-
دسترسی آزاد مقاله
1 - طراحی مدل اخلاق باتوجه به وظایف مدیران دولتی بارویکرد سیستم خبره فازی
داود حق خواه مرتضی موسی خانی غلام رضا معمار زادهزمینه: اخلاق هنجار گرا در سال های اخیر مورد توجه اندیشمندان مدیریت قرار گرفته است. در این تحقیق ضمن شناسایی ابعاد مکاتب اخلاقیدر مدیریت دولتی مدل ترکیبی برای کاربرد دررفتار مدیران دولتی ارائه شده است.هدف: تبیین مدل ترکیبی اخلاق وشناخت ازمکاتب اخلاق در راستای وظایف مدیرا چکیده کاملزمینه: اخلاق هنجار گرا در سال های اخیر مورد توجه اندیشمندان مدیریت قرار گرفته است. در این تحقیق ضمن شناسایی ابعاد مکاتب اخلاقیدر مدیریت دولتی مدل ترکیبی برای کاربرد دررفتار مدیران دولتی ارائه شده است.هدف: تبیین مدل ترکیبی اخلاق وشناخت ازمکاتب اخلاق در راستای وظایف مدیران در سازمان های دولتی می باشد.روش پژوهش: این تحقیق از نوع هدف کاربردی و نوع تحقیق ترکیبی انجام گشته است. درراستای بررسی مدل از جامعه انتخابی نظرات10 نفر خبرگان دانشگاهی وازدستگاههای اجرایی با روش نمونه گیری خوشه ای 130 نفر از مدیران دستگاههای برتر استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفت. برای شناخت اولیه مدل از ابزار مصاحبه وپرسشنامه استفاده گردید.یافته ها:بر طبق یافته ها ی مدل تحقیق نشان می دهد مدیران در سازمان های دولتی با توجه به چهار بعد اخلاقی هنجارگرا(فضیلت گرا ،وظیفه گرا ونتیجه گرا ونسبیت گرا) می توانند وظایف خود را در یک نگاه ترکیب گرا با محوریت وظیفه گرایی اثربخش نمایند. نتیجه گیری : این تحقیق نشان می دهد مدیران دولتی سازمان ها از یک ترکیب بهینه برای کاربرد اخلاقیات در سازمانها با محوریت فضیلت گرایی درسازمان های ایران استفاده می نمایند.از طرفی با تغییر وظایف مدیر ترکیب های اخلاقی واولویت های اخلاقی مدیران نیز تغییر می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بررسی تأثیر نقش فرهنگی سینمای ایران بر پایبندی ارزشهای اخلاقی جوانان (مطالعه موردی: تهران منطقه 5)
سید محمد دادگران مهسا زندی مریم امیریسینما پدیدهای است که راه خود را طی 100 سال اخیر در میان جوامع بشری باز نموده و خود را به شکلهای گوناگون و در قالبهای متفاوت به بشر عرضه نموده، به خصوص در عصر کنونی که لذتجویی از فرهنگ تصویری بر بهرهمندی چیرگی یافته است. از این رو صنعت فیلمسازی و تهیه برنامههای ت چکیده کاملسینما پدیدهای است که راه خود را طی 100 سال اخیر در میان جوامع بشری باز نموده و خود را به شکلهای گوناگون و در قالبهای متفاوت به بشر عرضه نموده، به خصوص در عصر کنونی که لذتجویی از فرهنگ تصویری بر بهرهمندی چیرگی یافته است. از این رو صنعت فیلمسازی و تهیه برنامههای تلویزیونی و سینمایی نیز با بهرهگیری از رشد فنی، در ابعاد وسیعی گسترش پیدا کرده است. از آنجا که این پدیده نقش بسیار مهمی در ایجاد یا خلق فرهنگ، تغییر فرهنگ و فرهنگپذیری افراد جامعه دارد، تاثیرات خود را بر روی افراد مختلف به شیوههای متفاوتی بر جای گذارده است، یعنی اثری که بر فرهنگ غربی داشته با اثری که بر فرهنگ شرق گذاشته به جهت متفاوت بودن زمینههای فرهنگی این دو تمدن متفاوت بوده است. رسانههای جمعی نیز مانند بسیاری از یافتهها و ساختههای انسانی میتوانند مفید یا مضر باشند، بنابراین رادیو، تلویزیون، فیلمهای سینمایی و مطبوعات خود وسیله تعیین کننده و تاثیرگذار بر روی انحرافات اجتماعی نیستند بلکه ابزاری در دست انسانها میباشند. از این رو تحقیق جاری با تاکید بر تاثیر نقش فرهنگی سینما و با استفاده از مولفههای میزان اثر گذاری نقش فرهنگی سینما تلاش کرده است عوامل موثر بر تهعدات اخلاقی جوانان را شناسایی کند. لذا چهار فرضیه تدوین شده است که تاثیر گذاری هریک از مولفههای فرهنگی سینما بر مولفههای تعهدات اخلاقی را آزمون میکند. در این تحقیق از روش پیمایش استفاده شده است و با استفاده از پرسشنامه رابطه معنادار میان متغیر ها مورد بررسی واقع شده است. در نتیجه انجام تحقیق از چهار فرضیه سه فرضیه تایید شد. مطابق نتایج به دست آمده نقش فرهنگی سینما به خصوص جایگاه خانواده، نوع روابط و سبک لباس پوشیدن تاثیر به سزایی بر پایبندی به تعهدات اخلاقی (روابط سالم و ارزش جایگاه خانواده) ارتقای سواد و آگاهی فرهنگی و اخلاقی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - Developmental Idealism and the Proposal of a Theoretical Model for Family Change in Iran
Mehrdad Navabakhsh Shahriyar PakniaThis research examines dynamics and change in the Iranian family during the recent half- century especially subsequent to the Islamic revolution in 1979. Developmental positions and changes are discussed and consideration is given to the extent to which family dynamics چکیده کاملThis research examines dynamics and change in the Iranian family during the recent half- century especially subsequent to the Islamic revolution in 1979. Developmental positions and changes are discussed and consideration is given to the extent to which family dynamics and change have been influenced by structural changes or ideational forces. We will focus on ideational forces based on a new approach that explains how ideational forces have been raised from two sources comprising idealized family morality and the second, developmental idealism. The former has been emerged of sources of resistance like tradition, religion, and state as internal forces and the later of objective structural changes under the effect of modernization, globalization, communication, world economy conditions and universal culture. Change resources are structural aspects and in face of change, resistance sources are religion, tradition and state that their effects have been mirrored in beliefs, attitudes, tendencies, views near the individuals. Consistency or conflict these two dimensions including idealized family morality and developmental idealism, which are both ideational forces, through mediational factors such as internal transformations or external effects and conditions could explain family change in Iran. The purpose of this study is to determine to what extent has the family changed over these years in Iran? And how have ideas affected change? Our goal is to document the extent to which ordinary people in Iran believe and accept the propositions of developmental idealism and related aspects of developmental thinking. On the other hand, idealized family morality reflects beliefs, attitudes, values, that are being originated of three sources including tradition, state, and religion as we hypothesize. Based on theoretical framework, some main questions for this research are:1-Will family changes in Iran be more under effect of idealized family morality or developmental idealism?,2-What's the role of state in this model, enhancing developmental idealism in favor of change or play a restraining role? When could the state variate its role? Why? And main hypotheses of the study are including: 1-It seems there is positive correlation between family change and developmental idealism, that is, the more family change results the more developmental aspects and reversely.2-there is negative relation between family change and idealized morality so that the more power of tradition and religion decrease rate of change. The Methodology in this research will be the documentary study that is based on social scientists’ observations, available statistics and documentaries. Eventually this research tries to propose family change in Iran in the form of comprehensive and systematic theoretical model. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - African Jurisprudence: The Law as a Complement to Public Morality
Kingsley Ufuoma OmoyiboEvery society is governed by certain rules (the law), customs, norms and values; and these are intricately crucial to the maintenance of public morality. Invariably, there is a public morality which provides the cement of any human society; the law, especially the crimi چکیده کاملEvery society is governed by certain rules (the law), customs, norms and values; and these are intricately crucial to the maintenance of public morality. Invariably, there is a public morality which provides the cement of any human society; the law, especially the criminal law, must regard it as a primary function to reflect and maintain this public morality. Criminal Codes lay down various offences categorized as criminal or immoral, for they lay down ‘Offences against morality’ (including rape, elopement, indecent assaults, defilement, detention with sexual intention, prostitution, abortion, unnatural offences and incest); but these are mainly sexual offences or offences related thereto. They do not capture enough of but has prevailed over what count as moral values or public morality. It is thus quite evident that the law reduces the concept of morality to just one small aspect. This narrow interpretation of morality is deficient because it downplays the full involvement of the people who are to be affected by these laws. This is the laxity and bane of current evolution and application of the law among modern Africa states. Thus, the important issue was the critical question of the relationship between the law and morality; should the law determine public morality or should public moralitydetermine the law? This question has confronted major western theorists and jurists for decades. This articleadumbrated this claim and concluded that the law, at least, in traditional Africa (as expressed in the experience of the Etsako of Nigeria), is an arm of public norms and morality; in other words, that public morality is a metalaw. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شهروندان شهر تهران (مطالعه موردی منطقه 4 شهرداری تهران)
