-
حرية الوصول المقاله
1 - اثر تنش خشکی و مقادير مختلف نيتروژن و پتاسيم بر تولید علوفه سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید
فاطمه خضرلواين تحقيق به منظور بررسی اثرات تنش کم آبیاری ومقادیر مصرف عناصر نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید(Sorghum bicolor L. Moench) درکشت دوم برای برداشت سیلویی طی سال زراعی 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی انجام گرفت.آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قال أکثراين تحقيق به منظور بررسی اثرات تنش کم آبیاری ومقادیر مصرف عناصر نیتروژن و پتاسیم بر عملکرد سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید(Sorghum bicolor L. Moench) درکشت دوم برای برداشت سیلویی طی سال زراعی 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی انجام گرفت.آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار پیاده گردید. تیمار های آزمایشی عبارت بودند از: سطوح تنش رطوبتی در سه سطح (I1=70)،(I2=105)، (I3=140) میلی متر تبخیر از تشتك تبخیر کلاس A به عنوان فاکتور اصلی و فاکتور فرعی شامل مصرف نیتروژن در سه سطح N1،N2، N3 به ترتیب در مقادیر 300، 400، 500 کیلوگرم درهکتار از منبع اوره و پتاسیم در سه سطح K1،K2، K3به ترتیب در مقادیر 0، 150 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات پتاسيم بود، محلول پاشي اوره نيز به ميزان 33 كيلوگرم در هكتار در مرحله آبستني گياه مصرف گرديد. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ، تعداد پنجه، نسبت برگ به ساقه، عملکرد علوفه تر، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک خوشه، محتواي آب نسبی برگ ( RWC ) و میزان سبزينگي بودند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان دادند که ارتفاع بوته، عملکرد علوفه تر و بیولوژیک، مقدار آب نسبی برگ و میزان سبزينگي تحت تاثیر تنش رطوبتی قرار گرفتند اما در مورد صفات دیگر اختلاف معنی داری مشاهده نشد، همچنین کاربرد مقادیر کودی باعث افزايش ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد پنجه، عملکرد علوفه تر و بیولوژیک، عملکرد خوشه و میزان سبزينگي گردید طوری که مصرف کود نیتروژن و پتاسیم به ترتیب در مقادیر 500 و 300 کیلوگرم در هکتار باعث افزایش صفات مذکور شد. بنابراين در شرايط تنش رطوبتي مصرف پتاسيم مي تواند در افزايش عملكرد گياه موثر واقع گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - مطالعه برخی صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گندم در شرایط تنش کمبود آب
بهمن ذكاوتي اصلبه منظور مطالعه برخی صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های مختلف گندم تحت شرایط عادی و تنش کمبود آب بعد از مرحله گلدهی این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 88-87 اجرا گردید. ده ژنوتيپ گندم تهيه شده از مرکز تحقيقات كشاورزي و مناب أکثربه منظور مطالعه برخی صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های مختلف گندم تحت شرایط عادی و تنش کمبود آب بعد از مرحله گلدهی این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 88-87 اجرا گردید. ده ژنوتيپ گندم تهيه شده از مرکز تحقيقات كشاورزي و منابع طبیعی اردبيل داراي تيپ رشد زمستانه و بينابين در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر دو شرایط آزمایشی ژنوتیپ‌های مورد مطالعه گندم از نظر تعداد دانه در سنبله تفاوت آماری معنی‌داری داشتند و ژنوتیپ‌های شماره 6 و 10 بیشترین مقدار از این صفت را داشتند (به ترتیب 2/42 و 6/42). وزن هزار دانه به طور معنی‌داری تحت شرایط تنش رطوبتی کاهش نشان داد. همچنین مقدار آن در بین ژنوتیپ‌ها تفاوت معنیدار داشت. بالاترین و پایین‌ترین عملکرد دانه (3/6093 و 4/4819 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب در شرایط عادی و تنش رطوبتی به دست آمد. از لحاظ عملکرد دانه، ژنوتیپ‌هایی که دارای تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه بالاتری در شرایط‌های مختلف آزمایشی بودند، عملکرد بالاتری داشتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - بررسی اثرات کم‌آبیاری بر روند رشد و خصوصیات کمی و کیفی ذرت دانه‌ای در کرمانشاه
عبدالرضا احمدپور بهمن فرهادی بانشوله مختار قبادیاین مطالعه برای بررسی اثرات کم‌آبیاری بر روند رشد، خصوصیات کمی، کیفی و کارآیی مصرف آب ذرت در کرمانشاه، در فصل زراعی 1391 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار سطح آبیاری (40 درصد کم‌آبیاری، 20 درصد کم‌آبیاری، آبیاری کامل (روش پنمن - مانتیث اصلاح شده فائو) و 20 درصد ب أکثراین مطالعه برای بررسی اثرات کم‌آبیاری بر روند رشد، خصوصیات کمی، کیفی و کارآیی مصرف آب ذرت در کرمانشاه، در فصل زراعی 1391 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار سطح آبیاری (40 درصد کم‌آبیاری، 20 درصد کم‌آبیاری، آبیاری کامل (روش پنمن - مانتیث اصلاح شده فائو) و 20 درصد بیش‌آبیاری) در سه تکرار به‌روش آبیاری جویچه‌ای انجام شد. نتایج نشان داد اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد دانه، بیومس، وزن ساقه، وزن بلال، وزن برگ، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال و عملکرد پروتئین و روغن دانه معنیدار بود. میزان تأثیر تنش آبی بر خصوصیات ذرت در بازه‌های زمانی مختلف دوره رشد آن متفاوت بود و در اواخر دوره رشد (مرحله پرشدن دانه) تأثیر تنش آبی بیشتر بود. مقدار بیشینه کارآیی مصرف آب نسبت به عملکرد دانه و روغن در تیمار بیش آبیاری به‌ترتیب معادل 051/1 و 0549/0 کیلوگرم بر هکتار و نسبت به عملکرد بیومس و پروتئین در تیمار شاهد به‌ترتیب معادل 568/2 و 092/0 کیلوگرم بر هکتار به‌دست آمدند. لذا، کم‌آبیاری ذرت در کرمانشاه توصیه نمی‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - کارایی مصرف آب گندم تحت شرایط تنش همزمان شوری و رطوبتی با کاربرد بایوچار برگ خرما
مهرداد نوروزی سیدحسن طباطبائی محدرضا نوریبه منظور بررسی اثر بایوچار برگ خرما بر کارآیی مصرف آب و برخی مؤلفه های عملکرد گندم ) Triticum aestivum L. ( تحت تنش های توأم رطوبتی و شوری، آزمایشگلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و طی یک فصل زراعی ) 95 - 1394 ( در مرکز تحقیقات کشاورزی استان أکثربه منظور بررسی اثر بایوچار برگ خرما بر کارآیی مصرف آب و برخی مؤلفه های عملکرد گندم ) Triticum aestivum L. ( تحت تنش های توأم رطوبتی و شوری، آزمایشگلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و طی یک فصل زراعی ) 95 - 1394 ( در مرکز تحقیقات کشاورزی استان بوشهر انجام گرفت.تیمارها شامل بایوچار برگ خرما )صفر و 3 درصد وزنی(، فاصله آبیاری ) 3 ، 7 و 12 روز( و شوری آب ) 1 / 1 ، 8 / 3 ، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر( بودند. نتایج نشان داد که اثرات بایوچار بر کارآیی مصرف آب و عملکرد گندم تحت تنش های توأم رطوبتی و شوری معنی دار ) P<0.05 ( بود. مقادیر عملکرد دانه، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه به ترتیب 22 ، 38 و 20 درصد افزایش داشت. مقادیر تبخیر و تعرق، کارآیی مصرف آب و رطوبت وزنی خاک قبل از آبیاری به ترتیب 6 / 18 ، 7 / 8 و 23 درصد افزایش داشت. مقادیر پاسخ عملکردی گیاه به تنش رطوبتی ) Ky ( برای عملکرد دانه، وزن خشک ساقه و وزن خشک ریشه به طور قابل توجهی کاهش داشت که بیانگرکاهش حساسیت گیاه به تنش رطوبتی می باشد. در اثر کاربرد بایوچار، مقادیر شیب کاهش عملکرد و حد آستانه تحمل به شوری برای عملکرد دانه، وزن خشک ساقه ووزن خشک ریشه کاهش داشت که بیانگر نقش بایوچار در افزایش مقاومت گیاه به تنش شوری می باشد. بنابراین، می توان بایوچار برگ خرما را یک اصلاح کننده مؤثربرای افزایش تولید کشاورزی و بهره وری مصرف آب قلمداد نمود. با این وجود، مطالعات بیش تری در شرایط مزرعه و خارج از گلدان توصیه می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - ارزیابی مدل AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد زعفران تحت سناریوهای مختلف کم‌آبیاری و مصرف زئولیت
نیازعلی ابراهیمی پاک محسن احمدی اصلان اگدرنژاد عباس خاشعی سیوکیاین پژوهش به‌منظور ارزیابی عملکرد و زیست‌توده زعفران با استفاده از مدل رشد گیاهی AquaCrop تحت گزینه‌های مختلف کم‌آبیاری و مصرف زئولیت با استفاده از نتایج آزمایش سال 1392 و 1393 انجام شد. در تحقیق انجام شده، 36 داده اندازه‌گیری شده برای هر پارامتر تحت تیمارهای سطح آبیاری أکثراین پژوهش به‌منظور ارزیابی عملکرد و زیست‌توده زعفران با استفاده از مدل رشد گیاهی AquaCrop تحت گزینه‌های مختلف کم‌آبیاری و مصرف زئولیت با استفاده از نتایج آزمایش سال 1392 و 1393 انجام شد. در تحقیق انجام شده، 36 داده اندازه‌گیری شده برای هر پارامتر تحت تیمارهای سطح آبیاری (عرف محلی: I1، کم‌آبیاری با کاهش 70 درصد نیاز آبی گیاه: I2 و آبیاری براساس نیاز آبی کامل گیاه: I3) و کاربرد زئولیت (صفر: Z0، 5/0 درصد: Z1، 1درصد: Z2 و 2 درصد: Z3 درصد وزنی خاک) بهصورت تصادفی به دو دسته تقسیم شدند. دسته نخست (شامل70 درصد داده‌ها) به‌منظور واسنجی و دسته دوم (شامل 30 درصد داده‌ها) برای صحت‌سنجی مدل AquaCrop مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج شبیه‌سازی نشان داد در هر دو مرحله واسنجی و صحت‌سنجی، تیمارهای شامل آبیاری عرف محلی بیشترین اختلاف را با مقادیر اندازه‌گیری شده داشتند. در برخی موارد تیمارهای حاوی زئولیت این اختلاف را کاهش دادند لیکن رابطه معنی‌داری بین نتایج به‌دست آمده مشاهده نشد. آماره‌های RMSE، MBE و NRMSE برای شبیه‌سازی عملکرد زعفران در مرحله صحت‌سنجی به ترتیب برابر با 48/0 (کیلوگرم در هکتار)، 21/0- (کیلوگرم در هکتار) و 09/0 و برای زیست‌توده در همین مرحله به ترتیب برابر با 9/151 (کیلوگرم در هکتار)، 2/74 (کیلوگرم در هکتار) و 13/0 به دست آمدند. این مقادیر نشان دادند که این مدل دقت مناسبی برای شبیه‌سازی عملکرد و زیست توده زعفران داشت. کارایی این مدل با استفاده از مقادیر EF مطلوب بود به طوری که مقدار این آماره برای عملکرد در هر دو مرحله واسنجی و صحت‌سنجی به ترتیب برابر با 32/0 و 42/0 و برای زیست‌توده در همین دو مرحله به ترتیب برابر با 99/0 و 99/0 بود. براساس نتایج به دست آمده،این مدل دقت کافی برای شبیه‌سازی عملکرد و زیست‌توده زعفران در شرایط کم آبیاری و کاربرد زئولیت را داشت. بنابراین استفاده از این مدل، به‌عنوان یک مدل مطلوب گیاهی برای شبیه سازی زعفران پیشنهاد می‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - برآورد نیاز رطوبتی گونه‌های اقاقیا (Robinia pseudoacania) و آسمان‌دار (Ailanthus altissima Mill) به منظور جنگلکاری تحت تنش‌های مختلف آبی (مطالعه موردی شهرستان رباط‌کریم)
محمد عسگری وحید اعتماد عبدالمجید لیاقت پدرام عطارد محسن جوانمیری پورایجاد فضای سبز منوط به تامین آب بوده و رطوبت تخصیص یافته به آبیاری فضای سبز شهری، کمربندهای سبز و جنگل‌کاری‌ها در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک دارای ارزش زیادی بوده و باید به صورت بهینه مورد مصرف قرار گیرد، به همین علت به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب، کاشت گونه‌هایی که نیاز آ أکثرایجاد فضای سبز منوط به تامین آب بوده و رطوبت تخصیص یافته به آبیاری فضای سبز شهری، کمربندهای سبز و جنگل‌کاری‌ها در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک دارای ارزش زیادی بوده و باید به صورت بهینه مورد مصرف قرار گیرد، به همین علت به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب، کاشت گونه‌هایی که نیاز آبی کمتری دارند و در عین حال بازده رشد بهینه‌ای دارند، همواره به صورت سیاستی اجرایی در آمده است. هدف از انجام این تحقیق برآورد نیاز آبی گونه‌های درختی در عرصه و گلخانه تحت تنش‌های مختلف آبی است. این پژوهش در دو محیط گلخانه و عرصه صورت گرفته و نهال‌هایی از گونه‌های درختی اقاقیا (Robinia pseudoacania) و آسمان‌دار (Ailanthus altissima Mill)، در قالب طرح کاملاً تصادفی در عرصه و در داخل گلدان انجام شد. این پژوهش دارای دو مرحله است و هر مرحله شامل چندین فاز می‌باشد. در مرحله‌ی اول به ترتیب ظرفیت زراعی خاک، تعیین حد مجاز تقلیل رطوبت، تعیین نیاز آبی نهال‌ها از طریق تبخیر تعرق مورد بررسی قرار گرفت و عملا با تعیین نیاز آبی نهال‌ها، دور آبیاری نیز مشخص گردید. در مرحله دوم نهال‌های مورد بررسی تحت تنش‌های آبی 2، 4 و 6 روز بعد از فرا رسیدن نقطه حد مجاز تقلیل رطوبت (MAD) قرار گرفتند و در هر بازه‌ی زمانی، مشخصات ظاهری و فیزیکی نهال‌ها برداشت شد. بطور کلی نتایج این پژوهش نشان داده است که اقاقیا دارای شدت نیاز آبی و دور آبیاری بیشتری در عرصه و گلخانه نسبت به آسمان‌دار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی تأثیر مدیریت آب مصرفی در مراحل مختلف رﺷﺪ بر ﻋﻤﻠﮑﺮد دو رقم بادام‌زمینی با استفاده از مدل WOFOST
علی عبدزادگوهریزمینه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید محصول بادام زمینی، تنش و کمبود آب در مراحل رشد گیاه است. از این رو مدل‌های شبیه‌سازی محصول می‌تواند برای پیش‌بینی عملکرد و تأثیر تنش آبی بر رشد و نمو گیاه مفید باشند. در این مطالعه، از مدل WOFOST برای شبیه‌سازی عملکرد أکثرزمینه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید محصول بادام زمینی، تنش و کمبود آب در مراحل رشد گیاه است. از این رو مدل‌های شبیه‌سازی محصول می‌تواند برای پیش‌بینی عملکرد و تأثیر تنش آبی بر رشد و نمو گیاه مفید باشند. در این مطالعه، از مدل WOFOST برای شبیه‌سازی عملکرد زیست توده، عملکرد دانه و بهره وری مصرف آب در بادام زمینی استفاده شد. با توجه به این که پژوهش-های زیادی در خصوص استفاده از مدل در گیاه بادام زمینی در کشور گزارش نشده است، لذا هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی مدل مذکور در شبیه سازی عملکرد دو رقم بادام زمینی در شرایط آبیاری در مراحل مختلف رشد در منطقه آستانه اشرفیه بود.روش پژوهش: این آزمایش به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری تا آغاز زمان گلدهی (I1)، آبیاری تا آغاز زمان غلاف دهی (I2) و آبیاری کامل (I3) و فاکتور فرعی شامل دو رقم بادام زمینی جنوبی (C1) و گیل (C2) بود. برای شبیه سازی عملکرد بادام زمینی، از مدل WOFOST نسخه 7.1.3 استفاده شد. در این مدل، شبیه سازی رشد گیاه بر مبنای چرخه کربن بوده که رشد گیاه را در سه وضعیت عدم وجود عامل محدود کننده، محدودیت آب و محدودیت مواد غذایی شبیه سازی می نماید.یافته ها: ارزیابی مدل نشان داد که ریشه میانگین مربعات بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در برآورد میزان عملکرد زیست توده برای رقم جنوبی و گیل در سال 1396 به ترتیب 554/0 و 501/0 درصد، برای سال 1397 به ترتیب 872/0 و 897/0 درصد و در سال 1398 به ترتیب 449/0 و 466/0 درصد بود. ریشه میانگین مربعات بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در برآورد میزان عملکرد دانه برای رقم جنوبی و گیل در سال 1396 به ترتیب 052/0 و 065/0 درصد، در سال 1397 به ترتیب 132/0 و 131/0 درصد و در سال 1398 به ترتیب 101/0 و 096/0 درصد بود. مقادیر میانگین خطای نسبی بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در سال های 1396، 1397 و 1398 برای عملکرد زیست توده به ترتیب 2/10، 1/18 و 7/7 درصد و برای عملکرد دانه به ترتیب 35/4، 4/6 و 5/4- درصد و شاخص ضریب کارایی بین 442/0 تا 960/0 متغیر بود.نتایج: ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی و ﻣﺸﺎﻫﺪه ای بر عملکرد زیست توده و عملکرد دانه ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ شاخص های ریشه میانگین مربعات خطای نسبی و متوسط میزان خطای نسبی و سایر آزﻣﻮنﻫﺎی آماری در ﻣﺤﺪوده ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ بود و ﻣﺪل WOFOST، ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ دو رقم بادام زمینی را در ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎی مختلف آبیاری به‌خوبی ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - بررسی رابطه مقدار مصرف آب و عملکرد سویا
داود اکبری نودهیفاظت از منابع آب خوش کیفیت از چالش های مهم در مناطق خشک و نیمه خشک است. هدف از این پژوهش، تعیین مرحله حساس رشد گیاه سویا به تنش خشکی و تعیین ضریب واکنش گیاه نسبت به آب مصرفی و تعیین راندمان مصرف آب بود. این آزمایش در سال 1389 در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه أکثرفاظت از منابع آب خوش کیفیت از چالش های مهم در مناطق خشک و نیمه خشک است. هدف از این پژوهش، تعیین مرحله حساس رشد گیاه سویا به تنش خشکی و تعیین ضریب واکنش گیاه نسبت به آب مصرفی و تعیین راندمان مصرف آب بود. این آزمایش در سال 1389 در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و 7 تیمار آبی بر روی گیاه سویا رقم جی کی بهاره در شهرستان نکا در شرق استان مازندران انجام گرفت. تیمارهای آبیاری در مراحل مختلف رشد شامل آبیاری کامل در طول دوره رشد(شاهد)، تنش رطوبتی در مرحله رویشی، تنش رطوبتی در مرحله گلدهی، آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه، آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی و گلدهی، تنش رطوبتی در مرحله رویشی و پر شدن دانه و تنش رطوبتی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه بود. نتایج نشان داد که دوره گل دهی یکی از مراحل حساس گیاه سویا در شهرستان نکا می باشد. در تیمار تنش رطوبتی در مرحله رویشی با کاهش 28 درصدی آب مصرفی، حدود 4 درصد کاهش عملکرد مشاهده شد. بیشترین راندمان مصرف آب نیز مربوط به تیمار تنش رطوبتی در مرحله رویشی بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - تعیین ضریب حساسیت سویا بهاره به تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد در مازندران
داود اکبری نودهیبه‌منظور بررسی اثرات تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد سویا در منطقه مازندران آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با 7 تیمار در سه تکرار روی سویا رقم جی‌کی به‌صورت کشت بهاره انجام پذیرفت. تیمارهای تنش آبیاری شامل، TR0: آبیاری در تمام مراحل رشد (شاه أکثربه‌منظور بررسی اثرات تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد سویا در منطقه مازندران آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با 7 تیمار در سه تکرار روی سویا رقم جی‌کی به‌صورت کشت بهاره انجام پذیرفت. تیمارهای تنش آبیاری شامل، TR0: آبیاری در تمام مراحل رشد (شاهد)، TR1: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی، TR2: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله گلدهی، TR3: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه، TR4: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی و گلدهی، TR5: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله رشد رویشی و پر شدن دانه، TR6: آبیاری با تنش رطوبتی در مرحله گلدهی و پر شدن دانه بوده‌اند. آبیاری در تمام تیمارها به‌صورت جویچه‌ای بود. در طول آزمایش رطوبت خاک به‌صورت وزنی اندازه‌گیری شد و سپس مقدار تبخیر- تعرق توسط روش بیلان آبی تعیین گردید. مقدار باران طی آزمایش ناچیز بوده و تیمارهای تحت تنش را مختل نکرد. پس از برداشت و تعیین عملکرد دانه، ضریب حساسیت این رقم به تنش رطوبتی (Ky) با استفاده از رابطه فائو محاسبه گردید. حداکثر عملکرد مربوط به تیمار شاهد با آبیاری کامل و برابر 5100 کیلوگرم در هکتار و حداقل آن برابر 2590 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار TR6 بود. حداکثر تبخیر- تعرق فصلی 367 میلی‌متر و حداقل آن 225 میلی‌متر به ترتیب مربوط به تیمار TR1 و TR6 بود. مقادیر Ky بر اساس رابطه بین کاهش نسبی تبخیر- تعرق و کاهش نسبی عملکرد برای کل دوره رشد 87/0، برای مرحله رشد رویشی 15/0، برای مرحله گلدهی 80/0 و مرحله پر شدن 95/0 به‌دست آمد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - ارزیابی اثرات سناریوهای SSP از بروندادهای اقلیمی مدل‌های جفت شده میان مقایسه‌ای فاز ششم (CMIP6) بر منابع آب و کشاورزی منطقه هشتگرد با رویکرد اعمال راهبرد تطبیقی
