• فهرست مقالات جامی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - نگرش جامعه شناختی به نظم اجتماعی در کلان‌شهرها (مطالعه تطبیقی شهرهای تهران، لندن، بمبئی)
        محمدرضا جوادی یگانه محمد مهدی لبیبی
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تطبیق تصوف اسلامی و هندو در اشعار جامی
        رویا احمد امرجی علی عشقی سردهی
        اگرچه تصوّف خود از ابتدا منشأ ادبیات انتقادی بوده، اما اشعار منتقدانه جامی در قرن نهم، مسیر ادبیات انتقادی را متوجه خاستگاه آن و جامعه صوفیان کرد. در این تحقیق، آنچه که از بررسی منابع مطالعاتی و هم‌چنین اشعار جامی به دست آمده این است که نگاه منتقدانه جامی محصول تلاقی وا چکیده کامل
        اگرچه تصوّف خود از ابتدا منشأ ادبیات انتقادی بوده، اما اشعار منتقدانه جامی در قرن نهم، مسیر ادبیات انتقادی را متوجه خاستگاه آن و جامعه صوفیان کرد. در این تحقیق، آنچه که از بررسی منابع مطالعاتی و هم‌چنین اشعار جامی به دست آمده این است که نگاه منتقدانه جامی محصول تلاقی واقع‌گرایی صوفیه نسبت به امر حکومت و علاقه‌مندی حکومت به تصوّف برای کسب مشروعیت می‌باشد و هدف ادبیات انتقادی بر خلاف گذشته، درگیر موضوعاتی نظیر انتقادات نهضت شعوبیه و شیعیان به حکومت و یا تفکر کلامی معتزله و اسماعیلیه در برابر کلام اشاعره یا درگیر تعصبات مذهبی و فرقه‌ای با نگرش‌های کلامی و یا نقد ناهنجاری‌های روابط اجتماعی نبود، بلکه این بار هدف، انتقاد از صوفی‌نمایانی بود که برای کسب قدرت سیاسی، با ابزار تظاهرات صوفیانه قصد ورود به دربار را داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - دراسة تطبیقیة للصورة الاجتماعية للمرأة فی أشعار جامی وملک‌الشعراء بهار
        رقیه خدامی مهناز رمضانی زهره سرمد
        فی فترة حکم التیموریان فی القرن التاسع الهجری في تاريخ إيران لم يكن للمرأة مکانة إجتماعیة إیجابیة. جامي، أحد الشعراء البارزين في هذا القرن، في أحد أعماله الشعرية المسمی هفت اورنگ وفی إشارة إلی النساء فی مثنویاته قدم نهجاً مزدوجاً وسلبياً في كثير من الأحيان تجاه المرأة؛ چکیده کامل
        فی فترة حکم التیموریان فی القرن التاسع الهجری في تاريخ إيران لم يكن للمرأة مکانة إجتماعیة إیجابیة. جامي، أحد الشعراء البارزين في هذا القرن، في أحد أعماله الشعرية المسمی هفت اورنگ وفی إشارة إلی النساء فی مثنویاته قدم نهجاً مزدوجاً وسلبياً في كثير من الأحيان تجاه المرأة؛ في المقابل، من ناحية أخری، تغير الوضع خلال الفترة الدستورية حیث يمكن رؤية هذا التغيير في المواقف الموجودة تجاه المرأة وتحسين وضع المرأة بوضوح في قصائد ملک ‌الشعراء بهار. يمكن أن يكون هذا الموضوع مرتبطاً بالظروف السياسية والاجتماعية فی عهد الشاعر ونظرته الشخصية تجاه المرأة. تظهر دراسة التحليلية الوصفية أن الجامي في ليلي ومجنون يقدم صورة إيجابية عن صفات الأنثی مثل الجمال والولاء والتعقل وما إلی ذلك، وفي سلامان وابسال ویوسف وزلیخا، قدم المرأة علی أنها مخلوق ناقص، وتابع الشهوة. لوحظ هذا النهج المزدوج أيضاً في قصائد ملک ‌الشعراء بهار، مع وجود اختلاف في أن الموقف الإيجابي تجاه المرأة هو الأكثر بروزاً. في قصائد بهار، لم تُذكر المرأة فقط علی أنها عشيقة، ولكن رکز أيضاً علی عقلانية المرأة وشخصيتها وإنسانيتها. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی عنصر شخصیّت در حکایات مشترک هفت اورنگ جامی و مصیبت نامۀ عطّار
        علیرضا یاوری هادی خدیور
        جامی شاعر عارف قرن نهم، برای بیان موضوعات اخلاقی، تعلیمی و عرفانی در هفت اورنگ، به طریقی مؤثر و هنرمندانه از دویست حکایت و تمثیل استفاده کرده است. از میان این حکایات یازده حکایت در مصیبت نامه عطّار وجود دارد. یکی از راه های سنجش قدرت خلّاقیت و سبک شاعران، بررسی و مقایس چکیده کامل
        جامی شاعر عارف قرن نهم، برای بیان موضوعات اخلاقی، تعلیمی و عرفانی در هفت اورنگ، به طریقی مؤثر و هنرمندانه از دویست حکایت و تمثیل استفاده کرده است. از میان این حکایات یازده حکایت در مصیبت نامه عطّار وجود دارد. یکی از راه های سنجش قدرت خلّاقیت و سبک شاعران، بررسی و مقایسۀ تمثیل‌های داستانی آن‌ها با یکدیگر است. دراین پژوهش به بررسی و مقایسۀ یازده حکایت مشترک هفت اورنگ و مصیبت نامه با تکیه برعنصر شخصیّت پرداخته ایم. عطّار گاه با پندواندرز و گاه با بیان ظرافت‌های اخلاقی، از زبان دیوانگان(عقلای مجانین) جهت عبرت شاهان و ظالمان حاکم بر مردم به انتقاد می‌پردازد و برتری و خلاقیّت خود را با استفاده از عنصر شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در ساختار حکایات، در جهت تبیین مقاصد و اندیشه‌های خود به کارگرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از تفوّق، قدرت و خلاقّیت عطّار است زیرا وی از عنصر شخصیّت به عنوان ابزاری اساسی برای پیشبرد اهداف و اندیشه‌های خود بیشترین بهره را برده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی زن ستیزی و زن ستایی در دیدگاه جامی (با تکیه بر لیلی و مجنون و سلامان و ابسال)
        رقیه خدامی مهناز رمضانی زهره سرمد
        از گذشته تاکنون جایگاه و سیمای زن در ادبیات فارسی یکسان نبوده‌است و در ادوار تاریخی مختلف، جلوه‌ای از زن ستایی و زن ستیزی در آثار ادبی دیده می‌شود. جامی به عنوان یکی از شعرای دورۀ تیموریان در اشعار خود جلوه‌های متفاوتی از زن را مطرح نموده است. در این پژوهش با روش توصی چکیده کامل
        از گذشته تاکنون جایگاه و سیمای زن در ادبیات فارسی یکسان نبوده‌است و در ادوار تاریخی مختلف، جلوه‌ای از زن ستایی و زن ستیزی در آثار ادبی دیده می‌شود. جامی به عنوان یکی از شعرای دورۀ تیموریان در اشعار خود جلوه‌های متفاوتی از زن را مطرح نموده است. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی دیدگاه متناقض نمای جامی دربارۀ سیمای زن در دو مثنوی لیلی و مجنون و سلامان و ابسال پرداخته می شود. هدف از این جستار، واکاوی زن ستایی (لیلی و مجنون) و زن ستیزی (سلامان و ابسال) در اشعار جامی است. بررسی سیمای زن در این دو مثنوی بیانگر دو دیدگاه متضاد در آثار جامی است چنان که در لیلی و مجنون تصویری مثبت از ویژگی‌های زن چون تجلی روح الهی، خردمندی، وفاداری، پاکدامنی و ... ارائه نموده و در سلامان و ابسال، زن را موجودی فریبکار، ناقص عقل، وسیلۀ کامجویی مردان، بی و‌فا، کافر نعمت، بدخو و نادان معرفی کرده است. هر چند گاهی در لیلی و مجنون نیز به ندرت شاهد زن ستیزی از زبان بدگویان برضد لیلی هستیم؛ این امر می‌تواند هم به شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دورۀ جامی و هم به دیدگاه شخصی او در ارتباط با زن ستیزی و زن ستایی از ارائه داستان و نمادسازی باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - مقایسه ساختار حکایات مجمع‌النوادر بنبانی و بهارستان جامی با تاکید بر آبشخور‌ آن ها
        رعنا جوادی علیرضا قوجه زاده زهرا سلیمانی
        در ادب فارسی کم نیستند آثاری که با عنوانِ مجمع ‌الحکایات، مجمع‌النوادر و... نوشته‌شده‌اند؛ آثاری با ارزش و تأثیرگذار که در کنار محبوبیت و مقبولیت، نقش عظیمی در شکل‌گیری و پایه‌ریزی داستان و داستان‌پردازی در ادبیات فارسی داشته‌اند. در میان حکایت‌های این کتب، کمتر حکایاتی چکیده کامل
        در ادب فارسی کم نیستند آثاری که با عنوانِ مجمع ‌الحکایات، مجمع‌النوادر و... نوشته‌شده‌اند؛ آثاری با ارزش و تأثیرگذار که در کنار محبوبیت و مقبولیت، نقش عظیمی در شکل‌گیری و پایه‌ریزی داستان و داستان‌پردازی در ادبیات فارسی داشته‌اند. در میان حکایت‌های این کتب، کمتر حکایاتی یافت می‌شوند که نویسنده، خود خالق آن باشد. چه‌بسا نویسنده‌ای بیشتر حکایات را از منابع پیشین یا آثار هم‌عصرش ‌آورده و با توانایی هنری و متناسب با سبک متداول عصر خود، آن‌ها را بر پایۀ مضمون موردنظر طبقه‌بندی کرده است.مجمع‌النوادر، مجموعه‌ای از حکایت‌ها و روایت‌ها و مثل‌هایی است که توسّط فیض‌الله بن زین‌العابدین بن حسام بنبانی معروف به صدر جهان (زنده ۹۰۷ ق) در زمان محمود شاه بیگره (863- 917 ق) تحریر یافته و به نام او اتحاف شده است. بنبانی در این اثر به‌تصریح خود از منابع هم‌زمان یا پیشین خویش بهره‌ جسته و در نگارش این کتاب طریق ایجاز را در پیش‌گرفته است. یکی از این منابع، بهارستان جامی (با 28 حکایت و روایت مشترک) است‌. با بررسی‌های انجام‌گرفته آبشخور اصلی این حکایت‌ها در متون عربی و فارسی پیش‌ازاین دو نویسنده نیز یافت شد. بیشترین بسامد را کتب نثر الدّر فی المحاضرات، تذکرة الحمدونیة و محاضرات الأدباء دارا است. منابع فارسی سهم کمتری از این بسامد دارند. باوجود اشتراکات و افتراقات‌ سبکی و هنری بنبانی و جامی به‌ویژه توجه بنبانی به ایجاز و وفاداری او به متن اصلی و شیوه ساده‌نویسی و به نظم درآوردن حکایات توسط جامی سبب شده است اختلافات بسیاری در بیان مفهوم حکایات به وجود آید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - ساختارشناسی حکایت‌های تمثیلی روضۀ هشتم بهارستان از منظر مینیمالیسم
        نسرین زرگرزاده دزفولی علی محمد موذنی
        این پژوهش به روشی تحلیلی- توصیفی، با بررسی ساختار حکایت‌های تمثیلیِ روضه‌ی هشتم بهارستان جامی از منظر مینیمالیسم، به اهّمیّت کمینه‌گرایی در تعالیم اخلاقی و وجود نوعی قرابت و خویشاوندی بین حکایت‌های تمثیلی و داستانک‌ها می‌پردازد. بر اساس یافته‌های این‌ پژوهش، ساختار حکای چکیده کامل
        این پژوهش به روشی تحلیلی- توصیفی، با بررسی ساختار حکایت‌های تمثیلیِ روضه‌ی هشتم بهارستان جامی از منظر مینیمالیسم، به اهّمیّت کمینه‌گرایی در تعالیم اخلاقی و وجود نوعی قرابت و خویشاوندی بین حکایت‌های تمثیلی و داستانک‌ها می‌پردازد. بر اساس یافته‌های این‌ پژوهش، ساختار حکایات تمثیلی بهارستان با مهم‌ترین عناصر داستان‌های مینیمالیستی از جمله: طرح ساده، حجم اندک، شخصیت‌های معدود و ... قابل تطبیق است. دلیل عمده‌ی کاربرد و خلق قالب داستان‌های مینیمالیستی، تأثیر بر مخاطب است. لطیفه‌ای که هدف هر نوعِ ادبی است. با مطالعۀ این پژوهش درمی‌یابیم که اندیشمندان فارسی‌زبان، سال‌ها پیش از نویسندگان غرب، علاوه بر کوتاه‌نویسی با ابتکاری دیگر، از تمثیل و زبان حیوانات نیز، برای تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب بهره جسته‌اند. همچنین می‌توان پی‌برد که علی‌رغم نظریه‌هایی که قالب داستان کوتاهِ کوتاه را محصول دنیای سرعتی و صنعتی غرب و تنگ‌حوصلگی خوانندگان امروزی می‌دانند، پیشینۀ کمینه‌گرایی به دنیای سادۀ شرق و آرامش تعالیم اندیشمندان این دیار برمی‌گردد. روش کار این پژوهش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‌ای است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی تطبیقی داستان غنایی یوسف و زلیخای جامی (خاتم الشعرا) و عندلیب (شاعر ترکمن)
        خوجه سید سیدمحمدی محمد فاضلی رضا اشرف زاده
        بررسی تأثیر متقابل ادبیات ملل در حیطۀ ادبیات تطبیقی قرار دارد و کنکاش در این زمینه، اعتلا و غنای زبان و ادبیات ملی و تفاهم و دوستی ملت ها را در پی خواهدداشت. تاثیر زبان، فرهنگ و تمدن ایرانی بر زبان و ادبیات بومی یکی از موضوعات پژوهش در ادبیات تطبیقی است. یوسف و زلیخا د چکیده کامل
        بررسی تأثیر متقابل ادبیات ملل در حیطۀ ادبیات تطبیقی قرار دارد و کنکاش در این زمینه، اعتلا و غنای زبان و ادبیات ملی و تفاهم و دوستی ملت ها را در پی خواهدداشت. تاثیر زبان، فرهنگ و تمدن ایرانی بر زبان و ادبیات بومی یکی از موضوعات پژوهش در ادبیات تطبیقی است. یوسف و زلیخا داستانی قرآنی است که بازتاب وسیعی در ادبیات غنایی داشته است. در این جستار بازآفرینی اثر دو سخنور با زبان و فرهنگ متفاوت با بهره گیری از رویکرد تطبیقی- تحلیلی، مورد بررسی و تبیین قرارگرفته و یوسف و زلیخای عبدالرّحمان جامی (قرن نهم) با یوسف و زلیخای نورمحمّد عندلیب، شاعر، نویسنده و مترجم ترکمن(قرن دوازدهم) مقایسه شده است، تا وجوه افتراق و اشتراک این دو اثر فارسی و ترکمنی مورد بررسی قرارگیرد. نتایج کلّی پژوهش، بسامد عوامل متافیزیکی داستان عندلیب در شکل گیری پیرنگ داستان نقش اساسی را دارد؛ ولی جامی در اثر خود از طرحی باورمندانه و منطقی تر بهره جسته است. ویژگی های داستان های کهن را در هر دو اثر می توان دید؛ در روایت جامی محور اصلی داستان عشق یوسف و زلیخاست وی تلاش دارد در ضمن داستان بینش عرفانی خود را بیان کند؛ در روایت عندلیب، یوسف شخصیت اصلی داستان است و داستان با آنچه در سوره یوسف آمده، نزدیک می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - مقایسه ی روایت های مشهور سلامان و ابسال(به ویژه سلامان و ابسال جامی و روایت حنین بن اسحاق)
        سکینه نجاریان
        در فایل اصل مقاله موجود است.
