سوانح طبیعی در بازگشت مناطق مورد مطالعه شهر تبریز به وضعیت قبل از سانحه سیل موثر است. همچنین مناطق (2، 3، 4 و 7) شهر تبریز نسبت بهم در وضعیت تاب آوری متفاوتی قراردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - بررسی امکان استفاده از انرژی خورشید در خودروهای سبز به‌منظور حفاظت از محیط-زیست، مطالعه موردی: کلانشهر اهواز
مهدی جهانگیری سید مجتبی میرحسینی مهدی زمانیامروزه انرژی خورشیدی به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین انرژی رایگان، پاک و عاری از اثرات مخرب زیست محیطی در موارد بسیاری از جمله خودروهای خورشیدی، تولید برق، گرما و شیرین سازی آب های شور، مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این مقاله، بررسی کلانشهر اهواز در استان خوزستا چکیده کاملامروزه انرژی خورشیدی به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین انرژی رایگان، پاک و عاری از اثرات مخرب زیست محیطی در موارد بسیاری از جمله خودروهای خورشیدی، تولید برق، گرما و شیرین سازی آب های شور، مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این مقاله، بررسی کلانشهر اهواز در استان خوزستان به منظور استفاده از انرژی خورشید در خودروهای سبز در یک بازه زمانی 55 ساله (2005-1951) است. به این منظور ابتدا با استفاده از آمار میزان ابرناکی تعداد روزهای با میزان ابرناکی برابر صفر تا دو هشتم، به عنوان روزهای پرتابش شمارش شده و میانگین ماهیانه و سالانه آنها محاسبه گردید. نتایج نشان داد که بیشترین روزهای آفتابی در ماه آگوست و بیشترین تعداد روز ابری در ماه ژانویه می باشد. از نتایج مشاهده می شود که اهواز در بیش از 60 درصد از طول سال دارای آسمان صاف و آفتابی بوده است که نشاندهنده ی این امر است که از استعداد و قابلیت بالایی برای استفاده از انرژی تجدیدپذیر خورشیدی به منظور استفاده در خودروهای سبز خورشیدی، برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز
الهه بهره وران ابراهیم تقویتحقیق حاضر با هدف بررسی نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش ، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، جمعیت ساکن در محدوده منطقه 4 شهرد چکیده کاملتحقیق حاضر با هدف بررسی نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش ، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، جمعیت ساکن در محدوده منطقه 4 شهرداری کلانشهر تبریز به تعداد 148804 نفر می باشد که نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان 400 نفر و با روش تصادفی ساده به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت سنجش متغیر از پرسشنامه محقق ساخته ای که در پژوهش درسخوان و جعفری پابندی(1396) مورد استفاده قرار گرفته است و برای سنجش سطح سلامت شهروندان از پرسشنامه استاندارد ویر و شربورن(2002) استفاده شده است که میزان پایایی برای توسعه پایدار شهری 89/0 و سلامت شهروندان 87/0 می باشد. برای تجزیه و تحلیل فبرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین شاخص های توسعه پایدار شهری و سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز رابطه وجود دارد و شاخص های توسعه پایدار شهری تقریبا 5/3 درصد از سلامت شهروندان را پیش بینی می کنند. در شاخص های توسعه پایدار شهری مولفه های اخلاقی -روانشناختی، استفاده از منابع و زیست محیطی بیشترین تاثیرگذاری را در پیش بینی سلامت شهروندان دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - ساخت مقیاس برای شناسایی عوامل موثر بر رفاه ذهنی در کلانشهر تبریز
میرکریم موسوی علیرضا سلطانی بشیر بیگ باباییدر دهه های اخیر با ظهور آثار منفی رشد اقتصادی و پیدایش نظریه توسعه پایدار و نیز مطرح شدن مفاهیم غیر مادی برای سنجش رفاه اجتماعی، بررسی انواع شاخص های تبیین کننده این مفاهیم در دستورکار مدیران و سیا ستگذاران شهری قرار گرفته است. دستیابی به شناختی نسبتا جامع از رفاه ذهنی چکیده کاملدر دهه های اخیر با ظهور آثار منفی رشد اقتصادی و پیدایش نظریه توسعه پایدار و نیز مطرح شدن مفاهیم غیر مادی برای سنجش رفاه اجتماعی، بررسی انواع شاخص های تبیین کننده این مفاهیم در دستورکار مدیران و سیا ستگذاران شهری قرار گرفته است. دستیابی به شناختی نسبتا جامع از رفاه ذهنی و ساخت ابزارسنجش و ابعاد مختلف اثرگذار برآن در کلانشهر تبریز هدف اصلی این پژوهش است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی - تحلیلی است. برای شناسایی عوامل موثر بر رفاه ذهنی شهروندان که درانگیزش آنها در توسعه امور شهری موثر است، نسبت به ساخت ابزارسنجش اقدام گردید. این ابزار شامل پرسشنامه ای با 110 گویه بود، مقدارآزمون KMO محاسبه شده 7/ و نتیجه آزمون بارتلت کوچکتر از01/ (000/0) بود و ضریب آلفای کرونباخ 941. ( Cronbach's Alpha=.941) است که نشان می دهد ابزار طراحی شده براساس اعتبار سازه ای(مبتنی برآزمون آماری پیشرفته تحلیل عاملی) و ضریب آلفای کرونباخ، برای سنجش رفاه ذهنی، دارای اعتبار- روایی و اعتماد – پایایی کافی می باشد. نتایج نشان می دهد تعداد 11 عامل بر رفاه اجتماعی شهروندان تبریز تاثیر گذار بوده است .در این تحقیق هردو بعد رفاه یعنی عینی و ذهنی مورد سنجش قرار گرفته ولیکن بعد ذهنی به عنوان حلقه مفقوده رفاه، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به نتایج تحقیق، عوامل تاثیر گذار بر رفاه ذهنی شهروندان تبریز: اعتماد اجتماعی، آنومی، مشارکت اجتماعی و... می باشد که لازمست در برنامه ریزی های مدیریت شهری تبریز مورد توجه مسئولان قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - ارزیابی مولفه های تاب آوری شهری در شهرهای پیرامون کلانشهر تهران (مطالعه موردی شهر اسلامشهر)
صمد علائی علی توکلان رحیم سرورنظر به توسعه شهرگرایی و شهرنشینی طبق مدلهای آینده پژوهی مفاهیم تاب آوری در مقیاس‌های شهری و منطقه‌ای نگرش خاصی بین متفکرین یافته لیکن تاب آوری بایستی در یک سیستم و سلسله مراتب مطالعه شود این مسئله در توجه به حریم و حوزه نفوذ کلانشهری خود را نشان میدهد در جایی که بدون ت چکیده کاملنظر به توسعه شهرگرایی و شهرنشینی طبق مدلهای آینده پژوهی مفاهیم تاب آوری در مقیاس‌های شهری و منطقه‌ای نگرش خاصی بین متفکرین یافته لیکن تاب آوری بایستی در یک سیستم و سلسله مراتب مطالعه شود این مسئله در توجه به حریم و حوزه نفوذ کلانشهری خود را نشان میدهد در جایی که بدون توجه به مفهوم انعکاسی بودن مشکلات بحرانزا نمی‌توان مفاهیم تاب آوری را بسط بویژه در ایران با وجود برخی مطالعات در زمینه متون نظری در مقیاس شهری هنوز مطالعه جامعی برای تاب آوری حوزه نفوذ کلان شهرها صورت نپذیرفته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ظرفیت‌های تاب آوری شهری در شهرهای پیرامون کلانشهر تهران (مطالعه موردی شهر اسلامشهر)صورت پذیرفته است. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش متشکل از شهروندان ساکن در مناطق 1 و 2 و 3 و 6 شهر اسلامشهر می‌باشند. حجم نمونه مورد بررسی نیز با استفاده از فرمول کوکران برابر 384 نفر محاسبه گردیده است. در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه ای، شاخص ها و عوامل مؤثر بر تاب آوری اقتصادی و نهادی شناسایی و تعریف عملیاتی شدند، سپس با استفاده از پرسشنامه ای در قالب فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، وزن نهایی شاخص ها به وسیله کارشناسان داخلی و خارجی تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی آزمون T-Test تک نمونه ای و Friedman Test استفاده شده است. براساس آزمون T تک نمونه‌ای و بررسی تاب‌آوری اجتماعی ،اقتصادی ، نهادی تاب آوری زیرساختی تاب آوری شهری با میانگین 3786/2 بوده در نتیجه تاب آوری شهری و مؤلفههای تاب‌آوری شهری در شهرستان اسلامشهر در سطح پایینی بوده و فاصله معناداری از حدود نرمال دارد که در زمان پس از بحران می‌تواند تعادل در حوزه کلانشهری را تحت تأثیر قرار داده و جامعه را ناپایدار سازد. لذا برنامه ریزی و ارتقاء یکسان و هم سنگ مجموعه مرکز - پیرامون بایستی مورد برنامه ریزی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - تحلیل فضایی و تعیین پهنه‌های مناسب مکان‌گزینی بیمارستان‌های کلانشهر شیراز با استفاده از روش ANP در محیط GIS
علیرضا محمدی پروین ده ده زاده سیلابی ابراهیم زحمتکشدسترسی مکانی مناسب به بیمارستان ها اهمیت زیادی در برنامه ریزی شهری دارد. عدم دسترسی مناسب به بیمارستان‌ها می‌تواند آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی را به شهروندان تحمیل کند. از این‌رو، توزیع متعادل بیمارستان‌ها در کلانشهرها، ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی الگوی توزی چکیده کاملدسترسی مکانی مناسب به بیمارستان ها اهمیت زیادی در برنامه ریزی شهری دارد. عدم دسترسی مناسب به بیمارستان‌ها می‌تواند آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی را به شهروندان تحمیل کند. از این‌رو، توزیع متعادل بیمارستان‌ها در کلانشهرها، ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی الگوی توزیع فضایی بیمارستان‌های موجود کلانشهر شیراز، تعیین پهنه‌های فاقد بیمارستان و پهنه‌های مناسب برای مکان‌گزینی بیمارستان های جدید بر اساس ضوابط و استانداردهای شهرسازی است. داده‌های این پژوهش شامل جمعیت، کاربری زمین و پراکنش بیمارستان‌های موجود بوده است که از گزارش‌های سرشماری عمومی جمعیت سال 1390 و طرح جامع و تفصیلی شهر استخراج شده‌اند. از مدل ANP برای تعیین پهنه‌ها، از روش تحلیل شبکه برای تعیین فاصله زمانی و مکانی دسترسی به بیمارستان‌ها، و از نرم افزارهای ARCGIS و SuperDecisionsبرای تجزیه و تحلیل دادهها و استخراج نتایج استفاده شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که الگوی توزیع فضایی بیش از 50 درصد از بیمارستان‌های موجود کلانشهر شیراز نامطلوب، 10 درصد تا حدی مطلوب و فقط 18 درصد، مطلوب است. همچنین پراکنش بیمارستان‌های شهر از الگوی نامتوازن و تصادفی تبعیت می‌کند و سازماندهی فضایی این مراکز در سطح کلانشهر ضروری است. نتایج این پژوهش، پهنه‌های مناسب مکان‌گزینی بیمارستان‌های جدید در کلانشهر شیراز را معرفی می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی در انواع فضاهای عمومی کلانشهرتبریز
سیدعلی عارف حسینی علی پناهی علی آذر رضا ولیزادهبا توسعه شهرنشینی و تراکم شهری، نیاز به برنامهریزی و طراحی فضاهای عمومی برای تشویق ساکنین برای استفاده مناسب از این‌نوع فضاها بیش از پیش ضرورت دارد. هدف تحقیق سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی در انواع فضاهای عمومی کلانشهرتبریز میباشد. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربرد چکیده کاملبا توسعه شهرنشینی و تراکم شهری، نیاز به برنامهریزی و طراحی فضاهای عمومی برای تشویق ساکنین برای استفاده مناسب از این‌نوع فضاها بیش از پیش ضرورت دارد. هدف تحقیق سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی در انواع فضاهای عمومی کلانشهرتبریز میباشد. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و از لحاظ روش، پیمایشی میباشد. ابزار سنجش، پرسشنامه بوده است. جامعۀ‌آماری پژوهش بازدیدکنندگان از فضاهای عمومی شهر تبریز می باشد؛ که حجم نمونه‌ی پژوهش شامل 245 نفر است که به روش نمونه‌گیری در دسترس از بین بازدیدکنندگان از سه طبقه فضای عمومی شهر تبریزانتخاب گردیدند. ضریب آلفای‌کرونباخ به‌دست آمده (868/0) در سطح قابل قبولی بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل واریانس‌چند‌متغیری (MANOVA) و آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد به غیر از سرزندگی فرهنگی میزان سرزندگی اجتماعی، سرزندگی اقتصادی و سرزندگی کالبدی در هر سه طبقه فضاهای عمومی تفاوت معناداری دارد. به طوریکه در بین فضاهای عمومی مورد بررسی، از نظر سرزندگی اجتماعی فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون دارای بیشترین میزان و فضاهای عمومی فعال درگذشته دارای کمترین میزان است. ازنظر سرزندگی اقتصادی فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون دارای بیشترین میزان و فضاهای عمومی فعال درگذشته دارای کمترین میزان و از نظر سرزندگی کالبدی فضاهای عمومی فعال از گذشته تاکنون دارای بیشترین میزان و فضاهای عمومی فعال درگذشته دارای کمترین میزان است. همچنین با اطمینان 99 درصد می توان بیان کرد چهارمؤلفه سرزندگی در سطح برابری نیستند؛ به طوریکه سرزندگی کالبدی دارای بیشترین رضایت میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - تحلیل وضعیت تاب‌آوری نهادی در برابر خطر زلزله در کلانشهر کرمانشاه
چنور محمدی حسین نظم فر صیاد اصغری سراسکانرودزلزله همیشه یکی از خطرناکترین و مهمترین خطرات طبیعی بوده است که همیشه شهرها را تهدید می‌کند. عواقب زلزله، هم از نظر فراوانی و هم از نظر خساراتی که به بار می‌آورد، بر جامعه تأثیر می‌گذارد. تاب‌آوری جامعه یک چارچوب مفهومی برای سنجش توانایی جامعه برای مقابله با تغییرات و ش چکیده کاملزلزله همیشه یکی از خطرناکترین و مهمترین خطرات طبیعی بوده است که همیشه شهرها را تهدید می‌کند. عواقب زلزله، هم از نظر فراوانی و هم از نظر خساراتی که به بار می‌آورد، بر جامعه تأثیر می‌گذارد. تاب‌آوری جامعه یک چارچوب مفهومی برای سنجش توانایی جامعه برای مقابله با تغییرات و شرایط اضطراری فراهم می‌کند. هدف اصلی این پژوهش تحلیل وضعیت تاب‌آوری نهادی کلانشهر کرمانشاه در برابر خطر زلزله میباشد. جامعه آماری ساکنان شهر کرمانشاه می‌باشند و برای تعیین حجم نمونه با استناد به فرمول کوکران 385 نفر تعیین شده و انتخاب نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انجام شده است. همچنین، از روش اسنادی و مطالعات کتابخانه‌ای جهت تدوین مبانی و دیدگاه‌ها نظری و پرسشنامه جهت گردآوری داده‌های مربوط به تاب‌آوری نهادی شهر کرمانشاه استفاده شده است، برای تجریه و تحلیل دادهها و اطلاعات از نرم‌افزارهای GIS, SPSS، مدل CODAS و و روش CV استفاده شده است. نتایج نشان میدهد، در تمامی مؤلفهها در سطح 95/0 تفاوت معنی‌دار وجود دارد و در بعضی از مؤلفهها میانگین بالاتر از مقدار متوسط سه و در بعضی از مؤلفهها پایین‌تر از مقدار متوسط سه میباشد، همچنین نتایج مدل کوداس نشان میدهد؛ مناطق هشت و هفت در رتبه‌های اول و دوم و دارای وضعیت نسبتاً خوب؛ مناطق یک و چهار در رتبه‌های سوم و چهارم و در وضعیت متوسط و مناطق؛ دو، سه، شش و پنج به ترتیب در رتبه‌های پنج تا هشتم و در وضعیت ضعیف قرار گرفته‌اند و بیشترین اختلاف و نابرابری مربوط به مؤلفۀ چه میزان نهادهای دولتی و محلی (شورا و شهرداری برای جلوگیری از پیامدها و خسارات ناشی از زلزله برنامهریزی کرده‌اند، میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - سنجش پدیده پراکنده رویی شهری با استفاده از مدل F’ANP مطالعه موردی: کلانشهر مشهد
سوسن شیروانی مقدم ساناز سعیدی مفردروند گسترش شهر ها همواره مورد توجه صاحبنظران مختلف بوده و چاره جویی برای حل مشکلات شهری منجر به ارائه نظریاتی در باب توسعه شهر ها شده است. پراکنده رویی شهری یکی از اشکال رشد شهر می باشد که از نیمه دوم قرن بیستم وارد ادبیات شهرسازی شده و امروزه به عنوان یکی از محوری ترین چکیده کاملروند گسترش شهر ها همواره مورد توجه صاحبنظران مختلف بوده و چاره جویی برای حل مشکلات شهری منجر به ارائه نظریاتی در باب توسعه شهر ها شده است. پراکنده رویی شهری یکی از اشکال رشد شهر می باشد که از نیمه دوم قرن بیستم وارد ادبیات شهرسازی شده و امروزه به عنوان یکی از محوری ترین بحث ها در جهان مطرح است. این پژوهش به سنجش پدیده پراکنده رویی شهری در کلانشهر مشهد می پردازد. به منظور اندازه گیری این پدیده، شاخص های پراکنده رویی بر اساس مدل F’ANP برای نواحی 43 گانه شهر مشهد محاسبه شدند. نتایج مدل حاکی از اثر گذاری پنج عامل مرکزیت، تراکم، اختلاط کاربری، فضای فعالیت و دسترسی در میزان پراکنده رویی نواحی مختلف شهر است. نتایج نشان می دهد نواحی مرکزی کمترین میزان پراکنده رویی را دارا می باشند. هر میزان که فاصله از مرکز شهر افزایش می یابد، پراکنده رویی تشدید می شود، به صورتی که بیشترین پراکنده رویی در نواحی شرقی، شمال شرقی، شمال غرب و جنوب غرب رخ داده است.از علل اصلی این امر می توان به اجرای طرح های آماده سازی، شکل گیری بلوک های شهری بزرگ با کاربری های صنعتی و نظامی و سکونتگاه های غیر رسمی اشاره نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - تحلیل ساختاری شکوفایی شهری با رویکرد آینده نگاری (مطالعۀ موردی: کلانشهر اهواز)