عباسعلی قیومی کامران محمدخانی مجید محمد سمنانیمقدمه و هدف پژوهش: از جمله مسائل روز جهان، مسئله حفظ محیط زیست است. شناسایی عوامل موثر بر حفظ محیط زیست از مهمترین موضوعات جهت جلوگیری از فاجعه زیست محیطی و در نهایت آرامش و امنیت زندگی انسان میباشد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شه چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: از جمله مسائل روز جهان، مسئله حفظ محیط زیست است. شناسایی عوامل موثر بر حفظ محیط زیست از مهمترین موضوعات جهت جلوگیری از فاجعه زیست محیطی و در نهایت آرامش و امنیت زندگی انسان میباشد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست از دیدگاه شهروندان شهر تهران است. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت از کلیه افراد ساکن در منطقه 4 شهرداری تهران است که از بین آنها به روش خوشهای و بر اساس جدول مورگان تعداد 380 نفر به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب میشوند. روش این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر جمع آوری اطلاعات، میدانی است. ابزار اندازه گیری پرسشنامه خصوصیات جمعیت شناختی و پرسشنامه عوامل فرهنگی موثر بر حفظ محیط زیست میباشد که دارای 24 سؤال و 5 زیر مقیاس پنج عامل آموزش و آگاهی، احساس مسئولیت، ارزشهای دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی و هنجار سازی است. یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که هر پنج عامل آموزش و آگاهی، احساس مسئولیت، ارزشهای دینی و سنتی، اخلاق اجتماعی و هنجار سازی در سطح 01/0 معنادار است به طوری که میتوان گفت این پنج عامل از نظر شهروندان تهرانی از مهمترین عوامل موثر بر حفظ محیط زیست در بین آنها میباشد. رتبه بندی عوامل مطرح شده نیز نشان داد اخلاق اجتماعی، آموزش و آگاهی، ارزشهای دینی و سنتی، هنجار سازی و احساس مسئولیت به ترتیب از تأثیرگذارترین تا ضعیفترین عامل در بین شهروندان معرفی شده است. نتیجه گیری: با توجه به این یافتهها میتوان گفت با افزایش عوامل موثر بر حفظ محیط زیست میتوان شاهد بهبود وضعیت محیط زیست و جلوگیری از فاجعههای زیست محیطی و تخریب آن شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - استدلال پرسش گشودهی مور در تقارن با وجودشناسی خیر در عرفان ابن عربی
علیرضا آراممقالهی حاضر با توصیف پرسش گشودهی مور و ضمن واکاوی معناشناسی اخلاق در نگاه ابن عربی، به مقایسهی انتقادی این دو دیدگاه میپردازد. در اندیشهی ابن عربی شهودِ خیر به درک حقیقت وجود وابسته است و مادامی که اصل وجود بهعنوان خیر مطلق تصدیق نشود، تفسیر مظاهر خیر ممکن نخواهد چکیده کاملمقالهی حاضر با توصیف پرسش گشودهی مور و ضمن واکاوی معناشناسی اخلاق در نگاه ابن عربی، به مقایسهی انتقادی این دو دیدگاه میپردازد. در اندیشهی ابن عربی شهودِ خیر به درک حقیقت وجود وابسته است و مادامی که اصل وجود بهعنوان خیر مطلق تصدیق نشود، تفسیر مظاهر خیر ممکن نخواهد بود. این در حالی است که اخلاقشناسی فلسفی مور به چنین تفسیر وجودشناسانهای تمایل ندارد و خوب را در محدودهی مباحث معناشناسانه مقیّد میسازد. ابتدا به نظر میرسد تفسیر وجودشناختی خیر بهعنوان پیشفرض مستتر در تصدیق بداهتِ خوب، از نگاه مور پنهان مانده است. اما برای تدوین نظریهای منقحتر، تعدیل هر دو نگاه ضروری است؛ ضمنِ تفسیری مقبول از نظریه وحدت وجود میتوان آموزه عرفانی خیر را بهعنوان مبنایی در جهت تصدیق شهودگرایی مور به رسمیت شناخت. همچنان که با کشف مفروضات وجودشناختی از ضمیرِ نظریه معنایی مور میتوان به تردیدهای ناظر به عینیت و واقعیت اخلاق پاسخ داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - مؤلفه های زندگی معنادار از دیدگاه جان کاتینگهام
امیرعباس علیزمانی مهدی غفوریانیکی از موضوعات مهم مورد بحث در فلسفه، معنای زندگی است که جان کاتینگهام با نگارش کتابدر باب معنای زندگی، این موضوع را مورد بحث قرار داده است. وی با بیان اینکه تنها انسان است کهبه سبب وضعیت خاص وجودی اش از معنای زندگی پرسش می کند، اهمیت پرداختن به این پرسشرا خاطر نشان می چکیده کاملیکی از موضوعات مهم مورد بحث در فلسفه، معنای زندگی است که جان کاتینگهام با نگارش کتابدر باب معنای زندگی، این موضوع را مورد بحث قرار داده است. وی با بیان اینکه تنها انسان است کهبه سبب وضعیت خاص وجودی اش از معنای زندگی پرسش می کند، اهمیت پرداختن به این پرسشرا خاطر نشان می کند. نزد کاتینگهام، مؤلفه هایی که زندگی را معنادار می سازند عبارتند از: عمق وجدیت، هدفمندی، خودآگاهی و خودمختاری، اخلاقی بودن (پیروی از ارزش های عینی اخلاقی)،موفقیت آمیز بودن و سرانجام خداباوری یا زندگی متدینانه. معنای زندگی از طریق اخلاقی زیستنکه منجر به برآورده شدن نیازها و شکوفایی استعدادهای سرشت انسانی ما م یشود، حاصل می گردد.اما از نظرگاهی صرفاً انسانی، سرشت انسانی ما چیزی بیش از امیال و خواست ههای ممکنی نیست کهمحصول جهش ژنی است. بدین ترتیب، احکام اخلاقی نیز که بر مبنای این سرشت و ماهیت بنا شدهاست، از ارزش عینی برخوردار نیست. علاوه بر این، با توجه به سرشت آسیب پذیر و ضعیف انسان کههمواره در معرض ناکامی و شکست برنامه ها و فعالیت هایش است، تنها در پرتو نگرش دینی و معنویکه بر طبق آن خداوند خیرخواه، زندگی اخلاقی را از ما خواسته است هم می توان دلیلی قطعی برایپیروی از احکام و ارزش های عینی اخلاقی یافت و هم روح امید به موفقیت و معناداری زندگی را درزندگی انسان دمید. به عقیده کاتینگهام فهم، قبول و برخورداری از نگرش دینی و معنوی نیز مبتنیبر انجامِ اعمالِ مورد توصیه دین است. به نظر نگارندگان، تلاش کاتینگهام در توضیح اینکه چگونه خداباوری بدون فرض مفهوم زندگی پس از مرگ تأمین کننده ی موفقیت آمیز بودن زندگی استمقرون به صواب نیست پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - نقش شهرداری در ارتقای اخلاق شهروندی (شهرداری منطقه ١٧تهران)
مهدیه اودرخانی سیدرضا صالحی امیری مهدی پورقاسم میانجیمقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به نقش شهرداری در ارتقا اخلاق شهروندی پرداخته شده است. مهمترین مسئلهای که مورد پیگیری قرار میگیرد این است که برنامههای شهرداری (آموزشی، خدماتی، تبلیغات و اطلاعرسانی و شیوههای مدیریتی) و اجرای آن در مناطق مختلف و سرای محلات تهران تا چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به نقش شهرداری در ارتقا اخلاق شهروندی پرداخته شده است. مهمترین مسئلهای که مورد پیگیری قرار میگیرد این است که برنامههای شهرداری (آموزشی، خدماتی، تبلیغات و اطلاعرسانی و شیوههای مدیریتی) و اجرای آن در مناطق مختلف و سرای محلات تهران تا چه اندازه در ارتقای سطح اخلاق شهروندان تأثیرگذار است؟ و ابزارهای ارتقا اخلاق شهروندی از دیدگاه مردم چیست؟در راستای این اهداف و سؤالات به شناسایی مفهوم اخلاق شهروندی در ایران و جهان و بررسی مبانی نظری پژوهش اقدام نموده و نظرات و ایدههای اندیشمندان دورههای مختلف تاریخی و مکاتب مختلف بیان شده است. روش پژوهش: به منظور اجرای پژوهش چهار فرضیه با استفاده از روش میدانی و تکنیک پرسشنامه با حجم 45 سؤال در نمونهای به تعداد ٣٨٤ نفر از شهروندان شهر تهران در شهرداری منطقه ١٧ نمونهگیری در نظر گرفته شده است. یافتهها: بیش از نیمی از جامعه مورد مطالعه (شهروندان منطقه 17) رضایت خود را از برنامههای شهرداری ابراز نمودند میزان رضایت از برنامههای آموزشی شهرداری 66.5 درصد میباشد که بالاترین رضایت را در بین دیگر برنامهها دارد شیوههای خدماتی 63.3 درصد، شیوههای تبلیغاتی و اطلاعرسانی با 56.4 و شیوههای مدیریتی 59.9 درصد میزان رضایت شهروندان را به میزان زیاد در برداشته است. در مورد شاخصهای اخلاق شهروندی، شاخص همزیستی در محله زمزم بیشترین میانگین را دارد اما در محله جلیلی، وصفنارد و باغ خزانه زیر میانگین است. شاخص مقررات شهری در ابوذر غربی، جلیلی و باغ خزانه زیر نمره میانگین قرار دارد اما در زمزم بالاترین نمره را آورده است، شاخص مسئولیتپذیری در جلیلی کمترین نمره و در زمزم بیشترین نمره را آورده است، امانتداری در زمزم و سجاد بالاترین نمره و در جلیلی و باغ خزانه کمتر از میانگین نمره آورده است و درنهایت نوع دوستی در زمزم بیشترین نمره و در محله جلیلی کمترین نمره و زیر نمره میانگین نمره آورده است. نتیجهگیری: شیوههای برنامههای شهرداری موجب ارتقای اثربخشی و کارایی شهرداری و ارتقای اخلاق شهروندی میشود. مردان در مقابل زنان منطقه 17 تأثیر برنامههای آموزشی، تبلیغاتی و مدیریتی را بیشتر دانستهاند و در مقابل زنان تأثیر شیوههای خدماتی را موثرتر از مردان ارزیابی کردند. در نهایت با پیشنهاد ارائه سند جامع ارتقا اخلاق شهروندی و با توجه به تنوع نظریات و تئوریهای ارائه شده در قالب القا اخلاق شهروندی نیازمند یک برنامه جامع با تعیین یک سازمان متولی جهت اجرای سند پیشنهادی میباشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - کارکرد منشِ بندگی بر اخلاق اجتماعی و محیط زیست از نگاه تصوف اسلامی
مسعود شاورانیارائه الگوها و راهکارهای اخلاقی در ارتباط با بهبود رابطه انسان با انسان و همچنین رابطه انسان با محیط زیست امروزه بسیار مورد توجه است. مفهوم عبودیّت و بندگی از مفاهیم مهم دینی در اسلام و به طور خاص در عرفان و تصوف اسلامی میباشد. هدف از این تحقیق ترسیم نمونهای از اخلاق چکیده کاملارائه الگوها و راهکارهای اخلاقی در ارتباط با بهبود رابطه انسان با انسان و همچنین رابطه انسان با محیط زیست امروزه بسیار مورد توجه است. مفهوم عبودیّت و بندگی از مفاهیم مهم دینی در اسلام و به طور خاص در عرفان و تصوف اسلامی میباشد. هدف از این تحقیق ترسیم نمونهای از اخلاق نوع دوستی و دگردوستی عملی و پاسداشت محیط زیست، با توجه به میراث کهن، غنی و ارزشمند تصوف اسلامی است. در منابع عرفان اسلامی برای مفهوم بندگی خداوند شروط و اصولی ذکر گردیده است که عمل، کاربرد، رعایت و پایندی به آنها منجر به بروز رفتار اخلاقی شایسته نسبت به انسان و طبیعت میشود. این تحقیق به روش کتابخانهای انجام گرفته است و توصیف و تحلیل دادههای جمعآوری شده نشان میدهد که اصول ضروری منشِ بندگی از دیدگاه عرفان اسلامی، شامل: تواضع و فروتنی، فقر و بی ملکی و خدمت، احسان و نیکوکاری میباشد. دستاورد این تحقیق نشان میدهد که تواضع منجر به تعامل بهتر انسان با انسان و دیگر موجودات میشود و از خود برتربینی و رفتار سلطهگرانه پیشگیری میکند و اعتقاد به فقر و بی ملکی منجر به قناعت بیشتر و حرص کمتر انسان در تملّک و مصرف منابع زیست محیطی میشود و اصل احسان و نیکوکاری منجر به خدمت و نیکوکاری به انسان و طبیعت میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - دین، اخلاق و محیط زیست
