تمثیل در سلامان و ابسال جامی
محورهای موضوعی :
تمثیل در زبان و ادب فارسی
فاطمه حیدری
1
,
زینب نوری سرخنی
2
1 - دانشیار گروه زبان ادبیات فارسی دانشگاه ازاد کرج
2 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
تاریخ دریافت : 1397/09/14
تاریخ پذیرش : 1397/09/14
تاریخ انتشار : 1397/07/01
کلید واژه:
تمثیل,
جامی,
Jami,
سلامان و ابسال,
Allegory,
تمثیل رمزی,
پارابل,
salaman and abbasal,
parabel,
ramie allegory,
چکیده مقاله :
تمثیل یکی از مهمترین انواع ادبی است که جایگاه والایی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است، با بررسی تمثیلات هر قوم می توان از طرز زندگی اجتماعی و میزان تمدن و تربیت آن جامعه آگاه شد. تمثیل از یکسو وابسته به انگیزه های گوینده و از سوی دیگر، وابسته به مقدار دانش، هدفمندی و آگاهی شنونده یا گیرنده است. تمثیل میکوشد بخشی از آگاهی را ملموس کند و برای توضیح و تبیین معنی به کار میرود و در خدمت ادبیات تعلیمی قرار میگیرد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، تمثیل داستانی و ابزار وعناصر کاربرد آن در سلامان و ابسال جامی بررسی و نمودار بسامدی انواع فابل، پارابل ومحتوای تمثیلات ...ترسیم شده است. نتیجة این بررسی نشان داده، درسلامان و ابسال پارابل پرکاربردترین نوع تمثیل داستانی است و جامی از اساطیر ملی، تلمیحات تاریخی و مذهبی و حیوانات برای بیان تمثیلات خود سود جسته است.
چکیده انگلیسی:
allegory is one of the most important literary forms that has a high status in Persian literature. By examining the parables of each nation, one can be aware of the way of life and the level of civilization and education of that community. The allegory, on the one hand, depends on the speaker's motives and, on the other hand, depends on the amount of knowledge, purpose, and awareness of the listener or receiver. An allegory attempts to make a certain part of the knowledge meaningful, An analogy is used to explain and explain the meaning and serves the teaching of literature. In this descriptive-analytic study, the narrative allegory and its instruments and its elements in Salaman and Abbsal Jami were studied and the graph of the frequency of the types of fables, parables and the content of the analogies ... is depicted. The result of this study has shown that Parambul is the most popular type of fictional parable, and has benefited from national mythology, historical and religious illustrations, and animals to express their allegories.
منابع و مأخذ:
الف) کتابها:
ابن اثیر، (1379 ق)، المثل السائر، تحقیق احمدالحوفی و بدوی طبانه، القاهره: دارنهضه مصر،
ابوعبیدالقاسم بن سلام، (1400 ق)، الامثال، تحقیق عبدالمجیدقطامش، مکه المکرمه: مطبوعات جامعهام القری،
ارسطو، (1371)، رتوریک، فن خطابه، ترجمه پرخیده ملکی، تهران: اقبال،
انوشه، حسن، (1381)، فرهنگ نامه ادبی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
برقعی، سیدیحیی (1376)، کاوشی در امثال و حکم فارسی، قم: نمایشگاه ونشر کتاب،
پورنامداریان، (1375)، رمز و داستانهای رمزی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
تجلیل جلیل، (1370)، معانی و بیان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چ هشتم
تفتازانی الهروی، سعدالدین مسعود (1409 ق)، المطول فی شرح تلخیص المفتاح، قم: منشورات مکتبه الداوری،