مصطفی رضایی زمان علیرضا مساح بوانی سامان جوادیزمینه و هدف: با توجه به وضعیت نه‌چندان مناسب شرایط منابع آب کشور و نیز پدیده تغییراقلیم و تأثیرات آن، شبیه سازی وضعیت تغییر اقلیم در آینده و ارزیابی اثرات آن به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری و مقابله با آن می‌تواند اهمیت بسزایی در تصمیم‌گیری‌های آینده داشته باشد. در این راستا ب أکثرزمینه و هدف: با توجه به وضعیت نه‌چندان مناسب شرایط منابع آب کشور و نیز پدیده تغییراقلیم و تأثیرات آن، شبیه سازی وضعیت تغییر اقلیم در آینده و ارزیابی اثرات آن به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری و مقابله با آن می‌تواند اهمیت بسزایی در تصمیم‌گیری‌های آینده داشته باشد. در این راستا به‌منظور کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم و سود جستن از اثرات احتمالی مثبت آن در حوضه‌های آبریز، راهبرهای مختلف سازگاری ارائه می‌شود. در این تحقیق تطبیق با تغییر اقلیم در بخش کشاورزی تحت جدیدترین سناریوهای تغییر اقلیم CMIP6-SSP مورد بررسی و ارزیابی قرارگرفته و با توجه به ویژگی‌های منطقه هشتگرد و مخاطراتی که کشاورزی منطقه را تهدید می‌کند، تلاش دارد تا نگاه جامعی به این سیستم داشته باشد. بدین منظور راهبردهای سازگاری برای کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم در بخش کشاورزی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: بدین منظور از مدل SWAT برای شبیه‌سازی و ارزیابی راهبرد تطبیقی در منطقه هشتگرد در سال 1398 استفاده شد. برای مدل‌سازی شرایط تغییر اقلیم در منطقه از مدل اقلیمی NorESM2-MM مربوط به گزارش ششم IPCC و سناریوهای مختلف SSP (SSP1.26, SSP2.54, SSP3.70. SSP 5.85) بهره گرفته شد و با ریزمقیاس، داده‌های دمای حداقل، حداکثر و بارش برای سال‌های 2020 تا 2049 تولید گردید. پس از محاسبه تغییرات دما و بارندگی نسبت به شرایط حاضر، مقادیر این تغییرات به‌منظور بررسی تأثیر آن بر منابع آب منطقه هشتگرد، به مدل SWAT اعمال گردید و مقادیر تنش آبی، عملکرد محصولات در شرایط اعمال تغییر اقلیم برآورد گردید. یافته‌ها: نتایج حاکی از افزایش متوسط تنش آبی و همچنین کاهش عملکرد محصولات به‌غیراز محصول ذرت در همه سناریوهایSSP بود. پس از ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در منطقه، به‌منظور تطبیق با این تغییرات در بخش کشاورزی، راهبرد تغییر الگوی کشت از محصولات گوجه‌فرنگی و یونجه با نیاز آبی بالا با محصولات گندم و جو که قابلیت سازگاری بالاتر و نیاز آبی کمتر دارند و همچنین در تغییر الگوی کشت دوم، به ذرت خوشه‌ای به‌عنوان محصول مقاوم‌به‌گرمایش زمین، پیشنهاد و با معیارهای چون تغییرات تنش آبی و عملکرد محصولات نسبت به شرایط ادامه وضع موجود (BAU[1]) ارزیابی شد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد، تغییر الگوی کشت به گندم و جو موجب کاهش تنش آبی محصولات منطقه شده‌است. به‌طورکلی در راهبرد تغییر الگوی کشت، افزایش عملکرد هر سه محصول گندم ، جو و ذرت نسبت به راهبرد BAU را در پی داشت. در راهبرد تغییر الگوی کشت به ذرت خوشه‌ای کاهش قابل‌توجه تنش آبی و به‌تبع آن عملکرد قابل‌قبول این محصول برآورد شد. که این افزایش عملکرد به دلیل کاهش تنش‌های آبی ناشی از افزایش آب قابل‌دسترس می‌باشد. 1- Bussines As Usual تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - پیش بینی جوانه‌زنی بذر علف‌هرز ارینجیوم آبی (Eryngium caeruleum) با کمک مدل هیدروترمال‌تایم
محمد لطفی اصل گیگلو مصطفی اویسی حمید رحیمیان مشهدی بهناز پورمراد کلیبر محمدحسین نعیمیاین آزمایش با هدف بررسی اثر دما و رطوبت بر جوانه‌زنی بذر علف‌هرز ارینجیوم (Eryngium caeruleum) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه علوم علف‌های هرز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل هفت سطح دمایی ( أکثراین آزمایش با هدف بررسی اثر دما و رطوبت بر جوانه‌زنی بذر علف‌هرز ارینجیوم (Eryngium caeruleum) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه علوم علف‌های هرز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل هفت سطح دمایی (5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی‌گراد) و هفت سطح رطوبتی (0 ،2- ،4-، 6-، 8- ،10- و 12- بار) بودند و از مدل هیدروترمال‌تایم بردفورد برای توصیف جوانه‌زنی ارینجیوم استفاده شد. پارامترهای جوانه‌زنی شامل دمای پایه (Tb)، دمای مطلوب (To)، حداقل رطوبت لازم برای آغاز جوانه‌زنی (Wpb)، ضریب کاهشی (b) و انحراف معیار (Sigma) تحت تاثیر سطوح مختلف دما و رطوبت با استفاده از مدل هیدروترمال‌تایم به ترتیب 39/2، 52/23، 93/0-، 13/0 و 34/0 به‌دست آمدند. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که سرعت و درصد جوانه‌زنی در دمای پایه تا پتانسیل 4- بار افزایش یافت و در دمای اپتیمم این خصوصیات جوانه‌زنی به بیشترین مقدار خود رسید. با توجه به نتایج به‌دست آمده از این آزمایش میتوان گفت که بذرهای گیاه چوچاق در دماهای خیلی پایین و خیلی بالا به تنش خشکی مقاومت نداشته و در دمای 20 درجه سانتی‌گراد بیشترین مقاومت را از خود نشان می‌دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - مروری بر مطالعات انجام شده در ارتباط با انواع روش‌های کم‌آبیاری دربرخی دانه‌های روغنی
مصطفی مبشر نجمه یزدانپناهحدود 70 درصد غذای جمعیت جهان به طور مستقیم از گیاهان زراعی به دست می‌آید، که در این میان نقش مهم دانه‌های روغنی را نمی توان انکار کرد. مصرف روغن در ایران طی سال‌های اخیر به دلیل رشد جمعیت و مصرف سرانه افزایش یافته است به طوری که با در نظر گرفتن مصرف سرانه 14 کیلوگرم، سا أکثرحدود 70 درصد غذای جمعیت جهان به طور مستقیم از گیاهان زراعی به دست می‌آید، که در این میان نقش مهم دانه‌های روغنی را نمی توان انکار کرد. مصرف روغن در ایران طی سال‌های اخیر به دلیل رشد جمعیت و مصرف سرانه افزایش یافته است به طوری که با در نظر گرفتن مصرف سرانه 14 کیلوگرم، سالانه حدود 750 هزار تن روغن مورد نیاز است. این در حالی است که فقط کمتر از 10 درصد از این روغن در داخل کشور تولید می‌شود. با توجه به این مسئله تولید روغن از طریق کشت گیاه کلزا در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. خشکی، خطری برای تولید موفقیت‌آمیز محصولات زراعی در سراسر جهان است. خشکی موقعی اتفاق می‌افتد که ترکیبی از عوامل فیزیکی و محیطی باعث تنش داخلی در گیاه شده و تولید را کاهش دهد. تنش آبی اثر منفی بر روی بسیاری از فرآیندهای گیاهی از جمله فتوسنتز، تبخیر، تجمع و تخصیص پیش‌ماده دارد و موجب کاهش اساسی در تولیدات گیاهی می‌شود. بنابراین یکی از راه‌های به حداکثر رساندن کارآیی مصرف آب و بالا‌بردن عملکرد به ازای یک واحد آب مصرفی کم آبیاری است که در آن محصول در یک مرحله خاص از نمو و یا در تمام فصل نمو تحت تنش آبی قرار می‌گیرد. از طرفی اثرات مثبت پتاسیم در افزایش مقاومت گیاهان به تنش کم آبی توسط محققین گزارش شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - مطالعه فراتحلیل اثرات تنش خشکی بر برخی صفات دانه آفتابگردان روغنی
محسن رضایی محمد نبی ایلکایی عبدالمجید مهدوی دامغانی سعید صوفی زاده فیاض آقایاریبررسی های زیادی در ارتباط با اثرات تنش خشکی در کشور و سایر نقاط جهان بر آفتابگردان روغنی انجام شده و به صورت مقالات معتبر چاپ شده است. نتیجه گیری حاصل از مجموعه مطالعات انجام شده با استفاده از علم فراتحلیل ما را در شناسایی روند اثرات عوامل موثر بر کمیت و کیفیت تولید گ أکثربررسی های زیادی در ارتباط با اثرات تنش خشکی در کشور و سایر نقاط جهان بر آفتابگردان روغنی انجام شده و به صورت مقالات معتبر چاپ شده است. نتیجه گیری حاصل از مجموعه مطالعات انجام شده با استفاده از علم فراتحلیل ما را در شناسایی روند اثرات عوامل موثر بر کمیت و کیفیت تولید گیاه زراعی آفتابگردان یاری می کند. لذا در این تحقیق از مطالعات مختلف زراعی انتشار یافته در مجلات علمی معتبر ایرانی، خارجی، مقالات داوری شده، از بین 62 مقاله انتخابی، تعداد 28 مقاله مناسب برای فرآیند تجزیه و تحلیل فرا تحلیل شناسایی شدند. صفات مهم استخراج شده از مقالات شامل میانگین های وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، درصد روغن دانه، عملکرد دانه بود. محاسبات آماری فراتحلیل بر اساس روش های هجز و گورویچ صورت گرفت. مطابق نتایج متا – رگرسیون اثرات تنش خشکی شدید بر صفت ارتفاع بوته معنی دار شد. مطابق شکل های رگرسیونی حاصل از اثرات تنش خشکی، روند کاهشی خطی صفاتی چون عملکرد دانه، تعداد دانه در طبق مشاهده شده، اما روند تغییر درصد روغن دانه تقریباً ثابت بود. مطابق نتایج شدت اثر تنش خشکی در تیمارهای تنش متوسط و شدید عملکرد دانه نسبت به شاهد معنی دار نشد. اثر تنش شدید خشکی بر عملکرد دانه، تعداد دانه در طبق، معنی دار شد. در بین نتایج حاصله، بیشترین اندازه اثر مربوط به 15 مطالعه درباره عملکرد دانه (3/77-)، 7 مطالعه درباره تعداد بذر در طبق (3/31-)، 8 مطالعه درباره وزن هزار دانه (0/68-) و 8 مطالعه درباره درصد روغن دانه (60 /0-) بود. تنش خشکی طبق اولویت ابتدا بر عملکرد دانه، تعداد دانه در طبق با اثرات محدود کننده بیشتری همراه شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - کاربرد قارچ میکوریزا و پوتریسین بر ویژگی های رویشی، عملکرد بذر و اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum) تحت تنش خشکی
حمیدرضا انجام مهدی حسینی فرهی مسلم عبدی پوربه منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا و پوتریسین بر خصوصیات رشدی، عملکرد بذر و میزان اسانس گیاه دارویی زیره سبز، مطالعه‌ای دو ساله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی چمخانی وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی کهگی أکثربه منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا و پوتریسین بر خصوصیات رشدی، عملکرد بذر و میزان اسانس گیاه دارویی زیره سبز، مطالعه‌ای دو ساله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی چمخانی وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی کهگیلویه و بویراحمد انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تیمار آبیاری در دو سطح: آبیاری پس از تخلیه 20 درصد (آبیاری معمولی) و 60 درصد (تنش شدید) از آب قابل دسترس گیاه، تیمار تلقیح با قارچ میکوریزا (Glomus intraradices) در دو سطح شاهد (عدم تلقیح) و تلقیح با قارچ (35 گرم اینوکلوم قارچ حاوی تقریباً 1450 هاگ) و محلول پاشی با پوتریسین در سه سطح شاهد (صفر)، 1000 و 2000 میلی‌گرم در لیتر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیر معنی‌داری بر صفات رویشی، عملکرد بذر، درصد و عملکرد اسانس زیره سبز داشته است به‌طوری که با افزایش تنش خشکی صفات مورد بررسی به شدت کاهش یافتند. اثر کاربرد قارچ مایکوریزا و پوتریسین بر پارامترهای رویشی، عملکرد بذر و میزان اسانس بسیار معنیدار بود. گیاهان تلقیح شده با قارچ مایکوریزا در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده از رشد، عملکرد بذر و میزان اسانس بیشتری هم در شرایط تنش خشکی و هم در شرایط بدون تنش برخوردار بودند. بنابراین میتوان چنین نتیجه‌گیری کرد که در شرایط کمآبی تلقیح گیاهان با قارچ آربوسکولار مایکوریزا و محلول پاشی پوتریسین خصوصیات رشدی، عملکرد بذر و اسانس گیاه زیره سبز را بهبود می‌بخشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - بررسی اثرات قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در شرایط کشت بهاره و تابستانه
شعله دانایی بابک پاساری اسعد رخزادیبا هدف بررسی اثرات تنش قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در زراعت بهاره و تابستانه، آزمایشی به صورت کرت-های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج اجرا شد. عامل اصلی، تاریخ کا أکثربا هدف بررسی اثرات تنش قطع آبیاری بر واکنش دو رقم گلرنگ در زراعت بهاره و تابستانه، آزمایشی به صورت کرت-های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد سنندج اجرا شد. عامل اصلی، تاریخ کاشت در دو سطح (کاشت بهاره و تابستانه)، عامل فرعی، تنش در دو سطح (شاهد: بدون تنش و تنش قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی فرعی، رقم (سینا و فرامان) بودند. نتایج نشان داد که تعداد طبق در بوته و عملکرد دانه در کاشت بهاره به طور معنی‌داری بیشتر از کاشت تابستانه بود. در کاشت بهاره، وجود تنش در زمان گلدهی موجب اُفت معنیدار اجزای عملکرد و عملکرد دانه نسبت به حالت آبیاری کامل شد ولی در کاشت تابستانه، تنش در مرحله گلدهی اثری بر این صفات نداشت. بیشترین عملکرد دانه به مقدار 3287 کیلوگرم در هکتار در کاشت بهارة رقم فرامان و با آبیاری کامل به دست آمد و در شرایط تنش (چه در کاشت بهاره و چه در کاشت تابستانه) تفاوت معنی‌داری بین دو رقم از نظر عملکرد دانه وجود نداشت. بر اساس نتایج این آزمایش، در زراعت تابستانه، انجام آبیاری در مرحله گلدهی نسبت به حالت قطع آبیاری در مرحله گلدهی مزیتی نداشت. بنابراین در صورت به تاخیر افتادن کاشت از بهار به تابستان میتوان با قطع آبیاری در زمان گلدهی در مصرف آب صرفه‌جویی نمود و عملکرد قابل قبولی به عنوان کشت دوم به‌دست آورد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - Assessment Effect of Vermicompost on Quantitative and Qualitative Characteristics of Mung Bean (<i>Vigna radiata</i> L.) Under Different Irrigation Regime
Mostafa Chaharlang Alireza ShokuhfarBACKGROUND: Vermicompost in sustainable agriculture is very useful for improving soil porosity and thereby providing more nutrients to crop. OBJECTIVES: Current research was conducted to evaluate effect of biofertilizer (vermicompost) under different level of irrigation أکثرBACKGROUND: Vermicompost in sustainable agriculture is very useful for improving soil porosity and thereby providing more nutrients to crop. OBJECTIVES: Current research was conducted to evaluate effect of biofertilizer (vermicompost) under different level of irrigation on crop production and protein yield. METHODS: This study was carried out via split plot experiment based on randomized complete blocks design with four replications along 2018 year. The main factor included different interval of irrigation (I1= 70mm, I2= 90mm, I3= 110mm and I4= 130mm evaporation of Pan) and four level of vermicompost (V1= control, V2= 4 t.ha-1 and V3= 8 t.ha-1). RESULT: According result of analysis of variance effect of different interval of irrigation and vermicompost on all measured traits was significant, also interaction effect of treatments on seed yield, number of pod per m2 and 100-seed weight was significant. Result of mean comparison of different interval of irrigation revealed maximum amount of number of seed per pod (7.87) and protein yield (44.1 gr.m-2) was for 70 (mm) evaporation of pan treatment but highest amount of protein percentage (24.43%) belonged to 130 (mm) evaporation of pan. Also the maximum amount of mentioned traits was for use 8 t.ha-1 vermocompost and minimum of those were for control. Mean comparison result of interaction effect of treatments revealed the highest amount of seed yield (250.14 gr.m-2), number of pod per m2 (304) and 100-seed weight (11.01 gr) were obtain for 70 (mm) evaporation of pan with use 8 t.ha-1 vermocompost and lowest ones were for 130 (mm) evaporation of pan with nonuse of vermocompost. CONCLUSION: The present study revealed that the use of vermicompost is useful for improve growth of mung bean under water stress situation. In order to achieve maxi-mum quantitative and qualitative yield the treatment of irrigation intervals with 90 (mm) evaporation of pan (it doesn’t had significant difference with 70mm evaporation of pan) with application 8 t.ha-1 vermicompost under water stress condition can be advised to the producers. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - Optimum Nitrogen Consumption in Maize at Different Moisture Regime (A Key to Enhance Corn Productivity) and Estimation of Yield Reduction under Nitrogen Limitation Conditions
Khoshnaz PayandehNitrogen (N) is a key constituent of all living cells and is essential for the growth and development of plants. The phenological stages of growth and development are delayed due to nitrogen deficiency. The results of the research have shown that nitrogen deficiency cau أکثرNitrogen (N) is a key constituent of all living cells and is essential for the growth and development of plants. The phenological stages of growth and development are delayed due to nitrogen deficiency. The results of the research have shown that nitrogen deficiency causes a delay in the emergence of leaves. Increasing nitrogen consumption in terms of positive effect on the leaf area index and its durability creates a strong and sufficient physiological source to supply the necessary materials for the growth of vegetative parts such as stems. Nitrogen fertilizer is one of the important agricultural factors that has significant effects on growth indices, so that with the proper use of this fertilizer, a balanced combination of growth indices can be achieved in plant canopy and increase the grain yield. Due to the fact that most of the growth indices are directly or indirectly dependent on the leaf area index, changing this index by changing the amount of nitrogen consumption is one of the most practical ways to increase yield. Several studies have confirmed the positive effect of nitrogen on increasing the grain yield, the number of seeds per ear and the weight of the seeds in different corn hybrids. N fertilizer is the second largest requirement after water in crop production, and N is the most common yield-limiting nutrient deficiency. This element is absorbed by plants from the soil. Therefore, providing enough usable nitrogen in the soil for optimal plant growth is of particular importance. The low N use of the crop indicates that uptake is inefficient or higher than the plant's requirement. The optimal amount of nitrogen consumption depends on various factors such as water supply in the soil, density and the variety used. For example, increasing the water supply in the soil increases the yield of crops in response to nitrogen consumption, especially if the amount of fertilizer consumption is high. In this research, the relationship between the available water of the corn plant and the amount of nitrogen consumption has been investigated in order to achieve solutions to increase the efficiency of input consumption and reduce costs in different humidity conditions with optimal nitrogen consumption. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - بررسی اثرات زمان آبیاری و کود فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه داروئی سیاهدانه (Nigella sativa L.)