سید عبدالحسین نبوی مرضیه شهریاریامروزه، وخامت بحران های محیط زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از این رو تبیین اخلاق محیط زیستی براساس مفهوم خداباوری می تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به، تعامل انسان با محیط زیست طبیعی فراهم آورد. در قرآن آیات زیادی (آیه چکیده کاملامروزه، وخامت بحران های محیط زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از این رو تبیین اخلاق محیط زیستی براساس مفهوم خداباوری می تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به، تعامل انسان با محیط زیست طبیعی فراهم آورد. در قرآن آیات زیادی (آیه ۱۸۵سوره اعراف، آیه ۱۰۱ انعام، آیه ۵۴ سوره اعراف، آیه ۴ سوره سجده و آیه ۴۵ سوره نور) وجود دارد که در آن ها خداوند تنها خالق هستی معرفی شده است. به این ترتیب، مفهوم یگانگی انسان و طبیعت، که برای حفاظت محیط زیست ضروری دانسته می شود، در چارچوبی جامع تر ترسیم می گردد. داده های ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش تحقیق پیمایش و تکنیک ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ، از نمونه ای با حجم ۴۰۰ نفر، از شهروندان شهر اهواز با روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی انجام گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و تحلیل های آماری نظیر ضریب همبستگی پیرسون، ارتباط بین متغیرها بررسی می گردد. در این پژوهش ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ؛ رابطه مستقیم و معناداری بین ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی اﺣﺴﺎس ﻣسئوﻟﻴﺖ، اﺧﻼق محیط زیستی و احیای ارزش های دﻳﻨﻲ و متغیر ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ وجود دارد. بررسی تطبیقی مبانی اسلام و جهان غرب در اخلاق محیط زیست نشانگر آن است که اسلام به دلیل گونۀ نگرش به جهان هستی، از مبانی و اصول مستحکم تری برای هدایت فکری عامل انسانی برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - چشماندازهای مشترک سعدی و هانری دو مونترلان
گوهر رنجبر مهوش قویمی سهیلا سعیدیهانری دو مونترلان یکی از نویسندگان قرن بیستم فرانسه است که منابع الهام خود را در متون کهن شرقی میجوید. وی بارها شیفتگی خود به سعدی را ابراز میکند و تحوّلات فکری و روحی خود را منطبق بر اندیشه این شاعر ایرانی جلوه میدهد. در آثار این دو نویسنده مضامین مشترک در خور توجهی چکیده کاملهانری دو مونترلان یکی از نویسندگان قرن بیستم فرانسه است که منابع الهام خود را در متون کهن شرقی میجوید. وی بارها شیفتگی خود به سعدی را ابراز میکند و تحوّلات فکری و روحی خود را منطبق بر اندیشه این شاعر ایرانی جلوه میدهد. در آثار این دو نویسنده مضامین مشترک در خور توجهی به چشم میخورد که مهمترین آنها پرهیز از مطلقگرایی است. این اندیشه، ایشان را به تسامح در برابر عقاید گهگاه متضاد سوق میدهد. در مطالعه آموزههای اخلاقی ایشان نیز به نقاط اشتراک قابل توجهی برمیخوریم؛ چراکه هر دو، اخلاق را پدیدهای برآمده از خرد میدانند و غایت آن را در بهرهگیری از مواهب زندگی میجویند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - قربانی فرزند در دو داستان رستم و سهراب و حضرت ابراهیم
حسن شهابی مرضیه کوچکیاین تحقیق به بررسی دو اثر رستم و سهراب اثر ابوالقاسم فردوسی - شاعر قرن چهارم - و داستان حضرت ابراهیم و اسماعیل از منظر قرآن پرداخته است. هدف از این تحقیق آشکارساختن نمودهای مفهوم لویناسی مسئولیت در رابطه بین فرزندکشی توسط شخصیتهای اصلی این آثار، رستم و حضرت ابراهیم، و چکیده کاملاین تحقیق به بررسی دو اثر رستم و سهراب اثر ابوالقاسم فردوسی - شاعر قرن چهارم - و داستان حضرت ابراهیم و اسماعیل از منظر قرآن پرداخته است. هدف از این تحقیق آشکارساختن نمودهای مفهوم لویناسی مسئولیت در رابطه بین فرزندکشی توسط شخصیتهای اصلی این آثار، رستم و حضرت ابراهیم، و تردیدهای اخلاقی است. این تحقیق بر آن است که نشان دهد که آیا عمل فرزندکشی توسط شخصیتهای اصلی از منظر اخلاق توجیهی دارد یا خیر؟ بدین ترتیب آثار با توجه به نظریه اخلاق از دیدگاه امانوئل لویناس مورد تحلیل محتوایی قرار گرفتهاند. این تحقیق نشان میدهد که چگونه عمل فرزندکشی علیرغم مذمومبودن آن در شرایط خاص امری اخلاقی محسوب میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - پیوند میان شعر و هنر نقاشی
اصغر مولوی نافچی حسین شمسآبادیادبیات مقابلهای در مفهوم فراگیرش در بر گیرنده پیوند ادبیات با دیگر هنرهای زیباست. دیدگاههای نظریهپردازانی چون ارسطو و هوراس درباره گونههای هنر مبنای پژوهشهای مقابلهای و بررسی پیوند و همانندی میان هنرها شده است، و به ورود اصطلاحات تصویرپردازی و کندهکاری و مجسمهسا چکیده کاملادبیات مقابلهای در مفهوم فراگیرش در بر گیرنده پیوند ادبیات با دیگر هنرهای زیباست. دیدگاههای نظریهپردازانی چون ارسطو و هوراس درباره گونههای هنر مبنای پژوهشهای مقابلهای و بررسی پیوند و همانندی میان هنرها شده است، و به ورود اصطلاحات تصویرپردازی و کندهکاری و مجسمهسازی در حوزه شعر انجامیده است. در این جستار به کاربرد هنر مجسمهسازی و کندهکاری در شعر پرداخته میشود، و مفاهیم بدیع برآمده از این پیوند به خواننده ارائه خواهد شد. بر این پایه به واکاوی دو قصیده أبو ریشه و کیتس با عنوانهای معبد کاجورائو و گلدان یونانی پرداخته، و مصادیق تأثیر و الهام را بررسی میکنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - مواد پروتئینی در قرآن و حدیث
عبدالمجید طالب تاش معصومه داودیقرآن کردیم در خصوص بُعد جسمانی انسان که جایگاه و میزبان روح مقدسی است و از جانب خالق یکتا در این کالبد جسمانی دیده شده است، اهتمام ویژه ای دارد. به طوری که در بیش از 300 آیه به طور مستقیم یا غیر مستقیم موضوع غذا و تغذیه مطرح شده است. زیرا بی تردید لازمه رسیدن به کمال ان چکیده کاملقرآن کردیم در خصوص بُعد جسمانی انسان که جایگاه و میزبان روح مقدسی است و از جانب خالق یکتا در این کالبد جسمانی دیده شده است، اهتمام ویژه ای دارد. به طوری که در بیش از 300 آیه به طور مستقیم یا غیر مستقیم موضوع غذا و تغذیه مطرح شده است. زیرا بی تردید لازمه رسیدن به کمال انسانی بهرهمندی از سلامت تن و روان است که نوع غذا و روش تغذیه نقش اساسی در تحقق آن ایفا می کند. چنانچه پیامبر اسلام (ص) منشأ بروز و ظهور هر گونه بیماری را مربوط به آن دانسته و معده را خانه هر بیماری و امساک در پُرخوری را بهترین درمان دانسته اند و به طور کلی ایات و روایات فراوانی درباره تأثیر تغذیه و چگونگی استفاده از این مواد، آداب غذا خوردن و میزان آن بر سلامت جسم و روح انسان وجود دارد که با استفاده از آنها می توان تا حد زیادی از امراض جسمی و روحی و حتی اخلاقی جلوگیری کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - کارکرد علم دلالات در کثرت معنایی وجوه قرآن
اعظم پرچم پروین فناییمراد از علم وجوه قرآن معنای موضوع له واژه ها نیست، بلکه معنای کاربردی یا مستعملٌ فیه آن ها است. به این معنا که واژ هها در بافت و سیاق آیات به صورت مصادیق و معانی مختلف حقیقی، مجازی و یا کنایه ای، و نیز به نحو اشتراک لفظی و غالباً به شیوه اشتراک معنوی به کار می روند. این چکیده کاملمراد از علم وجوه قرآن معنای موضوع له واژه ها نیست، بلکه معنای کاربردی یا مستعملٌ فیه آن ها است. به این معنا که واژ هها در بافت و سیاق آیات به صورت مصادیق و معانی مختلف حقیقی، مجازی و یا کنایه ای، و نیز به نحو اشتراک لفظی و غالباً به شیوه اشتراک معنوی به کار می روند. اینگونه کاربردها در دانش وجوه موجود است ولی هیچ کدام از منابع وجوه در بیان معانی و مصادیق واژه ها به نوع دلالات الفاظ و به شاهد لغوی و سیاقی آن ها نپرداخت هاند. مقاله حاضر در صدد تبیین این موضوع در آیاتی چند از واژه های ظلم و فسق و طغیان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - علل انحطاط فرهنگی از دیدگاه قرآن
مهدی ممتحن اختر سلطانی مهرداد علی مرادیانقرآن معجزه پیامبر (ص) و کتاب آسمانی مسلمانان، برای هدایت بشر نازل شده است. هدف از این نزول به تعبیر قرآن هدایت انسان ها از تاریکی به سوی نور است. بنابراین هدایت و سعادت بشردر پرتو شناخت و عمل به قرآن میسر است. قرآن کتابی است که از تمام شئون بشر، مبداء و معاد، خلق و ایجا چکیده کاملقرآن معجزه پیامبر (ص) و کتاب آسمانی مسلمانان، برای هدایت بشر نازل شده است. هدف از این نزول به تعبیر قرآن هدایت انسان ها از تاریکی به سوی نور است. بنابراین هدایت و سعادت بشردر پرتو شناخت و عمل به قرآن میسر است. قرآن کتابی است که از تمام شئون بشر، مبداء و معاد، خلق و ایجاد، فرهنگ و موضوعات فرهنگی سخن می گوید. رجوع به این کتاب بزرگ الهی و این معجزه بزرگ در هر زمینه، به ویژه در زمینه موضوعات فرهنگی و عوامل اعتلا و انحطاط فرهنگی یک ضرورت است. این سند نبوت و معجزه جاوید حضرت رسول (ص) در صورتی می تواند در زندگی انسان، از جهت اخلاق فردی و اجتماعی، تأثیرگذار باشد که هر مسلمان با تأسی به آن، درس اعتلای فرهنگ ها و عوامل سقوط و تنزل فرهنگی را فرا می گیرد و در جهت تعالی و تکامل امت واحده اسلام به کار می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - چالش مفهومی نظم عمومی در حقوق کیفری ایران؛ راهبردها و پیامدها
