دیدگاههای اخلاقی و تربیتی جامی در مثنوی هفت اورنگ
محورهای موضوعی : شاهنامه
مریم محمودی
1
(استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان)
کلید واژه: تربیت, تعلیم, جامی, قرن نهم, مثنوی هفت اورنگ,
چکیده مقاله :
تعلیم و تربیت و ابعاد مختلف و شیوه‌های گوناگون آن از موضوعاتی است که در متون ادب فارسی مورد توجه خاص قرار گرفته است.جامی شاعر بلندآوازة قرن نهم نیز به این مطلب به طور خاص پرداخته و بیشتر نظرات تربیتی خود را در قالب نصیحت به فرزندش ارائه کرده است. هرچند جامی بهارستان را به منظور تدریس فرزندش تحریر کرد، اما بیشتر دیدگاههای تربیتی او در مثنوی هفت اورنگ طرح شده است. جامی با تأثیر از فرهنگ اسلامی و با توجه به تمام ابعاد وجودی انسان، راهکارهای تربیتی ارائه می‌دهد.توصیه‌های او نشان دهندة آن است که در تعلیم و تربیت باید به بعد جسمانی، دینی، عقلانی،عاطفی و احساسی و اجتماعی توجه شود. ساده زیستن و دوری از رفاه‌طلبی، علم‌آموزی و مطالعة کتاب، هنرآموزی، حسن معاشرت، پایبندی به اصول مهم اخلاقی و تبعیت از شریعت پیامبر در تربیت جنبه‌های مختلف وجود انسان می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
Education and its different dimensions and methods are topics that are under special consideration in Persian literature. Jami, the Famous poet of the ninth century, addressed this topic in a particular way and most of his educational views are in the form of advice to his son. However, Jami wrote his Baharestan for teaching; most of his educational views have been proposed inMathnavi of Haft Orang. Jami on educational issues have been influenced by the Islamic culture, therefore, with respect to all aspects of human existence, he offers education solutions. His advice is that education should reflect the physical, religious, intellectual, emotional and social attention. Simple living and being away from politics, science, literacy and reading books, learning art, good companionship, adherence to important principles of ethics and compliance training in various aspects of human existence in law of the Prophet can be considered.
1- امامی، نصرالله .(1377). مبانی و روشهای نقد ادبی، تهران:جامی.
2- بی ریا، ناصر .(1375). روانشناسی رشد، تهران: سمت.
3- جامی، نورالدین عبدالرحمن .(1378). مثنوی هفت اورنگ، تصحیح اعلاخان افصح زاد و دیگران، تهران: دفتر نشر میراث مکتوب.
4- جاهد، حسینعلی .(1387). اصول فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی، تهران: مرکز نشر جهش.
5- حجتی، محمد باقر .(1370). اسلام و تعلیم و تربیت، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
6- حکمت، علی اصغر .(1386). جامی، تهران: توس.
7- رزمجو، حسین .(1369). شعر کهن فارسی در ترازوی نقد اخلاق اسلامی، مشهد: آستان قدس رضوی.
8- رشیدپور، مجید .(1384). تربیت از دیدگاه اسلام، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
9- زرین کوب، عبدالحسین .(1373). با کاروان حله، تهران: علمی.
10- شریعتمداری، علی .(1369).تعلیم و تربیت اسلامی،تهران: امیرکبیر.
11- صفا، ذبیح الله .(1375). تاریخ ادبیات در ایران، تهران: فردوس.
12- فرشیدورد،خسرو .(1378). دربارة ادبیات و نقد ادبی، تهران: امیرکبیر.
13- مشرف، مریم .(1389). جستارهایی در ادبیات تعلیمی ایران، تهران: سخن و دانشگاه شهید بهشتی.
14- مهدی‌زاده، امیرحسین، شرفی، محمود .(1386). اصول و فلسفة آموزش و پرورش، اسلامشهر: دانشگاه آزاد اسلامی.
15- نظامی باخرزی، عبدالواسع .(1371). مقامات،تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: نشر نی.
16- یلمه‌ها، احمدرضا .(1390). « بررسی تطبیقی اشعار فردوسی و حافظ»، فصلنامة پژوهشنامة ادبیات تعلیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، سال سوم، شماره یازدهم، صص 175-151.
References:
1. Emami, Nasrollah (1377) Principles and methods of literary criticism, Tehran: Jami.
2. Biriya, Naser (1375) Developmental Psychology, Tehran Samt
3. Jami, Noureddin Rahman (1378). Mathnavi Haft Orang corrected by Allakhan Afzahzad and others AlakhanAfsahi Tehran: Office of publication written heritage
4. Jahed, Hossein Ali (1387) Principles of Philosophy Education and Islamic Education, Tehran publishing center of Jahesh.
5. Hojjati, Mohammad Bagher (1370) Islam and Education, Tehran: Bureau of Islamic culture.
6. Hekmat, Ali Asghar (1386) Jami, Tehran: Tous.
7. Razmjoo, Hossein (1369) critique of ancient poetry in the Persian Islamic morality scale, Mashhad: Astane Quds Razavi.
8. Rashidpour, Majid (1384) Education of Islam, Tehran: Press Association coaches parents.
9. ZarinKoobe, Abdolhossein (1373) by Caravan Hilla, Tehran: Elmee.
10. Shariatmadari, Ali(1369) Islamic education, Tehran: Amir Kabir.
11. Safa, Zabihollah (1375) the history of literature in Iran, Tehran: Ferdous.
12. Farshidvard, Khosro (1378) about literature and literary criticism, Tehran: Amir Kabir.
13. Mosharraf, Maryam (1389) selections on the educational literature of Iran, Tehran: SokhanShahidBeheshti University.
14. Mehdizadeh, A.H., Sharafi, Mahmoud (1386) Principles and Philosophy of Education,: Islamic Azad University Eslamshah branch.
15. Nezami Bakherzi, Abdul Vasi (1371) Maghamat, corrected by Najib Miyel Heravi, Tehran: Ney publication.
16. Yalameh, A.R. (1390) "A comparative study of the poetry of Ferdowsi and Hafez", Journal of Educational Literature Research Islamic Azad University, Dehaghan Branch, Third Year, No. XI, pp. 175-151.
_||_