-
حرية الوصول المقاله
1 - استقرار سکونتگاههای روستایی استان کرمانشاه در ارتباط با گسل‌ها با استفاده از GIS
دکتر زهرا غلامی راد کیانوش بهروزی بان بیدیپيدايش سکونتگاههای بشری و به ويژه روستاها بر پايه‌ی عوامل طبيعی مناسب استوار بوده است. در جهان امروزی، فاصلۀ بین یافته‌های علوم بشری و توانایی آنها برای حفظ جان و مال مردم روز به روز افزایش می‌یابد و خشم طبیعت همچنان به قلع و قمع خود ادامه میدهد. علوم، خود نیز در افز أکثرپيدايش سکونتگاههای بشری و به ويژه روستاها بر پايه‌ی عوامل طبيعی مناسب استوار بوده است. در جهان امروزی، فاصلۀ بین یافته‌های علوم بشری و توانایی آنها برای حفظ جان و مال مردم روز به روز افزایش می‌یابد و خشم طبیعت همچنان به قلع و قمع خود ادامه میدهد. علوم، خود نیز در افزایش این خطرات تا حدودی سهیم‌اند و اشکال جدیدی از خطرات را با جلوه‌هایی تازه که ناشی از بکارگیری ناصحیح فناوری میباشد. نقش مطالعات ژئومرفولوژیکی و تهیۀ نقشههای ژئومرفولوژی ویژه در عمران روستایی نیز بسیار مهم است. اما در اغلب موارد در تصمیم گیری ها منجر به تهیه طرح های توسعه روستایی می شود. عوامل ژئومرفولوژی و تأثیر پدیده‌های مرفوژنیک به فراموشی سپرده شده و مورد توجه قرار نمی‌گیرد. پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی استقرار 2793 مکان روستایی در ارتباط با گسل‌ها در سطح استان کرمانشاه پرداخته است. به منظور بررسي اين عوامل از نرم افزار GIS و براي تجزيه و تحليل از نقشههای موضوعی استفاده گرديد. طي اين فرآيند، ابتدا نقشه‌هاي پايه تهيه گرديد، سپس استقرارسكونتگاه‌ها در رابطه با لايه گسل تحليل و از آزمون همبستگی پيرسون، جهت تعيين ميزان همبستگي عوامل طبيعي با پراكنش سكونتگاه‌ها استفاده شد. نتایج حاصل از روش ضریب همبستگی نشان میدهد که بین عامل طبیعی گسل و توزیع سکونتگاه‌ها رابطه معنی داری در ناحیه مورد مطالعه وجود دارد و پراكنش سكونتگاه‌هاي روستايي مورد مطالعه در رابطه با قابليت‌ها و محدوديت هاي محيطي- اكولوژيكي انتظام نيافته‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - تحلیل معیارهای کالبدی-ترافیکی و سنجش میزان آسیب پذیری در منطقه 21 تهران با تاکید بر مدیریت بحران
محمد رحیم غلامی رحیم سرور مجید ولی شریعت پناهی زهرا پیشگاهی فردهدف این تحقیق تحلیل آسیب پذیری شبکه معابر در موقع حوادث احتمالی با تاکید بر مدیریت بحران است. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی می باشد که به بررسی دو موضوع مهم مدیریت بحران و شبکه معابر در لایه راهبردی با شناخت معیارهای مورد تأکید در برنامه ریزی شهری پردا أکثرهدف این تحقیق تحلیل آسیب پذیری شبکه معابر در موقع حوادث احتمالی با تاکید بر مدیریت بحران است. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی می باشد که به بررسی دو موضوع مهم مدیریت بحران و شبکه معابر در لایه راهبردی با شناخت معیارهای مورد تأکید در برنامه ریزی شهری پرداخته شده است. دادههای مورد استفاده از نوع اسنادی ، میدانی و گردآوری اطلاعات از روشهای کتابخانه‌ای و اینترنت می باشد که اطلاعات مربوط به شاخص های تحقیق، از طریق پرسشنامه با اخذ نظرات کارشناسان متخصص و خبرگان حاصل گردیده است. در مرحله تحلیل ابتدا مقادیر و دادههای کلیه شاخص‌ها استخراج و بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) وExpert choice به وزندهی شاخصهای مربوطه پراخته میشود سپس با استفاده از نرم‌افزار)(GIS، نقشه ریزپهنه‌بندی آسیبپذیری نواحی منطقه 21تهران را ارائه میگردد. در پایان چنین نتیجه حاصل شد که در صورت وقوع زلزله با مقیاس 7 مرکالی نقاط دارای آسیبپذیری منطقه در شهرکهای چیتگر شمالی،استقلال، ویلاشهر و وردآورد بوده که بیانگر آسیبپذیری بالای محدوده فوق با توجه به عوامل کالبدی و ترافیکی می باشد. نتیجه اینکه شبکه معابر منطقه 21 تهران از منظر مدیریت بحران مستلزم برنامه راهبردی و راهکارهای سامان بخش و در اولویت اول برنامه ریزی می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - مکان یابی دفن بهداشتی زباله های جامد شهری اهواز با استفاده از نرم افزار ومدل Visual PROMETHEE و نرم افزار Arc Gis
سیروس قنبری محسن شایان اکبر دهبان نژادیانانتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد و با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی واکولوژیکی پسماندها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. انتخاب مکان مناسب برای دفن بهداشتی زباله، مستلزم در نظر گرفتن عوامل أکثرانتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد و با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی واکولوژیکی پسماندها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. انتخاب مکان مناسب برای دفن بهداشتی زباله، مستلزم در نظر گرفتن عوامل و معیارهای متعددی(معیارهای فاصله از فرودگاه، فاصله از گسل، فاصله از شهر، فاصله از رودخانه، فاصله از شهر، نزدیکی به کاربری اراضی، جنس خاک، جهت باد، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از آبهای زیر زمینی و فاصله از راههای ارتباطی) است . هدف ایـن تحقیق مکان‌یابـی بهینه دفن زباله شهر اهوازبا استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم افزار و مدل Visual PROMETHEE است. نتایج تحقیق نشان می دهد با توجه به اهمیت تمامی معیارها، بهترین مکان پیشنهادی برای دفن بهداشتی زباله ها در شهر اهواز، شرق و تا حدودی شمال شرق این شهر می باشد که این مکان ها از استانداردهای لازم برای تحقق این امر برخوردارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - بررسی تاثیر پخش سیلاب در آبخوان بر وضعیت کشاورزی و سطح سفره های آب زیر زمینی مناطق پایین دست حوضه آبخیز تسوج با استفاده ازGISو تصـاویر ماهواره ای
حسین سعادتی مقصود خیامیکی از راه های مهم برای مقابله با خطر سیلاب، خشکسالی و کم آبی، پخش سیلاب در آبخوان است. این تحقیق، به منظور ارزیابی طرح پخش سیلاب در محدوده پائین دست ایستگاه آبخوان تسوج واقع در شمال دریاچه ارومیه و حوضه های آبخیز مشرف به شهر تسوج و روستاهای انگشتجان و امستجان انجام شد. أکثریکی از راه های مهم برای مقابله با خطر سیلاب، خشکسالی و کم آبی، پخش سیلاب در آبخوان است. این تحقیق، به منظور ارزیابی طرح پخش سیلاب در محدوده پائین دست ایستگاه آبخوان تسوج واقع در شمال دریاچه ارومیه و حوضه های آبخیز مشرف به شهر تسوج و روستاهای انگشتجان و امستجان انجام شد. این ایستگاه در سال 1376 تاًسیس گردیده است. بارش متوسط سالانه حوضه 362.3 میلی‌متر و تبخیر و تعرق متوسط سالانه 5/989 میلی‌متر است. مساحت حوزه آبخیز در بالا دست ایستگاه هیدرومتری 5590 هکتار و مساحت عرصه پیشنهادی پخش سیلاب 3000 هکتار می باشد. اهداف مورد نظر در این تحقیق بررسی اثرات پخش سیلاب بر افزایش میزان کمیت پوشش گیاهی و تغذیه سفره های آب زیرزمینی در ایستگاه پخش سیلاب تسوج می باشد. برای اندازه گیری تغییرات سطح اراضی کشاورزی و پوشش گیاهی پائین دسـت ایـستگاه از دو تصویر ماهـوارهای لندست TM (1992)، ETM2002 و 2006 و نرم افزار های مربوطه استـفاده شده است. تفسـیر تصـاویر به روش هیبرید یا تفسیر چشمی بر روی صفحه مانیتور انجام شد. نتایج حاصل از بررسی های تصاویر ماهواره ای نشان داد که میزان پوشش گیاهی در طول سال های بهره برداری از 18 % در قبل از بهره برداری از پروژه آبخوانداری به 43/34 % در سال 1384 افزایش یافته است. میزان درصد خاک بدون پوشش نیز در طول نه سال روند کاهشی را نشان داد. بررسی تغییرات سطح سفره آبهای زیرزمینی اراضی پائین دست با استفاده از نقشه‌های‌پیزومتری چاههای منطقه نشان می دهد که علیرغم خشکسالی‌های اخیر، افـت قـابل ملاحظـه‌ای مشاهده نشده و از سوی دیگر افزایش نسبی نیز در آبدهی چاه های منطقه ایجاد شده است. افزایش پتانسیل آبی منطقه و به تبع آن افزایش نسبی در سطح اراضی کشاورزی از آثار مستقیم احداث ایستگاه آبخوان بوده و لازم است که برای بررسی های اقتصادی به آثار غیر مستقیم احداث ایستگاه نیز پرداخته شود. بررسی هیدروگراف واحد دشت تسوج نشان دهنده 10 متر افت آب زیرزمینی در طول سال های 73 تا 80 می باشد. ولی بعد از سال 1380 یعنی بعد از آب گیری پروژه پخش سیلاب، سطح آب زیرزمینی افت نکرده و در حال تعادل بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - مکانیابی محل مناسب دفن زباله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی بخش هیر استان اردبیل)
مهسا شهاب مسعود مهدویبا توجه به رشد روز افزون جمعیت بشر از یک سو و افزایش مصرف و توسعه صنایع از سوی دیگر، تولید انواع پسماندها امری اجتناب ناپذیر جلوه می نماید. هدف اصلی مطالعه جاری، اعمال انواع عملیات تحلیل های مکانی با بهره گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور مکانیابی محدوده‌ه أکثربا توجه به رشد روز افزون جمعیت بشر از یک سو و افزایش مصرف و توسعه صنایع از سوی دیگر، تولید انواع پسماندها امری اجتناب ناپذیر جلوه می نماید. هدف اصلی مطالعه جاری، اعمال انواع عملیات تحلیل های مکانی با بهره گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور مکانیابی محدوده‌های بهینه برای دفن زباله‌های هیر استان اردبیل می باشد. به همین منظور، در مرحله اول، با استفاده از 12 لایه اطلاعاتی که شامل 9 لایه اطلاعاتی طبیعی (زیست محیطی) و 3 لایه اطلاعاتی اجتماعی-اقتصادی مربوط به محدوده بخش، به محیط نرم افزار Arc GIS وارد و پایگاه‌های اطلاعاتی ویژه دفن زباله تشکیل شد. در مرحله دوم، لایه‌های رقومی بر اساس استانداردهای موجود 4 سازمان حفاظت از محیط زیست کشور آمریکا EPA، سازمان حفاظت از آب، خاک و هوای کشور کانادا، سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایران، سازمان حفاظت از محیط زیست ایران، با فرایند تحلیل شبکه‌ای ANP در نرم افزار Super Decisions و نظرات کارشناسی خبرگان و کارشناسان، وزن دهی و طبقه بندی گردید و بر لایه‌های موجود، اعمال شد. بررسی نتایج اولیه، مبین این واقعیت است که مدل منتج از روش ANP ضمن انتخاب مکان دفن زباله‌ها در منطقه قابل قبول، مناطق دیگری را نیز پیشنهاد می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - بررسی استقرار سکونتگاههای روستایی درپهنه های سیل خیز استان گلستان بر اساس مدل SCS
مژگان ندیری جمشید جداری عیوضیمخاطرات طبیعی به عنوان یکی از عوامل مهم پیش روی برنامه ریزان محیطی می باشد. این مخاطرات درمواردی تحت تاثیر عملکرد نادرست انسانی تشدید می شوند، که البته وقوع سیلاب نیز از این پدیدهمستثنی نمی باشد. در این مقاله با توجه به عوامل مختلف موثر اقدام به تعیین مناطق پرمخاطره شده أکثرمخاطرات طبیعی به عنوان یکی از عوامل مهم پیش روی برنامه ریزان محیطی می باشد. این مخاطرات درمواردی تحت تاثیر عملکرد نادرست انسانی تشدید می شوند، که البته وقوع سیلاب نیز از این پدیدهمستثنی نمی باشد. در این مقاله با توجه به عوامل مختلف موثر اقدام به تعیین مناطق پرمخاطره شده است.البته یکی از عواملی که منجر به بروز خطر سیلاب گردید توسعه مناطق روستایی در حاشیه رودخانه ها وبستر و حواشی دشتهای سیلابی می باشد. از این رو تهیه نقشه های پهنه بندی خطر سیلاب در زمینهمدیریت این خطر، می تواند بسیار اثر بخش بوده و مسولان امر را در راستای برنامه ریزی یاری نماید.در این مطالعه، روش کار استفاده از داده های آماری، تحلیل داده های مکانی و همچنین استفاده ازتصاویرماهواره ای جهت تهیه نقشه شماره منحنی در مدلscsبا تکنیکGISمی باشد که در مرحله بعدبا بکارگیری معادلات روشscsونقشهCNو لایه بارش، پهنه هایی که پتانسیل ایجاد رواناب مشابهی دارند؛ تعیین گردد. براساس نتایج حاصل از این مدل حدود 48 %استان در طبقه بدون رواناب و رواناب کم، 36 % رواناب متوسط و 16 % در کلاسهای رواناب زیاد و شدید قرار دارد. میزان شدت سیل خیزی در نیمه جنوبی استان متمرکز می باشد. در این بخش از مطالعه ابتدا نقشه های مربوط به عوامل فوق در محیطGISتهیه و با استفاده از تحلیل های موجود، حرایم آنها و پهنه های خطر با شدتهای مختلف تعیین و نهایتا روستاهای آسیب پذیر موجود در منطقه از لحاظ شدت این مخاطرات اولویت بندی شده است. چنین مطالعاتی می تواند راهکارهای مناسبی را در راستای شناخت و بررسی اولویت های مخاطرات طبیعی و همچنین سکونتگاههای در معرض خطر را در اختیار مدیران و برنامه ریزان مسول در این زمینه قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - امکان سنجی کشت پنبه در جویملارستانبا استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS
مرضیه موغلی حسن هوشمندانسانها از گذشته های بسیار دور به این واقعیت مهم دست یافتند که برای گذران زندگی و گام نهادن به سوی ترقی به ایستی به عناصر تجارت، زراعت و صنعت توجه داشت. در قرون بعد ÷این باور ضرورت یافت که از میان سه عنصر یاد شده، کشاورزی و تولید مواد غذایی در اولویت قرار دارد. أکثرانسانها از گذشته های بسیار دور به این واقعیت مهم دست یافتند که برای گذران زندگی و گام نهادن به سوی ترقی به ایستی به عناصر تجارت، زراعت و صنعت توجه داشت. در قرون بعد ÷این باور ضرورت یافت که از میان سه عنصر یاد شده، کشاورزی و تولید مواد غذایی در اولویت قرار دارد. در این میان گیاه پنبه به عنوان یک محصول اساسی و استراتژیک از دیر باز مورد توجه بشر بوده است. این تحقیق به امکان سنجی کشت این محصول در جویم لارستان پرداخته است. و پارامترهای بارش، دما، رطوبت نسبی، آب و خاک را مورد بررسی و پردازش قرار داده است. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS نقشههای مورد نیاز تهیه و نسبت به تجزیه و تحلیل آنها اقدام لازم به عمل آمده است. به طور خلاصه نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که از میان عناصر اقلیمی، تاریخ کاشت و کیفیت آب می تواند بیشترین نقش را در امکان کشت پنبه در شهرستان دارا باشد. نتایج نشان میدهد شروع کشت پنبه در جویم 15 اردیبهشت و شروع زمان برداشت از 11 آبان میباشد. تلفیق و هم پوشانی نقشههای حاصل از عوامل اقلیمی و غیر اقلیمی نشان میدهد دشت جویم جزء مناطق مناسب کشت پنبه است. شرایط مورد نیاز برای کشت پنبه در این منطقه در حد مطلوب وجود دارد و یا اینکه به شرایط مطلوب بسیار نزدیک است. بنابراین با رعایت شروع زمان کشت و آگاهی یافتن کشاورزان از این مسئله، میتوان بهره برداری پنبه را در منطقه افزایش داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - بررسی نقش عوامل تکتونیک و لیتولوژی در ناپایداری دامنه‌ای، در ارتفاعات شمال دریاچه ارومیه با استفاده از GIS (مطالعه موردی حوضه‌های شمال طرح آبخوانداری تسوج)
مالک رفیعی فریده اسدیان جمشید یار احمدیاین تحقیق به منظور بررسی نقش عوامل تکتونیک و لیتولوژی که از پارامترهای عمده و تاثیرگذار در ناپایداری دامنه ای در منطقه مطالعاتی می باشد مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش مشخص گردید که درحدود 90 درصد از مساحت پیکره ارتفاعات حوضه شمال آبخوانداری تسوج از سازندهای رسوبی تش أکثراین تحقیق به منظور بررسی نقش عوامل تکتونیک و لیتولوژی که از پارامترهای عمده و تاثیرگذار در ناپایداری دامنه ای در منطقه مطالعاتی می باشد مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش مشخص گردید که درحدود 90 درصد از مساحت پیکره ارتفاعات حوضه شمال آبخوانداری تسوج از سازندهای رسوبی تشکیل شده است. عملکرد شدید نیروهای تکتونیکی به ویژه در سازند های مقاوم و غیر مقاوم با ایجاد تراکم گسلی بالا (km2 /km)2/2 به همراه حاکمیت سیستم فرسایش پریگلاسیر، به ویژه در ارتفاعات1700متری به بالا باعث شده تا با تخریب فیزیکی سنگ ها و پسروی پرتگاه ها، جریان های واریزه ای مجزا و ممتد بسیار تیپیک در سطح وسیعی در منطقه شکل بگیرند. برای مطالعه جهت اهداف تحقیق از نرم افزارهای Arc GISو داده های سنجش از راه دور استفاده گردیده و نهایتاً نقشه های تکتونیک و لیتولوژی و حساسیت سازندهای زمین شناسی با نقشه حرکات توده ای موثر در ناپایداری دامنه ای، ترکیب یا تلفیق داده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که ناپایداری دامنه ای غالب در منطقه عمدتاً از نوع واریزه های دامنه ای (Debris slide) و واریزه های دره ای (Debris flow) هستند و دینامیک آنها نیز عمدتا منشاء طبیعی داشته، که در میان عوامل موثر می توان به نقش تکتونیک و لیتولوژی، نوع زمین ساخت به همراه عامل حساسیت سازندها از جمله مهم ترین پارامتر های تاثیر گذار آنها پرداخت. نتایج تحلیل های کمی نشان داد که اکثر ناپایداری دامنه ای(حرکات توده ای) دراثر عملکرد گسل های منطقه و در سازندهای حساس به فرسایش رخ داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی تاثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر اشکال فرسایش و میزان تولید رسوب (مطالعه موردی حوزه آبخیز رود ورس استان قزوین)
مهرداد اسفندیاری ابوالفضل معینی راحله مقدسیدر سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست محیطی شده و تاثیرات مهمی در فرسایش خاک و تولید رسوب داشته است. نتایج بدست آمده از مطالعات نشانگر این امر است که از بین عوامل موثر بر فرسایش آبی و تولید رسوب عامل استفاده از وضعیت أکثردر سال های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست محیطی شده و تاثیرات مهمی در فرسایش خاک و تولید رسوب داشته است. نتایج بدست آمده از مطالعات نشانگر این امر است که از بین عوامل موثر بر فرسایش آبی و تولید رسوب عامل استفاده از وضعیت زمین و پوشش گیاهی نقش اساسی در ایجاد اشکال مختلف فرسایش و مقدار رسوب تولید شده در حوزه آبخیز دارد. به این دلیل این تحقیق به منظور بررسی تعیین تاثیر کاربری اراضی و پوشش گیاهی بر اشکال فرسایش و مقدار تولید رسوب در حوزه آبخیز رود ورس در استان قزوین صورت گرفته است. در این تحقیق برای برآورد فرسایش و رسوب حوزه از مدل MPSIAC[1] استفاده شده، و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)[2] نقش کاربری ها درایجاد اشکال فرسایش و تولید رسوب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که کاربری های مختلف در منطقه مورد مطالعه نه تنها بر پیدایش اشکال مختلف فرسایش، بلکه بر شدت آنها و میزان تولید رسوب تاثیر گذار است. در این حوزه انواع فرسایش شیاری، خندقی، کناری و آبراهه ای به صورت متوسط تا شدید به چشم می خورد. میزان رسوب برآورد شده از مدل برای کل حوزه 7/1 تن در هکتار در سال و مقدار فرسایش ویژه در حوزه 04/7 تن در هکتار در سال برآورد گردیده است. کاربری زراعت دیم با 14/2 تن در هکتار در سال تولید رسوب بیشترین تاثیر را در ایجاد فرسایش و رسوب در بین کاربری های حوزه دارد. در کاربری مرتع تیپ 3 و زراعت دیم مقدار رسوب برآورد شده بسیار بالا است که نشان دهنده استفاده نادرست از اراضی حوزه باشد. مقدار رسوب تولید شده در کاربری مرتع تیپ 1 کمتر از باغ بوده که نشان دهنده تاثیر مثبت پوشش گیاهی مرتعی خوب در کاهش مقدار فرسایش و رسوب است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - ارزیابی روش های مختلف درونیابی به منظور تخمین بارندگی روزانه مطالعه موردی: استان فارس
علی اکبر متکان علیرضا شکیبا آزاده یزدانیآب، راز ماندگاری جهان و از عناصر اصلی بقا و دوام چرخش زندگی در کره زمین است . بدون تردید کشورایران همانند دیگر کشورهای خاورمیانه در سال های پیش رو با بحران جدی ناشی از کمبود آب روبه رو خواهد بود .بنابراین شناخت و معرفی هر چه بیشتر منابع بهینه آب، الگوی درست مصرف و بهره أکثرآب، راز ماندگاری جهان و از عناصر اصلی بقا و دوام چرخش زندگی در کره زمین است . بدون تردید کشورایران همانند دیگر کشورهای خاورمیانه در سال های پیش رو با بحران جدی ناشی از کمبود آب روبه رو خواهد بود .بنابراین شناخت و معرفی هر چه بیشتر منابع بهینه آب، الگوی درست مصرف و بهره گیری صحیح و مناسب از منابعزیرزمینی و آب های جاری مقوله ای است که سیاست گذاران و برنامه ریزان امور آب با نگرانی و دقت به آنپرداخته اند.ریزش های جوی مهم ترین منبع طبیعی آب برای انواع فعالیت های بشری (صنعتی، کشاورزی و شرب ) است.از آن جا که ریزش های جوی با متغیرهای زمانی و مکانی زیادی همراه هستند اطلاعات موجود در خصوص توزیع آبو هوایی و عوامل سینوپتیکی ریزش های جوی بسیار اندک است.در ایران شبکه مشاهدات زمینی به اندازه کافی متراکم نبوده و بسیار پراکنده و نامنظم است . فاصلهایستگاه های مشاهداتی زمینی به خصوص در مناطق کوهستانی (مانند استان فارس ) با توجه به عامل توپوگرافی ازچند کیلومتر تا چند صد کیلومتر متفاوت است . بنابراین بررسی باران به روش سنتی که نیاز به شبکه باران سنجیمتراکم دارد هم از لحاظ اجرایی و هم از لحاظ اقتصادی امکا نپذیر و مقرون به صرفه نمی باشد. در مقاله حاضر به منظور تخمین بارندگی روزانه استان فارس از دو روش درون یابی کریجینگ (Kriging) و معکوس وزنی فاصله (IDW) استفاده گردید . سپس دقت نتایج حاصل از اجرای مدل ها از طریق تست آماری RMSE مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج حاصل از اجرای مدل و ارزیابی دقت آن ها نشان داد که روش کریجینگ نسبت به روش IDW از دقت بیشتری برخوردار می باشد . همچنین نتایج نشان داد که در بین روش های کریجینگ، روش معمولی دایره ای و نمایی از کم ترین خطا نسبت به سایر رو شهای کریجینگ برخوردار می باشند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - بررسی تطبیقی تغییرات مبلمان سبز شهر شیراز و چشم انداز ژئومورفولوژیک آن طی سالهای (1393-1355) با استفاده از GIS & RS