سید درید موسوی مجاباصطلاح نظم عمومی، با وجود کثرت استعمال در حقوق کیفری شکلی و ماهوی ایران، از حیث مفهوم، دامنة شمول، سنجه های تشخیص و شرایط تحققِ معنی، به درستی تبیین نشده است. این مسأله، زمینة ایراد خدشه به اصل حاکمیت قانونی و اصل شفافیت قانونی، استفسارپذیری مفهوم نظم عمومی و تضییع حق چکیده کاملاصطلاح نظم عمومی، با وجود کثرت استعمال در حقوق کیفری شکلی و ماهوی ایران، از حیث مفهوم، دامنة شمول، سنجه های تشخیص و شرایط تحققِ معنی، به درستی تبیین نشده است. این مسأله، زمینة ایراد خدشه به اصل حاکمیت قانونی و اصل شفافیت قانونی، استفسارپذیری مفهوم نظم عمومی و تضییع حقوق برخی متهمان در دادرسی های کیفری را فراهم کرده است. نزدیکی مفهوم نظم عمومی با مفاهیمی همچون اخلاق حسنه و امنیت عمومی، سبب تداخل مفاهیم مشابه با یکدیگر شده، تا جایی که با وجود برداشت های کلّی و معمول، امکان ارائة یک تعریف حقوقی دقیق و مبتنی بر یک مبنای مشخص، دشوار به نظر میرسد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و در عین حال تطبیقی تلاش دارد مفهوم نظم عمومی در حقوق کیفری و چالش های قانونی و قضایی موجود در این زمینه را تبیین، و راهبردهایی به منظور برونرفت از آنها ارائه کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - واکاوی جایگاه سعادت در مکتب اخلاقی و سیاسی افلاطون
حمیدرضا معمری خدایار مرتضویهدف پژوهش حاضر تبیین نوع نگاه افلاطون به جهان زندگی و حیات است، آنجا که این فیلسوف با اتکاء به اصولی ثابت، صحبت از غایت حیات میکند و به زبان استادش سقراط، سخن میگوید و سعادت را به عنوان غایتالغایات مطرح میکند. سوال اصلی پژوهش این است که آیا میان اندیشه سیاسی و ا چکیده کاملهدف پژوهش حاضر تبیین نوع نگاه افلاطون به جهان زندگی و حیات است، آنجا که این فیلسوف با اتکاء به اصولی ثابت، صحبت از غایت حیات میکند و به زبان استادش سقراط، سخن میگوید و سعادت را به عنوان غایتالغایات مطرح میکند. سوال اصلی پژوهش این است که آیا میان اندیشه سیاسی و اندیشه اخلاقی افلاطون ارتباطی وجود دارد؟ نقطهی اشتراک این ارتباط چیست؟ روش پژوهش تفسیری ـ انتقادی بوده و نتایج نشان داد همانطور که اخلاق و سیاست در فلسفه سیاسی کلاسیک، پیوندی عمیق دارند، مفهوم سعادت به خصوص در اخلاق غایتمحور کلاسیک، نیز حلقه وصل اخلاق و سیاست است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - رستم بین بطل فی المذهب البرغماتی ونقیض البطل فی الفلسفة المثالیة؛ دراسة فی اتجاه الفلسفة البرغماتیة
سیده مریم میرحسینی فاطمه حیدریالبرغماتیة هی أحدث الاتجاهات الفلسفیة فی العالم. وهی تلقی نظرة خاصة على مکوّنات الیوتوبیا البشریة وتقترح مبدأ العمل على أساس الاستنتاجات، وبعبارة أخرى، محاولة العمل للوصول إلى منفعة حقیقیة. تنظر هذه الفلسفة إلى قضایا مثل العدالة والقانون والأخلاق بنظرة مغایرة للفلسفة ال چکیده کاملالبرغماتیة هی أحدث الاتجاهات الفلسفیة فی العالم. وهی تلقی نظرة خاصة على مکوّنات الیوتوبیا البشریة وتقترح مبدأ العمل على أساس الاستنتاجات، وبعبارة أخرى، محاولة العمل للوصول إلى منفعة حقیقیة. تنظر هذه الفلسفة إلى قضایا مثل العدالة والقانون والأخلاق بنظرة مغایرة للفلسفة القدیمة. تعدّ رائعة فردوسی "الشاهنامه"، باعتبارها کتاباً ملحمیاً، انعکاساً متعالیاً لثقافة أمة ونموذجاً رائعا لطقوسها، وبالتالی یمکن أن تکون ذا أهمیة کبیرة لمنظّری الفلسفة البراغماتیة. وبنظرة موازیة على المجتمع الأسطوری للشاهنامه وتحلیل سلوک الشخصیات فیها؛ مثل رستم وأبطال الشاهنامه الآخرین على أساس هذه المؤشرات، تظهر العلاقة بین یوتوبیا فردوسی والفلسفة البراغماتیة. قامت الباحثتان بعد تقدیم الفلسفة البراغماتیة والنظریات المختلفة حولها، بالمقارنة بین المجتمع المثالی للشاهنامه والیوتوبیا البراغماتیة، وقد اعتمد البحث المنهج الوصفی التحلیلی، مستنداً إلى أبحاث المکتبات وتجمیع المصادر المترجمة المکتوبة المتعلقة بالفلسفة البراغماتیة. وفی هذا المقطع، مع إلقاء نظرة خاصة على شخصیة رستم کرمز أسطوری وممثل إیرانی فی الشاهنامه، نجد أن أفعال رستم وأبطال الشاهامنه الآخرین أخذ الجانب العملی البرغماتی، وقد أثرت هذه الأفعال فی ترسیخ أهدافهم وتنمیة مجتمعهم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - بررسی تأثیر استدلال اخلاقی، قرار گرفتن در معرض اخلاق و جو اخلاقی درک شده بر قضاوت اخلاقی حسابرسان
احمد احمدی امین رستمی سعیده حیدرزادهتداوم اعتبار و اعتماد حرفه حسابرسی و تقویت آن به پایبندی فکری و عملی اعضای حرفه به ضوابط اخلاقی آن وابسته است. هدف این مقاله، بررسی تأثیر استدلال اخلاقی، قرار گرفتن در معرض اخلاق و جو اخلاقی درک شده بر قضاوت اخلاقی حسابرسان است. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکای موسسات ح چکیده کاملتداوم اعتبار و اعتماد حرفه حسابرسی و تقویت آن به پایبندی فکری و عملی اعضای حرفه به ضوابط اخلاقی آن وابسته است. هدف این مقاله، بررسی تأثیر استدلال اخلاقی، قرار گرفتن در معرض اخلاق و جو اخلاقی درک شده بر قضاوت اخلاقی حسابرسان است. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکای موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی (حسابرسان مستقل شاغل شریک) میباشد که برای بررسی موضوع، از بین اعضای جامعه تعداد 88 نفر بهعنوان نمونه با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. برای آزمون فرضیههای پژوهش از مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیهها نشان داد، استدلال اخلاقی، قرار گرفتن در معرض اخلاق و جو اخلاقی درک شده بر قضاوت اخلاقی حسابرسان تأثیر مثبت و معنیداری دارند. از میان عوامل بررسی شده، استدلال اخلاقی بیشترین و جو اخلاقی درک شده کمترین تأثیر را بر قضاوت اخلاقی حسابرسان دارند. نتایج نشان میدهد افراد متناسب با میزان آگاهی از اصول و فرایندهای اخلاقی میتوانند استدلالهای اخلاقی ارائه دهند. از سوی دیگر، توسعه و چگونگی آموزش اخلاق میتواند در تصمیمگیریهای اخلاقی حسابرسان در انتخاب گزینههای مختلف مفید باشد. همچنین هرچه درک حسابرسان از جو سازمانی که در آن کار میکنند اخلاقیتر باشد، در اعمال قضاوتهای حرفهای با اخلاقتر عمل میکنند. این پژوهش میتواند در بسط و گسترش مبانی نظری پژوهشهای رفتاری در حسابرسی و اثرات جهتگیری اخلاقی بر رفتار حسابرسان به عنوان عنصر مهم قضاوت و تصمیمگیری در حرفه حسابرسی نقش داشته باشد و اطلاعات سودمندی را در اختیار سیاستگذاران در حوزه حسابرسی برای تدوین خط مشیهای حسابرسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - تبیین تعلیمی فقر از دیدگاه عرفای اسلامی*
مسعود سپه وند فاطمه تقی زادهفقر از دیدگاه ابونصر سراج چهارمین مقام از مقامات سلوک محسوب میشود و منظور از آن عدم التفات به ماسوی الله و مقر بودن به نیازمندی در برابر حق ـ تعالی ـ است. فقر دارای مراتبی است: بعضی از مراتب آن به قناعت و خلو دست و بعضی به زهد و طلب کسب ثواب اخروی و بعضی دیگر به مرتبه چکیده کاملفقر از دیدگاه ابونصر سراج چهارمین مقام از مقامات سلوک محسوب میشود و منظور از آن عدم التفات به ماسوی الله و مقر بودن به نیازمندی در برابر حق ـ تعالی ـ است. فقر دارای مراتبی است: بعضی از مراتب آن به قناعت و خلو دست و بعضی به زهد و طلب کسب ثواب اخروی و بعضی دیگر به مرتبهی خلو قلب ازحب دنیا و فنا و اسقاط صفات باز می گردد. در مرتبه ی آخر که بالاترین مرتبهی فقر محسوب میشود سالک تنها خود را مجرایی برای نفاذ امر خداوند میداندو به آنچه برایش مقدر کرده است راضی است با توجه به این تعریف فقیر میتواند از لحاظ مالی غنی هم باشد ولی چون بدان رغبتی ندارد فقیر محسوب میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - بررسی دیدگاه ابنعربی و ملاصدرا پیرامون انسان کامل با تأکید بر نقش هدایتی و ارشادی
عباس بخشنده بالی حسن ابراهیمیانسان کاملِ ابن عربی که بعدها مورد توجه ملاصدرا نیز قرار گرفت، در سیر صعودی به سوی حق تعالی راهی می شود و مرحلة انسان الحیوان را پشت سر گذاشته و با سیر در خداوند، به مقام خلافت الهی دست می یابد. برخی عرفا و متصوفه به همین سطح بسنده کردند ولی ابن عربی و ملاصدرا از ای چکیده کاملانسان کاملِ ابن عربی که بعدها مورد توجه ملاصدرا نیز قرار گرفت، در سیر صعودی به سوی حق تعالی راهی می شود و مرحلة انسان الحیوان را پشت سر گذاشته و با سیر در خداوند، به مقام خلافت الهی دست می یابد. برخی عرفا و متصوفه به همین سطح بسنده کردند ولی ابن عربی و ملاصدرا از این فراتر رفته و سیر نزولی و یا سیر الیالخلق را مرحله ای از تعالی و کمال انسان می دانند. این مقاله که به صورت توصیفی- تحلیلی نگارش شده، به واکاوی دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا درباره یکی از مهمترین نقش های دنیوی انسان کامل در قبال انسان های دیگر یعنی نقش هدایتی و ارشادی می پردازد. چنین انسانی واسطه میان حق تعالی و خلق بوده و تلاش می کند انسان های دیگر را به مسیر کمال هدایت نماید. هر یک از ابن عربی و ملاصدرا با اشاره به مبانی دینی، به این مهم اشاره کرده و حتی ابن عربی که خود را مصداقی از ختم ولایت می داند و همچنین ملاصدرا، به این مهم پرداخته و نسبت به کمال انسان ها و ارشاد آن ها بی تفاوت نبودند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - کارکرد تمثیل در انتقال مفاهیم مبتنی بر حکمت و اندرز در داستانهای کودکانۀ دهۀ هشتاد
سمیه رسولی سید احمد حسینی کازرونی سیدمحمود سیدصادقی سید جعفر حمیدیدر ادبیّات و بهویژه در ادبیّات کودک و نوجوان، تمثیل، جایگاه ویژهای دارد. بنمایۀ تمثیل، همان حکایت است؛ اما در تمثیل، شخصیّتهای داستان در جایگاه خود ایفای نقش نمیکنند؛ بلکه هر شخصیّت، یک قشر خاص در جامعه یا فردی معیّن را نمایندگی میکند. در داستانهای تمثیلی، یک نکت چکیده کاملدر ادبیّات و بهویژه در ادبیّات کودک و نوجوان، تمثیل، جایگاه ویژهای دارد. بنمایۀ تمثیل، همان حکایت است؛ اما در تمثیل، شخصیّتهای داستان در جایگاه خود ایفای نقش نمیکنند؛ بلکه هر شخصیّت، یک قشر خاص در جامعه یا فردی معیّن را نمایندگی میکند. در داستانهای تمثیلی، یک نکتۀ آموزنده و تعلیمی، با بهکار گرفتن زبان مثال عنوان میشود و با این شیوه، مخاطب، احساس نمیکند که از جایگاهی بالاتر یا حتی برابر، مورد خطاب مستقیم و پند و اندرز از روبرو قرار گرفته و علاوه بر این، مفاهیم مورد نظر نویسنده، توسط مخاطب، بهتر درک میشود. اگرچه ظاهر تمثیل، ساده و گاهی بچگانه به نظر میرسد، اما از نظر معنا، بسیار عمیق و قابل تأمل است. این شیوه بهویژه در مورد ادبیّات کودک و نوجوان بسیار کاربردی و تأثیرگذار است. کودکان با داستانهای تمثیلی، بهویژه، از نوع فابل، ارتباط بهتری برقرار میکنند و مفاهیم برای آنان قابل درک و لذتبخش میشود. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با ابزار کتابخانهای، کارکرد تمثیل در تعدادی از داستانهای کودکانۀ دهۀ هشتاد برای انتقال مفاهیم حکمت و اندرز مورد کنکاش قرار گرفته است و هر اثر از نقطهنظر نحوۀ پردازش داستان، تمثیلی بودن یا نبودن و اشتمال بر اندرزها و نکات حکمی، اخلاقی، معنوی یا اجتماعی بررسی شده است. نتیجۀ پژوهش بیانگر آن است که استفاده از انواع تمثیل و بهویژه گونۀ فابل، میتواند منجر به آفرینش اثری تعلیمی و مبتنی بر اندرز و حکمت باشد و کاربرد تمثیل، موجبات ایجاد فضایی لذتبخش و سرگرمکننده را در داستان فراهم میآورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - بررسی تطبیقی حرص در قرآن کریم و مثنوی مولانا