محمدعلی فیروزی فرشته شنبه پورشکوفایی شهری مفهومی است در ارتباط با توسعه ی متعادل و هماهنگ در محیط که با عدالت مطرح می باشد و به عنوان نوعی ساخت و ساز اجتماعی به فعالیت های انسانی کالبد می بخشد. امروزه نگاه متفاوت به آینده باعث شده که انسان به دنبال یافتن آینده نباشد، بلکه با بهره گیری از ابزارهای گ چکیده کاملشکوفایی شهری مفهومی است در ارتباط با توسعه ی متعادل و هماهنگ در محیط که با عدالت مطرح می باشد و به عنوان نوعی ساخت و ساز اجتماعی به فعالیت های انسانی کالبد می بخشد. امروزه نگاه متفاوت به آینده باعث شده که انسان به دنبال یافتن آینده نباشد، بلکه با بهره گیری از ابزارهای گوناگون آیندۀ مطلوب خود را بسازد. از طرفی چالش های زندگی نوین شهری و مشکلات محیطی و اجتماعی موجب روی آوردن به رویکرد آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری و بهره گیری از ابزارهای گوناگون برای ساختن آینده مطلوب شده است. پژوهش حاضر با بهره گیری از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش های متداول در آینده نگاری است و با استفاده از نرم افزار میک مک به تحلیل مؤلفه های شکوفایی شهری در کلان شهر اهواز پرداخته است. در ادامه با استفاده از روش دلفی 30 مؤلفه در پنج حوزه (بهره وری، زیرساخت ها، کیفیت زندگی، برابری و مشارکت اجتماعی و پایداری محیط زیست) به عنوان شاخص های شکوفایی شهری استخراج شد. نتایج حاکی از این است که در صفحه پراکندگی پنج دسته (عوامل تأثیرگذار، عوامل دووجهی، عوامل تنظیمی، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. در نهایت از میان 30 عامل یاد شده، پس از بررسی میزان تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده کلان شهر اهواز با روش های مستقیم و غیرمستقیم، 7 عامل کلیدی (میزان سواد، خانوارهای زاغه نشین، آلودگی هوا، نرخ بیکاری، مراکز فرهنگی، امید به زندگی در بدو تولد و نرخ فقر) که بیشترین نقش را در وضعیت آینده شکوفایی شهری اهواز دارند، انتخاب شدند. در ادامه نتایج نشان می دهد که هیچکدام از مؤلفه های شکوفایی شهری در اهواز از نگاه کارشناسان، به عنوان عامل هدف قابل تعریف نمی باشد و این مسئله نشان از چندجانبه بودن مسئله شکوفایی کلان شهر اهواز است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - تحلیل مکانی بیمارستان های شهر اهواز
احمد زنگانه اسماعیل سلیمانی راد سعید حیدری نیایکی از معضلاتی که امروزه در برنامهریزی و مدیریت اکثر شهرها بخصوص کلانشهرهای کشور به چشم می خورد، عدم تخصیص متناسب فضا و جانمایی بهینه عناصر خدماتی و کالبدی شهر، از جمله مراکز درمانی(بیمارستان ها) می باشد. از این رو مکان یابی درست بیمارستان ها نسبت به سایر کاربری های شه چکیده کاملیکی از معضلاتی که امروزه در برنامهریزی و مدیریت اکثر شهرها بخصوص کلانشهرهای کشور به چشم می خورد، عدم تخصیص متناسب فضا و جانمایی بهینه عناصر خدماتی و کالبدی شهر، از جمله مراکز درمانی(بیمارستان ها) می باشد. از این رو مکان یابی درست بیمارستان ها نسبت به سایر کاربری های شهری همجوار می تواند راهگشای برخی از مشکلات شهری امروزه باشد. هـدف عمـده ایـن پـژوهش، ارزیابی نحوه توزیع و همچنین تحلیل موقعیت مکانی بیمارستان ها در ارتباط با سایر کاربری های همجوار شهری در کلانشهر اهواز با توجه به استانداردها و ضوابط مکانیابی بیمارستان بوده است. در این راستا پژوهش حاضر پس از شناسایی اصول مکانی کاربری بیمارستان در شهر و استخراج استانداردهای مکانی، به بررسی وضعیت همجواری و سازگاری کاربری بیمارستان در کلانشهر اهواز با استفاده از FAHP در سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) پرداخته است. برای رسیدن به این مهم مطابق باهدف پژوهش، از 16 لایه اطلاعاتی با عنوان لایه های گسل ، رودخانه، آتش نشانی، پمپ بنزین، نظامی، فضای سبز، تراکم جمعیت، شریانی های درجه 1، گورستان، پایانه، پمپ گاز، کشتارگاه، پارکینگ، کارگاه و کاربری ورزشی استفاده شده است. نوع پژوهش حاضر کاربردی – توسعه ای و با رویکرد توصیفی – تحلیلی به انجام رسیده است. نتایج حاکی از آن است که اکثر بیمارستان ها در پهنه ای ناسازگار قرار گرفته اند که با معیارهای مورد نظر برنامه ریزی شهری مطابقت ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز
ناهید سجادیان الیاس مودتایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامهریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهمترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری میباشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی ا چکیده کاملایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامهریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهمترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری میباشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روشهای تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در شاخصهای فیزیکی و اجتماعی استفاده گردیده است. که وضعیت آسیب پذیری مناطق کلانشهر اهواز را از منظر پدافند غیرعامل مشخص می نماید. در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها با مدل Vikor و تئوری روابط خاکستری (GRA) و نرم افزار GIS، Visio، Grafer، SPSS و EXCEL انجام پذیرفته است. در پژوهش حاضر مناطق شش و دو کلانشهر اهواز بیشترین و کمترین آسیب پذیری را دارا بوده اند. همچنین براساس مدل GRA-VIKOR در شاخص اجتماعی منطقه شش با میزان 0.928 درصد بیشترین میزان آسیب را در رویکرد پدافند غیرعامل دارا بوده است و میزان عدد مدل GRA-VIKOR در شاخص کالبدی فیزیکی کمترین آن برابر 0.166 درصد مربوط به منطقه دو کلانشهر اهواز بوده است. لازم به ذکر است در این پژوهش جهت تعیین این آسیب پذیری ابتدا میزان تاثیر گذاری هر شاخص مشخص گردید. در مرحله بعد با در نظر گرفتن دو عامل وزن و فاصله از ایده‌آل میزان تاثیر گذاری مشخص گردید. ولی در عین حال شرایط مدل VIKOR نیز دخالت داده شده است. تا بتوان برنامهریزی و سیاست لازم جهت کاهش آسیبپذیری انجام گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع) کلانشهر مشهد در راستایی دستیابی توسعه پایدار شهری
محمودرضا انوری امیر قریب راهله حسینی محرابتعیین میزان اهمیت آثار محیط زیستی یکی از مهمترین دغدغه‌های فرآیند ارزیابی در طرحها و پروژه‌هاست. توجه به مطالعات زیست محیطی و به طور مشخص انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی در مرحله امکان سنجی، مکانیابی و قبل از اجرای پروژه های عمرانی به عنوان یکی از موثرترین روشه چکیده کاملتعیین میزان اهمیت آثار محیط زیستی یکی از مهمترین دغدغه‌های فرآیند ارزیابی در طرحها و پروژه‌هاست. توجه به مطالعات زیست محیطی و به طور مشخص انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی در مرحله امکان سنجی، مکانیابی و قبل از اجرای پروژه های عمرانی به عنوان یکی از موثرترین روشهای مدیریتی در کاهش اثرات زیست محیطی و ابزاری در راه رسیدن به توسعه پایدار شهری به شمار می رود. در این راستا هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع) کلانشهر مشهد می باشد. روش تحقیق تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار های SPSS و Expert Choice و ماتریس لئوپلد ایرانی استفاده شده است. نتایج ارزیابی اثرات زیستی احداث ورزشگاه به کمک ماتریس ایرانی نشان می دهد که ذات این پروژه مثبت بوده و فاقد اثرات و پیامدهای منفی شایان توجه است. همچنین نتایج اثرات پروژه مذکور در شاخص های زیست محیطی عدم رابطه معنادار بین اثرات زیان بار این پروژه با شاخص های زیست محیطی را نشان می-دهد. در نهایت نتایج رتبه بندی و مهمترین شاخص های زیست محیطی پروژه ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع)، با استفاده از نرم افزار Expert Choice نشان داده شد، در بین شاخصهای زیست محیطی، شاخص محیط فیزیکی با وزن به دست آمده 0.423 و شاخص محیط اجتماعی با وزن 0.137، بالاترین و پایین ترین وزنها را به خود اختصاص داده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی داخلی ( مطالعه موردی: کلانشهر اهواز)
نورمحمد منجزی عامر نیک پور مهناز حسینی سیاه گلیامروزه گردشگری پزشکی پدیده ای مهم و رو به رشد در جهان به شمار می رود. ایران از گذشته یکی از مراکز فعال گردشگری پزشکی در منطقه خاور میانه بوده است. در عین حال همواره نگرانی‌های پیرامون چالشهای و فرصت‌های پیش روی آن در خصوص جذب گردشگران پزشکی مواجه بوده است. پژوهش حاضر ب چکیده کاملامروزه گردشگری پزشکی پدیده ای مهم و رو به رشد در جهان به شمار می رود. ایران از گذشته یکی از مراکز فعال گردشگری پزشکی در منطقه خاور میانه بوده است. در عین حال همواره نگرانی‌های پیرامون چالشهای و فرصت‌های پیش روی آن در خصوص جذب گردشگران پزشکی مواجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز صورت گرفته است. نوع تحقیق کاربردی–توسعه‌ای و روش مطالعۀ اسنادی و پیمایشی است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل گردشگران پزشکی وارده به کلانشهر اهواز 384 نفر برآورد گردید. نتایج به دست آمده نشان میدهد: 6 فاکتور مورد مطالعه نقش مؤثری بر توسعه گردشگری پزشکی دارند که میزان ضریب پیرسون(49/0-) در مورد قیمت خدمات پزشکی منفی و دارای جهت معکوس میباشد بدین معنی با افزایش قیمت خدمات درمانی میزان گردشگران پزشکی کاهش می-یابد ولی میزان ضریب پیرسون در مورد کیفیت خدمات درمانی(41/0)، فرهنگ(39/0)، امکانات و تسهیلات(38/0) و پزشکان حاذق و با تجربه(42/0)، تبلیغات و اطلاع رسانی (44/0) مثبت و دارای جهت مستقیم میباشد. همانگونه که ضریب استاندارد شده Beta نشان میدهد فاکتور قیمت با ضریب تأثیر 612/0 - دارای رتبه اول و فرهنگ با ضریب تاثیر 412/0 دارای کمترین اثر در توسعه گردشگری پزشکی داخلی کلانشهر اهواز میباشد. در خاتمه پیشنهاداتی برای توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز ارائه گردیده که نیازمند توجه جدی سیاستگذاران، برنامه ریزان، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و مدیران بخش بهداشت و درمان میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - ارزیابی و رتبه بندی برخی از مؤلفه های حکمروایی در مناطق شهری شرق کلانشهر اهواز از دیدگاه شهروندان وکارشناسان با استفاده از تکنیک MABAC
عباس معروف نژاد لاله خواجوی نیاحکمروایی خوب شهری رویکرد جدیدی در فرایند مدیریت شهری میباشد که ساختارهای سنتی و متمرکز مدیریت شهری را به چالش کشیده است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از تحقیق حاضر بررسی و رتبه‌بندی برخی مؤلفه های حکمروایی در مناطق چهار گانه شهری شرق کلانشهر اهواز از دیدگاه شهروندان و ک چکیده کاملحکمروایی خوب شهری رویکرد جدیدی در فرایند مدیریت شهری میباشد که ساختارهای سنتی و متمرکز مدیریت شهری را به چالش کشیده است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از تحقیق حاضر بررسی و رتبه‌بندی برخی مؤلفه های حکمروایی در مناطق چهار گانه شهری شرق کلانشهر اهواز از دیدگاه شهروندان و کارشناسان پرداخته است. شش مولفه انتخابی مورد پژوهش، مشارکت، عدالت محوری، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، اثربخشی-کارآیی و امنیت بوده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری شهروندان ساکن شرق کلانشهر اهواز و کارشناسان می‌باشند. حجم نمونه شامل 13نفرازکارشناسان و383 نفر از شهروندان بوده است. با استفاده از آزمون کولموگرف-اسمیرنف نرمال بودن توزیع دادهها و وزن دهی متغیرها توسط مدل آنتروپی شانون و تحلیل دادهها با استفاده از تکنیک رتبه بندی MABAC انجام شده است. نتایج پژوهش بر اساس میانگین کل شاخص‌ها از نظر شهروندان و کارشناسان محاسبه گردید که سه شاخص اثربخشی-کارآیی، مشارکت و پاسخگویی در تمام مناطق شرقی شهر بالاتر از حد متوسط (5/2) به ترتیب با امتیاز 99/2 و68/2و 64/2 بوده است. همچنین نتایج حاصل از تکنیک MABAC، نشان میدهد منطقه سه شهری کلانشهر اهواز با مقدار Si (مقدار نهایی تابع معیارگزینه‌ها) 155/0در رتبه اول و به ترتیب مناطق هشت، یک و هفت با 074/0، 010/0و 031/0- در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - تحلیل فضایی اثرات گسترش فیزیکی کلانشهرها بر روستاهای پیرامون (مطالعه موردی: کرمانشاه)
فرشاد خسروی مجید شمس عباس ملک حسینیسکونتگاه های انسانی همواره در معرض تحولات اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و کالبدی قرار دارند. در این میان گسترش فیزیکی شهرها و روستاها به سوی یکدیگر سبب الحاق و ادغام سکونتگاه کوچک تر (روستا) در سکونتگاه بزرگتر (شهر) می شود. ادغام روستا در شهر پیامدهای زیادی در روستای چکیده کاملسکونتگاه های انسانی همواره در معرض تحولات اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و کالبدی قرار دارند. در این میان گسترش فیزیکی شهرها و روستاها به سوی یکدیگر سبب الحاق و ادغام سکونتگاه کوچک تر (روستا) در سکونتگاه بزرگتر (شهر) می شود. ادغام روستا در شهر پیامدهای زیادی در روستای ادغامی و شهر بر جای می‌گذارد. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی اثرات گسترش فیزیکی کلانشهر کرمانشاه بر روستاهای پیرامون میباشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش بررسی، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای – اسنادی و میدانی به انجام رسیده است. داده‌های پژوهش شامل داده‌های اولیه (فرم مصاحبه از گروه نخبگان و متخصصان) و متغیرهای تحقیق به صورت اسنادی و میدانی گردآوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک های DEMATEL و VIKOR استفاده گردید. در این پژوهش سه بعد (اجتماعی، اقتصادی و کالبدی) در 9 شاخص مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مدل DEMATEL نشان داد از میان ابعاد مورد بررسی بعد کالبدی و از میان شاخص های مورد مطالعه شاخص (8C)، (دسترسی به خدمات و امکانات عمومی)، در اولویت قرار دارند. نتایج تحلیل و اولویت بندی روستاهای پیرامون کلانشهر کرمانشاه با توجه به اثرات گسترش فیزیکی با استفاده از مدل مدل VICOR نشان داد روستای نوکان با امتیاز (0.893)، بیشترین تاثیر را پذیرفته است و نسبت به سایر روستاها ارجعیت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - تبیین نظریههای انتقادی شهری در واکاوی اثرات انباشت سرمایه بر ساختار فضایی شهرها (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)