میثم جمالی ابراهیم مقیمی زین العابدین جعفرپورنقش و اهمیت فضای سبز در زندگی شهری امری اجتناب ناپذیر، محسوب می شود. به طوری که ارزش واهمیت فضای سبز شهری تا آنجاست که کارشناسان آن رابه عنوان ریه تنفسی شهرها نام نهاده اند. امروزه سنجش ازدور مانند عکس‌های هوایی وتصاویر ماهواره‌ای برای درک تغییرات محیطی اهمیت پیدا کرده أکثرنقش و اهمیت فضای سبز در زندگی شهری امری اجتناب ناپذیر، محسوب می شود. به طوری که ارزش واهمیت فضای سبز شهری تا آنجاست که کارشناسان آن رابه عنوان ریه تنفسی شهرها نام نهاده اند. امروزه سنجش ازدور مانند عکس‌های هوایی وتصاویر ماهواره‌ای برای درک تغییرات محیطی اهمیت پیدا کرده است. تحلیل تغییرات با استفاده از این منابع به شدت به تصویر برداری مکرر بستگی دارد. دراین تحقیق به بررسی روند تغییرات فضای سبزوژئومورفولوژیک شیراز در طی دوره آماری 38 ساله (1393-1355) مورد ارزیابی قرار می گیرد. برای انجام این پژوهش ازشاخص پوشش گیاهی (NDVI) بر روی تصاویر ماهواره لندست (8، 1) و سنجنده (ETM+, MSS) درنرم افزار ENVI4.8 مورد پردازش قرارگرفت. و نقشههای تغییرات فضای سبزوچشم اندازژئومورفولوژیکی شهر شیرازدردوره مذکوردرمحیط GIS تهیه گردید. نتایج تحقیق نشان می دهدکه فضای سبزشهری شیرازدر طی دوره مورد مطالعه بیش از 17/61 درصدکاهش داشته است. وسرانه فضای سبز آن حدود 11/57 متر مربع در سال 1355 به 10 متر مربع در سال 1393 تغییر یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - بررسی اثرات خشکسالی ها بر منابع آب زیرزمینی دشت های همدان با استفاده از تحلیل های آماری چند متغیره و GIS
حسین محمدی علی اکبر شمسی پورمدیریت منابع آب در دوره های خشک و خشکسالی ها نیازمند شناخت و کاربرد روش ها و راهکارهایمناسب است . از آن جا که خشکسالی به صورت یک مجموعه عوامل و متغیرهای مرتبط به هم اقلیمی(سیستم اقلیم ) در محیط طبیعی و انسانی تأثیر می گذارد، مطالعه جزئی و مجزای متغیرهای اقلیمینتیجه متقن أکثرمدیریت منابع آب در دوره های خشک و خشکسالی ها نیازمند شناخت و کاربرد روش ها و راهکارهایمناسب است . از آن جا که خشکسالی به صورت یک مجموعه عوامل و متغیرهای مرتبط به هم اقلیمی(سیستم اقلیم ) در محیط طبیعی و انسانی تأثیر می گذارد، مطالعه جزئی و مجزای متغیرهای اقلیمینتیجه متقن و قابل اعتمادی از شرایط حاکم ارائه نمی دهد.جهت بررسی میزان نقش خشکسالی ها در منابع آب زیرزمینی دشت های شمال همدان متغیرهایاقلیمی و هیدرولوژی آب های سطحی به عنوان متغیر مستقل جهت تعیین میزان همبستگی با سطح ایستایی دشت ها (متغیر وابسته ) در مقیاس ماهانه در طی 17 سال 1379-1363 مورد بررسی قرار گرفت. روش مطالعه بر رگرسیو ن چند متغیره متمرکز گردید که نتایج مناسب تری ارائه می دهد.در نتیجه ، آثار ناهنجاری های اقلیمی و هیدرولوژیکی در افت سطح ایستابی دشت ها 42 درصدهمبستگی را بین متغیرهای اقلیمی مستقل با شدت افت نشان داد.در ارزیابی مکانی بحران افت سطح ایستابی تحت تأثیر خشکسالی از توانایی تحلیل ها ی مکانی و فضایی GIS بهره گرفته شد و نتایج داده های نقطه ای به اطلاعات منطقه ای تبدیل گردید و شدت افت در سطح دشت های مورد مطالعه منطقه بندی گردید که دشت بهار دارای شدیدترین افتو مناطق حاشیه دشت ها در محل اتصال به ارتفاعات از کم ترین مقادیر افت برخوردار بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - مکان یابی تصفیه خانه فاضلاب با تکنیکGIS و Topsis (مطالعه موردی: جزیره قشم)
مهدی فلاح منوچهر فرج زاده حسن و قار فرد علی نیک خصلتامروزه با افزایش جمعیت جهان همراه با توسعه فعالیت های کشاورزی و صنعتی از یک طرف وخشکسالی های اخیر از سوی دیگر موجب شده است که منابع آب های شیرین سطحی در اکثر کشورهایواقع در مناطق گرمسیری به اوج بهره برداری خود برسد. یکی از مسائل مهم مطرح در کنار کمبود وتقاضای آب در شهره أکثرامروزه با افزایش جمعیت جهان همراه با توسعه فعالیت های کشاورزی و صنعتی از یک طرف وخشکسالی های اخیر از سوی دیگر موجب شده است که منابع آب های شیرین سطحی در اکثر کشورهایواقع در مناطق گرمسیری به اوج بهره برداری خود برسد. یکی از مسائل مهم مطرح در کنار کمبود وتقاضای آب در شهرها مسئله دفع فاضلاب و تصفیه آن است. یافتن مکان یا مکان های مناسب پیش از هرفعالیتی اهمیت فراوانی دارد به طوریکه طیف وسیعی از تحقیقات را به خود معطوف ساخته است. در اینپژوهش جزیره قشم که یکی از شهرستان های استان هرمزگان محسوب می شود، جهت احداث تصفیهخانه فاضلاب در شهر قشم، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. احداث تصفیه خانه فاضلاب معمولا بادر نظر گرفتن عوامل و معیار های مختلفی صورت می گیرد، اهمیت و دامنه اثر این معیار ها در تعیینمکان نهایی تصفیه خانه فاضلاب تاثیر گذار است. به همین منظور معیارهای شیب، زمین شناسی، اختلافارتفاع نسبت به شهر، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، شبکه حمل و نقل، فاصله از شهر قشم و لایهمحدودیت ها به عنوان معیارهای لازم جهت مکان یابی تصفیه خانه فاضلاب در نظر گرفته شد. پس ازتهیه نقشه های مورد نیاز، وزن دهی به آنها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی انجام شد و لایه شیب بااهمیت ترین معیار تشخیص داده شد. سپس لایه ها بر اساس تکنیک تاپسیس با یکدیگر تلفیق و در چهارکلاس، طبقه بندی شدند. اصل اساسی تاپسیس بر این است که گزینه انتخابی کمترین فاصله را از ایدهآل مثبت و بیش ترین فاصله را از ایده آل منفی داشته باشد. در نهایت 109 کیلومتر مربع در طبقه بسیارمناسب جهت احداث تصفیه خانه فاضلاب قرار گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - انتخاب بهترین مکان برای احداث سد خاکی با استفاده از روش ELECTRE (مطالعه موردی: حوضه آبخیز شاهرود- بسطام)
امیرحسین حلبیان علیرضا عرب عامری محمود سلطانیانمدیریت بهینه منابع آب نیازمند کسب اطلاعات دقیق، از چگونگی شرایط حاکم بر منابع و پیشبینی وضعیت آینده است. یکیاز روشهای مدیریتی منابع آب استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره است. هدف از این پژوهش انتخاب بهترین مکاندر حوضه آبخیز شاهرود-بسطام به منظور احدث سدهای خاکی جهت أکثرمدیریت بهینه منابع آب نیازمند کسب اطلاعات دقیق، از چگونگی شرایط حاکم بر منابع و پیشبینی وضعیت آینده است. یکیاز روشهای مدیریتی منابع آب استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره است. هدف از این پژوهش انتخاب بهترین مکاندر حوضه آبخیز شاهرود-بسطام به منظور احدث سدهای خاکی جهت توسعه پایدار منابع آب است. یافتهها و نتایج این تحقیقنشان میدهد که در روشELECTREبین هفت پهنه حاصله، پهنه های( 3،4،5 )با 4 بار تسلط و با 2 بار مغلوب شدن با( 2)امتیاز در رتبه اول قرار گرفتند و لذا مناسبترین پهنه جهت احداث سدهای خاکی هستند، در مقابل پهنه ( 1) با 6 بار مغلوبشدن و بدون تسلط با ( 6-) امتیاز در رتبه آخر قرار گرفت که جهت احداث سدهای خاکی مناسب نیست و پهنههای ( 2،6،7 ) بهترتیب با (1,2,2)بار تسلط و (5,4,4)بار مغلوب شدن با امتیازات (4-,2-,2-)به ترتیب در ردههای بعدی قرار گرفتندبنابراین پهنه های (7,6,2,1)به علت این که تعداد دفعات مغلوب شد نشان از تعداد مسلط شدنشان بیشتر بود و امتیاز منفیبه دست آوردند، باید حذف شوند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - سنجش آسیبپذیری لرزهای شهری(مطالعه موردی شهر اردبیل)
عزیز دنیادیده رسول صمدزاده علی پناهیمقدمه و هدف پژوهش: نخستین گام برای کاهش مخاطرات لرزهای به عنوان شناخته‌‌شده‌ترین بلایای طبیعی، شامل درک خطر و سنجش و ارزیابی راهبردهای احتمالی، برای کاهش آن است. هدف اصلی این پژوهش سنجش آسیبپذیری شهر اردبیل در مقابل خطرپذیری لرزهای است. قلمرو جغرافیایی پژوهش أکثرمقدمه و هدف پژوهش: نخستین گام برای کاهش مخاطرات لرزهای به عنوان شناخته‌‌شده‌ترین بلایای طبیعی، شامل درک خطر و سنجش و ارزیابی راهبردهای احتمالی، برای کاهش آن است. هدف اصلی این پژوهش سنجش آسیبپذیری شهر اردبیل در مقابل خطرپذیری لرزهای است. قلمرو جغرافیایی پژوهش، مناطق پنجگانه شهر اردبیل میباشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و روش اجرای آن توصیفی ـ تحلیلی است. بطوریکه برای واکاوی داده‌ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) جهت وزندهی چهار معیار در قالب 19 زیرمعیار استفاده شده است. با ترکیب لایه‌های اطلاعاتی در نرم‌افزار Arc GIS و با تلفیق نقشه معیارهای مورد بررسی، نقشه پهنههای آسیبپذیری تهیه و طبقه‌بندی شده است. یافتهها: یافتهها حاکی از اهمیت بالای معیار برنامهریزی با 13 زیرمعیار و وزن کلی 480/0 و زیرمعیار کاربری اراضی با وزن کلی 072/0 در آسیبپذیری شهر اردبیل می باشد. معیار سازهای با چهار زیرمعیار کیفیت، قدمت، تعداد طبقات و گونه‌‌شناسی سازهای با وزن 408/0 و معیار طبیعی با دو زیرمعیار گسل و شیب زمین با وزن 035/0 در آسیبپذیری لرزهای شهر اردبیل نقش دارند. نتیجه‌‌گیری: نتایج نشان داد که بخشهای شمال، شمال باختری، خاوری و مرکز شهر اردبیل آسیب‌پذیرترین محدوده‌‌ها در برابر خطر زمینلرزه می‌باشند و جنوب شهر نیز مقاوم‌ترین محدوده محسوب میگردد. نتایج تحلیل آسیبپذیری فضاهای شهر اردبیل، نشان میدهد که حدود 30 درصد از فضاهای شهری در برابر خطر زمینلرزه آسیبپذیری متوسط به بالا و حدود 50 درصد در معرض آسیبپذیری بالا قرار دارند و ساختار کالبدی مناسب و موزونی را برای مدیریت بحران ناشی از لرزه‌‌خیزی شهری ارائه نمی‌کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - پهنهبندی سیلاب 25 ساله جهت بهره برداری در تعیین حدود بستر و حریم رودخانه (مطالعه موردی رودخانه تیل)
رامین تبریزی سیده هدی رحمتی رضا حاجی سید محمد شیرازی محمد شهبازی بیله سوارزمینه و هدف: از جمله اقدامات مدیریتی که میتواند نقش مهمی در کاهش خسارتهای سیلاب داشته باشد تهیه نقشه پهنهبندی سیل میباشد. تهیه، تدوین و وجود یک طرح جامع و کامل در زمینه کنترل سیلابها و تعیین حریم و بستر رودخانهها امری واجب و ضروری میباشد که باعث مدیریت سیلاب و ارزیابی أکثرزمینه و هدف: از جمله اقدامات مدیریتی که میتواند نقش مهمی در کاهش خسارتهای سیلاب داشته باشد تهیه نقشه پهنهبندی سیل میباشد. تهیه، تدوین و وجود یک طرح جامع و کامل در زمینه کنترل سیلابها و تعیین حریم و بستر رودخانهها امری واجب و ضروری میباشد که باعث مدیریت سیلاب و ارزیابی خسارت میشود. در این پژوهش با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS و نرم افزار Arc-GIS به همراه افزونه ارتباط دهنده HEC-GeoRAS، برای تعیین حدود بستر و حریم، تهیه نقشه پهنهبندی سیلاب و بدست آوردن حریم کمی رودخانه با استفاده از استاندارد DLSRS برای رودخانه تیل چای و 2 شاخه از مسیلهای فرعی ورودی به این رودخانه استفاده شده است.روش پژوهش: ابتدا با استفاده از نقشه توپوگرافی محدوده رودخانه تیل از نرم‌افزار Arc-GIS و با استفاده از الحاقیه HEC-GeoRAS فایل ورودی نرم‌افزار HEC-RAS تهیه گردید و پس از وارد کردن دادههای هندسی و دادههای جریان پردازش و محاسبات مربوطه در محیط این نرم‌افزار جهت پهنهبندی سیلاب صورت پذیرفت.برای تعیین حدود بستر و حریم این آبراههها از سیلاب با دوره بازگشت 25 سال استفاده گردید. در نهایت با استفاده مجدد از الحاقیه HEC-GeoRAS و Arc-GIS نقشههای پهنهبندی سیلاب استخراج گردید. مضافا، با استفاده از استاندارد DSLRS، حریم کمی رودخانه تیل و مسیلهای فرعی 1 و 2 در محدوده مورد مطالعه، با توجه به بازدیدهای میدانی صورت پذیرفته و با اعمال دید مهندسی مناسب تعیین گردید و اعداد مربوط به هر شاخص و نهایتاٌ مقدار حریم کمی محاسبه گردید.یافته ها: طبق نقشههای بدست آمده و تصاویر ماهواره‌ای و با توجه به بررسی‌ها و بازدیدهای انجام شده، عرض بستر هیدرولیکی محاسبه شده به دلیل عدم قطعیت‌های فراوان با عرض بستر تعریف شده در قانون متفاوت است. در نتیجه لازم است در این مرحله از مطالعات، بررسی‌های کارشناسی تفضیلی از طریق بازدیدهای قدم به قدم هر دو ساحل رودخانهها و مسیل‌ها در طول محدوده مطالعاتی صورت پذیرد و در نهایت عرض بستر قانونی تشخیص و در نقشه‌ها علامت‌گذاری شود.نتایج: نتایج نشان میدهد که تلفیق مدل HEC_RAS و سیستم جغرافیایی GIS ابزاری کارآمد و مفید در تعیین سیلاب در رودخانه میباشد. طبق بررسی‌ها، مقایسه نقشه‌ها و کاربریهای موجود اطراف رودخانه تیل و 2 مسیل فرعی نهایتاً مشخص گردید که در صورت وقوع سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله، آسیب چندانی به نواحی اطراف رودخانه وارد نمی‌کند. طبق روش ارائه شده در استاندارد DSLRS، حریم کمی رودخانه تیل و مسیلهای فرعی 1 و 2 در محدوده مورد مطالعه، با توجه به بازدیدهای میدانی صورت پذیرفت و نهایتاٌ مقدار حریم کمی محاسبه گردید که در این محاسبات، مقدار حریم کمی رودخانه تیل در محدوده طرح مطالعاتی مقدار 8 متر و همچنین حریم کمی مسیل 1 و 2 به ترتیب 4 و 5 متر محاسبه شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - بررسی تغییرات زمانی-مکانی ذرات معلق (PM10 و PM2.5) شهر تهران با استفاده از GIS (99-92)
مریم انصاری محمود احمدی غلامرضا گودرزیزمینه و هدف: کلان¬شهر تهران یکی از آلوده¬ترین شهرهاي جهان محسوب می¬شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی رفتار زمانی و مکانی ذرات معلق (PM2.5 وPM10 ) شهر تهران در سالهای 99-92 می¬باشد. روش بررسی: به منظور بررسی تغییرات آلاینده¬هاي هوا در مقیاس¬هاي زمانی و مکانی داده¬هاي ایست أکثرزمینه و هدف: کلان¬شهر تهران یکی از آلوده¬ترین شهرهاي جهان محسوب می¬شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی رفتار زمانی و مکانی ذرات معلق (PM2.5 وPM10 ) شهر تهران در سالهای 99-92 می¬باشد. روش بررسی: به منظور بررسی تغییرات آلاینده¬هاي هوا در مقیاس¬هاي زمانی و مکانی داده¬هاي ایستگاه¬هاي آلودگی¬سنجی شرکت کنترل کیفیت هوا طی دوره آماری (99-92) مورد استفاده قرارگرفت. داده¬ها با استفاده از نرم افزارهاي MATLAB و Excel و SPSS، تحلیل و نتایج حاصل از تحلیل¬هاي آماري توزیع آلاینده¬ها در مقیاس¬هاي زمانی و مکانی با نرم افزار Arc Gis با تابع تحلیلی درونیابی فاصله معکوس (IDW) به¬صورت نقشه¬ها، جداول و نمودار¬ها ترسیم شده است. این تحقیق در فصل بهار سال 1400 انجام شده است. یافته¬ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که ذرات معلق (PM10 و PM2.5) در ساعت 5 و 6 عصر به حداقل غلظت (65 و µg/m3 23) و در ساعت 12 شب تا 1 بامداد به حداکثر غلظت (81 و µg/m3 30) رسیده است. بالاترین غلظت روزانه این آلاینده-ها مربوط به روز چهارشنبه (81 و µg/m3 30 ) و حداقل غلظت (73 و µg/m3 23) را روز جمعه به خود اختصاص داده است. بالاترین غلظت فصلی ذرات معلق (PM10) و (PM2.5) را به ترتیب فصل تابستان (µg/m3 90) و زمستان (µg/m3 35) و کمترین غلظت فصلی هر دو آلاینده¬ مربوط به فصل بهار(65 و µg/m3 24) می¬باشد. نتایج حاصل از درونیابی فاصله معکوس (IDW) نشان داد که مناطق غربی، جنوبی و در فصل تابستان مناطق مرکزی بیشتر از سایر مناطق درگیر ذرات معلق (PM10) می¬باشند اما در همه فصول علاوه بر مناطق غربی و جنوبی، مناطق مرکزی دارای غلظت بالایی از ذرات معلق (PM2.5) می¬باشند. بحث و نتیجه¬گیری: در بعضی از روزها و ماه¬هاي سال و مناطق خاصی از شهر تهران غلظت ذرات معلق بیشتر از حد مجاز می¬شود، بنابراین باید برنامه¬ریزی جهت مدیریت کنترل ذرات معلق و کاهش آلودگی هوا مورد استفاده برنامه¬ریزان و تصمیم¬گیرندگان شهری قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - پهنه بندی صنعتی استان همدان با استفاده از روشهای AHP و Weighted Overlay (مطالعه موردی: صنعت پتروشیمی)
بهنام صادقی مریم کیانی صدر مهرداد چراغیزمینه و هدف: توسعه صناع و توجه به مسائل زیست محیطی محتمل، همچنین استفاده بهینه و پایدار از همه امکانات پهنه سرزمین در راستای مکانیابی بهینه با توجه به توان اکولوژیکی منطقه یکی از موضوعات مهمی است که در سالهای اخیر مورد توجه بخش مدیریت محیط زیست قرار گرفته است. این تحقیق أکثرزمینه و هدف: توسعه صناع و توجه به مسائل زیست محیطی محتمل، همچنین استفاده بهینه و پایدار از همه امکانات پهنه سرزمین در راستای مکانیابی بهینه با توجه به توان اکولوژیکی منطقه یکی از موضوعات مهمی است که در سالهای اخیر مورد توجه بخش مدیریت محیط زیست قرار گرفته است. این تحقیق سعی دارد تا با ارزیابی توان منطقه و پهنهبندی مناسب کاربری صنایع پتروشیمی در جهت برنامهریزی و ایجاد تعادل و توازن منطقهای با توجه به قابلیتها و شرایط زیست محیطی به مکانیابی مناسب کاربری صنایع مذکور بپردازد. روش بررسی: در این تحقیق، پس از تعیین پارامترهای اکولوژیکی و غیراکولوژیک لازم جهت آنالیز، نسبت به وزندهی این فاکتورها با استفاده از روش تحلیل فرآیند سلسله مراتبی اقدام گردید. سپس نوزده لایه اطلاعاتی (کاربری اراضی، شیب، هیدرولوژی، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا، اقلیم، دانه‌بندی خاک، عمق خاک، فرسایش خاک، فاصله از فرودگاهها، فاصله از شهرها، فاصله از روستاها، فاصله از جاده‌ها و بزرگراهها، فاصله از سدها و تالابهای اصلی، فاصله از مناطق حفاظت شده، فاصله از صنایع، فاصله از گسل، فاصله از خطوط برق، فاصله از خطوط نفت و گاز)، در محیط GIS ، به روش، رویهم گذاری وزنی (Weighted Overlay) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.. یافته ها: از نتایج حاصل از این تحقیق این طور استنباط می شود که شهرستانهای شمالی و غربی استان ( کبودرآهنگ، فامنین، رزن و اسدآباد) به لحاظ ویژگیهای اکولوژیکی، به نسبت دارای شرایط بهتری بوده و بایستی در اولویت اول برنامهریزی قرار گیرند. لذا؛ در صورتیکه در توسعه صنعت پتروشیمی استان، بودجه و امکانات در حد بهینه و مطلوب مهیا باشند؛ میتوان جهت برنامه-ریزی‌های آتی توسعه صنعت در این شهرستانها اقدام نمود. نتایج این تحقیق به سیاستگذاران و تصمیم گیران کمک خواهد کرد تا بتوانند بر اساس آنها برنامهریزی دقیق‌تری داشته باشند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - پهنهبندی آسیبپذیری آبخوان دشت آبرفتی اردبیل با استفاده از تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل دراستیک
حجت اله مردان بهمن یارقلیزمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می‌باشند. این آب‌ها که توسط چاه‌ها، قنوات و چشمه ها قابل استحصال می‌باشند در مصارف مختلف مورد استفاده گرفته و در عوض حجم زیادی از پساب خانگی، صنعتی و کشاورزی وارد أکثرزمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می‌باشند. این آب‌ها که توسط چاه‌ها، قنوات و چشمه ها قابل استحصال می‌باشند در مصارف مختلف مورد استفاده گرفته و در عوض حجم زیادی از پساب خانگی، صنعتی و کشاورزی وارد آبخوان‌ها میشود. هدف این تحقیق ارزیابی آسیبپذیری آبخوان آبرفتی دشت اردبیل برای مدیریت کاربری اراضی، نحوه پایش کیفی منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی‌های آتی آن می باشد. روش بررسی: در این تحقیق با هدف پهنه بندی آسیبپذیری دشت اردبیل از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده و پردازش و تجزیه و تحلیل کیفی آبخوان به کمک آنها انجام شده است. همچنین با استفاده از نتایج موجود سنجش نیترات در منابع آب زیر زمینی منطقه، مدل دراستیک برای دشت اردبیل واسنجی شده است. یافته ها: نتایج حاصل از مدل دراستیک نشان میدهد که آسیبپذیری آبخوان دشت اردبیل بیشتر در گروه آسیبپذیری متوسط میباشد. طبق یافته‌های این تحقیق آسیبپذیری متوسط 3/39 درصد، آسیبپذیری کم 4/32 درصد و آسیبپذیری زیاد 1/21 درصد، آسیبپذیری خیلی کم 6 درصد و آسیبپذیری خیلی زیاد 1/1درصد به ترتیب بیشترین سهم از مساحت دشت را به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه گیری: بر پایه نتایج حاصل از مدل سازی، آسیب پذیری آبخوان دشت اردبیل تقریبا در نیمه‌شرقی در گروه آسیب پذیری کم و نیمه غربی در گروه آسیبپذیری زیاد قرار می گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که پتانسیل و میزان آلودگی آبخوان دشت اردبیل بالا میباشد. لذا با توجه به اهمیت منابع آب زیرزمینی منطقه که برای اهداف مختلف بکار می‌رود، حفاظت این مناطق به منظور جلوگیری از آلودگی و مدیریت بهینه منابع آب ضروری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - پایش روند تغییرات کاربری اراضی با تاکید بر توسعه فیزیکی شهر تهران
فاطمه بکائیان علی اکبر شمسی پور مرضیه علی خواه اصلزمینه و هدف : توسعه فیزیکی شهرها و گسترش ابعاد آن، یکی از عوامل مهم در تغییرات اراضی شهری به شمار می رود که پیامدهای متعدد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی را به دنبال دارد. در چند دهه گذشته، شهر تهران، با رشد و توسعه شهری و شهرک های پیرامونی متعددی مواجه بوده که این مسئله أکثرزمینه و هدف : توسعه فیزیکی شهرها و گسترش ابعاد آن، یکی از عوامل مهم در تغییرات اراضی شهری به شمار می رود که پیامدهای متعدد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی را به دنبال دارد. در چند دهه گذشته، شهر تهران، با رشد و توسعه شهری و شهرک های پیرامونی متعددی مواجه بوده که این مسئله، موجب تغییرات وسیعی در اراضی شهری تهران و نواحی پیرامون شده است. در این پژوهش روند تغییرات کاربری اراضی تهران در چند دهه گذشته مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی : در پژوهش حاضر با استفاده از تصاویر ماهواره ای 7 باندی سنجنده TM ماهواره لندست، به پایش تغییر و تبدیل اراضی شهر تهران از سال 1988 تا 2010 و در سه مقطع زمانی 1988، 2000 و 2010 پرداخته شد. تصاویر پس از مراحل پیش پردازش، بر اساس شش طبقه اراضی شهری، کشاورزی، آبی، جنگلی، مرتعی و بایر در نرم افزار ENVI@ طبقه بندی شده و با روش تفاضل تصویر و مقایسه پس از طبقه بندی، تحلیل شدند.یافته ها : نتایج پردازش و طبقه بندی تصاویر نشان می دهد که اراضی شهری به طور پیوسته با رشد همراه بوده و اراضی بایر نیز در مقیاس بسیار کم و آرام، در حال افزایش است. همچنین اراضی مرتعی در یک دهه گذشته با کاهش همراه بوده است. در حالی که اراضی کشاورزی علیرغم کاهش نسبت به سال 1988، از سال 2000 روند افزایشی نشان می دهد.نتیجه گیری : در مجموع به دلیل توسعه فعالیت های صنعتی، نظامی و گردشگری در پیرامون شهر، از میزان اراضی دامنه ای و کشاورزی کاسته شده و پهنه شهر توسعه پیدا کرده است که البته تاثیرات متعدد زیست محیطی همچون تغییر موازنه انرژی سطحی، جزیره گرمای شهری و چرخه آب در پیرامون شهر برجای نهاده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - طراحی و توسعه یک سامانه اطلاعات مکانی فرا گستر به‌منظور مدیریت اتلاف انرژی ساختمان‌های مسکونی (محدوده موردمطالعه: شهرستان شهریار- شاهد شهر)