مهناز حسنی حمیدآبادی مهرعلی یزدان پناهبی شک اخلاق از اساسی ترین مباحث زندگی فردی و اجتماعی هر ملّت می باشد. در اسلام، بعد از یکتاپرستی هیچ موضوعی مانند اخلاق مورد اهتمام واقع نگردیده است. به همین علّت، مسائل اخلاقی در شعر و ادب فارسی، به ویژه نزد مولوی انعکاس فراوان دارد. تأثیر منفی و مخرّب و احیاناً مثبت ص چکیده کاملبی شک اخلاق از اساسی ترین مباحث زندگی فردی و اجتماعی هر ملّت می باشد. در اسلام، بعد از یکتاپرستی هیچ موضوعی مانند اخلاق مورد اهتمام واقع نگردیده است. به همین علّت، مسائل اخلاقی در شعر و ادب فارسی، به ویژه نزد مولوی انعکاس فراوان دارد. تأثیر منفی و مخرّب و احیاناً مثبت صفت ذاتی حرص در زندگی انسان، غیر قابل انکار است؛ به همین سبب در قرآن کریم و مثنوی از جایگاه گسترده ای برخوردار است. در مقاله پیش رو، تلاش بر آن است تا مقصود از حرص، بسامد، انواع، علّت، نتایج و راه های درمان آن را به صورت تطبیقی میان قرآن کریم و مثنوی معنوی بررسی شود. مولوی به طور گسترده و متأّثر از قرآن، در صدد تفسیر آیات مرتبط با حرص است و به زوایای ارزشمندی اشاره دارد که جامعه ی کنونی ما شدیداً به آن نیازمند است. در دیدگاه آنها، حرص دارای دو جنبه ایجابی و سلبی است و مهمترین آثار سلبی آن، کور و کر شدن، محروم شدن از معرفت عرفانی، قطع رحمت پروردگار، تولید غم، رنج بیهوده و عدم استجاب دعا و ... است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - بررسی تأثیر سواد مالی بر رفتار مالی دانشآموزان دوره دوم متوسطه با نقش میانجی ضریب عاطفی و ارزشهای اخلاقی
سید جمال الدین طباطبایی مزرعه نو محمود معین الدین اکرم تفتیانهدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سواد مالی بر رفتار مالی دانشآموزان دوره دوم متوسطه با در نظر گرفتن نقش میانجی ضریب عاطفی و اخلاق در دوره زمانی مهرماه 1402 تا آذرماه 1402 به اجرا درآمده است. روش: برای گردآوری اطلاعات درزمینهی مبانی نظری و ادبیات موضوع، از منابع کتاب چکیده کاملهدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سواد مالی بر رفتار مالی دانشآموزان دوره دوم متوسطه با در نظر گرفتن نقش میانجی ضریب عاطفی و اخلاق در دوره زمانی مهرماه 1402 تا آذرماه 1402 به اجرا درآمده است. روش: برای گردآوری اطلاعات درزمینهی مبانی نظری و ادبیات موضوع، از منابع کتابخانهای، مقالات، کتابها استفاده شد. جمعآوری دادهها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل نیز به روش میدانی صورت میگیرد و روش تحلیل دادهها، از نوع استنباطی است. جهت آزمون فرضیههای پژوهش، سیستم مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) با رویکرد روش حداقل مربعات جزئی و استفاده از نرمافزار Smart PLS برآورد شد. یافتهها: نتایج آزمون فرضیههای پژوهش نشان میدهد که سواد مالی بر رفتار مالی دانشآموزان دوره دوم متوسطه اثرگذار است. سواد مالی از طریق ضریب عاطفی بر رفتار مالی دانشآموزان اثرگذار است. همچنین سواد مالی از طریق ضریب عاطفی و اخلاق بر رفتار مالی دانشآموزان اثرگذار است. نتیجهگیری: هرچه قدر فرد از سواد مالی بالاتری برخوردار باشد، اعتقادات و ارزشهای فردی، وی را تحتالشعاع قرار میدهد و بر تصمیمات وی مبنی بر انجام یا عدم انجام فعالیتهای مالی تأثیرگذار است. همچنین هوش عاطفی میتواند قدرت شخص در تقویت، کسب و به کارگیری سواد مالی و نقش آن درتصمیم ها و رفتارهای مالی را بهبود بخشد. علاوه بر این توجه به ارزشهای اخلاقی در کنار تقویت سواد مالی باعث میشود دانشآموزان، فعالیتهای مالی همچون سرمایهگذاری و پسانداز خود را انجام دهند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - فراترکیب عوامل مؤثر بر تصمیمگیری اخلاقی بزرگسالان برای شناسایی جایگاه کاربرد اخلاق خلاق
مصطفی رستگار آگاه جلیل یونسی علی دلاور پیمان حسنی ابهریان احمد برجعلیهدف: این پژوهش بهمنظور شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیمگیری اخلاقی بزرگسالان و فهم جایگاه کاربرد اخلاق خلاق در آن به اجرا درآمد. روش: برای شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیمگیری اخلاقی بزرگسالان فراترکیبی از پژوهشهای علمی در حوزهی تصمیمگیری اخلاقی انجام شد. مقالات مورد استفاد چکیده کاملهدف: این پژوهش بهمنظور شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیمگیری اخلاقی بزرگسالان و فهم جایگاه کاربرد اخلاق خلاق در آن به اجرا درآمد. روش: برای شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیمگیری اخلاقی بزرگسالان فراترکیبی از پژوهشهای علمی در حوزهی تصمیمگیری اخلاقی انجام شد. مقالات مورد استفاده در این فراترکیب در دههی نود (1390- 1399) و در ایران به چاپ رسیده بودند. تعداد مقالات مورد استفاده در این فراترکیب 54 عنوان بود و تمامی آنها در نشریات علمی پژوهشی منتشر شده بودند. یافتهها: نتیجهی این فراترکیب نشان داد که هفت عامل، شامل محیط بیرونی، نگرش، شرایط خاص مسئلهی اخلاقی، ویژگیهای جمعیتشناختی، ویژگیهای شخصیتی، یادگیری و توانایی ذهنی و شناختی بر تصمیمگیری اخلاقی بزرگسالان مؤثر هستند. نتیجهگیری: از میان عوامل شناسایی شده چهار عامل شامل محیط بیرونی، نگرش، شرایط خاص مسئلهی اخلاقی و یادگیری جایگاه اصلی کاربرد خلاقیت در حوزهی اخلاق بهشمار میآیند که از طریق آن میتوان راهبردی برای حل مسئله در دوراهیهای اخلاقی یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - مبانی التزام در حقوق قراردادها
امید غلامعلی تبار فیروزجائی جلیل قنواتیدر تعامل حقوقی انسان ها با یکدیگر قرارداد شکل می گیرد و افراد خود را وفادار و ملزم به این قرارداد می دانند و عهد شکستن را مذموم و سزاوار پرداخت خسارت می شمارند و به حکم همین قرارداد است که شخص ملتزم و متعهد به انجام امری می گردد و از سوی دیگر این تعهدات دارای قدرت اجبار چکیده کاملدر تعامل حقوقی انسان ها با یکدیگر قرارداد شکل می گیرد و افراد خود را وفادار و ملزم به این قرارداد می دانند و عهد شکستن را مذموم و سزاوار پرداخت خسارت می شمارند و به حکم همین قرارداد است که شخص ملتزم و متعهد به انجام امری می گردد و از سوی دیگر این تعهدات دارای قدرت اجبار کننده ای می باشند که به شکل ضمانت اجرای آن متبلور و از صرف وعده های اخلاقی متمایز می گردند. منشأ قدرت التزام از کجا نشأت می گیرد؟ در مقام پاسخگویی به این مسأله نظریات متعدد مطرح گردید که هر یک از نظریات طرفداران بسیار دارند، از جمله حاکمیت اراده ، تراضی، قانون، عدالت و ... از این میان طرفداران نظریه اراده که بر قصد تأکید می کنند، اراده را تنها منشأ التزام به قرارداد تلقی می نماید. اما به نظر نمی آید تنها اراده فردی که معمولاً به دنبال جذب منافع شخصی است در این الزام و التزام مؤثر باشد، بلکه قرین این اراده فردی باید نقش اراده جمعی انسانها که در پی جذب مصالح و منافع عمومی تجلی می نماید، توجه کرده و به آن اذعان نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - بررسی گزارههای فقهی و حقوقی متأثر از اخلاق در باب نکاح و طلاق
بهنام قنبرپورحقوق خانواده مبتنی بر ارزشهای اخلاقی است. تأثیر گزارههای اخلاقی در این کانون عاطفی امری مسلم است. پیوند وثیق قواعد حقوقی با موازین اخلاقی از ویژگیهای بارز نظام حقوقی اسلام است؛ لذا هرگاه در فقه احکام سخن از مندوبات و مکروهات است به گونهای از مفاهیم اخلاقی حکایت دارد چکیده کاملحقوق خانواده مبتنی بر ارزشهای اخلاقی است. تأثیر گزارههای اخلاقی در این کانون عاطفی امری مسلم است. پیوند وثیق قواعد حقوقی با موازین اخلاقی از ویژگیهای بارز نظام حقوقی اسلام است؛ لذا هرگاه در فقه احکام سخن از مندوبات و مکروهات است به گونهای از مفاهیم اخلاقی حکایت دارد. این پژوهش که به منظور بررسی و تطبیق گزارههای اخلاقی مؤثر در باب نکاح و طلاق سامان یافته است با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا قواعد اخلاقی در حقوق خانواده به نحو شایسته مورد توجه قانونگذار واقع شده است؟ نگارنده بر این عقیده تأکید میورزد از آن جایی که قوانین مربوط به نکاح و طلاق متأثر از فرهنگ غنی قرآنی است بدون شک نفوذ آموزههای اخلاقی در این زمینه اجتناب ناپذیر است. گزاره هایی نظیر تکلیف زن و شوهر به حسن معاشرت، عفو از مهر، پرداخت مهرالمتعه، تعهد به اجرای عدالت بین همسران، بایستههای اخلاقی در طلاق، حضانت، نفقه زوجه و اقارب از جمله مصادیق حقوقی و فقهی است که با موازین اخلاقی تلطیف یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - بررسی مؤلفههای هیچانگاری در ارتباط با ادب غنایی در شعر معاصر مورد مطالعه: اشعار نصرت رحمانی، فریدون مشیری و نادر نادرپور
عبدالکریم کریمی فرزانه سرخی فریدون طهماسبی بهزاد خواجاتدر نهاد ادبی شعر معاصر با گسست از ادبیات کلاسیک و تغییرات فرهنگی اجتماعی در سبک فکری، مضامین تازه با گرایش به مکتبهای غربی، مورد توجه قرار گرفت. هیچانگاری (نیهیلیسم) و رمانتیسم یکی از گرایشهای فکری بود که با تحولات اجتماعی سیاسی جامعه، گسترش یافت و بهویژه در دهة سی چکیده کاملدر نهاد ادبی شعر معاصر با گسست از ادبیات کلاسیک و تغییرات فرهنگی اجتماعی در سبک فکری، مضامین تازه با گرایش به مکتبهای غربی، مورد توجه قرار گرفت. هیچانگاری (نیهیلیسم) و رمانتیسم یکی از گرایشهای فکری بود که با تحولات اجتماعی سیاسی جامعه، گسترش یافت و بهویژه در دهة سی شمسی بعد از کودتا، از موتیفهای اصلی شعر شد. شعر غنایی در ادبیات ادامه داشت اما شاعران رمانتیک با تکیه بر اصل آزادی بیان رمانتیسم، بیپروا و به دور از اخلاق، صرفاً به زندگی دنیایی اهمیت دادند و در قالب رمانتیسم سیاه، در بنبستهای زندگی شخصی و اجتماعی به هیچانگاری روی آوردند و از شعر غنایی رایج دور شدند. در این مقاله، مؤلفههای هیچانگاری که همسو با رمانتیسم سیاه است و از شعر غنایی کلاسیک متفاوت شده است، در شعر سه شاعر معاصر: نادرپور، رحمانی و مشیری مورد بررسی قرار گرفته است، روش مطالعه و بررسی منابع، کتابخانهای است. نگارش مقالة توصیفیتحلیلی با انتخاب نمونههای شعری است. نتایج بررسی نشان می دهد: شاعران در برههای از تاریخ زندگی خود بهویژه دهة سی که جامعه درگیر تنشهای حاصل از کودتای 28 مرداد است به اندیشههای هیچانگاری روی آوردند. گرایش به یأس و مرگاندیشی در زندگی، لذتجویی و اروتیک، میخانه رفتن و مستی، علاقه به افیون، مهمترین مؤلفههای رمانتیکی هیچانگاری است که در اشعارشان دیده میشود و در تقابل با شعر غنایی کلاسیک با هدف بیزاری از هستی، خوشباشی گذرا و سرخوردگی اجتماعی سروده شده است. در مقایسه شاعران نیز شعر نصرت رحمانی در این موتیف، سرآمد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - اخلاق و سیاست از دیدگاه نظریه انتقادی