پویان مذهب سعید پیری حمید رضا صباغی علیرضا استعلاجیاز دهه 70 میلادی با چرخش سرمایه داری صنعتی - تولیدی به سرمایه داری مالی تحت فرآیند جهانی‌سازی و همگام با رویکردهای نئولیبرالیستی، شهرهای جهانی شاهد سرازیر شدن سرمایه جهت انباشت و بازتولید آن در فضاهای خود می‌باشند. این حرکت سرمایه از بخش تولید به فضا سبب شده است تا ساخت چکیده کاملاز دهه 70 میلادی با چرخش سرمایه داری صنعتی - تولیدی به سرمایه داری مالی تحت فرآیند جهانی‌سازی و همگام با رویکردهای نئولیبرالیستی، شهرهای جهانی شاهد سرازیر شدن سرمایه جهت انباشت و بازتولید آن در فضاهای خود می‌باشند. این حرکت سرمایه از بخش تولید به فضا سبب شده است تا ساختار فضایی شهرها دچار تغییرات گسترده‌ای در ابعاد فضایی، کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی خود بشوند. پیامدهای خصوصی سازی و تجاری سازی فضاهای عمومی شهرها در جهت بازتولید هرچه بیشتر سرمایه و رقابت‌های فضایی و قطبی شدن فضا را می‌توان حاصل اعمال چنین نگرشی‌هایی به حساب آورد. در مقابل این تفکر غالب، نظریههای انتقادی شهری بر اساس نقد بنیادین این رویکردها و تبیین علل ریشه‌ای مشکلات و پیامدهای حاصل از این سیاست‌ها بر فضاهای شهری شکل گرفته است. این پژوهش با نگرشی بنیادین و اتخاذ روشی توصیفی، تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای از طریق تحلیل‌های کیفی از منظر نظریههای انتقادی شهری و نیز با به کارگیری تحلیل‌های مکانی (GIS) نسبت به داده‌های به دست آمده از ناحیه مورد مطالعه کوشش کرده است تا از این طریق به تبیین نظریههای انتقادی شهری نسبت به شکل‌گیری ساختار فضایی شهرهای تحت انباشت سرمایه و اثرات آن بر کلانشهر تهران بپردازد. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که کلانشهر تهران هم از لحاظ برنامههای توسعه شهری و هم در سیاست‌ورزی‌های مدیریت شهری تا اندازه قابل تاملی تحت اثرات این رویکردهای سرمایه محور و مسلط بر ساختار فضایی شهرها قرار گرفته است که به دنبال آن با مسائل فضایی غامضی همچون قطبی شدن ساختارهای کالبدی و اجتماعی فضاهای مناطق 22 گانه شهر، کالایی شدن مسکن، بورس بازی زمین و مستغلات در بازار آزاد، تغییر کاربری و تراکم فروشی گسترده، ناعدالتی فضایی و در آخر مدیریت شهری سود محور همراه بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - برنامهریزی در جهت تحقق شهر خلاق با رویکرد توسعه پایدار شهری
سید مصطفی موسوی مجید شمسطي دو دهه گذشته شاهد ظهور و تكثر دستور كارهاي سياست‌گذاري عمومي و پژوهشي در كل جهان هستيم كه بر خلاقيت به عنوان يك ابزار جديد و قدرتمند براي تحريك نوسازي اقتصادي، طراحي و برنامه‌ريزي شهري متمركز شده‌اند. به تبع اين وضعيت، مفهوم شهر خلاق به موضوع جذابي براي سياستگذاران، چکیده کاملطي دو دهه گذشته شاهد ظهور و تكثر دستور كارهاي سياست‌گذاري عمومي و پژوهشي در كل جهان هستيم كه بر خلاقيت به عنوان يك ابزار جديد و قدرتمند براي تحريك نوسازي اقتصادي، طراحي و برنامه‌ريزي شهري متمركز شده‌اند. به تبع اين وضعيت، مفهوم شهر خلاق به موضوع جذابي براي سياستگذاران، سياستسازان، برنامه‌ريزان و دانشگاهيان تبديل شده است. از اينرو به نظر مي¬رسد شهرهاي خلاق مي‌توانند در تحقق بخشيدن به آرمان¬هاي كلانشهرهاي آينده نقش هم‌افزايي ايجاد كنند. لذا لزوم تدوين يك الگوي مطلوب كلانشهر آينده مبتني بر نظريات شهر خلاق براي كلانشهرها ضروري است؛ چنانچه انگيزه اصلي پژوهش حاضر توجه به اين نكته ظريف و اثرگذار مي‌باشد. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ و ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﻤﯽﺳﺎزي ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ، ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻣﺪل DPSIR در ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺑﺎ ﻣﺪل ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎري (SEM-PLS) ﮐﻪ از روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﻏﯿﺮ آزﻣﺎﯾﺸﯽ اﺳﺖ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد. نتایج نشان میدهد عامل اقتصادی در مدل برنامه ریزی در جهت تحقق شهر خلاق با رویکرد توسعه پایدار شهری داراي مرکزیت زیادي نسبت به سایر عوامل مي باشد. به این معني که این عامل، هم داراي تاثیرگذاري زیادي بر سایر عوامل بوده و هم تاثیرپذیري زیادي از سایر عوامل دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - ارزیابی ورتبه بندی شاخص های پایداری محیط شهری منطقه 22کلانشهرتهران درراستای حفظ اکوسیستم طبیعی
امیرحسین حکمتی حمیدرضا جودکی یوسفعلی زیاریطبق گزارش سازمان ملل درسال1900تنها10%ازجمعیت جهان درشهرها زندگی می کردند اما در سال 2007 جمعیت شهری جهان به 50% رسید. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. از این‌رو توجه به چکیده کاملطبق گزارش سازمان ملل درسال1900تنها10%ازجمعیت جهان درشهرها زندگی می کردند اما در سال 2007 جمعیت شهری جهان به 50% رسید. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. از این‌رو توجه به پایداری به یکی از مباحث مهم در ادبیات شهرسازی در جهان بدل گشته است. هدف این تحقیق بررسی معیارها و زیر معیارهای شاخصهای پایداری شهری در منطقه 22کلانشهر تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و با استفاده از مبانی تحقیق و پرسشنامه پنج لیکرت معیارها و زیرمعیارها تعیین شدند و سپس با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی الویت‌بندی زیرمعیارها انجام شد و نتایج نشان دادکه در بین زیرمعیارهای محیط زیست زیرمعیار "پوشش چشم انداز و پوشش گیاهی"در بین زیر معیارهای انرژی زیرمعیار"بهره‌وری انرژی"دربین زیرمعیارهای استفاده از زمین زیر معیار"سبز بودن درمقابل مناطق ساخته شده"دربین زیرمعیارهای حمل ونقل وزیرساخت زیرمعیار"خیابان ایمن" در بین زیرمعیارهای ایمنی زیرمعیار"ایمنی اماکن عمومی"و در بین زیرمعیارهای سلامتی زیر معیار پتانسیل تهویه و در بین زیر معیارهای مسکن زیر معیارهای"طرح مسکونی"و در بین زیر معیار اقتصاد زیر معیار تشویق برای سرمایه گذاری‌های جدید در اولویت قراردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - بررسی منظر اجتماعی بافت های ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: کوی نهضت آباد کلانشهر اهواز)
بهروز شیری عباس معروف نژادبافت های ناکارآمد و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته ی اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند. این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی شده اند. مسائل اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فیزکی- کالبدی و زیست محیطی از اعم چکیده کاملبافت های ناکارآمد و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته ی اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند. این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی شده اند. مسائل اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، فیزکی- کالبدی و زیست محیطی از اعم مشکلات این بافت ها است. از این رو، این پژوهش در قالب یک محله ی منتخب کلانشهر اهواز(محله ی نهضت آباد منطقه ی4 (فرآیند عملکرد بافت ناکارآمد شهری در چهارچوب رویکرد جامعه شناسی با نگاه ساماندهی و بازآفرینی شهری را براساس شاخص های اجتماعی مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری در این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران360 نفر محاسبه گردید و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در بین ساکنان محله ی نهضت آباد توزیع شد. سپس برای تحلیل های آماری پرسشنامه ها از نرم افزار Spss و بر اساس آزمون T تک نمونه ای استفاده گردید. نتایج تحلیل نشان داد که مولفه ی توانمندسازی ساکنان و افزایش کیفیت زندگی آنها(عدم میزان رضایت از امنیت اجتماعی محله و عدم میزان رضایت از امکانات محله) به تشدید ناکارآمدی بافت افزوده و بی انگیزه شدن ساکنان را در احیاء آن سبب شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - برنامهریزی راهبردی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی (مطالعه موردی: کلانشهر اهواز)
محمد امین جرفی مهدی مدیری مسعود مهدوی حاجیلوئییکی از مهمترین دغدغه‌های برنامهریزان شهری، نحوه تخصیص منابع و خدمات شهری به صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر بر حسب نیازهای جامعه شهری میباشد. این مقاله با هدف برنامهریزی راهبردی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی در سطح مناطق مختلف کلانشهر اهواز تدوین شده است چکیده کاملیکی از مهمترین دغدغه‌های برنامهریزان شهری، نحوه تخصیص منابع و خدمات شهری به صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر بر حسب نیازهای جامعه شهری میباشد. این مقاله با هدف برنامهریزی راهبردی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی در سطح مناطق مختلف کلانشهر اهواز تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی بوده و از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره تاپسیس و از کاربست مدل ترکیبیSWOT-AHP استفاده شده است. یافته‌ها بر اساس مدل تاپسیس نشان میدهد که مناطق چهار، سه و یک بیشترین خدمات را به خود اختصاص داده‌اند و در وضعیت بهتری نسبت به سایر مناطق گرفته‌اند. از سوی دیگر نتایج حاصل از مدل ترکیبی نشان میدهد که راهبرد so با امتیاز نهایی 0.265 بیشترین تأثیر را در میان عوامل قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصتها و تهدیدها داشته و راهبرد غالب در منطقه مورد مطالعه از نوع تهاجمی میباشد و نمودار تحلیل حساسیت نشان میدهد استراتژی راهبردی SO بیشترین حساسیت و استراتژی راهبردی WO کمترین حساسیت را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - تحلیل فضایی مطلوبیت فضای شهری: مطالعه موردی مناطق کلانشهر اهواز
مهدی غلامی حمید صابری شیرین طغیانیفضای شهری متعلق به عموم شهروندان هر شهر و سایر افراد حاضر در شهر میباشد. از این رو برنامهریزان شهری می‌بایست در راستای مطلوبیت بخشیدن به فضای شهری، و با مدیریت صحیح و کارآمد، موجبات آسایش و امنیت شهروندان را به‌وجود آورند. هدف این پژوهش بررسی میزان مطلوبیت فضای شهری ش چکیده کاملفضای شهری متعلق به عموم شهروندان هر شهر و سایر افراد حاضر در شهر میباشد. از این رو برنامهریزان شهری می‌بایست در راستای مطلوبیت بخشیدن به فضای شهری، و با مدیریت صحیح و کارآمد، موجبات آسایش و امنیت شهروندان را به‌وجود آورند. هدف این پژوهش بررسی میزان مطلوبیت فضای شهری شهر اهواز بوده است. روش تحقیق کمی از نوع توصیفی تحلیلی و جامعه آماری کلیه شهروندان بالایی 15 سال شهر اهواز در سال 1399 بوده است. بر اساس فرمول کوکران از کل مناطق شهری اهواز تعداد 375 نمونه به‌صورت خوشه‌ای برآورد گردید. اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون T تک نمونه‌ای، آزمون T مستقل و تحلیل واریانس یک راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان داده است که میزان مطلوبیت فضای شهری شهر اهواز، از حد استاندارد و مطلوب کمتر است و در میان مناطق هشتگانه شهر اهواز، منطقه 2 در وضعیت مناسبتری قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - ارزیابی و مطالعه تطبیقی بازآفرینی شهری در ایجاد فضاهای همگانی در کلانشهرهای تهران و پاریس
بهنام پزشکی سعید پیری علیرضا استعلاجی حمیدرضا صباغیفضاهای همگانی شهرها از مهمترین مکان¬ها برای شکل¬گیری تعاملات اجتماعی و خاطرات جمعی هستند و بازآفرینی شهری نيز يكي از مهم¬ترين روش¬هاي تجديد حيات این فضاها در بافت¬هاي شهري به شمار می‌آید. این تحقیق با مقایسه تطبیقی فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی شهری در تهران و پاریس، چکیده کاملفضاهای همگانی شهرها از مهمترین مکان¬ها برای شکل¬گیری تعاملات اجتماعی و خاطرات جمعی هستند و بازآفرینی شهری نيز يكي از مهم¬ترين روش¬هاي تجديد حيات این فضاها در بافت¬هاي شهري به شمار می‌آید. این تحقیق با مقایسه تطبیقی فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی شهری در تهران و پاریس، نقش عوامل مختلف مؤثر در بازآفريني فضاهای همگانی را مورد مطالعه قرار داده¬است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی می¬باشد. جمع¬آوری اطلاعات با روش مطالعه کتابخانه¬ای و اسنادی صورت گرفته و پرسشنامه بر مبنای روش دلفی تدوين گردیده -است. جهت تحلیل داده¬ها نیز از تکنیک TOPSIS استفاده شده¬است. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که از مجموع عوامل مؤثر در بازآفريني فضاهاي همگاني، نقش عوامل کالبدی و فعالیتی (با وزن 0.186) بیشتر از عوامل دیگر می¬باشد. بر اساس يافته¬هاي پژوهش و امتیازهای محدوده¬های مورد مطالعه، مي‌توان گفت كه فضاهای همگانی حاصل از بازآفرینی در پاریس کیفیت بالاتری نسبت به فضاهای مشابه در تهران دارند و پاریس دارای برنامه مشخصی برای بازآفرینی فضاهای همگانی می-باشد، درحالی¬که در تهران بیشتر بازآفرینی¬های فضاهای همگانی به¬صورت موردی انجام می¬شود و داشتن يك برنامه مشخص برای تهران در این زمینه، ضروری به¬نظر می¬رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - بررسی تعارضات اجتماعی ناشی از سوء آمایش جمعیت در کلانشهرهای ایران
فاطمه دولتی مجید شمس بهمن کارگرجمعیت و ابعاد گوناگون آن همواره ذهن سیاستگذاران و صاحبنظران را به خود معطوف داشته است. رشد طبیعی جمعیت حاصل میزان موالید و مرگ ومیر است. مهاجرت و جابجایی تأثیر بسزایی در افزایش یا کاهش تحولات آمایشی جمعیت خواهد داشت. حاشیه نشینی و ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی، افزایش نرخ چکیده کاملجمعیت و ابعاد گوناگون آن همواره ذهن سیاستگذاران و صاحبنظران را به خود معطوف داشته است. رشد طبیعی جمعیت حاصل میزان موالید و مرگ ومیر است. مهاجرت و جابجایی تأثیر بسزایی در افزایش یا کاهش تحولات آمایشی جمعیت خواهد داشت. حاشیه نشینی و ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی، افزایش نرخ زمین و مسکن، تخریب محیط زیست، مصرف بی‌رویه آبهای زیرزمینی، کاهش سرانه فضای سبز، ترافیک و آلودگی هوا، تولید پسماند شهری و دفع نامناسب آن، فرسایش خاک، آلودگی‌های صنعتی همه از جمله معضلات، چالش‌ها و تعارضات به‌وجود آمده ناشی از افزایش و تمرکز جمعیت درکلانشهرهای کشور می‌باشند. بر مبنای روش، این تحقیق از نوع آماری کتابخانه‌ای(توصیفی – تحلیلی) میباشد. مطابق با چارچوب نظری تحقیق، تمامی مؤلفهها در دو سطح جهانی و کشوری با محوریت ایران بررسی و اطلاعات مورد نیاز گردآوری و نقاط قوت و ضعف پژوهش شناسایی شد. جهت غربالگری واولویت‌بندی از مدل رتبه و اندازه و الگوریتم منحنی لورنز استفاده گردید. ابتدا اطلاعات جمع‌آوری شده از طریق نرم‌افزار اکسل تحلیل و سپس توسط منحنی لورنز تبدیل به نمودار عددی گردید. یافته‌های تحقیق نشان میدهد که همزمان با رشد و تمرکز جمعیت درکلانشهرها، توسعه و پیشرفت به موازات آن شکل نگرفته و در بین طبقات و سطوح مختلف جامعه اختلافات و تعارضاتی ایجادگردیده که ناشی از ازدحام و تحرکات جمعیت و عقب ماندگی توسعه در شهرها و کلانشهرها میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - بررسی دلایل عدم رعایت ضوابط و مقررات طرحهای مصوب از سوی شهرداریها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA (نمونه موردی: کلانشهر اهواز)
لطفعلی کوزه گر کالجی سجاد جوکاربر اساس شرح خدمات تیپ 12و همچنین آیین نامه نحوه تصویب طرح های توسعه و عمران و... طرح های جامع، تفصیلی دارای ضوابط و مقرراتی بوده که تحت عنوان جلد ضوابط و مقررات در زمان تهیه طرح ها تدوین و پس از تصویب مراجع مربوطه به شهرداری ها ابلاغ می گردند. لیکن شهرداری ها در عمل اقد چکیده کاملبر اساس شرح خدمات تیپ 12و همچنین آیین نامه نحوه تصویب طرح های توسعه و عمران و... طرح های جامع، تفصیلی دارای ضوابط و مقرراتی بوده که تحت عنوان جلد ضوابط و مقررات در زمان تهیه طرح ها تدوین و پس از تصویب مراجع مربوطه به شهرداری ها ابلاغ می گردند. لیکن شهرداری ها در عمل اقدام به صدور پروانه ها و پایان‌کارهای ساختمانی می کنند که در مغایرت با این ضوابط و مقررات قراردارد. در این پژوهش به بررسی دلایل عدم رعایت ضوابط و مقررات طرح های مصوب از سوی شهرداری ها پرداخته شده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش گراندد تئوری انجام شده است. با توجه به نیاز به حداکثر داده‎ها، از روش سرشماری استفاده شد. گردآوری داده‎ها تا زمان اشباع داده‎ها ادامه یافت. متن کلیه مصاحبه‎ها در نرم‎افزار تحلیل داده‎های کیفی MaxQDA نسخه10، از طریق کدگذاری آزاد، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس، تمامی کدهای مشابه بر پایه قرابت مفهومی و معنایی در گروه خاص خود قرار گرفتند و به 5 کد محوری تقلیل یافتند. در نهایت بر اساس کدهای محوری، 5 کد یا مقوله اصلی شامل نام تعارض منافع، ایرادات ساختاری، ضعف سیستم‎های نظارتی، فساد اداری و مشکلات قانونی ایجاد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - بررسی نقش توسعه گردشگری خانه باغ‌ها در کاهش اثرات جزیره حرارتی شهر اصفهان