حسین زینلی معصومه حسن بارانیاین تحقیق به منظور بررسی تاثیر زمان آبیاری و میزان کود فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گیاه، در سال 1387درمزرعه تحقیقاتی سپاهان نما واقع در جیلان آباد اصفهان و به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. تیمار های مورد بررسی شامل زمان أکثراین تحقیق به منظور بررسی تاثیر زمان آبیاری و میزان کود فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گیاه، در سال 1387درمزرعه تحقیقاتی سپاهان نما واقع در جیلان آباد اصفهان و به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. تیمار های مورد بررسی شامل زمان آبیاری 50، 100 و 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر در کرت های اصلی و سطوح مختلف کود فسفر (صفر، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) در کرت های فرعی بود. صفات تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه درکپسول، وزن دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه در متر مربع و ارتفاع گیاه اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که کلیه صفات مورد مطالعه به طور معنی داری تحت تاثیر زمان آبیاری، سطوح مختلف فسفر و اثر متقابل کود فسفر و زمان آبیاری قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه در واحد سطح در تنش رطوبتی 100 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و مصرف 150 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و کمترین میزان عملکرد دانه در تیمار آبیاری 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر و مصرف 150 کیلوگرم کود فسفر بدست آمد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - اثر کم آبیاری و کود دامی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica) در جیرفت
پرویز رهبریان غلامرضا افشارمنشدر این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه أکثردر این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله ی اجرا رسید که در آن عامل عمودی خشکی (کم آبیاری) شامل سه سطح: آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75 درصد FC رسید (تنش ملایم)، آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 50 درصد FC رسید (تنش متوسط) و آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 25 درصد FC رسید (تنش شدید) و کود دامی به عنوان فاکتور افقی در 5 سطح شامل (0، 10، 20، 30 و 40) تن در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اثر تنش خشکی یا کم آبیاری بر روی کلیه صفات به جز طول میانگره و تعداد ساقه در سطح آماری 5% معنی دار بود. اثر کود دامی هم بر روی کلیه صفات مورفولوژیکی به جز طول میانگره در سطح آماری 5% و 1% معنی دار بودند. با افزایش تنش خشکی وزن تر پیکر رویشی، وزن خشک پیکر رویشی، تعداد ساقه، ارتفاع، وزن خشک برگ و ساقه کاهش پیدا کرد. با افزایش تنش کم آبی، عملکرد پیکر رویشی کاهش پیدا کرد. بالاترین عملکرد پیکر رویشی 4956 کیلوگرم در هکتار از تیمار تنش ملایم با مصرف 40 تن کود دامی به دست آمد. وزن خشک پیکر رویشی بیشترین همبستگی را با وزن تر پیکر رویشی (0.996=r)، تعداد ساقه در گیاه (0.849=r)، ارتفاع گیاه (0.684=r)، وزن خشک ساقه (0.969=r) و وزن خشک برگ (0.974=r) داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - اثر رژیم های مختلف آبیاری و کود دامی بر میزان عناصر، درصد اسانس و ترکیبات شیمیایی آن در زیره‌سبز
احمد احمدیان احمد قنبری محمد گلوی براتعلی سیاه سر الیاس آرزمجوبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر میزان عناصر غذایی، اسانس و اجزای شیمیایی آن در دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک از توابع شهرستان زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: أکثربه منظور بررسی اثر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر میزان عناصر غذایی، اسانس و اجزای شیمیایی آن در دانه گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک از توابع شهرستان زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: دفعات آبیاری در سه سطح(2، 3 و 4 بار آبیاری در مراحل همزمان با کاشت، پس از استقرار کامل، مرحله ی آغاز گلدهی و مرحله ی شروع پر شدن دانه) و کود دامی در دو سطح (عدم مصرف و مصرف 20 تن در هکتار کود دامی) بود. شاخص های شیمیایی اسانس با دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) انداز ه گیری شد. نتایج نشان داد که دفعات آبیاری بر میزان عناصر سدیم، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر و پتاسیم به طور بسیار معنی‌داری مؤثر بود؛ در حالی که بر میزان منگنز، روی و مس تأثیر معنی‌داری نداشت. بیشترین مقدار عناصر سدیم، کلسیم و منیزیم و کمترین میزان پتاسیم، فسفر و عناصر کم‌مصرف در تیمار دو بار آبیاری بدون مصرف کود دامی مشاهده شد. مصرف کود دامی تأثیر معنی‌داری بر میزان عناصر مورد مطالعه به جز سدیم نداشت. برهمکنش کود دامی و دفعات آبیاری به طور معنی‌داری بر درصد اسانس و میزان شاخص های شیمیایی آن موثر بودند. بیشترین میزان کومین‌آلدهید و پاراسیمن و کمترین میزان بتاپینن، گاماترپینن و آلفاپینن در تیمار سه بار آبیاری با مصرف کود دامی به دست آمد. نتایج آزمایش حاکی از وجود یک رابطه ی مکمّلی بین ترکیبات اصلی اسانس زیره سبز تحت شرایط تنش رطوبت و عناصر غذایی خاک می‌باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - ارزیابی هدایت الکتریکی، کلروفیل و عملکرد گندم تحت تنش کم آبی با کاربرد زئولیت
محمد میرزاخانیاثر تنش آبی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت بر برخی صفات گندم با اجرای آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی گردید. تنش آبی در چهار سطح شامل آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزا أکثراثر تنش آبی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت بر برخی صفات گندم با اجرای آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی گردید. تنش آبی در چهار سطح شامل آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزان 85 درصد، آبیاری به میزان70 درصد، آبیاری به میزان 55 درصد نیاز آبی و مقادیر زئولیت در چهار سطح شامل عدم مصرف زئولیت (شاهد)، مصرف زئولیت به مقدار سه تن، شش تن و نه تن در هکتار در نظر گرفته شدند. در این بررسی، صفاتی نظیر طول پدانکل و ریشک، تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد دانه، هدایت الکتریکی در دماهای 50 و 60 درجه سلسیوس اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمار تنش آبی و سطوح مصرف زئولیت بر صفات تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، هدایت الکتریکی معنی دار بودند. مقایسه میانگین ها نشان داد که اثرات متقابل کمترین مقدار هدایت الکتریکی ناشی از تخریب غشای سلولی توسط تیمار آب50 و 60 درجه سلسیوس با میانگین 447 و 476 میکروزیمنس بر سانتی متر مربوط به تیمار تنش آبیاری شاهد + مصرف 9 تن در هکتار زئولیت بود. همچنین، در بین سطوح مختلف مصرف زئولیت، میانگین کاهش عملکرد دانه ناشی از تیمار عدم مصرف زئولیت، معادل 79/16 درصد نسبت به تیمار مصرف نه تن در هکتار زئولیت بود. به طوری که، مصرف نه تن در هکتار زئولیت با میانگین 4901 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - شبیه سازی عملکرد دانه و ماده خشک ذرت تحت رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد کود نیتروژن
مهتا حق جو عبداله بحرانیمدل کامپیوتری DSSAT- CSM می تواند رشد، نمو و محصول گیاهی را که در یک سطح یکنواخت کشت شده باشد تحت شرایط مدیریت‌های شبیه سازی شامل تغییرات در میزان آب خاک، کربن خاک، نیتروژن خاک و آبشویی نیتروژن شبیه سازی می کند. در این تحقیق ابتدا مدل CERES-Maize با تیمارهای 20% تخلیه أکثرمدل کامپیوتری DSSAT- CSM می تواند رشد، نمو و محصول گیاهی را که در یک سطح یکنواخت کشت شده باشد تحت شرایط مدیریت‌های شبیه سازی شامل تغییرات در میزان آب خاک، کربن خاک، نیتروژن خاک و آبشویی نیتروژن شبیه سازی می کند. در این تحقیق ابتدا مدل CERES-Maize با تیمارهای 20% تخلیه رطوبتی واسنجی شد و سپس عملکرد محصول و زیست توده کل ذرت در زمان برداشت اعتبار سنجی شد. ضرایب واسنجی برای ذرت سینگل کراس 260 عبارت از: P1،P2، P5،G2 ، G3 و PHINT بودند که به ترتیب 169، 750.386 ، 775.9، 8.82، 39.20 به دست آمد. نتایج نشان داد که مدل، عملکرد محصول و زیست توده کل در زمان برداشت را به ترتیب با مقادیر ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده، شاخص توافق ویلموت و مقادیر ضریب همبستگی 18، 0.9 و 82 درصد و 29، 0.84 و 76 درصد برآورد می‌کند. بنابراین مدل CERES-Maize برای شبیه سازی عملکرد و زیست توده کل ذرت در منطقه شیراز دارای نتایج خوب می‌باشد. این مدل عملکرد دانه را در مقایسه با زیست توده کل بهتر شبیه سازی کرد. به طورکلی آن را میتوان برای برنامه‌های مدیریتی آبیاری و کود نیتروژن در منطقه مورد مطالعه استفاده کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه‌ای و سفید دو رقم هاشمی و گیلانه
سجاد عیسی‌پور نخجیری مجید عاشوری سید مصطفی صادقی ناصر محمدیان روشن مجتبی رضاییبه دلیل محدودیت در فراهمی آب در زراعت برنج، از خشک و تر کردن تناوبی به جای غرقاب نمودن دایمی جهت کاهش مصرف آب در شالیزارها استفاده می گردد. بدین منظور با هدف بررسی تاثیر روش های مختلف آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه ای و سفید در دو أکثربه دلیل محدودیت در فراهمی آب در زراعت برنج، از خشک و تر کردن تناوبی به جای غرقاب نمودن دایمی جهت کاهش مصرف آب در شالیزارها استفاده می گردد. بدین منظور با هدف بررسی تاثیر روش های مختلف آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر عملکرد و محتوای عناصر ریزمغذی برنج قهوه ای و سفید در دو رقم هاشمی و گیلانه در سال های زراعی 96-1395 و 97-1396 به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در رشت اجرا گردید. تیمارهای آبیاری غرقاب، آبیاری با فاصله 7 روز و 14 روز در کرت اصلی، مصرف 50، 75 و 100 گیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در کرت فرعی و ارقام هاشمی و گیلانه در کرت فرعی فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که اثر سال بر عملکرد و تعداد خوشه در مترمربع معنی دار شد. برهمکنش سه عامل مورد مطالعه بر عملکرد در سال 1396 و 1397، تعداد خوشه در مترمربع در سال 1396، و محتوای عناصر ریزمغذی دانه از نظر آماری معنی دار گردید. افزایش فاصله آبیاری تعداد خوشه در مترمربع، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و عملکرد شلتوک را کاهش داد، در حالی که مصرف 75 و 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن این صفات را در هر سه سطح آبیاری در مقایسه با سطح 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن افزایش داد. برتری عملکرد و تعداد دانه در خوشه و تعداد خوشه در مترمربع بالاتری را در رقم گیلانه نسبت به هاشمی در هر سه سطح آبیاری نشان داد. افزایش فاصله آبیاری بر محتوای عناصر ریزمغذی در برنج قهوه ای و سفید افزود. دو سطح کودی 75 و 100 کیلوگرم در هکتار نیز این صفات را نسبت به سطح دیگر کود نیتروژن افزایش دادند. در آبیاری با فاصله 14 روز و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن بیش ترین محتوای Zn، Cu، Fe و Mn در برنج قهوه ای و سفید مشاهده شد. مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در هر دو رقم توانست در هر سه سطح آبیاری، عملکرد کمّی و کیفی دانه را در مقایسه با دو سطح دیگر کود نیتروژن افزایش دهد و سطح مناسبی از کود برای تعدیل اثرات مضر افزایش فواصل آبیاری باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - شبیه‌سازی تأثیر مدیریت آب آبیاری بر عملکرد، زیست توده و کارآیی مصرف آب گیاه کلزا (.Brassica napus L) با استفاده از مدل AquaCrop
افسانه غلامی اصلان اگدرنژاد نیازعلی ابراهیمی پاکپژوهش حاضر به منظور ارزیابی مدل گیاهی AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد، زیست‌توده و کارآیی مصرف آب کلزا تحت مقادیر مختلف آبیاری (E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشان دهنده تأمین آب به میزان 50، 75، 100 و 125 میلیمتر از تشت تبخیر) در سه سال زرعی (Y1، Y2 و Y3 به ترتیب نشان دهند أکثرپژوهش حاضر به منظور ارزیابی مدل گیاهی AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد، زیست‌توده و کارآیی مصرف آب کلزا تحت مقادیر مختلف آبیاری (E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشان دهنده تأمین آب به میزان 50، 75، 100 و 125 میلیمتر از تشت تبخیر) در سه سال زرعی (Y1، Y2 و Y3 به ترتیب نشان دهنده سال‌های اول، دوم و سوم) انجام شد. به منظور واسنجی این مدل از داده‌های برداشت شده از سال اول زراعی و برای صحت‌سنجی مدل از داده‌های سال دوم و سوم استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل AquaCrop برای شبیه‌سازی هر سه پارامتر مورد مطالعه دچار خطای بیش‌برآوردی شد (0>MBE). دقت این مدل برای شبیه‌سازی عملکرد و زیست‌توده عالی (1/0< NRMSE) و برای شبیه‌سـازی کارآیی مصـرف آب خوب (0.2< NRMSE )< 0.1 ) بود. میانگین اختلاف بین عملکرد، زیست‌توده و کارآیی مصرف آب شبیه‌سازی شده و مشاهداتی به ترتیب برابر با 0.19 تن در هکتار، 0.78 تن در هکتار و0.05 کیلوگرم بر مترمکعب بود. براساس این نتایج، استفاده از این مدل برای شبیه‌سازی عملکرد، زیست توده و کارآیی مصرف آب گیاه کلزا قابل پیشنهاد است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - ارزیابی عملکرد دانه و شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های گندم تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در مرحله پرشدن دانه
اسماعیل محمودی سلیمان محمدی جلال صبابهمنظور شناسایی لاین یا لاین‌های متحمل به تنش‌رطوبتی بر اساس شاخص‌های مختلف و شناسایی بهترین شاخص‌های تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امید‌بخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی أکثربهمنظور شناسایی لاین یا لاین‌های متحمل به تنش‌رطوبتی بر اساس شاخص‌های مختلف و شناسایی بهترین شاخص‌های تحمل به خشکی، 4 آزمایش در سال 86- 85 در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی میاندوآب، همدان، اردبیل و مشهد با 18 لاین امید‌بخش و دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو شرایط آبیاری کامل و اعمال تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه انجـام شـد. نتایج نشان داد که لاین‌های شماره C-80-4)2) و Bkt/90-Zhong 87)8) نام‌گذاری شده به‌نام میهن با توجه به مقادیر بالای شاخص‌های تحمل به خشکی MP، GMP، STI، HARM، RDI و مقادیر کم شاخص‌های TOL و SSI، عملکرد دانه بالا در شرایط مطلوب و تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه به‌عنوان لاین‌های متحمل به تنش رطوبتی در مرحله پرشدن دانه شناسایی شدند. با توجه به ضرایب همبستگی مثبت و معنیدار بین شاخص‌ها با عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری و بین شاخص‌ها، مشخص گردید که انتخاب بر اساس شاخص‌های GMP، MP، STI و HARM منجر به انتخاب ژنوتیپ‌هایی با عملکرد دانه بالا در هر دو شرایط آبیاری گردید. نتایج تجزیه به عامل‌ها نشان داد که 99.83 درصد از تغییرات کل توسط دو مؤلفه تبیین شدند. مؤلفه اول با توجیه 70.85 درصد از تغییرات، عملکرد بالقوه و تحمل به خشکی (شاخص‌های MP، GMP،STI، HARM، RDI) و مؤلفه دوم با توجیه 28.98 درصد از تغییرات به‌عنوان مؤلفه حساسیت به تنش (شاخص‌های TOL و SSI) نام‌گذاری شدند. تجزیه کلاستر نشان داد شاخص‌های STI، GMP، HARM و MP در یک خوشه و TOL و SSI در خوشه دیگر قرار گرفتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - شبیه‌سازی عملکرد سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) تحت شرایط آبیاری با استفاده از دو مدل AquaCrop و Cropsyst
محمدعلی انصاری اصلان اگدرنژاد نیازعلی ابراهیمی پاکبهمنظور ارزیابی دو مدل AquaCrop و Cropsyst در شبیه‌سازی عملکرد و کارآیی مصرف آب سیب‌زمینی، تحقیق حاضر در یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد در دو سال زراعی با استفاده از دو تیمار مقدار تنش آبی در پنج سطح (E0، E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشان‌دهنده‌ی 100، 85، 70، 50 و 30 أکثربهمنظور ارزیابی دو مدل AquaCrop و Cropsyst در شبیه‌سازی عملکرد و کارآیی مصرف آب سیب‌زمینی، تحقیق حاضر در یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد در دو سال زراعی با استفاده از دو تیمار مقدار تنش آبی در پنج سطح (E0، E1، E2، E3 و E4 به ترتیب نشان‌دهنده‌ی 100، 85، 70، 50 و 30 درصد تأمین نیاز آبی که بر اساس نتایج لایسیمتر تعیین شده بود) و زمان اعمال تنش در سه دوره زمانی از کشت سیب‌زمینی شامل T1، T2 و T3 به ترتیب نشان‌دهنده‌ی 50 روز رشد اول (کشت بذر و رشد رویشی)، دوم (رشد کامل) و سوم (رسیدن گیاه) از کل دوره رشد و مجموعاً 30 داده انجام شد. از داده‌های سال اول به منظور واسنجی و داده‌های سال دوم برای صحت‌سنجی این دو مدل استفاده شد. نتایج شبیه‌سازی توسط AquaCrop نشان داد که بیشترین و کمترین خطای عملکرد به ترتیب برابر با 15/3 (E1T2) و 3/0 (E1T3) تن در هکتار و بیشترین و کمترین خطای کارآیی مصرف آب به ترتیب برابر با 53/0 (E3T2) و 03/0 (E4T2) کیلوگرم بر مترمکعب بود. بیشترین و کمترین خطای برآورد عملکرد توسط مدل Cropsyst به ترتیب برابر با 34/2 (E3T3) و 35/0 (E1T2) تن بر هکتار بودند. این مقادیر برای کارآیی مصرف آب به ترتیب برابر با 32/0 (E3T2) و 03/0 (E1T1) کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. مقادیر آماره NRMSE عملکرد برای مدل‌های AquaCrop و Cropsyst در مرحله واسنجی به ترتیب 9/0 و 7/0 و در مرحله صحت‌سنجی به ترتیب برابر با 5/0 و 9/0 بود. مقادیر آماره EF عملکرد برای مدل AquaCrop در مراحل واسنجی و صحت‌سنجی به ترتیب برابر با 99/0 و 95/0 و برای مدل Cropsyst در این دو مرحله به ترتیب برابر با 90/0 و 79/0 بود. بنابراین، گرچه هر دو مدل دقت مطلوبی داشتند ولی AquaCrop کارآیی بهتری داشت. بر اساس این نتایج، استفاده از مدل AquaCrop در تنش‌های آبی خفیف (به دلیل شبیه‌سازی بهتر واکنش گیاه به آب جذب‌شده) و کاربرد Cropsyst در تنش‌های شدیدتر (به دلیل استفاده این مدل از معادله مبتنی برتابش) توصیه می‌شود. همچنین، کاربرد مدل Cropsyst در مرحله میانی رشد سیب‌زمینی بهتر از مدل AquaCrop است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - اثر تنش کمبود آب و تیمار بیولوژیک بذر بر شاخص‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مخلصه (Tanacetum persicum (Boiss.) Mozaff)
فاطمه بهمۀ عبدالرزاق دانش شهرکی زهرا لری گوئینی مهدی قبادی نیاﮐﺸﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ به منظور استفاده از ترکیبات دارویی حاصل از آنها و حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع در زیست‌بوم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گیاه مخلصه از جمله گیاهان دارویی است که از خواص دارویی و آنتی‌اکسیدانی برخوردار می‌باشد. به‌منظور بررسی اثر تلقیح بذر با باکتری‌های ریزوسفری ارتق أکثرﮐﺸﺖ ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ به منظور استفاده از ترکیبات دارویی حاصل از آنها و حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع در زیست‌بوم، اهمیت ویژه‌ای دارد. گیاه مخلصه از جمله گیاهان دارویی است که از خواص دارویی و آنتی‌اکسیدانی برخوردار می‌باشد. به‌منظور بررسی اثر تلقیح بذر با باکتری‌های ریزوسفری ارتقا دهنده رشد، شاخص‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی مخلصه تحت تنش کمبود آب، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، بهصورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در خرداد ماه 1395 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری 100 درصد آبیاری کامل (شاهد)، 75 درصد آبیاری کامل و 50 درصد آبیاری کامل تلقیح بذر با باکتری در 7 سطح مشتمل بر شاهد(عدم تلقیح باکتریایی)، تلقیح بذربا باکتری‌های Azotobacter chroococcum،Bacillus amyloliquefaciens،strain Asp. Bacillus، strain B sp. Bacillus،Pseudomonas fluorescence، Pseudomonas putidaبودند. نتایج نشان داد تیمارهای تلقیح باکتریایی در شرایط تنش اثر معنی‌داری بر تمام صفات مورد بررسی داشتند (01/0p≤). تیمار تلقیح باکتریایی chroococcumAzotobacter بیشترین تاثیر را بر میزان کلروفیل a، کاروتنوئیدها، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس و آنتوسیانین (µmol.ml-1 020/0)، strain A sp. Bacillus با افزایش 5/2 برابری میزان پرولین نسبت به شاهد بیشترین تاثیر را بر میزان پرولین و strain B sp. Bacillus بیشترین تاثیر را بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی (μg.ml-1 32/5 :IC50) داشتند. همچنین، fluoresence Pseudomonasموجب افزایشمیزان کاروتنوئیدها در تنش 50 درصد آبیاری کامل و Pseudomonas putida بیشترین تاثیر را بر میزان کلروفیل b، کلروفیل کل، پایداری غشا و محتوای نسبی آب برگ داشتند. با توجه به نتایج این بررسی تلقیح باکتریایی بذر مخلصه با باکتری‌های Azotobacter و Pseudomonas به ویژه در روش‌های کشت کم آبیاری جهت تخفیف اثرات تنش خشکی قابل استفاده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - بررسی خصوصیات شیمیایی خاک تحت تأثیر آبیاری با پساب خام کارخانه قند و تنش کمآبی
یحیی چوپان سمیه امامینیاز روز افزون به منابع آبی و به دنبال آن کمبود آب، ضرورت استفاده از آب های نامتعارف بهخصوص پسابها را افزایش داده است. در پژوهش حاضر به بررسی خصوصیات شیمیایی خاک تحت آبیاری با پساب خام کارخانه قند و تنش کمآبی با به کارگیری سه روش آبیاری شامل آب چاه (T1)، پساب خام کارخان أکثرنیاز روز افزون به منابع آبی و به دنبال آن کمبود آب، ضرورت استفاده از آب های نامتعارف بهخصوص پسابها را افزایش داده است. در پژوهش حاضر به بررسی خصوصیات شیمیایی خاک تحت آبیاری با پساب خام کارخانه قند و تنش کمآبی با به کارگیری سه روش آبیاری شامل آب چاه (T1)، پساب خام کارخانه قند (T2)، ترکیب آب و پساب (با نسبت اختلاط 1 به 7) (T3) با دو سطح آبیاری کامل (L1) و اعمال 75% تنش کم آبی (L2) بهصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار (R) بهصورت آزمایشات مزرعهای در اراضی شهرستان میاندوآب در سال زراعی 96-1395 پرداخته شد. نتایج حاصله نشان داد تنش کمآبی و نوع آب آبیاری بر یونهای پتاسیم، فسفر، ازت کل و شوری در سطح احتمال یک درصد، و بر میزان اسیدیته در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنیدار داشته است. بیشترین و کمترین مقدار یون پتاسیم به ترتیب در تیمارهای T2L2 و T3L1 با مقادیر 289 کیلوگرم و 112 کیلوگرم حاصل شد. هم چنین بیشترین و کمترین مقدار اسیدیته به ترتیب در تیمارهای T2L2 و T2L1 با مقادیر 5/7 و 9/6 مشاهده شد. در حالت کلی میتوان اظهار داشت که آبیاری با پساب خام کارخانه قند به طور تقریبی خصوصیات شیمیایی خاک را بهبود میبخشد و با توجه به کمبود منابع آبی جایگزین مناسبی برای آبیاری مزارع جو منطقه مورد بررسی توصیه می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - جوانه زنی دو گونه مرتعی Helichrysum globiferum و Helichrysum aucheri تحت تنش خشکی
زینب جعفریان الهه احمدیبا توجه به اینکه قسمت اعظم کشور را مراتع خشک و نیمه خشک تشکیل داده است، گیاهان این مناطق باید سازگار به کمبود آب باشند. استفاده از گونه های مرتعی مقاوم به خشکی در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. بر این اساس تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی دو گونه Helichrysu أکثربا توجه به اینکه قسمت اعظم کشور را مراتع خشک و نیمه خشک تشکیل داده است، گیاهان این مناطق باید سازگار به کمبود آب باشند. استفاده از گونه های مرتعی مقاوم به خشکی در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. بر این اساس تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی دو گونه Helichrysum globiferum و Helichrysum aucheri در قالب یک طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در 4 تکرار و 4 سطح خشکی (0-50-100-150 مگاپاسکال محلول پلی اتیلن گلایکول 6000) انجام شد. بذرهای این دو گونه از مراتع قوشچی واقع در 70 کیلومتری جاده قدیم ارومیه – قره باغ جمع آوری گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که در نتیجه تنش خشکی، درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، ریشه چه و گیاه چه در هر دو گونه به طور معنی داری کاهش می یابد. مقدار این کاهش در همه صفات در گونه Helichrysum globiferum کمتر از گونه Helichrysum aucheri بوده، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه (ضریب آلومتری) نیز در گونه Helichrysum globiferumدارای بالاترین مقدار بود، بنابراین می توان نتیجه گرفت که این گونه مقاوت بیشتری نسبت به گونه ی دیگر دارد. همچنین بیشترین کاهش جوانه زنی در تیمار 100 و 150 میلی مول بود بطوریکه در تیمارهای مذکور هیچ بذری جوانه نزد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - بررسی اثرات کمبود آب در مزرعه در برخی مراحل رشدی روی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ های لوبیا قرمز
شادی السادات مهاجرانی مجتبی علوی فاضل حمید مدنی شهرام لک عادل مدحجبهمنظور بررسی اثر قطع آبیاری در برخی مراحل رشد بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌های مختلف لوبیا قرمز آزمایشی بهصورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 1393اجرا شد. تی أکثربهمنظور بررسی اثر قطع آبیاری در برخی مراحل رشد بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌های مختلف لوبیا قرمز آزمایشی بهصورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 1393اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش کم آبی به صورت قطع آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح شاهد (آبیاری کامل)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی، قطع آبیاری در مرحله غلاف‌دهی و سه ژنوتیپ لوبیا قرمز(درخشان، گلی،D81083 ) به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش کم آبی بر صفات مورد بررسی شامل محتوی آب نسبی برگ، هدایت‌الکتریکی غشا سلولی، میزان پرولین برگ، درصد پروتئین و قندهای محلول معنیدار بود. ژنوتیپ گلی دارای بیشترین محتوی نسبی آب برگ و درصد پروتئین و ژنوتیپ D81083 دارای بیشترین میزان پرولین و کمترین میزان هدایت‌الکتریکی غشا بود. همچنین ژنوتیپ درخشان و D81083 بالاترین میزان قندهای محلول را دارا بودند. با توجه به نتایج می توان بیان کرد ژنوتیپ D81083 و گلی در این آزمایش برتری خود را در صفات مورد بررسی نشان دادند. بنابراین در نقاطی که با کمبود آب روبرو هستند میتوان از این ژنوتیپ‌ها برای کشت استفاده نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - اثر تنش خشکی و کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد کمی و کیفی ژنوتیپ‌های کلزا (Brassica napus L.)