        در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - «تأثیر پذیری جامی از شعرا و نویسندگان پیش از خود در آفرینش مثنوی هفت اورنگ»
        هادی خدیور فاطمه شریفی
        در فایل اصل مقاله موجود است.
        در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - کاربرد ادبی و هنری حرف الف در پهنه ادب پارسی (با تکیه بر اشعار جامی و شاعران سبک عراقی)
        غلامرضا حیدری
        آ، الف، ا، (همزه)، اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروف جمّل و ابجد بوده و به ‌حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف، رمز برج ثور است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، عالم تجرید و تفرید و سرّ بیچون ... است. چکیده کامل
        آ، الف، ا، (همزه)، اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروف جمّل و ابجد بوده و به ‌حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف، رمز برج ثور است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، عالم تجرید و تفرید و سرّ بیچون ... است. حرف الف به‌ واسطه شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگیهای منحصر به ‌فرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی بویژه در اشعار شعرای سبک عراقی است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشوا، صدرنشین، نامور است. الف؛ نمادِ قد موزون، استوار، مستقیم و رعنا است. الف؛ مظهرِ سرافرازی، سربلندی، لاغری، ضعف، قیام، استقامت، قائم بودن است. الف، عاشق بالای خود است. الف چون سرکش دارد، پس سرکش است. الفِ زبان‌دار و دوزبان، در عین داشتن زبان، خاموش است. الف، فقیرترین به حساب می‌آید. الف؛ نماد بی‌چیزی، فقر، گدایی، عدم و ترک اوصاف است. الف؛ عریانی، شادابی، بی‌سری، میان بستگی و آراستگی را به ذهن متبادر می‌کند. الف؛ مظهرِ تنهایی، تجرد، تفرد، صداقت، درستی و پاکی است. الف، بی‌حرکت و ساکن است. آفرینش الف با نقطه آغاز می‌شود. جمله حروف و اعداد بر محور حرف الف می‌گردند. الف، اولین حرف آفرینش است. الف، نمادِ خُردی و کوچکی و ریزی هم است. الف یکی از مشبه‌به‌های پرکاربرد ادب پارسی است و شعرا در تصاویر و مضامین شعری، خار، هلال ماه، عصا، قلم، انگشت، سرو، ماه نو، کمر باریک و... را به الف مانند می‌کنند. در این مقاله سعی شده است به کاربرد ادبی و هنری الف در اشعار شاعران سبک عراقی با تکیه بر اشعار جامی پرداخته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - مروری بر نظریه های جامعه شناختی در زمینه رابطه نظم اجتماعی و خشونت در ورزش( ارائه مدل نظری )
        فرشته نظری محمدمهدی لبیبی
        در این مقاله با بررسی گسترده تحقیقات انجام شده در زمینه نظم اجتماعی و خشونت در ورزش ومطالعه نظریه های گوناگون جامعه شناسی مرتبط با این دو پدیده اجتماعی مدل نظری حاصل از مجموعه این بررسی ها و مطالعات ارائه شده است . این مدل میتواند بعنوان یک مبنای علمی توسط روش های گوناگ چکیده کامل
        در این مقاله با بررسی گسترده تحقیقات انجام شده در زمینه نظم اجتماعی و خشونت در ورزش ومطالعه نظریه های گوناگون جامعه شناسی مرتبط با این دو پدیده اجتماعی مدل نظری حاصل از مجموعه این بررسی ها و مطالعات ارائه شده است . این مدل میتواند بعنوان یک مبنای علمی توسط روش های گوناگون کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار گیرد . روش تحقیق مطالعه گسترده کتابخانه ای است که هم در برگیرنده تحقیقات تجربی و هم شامل نظریه های اندیشمندان در این دو حوزه می باشد. نتایج این تحقیق نشان میدهد عوامل تاثیر گذار بر خشونت در ورزش شامل احساس ناامنی . احساس بی عدالتی . کاهش مشارکت اجتماعی . خانواده گرایی و ضعف باورهای دینی و اخلاقی است . مدل نظری تحقیق میتواند بعنوان یک الگو با تاکید بر شش متغیر مستقل همراه با متغیر های زمینه ای و مولفه هایی که از مطالعات پیشین در این زمینه استخراج شده است مورد آزمون قرار گیرد . از سوی دیگر نظم اجتماعی نیز خود تحت تاثیر عوامل شش گانه ذکر شده است و از طریق همین عوامل با خشونت در ورزش پیوند میخورد و در نهایت میتوان گفت بین این دو پدیده رابطه معناداری حاکم است به گونه ای که اگر در جامعه عوامل تقویت کننده نظم اجتماعی نقش خود را بخوبی ایفا کنند می توان انتظار داشت که ماهیت و میزان خشونت های ورزشی نیز تغییر کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - مروری بر نظریه های جامعه شناختی در زمینه رابطه نظم اجتماعی و خشونت در ورزش( ارائه مدل نظری )
        فرشته نظری محمد مهدی لبیبی امیر مسعود امیر مظاهری میترا نیک آمال
        چکیده در این مقاله با بررسی گسترده تحقیقات انجام شده در زمینه نظم اجتماعی و خشونت در ورزش ومطالعه نظریه های گوناگون جامعه شناسی مرتبط با این دو پدیده اجتماعی مدل نظری حاصل از مجموعه این بررسی ها و مطالعات ارائه شده است . این مدل میتواند بعنوان یک مبنای علمی توسط روش های چکیده کامل
        چکیده در این مقاله با بررسی گسترده تحقیقات انجام شده در زمینه نظم اجتماعی و خشونت در ورزش ومطالعه نظریه های گوناگون جامعه شناسی مرتبط با این دو پدیده اجتماعی مدل نظری حاصل از مجموعه این بررسی ها و مطالعات ارائه شده است . این مدل میتواند بعنوان یک مبنای علمی توسط روش های گوناگون کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار گیرد . روش تحقیق مطالعه گسترده کتابخانه ای است که هم در برگیرنده تحقیقات تجربی و هم شامل نظریه های اندیشمندان در این دو حوزه می باشد. مقصود از نظم اجتماعی در این مقاله منحصرا نظم انسجامی یا درونی است که افراد بدون اجبار و کنترل بیرونی به آن پایبند هستند و خشونت در ورزش نیز به خشونتهای کلامی و رفتاری و فیزیکی منحصر شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد عوامل تاثیر گذار بر خشونت در ورزش شامل احساس ناامنی . احساس بی عدالتی . کاهش مشارکت اجتماعی . خانواده گرایی و ضعف باورهای دینی و اخلاقی است . این عوامل در مجموع بر مولفه های خشونت در ورزش شامل تاثیرات منفی رسانه ها حساسیت نسبت به نتایج مسابقات . اشتباهات داوران و رفتار تماشاچیان تاثیر گذاشته و آنها را تضعیف یا تقویت میکنند. مدل نظری تحقیق میتواند بعنوان یک الگو با تاکید بر شش متغیر مستقل همراه با متغیر های زمینه ای و مولفه هایی که از مطالعات پیشین در این زمینه استخراج شده است مورد آزمون قرار گیرد . آنچه حائز اهمیت است اینکه ترکیب عوامل مرتبط با افراد بعنوان تماشاچیان و میزان حساسیت آنها نسبت به نتیجه بازی با اشتباهات داوران و اثرات منفی رسانه های ورزشی به خشونت در ورزش می انجامد اما لزوما در تمامی موارد ادعای اثر گذاری همه آنها وجود ندارد بلکه در مواردی یک عامل نیز به تنهایی میتواند در ایجاد خشونت در ورزش موثر واقع شده و آنرا ایجاد نماید . از سوی دیگر نظم اجتماعی نیز خود تحت تاثیر عوامل شش گانه ذکر شده است و از طریق همین عوامل با خشونت در ورزش پیوند میخورد و در نهایت میتوان گفت بین این دو پدیده رابطه معناداری حاکم است به گونه ای که اگر در جامعه عوامل تقویت کننده نظم اجتماعی نقش خود را بخوبی ایفا کنند می توان انتظار داشت که ماهیت و میزان خشونت های ورزشی نیز تغییر کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - وقفة نقدیة مع نتاجات الشاعر الإیرانی جامی
        علی گنجیان خناری فاطمة نصراللهی
        ظهر فی إیران وفی القرن التاسع من الهجرة شاعر بارع وعارف سالک خلّف نتاجات شعریة ونثریة عدیدة لاتزال مرجعا علمیا للمحققین، وطالبی الأدب والتصوف إلی یومنا هذا. ولد عبدالرحمن جامی سنة سبع عشرة وثمانمائه فی مدینة جام فی بیت علم وورع. بدأ دراسته منذ الطفولة عند أبیه ودخل مجال چکیده کامل
        ظهر فی إیران وفی القرن التاسع من الهجرة شاعر بارع وعارف سالک خلّف نتاجات شعریة ونثریة عدیدة لاتزال مرجعا علمیا للمحققین، وطالبی الأدب والتصوف إلی یومنا هذا. ولد عبدالرحمن جامی سنة سبع عشرة وثمانمائه فی مدینة جام فی بیت علم وورع. بدأ دراسته منذ الطفولة عند أبیه ودخل مجالس العلم، وتتلمذ عند کبار الأساتذة، وأخذ منهم العلوم المختلفة کالفقه والفلسفة والحکمة وغیرها.وله أیضا مقدرة شعریة عالیة، رفعته إلی أعلی الدرجات الأدبیة بین شعراء الفرس. وهو بسبب میله إلی التصوف التحق إلی الطائفة النقشبندیه المشهورة حیث کانت تضمّ کبار مشایخ الصوفیة، فالتزم بمبادئها حتی أصبح فیما بعد شیخا من شیوخها، وواعظا من وعّاظها.أما آثاره فمنها الشعر ومنها النثر، وهی تمثل براعة الشاعر الأدبیة، و لاتخلو من نزعاته الصوفیة، ومنها دیوان شعره الذی یشتمل علی القصائد والغزلیات والرباعیات والدوبیت، وهو مملوء بالوعظ والحکمة والحب الخالص لمبدأ الحیاة ومقصدها. عاش جامی إحدی وثمانین سنة وتوفی سنة ثمان وتسعین وثمانمائة فی هرات ودفن فیها. فجاء هذا المقال کی یلقی الضوء علی نتاجات هذا الأدیب الإیرانی البارع. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - الغزل الصوفی عند ابن الفارض وجامی؛ دراسة نقدیة مقارنة فی المضمون
        محمد هادی مرادی فاطمة نصراللهی
        إن الأدب المقارن من أهم الشعب الأدبیة لأن فی هذه النزعة النقدیة یعالج الباحث الصلات التاریخیة الموجودة بین أدبین مختلفین، موضحا وجوه خلافهما وتشابههما. ویشترط فی هذا الحقل النقدی أن تکون لغات موضوع الدراسة مختلفة. تتطرق هذه الدراسة المتواضعة إلی الغزل الصوفی للشاعرین ال چکیده کامل
        إن الأدب المقارن من أهم الشعب الأدبیة لأن فی هذه النزعة النقدیة یعالج الباحث الصلات التاریخیة الموجودة بین أدبین مختلفین، موضحا وجوه خلافهما وتشابههما. ویشترط فی هذا الحقل النقدی أن تکون لغات موضوع الدراسة مختلفة. تتطرق هذه الدراسة المتواضعة إلی الغزل الصوفی للشاعرین الکبیرین ابن الفارض وجامی من حیث المضمون، علی أنهما کانا من أعلام الشعراء الصوفیة بین العرب والفرس. کما تلقی الضوء علی حیاة الشاعرین، ثم تنطلق نحو شعر الشاعرین دارسة مضامینهما الشعریة علی أساس أهم مظاهر الشعر الصوفی کالخمر والمرأة اللتین یرمز الشاعر بهما لتبیین غرضه المعنویة ویقصد عنهما قصدا عرفانیا. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - شخصیت‌پردازی در حکایت‌های تمثیلی سلسله‌الذهب عبدالرحمان جامی
        نفیسه گاموری حسین آقاحسینی مریم محمودی
        بسیاری از داستان‌های مثنوی سلسله‌الذهب از نوع تمثیل‌های انسانی هستند و جامی برای تبیین معانی کلی و عمیق از آن‌ها استفاده کرده‌است. این داستان‌ها، اهداف اخلاقی و دینی دارند و برای تنبه خواننده سروده شده‌اند. عواملی مانند فضای محدود، زمان کوتاه و کم بودن شخصیت‌های داستانی چکیده کامل
        بسیاری از داستان‌های مثنوی سلسله‌الذهب از نوع تمثیل‌های انسانی هستند و جامی برای تبیین معانی کلی و عمیق از آن‌ها استفاده کرده‌است. این داستان‌ها، اهداف اخلاقی و دینی دارند و برای تنبه خواننده سروده شده‌اند. عواملی مانند فضای محدود، زمان کوتاه و کم بودن شخصیت‌های داستانی، باعث می‌شود که حکایات تمثیلی این کتاب در ردة داستان‌های کوتاه قرار گیرند. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده‌است، شخصیت و شخصیت‌پردازی در حکایت‌های تمثیلی این مثنوی بررسی شده است تا به پرسش‌های زیر پاسخ دهد: انواع شخصیت در حکایت‌های تمثیلی سلسله‌الذهب کدامند؟ جامی از چه روش‌هایی در شخصیت‌پردازی حکایت‌های تمثیلی استفاده کرده است؟ از آنجا که شخصیت‌پردازی، از مولفه‌هایی است که قدرت هنری شاعر یا نویسنده را می‌نمایاند و عامل مهمی در جهت آشکارکردن ویژگی‌ها، روحیات، صفات و افکار شخصیت است؛ بنابراین ضرورت دارد که نحوة نگرش و پردازش شخصیت‌ها در مثنوی تمثیلی سلسله‌الذهب تبیین شود تا در دریافت معانی عمیق آن موثر واقع شود. در این مقاله کوشش شده است انواع شخصیت و روش‌های شخصیت‌پردازی در این مثنوی بررسی شود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بیشتر شخصیت‌ها در این منظومة تمثیلی از نوع ایستا و ساده‌اند و در شیوه-های شخصیت‌پردازی، گفتگو و توصیف مستقیم بیشترین بسامد را دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - بررسی آموزه های تمثیلی ـ تعلیمی در تحفـةالاحرار جامی
        مالک شعاعی
        نورالدین عبدالرحمن جامی، نام‌آورترین شاعر و عارف قرن نهم هجری است. در میان 45 اثر برجا مانده از وی، مثنوی تحفـةالاحرار به داشتن مضامین تمثیلی ـ تعلیمی متمایز است. این کتاب، مرام‌نامه‌ای حاوی دستورهای اخلاقی و نصایح پدر برای فرزند خردسال خویش بوده سؤال اصلی این است که جا چکیده کامل
        نورالدین عبدالرحمن جامی، نام‌آورترین شاعر و عارف قرن نهم هجری است. در میان 45 اثر برجا مانده از وی، مثنوی تحفـةالاحرار به داشتن مضامین تمثیلی ـ تعلیمی متمایز است. این کتاب، مرام‌نامه‌ای حاوی دستورهای اخلاقی و نصایح پدر برای فرزند خردسال خویش بوده سؤال اصلی این است که جامی چـه مسـائلی از این حوزه ودر چه حدودی بیان کرده‌است؟ لذا هدف این پژوهش، تبیین و بررسی مضامین تعلیمی از قبیل: تأکید بر علم‌اندوزی، توجّه به اصول و فروع دین، قناعت، مبارزه با هوس، بی‌اعتباری دنیا، یاد مرگ، نکوهش آزمندی، پرهیز از مداهنت، دوری از مصاحبت فرومایگان، توجه به عدل و انصاف، پیروی از پیر و ... است که از دریچة تمثیل بدان کم‌تر نگریسته شده‌است. در میان مبانی مختلف تمثیلی ـ تعلیمی، توجه به دین، پرهیز از مداهنت و یاد مرگ، بسامد بالاتری دارند. پژوهش حاضر با روش توصیف و تحلیل، به بررسی این آموزه‌های پرداخته، روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتاب‌خانه‌ای است. جامعه آماری شامل بیت‌های تحفـةالاحرار جامی است. نمونه های آماری، بیت‌هایی از تحفـةالاحرار است که علاوه بر مبانی تعلیمی، مبتنی بر صنعت تمثیل، حسب کتب فنون و صناعات ادبی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - تمثیل ماهیان در جستجوی آب
        مژگان زمانی احمدرضا یلمه ها ابراهیم ایرج پور
        هدف اصلی از کابرد تمثیل، مثال زدن برای تبیین و فهماندن مطلب به مخاطب است. یکی از تمثیل هایی که تاکنون دربارۀ آن تحقیقی صورت نگرفته، تمثیل ماهیان در جستجوی دریاست که به لحاظ شباهت با تمثیل سفر پرندگان برای یافتن پادشاه مهم است. تمثیل ماهیان در جستجوی دریا در یک مثنوی عاش چکیده کامل