جمیل حسن پور منوچهر ده یادگاریشاید در هیچ دوره ای از تاریخ پرفراز و نشیب، مانند عصر پرتلاطم و پرحادثه ای که ما در آن زندگی می کنیم، بحث اخلاق و سیاست و ضرورت پرداختن به اصول، ارزشها، هنجارها و فضایل اخلاقی و انسانی تا بدین حد مطرح نبوده است. علم و فناوری سلطه خود را بر تمام ابعاد زندگی بشر انداخته و چکیده کاملشاید در هیچ دوره ای از تاریخ پرفراز و نشیب، مانند عصر پرتلاطم و پرحادثه ای که ما در آن زندگی می کنیم، بحث اخلاق و سیاست و ضرورت پرداختن به اصول، ارزشها، هنجارها و فضایل اخلاقی و انسانی تا بدین حد مطرح نبوده است. علم و فناوری سلطه خود را بر تمام ابعاد زندگی بشر انداخته و اصول بزرگ معنوی و اخلاقی ناخواسته تحت الشعاع تغییرات شگرف مادی قرار گرفته است. عصر فناوری و مدرنیته، عصر ارتباطات و اطلاعات مرزهای سیاسی را در هم شکسته و ملت ها و دولت های بزرگ و کوچک را به یکسان در معرض تهاجم تکنولوژی فرهنگی قرار داده و بحران مشروعیت سیاسی را در قرن بیست و یکم به ارمغان آورده است. نظریه انتقادی به مثابه گونه ای آسیب شناسی به نقد مدرنیته خالی از ارزش و اخلاق پرداخته است و با موضع راهنمای کنش انسانی، هدفش ایجاد خودسازی و بازسازی منافع راستین خویش است. آدورنو، هورکهایمر، مارکوزه، هابرماس، هانا آرنت و اریش فروم از جمله نظریه پردازان انتقادی قرن بیستم هستند که به نقد علوم انسانی اثبات گرا پرداخته اند. هدف پژوهشگر در این مقاله بررسی نقش مهم اخلاق و سیاست و رابطه آنها با یکدیگر از دیدگاه نظریه انتقادی و بازاندیشی اندیشگران نظریه انتقادی قرن بیستم درباره ارتباط مثبت و معنادار میان توسعه علوم با تحقق انسانیت و تعالی بشر است و سعی شده مدرنیته را که بر اثر دگرگونی علم شکل گرفته است، مورد ارزیابی قرار دهد و انتقادات وارده بر آن را بررسی کند. در این تحقیق از روش همبستگی برای رسیدن به نتایج حاصل از نظریه انتقادی استفاده شده است. بدین گونه که به دنبال این پرسش هستیم که رابطه اخلاق و سیاست از دیدگاه نظریه انتقادی چیست؟ در یک نگاه کلی به این نتیجه می رسیم که تمامی اندیشمندان نظریه انتقادی بر تعامل و هماهنگی اخلاق و سیاست تاکید دارند و تمامی فجایع و بربریت، کشتار انسانها، سرکوب طبیعت را به دلیل جدا بودن اخلاق از سیاست می دانند. در آرای اندیشمندان نظریه انتقادی چنین به نظر می رسد که مدرنیته از یک سو باعث توسعه و امکان دستیابی به رفاه و امور زندگی بشر گشته و از سوی دیگر سرمنشا اکثر آفات و بدبختی ها را عقلانیت ابزاری دانسته که باعث نابودی اخلاق و محدود شدن آزادی فردی در سیاست گشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - بررسی توصیههای اخلاقی ناصرخسرو بر پایة هرم مزلو
احمد امیری خراسانی محمدرضا صرفی محمدحسین ایرانمنشرعایت اصول اخلاقی گاه با لذّات آنی و منافع شخصی افراد در تضاد است و این امر، پایبندی به این اصول را تضعیف میکند. این پژوهش، در جستوجوی راهکار مورد استفادۀ ناصرخسرو در نصایحش برای مقابله با این مسئله است. او با بیان کارکرد اخلاق در رفع نیازهای انسان، ضمانت اجرایی لازم چکیده کاملرعایت اصول اخلاقی گاه با لذّات آنی و منافع شخصی افراد در تضاد است و این امر، پایبندی به این اصول را تضعیف میکند. این پژوهش، در جستوجوی راهکار مورد استفادۀ ناصرخسرو در نصایحش برای مقابله با این مسئله است. او با بیان کارکرد اخلاق در رفع نیازهای انسان، ضمانت اجرایی لازم را برای فراخوان اخلاقی خود ایجاد کرده است. این تدبیر به اخلاق متعالی، رنگی زمینی و کاربردی داده و انگیزهای استوار برای گرایش به آن خلق نموده است. بنابراین با توجّه به پیوند ناگسستنی اخلاق و نیازهای ذاتی انسان، راهکار ناصرخسرو همواره کارآمد و مؤثر خواهد بود. این پژوهش با طبقهبندی و بررسی شواهد گوناگون از دیوان ناصرخسرو بر اساس هرم مزلو که از نظریههای مشهور و کاربردی علم روانشناسی است، مطلب مذکور را ثابت نموده و منطق، استدلال و تأثیرگذاری شعر ناصرخسرو را از این منظر آشکار کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - نقد اخلاقی کتاب تحفه (قرن هشتم هجری) براساس مکتب سودگرایی اخلاقی
آسیه ذبیح نیا عمران احمدرضا یلمه هاپژوهش حاضر به نقد اخلاقی کتاب تحفه (قرن هشتم هجری) براساس مکتب سودگرایی اخلاقی میپردازد. تحفه دارای ده باب و چندین حکایت تمثیلی و تاریخی آمیخته با نظم و نثر است. مؤلفِ کتاب نامعلوم است؛ ولى احتمال میرود که مؤلف آن، میرزا شرفالدین فضلالله ابن عبدالله قزوینى (نزدیک 74 چکیده کاملپژوهش حاضر به نقد اخلاقی کتاب تحفه (قرن هشتم هجری) براساس مکتب سودگرایی اخلاقی میپردازد. تحفه دارای ده باب و چندین حکایت تمثیلی و تاریخی آمیخته با نظم و نثر است. مؤلفِ کتاب نامعلوم است؛ ولى احتمال میرود که مؤلف آن، میرزا شرفالدین فضلالله ابن عبدالله قزوینى (نزدیک 740‑640 ق.) باشد. تحفه اثری تعلیمی در سیاست مُدُن است که میتوان آن را براساس نظریات اخلاقی بررسی کرد. یکی از این مکاتب، سودگرایی اخلاقی است. دیدگاه سودگرایی، نظام اخلاقی هنجاری است که که ملاک اخلاقیبودن فعل را اصالت لذت میداند. از دیدگاه این مکتب، ارزشها تا جایى سزاوار حفظ و ارتقا هستند که درخور تفسیر و تأویل به منافع رفاهى فردی و لذت جمعی باشند؛ اما هموراه سود فرد بر جمع ترجیح دارد. مقالة حاضر با روش توصیفیـتحلیلی میکوشد تا به این پرسش پاسخ دهد که کدام یک از اقسام سودگرایی اخلاقی در تحفه کاربرد بسیار زیادی دارد؟ براساس دستاورد پژوهش، بیشترین سود اخلاقی مدّنظر در این متن ادبی، سود جمعی و منافع عامۀ مردم است. مؤلف کتاب تحفه تحت تأثیر آموزههای اخلاق اسلامی، بهطور مستقیم و غیرمستقیم در قالب بیش از 55 حکایت و تمثیل، توصیههایی را به خواننده منتقل میکند که علاوهبر ایجاد التذاذ ادبی برای مخاطب، از ارزش دینی و تربیتی نیز برخوردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - آموزه های ادب تعلیمی در پریشانِ حکیم قاآنی
عبدالعلی اویسی حسین صادقییکی از سخنسرایان و نویسندگان بزرگ در قرن سیزدهم ه.ق حکیم میرزا حبیب شیرازی متخلص به قاآنی است. وی علی رغم شاعری به نویسندگی نیز پرداخته و کتابِ پریشان خود را برای تعلیم آموزه های تربیتی، اخلاقی و پند و اندرز نوشته است. اگر از دریچه ی ادبیّات تعلیمی به کتاب پریشان بنگریم چکیده کاملیکی از سخنسرایان و نویسندگان بزرگ در قرن سیزدهم ه.ق حکیم میرزا حبیب شیرازی متخلص به قاآنی است. وی علی رغم شاعری به نویسندگی نیز پرداخته و کتابِ پریشان خود را برای تعلیم آموزه های تربیتی، اخلاقی و پند و اندرز نوشته است. اگر از دریچه ی ادبیّات تعلیمی به کتاب پریشان بنگریم، به گنجینه ای سرشار از معرفت شناسی عرفانی و مواعظ، نکات تربیتی و اخلاقی ارزشمند بر می خوریم، به گونه ای که هر کدام از این مفاهیم و آموزه های تعلیمی او می تواند سرمشقی برای زندگی علمی و عملی جامعه انسانی قرار گیرد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی – توصیفی به بررسی آموزه های تعلیمی کتابِ پریشان پرداخته و ساختِ معناییِ دوگانه ی حکایت ها و پند ها را بررسی نموده است. صفات تربیتی و اخلاقی خوب و بد نشان می دهد آموزه های تعلیمی حکیم قاآنی چه بوده و نیز چه بسامدی داشته اند، چه صفات تربیتی و اخلاقی نزد وی نیکو و چه صفاتی نزد وی مذموم و نکوهیده شمرده شده است که غالبا جنبه ی بازدارندگی داشته است. از خلال همین صفات نیز می توان دریچه ای به دنیای انسان های عصر حکیم قاآنی باز کرده و جامعه ی آندوران را به خوبی تماشا نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - تبیین شکاف بین سیاست و اخلاق بر مبنای نظریه ماکیاولی با بررسی پند و اندرز در داستان شیر و گاو کلیله و دمنه
قدسیه رضوانیان عفت سادات غفوریکلیله و دمنه گرایش های مختلف ادبیات اخلاقی و تعلیمی ما را در خود جلوه گر ساخته است. این کتاب گذشته از آموزه های سیاسی دربردارنده آموزه های اخلاقی نیز هست و برای این منظور از تأثیر القایی داستان بهره می گیرد که در قالب حکایت متجلی میشود. از آنجا که در رویکرد سنتی برای چکیده کاملکلیله و دمنه گرایش های مختلف ادبیات اخلاقی و تعلیمی ما را در خود جلوه گر ساخته است. این کتاب گذشته از آموزه های سیاسی دربردارنده آموزه های اخلاقی نیز هست و برای این منظور از تأثیر القایی داستان بهره می گیرد که در قالب حکایت متجلی میشود. از آنجا که در رویکرد سنتی برای آموزش و به ویژه آموزش اخلاق، گفتمان اندرزی گفتمان غالب دانسته می شود، این پژوهش درصدد است تا با بررسی این بُعد از ادب تعلیمی، بدین پرسش جواب دهد که آیا هدف پند و اندرز از زبان شخصیت های این داستان در همه موارد اخلاقی است یا به اقتضای جنبه سیاسی اثر، لزوماً کارکرد اندرز، اخلاقی نیست و گاه حتی در تقابل با آن قرار میگیرد. با بررسی پند و اندرز در داستان شیر و گاو مشاهده میشود بیشترین بسامد پند و اندرز در این داستان از زبان دمنه به کلیله و شیر بیان شده است. در غالب پندهای اخلاقی دمنه، گفتمان سیاست و قدرت بر اخلاق و تعلیم غلبه دارد. به همین سبب، شباهت های زیادی میان اندیشه های ماکیاولی و محتوای تعلیمی این داستان دیده می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - اخلاق در مطلع الانوار امیرخسرو دهلوی