امید لطفی فر لیلا متقی امیرحسین شیرانی راد سمانه متقیبهمنظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا در شرایط تنش‌خشکی آزمایشی بهصورت فاکتوریل-اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات موسسه اصلاح و تهیه نهال و أکثربهمنظور بررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا در شرایط تنش‌خشکی آزمایشی بهصورت فاکتوریل-اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تنش‌خشکی در سه سطح (آبیاری پس از 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی به‌ترتیب به عنوان عدم تنش، تنش متوسط و تنش شدید) و کاربرد زئولیت در دو سطح (صفر و 10 تن در هکتار زئولیت) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کلزا (لاین KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش‌خشکی، در تمامی سطوح زئولیت و ژنوتیپ‌های کلزا، سبب کاهش آب نسبی برگ و افزایش درجه حرارت سایه‌انداز و مقاومت روزنه ای، همچنین میزان قندهای محلول و پرولین و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز و میزان مالون دی آلدئید در برگ‌های جوان بالای بوته گردید. دو تنش متوسط و شدید خشکی سبب کاهش عملکرد دانه روغن شد. با افزایش شدت تنش کارایی زئولیت در کاهش اثرات منفی تنش افزایش یافت و استفاده از آن در شرایط اعمال تنش متوسط و شدید باعث کاهش معنیدار در فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز، همچنین کاهش میزان قندهای محلول و غلظت پرولین شد. کاربرد زئولیت موجب افزایش معنیدار عملکرد دانه در تیمار عدم تنش، تنش متوسط و شدید و افزایش عملکرد. در بین ژنوتیپ‌ها لاین KR4 و رقم GKH305 به‌ترتیب در صورت استفاده و عدم استفاده از زئولیت بالاترین عملکرد دانه را داشتند ولی با اعمال تنش متوسط و شدید رقم Anatol کمترین میزان خسارت و بالاترین عملکرد را در بین ژنوتیپ های مورد بررسی به خود اختصاص داد. براساس نتایج به‌دست آمده، استفاده از زئولیت در تمامی سطوح تنش سبب افزایش معنیدار عملکرد کلزا شد که با افزایش محدودیت آبی، کارایی آن بالاتر رفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - مطالعه خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ریشه ارقام عدس (Lens culinaris Medik) در پاسخ به تنش رطوبتی
راهله احمدپور سعید رضا حسین زاده سمیه چاشیانیواکنش ریشه گیاهان نقش به‌سزایی در تحمل به تنش و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده خاک دارد. بررسی مهمترین شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ریشه ارقام گیاهان مختلف می‌تواند پارامتر مناسبی جهت گزینش ارقام متحمل به تنش رطوبتی باشد. این پژوهش در در شرایط گلدانی و در محی أکثرواکنش ریشه گیاهان نقش به‌سزایی در تحمل به تنش و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده خاک دارد. بررسی مهمترین شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ریشه ارقام گیاهان مختلف می‌تواند پارامتر مناسبی جهت گزینش ارقام متحمل به تنش رطوبتی باشد. این پژوهش در در شرایط گلدانی و در محیط باز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 رقم پرکاربرد گیاه عدس (گچساران، کیمیا، زیبا و رباط) و 4 سطح تنش رطوبتی 25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی بود. نتایج نشان داد که اثرات متقابل رقم و تنش رطوبتی بر تمام صفات مورد بررسی معنیدار بود. ارقام رباط و گچساران در بسیاری از صفات نظیر طول، وزن خشک و سطح ریشه، غلظت پتاسیم و کلسیم، محتوای پرولین و پروتئین محلول، فعالیت آنزیم پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز ریشه نسبت به ارقام کیمیا و زیبا در شرایط تنش شدید برتری محسوسی داشتند. رقم کیمیا نسبت به سایر ارقام مورد بررسی در تمامی سطوح تنش، کمترین ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی مورد سنجش در ریشه را داشت. نتایج این بررسی نشان داد که ارقام رباط و گچساران با استفاده از مکانیسم‌های کارامد ریشه در تحمل به تنش رطوبتی نظیر فعالیت بیشتر آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، میزان بالاتری از پرولین و پروتئین، افزایش طول و سطح ریشه و میزان جذب بیشتر پتاسیم و کلسیم نسبت به ارقام کیمیا و زیبا، کمتر تحت تأثیر اثرات منفی تنش رطوبتی قرار گرفتند. باتوجه به نتایج این پژوهش ارقام رباط و گچساران به عنوان ارقام متحمل جهت کشت در شرایط کمآبی معرفی می‌گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - بررسی اثر سایکوسل و ریزمغذی‌ها بر عملکرد، صفات فیزیولوژیکی و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی ذرت (Zea mays L.) در شرایط کم آبیاری انتهای فصل
سیدنورالدین غفاری علیرضا شکوه فر مانی مجدم شهرام لک عزیز آفرینشبا هدف بررسی اثر سایکوسل و مصرف ریزمغذی‌ها بر عملکرد، صفات فیزیولوژیکی و میزان آنتی‌اکسیدانت ذرت تحت شرایط کم آبیاری انتهای فصل، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در صفی‌آباد دزفول انجام شد أکثربا هدف بررسی اثر سایکوسل و مصرف ریزمغذی‌ها بر عملکرد، صفات فیزیولوژیکی و میزان آنتی‌اکسیدانت ذرت تحت شرایط کم آبیاری انتهای فصل، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 در صفی‌آباد دزفول انجام شد. تیمار اصلی شامل تنش کمبود آب با سه سطح شاهد (بدون تنش کمبود آب)، تنش آب در مرحله تشکیل گل ماده و تنش کمبود آب در مرحله تورم دانه بود. عامل مصرف محلولپاشی سایکوسل با سه سطح شاهد (عدم مصرف سایکوسل)، 5/442 و 885 پی‌پی‌ام سایکوسل و کودهای ریزمغذی با سه سطح: شاهد (عدم مصرف کود)، محلولپاشی 1000 و 1500 گرم در هکتار بهصورت فاکتوریل به‌عنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد اثر برهمکنش سال، تنش، ریزمغذی و سایکوسل بر رطوبت نسبی برگ، پرولین و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و اثر برهمکنش تنش، ریزمغذی و سایکوسل بر پراکسید هیدروژن، گلوتاتیون پراکسیداز و پروتئین‌های محلول در سطح یک درصد معنیدار بود. نتایج نشان داد که بیشترین فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز تحت شرایط تنش در مرحله تورم دانه حاصل شد که نسبت به تیمار آبیاری در شرایط مطلوب حدود 37 درصد افزایش نشان داد. میانگین عملکرد دانه در سال دوم با کاربرد 1500 گرم در هکتار محلولپاشی ریزمغذی و 885 پی‌پی‌ام محلولپاشی سایکوسل در شرایط بدون تنش نسبت به تنش در مرحله تورم دانه و عدم محلولپاشی ریزمغذی و سایکوسل در حدود 85 درصد افزایش یافت. در مجموع می توان برای افزایش عملکرد دانه در شرایط آبیاری مطلوب و کاهش افت در شرایط تنش، از تنظیم کننده های رشد نظیر سایکوسل با غلظت 885 پی‌پی‌ام و محلولپاشی ریزمغذی به میزان1500 گرم در هکتار استفاده نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - بررسی تاثیر بیوچار حاصله از Azolla filiculoides بر مشخصه‌های مورفو فیزیولوژیکی گونه Kochia prostrata L. تحت تنش خشکی
فاطمه حیدری قاسمعلی دیانتی تیلکی یحیی کوچ مهدی عبداللهیتنش آبی از مهمترین تنش‌های غیر‌زیستی است که تاثیر نامطلوبی بر رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد و صفات گیاهی منعکس‌کننده واکنش و سازگاری گیاهان به تغییرات محیطی هستند که نقش مهمی در پیش‌بینی اثرات مختلف محیطی بر گیاهان و فرآیندهای گیاهی ایفا می‌کنند. در این تحقیق أکثرتنش آبی از مهمترین تنش‌های غیر‌زیستی است که تاثیر نامطلوبی بر رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد و صفات گیاهی منعکس‌کننده واکنش و سازگاری گیاهان به تغییرات محیطی هستند که نقش مهمی در پیش‌بینی اثرات مختلف محیطی بر گیاهان و فرآیندهای گیاهی ایفا می‌کنند. در این تحقیق به منظور بررسی تاثیر بیوچار بر مشخصه‌های مورفوفیزیولوژیک گونه( Kochia prostrata.L) در شرایط کم آبی،. آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. تیمارهای تنش کمآبی شامل چهار سطح ] 25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی مزرعه [و تیمار بیوچارتولید شده از آزولا شامل چهار سطح (شاهد ، 5 گرم، 15 گرم و 30 گرم) بودند. مشخصه‌های مورفولوژیکی (ارتفاع گیاه، طول ریشه، وزن زیست توده اندام‌های هوایی، وزن زیست توده ریشه) و مشخصه‌های فیزیولوژیکی (فتوسنتز، پتانسیل آبی گیاه، هدایت روزنه‌ای و تعرق)گونه مورد نظر تحت دو تیمار خشکی و بیوچار قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و بیوچار بر تمامی مشخصه‌ها (بجز ارتفاع گیاه) معنیدار شد. اثر اصلی تنش خشکی بجز مشخصه‌های (فتوسنتز و پتانسیل آبی) و اثر اصلی بیوچار بجز مشخصه (طول ریشه) بر سایر مشخصه‌ها اثر معنی‌داری داشتند. تیمار 30 گرم بیوچار باعث افزایش مشخصه‌های مورفولوژی (طول ریشه، ارتفاع گیاه، زیست‌توده گیاهی) به ترتیب به میزان 22، 36 و 50 درصد نسبت به شاهد شد و همچنین تیمار 30 گرم بیوچار باعث افزایش معنیدار مشخصه فتوسنتز و هدایت روزنه‌ای به میزان 107 و 32 درصد نسبت به شاهد گردید. با توجه به نتایج این پژوهش میتوان اذعان کرد که تیمار بیوچار 15 گرم در بین سطوح مختلف عملکرد بهتری نشان داده است و می‌تواند مقدار مناسبی برای افزایش کارایی گونه مورد مطالعه باشد. نتایج به دست آمده از این پژوهش می‌تواند گامی مهم، در جهت استفاده کاربردی از بیوچار در احیا و اصلاح مراتع باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - تغییرات میزان پرولین، روابط آبی و سازگاری مورفولوژیکی دو واریته سویا (پرشینگ و DPX) تحت تنش آبی
حسن مدرس زاده محمدعلی رضایی مه لقا قربانلیتنش آبی محدودیت اصلی در تولید بسیاری از محصولات زراعی بوده و باعث ایجاد بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود.این مسأله در مورد رقم‌های مختلف از یک گونه از جمله سویا نیز مشاهده شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر تنش آبی بر روی روابط آبی، أکثرتنش آبی محدودیت اصلی در تولید بسیاری از محصولات زراعی بوده و باعث ایجاد بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود.این مسأله در مورد رقم‌های مختلف از یک گونه از جمله سویا نیز مشاهده شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر تنش آبی بر روی روابط آبی، مقدار پرولین و ویژگی‌های مورفولوژیکی دو رقم سویا شامل پرشینگ و DPX بود. بدین منظور آزمایشی در شرایط گلدانی انجام گرفت و تیمارهای آبی 80 (غرقابی)، 60، 40 و 20 درصد (خشکی) ظرفیت اشباع آب خاک بر روی آنها اعمال گردید. نتایج مطالعات اختلاف معنی‌داری را در سنجش‌های مورد بررسی در دو رقم سویا نشان داد. در هر دو رقم کاهش میزان آبیاری موجب کاهش ارتفاع گیا ه و طول ریشه گردید و در تیمار غرقابی نیز با افزایش چشمگیر ریشه‌های نابجا همراه بوده است. در رقم پرشینگ کاهش میزان آبیاری منجر به کاهش در میزان نسبی آب (RWC) گردید، اما در رقم DPX پائین‌ترین میزان RWC در تیمار 40 درصد مشاهده گردید. از دست دادن آب برگ (LWL) در همه تیمارها در رقم پرشینگ بالاتر از تیمارهای مشابه در رقم DPX بود. بیشترین میزان پرولین برگ و ریشه مربوط به تیمارهائی بود که دارای RWC پائینتری بوده که این میزان در دو رقم پرشینگ و DPX به ترتیب در تیمارهای 20 و 40 درصد مشاهده گردید. در هر دو رقم ،میزان اسید آمینه پرولین در برگ‌ها بیشتراز ریشه مشاهده گردید. نتایج مشخص نمود که در هر دو رقم، برگ بیشتر از ریشه تحت تأثیر استرس آبی قرار گرفته و رقم پرشینگ حساسیت بیشتری را در مقادیر پائین ترآبی از خود نشان داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - تغییرات برخی از ویژگی‌های ریختی و فیزیولوژیک یک رقم کلزا (Brassica napus L.) به تنش آبی خاک
حمید نورانی‌آزاد محمدرضا حاجی باقری -به منظور بررسی واکنش‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک یک رقم کلزا با نام طلائیه تحت تنش آبی خاک، آزمایشی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح رطوبتی، با فاصله 7 (شاهد)، 14، 21، 28 و 35 روز آبیاری با چهار تکرار در قالب طرح کاملا تصاد أکثربه منظور بررسی واکنش‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک یک رقم کلزا با نام طلائیه تحت تنش آبی خاک، آزمایشی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح رطوبتی، با فاصله 7 (شاهد)، 14، 21، 28 و 35 روز آبیاری با چهار تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تحت سطوح خشکی، و در پایان مرحله رشد، مقادیر وزن خشک گیاه، طول ساقه و ریشه، کلروفیل کل برگ ها، کل قندهای محلول و پرولین گیاه، سدیم و پتاسیم برگ ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، مقدار کلروفیل کل و پتاسیم برگ ها نسبت به شاهد کاهش معنی داری یافت. وزن خشک گیاه کاهش و تنها در دو تیمار 28 و35 روز آبیاری نسبت به شاهد معنی دار بود. کاهش طول ساقه به جز در تیمار 14 روز آبیاری نسبت به شاهد معنی دار بود. مقادیر سدیم برگ ها افزایش معنی دار نشان داد. افزایش طول ریشه همراه با افزایش تنش خشکی معنی دار نبود. میزان کل قندهای محلول و پرولین گیاه افزایش یافت. افزایش قندهای محلول و پرولین همراه با افزایش تنش خشکی برای تنظیم اسمولاریته و تحمل به شرایط تنش می‌باشد. کاهش پتاسیم باعث افزایش مقاومت روزنه ای و کاهش فتوسنتز و رشد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - مطالعه تغییرات میزان آنزیم‌های پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز در دو رقم سویا (Glycine max L. merr) تحت تنش آبی
حسن مدرس زاده مه‌لقا قربانلی محمدعلی رضاییرقمهای مختلف از یک گونه، آنزیم‌های مختلفی را به منظور مقابله با تنش فعال می نمایند که شامل سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، آسکوربات پراکسیداز بوده و نقش مهمی را در دفاع از گیاهان در برابر انواع اکسیژن واکنشگربازی می‌کنند. هدف از این پژوهش، م أکثررقمهای مختلف از یک گونه، آنزیم‌های مختلفی را به منظور مقابله با تنش فعال می نمایند که شامل سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز، آسکوربات پراکسیداز بوده و نقش مهمی را در دفاع از گیاهان در برابر انواع اکسیژن واکنشگربازی می‌کنند. هدف از این پژوهش، مطالعه تفاوت رفتاری آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز وآسکوربات پراکسیداز در دو رقم سویا شامل پرشینگ و DPX در برابر تنش خشکی و غرقابی وبررسی اثر تنش‌های مختلف آبی بر روی میزان فعالیت آنزیم‌های مذکور بود. درنتیجه آزمایشی در شرایط گلدانی انجام گرفت و تیمارهای آبی20، 40، 60 و80 درصد ظرفیت اشباع آب خاک بر روی آنها اعمال گردید. فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی تفاوتهایی را از نظر نوع تنش و نوع اندام نشان دادند، به نحوی که فعالیت آنزیم پراکسیداز در ریشه و گرهک تحت دو تنش غرقابی و خشکی افزایش یافت، اما در برگ فعالیت آنزیم تحت تنش خشکی و غرقابی تفاوت معنی‌داری را نشان نداد و تنها در رقم پرشینگ، فعالیت آنزیم در تنش خشکی افزایش معنی‌داری را نشان داد. فعالیت آنزیم کاتالاز در دو اندام برگ و ریشه در رقم DPX در تنش غرقابی و در رقم پرشینگ در تنش خشکی افزایش یافت و در سایر تیمارها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در برگ به ازاء کاهش میزان آبیاری کاهش یافت، اما در ریشه فعالیت آنزیم نامبرده در رقم DPX تحت تنش غرقابی و در رقم پرشینگ تحت تنش خشکی افزایش معنی‌داری را نشان داد. نتایج مطالعات مشخص نمود که فعالیت آنزیم می تواند با توجه به نوع رقم، نوع تنش وحتی نوع اندام تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - بررسی اثر محلولپاشی اسید سالیسیلیک بر خصوصیات مورفو-فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی (Satureja bachtiarica Bunge.) تحت شرایط کم‌آبیاری
اعظم شیخ سامانی عبدالله قاسمی پیربلوطی مهراب یادگاری فائزه رجب زادهکشت گیاه دارویی و معطر مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) در شرایط خشک سالی نیازمند بهره گیری از روش های نوین برای دستیابی به ماده موثره دارویی بالاست. این پژوهش، به منظور بررسی اثرات محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 1 میلی مولار بر صفات مورفو-فیزیولوژیکی أکثرکشت گیاه دارویی و معطر مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) در شرایط خشک سالی نیازمند بهره گیری از روش های نوین برای دستیابی به ماده موثره دارویی بالاست. این پژوهش، به منظور بررسی اثرات محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 1 میلی مولار بر صفات مورفو-فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس مرزه بختیاری تحت شرایط آبیاری مختلف طی دو سال (98-99 و 98-97) در شهرکرد اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح مطلوب یا شاهد (بدون تنش - آبیاری در 30 درصد تخلیه رطوبتی از ظرفیت زراعی یا F.C.) و کم آبیاری (آبیاری پس از 50 درصد تخلیه رطوبتی از F.C.) و عامل محلولپاشی برگی شامل شاهد (محلول پاشی حلال) و محلول پاشی اسید سالیسیلیک (1 میلی مولار) در نظر گرفته شد. نمونه های اسانس از اندام هوایی قبل از گلدهی به روش تقطیر با آب استخراج و با استفاده از گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تجزیه شدند. میزان کلروفیلa ،b و کل در طول موج 663 و 645 نانومتر، کارتنوئیدها در 470 نانومتر و مقدار پرولین نیز در طول موج 520 نانومتر با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر تعیین گردید. نتایج نشان داد که غلظت های پرولین (139 درصد)، کلروفیلa (57 درصد)،b (46 درصد) و کل (55 درصد)، میزان اسانس (7 درصد) و مهم ترین ترکیب اسانس یعنی کارواکرول (7 درصد) با تنش کم آبی افزایش یافتند. اسید سالیسیلیک به عنوان یک عامل دفاعی، سبب کاهش اثرات منفی تنش کم آبی بر اکثر صفات مورد ارزیابی شد. بیشترین بازده اسانس (1/67 میلی لیتر بر 100 گرم وزن خشک)، بالاترین غلظت های کارواکرول (45 درصد)، پارا-سیمن (19 درصد) و تیمول (11 درصد) در شرایط کم آبیاری و کاربرد اسید سالیسیلیک در هر دو سال آزمایش به دست آمد. با توجه به نتایج حاصل، استفاده از اسید سالیسیلیک در شرایط تنش کم آبی برای ثبات کمیت و کیفیت عملکرد ماده موثره مرزه بختیاری پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - تأثیر تنش آبی، پیش تیمار مغناطیس و پیش تیمار آبی بر عملکرد و شاخص برداشت دانه آفتابگردان در شمال خوزستان
نگین زریان فربد فتوحی علی افروسآفتابگردان یکی از مهمترین دانه‌های روغنی در جهان است که به علت کیفیت روغن بالا کاشت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به منظور بررسی اثر سه عامل تنش آبی، پیش‌تیمار مغناطیس و پیش‌تیمار آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه آفتابگردان آزمایشی به صورت طرح اسپلیت فاکتوریل اجرا گ أکثرآفتابگردان یکی از مهمترین دانه‌های روغنی در جهان است که به علت کیفیت روغن بالا کاشت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به منظور بررسی اثر سه عامل تنش آبی، پیش‌تیمار مغناطیس و پیش‌تیمار آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه آفتابگردان آزمایشی به صورت طرح اسپلیت فاکتوریل اجرا گردید که در آن تنش آبی به عنوان عامل اصلی و دو پیش‌تیمار دیگر به صورت فاکتوریل در قالب عامل فرعی بررسی شدند. نتایج نشان داد در این آزمایش هیچ یک از اثرات اصلی و اثرات متقابل بر عملکرد دانه تأثیرگذار نبودند. عملکرد دانه تحت تأثیر بر هم کنش تنش آبی و پیش‌تیمار مغناطیس و اثرات متقابل سه گانه قرار گرفت و بالاترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری کامل، پیش‌تیمار مغناطیس 150 میلی‌تسلا به مدت 30 دقیقه و اعمال پیش‌تیمار آبی بود. اثر تنش روی شاخص برداشت بر مبنای عملکرد روغن و همچنین اثر متقابل تنش در مغناطیس معنیدار گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - بررسی روابط بین شاخص تنش آبی (CWSI) و عملکرد محصول ذرت در منطقه قزوین
رضا سعیدیبهمنظور برنامه‌ریزی زمان آبیاری و تخمین عملکرد محصول از طریق شاخص CWSI، پژوهشی بر روی ذرت رقم سینگل کراس 704 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل اعمال تنش آبی در مراحل رشد 6 برگی، 12برگی، گلدهی و خمیری شدن دانه‌ه أکثربهمنظور برنامه‌ریزی زمان آبیاری و تخمین عملکرد محصول از طریق شاخص CWSI، پژوهشی بر روی ذرت رقم سینگل کراس 704 انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل اعمال تنش آبی در مراحل رشد 6 برگی، 12برگی، گلدهی و خمیری شدن دانه‌ها و یک تیمار شاهد با آبیاری کامل بود. در آستانه‌ی اِعمال تنش آبی، مقادیر شاخص CWSI برای مراحل رشد مذکور به‌ترتیب برابر با 37/0، 54/0، 63/0 و 47/0 برآورد شد. لذا زمان انجام آبیاری در لحظه‌ی رسیدن شاخص CWSI به مقادیر فوق، توصیه شد. عملکرد زیست‌توده ذرت در تیمارهای شاهد و تحت تنش در مراحل رشد 6 برگی، 12برگی، گلدهی و خمیری شدن دانه به‌ترتیب برابر با 1/60، 5/55، 2/48، 1/45 و 50 تن بر هکتار اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد بین شاخص CWSI و مقدار عملکرد ذرت رابطه‌ی Y(ton.ha-1)=-25.603CWSI+62.049 برقرار بود. بنابراین تخمین عملکرد محصول از روی مقدار شاخص CWSIامکان‌پذیر شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - بررسی شاخص‌های تنش خشکی و روابط بین اجزاءِ عملکرد ارقام گندم نان (در منطقه قزوین)