        هدف اصلی از کابرد تمثیل، مثال زدن برای تبیین و فهماندن مطلب به مخاطب است. یکی از تمثیل هایی که تاکنون دربارۀ آن تحقیقی صورت نگرفته، تمثیل ماهیان در جستجوی دریاست که به لحاظ شباهت با تمثیل سفر پرندگان برای یافتن پادشاه مهم است. تمثیل ماهیان در جستجوی دریا در یک مثنوی عاشقانه به نام فردوس خیال آمده است. این مثنوی خودزندگینامۀ شاعری به نام رضی است. مؤلّفان گفتار حاضر در هنگام تصحیح این مثنوی تلاش کردند تا این تمثیل را در دیگر آثار فارسی جستجو کنند. نتایج بررسی نشان داد که تمثیل ماهیان در جستجوی دریا بارها در آثار مختلف به کار رفته و هدف بیشتر مؤلّفان از درج این تمثیل بیان مفاهیم عرفانی بخصوص وحدت وجود است. بیشتر این مؤلّفان از شاگردان مکتب ابن عربی هستند. همچنین این تمثیل توسّط فرقۀ حلولیّه برای بیان مفاهیم اعتقادی ایشان به کار رفته است. رضی که در پایان عصر صفویه می زیسته است، این تمثیل را در بین یک روایت عاشقانه نقل کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - کاربرد ادبی و تمثیلی و هنری حرف الف در اشعار دو داستان سرای بزرگ منظومه‌های غنایی؛ نظامی و جامی
        غلامرضا حیدری
        آ، الف، ا، (همزه): نام نخستین حرف الفبا و حرف تهجی است که سرآمد دیگر حروف است. اولین حرف از حروف جمّل و ابجد است و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، لطف الله، عالم تجرید و تفرید و... است. حرف الف به چکیده کامل
        آ، الف، ا، (همزه): نام نخستین حرف الفبا و حرف تهجی است که سرآمد دیگر حروف است. اولین حرف از حروف جمّل و ابجد است و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، لطف الله، عالم تجرید و تفرید و... است. حرف الف به واسطه شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگیهای منحصر به فرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی بویژه در شعر دو شاعر توانای داستان پرداز غنایی، یعنی نظامی به عنوان آغازگر منظومه‌های غنایی و جامی به عنوان خاتم الشعرای این عرصه است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشرو، سپهدار، پیشوا، صدرنشین، نامور، معروف و دارای تمثیلی است از کمال، نماد قد و قامت موزون، استوار، کشیده، مستقیم و رعنا است. الف، مظهر سرافرازی، سربلندی، لاغری، ضعف، قیام، ایستادگی، استواری، استقامت، سر پایی، عمودی، ثابت قدمی، قائم بودن، وفادار به عهد بودن و برسر ایمان ماندن، نماد نداری، بی چیزی، مفلسی، فقر، گدایی، عدم، نیستی، فنا و ترک اوصاف، عریانی، برهنگی، آشکارایی، خندانی، شادابی، بی سری، میان بستن وآراستگی، مظهر تنهایی، تجرد، تفرد، یکتایی، جدایی، آزادی و یکرویی، راستی، صداقت، درستی، پاکی، خُردی است. الف بی حرکت و ساکن است. آفرینش الف با نقطه آغاز می‌شود. جمله حروف و اعداد بر محور حرف الف می‌گردند. الف اولین حرف آفرینش است. الف یکی از مشبه به های پرکاربرد ادب پارسی است و شعرا در تصاویر و مضامین شعری، خط عذار، خار، هلال ماه، عصا، قلم، انگشت، تیر و سهم، سرو، دار، ماه نو، کمر و میان باریک و... را به الف مانند می‌کنند. در این مقاله سعی شده است به کاربرد ادبی و هنری، تمثیلی و تصویری الف در اشعار دو شاعر نظامی و جامی پرداخته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - تمثیل در سلامان و ابسال جامی
        فاطمه حیدری زینب نوری سرخنی
        تمثیل یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که جایگاه والایی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است، با بررسی تمثیلات هر قوم می توان از طرز زندگی اجتماعی و میزان تمدن و تربیت آن جامعه آگاه شد. تمثیل از یکسو وابسته به انگیزه های گوینده و از سوی دیگر، وابسته به مقدار دانش، هد چکیده کامل
        تمثیل یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که جایگاه والایی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است، با بررسی تمثیلات هر قوم می توان از طرز زندگی اجتماعی و میزان تمدن و تربیت آن جامعه آگاه شد. تمثیل از یکسو وابسته به انگیزه های گوینده و از سوی دیگر، وابسته به مقدار دانش، هدفمندی و آگاهی شنونده یا گیرنده است. تمثیل می‌کوشد بخشی از آگاهی را ملموس کند و برای توضیح و تبیین معنی به کار می‌رود و در خدمت ادبیات تعلیمی قرار می‌گیرد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، تمثیل داستانی و ابزار وعناصر کاربرد آن در سلامان و ابسال جامی بررسی و نمودار بسامدی انواع فابل، پارابل ومحتوای تمثیلات ...ترسیم شده است. نتیجة این بررسی نشان داده، درسلامان و ابسال پارابل پرکاربردترین نوع تمثیل داستانی است و جامی از اساطیر ملی، تلمیحات تاریخی و مذهبی و حیوانات برای بیان تمثیلات خود سود جسته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - عشق در هفت اورنگ جامی با تکیه بر یوسف و زلیخا و لیلی و مجنون وی
        ماندانا علیمی سید احمد حسینی کازرونی
        عشق و محبت از اساسی ترین مباحث عرفان نظری و عملی است. در واقع، تجلّی عشق است که تمام مراتب خلقت را ایجاد می کند و به ظهور می رساند و در مسیر کمالیّه موجودات به سوی حق نیز همین عشق است که ایجاد حرکت و کمال می کند و مرتبه به مرتبه، آن ها را تا خود حق می رساند. بحث عشق در چکیده کامل
        عشق و محبت از اساسی ترین مباحث عرفان نظری و عملی است. در واقع، تجلّی عشق است که تمام مراتب خلقت را ایجاد می کند و به ظهور می رساند و در مسیر کمالیّه موجودات به سوی حق نیز همین عشق است که ایجاد حرکت و کمال می کند و مرتبه به مرتبه، آن ها را تا خود حق می رساند. بحث عشق در ادبیات فارسی دامنه ی گسترده ای دارد. داستان عشق لیلی و مجنون از جمله منظومه های غنایی فارسی است که از دیر باز مورد استقبال نویسندگان و شعرای فارسی زبان و غیر آن گرفته است، همچنین داستان یوسف و زلیخا نیز از جمله داستان هایی است که در ادبیات فارسی بازنمودی گسترده داشته است. غور و تفکّر نمود در هر یک از این داستان ها یعنی قصه ی عشق لیلی و مجنون و یوسف و زلیخا هر یک جان و روحی دوباره به کالبد آدمی می بخشد و آیینه ی زنگار گرفته ی درون را صیقل می دهد. جامی در تعریف عشق به این نتیجه رسیده که دل سراپرده عشق است و آن دلی که از عشق بی بهره است جسمی بی حیات است. وی معتقد است که جهـان و هر چه در اوست از نفخه ی عشـق آفریده شده است او عشق را گوهر و اکسیر حیات می داند که باعث سرزندگی و سازندگی آدمی است و همگان را به عشق ورزی ترغیب می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - مطالعه هیستولوژیک و هیستوشیمیایی روده در همستر طلایی با تاکید برسلول‌های جامی شکل DOR: 20.1001.1.17359880.1400.14.2.4.3
        فاطمه پورولی سید مهدی بانان خجسته مسعود دل آشوب
        زمینه و هدف: روده ها به دلیل هضم و جذب مواد غذایی و جذب آب، هضم گوارشی، انجام فعالیت میکروبی، تولید ایمونوگلوبین در بدن جوندگان عضو مهمی می باشند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی بافت‌شناسی روده همسترطلایی و سلول های جامی شکل آن با استفاده از تکنیکهای هیستولوژی و هیستوشیمیایی چکیده کامل
        زمینه و هدف: روده ها به دلیل هضم و جذب مواد غذایی و جذب آب، هضم گوارشی، انجام فعالیت میکروبی، تولید ایمونوگلوبین در بدن جوندگان عضو مهمی می باشند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی بافت‌شناسی روده همسترطلایی و سلول های جامی شکل آن با استفاده از تکنیکهای هیستولوژی و هیستوشیمیایی میباشد.روش کار: تعداد پنج سر همستر طلایی نر بالغ و سالم با میانگین وزنی 120 گرم ازمرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی تهیه شد. بعد از نمونه برداری از بخش های مختلف روده و تهیه مقاطع بافتی، نمونههای بافتی با روشهای هماتوکسیلین-ائوزین، پریودیک اسید شیف و آلشین بلو رنگآمیزی شدند و سپس توسط میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند و میکروگراف های لازم جهت مطالعات هیستولوژیک تهیه گردید. یافته ها: در بررسی بافتی، روده باریک و بزرگ در نمای کلی دارای چهار لایه مخاط، زیرمخاط، لایه عضلانی و سروز است. بافت پوششی رودهها متشکل از سلولهای استوانه ای ساده با هسته بیضی شکل قاعده ای است که در بین سلولهای استوانه ای، تعداد زیادی سلولهای جامی شکل ترشح کنندهموکوس دیده می‌شود که هر دو نوع مواد موکوسی اسیدی و خنثی توسط این سلول ها ترشح میشودکه در رنگ آمیزی پاس و آلشین بلو واکنش مثبت نشان دادند.نتیجه گیری : نتایج نشان میدهدکه ساختمان آناتومیکی و بافتی روده همستر طلایی با وجود تفاوتهای جزئی، تشابه زیادی با سایر جوندگان دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - «جامی، محبّـت الهی و بادۀ معنوی»
        محبوبه مسلمی زاده
        عشق و محبّت مهم‌ترین مضمونی است که از شعر گذشته به شعر صوفیانه در آمد و در مفهومی غیر از مفهوم معمول، از جملۀ مهم‌ترین اصطلاحات صوفیه شد. همراه با این لفظ، بسیاری الفاظ مرتبط با آن-که در وصف معشوق به کار می‌رفت- و نیز واژگانی چون شراب و باده و خرابات و ... به شعر صوفیان چکیده کامل
        عشق و محبّت مهم‌ترین مضمونی است که از شعر گذشته به شعر صوفیانه در آمد و در مفهومی غیر از مفهوم معمول، از جملۀ مهم‌ترین اصطلاحات صوفیه شد. همراه با این لفظ، بسیاری الفاظ مرتبط با آن-که در وصف معشوق به کار می‌رفت- و نیز واژگانی چون شراب و باده و خرابات و ... به شعر صوفیانه راه یافت و معنای استعاری و مجازی پیدا کرد. تشبیه محبّت به شراب اوّلین مرحلۀ شکل‌گیری معنی عرفانی شراب است و این تشبیه سبب شد تا شاعران و از جمله عبدالرّحمن جامی، از باده در بیان مضامینی چون عشق ازلی و کیهانی استفاده کنند. دربارۀ مضمون عشق و مراتب آن و دیدگاه شعرای دوره‌های مختلف رسالات و مقالات بسیار نگاشته شده و از آنجا که دربارهآثار جامی بدین موضوع، چندان پرداخته نشده، مقالۀ حاضر بر آن است تا با تکیه بر غزل‌های دیوان او و اشعه اللّمعات و لوامع و لوایح، مضمون مذکور را بررسی و دیدگاه‌های جامی را در آن خصوص بیان کند. الفاظ مربوط به محبّت و باده در مفهوم عرفانی در غزل‌های جامی و دیگر آثارش به شکلی متعالی و بدیع به کار رفته که حاکی از تلقّی او از عرفان و عشق الهی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - چند و چون نظریة وحدت وجود در هفت اورنگ جامی
        اکبر صیادکوه محمد انور بجارزهی
        نورالدین عبدالرحمان جامی بزرگ‌ترین شخصیت فرهنگی و ادبی قرن نهم است که در عمر پر برکتش بر سراسر جریانات ادبی و اجتماعی قرن نهم سایه افکنده است. ویشارح بزرگ نظریة وحدت وجود ابن عربی و جزو بزرگ‌ترین تأثیرپذیران از وی است و در شمار کسانی از جمله شیخ‌فخرالدین عراقی و شیخ محم چکیده کامل
        نورالدین عبدالرحمان جامی بزرگ‌ترین شخصیت فرهنگی و ادبی قرن نهم است که در عمر پر برکتش بر سراسر جریانات ادبی و اجتماعی قرن نهم سایه افکنده است. ویشارح بزرگ نظریة وحدت وجود ابن عربی و جزو بزرگ‌ترین تأثیرپذیران از وی است و در شمار کسانی از جمله شیخ‌فخرالدین عراقی و شیخ محمود شبستری قرار می‌گیرد. جامی با دریافت دقیق و شرح درست وحدت وجود ابن عربی، اتهام حلولیت را از افکار مولانا جلال‌الدین بلخی زدود ودرهای ابتذال و سوء استفاده از نظریة عرفانی وحدت وجود را بست. او از شاعران و عارفان کثیر التألیف زبان پارسی است و از وی آثار متعددی به یادگار مانده که هفت اورنگ ازبرجسته‌ترین آن‌ها، با بن مایه‌های عرفانی است. جامی هفت اورنگ را با تفسیر ضمنی از «وحدت وجود» آغاز می‌کند و پس از آن به طور صریح، دو جهان را مظهری از حق می‌داند که درک آن کار منتهیان است نه مبتدیان. از نظر او محمد عربی(ص)به عنوان رسول و پیر کامل و راهنمای کاملان است. ابزار مهم جامی در هفت اورنگ برای رسیدن به وحدت، مراتب ولایت از جمله قرب فرایض و قرب نوافل می‌باشد. در این مقاله موضوع وحدت وجود و چند و چون آن از دید گاه جامی، بر اساس هفت اورنگ بررسی و تحلیل شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - تحلیل‌ ساختاری سلامان و ابسال جامی از منظر رمز و رازهای عرفانی
        مهدی ابراهیمی حسینعلی کندی علی اصغر حلبی
        Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt: چکیده کامل
        Normal0falsefalsefalseEN-USX-NONEAR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman","serif";} >داستان سلامان و ابسال، به رغم بعضی مشابهت‌ها با داستان‌های کهن ایرانی، در اصل اسطوره‌ای یونانی بوده‌است که نخستین بار از طریق ترجمه از یونانی به عربی، به دست حنین‌بن‌اسحق عبادی به شرق رسیده‌است، قصة مزبور، جنبة تمثیلی، فلسفی، رنگ یونانی و اسکندرانی دارد و به احتمال قوی، به افکار هرمسی و نحلة صابئین که هرمس را از پیامبران خود می‌دانند، مرتبط بوده‌است، امّا بعدها، ابن سینا آن را به صورت قصّه‌ای مکاشفه‌ای و عرفانی درآورده؛ یعنی در حقیقت آن را بخشی از «حکمه‌المشرقیّین» خود در مقابل فلسفه‌ مشاء قرارداده‌است، ابن‌طفیل با تصرّفاتی آن را به یک بحث فلسفی تبدیل‌کرده‌ و بعد از او خواجه نصیر‌الدّین طوسی آن را در شرح اشارات شیخ، تفسیر و تأویل کرده‌است، عبدالرّحمان جامی نیز همان اصل روایت حنین‌بن‌اسحق را به فارسی به نظم درآورده‌است،این تحقیق تحلیلی و توصیـفی است که با استفـاده از اسناد کتابخـانه‌‌ای،نگارنده به تحلیـل محتوای مطالب پرداخته است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - تحلیل صوفیان ریایی درهفت اورنگ جامی براساس نظریۀ کارکردهای نگرش درروانشناسی اجتماعی
        فرانک جهانبخش مسروره مختاری عسکر صلاحی
        نگرش ها، ارزیابی های نسبتاً پایداری از پدیده های مختلف جهان اجتماعی در ذهن افراد هستند. نظریۀ کارکردی نگـرش، به واکاوی انگیزه های درونی انسان، علت ایجاد نگرش ها و نقش و کارکرد آن ها در ایجاد رفتارهای اجتماعی می پردازد. در مثنوی هفت اورنگ، بهره گیری شاعر از شیوۀ تمثیل پر چکیده کامل