مهین پناهیاین پژوهش درصدد پاسخ دادن به این پرسش است که با توجه به عرفانی، تحقیقی و تربیتی بودن مثنوی مطلعالانوار، کدام یک از عناصر اخلاقی در آن به کار رفته است. برای پاسخ به این پرسش ابتدا عناصر اخلاقی از آن استخراج شد و ملکات اخلاقی که در اصطلاح، مقامات نامیده میشوند، همچنین ح چکیده کاملاین پژوهش درصدد پاسخ دادن به این پرسش است که با توجه به عرفانی، تحقیقی و تربیتی بودن مثنوی مطلعالانوار، کدام یک از عناصر اخلاقی در آن به کار رفته است. برای پاسخ به این پرسش ابتدا عناصر اخلاقی از آن استخراج شد و ملکات اخلاقی که در اصطلاح، مقامات نامیده میشوند، همچنین حالات روحی، که به احوال مشهورند، از آنها جدا شد. از دیگر مواردی که در این مقاله به آنها پرداخته شده است، اخلاق فردی و اجتماعی است. همچنین نگارنده در مقالة خود نگاهی به نقد امیرخسرو نسبت به صوفی نمایان دارد. از این پژوهش این نتیجه به دست آمد که امیرخسرو در مطلع الانوار با مشرب اخلاق عارفانه به آموزههای اخلاق فردی مانند شناخت هدف خلقت آدمی، خودشناسی، معرفت خداوند متعال، اخلاص، دنیاگریزی، خلوت، همت، پیروی از پیر و قناعت دعوت کرده است. وی در اخلاق اجتماعی (با تسامح در تفکیک عناصر اخلاق فردی و اجتماعی) به سخاوت، احسان، امانتداری، احترام به پدر و مادر، حفظ جوارح از گناه و تعدّی به دیگران، آداب دوستی و مانند آنها پرداخته است. در مجموع اخلاق در مطلع الانوار را میتوان اخلاق عملی تلقی کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - بررسی فلسفة اخلاق در شاهنامة فردوسی براساس نظریة امر الهی
هاجر امیری کله جوبی عیسی نجفی خلیل بیگ زادهنظریة امر الهی از نظریه های کهن فلسفة اخلاق و بحث در رابطة دین و اخلاق است و پیشینة آن به مناظرة سقراط و اوثیفرن بازمی گردد. در عصر کنونی بحران معنویّت، اخلاق و حقوق انسان ها و نیز مسئلة جهانی شدن و استحالة فرهنگ ها و چالش هویّت ملت ها، گفتمان غالب و دغدغة مهم بشر است؛ چکیده کاملنظریة امر الهی از نظریه های کهن فلسفة اخلاق و بحث در رابطة دین و اخلاق است و پیشینة آن به مناظرة سقراط و اوثیفرن بازمی گردد. در عصر کنونی بحران معنویّت، اخلاق و حقوق انسان ها و نیز مسئلة جهانی شدن و استحالة فرهنگ ها و چالش هویّت ملت ها، گفتمان غالب و دغدغة مهم بشر است؛ درنتیجه بار دیگر به دین و اخلاق توجه جدی می شود و لزوم التفات به نظریه های بومی و سازگار با فرهنگ جامعه اهمیت می یابد. می توان تقریرهای مختلف نظریة امر الهی را در آرا و اندیشه های فلاسفه و حکمای دوران مختلف جست وجو و بررسی کرد؛ بنابراین این پژوهش با روش تحلیلی ـ تطبیقی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای، ضمن واکاوی ایدئولوژی فلسفی فردوسی در حوزة دین و اخلاق و بررسی نتایج عملی آن در تبیین جایگاه و حقوق انسان در زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی و... به مقایسة افکار او با تقریرهای نظریة امر الهی می پردازد؛ نیز با معرفی فردوسی در جایگاه یک نظریه پرداز بزرگ فلسفة اخلاق و فلسفة سیاسی با دیدگاه خرد الهی و حیات اخلاقی خدامحور، می توان تفکر او را تقریری تازه از نظریة امر الهی به شمار آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - «مثنوی»، دریای فضایل تربیتی و تعلیمی
محمد بارانی رشید گل افشانیمثنوی مولانا اثری عرفانی است که در آن حال و ذوق و عشق و آشفتگی، در قالب تعلیم بیان شده است. در این اثر علاوه بر مفاهیم و معانی اسلامی- عرفانی، مطالبی ذکر شده که راه رسیدن به مقام عالی انسانی و طریق خلیفه اللهی او را نشان می دهد که از مهم ترین آنها، متخلق گشتن به اخلاق ن چکیده کاملمثنوی مولانا اثری عرفانی است که در آن حال و ذوق و عشق و آشفتگی، در قالب تعلیم بیان شده است. در این اثر علاوه بر مفاهیم و معانی اسلامی- عرفانی، مطالبی ذکر شده که راه رسیدن به مقام عالی انسانی و طریق خلیفه اللهی او را نشان می دهد که از مهم ترین آنها، متخلق گشتن به اخلاق نیکوست. هدف مولانا، تعلیم برای رسیدن به کمال نفس است. اندیشه های تعلیمی مولانا، به تصوف او رنگ خاصی بخشیده و او را هم عارف و هم حکیم و هم فقیه معرفی کرده است. مولانا با تعالیم اخلاقی خود به سالکان می آموزد که آزادگی و رهایی از هوای نفس از مهمترین نکته های عرفانی و اخلاقی است. مولانا اخلاق و عرفان را دو مقولة مرتبط به هم می داند و معتقد است تا سالک متخلّق به اخلاق الله نگردد، نمی تواند مراتب سیر و سلوک را طی کند و عارف راستین تا از رذیلت ها صافی نشود، به مرتبة کمال نمی رسد. در این مقاله با تکیه بر تحلیل ابیات مثنوی و روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی این مهم پرداخته میشود. با این هدف که اصالت تعلیم را، که رویکرد اصلی مولوی در مثنوی است، یادآور شویم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - فضیلت صبر در ادبیات تعلیمی
علی اکبر افراسیاب پوردر ادبیات تعلیمی، فضایل اخلاقی به شیوههایی هنرمندانه آموزش داده میشود.صبر و شکیبایییکی از نمونههای صفاتِ نیک انسانی است که در ادب منظوم و منثور فارسی مطرح و در قالبهایی زیبا و با مضمونپردازیهایی ظریف بیان گردیده است. بردباری، برای رسیدن به هدف، نوعی انتظار و مقاوم چکیده کاملدر ادبیات تعلیمی، فضایل اخلاقی به شیوههایی هنرمندانه آموزش داده میشود.صبر و شکیبایییکی از نمونههای صفاتِ نیک انسانی است که در ادب منظوم و منثور فارسی مطرح و در قالبهایی زیبا و با مضمونپردازیهایی ظریف بیان گردیده است. بردباری، برای رسیدن به هدف، نوعی انتظار و مقاومت برای گشایش است که در آموزههای دینی سابقه داشته و در نزد بزرگان ادب فارسی با سه گرایشِ اخلاق دینی و انسانی در آثار شاعرانی چون فردوسی و سعدی و با گرایش اخلاق فیلسوفانه در آثار خواجه نصیرالدین طوسی و دیگران و بالاخره با گرایش اخلاق عرفانی در نوشتههای سنایی،عطار،مولوی، عزالدینکاشانی،حافظ و جامی آمده که تفاوتهایی با هم دارند. در این نوشتار نمونههایی از نظم و نثر آنها در مورد صبر بررسی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - جایگاه صور خیال در آموزههای اخلاقیِ معارف بهاء ولد
فریبا شریفی مال امیری مریم بلوری شهرزاد نیازیکتاب معارف، اثر بهاء ولد، عارف و واعظ نامدار بلخ و پدر مولانا جلالالدین، یکی از متون ارزشمند عرفانی در زبان فارسی است که بهسبب داشتن نثری شیوا، هنری، زبان شاعرانه و نیز برخورداری از صور خیال، از جایگاه خاصی در میان همتایان خود برخوردار است. اگرچه تعالیم موجود در کتاب چکیده کاملکتاب معارف، اثر بهاء ولد، عارف و واعظ نامدار بلخ و پدر مولانا جلالالدین، یکی از متون ارزشمند عرفانی در زبان فارسی است که بهسبب داشتن نثری شیوا، هنری، زبان شاعرانه و نیز برخورداری از صور خیال، از جایگاه خاصی در میان همتایان خود برخوردار است. اگرچه تعالیم موجود در کتاب معارف، به دو بخش تعالیم دینی و تربیتی تقسیم میشوند، در اینجا از ذکر تعالیم بارز عرفانی با رویکرد آخرتی خودداری میشود. در نتیجه، توجه مقالۀ حاضر به نکات تربیتی و اخلاقی معارف و سعی در نشان دادن جنبههای زیبایی و خیالانگیز این تعالیم بوده است. نتایج این بررسی نشان میدهد آموزههای اخلاقی و تربیتی در کتاب معارف یا جنبۀ امری دارند یا بازدارنده هستند، که در این میان، فراوانی آموزههای ایجابی از بازدارنده بیشتر است. بیشترین صور خیال هم به تشبیه و سپس تمثیل اختصاص دارد که در بخش آموزههای سلبی، در پرهیز از طمع، پرهیز از کبر و دوری از همنشین بد، و در بخش آموزههای ایجابی، در توصیه به صبر و رفتار درست با زنان بیشترین کاربرد و تکرار را داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - تحلیل محتوای نفثه المصدور نسوی
محمد حکیم آذراخلاق و مسائل اخلاقی در نفثهالمصدور نسوی موضوع اصلی این تحقیق است. در این پژوهش کوشش شده که به درونمایههای اخلاقی و سرچشمههای نظری اخلاقی- تربیتی زیدری نسوی نقبی زده شود و نوع نگرش نویسنده به موضوعاتی چون وفاداری، آزادگی، دوستی و مهر، بیوفایی، رذایل برخی دولتمرد چکیده کاملاخلاق و مسائل اخلاقی در نفثهالمصدور نسوی موضوع اصلی این تحقیق است. در این پژوهش کوشش شده که به درونمایههای اخلاقی و سرچشمههای نظری اخلاقی- تربیتی زیدری نسوی نقبی زده شود و نوع نگرش نویسنده به موضوعاتی چون وفاداری، آزادگی، دوستی و مهر، بیوفایی، رذایل برخی دولتمردان، بی اعتنایی مردم به احوال یکدیگر، خیانت در امانت و خطاهای راهبردی سلطان بازشناسی گردد. نسبت نظریه اخلاقی نسوی که مانند غالب نویسندگان، منشیان و ادیبان عصر او از آبشخور قرآن و سنت سیراب میشود با وضعیتی که نویسنده در آن گرفتار شده (ایلغار مغول) در این تحقیق کاویده شده. هدف این مقاله دستیابی به سرچشمۀ نگرشها و آموختههای اخلاقی نویسنده نفثه المصدور و تعیین آبشخورهای ذهنی او در نوع برخورد انفعالی با مصیبت مغول است. همچنین قصد بررسی نوع بلاغت نویسنده و نسبت آن با مقولۀ جنگ در این مقاله از اهداف دیگر است. روش بررسی تحلیل محتوا و نوع مطالعه، کتابخانهای است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - مصادیق و مضامین اخلاقی در فرائدالسلوک
خدیجه سادات طباطبایی داود محمدیوجود اندیشه های اخلاقی در نظم و نثر فارسی، که از فرهنگ و تربیت دینی بهره می گیرد به ادبیّات فارسی غنای خاصی را بخشیده است. کتاب فرائدالسلوک یکی از آثار ارزشمند سده ی هفتم هجری است که سرشار از آموزه های تعلیمی است و گنجینه ای از معارف، فضایل و حکمت ها را در بر دارد. در ا چکیده کاملوجود اندیشه های اخلاقی در نظم و نثر فارسی، که از فرهنگ و تربیت دینی بهره می گیرد به ادبیّات فارسی غنای خاصی را بخشیده است. کتاب فرائدالسلوک یکی از آثار ارزشمند سده ی هفتم هجری است که سرشار از آموزه های تعلیمی است و گنجینه ای از معارف، فضایل و حکمت ها را در بر دارد. در این پژوهش، سعی شده تا با روش استقرایی، متن هایی که به تصریح یا کنایه بر مضامین اخلاقی دلالت دارد؛ بررسی و با استفاده از شیوه ی تحلیل محتوایی، واژگان و عبارات مورد نظر توصیف شوند. بنابراین، مهم ترین پرسشی که در این پژوهش مطرح است عبارتند از: که در کتاب فرائدالسلوک سجاسی، به کدام آموزه های اخلاقی و تعلیمی سفارش شده است و از چه رذایل اخلاقی نهی کرده است؟ بدین منظور کتاب فرائدالسلوک شمس سجاسی، به عنوان محور کار انتخاب و متناسب با موضوع به استخراج مصادیق اخلاقی در این کتاب پرداخته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که: سجاسی در کتابش، علاوه بر ایجاد التذاذ ادبی برای مخاطب، از هر فرصتی برای انتقال اندیشه های تعلیمی خود به مخاطب استفاده کرده و تحت تاثیر آموزه های اخلاقی دین مبین اسلام، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از طریق بیان حکایت یا تمثیل های مناسب، خواننده را به متحلی شدن به فضایل اخلاقی سوق می دهد و با بیان عواقب ناشی از رذایل اخلاقی، ان ها را در نظرش ناپسند جلوه می دهد و سعی در هدایت انسانها در مسیر صحیح زندگی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - بررسی مفهوم «مرابطه» در قرآن کریم با تکیه بر تفاسیر المیزان و التحریر والتنویر