تقوی محمد، (1376)، حکایتهای حیوانات در ادب فارسی، تهران: انتشارات روزانه
ثروتیان، بهروز (1369)، بیان در شعر فارسی، تهران: انتشارات برگ
جامی، عبدالرحمن (1378)، هفت اورنگ، تصحیح علی خانزاده حسین احمدی تربیت، دفتر نشر میراث مکتوب،
جرجانی عبدالقاهر (1366)، اسرارالبلاغه، ترجمه جلیل تجلیل، تهران: انتشارات دانشگاه
حکمت، علی اصغر، (1386)، تحقیقات تاریخ احوال و آثار جامی، تهران: نشر توس، چ سوم
داد، سیما، (1383)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید
دانش پژوه، منوچهر، (1388)، نقد روان جامی مروری بر زندگی و آثار جامی، تهران: نشر همشهری
دهخدا، علی اکبر (1377)، لغتنامه، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چ دوم
رادویانی، محمد بن عمر (1362)، ترجمان البلاغه، تصویر و اهتمام احمد آتش، تهران: انتشارات اساطیر، چ دوم
رازی، شمس قیس (1373)، المعجم فی معاییرالشعارالعجم، به کوشش سیروس شمیسا، تهران: فردوس
روشن، محمد (1382)، سلامان و ابسال جامی، تهران: انتشارات اساطیر
سکاکی، ابویعقوب یوسف بن محمد بن علی (2000 م)، مفتاح العلوم، تصحیح عبدالحمیدالهنداوی، تهران: دارالکتب
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1366)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: انتشارات آگاه
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1378)، آینهای برای صداها، تهران: انتشارات سخن
شمیسا، سیروس (1385)، معانی و بیان، تهران: میترا، چ دوم
شوقی ضیف، (1383)، تاریخ تطور علوم بلاغت، ترجمه محمدرضا ترکی، تهران: سمت
صفا، ذبیح الله، (1369)، تاریخ ادبیات در ایران، تهران فردوس. چ هفتم
صفا، ذبیح الله، (1383)، تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی. تهران: امیرکبیر. چ ششم
عفیفی، رحیم (1371)، مثلها و حکمتها در آثار شاعران...، تهران: انتشارات سروش
عقدائی، تورج، (1381)، نقش خیال و یا در شعر فارسی، تهران: انتشارات نیکان
فتوحی رود معجنی، محمود (1385)، بلاغت تصویر، تهران: انتشارات سخن
قدامه بن جعفر، (1385)، نقد شعر، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: بی نا، چ دوم
قزوینی خطیب، جلال الدین محمدبن عبدالرحمن، (1904 م)، التلخیص فی العلوم البلاغه، ظبطه وشرحه عبدالرحمن البرقوقی، مصر: بی نا
کزازی، جلال الدین (1381)، زیباشناسی سخن فارسی بیان، جلد ۶، تهران: نشر مرکز
مک کوئین، جان (1389)، ترجمه حسن افشار، تهران: نشر مرکز
معین، محمد (1364)، فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر، چ هفتم
همایی، جلال الدین (1388)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: نشر نما، چ بیست و نهم
ب) مقالات:
امامی، صابر، (1381)،"نماد و تمثیل-تفاوت ها و شباهتها". کتاب ماه هنر. ش 48 و 47
شیری، قهرمان، (۱۳۸۹)، "تمثیل و تصویری نو از کارکردها و انواع آن"، فصلنامه علمی پژوهشی کاوش نامه، ش ۲۰
---------، (1376)، "نشانه و نماد مثل و تمثیل". مجله رشد آموزش و ادب فارسی، ش 42، سال یازدهم
فتوحی، محمود، (۱۳۸۳)، تمثیل، ماهیت، اقسام، کارکرد"، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم تهران، سال 12-13، ش ۴۷
نظری، ماه (۱۳۹۳)،"نقش تمثیل در داستانهای مثنوی معنوی"، نشریه فنون ادبی دانشگاه اصفهان، ش ۲.
محمودی، مریم، (1391)،" تحلیل شخصیت پردازی در منظومه سلامان و آبسال جامی". فرشته خواجه دهاقانی، مجله پژوهشهای نقد ادبی و سبک شناسی (علمی و پژوهشی). ش 4. صص 183-206.
_||_