خدیجه صالحی امیر گندمکارگسترش شهرنشینی و توسعه اراضی شهری به سمت باغات و مزارع کشاورزی، از بزرگترین مشکلات شهرهای بزرگ کشور است و طی سال های اخیر این توسعه به همراه کاهش منابع آبی و افزایش شدید جمعیت، موجب توسعه جزیره گرمایی شهری و گرم شدن کلانشهرها شده است. در این پژوهش با بررسی وضعیت جزیره گ چکیده کاملگسترش شهرنشینی و توسعه اراضی شهری به سمت باغات و مزارع کشاورزی، از بزرگترین مشکلات شهرهای بزرگ کشور است و طی سال های اخیر این توسعه به همراه کاهش منابع آبی و افزایش شدید جمعیت، موجب توسعه جزیره گرمایی شهری و گرم شدن کلانشهرها شده است. در این پژوهش با بررسی وضعیت جزیره گرمایی شهر اصفهان و پیرامون آن و همچنین تغییرات در فضاهای سبز و باغات مجاور شهر اصفهان، رابطه این دو متغیر با هم مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی و همبستگی است و هدف پژوهش بررسی نقش توسعه گردشگری خانه باغ‌ها در اطراف شهر اصفهان و نقش آن در کاهش اثرات جزیره حرارتی شهر اصفهان است. نتایج این پژوهش نشان داد که طی سالهای اخیر دمای شهر اصفهان و اطراف آن بین 5/2 الی 4 درجه سانتیگراد افزایش یافته است و این افزایش همزمان با توسعه شهر اصفهان و تخریب باغات اطراف شهر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - عوامل مرتبط با سازگاری اجتماعی و فرهنگی مهاجران در محیط های شهری با استفاده از روش فراتحلیل تحقیقات انجام شده
محسن صفاریان علی مرادیهدف این مطالعه عوامل مرتبط با سازگاری اجتماعی و فرهنگی مهاجران در محیط های شهری ایران با استفاده از روش فراتحلیل تحقیقات انجام شده است. چ روش پژوهش اسنادی از نوع تحلیل محتوای متون است. جامعه آماری پژوهش، تحقیقات چاپ شده در مجلات علمی در ایران که در بازه زمانی 22 ساله از چکیده کاملهدف این مطالعه عوامل مرتبط با سازگاری اجتماعی و فرهنگی مهاجران در محیط های شهری ایران با استفاده از روش فراتحلیل تحقیقات انجام شده است. چ روش پژوهش اسنادی از نوع تحلیل محتوای متون است. جامعه آماری پژوهش، تحقیقات چاپ شده در مجلات علمی در ایران که در بازه زمانی 22 ساله از سال 1378 تا سال 1400 که در زمینه سازگاری اجتماعی و فرهنگی مهاجران انجام شده و از بین آن ها تعداد 25 مطالعه که از پایگاه‌های اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نورمگز و بانک اطلاعات نشریات کشور نمایه شده است، مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان می دهد که پنج مجموعه عوامل شامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، جمعیت شناختی و روانشناسی در این پژوهش شناسایی شدند که هر کدام از آنها با استفاده از چندین متغیر مورد بررسی قرار گرفته است. فاصله اطمینان گزارش شده از سوی این مجموعه عوامل از فاصله اطمینان (039/0- و 215/0) که مربوط به عوامل اقتصادی است تا فاصله اطمینان بالا و دامنه (275/0 تا 614/0) و همچنین مقدار مثبت عدد Z2 بیانگر وجود ارتباط معنی‌دار مستقیم و مثبت بین مؤلفههای عوامل گوناگون و سازگاری اجتماعی فرهنگی مهاجران دارد. می‌توان نتیجه گرفت که عوامل جمعیتی با دارا بودن ضریب تأثیر 510/0 بالاترین ارتباط و عوامل روانشناسی با حداقل سطح ضریب تأثیر با مقدار 293/0 کمترین تأثیرگذاری را در فرایند سازگاری اجتماعی و فرهنگی مهاجران دارد و البته همه عوامل در سطح حداقل 95 درصد فاصله اطمینان دارای اثرگذاری مثبت بر سازگاری اجتماعی و فرهنگی مهاجران می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - بازشناسی و تحلیل نابرابری های اجتماعی – فضایی اسکان در جامعه شهری تهران
صلاح الدین قادری نگار رمضی نورالدین فراشدر شهر تهران، نابرابری های اجتماعی- فضایی به دلیل تعاملات پیچیده بازارهای زمین و مسکن از یک سو و ارتباط آنها با اشتغال، توزیع و کیفیت خدمات از سوی دیگر، یک موضوع جدی است. پژوهش حاضر از نظر هدف در حوزه پژوهشهای کاربردی، از نظر جامعه آماری کل محدوده آماری شهر تهران در سط چکیده کاملدر شهر تهران، نابرابری های اجتماعی- فضایی به دلیل تعاملات پیچیده بازارهای زمین و مسکن از یک سو و ارتباط آنها با اشتغال، توزیع و کیفیت خدمات از سوی دیگر، یک موضوع جدی است. پژوهش حاضر از نظر هدف در حوزه پژوهشهای کاربردی، از نظر جامعه آماری کل محدوده آماری شهر تهران در سطح مناطق 22 گانه و روش بررسی تحلیل ثانویه است. جهت نیل به هدف تحقیق در این مطالعه از "داده های آمارنامه شهر تهران (سال های 1400 و 1396) و اطلاعات مربوط به وضعیت اشتغال و گروه های شغلی از طرح گونه شناسی فرهنگی، اجتماعی و هویتی محلات شهر تهران و شناسایی الگوهای همسایگی و اجتماعات محلی (1396)"، استفاده شد. داده های مورد نیاز در قالب نقشه با استفاده از GIS و GeoDa مورد تجزیه‌و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس شاخص مورانز آی و لیسا نتایج نشان داد، نواحی شمالی و جنوبی شهر تهران از نظر وضعیت شاخص های اجتماعی شرایط نامتوازن و ناهمگونی را تجربه می کند. الگوی توزیع فضایی متغیرها در مناطق 22 گانه بیانگر این است که شهر تهران گرایش به دو قطبی شدن بخش شمال – جنوب دارد. نتایج دلالت بر آن دارد که فضای شهری تهران به صورت خوشه‌ای سرشار از عدم تعادل‌های اجتماعی و در حال تجربه‌ی نابرابری‌های اجتماعی- فضایی چشم گیری میان قشرهای مختلف جتماعی است و آنچه که در واقعیت وجود دارد روز به روز بر نابرابری فضایی افزوده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - بررسی جامعه‌شناختی عوامل بازدارنده‌ی فرهنگی مؤثر بر عدم توسعه‌ی پایدار شهری در کلانشهر اهواز
احسان حیدری احمد آذین محمدعلی چیت سازپژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه‌شناختی عوامل بازدارنده‌ی فرهنگی مؤثر بر عدم توسعه‌ی پایدار شهری در کلانشهر اهواز صورت گرفته است. داده‌های این پژوهش با روش پیمایشی از نمونه‌ای با حجم 500 نفر جمع‌آوری شد که از جمعیت 331556 نفری سرپرستان خانوار ساکن در کلانشهر اهواز به شیوه چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه‌شناختی عوامل بازدارنده‌ی فرهنگی مؤثر بر عدم توسعه‌ی پایدار شهری در کلانشهر اهواز صورت گرفته است. داده‌های این پژوهش با روش پیمایشی از نمونه‌ای با حجم 500 نفر جمع‌آوری شد که از جمعیت 331556 نفری سرپرستان خانوار ساکن در کلانشهر اهواز به شیوه‌ی نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده بودند. متغیر وابسته (عدم توسعه‌ی پایدار شهری)، به دو شیوه‌ی نگرشی و عملکردی عملیاتی شد و رابطه‌ی آن با متغیرهای مستقل؛ شامل شیوه‌ی مدیریت، قوم‌گرایی، تقدیرگرایی، سنت‌گرایی و سطح آرمان‌ها؛ که برگرفته از نظریات جامعه‌شناسان مکتب تکاملی توسعه و مکتب نوسازی توسعه است؛ فرضیه‌سازی و آزمون شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه است که پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ و اعتبار آن از طریق اعتبار صوری برآورد و داده‌های به دست آمده نیز، با استفاده از نرم‌افزار SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. تجزیه و تحلیل یافته‌ها فرضیات پژوهش را تأیید کرد و تنها متغیر سنت‌گرایی مبتنی بر نگرش مورد تأیید واقع نشد. نتایج پژوهش نشان داد که معادله‌ی پیشبینی میزان عدم توسعه‌ی پایدار شهری، 6/33 درصد از واریانس متغیر وابسته را پیشبینی می‌کند. نتایج حاصل از تحلیل مسیر چندمتغیره نیز گویای آن بود که متغیرهای سطح آرمان‌ها، قوم‌گرایی و سنت‌گرایی به صورت مستقیم و متغیرهای تقدیرگرایی، قوم‌گرایی و سنت‌گرایی به صورت غیرمستقیم، به ترتیب بیشترین تأثیر را بر عدم توسعه‌ی پایدار شهری دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - تبیین عملکرد شهرهای جدید در افق 1410 ( مطالعه موردی: شهرهای جدید منطقه کلانشهر تهران)
جبار شرافت پور رحیم سرور بختیار عزت پناهروند رو به رشد مهاجرت‌ها روستا به شهرها بعد از انقلاب صنعتی باعث شکل‌گیری‌کلانشهرها در فضای منطقه‌ای شده است که متعاقب آن زمینه‌ساز چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی در ابعاد گسترده در شهرها شد، برای فایق آمدن بر مشکلات برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی عن چکیده کاملروند رو به رشد مهاجرت‌ها روستا به شهرها بعد از انقلاب صنعتی باعث شکل‌گیری‌کلانشهرها در فضای منطقه‌ای شده است که متعاقب آن زمینه‌ساز چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی در ابعاد گسترده در شهرها شد، برای فایق آمدن بر مشکلات برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی عنوان و اجرای شدند، جدیدترین سیاست در این زمینه ایجاد شهرهای جدید به عنوان مستقیم‌ترین سیاست جهت کنترل و ساماندهی کلانشهرها عنوان گردید. تحقیق حاضر با هدف تبیین عملکرد شهرهای جدید در افق1410 سعی بر تعیین میزان موفقیت شهرهای جدید در راستای ساماندهی کلانشهر تهران بوده است. برای این منظور 43 شاخص در 6 مولفه مورد استفاده قرار گرفته‌اند که جهت سنجش رابطه بین شاخص‌ها و استخراج عامل‌های کلیدی از نرم‌افزار MICMAC و جهت تبیین وضعیت‌های ممکن عملکرد شهرهای جدید از سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که عملکرد شهرهای جدید در افق 1410 بیانگر 4 سناریو قوی، 780 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. سناریوهای با وضعیت نامطلوب از مجموع 210 حالت ممکن با 129 حالت و ضریب 61 درصد با ویژگی‌های( کاهش سطح اشتغال ، کاهش کیفیت کالبدی منطقه، افزایش سیاست تمرکز، افزایش حاشیه نشینی، کاهش تعلق خاطر، شکل گیری روند زنجیره شهری، افزایش مهاجرت به تهران، افزایش اختلاف در توزیع خدمات، افزایش سط آلودگی، خوابگاهی شدن شهرهای جدید) محتمل‌ترین سناریو بوده‌اند.   پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - آینده نگاری تحولات اسکان غیررسمی در پهنه ی جنوبی حریم کلانشهر تهران
عصمت خان محمدی رحیم سرور علیرضا استعلاجیمهاجرت و به تبع آن اسکان غیررسمی نیز امری اجتناب ناپذیر و بخشی از مراحل توسعه یک شهر پویاست و تنها می توان به دنبال راه حل هایی جهت کم کردن آثار منفی و مخرب آن بر ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرهای درگیر آن بود. درایران هم از حدود پنجاه سال اخیر، اسکان غیر رسمی چکیده کاملمهاجرت و به تبع آن اسکان غیررسمی نیز امری اجتناب ناپذیر و بخشی از مراحل توسعه یک شهر پویاست و تنها می توان به دنبال راه حل هایی جهت کم کردن آثار منفی و مخرب آن بر ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرهای درگیر آن بود. درایران هم از حدود پنجاه سال اخیر، اسکان غیر رسمی همواره یکی از چالشهای اصلی در مسیر رشد و توسعه پایدار آن بوده است، باتوجه به اینکه اسکان غیر رسمی خود معلول گسترش شکاف طبقاتی، رشد بی‌رویه شهرنشینی و مهاجرت روستائیان به شهرهای بزرگ است از جهات متعددی موجب شیوع بزهکاری، انحرافات اجتماعی و عوارض ناشی از آن میشود در این راستا می‌توان با استفاده از رویکرد تحلیل ساختاری در آینده پژوهی مدیریت شهری گامهایی را جهت توسعه و ارتقاء کیفیت زندگی دراین مناطق برداشت. این پژوهش، ابتدا در یک تحلیل نظری با مطالعه منابع کتابخانه‌ای داخلی و خارجی، تمام عوامل مؤثر در ایجاد و رشد اسکان غیر رسمی در پهنه جنوبی حریم کلانشهر تهران، بررسی قرار گرفت و پس از تهیه لیستی از این عوامل، در جلسات مصاحبه با صاحب نظران، یافته‌های پژوهش تکمیل شده و مبتنی بر آنها پرسشنامه تدوین شده و فرآیند نظرسنجی آغاز میشود. در نهایت به کمک نرم افزار(MicMac) و با روش تحلیل اثرات متقابل، داده ها تحلیل شدند. براساس یافته‌های پژوهش، کاربری های ناسازگار و تجدیدنظر در قوانین و مقررات توسعه شهری، مهم ترین علت پیشران و رشد اقتصاد ملی، بیکاری، مدیریت یکپارچه شهری و..، علل سیاستی در اسکان غیر رسمی در پهنه جنوبی کلانشهر تهران بوده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - تبیین مدیریت یکپارچه شهری درامنیت ورفاه محلات شهری (مطالعه موردی:شهرتبریز)
رضا سعادتپور علویق بشیر بیگ بابایی کریم حسین زاده دلیرشهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شده‌اند، ولی همزمان با چالشهای روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مد چکیده کاملشهرها به عنوان دومین انقلاب بعد از کشاورزی زندگی بشر را تحت شعاع قرار داده به عنوان مرکز تولید قدرت و ثروت یاد شده‌اند، ولی همزمان با چالشهای روبرو هستند که با وجود سابقه صدها سال شهری بودن هنوز با مشکلاتی در مدیریت شهری روبرو هستند، بدین جهت تحقیق حاضر سعی بر تبیین مدیریت یکپارچه شهری به عنوان رویکرد جدید در امنیت و رفاه اجتماعی در افق 1410 کلانشهر تبریز داشته است. برای این منظور 43 شاخص در سه بعد(مدیریت یکپارچه، امنیت و رفاه) استخراج شده‌اند که جهت سنجش ضریب همبستگی بین مولفه‌ها از نرم‌افزار spss استفاده شده و برای سنجش نوع رابطه بین متغییرها از نرم‌افزار Micmac و برای تبیین سناریوهای محتمل در افق 1410 از نرم‌افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بین مولفه‌های مدیریت بر امنیت و رفاه اجتماعی رابطه معنی داری sig=0.000 وجود داشته است به طوری که ضریب همبستگی مدیریت بر امنیت r=0.80 و رفاه r=0.58 بوده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل شاخص‌ها در محیط نرم‌افزارهای آینده‌نگاری بیانگر 10 عامل کلیدی حاصل از نرم‌افزار میک‌مک بوده است، همچنین وضعیت‌های محتمل مدیریت یکپارچه بر امنیت و رفاه بیانگر 3 سنارو قوی، 132 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. در میان سناریوهای محتمل، وضعیت‌های مطلوب با 80 حالت فراوانی برابر با ضریب 38 درصد، محتمل‌ترین سناریو پیش‌روی کلانشهر تبریز بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - تحلیل مقایسه ای سازوکار فضای جغرافیایی شهرهای جهانی و کلانشهرهای ملی در فرآیند جهانی شدن، مطالعه موردی: شهرجهانی شانگهای و کلانشهر ملی تهران
علیرضا شه بخش معصومه حافظ رضازاده غلامرضا میریشناخت سازوکار فضای جغرافیایی شهرها، در مواجهه با ابر فرآیند جهانی شدن، از مهمترین رویکردهای مربوط به تحلیل‌های فضای جغرافیایی میباشد. پژوهش حاضر با درک این نکته و در نظر گرفتن اهمیت کلانشهرهای کشورهای درحال توسعه، تهران را در کنار شانگهای که یکی از الگوهای موفق جهانی چکیده کاملشناخت سازوکار فضای جغرافیایی شهرها، در مواجهه با ابر فرآیند جهانی شدن، از مهمترین رویکردهای مربوط به تحلیل‌های فضای جغرافیایی میباشد. پژوهش حاضر با درک این نکته و در نظر گرفتن اهمیت کلانشهرهای کشورهای درحال توسعه، تهران را در کنار شانگهای که یکی از الگوهای موفق جهانی شدن میباشد، با هدف یافتن سازوکار فضای جغرافیایی این دو شهر و ارائه مدل بومی جهانی شدن، انتخاب نموده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی، تحلیلی و استنباطی میباشد، که با بهره‌گیری از مبانی نظری، اخذ نظرات کارشناسان از طریق روش دلفی و سنجش استنباطی متغیرهای جهانی شدن، با استفاده از آزمون (Man-witny)، در محیط نرم افزار SPSS به بررسی آن پرداخته شده است. نتایج حاصل که به صورت دو معادله بیان شده است، بازگو کننده تفاوت مولفه یکپارچگی فرآیندهای اقتصادی، ارتباطی، اطلاعاتی و پیوستگی مکانی آنها در سامانه جهانی با سامانه غیرجهانی می-باشد. نتیجه بررسی متغیرهای جهانی شدن در دو شهر تهران و شانگهای نشان میدهد که بیشترین میزان اختلاف به ترتیب مربوط به متغیر حجم تجارت بین‌الملل، گردشگری خارجی، ضریب نفوذ اینترنت، تعداد شعبات بانکهای خارجی، تعداد شعبات شرکتهای چند ملیتی وسرمایه گذاری مستقیم خارجی میباشد. لذا از نظر توصیفی، تحلیلی و استنباط آماری، نتایج گویای ساز و کار متضاد فضای جغرافیایی شانگهای و تهران میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - ارزیابی نقش مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری کلانشهر تهران