رسول محمدی ابوالقاسم صادقی نیارکی شهرام بیک پورزمینه و هدف : محدود بودن منابع انرژی و لزوم صرفه‌جویی در مصرف آن بهینه‌سازی انرژی در بخش ساختمان را ضروری می‌سازد. در این راستا با توجه به فقدان روش های مناسب طراحی و توسعه فناوری‌های نوین فراگستر باهدف اندازه‌گیری اتلاف انرژی ساختمان دارای اهمیت خاصی میباشد. هدف از ای أکثرزمینه و هدف : محدود بودن منابع انرژی و لزوم صرفه‌جویی در مصرف آن بهینه‌سازی انرژی در بخش ساختمان را ضروری می‌سازد. در این راستا با توجه به فقدان روش های مناسب طراحی و توسعه فناوری‌های نوین فراگستر باهدف اندازه‌گیری اتلاف انرژی ساختمان دارای اهمیت خاصی میباشد. هدف از این پژوهش بررسی اتلاف انرژی ساختمان‌های مسکونی با طراحی و به‌کارگیری یک نمونه کاربردی مبتنی بر سیستم اطلاعات مکانی فراگستر[1] می‌باشدروش بررسی: تعدادی واحد مسکونی نمونه با شرایط هندسی و فیزیکی تقریباً یکسان درنظرگرفته شد. به‌منظور بررسی اتلاف انرژی سامانه مدیریت انرژی فراگستر[2] که شامل حس گر گرمایی LM35 حس گر GPS، برد GSM میباشد طراحی و توسعه داده شد. مراحل این تحقیق شامل طراحی مفهومی سامانه مدیریتی انرژی، جمع‌آوری اطلاعات، پردازش اطلاعات و تهیه نقشههای اتلافی در محیط GIS میباشد. همچنین به‌منظور نمایش اطلاعات حرارتی از نرم‌افزار توسعه داده‌شده در محیط تلفن همراه و رایانه استفاده شد.یافته ها: برای به دست آوردن مقدار اتلاف انرژی پنجره‌های ساختمان های موردبررسی ضریب انتقال حرارت kave بر داده های اندازه‌گیری شده اعمال شد و میزان اتلاف انرژی هر بخش محاسبه شد. نتایج اندازه‌گیری نشان داد آشپزخانه‌های ساختمان های مسکونی موردبررسی با داشتن مقادیر 406/1 بیشترین میزان اتلاف را داشته است بعدازآن اتاق‌ها با مقادیر 097/1 و حال پذیرای با مقادیر 935/0 درمرتبه بعدی قرارگرفته‌اند.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد اکثر ساختمان‌های موردبررسی از جنبه استانداردهای انرژی بهینه نبوده و منابع انرژی از آنها اتلاف میشود. همچنین یکی از منابع اصلی اتلاف انرژی ساختمان های مسکونی موردبررسی پنجره‌ها می‌باشند که راندمان پایینی برای نگه‌داری انرژی‌دارند.[1]- Ubiquitous GIS[2]- Ubiquitous Energy Management system تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - مکانیابی محل دفن پسماند های خطرناک با کاربرد روشهای تصمیمگیری چند معیاره و GIS (مطالعه موردی: استان لرستان)
ولی چگنی مریم کیانی صدر مهرداد چراغیزمینه و هدف: مدیریت پسماندهای خطرناک یکی از مهمترین مسئله‌های عصر حاضر است. عدم توجه به برنامه ریزی و مدیریت صحیح آن می تواند موجب آلودگی آب های سطحی، زیرزمینی، خاک و هوا در سطح گسترده شود. از طرفی، توجه بیشتر به معیارهای زیست محیطی در برنامه ریزی های کلان مملکتی ایجاد أکثرزمینه و هدف: مدیریت پسماندهای خطرناک یکی از مهمترین مسئله‌های عصر حاضر است. عدم توجه به برنامه ریزی و مدیریت صحیح آن می تواند موجب آلودگی آب های سطحی، زیرزمینی، خاک و هوا در سطح گسترده شود. از طرفی، توجه بیشتر به معیارهای زیست محیطی در برنامه ریزی های کلان مملکتی ایجاد یک نگرش علمی جهت دفن زائدات خطرناک از طریق انتخاب محل های مناسب دفن این مواد را به دنبال داشته است که عدم توجه و رعایت اصول علمی و زیست محیطی باعث آلودگی آب، خاک، هوا شده و سلامت انسان و دیگر موجودات زنده را در معرض خطر قرار داده است. هدف از این مطالعه مکانیابی محل دفن پسماندهای خطرناک با کاربرد روشهای تصمیمگیری چند معیاره و GIS میباشد.روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از روش دلفی جهت تعیین معیارها و ANP، TOPSIS و نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS[1]) مکان مناسب جهت دفن پسماندهای ویژه در استان لرستان (که تاکنون هیچ محلی جهت دفن پسماندهای ویژه برای آن در نظر گرفته نشده) مشخص شده است.یافتهها: در نهایت پنج منطقه در استان لرستان از شهرستانهای ازنا، الیگودرز، کوهدشت و پلدختر به عنوان بهترین مکان جهت دفن پسماندهای ویژه در استان لرستان معرفی شدند و سپس با روش Topsis این پنج منطقه اولویت‌بندی شدند.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان میدهد که دو مدل Topsis و ANP در کنار GIS کارایی بسیاری در مکانیابی دفن پسماندها را دارا میباشد که با تحقیقات انجام گرفته در سایر مناطق مطابقت دارد.[1]- Geographic Information System تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - طراحی شیء-گرا و تحت وب مبتنی بر علم شهروندی در جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده شهری
محمد حسن وحیدنیا سید محمد ابراهیم موسویزمینه و هدف: بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران با پدیده فرسایش محله های شهری مواجهند. این گونه بافت ها می تواند اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی، و اجتماعی در پی داشته باشد. با توجه به وسعت زیاد بافت های فرسوده، جمع آوری و به هنگام سازی این میزان از داده توسط سازمان ها أکثرزمینه و هدف: بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران با پدیده فرسایش محله های شهری مواجهند. این گونه بافت ها می تواند اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی، و اجتماعی در پی داشته باشد. با توجه به وسعت زیاد بافت های فرسوده، جمع آوری و به هنگام سازی این میزان از داده توسط سازمان ها امری زمان بر و پرهزینه می باشد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش استفاده از ظرفیت مشارکت شهروندان یا علم شهروندی، به عنوان فرصتی مناسب برای گردآوری سریع و ارزان داده های مکانی بافت فرسوده می باشد. روش بررسی: در سال های اخیر راهبرد GIS شهروند محور مطرح شده است و در بسیاری از کاربردها، داده های مکانی سازمانی جای خود را به اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه (VGI) داده اند. در این پژوهش نیز یک طراحی شیء-گرا برای جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده ارائه می شود. بر این اساس یک پیاده سازی نمونه تحت وب با تأکید بر مولفه های متن باز در دستور کار قرار می گیرد. یافته ها: به کمک راهکار مطرح شده اولاً اطلاعات مکانی به صورت طبقه بندی شده و موضوعی قابل جمع آوری می باشند. 10 کلاس مختلف در رویکرد شیءگرا مد نظر قرار گرفت که از جمله می توان به مسیرهای نامطلوب، ساختمان های نا امن و قدیمی، و زمین های مخروبه و آلوده اشاره نمود. همچنین بر اساس چارچوب های متن باز از جمله جنگو (Django) و مولفه هایی چون GeoDjango، PostGIS و OpenLayers یک سامانه تحت وب کارآمد پیاده سازی شد. بحث و نتیجه گیری: علوم شهروندی رویکردی نوین برای جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده است. نتیجه اجرای روش به کار گرفته شده تهیه سریع و کم هزینه اطلاعات، و افزایش نقش نظارتی شهرداری ها به جای تولید داده را در پی دارد. تحلیل هزینه فایده نشان داد که در یک دوره یک ساله این رویکرد می تواند به طور تقریبی به کاهش 15 برابری هزینه های اخذ داده بیانجامد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - تاثیر بوستان های شهری بر میزان انتشار ذرات معلق PM10 با استفاده از نرم افزار GIS
مجید عباسپور طهرانی فرد امیر حسین جاوید سحر سعیدیچکیده زمینه و هدف : توسعه فضای سبز در داخل و حاشیه شهرها و احداث بوستان های شهری بهترین راهکار جهت بهسازی محیط شهری به شمار می رود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر فضای سبز بوستان لاله در کاهش میزان انتشار ذرات PM10 و مقایسه آن با محیط پیرامون می باشد. بوستان لاله با وسعت أکثرچکیده زمینه و هدف : توسعه فضای سبز در داخل و حاشیه شهرها و احداث بوستان های شهری بهترین راهکار جهت بهسازی محیط شهری به شمار می رود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر فضای سبز بوستان لاله در کاهش میزان انتشار ذرات PM10 و مقایسه آن با محیط پیرامون می باشد. بوستان لاله با وسعت تقریبی 35 هکتار و قدمت 45 ساله در منطقه 6 شهرداری تهران واقع شده و از پارک های مطرح درسطح منطقه می باشد. روش بررسی : ابتدا 16 ایستگاه جهت نمونه برداری میدانی در بوستان و محیط پیرامون آن تعیین و میزان ذرات معلق PM10 و برخی پارامترهای اقلیمی از جمله دما، رطوبت، سرعت و جهت باد، طی1 سال هرماه در دو نوبت صبح و عصر، در آن ها مورد سنجش قرار گرفت. سپس نحوه انتشار مقادیر میانگین فصلی PM10 با استفاده از نرم افزار GIS بررسی گردید . در نهایت به منظور تعیین رابطه تغییرات غلظت آلاینده ها با افزایش فاصله، میدان مرکزی پارک به عنوان مبدا و میدان فاطمی به عنوان ایستگاه شاهد (آلوده ترین مکان) در فاصله 3000 متری از مبدا، در نظر گرفته شد و اندازه گیری هایی در سه ایستگاه به فواصل 200، 700 و 1100 متری از مبدا صورت گرفت و بهترین معادله حاکم بر روند تغییرات غلظت آلاینده ها نسبت به فاصله، توسط نرم افزار Table Curve تعیین و منحنی های آن توسط نرم افزار MATLAB رسم گردید. یافته ها و نتایج : نتایج نشان داد که با فاصله از مبداء میزان PM10 در فصول مختلف روند افزایشی داشته (در بهار 11%، تابستان 66/25%، پائیز 5/42% و در زمستان 06/31%) و در نزدیکی ایستگاه فاطمی این روند ثابت می گردد. همچنین در ایستگاه های درون پارک غلظت آلاینده PM10 کمتر از ایستگاه های محیط اطراف می باشد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - بررسی اثرات متقابل بین حمل ونقل شهری(مترو، بی آرتی)وتراکم شهری برمبنای شاخص های زمین ومسکن بااستفاده ازGIS (مطالعه موردی:منطقه8تهران)
هادی آشنایی علیرضا قراگوزلو علیرضا وفایی نژادزمینه وهدف: پراکندگی کاربری های متنوع شهری و شدت فشردگی آن ها درسطح وارتفاع (تراکم) تعیین کننده چگونگی تأمین نیازهای شهروندان است، چرا که برای استفاده از امکانات شهر ناگزیرند به قصد این کاربری ها حرکت نمایند. مترو و بی آرتی دو سیستم حمل ونقل عمومی انبوه بر با کم ترین تد أکثرزمینه وهدف: پراکندگی کاربری های متنوع شهری و شدت فشردگی آن ها درسطح وارتفاع (تراکم) تعیین کننده چگونگی تأمین نیازهای شهروندان است، چرا که برای استفاده از امکانات شهر ناگزیرند به قصد این کاربری ها حرکت نمایند. مترو و بی آرتی دو سیستم حمل ونقل عمومی انبوه بر با کم ترین تداخل ترافیکی هستند که وظیفه انتقال شهروندان به این نقاط را بر عهده دارند و در عین حال اجرای زیرساخت های آن ها هزینه ای به مراتب بیش تر از سیستم های دیگر حمل ونقل به شهرتحمیل می نماید. ازآن جا که هرچه فشردگی کاربری ها در شهر بیش تر باشد، نیازبه سیستم حمل و نقل مؤثرتری احساس می شود و بالعکس هرچه سیستم حمل ونقل کاراتر باشد رشد سکونت و فعالیت پیرامون این سیستم بیش تر خواهد شد، لذا این دومقوله باید به صورت هماهنگ مورد مطالعه ،طراحی واجرا قرارگیرند. روش بررسی: برای شناسایی دقیق تر رابطه موجود بین سیستم حمل ونقل عمومی (مترو و بی آرتی) وتراکم کاربری های مختلف مطالعه موردی درمحله تهرانپارس منطقه8تهران که هردوسیستم به آن خدمات می دهند، انجام شده وباتوجه به ماهیت مکانی آن ازسامانه اطلاعات مکانی و نرم افزارArc GIS در آن استفاده شده است. 153بلوک شهری واقع دراین محله به وسیله ابزار OLS درنرم افزار ARC GIS با سطح معناداری05/0 مورد تحلیل آماری قرارگرفت. یافته ها: درتحلیل هر متغیر وابسته، اختلاف طی دوره اجرای سیستم و اختلاف بین بلوک های واجد و فاقد دسترسی به سیستم، روش مورد استفاده در این تحقیق است.(Diff-Diff) بحث و نتیجه گیری: نتیجه نهایی مطالعه افزایش میزان سالانه تراکم مسکونی، تعداد طبقات وتراکم جمعیت تحت تأثیر سیستم حمل ونقل مترو به ترتیب، 05/0 درصد، 072/0طبقه و001/0 نفربر متر مربع وکاهش شاخص تعداد طبقات بامیزان سالانه 05/0- طبقه درمحدوده نفوذ ایستگاه های بی آرتی را نشان می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - مکانیابی محل دفن پسماند شهرستان بوکان با استفاده از منطق بولین و مدل سلسله مراتبی AHP))
مصطفی میرآبادی علی حسین عبدی قلعهزمینه و هدف: افزایش جمعیت، توسعه صنعت و رشد کمی و کیفی کالاهای مصرفی موجب افزایش میزان پسماندهای تولیدی شده است. طبق گزارشات بخش خدمات شهری شهرداری بوکان، روزانه به طور متوسط 189تن زباله تولید می شود، به طوری که سرانه تولید پسماندهای عادی به ازای هر نفر چیزی در حدود 640 أکثرزمینه و هدف: افزایش جمعیت، توسعه صنعت و رشد کمی و کیفی کالاهای مصرفی موجب افزایش میزان پسماندهای تولیدی شده است. طبق گزارشات بخش خدمات شهری شهرداری بوکان، روزانه به طور متوسط 189تن زباله تولید می شود، به طوری که سرانه تولید پسماندهای عادی به ازای هر نفر چیزی در حدود 640 الی 820 گرم در روز می باشد که نسبت به متوسط کشور ایران با معادل 600 تا 800 گرم در روز، کمی بالاتر است. لذا انتخاب محل دفن یکی از مراحل و اهداف مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری بوکان میباشد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده، لذا ضمن شناخت کامل معیارهای مکان یابی ازجمله خطوط ارتباطی، فاصله ازنقاط روستایی و شهری، حریم آبهای سطحی، فاصله از گسل، کاربری زمین، شیب و جهت شیب که نقشی اساسی دارند، با استفاده از منطق بولین و وزن گذاری لایه‌ها به وسیله مدل AHP در نرم افزار GIS اقدام نموده و در نهایت به انتخاب بهترین مکان جهت دفن پسماند می‌پردازد. نتایج: نتایج نظر سنجی از کارشناسان در مدل AHP نشان داد که معیار هیدرولوژی با وزن 235/0، مهم ترین معیار و معیار کاربری اراضی با وزن 023/0 به عنوان کم اهمیت ترین معیار شناخته شدند. هم چنین پس از استخراج لایه های اطلاعاتی معیارها از روی نقشه ها و اولویت بندی محدوده های مکان یابی در 5 طبقه، معلوم شد که پهنه های اولویت دار قابل توجهی جهت دفن پسماند در شهرستان بوکان وجود دارند که در نهایت محدوده ای با مساحت 138 هکتار انتخاب شد. محدوده انتخاب در حدفاصل شهر بوکان و سیمینه و در سمت جنوب روستای کانی شقاق قراردارد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی، با توجه به نتایج پژوهش حاضر، می توان اظهار نمود که با تلفیق دو روش بولین و مدلAHP، تا حد قابل قبولی محدوده های اولویت دار برای مکان یابی تعیین می شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - شالودهی مدل سازی سه‌بعدی دادههای مکانی
سپیده سعیدی مرجان محمدزادهفناوریهای بصری‌سازی می‌توانند ابزار قدرت مندی برای تبادل دادههای علمی مدلهای آمایش محیط‌زیستی بین پژوهش گران و استفاده کنندگان عام باشند. عدم یکپارچگی و غیرجذاب بودن نتایج فرآیندهای آمایش سیمای سرزمین از مشکلات عمده ی این افراد است. افراد غیرخبره معمولاً بخاطر فشردگی أکثرفناوریهای بصری‌سازی می‌توانند ابزار قدرت مندی برای تبادل دادههای علمی مدلهای آمایش محیط‌زیستی بین پژوهش گران و استفاده کنندگان عام باشند. عدم یکپارچگی و غیرجذاب بودن نتایج فرآیندهای آمایش سیمای سرزمین از مشکلات عمده ی این افراد است. افراد غیرخبره معمولاً بخاطر فشردگی نقشههای گرافیکی گیج و سر در گم می‌شوند و قادر نخواهند بود این اطلاعات را به صورت تصاویری از سیمای سرزمین در ذهن خود ترجمه کنند. یکی از راه حل ها برای حل این مشکل استفاده از پیشرفت فناوری در رابطه با ابزارهای تصویرسازی سه‌بعدی است. ادغام سیستم های اطلاعات جغرافیایی با فناوری تصویرسازی سه‌بعدی اخیرا در برنامهریزی شهری و طراحی سیمای سرزمین مطرح شده‌است، بنابراین در این مقاله سعی شده است تا برخی از اصول و مفاهیم اولیه در این رابطه جمع آوری و ارایه گردد. این مقاله به طورکلی در دو بخش اصلی تنظیم شده است، بخش اول به بیان اهمیت سه‌بعدی سازی داده های مکانی و بررسی تفاوت قابلیت‌های سه‌بعدی سازی در محیط نرم افزارهای CAD و GIS می پردازد و همچنین به برخی از مشکلات و راه‌حل‌های مربوط به توسعه نرم‌افزارهای 3D GIS اشاره می‌کند. در بخش دوم برخی از سیستم‌های موجود سه‌بعدی سازی معرفی و توضیح داده می‌شوند. مقاله ی حاضر در پی آشکارسازی قدرت 3D GIS، در تعامل بین برنامه‌ریزان، مدیران و مخاطبان عام است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - بررسی مکان گزینی پایگاه‌های مدیریت بحران منطقه 11 شهرداری تهران
محمد رضا زند مقدمچکیده منطقه 11 شهرداری تهران جزء مناطق شلوغ و پرتردد شهر تهران به حساب می آید که در صورت وقوع بلایای طبیعی نیاز به امداد رسانی سریع دارد. بنابراین مدیریت بحران در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد. در این راستا تحقیق حاضر دو هدف عمده را مد نظر قرار داد: 1ـ بررسی مکان أکثرچکیده منطقه 11 شهرداری تهران جزء مناطق شلوغ و پرتردد شهر تهران به حساب می آید که در صورت وقوع بلایای طبیعی نیاز به امداد رسانی سریع دارد. بنابراین مدیریت بحران در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد. در این راستا تحقیق حاضر دو هدف عمده را مد نظر قرار داد: 1ـ بررسی مکان گزینی پایگاه های مدیرت بحران در سطح منطقه 11 شهرداری تهران؛ 2ـ مشخص کردن مکان های اولویت دار برای احداث پایگاه های مدیریت بحران در سطح این منطقه. این تحقیق جزء تحقیقات هدف گراست که بعد از انتخاب معیارها و زیر معیارها مکان یابی با استفاده از مدل AHP و نرم افزار Exper Choice وزن و درجه اهمیت هرکدام از آنها مشخص شد و در نهایت با استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان گزینی پایگاه های مدیریت بحران در سطح منطقه 11 مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و در نهایت مکانهای اولویت دار برای احداث این سوله ها مشخص شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که، پایگاه های مدیریت بحران ویژه در منطقه 11 به لحاظ مکان گزینی در سطح متوسطی قرار دارد. براساس نقشه نهایی به دست آمده از مکان گزینی پایگاه های مدیریت بحران برای ارتقاء و بهبود امداد رسانی در هنگام وقوع بلایای طبیعی در سطح منطقه 11 شهرداری تهران 5 سایت( یا گزینه) انتخاب شد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - Prioritizing tourism destination infrastructure of Kermanshah province with the GIS and SAW technique
Hossein Mousazadeh Parisa Mohammadpour Mehdi Khodadad Ebrahim MoammeriLeveling tourism destinations is used as an approach and strategy in order to decrease the misbalances of the area and region. In this manner, the present study is prioritizing tourism destinations infrastructure of Kermanshah province using the SAW and GIS technique. T أکثرLeveling tourism destinations is used as an approach and strategy in order to decrease the misbalances of the area and region. In this manner, the present study is prioritizing tourism destinations infrastructure of Kermanshah province using the SAW and GIS technique. The infrastructures under study in this research includes tourism sample areas, transportation corporations, number of cinemas, theaters, fairs, Islamic holy places, gas stations, public inhabitants, transported passengers, travel agencies, and restaurants. For analyzing the related data related to the tourism infrastructures of Kermanshah province which are extracted from the annual statistics of the year 2013, the decision making technique of simple average weighting SAW in the software of excel and also in order to draw the map of spatial distribution of province’s tourism infrastructure the Arc GIS software was used. The results show that although the Kermanshah province has many touristic attractions but due to not-providing of equipment and required facilitations and imbalanced in distribution of tourism infrastructures, a massive difference exists in the manner of tourism infrastructure in the province. In a manner that the Kermanshah township as the center of the province has the most tourism infrastructure and solasbabajani has put the most enjoyable and the most deprived in the province. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - استفاده از مدل ترکیبی سامانه اطلاعات جغرافیایی سه بعدی و الگوریتم کلونی مورچگان در بهینه سازی پوشش سایه درختان