        نگرش ها، ارزیابی های نسبتاً پایداری از پدیده های مختلف جهان اجتماعی در ذهن افراد هستند. نظریۀ کارکردی نگـرش، به واکاوی انگیزه های درونی انسان، علت ایجاد نگرش ها و نقش و کارکرد آن ها در ایجاد رفتارهای اجتماعی می پردازد. در مثنوی هفت اورنگ، بهره گیری شاعر از شیوۀ تمثیل پردازی و استفاده از قالب حکایت، در غالب موارد به ظهور و بروز نگرش های جامی دربارۀ مسائل فردی، بینافردی و اجتماعی کمک فراوانی کرده است. جستار حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی موضوع صوفیان ریایی را از منظر تحلیل شخصیّت و رفتار آن ها، بر اساس نظریۀ کارکردهـای نگرش مطالعه کرده است. حاصل پژوهش نشان می دهد که نگرش طبقات مختلف اجتماعی در برابر پدیدۀ ریاکاری و نمود آن در دوران جامی با عنوان صوفیان ریاکار را می توان در قالب دو کارکرد سودجویانه و کارکرد ازرش خواهانه طبقه بندی کرد. همچنین نقش اوضاع و احوال سیاسی، فرهنگی، سنن و آداب و رسوم جامعه و نیز کارکرد عرفان در این زمینه قابل تأمل و بررسی است. با وجود ثبات نسبی در دیدگاه جامی، بررسی تناقض در نگرش با عنوان ناهماهنگی شناختی نیز، در هفت اورنگ جامی حائز اهمیت است که شاعر از دو رویکرد توجیه نگرش و اقتدا به تقدیرگرایی در این مؤلفه، بهره گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - ره‌یابی اندیشه‌های وجودشناسی جامی در تفکر فیض کاشانی
        قدرت الله خیاطیان راحله میرآخورلی
        نورالدین عبدالرحمان جامی- عارف و شاعر معروف قرن نهم هجری- به واسطه نگارش آثار و شروح در تبیین مکتب ابن عربی، تأثیر چشم گیری در گسترش و تداوم آن مکتب در ایران داشته است. وی با غور در آثار ابن عربی، به عنوان یکی از شارحان برتر این مکتب، جایگاه ویژه ای دارد چنان که تعلیقات چکیده کامل
        نورالدین عبدالرحمان جامی- عارف و شاعر معروف قرن نهم هجری- به واسطه نگارش آثار و شروح در تبیین مکتب ابن عربی، تأثیر چشم گیری در گسترش و تداوم آن مکتب در ایران داشته است. وی با غور در آثار ابن عربی، به عنوان یکی از شارحان برتر این مکتب، جایگاه ویژه ای دارد چنان که تعلیقاتی بر فصوص الحکم تحت عنوان نقدالنصوص فی شرح نقش الفصوص و نیز شرحی بر فصوص الحکم نگاشته است. اما در مورد تأثیرگذاری تعالیم جامی بر دیگر متفکران ایرانی، این سؤال به ذهن می آید که آیا بحث وحدت وجود - به عنوان مهم‌ترین آموزه فکری ابن عربی در عرفان نظری- آن گونه که از شرح های جامی بر می آید در تقریرهای فیض کاشانی انعکاسی دارد یا خیر؟ از این رو، این پژوهش برآن است که به روش توصیفی- تطبیقی، احتمال این که تعالیم جامی در تفکر فیض کاشانی در باب وجودشناسی راه یافته است با تکیه بر نقد النصوص و کلمات المکنونه مورد بررسی و تحلیل قرار دهد که با مقایسه بین اندیشه های جامی و فیض کاشانی، ردپای اندیشه های جامی درباره وجودشناسی در تقریرهای فیض کاشانی دیده می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - بازکاوی وحدت وجود در اندیشۀ ابن‌عربی و عبدالرحمن جامی
        ناصر قره خانی نجمه محیایی
        عبدالرحمن جامی از جمله شاعرانی است که با آثار و اندیشه‌های ابن‌عربی آشنایی داشته و از آن تأثیرپذیرفته‌است. از میان مجموعۀ هفت اورنگ او، تحفة الاحرار است که برپایۀ تفکرات ابن‌عربی خصوصاً وحدت وجود شکل گرفته‌است. جامی یکی از نخستین شاعرانِ شارحِ تفکرات ابن‌عربی درباب وحدت چکیده کامل
        عبدالرحمن جامی از جمله شاعرانی است که با آثار و اندیشه‌های ابن‌عربی آشنایی داشته و از آن تأثیرپذیرفته‌است. از میان مجموعۀ هفت اورنگ او، تحفة الاحرار است که برپایۀ تفکرات ابن‌عربی خصوصاً وحدت وجود شکل گرفته‌است. جامی یکی از نخستین شاعرانِ شارحِ تفکرات ابن‌عربی درباب وحدت وجود است و از اندیشه های او بسیار تاثیرپذیرفته‌است. یکی از این تأثیرات، جمع نقیضین است؛ یعنی وحدت و کثرت، تشبیه و تنزیه، ظهور و بطون و ... پژوهش پیش‌رو کوشیده نگاه یگانه بین ابن عربی و جامی به مظاهر هستی و همگونی‌های اندیشۀ وحدت وجودی آن دو را با روش توصیفی تحلیلی و در چشم اندازی تطبیقی مورد کاوش قراردهد. برآیند پژوهش نشان می دهد هرچند جامی در این رویکرد به‌صورت پارادوکس و متناقض نما عمل می‌کند؛ اما درصدد یافتن نتیجه ای واحد و رسیدن به نقطه‌ا‌ی یگانه در ذهن خویش است. او برای رسیدن به این نتیجه تحت تاثیر اندیشۀ ابن‌عربی است و این دو عارف با رویکردی متناقض نما اندیشه های خود را بیان می‌کنند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - تفسیر بافت بینامتنی تصوّف و عرفان جامی در بهارستان بر اساس نظریۀ فرکلاف
        فاطمه قاسمیان پوران یوسفی پور کرمانی آسیه ذبیح‌نیا
        عبدالرحمان جامی شاعر و نویسندۀ نام‌آور قرن نهم هجری است که درواقع خاتم‌الشعرای بزرگ پارسی گو و پس از عهد حافظ، بزرگ‌ترین شاعر شمرده شده است. جامی شاعری صوفی مسلکی است که اصطلاحات صوفیه را در شعر و نثر خود به کاربرده و در بهارستان، نمونه‌های افکار عرفانی خوب و فراوان از چکیده کامل
        عبدالرحمان جامی شاعر و نویسندۀ نام‌آور قرن نهم هجری است که درواقع خاتم‌الشعرای بزرگ پارسی گو و پس از عهد حافظ، بزرگ‌ترین شاعر شمرده شده است. جامی شاعری صوفی مسلکی است که اصطلاحات صوفیه را در شعر و نثر خود به کاربرده و در بهارستان، نمونه‌های افکار عرفانی خوب و فراوان از او یافت می‌شود. جامی این افکار را بیشتر در ضمن داستان‌های کوتاه بیان کرده است. جامی در سراسر بهارستان، هدف و غرض اصلی خود را به‌عنوان یک معلم اخلاق و عرفان ازیادنمی‌برد و به خوانندگان عرفان و اخلاق می‌آموزد و در خلال حکایات، عقاید عرفانی خود را بیان کرده و در موارد مختلف، غیرمستقیم به تعلیم پرداخته است. جامی همچون بسیاری از عرفا هدف اصلی از طی مراحل تربیتی عرفانی یا سیر منازل سلوک را که از توبه آغاز و به فنا پایان می‌یابد، وصول به ذات حق دانسته که غایت هر عارفی است. نویسنده در این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه‌ای درصدد آن است تا به بررسی بافت بینامتنی تصوّف و عرفان جامی در بهارستان بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که جامی در بهارستان چگونه از مضامین عرفانی برای بیان مقاصد تعلیمی و اخلاقی خود بهره برده است؟ با بررسی بهارستان در خصوص اندیشه‌های عرفانی جامی این نتیجه حاصل می‌شود که جامی به عرفان ایرانی و نظریات شیوخ خراسان دل‌بستگی نشان داده و از مضامین گستردۀ عرفانی در ضمن حکایات برای ارشاد و راهنمایی و همچنین تعلیم دیگران استفاده کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - توصیف الفبایی و هنری «بسمله» در هفت اورنگ جامی
        حبیب‏ اله ده مرده قلعه‏ نو مریم شعبان‏ زاده عباس نیک‏بخت
        حروف الفبا از جمله عناصری هستند که در زندگی انسان کاربرد زیادی دارند و شاعران به شیوه هایی متنوع این حروف را برای خلق مضامین تازه و عمیق و آرایش سخن به کار گرفته اند و به کمک آموزه های دینی، ادبی و فرهنگی به آنها جانی تازه و رنگی نمادین بخشیده اند. نقادان سخن بر هر کدام چکیده کامل
        حروف الفبا از جمله عناصری هستند که در زندگی انسان کاربرد زیادی دارند و شاعران به شیوه هایی متنوع این حروف را برای خلق مضامین تازه و عمیق و آرایش سخن به کار گرفته اند و به کمک آموزه های دینی، ادبی و فرهنگی به آنها جانی تازه و رنگی نمادین بخشیده اند. نقادان سخن بر هر کدام از این شیوه های ابداع و آرایش کلام نامی نهاده‌اند؛ اما یک نوع هنری، شیرین و پرکاربرد از ترفندهای ادبی که سابقه ای به قدمت خود ادبیات دارد و از آغاز و در شعر رودکی نیز دیده می‌شود، کمتر مورد توجه سخن‌شناسان قرار گرفته است. این شیوه به‌کارگیری حروف الفبا در خلق مضامین به شیوه ای هنری، زیبا و شورانگیز است. جامی از جمله شاعرانی است که با بهره مندی از جادوی هنر بر کالبد حروف الفبا دمیده و به آفرینش تصاویر و مضامینی زیبا، هنری و دینی دست زده است. در این نوشتار بر آنیم تا چگونگی به‌کارگیری حروف الفبا در توصیف هنری بسمله را تبیین کنیم و به ابداعاتی که جامی در این شیوه به آن دست یازیده است اشاره نماییم. در این مجال ضمن بیان مفاهیم خلق شده، زیبایی ها و کاربرد هنری حروف الفبا نیز ارائه خواهد شد. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی بوده و از طریق مطالعات کتابخانه ای و الکترونیکی صورت می گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - جایگاه زن در عرفان و تصوف اسلامی (با تکیه بر آثار سنایی، عطار و جامی)
        یدالله بهمنی مطلق علی شربتی
        زن به عنوان نیمی از جامعه ی انسانی در پژوهش های نوین، جایگاهی ویژه  دارد. نظر به دگرگونی عمده ای که در نگرش به این عنصر برجسته ی اجتماعی در عصر حاضر به  وجود آمده، مطالعه  ی دیدگاه های طبقات گوناگون جامعه در خصوص زن برای شناخت جامع  و دقیق تر او امری ضروری است. صوفیه (ع چکیده کامل
        زن به عنوان نیمی از جامعه ی انسانی در پژوهش های نوین، جایگاهی ویژه  دارد. نظر به دگرگونی عمده ای که در نگرش به این عنصر برجسته ی اجتماعی در عصر حاضر به  وجود آمده، مطالعه  ی دیدگاه های طبقات گوناگون جامعه در خصوص زن برای شناخت جامع  و دقیق تر او امری ضروری است. صوفیه (عرفا) به دلیل جایگاهی والا و مثبت که در میان طبقات جامعه دارند، دیدگاهشان از اهمیتی ویژه  برخوردار است. در این مقاله تلاش می شود جایگاه زن از نظر سه تن از صوفیه (سنایی، عطار و جامی) تحلیل و بررسی شود. آنچه در نمود نخست دریافت می شود، این است که آنان بیشتر اندیشه های خود را از آموزه های متعالی قرآن و احادیث نبوی دریافت نموده اند. در وهله ی دوم از حاصل این پژوهش درمی یابیم که نگاه مثبت و احیاناً منفی آنان نسبت زنان امری احساسی یا شخصی نیست، بلکه آنچنان که -گاه در قرآن کریم و کلام بزرگان دین هم با نمونه هایی از آنها روبرو می شویم، اغلب واکنشی است در برابر رفتار منفی و ناشایست فردی و نقش هایی که برخی از زنان ایفا نموده اند. انتقاد از رفتار نادرست انسان ها، نه خود آنها امروزه از دیدگاه روانشناسی نیز مورد تأیید است. برخورد منفی با رفتارهای ناپسند و شخصیت منفی افراد، امری است که اختصاص به جنس زن ندارد؛ مردان بسیاری از جمله ابوجهل ها و ابولهب ها در قرآن کم نیستند که از آنها به بدی یاد شده است. عرفای بزرگ ما به اقتضای حال و مقام سخن، گاه زنانی را به عنوان اسوه و الگو معرفی کرده اند که مردان باید درس مردانگی، توکل، فداکاری از آنها بیاموزند. چنانکه می دانیم حسن بصری بی حضور رابعه مجلس نمی گفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - زن از دیدگاه جامی «لیلی و مجنون»
        مهسا حاجی سردار علی اکبر افراسیاب پور فریدون طهماسبی
        بررسی جایگاه زن در ادبیات فارسی با مطالعه ی متون برجسته ی نظم و نثر امکان پذیر است. یکی ازآثار کم نظیری که بیش از همه به زن پرداخته، مثنوی هفت اورنگ جامی و داستان لیلی و مجنون در آن،است. در این داستان عاشقانه، لیلی در مقام زن، معشوق و محبوبی است که دارای ویژگی هایی چونز چکیده کامل
        بررسی جایگاه زن در ادبیات فارسی با مطالعه ی متون برجسته ی نظم و نثر امکان پذیر است. یکی ازآثار کم نظیری که بیش از همه به زن پرداخته، مثنوی هفت اورنگ جامی و داستان لیلی و مجنون در آن،است. در این داستان عاشقانه، لیلی در مقام زن، معشوق و محبوبی است که دارای ویژگی هایی چونزیبایی، عقلانیت، عزت نفس، وفاداری، لطافت، روحیه بخشی و مانند آن است.روایت جامی با نظامی،مکتبی و دهلوی تفاوت هایی دارد که شاخصه ی اصلی آن دیدگاه مثبت نسبت به زن می باشد و در آنواژه ی زن بسامدی بسیار بالاتر از مرد دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - Prediction of scour dimension in the Plunge Pools below Outlet Bucket with Artificial intelligence method
        علی لشکرآرا سارا خرم زاده
        Accurate prediction of sediment scour hole dimensions downstream of hydraulic structures, e.g. the outlet bucket, is a complex and not straight forward engineering problem encountered worldwide. Because of the complexities of the study, its comprehensive, simultaneous i چکیده کامل
        Accurate prediction of sediment scour hole dimensions downstream of hydraulic structures, e.g. the outlet bucket, is a complex and not straight forward engineering problem encountered worldwide. Because of the complexities of the study, its comprehensive, simultaneous including water flow, sediment and applying all of the effective variables involved in scouring it is not easy possible. Dimensions of a scour hole are usually determined by empirical equations which their validation is limited by experimental conditions. As constructing physical models has its own difficulty, determining of scour hole parameters has been applied in this paper for a collection of previous experimental studies. Two artificial intelligence techniques (ANN & ANFIS) are used and the results are compared with empirical equation for maximum scour holes using nonlinear regression method. Artificial Neural Network (ANN) simply represents interconnection of neurons, each of which carries out the task of combining the input, determining its strength by comparing the combination and finding out the result. On the other hand, ANFIS is a hybrid scheme which uses the learning capability of the ANN to derive the fuzzy rules with membership functions. The results showed that maximum error caused by applying ANFIS techniques in estimating scour hole dimensions was 5.2 percent while the error in neural network model was 10.38 percent. The significance of different parameters was discussed and a simple, innovative formula was proposed. This formula is an interesting tool for the engineering community due to its preferences for estimating the parameters of complex phenomena like erosion procedures. It has been established that scour estimations could be improved if soft computation is used in place of the traditional formulae. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - اثربخشی مدل تلفیقی رویکرد هیجان‌مدار و مدل گاتمن بر خودتنظیمی عاطفی و خودشناسی انسجامی در زوجین با روابط آشفته زناشویی