مریم بیگ پور مجید ولی شریعت پناهی عبدالرضا فرجی رادچکیده تحقیق حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ظرفیت های گردشگری پایدار در کلانشهر تهران انجام شده است. روش تحقیق، از نوع توصیفی و پیمایشی تحلیلی با رویکرد آمیخته است که متشکل از دو بخش کیفی و کمی است. در بخش کیفی با استفاده از نظریه زمینه ای به شناسایی ظرفیت های لازم برای گردش چکیده کاملچکیده تحقیق حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ظرفیت های گردشگری پایدار در کلانشهر تهران انجام شده است. روش تحقیق، از نوع توصیفی و پیمایشی تحلیلی با رویکرد آمیخته است که متشکل از دو بخش کیفی و کمی است. در بخش کیفی با استفاده از نظریه زمینه ای به شناسایی ظرفیت های لازم برای گردشگری پایدار شهری کلانشهر تهران بر مبنای مطالعه و دسته بندی ادبیات نظری و در بخش کمی، به ارزیابی وضعیت ظرفیت های گردشگری پایدار در کلانشهر تهران پرداخته شد. ابزار گردآوری داده ها، در مرحله کیفی مصاحبه عمیق و در بخش کمی پرسشنامه بوده است. جامعه آماری این پژوهش، در بخش کیفی و کمی خبرگان، متخصصین و کارشناسان ارشد در حوزه مدیریت شهری می باشند که از بین آن ها 100 نفر به روش در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پس از انجام مصاحبه ها و کدگذاری ها، ظرفیت های لازم برای گردشگری پایدار شهری کلانشهر تهران شناسایی گردید و فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار داده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی توسط روش گرندد تئوری از طریق نرم افزار Maxqda و در بخش کمی توسط آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که تهران ظرفیت های مناسبی برای گردشگری پایدار دارد که می تواند پتانسیلی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری باشد. واژگان کلیدی: مدیریت شهری، توسعه پایدار گردشگری، کلانشهر تهران پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - بررسی وتبیین مؤلفههای برندینگ شهری با تأکید بر ابعاد گردشگری (نمونه موردی؛ کلان شهر همدان)
مریم وهابیان نوذر قنبری سید علی نوری بیژن کلهرنیاامروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به برندینگ شهری پایدار است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برند چکیده کاملامروزه شهرها با پیشرفت تکنولوژیکی، افزایش سطح آگاهی و اطلاعات و ارتقا سطح زندگی، در حال تغییرند. یکی از راهکارهای مدیریت شهری جهت پیشرفت در بازار رقابتی جهان، برنامه ریزی جهت دستیابی به برندینگ شهری پایدار است که باعث معرفی قابلیت های شهر و دستیابی به منافع اقتصادی برندینگ شهری، عواملی چون قطب گردشگری، فضای فیزیکی شهر و... می باشد. در این پژوهش کلانشهر همدان به عنوان یک مقصد گردشگری با گونه تاریخی و گردشگری و پایتخت تاریخ و تمدن ایران، جهت برند، برای شهر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق کاربردی و از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ای است که بر مبنای چارچوب مفهومی تحقیق مطالعات مرتبط طراحی و با تأکید بر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی وکالبدی شناسایی و با استفاده از نظر 30 نفر از متخصصان شهری (دانشگاهی، اجرایی و تصمیم ساز) و با استفاده از تحلیل نرم افزاری SPSS25 درسطح معناداری استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که در برندسازی کلانشهر همدان: مقوله‌های؛ بازار قدیمی همدان و آب و هوای کوهستانی مناسب در تابستان و پیاده راه خیابان بوعلی و اکباتان، قطب گردشگری و کانون اصلی گردشگری و سابقه تولید صنایع دستی و خانگی، قطب علمی و دانشگاهی غرب کشور، پارک علم و فناوری، کاربری صنعتی مراکز و قطب‌های تجاری فراشهری، میدان مرکزی و خیابان‌های ششگانه، بازارهای مرکزی، راسته بازار و ابنیه تاریخی وگردشگری در همدان دراولویت هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - سنجش کیفیت فضاهای شهری با رویکرد عدالت جنسیتی در کلانشهرها، مطالعه موردی: کلانشهر تبریز
احد بهشتی اصل رضا ولیزاده حسن احمدزادهﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و چکیده کاملﺣﻀﻮر زﻧﺎن و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی اﻣﺮوزی، ﻣﺴﺌﻠﻪای ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﻨﺴﻴﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻨﺎﺳﺐ زﻧﺎن و ﻣﺮدان در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻛﻪ در ﺣﻖ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام اﺟﺤﺎﻓﻲ ﻧﺸﻮد. از اﻳﻦ رو ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﻈﺮﻳﻪای و همچنین ﻣﻬمترﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص، ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن از آنﻫﺎ را در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺳﻨﺠﻴﺪهاﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ زﻧﺎن، ﺟﻬﺖ اﺧﺘﺼﺎص اوزان ﺑﻪ ﻫﺮﻳﻚ از آنﻫﺎ، ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ زوﺟﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ ﺑﻪ روش ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲAHP ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. در اداﻣﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎی وﻳﻜﻮر و اﻟﻜﺘﺮ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻫﺮ دو ﻣﺪل، از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻛﭗﻟﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن-دﻫﻨﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ 4 و 1 ﻛﻪ ﺟﺰو ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻧﻈﺮ رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن از ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﻴﺰ در رﺗﺒﻪﻫﺎی ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﻨﺎﻃﻖ 9 و 5 در رﺗﺒﻪﻫﺎی آﺧﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎن ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﻜﺎنﻫﺎی ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ و ﺣﺎﺷﻴﻪﻧﺸﻴﻨﻲ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻧﻮاﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﻴﻪای ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ رﺿﺎﻳﺖ را از ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی دارﻧﺪ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی مدیریت زمین شهری در ایران موردپژوهی: منطقه 12 کلانشهر تهران
یعقوب حق‌پناه مجتبی رفیعیان سعید کامیابی عباس ارغانچکیده با توجه به اهمیت نقش مولفه‌های نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته چکیده کاملچکیده با توجه به اهمیت نقش مولفه‌های نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف نظری بوده و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری دادهها از روش های اسنادی و میدانی و برای تحلیل دادهها ازآزمون t تک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش نیز نهادهای متولی مدیریت زمین شهری و مراجعه کنندگان به این نهادها بوده که به ترتیب 206 و 130 نمونه تعیین و مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفته است. نتایج حاصله از بررسی یافته‌ها نشان می دهد از میان مولفه‌های نهادی، تصمیم گیری غیرمشارکتی و ساختار تمرکزگرا بیشترین تأثیر را در ناکارآمدی الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - مقایسه تطبیقی شهر سبز در نظام برنامهریزی شهری آلمان و ایران (مورد مطالعه – کلانشهرهای برلین و تهران)
مهدی جیررودی رحیم سرور مهرداد نوابخشچکیده امروزه شهرها بعنوان عامل اصلی ناپایداری در جهان، به موازات مجموعه تحولات تکنولوژیک و به تبع آن توسعه شهری، تراکم بیش از حد جمعیت و تمرکز فعالیتهای اقتصادی در شهرها، پیامدهای زیست محیطی متعددی را که با کیفیت زندگی و رفاه مردم در مناطق شهری رابطه‌ای تنگاتنگ دارد، چکیده کاملچکیده امروزه شهرها بعنوان عامل اصلی ناپایداری در جهان، به موازات مجموعه تحولات تکنولوژیک و به تبع آن توسعه شهری، تراکم بیش از حد جمعیت و تمرکز فعالیتهای اقتصادی در شهرها، پیامدهای زیست محیطی متعددی را که با کیفیت زندگی و رفاه مردم در مناطق شهری رابطه‌ای تنگاتنگ دارد، متحمل می‌شوند. ازاینرو بکارگیری رویکردهای جدید زیست محیطی نظیر شهر سبز، در برنامهریزی و توسعه شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مسیر دستیابی به توسعه پایدار شهری را هموار می‌سازد. کشور آلمان بعنوان یکی از کشورهای موفق جهان در زمینه رویکرد شهر سبز مطرح است. بمنظور دستیابی به نتیجه مطلوب، ارزیابی معیارها و شاخصهای کمی و کیفی شهر سبز در آلمان، ضروریست و می‌تواند راهگشای مناسبی برای فعالیتهای مشابه در مناطق کلانشهری ایران؛ منجمله کلانشهر تهران باشد. هدف اصلی مقاله تبیین واقعیت‌های کلان جهت برنامهریزی و مدیریت منطقه کلانشهری تهران میباشد. روش مورد استفاده در این پژوهش مقایسه تطبیقی در بررسی نمونه موردی است. این پژوهش با استراتژی کیفی به لحاظ هدف، توصیفی و به لحاظ روش، کتابخانه‌ای و مبتنی بر تحلیل اسناد و مدارک و با رویکرد تحقیقات توسعه‌ای انجام شده است. در یک مقایسه تطبیقی علل ناکامی این رویکرد در ایران بیان میشود و در خاتمه، این مقاله از پیشنهاداتی که جهت بهبود وضعیت زیست محیطی کلانشهر تهران و ایجاد پایداری بیشتر ارائه میشود، نتیجه‌گیری می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - تحلیل راهبردی چالشهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علیرضا خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیریچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالشهای مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کاملچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالشهای مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری میباشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری دادهها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 میباشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرحهای توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - تحلیل راهبردی چالشهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علی خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیریچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالشهای مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کاملچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالشهای مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری میباشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری دادهها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 میباشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرحهای توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. Abstract City, as an integrated generality, needs a strong organization with an integrated management. The multiplicity of management and incoordination of governmental and private organizations – which are in charge of urban affairs – is of main issues in the area of urban management. The rapid spread of surrounding urban societies has rendered some problems and challenges in Tehran metropolis. The purpose of the present study is to show some management strategies in Tehran metropolis with the approach of integrated urban management. In view of purpose, it is applicable, and considering method, it is descriptive - analytical. Collecting data has been performed through library studies and measuring, and SWOT and Delphi models have been used in order to analyze data. The statistical society includes 30 expert technicians of urban management. The results show that from 45 internal and external elements influencing on integrated urban management in Tehran metropolis, sum of weight point is 2.67 for internal elements and 2.25 for external elements, so, revision strategies should be used in order to succeed in the integration of managing Tehran metropolis, so as to decrease the internal weak points of integrated management of Tehran metropolis and to exploit the external opportunities. Some of review strategies include: moving to decentralization of strength and governmental organizations and bureaucratic structures and vesting authorities to local governments and urban managements and also, vesting the authority of preparing plans of urban and regional expansion to local organizations. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - امکان‌سنجی و بسترسازی مدیریت رشد هوشمند شهری با استفاده از تحلیل مسیر و مدل S.W.O.T (مطالعه موردی: کلانشهر کرج)
زینب صالحی خلف بادام حسن درویش حسین موسی زادهچکیده گسترشسریعفیزیکیودرعینحالبی ضابطهشهرهاازپیامدهایمهمفرایندشهرنشینیدرایرانمحسوبمی شود.ازسویی،یکیازراهبردهایدستیابیبهتوسعهپایداروارتقاءکیفیتمحیطزیستشهری،متعادلکردنکاربری هاازطریقشکلپایدارشهریموصومبهرشدومدیریتهوشمندشهرمی باشددرواقعرشدومدیریتهوشمندشهر،افزونبرفرمفشرده ی چکیده کاملچکیده گسترشسریعفیزیکیودرعینحالبی ضابطهشهرهاازپیامدهایمهمفرایندشهرنشینیدرایرانمحسوبمی شود.ازسویی،یکیازراهبردهایدستیابیبهتوسعهپایداروارتقاءکیفیتمحیطزیستشهری،متعادلکردنکاربری هاازطریقشکلپایدارشهریموصومبهرشدومدیریتهوشمندشهرمی باشددرواقعرشدومدیریتهوشمندشهر،افزونبرفرمفشرده یشهر،بهاستفادهبهینهازفضاهایشهریتأکیددارد.پژوهشحاضرباهدفامکانسنجیرشدهوشمنددرکلانشهرکرجمی باشدکهازروشتوصیفی–تحلیلیوپیمایشیاستفادهشدهاست.جهتامکانسنجیتوسعهشهرهوشمنددرمحدودهموردمطالعهاز4معیاراقتصادی–اجتماعی،کالبدی–فضایی،زیستمحیطیودسترسیبهزیرساخت‌هااستفادهشدهاستنتایجبهدستآمدهازمدلS.W.O.Tودیاگرامتحلیلنشان دهندهوجودبسترهایمناسبدربرخیزمینه هاجهتتوسعهشهرهوشمنددرمحدودهموردمطالعهمی باشدازجملهاینبسترهامی توانبهترکیبکاربری‌ها،خدماتعمومی،حملونقلوفضایعمومیاشارهکرد.ضرایبBetaبهدستآمدهازتحلیلمسیرنشاندهندهتأثیرگذاریبسیاربالایبعداقتصادیاجتماعیوکالبدیفضاییبرزمینهسازیرشدهوشمندشهریدرکلانشهرکرجمی‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت توسعه میان‌افزای شهری کلانشهر اهواز در قالب شاخصهای توسعه پایدار شهری با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری
سارا موزرمی رحیم سرور مجید ولی شریعت پناهیچکیده هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت سنجی توسعه میان افزا در کلانشهر اهواز است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کارشناسان و متخصصان شهری و مدیران اداره های مرتبط با امور شهری در شهر اهواز که در زمینه توسعه میان افزای شهری فعالیت کرده و دار چکیده کاملچکیده هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت سنجی توسعه میان افزا در کلانشهر اهواز است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کارشناسان و متخصصان شهری و مدیران اداره های مرتبط با امور شهری در شهر اهواز که در زمینه توسعه میان افزای شهری فعالیت کرده و دارای تجربه اجرایی در این زمینه هستند، بوده که به صورت تصادفی 100 نفر از بین آنها انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت صوری و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل داده ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS انجام شده است. نتایج پژوهش نشان دادند عوامل اجتماعی (با ضریب 75/0)، اقتصادی (با ضریب 85/0)، زیست محیطی (با ضریب 66/0)، کارکردی ـ عملکردی (با ضریب 55/0) و کالبدی ـ فضایی (با ضریب 78/0) در سطح 99 درصد اطمینان عوامل تأثیرگذار بر ظرفیت توسعه میان افزای کلانشهر اهواز می باشند. همچنین، براساس نتایج بدست آمده می توان گفت کمترین میزان تأثیرگذاری مربوط به متغیرهای کارکردی ـ عملکردی (55/0) بوده و بیشترین تأثیرگذاری ها نیز مربوط به متغیرهای اقتصادی (85/0) و کالبدی ـ فضایی (78/0) هستند. Abstract The purpose of the present study is to be considered as an applied research. The method of this research was like correlation research that specifically was based on the structural equation model. In this study, library studies, papers and research related to the subject of research are used for collecting subject literature and also for another part of information needed, questionnaire and field method are used. In this study, two methods of descriptive statistics (frequency, frequency percentage, mean and standard deviation) and inferential statistics (correlation analysis, regression and structural equation model) were used for analyzing data. In order to increase the accuracy of data analysis, the related software such as SPSS and AMOS have been used. The statistical population of the present study includes experts and urban experts and administrators of city affairs departments in Ahvaz metropolis who have been active in the field of infill urban development and have executive experience in this field. The statistical population of the present study have sampled this community and also data source is used to answer the main research question. The results showed, the impact factor on infill development in Ahvaz metropolis is acquired by five components of economic, social, environmental, functional and physical, namely, the correlation coefficients between the impact assessment and each of the five components are 0, 0.75, 0.66, 0.55 and 0.78, respectively. Referring to standard error estimates, critical ratios, and meaningful levels show that all of these standard estimates are meaningful at 99%. Therefore, based on the results, the most indirect effects on the evaluation of the effective indicators on infill development in the Ahvaz metropolis with the sustainable development approach are related to the observed variables of avoiding displacement of residents during project execution (S6 or X12), Land prices in the target area (E5 or X18), access to the passageway (Ph9 or X8), permitted density (Ph14 or X10), construction cost (E11 or X19), access to urban facilities (Ph1 or X6), Residents income (E2 or X24) and Local Contribution (S2 or X17). Regarding these coefficients, the least effect is on functional variables and the most influences are related to economic and physical variables. It should be noted that the meaningful level for all direct final effects is reported based on standard error and critical ratios. The meaningful levels are for all direct final effects which smaller than 0.01. Therefore, it can be concluded that all direct effects obtained at the 99% confidence level are meaningful. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - خوانش پیشرانهای موثر بر وضعیت آینده تاب آوری شهری در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: منطقه 5 کلانشهر تهران)
اسماعیل علی اکبری شاه بختی رستمی محمد وهابیتاب آوری شهری که به عنوان یکی از ابعاد کلیدی توسعه پایدار در معنای" قابلیت و آمادگی شهر در پاسخگویی و بازیابی در برابر تهدیدات، تغییرات، خطرات و مخاطرات قابل توجه با حداقل آسیب به ایمنی و سلامت عمومی، اجتماع، اقتصاد و امنیت "تعریف شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده چکیده کاملتاب آوری شهری که به عنوان یکی از ابعاد کلیدی توسعه پایدار در معنای" قابلیت و آمادگی شهر در پاسخگویی و بازیابی در برابر تهدیدات، تغییرات، خطرات و مخاطرات قابل توجه با حداقل آسیب به ایمنی و سلامت عمومی، اجتماع، اقتصاد و امنیت "تعریف شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران های موثر بر وضعیت آینده تاب آوری منطقه 5 کلان شهر تهران را در برابر مخاطرات محیطی، بازشناسی و خوشه بندی کند. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان شهری بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی می باشد. 53 پیشران احصاء و شناسایی گردید که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش شده است. نتایج مقاله نشان می دهد الگوی کلی پراکندگی پیشران های مورد مطالعه از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن پیشران های تاب آور منطقه 5 از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد. سطح آگاهی شهروندان از خطرات محیطی، نظارت در حین ساخت‌وسازها، دسترسی به نهادهای امدادرسان، یکپارچگی مدیریت در زمان وقوع بحران، آموزش و اطلاع رسانی در خصوص خطرات زلزله، نگرش و باور خانوارها مبنی بر وجود خطر بلایا و حوادث طبیعی، کیفیت ابنیه (مقاومت ساختمان)، تراکم ساختمان، قابلیت نفوذپذیری درون بافتی، مشارکت اجتماعی، احیای فعالیت های اقتصادی بعد از سوانح و حمایت نهادی دولتی و محلی برای جبران خسارت مالی به عنوان کلیدی ترین پیشران های موثر بر روند آینده تاب آوری منطقه 5 کلان شهر تهران انتخاب شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - جایگاه پدیده‌ی خزش شهری در تحولات مکانی-فضایی سکونتگاه‌های حریم شهر تهران (نمونه‌ی موردی : شهرستان اسلامشهر)
مسعود قانعی فرد علیرضا استعلاجی مجید کریم پور ریحانگسترش سریع شهری همواره به عنوان یکی از مهمترین پدیدههای مکانی-فضایی در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران محسوب میشود و این مسئله آسیب‌هایی جدی بر فضای ملی، منطقه‌ای و شهری در کشور ایران به همراه داشته است. شهرستان اسلامشهر از جمله محدوده‌های اطراف کلانشهر تهران می چکیده کاملگسترش سریع شهری همواره به عنوان یکی از مهمترین پدیدههای مکانی-فضایی در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران محسوب میشود و این مسئله آسیب‌هایی جدی بر فضای ملی، منطقه‌ای و شهری در کشور ایران به همراه داشته است. شهرستان اسلامشهر از جمله محدوده‌های اطراف کلانشهر تهران میباشد که در دهه‌های اخیر به دلیل ارزانی زمین و مسکن، وجود پتانسیل‌های بالقوه و موقعیت منطقه‌ای خویش، همواره مورد توجه مهاجران قرار گرفته است و امروزه پدیده‌ی خزش شهری در آن مشکلات متعددی را در جنبه‌های مختلف ایجاد کرده است. از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، کاربردی و اکتشافی به نقش پدیده‌ی خزش شهری در تحولات مکانی-فضایی سکونتگاه‌های حریم کلانشهر تهران (مطالعه موردی: شهرستان اسلامشهر و حوزه‌ی نفوذ) پرداخته است. جامعه‌ی آماری تحقیق حاضر را کلیه‌ی صاحبنظران حوزه‌های خزش شهری تشکیل می‌دهند. حجم نمونه‌ی 50 نفر تخمین زده شده و در راستای تحلیل یافته‌های تحقیق از نرم‌افزارهای SPSS-Excel و Lisrer به منظور کدگذاری و تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامهها استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می‎دهد عوامل محیطی-کالبدی، اقتصادی-اجتماعی و مدیریتی از مهمترین عوامل موثر بر خزش شهری شهرستان اسلامشهر بوده است. در عین حال خزش در تحولات مکانی شهرستان اسلامشهر تاثیرگذار نبوده اما بر جنبه‌های تحولات فضایی شهرستان اسلامشهر تاثیر گذار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - ارزیابی ساختار کالبدی- فضایی شهرهای ایران از دیدگاه مدرنیسم و پست مدرنیسم (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)
یوسف زین العابدین نوبخت سبحانی فرانک سعیدی فرد مجید اکبریبررسی مراحل رشد و توسعه کالبدی شهرهای جهان حاکی از تأثیر دو پارادایم مدرنیسم و پست‌مدرنیسم بر سازمان و ساختار فضایی شهرها میباشد. به‌گونه‌ای که تأثیرات این دو پارادایم منجر به توسعه شهرها، ایجاد و توسعه شبکه ارتباطی و بزرگراه‌ها، ایجاد شهرک‌های اقماری و حومه شهرها شده چکیده کاملبررسی مراحل رشد و توسعه کالبدی شهرهای جهان حاکی از تأثیر دو پارادایم مدرنیسم و پست‌مدرنیسم بر سازمان و ساختار فضایی شهرها میباشد. به‌گونه‌ای که تأثیرات این دو پارادایم منجر به توسعه شهرها، ایجاد و توسعه شبکه ارتباطی و بزرگراه‌ها، ایجاد شهرک‌های اقماری و حومه شهرها شده و بیشترین تأثیر را در حوزه فضایی و کالبدی شهرها برجای گذاشته است. مدرنیسم و اثر آن مدرنیته، تأثیراتی بنیادی در حوزه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی فضایی داشته است و بیش از همه، تحول جامعه شهری، آن‌هم در ابعاد کالبدی-فضایی شهر، را هدف قرار داده و مفاهیم کهن شهرسازی را به‌شدت دگرگون کرده است. از سویی دیگر پست‌مدرنیسم نیز در زمینه ی اقتصادی، اجتماعی، سیاست و درزمینه روش‌شناسی نیز تأثیراتی بر سازمان فضایی شهر داشته است. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ساختار فضایی کلانشهر تهران از دیدگاه مدرنیسم و پست‌مدرنیسم میباشد. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و جمع‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی تدوین‌شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که در مدرنیسم مؤلفههای دیدگاه کالبدی و شهرسازی تک‌بعدی، ایجاد فضاخورها نظیر؛ ایجاد بزرگراه‌ها، شبکههای هوایی و معماری و ساخت‌وساز بلند مرتبه و دانه‌دار به ترتیب در جایگاه‌های اول تا سوم و در پست‌مدرنیسم مؤلفههای؛ ترکیب کاربری‌ها و وجود تنوع در ساخت مسکن، وجود اصل اختیار در کالبد شهر و تراکم متوسط و کاربری ترکیبی اشاره کرد که در جایگاه‌های اول تا سوم ازلحاظ تأثیرگذاری بر ساختار فضایی بر کلانشهر تهران نقش داشته‌اند. بنابراین تلفیق دانش و تجربیات بومی، مدرن و پسامدرن می‌تواند ضمن حفظ هویت شهری، ایمنی، زیبایی، توسعه پایدار شهری را تحقق بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - تحلیل رابطه فرسودگی کالبدی و جرم در کلانشهرها ( نمونه موردی: منطقة 12 شهرتهران)
هابیل حیدرخانی رضا مختاری ملک آبادی مسلم رستمی فریاد پرهیزبافت فرسودة شهر تهران، 3268 هکتار است که حدود 5 درصد مساحت شهر تهران را تشکیل می دهد و منطقه 12 که هستة تاریخی است، از فرسوده ترین مناطق شهری تهران می باشد. بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی در بافت های فرسودة کلانشهر تهران به دغدغه ای بسیار مهم برای مدیران شهری تبدیل شده چکیده کاملبافت فرسودة شهر تهران، 3268 هکتار است که حدود 5 درصد مساحت شهر تهران را تشکیل می دهد و منطقه 12 که هستة تاریخی است، از فرسوده ترین مناطق شهری تهران می باشد. بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی در بافت های فرسودة کلانشهر تهران به دغدغه ای بسیار مهم برای مدیران شهری تبدیل شده است. لذا این پژوهش، با هدف بررسی الگوهای مکانی و شرایط تسهیل کنندة ارتکاب جرایم در محدودة بافت های فرسوده منطقة 12 کلانشهر تهران انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن تحلیلی، تطبیقی می باشد. در این پژوهش برای شناسایی الگوهای فضایی توزیع جرایم از آزمون های: شاخص نزدیکترین همسایه و تخمین تراکم کرنل استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش حاضر مشتمل برافراد مجرمی است که در کلانتری های تهران برای آنها پرونده تشکیل شده است و به عنوان نمونه آماری، 560 فقره از جرایم منطقه 12 شهرداری تهران بررسی شده است. یافته ها نشان می دهد مرکز تمرکز کانون های جرم خیز در قسمت های مرکزی و شمال شرقی و شمال غربی منطقة 12 تهران شکل گرفته است که این امر نشان از وضعیت نامساعد این بخش از نظر بزهکاری نسبت به سایر بخش های دیگر آن دارد. بیشترین درصد جرایم در بلوک هایی با 60 -40، 80-60، 100-80 درصد بی دوامی رخ داده است. به طوری که از مجموع 560 فقره بزه ارتکابی، 509 فقره معادل 69/87 درصد کل جرایم در بلوک های بی دوام با درصد بالای بی دوامی اتفاق افتاده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - رتبه بندی پارکینگ های عمومی منطقه1 کلانشهر اهواز از منظرشهروندان
علی زبیدی عباس معروف نژادامروزه معضل کمبود محل توقف وسایل نقلیه به خصوص در مناطق مرکزی شهر، گریبانگیر اکثر شهرهای بزرگ می باشد. پارکینگ های عمومی به عنوان یکی از اجزای مهم یک سیستم حمل و نقل شهری مدرن، وظیفه فراهم آوردن سطوحی برای خارج کردن ترافیک ساکن از سیستم شهری و در نتیجه کاهش شلوغی و گره چکیده کاملامروزه معضل کمبود محل توقف وسایل نقلیه به خصوص در مناطق مرکزی شهر، گریبانگیر اکثر شهرهای بزرگ می باشد. پارکینگ های عمومی به عنوان یکی از اجزای مهم یک سیستم حمل و نقل شهری مدرن، وظیفه فراهم آوردن سطوحی برای خارج کردن ترافیک ساکن از سیستم شهری و در نتیجه کاهش شلوغی و گره های ترافیکی مرکز شهر را بر عهده دارند. هدف این پژوهش رتبه بندی پارکینگ های عمومی منطقه یک کلانشهر اهواز از نگاه شهروندان می باشد. برای نیل به این هدف از روش کنترل الویت بندی توسط تکنیک TOPSIS استفاده شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی،حیطه میدانی و ماهیت آن توصیفی، نوع روش به صورت پیمایشی است. حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران380 نفر می باشند. در پژوهش حاضر محدوده بافت مرکزی کلانشهر اهواز انتخاب شده است. پس از شناسایی و انتخاب شش شاخص، زیبایی، هزینه، امنیت ، دسترسی، پراکندگی و مساحت با استفاده از تکنیک TOPSIS پارکینگ های عمومی این منطقه رتبه بندی شده اند. نتایج حاصل در این تحقیق نشان می دهد که پارکینگ طبقاتی کارون از نظر شاخص ها در سطح بالایی قرار دارد و پارکینگ های نخل، شاهد، باغ معین، شهید فهمیده در سطح متوسط و پارکینگ های خلیج فارس، رفاه، ساحل کارون، قائم، مهزیار در سطح پایینی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - تحلیل عوامل مؤثر بر الگوی سرمایه‌گذاری مسکن (مورد شناسی؛ کلانشهر اهواز)
ابوالفضل مشکینی فاطمه پیری سعید امان پورمقدمه: عوامل گوناگون و طیف وسیعی از متغیرها، از جمله: ساختار عرضه و تقاضا، بازار پول و سرمایه، ارز و طلا، درآمد نفتی، قیمت حامل های انرژی، درآمد خانوار، عوامل جمعیتی، نقدینگی و تورم، تسهیلات خرید مسکن، بازار نهاده های تولید مسکن، سیاست های دولتی، قوانین شهرسازی و ... ت چکیده کاملمقدمه: عوامل گوناگون و طیف وسیعی از متغیرها، از جمله: ساختار عرضه و تقاضا، بازار پول و سرمایه، ارز و طلا، درآمد نفتی، قیمت حامل های انرژی، درآمد خانوار، عوامل جمعیتی، نقدینگی و تورم، تسهیلات خرید مسکن، بازار نهاده های تولید مسکن، سیاست های دولتی، قوانین شهرسازی و ... تأثیرات انکارناپذیری بر سرمایه گذاری در بازار مسکن برجا می گذارند.هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر الگوی گردش سرمایه گذاری مسکونی در شهر اهواز انجام شده است.روش‌شناسی تحقیق: مطالعه حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت تحقیق جزو تحقیقات توصیفی- تحلیلی و اکتشافی به شمار می آید و به روش پیمایشی و میدانی و مصاحبه انجام شده است. به منظور تحلیل داده ها، از مدلهای تحلیل عاملی اکتشافی و معادلات ساختاری استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر کلانشهر اهواز می باشند.یافته ها: بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی 4 عامل اقتصادی با مقدار ویژه 078/11، عامل کالبدی - زیرساختی با مقدار ویژۀ 352/6، عامل مدیریتی - نهادی با مقدار ویژۀ 17/5 و در نهایت عامل اجتماعی- جمعیتی با مقدار ویژه 19/4 به عنوان عوامل مؤثر در تدوین الگوی سرمایه‌گذاری مسکن شناسایی شدند. این عوامل با متغیرهای تبیین‌کنندۀ خود بصورت مثبت و منفی بر روند سرمایه‌گذاری مسکن در کلانشهر اهواز تأثیر زیادی گذاشته اند. عامل اول به ترتیب با 19/38 درصد و مقدار ویژه 078/11 و عامل چهارم 239/15 درصد از کل تغییرات 33 گویه‌ها را تبیین کرده است. نتایج: بازار مسکن تحت تأثیر فاکتورها و عناصر اقتصادی، سیاسی، کالبدی و اجتماعی میباشد، بدین معنی که رویکرد اقتصاد سیاسی فضا، فضا را تحت الشعاع نظام سرمایه داری می داند که برای بقای خود، ناچار به توسعه نامتوازن می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه، به درک کلی از سرمایه گذاری و مسکن در کلانشهر اهواز به عنوان مرکز استان استراتژیک خوزستان کمک کرده و تجزیه و تحلیل مفیدی از نمونه سرمایه گذاری های انجام شده در این کلانشهر ارائه می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - سنجش وضعیت مولفه های شکوفایی شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