محسن قدس حسین آقامحمدی زنجیرآباد علیرضا وفایی نژاد سعید بهزادی علیرضا قراگوزلوپیشینه و هدف یکی از روش های کاهش جذب تشعشعات خورشیدی و جلوگیری از ایجاد جزایر حرارتی شهری، افزایش سایه توسط پوشش گیاهی است. به خصوص ایجاد سایه بر ساختمان ها که موجب خنک شدن خانه ها، کاهش مصرف انرژی و هزینه ها، افزایش ارزش خانه ها، ایجاد جلوه بصری مناسب و حس خوبی و أکثرپیشینه و هدف یکی از روش های کاهش جذب تشعشعات خورشیدی و جلوگیری از ایجاد جزایر حرارتی شهری، افزایش سایه توسط پوشش گیاهی است. به خصوص ایجاد سایه بر ساختمان ها که موجب خنک شدن خانه ها، کاهش مصرف انرژی و هزینه ها، افزایش ارزش خانه ها، ایجاد جلوه بصری مناسب و حس خوبی و سرزندگی می شود. هر چند از نظر اقتصادی میزان صرفه‌جویی رخ داده در اثر سایه و خنک شدن هوا برای یک درخت در طول عمر آن در نواحی آب و هوایی مختلف، متفاوت بوده و بستگی به نوع درخت، میزان سایه گستری آن در طول روز و در فصول مختلف سال دارد، اما اثر آن در صرفه جویی مصرف انرژی و هزینه ها قطعی است. موضوع تحقیق حاضر برنامه ریزی استراتژیک در خصوص افزایش پوشش سایه درختان در مناطق مسکونی شهری است. روشی ساده برای ایجاد سایه فراوان کاشت درختان متعدد در اطراف ساختمان ها است. اما این روش در بسیاری از مناطق که با مشکل کمبود آب مواجه اند، به دلیل هزینه های زیاد آن غیر عملی است. ضمن آن که وجود سایه های اضافی بر سطح بام ساختمان، موجب کاهش قابلیت در معرض تابش پرتوی خورشید قرار گرفتن بر سطح بام ساختمان ها و کاهش پتانسیل استفاده از پانل های خورشیدی بر سطح بام برای تولید الکتریسیته خواهد شد. اما چالش اصلی دست یابی به بیشترین مزایای سایه با استفاده از روشی است که بتواند با تعداد کمی درخت در نقاطی بهینه، پوشش سایه بیشینه بر سطح نما و پوشش سایه کمینه بر سطح بام را فراهم آورد. موضوع مکان یابی موقعیت درختان با هدف بهینه سازی پوشش سایه، یعنی بیشینه نمودن پوشش سایه بر سطح نما، درب و پنجره و کمینه نمودن پوشش سایه بر سطح بام، یک مسئله غیرقطعی سخت است و راه‌حل دقیق و قطعی ندارد. لذا از سیستم اطلاعات جغرافیایی سه بعدی و الگوریتم کلونی مورچه ها برای این منظور استفاده شده است. در پژوهش های گذشته شده اغلب اثرات سایه پوشش درخت بر یک ساختمان منفرد موردبررسی قرارگرفته است؛ درحالی‌که در این پژوهش به جای یک ساختمان منفرد یک بلوک ساختمانی، شامل چندین ساختمان متصل به یکدیگر، موردبررسی قرار می گیرد. زیرا در اکثر شهرهای ایران، ساختمان ها به هم چسبیده و تشکیل بلوک ساختمانی را می دهند. ضمن این که در بیشتر پژوهش های پیشین، اثر پوشش سایه حداکثر دو درخت بر روی ساختمان مورد بررسی قرارگرفته است؛ در حالی که در این پژوهش اثر پوشش سایه 15 اصله درخت را بر روی بلوک ساختمانی بررسی می نماییم. در هیچ‌یک پژوهش های انجام شده بهینه سازی پوشش سایه درختان بر سطح نمای ساختمان از روش بهینه سازی فرا-ابتکاری و ترکیب آن با GIS استفاده نشده است. در این پژوهش با رویکردی ترکیبی از GIS در یک محیط سه بعدی و روش فرا-ابتکاری ACO در مکان یابی استراتژیک تعداد مختلف درختان، با هدف بیشینه نمودن پوشش سایه درختان بر سطح نمای ساختمان ها و کمینه نمودن پوشش سایه درختان بر سطح بام استفاده می شود.مواد و روش هابرای انجام تحلیل ها دو نوع داده موردنیاز است. یکی مشخصات بلوک ساختمانی، برای مثال: ابعاد، موقعیت و اندازه نما، بام، درب و پنجره ها و دیگری مشخصات درخت (ارتفاع و موقعیت). برای مدل سازی مسئله بهینه سازی پوشش سایه درختان از GIS سه بعدی و الگوریتم ACO استفاده شده است. GIS سه بعدی قابلیت ذخیره سازی، تجزیه و تحلیل و ایجاد توپولوژی سه بعدی را فراهم نموده و ACO نیز برای خلاصه سازی شرایط دنیای واقعی در یک مسئله ریاضی استفاده شده است. برای ذخیره سازی اطلاعات مکانی و استخراج سطح پوشش، توپولوژی مکانی از GIS و قواعد مثلثاتی استفاده شده است. پس از ذخیره سازی موقعیت، ترکیب و اطلاعات توصیفی اشیا دو بعدی و سه بعدی توسط داده های توپولوژیکی، برای استخراج موقعیت سایه، ازنظر دافیه و بِکمن در 2013 استفاده شده است. سپس با توجه به نظر چرچ و ریوله مسئله مکان یابی پوشش حداکثری تعریف شده است. برای بهینه سازی مکانی سه بعدی به 3 دلیل ذیل از روش ACO استفاده می شود. دلیل اول مبتنی بر استفاده از قواعد مثلثاتی پیچیده فوق الذکر در محاسبه پوشش سایه بر روی ساختمان های مختلف و به خصوص استفاده از مدل سه بعدی پیچیده و با جزئیات کامل برای درخت و بلوک ساختمانی است. دلیل دوم مبتنی بر عدم وجود روشی قطعی برای حل این مسئله بهینه سازی با توجّه به قیود غیرخطی شامل توابع مثلثاتی و دلیل سوم مبتنی بر وجود فضای پیوسته اطراف بلوک ساختمانی است که در هر مکانی امکان قرارگیری درخت وجود دارد و لذا منجر به بی نهایت ترکیب از ترتیب چند درخت در فضای ممکن برای بررسی مسئله می گردد. جزئیات مراحل عبارت‌اند از؛ 1) تعریف مجموعه مکان های ممکن برای درخت بر اساس ارتفاع، قطر تاج، محوطه پیرامونی و چشم انداز بیرونی بلوک ساختمانی. 2) استفاده از روشی برای قرارگیری اولین درخت در تمام مکان های ممکن اطراف بلوک ساختمانی در طی ساعات گرم در روزهای مشخصی از فصل تابستان و محاسبه بیشترین پوشش سایه بر روی بلوک ساختمانی بر اساس وزن اجزا ساختمان. 3) حذف مکان های ممکن قرار گرفته در تاج درخت به منظور جلوگیری از همپوشانی تاج درختان و 4) تکرار مراحل 2 و 3 برای قرارگیری درختان بعدی در مکان های ممکن اطراف بلوک ساختمانی تا زمانی که تعداد درختان به تعداد درختان مورد نظر برای ایجاد سایه برسد. با توجه به اینکه بی نهایت مکان ممکن، یک مرحله ساده‌سازی و محدود کردن تعداد مکان های ممکن ضروری است. برای این منظور، فضای پیوسته به مجموعه مکان ممکن برای قرارگیری Ni درخت بافاصله 2 متری در راستای شمال-جنوب و شرق-غرب خلاصه شده است. ضمن آن‌که به منظور استفاده از روشنایی روز در ساختمان، امکان دید به بیرون از داخل ساختمان و امکان رفت و آمد از درب ها مکان های ممکن روبروی درب ها و پنجره ها حذف شده است. برای پرهیز از ایجاد سایه غیرضروری در بام، حداقل فاصله 2 متر درختان تا ساختمان در نظر گرفته شد.نتایج و بحث برای بهینه سازی پوشش سایه درختان با استفاده از الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچه ها از محیط متلبMATLAB استفاده شد. برای این منظور ابتدای مدل بلوک ساختمانی مورد بررسی شامل طول، عرض، ارتفاع، در قالب ساختاری تعریف شده که دارای ماتریس های مجزایی برای نمای شمالی، شرقی، جنوبی و غربی بلوک ساختمانی است. برای تعریف بام بلوک ساختمانی نیز ماتریس دیگری استفاده شد. هر عنصر از ماتریس‌های مذکور معادل cm 10× 10 از سطح بلوک ساختمانی و دارای مقدار صفر است. برای مدل سازی ابعاد و محل قرارگیری درب و پنجره ها در هر نما، ساختاری دیگر شامل ماتریس های مجزا برای هر نما تعریف شده است که مقدار عناصر ماتریس در محل قرارگیری درب و پنجره ها برابر یک است. مدل درخت غالب منطقه، شامل ارتفاع و شعاع تاج درخت نیز تعریف گردید. مشخصات خورشید در منطقه مورد مطالعه، شامل آزیموت و ارتفاع خورشید در روزهای مورد مطالعه در بازه های زمانی 15 دقیقه ای از ساعت 9 تا 15 استفاده قرار گرفت. پس از قرارگیری درخت در هر یک از مکان های ممکن و حرکت خورشید، سایه ایجاد شده درختان بر هر نقطه از اجزای ساختمان، موجب تغییر مقدار عنصر ماتریس معادل آن نقطه از صفر به یک میگردد. مجموع مقادیر عناصر ماتریس، میزان سایه ایجاد شده توسط درخت را بر هریک از اجزای ساختمان را مشخص می کند. مجموع حاصل ضرب نقطه ای عناصر ماتریس درب و پنجره ها در عناصر ماتریس نما، مقدار سایه ایجاد شده بر درب و پنجره ها را مشخص می کند. برای بیشینه سازی پوشش سایه درختان بر سطح نما، درب/پنجره ها و کمینه سازی پوشش سایه بر سطح بام، تابع هدف تعریف و از الگوریتم ACO استفاده شده است. نتایج حاصل از روش ACO نشان می دهد حالت بهینه پوشش سایه درخت/درختان بر روی بلوک ساختمانی، که بیشترین سایه را بر روی نما و درب و پنجره ها و کمترین سایه را بر روی بام ایجاد نماید، بستگی زیادی به تعداد درختان و موقعیت درب و پنجره ها در نمای بلوک ساختمانی دارد. به طور کلی با افزایش تعداد درختان، میزان سایه ایجاد شده بر اجزای بلوک ساختمانی افزایش می یابد.نتیجه گیری نتایج حاصل روش ACO نشان داد که برای ساختمانی، در یک منطقه در نیمکره شمالی، درختان در شمال ساختمان تأثیری در ایجاد سایه بر اجزای ساختمان ندارند. با توجه به اینکه در مناطق خشک و گرمسیری محدودیت در کاشت درختان وجود دارد، یافتن موقعیت مناسب برای درختان نقش بسزایی در بهینه سازی پوشش سایه بر اجزای ساختمان دارد. با توجه به میزان انتقال گرمایی بالا از طریق درب و پنجره ها نسبت به نما و بام، و وزن بیشتر در نظر گرفته شده برای این اجزا در تابع هدف، یافتن موقعیت های بهینه درختان بستگی زیادی به موقعیت درب و پنجره ها در ساختمان دارد؛ تا بیشترین سایه را بر این اجزا ایجاد نمایند. برای بلوک ساختمانی با تعداد و ابعاد ساختمان های مفروض در پژوهش و با توجه به ابعاد و موقعیت درب و پنجره ها، کاشت یک درخت دریکی از موقعیت های K10، K16، K22 یا K28 که هر یک در فاصله 2 متری جنوب ساختمان و در حد وسط دو پنجره قرار دارد، بهینه ترین سایه را ایجاد می نماید. این درخت به طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز مورد بررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 7.48، 9.22 و 0.85 درصد سایه ایجاد می کند. در حالتی که کاشت دو درخت مدنظر باشد، بازهم دو موقعیت از موقعیت های K10، K16، K22 یا K28 بهینه ترین سایه را ایجاد می نماید. این دو درخت به طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 13.88، 18.64 و 1.69 درصد سایه ایجاد می کنند. در حالت سه درخت موقعیت های K8، K18 و K22، در حالت چهار درخت موقعیت های K14، K20، K26 و K32، در حالت پنج درخت موقعیت های K8، K14، K20، K26 و K32 بهینه ترین سایه را ایجاد می کنند. این موقعیت ها در فاصله 2 متری جنوب ساختمان قرار دارند. در حالت سه درخت به طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 21.07، 28.54 و 2.54 درصد، در حالت چهار درخت بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 24.96، 35.36 و 3.39 درصد و در حالت پنج درخت بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 33.26، 44.70 و 3.95 درصد، سایه ایجاد میشود. با کاشت پنج درخت بیش از 88 درصد نمای جنوبی و بیش از 90 درصد درب/پنجره های نمای جنوبی ساختمان تحت پوشش سایه قرار می گیرد. اما با توجه به هدف بهینه سازی سایه بر ساختمان و وزن بیشتر درب و پنجره ها، روش ACO موقعیت درختان را به گونه ای بهینه یابی کرده است که سطح بیشتری از درب و پنجره‌ها در معرض سایه قرار بگیرد. با توجه به اینکه در حالت پنج درخت، 90 درصد نمای جنوبی در سایه درختان قرار گرفت، در حالت شش درخت علاوه بر نمای جنوبی، نماهای شرقی و غربی نیز برای کاشت درخت در نظر گرفته شد. به طوریکه موقعیت های K8، K14، K20 و K30 در فاصله دو متری نمای جنوبی و موقعیت H2 در فاصله 2 متری نمای غربی و موقعیت H36 در فاصله 2 متری نمای شرقی برگزیده شد. این درختان به طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر روی نما، درب/پنجره‌های و بام به ترتیب 33.95، 42.29 و 3.64 درصد سایه ایجاد می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - شناسایی مناطق کارست و میزان گسترش آن با استفاده از سنجشازدور و سیستم‌اطلاعات‌جغرافیایی در حوضۀ آبریز ظالم رود ساری در مازندران، ایران
محمدعلی قلی نتاج ملکشاه داود جهانی سیدرمضان موسوی نادر کهنسال قدیم وند سیدحمید وزیریپیشینه و هدف سیمای مرکبی از همه ناهمواری‌ها، اشکال، فضای خالی و پدیده‌هایی که در اثر خورندگی آب در سطح و در زیر سطح زمین در سازندهای زمینشناسی قابل‌حل مختلف ایجاد می‌شوند را کارست گفته که تقریباً 15 درصد از سنگ‌های رخنمون یافته جهان را در برگرفته‌اند. علیرغم اهمیت منا أکثرپیشینه و هدف سیمای مرکبی از همه ناهمواری‌ها، اشکال، فضای خالی و پدیده‌هایی که در اثر خورندگی آب در سطح و در زیر سطح زمین در سازندهای زمینشناسی قابل‌حل مختلف ایجاد می‌شوند را کارست گفته که تقریباً 15 درصد از سنگ‌های رخنمون یافته جهان را در برگرفته‌اند. علیرغم اهمیت مناطق کارستی در ادوار گذشته، امروزه، مطالعه، شناسایی، تحلیل مکانی و مدیریت این مناطق، موردتوجه جدی زمین شناسان، هیدرولوژیست‌ها، هیدروژئولوژیست ها، اکوتوریست ها، ژئوتوریست ها و زیست‌محیطی در مقیاس‌های گوناگون است. از طرفی با توجه به برخی از شرایط ویژه مانند بحران آب و یافتن نقاط دارای ذخایر آبی پایدار و یا مناطق مناسب جهت احداث سدها و سایر سازه‌های با ریسک کم و ضریب اطمینان بالا، شناسایی مناطق کارستی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین پدیده کارست در ابعاد گوناگون، از دیدگاه زمینشناسی و ژئومورفولوژی نیز دارای جایگاه ویژه‌ای است، زیرا علل و چگونگی فرآیندها و اشکال انحلالی و گسترش آنها بر سنگها و کانی‌ها دارای اهمیت بسیار بالایی است. شرق مازندران بهویژه در محدوده موردمطالعه، ازلحاظ زمینشناسی یکی از مناطق دارای پتانسیل فرآیند کارستی بوده و با توجه به شرایط محیطی به‌خصوص وضعیت پوشش گیاهی و راههای دسترسی، کمتر موردمطالعه قرارگرفته است. بر این اساس، این مطالعه، به‌منظور شناسایی مناطق کارستی و میزان گسترش آنها با استفاده از روش سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در حوضۀ ظالم رود ساری در استان مازندران در شمال ایران متمرکز است.مواد و روشها به‌منظور شناسایی مناطق کارستی و ویژگیهای فیزیکوشیمیایی آبخوان‌های موجود، ابتدا لازم بود مناطق کارستی شناسایی و سپس وضعیت فیزیکوشیمیایی آن ارزیابی می‌گردید. در گام نخست، با استفاده از دادههای ماهواره‌ای لندست Landsat، استر ASTER و SRTM، نقشههای زمینشناسی، اطلاعات آب‌وهوایی و بازدیدهای میدانی، عوامل مؤثر بر کارستی شدن که شامل نوع سنگ، خطواره‌ها نظیر گسل‌ها و شکستگی‌ها، پوشش گیاهی، آب‌وهوا، وضعیت آبراههها و شیب توپوگرافی هستند، استخراج شدهاند. قابل‌ذکر است که در این گام، برای به دست آوردن نتیجه بهتر، از منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهره گرفته شده است. در گام دوم، به‌منظور بررسی وضعیت فیزیکوشیمیایی آبخوان، پارامترهای شیمیایی برخی از چشمه‌ها، مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته و پارامترهای انحلالی، ضرایب اشباعی، منشأ مواد شیمیایی محلول در آب و سیستم کلی جریان در آبخوان‌های موجود مشخص شده است. در این مطالعه، تعیین ترکیب و پراکندگی سنگی، بر اساس بازدیدهای میدانی و به کمک نقشههای زمینشناسی یک‌صد هزارم بهشهر و ساری که زمین مرجع شدهاند، انجام شده است. برای استخراج خطواره‌های ناشی از شکستگی‌ها، از سه روش دستی، خودکار و نیمه اتوماتیک استفاده شده است. در روش دستی، با اعمال فیلترهای High Pass، PCA و ترکیب رنگی دادههای ماهواره‌ای لندست-8، خطواره‌ها بارزسازی و استخراج شدهاند. در روش اتوماتیک، از الگوریتم Segment Tracing Algorithm (STA) در نرم‌افزار PCI، کمک گرفته شده است. در الگوریتم STA، پیکسل‌های خطی بر اساس اختلاف درجه خاکستری شناسایی و سپس بر اساس پارامترهای RADI، GTHR، LTHR، FTHR، ATHR و DTHR به بردار تبدیل گردیده‌اند. جهت تشخیص و استخراج وضعیت پوشش گیاهی، از شاخص Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) بر روی دادههای سنجنده OLI از ماهواره لندست-8، کمک گرفته شده است. آبراههها، با کمک اکستنشن ArcHydro در GIS شناسایی گردیدند. برای تولید DEM موردنیاز، از تکنیکهای فتوگرامتری بر روی تصاویر زوج استریو سنجنده ASTER در نرم‌افزار Idrisi و بر اساس متغیرهای پارامتری توجیه‌های داخلی و خارجی (External and Internal Orientation) سنجنده و نقاط کنترلی زمینی (Ground Control Points, GCPs) انجام شده است. شیب توپوگرافی منطقه به کمک DEM و بر اساس درجه در محیط نرمافزاری GIS محاسبه و نقشه آن تهیه شده است. بر اساس دادههای آب هوایی اداره کل هواشناسی استان مازندران، وضعیت آب‌وهوایی به‌صورت منحنی‌های هم‌دما، هم بارش و هم تبخیر مشخص و نوع آب‌وهوا نیز، از روش De Marton تعیین شده است.نتایج و بحث حاصل فعالیت‌های فوق، تولید نقشههای سنگ‌شناسی، تراکم و فاصله از خطواره‌های حاصل از شکستگی، تراکم و فاصله از آبراههها، شیب توپوگرافی، هم بارش و پوشش گیاهی بوده است. با توجه به معیارهای متفاوت بکار رفته در نقشههای تولیدشده و وجود نیاز به معیاری واحد و قابل‌مقایسه و متناسب برای تلفیق لایه‌های اطلاعاتی، از منطق فازی کمک گرفته شده است. در این حالت، کلیه لایه‌ها با مرز غیرقطعی به‌جز لیتولوژی که دارای مرز قطعی بوده و تابع منطق بولین است، فازی سازی شدهاند و در ادامه در GIS، به‌صورت لایه‌های فازی سازی شده استخراج گردیده‌اند. از طرفی، چون وزن و ضریب اثربخشی عوامل هشت‌گانه مؤثر در وقوع پدیده کارست یکسان نیستند، برای تعیین ارجحیت و اولویت‌بندی این عوامل، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است و میزان مشارکت و به عبارتی وزن هر یک از معیارها با ضریب ناسازگاری کمتر از یک درصد در نرم‌افزار Expert Choice 12 محاسبه شده است. درنهایت، با روش ترکیب خطی وزن‌دار (WLC)، لایه‌های رستری فازی شده بر اساس وزن مؤثر آنها، با عملگر تجمعی توافقی (Compromise Operator) یا گاما تلفیق شده و نقشه پراکندگی پدیده کارست با ضریب احتمال متفاوت در محدوده موردمطالعه استخراج گردید. در گام بعدی، به‌منظور بررسی وضعیت فیزیکوشیمیایی آبخوان‌ها و ارزیابی پدیده کارست، تعداد 18 چشمه با دبی مساوی و بیشتر از سه لیتر بر ثانیه انتخاب و به کمک نرم‌افزارهای SPPS، RockWorks2016 و PHREEQC2.6 مورد ارزیابی قرارگرفته‌اند و ضمن استخراج جداول و نمودارهای هیدروژئوشیمیایی، شاخص اشباعی کانی‌های متعدد نیز، محاسبه گردیده‌اند.نتیجه گیری نتایج این تحقیق نشان میدهد که پدیده کارست، در بخش مرکزی دارای بیشترین گسترش بوده و خطواره‌های حاصل از شکستگی‌ها، بیشترین نقش را در تشکیل این پدیده داشته‌اند. تیپ آب این چشمه‌ها، بی‌کربنات کلسیک- منیزیک بوده و براساس نمودار گیپس، نقش سنگ‌های تشکیل‌دهنده آبخوان در تعیین ترکیب شیمیایی آب، بسیار واضح است. همچنین، با توجه به شاخصهای اشباعی کانی‌ها، نوع جریان در مخازن آبهای زیرزمینی، به‌صورت افشان و افشان- مجرایی است. بر اساس این تحقیق، بهره‌گیری از فن‌آوری نوین سنجشازدور و GIS، موجب افزایش دقت و سرعت و کاهش هزینه در مطالعات کارستی بههمراه دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - Evaluating the Capability of the NLEAP Model to Predict the Movement of Moisture and Nitrat Accoumulation in the Soil
بابک سیفی امید بهمنیThe relationship between the accumulation of nitrate in the soil and its concentration in groundwater and in various plant systems is still not fully understood, but it indicates a high correlation between nitrate leaching and environmental and managerial factors. In th أکثرThe relationship between the accumulation of nitrate in the soil and its concentration in groundwater and in various plant systems is still not fully understood, but it indicates a high correlation between nitrate leaching and environmental and managerial factors. In this study in order to model the movement of nitrate in the soil profile and loss of fertilizer in the root zone using NLEAP GIS 4.2.NLEAP is used in order to model the movement of nitrogen in soils with artificial drainage system Data from farm ARC2-14 of sugarcane research area in Amirkabir unit (one of the seven unites of sugarcane development) was used and irrigation treatment consisted of full irrigation (I1), 85% (I2) and 70% (I3) of full irrigation and amount of nitrogen fertilizer including area was 150 (N1), 250 (N2) and 350 Kg per hectare. Measured values of nitrate and water content in the soil profile and predicted values during the study period were evaluated. The results show that the NLEAP models have predicted the concentration of soil nitrate. Also range of parameters of AE, RMSE and R2 to estimate the concentration of nitrate in the soil profile is -1.4 to 2.3, -1.7 to 3 and 0.3 to 0.99. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - Assessment of reservoir sedimentation by mathematical model GSTARS3 on Masjed Soleyman dam in Khuzestan Province-Iran
رضا تاج مهر هوشنگ حسونی زاده سمانه عبدویسAccumulation of sediment transport volume and reduce the useful life of dams, water storage tanks can be. So far, many methods for calculating sediment this is presented in reservoirs are generally classified into two categories: mathematical modeling and experimental . أکثرAccumulation of sediment transport volume and reduce the useful life of dams, water storage tanks can be. So far, many methods for calculating sediment this is presented in reservoirs are generally classified into two categories: mathematical modeling and experimental .This study examines the effect of using Gstars model parameters in the model, deposition of sediment in the reservoir tank and forecasting of Masjed Soleiman was made. Results indicated that the most sensitive parameter model of deposition and sediment transport equations show that. The model is calibrated using data from the second flood A is less critical than the daily statistics Negligible error rate of 2% between the observed value and the calculation results show that Gstars mathematical model for use in estimating the amount and distribution of precipitation with a suitable model. The annual volume of tank 1/6 was estimated that the observation of the 1/1 percent. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - Estimating runoff precipitation and providing land use maps and agriculture levels in different periods of time, using remote sensing technology in Roud Zard basin area