رضا سعیدیدر این پژوهش ارقام گندم نان با هدف تعیین رقم بهینه کشت، از نظر شاخص‌های تنش خشکی بررسی شد. تیمارهای اصلی شامل کشت دیم و آبی و تیمارهای فرعی شامل ارقام سرخ تخم (E1)، بک‌کراس روشن (E2)، بم (E3)، آذر 2 (E4) و کویر (E5) بود. آزمایش در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با أکثردر این پژوهش ارقام گندم نان با هدف تعیین رقم بهینه کشت، از نظر شاخص‌های تنش خشکی بررسی شد. تیمارهای اصلی شامل کشت دیم و آبی و تیمارهای فرعی شامل ارقام سرخ تخم (E1)، بک‌کراس روشن (E2)، بم (E3)، آذر 2 (E4) و کویر (E5) بود. آزمایش در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. مقدار اجزاءِ عملکرد گندم (میانگین کشت دیم و آبی) برای ارقام سرخ تخم، بک‌کراس روشن، بم، آذر 2 و کویر به‌ترتیب برابر با 5322، 6702، 6122، 4621 و 4259 کیلوگرم بر هکتار (عملکرد دانه) و 4790، 6402، 5411، 4299 و 4013 کیلوگرم بر هکتار (عملکرد کاه) اندازه‌گیری شد. از کشت دیم تا کشت آبی، میزان عملکرد به‌ترتیب برابر با 57%، 100%، 82%، 41% و %36 (عملکرد کل)، %40، %93، %60، %30 و %29 (عملکرد کاه) و %75، %106، %105، %53 و %43 (عملکرد دانه) افزایش یافت. در این پژوهش بین عملکرد دانه (X) و کاه (Y)، در کشت آبی رابطه Y=0.867X و در کشت دیم رابطه Y=1.017X برازش داده شد. برای بررسی میزان حساسیت ارقام به تنش خشکی، از شاخص‌های MP، GMP، TOL، SSI و STI برای اجزاءِ دانه و کاه گندم استفاده شد. نتیجه کلی اینکه برای انتخاب رقم بهینه کشت (در منطقه قزوین)، اولویت به‌ترتیب به ارقام بک‌کراس روشن، بم، سرخ تخم، آذر 2 و کویر داده شد. درصورت تأمین آب برای آبیاری، میتوان در کشت رقم بک‌کراس روشن، میزان عملکرد دانه را به بیش از دو برابر و عملکرد کاه را نزدیک به دو برابر افزایش داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - The effects of biofertilizers on physiological traits and biomass accumulation of red beans (Phaseolus vulgaris cv.Goli) under water stress
Saeid Chavoshi Ghorban Nourmohamadi Hamid Madani Hossein Heidari Sharif Abad Mojtaba Alavi FazelThis field experiment was executed as the split plot in a randomized complete block design with three replications in 2014. In a red bean irrigated farm, halt irrigation was implemented in main plots and the treatments included the control (full irrigation) and halt irr أکثرThis field experiment was executed as the split plot in a randomized complete block design with three replications in 2014. In a red bean irrigated farm, halt irrigation was implemented in main plots and the treatments included the control (full irrigation) and halt irrigation at vegetation, flowering, and pod development stages. In subplots utilization of biofertilizers were applied at four cases of control, phosphorus solubilizing bacteria, potassium solubilizing bacteria, and combined application of these bacteria in soil. Results showed that halt irrigation and biofertilizers had significant interaction on red bean biomass. Normally, to achieve the highest biomass full irrigation and application of phosphorus and potassium solubilizing bacteria (8023 and 7978 kg ha-1) are suggested. But the use of biofertilizers instead of chemical fertilizers led to more water efficiency under low water condition. Finally, our results showed that maximum biomass in red bean (about 7985 kg. ha-1) was recorded in ecological nutrition management under limited water resources. In other words, halt irrigation at flowering stage was compensated by Bio-P and Bio-K fertilizer application as a logical method to mitigate and moderate biomass losses about 37%. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - Stigmasterol alleviates the impacts of drought in flax and improves oil yield via modulating efficient antioxidant and ROS homeostasis
Mamdouh Nemat Alla Nemat Hassan Inas Budran Zeinab El-Bastawisy Ebtisam El-HararyThe present study aimed at alleviating the impacts of drought on flax growth, antioxidants and ROS homeostasis by stigmasterol. Seeds were soaked in water or stigmasterol and sown in plastic pots. On the 24th day after sowing (DAS), water regime was applied and samples أکثرThe present study aimed at alleviating the impacts of drought on flax growth, antioxidants and ROS homeostasis by stigmasterol. Seeds were soaked in water or stigmasterol and sown in plastic pots. On the 24th day after sowing (DAS), water regime was applied and samples were harvested up to the 56th DAS for measuring growth parameters, free radicles, antioxidants, and POD and Rubisco quantification. At seed maturity, yield analysis measurements (capsules, seeds, oil yield and fatty acid composition) were performed. Drought provoked significant decreases in growth parameters, ascorbic acid and glutathione but elevated lipid peroxidation and H2O2 concurrently with significant inhibition in the activities of catalase, guiacol peroxidase, ascorbic peroxidase and glutathione reductase as well as activity and quantification of peroxidase and ribulose 1,5-bisphosphate carboxylase/oxygenase (Rubisco). Yield analysis demonstrated decreases in capsule and seed numbers, the oil and fatty acid contents and the fatty acid composition. Nevertheless, stigmasterol mitigated the drastic effects of drought on growth parameters, antioxidants and Rubisco and rendered the contents of lipid peroxides and H2O2 comparable to control. In the meantime, oil yield and fatty acid composition were improved in synchronization with the efficiency of antioxidants and ROS homeostasis. These findings conclude that drought resulted in a state of stress in flax; however, stigmasterol alleviated these drastic impacts and improved oil yield and fatty acid composition via modulating efficient antioxidant capacity and ROS homeostasis. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - Effect of salicylic acid on photochemistry and antioxidant capacity in Salvia nemorosa plants subjected to water stress.
Ghader HabibiOxidative stress is commonly induced when plants are grown under drought stress conditions.To analyze how salicylic acid (SA) can partly alleviate drought-induced oxidative stress and negative impacts of drought on physiology and growth of Salvia nemorosa plants, we inv أکثرOxidative stress is commonly induced when plants are grown under drought stress conditions.To analyze how salicylic acid (SA) can partly alleviate drought-induced oxidative stress and negative impacts of drought on physiology and growth of Salvia nemorosa plants, we investigated the physiological responses of S. nemorosa to SA application under drought stress. The treatments were composed of Co (control, 100% field capacity), Dr (drought, 50% field capacity), SA (500 µM) and DSA (SA + drought). Plant growth and relative water content (RWC) were negatively affected by drought stress; however, SA treatment significantly improved the growth rate and enhanced the drought tolerance of seedlings. This increased tolerance in SA-supplied plants was obtained by reduced damaging effect on performance index (PIabs) and maximal quantum yield of photosystem II (PSII) (Fv/Fm) through improvement of reaction centers (RC/CS) with associated changes in excitation energy trapping (TRo/CS) and electron transport (ET0/CS) per excited cross-section of leaf. Additionally, under drought condition, plants cultivated with SA exhibited better protection against oxidative damage because of higher catalase (CAT) and ascorbate peroxidase (APX) activities and lower levels of malondoialdehyde (MDA) and hydrogen peroxide (H2O2). The present study suggests that salicylic acid can play a protective role during drought stress by enhancing the photosynthetic capacity and the antioxidant defense system. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - Effect of Water Deficit on Flowering and Growth Characteristics of <i>Zinnia elegans</i>
Kürşad Demirel Gökhan Çamoğlu Arda Akçal Hakan Nar Fatih Kahriman Levent GençWater resources have been decreasing in recent years due to global warming, thereby requiring more studies to determine the effect of limited water on plants. This study aimed to determine the effect of different irrigation levels on the flowering and growth characteris أکثرWater resources have been decreasing in recent years due to global warming, thereby requiring more studies to determine the effect of limited water on plants. This study aimed to determine the effect of different irrigation levels on the flowering and growth characteristics of zinnia plant (Zinnia elegans). The research was carried out in the Plant Production Research Center of the Faculty of Agriculture at Çanakkale Onsekiz Mart University, Turkey. For the study, zinnia plants were grown in pots under field conditions and 4 different irrigation treatments were created where 100% (I-100 / control), 75% (I-75), 50% (I-50) and 25% (I-25) decreasing moisture was applied and the soil moisture was monitored by sensors. Data were subjected to variance and PCB-Biplot analyses. Results showed significant differences among irrigation treatments according to measured traits. At the end of the study, irrigation water amount and plant water consumption values were found to be 28.1-142.8 mm and 33.9-144.4 mm, respectively. Water stress was found to have a negative effect on the growth and agronomic characteristics of zinnia. However, it was observed that the quality of flowers is not affected even if plant growth is negatively affected by a 25% water shortage. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - Evaluation of Mulberry(Morus spp.) Genotypes for Tolerance to Major Abiotic Stresses
M. K. Prithvi Raje Urs K. K. A. SarkarSericulture has played a very important role in the socio-economic empowerment of rural and semi-urban population. The eco-friendly nature of the industry, in addition to its employment generation potential, low investments and frequent returns, has rendered the industr أکثرSericulture has played a very important role in the socio-economic empowerment of rural and semi-urban population. The eco-friendly nature of the industry, in addition to its employment generation potential, low investments and frequent returns, has rendered the industry as one of the most suitable land based economic activity, particularly in the context of global movement against environmental degradation and global warming. The present thrust in increasing silk production to meet the growing domestic and international demand however, cannot rely upon horizontal expansion. In light of the competition to mulberry from other food and commercial crops, it has become imperative to utilize marginal, problematic soils for mulberry cultivation. Although soil amendment and management is one of the feasible means, genetic improvement of crops towards tolerance to stress is more effective, less costly, non-polluting and longer lasting. The present study was conducted with six mulberry genotypes selected from a segregating population of 1152 hybrids on the basis of their relative performance in two diverse environments- (i) Optimum growing conditions, wherein the recommended inputs were provided and (ii) Stress conditions, wherein all inputs including irrigation were withdrawn. The six genotypes were further subjected evaluation under different stress conditions like, soil moisture stress, alkalinity and salinity along with control genotypes K-2 and V-1 maintained at optimal conditions. Significant variability was recorded among the genotypes in respect of Leaf yield response index [LYRI], Stress resistance index [SRI] and Varietal score [VS]. The results indicated a high degree of plasticity in G-6, which is now christened as RC-2 [Resource Constraint-2], that would assure sustained leaf production in severe water stress, alkaline and saline conditions. The genotype is recommended for cultivation by the marginal and small farmers for economic utilization of the problematic soils. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - پاسخ مورفوفیزیولوژیک ذرت به باکتری‌های محرک رشد، کود روی و دور آبیاری
سید غلامرضا موسویبا هدف بررسی تأثیر تنش کمآبی و کاربرد کود روی و دو سویه از باکتری‌های سودوموناس پوتیدا (Sp) و سودوموناس فلورسنس (Sf) بر صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی به صورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در سال 1391 در شهرستان مه‌و أکثربا هدف بررسی تأثیر تنش کمآبی و کاربرد کود روی و دو سویه از باکتری‌های سودوموناس پوتیدا (Sp) و سودوموناس فلورسنس (Sf) بر صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی به صورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در سال 1391 در شهرستان مه‌ولات خراسان رضوی اجرا گردید. دورهای آبیاری 6، 9 و 12 روز به عنوان کرت‌های اصلی و باکتری (بدون تلقیح، Sp و Sf) و کود روی (0 و 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار) به عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شد. صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر و طول بلال، لوله شدن برگ‌ها، محتوای نسبی آب برگ بلال و عملکرد دانه ذرت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش کمآبی موجب کاهش معنیدار و تلقیح باکتریایی سبب افزایش معنیدار همه صفات، به جز لوله شدن برگ شدند. کاربرد کود سولفات روی ارتفاع بوته، طول بلال و عملکرد دانه ذرت را به طور معنی‌داری افزایش داد. با افزایش دور آبیاری از 6 به 12 روز ، میزان لوله شدن برگ 2/3 برابر افزایش و عملکرد دانه 3/57 درصد کاهش یافت اما استفاده از کود روی و باکتری‌های سودوموناس به طور معنی‌داری کاهش لوله شدن برگ و افزایش عملکرد دانه را به دنبال داشت. همچنین تمامی اثرات متقابل دوگانه بر عملکرد دانه معنیدار شد. به طور کلی استفاده از کود سولفات روی و باکتری سودوموناس توانست تحمل گیاه به تنش کمآبی را افزایش دهد. و از اینرو استفاده از آنها خصوصا در مناطق خشک و نیمه‌خشک پیشنهاد می‌گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - تأثیر اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های مورفولوژیکی هیبریدهای ذرت شیرین در شرایط تنش آبی
سید سالار حبیب پور احمد نادری شهرام لک هوشنگ فرجی مانی مجدمتنش آبی از تنش‌های غیر زنده‌ای است که منجر به کاهش عملکرد گیاهان زراعی می‌شود. به منظور بررسی اثر سطوح گوناگون اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های مورفولوژیکی هیبریدهای ذرت شیرین (Zea mays L. saccharata) در شرایط تنش آب، این پژوهش به مدت دو سال در یک مکان به صورت کرت‌های دو ب أکثرتنش آبی از تنش‌های غیر زنده‌ای است که منجر به کاهش عملکرد گیاهان زراعی می‌شود. به منظور بررسی اثر سطوح گوناگون اسید سالیسیلیک بر ویژگی‌های مورفولوژیکی هیبریدهای ذرت شیرین (Zea mays L. saccharata) در شرایط تنش آب، این پژوهش به مدت دو سال در یک مکان به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی زراعی مرکز تحقیقات کشاورزی یاسوج تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - اثر محلولپاشی شاخساره‌ای سالیسیلیک‌اسید بر برخی ویژگی‌های رشدی و عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش آبی
افسون طیبی فرهاد فرح وش بهرام میرشکاری علیرضا تاری‌نژاد مهرداد یارنیابهمنظور بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید بر برخی صفات رویشی و عملکرد گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، به صورت کرت‌های دو بارخردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به أکثربهمنظور بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید بر برخی صفات رویشی و عملکرد گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، به صورت کرت‌های دو بارخردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله‌ی اجرا درآمد .فاکتور اصلی شامل تنش خشکی (S) با دو سطح 70 و 140 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک کلاس A بود. فاکتورهای آبیاری پس از زمان استقرار گیاه تا پایان رسیدگی فیزیولوژیک ارقام اعمال شد. فاکتور فرعی اول شامل سالیسیلیک-اسید در 3 سطح شاهد (محلولپاشی با آب‌مقطر)، محلولپاشی با غلظت 100 و 200 میلی‌گرم در لیتر بود. فاکتور فرعی دوم شامل دو رقم گلرنگ محلی اصفهان و رقم اصلاح شده اصفهان (گلدشت) بود.به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که اگرچه در شرایط تنش خشکی، نمی‌توان از طریق مصرف سالیسیلیک‌اسید، اثر منفی تنش بر عملکرد دانه را کاهش داد، در بین اثرات متقابل نیز برهمکنش تنش خشکی و رقم بر صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه معنیدار بود و بیشترین تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه از تیمار 70 میلیمتر آبیاری و رقم گلدشت بدست آمد. بنابراین رقم گلدشت دارای راهکار دفاعی بهتر و کارآمدتری نسبت به رقم محلی اصفهان بود و در نتیجه متحمل‌تر به تنش خشکی می‌باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - تاثیرکم آبی با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی در لوبیا Phaseolus vulgaris L) )
علی راحمی کاریزکی سیده حکیمه داودی علی نخ&lrm;زری مقدم ابراهیم غلامعلی پور علمداریدو آزمایش بهصورت جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1392 اجرا شد. آزمایش اول بررسی تنش متوسط بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و آزمایش دوم بررسی تنش شدید بعد از مرحل أکثردو آزمایش بهصورت جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1392 اجرا شد. آزمایش اول بررسی تنش متوسط بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و آزمایش دوم بررسی تنش شدید بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 70 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) روی ارقام مختلف لوبیا شامل لوبیا سفید (داران)، لوبیا قرمز (آزادشهر)، لوبیا سبز (سان‌ری) و لوبیا چیتی (سامان) بود. نتایج تحقیق نشان داد که ارقام از نظر کلیه شاخص‎های مورد مطالعه در شرایط تنش متوسط و بدون تنش به جز سه شاخص TOL، SSI و STI اختلاف معنی‌داری داشتند. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد بین عملکرد دانه و برخی شاخص‌ها همچون HARM، MP و GMP در دو شرایط تنش متوسط و بدون تنش مشاهده شد. بنابراین، این شاخص‌ها می‌توانند برای گزینش ارقام مقاوم به خشکی متوسط انتخاب شوند. در این مطالعه، لوبیا چیتی بیشترین مقدار شاخص‌های HARM،MP و GMP را داشت و به‌عنوان متحمل‌ترین رقم در شرایط تنش متوسط شناسایی شد. در شرایط تنش شدید، ارقام از نظر شاخص‌های TOL، MP و GMP در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی‌داری داشتند. شاخص GMP همبستگی مثبت و معنیدار با عملکرد دانه در دو شرایط تنش شدید و بدون تنش داشت. به عنوان مناسب‌ترین شاخص برای گزینش ارقام متحمل به خشکی شدید شناسایی شد. بر اساس شاخص GMP، لوبیا قرمز و لوبیا چیتی به‌عنوان ارقام برتر در تنش شدید شناخته شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - تأثیر رژیم‌های آبیاری بر عملکرد دانه و شاخص‌های سودمندی جو (Hordeum vulgare L.) در کشت مخلوط با حبوبات
سید حسام نیک سیرت احسان بیژن زاده علی بهپوریکشت مخلوط غلات با بقولات به عنوان یکی از روش‌های افزایش عملکرد محصولات در واحد سطح توصیه می‌گردد. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و تیمارهای کشت مخلوط بر عملکرد و اجزای عملکرد جو با حبوبات آزمایشی مزرعهای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکر أکثرکشت مخلوط غلات با بقولات به عنوان یکی از روش‌های افزایش عملکرد محصولات در واحد سطح توصیه می‌گردد. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و تیمارهای کشت مخلوط بر عملکرد و اجزای عملکرد جو با حبوبات آزمایشی مزرعهای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز اجرا شد. در این آزمایش رژیم‌های آبیاری (آبیاری مطلوب وقطع آبیاری در مرحله شیری شدن دانه جو) به‌عنوان کرت‌های اصلی و تیمارهای کشت (تک کشتی‌های جو دو ردیفه نیمروز، جو شش ردیفه زهک، نخود (Cicer arietinum L.) و باقلا (Vicia faba L.) ، و کشت مخلوط ردیفی با نسبت 1 به 1 جو نیمروز + نخود، جو نیمروز + باقلا، جو زهک + نخود و جو زهک + باقلا) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. در شرایط قطع آبیاری در مرحله شیری شدن دانه جو، بالاترین عملکرد دانه در کشت خالص جو زهک و نیمروز به ترتیب به میزان‎های 3470 و 3300 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در هر دو رژیم آبیاری تیمارهای کشت مخلوط جو زهک + باقلا و جو نیمروز + باقلا مجموع ارزش نسبی بالاتری نسبت به تک‌کشتی داشتند. در این آزمایش رقم جو زهک به‌واسطه عملکرد دانه، نسبت برابری زمین و مجموع ارزش نسبی بالاتر نسبت به جو نیمروز، گزینه مناسبتری در کشت مخلوط با حبوبات در شرایط تنش آبی می‌باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - —تأثیر زمان مصرف محلول پاشی کود کامل ریزمغذی بر عملکرد و اجزای عملکرد ماش(Vigna radiata L.) تحت تنش خشکی