        غلامرضا ثناگوی محرر المیرا خلیل‌زاده کلاگر آرام پزشکی آلمانی محمدرضا باقری
        پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مدل تلفیقی رویکرد هیجان‌مدار و مدل گاتمن بر خودتنظیمی عاطفی و خودشناسی انسجامی در زوجین با روابط زناشویی آشفته انجام شد. این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش زوجین با روابط زناشویی آشفته مراجع چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مدل تلفیقی رویکرد هیجان‌مدار و مدل گاتمن بر خودتنظیمی عاطفی و خودشناسی انسجامی در زوجین با روابط زناشویی آشفته انجام شد. این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش زوجین با روابط زناشویی آشفته مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر تهران در سال 1398 بودند. نمونه پژوهش 30 زوج بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه‌ای مداخله گروهی مدل تلفیقی رویکرد هیجان‌مدار و مدل گاتمن دریافت کرد و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های راهبردهای خودتنظیمی عاطفی (لارسن و پریزمیک، 2008) و خودشناسی انسجامی (قربانی و همکاران، 2003) بودند. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری و نرم‌افزار SPSS-22 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که گروه‌ها از نظر هر دو متغیر خودتنظیمی عاطفی و خودشناسی انسجامی تفاوت معناداری داشتند (05/0>P). به عبارت دیگر، مداخله گروهی مدل تلفیقی رویکرد هیجان‌مدار و مدل گاتمن باعث افزایش خودتنظیمی عاطفی (001/0>, P49/31=F) و خودشناسی انسجامی (001/0>, P35/54=F) در زوجین با روابط زناشویی آشفته شد. بنابراین، مدل تلفیقی رویکرد هیجان‌مدار و مدل گاتمن روشی موثر برای بهبود ویژگی‌های زوجین با روابط زناشویی آشفته به‌ویژه افزایش خودتنظیمی عاطفی و خودشناسی انسجامی است.به عبارت دیگر، مداخله گروهی مدل تلفیقی رویکرد هیجان‌مدار و مدل گاتمن باعث افزایش خودتنظیمی عاطفی (001/0>, P49/31=F) و خودشناسی انسجامی (001/0>, P35/54=F) در زوجین با روابط زناشویی آشفته شد. بنابراین، مدل تلفیقی رویکرد هیجان‌مدار و مدل گاتمن روشی موثر برای بهبود ویژگی‌های زوجین با روابط زناشویی آشفته به‌ویژه افزایش خودتنظیمی عاطفی و خودشناسی انسجامی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - مقایسه ی سبک شناختی نامه های جامی و غزالی در بافت سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی
        سوسن فتوحی تکانتپه
        چکیده این پژوهش به مقایسۀ سبک شناختی نامه های جامی و غزالی در بافت سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد. نامه های عرفا و علمای بزرگ ،منابع تاریخی ارزشمندی هستند که علاوه بر دارا بودن اطلاعات سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی روزگار خود ، چگونگی مناسبات و ارتباط نویسندگ چکیده کامل
        چکیده این پژوهش به مقایسۀ سبک شناختی نامه های جامی و غزالی در بافت سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد. نامه های عرفا و علمای بزرگ ،منابع تاریخی ارزشمندی هستند که علاوه بر دارا بودن اطلاعات سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی روزگار خود ، چگونگی مناسبات و ارتباط نویسندگان آن را با صاحبان قدرت و طبقات مختلف اجتماعی نشان می دهد.دراین تحقیق سعی بر آنست که با توجه به مدل سه بعدی نورمن فرکلاف ویژگی های سبکی نامه های جامی و غزالی در سه سطح توصیف ، تفسیر و تبیین مورد مقایسه قرار گیرد تا بتوان به این پرسش ها پاسخ داد که هر کدا م از چه گفتمان و راهبرد های زبانی برای برقراری ارتباط با افراد در بافت سیاسی بهره برده اند؟ چه نقاط مشترک و متفاوتی در ویژگی های زبانی و سبکی آن ها وجود دارد ؟ گفتمان موجود در نامه ها چه نقشی ایفا کرده اند ؟ یافته های تحقیق نشان می دهد گفتمان حاکم بر نامه های جامی ، عارفانه با محوریت عشق الهی و گفتمان حاکم بر نامه های غزالی زاهدانه با محوریت آخرت گرایی است. هر دو با بکار گیری گفتمان مورد نظر به حفظ اقتدار خود در مقابل حکومت پرداخته اند. در مفهوم روابط قدرت ،جامی از طریق همسویی با قدرت حاکم و غزالی با ایستادگی در برابر آن ،دستگاه حکومت را کنترل وآن ها را به اجرای عدالت و حمایت از مردم دعوت نموده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - ارتباط خدا با انسان در آثار جامی
        زهرا قزلسفلی اکبر شعبانی محمد فاضلی
        خداوند به عنوان آفرینندۀ انسان، از ابتدای خلقت آدمی با او در ارتباط بوده و این ارتباط با ورود به عالم هستی گسترش یافته است. ارتباط انسان با خدا و حضور متقابل این نوع رابطه، یکی از موضوعات بنیادی در حوزۀ پژوهش‌های عرفان اسلامی است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات در میان تما چکیده کامل
        خداوند به عنوان آفرینندۀ انسان، از ابتدای خلقت آدمی با او در ارتباط بوده و این ارتباط با ورود به عالم هستی گسترش یافته است. ارتباط انسان با خدا و حضور متقابل این نوع رابطه، یکی از موضوعات بنیادی در حوزۀ پژوهش‌های عرفان اسلامی است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات در میان تمام آفریده‌های خداوند، از مقام و جایگاهی ارزشمند برخوردار است این امر باعث نگاه و توجّه ویژه خداوند نسبت به این خلیفه الله شده است. اغلب هنرمندان به ویژه شاعران پارسی‌گو آثار خویش را به ارتباط میان آدمی با خالق مطلق مزین کرده‌اند. جامی از جمله شخصیت‌های جامع‌الاطراف در ادب پارسی است که پرداختن به همۀ ابعاد شخصیتی وی، دقّت، مطالعه و تأمل وافر همراه با تسلط کافی بر پاره‌ای از علوم را می‌طلبد. ارتباط میان خدا با انسان یکی از نکات کلیدی در اشعار جامی است. جستار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی نوع ارتباط خدا با انسان و تحلیل مفاهیم مربوط به این حوزه در اشعار جامی پرداخته است. نتیجۀ حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ارتباط خدا با انسان در اشعار جامی به سه صورت 1. وحی، آیات انفسی و آیات آفاقی 2. خلقت و هدایت 3. ابتلاء و آزمایش به کار رفته است. این سه راهکار در اشعار جامی نشان دهندۀ بُعد فکری و ساختار ذهنی وی نسبت به ارتباط خداوند با انسان است؛ البته این اشعار نشان دهندۀ میزان عشق خالق نسبت به مخلوق و سیلانیت ارتباط آدمی با خداوند در تمام لحظات زندگی‌اش است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - بررسی آراء جامی در بارۀ «نبوت خاصه» در دیوان اشعار با رویکرد به مبانی علم کلام اسلامی
        هاشم بهرامی نیا دکترفرزاد عباسی دکترمهدی نوروز کتردمحبوبه ضیاءخدادادیان
        نورالدین عبدالرحمن جامی یکی از شخصیت های برجستۀ حوزۀ علوم اسلامی در خراسان بزرگ است. از او آثار متنوعی در زمینه های گوناگون ادبی، عرفانی، دینی و ... برجای مانده است که این امر، نشان از گسترۀ آگاهی او دارد. از جملۀ این آثار، دیوان اشعار است که از ابعاد گوناگون به ویژه ب چکیده کامل
        نورالدین عبدالرحمن جامی یکی از شخصیت های برجستۀ حوزۀ علوم اسلامی در خراسان بزرگ است. از او آثار متنوعی در زمینه های گوناگون ادبی، عرفانی، دینی و ... برجای مانده است که این امر، نشان از گسترۀ آگاهی او دارد. از جملۀ این آثار، دیوان اشعار است که از ابعاد گوناگون به ویژه بازتاب مسائل کلامی قابل بازخوانی و تحلیل است. در این مقاله، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ای، آراء کلامی جامی دربارۀ مقولۀ نبوت خاصه در اثر مذکور بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که جامی پایبندی خاصی به هیچ مکتب کلامی نداشته و غالباً از مبانی نظری کلام شیعی (بیشتر) و اشعری و معتزلی (کمتر) در تشریح آراء خود استفاده کرده است. نزدیکی آراء جامی به موازین کلام شیعی، با توجه به گرایش های او به فقه شافعی -که نزدیک ترین گروه اهل سنت به تشیع هستند- قابل توجیه می باشد. مهم ترین دیدگاه های او دربارۀ مقولۀ نبوت خاصه عبارتند از: ارتباط بعثت پیامبر با هدایت و سعادت انسان ها؛ برتری محمد(ص) بر همۀ آفریده ها؛ محمد(ص)، غرض اصلی آفرینش؛ معراج؛ صفات پیامبر (شفاعت کردن، واسطۀ فیض الهی بودن، امی بودن)؛ معجزات (قرآن و معجزات دیگر)؛ خاتم الانبیا بودن و مقدم بودن در آفرینش. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - بررسی و مقایسۀ آموزه‌های اخلاقی در غزلیات عبدالرحمان جامی و ملامحسن فیض کاشانی
        غلامحسین خمر دکتر حبیب جدیدالاسلامی قلعه نو دکتر مصطفی سالاری
        اخلاق مفهومی انسانی محسوب می شود و از آنجا که ادبیات ابزاری برای بازنمایی مقولات مرتبط با نوع بشر است، شاهد بازتاب گستردۀ این مفهوم در متون ادبی بوده ایم. یکی از نحله های فکری و شناختی که اخلاق را شرح داده و برای آن تعاریف و چهارچوب هایی تعیین کرده، عرفان اسلامی است. اه چکیده کامل
        اخلاق مفهومی انسانی محسوب می شود و از آنجا که ادبیات ابزاری برای بازنمایی مقولات مرتبط با نوع بشر است، شاهد بازتاب گستردۀ این مفهوم در متون ادبی بوده ایم. یکی از نحله های فکری و شناختی که اخلاق را شرح داده و برای آن تعاریف و چهارچوب هایی تعیین کرده، عرفان اسلامی است. اهل تصوف با استفاده از ابزارهای گوناگون به ویژه شعر، مهم ترین افکار اخلاقی و اندرزی خود را بازگو کرده اند که از آن میان، جامی و فیض کاشانی برجسته هستند. این دو که از شاگردان مکتب عرفانی ابن عربی محسوب می شوند، در آیینۀ غزلیات، از شاخصه های انسان ساز اخلاقی سخن گفته اند که در این تحقیق، با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی، بررسی و مقایسه شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دو شاعر از مسائلی چون: ترک خودبینی، عشق مطلوب، خدامحوری، دنیاستیزی، نکوهش ریاکاری، خاموشی و کم گویی و نکوهش علوم دنیایی سخن گفته اند. همچنین، مشخص شد که در غزل های جامی، به مواردی مانند: توبه گریزی و پرهیز از مردم آزاری توجه شده و در برابر، فیض کاشانی از لزوم انجام مناسک عبادی، مواهب دوست نیکوسیرت و نکوهش غفلت ورزی سخن گفته است. در مجموع، توصیه های اخلاقی شاعران، ریشه در دو منبع اسلام و عرفان اسلامی دارد و به این اعتبار، در یک راستا تعریف می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - بهره‌وری در پرتو رفتار سازمانی مثبت‌گرا
        سید مهدی الوانی
        در سیر تحولات علم رفتار سازمانی دو نوع نگرش مثبت و منفی نسبت به انسان و رفتارهای آن قابل ملاحظه است. نگرش مثبت به دنبال کشف و پروش توانایی های درونی انسان بوده و نگرش منفی به دنبال اصلاح و درمان بیماری ها و رفتارهای غلط انسان می باشد. در این مقاله ریشه های فلسفی نگرش بی چکیده کامل
        در سیر تحولات علم رفتار سازمانی دو نوع نگرش مثبت و منفی نسبت به انسان و رفتارهای آن قابل ملاحظه است. نگرش مثبت به دنبال کشف و پروش توانایی های درونی انسان بوده و نگرش منفی به دنبال اصلاح و درمان بیماری ها و رفتارهای غلط انسان می باشد. در این مقاله ریشه های فلسفی نگرش بیان شده و رفتار سازمانی مثبت گرا و ابعاد آن در راستای نگرش مثبت به بحث قرار گرفته و در نهایت ضمن بررسی رفتار سازمانی مثبت گرا به نقد آن نیز پرداخته خواهد شد. امید است مباحث راهنمای عمل سازنده مدیران و کارکنان سازمان ها قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - بررسی تطبیقی انواع عشق عرفانی از دیدگاه ابن عربی و جامی در بهارستان
        فاطمه قاسمیان پوران یوسفی پور کرمانی آسیه ذبیح نیا عمران
        بهارستان جامى (817- 898 هـ.ق) کتابى محتوی حکایات و اندرزهاى اخلاقى به نثر ساده و مسجع آمیخته با نظم است که در سال (892هـ.ق) نوشته شده است. جامی این اثر تعلیمی و اندرزی را به تقلید از گلستان سعدی نگاشته است. روضۀ پنجم بهارستان جامی در تقریرعشق و حال عاشقان است. محیی الد چکیده کامل
        بهارستان جامى (817- 898 هـ.ق) کتابى محتوی حکایات و اندرزهاى اخلاقى به نثر ساده و مسجع آمیخته با نظم است که در سال (892هـ.ق) نوشته شده است. جامی این اثر تعلیمی و اندرزی را به تقلید از گلستان سعدی نگاشته است. روضۀ پنجم بهارستان جامی در تقریرعشق و حال عاشقان است. محیی الدین بن عربی (560- 638هـ.ق) از عرفای بزرگ اهل اندلس است که اساس مشرب عرفان او حُب و عشق است. در پژوهش حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تطبیقی (آمریکایی)، دیدگاه جامی دربارۀ مؤلّفه های عشق با نظرات ابن عربی در این باب مقایسه شده است. عشق مدّ نظر جامی و ابن عربی همسانی های بسیاری باهم دارد. مقالۀ حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که عشق مورد توجه ابن عربی و جامی کدام است؟ براساس دستاورد تحقیق به نظرمی رسد، جامی در تبیین عشق، تحت تأثیر ابن عربی بوده و هر دو عشق را فطری و اساس آفرینش می دانند. از دیدگاه ابن عربی و جامی، اصل اصول عرفان، عشق و وحدت وجود است؛ یعنی که مدار هستی‌بخش و حقیقت هستی حق تعالی است و جز او حقیقتی و وجودی نیست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - ولایت رضوی در آیینه اشعار شاعران عرب و فارسی زبان
        دکتر مصطفی فقیه اسفندیاری سارا زمانی رنجبر گرمرودی
        چکیده از جمله اهداف شعری مهم که در آثار شاعران عرب و فارسی زبان، نمود بیشتری دارد، می توان به مدح، رثا و نشر فضائل و کرامات امامان معصوم (ع)،به ویژه امام رضا (ع)، اشاره نمود. منوّر نمودن شعر و ادب به فضائل و مناقب ائمه اطهار(ع)،همواره مورد توجه شاعران بوده است و چکیده کامل
        چکیده از جمله اهداف شعری مهم که در آثار شاعران عرب و فارسی زبان، نمود بیشتری دارد، می توان به مدح، رثا و نشر فضائل و کرامات امامان معصوم (ع)،به ویژه امام رضا (ع)، اشاره نمود. منوّر نمودن شعر و ادب به فضائل و مناقب ائمه اطهار(ع)،همواره مورد توجه شاعران بوده است و این امر، بیانگر اعتقاد و احترام به این بزرگواران و حریم ولایت آنان است. شاعران دوستدار و پیرو اهل بیت (ع)، از شعر، به عنوان ابزاری برای معرفی اسلام نقش رهبری الهی، مقام امامت و ولایتِ امامان معصوم (ع) و نیز بیان مظلومیت آن ها، بهره برده اند. نقش ولایت رضوی در آینه شعر و ادب، اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگیِ عصری که شاعران در آن می زیستتند، تاثیرگذار بوده، اما شرط کامل به شمار نیامده، در کنار این عامل، گرایش های مذهبی و حالات و روحیات این افراد نیز، نقشی اساسی داشته است. واژگان کلیدی: امام رضا (ع)،شاعران عرب و فارسی زبان، دعبل، ابونواس، ابراهیم بن عباس الصولی، سنایی غزنوی، جامی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - Improved solution to nonlinear generalized Benjamin–Bona–Mahony–Burgers (GBBMB) equation by a meshless RBFs method