رحیم آورند حسن ترابی پودهToday, remote sensing technology is used in all scientific and informing fields around the world, and it has achieved to very satisfying results. In the present study, by using remote sensing technology and application of satellite photographs the coefficient of curve n أکثرToday, remote sensing technology is used in all scientific and informing fields around the world, and it has achieved to very satisfying results. In the present study, by using remote sensing technology and application of satellite photographs the coefficient of curve number was estimated with high accuracy and pick discharge of the flood was calculated with a good accuracy. In this study, in terms of land use changes effect on data of a historical event for decision making and evaluating long term variations of land use, basin area is also used. The results show that remote sensing and GIS technology are proper for analyzing runoff depth distribution beneath the studying basins. Daily rainfall and flow measurements showed that the land use changes on the precipitation - runoff in the basin has an effect However, because satellite images (except for the two periods 1990 and 2002) were available in different time periods, the results of land use change and its effect on the results of rainfall - runoff is not shown. This technology can be used for predicting runoff in watershed management and water recourses. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - مکان¬یابی جایگاه¬های بهینه عرضه سوخت CNG با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در راستای سیاست گذاری توسعه پایدار شهری(مطالعه موردی: شهر اهواز)
پریسا شعبانی سولماز دشتیرشد جمعیت و توسعه نامناسب شهرها مشکلات عدیده¬ای را برای شهرها به وجود آورده و مکان¬یابی صحیح و اصولی خدمات شهری می¬تواند تا حدود زیادی در نظم بخشیدن به عملکرد شهرها موثر باشد. شبکه جایگاه¬های سوخت¬رسانی از جمله خدمات شهری است، که به¬عنوان تأمین کننده سوخت بخش حمل و نقل أکثررشد جمعیت و توسعه نامناسب شهرها مشکلات عدیده¬ای را برای شهرها به وجود آورده و مکان¬یابی صحیح و اصولی خدمات شهری می¬تواند تا حدود زیادی در نظم بخشیدن به عملکرد شهرها موثر باشد. شبکه جایگاه¬های سوخت¬رسانی از جمله خدمات شهری است، که به¬عنوان تأمین کننده سوخت بخش حمل و نقل شهری عمل نموده و به نوبه¬ی خود از لحاظ ملاحظات ترافیکی، شهرسازی، ایمنی و محیط¬زیستی دارای اهمیت می¬باشد. در این مطالعه در ابتدا 18 معیار در سه محیط اقتصادی- اجتماعی، فیزیکی و فنی و عملیاتی به¬عنوان معیار¬های مؤثر انتخاب شدند. سپس داده¬های مکانی در محیط GIS استاندارد و به لایه¬¬های اطلاعاتی جدید تبدیل شدند. هر کدام از معیارها و زیرمعیارها با توجه به اهمیت آن¬ها در مکان¬یابی جایگاه¬های بهینه عرضه سوخت CNG، از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن¬دهی شدند و بعد از تلفیق لایه¬های وزن¬دار، نقشه¬ی پهنه¬های جایگاه¬های بهینه عرضه سوخت CNG تولید شد. با توجه به نتایج 58/48 درصد از منطقه دارای پتانسیل مناسب برای احداث جایگاه عرضه سوخت CNG می¬باشد، همچنین از بین 8 جایگاه سوخت CNG و دوگانه موجود در شهر اهواز فقط 2 جایگاه با شرایط مناسب در شمال منطقه 2 قرار گرفته¬اند. 3 جایگاه در مناطق کاملاً نامناسب، 2 جایگاه در مناطق نامناسب و 2 جایگاه در مناطق متوسط قرار گرفتند. در نتیجه می¬توان بیان داشت که شهر اهواز پتانسیل بالایی جهت احداث جایگاه عرضه سوخت داشته، اما با عدم مکان¬یابی صحیح جایگاه سوخت CNG روبروست، که این امر با مدیریت صحیح و تخصیص بودجه¬ی مناسب جهت اجرای طرح¬های مکان¬یابی پروژه¬های جایگاه سوخت CNG قابل حل می¬باشد و می¬توان در راستای سیاست¬گذاری توسعه پایدار شهری گام برداشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - شناسایی مناطق تغذیه و تخلیه آبخوان دشت قروه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
امیر زارعی آزاده نکوئی اصفهانی ابراهیم نوروزی وحید کاکا پور سیروان زارعیمدیریت منابع آب بهویژه آبهای زیرزمینی، در مناطق خشک و نیمه‌خشک از اهمیت خاصی برخوردار است. عوامل مختلف طبیعی و انسانی در چند دهه اخیر باعث ایجاد شرایط بحرانی و افت سطح آبهای زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور ازجمله استان کردستان شده است؛ بنابراین بررسی افت سطح آبهای زیرز أکثرمدیریت منابع آب بهویژه آبهای زیرزمینی، در مناطق خشک و نیمه‌خشک از اهمیت خاصی برخوردار است. عوامل مختلف طبیعی و انسانی در چند دهه اخیر باعث ایجاد شرایط بحرانی و افت سطح آبهای زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور ازجمله استان کردستان شده است؛ بنابراین بررسی افت سطح آبهای زیرزمینی دشت قروه که یکی از مهمترین و بزرگ‌ترین دشتهای استان میباشد، مورد توجه قرار گرفت. به‌منظور انجام این پژوهش، آمار 28 حلقه چاه مشاهده‌ای در طی 2 دوره 5 ساله (88-83 و 92-88) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا دادههای آماری جمع‌آوری و پس از ورود داده‌ها به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، با روش درونیابی، نقشههای خطوط هم‌پتانسیل و پهنهبندی افت سطح آب زیرزمینی تهیه گردید. هیدرو گراف‌های تراز آب نیز در محیط نرمافزاریExcel ترسیم شدند. نتایج بهدستآمده از نقشههای هم پهنه افت، نشان داد که بیشترین سطح آب زیرزمینی در 5 ساله دوم در بخشهای غربی آبخوان به‌اندازه 75/5 متر و در 5 ساله اول در قسمتهای شرقی به‌اندازه 15/2 متر افت پیداکرده است. هیدرو گراف‌های تراز آب زیرزمینی نشان میدهند که در طی در مدت 10 سال افت سطح آب در دشت قروه 84/10 متر میباشد که به‌طور متوسط هرسال08/1 متر سطح آب افت کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - شاخصهای پیشبینی ظرفیت واحدهای زمینشناسی نسبت به وقوع زمینلغزشهای ناشی از زلزله )مطالعه موردی: زمینلغزشهای ناشی از زلزله منجیل
علی محمد رجبییکی از مهمترین اثرات ناشی از زلزله 31خرداد 1369منجیل ) ،(M=7/7ایجاد و تحریک زمینلغزشهای متعدد در مناطق زلزلهزده بوده است.برخی از این زمینلغزشها )مانند زمینلغزش گلدیان و فتلک( بسیار عظیم و همراه با خسارات فراوان بودهاند. بررسی و آنالیز مشخصات اینزمینلغزشها و نحوه توزیع آ أکثریکی از مهمترین اثرات ناشی از زلزله 31خرداد 1369منجیل ) ،(M=7/7ایجاد و تحریک زمینلغزشهای متعدد در مناطق زلزلهزده بوده است.برخی از این زمینلغزشها )مانند زمینلغزش گلدیان و فتلک( بسیار عظیم و همراه با خسارات فراوان بودهاند. بررسی و آنالیز مشخصات اینزمینلغزشها و نحوه توزیع آنها در شناخت مناطق مستعد زمینلغزش، در زلزلههای آینده اهمیت بسزایی دارد. در این مطالعه فراوانی، توزیعو هندسه زمینلغزشهای ناشی از زلزله منجیل با محاسبه پارامترهایی نظیر مساحت، طول، عرض، شیب، جهت شیب، نوع واحد لیتولوژی وشدت آریاس، با استفاده از GISدر چهارگوشهای چلکاسر و چهارمحل )منطقهای در نزدیکی رو مرکز زمینلرزه منجیل( به مساحت309/30کیلومترمربع بررسی شده است؛ سپس دو اندیس به نامهای شاخص استعداد ) (Susceptibility Indexو شاخص فراوانی) (Frequency Indexزمینلغزش، به عنوان اندیسهای قابل اعتماد جهت پیشبینی زمینلغزشهای ناشی از زلزلههای آینده معرفی شدهاند.در نهایت استعداد وقوع زمینلغزش در چهارگوشهای مورد مطالعه بر اساس دو شاخص مذکور امتیاز دهی شده است. نتایج این مطالعهمیتواند در پیشبینی مناطق مستعد زمینلغزشهای ناشی از زلزلههای آینده و همچنین شناسایی مناطق خطر در گستره مورد مطالعه قابلاستفاده باشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - بررسی پتانسیل تاقدیس کوه سیاه دهدشت در فراوانی منابع آب با استفاده از G
خدارحم شفیعی مطلقتاقدیس کوه سیاه در حدود 20کیلومتری شمال شرق شهرستان کهگیلویه قرار دارد. محدوده مورد بررسی از نظر ذخایر منابع آب دراستان کهگیلویه و بویر احمد بسیار حایز اهمیت می باشد. در این میان ذخایر کارستی منطقه به عنوان یکی از منابع استراتژیک آبمورد توجه مسوولین قرار دارد. عوامل متع أکثرتاقدیس کوه سیاه در حدود 20کیلومتری شمال شرق شهرستان کهگیلویه قرار دارد. محدوده مورد بررسی از نظر ذخایر منابع آب دراستان کهگیلویه و بویر احمد بسیار حایز اهمیت می باشد. در این میان ذخایر کارستی منطقه به عنوان یکی از منابع استراتژیک آبمورد توجه مسوولین قرار دارد. عوامل متعددی در پدیده کارستی شدن و تشکیل منابع آب در سازندهای کربناته حائز اهمیت می باشنداز عوامل مؤثر در ایجاد و گسترش این پدیده می توان به سنگ شناسی، توپوگرافی، میزان نزولات، سطوح ناپیوستگی، شیب ها و مناطقخرد شده لایه ها اشاره نمود. در این پژوهش نقش عوامل ساختاری در توسعه منابع آب در منطقه کهگیلویه مورد بررسی قرار گرفتهاست. بدین منظور ابتدا مبادرت به تهیه لایه های اطلاعاتی شامل شبکه هیدروگرافی، عناصر تکتونیکی، خطواره ها، پتانسیل کارستو منابع آب کارستیک با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، بررسی عکس های هوایی و پردازش تصاویر ماهواره ای شد.لایه های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی GISمورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج نشان می دهد که ارتباط نزدیکیبین خطواره ها، عناصر تکتونیکی و شیب توپوگرافی با فراوانی منابع آب کارستیک درمنطقه مورد مطالعه وجود دارد. این روابط نشانگرنقش بارز عناصر تکتونیکی و لزوم توجه به آن در بررسی استعداد منابع آب و انتقال آب های زیرزمینی در مناطق کارستیک می باشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - Analyzing online participatory planning with a sustainable development approach in Shahinshahr city
Mahdi Fadaei Sayyed Ali Almodaresi Amir Kandomkar Maliheh ZakeriyanThe purpose of this research is to analyze participatory planning on the web with a sustainable development approach in the city of Shahin Shahr. In the present research, first the raw layers of Shahinshahr map including regions, districts and urban blocks were prepared أکثرThe purpose of this research is to analyze participatory planning on the web with a sustainable development approach in the city of Shahin Shahr. In the present research, first the raw layers of Shahinshahr map including regions, districts and urban blocks were prepared from the municipality. In this research, the statistical population is those who have the most connections with urban areas. Based on this and according to the opinion of experts and district managers, trustees who live in Shahin Shahr city and their number is 70 were selected. Then, the address of the place of residence of these people was placed on the city map in Arc GIS software and its various factors were checked. The purpose of writing this research, which is survey and applied, is to analyze the relationship between age, gender, education level, occupation and the suggestions of trustees with the municipality. In the end, it was found that the spatial distribution of the residences of trustees participating in urban programs is not uniform and on the other hand, there is a dependency between the age, gender, level of education and the place of residence of the trustees with the level of their cooperation. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - A Heuristic Model for SQL Injection Attacks Prevention in GIS Web Application
Mohammad Ali Arasteh Fahimeh ParsaeiBy increasing the development of Geographical Information Systems (GIS) providing electronic map data exchange with internet and mobile applications, related problems such as keeping secure map information, safe transactions, and assured broadcast services are necessary أکثرBy increasing the development of Geographical Information Systems (GIS) providing electronic map data exchange with internet and mobile applications, related problems such as keeping secure map information, safe transactions, and assured broadcast services are necessary. Every year millions of attacks on financial and data information will be caused a series of problems in the world. One of the most critical attacks on the application level is SQL injection into the Web database. This paper tried to present a model for preventing SQL injection into GIS applications, which leads to fetching and manipulating the map information and data from a database. It also provides solutions for IT managers to keep the GIS website secure. The model security steps were tested on one of the GIS portals of Iranian organizations. To evaluate the performance of the proposed model, the security of an Iranian web GIS was checked before and after the announcement of the instructions, and the test results of the vulnerability checking with Acunetix and DVWA. The result showed that the website was completely safe and the model’s instructions for various stakeholders, including programmers, administrators, and GIS experts can significantly prevent this attack. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی گروهی تحت وب به منظور مکان-گزینی یک مرکز خرید جدید
عباس صفری محمد حسن وحیدنیا حسین آقامحمدیانتخاب محل مناسب برای احداث یک مرکز خرید جدید، یک مسئله تصمیمگیری چندمعیاره می باشد که در عین حال افراد و سلایق مختلف در آن دخیل اند. در این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای انجام برخی مراحل تحلیل مکانی استفاده و سپس توسعه یک أکثرانتخاب محل مناسب برای احداث یک مرکز خرید جدید، یک مسئله تصمیمگیری چندمعیاره می باشد که در عین حال افراد و سلایق مختلف در آن دخیل اند. در این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای انجام برخی مراحل تحلیل مکانی استفاده و سپس توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گروهی جهت تجمیع و انتخاب گزینه نهایی پرداخته شده است. برای ایجاد گزینه های محدود تصمیم گیری یک روش دو مرحله ای در این پژوهش پیشنهاد گردید. در مرحله اول، ایجاد نقشه های معیار استاندارد شامل پنج مورد با تحلیل های مکانی و نرمال سازی در نرم افزار ArcGIS انجام گرفت. با توجه به مطالعات صورت گرفته وزن هر معیار مشخص شد و همپوشانی وزن دار لایه ها انجام شد. پس از اعمال گزینه های محدود کننده، شش محدوده به منظور انجام مکان گزینی تحت وب مشخص شد. در مرحله دوم یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی گروهی توسعه یافت. با استفاده از محیط Visual Studio و زبان برنامه نویسی C# و فناوری .NET وب گاهی جهت مشارکت کارشناسان خبره در این زمینه طراحی شد. در معماری این سیستم فناوری AspMap، شامل مجموعه ای از کنترل ها و مؤلفه های نقشه و ابزارهای مکان محور در سمت سرور برنامه اضافه شد. وزن دهی کاربران به معیارها در قالب فرم های طراحی شده به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گرفته و به کمک stored procedure ها در یک پایگاه داده SQL Server میانگین ارزش هر یک از نقاط انتخابی به صورت آنلاین محاسبه می گردید. نهایتاً نقطه ای که بیشترین امتیاز را در میانگین نظرات کاربران مختلف را داشت به عنوان بهترین مکان جهت احداث مرکز خرید معرفی می شد. نتایج تحقیق نشان داد روش پیشنهادی انعطاف پذیری، سرعت و سهولت بالایی در اعمال نظرات گروهی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - بازسازی الگوهای استقراری فرهنگ کورا -ارس در شرق کردستان
زهرا رجبیون علی بهنیا امیر ساعدموچشیشرق استان کردستان، منطقة مورد مطالعة این مقاله، شامل سه شهرستان بیجار، قروه و دهگان است. این منطقه دشت مرتفعی است که از لحاظ ناهمواری متفاوت از غرب کردستان است. در نتیجه، بررسی‌های باستان‌شناختی که در سالهای اخیر از سوی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان أکثرشرق استان کردستان، منطقة مورد مطالعة این مقاله، شامل سه شهرستان بیجار، قروه و دهگان است. این منطقه دشت مرتفعی است که از لحاظ ناهمواری متفاوت از غرب کردستان است. در نتیجه، بررسی‌های باستان‌شناختی که در سالهای اخیر از سوی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان در این منطقه صورت گرفته، محوطه‌هایی از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی شناسایی شده که در این بررسی‌ها ۲۱ محوطه مربوط به فرهنگ کورا-ارس بدست آمده است. هدف از این مقاله بازسازی الگوهای استقراری محوطه‌های مربوط به این فرهنگ در شرق کردستان و رابطة آنها با محیط است. در این تحلیل شاخصه‌هایی چون میزان ارتفاع از سطح دریا، دوری و نزدیکی به منابع آب، مساحت محوطه‌ها، میزان شیب و جهت شیب محوطه‌ها در نظر گرفته شده و برای این منظور از نرم‌افزار GIS استفاده شده است. این مطالعه نشان میدهد که استقرارهای مربوط به فرهنگ کورا-ارس در بخش جنوبی منطقه مورد مطالعه تمرکز یافته‌اند و قسمت شمالی تقریباً فاقد محوطه‌های این فرهنگ است. نتیجه‌ای که از این مطالعات حاصل شده، شناسایی چندین الگوی استقراری مبتنی بر زیستگاه‌های دائمی و فصلی فرهنگ کورا-ارس در این منطقه است. در این مقاله به مطالعه و بازسازی این الگوها پرداخته میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - آسیب شناسی ساخت روگذرهای شهری بر فضای فیزیکی و کالبدی شهربا استفاده از GIS (مطالعه موردی: روگذرهای نه گانه شهر کرمان)
حسین غضنفرپور حمیده افشارمنش مسلم قاسمیجداسازیحرکتعابرانپیادهباترافیکعبوریراهدرمقاطعباحجموسرعتبالاازمسایلیاستکهعلاوهبرتامینایمنی عابران،روانیترافیکمسیرموردنظررانیزدربردارد. یکیازروش هایگذرایمنازاینمقاطع ها،احداثگذرگا ه هایغیر همسطح (روگذریازیرگذر) می باشد. هدف تحقیق آسیب شناسی ساخت روگذرهای نه گانه دردست ساخ أکثرجداسازیحرکتعابرانپیادهباترافیکعبوریراهدرمقاطعباحجموسرعتبالاازمسایلیاستکهعلاوهبرتامینایمنی عابران،روانیترافیکمسیرموردنظررانیزدربردارد. یکیازروش هایگذرایمنازاینمقاطع ها،احداثگذرگا ه هایغیر همسطح (روگذریازیرگذر) می باشد. هدف تحقیق آسیب شناسی ساخت روگذرهای نه گانه دردست ساخت شهر کرمان می باشد. روش شناسی تحقیق توصیفی – تحلیلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که احداث پروژهای عظیمی از نوع روگذر و زیر گذر درشهر کرمان باتوجه به قرار گرفتن در محدوده پراترافیک شهر می تواند در آینده حجم زیادی از ترافیک شهر را حل کرده و در روان سازی و ایمن سازی معابر کمک کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - بررسی میزان تحقق پذیری کاربریهای مسکونی طرح تفصیلی با استفاده از سامانهGIS در بخشی از هسته مرکزی شهر قزوین
زهرا غلامی مریم امیدی آوجگسترش شهر ها و شهرنشینی و به دنبال آن مشکلات خاص شهرنشینی تهیه و اجرای طرحهای توسعه شهری (جامع و تفصیلی) را ضروری ساخته است. نکته ای که باید در مورد این طرحها بدانیم اینکه در عمل چقدر موفق، کارآمد و قابل اجرا بوده اند. در این تحقیق به بررسی میزان تحقق پذیری کاربریهای مس أکثرگسترش شهر ها و شهرنشینی و به دنبال آن مشکلات خاص شهرنشینی تهیه و اجرای طرحهای توسعه شهری (جامع و تفصیلی) را ضروری ساخته است. نکته ای که باید در مورد این طرحها بدانیم اینکه در عمل چقدر موفق، کارآمد و قابل اجرا بوده اند. در این تحقیق به بررسی میزان تحقق پذیری کاربریهای مسکونی طرح تفصیلی (در بخشی از هسته مرکزی) شهر قزوین پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش روش توصیفی – تحلیلی بوده که اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. از روش توصیفی جهت شناخت محدوده مورد مطالعه با استفاده از GIS وضع موجود و طرح تفصیلی کاربریها در محدوده مورد مطالعه تحلیل گردید. با توجه به فرضیه تحقیق به نظر می رسید که در برخی از نقاط محدوده مورد مطالعه (در طرح تفصیلی)، کاربریهای مسکونی به تجاری تغییر یافته است. مساحت کل محدوده برابر 5/115 هکتار است و مساحت کاربریهای مسکونی در طرح تفصیلی برابر 8/62 هکتار است که برابر 0.54 محدوده است. مساحت تغییر کاربری مسکونی برابر 4/4 هکتار است که بیشترین میزان تغییر کاربری به تجاری بوده با مساحتی برابر 7/2 هکتار است. بنابراین فرضیه تحقیق مورد قبول است و کاربری مسکونی در برخی نقاط محدوده به تجاری تغییر یافته است. علت این امر قرار گرفتن محدوده در قطب مرکزی شهر و وجود مراکز تجاری و سایر مراکز مهم در آن است. در نهایت پیشنهاد می گردد که راهکارهایی که باعث تحقق کاربری مسکونی در این محدوده گردیده، در سایر قسمتهای شهر هم اجرا گردد. و نیز در توزیع مراکز تجاری و سایر مراکز آموزشی،درمانی، فرهنگی و... در این بخش نسبت به سایر بخشهای شهر تعادل وجود داشته باشد تا از تمرکز در هسته اصلی کاسته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - طراحی مفهومی سامانه مدیریت یکپارچه شهری با بهره گیری از سامانه های مکان مبنای مبتنی بر وِب