عبدالرسول شبانی احمدرضا بسیج محمدحسین قاسم پیوندیمرابطه ازجمله مباحث مهم اجتماعی قرآن است که نقشی مؤثر در شکلگیری ارتباط افراد درراه اهداف و آرمان های اسلامی در جامعه دینی دارد. پژوهش حاضر، این مسئله مهم را به روش تطبیقی و شیوه توصیفی_تحلیلی از منظر دو مفسر معاصر؛ علامه طباطبائی در المیزان فی تفسیر القرآن و شیخ ابن ع چکیده کاملمرابطه ازجمله مباحث مهم اجتماعی قرآن است که نقشی مؤثر در شکلگیری ارتباط افراد درراه اهداف و آرمان های اسلامی در جامعه دینی دارد. پژوهش حاضر، این مسئله مهم را به روش تطبیقی و شیوه توصیفی_تحلیلی از منظر دو مفسر معاصر؛ علامه طباطبائی در المیزان فی تفسیر القرآن و شیخ ابن عاشور در التحریر و التنویر موردنقد قرار داده است. به نظر ابن عاشور «مرابطه» به معنای حفظ آمادگی نظامی در مرزهای کشور اسلامی است؛ درحالیکه بر اساس خوانش اجتماعی علامه طباطبائی، مرابطه به معنای ارتباط تمامی افراد، در جمیع شئون زندگی اجتماعی است. سؤال اساسی آن است که با عنایت به روابط همنشینی واژگان و همچنین بررسی معانی باب مفاعله در آیه 200 سوره آلعمران، تببین دقیق مفهوم مرابطه چیست؟ با بررسی تطبیقی، ذکر روایت تفسیری انتظار نماز پس از نماز، بهعنوان نقطه اشتراک نظر هر دو مفسر بهدستآمده است. از طرفی بهعنوان نقطه افتراق، تحلیل اجتماعی علامه درباره مرابطه اسلامی به معنای ارتباط تمامی افراد در کنشهای اجتماعی، در برابر نظر ابن عاشور، یعنی حفظ مرزهای کشور اسلامی قرار دارد. نتیجه آنکه با عنایت به اطلاق رابطوا در آیه و نظر به معانی باب مفاعله، هیچ یک از دیدگاههای مذکور از حد تعیین مصداق فراتر نبوده و رابطوا حکایت از مشارکت مداوم افراد جامعه همراه با ایستادگی محکم و قوی درراه رسیدن به حق دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - برسی میزان روایی و پایایی ابزار سنجش و کیفیت توسعه اجتماعی در شهر تهران
علی فلاحی مجید کفاشی بهرنگ صدیقیتوسعه اجتماعی مفهومی است که اخیرا مورد توجه جدی سیاستگزاران و به ویژه مدیران شهری قرار گرفته است. این تحقیق به منظور برسی مفهوم توسعه اجتماعی و شناخت شاخص های آن و میزان بررسی سطح پایایی و روایی آن صورت گرفت. شیوه انجام تحقیق در بخش مطالعه مفهوم توسعه اجتماعی از نوع اسن چکیده کاملتوسعه اجتماعی مفهومی است که اخیرا مورد توجه جدی سیاستگزاران و به ویژه مدیران شهری قرار گرفته است. این تحقیق به منظور برسی مفهوم توسعه اجتماعی و شناخت شاخص های آن و میزان بررسی سطح پایایی و روایی آن صورت گرفت. شیوه انجام تحقیق در بخش مطالعه مفهوم توسعه اجتماعی از نوع اسنادی بود و در بخش سنجش میزان روایی و پایایی ابزار از نوع پیمایش می باشد. جامعه آماری تحقیق کلیه شهروندان ساکن در شهر تهران می باشند. شیوه نمونه گیری تحقیق از نوع خوشه ای چندمرحله ای است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی می باشد. حجم نمونه تحقیق 384نفر می باشد که این رقم بر اساس مراجعه به جدول مورگان تعیین شد. برای کاهش دادن خطا این میزان افزایش یافت. با توجه به یافته های تحقیق در بخش مرور اسنادی، مهمترین شاخص های توسعه اجتماعی (کیفیت زندگی، وفاق اجتماعی، اخلاق توسعه اجتماعی و امنیت اجتماعی) می باشد. داده های تحقیق توسط ابزار پرسشنامه و براساس 120 گویه و پرسش بدست آمد. شاخص سازی و ساختن ابزار برای بررسی پایایی و روایی ابزار از تکنیک تحلیل عاملی توسط نرم افزارهای لیزرل و spss استفاده شد. یافته های تحقیق نشان می دهد شاخص های امنیت اجتماعی، وفاق و همبستگی اجتماعی، کیفیت زندگی و اخلاق توسعه اجتماعی بیش از 70درصد از واریانس متغیر توسعه اجتماعی را تبیین می نمایند. همچنین سطح توسعه اجتماعی در شهر تهران نزدیک به متوسط می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - معنویت مولانا در دوران معاصر
آذرمیدخت صفوینویسنده در این مقاله کوشیده است مبانی معنوی و اخلاقی که در خلال سخنان مولانا اعم از مثنوی، غزلیات شمس و فیه ما فیه موجود است بر کشیده، نشان دهد که در بحران تشنجات و آشفتگیهای جهان حاضر چهگونه این مبانی غنی اخلاقی میتواند روشنگر و آرامشبخش انسان مضطرب معاصر باشد. هم چکیده کاملنویسنده در این مقاله کوشیده است مبانی معنوی و اخلاقی که در خلال سخنان مولانا اعم از مثنوی، غزلیات شمس و فیه ما فیه موجود است بر کشیده، نشان دهد که در بحران تشنجات و آشفتگیهای جهان حاضر چهگونه این مبانی غنی اخلاقی میتواند روشنگر و آرامشبخش انسان مضطرب معاصر باشد. همدلی، شفقت بر خلق، رویگردانی از ستم، سعه صدر و تسامح از دیگر مواردی است که نویسنده از میان اندیشههای متکثّر مولانا مورد تأکید قرار میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - تبیین رابطة «عمل و پاداش» در مثنوی معنوی مولوی
ایرج شهبازیعمل، در کنار اعتقاد قلبی و اقرار زبانی، یکی از سه پایة دینورزی را تشکیل میدهد و در واقع بدون آن همة سلوک دینی و معنوی انسان مختل میشود. مولانا ازجمله عارفانی اندیشمند است که در سرتاسر کتاب ارجمند خود، مثنوی معنوی، توجهی فراوان به مسألة عمل کرده است. سخنان او در این چکیده کاملعمل، در کنار اعتقاد قلبی و اقرار زبانی، یکی از سه پایة دینورزی را تشکیل میدهد و در واقع بدون آن همة سلوک دینی و معنوی انسان مختل میشود. مولانا ازجمله عارفانی اندیشمند است که در سرتاسر کتاب ارجمند خود، مثنوی معنوی، توجهی فراوان به مسألة عمل کرده است. سخنان او در این باره آن قدر گسترده و ژرف است که طرح همة آنها در حوصلة یک مقالة مختصر نمیگنجد و از آنجا که بخشی عظیم از سخنان مولانا در این مورد، به پاداش عمل اختصاص دارد و او از زوایای مختلف این مسأله را بررسی کرده است، در مقالة حاضر مسألة رابطة عمل و پاداش آن را در مرکز توجه خود قرار داده و کوشیدهایم سخنان او در این زمینه را گردآوری، دستهبندی و تحلیل کنیم. بطور کلی میتوان گفت که مولانا در مورد رابطة عمل و پاداش آن، مسایل زیر را مطرح کرده است: فناناپذیری اعمال، بیپاسخ نماندن اعمال، یگانگی پاداش و عمل، پیوند رنجها و قبضهای روحی با کارهای ناپسند، تجسم اعمال، حبط اعمال، کافی نبودن عمل برای دستیابی به حقیقت (ترک عمل)، گسترش مهارناپذیر آثار عمل و بالاخره عمل بلاعوض. پیشگفتار مقاله هم به بحثی آسیبشناسنانه در مورد نگاه جامعة ایرانی به مسألة عمل و پاداش اختصاص یافته و سه آسیب اساسی در این زمینه را معرفی کرده است: جداسازی عمل از پاداش آن، اعتقاد به ملازمت ایمان و بدبختی در دنیا و بالاخره بیتوجهی به فرهنگ کسب و کار. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - آسیبشناسی اخلاقی و اجتماعی در دیوان اشعار ابن یمین فریومدی
زینب هادیابنیمین فریومدی یکی از شاعران دورة مغول بشمار میرود؛ دورهای که در آن اخلاق اجتماعی و پایههای فکری و فرهنگی مردم رو به انحطاط و فساد گذاشت. اگر چه آشفتگیهای سیاسی ـ اجتماعی و سقوط اخلاق اجتماعی و ارزشهای انسانی در سرزمینهای مغلوب شده در این دوره موجب بوجود آمدن رو چکیده کاملابنیمین فریومدی یکی از شاعران دورة مغول بشمار میرود؛ دورهای که در آن اخلاق اجتماعی و پایههای فکری و فرهنگی مردم رو به انحطاط و فساد گذاشت. اگر چه آشفتگیهای سیاسی ـ اجتماعی و سقوط اخلاق اجتماعی و ارزشهای انسانی در سرزمینهای مغلوب شده در این دوره موجب بوجود آمدن روحیة تسلیم و جبرگرایی در میان عامة مردم جامعه شد، اما در جوانمردان و برخی از شاعران آزادة پارسی زبان، موجب دمیده شدن روح ستمستیزی و قوت گرفتن ادبیات انتقادی شد. هر یک از شاعران آزاداندیش این دوره با توجه به جو حاکم در جامعه و عصر خویش، روشی خاص را برای مبارزه با رذایل اخلاقی و اجتماعی بوجود آمده در میان مردم، اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی و نیز بیعدالتیهای حاکمان و دستنشاندگان آنها برگزیدند. ابنیمین نیز با اینکه بهگونهای گسترده و افراطی به مدح و ستایش امیران و وزیران پرداخته است، از نقد عملکرد آنها و نیز نقد اخلاق اجتماعی و اوضاع جامعه غافل نمانده است. گرچه انتقادات او نسبت به برخی از شاعران و سخنپردازان همعصرش همچون سعدی و سیف فرغانی بسیار ملایمتر و دونپایهتر است، اما هر جا که فرصتی دست داده افراد مختلف جامعه، از جمله صاحبان مناصب و موقعیتهای اجتماعی و نیز مردم عامه را مورد نقد و نکوهش قرار داده است که در این مقال به آسیبشناسی اخلاقی و اجتماعی در دیوان اشعار ابنیمین پراخته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - رویکرد استعاره مفهومی«عشق» در تعالیم اخلاقی مطالعه موردی: غزلیات سعدی
علی دلیر دیسفانی علیرضا شعبانلو سهیلا موسوی سیرجانی آزیتا افراشیزبانشناسی شناختی به پیوند میان ذهن و زبان و تجربیات فیزیکی- اجتماعی انسان میپردازد و در مبانی فکری شامل مجموعهای از نظریات میشود که استعاره مفهومی از مهمترین آنهاست. بر اساس نظریه استعاره مفهومیِ لیکاف و جانسون استعاره مفهومی به معنای ادراک مفهوم عینی یک پدیده ا چکیده کاملزبانشناسی شناختی به پیوند میان ذهن و زبان و تجربیات فیزیکی- اجتماعی انسان میپردازد و در مبانی فکری شامل مجموعهای از نظریات میشود که استعاره مفهومی از مهمترین آنهاست. بر اساس نظریه استعاره مفهومیِ لیکاف و جانسون استعاره مفهومی به معنای ادراک مفهوم عینی یک پدیده از حوزه «مبدأ» و انتقال آن به یک مفهوم ذهنی در حوزه «مقصد» است و به عناصر و عوامل پیوند میان این دو حوزه «نگاشت» میگویند. عشق یکی از مهمترین احساسات در زندگی بشری است و شیوه نگرش به عشق یکی از موضوعات مهم در ادبیات منظوم و منثور است. این پژوهش به تحلیل مفهوم «عشق» در غزلیات سعدی می¬پردازد تا مهم¬ترین آموزه¬های اخلاقی در ذهن و زبان این شاعر بزرگ ایرانی واکاوی شود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی در غزلیات سعدی انجام میشود. ماهیت ساختاری در استعاره مفهومی عشق در غزل سعدی به او این امکان را میدهد که مفهوم «عشق» را با مفاهیم اخلاقی در دین اسلام با جزئیات بسط و گسترش دهد. سعدی مفاهیم اخلاقی مانند آزادگی، دوری از رذایل اخلاقی، آموختن دانش، ایمان، شهادت و... در زیر استعاره¬های «عشق دین است»، «عشق جهاد است»، «عشق عبادتگاه است» و... تعلیم می دهد. پرونده مقاله