        مهران نعمتی سیده فائزه تیموری
        In this paper, based on the RBF collocation method and finite differences, a numerical method is proposed to solve nonlinear generalized Benjamin–Bona–Mahony–Burgers (GBBMB) equation. First order finite differences and Crank-Nicolson method are applied چکیده کامل
        In this paper, based on the RBF collocation method and finite differences, a numerical method is proposed to solve nonlinear generalized Benjamin–Bona–Mahony–Burgers (GBBMB) equation. First order finite differences and Crank-Nicolson method are applied to discretize the temporal parts. The spatial parts are approximated by MQ-RBF interpolation which results in a linear system of algebraic equations. Approximate solutions are determined by solving such a system. The proposed scheme is verified by solving some test problems and computing error norms and . Results show the efficiency of the suggested method and the error has been improved. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - معرفی و تحلیل انتقادی نسخۀ خطی لیلی و مجنون میرزا عصمت الله مخدوم
        مهدی نوروز بهاره ظریف عمارت ساز
        یکی از نظیره گویان نظامی در حوزۀ لیلی و مجنون سرایی، شاعری به نام میرزا عصمت الله مخدوم معروف به قاضی میرعابد بدخشانی، از شعرای گمنام افغانستان و ناحیۀ بدخشان در سدۀ سیزدهم هجری است که منظومۀ لیلی و مجنون را در سال 1239 هجری قمری به رشتۀ نظم کشیده‌است. از این اثر در ای چکیده کامل
        یکی از نظیره گویان نظامی در حوزۀ لیلی و مجنون سرایی، شاعری به نام میرزا عصمت الله مخدوم معروف به قاضی میرعابد بدخشانی، از شعرای گمنام افغانستان و ناحیۀ بدخشان در سدۀ سیزدهم هجری است که منظومۀ لیلی و مجنون را در سال 1239 هجری قمری به رشتۀ نظم کشیده‌است. از این اثر در ایران تنها یک نسخۀ خطی موجود است که تاکنون نیز معرفی نشده‌‌است. بررسی این نسخه نشان می دهد شاعر تحت تأثیر نظامی بوده‌است و داستان خود را به لحاظ درون مایه، وقایع و سیر حوادث همچون داستان نظامی پرداخته‌است. علاوه بر این به داستان لیلی و مجنون جامی نیز توجه داشته‌است و بخشی از داستان های فرعی آن را در اثر خود گنجانده‌است. وی همچنین به داستان ملاقات لیلی و مجنون در چاه نظر داشته‌است و این داستان را در منظومۀ خود آورده‌است. در این جُستار ضمن معرفی شاعر و اثر او، به تحلیل انتقادی داستان لیلی و مجنون و ویژگی های سبکی آن پرداخته می شود. روش تحقیق نیز، توصیفی- تحلیلی خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - بهارستان جامی (نقد و بررسی تصحیحی از بهارستان حاکمی)
        سید حامد آهنگرانی
        کتاب‌ها و آثار برجامانده از قرون گذشته که غالباً به‌صورت نسخ خطی در کتابخانه‌های داخل و خارج نگهداری می‌شوند، از منابع غنی و معتبر در قلمرو ادبیات منظوم و نقد و تصحیح آن به شمار می‌روند. یکی از آثار، بهارستان است که در حکایات و اندرزهای اخلاقی به نثر ساده و مسجع؛ آمیختگ چکیده کامل
        کتاب‌ها و آثار برجامانده از قرون گذشته که غالباً به‌صورت نسخ خطی در کتابخانه‌های داخل و خارج نگهداری می‌شوند، از منابع غنی و معتبر در قلمرو ادبیات منظوم و نقد و تصحیح آن به شمار می‌روند. یکی از آثار، بهارستان است که در حکایات و اندرزهای اخلاقی به نثر ساده و مسجع؛ آمیختگی این کتاب با نظم، آن را در زمره شایسته‌ترین تألیفاتی قرار داده است که در اقتفای گلستان سعدی به رشته تحریر درآمده است. نورالدین عبدالرحمن جامی (898-817 ه.ق) با احاطه‌ای که به زوایای نهان و آشکار زبان و ادبیات فارسی، عربی، مبانی معرفتی اسلامی، ذوق هنری. قریحه شاعری داشته است. به نیکی از بهارستان، متنی برساخته است که از همه آثاری که به تقلید از گلستان تصنیف شده‌اند، به این شاهکار زبان فارسی نزدیک‌تر است. روش نوشتاری در این مقاله به شیوه قیاسی است تلاش می‌شود با مقایسه آن با نسخه هادی اکبرزاده صورت صحیح این اثر در نسخه مورد بررسی (نسخه حاکمی) نشان داده شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - چندصدایی در تعلیمات بهارستان جامی بر مبنای نظریۀ میخائیل باختین
        فائزه عرب یوسف آبادی
        بهارستان کتابی منثور نوشتۀ نورالدین عبدالرحمن جامی نوشته‌شده به تقلید از گلستان سعدی ‌است. در این اثر، جامی خواننده را به گفت‌وگو با متون اجتماعی و ادبی متعددی می‌کشاند و از این طریق دریچه‌های جدیدی را از جهان‌بینی مبتنی بر مکالمه، بر ذهن مخاطب می‌گشاید. این پژوهش بر مب چکیده کامل
        بهارستان کتابی منثور نوشتۀ نورالدین عبدالرحمن جامی نوشته‌شده به تقلید از گلستان سعدی ‌است. در این اثر، جامی خواننده را به گفت‌وگو با متون اجتماعی و ادبی متعددی می‌کشاند و از این طریق دریچه‌های جدیدی را از جهان‌بینی مبتنی بر مکالمه، بر ذهن مخاطب می‌گشاید. این پژوهش بر مبنای روش توصیفی‌تحلیلی از طریق یادداشت‌برداری کتابخانه‌ای انجام شده و هدف اصلی آن، تبیین چندصدایی در بهارستان جامی بر مبنای نظریۀ میخائیل باختین است. نتایج حاکی از آن است که کتاب بهارستان نمونۀ خوبی از کتاب‌هایی است که از بطن متون پیشین فرهنگ و ادبیات فارسی متولد و تبدیل به فضایی گفت‌وگومحور شده که در آن، ائتلاف اندیشه‌ها و صداهای متعدد آشکار است. چندصدایی متن بهارستان از یک‌سو نتیجۀ حضور صداهای متفاوت باارزش و اعتباری یکسان است و از سوی دیگر حاصل هم‌آوایی متون مختلف با یکدیگر است که از طرق مختلف ایجاد می‌شود: هم‌آوایی از طریق گونه‌های ادبی مرتبط با متن، هم‌آوایی از طریق گفت‌وگوهای نقل‌شده از متون دیگر و هم‌آوایی از طریق تأثیرپذیری از متون مختلف. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - دیدگاههای اخلاقی و تربیتی جامی در مثنوی هفت اورنگ
        مریم محمودی
        تعلیم و تربیت و ابعاد مختلف و شیوه‌های گوناگون آن از موضوعاتی است که در متون ادب فارسی مورد توجه خاص قرار گرفته است.جامی شاعر بلندآوازة قرن نهم نیز به این مطلب به طور خاص پرداخته و بیشتر نظرات تربیتی خود را در قالب نصیحت به فرزندش ارائه کرده است. هرچند جامی بهارستان را چکیده کامل
        تعلیم و تربیت و ابعاد مختلف و شیوه‌های گوناگون آن از موضوعاتی است که در متون ادب فارسی مورد توجه خاص قرار گرفته است.جامی شاعر بلندآوازة قرن نهم نیز به این مطلب به طور خاص پرداخته و بیشتر نظرات تربیتی خود را در قالب نصیحت به فرزندش ارائه کرده است. هرچند جامی بهارستان را به منظور تدریس فرزندش تحریر کرد، اما بیشتر دیدگاه‌های تربیتی او در مثنوی هفت اورنگ طرح شده است. جامی با تأثیر از فرهنگ اسلامی و با توجه به تمام ابعاد وجودی انسان، راهکارهای تربیتی ارائه می‌دهد.توصیه‌های او نشان دهندة آن است که در تعلیم و تربیت باید به بعد جسمانی، دینی، عقلانی،عاطفی و احساسی و اجتماعی توجه شود. ساده زیستن و دوری از رفاه‌طلبی، علم‌آموزی و مطالعة کتاب، هنرآموزی، حسن معاشرت، پایبندی به اصول مهم اخلاقی و تبعیت از شریعت پیامبر در تربیت جنبه‌های مختلف وجود انسان می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - دیالوگ یا جبروت متن؛ واکاوی برداشت جامی از باده‌سرایی ابن‌فارض
        سیّد حسین سیّدی سعیده ممیزی
        دیدگاه‌های مخاطب‌محور، رویکردهای جدیدی پیش‌ روی ما قرار داده است تا با استفاده از آن بتوانیم، ارتباط بهتری با متون ادبی ـ به‌ویژه متون قدیمی ـ برقرار کنیم. با توجه به تفاوت مقتضیات خواننده و یک متن قدیمی، ارتباط متن و خواننده، به کمال نمی‌رسد مگر آنکه از گذر تاریخ برداش چکیده کامل
        دیدگاه‌های مخاطب‌محور، رویکردهای جدیدی پیش‌ روی ما قرار داده است تا با استفاده از آن بتوانیم، ارتباط بهتری با متون ادبی ـ به‌ویژه متون قدیمی ـ برقرار کنیم. با توجه به تفاوت مقتضیات خواننده و یک متن قدیمی، ارتباط متن و خواننده، به کمال نمی‌رسد مگر آنکه از گذر تاریخ برداشت‌ها از یک متن، مقتضیات خاص متن را بازشناسی کنیم. هدف این پژوهش آن است که آیا فردیت می‌تواند تلقی افراد را از موضوع تحت تأثیر قرار دهد یا نه.این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی نشان‌دهندة آن است که جامی از جهت عاطفه و شور که اساس باده‌سرایی ابن‌فارض است با او یک‌دله شده و از همین رو توانسته تصویر روحی و کلی شعر ابن‌فارض را احیاء کند. انسجام شعری ابن‌فارض یک نمود اساسی از ماتریس متن اوست و ما را از تصاویر جزئی مشترک با باده‌سرایی مادی به تصویر کلی از متن می‌رساند تا جایی که به جای تصویرِ "لایعقلِ"(مستانگی در لحظه) باده‌سراییِ مادی، به تصویر لن‌یعقل "(مستانگی ابدی) می‌رسیم، و اگر در جزء به باده‌سرایی مادی نزدیک می‌شود نیک می‌داند که چگونه در سیاق و ساختار "یک چیز دیگر" باشد، اما جامی به دلیل پرداختن مفصل به هر بیت از انسجام سراسری، بازمانده و هر بیت برای او یک فصل جدا و یک شب شورانگیز است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - جامی و مشکل عشق
        بهاءالدین اسکندری
        جامی افزون بر سرودن منظومه‌های عاشقانه‌ای همچون "لیلی و مجنون" و"یوسف و زلیخا" به عشق از منظر یک محقق مدرسی و با نگاه و تحلیل عارفان نیز نگریسته است. در این جهان‌بینی عشق کلیدی‌ترین عنصر است؛ عنصری که آفرینش با او تبیین می‌شود و در همه جا و همه چیز جاری است. سرآغاز فتنة چکیده کامل
        جامی افزون بر سرودن منظومه‌های عاشقانه‌ای همچون "لیلی و مجنون" و"یوسف و زلیخا" به عشق از منظر یک محقق مدرسی و با نگاه و تحلیل عارفان نیز نگریسته است. در این جهان‌بینی عشق کلیدی‌ترین عنصر است؛ عنصری که آفرینش با او تبیین می‌شود و در همه جا و همه چیز جاری است. سرآغاز فتنة وجود ، عشق حق است به خویشتن و شهود کمالات خویش. جامی می‌کوشد گونه‌های مختلف این عشق‌ورزی و شهود و نیز آدمیان و تنوع نگاه عاشقانة آنان را باز نماید. کوشش او در تبیین سریان عمومی عشق، انواع شهود حق و انگیزه‌های متفاوت آدمیان، کوششی است سزا و اما در مواضعی مبهم و شاید نارسا و ناتمام. در این نوشتار سعی بر آن است که به برخی از این ابهامات و ناهماهنگی‌ها، نارسایی‌ها و ناتمامی‌ها اشارت رود. نیز تلاش شده است تا براساس همان نگاه جامی، در طرحی دیگر تا آن‌جا که ممکن است این ناهماهنگی‌ها به هماهنگی رسد و ابهامات رفع شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - بررسی تطبیقی وحدت وجود از دیدگاه جامی و شبستری
        بتول مهدوی شهلا خلیل اللهی منیره عیدی
        نوشتار حاضر به تطبیق وحدت وجود در اندیشه ابن عربی با آرای جامی و شبستری در این باره پرداخته است. ابن‌عربی، در نضج و کمال نظریه وحدت وجود بسیار تأثیرگذار بوده است. شبستری و جامی، در میان نویسندگان وشاعران ایرانی پس از سده هفتم وهشتم هجری، از جمله کسانی هستند که در انتقال چکیده کامل
        نوشتار حاضر به تطبیق وحدت وجود در اندیشه ابن عربی با آرای جامی و شبستری در این باره پرداخته است. ابن‌عربی، در نضج و کمال نظریه وحدت وجود بسیار تأثیرگذار بوده است. شبستری و جامی، در میان نویسندگان وشاعران ایرانی پس از سده هفتم وهشتم هجری، از جمله کسانی هستند که در انتقال اندیشه‌های او نقش مهمی ایفا کرده‌اند. هم‌صدا با ابن عربی، بیانگر این اندیشه شدند که در هستی، جز حق چیز دیگری وجود ندارد و هر آنچه به عنوان مظاهر کثرت مشاهده می‌شود، در واقع چیزی جز تجلی‌های گوناگون حضرت وجود، نیست. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که شبستری و جامی چون ابن عربی، حق را متجلی در جمیع اشیاء به تجلیات اسمایی می‌دانند و برای تبیین نظریه وحدت وجود، همچون ابن عربی، از ابزارهای بلاغی نظیر تمثیل دریا و مظاهر آن، عدد، آینه و نور و تابش نور از پس آینه‌های رنگارنگ بهره برده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - مقایسه مؤلفه‌های روابط موضوعی و خودشناسی انسجامی در زوج‌های با ازدواج‌ سفید و رسمی
        محمد احمدوند شاهوردی فریده رمضانی مقدم آرانی
        هـدف ایـن پژوهـش مقایسـۀ مؤلفه‌هـای روابـط موضوعـی و خودشناسـی انسـجامی در زوج‌هـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی بـود. روش پژوهـش از نـوع علی-مقایسـه‌ای و جامعـۀ آمـاری آن زوج‌هـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی ۲۰ تـا ۴۰سـال‌های بـود کـه در سـال ۱۴۰۰ در ایـران سـکونت چکیده کامل
        هـدف ایـن پژوهـش مقایسـۀ مؤلفه‌هـای روابـط موضوعـی و خودشناسـی انسـجامی در زوج‌هـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی بـود. روش پژوهـش از نـوع علی-مقایسـه‌ای و جامعـۀ آمـاری آن زوج‌هـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی ۲۰ تـا ۴۰سـال‌های بـود کـه در سـال ۱۴۰۰ در ایـران سـکونت داشـتند. ۱۲۰ نفـر زن و مـرد به‌صـورت نمونه‌بـرداری داوطلـب انتخـاب شـدند و سـیاهۀ روابـط موضوعـی بـل (بـل، ۲۰۰۷) و مقیـاس خودشناسـی انسـجامی (قربانـی، واتسـون و هارگیـس، ۲۰۰۸) را تکمیـل کردنـد. در پایـان، بـرای تحلیـل داده‌هـا از تحلیـل واریانـس چندمتغیـری اسـتفاده شـد. نتایـج نشـان داد کـه تفـاوت معنـاداری در مؤلفه‌هـای روابـط موضوعـی و خودشناسـی انسـجامی در زوجهـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی وجـود نـدارد. در مجمـوع، یافته‌هـای ایـن پژوهـش می‌توانـد بـه درک روانشـناختی دقیق‌تـر از ایـن پدیـدۀ اجتماعـی نوظهـور در جامعـۀ درحال‌گـذار ایـران کمـک شـایانی کنـد، تضـاد میـان برخـی یافته‌هـای پژوهش‌هـای گذشـته را تـا حـدی برطـرف سـازد و بـه پژوهش‌هـای آینـده جهـت دهـد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - تآثیر اشعار جامی (دیوان و هفت اورنگ) بر تصویرهای شاعرانه هفت منظرهاتفی...