ندا رهبردر جوامع الکترونیکی کنونی،داده ها،اطلاعات و سیستم های اطلاعات شهری و مدیریت شهری نقش اساسی را در شهرها ایفا می نمایند.باپیدایش پدیده اینترنت و گسترش آن،به اشتراک گذاری اطلاعات میان سازمانها به منظور افزایش سطح کارایی و بهبود عملکردهای شهری در قالب سیستم اطلاعات شهری و م أکثردر جوامع الکترونیکی کنونی،داده ها،اطلاعات و سیستم های اطلاعات شهری و مدیریت شهری نقش اساسی را در شهرها ایفا می نمایند.باپیدایش پدیده اینترنت و گسترش آن،به اشتراک گذاری اطلاعات میان سازمانها به منظور افزایش سطح کارایی و بهبود عملکردهای شهری در قالب سیستم اطلاعات شهری و مدیریت شهری،امری گریز ناپذیر و حیاتی است.و ازآنجایی که اغلب داده های شهری مکانی است،تکنولوژی sWeb GIقادر است در این امر نقش اساسی ایفا نماید.اما مسئله آن است که اکنون در ایران،سیستم اطلاعات شهری و مدیریت شهری که بیشترین راندمان را داشته باشد و بتواند بیشترین نیازهای کنونی شهرهای کشور را رفع و دارای قابلیت توسعه به منظور برآوردن نیازهای آینده باشد،عملا چنین سیستمی با این مشخصات در ایران طراحی نشده است.لذا این پژوهش در این راستا،به منظور پاسخگویی به این نیازها با اسلوبی سیستمی و ترکیبی و با دیدی جامع نگر و مکان مبنا به منظور طراحی مفهومی سیستم اطلاعات شهری و مدیریت شهری دریک قالب فارغ از تفاوتهای شهر ها با یکدیگر،و قابل طرح در کلیه شهرهای ایران،به پژوهش پرداخت.روش تحقیق از نوع تحلیلی-کاربردی است.براساس یافته های تحقیق که در انتها به صورت معماری مفهومی سیستم اطلاعات شهری و مدیریت شهری پیشنهاد گردیده،استفاده از این سیستم با محوریت Web GISبا مشخصات ذکرشده، قادر است مشکلات کنونی شهرهای کشور را در این زمینه به مقدار قابل توجهی کاهش دهد،راندمان را افزایش دهد و نیز دارای قابلیت توسعه به منظور رفع مشکلات آینده باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - Location of municipal landfills Analytical Hierarchy process (AHP) In GIS environment (Case study of Qazvin city)
Mojtaba Ebrahim beiki keshmarziSolid waste is an integral part of human life and the production of its types in different quantities and qualities is one of the most important environmental problems of the present age. To prevent environmental pollution in the community, waste must be disposed of hyg أکثرSolid waste is an integral part of human life and the production of its types in different quantities and qualities is one of the most important environmental problems of the present age. To prevent environmental pollution in the community, waste must be disposed of hygienically and engineeringly. One of the methods of waste disposal is engineering waste disposal method. In this study, our emphasis is on the impact of ecological factors on the location of urban solid waste landfills in Qazvin city using spatial analysis in GIS environment for optimal location of municipal landfills. For this purpose, the required digital data was collected and then transferred to the ArcGIS environment. After creating the database, multi-criteria analytical decision-making models were implemented, the reliable method of AHP hierarchical analysis. As a result, by using the AHP method, hierarchical criteria have been used to locate a suitable sanitary place for landfilling of generated waste in Qazon city, and the most optimal place has been selected from 4 proposed places for sanitary landfilling of waste. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - بررسی روند توسعه فیزیکی کلان شهر اهواز بر الگوی گسترش آن در افق 1400
فرشاد ترکیشهرنشینی، رشد شهری و گسترش نامطلوب آن به عنوان پدیده‌ای جهانی، همۀ کشورهای دنیا را تحت تاثیر قرار داده است. این پژوهش از لحاظ ماهیت هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی توصیفی تحلیل میباشد. به به دنبال بررسی روند گسترش فیزیکی و الگوی گسترش شهر اهواز در افق 1400 است. برای دست أکثرشهرنشینی، رشد شهری و گسترش نامطلوب آن به عنوان پدیده‌ای جهانی، همۀ کشورهای دنیا را تحت تاثیر قرار داده است. این پژوهش از لحاظ ماهیت هدف کاربردی و از نظر روش‌شناسی توصیفی تحلیل میباشد. به به دنبال بررسی روند گسترش فیزیکی و الگوی گسترش شهر اهواز در افق 1400 است. برای دستیابی اهدف ابتدا روند گسترش فیزیکی در دوره 35 سال (1360 تا 1395) بررسی شد و سپس 14 شاخص برای بررسی گسترش بهینه توسعه شهر اهواز در افق 1400 استخراج شدند که با استفاده از منطق فازی (FUZZY) این شاخص ها استاندارد شدند و در ادامه برای مدل بهینه با استفاده از مدل تحلیل ترکیبی ANPDEMATEL سه سطح برای گسترش این شهر مشخص شده که در ترکیب با OVERLAYFUZZY و GAMA 9/0 در محیط Gis نقشه های خروجی نیز با استفاده از نرم افزارهای envi و arcgis استخراج گشت. نتایج نشان داد در سطح مدلهای پیشبینی کننده اراضی کشاورزی با وزن‌های 0.101 و 0.118 بیشترین اهمیت و مهمترین عامل تغییر یافته در روند گسترش فیزیکی شهر اهوا بوده است. همچنین خروجی سطح‌بندی گسترش فیزیکی در افق 1400 مشخص شد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - شبیه سازی رشد و توسعه کالبدی شهرها با بکارگیری مدل سلول‌های خودکار فازی(FCA) مطالعه موردی: شهر اهواز
سعید زنگنه شهرکی مرتضی امیدی پور یوسف تازش آتنا معین مهراستفاده از مدلهای کمی برای شبیه‌سازی رشد و توسعه فیزیکی شهرها به واسطه وجود عوامل مختلف و پیچیدگی ذاتی محیط شهری همواره با چالش‌ها و عدم قطعیت‌هایی همراه است.پژوهش حاضر مدلی از توسعه شهری را بر مبنای اصول سلول‌های خودکار و رهیافت منطق فازی ارائه نموده است.دراین راستا اب أکثراستفاده از مدلهای کمی برای شبیه‌سازی رشد و توسعه فیزیکی شهرها به واسطه وجود عوامل مختلف و پیچیدگی ذاتی محیط شهری همواره با چالش‌ها و عدم قطعیت‌هایی همراه است.پژوهش حاضر مدلی از توسعه شهری را بر مبنای اصول سلول‌های خودکار و رهیافت منطق فازی ارائه نموده است.دراین راستا ابتدا مهمترین شاخصهای مؤثر بر رشدشهری و ساختار شبکه‌ای شاخص‌ها باروش دیماتل بدست آمده،سپس باکمک ساختار تهیه شده وزن هر شاخص با روش فرآیند تحلیل شبکه (ANP) محاسبه شده است.برای شبیه‌سازی رشد شهری در محدوده مورد مطالعه(شهر اهواز) برای سال 2020 از 3 تصویر ماهواره‌ای مربوط به سالهای 2003، 2007 و 2013 استفاده شده است.بعد از انجام عملیات پیش‌پردازش، طبقه‌بندی تصاویر برای هر سه دوره باروش حداکثر شباهت صورت گرفته است.برای بررسی صحت نقشه‌ها در دو مرحله از شاخص کاپا استفاده شده،ابتدا نقشههای سالهای مبدا طبقه‌بندی و صحت آنها با واقعیت بررسی شد و پس آن برای شبیه‌سازی نقشه سالهای دیگراقدام شده است و مجددا صحت ارزیابی شده است.از آنجا که میزان صحت مدل برای دوره‌های دارای نقشه واقعیت قابل قبول ارزیابی شد، بنابراین برای شبیه‌سازی رشد شهری سال 2020 مدل رگرسیون خطی و ماتریس احتمالات تبدیل مورد استفاده قرار گرفته است.نتایج تحقیق نشان دهنده صحت قابل قبول مدل ارائه شده میباشد.همچنین مدل بکارگرفته شده در شبیه‌سازی شهری از واقع بینی بیشتری نسبت به مدل کلاسیک CA برخوردار بوده است.درسطح محدوده مورد مطالعه نیز نتایج گواه آن است که رشد و توسعه شهر اهواز در دوره‌های مختلف درجهت خاصی توسعه نیافته بلکه کاملا جسته و گریخته و درتمامی جهات صورت گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - بررسی نقش توانمندی ها و محدودیت های ژئومورفولوژیک در تولید فضای شهر با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهر سمنان)
محمدرضا زندمقدمفرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی درروند مکانیابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی وژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفول أکثرفرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی درروند مکانیابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی وژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفولوژی کاربردی و نقش آن در توسعه فیزیکی شهر سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیکهای ارزیابی چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شده است. برای این کار معیارهای مؤثر از جمله: ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی و فاصله از گسل استفاده شده است. هرکدام از معیارهای مورد بررسی طبق نظر کارشناسی و با استفاده از نرم افزار Expert choice وزن دهی ودرجه اهمیت هر کدام از آنها مشخص شد. در نهایت با استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیائی مکان گزینی انجام و با توجه به مقایسه تحلیلی، پهنه های مناسب وضع موجود شهر ونقشه ژئومورفولوژی منطقه بر اساس نقاط بحرانی با پهنه های مناسب حاصل از تحلیل سلسله مراتبی و g.i.s انجام گرفت. نتایج حاکی از این است که نقش عوامل ژئومورفولوژی در مکان گزینی شهر سمنان بسیار مؤثرتر از دیگر عوامل محیطی بوده است.همچنین تحلیل داده ها نشان می دهد که شهر سمنان در معرض تهدید عوامل مختلف محیطی قرار دارند. برخی از آنها همچون عوامل لیتولوژی به صورت جدی محدودیت ایجاد کرده وممکن است در آینده شرایط نامناسبی را برای وقوع سایر مخاطرات محیطی پدید آورد. به این منظور باید به تبعیت از فرایندهای ژئومورفولوژیک روند گسترش شهر امتداد یابد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - مکان یابی دفن مواد زائد جامد شهری با استفاده از مدل (AHP) (نمونه موردی شهرستان جلفا)
کرامت الله زیاری کامران موسی خانی شهرام اباذرلو سجاد اباذرلوچکیده افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه مناطق شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری دیگر از مناسبات زندگی ماشینی و مدرن باعث رویکرد جدی مدیران شهری شده است و دفن و معدوم سازی پسماند به صورت یکی از دغدغه‌های اساسی در مدیریت محیط زیست شهری درآمد أکثرچکیده افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه مناطق شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری دیگر از مناسبات زندگی ماشینی و مدرن باعث رویکرد جدی مدیران شهری شده است و دفن و معدوم سازی پسماند به صورت یکی از دغدغه‌های اساسی در مدیریت محیط زیست شهری درآمده است. طبق گزارشات بخش خدمات شهری شهرداری جلفا روزانه به طور متوسط 51 تن زباله در شهرستان جلفا تولید می‌شود. از میان روش‌های مختلف دفع زباله به صورت تلنبار از مهم‌ترین روش‌هایی بوده است که مدیریت شهری جلفا در طی سال‌های استفاده از این مکان بر آن تکیه نموده است. این امر مشکلاتی مانند خروج شیرابه، آلودگی خاک، بوی بد، آتش سوزی، پراکندگی زباله و غیره را در محل دفن به وجود آورده است. به منظور جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی باید تلاش کرد ضمن انتخاب مناسب‌ترین مکان برای دفن آن‌ها، این مواد به صورت بهداشتی و در فضایی خارج مناطق مسکونی دفن و معدوم شوند. برای انتخاب مکان صحیح دفن مواد زائد جامد باید معیارهایی مانند شیب، جهت شیب، فاصله از گسل، فاصله از مناطق مسکونی و خطوط ارتباطی و انتقال نیرو و ... مورد توجه قرار گیرد. پژوهش حاضر از نوع نظری – عملی و روش کار توصیفی – تحلیلی پس از آشنایی کامل با مدیریت علمی پسماندهای شهری و شناخت دفع و دفن غیراصولی و غیر بهداشتی مواد زائد جامد شهری اقدام به انتخاب معیارهایی که جهت مکان یابی دفن مواد زائد جامد شهری نقشی اساسی دارند نموده و سپس اقدام به وزن گذاری لایه‌ها با استفاده از روش AHP و نرم افزار GIS نموده در نهایت انتخاب بهترین مکان جهت دفن پسماند می‌پردازد. پهنه پنجم با 13.17 درصد واقع در شمال غرب شهرستان به دلیل حریم مناسب با گسل و رود ارس و معیارهای قابل قبول از نظر زمین شناسی و پوشش گیاهی و شیب زمین، مناسب‌ترین مکان‌ها جهت دفن مواد زائد جامد می‌باشند و در آخر نیز زمین‌هایی با مساحت 32 هکتار به بالا را از میان زمین‌های کلاس پنجم جهت بهترین مکان‌ها برای دفن پسماند برای بازه 20 ساله انتخاب شد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - ارزیابی خطر ریزش سنگ در شهرک ظفر کرمانشاه با استفاده از تکنیک مخروط افت
فرنگیس آریامنش افسانه شیخی امجد ملکیناپایداری دامنه ها و ریزشهای سنگی، همواره از خطرات اصلی در مناطق کوهستانی بوده و خطرات جانی و اقتصادی فراوانی در پی داشته است. ریزش به فروریختن سریع حجم بزرگی از سنگ و خاک به سمت پایین دامنه اطلاق می شود. به منظور ارزیابی خطر سنگ ریزش در مناطق کوهستانی روشهای متعددی وجو أکثرناپایداری دامنه ها و ریزشهای سنگی، همواره از خطرات اصلی در مناطق کوهستانی بوده و خطرات جانی و اقتصادی فراوانی در پی داشته است. ریزش به فروریختن سریع حجم بزرگی از سنگ و خاک به سمت پایین دامنه اطلاق می شود. به منظور ارزیابی خطر سنگ ریزش در مناطق کوهستانی روشهای متعددی وجود دارد که در این تحقیق از روش محاسبه مخروط افت وکار میدانی جهت شناسایی مناطق در معرض ریسک استفاده شده است. در این روش متناسب با ابعاد هندسی و شیب دامنه، نحوه حرکت سنگ ریزش و میزان گسترش و پراکندگی آنها در طول دامنه و در نهایت تأثیری که روی مسیر راه می گذارد، مورد آزمون قرار گرفته است. با استفاده از داده های رقومی و با بهره گیری از نرم افزارهای Conefall , Arc gis مناطق مستعد سنگ ریزش درمنظقه شناسایی شدند. خطر سنگ ریزش برای شیب دامنه ها و برای دو زاویه بحرانی محاسبه شده و نتایج به صورت نقشه پهنه های پر خطر سنگ ریزش ارائه شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که خطر سنگ ریزش رابطه مستقیمی با شیب دامنه های سنگی و شرایط توپوگرافی آن دارد. بر این اساس محدوده کل ریزش برابر با 2467357 متربع و 520686 مترمربع از ساخت و سازهای مناطق مسکونی در معرض مخاطرات ناشی از ریزش سنگ قرار دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - نقش عوامل ژئوموفولوژیک در توسعه فیزیکی شهرها با استفاده از نرم‌افزار GIS (مطالعه موردی: بخش میمند- فارس)
علی شکور علی شمس الدینی لیلا توکلیفرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی در در روند مکان یابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی و ژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئو أکثرفرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی در در روند مکان یابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی و ژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفولوژی کاربردی و نقش آن در توسعه فیزیکی بخش میمند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیک های ارزیابی چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شده است. برای این کار معیارهای مؤثر از جمله: ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری اراضی، سطح آب زیرزمینی، بافت خاک، فاصله از آبراهه و فاصله از گسل استفاده شده است. هر کدام از معیار های مورد بررسی طبق نظر کارشناسی و با استفاده از نرم افزار Experchoice وزن گذاری گردید. در نهایت با توجه به مقایسه تحلیلی، پهنه های مناسب وضع موجود شهر و نقشه ژئومورفولوژی منطقه بر اساس نقاط بحرانی با پهنه های مناسب حاصل از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفت. نتایج تحقیق حاکی از این است که نقش عوامل ژئومورفولوژی در مکان گزینی بخش میمند بسیار مؤثرتر از دیگر عوامل محیطی بوده است. همچنین تحلیل داده ها نشان می دهد که بخش میمند و محلات مختلف آن در معرض تهدید عوامل مختلف محیطی قرار دارند. برخی از این عوامل نظیر شیب به صورت جدی محدودیت ایجاد نموده و شرایط نامناسبی را برای وقوع سایر مخاطرات محیطی نظیر حرکات دامنه ای فراهم می کند. بدین منظور باید به تبعیت از فرایندهای ژئومورفولوژیک روند گسترش شهر امتداد یابد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - ارزیابی اثرات طبیعی و انسانی انتقال آب سد گاوشان بر دشت میان دربند در استان کرمانشاه
امجد ملکی مریم رحمتی خورشیدیهدف این پژوهش بررسی اثرات طبیعی و انسانی کانال انتقال آب سد گاوشان بر دشت میان دربند در استان کرمانشاه می باشد. بدین منظور ابتدا دادههای پیزومتری سطح آب زیرزمینی از سال ۱۳۹۲-۱۳۷٠ ارزیابی و نقشه تغییرات سطح ایستابی در بازه زمانی ۲۲ ساله تهیه گردید. میزان تغییرا أکثرهدف این پژوهش بررسی اثرات طبیعی و انسانی کانال انتقال آب سد گاوشان بر دشت میان دربند در استان کرمانشاه می باشد. بدین منظور ابتدا دادههای پیزومتری سطح آب زیرزمینی از سال ۱۳۹۲-۱۳۷٠ ارزیابی و نقشه تغییرات سطح ایستابی در بازه زمانی ۲۲ ساله تهیه گردید. میزان تغییرات مورفولوژی رودخانه رازآور به واسطه تغییرات دبی از محل دریافت آب از کانال نیز با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در بازه زمانی مورد نظر بررسی شد. همچنین به منظور شناخت ثأثیرات انسانی احداث کانال از روش پرسشنامه استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد علی رغم کاهش بارندگی در بازه فوق سطح آب زیرزمینی از سال بهره برداری از کانال(۱۳۸٤) در نقاطی از دشت افزایش یافته است. همچنین یافته های پژوهش نشان از تغییرات شدید مورفولوژی رودخانه از محل دریافت آب به دلیل تغییرات زیاد دبی دارد. رشد وضعیت اقتصادی ، جلوگیری از مهاجرت و اشتغال زایی در منطقه نیز از اثرات انسانی احداث کانال بوده است در حالی که به علت مکانیزه نبودن سیستم آبیاری راندمان متوسط بهره برداری از آب کانال کمتر از ۳٠ درصد می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - ناحیه بندی استان لرستان با استفاده از تحلیل خوشهای
مجید رضایی بنفشه یوسف کاکاونداستفاده از روشهای آماری پیشرفته نظیر تحلیلهای آماری چند متغییره یکی از روشها برایتفکیک نواحی از هم میباشد. در مطالعه حاضر بر اساس روشهای تحلیل خوشهای سلسلهمراتبی و مقایسه روشهای مختلف آن، دادههای سالانه و ماهانه 9 ایستگاه به مدت 01 سال) 0739 تا 0711 ( از اداره کل هواشنا أکثراستفاده از روشهای آماری پیشرفته نظیر تحلیلهای آماری چند متغییره یکی از روشها برایتفکیک نواحی از هم میباشد. در مطالعه حاضر بر اساس روشهای تحلیل خوشهای سلسلهمراتبی و مقایسه روشهای مختلف آن، دادههای سالانه و ماهانه 9 ایستگاه به مدت 01 سال) 0739 تا 0711 ( از اداره کل هواشناسی استان لرستان اخذ و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهشده است. هدف از این مطالعه علاوه بر نشان دادن چگونگی انجام مراحل تحلیل خوشهای،ناحیه بندی اقلیمی استان لرستان به چهار ناحیه شامل: 0( نیمه مرطوب با تابستان معتدل وزمستان بسیار سرد )الشتر، ازنا(؛ 2( نیمه مرطوب با تابستان نسبتا" گرم و زمستان سرد)الیگودرز، بروجرد(؛ 7( نیمه مرطوب با تابستان گرم و زمستان معتدل )خرم آباد و کوهدشت(؛4( نیمه خشک با تابستان بسیار گرم و زمستان نسبتا" سرد )پلدختر( میباشد. پهنه بندیاستان با استفاده از ARC GIS صورت گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - کاربرد توابع منطق فازی در محیط GIS Arc به‌منظور مکانیابی آرامستان‌های شهر پارس‌آباد(استان اردبیل)
غلامعلی خمر وحید پاسبان عیسی لوآرامستانها از دیرباز در ایران یکی از عناصر مهم شهری بودهاند، زیرا این کاربریها از یک‌سو ارتباط مستقیمی با اصول و قواعد شهرسازی داشته و از سوی دیگر تحت تأثیر اعتقادات و آداب‌ورسوم مذهبی مردم بودهاند. بنابراین مکانیابی مربوط به آنها نیز از حساسیت‌های خاصی برخوردار أکثرآرامستانها از دیرباز در ایران یکی از عناصر مهم شهری بودهاند، زیرا این کاربریها از یک‌سو ارتباط مستقیمی با اصول و قواعد شهرسازی داشته و از سوی دیگر تحت تأثیر اعتقادات و آداب‌ورسوم مذهبی مردم بودهاند. بنابراین مکانیابی مربوط به آنها نیز از حساسیت‌های خاصی برخوردار بوده است. ظرفیت آرامستان‌های فعلی شهر پارس‌آباد مغان از سویی به دلیل قدمت زیاد آنها و از طرف دیگر به علت افزایش سریع جمعیت دیگر پاسخگوی نیازهای مردم این شهر نیست. ازاین‌رو هدف مقاله حاضر مکانیابی بهینه‌ترین نقاط در اطراف شهر پارس‌آباد به‌منظور احداث آرامستان جدید این شهر با استفاده از منطق فازی در قالب GIS Arc میباشد. بدین منظور در مراحل اولیه عوامل مهم در تعیین مکان مناسب برای احداث آرامستان‌های شهری شناسایی شد، و نقش و میزان تأثیرگذاری هر یک از عوامل فوق در مکانیابی مشخص گردید. در ادامه به دلیل وسعت زیاد منطقه، اقدام به حذف مناطق محدودیت دار گردید. سپس با استفاده از توابع عضویت فازی (گوسی، لارج و خطی)، نقشههای مختلفی بر اساس ماهیت و نقش این عوامل در مکانیابی تشکیل گردید. در ادامه با طراحی شبکه‌ای استنتاجی و به‌کارگیری مدل منطق فازی و اپراتورهای آن ( Prod, Sum و گاماهای 0.7، 0.8، 0.9) ترکیب اطلاعات به‌صورت غیرخطی انجام شد. درنهایت مناسبترین مکانهای بهدستآمده از شبکه استنتاجی، با توجه به مقدار درجات عضویت آنها و فاصله آنها نسبت به حریم‌های تعریف‌شده مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج بهدستآمده حاکی از اختلاف عمیق بین وضعیت مکان گزینی آرامستان-ها در وضع موجود و مطلوب میباشد. کلید‌واژه: مکانیابی، آرامستان، پارس‌آباد، منطق فازی، Arc GIS تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - تحلیل جغرافیایی شبکه شهری استان خوزستان با تأکید بر برنامهریزی شهری و منطقه-ای طی سالهای 1335-1395