صفیه حاضری محسن احدنژاد روشتی ابوالفضل مشکینی عیسی پیریچکیده مقدمه: امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایند‌ه‌ی جمعیت، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه میباشد. از این‌رو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شده‌اند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه چکیده کاملچکیده مقدمه: امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایند‌ه‌ی جمعیت، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه میباشد. از این‌رو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شده‌اند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه متعادل و متوازن و پایداری در شهرها مطرح شده است. هدف پژوهش : مقاله حاضر درصدد اولویّت‌بندی نواحی شهری تبریز به لحاظ ابعاد پنجگانه شکوفایی شهری میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی میباشد. روش‌شناسی تحقیق: برای نیل به هدف تحقیق، ابتدا، عوامل دخیل در شکوفایی کلانشهر تبریز، در قالب ابعاد پنجگانه شکوفایی شامل بهره‌وری، توسعه‌زیرساخت، کیفیت‌زندگی، برابری و پایداری محیط‌زیست، استخراج شده‌اند و ارتباط آنها توسط نرم‌افزار MICMAC به صورت ساختاری بررسی و پانزده عامل کلیدی استخراج شده‌اند. در این مرحله اطلاعات مکانی عوامل کلیدی از نقشه‌های شهری و اطلاعات غیر‌مکانی نیز از داده‌های سرشماری نفوس و مسکن استخراج می‌شوند. و با تلفیق سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری اطلاعات بدست آمده تجزیه و تحلیل شده و نهایتاً نواحی شهری به لحاظ عوامل پیشران شکوفایی با مدلOreste رتبه‌بندی گردید. قلمروجغرافیایی: محدوده مورد شهر تبریز میباشد. که در شمال غربی ایران واقع شده و مرکز استان آذربایجا‌ن‌شرقی است.یافته ها و بحث: در بررسی و مقایسه نواحی 38گانه تبریز بر مبنای شرایط موجود پانزده عامل کلیدی شکوفایی مشخص گردید که هسته مرکزی شهر و بازار، شهرک باغمیشه و رشدیه، بخش‌هایی از شهرک ارم و رضوانشهر، یاغچیان، گلشهر، پرواز، ولیعصر جنوبی، زعفرانیه و ائل‌گلی به لحاظ شکوفایی در رده بسیار بالا قرار دارند. این نواحی 43/25 درصد از جمعیت و 16/22 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین مطالعات نشان داد که محلات کرکج، کوی ایرادک، ملازینال، ایده‌لو، سیلاب قوشخانه، رسالت، جلالیه، رازی، خلیل‌آباد، ارم و فرودگاه جزء نواحی با شکوفایی بسیار ضعیف می‌باشند. این نواحی یا جزء نواحی صنعتی بوده و یا بافت آشفته و متراکم حاصل از توسعه‌های شتابان غیرقانونی و فاقد برنامه در دهه‌های اخیر می‌باشند و 82/18 درصد از جمعیت و 48/31 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج: نتایج حاصل نشان میدهد که نواحی 8-1، 2-2، 1-5، رتبه‌های اول تا سوم را به لحاظ شکوفایی دارا می‌باشند. و نواحی 1-10، 6-5 و 2-10 به ترتیب سه رتبه آخر را در شکوفایی شهری در بین نواحی 38 گانه تبریز به خود اختصاص داده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - ارائه راهکارهای موثر بر ارتقای عدالت فضایی در سکونتگاه های غیر رسمی کلانشهر مشهد
ساناز سعیدی مفرد تکتم حنایی سوسن شیروانی مقدممقدمه: حاشیه نشینی پدیده ای است که به دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی اجتماعی مانند جریان سریع شهر نشینی و مهاجرت های روستایی لجام گسیخته در شهرهای امروز پدیدار گردیده است. در بافت های حاشیه نشین شهرهای امروز ، به علت تفاوت های ناشی از زیرساخت های طبی چکیده کاملمقدمه: حاشیه نشینی پدیده ای است که به دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی اجتماعی مانند جریان سریع شهر نشینی و مهاجرت های روستایی لجام گسیخته در شهرهای امروز پدیدار گردیده است. در بافت های حاشیه نشین شهرهای امروز ، به علت تفاوت های ناشی از زیرساخت های طبیعی و الگوی برنامه ریزی فضایی، شاهد فضاهای نابرابر شهری می باشیم.هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف سنجش وضعیت عدالت فضایی در پهنه های حاشیه کلانشهر مشهد صورت پذیرفته است.روش شناسی تحقیق: پژوهش به شیوه توصیفی– تحلیلی با استفاده از مدل F’ANP صورت پذیرفته است.قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی در پژوهش شامل سکونتگاه های غیر رسمی کلانشهر مشهد می باشد.یافته ها و بحث: براساس مطالعات صورت گرفته سه معیار آرامش، ارتباط فضایی و کیفیت فضایی معیارهای موثر در تحقق عدالت فضایی در پهنه های شهری می باشد. نتایج: از میان پهنه های هشت گانه حاشیه ای کلانشهر مشهد، هسته جمعیتی گلشهر به لحاظ وضعیت عدالت فضایی در سطح بسیار ضعیف و هسته جمعیتی جاده قوچان در سطح بندی انجام شده وضعیت عدالت فضایی بسیار زیاد را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - تحلیل مکانی پراکنده رویی شهری و اثرات آن بر برابری دسترسی به بیمارستان ها در کلانشهر تهران
طاهره قائمی راد عباس علیمحمدیرشد شهرنشینی به خصوص در کشورهای در حال توسعه منجر به ایجاد پراکنده رویی شهری شده است. پراکنده رویی شهری در تهران منجر به ایجاد چالش های متعددی در تحقق توسعه پایدار گردیده است. در این پژوهش، پراکنده رویی شهری در زون های ترافیکی (TAZ) شهر تهران در یک دوره بیست ساله (2020- چکیده کاملرشد شهرنشینی به خصوص در کشورهای در حال توسعه منجر به ایجاد پراکنده رویی شهری شده است. پراکنده رویی شهری در تهران منجر به ایجاد چالش های متعددی در تحقق توسعه پایدار گردیده است. در این پژوهش، پراکنده رویی شهری در زون های ترافیکی (TAZ) شهر تهران در یک دوره بیست ساله (2020-2001) با استفاده از شاخص گسترش وزندار شهری (WUP ) به صورت مکانی بررسی شده است. سپس، کمترین فاصله دسترسی هر TAZ تا مراکز بیمارستانی با استفاده از تحلیل شبکه محاسبه و رابطه میان پراکنده رویی و دسترسی بررسی شده است. نهایتا، منحنی لورنز و ضریب جینی جهت تعیین میزان برابری شهروندان در دسترسی به بیمارستان ها محاسبه شده اند. نتایج نشان می دهند که پراکنده رویی طی دو دهه گذشته در تهران کاهش قابل توجهی داشته است. لذا به دلیل رابطه مستقیم میان پراکندگی و فاصله دسترسی، بیشترین فاصله تا نزدیکترین بیمارستان ها نیز حدود 3 کیلومتر کاهش یافته است. با این وجود، ضریب جینی دسترسی به بیمارستان ها در سال 2020 افزایش 10% را نشان می دهد. به طوریکه در سال 2001، %90 از فرصت های بیمارستانی در میان %29 از شهروندان توزیع شده بود که این میزان در سال 2020 به %7 رسیده است. نتایج نشان می دهند کاهش پراکنده رویی شهری می تواند منجر به ارتقاء استانداردها و کاهش نابرابری دسترسی به سرویس ها شود. با این وجود، کاهش نابرابری در دسترسی علاوه بر کاهش پراکنده رویی شهری به توجه ویژه به متغیرهای اجتماعی-اقتصادی و مدیریت صحیح شهر نیز بستگی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - تحلیل عملکرد زیست محیطی کلانشهر تهران براساس شاخص های رویکرد شهر سبز (مطالعه موردی: مناطق مرکزی و جنوبی)
مهدی جیرودی رحیم سرور مهرداد نوابخششهرهای امروزی متاثر از وقوع انقلاب صنعتی، دچار تاثیرات عمیقی در روند توسعه شده اند، بطوریکه امروزه بعنوان عاملان اصلی ناپایداری در جهان شناخته می شوند و هرگونه تمهیدات پایداری جهان، در گرو پایداری شهری است. کلانشهر تهران در دهه های اخیر شاهد دگرگونی های متعددی بویژه در چکیده کاملشهرهای امروزی متاثر از وقوع انقلاب صنعتی، دچار تاثیرات عمیقی در روند توسعه شده اند، بطوریکه امروزه بعنوان عاملان اصلی ناپایداری در جهان شناخته می شوند و هرگونه تمهیدات پایداری جهان، در گرو پایداری شهری است. کلانشهر تهران در دهه های اخیر شاهد دگرگونی های متعددی بویژه در عرصه زیست محیطی بوده است. ازاینرو جهت برون رفت از پیامدهای مخرب الگوها و رویکردهای سنتی و متفاوت توسعه در کلانشهر تهران، بکارگیری رهیافت های سازگار با محیط زیست همچون رویکرد شهر سبز در روند توسعه این کلانشهر و دستیابی به توسعه پایدار شهری، اهمیت بسزایی دارد. پژوهش حاضر از حیث نوع، نظری – کابردی، از لحاظ روش مطالعه، توصیفی – تحلیلی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات، پیمایشی– کتابخانه ای و از طریق پرسشنامه براساس طیف لیکرت می باشد. هدف از این پژوهش تعیین وضعیت زیست محیطی مناطق مرکزی و جنوبی کلانشهر تهران براساس شاخص های رویکرد شهر سبز است. ازاینرو ابتدا، با بهره گیری از روش آنتروپی به وزندهی32 شاخص کمی در قالب 7 معیار، پرداخته و سپس با استفاده از تکنیک تاپسیس در نرم افزار Excell، مقایسه مناطق مرکزی و جنوبی کلانشهر تهران جهت دستیابی به هدف پژوهش انجام گرفت. نتایج حاکی از تطابق بیشتر مناطق جنوبی تهران با شاخص های رویکرد شهر سبز می باشد و بر این اساس، مناطق 12و 16در بهترین و مناطق 10 و 17 در بدترین وضعیت زیست محیطی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی در مسیر پایداری: ارزیابی موانع و چالش‌ها (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)
تهمینه علیزاده جلال عظیمی آملی صدرالدین متولی رحیم سرورمقدمه: از دیدگاه زیست محیطی رایج‌ترین دلیل برای توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی پایدار، کاهش استفاده از اتومبیل و ازدحام ترافیک میباشد، که در نتیجه منجر به بهبود کیفیت محیط می‌گردد.هدف: تحقق پایداری زیست محیطی در سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی نیازمند شناسایی چالش‌ها و موانع چکیده کاملمقدمه: از دیدگاه زیست محیطی رایج‌ترین دلیل برای توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی پایدار، کاهش استفاده از اتومبیل و ازدحام ترافیک میباشد، که در نتیجه منجر به بهبود کیفیت محیط می‌گردد.هدف: تحقق پایداری زیست محیطی در سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی نیازمند شناسایی چالش‌ها و موانع آن است که در این مطالعه مورد توجه قرار گرفته است.روش‌شناسی تحقیق: رویکرد روش‌شناختی پژوهش از نوع کیفی مبتنی بر گراندد تئوری است و داده‌های مورد نیاز، از دو منبع اصلی بدست آمد که شامل مصاحبه‌های بارگذاری شده در فضای نت توسط مدیران بخش حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران و انجام مصاحبه با خبرگان و اساتید داتشگاه بود. نتایج با استفاده از روش گراندد تئوری و آزمون مقایسه میانگین تحلیل گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه این پژوهش، کلانشهر تهران میباشد.یافته ها: نتایج بدست آمده در مجموع، 59 چالش را در قالب سه حوزه سیاست‌گذاری و برنامهریزی، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی و حوزه اجتماعی و رفتاری نشان داد که در 10 قلمرو عمده و در قالب یک مدل پارادایمی دسته‌بندی گردیدند. همچنین تلفات ناشی از تصادفات جاده‌ای و تشدید انتشار آلاینده‌ها، به عنوان مهمترین پیامد این چالش‌ها شناسایی شدند. نتایج: مدیریت شهری تهران ابتدا بایستی بر رفع موانع مرتبط با حوزه سیاست‌گذاری و سپس حوزه سرمایه‌گذاری تمرکز نماید تا حرکت به سمت توسعه حمل‌ونقل سازگار با محیط زیست آغاز شود. همچنین بهبود شرایط علّی و شرایط زمینهای می‌تواند حمل‌ونقل عمومی تهران را در بلندمدت به سمت پایداری زیست محیطی سوق دهد. اما در کوتاه مدت و میان‌مدت بهبود شرایط میانجی و شرایط راهبردی می‌تواند موثر واقع شود که نتیجه تمام این فرایندها، بهبود شرایط پیامدی و ارتقای کیفیت سیستم حمل‌ونقل عمومی کلانشهر تهران میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - تاثیر هویت مکانی بر زیست‌پذیری سکونتگاه‌های روستایی پیراشهری کلانشهر مشهد
علیرضا معینی علی اکبر عنابستانیهدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر هویت مکانی بر زیست‌پذیری روستاهای پیراشهری شهر مشهد میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر طبق نتیجه سرشماری 1395، روستاهای دهستان تبادکان شهرستان مشهد در بخش مرکزی شهرستان مشهد است که در مطالعه به دو محور سیمان و کلات تقسیم شده است. طبق فرمول کوکرا چکیده کاملهدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر هویت مکانی بر زیست‌پذیری روستاهای پیراشهری شهر مشهد میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر طبق نتیجه سرشماری 1395، روستاهای دهستان تبادکان شهرستان مشهد در بخش مرکزی شهرستان مشهد است که در مطالعه به دو محور سیمان و کلات تقسیم شده است. طبق فرمول کوکران تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه 169 خانوار بدست آمد. جهت تجزیه تحلیل دادهها ازآزمون‌های، تی تک‌نمونه‌ای، پیرسون و معادلات ساختاری Smat PLS و برای رتبه‌بندی روستاها از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان میدهد میانگین هویت مکانی در بین روستاهای مورد مطالعه پایین میباشد و ابعاد هویت مکانی در این مطالعه که شامل تمایز، تداوم، عزت نفس و خودکارآمدی بوده‌اند با متغیر زیست‌پذیری دارای رابطه معناداری بوده‌اند بدین صورت که هرچه هویت مکانی بالاتر زیست‌پذیری در بین روستاییان بالاتر میباشد. متغیر تمایز به میزان 100/0 اثر مستقیم بر متغیر زیست‌پذیری دارد. بدین معنی که، متغیر تمایز به میزان 10 درصد توانسته است اثر مستقیمی بر سازه‌ی زیست‌پذیری بگذارد. همچنین متغیر تداوم به میزان 297/0- اثرمستقیم و معکوس بر سازه‌ی زیست‌پذیری دارد. بدین معنی که با افزایش در سازه‌ی تداوم به میزان یک واحد شاهد کاهش در سازه‌ی زیست‌پذیری به میزان 297/0- خواهیم بود. متغیر عزت نفس نیز به میزان 318/0 و متغیر خودکارآمدی به میزان 621/0 اثرمستقیم بر سازه‌ی زیست‌پذیری دارند. همانطور که مشاهده میشود متغیر خودکارآمدی به نسبت سایر متغیرها اثر مستقیم بیشتری به میزان 1/62 درصد بر سازه‌ی زیست‌پذیری اثر مستقیم دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - تحلیل اثرات مکان های سوم در ارتقای زیست پذیری اجتماعی منطقه 6 کلانشهر تهران
کوثر قبادی رضا ولیزاده علی آذر علی پناهیمقدمه: مکانهای سوم به معنای فضاهای عمومی در شهر هستند که علاوه بر کارکردهای اصلی خود، برای انجام فعالیتهای تفریحی، فرهنگی، اجتماعی و آموزشی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع، این فضاها به عنوان مکان‌هایی با کاربردهای گوناگون، در اختیار شهروندان قرار می‌گیرند. هد چکیده کاملمقدمه: مکانهای سوم به معنای فضاهای عمومی در شهر هستند که علاوه بر کارکردهای اصلی خود، برای انجام فعالیتهای تفریحی، فرهنگی، اجتماعی و آموزشی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع، این فضاها به عنوان مکان‌هایی با کاربردهای گوناگون، در اختیار شهروندان قرار می‌گیرند. هدف اصلی از ایجاد چنین مکانهای، ایجاد فضاهایی مناسب و پایدار برای جذب شهروندان و افزایش پایداری و تعاملات اجتماعی، هویت سازی برای فضاهای شهری است.هدف: هدف از تدوین این مقاله، بررسی میزان اثرگذاری و اثرگذاری مکانهای سوم بر زیست پذیری فضاهایی شهری است.روش‌شناسی تحقیق: این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربری است. جامعه آماری در این پژوهش شامل 30 نفر از تمامی کارشناسان، خبرگان جامعه، مدیران شهری است که این تعداد با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند و با استفاده از روش دیمتل فازی داده های تحقیق مورد تحلیل قرار گرفتند. قلمرو جغرافیایی پژوهش: : قلمرو جغرافیایی این پژوهش منطقه 6 کلانشهر تهران می باشد.یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان میدهد در مکانهای سوم عامل اجتماعی در ارتقای زیست پذیری بسیار اثرگذار بوده است و عامل اقتصادی نیز با تاثیرپذیری از سایر ابعاد مختلف، جز عوامل معلول شناسایی شد. از سوی دیگر عامل مدیریتی-نهادی از اهمیت بیشتری جهت بهبود فضاهای عمومی و ارتقاء زیست پذیری شهری برخوردار بوده است. نتایج: توجه به عوامل اثرگذار و اثرپذیر برای سیاست گذاران و مدیران شهری در راستای ارتقاء شرایط زیستی فضاهای عمومی و توسعه مکانهای سوم می بایستی به عنوان یک الزام و ضرورت مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - مقایسه تطبیقی توسعه یافتگی مناطق شهری رشت با استفاده از روش های ارزیابی چند شاخصه