        سیاوش مرشدی علی اصغر حلبی
        هر شاعری به طور طبیعی تحت تأثیر شاعران پیش از خود قرار می گیرد. در میان عناصر تشکیل دهندۀ شعری صورخیال (تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز) جایگاه ویژه ای دارد. هاتفی خرجردی (927 ـ 22/814 ﻫ .) از شاعران برجسته ای است که به نظیره گویی خمسۀ نظامی پرداخته. در میان این نظیره ها ه چکیده کامل
        هر شاعری به طور طبیعی تحت تأثیر شاعران پیش از خود قرار می گیرد. در میان عناصر تشکیل دهندۀ شعری صورخیال (تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز) جایگاه ویژه ای دارد. هاتفی خرجردی (927 ـ 22/814 ﻫ .) از شاعران برجسته ای است که به نظیره گویی خمسۀ نظامی پرداخته. در میان این نظیره ها هفت منظر (نظیرۀ هفت پیکر نظامی) به جهت نو بودن هفت داستان آمده در آن قابل توجه است. هاتفی در زمینۀ صورخیال بیش از همه از خال خویش، جامی تأثیر پذیرفته است زیرا جامی علاوه بر پیوند خویشاوندی، بزرگ ترین شاعر سدۀ نهمﻫ . (عصر شاعر مذکور ما) است. در مقاله تأثیرات جامی در پنج زمینه؛ تشبیه، استعاره، کنایه، مجاز و صفت هنری نشان داده شده است. از سوی دیگر در پی نوشت در جدولی میزان تأثیر شاعران پیشین بر هفت منظر نشان داده شده است. البته باید توجّه داشت هاتفی خود در منظومۀ یاد شده، تصاویر شاعرانۀ بسیار نویی هم به کار برده، ولی در این مقاله تلاش شده تا تأثیر جامی بر شکل گیری و استفادۀ صورخیال هاتفی در هفت منظر نشان داده شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - جامی و موسیقی
        یدالله بهمنی مطلق محمد رضا سام خانیانی
        جامی شاعریست موسیقی دان که اشعارش با بسیاری از اصطلاحات و راز و رمزهای موسیقی در آمیخته است. این امر باعث شده بسیاری از اشعارش بدون توجه به معانی موسیقایی واژگان و اصطلاحات آن، غامض به نظر برسد، خصوصاً زمانی که از تغییر مقام ها که امروزه به آن مرکب خوانی یا مدولاسیون می چکیده کامل
        جامی شاعریست موسیقی دان که اشعارش با بسیاری از اصطلاحات و راز و رمزهای موسیقی در آمیخته است. این امر باعث شده بسیاری از اشعارش بدون توجه به معانی موسیقایی واژگان و اصطلاحات آن، غامض به نظر برسد، خصوصاً زمانی که از تغییر مقام ها که امروزه به آن مرکب خوانی یا مدولاسیون می گویند یا زمانی که از آواز و چگونه تحریر زدن سخن می گوید، حتماً باید با آواز و مسائل مربوط به آن از جمله مناسب خوانی، مرصع خوانی، زیر و بم خواندن، فراز و فرود، برداشت و برگشت یا رجعت و... آشنا باشیم. در غیر این صورت نه از هنر و زیبا آفرینی جامی لذت خواهیم برد نه از مفاهیم و معانی نهفته در آنها بهره مند خواهیم شد. بنابراین در این مقاله برای نیل به این مقصود با استفاده از منابع مخصوص موسیقی گذشته از جمله، شرح ادوار عبدالقادر مراغی، بحور الالحانِ فرصت الدوله شیرازی و رساله ی جامی در خصوص موسیقی و منابع حال حاضر از جمله نظری به موسیقی ایرانی تألیف روح الله خالقی و غیره، به توضیح اصطلاحات موسیقی استفاده شده در اشعار جامی برای درک بهتر مفهوم ابیات پرداخته شده است. مطالعه ی اشعار جامی و بررسی موسیقایی آن ها و همچنین نگاهی به رساله ی موسیقی وی نشان می دهد، جامی علاوه بر آشنایی علمی و عملی با سازها و اجزا و چگونگی ساخت آنها، از راز و رمزهای آواز آگاه بوده و مقام های آوازی را می شناخته است و در مواردی مخصوصاً زمانی که از آوازخواندن و تحریر زدن سخن می گوید، دیدگاهش با نظریات استادان آواز کنونی قرابت دارد. در دیوان جامی همیشه اصطلاحات موسیقی در معنی تخصصی خود به کار نرفته بلکه گاه در خدمت آفرینش زیبایی ادبی قرار گرفته اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - تأثیر پذیری جامی از شعرا و نویسندگان پیش از خود در آفرینش مثنوی هفت اورنگ
        هادی خدیور فاطمه شریفی
        این مقاله به بیان اشتراکات و اقتباسات حکایات هفت اورنگ با حکایات منظوم و منثور شعرا و نویسندگان پیش از جامی می پردازد. پس از مقدمه ، پیشینه ی پژوهش،زندگی نامه و آثار جامی،پژوهش گر با توجه به ترتیب تاریخی مثنوی های جامی به بیان این اشتراکات پرداخته است. سه مثنوی سلامان و چکیده کامل
        این مقاله به بیان اشتراکات و اقتباسات حکایات هفت اورنگ با حکایات منظوم و منثور شعرا و نویسندگان پیش از جامی می پردازد. پس از مقدمه ، پیشینه ی پژوهش،زندگی نامه و آثار جامی،پژوهش گر با توجه به ترتیب تاریخی مثنوی های جامی به بیان این اشتراکات پرداخته است. سه مثنوی سلامان و ا بسال،یوسف و زلیخا و لیلی و مجنون به دلیل پیوستگی حکایات و طولانی بودن آن ها عملا از دایره این تحقیق خارج شده است.جامی در دفتر اول سلسله الذهب از مثنوی معنوی مولانا تأثیر پذیرفته است. در دفتر دوم سلسله الذهب از تذکره الاولیای عطار و نفحات الانس و در دفتر سوم از چهار مقاله ی عروضی سمرقندی و در مثنوی سبحه الابرار از طوا سین حلاج تأثیر پذیرفته است. در تحفه الاحرار از کلیله و دمنه ی نصرا... منشی و در خرد نامه ی اسکندری از اسکندر نامه ی نظامی تأثیر پذیرفته است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - تحلیل ارتباط‌های غیرکلامی در منظومۀ تحفه‌الاحرار از مثنوی هفت اورنگ جامی
        فاطمه علیمرادزاده حسنعلی عباسپور اسفدن کبری نودهی طواق گلدی گلشاهی
        مقصود از ارتباط غیرکلامی، انتقال پیام و مفاهیم بدون استفاده از سخن و گفتار است. این ارتباط همۀ حرکات بدن را در برمی‌گیرد. هریک از مؤلّفه‌های ارتباط غیرکلامی با توجّه به بافت موقعیّتی و نیز فرهنگ جوامع ممکن است مفاهیم و پیام‌های گوناگونی را منتقل کنند. با توجّه به پژوهش‌ چکیده کامل
        مقصود از ارتباط غیرکلامی، انتقال پیام و مفاهیم بدون استفاده از سخن و گفتار است. این ارتباط همۀ حرکات بدن را در برمی‌گیرد. هریک از مؤلّفه‌های ارتباط غیرکلامی با توجّه به بافت موقعیّتی و نیز فرهنگ جوامع ممکن است مفاهیم و پیام‌های گوناگونی را منتقل کنند. با توجّه به پژوهش‌های صورت گرفته توسّط پژوهش‌گران علم ارتباطات، در یک ارتباط درصد بالایی از پیام از طریق مؤلّفه‌های غیرکلامی منتقل می‌شود و سهم اندکی از این انتقال پیام توسّط کلام و گفتار صورت می‌پذیرد. در متون ادبی نیز شاعران و نویسندگان برای انتقال مفاهیم از حرکات بدنی و مؤلفه‌ای مرتبط با آن بهره می‌برند و این امر سبب درک و فهم بهتر خواننده از متن می‌گردد. آثار جامی از جمله متونی است که قابلیّت تجزیه و تحلیل از دیدگاه علم ارتباطات را دارد. این تحقیق می‌کوشد تا عناصر ارتباط غیرکلامی را در منظومۀ تحفة‌الاحرار جامی به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار دهد و مؤلّفه‌های این نوع از ارتباط را استخراج و تحلیل کند. نتیجۀ حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که جامی از بیشتر مؤلّفه‌های ارتباط غیرکلامی در این منظومه استفاده کرده است و مؤلّفه‌هایی که بیش‌ترین کاربرد را داشته‌اند، کارکردهای مربوط به حرکت دست با 71 مورد، حالت و وضع ظاهری 41 مورد، چشم و نگاه 39 مورد، حرکت کمر 34 نمونه و سرو گردن 32 مورد است. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که مفاهیم و پیام‌هایی که از این روش منتقل شده‌اند، با بافت متنی اثر مورد بررسی همخوانی کامل دارد و همه در راستای انتقال مفاهیم تعلیمی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - بررسی سیمای معشوق در دیوان عبدالرّحمن جامی
        رقیه عبدالعلی‌زاده حمیدرضا فرضی مهین مسرت
        غزل، در قرن نهم هجری به مرزهای تقلید نزدیک می­‌شود. شاعران این دوره از هر گونه نوآوری و ابتکار فاصله گرفته ­اند و درصدند تا از سیاق شاعران نامی قرن هفتم و هشتم تقلید کنند. غزل جامی محصول این دوره از سیر غزل فارسی است. او در غزلیّاتش از معشوقی سخن می ­گوید که هم ویژگی­ها چکیده کامل
        غزل، در قرن نهم هجری به مرزهای تقلید نزدیک می­‌شود. شاعران این دوره از هر گونه نوآوری و ابتکار فاصله گرفته ­اند و درصدند تا از سیاق شاعران نامی قرن هفتم و هشتم تقلید کنند. غزل جامی محصول این دوره از سیر غزل فارسی است. او در غزلیّاتش از معشوقی سخن می ­گوید که هم ویژگی­های ظاهری و هم خصوصیّات باطنی او، دل از عاشق ربوده است. این پژوهش به شیوة تحلیلی-توصیفی، با استخراج ابیاتی از دیوان جامی - که دربرگیرندة ویژگی های معشوق در غزل اوست- به بررسی سیمای معشوق در دو طیف ظاهری و باطنی می­پردازد. دستاورد پژوهش ناظر بر این نکته است که شاخص زیبایی‌های چهرة معشوق نسبت به دیگر ویژگی‌های ظاهری او از بسامد بالایی برخوردار است. امّا در یک نگاه کلّی، در غزل جامی، معشوق هم از لحاظ صوری و هم از دیدگاه باطنی، مقبول و پسندیده است. خصایل اخلاقی مقبول در رفتار او موج می‌زند و دلیل دل سپردن عاشق به او، در عین جفاکاری و نامهربانی، برخورداری او از این ویژگی ­های مقبول اخلاقی است. خصوصیّاتی از قبیل آگاهی و دانایی، مهربانی و دل نازکی، فصاحت کلام، ادب آموزی و پاکی، و در یک کلمه خوبی معشوق، در کنار زیبایی­های ظاهری همانند زلف سیاه و بلند معشوق، تن نازک و چشم سیاه، و روی سپید و رخشان، جلوه­ای به معشوق غزل جامی داده که مخاطب با مطالعة غزل‌هایش، تصویر او را در ذهن جاودانه می­‌کند.  پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - تأثیرپذیری جامی در مضامین اخلاقی بهارستان از نهج‌البلاغه امام علی(ع)
        بتول محبوبی زاده غلامعباس ذاکری غلامرضا ستوده
        چکیده یکی از آثارادبی قرن نهم، بهارستان جامی است که از متون تعلیمی ادب فارسی به شمار می آید و به تقلید از گلستان سعدی با نثری آمیخته به نظم نگاشته شده ‌است. به دلیل جایگاه ویژۀ اخلاق در دین مبین اسلام و لزوم طرح آن در گسترۀ ادبیّات فارسی، ایجاب نمود که در تحقیق حاضر ض چکیده کامل
        چکیده یکی از آثارادبی قرن نهم، بهارستان جامی است که از متون تعلیمی ادب فارسی به شمار می آید و به تقلید از گلستان سعدی با نثری آمیخته به نظم نگاشته شده ‌است. به دلیل جایگاه ویژۀ اخلاق در دین مبین اسلام و لزوم طرح آن در گسترۀ ادبیّات فارسی، ایجاب نمود که در تحقیق حاضر ضمن توصیف و تحلیل محتوایی مضامین اخلاقی در بهارستان، با تعمّق در نهج‌البلاغه و استنباط از این منبع غنی، تأثیر‌پذیری جامی در این اثر، از مضامین اخلاقی کلام امام علی(ع) مورد بررسی قرار گیرد. جامی در بهارستان به نمونه‌های بسیاری از مضامین اخلاقی از قبیل عدالت، قناعت، راستگویی، رازداری، پرهیز از حرص و طمع، حسادت و ... پرداخته‌ است و در بیان این مضمون ها سخن خود را با بار معنایی شبیه به عبارت نهج البلاغه بیان کرده است که نشانگر توجّه جامی به ترویج آموزه‌های اخلاقی این کتاب و بیان عشق و ارادت و تأسّی به امام علی(ع) دارد. او بیشتر به تبلیغ فضایل اخلاقی می‌پردازد و سعی در آموزش و رواج اخلاق حمیده با اهتمام به معارف دینی در بین افراد جامعه دارد. توجّه به آموزه‌های اخلاقی دو اثر و کاربست و تبدیل آن‌ها به رفتار، امری مهمّ تلقّی می‌شود که خروجی آن انسانی سالم از بعد اخلاقی و داشتن سلامت روانی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - جلوه‌های حقوق بشر در آثار جامی
        سمیه عباسی نسب مریم جعفری عنایت اله شریف پور
        چکیده حقوق بشر اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی و فطری، به صرف انسان بودن از آن بهره‌مند می‌شود و این حقّ را خالق انسان در آغاز تولّد، برای او قرار داده است. موضوع حقوق بشر، انسان است و در جهان‌بینی اسلامی نیز انسان به عنوان خلیفۀ خدا، در سایۀ چکیده کامل