غلامرضا طاهری محمدرضا رضایی سعید امانپوروجود سلسله مراتب شهری منظم سبب توزیع کالاها و خدمات به تمام جامعه و توزیع متعادل امکانات و خدمات‌رسانی به تمامی بخشهای یک منطقه میگردد. شبکه شهری تنها مجموعه‌ای از عناصر کالبدی نیست و نقش و اهمیت هر سکونتگاه را میزان و ابعاد ارتباطات و جریان‌ها در یک نظام باز تعیین می أکثروجود سلسله مراتب شهری منظم سبب توزیع کالاها و خدمات به تمام جامعه و توزیع متعادل امکانات و خدمات‌رسانی به تمامی بخشهای یک منطقه میگردد. شبکه شهری تنها مجموعه‌ای از عناصر کالبدی نیست و نقش و اهمیت هر سکونتگاه را میزان و ابعاد ارتباطات و جریان‌ها در یک نظام باز تعیین می‌کنند. شهرهای بزرگ‌تر با جذب و تمرکز مازاد بیشتر، تسلط خویش را بر شهرهای کوچک‌تر اعمال می‌کنند. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی تحلیلی میباشد. در این پژوهش شاخص های مورد مطالعه در دو مرحله از طریق مطالعه استخراج از منابع موجود در دسترس؛ طرح های تحقیقاتی، آمارنامه ها، کتب و آراء خبرگان، گردآوری شد و در نهایت نیز با استفاده از مدل های رتبه و اندازه، رتبه اندازه تعدیل شده، منحنی لورنز وضعیت شبکه شهری خوزستان مشخص گردید. نتایج نشان داد که بررسی سلسله مرتب شهری استان خوزستان طی سال های 1395-1335 بر اساس مدل مرتبه-اندازه زیپف و تعدیل شده نشان دهنده عدم تعادل درسیستم شهری و تمرکز جمعیت در شهرهای بالای نظام سلسله مراتب شهری و خصوصاً نخست شهر استان است. بر مبنای مدل مرتبه- اندازه زیپف و تعدیل شده، هیچ گونه رابطه معقول و منطقی بین شهرها و رتبه آنها وجود ندارد و نخست شهر با تمرکز امکانات و خدمات در سطوح مختلف تمرکز خود را بر سایر شهرها حفظ کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - ارزیابی و تحلیل پهنههای بلافصل شهر نیک‌شهر به منظور تعیین جهات مناسب توسعه فیزیکی
غلامعلی خمر ناهید بلوچیکی از مهمترین مباحث شهر و شهرنشینی در ایران، بررسی و تحلیل رشد و توسعه فیزیکی - کالبدی شهر و شهرنشینی است. دراین‌ارتباط هدف کلی برنامهریزی شهری تأمین رفاه مردم از طریق ایجاد محیطی بهتر، سالم‌تر، مؤثرتر و دل‌پذیرتر است. بدین لحاظ تحلیل تناسب زمین برای توسعة شهری و ش أکثریکی از مهمترین مباحث شهر و شهرنشینی در ایران، بررسی و تحلیل رشد و توسعه فیزیکی - کالبدی شهر و شهرنشینی است. دراین‌ارتباط هدف کلی برنامهریزی شهری تأمین رفاه مردم از طریق ایجاد محیطی بهتر، سالم‌تر، مؤثرتر و دل‌پذیرتر است. بدین لحاظ تحلیل تناسب زمین برای توسعة شهری و شناسایی اراضی مناسب اولویت‌دار برای توسعة کالبدی را بسیار ضروری می‌نماید. ازاین‌رو هدف از تحقیق حاضر، بررسی نحوه گسترش فیزیکی- کالبدی شهر نیک‌شهر با تأکید بر پراکنده‌رویی شهری، شناخت عوامل مؤثر در رشد فیزیکی- کالبدی شهر، شناخت توانمندی‎ها و محدودیت‌های توسعه فیزیکی شهر و ارائه راهکارهایی مناسب جهت برنامهریزی اصولی و عملی برای توسعه فیزیکی شهر میباشد. روش شناسی تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، اسنادی و بررسی‎های میدانی میباشد، و برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از نرم‌افزار Arc GIS و از روش منطق فازی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده‌شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عمده‌ترین عارضه طبیعی شهر نیک‌شهر را ارتفاعات و رودخانه‎ها و شاخه‎های منشعب از آن تشکیل میدهد که این عوامل باعث شده شهر، شکلی خطی به خود گرفته و در امتداد جنوب غرب به شمال شرق گسترش یابد، و از طرف دیگر ارتفاعات موجود در شمال و بخش‎هایی از جنوب شهر و نیز در محدوده‌ای از بدنه ی غربی شهر موجب گردیده تا شهر در جهت شمال- جنوبی امکان توسعه و گسترش نداشته باشد. در پایان نیز باید اشاره کرد که رشد بی برنامه شهر نیک‌شهر میتواند باعث بروز مشکلات عدیده‌ای شود، و در نقطه مقابل، تلاش برای رشد عمودی و هوشمند میتواند به توسعه پایدار بیانجامد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - ارزیابی و تحلیل شاخص اقلیم آسایش گردشگری استان آدربایجان شرقی با استفاده از شاخصهای اقلیم گردشگری و دمای معادل فیزیولوژیک در GIS
سکینه سجودی فیروز آقازاده فهیمه نقی زاده لیلا اخواندر این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (TCI) و شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و دادههای اقلیمی 13 ایستگاه سینوپتیک استان، شرایط آسایش استان در تمام طول سال تبیین گشته است. بدین صورت، ابتدا دادههای اقلیمی مربوط به ایستگاههای مورد مطالعه از سازمان هواشناسی است أکثردر این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (TCI) و شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و دادههای اقلیمی 13 ایستگاه سینوپتیک استان، شرایط آسایش استان در تمام طول سال تبیین گشته است. بدین صورت، ابتدا دادههای اقلیمی مربوط به ایستگاههای مورد مطالعه از سازمان هواشناسی استان دریافت گردید، بعد از تجزیه و تحلیل و پردازش در محیط Excel و تهیه بانک اطلاعاتی برای هر یک از شاخص‌ها به تفکیک ماههای سال برای هر یک از ایستگاه‌ها محاسبه شد. سپس برای پیدا کردن شاخص TCI اطلاعات مربوط به این شاخص به نرم افزار TCI Calculator و شاخص PET به نرم افزار RayMan انتقال یافت، پس از آن با استفاده از تکنیک GIS نقشههای شاخصهای مورد مطالعه برای هر یک از ماههای سال برای تمامی ایستگاه‌ها تهیه و ترسیم شد. نتایج حاصل از بررسی این شاخص‌ها نشان داد که شرایط آسایش گردشگری تمامی ایستگاههای مورد مطالعه در طول سال بر اساس شاخص TCI در ماههای ژانویه، فوریه، آوریل، ژوئیه، اوت، مارس، مه، اکتبر، نوامبر و دسامبر (با سه کلاسه ناچیز حاشیه‌ای، قابل قبول و خوب) بدترین شرایط را از نظر آسایشی به خود اختصاص دادند، بقیه ماه‌ها نیز (با سه کلاسه خیلی خوب، عالی و ایده آل) بهترین شرایط را از نظر آسایشی گردشگری به خود اختصاص دادند. بر اساس شاخص PET نیز ماههای ژوئن، ژوئیه، اوت، مه و سپتامبر دارای شرایط آسایش بهتری برای گردشگران انتخاب شدند، بقیه ماههای سال دارای بدترین شرایط آسایش برای گردشگران انتخاب شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - بررسی مکان گزینی پایگاه‌های مدیریت بحران منطقه 11 شهرداری تهران
محمد رضا زند مقدمچکیده منطقه 11 شهرداری تهران جزء مناطق شلوغ و پرتردد شهر تهران به حساب می آید که در صورت وقوع بلایای طبیعی نیاز به امداد رسانی سریع دارد. بنابراین مدیریت بحران در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد. در این راستا تحقیق حاضر دو هدف عمده را مد نظر قرار داد: 1ـ بررسی مکان أکثرچکیده منطقه 11 شهرداری تهران جزء مناطق شلوغ و پرتردد شهر تهران به حساب می آید که در صورت وقوع بلایای طبیعی نیاز به امداد رسانی سریع دارد. بنابراین مدیریت بحران در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد. در این راستا تحقیق حاضر دو هدف عمده را مد نظر قرار داد: 1ـ بررسی مکان گزینی پایگاه های مدیرت بحران در سطح منطقه 11 شهرداری تهران؛ 2ـ مشخص کردن مکان های اولویت دار برای احداث پایگاه های مدیریت بحران در سطح این منطقه. این تحقیق جزء تحقیقات هدف گراست که بعد از انتخاب معیارها و زیر معیارها مکان یابی با استفاده از مدل AHP و نرم افزار Exper Choice وزن و درجه اهمیت هرکدام از آنها مشخص شد و در نهایت با استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان گزینی پایگاه های مدیریت بحران در سطح منطقه 11 مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و در نهایت مکانهای اولویت دار برای احداث این سوله ها مشخص شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که، پایگاه های مدیریت بحران ویژه در منطقه 11 به لحاظ مکان گزینی در سطح متوسطی قرار دارد. براساس نقشه نهایی به دست آمده از مکان گزینی پایگاه های مدیریت بحران برای ارتقاء و بهبود امداد رسانی در هنگام وقوع بلایای طبیعی در سطح منطقه 11 شهرداری تهران 5 سایت( یا گزینه) انتخاب شد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - بررسی اثر سازه های احداثی بر پهنه سیلاب رودخانه با استفاده از نرم افزارهای HEC-RAS و ArcGIS مطالعه موردی :رودخانه بابلرود، مازندران
علی باقری محمد هادی ترکمان زادهبرای بررسی عملکرد سازه های احداثی بر روی رودخانه نیاز به پهنه بندی سیلاب رودخانه می باشد، امروزه به کمک روشها، مدلهای ریاضی و فیزیکی و ابزارهای گوناگون این امکان برای متخصصین بوجود آمده تا بتوانند بطور دقیقتر و سریعتر خصوصیات سیلاب و پهنه سیلابگیر و همچنین عوامل تاثیرگذ أکثربرای بررسی عملکرد سازه های احداثی بر روی رودخانه نیاز به پهنه بندی سیلاب رودخانه می باشد، امروزه به کمک روشها، مدلهای ریاضی و فیزیکی و ابزارهای گوناگون این امکان برای متخصصین بوجود آمده تا بتوانند بطور دقیقتر و سریعتر خصوصیات سیلاب و پهنه سیلابگیر و همچنین عوامل تاثیرگذار بر سیلاب را مورد تحلیل و پردازش قرار دهند. در این تحقیق جهت بررسی نقش سازه های احداثی بر پهنه سیلاب رودخانه بابلرود در دوره های بازگشت مختلف از ارتباط نرم افزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل HEC-RAS استفاده گردید و با استفاده از نرم افزار Arc GIS، نقشه پهنه های سیل گیر با نقشه کاربری اراضی منطقه نیز تلفیق گردید. ضمنا تأثیر هر یک از پل ها بر مقدار سطح و عمق جریان سیل به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان دهنده دقت بالای ترکیب سامانه اطلاعات جغرافیایی و نرم افزار هیدرولیکی HEC-RASدر استخراج پهنه سیلاب و مدلسازی رودخانه می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - مکانیابی بهینه دفن زباله‌های روستایی در شهرستان زرین‌دشت
محسن شایان علی اکبر عنابستانی سجاد بازوندحفظ محیط‌زیست روستاها ازجمله ضرورت‌های توسعه روستایی محسوب میشود. یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد مکان مناسب جهت دفع زباله است. هدف اصلی مطالعه حاضر، اعمال انواع عملیات تحلیلهای مکانی با بهره‌گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک FAHPبه منظور مک أکثرحفظ محیط‌زیست روستاها ازجمله ضرورت‌های توسعه روستایی محسوب میشود. یکی از مسائلی که در مناطق روستایی اهمیت دارد مکان مناسب جهت دفع زباله است. هدف اصلی مطالعه حاضر، اعمال انواع عملیات تحلیلهای مکانی با بهره‌گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک FAHPبه منظور مکانیابی محدوده‌های بهینه برای دفن زباله‌های شهرستان زرین‌دشت هست. به همین منظور، در مرحله اول، با استفاده از 9 لایه اطلاعاتی که شامل؛ لایه‌های اطلاعاتی فاصله از گسل، فاصله از مسیل‌ها، زمینشناسی، جنس خاک، فاصله از جاده، فاصله از سکونتگاه‌ها، ارتفاع، شیب و کاربری اراضی تشکیل شد. سپس پرسش نامهای به این منظور طراحی شد و توسط مهندسـین مشاور تهیه طرح هادی روستایی و کارشناسان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تکمیل گردید. در آخر 20 نفـر بـه ایـن پرسش نامه جواب کامل دادند . نتایج نشان میدهد بهینه‌ترین مکان دفن زباله‌ها در نزدیکی راههای ارتباطی و نامناسب‌ترین مکان در نزدیکی سکونتگاههای انسانی می‌باشند. همچنین نتایج بهدستآمده با استفاده ازFAHPنشان میدهد که معیار فاصله از سکونتگاههای انسانی بیشترین وزن را با ضریب 232/0 به خود اختصاص داده است و معیار ارتفاع کمترین وزن را به خود اختصاص داده است. از وسعت 4626 کیلومترمربعی شهرستان زرین‌دشت، 83/3 درصد برای دفن زباله کاملاً مناسب، 98/48 درصد مناسب، 82/35 درصد نسبتاًمناسب، 03/9 درصد نامناسب و 33/2 درصد کاملاً نامناسب می‌باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - تحلیلی بر کارکرد و نقش عوامل طبیعی در مکان‌گزینی و گسترش کالبد شهری (مطالعه موردی: شهر کامیاران)
محمد صدیق قربانی مسعود علیمرادی فرزاد ویسی رامین قربانیتوسعۀ فیزیکی شهر کامیاران و چگونگی برخورد آن با واحدهای مختلف طبیعی و ژئومورفیک شامل تپه ها، رودخانه، آبرفت های قدیمی و خطوط گسل مسائل مهم و چالش برانگیزی را به همراه داشته است. پژوهش حاضر در پی شناخت عوامل موثر بر مکان‌گزینی و توسعه‌فیزیکی شهر و ارائه مدلی مناسب با تو أکثرتوسعۀ فیزیکی شهر کامیاران و چگونگی برخورد آن با واحدهای مختلف طبیعی و ژئومورفیک شامل تپه ها، رودخانه، آبرفت های قدیمی و خطوط گسل مسائل مهم و چالش برانگیزی را به همراه داشته است. پژوهش حاضر در پی شناخت عوامل موثر بر مکان‌گزینی و توسعه‌فیزیکی شهر و ارائه مدلی مناسب با توجه به این عوامل جهت توسعه آتی شهر کامیاران می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی - تحلیلی است. در این بررسی از مشاهدۀ میدانی، عکس‌های‌هوایی، تصاویر ماهواره‌ای (لندست) و DEM27 متر منطقه، جهت استخراج بخش عمده‌ای از اطلاعات و نقشه‌ها در محیط GISاستفاده شده است. مجموعه داده ها در مدل تحلیل سلسه مراتبی مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج، تقریباً 33 درصد از محدوده کنونی شهر کامیاران در پهنههای دارای تناسب مطلوب احداث شده اند. زمین‌های دارای تناسب متوسط و کم به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار می‌گیرند. احداث بخش‌هایی از شهر در محدوده تپه پیر‌محمد و حواشی آن، در محدوده حریم رودخانه کامیاران و آبراهه حسیل قادر، و همچنین در تپه گله چرمو و تپه ماهورهای شرق رودخانه کامیاران که فاز 3 شهرک بعثت و بخشی از فاز یک بر روی آن احداث شده، بیانگر عدم توجه به عوامل مناسب طبیعی میباشد. دلیل این وضعیت بیشتر به خواست مالکان و علایق مهاجران اولیه به سکونت در مسیرهای مواصلاتی به نواحی مبدأ مهاجرت آنها بر می گردد .نهایتاً باید اشاره نمود که براساس مدل نهایی تحلیل سلسله مراتبی، در محدوده 34 کیلومتر مربعی‌ای که پیرامون شهر در نظر گرفته شده است، نزدیک به 29 درصد از مساحت آن، از تناسب زیاد و خیلی‌زیاد برای توسعه برخوردار بوده که در شمال‌شرقی، شمال‌غربی، غرب و جنوب‌غربی موقعیت کنونی شهر کامیاران قرار گرفته‌اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - ارزیابی و تحلیل پراکنش فضایی سکونتگاه های روستایی با تأکید برخطر پذیری زیستی و فعالیتی (مطالعه موردی: حوزه دهستان آق سو)
ایوب بدراق نژاد رضا سارلی محبوب بابایی مرتضی بصیریواکاوی سکونتگاه های روستایی در بخش های اقتصادی، اجتماعی و محیطی بدون در نظر گرفتن رویکردهای زیستی ،فضایی وخطر پذیری ممکن نبوده چرا که سکونتگاه های روستایی با شدت و ضعف متفاوت با چالش هایی نظیر غفلت از مدیریت کالبدی و فضایی رو به رو هستند عواملی همچون ارتفاع از سطح دریا، أکثرواکاوی سکونتگاه های روستایی در بخش های اقتصادی، اجتماعی و محیطی بدون در نظر گرفتن رویکردهای زیستی ،فضایی وخطر پذیری ممکن نبوده چرا که سکونتگاه های روستایی با شدت و ضعف متفاوت با چالش هایی نظیر غفلت از مدیریت کالبدی و فضایی رو به رو هستند عواملی همچون ارتفاع از سطح دریا، شیب،گسل، منابع آب، خاک، پوشش گیاهی و کاربری اراضی، هر کدام بسترهای طبیعی هستند، که تاثیر گذاری آنها در بررسی و شناسایی نواحی مستعد و غیر مستعد در ارزیابی خطر سکونتگاه های روستایی نقش موثر دارند پژوهش حاضراز نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش بررسی آن کتابخانه ای و پیمایشی می باشد هدف از این پژوهش ارزیابی توان محیطی،اکولوژیکی منطقه ی آق سو شهر ستان کلاله جهت ارزیابی خطر می باشد جهت سنجش تأثیرگذاری عوامل خطر پذیری بر روی پراکنش فضایی سکونتگاه های روستایی از آزمون رگرسیون چند متغیره استفاده گردید در ادامه پس از شناسایی معیارها اقدام به تهیه پایگاه داده های مکانی در سامانه اطلاعات جغرافیایی( Arc GIS) شد. در ادامه پس از استاندارد سازی این معیارها به روش( منطق فازی و ahp) در محیط نرم افزار با استفاده از ابزار های شناسایی به هر یک از معیارها وزن خاصی اختصاص داده شد. سپس با تلفیق و رویهم گذاری این معیارها، بر اساس (مدل ahpو منطق فازی)، نقشه نهایی که بیانگر مناطق مناسب و غیر مناسب است، حاصل شد منطقه مورد مطالعه در نقشه تولید شده به طبقه بسیار مناسب، مناسب و نامناسب به منظور برنامه ریزی جهت انواع فعالیت های سکونتگاهی تقسیم شد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - بررسی توزیع مکانی کاربریهای ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنههای مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب در شهر ایلام
پاکزاد آزادخانی جعفر حسین زاده سارا اسفندیارییکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنههای مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب میباشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی اس أکثریکی از مهمترین مشکلات فضاهای ورزشی در شهرهای ایران عدم توجه به مکانیابی درست اینگونه فضاهاست. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توزیع مکانی کاربری ورزشی شهر ایلام و تعیین پهنههای مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب میباشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی است. شیوه گردآوری اطلاعات در آن کتابخانه‌ای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و نقشههای GIS میباشد. جامعه آماری این پژوهش را کارشناسان مدیریت شهری و تربیت‌بدنی مناطق 4گانه شهر ایلام تشکیل میدهد. که تعداد 20 نفر از آنها به شیوه در دسترس انتخاب و از آنها نظرخواهی شد. تجزیه و تحلیل داده-ها با استفاده از نرم‌افزارهای GIS و AHP انجام شده است. نتایج حاصل از بررسی داده‌ها نشان داد که فضاهای ورزشی در شهر ایلام از توزیع مناسبی برخوردار نیستند و در احداث فضاهای ورزشی به معیارها و استانداردهای مهم مکانیابی فضای ورزشی توجه زیادی نشده است. همچنین از نظر کارشناسان معیار تراکم جمعیت از مهمترین معیارهای تعیین فضاهای ورزشی است. در این پژوهش 11 هکتار از اراضی شهری شهر ایلام به عنوان بهترین مکان‌هایی که قابلیت احداث فضای ورزشی جدید، براساس معیارها و استانداردهای تعیین‌شده، دارند معرفی و پیشنهاد شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - اولویت بندی نواحی شهری به منظور احداث فضای سبز( پارکها) (نمونه موردی : منطقه ۳ شهرداری کرمانشاه)
نساء هاشمی مسلم رستمیمقدمه: فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مؤلّفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود أکثرمقدمه: فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مؤلّفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود را به درستی انجام دهند. بنابراین تعیین مکان بهینه، کارآیی فضای سبز را به حداکثر می رساند و خدمات بهتری را برای استفاده کنندگان ارائه می نماید. به همین دلیل فضاهای سبز شهری باید به نحوی مطلوب در سطح شهرها مکان یابی شوند.هدف: هدف از این پژوهش مکانیابی فضاهای سبز شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و مدل (AHP) در منطقه 3 کلانشهر کرمانشاه براساس معیارهای استاندارد، در نهایت مکانهای مناسب برای احداث فضاهای سبز جدید شناسایی شود.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر براساس روش توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر جنبه کاربردی در سال 1400 انجام شد و سعی در شناسایی مکانهای بهینه برای احداث فضاهای سبز جدید در منطقه 3 شهر کرمانشاه براساس ضوابط مکانیابی، دارد. برای این منظور از معیارهای نزدیکی به کاربری مسکونی، شبکه معابر، کاربری آموزشی، کاربری فرهنگی، نزدیکی به رودخانه، وجود زمین های بایر، فاصله از فضای سبز موجود، فاصله از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و از روش تصمیمگیری چند معیاره ((AHP در محیط Arc/GIS استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه منطقه 3 شهر کرمانشاه می باشد. که با مساحتی در حدود 1886 هکتار و با جمعیتی بالغ بر 165023 نفر در جنوب شرق شهر کرمانشاه واقع شده است.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که، سرانه فضای سبز منطقه 3 شهر کرمانشاه کمتر از استانداردهای تعریف شده میباشد (96/1 مترمربع)، بطوری که 12/38 درصد جمعیت منطقه فاقد پوشش مناسب فضای سبز هستند. این مناطق در بخشهای شرقی (که قبلاً جزء روستا بوده و در سال های اخیر به محدوده شهر الحاق شده است)، بخش‌هایی از غرب شهر که جز بافت فرسوده هستند و بخش های جنوبی منطقه قرار دارند. نقشه نهایی بدست آمده نشان داد که قسمت های غرب تا شمال غرب، بخش های از شرق تا جنوب شرق و بخش هایی از جنوب بهترین مکان برای احداث فضای سبز در منطقه 3 شهر کرمانشاه میباشد.نتایج: نتایج کلی پژوهش نشان داد که در منطقه مورد مطالعه با تجزیه و تحلیل پارامترهای ذکر شده، مکان های مناسب برای ایجاد فضای سبز مشخص شد. با توجه به اینکه مدل AHP برای ارزیابی مناسب بودن دسترسی فضای سبز در این مطالعه نتایج مناسبی داشت پیشنهاد می شود از این مدل در مطالعات آینده برای ارزیابی فضای سبز در سایر مناطق شهر کرمانشاه نیز استفاده گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - ژئومورفولوژی زمین لغزه‌های حوضه آبخیز صفارود ـ منطقه رامسر
