تحلیل توان های اکوتوریستی تالاب بوجاقبا استفاده از روشAHP
الموضوعات :بهمن رمضانی 1 , طیبه قائمی راد 2
1 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، گروه جغرافیا، رشت، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران
الکلمات المفتاحية: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, اکوتوریسم, سامانه اطلاعات جغرافیایی, منطقه تالاب بوجاق,
ملخص المقالة :
تحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های منطقه برای برنامه ریزی و استفاده سنجیده از فرصت ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه های جلوگیری از تخریب محیط های طبیعی و حفاظت آن ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و مصب رودخانه سفیدرود قرار دارد به علت حضور چشمگیر انواع پرندگان، چشم اندازهای زیبا، آب و هوای متبوع، نزدیکی به مراکز جمعیت و راه دسترسی مناسب سالانه، پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف تحقیق شناسایی فرصت ها و پتانسیل های اکوتوریستی تالاب بوجاق با استفاده از مدلAHPجهت توسعه توریسم گسترده و متمرکز و کمک به حفظ محیط زیست ناحیه است. روش تحقیق بر مبنای روش ترکیبی،توصیفی - تحلیلی و مدلAHPاست. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با توجه به ارجحیت معیارها در توسعه اکوتوریسم متمرکز 714 هکتار ازمنطقه معادل تقریبی21 درصد دارای توان مطلوب،237 هکتار معادل تقریبی7درصد دارای توان متوسط و 2329 هکتار معادل تقریبی 67 درصد دارای توان نامطلوب جهت توسعه اکوتوریسم متمرکز است.کل منطقه با توجه به شاخص های مطالعاتی دارای شرایط مطلوب جهت توسعه اکوتوریسم گسترده است.
1. احمدی ثانی، ناصر، بابایی کفاکی، ساسان و متاجی، اسداله، 1390، بررسیامکانفعالیتهایاکوتوریسمیازنظراکولوژیکدرجنگلهایزاگرسشمالیبا کاربردتصمیمگیریهایچندمعیاره،سیستماطلاعاتجغرافیاییوسنجشازدور، مجله آمایش سرزمین، شماره چهارم، صص54 - 45.
2. آذر، عادل و رجبزاده، علی، 1389، تصمیم گیری کاربردی رویکرد MADM، چاپ چهارم، نگاه دانش، تهران، ص230.
3. اصلاح عربانی، ابراهیم، 1384، کتاب گیلان، انتشارات گروه پژوهشگران ایران، تهران.
4. بهنیافر، ابوالفضل و منصوری دانشور، محمدرضا، 1389، پهنه بندی آمایشی با رویکرد ارزیابی چند عامله و استفاده از مدلAHPبه منظور توسعه گردشگری در محیط GIS، فصلنامه جغرافیایی آمایش، شماره 9، صص44-23.
5. جوزی، سید علی، مرادی مجد، نسرین و عبداللهی، هدی، 1388، ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه بوالحسن دزفول به منظور استقرار کاربری گردشگری به روش تصمیم گیری چند معیاره، فصلنامه پژوهشهای علوم و فنون دریایی ، زمستان 1388، صص84-71.
6. رضوانی، علی اصغر، 1386، جغرافیا و صنعت توریسم، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، ص225.
7. زاهدی، شمس السادات، 1385، مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار (با تأکید بر محیط زیست)، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
8. سازمان حفاظت محیط زیست استان گیلان، 1391، نقشههای مربوط به منطقه تالاب بوجاق.
9. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان گیلان، 1391، آمار و اطلاعات و نقشههای مربوط به منطقه تالاب بوجاق.
10. سازمان منابع طبیعی استان گیلان، 1391، نقشههای مربوط به منطقه تالاب بوجاق.
11. سازمان آب و هواشناسی کشور، سالنامههای هواشناسی.
12. شهماری، رفعت، 1386، شناخت تواناییهای طبیعی حوضه شفارود شهرستان رضوانشهر گامی جهت توسعه اکوتوریسم، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال چهارم، شماره16، صص105-93.
13. عرفانی، ملیحه، اردکانی، طاهره، صادقی، آسیه و پهلوانروی، احمد، 1390، مکانیابیبرایتفرجمتمرکزدرمنطقهچاهنیمه (شهرستانزابل) بااستفادهازسیستمتصمیمگیریچندمتغیره، مجله پژوهشهای محیط زیست، شماره 4، صص50-41.
14. قدسی پور، سید حسن، 1389، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، چاپ هشتم، انتشارات دانشگاه صنعتی امیر کبیر، تهران، ص220.
15. مخدوم، مجید، 1384، شالوده آمایش سرزمین، چاپ ششم، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران، ص 289.
16. مقصودی، مهران و شمسیپور، علیاکبر، 1390، پتانسیلسنجیمناطقبهینۀ توسعهژئومورفوتوریسم(مطالعهموردی:منطقۀمرنجابدرجنوبدریاچهنمک)، مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره77، صص19-1.
17. نیکمردان، علی، 1386، معرفی نرم افزار 11Expert choice، جهاد دانشگاهی، تهران، ص208.
18.Mansir, A., 2007, A geographic information system (GIS) and multi-criteria analysis for sustainable tourism planning.
19. Nghi,Tran., Thanh Lan., Nguyen, Dinh Thai., Nguyen Mai.,Dang Thanh., Dinh Xuan., 2007, Tourism carrying capacity assessment for Phong Nhake Bang and Dong Hoi ,Quang Binh Province,VNU Journal of Science, Earth Sciences,23,pp80-87.
20. Lee, Jaeung., Sugumaran,Vijayan Park.,Sooyong., 2011, Managing Service System Requirements for Korean Medical Tourism, International Conference on Advancements in Information Technology With workshop of ICBMGSingapore.
21. Saaty,T.L.,Vargas,L.G.,1991, Prediction,Projection and Forecasting,Kluwer Academic Publishers,Dordrecht, 251 pp.
_||_