        چکیده حقوق بشر اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی و فطری، به صرف انسان بودن از آن بهره‌مند می‌شود و این حقّ را خالق انسان در آغاز تولّد، برای او قرار داده است. موضوع حقوق بشر، انسان است و در جهان‌بینی اسلامی نیز انسان به عنوان خلیفۀ خدا، در سایۀ عقل و اراده و مسئولیّت بر سایر مخلوقات برتری دارد. عبدالرّحمان بن احمد جامی، شاعر و ادیب قرن نهم هجری، به موضوع حقوق بشر توجّه خاصّ داشته و در آثار نظم و نثر خود همگان را به رعایت حقوق بشر فرا می‌خواند. در این مقاله با مطالعۀ آثار معروف جامی؛ یعنی بهارستان، نفحات‌الانس، هفت اورنگ، سلامان و ابسال، لوایح و... دیدگاه و نظریات وی در ارتباط با حقوق و روابط انسان‌ها استخراج، بررسی و نقد و تحلیل شده است. از جمله مهم‌ّترین حقوقی که جامی مخاطبان خود را به رعایت آن‌ها سفارش کرده است، مواردی از قبیل: حقوق والدین، حقوق مهمان، حقوق مردم بر حاکم، حق کرامت و شخصیّت انسانی، حقوق نیازمندان، حقوق دوست و معاشر، حقوق مسلمانان نسبت به یکدیگر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - تحلیل شگردهای داستانی در منظومۀ یوسف و زلیخای جامی
        برات محمدی
        چکیده اصل داستان یوسف و زلیخا، ماجرایی واقعی است که در قرآن کریم و دیگر کتب آسمانی بازتاب یافته است. اما در عرصۀ ادبیّات فارسی، با تخیّل راویان و شاعران منظومه پرداز، شاخ و برگ یافته است و هرکس از منظری، بخشی از ماجرا را برجسته کرده و قضاوت و نتیجه ای متناسب با ذهنیّت چکیده کامل
        چکیده اصل داستان یوسف و زلیخا، ماجرایی واقعی است که در قرآن کریم و دیگر کتب آسمانی بازتاب یافته است. اما در عرصۀ ادبیّات فارسی، با تخیّل راویان و شاعران منظومه پرداز، شاخ و برگ یافته است و هرکس از منظری، بخشی از ماجرا را برجسته کرده و قضاوت و نتیجه ای متناسب با ذهنیّت خویش، ارائه کرده است. جامی این داستان را با غنایی ترین لحن و دلکش‌ترین شکل به تصویر کشیده و نقش زلیخا را به واسطۀ محوریّت عشق، پررنگ نشان داده است. وی با توصیف و استفاده از شگردهای داستان پردازی، جلوه های ویژه به این داستان بخشیده و کشش و حرکت لازم را ایجاد نموده است. لذا بایسته است که این داستان از نظر شگردهای داستان پردازی مورد بررسی واقع شود تا کنش داستانی و حوادث آن مشخّص گردد و زیبایی های نهفته، جلوه ای تازه بیابند. برای این منظور عناصر داستانی همچون طرح، موضوع و درون مایه، لحن و فضاسازی، صحنه و صحنه پردازی، راوی و زاویۀ دید، شخصیّت و شخصیّت‌پردازی مورد بررسی قرار گرفته است و یافته ها نشان می دهد حوادث داستان به صورت منظم وعلّی و معلولی پیش رفته و به اوج منطقی رسیده است. شگردهای شخصیّت‌پردازی و صحنه‌پردازی مورد توجّه جامی بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - مضمون‌سازی با اصطلاحات خوشنویسی درمثنوی سلسله‌الذّهب (هفت‌ اورنگ جامی)
        ناهیده عدلی علی دهقان رستم امانی آستمال
        چکیده مضمون سازی و تعبیرهای شاعرانه، از ویژگی های مهمّ شعر فارسی به شمار می رود. در این شگرد، شاعر میان عناصر دور از هم و به ظاهر بی ارتباط، پیوند ایجاد می کند که از رهگذر شباهت‌ها، مجاورت‌ها و تضادها، مشارکت درکارکرد، مجانست و قراردادهای ادبی به دست می آید. در زمان چکیده کامل
        چکیده مضمون سازی و تعبیرهای شاعرانه، از ویژگی های مهمّ شعر فارسی به شمار می رود. در این شگرد، شاعر میان عناصر دور از هم و به ظاهر بی ارتباط، پیوند ایجاد می کند که از رهگذر شباهت‌ها، مجاورت‌ها و تضادها، مشارکت درکارکرد، مجانست و قراردادهای ادبی به دست می آید. در زمان حیات عبدالرّحمان جامی سبک جدید خاصّی در نظم فارسی به وجود نیامده بود و آثار به جا مانده از آن دوره، عموماً حاکی از تقلید از آثار بزرگان پیشین بوده است. با وجود این جامی در اثر ارزشمند خود، هفت اورنگ، مضامین تازه ای را با اصطلاحات خوشنویسی ساخته است و این هنر او تاکنون بررسی نشده است. مقالة حاضر مضمون آفرینی با اصطلاحات خوشنویسی را در مثنوی اوّل هفت اورنگ جامی(سلسله الذّهب) تحلیل می کند. مضامّین دل انگیزی که نشان می دهد که در جهان شعر جامی، عناصر ناسازگار در سلک اصطلاحات خوشنویسی با همراهی آرایه های ادبی و عناصر صورخیال، مضمون های ظریف آفریده می شود. در این پژوهش به شیوة توصیفی- تحلیلی است، پس از فراهم آوردن چارچوب نظری، ابیات این مثنوی بر اساس آن تحلیل گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - نقد و تحلیل قصّه‌های «حیّ بن‌یقظان» و «سلامان و ابسال» با روایت ابن‌سینا، جامی و ابن طفیل اندلسی
        مهدی ابراهیمی حسینعلی کندی علی اصغر حلبی
        چکیده ابن‌سینا، جامی و ابن طفیل اندلسی با تأثیر از حنین بن اسحاق - علاوه بر آثار متنوّع خود- قالب قصّه را نیز برای تبیین اندیشه‌های مجرّد به کار برده‌اند. دو قصّه‌ حیّ بن‌یقظان و سلامان و ابسال با روایت‌های متفاوت سه اندیشمند، متمایز با نمونه‌های مشابه؛ ‌یعنی قصّه‌های چکیده کامل
        چکیده ابن‌سینا، جامی و ابن طفیل اندلسی با تأثیر از حنین بن اسحاق - علاوه بر آثار متنوّع خود- قالب قصّه را نیز برای تبیین اندیشه‌های مجرّد به کار برده‌اند. دو قصّه‌ حیّ بن‌یقظان و سلامان و ابسال با روایت‌های متفاوت سه اندیشمند، متمایز با نمونه‌های مشابه؛ ‌یعنی قصّه‌های عامیانه است. این قالب با شیوة بیان ویژه، مورد اعتنای اهل فلسفه واقع شده تا با بهره‌گیری از ساختار قصّه، جهان‌بینی خود را به روش رمز و نماد و استعاره بازگو نمایند. سخن اصلی جستار حاضر این است که در روایت ابن‌سینا و جامی، جهان عین و ابژه مورد عنایت واقع نمی‌شود؛ چنان که زبان روایی این دو متضمن الگوهایی است که بر پایة‌ آن، مفاهیم ویژه‌ای از جمله عدم التفات به جهان پیرامون، بی‌اعتباری جهان مادی و اهمّیّت خلوت بر جلوت آشکارتر است. این شیوه‌ جهانی‌بینی مجرّد، در گذرگاه تاریخ قابل شناسایی است. در زیست بوم ایرانی- با حوادث پیچیده و روابط اجتماعی خاص- نوعی اندیشه‌ مجرّد باز تولید می‌شود که در قیاسی با نمونة‌ غربی آن‌ یعنی روایت ابن طفیل اندلسی، تفاوت‌هایی به چشم می‌خورد. در روایت اخیر جهان عین و ابژه نمود بیشتری دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - معرّفی منظومة تمُرنامه، حماسه‌ای تاریخی به تقلید از شاهنامۀ فردوسی و اسکندرنامة نظامی
        محمّدمصطفا رسالت‌پناهی سیّد محمّد راست‌گوفر
        چکیده هاتفی جامی خواهرزادة عبدالرّحمان جامی و از شاعران توانای دورة تیموریست که در همة فنون شاعری بویژه مثنوی‌های داستانی توانایی و مهارت داشته و به پیروی از نظامی چند منظومة داستانی به نام‌های لیلی و مجنون، شیرین و خسرو، هفت منظر و تَمُرنامه پدید آورده ‌است. وی اواخر ع چکیده کامل
        چکیده هاتفی جامی خواهرزادة عبدالرّحمان جامی و از شاعران توانای دورة تیموریست که در همة فنون شاعری بویژه مثنوی‌های داستانی توانایی و مهارت داشته و به پیروی از نظامی چند منظومة داستانی به نام‌های لیلی و مجنون، شیرین و خسرو، هفت منظر و تَمُرنامه پدید آورده ‌است. وی اواخر عمر منظومه‌ای حماسی به نام شاهنامه در فتوحات شاه اسماعیل صفوی سرود که ناتمام ماند. علاوه بر مثنوی‌های یادشده، از هاتفی دیوان شعری در دست است. تَمُرنامه مهم‌ترین و بهترین اثر اوست که حماسه‌ایست تاریخی در گزارش زندگی، جنگ‌ها، دلیری‌ها، کشورگشایی‌ها و ویران‌گری‌ها و خون‌ریزی‌های تیمور. هاتفی این منظومه را بر بنیاد ظفرنامة شرف‌الدّین علی یزدی سروده ‌است و چنان‌که هم خود او گفته و هم مقایسة این دو متن نشان می‌دهد، به ظفرنامه کاملاً وفادار بوده و جز پاره‌ای تعبیرهای شاعرانه که لازمة نظم است، چیزی بر متن نیفزوده، بلکه گاه چیزهایی از آن کاسته است. هاتفی در ساخت و پرداخت این اثر حماسی از یک سو شاهنامة فردوسی و از دیگر سو اسکندرنامة نظامی را سرمشق ساخته ‌است. پاره‌ای از شگردهای بلاغی آن بیش تر از شاهنامه و نیز ساختار کلّی کتاب از اسکندرنامه اثر پذیرفته است. تَمُرنامه افزون بر ارزش ادبی که دارد از لحاظ تاریخی نیز درخور توجّه است و منبعی موثّق است در شرح حال تیمور و کشورگشایی‌های وی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - تبیین مدل ساختاری روابط بین خود انسجامی و بهزیستی روان‌شناختی براساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در زنان مبتلا به سرطان پستان
        سوزان سلاجقه سوزان امامی پور کاظم نعمت الله زاده ماهانی
        سرطان پستان یک بیماری مزمن است که تشخیص و درمان آن با مشکلات روان شناختی زیادی همراه است. سرطان پستان، شایع ترین و تاثیرگذارترین سرطان در زنان است که موجب بروز مشکلات هیجانی و عاطفی عمیقی می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی گر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه ی چکیده کامل
        سرطان پستان یک بیماری مزمن است که تشخیص و درمان آن با مشکلات روان شناختی زیادی همراه است. سرطان پستان، شایع ترین و تاثیرگذارترین سرطان در زنان است که موجب بروز مشکلات هیجانی و عاطفی عمیقی می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی گر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه ی بین خود انسجامی و بهزیستی روانی در زنان مبتلا به سرطان سینه بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، ۲۱۵ زنان مبتلا به سرطان سینه در شهر کرمان در سال ۱۳۹۶ که حداقل یکبار مورد جراحی قرار گرفته بودند به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب و از نظر حس انسجام، تنظیم شناختی هیجان و نشان گر بهزیستی روانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که راهبرهای تنظیم هیجانی رابطه ی بین خودانسجامی و بهزیستی روان شناختی را به واسطه ی راهبردهای مثبت تنظیم هیجانی میانجی گری می کند. این نتایج بیان گر آن است که نه تنها خودانسجامی پیش بینی کننده بهزیستی روانی است، بلکه می تواند از طریق به کارگیری راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان بهزیستی روانی را در زنان مبتلا به سرطان سینه به میزان قابل ملاحظه ای تحت تاثیر قرار دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - مبانی فقهی وحقوقی رسیدگی فرجامی و محتوای¬آن در نظام دادرسی مدنی ایران، فرانسه و مصر
        میترا شفیقی سید محسن حسینی پویا رسول مقصودپور
        مفهوم رسیدگی فرجامی از ابتدای قانون¬گذاری در مقررات دادرسی مدنی ایران، یعنی قانون اصول محاکمات حقوقی 1290 شمسی تا حال حاضر مورد توجه مقنن قرار گرفته است. نظر به جانمایی این شکل از رسیدگی در کنار سایر شیوه¬های بازنگری در آرا، ضروری است مبنا و محتوای آن تبیین گردد. پژوهش چکیده کامل
        مفهوم رسیدگی فرجامی از ابتدای قانون¬گذاری در مقررات دادرسی مدنی ایران، یعنی قانون اصول محاکمات حقوقی 1290 شمسی تا حال حاضر مورد توجه مقنن قرار گرفته است. نظر به جانمایی این شکل از رسیدگی در کنار سایر شیوه¬های بازنگری در آرا، ضروری است مبنا و محتوای آن تبیین گردد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، نشان¬گر آن است که از منظر آموزه¬های فقهی، بر خلاف وجود دیدگاه مبنی بر عدم جواز بازنگری چندباره احکام، با توجه به اطلاق ادله استنباط و هم¬چنین امکان خطای قاضی ولو قاضی مجتهد جامع شرایط در صدور حکم، لزوم بازبینی در حکم توجیه می¬گردد. هم¬چنین می¬توان گفت که در حقوق ایران هم¬چون حقوق فرانسه و مصر، نهاد فرجام را می¬توان بر پایه شناسایی حق بر اعتراض به آرا برای افراد و تکلیف اعمال نظارت بر حسن اجرای قوانین در محاکم در نظر گرفت. با لحاظ آموزه¬های حقوق فرانسه و مصر که مشابه با موازین قانونی حقوق ایران است، فرجام، رسیدگی شکلی محض بر اساس قوانین تشریفاتی و دادرسی نمی¬باشد چرا که دیوان عالی در راستای اعمال نظارت خود، به رعایت مقررات ماهوی نیز در رابطه با آرای صادره توجه می¬نماید لکن هم¬چون دادگاه¬های ماهوی (بدوی و تجدیدنظر) انشای رأی در ماهیت نمی¬کند. نکته دیگر این¬که فرجام می¬تواند در بعضی از موارد به عنوان مرحله دوم و در بعضی دیگر به عنوان مرحله سوم رسیدگی اعمال گردد. در حالی که در حقوق فرانسه و مصر، رسیدگی فرجامی، بدون آن¬که مصداقی از درجه دادرسی تلقی شود، در مرحله سوم جانمایی شده است. پرونده مقاله