محمدرضا ثروتی سید یوسف هاشمیرودخانه صفارود به فاصله دوری از منشاء خود یعنی ارتفاعات بلند جواهرده تا حد نهایی آن که دریای خزر میباشد قرار دارد و جهت آن شمال شرقی، جنوب غربی است. این فاصله دور بین حد نهایی آن میتواند عاملی برای ایجاد تحولات مختلف و دگرگونی‌های زیادی در طول مسیر باشد، یکی از عوامل أکثررودخانه صفارود به فاصله دوری از منشاء خود یعنی ارتفاعات بلند جواهرده تا حد نهایی آن که دریای خزر میباشد قرار دارد و جهت آن شمال شرقی، جنوب غربی است. این فاصله دور بین حد نهایی آن میتواند عاملی برای ایجاد تحولات مختلف و دگرگونی‌های زیادی در طول مسیر باشد، یکی از عوامل بارز و پدیده‌های مهم ژئومورفولوژیکی حوضه صفارود که وقوع آن موجب مسدود شدن راه‌ها، تخریب باغات کشاورزی و پوشش گیاهی، ایجاد مسیرهای انحرافی برای رودخانه، فرونشینی زمین‌های اطراف حوضه، تخریب مناطق مسکونی اطراف حوضه و گاهاً تلفات انسانی میگردد، زمین لغزش میباشد. بررسی ژئومورفولوژی زمین‌لغزه‌ها و علل وقوع آن و تعیین نقاط خطر زمین‌لغزه و ارائه راهکارهای مناسب برای جلوگیری از وقوع زمین‌لغزه‌های آتی، به‌لحاظ اینکه حوضه فوق یکی از مراکز مهم توریستی است و میتواند مورد استفاده برنامه‌ریزان قرار گیرد، دارای اهمیت میباشد. با استفاده از نرم افزار ArcGis نقشه پهنهبندی خطر زمینلغزش حوضه تهیه گردید، به‌طوری که تعداد 33 زمینلغزش در حوضه شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت که پارامترهای مربوط به زمینشناسی، پوشش گیاهی و خاک، اقلیم و هیدرولوژی، ژئومورفولوژی و فعالیت انسانی در وقوع لغزش‌ها مؤثر بودهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - تحلیل توزیع فضایی خدمات شهری در شهر کرمانشاه
مسلم رستمی جعفر شاعلیدر این پژوهش توزیع فضایی خدمات عمومی شهری درسطح شهر کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفته است.بدین منظور از21 مؤلفه استفاده شده وتوزیع خدمات عمومی شهری درسطح پنج بخش شهری کرمانشاه بررسی شده است. برای شناخت درجه توسعه یافتگی در پنج بخش شهری مورد مطالعه از تکنیک تاکسونومی (Taxon أکثردر این پژوهش توزیع فضایی خدمات عمومی شهری درسطح شهر کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفته است.بدین منظور از21 مؤلفه استفاده شده وتوزیع خدمات عمومی شهری درسطح پنج بخش شهری کرمانشاه بررسی شده است. برای شناخت درجه توسعه یافتگی در پنج بخش شهری مورد مطالعه از تکنیک تاکسونومی (Taxonomy) استفاده و نتایج،نشان دهنده این موضوع است که بخش مرکزی توسعه یافته ترین بخش شهری در سطح کرمانشاه است. به علاوه از تکنیک GISدر تعیین شعاع عملکردی خدمات عمومی بهره گرفته شده ومحلات برخورداروغیر برخوردار،برروی نقشه های توزیع فضایی خدمات عمومی شهری مشخص گـردیده اند.یـــافته های تحقیق نشــان می دهد که توزیع فضایی خدمات عمومی در سطح شهرکرمانشاه به صورت نامتعادلی انجام پذیرفته و نیازمندارائه خدمات عمومی بیشتری می باشد.از بررسی بین میانگین قیمت زمین با درآمد سرانه و اجاره بهای پرداختی در ارتباط با شاخص مسکن معلوم گردید که رابطه معناداری بین آنها وجود دارد،یعنی هرچه قدردرآمد واجاره بهای پرداختی در بخش های پنج گانه موردمطالعه افزایش می یابد،قیمت زمین نیز با افزایش مواجه میشود که این موضوع باعث شکل گیری محله های برخوردار وغیر برخوردار شده است.در نهایت اینکه،از میان برنامه ریزی های موفق برای فائق آمدن به این مشکلات برنامه ریزی مشارکتی و استفاده از تکنیک های جدیدبرنامه ریزی،از جمله GIS از اولویت بیشتری برخوردارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - تحلیل توان های اکوتوریستی تالاب بوجاقبا استفاده از روشAHP
بهمن رمضانی طیبه قائمی رادتحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های منطقه برای برنامه ریزی و استفاده سنجیده از فرصت ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه های جلوگیری از تخریب محیط های طبیعی و حفاظت آن ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و أکثرتحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های منطقه برای برنامه ریزی و استفاده سنجیده از فرصت ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه های جلوگیری از تخریب محیط های طبیعی و حفاظت آن ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و مصب رودخانه سفیدرود قرار دارد به علت حضور چشمگیر انواع پرندگان، چشم اندازهای زیبا، آب و هوای متبوع، نزدیکی به مراکز جمعیت و راه دسترسی مناسب سالانه، پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف تحقیق شناسایی فرصت ها و پتانسیل های اکوتوریستی تالاب بوجاق با استفاده از مدلAHPجهت توسعه توریسم گسترده و متمرکز و کمک به حفظ محیط زیست ناحیه است. روش تحقیق بر مبنای روش ترکیبی،توصیفی - تحلیلی و مدلAHPاست. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با توجه به ارجحیت معیارها در توسعه اکوتوریسم متمرکز 714 هکتار ازمنطقه معادل تقریبی21 درصد دارای توان مطلوب،237 هکتار معادل تقریبی7درصد دارای توان متوسط و 2329 هکتار معادل تقریبی 67 درصد دارای توان نامطلوب جهت توسعه اکوتوریسم متمرکز است.کل منطقه با توجه به شاخص های مطالعاتی دارای شرایط مطلوب جهت توسعه اکوتوریسم گسترده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - مکانیابی جهات بهینة توسعة فیزیکی شهر رشت با استفاده از مدل AHP
سید علی حسینی احمد پوراحمد رضا ویسیاستفاده مناسب از توان های محیطی پیرامون شهر باعث افزایش کارآیی اقتصادی و کاهش آسیب پذیری به منابع موجود می شود. در شرایط کنونی مواجه اغلب شهرها با توسعة کالبدی سریع و فزاینده، لزوم شناخت و مکان یابی اراضی مناسب به منظور حفظ منابع نایاب در شهرها را ضروری می سازد. شهر أکثراستفاده مناسب از توان های محیطی پیرامون شهر باعث افزایش کارآیی اقتصادی و کاهش آسیب پذیری به منابع موجود می شود. در شرایط کنونی مواجه اغلب شهرها با توسعة کالبدی سریع و فزاینده، لزوم شناخت و مکان یابی اراضی مناسب به منظور حفظ منابع نایاب در شهرها را ضروری می سازد. شهر رشت نیز با توجه به وضعیت استقرار خود در جلگة حاصلخیز گیلان و وجود محدودیت های فیزیکی توسعة شهری مانند اراضی باتلاقی، زمین های زراعی و باغات حاصلخیز، جنگل و... نمی تواند به صورت گسترده توسعه یابد. هدف اصلی مقاله، تعیین جهت مناسب و بهینه گسترش شهر با حداقل آسیب به منابع محیطی به منظور تأمین زمین برای توسعه آتی شهر رشت است. بدین منظور از ابزار فنی سیستم اطلاعات جغرافیایی برای جمع آوری، تحلیل و تولید لایه ها و نقشه های مختلف تعیین موانع و جهت توسعة بهینه شهر رشت استفاده شده است. طی این فرآیند ابتدا ویژگی های طبیعی و انسانی مورد نیاز و تأثیرگذار در قالب 11 شاخص (قابلیت اراضی، توپوگرافی، پایداری زمین، شبکة ارتباطی، فرودگاه، گورستان، رودخانه، زیست گاه قرقاول، شهرک صنعتی، مرداب و نقاط روستایی اطراف شهر)شناسایی، جمع آوری و پردازش شدند. پس از این مرحله، عملیات ورود متغیرها و معیارها به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)انجام و در مرحلة بعد با توجه به داده های موجود، لایه های اطلاعاتی جدیدی مانند فاصله از گورستان، فاصله از رودخانه، فاصله از شهرک صنعتی و ... ارزیابی شد. در ادامه داده ها مجددا طبقه بندی و ارزش گذاری شدند، در این تحقیق برای ارزش گذاری لایه های اطلاعاتی از مدل (AHP) و روش رتبه ای استفاده شده است. در نهایت پس از تلفیق نقشه ها، نقشة نهایی جهات مناسب گسترش آتی شهر رشت بهینه گزینی و ارایه و تعیین گردید. خروجی و برآیند مطالعات، بهترین اراضی را برای توسعة آتی شهر در محور جنوب آن جهت یابی کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - ارزیابی مکان های مناسب طبیعت گردی با تکنیک سامانه های اطلاعات جغرافیایی (مطالعۀ موردی : منطقۀ دیلمان)
مهرداد رمضانی پور محمود روشنی عیسی پوررمضانامروزه نقش گردشگری به عنوان عامل مؤثر در ایجاد تحول در اقتصاد یک منطقه بر کسی پوشیده نیست از آنجا که پایه و اساس بسیاری از فعالیت های گردشگری جذابیت های طبیعی است، اکوتوریسم در کانون توجه محققین قرار دارد که به ارتباط متقابل انسان و محیط می پردازد. اجرای پروژه های اکوتو أکثرامروزه نقش گردشگری به عنوان عامل مؤثر در ایجاد تحول در اقتصاد یک منطقه بر کسی پوشیده نیست از آنجا که پایه و اساس بسیاری از فعالیت های گردشگری جذابیت های طبیعی است، اکوتوریسم در کانون توجه محققین قرار دارد که به ارتباط متقابل انسان و محیط می پردازد. اجرای پروژه های اکوتوریسمی مستلزم شناسایی دقیق قابلیت ها و تنگناهای آن مناطق می باشد. از اینرو در این پژوهش، مکانیابی مناطق گردشگری منطقۀ دیلمان بر اساس توان اکولوژیکی و استعداد طبیعی آن صورت پذیرفته است. برای مکانیابی مناطق مورد نظر بر مبنای مدل اکولوژیک از داده های مکانی برداری و رستری(شیب، جهت شیب، آفتابگیری، بافت خاک، پوشش گیاهی، دما و بارش) مورد نیاز و فن آوری توانمند سامانه های اطلاعات جغرافیایی جهت تحلیل داده ها استفاده شده است. از آنجایی که زمان گردشگری در این منطقه غالباً در فصول گرم سال صورت می پذیرد لذا از اطلاعات این فصول استفاده شده است. پس از تحلیل، با توجه به مدل اکولوژیکی توریسم و با در نظر داشتن شرایط طبیعی منطقه، مناطق گردشگری مستعد منطقۀ مورد مطالعه در زمین های کم شیب، حواشی رودها و نزدیکی روستاهای محدوده قرار داشته و اکثر مناطق به جاده های قابل دسترسی راه دارند. از این رو با توجه به شرایط منحصر به فرد طبیعی منطقه، توزیع متناسب مکان های مستعد گردشگری و در نظر گرفتن تمهیدات لازم در سطح منطقه، می توان اقتصاد بومی ناحیه را متحول ساخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل از طریق رگرسیون چند متغیره در استان اصفهان
قاسم عزیزی علی حنفی محسن سلطانیدر این مقاله از داده های هواشناسی ایستگاههای اصفهان، کاشان، شهرضا، خوربیابانک، گلپایگان و نائین استفاده شده است. هدف از این مقاله ارائه روش ساده ای جهت محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل می باشد تا با کمک گرفتن از روشهای آماری و عناصر اقلیمی موثر در تبخیر، میزان تبخیر صورت گرف أکثردر این مقاله از داده های هواشناسی ایستگاههای اصفهان، کاشان، شهرضا، خوربیابانک، گلپایگان و نائین استفاده شده است. هدف از این مقاله ارائه روش ساده ای جهت محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل می باشد تا با کمک گرفتن از روشهای آماری و عناصر اقلیمی موثر در تبخیر، میزان تبخیر صورت گرفته از سطوح محاسبه شود. در این روش از رگرسیون چند متغیره2 استفاده شد و از آمار تشت تبخیر به عنوان متغیر تابع و از فاکتورهای دما، کسری اشباع، سرعت باد و رطوبت نسبی به عنوان متغیر های مستقل استفاده گردیده است. سپس از طریق معادله پنج متغیره، مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای ایستگاه های مورد بررسی برآورد گردید؛ به طوری که با داشتن دما، کسری اشباع، سرعت باد و رطوبت نسبی میزان تبخیر قابل محاسبه است. نتایج حاصل از این روش، همخوانی نزدیکی با تبخیر اندازه گیری شده از تشت دارد بطوری که به عنوان نمونه در ایستگاه اصفهان این ضریب همبستگی در حد بالایی (R2 =0.98) بوده که در حد یک درصد معنی دار می باشد. همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی میزان تبخیر و تعرق در سطح استان اصفهان نشان داد که از غرب به شرق و از شمال به جنوب، بر میزان تبخیر و تعرق افزوده می شود، بطوری که در نواحی شرقی استان (ایستگاههای خور و بیابانک و نائین)، این پدیده به دلایلی همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دما به حداکثر می رسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - بررسی نقش عوامل موثر در پیدایش و تکوین جریانهای واریزه ای در ارتفاعات شمال دریاچه ارورمیه (مطالعه موردی حوضه های شمال طرح آبخوانداری تسوج)
محمد رضا اصغری مقدم جمشید یاراحمدی مالک رفیعیدرحدود 90 درصد از مساحت پیکره ارتفاعات حوضه شمال آبخوانداری تسوج از سازندهای رسـوبی تشـکیل شده است. عملکرد شدید نیروهای تکتونیکی به ویژه در سازندهای مقاوم و غیر مقاوم با ایجـاد تـراکم گسـلی km ) بالا 2 / km به 2/2) همراه حاکمیت سیستم فرسایش پریگلاسیر، بهویژه در ارتفاعات أکثردرحدود 90 درصد از مساحت پیکره ارتفاعات حوضه شمال آبخوانداری تسوج از سازندهای رسـوبی تشـکیل شده است. عملکرد شدید نیروهای تکتونیکی به ویژه در سازندهای مقاوم و غیر مقاوم با ایجـاد تـراکم گسـلی km ) بالا 2 / km به 2/2) همراه حاکمیت سیستم فرسایش پریگلاسیر، بهویژه در ارتفاعات1700متری به بالا باعـث شده تا با تخریب فیزیکی سنگها و پسروی پرتگاهها، جریانهای واریزهای مجـزا و ممتـد بسـیار تیپیـک در سطح وسیعی در منطقه شکل بگیرند و برای مطالعه جهت اهداف طرح از نرم افزار هـای Arc GIS و داده هـای سنجش از راه دور و به منظور شناخت روابط بین خصوصیات مختلف مورفومتری آنها از تحلیلهای آمـاری در محیط نرمافزاری SPSS استفاده شده است. نتایج بهدستآمده نشان میدهند که ناپایداریهای غالب منطقه عمـدتاً از نـوع واریـزه هـای دامنـه ای ( Debris slide) و وایزههای درهای (Debris flow(هستند و دینامیک آنها نیز عمدتا منشاء طبیعی داشته که در این میـان شیب و لیتولوژی، نوع زمین ساخت بههمراه عامل ارتفاع از جمله مهمترین پارامترهای تاثیر گذار آنها بحسـاب میآیند. نتایج تحلیلهای کمی نشان داد که همبستگی بالا و معنی دار با ضریب اطمینان مناسب بین پارامترهای مختلف واریزه ها وجود دارد. در نهایت مهمترین پیشنهادات حاصل از این مطالعه درجهـت کـاهش خطـرات ناپایداری دامنه ای در منطقه مطالعـاتی عبارتنـد از : اجـرای عملیـات مناسـب آبخیـزدای (احـداث سـازه هـای تورگابیونی و بتونی و سازه های لاستیکی) و عملیات بیولوژیکی در بالادستهای حوضه مورد مطالعه میباشد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - Impact of Bioclimatic Factors on Diversity Patterns in Quercus brantii (Persian Oak) Populations within the Western Iranian Forest Ecosystem
Adele Rafezi Mohammad Reza Azimi Mehrshad Zeinalabedini Mohammad reza GhaffariThe woodlands in western Iran, especially the Zagros forests, are ecologically crucial for their ability to withstand environmental stresses and conserve water and soil. These ecosystems have suffered significant degradation, particularly in Ilam province, where Persian أکثرThe woodlands in western Iran, especially the Zagros forests, are ecologically crucial for their ability to withstand environmental stresses and conserve water and soil. These ecosystems have suffered significant degradation, particularly in Ilam province, where Persian oak trees (Quercus brantii) have experienced widespread mortality. Understanding the impact of climatic factors on tree species dominance and forest composition is vital for ecosystem conservation. Despite some knowledge about oak species diversity, research on the influence of bioclimatic parameters on Q. brantii, a native Iranian species, is limited. This study aimed to explore how topographical and climatic factors have shaped the population structure and diversity of Q. brantii in western Iran. The study collected data from five habitats within three forested regions in the Ilam province, including 183 samples. A total of 20 phenotypic traits, three geographic, and 19 bioclimatic parameters were measured, and statistical analyses revealed distinct oak ecotypes based on leaf and seed characteristics. Based on the morphological characteristics, a clustering analysis identified two distinct groups among all ecotypes. Redundancy analysis (RDA) revealed that three bioclimatic factors namely annual mean temperature, annual precipitation, and altitude significantly influenced population diversity. Specifically, they had a significant impact on fruit formation and seed morphology and together accounted for 86.9% of the observed variability. The spatial distribution analysis based on PCNM indices revealed that the Sarmast, Kochali, and Sirvan locations had the highest morphotypic diversity. This study emphasizes how bioclimatic and geographic factors shape Iranian oak diversity, informing conservation and sustainable management in western Iran. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - Pollution Assessment of Trace Metals in Ground Waters (Case Study: Meshgin Shahr County)
Nafiseh Rezapour Andabili Mahsa SafaripourIn this research, the data of wells in operation, deep and semi-deep wells were studied for assessment of trace elements of wells in Meshgin Shahr plain zone. Digital data were obtained using Arc GIS software. Using systematic random selection method, 46 wells were cons أکثرIn this research, the data of wells in operation, deep and semi-deep wells were studied for assessment of trace elements of wells in Meshgin Shahr plain zone. Digital data were obtained using Arc GIS software. Using systematic random selection method, 46 wells were considered as the statistical population. For preparing zoning maps, after investigating a spatial correlation among the observed values, feasibility of preparing the underlying maps was studied using geostatistics methods such as inverse square distance and Kriging methods. Findings of the study indicated presence of trace metals (zinc and copper) in water. Considering continued trend of pollution and limited amount of aquifers, it will have, certainly, various environmental risks in long term. Hence, qualitative and quantitative protection and preventing increasing pollution of water, due to limited water resources in Meshgin Shahr plain, are among the main principles of planning in line with population and industrial development and excessive exploitation of Meshgin Shahr plain aquifer should be considered as the main factor in generation of chemical pollution. Findings of the study indicated that there is a significant difference between concentration of zinc and copper elements in the studied well waters. The highest average concentration is related to zinc element and the lowest concentration of trace metal is related to copper. The main reasons of trace elements presence are maternal stones storage capacity and transferring it to the ground waters. The two elements of zinc and copper are above the related standards specially at the north part of the area. Although type of the lithology affects amount of silicate and non-silicate minerals and considering diversity of lithology and concentration of human activities and residence at the elevation aligned foothills and plain lands have caused human factors (using chemical fertilizers, detergents) they cause accumulative effects on the above mentioned elements. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - بررسی تغییرات زمانی-مکانی ذرات معلق (PM10 و PM2.5) شهر تهران با استفاده از GIS (99-92)
مریم انصاری محمود احمدی Reza Goudarziزمینه و هدف: کلان¬شهر تهران یکی از آلوده¬ترین شهرهاي جهان محسوب می¬شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی رفتار زمانی و مکانی ذرات معلق (PM2.5 وPM10 ) شهر تهران در سالهای 99-92 می¬باشد. روش بررسی: به منظور بررسی تغییرات آلاینده¬هاي هوا در مقیاس¬هاي زمانی و مکانی داده¬هاي ایست أکثرزمینه و هدف: کلان¬شهر تهران یکی از آلوده¬ترین شهرهاي جهان محسوب می¬شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی رفتار زمانی و مکانی ذرات معلق (PM2.5 وPM10 ) شهر تهران در سالهای 99-92 می¬باشد. روش بررسی: به منظور بررسی تغییرات آلاینده¬هاي هوا در مقیاس¬هاي زمانی و مکانی داده¬هاي ایستگاه¬هاي آلودگی¬سنجی شرکت کنترل کیفیت هوا طی دوره آماری (99-92) مورد استفاده قرارگرفت. داده¬ها با استفاده از نرم افزارهاي MATLAB و Excel و SPSS، تحلیل و نتایج حاصل از تحلیل¬هاي آماري توزیع آلاینده¬ها در مقیاس¬هاي زمانی و مکانی با نرم افزار Arc Gis با تابع تحلیلی درونیابی فاصله معکوس (IDW) به¬صورت نقشه¬ها، جداول و نمودار¬ها ترسیم شده است. این تحقیق در فصل بهار سال 1400 انجام شده است. یافته¬ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که ذرات معلق (PM10 و PM2.5) در ساعت 5 و 6 عصر به حداقل غلظت (65 و µg/m3 23) و در ساعت 12 شب تا 1 بامداد به حداکثر غلظت (81 و µg/m3 30) رسیده است. بالاترین غلظت روزانه این آلاینده-ها مربوط به روز چهارشنبه (81 و µg/m3 30 ) و حداقل غلظت (73 و µg/m3 23) را روز جمعه به خود اختصاص داده است. بالاترین غلظت فصلی ذرات معلق (PM10) و (PM2.5) را به ترتیب فصل تابستان (µg/m3 90) و زمستان (µg/m3 35) و کمترین غلظت فصلی هر دو آلاینده¬ مربوط به فصل بهار(65 و µg/m3 24) می¬باشد. نتایج حاصل از درونیابی فاصله معکوس (IDW) نشان داد که مناطق غربی، جنوبی و در فصل تابستان مناطق مرکزی بیشتر از سایر مناطق درگیر ذرات معلق (PM10) می¬باشند اما در همه فصول علاوه بر مناطق غربی و جنوبی، مناطق مرکزی دارای غلظت بالایی از ذرات معلق (PM2.5) می¬باشند. بحث و نتیجه¬گیری: در بعضی از روزها و ماه¬هاي سال و مناطق خاصی از شهر تهران غلظت ذرات معلق بیشتر از حد مجاز می¬شود، بنابراین باید برنامه¬ریزی جهت مدیریت کنترل ذرات معلق و کاهش آلودگی هوا مورد استفاده برنامه¬ریزان و تصمیم¬گیرندگان شهری قرار گیرد. تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
الروابط
المراكز ذات الصلة
دعامة
الصفحات الرسمية
حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام SANAD Press Management. © 1442-1445