محمود توحیدی— چکیده به منظور بررسی تأثیر زمان مصرف کود کامل ریزمغذی‌ها بر عملکرد و اجزاء عملکرد ماش در شرایط تنش خشکی،آزمایشی در سال 1391 در شمال خوزستان(دزفول)، به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجراء شد. تنش خشکی در سه سطح( S2=180 ،S1=120 و 24 أکثر— چکیده به منظور بررسی تأثیر زمان مصرف کود کامل ریزمغذی‌ها بر عملکرد و اجزاء عملکرد ماش در شرایط تنش خشکی،آزمایشی در سال 1391 در شمال خوزستان(دزفول)، به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجراء شد. تنش خشکی در سه سطح( S2=180 ،S1=120 و 240=S3 میلیمتر تبخیراز تشتک کلاس A) بعنوان عامل اصلی و زمان محلولپاشی در چهار سطح بدون محلولپاشی(شاهد f1)،محلول پاشی در مرحله رویشی(f2)، محلول پاشی در مرحله گلدهی(f3) و محلول-پاشی در مرحله غلاف دهی(f4) به عنوان عامل فرعی در نظرگرفته شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه،-اجزای عملکرد دانه شامل تعداد غلاف در واحد سطح،تعداد دانه در غلاف،وزن هزار دانه و عملکرد زیستی و شاخص برداشت تحت تأثیر تیمارهای تنش خشکی،زمان محلولپاشی و برهمکنش آنها قرار گرفت. محلولپاشی ریزمغذی،عملکرد دانه را در تمام تیمارهای تحت تنش خشکی افزایش داد بطوری که بیشترین میزان عملکرد دانه مربوط به تیمار تنش خشکی 120 میلیمتر تبخیر و محلولپاشی در زمان رشد رویشی به مقدار 2304 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن مربوط به تنش خشکی 240 میلیمتر تبخیر و شاهد (بدون محلولپاشی) به مقدار 521 کیلوگرم در هکتار بود. — تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - تأثیر تنش خشکی انتهای فصل بر مصرف آب، رشد و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)
علیرضا نه بندانی افشین سلطانی پریسا درویشی راداکثر کشورهای تولیدکننده نخود از جمله ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و تنش خشکی در آخر فصل در زمان تشکیل غلاف و پر شدن دانه از مهم ترین عوامل محدودکننده عملکرد این گیاه است. به منظور بررسی تاثیر زمان شروع تنش خشکی انتهای فصل بر نخود، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طر أکثراکثر کشورهای تولیدکننده نخود از جمله ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و تنش خشکی در آخر فصل در زمان تشکیل غلاف و پر شدن دانه از مهم ترین عوامل محدودکننده عملکرد این گیاه است. به منظور بررسی تاثیر زمان شروع تنش خشکی انتهای فصل بر نخود، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دو تاریخ کشت 15 دی ماه و 27 بهمن ماه و سه سطح زمان شروع خشکی انتهای فصل در زمان گلدهی، 10 و 20 روز پس از شروع گلدهی و تیمار شاهد با آبیاری مناسب بودند. نتایج آزمایش نشان داد که وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 36، 24 و 15 درصد در آب مصرفی و 31، 23 و 10 درصد در ماده خشک تجمعی نسبت به تیمار شاهد شد. در مجموع در تاریخ کشت اول، وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 79، 71 و 7 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد شد و در تاریخ کشت دوم، وقوع خشکی انتهای فصل در مراحل گلدهی و 10 و 20 روز پس از گلدهی به ترتیب سبب کاهش 57، 57 و 42 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد شد. بنابراین، تاریخ کشت مطلوب و آبیاری تکمیلی در مراحل زایشی می‌تواند گزینه مدیریتی برای کاهش جنبه‌های منفی خشکی انتهای فصل باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - تأثیر نانوکودهای گوناگون و تنش آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه‌ای در منطقه سیستان
الهام کاظمی حمیدرضا گنجعلی احمد مهربان احمد قاسمیتأثیر نانو کودها بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه‌ای (Sorghum bicolor L. Moench) رقم تجاری پیام و مقایسه این تاثیر با کودهای شیمیایی رایج منطقه که سالانه در مقادیر بالا مورد استفاده قرار می گیرند وبا هدف ممانعت از مصرف بی رویه این کودها و جایگزینی آنها با نانوکود) ت أکثرتأثیر نانو کودها بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه‌ای (Sorghum bicolor L. Moench) رقم تجاری پیام و مقایسه این تاثیر با کودهای شیمیایی رایج منطقه که سالانه در مقادیر بالا مورد استفاده قرار می گیرند وبا هدف ممانعت از مصرف بی رویه این کودها و جایگزینی آنها با نانوکود) تحت تنش‌های متفاوت آبی در آزمایشی در تابستان سال-های 1396 و 1397 در منطقه سیستان انجام شد. آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار به اجرا در آمد. کرت‌های اصلی شامل سه سطح تنش (تنش آبی پیش از گلدهی، تنش آبی بعد از گلدهی و بدون تنش) و کرت‌های فرعی شامل 5 سطح (میکرونانوکود، ماکرونانوکود، میکرونانوکود توأم با ماکرونانوکود، کودهای شیمیایی و شاهد) بودند. ویژگی‌های مورد ارزیابی سورگوم دانه‌ای تحت تأثیر تنش‌ها و کودهای مذکور قرارگرفت. نتایج نشان داد برهمکنش تنش آبی و کودهای نانو و کودهای شیمیایی در صفت های تعداد برگ، قطرساقه، طول خوشه، عملکرد دانه، وزن خوشه، وزن هزاردانه، مساحت برگ پرچم و عملکرد زیستی معنی دار گردید. بالاترین عملکردهای زیستی و دانه به ترتیب درشرایط آبیاری + کود شیمیایی و آبیاری معمولی + ماکرونانوکود + میکرونانوکود بدست آمد. با توجه به نتایج میتوان مصرف نانو کودها را با غلظت دوگرم در هر لیتر آب برای حفاظت بیشتر از محیط زیست در منطقه توصیه کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - بررسی پاسخ های فیزیولوژیکی ذرت شیرین در مراحل مختلف رشد نسبت به تنش آبیاری و میزان نیتروژن مصرفی
علی شهریاری آدام ب. پوته آنوار ب. عبدالرحیم گیزان ب. صالحکمبود آب یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثرمتقابل تنش آبیاری و میزان نیتروژن مصرفی برمیزان نسبی آب برگ و میزان پرولین برگ، محتوای کلروفیل برگ، میزان تولید دانه گرده و زنده مانی آن و همچنین میزان فتوسن أکثرکمبود آب یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثرمتقابل تنش آبیاری و میزان نیتروژن مصرفی برمیزان نسبی آب برگ و میزان پرولین برگ، محتوای کلروفیل برگ، میزان تولید دانه گرده و زنده مانی آن و همچنین میزان فتوسنتز و هدایت روزنه ای دو هیبرید ذرت شیرین 968 و 926 در شرایط گلخانه ای به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال 1389و در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه پوترا (UPM) مالزی اجرا شد. تیمارها شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری کامل در طول دوره رشد (شاهد)، تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه‌ای، تنش رطوبتی در مرحله رشد زایشی و تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه ای و زایشی)، سه سطح کود نیتروژن (40، 120 و 200 کیلو گرم در هکتار از منبع اوره) و دو هیبرید (هیبرید 968 و هیبرید 926) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش آبیاری و کود نیتروژن بر کلروفیل برگ، میزان فتوسنتز و هدایت روزنه ای معنی دار بود و با کاهش میزان مصرف نیتروژن و تنش آبیاری این مقادیر کاهش یافت. نتایج تیمارهای آبیاری بر میزان فتوسنتز نیز نشان داد که تنش رطوبتی در مرحله رشد سبزینه‌ای و زایشی به‌ترتیب باعث کاهش 54 % و 84 % در مقایسه با تیمار آبیاری شاهد شد. اما در هدایت روزنه‌ای کاهش میزان نیتروژن تا سطح 120 کیلو گرم در هکتار تفاوتی را با 200 کیلو گرم در هکتار نیتروژن نشان نداد. میزان پرولین نیز تحت تأثیر تنش آبیاری در گیاه افزایش یافت. میزان دانه گرده نیز با کاهش مصرف نیتروژن و تنش آبیاری کاهش یافت. اما زنده مانی دانه گرده با تنش آبیاری به میزان 39 % کاهش یافت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - Leaf Temperature as an Index to Determine the Irrigation Interval
ABDOLREZA EGHTEDARI NAEENI ELHAM MOHRI ESFAHANI MOHSEN BEIGI HARCHEGANI MEHRDAD JAFARPOUR MARYAM GOLABADIABDOLREZA EGHTEDARI NAEENI1*, ELHAM MOHRI ESFAHANI1, MOHSEN BEIGI HARCHEGANI2, MEHRDADJAFARPOUR1, MARYAM GOLABADI11- Faculty of Agriculture Engineering, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University,Isfahan, Iran2- Tiran Branch, Islamic Azad University, Isfahan, أکثرABDOLREZA EGHTEDARI NAEENI1*, ELHAM MOHRI ESFAHANI1, MOHSEN BEIGI HARCHEGANI2, MEHRDADJAFARPOUR1, MARYAM GOLABADI11- Faculty of Agriculture Engineering, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University,Isfahan, Iran2- Tiran Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.Corresponding author Email: a.eghtedar@gmail.comReceived: 10 January 2014 Accepted: 25 April 2014ABSTRACT Abstract Evapotranspiration and plant water absorption reduce when exposed to water stress and this reduction results in an increase in leaf temperature. To determine the effect of water stress on leaf temperature and timing of irrigation using leaf temperature, a research was conducted on the Research and Education Greenhouse Production Center of Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan). This study was conducted in controlled conditions and soilless culture of cucumber, tomato, pepper and strawberry. The index of difference between the temperature of air and leaf (ΔT= TAir –TLeaf ) showed leaf temperature which then could indicate the amount of water absorbed by the root therefore, transpiration rates were measured. With an acceptable coefficient of determination model, we concluded that this index (difference between the temperature of air and leaf) was dependent on the intake of water from the roots and leaf transpiration rate, so it can be used as an indicator to determine the time of irrigation. Abbreviation: VPD: Vapor Pressure Deficit, PAR: Photosynthetically Active Radiation, RH: Relative Humidity, ΔT = TAir –TLeaf. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - ارزیابی تحمل به خشکی ارقام و لاین های مختلف گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به تنش خشکی
محمد حطیم مجید مجیدیان تقی باباییبه منظور بررسی تأثیر تنش خشکی پایان فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد در هشت رقم و لاین گندم نان و همچنین تشخیص رقم ها و لاین های متحمل و حساس به خشکی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی است أکثربه منظور بررسی تأثیر تنش خشکی پایان فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد در هشت رقم و لاین گندم نان و همچنین تشخیص رقم ها و لاین های متحمل و حساس به خشکی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در سال زراعی 88-1387 اجرا شد. در آزمایش اول شرایط تنش خشکی اعمال شد که قطع آبیاری در مرحله بعد از گرده افشانی بود، اما در آزمایش دوم تا آخر فصل رشد، آبیاری به صورت معمول منطقه انجام گرفت. صفت هایی از قبیل عملکرد دانه، وزن دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، انتقال مجدد مواد پرورده ذخیره شده قبل از گلدهی، میزان مواد پرورده انتقال یافته از پدانکل و ارتفاع بوته اندازه گیری شد. عکس العمل ارقام و لاین های مختلف گندم در دو آزمایش متفاوت بود. تنش خشکی موجب کاهش عملکرد دانه و وزن هزار دانه شد. نتایج این آزمایش نشان داد لاین های C-84-4 و C-82-12 مقاوم ترین لاین ها در دو شرایط بهینه و تنش و لاین C-78-14 و رقم شهریار دارای عملکرد خوب در شرایط بهینه و لاین های C-81-14 و C-83-7عملکرد خوب در شرایط تنش دارند. همچنین شش شاخص شامل میانگین هارمونیک، شاخص تحمل تنش، شاخص تحمل، شاخص بهره وری متوسط، شاخص حساسیت به تنش و میانگین هندسی بهره وری مورد ارزیابی قرار گرفت.این شاخص ها همبستگی بالایی با عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش نشان دادند. با توجه به رابطه و همبستگی بین شاخص های مقاومت به خشکی شاخص های حساسیت به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص تحمل تنش مناسب ترین شاخص ها در هر دو شرایط بودند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - تاثیر قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی و پر شدن دانه بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای پاییزه در شرایط آب و هوایی کرج
هومن نظامی رنجبر امیرحسین شیرانی راد حمید مدنی کیومرث کلارستاقیبه منظور ارزیابی اثرات قطع آبیاری در مراحل نهایی رسیدن ارقام جدید کلزا (Brassica napus L.)در سال زراعی 82-1383 در کرج آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. آبیاری در دو سطح شاملآبیاری مرسوم (آبیاری بر اساس 80 میلیمتر تبخیر از تشت أکثربه منظور ارزیابی اثرات قطع آبیاری در مراحل نهایی رسیدن ارقام جدید کلزا (Brassica napus L.)در سال زراعی 82-1383 در کرج آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. آبیاری در دو سطح شاملآبیاری مرسوم (آبیاری بر اساس 80 میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A) و شرایط قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد و دوازده رقم کلزای پاییزه به نام های,BanjoOlpro,SLM046 ,,Hyola401 ,Ds29955 ,Okapi ,Celsius ,Elvis ,Sahara ,OperaHerkules و Sunday تیمارهای آزمایشی را تشکیل دادند. در این تحقیق غالب خصوصیات فنولوژیکی گیاه شامل ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن دانه، عملکرد روغن اندازه گیری شد. نتایج این بررسینشان داد که رقم Elvis با میانگین عملکرد 5212 کیلوگرم دانه و 2270 کیلوگرم روغن در هکتار بالاترین عملکرد دانه و روغن را در هر دو شرایط آبیاری به دست آورد. اختلاف عملکرد دانه در هر دو شرایط آبیاری 12% درصد بود و در مورد عملکرد روغن قطع آبیاری منجر به کاهش درصد روغن به میزان 6% درصد گردید. نتایج نشان داد که چهار رقم Sunday ,Sahara ,Olpro ,Elvis از نظر عملکرد دانه و روغن برتر در هر دو شرایط آبیاری بوده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - تجزیه دای آلل عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) در شرایط آبیاری کامل و تنش کم آبی به روش گریفینگ
شهاب خاقانیبه منظور بررسی تجزیهدای آلل عملکرد وبرخیصفاتمورفولوژیکیلوبیادر شرایط آبیاری کامل و تنش کم آبی، تحقیقی با 6 لاین لوبیای قرمز و تمامی تلاقی های مربوط به آن، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در دو محیط تنش و بدون تنش در مزارع تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ار أکثربه منظور بررسی تجزیهدای آلل عملکرد وبرخیصفاتمورفولوژیکیلوبیادر شرایط آبیاری کامل و تنش کم آبی، تحقیقی با 6 لاین لوبیای قرمز و تمامی تلاقی های مربوط به آن، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در دو محیط تنش و بدون تنش در مزارع تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش مشتمل بر 21 ژنوتیپ بود که 6 ژنوتیپ مربوط به والدین و مابقی نسل F2 تلاقی‌های مربوط به آنها بود. نتایج نشان داد با توجه به اینکه قابلیت ترکیب پذیری عمومی برای بسیاری از صفات در هر دو شرایط معنی دار می‌باشد نقش اثرات افزایشی ژن‌ها در کنترل این صفات بسیار حائز اهمیت است. قابلیت ترکیب پذیری خصوصی نیز در تعدادی از صفات معنیدار می‌باشد که نشان دهنده نقش اثرات غیر افزایشی بوده است. معنی دار بودن نسبت GCA/SCAدر صفات نشان می دهد در این صفات اثرات افزایشی ژن‌ها نسبت به اثرات غیر افزایشی از اهمیت بالاتری برخوردار می‌باشند. در شرایط تنش صفت عملکرد تحت کنترل اثرات افزایشی و غیر افزایشی می‌باشد. در هر دو شرایط، واریانس غیر افزایشی از اهمّیت بالاتری در کنترل این صفت عملکرد برخوردار می‌باشد. بیشترین میزان ترکیب‌پذیری عمومی صفت عملکرد در شرایط غیر تنش، مربوط به ژنوتیپ صیاد و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ اختر بود؛ در شرایط تنش خشکی والد Ks31169بالاترین ترکیب پذیری عمومی معنی دار را برای صفت عملکرد از خود نشان داده است. در شرایط غیر تنش، تلاقی×AND1007اختر و در شرایط تنش خشکی، تلاقی های اخترKs31169×و ×D81083گلیبالاترین ترکیب پذیری خصوصی را برای عملکرد دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - اثر مصرف سایکوسل و محلولپاشی روی بر میزان پروتئین ذرت دانه ای و کارائی مصرف آب در شرایط کمبود آب
احسان عباسپور جعفرمسعود سینکی زرین تاج علیپور سکینه سعیدی ساربه منظور مطالعه اثرات وقوع تنش خشکی برذرت دانه ای این آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شهرستان سمنان اجرا گردید. عامل اصلی شامل آبیاری در سه سطح، آبیاری کامل، قطع آب در مرحل أکثربه منظور مطالعه اثرات وقوع تنش خشکی برذرت دانه ای این آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شهرستان سمنان اجرا گردید. عامل اصلی شامل آبیاری در سه سطح، آبیاری کامل، قطع آب در مرحله ظهورگل نر و دانه بندی در کرت های اصلی و تیمار سایکوسل در سه سطح، بدون مصرف سایکوسل، مصرف سایکوسل با غلظت1500 و3000 قسمت در میلیون در کرت های فرعی و تیمار سولفات روی در سه سطح بدون محلولپاشی، محلولپاشی سولفات روی با غلظت 3 و5 در هزار به عنوان کرت های فرعی فرعی در نظر گرفته شد.نتایج نشان داد تاثیر قطع آبیاری بر مقدار پروتئین دانه و میزان فسفر، پتاس، روی، مس و آهن در برگ و کارایی مصرف آب دارای تاثیر معنی دار بود. به طوری که با افزایش تنش، میزان پروتئین دانه و کارایی مصرف آب افزایش و مقدار غلظت عناصر فسفر، پتاس، روی، آهن و مس کاهش یافت. همچنین مصرف سایکوسل در شرایط تنش به جز پتاس و فسفر سایر شاخص به ویژه پروتئین دانه و کارائی مصرف آب را افزایش داد. محلول پاشی سولفات روی مقدار آهن برگ را کاهش و پروتئین دانه وکارائی مصرف آب ومیزان غلظت عناصرفسفر، پتاس، روی و مس در برگ ذرت را در شرایط تنش افزایش داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - تاثیر تنش خشکی و تراکم بوته بر عملکرد چای ترش (Hibiscus sabdarifa) در منطقه جیرفت
پرویز رهبریان غلامرضا افشارمنش نادر مدافع بهزادیبه منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر گیاه چای ترش آزمایشی در سال 1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش با استفاده از کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به مرحله اجرا رسید. تیمارهای آبیاری یا تنش کم آبی در 4 سطح ش أکثربه منظور بررسی اثر تنش خشکی و تراکم بوته بر گیاه چای ترش آزمایشی در سال 1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش با استفاده از کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار به مرحله اجرا رسید. تیمارهای آبیاری یا تنش کم آبی در 4 سطح شامل عدم تنش، آبیاری زمانی که رطوبت خاک به75%FC، 50%FC و 25%FC رسید به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته در 4 سطح شامل تراکم 20-40-60-80 بوته در مترمربع به عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اثر تنش خشکی بر وزن خشک کاسبرگ، کپسول و کل گیاه و همچنین ارتفاع گیاه از لحاظ آماری در سطح 1% معنی دار بود. اثر تراکم بوته بر عملکرد کاسبرگ، تعداد میوه در گیاه، وزن میوه و وزن خشک بوته در سطح آماری 5% معنی دار بود. کم آبیاری کاهش معنی داری بر عملکرد کاسبرگ داشت به طوری که عملکرد کاسبرگ از5/617 کیلوگرم در تیمار عدم تنش به 8/430 کیلو گرم در هکتار تقلیل یافت. بیشترین عملکرد کاسبرگ از آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75%FC رسید حدود 8/660 کیلو گرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد کاسبرگ خشک 7/576 کیلو گرم در هکتار از تراکم بوته 40 بوته در متر مربع حاصل شد ولی تفاوت معنی داری با تراکم 20 بوته در متر مربع نداشت. در نهایت برای کشت این گیاه در منطقه جیرفت آبیاری در زمانی که رطوبت خاک به 75%FC رسید وتراکم بین 40-20 بوته در مترمربع توصیه می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - اثر تنش کم آبی و کاربرد مواد جاذب رطوبت بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم پاییزه در اراک