علیرضا دانش نظافت نصراله مولایی هشجین اکبر معتمدی مهرکمبود منابع و امکانات در مناطق شهری سنجش کارایی مناطق را ضروری می سازد. بنابراین منابع باید به گونه ای تخصیص داده شود که بتوان بیشترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. برای شناخت توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی مناطق به بررسی الگوی نابرابری ها و تفاوت های میان آن چکیده کاملکمبود منابع و امکانات در مناطق شهری سنجش کارایی مناطق را ضروری می سازد. بنابراین منابع باید به گونه ای تخصیص داده شود که بتوان بیشترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. برای شناخت توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی مناطق به بررسی الگوی نابرابری ها و تفاوت های میان آن ها و بررسی میزان برتری یک مکان نسبت به ساختار مکان های مشابه در سطح شهر مورد نیاز است. شناخت تفاوت های موجود بین مناطق مختلف در سطح شهر از نظر میزان برخورداری آن ها از شاخص های گوناگون، به منظور آگاهی از سطوح توسعه و یا محرومیت، کاهش نابرابری های منطقه ای و تنظیم بر نامه های متناسب با شرایط و امکانات هر منطقه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش به رتبه بندی و تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق شهری رشت بر اساس 36 شاخص درپنج گروه آموزشی، بهداشتی درمانی، فرهنگی اجتماعی، اقتصادی تجاری و تاسیسات شهری پرداخته شده است. برای رسیدن به اهداف مطالعه از مدل های تاکسونومی عددی، موریس و تاپسیس استفاده شده است. با به کارگیری این مدل ها و آنالیز هر یک از آن ها مناطق پنج گانه شهر رشت رتبه بندی و سطوح توسعه یافتگی هریک به تفکیک مشخص گردیده است. نتایج مطالعات نشان می دهد که امکانات و خدمات بیشتر در مرکز شهر تمرکز یافته اند.از این رو نابرابری در مناطق پنج گانه با اختلاف زیاد مشاهده می گردد. به طوری که در آنالیز هر سه مدل مناطق یک و دو از وضعیت مطلوب تری برخوردارند ولی منطقه پنج جزء محرومترین مناطق می باشد در حقیقت هر چه از مرکز شهر فاصله می گیریم از شدت برخورداری از امکانات و خدمات کاسته می شود. این امر حاصل نتایج سیاست های رشد قطبی است که در نتیجه آن تمام امکانات و قدرت در یک یا چند منطقه تمرکز می یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه ای عمل می کنند. به دلیل نوع ماهیت و تفاوت شیوه ارزش دهی به شاخص ها درجه توسعه یافتگی مناطق مورد مطالعه در هر مدل متفاوت از دیگری است. از این به منظور رسیدن به نتیجه واحد در سنجش توسعه یافتگی مناطق درصد تغییرات شدت تغیرات و ضریب اختلاف محاسبه و نتایج حاصل به تفکیک شاخص ها استخراج گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - بررسی تطبیقی برنامه های میان مدت پنج ساله شهرداریها (مطالعه موردی:کلانشهرهای قم و ژوهانسبورگ)
محسن عسکری محمود رحیمیبررسی نظری و سنجش قابلیتهای نظامهای برنامه ریزی کشورهای مختلف در اجرای برنامه های توسعه شهری و در قالب پژوهشهای تطبیقی، می تواند دستاوردهای عملی خوبی را برای شهرها مهیا نماید. هدف این مطالعه، بررسی شکلی و محتوایی برنامه های میان مدت پنج ساله شهرداریها در ایران با سایر ک چکیده کاملبررسی نظری و سنجش قابلیتهای نظامهای برنامه ریزی کشورهای مختلف در اجرای برنامه های توسعه شهری و در قالب پژوهشهای تطبیقی، می تواند دستاوردهای عملی خوبی را برای شهرها مهیا نماید. هدف این مطالعه، بررسی شکلی و محتوایی برنامه های میان مدت پنج ساله شهرداریها در ایران با سایر کشورهای مشترک در استفاده از این اسناد هدایتگر، به کمک ارزیابی فرآیند محور و بررسی زمینه های اجرایی آنها با یکدیگر می باشد. مطالعات مقایسه محور در مورد الگوی نظام های برنامه ریزی و تدوین طرح و برنامه، دارای جایگاه ویژه ای در مطالعات شهری است. با این وجود، توجه به برنامه های مالی- عمرانی خُرد، کمتر مورد مداقه محققین در ایران قرار گرفته است. در این مطالعه؛ برنامه های تهیه شده و مصوب اخیر پنج ساله شهرداریها در دو کلانشهر قم در ایران و کلانشهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی، مورد استناد و کاوش قرار گرفته است. نمونه داخلی در سال 1392 شمسی تهیه و برنامه IDP نمونه خارجی در سال 2013 میلادی تدوین شده است. روش تحقیق مطالعه نیز، دارای راهبرد تحقیق تطبیقی و الگوی کیفی است. یافته های مطالعه، نشان دهنده اشکالات بنیادین نظام برنامه ریزی ایرانی در مقایسه با کشور مورد مطالعه است که خود دارای مختصات خاصی از جمله فقر شهری می باشد. یکپارچگی اسناد برنامه های هدایتگر و نظام مدیریت واحد شهری،کمّی گرایی در کنار توجه به کیفیت طرح در قالب سیستم مدیریت عملکرد و از همه مهمتر؛ نگاه فراتر از طرح، انتظار پیامد و اثر از برنامه های مصوب در سطح شهر از جمله برنامه راهبردی پنج ساله توسعه شهر، مهمترین مزیتهای رویکردی کلانشهر ژوهانسبورگ، نسبت به کلانشهر قم در تدوین این گونه از برنامه ریزی میان مدت شهری می باشد. از سوی دیگر، زمینه های ضعف محتوایی به نسبت فرم شکلی برنامه، در نمونه ایرانی جلوه بارزتری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - تحلیلی برنقش انبوه سازان در توسعه مسکن کلانشهر رشت
اصغر شکرگزار غنچه رضایی پورروند شتابان شهرنشینی، تغییر شیوه زندگی جمعی، بالا بودن هزینه احداث مساکن فردی، محدود بودن زمینهای شهری و افزایش شدید قیمت آن در کشور نیاز به مسکن را افزایش داده است. این موضوع با توجه به سیاست‌های توسعه و در پاسخ به نیازها و کمبودهای میلیونی مسکن، منعکس در برنامههای س چکیده کاملروند شتابان شهرنشینی، تغییر شیوه زندگی جمعی، بالا بودن هزینه احداث مساکن فردی، محدود بودن زمینهای شهری و افزایش شدید قیمت آن در کشور نیاز به مسکن را افزایش داده است. این موضوع با توجه به سیاست‌های توسعه و در پاسخ به نیازها و کمبودهای میلیونی مسکن، منعکس در برنامههای سوم و چهارم توسعه اقتصادی کشور، تمهیداتی نظیر اجرای سیاست‌های بلند مرتبه سازی و انبوه‌سازی مسکن را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. تحقیق حاضر که به نقش انبوه‌سازان در توسعه مسکن شهر رشت اشاره دارد، با استفاده از روش مطالعه توصیفی - کاربردی و بکارگیری آمار و ارقام مسکن در سالهای مختلف و مقایسه آنها در پی پاسخ گویی به این سوال است که تا چه اندازه سیاست انبوه‌سازی توانسته در توسعه مسکن شهری کلانشهر رشت موفق باشد؟ لذا با جمع‌آوری اطلاعات اولیه از جامعه انبوه‌ساز شهر رشت، به تجزیه و تحلیل سوال‌های مطرح شده پرداخته شد؛ و جهت بررسی پایایی پرسش نامه از آزمون آلفای کورنباخ استفاده شد. برخی از نتایج و یافته‌هایی که در این تحقیق بدست آمدند عبارت‌اند از: بین عوامل مؤثر بر تولید مسکن (زمین، مصالح، نیروی کار، مالیات و عوارض، تسهیلات و ...) و تولید مسکن انبوه در شهر رشت رابطه معکوس وجود دارد. فعالیت ساخت مسکن در سال های اخیر در شهر رشت از روند مناسبی برخوردار نبوده و مرتباً شاهد صعود و نزول بوده و به عبارتی دیگر در چند سال اخیر به لحاظ کاهش میزان ساخت و ساز در کل کشور و اتخاذ سیاست‌های مسکن حمایتی توسط دولت، فعالیت انبوه‌سازان مسکن در شهر رشت کم شده است. بین سیاست های حمایتی دولت از انبوه‌سازان و تولید مسکن (انبوه) در شهر رشت رابطه مستقیمی وجود دارد، یعنی هرچقدر دولت به اشکال مختلف (نظیر پرداخت تسهیلات بانکی، کاهش عوارض شهرداری و مالیات، ثبات در قیمت‌ها) شرایط را برای ساخت و ساز انبوه‌سازان مساعدتر نماید، به همان نسبت، ساخت مسکن انبوه نیز افزایش می‌یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - بررسی جامعه‌شناختی محدودیت‌های تنوع قومیتی مؤثر بر احساس تعلق به اجتماع ملی (مورد مطالعه کلانشهر اهواز)
بهرام سروستان احمد آذین سید ناصر حجازیپژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه‌شناختی محدودیت‌های تنوع قومیتی مؤثر بر احساس تعلق به اجتماع ملی صورت گرفته است. داده‌های این پژوهش با روش پیمایشی از نمونه‌ای با حجم 500 نفر با شیوه‌ی نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای که از جمعیت 331556 نفری سرپرستان خانوار ساکن در کلانشهر اهواز ا چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه‌شناختی محدودیت‌های تنوع قومیتی مؤثر بر احساس تعلق به اجتماع ملی صورت گرفته است. داده‌های این پژوهش با روش پیمایشی از نمونه‌ای با حجم 500 نفر با شیوه‌ی نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای که از جمعیت 331556 نفری سرپرستان خانوار ساکن در کلانشهر اهواز انتخاب شده‌اند، جمع‌آوری شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته است که روایی صوری آن توسط اساتید صاحب‌نظر جامعه‌شناسی و روایی سازه‌ای آن از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن نیز در یک مطالعه مقدماتی از طریق آلفای کرونباخ صورت گرفت(75/0=α). تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزارهای spss و amos و با تحلیل مدل معادلات ساختاری در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. نتایج یافته‌ها، نشان میدهد که متغیرهای احساس محرومیت نسبی با ضریب 48- درصد و سطح معناداری 000. بی‌اعتماد‌ی اجتماعی با ضریب 21- درصد و سطح معناداری 000. و قوم گرایی با ضریب 13درصد و سطح معناداری 002. تأیید شدند و به ترتیب بیشترین تأثیر را بر احساس تعلق به اجتماع ملی داشته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - تحلیلی بر تأثیرات کلانشهر تهران بر متغیرهای جمعیتی شهرهای کوچک پیرامونی مطالعه موردی شهرهای رودهن و بومهن»
اسماعیل نصیریبررسی تأثیرات کلانشهرها بر مراکز جمعیتی پیرامون در سطوح مختلف از جمله عمده ترین مسایل مورد توجه در برنامه ریزی شهری و منطقه ای است.(Lyunk,2007,p19) . این مقاله به بررسی کم و کیف تأثیرات کلانشهر تهرا ن بر متغیرهای جمعیتی شهرهای کوچک اندامی چون رودهن و بومهن می پردازد. ای چکیده کاملبررسی تأثیرات کلانشهرها بر مراکز جمعیتی پیرامون در سطوح مختلف از جمله عمده ترین مسایل مورد توجه در برنامه ریزی شهری و منطقه ای است.(Lyunk,2007,p19) . این مقاله به بررسی کم و کیف تأثیرات کلانشهر تهرا ن بر متغیرهای جمعیتی شهرهای کوچک اندامی چون رودهن و بومهن می پردازد. این دو شهر در شرق کلانشهر تهران و در فاصله 40 تا 45 کیلومتری از تهران واقع شده اند. این تأثیرات به صورت تطبیقی به استناد اطلاعات مرکز آمار ایران و مطالعات وسیع میدانی از طریق نرم افزار ,exce, l SPSS انجام گرفته است نتایج این پژوهش که به گونه ای تطبیقی بر متغیرهایی مثل جمعیت آبادیها و شهری، ساختار سنی جمعیت، تغییرات میانگین نسبت جنسی 20 تا 34 سال، مهاجرت، بعد خانوار، سواد تأکید دارد، حاکی از تأثیرات متناوب و متفاوت کلانشهر بر دو شهر مورد مطالعه بوده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - ارزیابی نقش نورِ روز در ارتقاء سرزندگی و شادابی در مجموعه‌های آپارتمانی بلندمرتبه؛ ( موردپژوهی: شهر تهران)
فرهاد منصوری کیوج ندا ضیابخشنتایج تحقیقات صورت گرفته در آپارتمان های بلندمرتبه مسکونی حاکی از آن است که اگر محیطی متشکل از عناصر طبیعی و کیفیت نور مطلوب باشد، حکایت از گرمی و جذابیت داشته که روح را شاداب و رفتار را صمیمانه‌تر کرده؛ و برعکس، اگر محیطی بدون عناصر طبیعی یا نوردهی مناسب باشد، میزان سر چکیده کاملنتایج تحقیقات صورت گرفته در آپارتمان های بلندمرتبه مسکونی حاکی از آن است که اگر محیطی متشکل از عناصر طبیعی و کیفیت نور مطلوب باشد، حکایت از گرمی و جذابیت داشته که روح را شاداب و رفتار را صمیمانه‌تر کرده؛ و برعکس، اگر محیطی بدون عناصر طبیعی یا نوردهی مناسب باشد، میزان سرزندگی و شادابی ساکنان را کمتر می کند. هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش کیفیت نور روز در ارتقاء سرزندگی و شادابی در مجموعه های آپارتمانی بلندمرتبه شهر تهران بوده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش پیمایشی است و از نرم افزارهای تحلیلی استفاده شده است. مجموعه آپارتمان های مسکونی بلندمرتبه شهر تهران به عنوان جمعیت آماری و شهروندان ساکن جامعه آماری را تشکیل می دهند. یافته های تحقیق نشان می دهد که کیفیت فرم معماری، کیفیت رؤیت پذیری و کیفیت استفاده و تأثیر بسیار معنی داری بر احساس سرزندگی و شادابی ساکنین دارند. همچنین بین مؤلفه های کیفی نور وز و همچنین شاخص های کمی نور همبستگی بالایی در مجتمع های مسکونی آپارتمانی بلندمرتبه وجود دارد. در این بررسی همبستگی بین پارامترهایی چون همردیفی، همجواری، رف نوری، درخشندگی نور، عمق نور، و تداوم نور با هم مطالعه شده است. نتایج نشان داده است که اکثر پارامترها رابطه همبستگی بالایی با هم دارند و همه روابط همبستگی مثبت و هم جهت است، درعین حال که عمق نور و تداوم نور ارتباط و همبستگی بیشتری با ارتقا شادابی و سرزندگی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - تبیین جامعه شناختی اثرپذیری فرهنگ سیاسی شهروندان کلانشهراهواز براساس مؤلفههای فرهنگی قوم گرایی و سنت گرایی
احمد آذین نسرین درویشی اصغر محمدیپژوهش حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی فرهنگ سیاسی و مؤلفه های قوم گرایی و سنت گرایی مؤثر بر آن در کلانشهر اهواز صورت گرفته است. داده های پژوهش با روش پیمایشی از نمونه ای با حجم 384 نفر جمع آوری شد که از جمعیت 781091 نفری شهروندان 18 تا 65 سال ساکن در کلانشهر اهواز به شیو چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی فرهنگ سیاسی و مؤلفه های قوم گرایی و سنت گرایی مؤثر بر آن در کلانشهر اهواز صورت گرفته است. داده های پژوهش با روش پیمایشی از نمونه ای با حجم 384 نفر جمع آوری شد که از جمعیت 781091 نفری شهروندان 18 تا 65 سال ساکن در کلانشهر اهواز به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند. متغیر وابسته ( فرهنگ سیاسی ) با سه بعد ارزش های سیاسی، نگرش های سیاسی و دانش سیاسی، عملیاتی شد و رابطۀ آن با متغیرهای مستقل شامل قوم گرایی و سنت گرایی که ترکیب و تلفیقی از نظریات اینگلهارت، الازار، هابرماس، آلموند و وربا است؛ فرضیه سازی و آزمون شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه است که پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ برآورد و داده های حاصله ، با استفاده از نرم افزار spss26 و AMOS در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد، از بین دو متغیر قوم‌گرایی و سنت‌گرایی، متغیر سنت‌گرایی با فرهنگ سیاسی رابطه مثبت و قوم‌گرایی با فرهنگ سیاسی رابطه منفی معنی‌داری دارند. هم چنین در خصوص رابطۀ قوم گرایی و سنت گرایی با ابعاد فرهنگ سیاسی مشخص شد که قوم گرایی با ارزش های سیاسی، رابطه مثبت معنی‌دار و با نگرش‌های سیاسی و دانش سیاسی، رابطه منفی معنی‌داری دارد. هم چنین سنت گرایی هم با ارزش های سیاسی، رابطۀ مثبت معنی‌دار و با نگرش‌های سیاسی، رابطۀ منفی معنی‌دار دارد، ولی سنت گرایی با دانش سیاسی، رابطۀ معنی‌داری ندارد پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400