محمد فرمهینی فراهانی محمد میرزاخانی نور علی ساجدیبه منظور بررسی اثر تنش آبی و مصرف مواد جاذب رطوبت مانند کود دامی، زئولیت و بنتونیت آزمایشی در سال زراعی 90-1389 اجرا شده است. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (100%، 85% و 70%) أکثربه منظور بررسی اثر تنش آبی و مصرف مواد جاذب رطوبت مانند کود دامی، زئولیت و بنتونیت آزمایشی در سال زراعی 90-1389 اجرا شده است. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایش شامل آبیاری در سه سطح (100%، 85% و 70%) نیاز آبی گیاه که در تیمار اصلی، مصرف مواد جاذب رطوبت در شش سطح (شاهد، کود دامی 30 تن در هکتار، کود دامی 15 تن درهکتار + 4 تن زئولیت درهکتار، کود دامی 15 تن درهکتار+ 2 تن بنتونیت در هکتار، 4 تن زئولیت در هکتار + 2 تن بنتونیت در هکتار و کود دامی 15 تن در هکتار + 4 تن زئولیت در هکتار + 2 تن بنتونیت درهکتار) در کرت های فرعی روی گندم رقم الوند، انجام شد. نتایج استفاده از تیمارهای کودی نشان داده که تاثیر معنی داری بر شاخص برداشت خوشه ، تعداد سنبلچه و دانه در خوشه داشته است. در بین اثرات متقابل تیمار تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه در سطح یک درصد و عملکرد دانه در سطح پنج درصد معنی دار بود. در سطح آبیاری شاهد مصرف زئولیت و کود دامی بالاترین عملکرد، درسطح آبیاری 85 % تنش آبی مصرف 30تن کود دامی و در سطح آبیاری 70% تنش آبی مصرف زئولیت و کود دامی بالاترین عملکرد را داشته اند. نتایج نشان داد مصرف زئولیت همراه کود دامی می تواند عملکرد را افزایش دهد. با توجه به خشک سالی های چند سال گذشته و محدویت های آبیاری که در کشور وجود دارد و قیمت مناسب زئولیت و دوام پنج ساله آن می توان برای کاهش خسارت ناشی از آبیاری به کشاورزان توصیه نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - اثر تنش آبی، مصرف زئولیت و سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ بهاره
محمد سیبی محمد میرزاخانی مسعود گماریاناین آزمایش در سال 1389 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. در این آزمایش تنش آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزان 85% نیاز آبی گیاه، آبیاری به میزان 70% نیاز آبی گیاه در أکثراین آزمایش در سال 1389 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. در این آزمایش تنش آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، آبیاری به میزان 85% نیاز آبی گیاه، آبیاری به میزان 70% نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت در سه سطح عدم مصرف زئولیت (شاهد)، مصرف زئولیت به مقدار چهار تن در هکتار، مصرف زئولیت به مقدار هشت تن در هکتار و مصرف سالیسیلیک اسید در دو سطح عدم مصرف سالیسیلیک اسید و مصرف سالیسیلیک اسید به عنوان عوامل فرعی به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار داده شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش آبی بر صفاتی مانند ارتفاع گیاه، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک غوزه های فرعی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. همچنین سطوح مختلف مصرف زئولیت نیز بر صفاتی چون، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک غوزه های فرعی در سطح آماری یک درصد و صفت ارتفاع بوته در سطح پنج درصد معنی دار شد. مصرف سالیسیلیک اسید نیز بر صفاتی همچون تعداد دانه در غوزه و عملکرد دانه در سطح آماری یک درصد معنی دار بود. در بین سطوح مختلف تنش آبی، بیشترین و کمترین عملکرد دانه با میانگین 75/954 و 29/455 کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به تیمار آبیاری بر اساس 100 و 70 % نیاز آبی گیاه بود. همچنین در بین سطوح مختلف مصرف زئولیت بیشترین و کمترین عملکرد دانه با میانگین 58/823 و 33/589 کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به تیمار مصرف 8 تن زئولیت و تیمار عدم مصرف زئولیت بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد جو تحت روش‌های مختلف خاکورزی
کامی کابوسی سعید رضایی نژاد آسیه سیاهمرگوییبه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه جو تحت روش‎های مختلف خاکورزی در شهرستان گرگان، آزمایشی به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در فصل زراعی 92-1391 اجرا گردید. عامل اصلی روش‌های مختلف خاکورزی شامل شخم با أکثربه منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه جو تحت روش‎های مختلف خاکورزی در شهرستان گرگان، آزمایشی به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در فصل زراعی 92-1391 اجرا گردید. عامل اصلی روش‌های مختلف خاکورزی شامل شخم با گاوآهن برگردان دار، شخم با گاوآهن قلمی، دو بار دیسک و بی خاکورزی و عامل فرعی مقادیر مختلف آبیاری در مرحله 50% ظهور سنبله به میزان 100% ظرفیت زراعی، 75% ظرفیت زراعی، 50% ظرفیت زراعی و بدون آبیاری بود. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث تأخیر در بروز مراحل فنولوژیکی و کاهش ارتفاع گیاه، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت گردید. خاکورزی با گاوآهن قلمی تعداد روز تا بروز مراحل فنولوژیکی را کاهش داد. همچنین این تیمار منجر به افزایش کمی صفات تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله و تعداد دانه در مترمربع گردید. ارتفاع گیاه در تیمارهای دو بار دیسک و بی خاکورزی به طور معنی داری کمتر از تیمارهای خاکورزی با گاوآهن قلمی و برگردان دار بود. در تیمارهای خاکورزی حفاظتی به روش دو بار دیسک و بی خاکورزی کاهش وزن هزار دانه به ترتیب به میزان 3/2 و 8 درصد نسبت به تیمار خاکورزی با گاوآهن برگردان دار مشاهده گردید اما این کاهش معنی دار نبود. بیشترین میزان عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت به ترتیب به میزان 3049 و 9322 کیلوگرم بر هکتار و 51/32 تحت شرایط استفاده از گاوآهن قلمی مشاهده شد که اختلاف آن با سایر روش ها معنی دار بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - بررسی اثر تنش خشکی بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی هفت رقم گندم
وحید جاجرمیتنش های محیطی به ویژه خشکی، از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاه به خصوص در مرحله جوانه زنی است. بدین منظور در این تحقیق عکس العمل هفت رقم گندم با نام های آذر، امید، دروم D/786-19))، طبسی، کراس ارونـد، اروند، G73-20 به تنش خشکـی در طی مراحل جوانه زنی در سط أکثرتنش های محیطی به ویژه خشکی، از مهم ترین عوامل کاهش رشد در مراحل رشد و نمو گیاه به خصوص در مرحله جوانه زنی است. بدین منظور در این تحقیق عکس العمل هفت رقم گندم با نام های آذر، امید، دروم D/786-19))، طبسی، کراس ارونـد، اروند، G73-20 به تنش خشکـی در طی مراحل جوانه زنی در سطـوح خشکی صفر، 3- ، 6- ، 9- ،12- و 15- بار که با استفاده محلول پلی اتیلن گلیکول (PEG) 6000 اعمال شد، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد اجرا شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، میانگین سرعت جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه. بین کلیه ارقام و سطوح مختلف تنش در تمامی صفات تفاوت معنی داری وجود داشت و اثر متقابل فقط در سرعت جوانه زنی و طول ساقه چه معنی دار شد. بذور در سطح تنش خشکی 15- بار قادر به جوانه زنی نبودند. بیش ترین درصد جوانه زنی در رقم G73--20 و کم ترین درصد جوانه زنی را رقم اروند با 36 درصد دارا بود. بیش ترین میانگیـن زمان جوانه زنی از رقم اروند به دست آمد. رقم طبسی دارای بیش ترین میانگین سرعت جوانه زنی و رقم کراس اروند بیش ترین ضریب سرعت جوانه زنی را بدست آورد. بیش ترین طول ریشه چه متعلـق به رقـم کراس با اروند 58/63 میلـی متر بود. بیش ترین طـول ساقه چه در رقم آذر با61/15میلی متر مشاهده شد. با افزایش سطوح تنش خشکی از میزان کلیه صفات کاسته شد ولی طول ساقه چه بیش ترین کاهش را داشت. به طور کلی می توان گفت در بین ارقام مورد بررسی اروند و امید حساس ترین و G73-20 متحمل ترین رقم بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید سینگل کراس کارون در شرایط آب و هوایی دزفول
محمود موسوی قنواتی شهرام لکبه منظور تعیین بهترین رژیم آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید کارون آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه سطح رژیم آبیاری (آبیاری 70 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، آبیاری 90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، آبیاری 110 میلی مت أکثربه منظور تعیین بهترین رژیم آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید کارون آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه سطح رژیم آبیاری (آبیاری 70 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، آبیاری 90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر، آبیاری 110 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) به عنوان تیمار اصلی و چهار سطح تراکم (9-8-7-6 بوته در مترمربع) به عنوان تیمار فرعی با سه تکرار در سال 1393 اجرا شد. نتایج نشان داد که رژیم آبیاری بر تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، تعداد ردیف دانه در بلال و طول بلال اثر معنی داری داشت. اثر تراکم بر تعداد دانه در ردیف، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، تعداد ردیف دانه در بلال و طول بلال معنی دار بود. بالا ترین عملکرد دانه با میانگین 9756 کیلو گرم در هکتار به تیمار تراکم هشت بوته در متر مربع با 70 میلی متر تبخیر تعلق داشت که از نظر آماری با تراکم هشت بوته در متر مربع با 90 میلی متر تبخیر در یک گروه آماری قرار داشت و کم ترین میزان عملکرد با میانگین 6393 کیلو گرم در هکتار به تیمار تراکم نه بوته در متر مربع با 110 میلی متر تبخیر متعلق بودند. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود برای جلوگیری از هدر رفت آب آبیاری و صرفه جویی، از تیمار 90 میلی متر تبخیر استفاده شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - بررسی تاثیر پلی‌آمین پوترسین بر برخی صفات گیاه دارویی آویشن (Thymus vulgaris L .) در شرایط کمبود آب
محجوبه صفاری میثم اویسی رضا ضرغامیاین تحقیق به منظور ارزیابی برخی صفات گیاه دارویی آویشن، تحت شرایط کمبود آب در چهار رژیم آبیاری و اعمال چهار سطح هورمون پوتریسین به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال 1393 در مزرعه تحقیقـاتی دانشکـده کشـاورزی ورامین انجام شد. أکثراین تحقیق به منظور ارزیابی برخی صفات گیاه دارویی آویشن، تحت شرایط کمبود آب در چهار رژیم آبیاری و اعمال چهار سطح هورمون پوتریسین به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال 1393 در مزرعه تحقیقـاتی دانشکـده کشـاورزی ورامین انجام شد. عامل اصلی شامل تنش خشکـی (140، 110، 80، 50) میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیـر کلاس A و عامل فـرعی شامل چهـار تیمار هورمـون پوتریسین (2، 1، 5/0، صفـر) میلی مولار در لیتر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی بر صفات وزن خشک برگ، وزن تر برگ، تیمول اسانس، اسانس، پرولین در سطح یک درصد معنی دار شد. اعمال هورمون پوترسین بر صفات وزن خشک و وزن تر اندام رویشی گیاه آویشن در سطح پنج درصد و در دیگر صفات در سطح یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل بین تنش خشکی و هورمون پوترسین بر هیچ یک از صفات مورد ارزیابی معنی دار نشد. بیش ترین مقدار وزن خشک (45/8 گرم) و وزن تر (77/74 گرم) اندام رویشی در شرایط عدم تنش خشکی مشاهده شد. همچنین بیش ترین مقدار تیمول (05/58 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و اسانس (57/4 درصد) از تیمار 110 میلی لیتر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش شدید) و بیش ترین مقدار پرولین (55/54 میکرو مول بر گرم برگ تازه) نیز از تیمار 140 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خیلی شدید) مشاهده شد. همچنین بیش ترین مقدار تیمول (72/58 میکرو گرم بر گرم برگ تازه)، اسانس (63/4 درصد) و پرولین (95/42 میکرو مول بر گرم برگ تازه) در شرایط محلول پاشی پوتریسین در سطح دو میلی مولار مشاهده شد. بیش ترین مقدار وزن خشک (55/7 گرم) و وزن تر (69/62 گرم) اندام رویشی نیز در شرایط محلول پاشی در سطح یک میلی مولار مشاهده شد. کم ترین مقدار وزن خشک (02/6 گرم) و وزن تر (72/44 گرم) از تیمار 140 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خیلی شدید) و کم ترین مقدار تیمول (20/45 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و پرولین (52/24 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و میزان اسانس (08/4 درصد) از تیمار50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (شاهد) مشـاهده شد.کم ترین مقـدار وزن خشک (88/6 گرم) و وزن تر (22/56 گرم) و کم ترین مقـدار تیمول (45/46 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و پرولین (02/37 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و میزان اسانس (18/4 درصد) در شرایط عدم محلول پاشی پوتریسین مشاهده شد. با توجه به بحـران شدید کم آبی در کشـور و تغییرات آب و هوایی درکره ی زمین، به کارگیری هورمون پوترسین می تواند از نظر اقتصادی، کشاورزی و زیست محیطی برای افزایش تحمل نسبت به تنش خشکی در گیاه آویشن توجیه داشت به طور کلی پوترسین نقش دفاعی را در گیاه در برابر تنش به عهده دارد و از تنش و پیری جلوگیری می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - پاسخ اجزای عملکرد گندم به تنش آبی و مصرف زئولیت در منطقه فراهان
محمد میرزاخانیجهت بررسی اثر تنش آبی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت، آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه آموزشی – تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فراهان به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش آبی به عنوان عامل اصلی در چه أکثرجهت بررسی اثر تنش آبی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت، آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه آموزشی – تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فراهان به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش آبی به عنوان عامل اصلی در چهار سطح I0= آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)، I1= آبیاری به میزان 85 درصـد نیـاز آبی گیـاه، I2= آبیـاری به میـزان 70 درصـد نیـاز آبی گیاه، I3= آبیاری به میزان 55 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت به عنوان عامل فرعی در چهار سطـح Z0= عدم مصـرف زئولیت (شاهد)، Z1= مصـرف زئولیت به مقدار سه تن در هکتار، Z2= مصرف زئولیت به مقدار شش تن در هکتار، Z3= مصرف زئولیت به مقدار نه تن در هکتار در کرت های فرعی قرار داده شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش آبی بر صفاتی مانند ارتفاع گیاه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، روز تا رسیدگی، هدایت الکتریکی تیمار شاهد و هدایت الکتریکی آب در سطح پنج درصد معنی دار بود. همچنین اثر سطوح مختلف مصرف زئولیت نیز بر صفاتی چون، ارتفاع گیاه، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، روز تا رسیدگی، هدایت الکتریکی تیمار شاهد و هدایت الکتریکی آب در سطح پنج درصد معنی دار بود. در بین سطوح مختلف تنش آبی، بیش ترین و کم ترین عملکرد دانه با میانگین 5193 و 3330 کیلـو گـرم در هکتـار به ترتیب متعلـق بـه تیمـار شاهـد (آبیاری معمول) و تیمار آبیاری بر اساس 55 درصد نیاز آبی گیاه بود. در بین سطوح مصرف زئولیت نیز، بیش ترین و کم ترین عملکرد دانه با میانگین 4078 و 4901 کیلو گرم در هکتار به ترتیب متعلق به تیمار مصرف نه تن در هکتار و عدم مصرف زئولیت بود. در این آزمایش مصرف زئولیت توانست مقدار پایداری غشای سلولی را در برابر نشت الکترولیت های سلول افزایش دهد، به طوری که مصرف نه تن در هکتار زئولیت باعث کاهش هدایت الکتریکی (با میانگیـن 1192 میکـروزیمنس بر سانتـی متر) عصـاره سلـولی نسبت به هدایت الکتـریکی (با میانگین 1741 میکروزیمنس بر سانتی متر) عصاره سلولی در تیمار عدم مصرف زئولیت شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - تاثير قارچ مایکوریزا، تنش آب و سال بر عملکرد گل و برخی خصوصیات گیاه دارویی گاوزبان (Borago officinalis L.) در منطقه یاسوج
علی رحیمیشناسايي زمان بحراني و زمانبندي آبیاری گياه بر مبناي يك برنامه دقيق و اساسي، كليدي براي نگهداري آب، بهبود عمليات آبياري و قابليت تحمل گياه به كمبود آب در كشاورزي است. در سال‌هاي اخیر براي مقابله با کمآبی و تنش خشکی قارچ‌هاي مایکوریزاي وزیکولار آربوسکولار در بسیاري از گی أکثرشناسايي زمان بحراني و زمانبندي آبیاری گياه بر مبناي يك برنامه دقيق و اساسي، كليدي براي نگهداري آب، بهبود عمليات آبياري و قابليت تحمل گياه به كمبود آب در كشاورزي است. در سال‌هاي اخیر براي مقابله با کمآبی و تنش خشکی قارچ‌هاي مایکوریزاي وزیکولار آربوسکولار در بسیاري از گیاهان مورد استفاده قرار گرفته است. در این راستا، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تکرار، در سال¬های¬ 1394 و 1395 در منطقه یاسوج اجرا ¬گردید. تنش آب به‌عنوان عامل اصلی بصورت آبياري پس از 30، 60، 90، 120 و 150 ميلي¬متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A و قارچ مایكوريزا به‌عنوان عامل فرعی بصورت عدم کاربرد، کاربرد Glomus mosseae و کاربرد Glomus intraradices در نظر گرفته شد. نتایج نشان¬ داد که برهمکنش آبیاری و قارچ مایکوریزا بر فسفر گل، عملکرد گل¬، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب گاوزبان معنی¬دار بود. در سطوح آبیاری پس از 60، 90، 120 و 150 میلی¬متر تبخیر آب از تشتک تبخیر، کاربرد قارچ¬¬¬های مایکوریزا Glomus mosseae و Glomus intraradices نسبت به عدم وجود قارچ به ترتیب موجب افزایش عملکرد گل گیاه (04/30 و 35/27 درصد)، (2/92 و 98/90 درصد)، (1/94 و 21/93 درصد) و (73/81 و 86/78 درصد) شدند، همچنین در این سطوح از آبیاری، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب گل گاوزبان در شرایط حضور قارچ مایکوریزا نسبت به عدم کاربرد قارچ افزایشی معنی¬دار حاصل نمودند. کاربرد هر دو سویه قارچ مایکوریزا Glomus mosseae و Glomus intraradices در سطوح آبیاری پس از 90، 120 و 150 میلی¬متر تبخیر آب از تشتک تبخیر نسبت به عدم کاربرد قارچ مایکوریزا به ترتیب موجب افزایش معنی¬دار شاخص برداشت گل گاوزبان (55/44 و 36/43 درصد)، (21/13 و 96/15 درصد) و (6/5 و 41/5 درصد) و فسفر گل (69/44 و 45/20 درصد)، (150 و 125 درصد) و (74/267 و 48/235 درصد) شدند. قارچ مایکوریزا توانست باعث تعدیل اثرات منفی تنش کمآبی و موجب افزایش صفات فوق در آن سطوح آبیاری گردد و بر اساس نتایج این بررسی، تیمار آبیاری پس از 90 میلیمتر تبخیر آب از تشتک تبخیر + کاربرد قارچ مایکوریزای Glomus mosseae توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - اثر کاربرد میکوریزا بر تحمل هیبریدهای ذرت به تنش خشکی
خاطره توکلی اوجانی ورهرام رشیدی مهرداد یارنیا علیرضا تاری نژاد بهرام میرشکاریاین پژوهش با هدف بررسی واکنش هیبریدهای مختلف ذرت مواجه با کم آبی به کاربرد قارچ مایکوریزا به صورت آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی طی دو سال 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی أکثراین پژوهش با هدف بررسی واکنش هیبریدهای مختلف ذرت مواجه با کم آبی به کاربرد قارچ مایکوریزا به صورت آزمایش اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی طی دو سال 1394 و 1395 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی شامل کم آبی بر اساس تبخیر از تشتک کلاس A در دو سطح 70 میلی متر به عنوان شاهد و 140 میلی متر به عنوان تنش خشکی و عامل فرعی شامل 14 ترکیب فاکتوریل کاربرد و عدم کاربرد قارچ مایکوریزا با هفت هیبرید ذرت شامل SC260، SC400، SC301، SC4015، SC703، SC704 و SC705 بودند. برای ارزیابی میزان تحمل و حساسیت هیبرید های ذرت به تنش خشکی از شاخص تحمل به تنش، شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل، میانگین حسابی محصول دهی و میانگین هندسی محصول دهی استفاده شد. تجزیه مرکب دو ساله نشان داد که برای اکثر صفات مورد مطالعه اثر متقابل سال در تنش در هیبرید ذرت معنی دار بود. عمکرد دانه در هر دو سال متوالی در شرایط کاربرد قارچ میکوریزا در هیبرید SC301 عملکرد بهتری از سایرین داشت و نیز به عنوان متحمل ترین هیبرید ذرت به تنش خشکی شناخته شد. شاخص های شاخص تحمل به تنش و میانگین هندسی محصول دهی همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه در هر دو سال داشتند. همچنین، کاربرد میکوریزا بر تخفیف اثرات تنش خشکی اثر متفاوتی داشت ولی در کل باعث افزایش عملکرد ذرت در شرایط تنش خشکی شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - اثر قطع آبیاری در مراحل رشد زایشی بر عملکرد و اجزای دو رقم لوبیا در شرایط اقلیمی ملارد
زهرا حسینی سیسیبه منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر عملکرد لوبیا آزمایشی در قالب طرح کرت های خردشده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در منطقه ملارد تهران اجرا شد. تیمارهای اصلی شامل آبیاری کامل، قطع آبیاری در زمان گلدهی، قطع آبیاری در زمان غلاف‌بندی و تیمارهای فرعی لوبیا چیتی أکثربه منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر عملکرد لوبیا آزمایشی در قالب طرح کرت های خردشده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در منطقه ملارد تهران اجرا شد. تیمارهای اصلی شامل آبیاری کامل، قطع آبیاری در زمان گلدهی، قطع آبیاری در زمان غلاف‌بندی و تیمارهای فرعی لوبیا چیتی رقم کوشا و لوبیا قرمز رقم اختر بودند. قطع آبیاری بر کلیه صفات مورد بررسی در هر دو رقم تأثیر معنی داری داشت. به ویژه هر دو رقم در مرحله گلدهی نسبت به غلاف بندی به قطع آبیاری حساس تر بودند. بیشترین عملکرد دانه در آبیاری کامل در رقم کوشا مشاهده شد. در حالی که کمترین افت عملکرد در شرایط قطع آبیاری مربوط به رقم اختر بود. عملکرد دانه در رقم اختر و کوشا با قطع آبیاری در مرحله گلدهی به ترتیب ۵۴ و ۶۳% کاهش یافت. همچنین شاخص برداشت در رقم اختر و کوشا در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی به ترتیب ۲۵ و ۳۸% کاهش نشان داد. به طور کلی در شرایط قطع آبیاری، رقم اختر نسبت به کوشا متحمل تر بود و افت عملکرد کمتری داشت. بنابراین، کاشت رقم اختر در صورت کمبود آب در اواخر بهار و تابستان توصیه می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - اثر دور آبیاری، باکتری‌های محرک رشد و اسید هیومیک بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم کویر
سارا پروازی شندی علیرضا پازکی احمد اصغرزاده امین آزادیبه منظور بررسی اثر دور آبیاری، اسید هیومیک و باکتری های محرک رشد (ازتوباکتر، آزوسپیریلوم و سودوموناس) بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم کویر، آزمایشی در سال زراعی 90 - 1389 به صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در فشافویه (حسن آباد) أکثربه منظور بررسی اثر دور آبیاری، اسید هیومیک و باکتری های محرک رشد (ازتوباکتر، آزوسپیریلوم و سودوموناس) بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم کویر، آزمایشی در سال زراعی 90 - 1389 به صورت اسپیلت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در فشافویه (حسن آباد) اجرا شد. فاکتور اصلی (آبیاری) در سه سطح (آبیاری بر اساس 80، 120و 160 میلی‎متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) و اسید هیومیک و مخلوط باکتری های محرک (ازتوباکتر، سودوموناس و آزوسپیریلوم) هر یک در دو سطح عدم کاربرد و کاربرد به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد که تنش خشکی عملکرد دانه را به طور معنی‎داری کاهش داد که این کاهش با توجه به نتایج آزمایش، احتمالاً از طریق کاهش تعداد دانه در سنبله می باشد. هم‎چنین تنش خشکی باعث کاهش معنی‎دار عملکرد بیولوژیک شد. کاربرد باکتری‎های محرک رشد به طور معنی‎داری عملکرد دانه و درصد شاخص برداشت را تحت تأثیر قرار داد. از سوی دیگر در شرایط تنش شدید (آبیاری بر اساس 160 میلی‎متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) کاربرد اسید هیومیک باعث افزایش معنی‎دار عملکرد بیولوژیک و تعداد سنبله در واحد سطح شد. با توجه به نتایج این آزمایش، باکتری‎های محرک رشد و اسید هیومیک به‎عنوان دو نوع کود زیستی می‎توانند تا حدی برای کاهش اثرات منفی ناشی از تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم مورد استفاده قرار گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - واکنش ارقام مختلف لوبیا سفید تحت شرایط تنش خشکی در منطقه میانه
جلیل اجلی علی فرامرزی روزبه مردانبه منظور مطالعه ی واکنش رقم های لوبیا سفید تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه اجرا گردید. شرایط تنش خشکی شامل دو دور آبیاری شامل دور آبیاری 5 روز و دور آبیار أکثربه منظور مطالعه ی واکنش رقم های لوبیا سفید تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه اجرا گردید. شرایط تنش خشکی شامل دو دور آبیاری شامل دور آبیاری 5 روز و دور آبیاری 10 روز به عنوان کرت های اصلی و پنج رقم لوبیا سفید شامل مرمر، یاس، صدف، دانشکده و 11805 به عنوان کرت های فرعی انتخاب گردیدند. شرایط آبیاری محدود موجب کاهش معنی دار در اکثر صفات مورد بررسی گردید و عملکرد تمامی رقم های مورد بررسی کاهش معنی داری یافت. بین ارقام مورد مطالعه، رقم های صدف، دانشکده و 11805 دارای بیشترین عملکرد بودند و به عنوان رقم های مقاوم به تنش شناخته شدند. شاخص های حساسیت به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص تحمل تنش در شرایط آبیاری بهینه و محدود همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد داشتند، بنابراین رقم هایی که میزان بالای شاخص های میانگین هندسی بهره وری و شاخص تحمل تنش و مقدار کمتر شاخص حساسیت به تنش را دارا بودند به عنوان رقم های متحمل به آبیاری محدود شناخته شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - تأثیر رژیم های کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و تعیین بهترین شاخص ارزیابی تحمل به خشکی سه رقم گندم نان
حمید دهقان‎زاده محمدرضا خواجه پور حسین حیدری شریف آباد علی سلیمانیبه منظور بررسی تأثیر رژیم های آبیاریبر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و شاخص های مقاومت به خشکی در سه رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)، آزمایشی در سال های زراعی 84-1383 و 85 - 1384 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تص أکثربه منظور بررسی تأثیر رژیم های آبیاریبر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و شاخص های مقاومت به خشکی در سه رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)، آزمایشی در سال های زراعی 84-1383 و 85 - 1384 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا درآمد. کرت های اصلی شامل زمان آبیاری (آبیاری پس از70 ،90 و110 میلی متر تبخیر تجمعی از تشک تبخیر کلاس A) و کرت های فرعی شامل ارقام گندم (مهدوی، قدس و بک کراس روشن) بودند. تیمارهای آبیاری پس از 70 و90 میلی متر تبخیر تجمعی، از نظر اکثر صفات اندازه گیری شده عملکرد و اجزای عملکرد دانه تفاوت معنی داری نداشتند. افزایش فاصله آبیاری از 90 به 110 میلی متر تبخیر تجمعی سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه و اجزای آن شد، اما بر راندمان مصرف آب تأثیری نداشت. ارقام آزمایشی از نظر تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند، به طوری که ارقام قدس و بک کراس روشن به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد دانه در سنبله و هم چنین دارای کمترین و بیشترین وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. بر اساس شاخص های حساسیت و تحمل به تنش، رقم قدس از پایداری عملکرد بالاتری برخوردار بود.بر اساس نتایج این بررسی، در شرایط مشابه با مطالعه حاضر می توان گندم را پس از 90 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A آبیاری نمود که در این صورت ضمن 22 درصد صرفه جویی در آب آبیاری مصرفی، عملکرد دانه نزدیک به تیمار 70 میلی متر تبخیر تجمعی حاصل می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - اثر هیدروژل سوپرجاذب بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت دانه‌ای تحت شرایط تنش خشکی
داود خدادادی دهکردی سید امیر شمس‎نیا اصلان اگدرنژادکم‎آبیاری یک راه کار بهینه‎سازی تولید محصول در شرایط تنش آبی است. همچنین، هیدروژل سوپرجاذب، پلیمری آب دوست با قابلیت نگهداری مقادیر زیاد آب در خود می باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف هیدروژل سوپرجاذب از نوع سوپر آب آ 200 بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت أکثرکم‎آبیاری یک راه کار بهینه‎سازی تولید محصول در شرایط تنش آبی است. همچنین، هیدروژل سوپرجاذب، پلیمری آب دوست با قابلیت نگهداری مقادیر زیاد آب در خود می باشد. این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف هیدروژل سوپرجاذب از نوع سوپر آب آ 200 بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت رقم سینگل کراس 704 تحت تنش خشکی صورت پذیرفت. این آزمایش به صورت کرت‎های خرد شده بر پایه بلوک‎های کامل تصادفی در خاک شنی در منطقه حمیدیه خوزستان انجام شد. در این پژوهش میزان آب آبیاری به عنوان تیمار اصلی شامل 100، 75 و 50% نیاز آبی گیاه و هیدروژل سوپرجاذب به عنوان تیمار فرعی شامل 0 (شاهد)، 15، 30 و 45 گرم بر متر مربع در نظر گرفته شدند. با افزایش تنش خشکی، عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت دانه‎ای کاهش معنی‎داری داشت. تأثیر تنش خشکی از طریق کاهش شاخص سطح برگ و اختلال در روند جذب و انتقال عناصر غذایی بود که در نهایت منجر به کاهش عرضه مواد پرورده و کاهش عملکرد و اجزای عملکرد شد. در نهایت نتیجه‎گیری شد که هیدروژل سوپرجاذب بر ذخیره‎سازی آب و مواد غذایی و رهاسازی آنها در شرایط تنش خشکی مؤثر است و به طور معنی‎داری از کاهش عملکرد و اجزای عملکرد محصول جلوگیری می‎کند. توصیه می شود از تیمار تأمین 75% نیاز آبی گیاه به علاوه کاربرد 45 گرم در متر مربع سوپرجاذب جهت کشت ذرت در شرایط آب و هوایی خوزستان استفاده گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - بررسی اثرات تنش خشکی انتهای فصل بر اساس شاخص‌های ارزیابی در 9 لاین و رقم اصلاح شده برنج
محمدباقر خورشیدی بنام مهرداد عبدی شهرام ایرانی‏ پور رحیم اکبریاین پژوهش در سال 1384 با هدف تعیین تأثیر تنش خشکی آخر فصل با استفاده از شاخص‌های ارزیابی تنش در نه رقم و لاین امید بخش برنج در چهار تکرار به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. برای تعیین میزان تحمل یا حساسیت ارقام به تنش خشکی، مقادیر 5 شاخص أکثراین پژوهش در سال 1384 با هدف تعیین تأثیر تنش خشکی آخر فصل با استفاده از شاخص‌های ارزیابی تنش در نه رقم و لاین امید بخش برنج در چهار تکرار به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. برای تعیین میزان تحمل یا حساسیت ارقام به تنش خشکی، مقادیر 5 شاخص شامل میانگین حسابی، میانگین هندسی، شاخص تحمل، شاخص حساسیت به تنش، و شاخص تحمل به تنش محاسبه شدند. نتایج نشان داد که بین ارقام از لحاظ عملکرد تنوع زیادی وجود دارد. ارقام صالح، 830، محلی دوم و هیبرید در هر دو شرایط عملکردی بیشتر از عملکرد میانگین گروه خود تولید کردند. هم چنین عملکرد حسن سرایی بیشتر از میانگین گروه تحت تنش ولی عملکرد 841 کمتر از میانگین گروه تنش بود. رقم 840 که در شرایط بدون تنش عملکردی بیشتر از میانگین نشان داده بود تحت شرایط تنش کاهش عملکرد نشان داد. ارقام هاشمی و محلی اول و 841 در هر دو شرایط کمترین عملکرد را تولید کردند. بالاترین میزان شاخص STI متعلق به ارقام صالح و لاین 830 و محلی دوم بود (به ترتیب 5/1، 26/1، و 02/1)، رقم صالح بر اساس شاخص GMPنیز تحمل بالاتری داشت (8444 کیلوگرم در هکتار). از نظر شاخص های SSI و TOL رقم هاشمی نسبت به تنش متحمل تر از رقم صالح بود، در حالی‌که رقم صالح بر اساس شاخص MP از تحمل نسبی بیشتری برخوردار بود. با مقایسه ضرایب همبستگیYp و Ys با شاخص‌های اندازه گیری شده، سه شاخص MP، GMP و STI از ضرایب همبستگی بالاتری نسبت به سایرین برخوردار بودند، لذا بهترین شاخص ها برای غربال ژنوتیپ های مقاوم و حساس به شمار آمدند. بر اساس روش‌های به کار گرفته شده در این بررسی برای غربال کردن ژنوتیپ های مقاوم و حساس، رقم صالح از نظر شاخص بهره وری متحمل ترین رقم نسبت به تنش بوده و بعد از آن لاین 830 قرار داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - اثر کاربرد کود دامی بر تحمل ارقام ذرت دانه‌ای به تنش خشکی در شرایط اقلیمی ایرانشهر
امیر بهزادی اصل سید مهدی جوادزادهبه منظور بررسی واکنش ذرت دانه‌ای تحت تنش خشکی به کاربرد کودهای دامی آزمایشی در قالب طرح کرت‌های دوباره خردشده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در منطقه ایرانشهر اجرا شد. تنش خشکی شامل قطع آبیاری در دو مرحله گلدهی و دوره پرشدن دانه اعمال شد. در این آزمایش چهار رقم ذرت دانه أکثربه منظور بررسی واکنش ذرت دانه‌ای تحت تنش خشکی به کاربرد کودهای دامی آزمایشی در قالب طرح کرت‌های دوباره خردشده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در منطقه ایرانشهر اجرا شد. تنش خشکی شامل قطع آبیاری در دو مرحله گلدهی و دوره پرشدن دانه اعمال شد. در این آزمایش چهار رقم ذرت دانه ای شامل SC704، SC540، SC647 و ماکسیما و کود دامی شامل کود گوسفندی و مرغی به ترتیب به میزان 10 و 5 تن در هکتار استفاده شد. ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، قطر بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در زمان برداشت فیزیولوژیک گیاه اندازه‌گیری شدند. همچنین، شاخص‌های تحمل شامل شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل، شاخص تحمل به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص میانگین بهره وری محاسبه شدند. قطع آبیاری به ویژه در مرحله گلدهی بر کلیه صفات مورد بررسی در هر چهار رقم تأثیر کاهنده معنی‌داری داشت. هیبرید 704 بیشترین تحمل به خشکی را در شرایط آب و هوایی ایرانشهر از خود نشان داد. مصرف کود مرغی در تنش خشکی در مرحله گلدهی نسبت به کود گوسفندی موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد ذرت رقم 704 شد. شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل، شاخص تحمل به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص میانگین بهره وری رقم 704 را به عنوان رقم متحمل به تنش معرفی نمودند. بنابراین، استفاده از کود مرغی برای دستیابی به عملکرد مطلوب در ذرت رقم 704 در شرایط تنش خشکی توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - شناسایی ژنوتیپ‌های برنج متحمل به تنش خشکی با تجزیه و تحلیل چندمتغیره
رضا کریم کشته حسین صبوریبه منظور شناسایی ژنوتیپ های برنج متحمل به شرایط تنش خشکی، 14 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط غرقاب و تنش خشکی در شهرستان علی آباد کتول در سال زراعی 91-90 مورد آزمایش قرار گرفتند. تفاوت بسیار معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر کلیه صفات م أکثربه منظور شناسایی ژنوتیپ های برنج متحمل به شرایط تنش خشکی، 14 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط غرقاب و تنش خشکی در شهرستان علی آباد کتول در سال زراعی 91-90 مورد آزمایش قرار گرفتند. تفاوت بسیار معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه وجود داشت که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ ها بود. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط غرقاب و تنش خشکی و شاخص تحمل به خشکی نشان داد که شاخص های حساسیت به تنش، تحمل، میانگین عملکرد، میانگین هندسی، میانگین هارمونیک و عملکرد را به عنوان شاخص هایی برتر در هر دو شرایط غرقاب و تنش خشکی که قادرند ژنوتیپ های مقاوم با عملکرد بالا را نشان دهند انتخاب نمود. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها به کمک شاخص های تحمل به خشکی انجام شد. براساس این نمودار ژنوتیپ ها به سه گروه تقسیم شدند. ژنوتیپ های Graldo، IRAT216، غریب سیاه ریحانی، USEN، IR63372-15 که در گروه سوم قرار گرفتند و جزو ژنوتیپ های حساس به خشکی بودند. با توجه به شاخص های تحمل خشکی ژنوتیپ های سپیدرود، طارم محلی و IR83752-B-B-12-3 نظر به دارا بودن بیشترین میزان عملکرد در هر دو شرایط محیطی و داشتن شاخص تحمل به تنش بالا به عنوان ژنوتیپ های متحمل پیشنهاد می شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - اثر تنش کم آبی بر کیفیت و کمیت علوفه دو رقم سورگوم علوفه ای در منطقه جیرفت
مهرداد عبدی محمود حبیبیبه منظور تعیین اثر سطوح تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی دو رقم سورگوم علوفه ای در منطقه جیرفت، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 انجام شد. سطوح آبیاری به عنوان فاکتور اصلی با تأمین 100، 66 و 33% نیاز آبی گیاه و ار أکثربه منظور تعیین اثر سطوح تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی دو رقم سورگوم علوفه ای در منطقه جیرفت، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 انجام شد. سطوح آبیاری به عنوان فاکتور اصلی با تأمین 100، 66 و 33% نیاز آبی گیاه و ارقام اسپیدفید و پگاه به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. تنش آبیاری اثر معنی داری بر تمام صفات مورد مطالعه از جمله وزن تر و خشک علوفه در هر دو رقم داشت. همچنین، تنش خشکی موجب کاهش عملکرد علوفه تر کل در سورگوم علوفه ای گردید. در شرایط تنش شدید 47 و متوسط 17% افت عملکرد نسبت به شرایط آبیاری معمول ایجاد شد. رقم پگاه در هر دو شرایط تنش و بدون تنش آبی عملکرد بیشتری در مقایسه با رقم اسپیدفید داشت. درصد پروتئین خام، درصد الیاف خام و درصد خاکستر با کاهش اثر تنش خشکی و بهبود شرایط تأمین آب افزایش یافت. همچنین این ویژگی های کیفی در رقم پگاه بیش از رقم اسپیدفید بود. در شرایطی که منابع آبی به عنوان عامل محدود کننده در کشت و کار سورگوم علوفه ای باشد، می توان با استفاده از ارقام مقاوم به خشکی و نیز کاهش دوره های آبیاری، به ویژه در دوره های حساس رشد گیاه، محصول علوفه مناسبی برداشت کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - تأثیر تنش خشکی بر وزن خشک ریشه سه رقم سیب‌زمینی
محمد باقر خورشیدی بنام فرخ رحیم زاده خویی محمد جواد میرهادی قربان نورمحمدیسه رقم مارفونا، آگریا و دراگا از سیب‌زمینی در یک طرح استریپ بلوک در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تیمار تنش خشکی در کرت‌های افقی در 4 سطح (1، 3، 5 و7 بار آبیاری) و رقم‌ها در کرت‌های عمودی قرار داده شدند. پس از عملیات خاک ورزی و کوددهی، غد أکثرسه رقم مارفونا، آگریا و دراگا از سیب‌زمینی در یک طرح استریپ بلوک در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تیمار تنش خشکی در کرت‌های افقی در 4 سطح (1، 3، 5 و7 بار آبیاری) و رقم‌ها در کرت‌های عمودی قرار داده شدند. پس از عملیات خاک ورزی و کوددهی، غده‌های بذری در فواصل 75×25 سانتی متری در 9 ردیف 5 متری کاشته و بلافاصله آبیاری شدند. بعد از ظهور بوته‌ها، آبیاری تا زمان 50% گلدهی برای تمام تیمارها ادامه و سپس تا اتمام گلدهی تیمارهای تنش خشکی اعمال گردید. بعد از آن نیز آبیاری به طور یکسان برای کلیه تیمارها اعمال شد. نمونه‌برداری هر دو هفته یکبار برای تعیین وزن خشک ریشه انجام شد. نتایج نشان داد که با اعمال تنش خشکی از میزان وزن خشک ریشه نسبت به تیمار شاهد کاسته می شود. در تیمارهای دیگر تنش خشکی اختلافات موجود در آخر دوره رشد با یک بازیافت به حداقل رسید. در نهایت با وجود کاهش عملکرد در اثر تنش خشکی نسبت به شاهد، وزن خشک ریشه تولیدی در شدت‌های مختلف تنش خشکی اختلاف معنیدار با هم نشان ندادند. از دلایل بالاتر بودن عملکرد آگریا نسبت به دراگا در تنش‌های متوسط و شدید میتوان به این امر اشاره نمود که رقم آگریا در هر سه شدت تنش توانسته است وزن خشک ریشه بیشتری نسبت به دراگا تولید نماید و در نتیجه مدت زمان بیشتری ریشه فعال و در حال جذب مواد غذایی و آب داشته و عملکرد آن نیز بالاتر می‌باشد. همچنین به نظر می رسد که در اواخر دوره رشد ریشه‌های جدید تشکیل نمی شوند و نیز ریشه‌های بالغ با ارسال مواد خشک خود به غده‌ها نکروزه شده و می میرند. اما به دنبال اعمال تنش خشکی، ریشه‌های جوان با ماده خشک کمتر نسبت به ریشه‌های قدیمی‌تر تولید می شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - اثر محلول پاشی با مواد ضدتعرق و قطع آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان هیبرید فرخ در کشت دوم در منطقه میانه
احد صمدی علی فرامرزیبه منظور بررسی اثر محلول پاشی با مواد ضد تعرق و نیز قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان هیبرید فرخ به عنوان کشت دوم در منطقه میانه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. محلول پاشی با مواد ضدتعرق أکثربه منظور بررسی اثر محلول پاشی با مواد ضد تعرق و نیز قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان هیبرید فرخ به عنوان کشت دوم در منطقه میانه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. محلول پاشی با مواد ضدتعرق پارافین، آترازین، فنیل مرکوریک همراه با قطع آبیاری در مرحله ظهور گل آذین، گلدهی و دانه بندی انجام شد. صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت ، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، درصد روغن، وزن خشک طبق و قطر طبق، اندازه گیری و محاسبه شدند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر متقابل قطع آبیاری و مواد ضد تعرق بر صفات وزن هزار دانه، قطر طبق و تعداد دانه در طبق در سطح احتمال 1% معنی دار و درصد روغن در سطح احتمال 5% معنی دار شد. محلول پاشی ماده ضد تعرق فنیل مرکوریک استات نسبت به بقیه عملکرد دانه، وزن خشک طبق بیشتری را به خود اختصاص داد. قطع آبیاری در مرحله ظهور گل آذین با محلول پاشی آترازین بیشترین افزایش را در درصد روغن دانه، قطر طبق و تعداد دانه در طبق را نشان داد. با توجه به نتایج حاصله استفاده از مواد ضد تعرق آترازین، با کاهش میزان تعرق و ذخیره آب برای مدت طولانی تر، می تواند از روش های مناسبی در مناطق خشک و نیمه خشک برای تولید بیشتر آفتابگردان باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - اثر پیش تیمار بذر با باکتری های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت تحت تنش رطوبتی
داریوش صفریکمبود آب و تنش ناشی از آن از عوامل اصلی کاهش عملکرد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک است. یکی از راهکارهای زیستی جهت کاهش اثرات منفی تنش خشکی، استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه می باشد. در این پژوهش به منظور تعیین بررسی اثر کاربرد باکتری های محرک رشد به صورت پیش ت أکثرکمبود آب و تنش ناشی از آن از عوامل اصلی کاهش عملکرد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک است. یکی از راهکارهای زیستی جهت کاهش اثرات منفی تنش خشکی، استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه می باشد. در این پژوهش به منظور تعیین بررسی اثر کاربرد باکتری های محرک رشد به صورت پیش تیمار بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت سینگل کراس 770 تحت رژیم های مختلف رطوبتی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده– فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کرمانشاه در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. با اجرای سیستم آبیاری تک شاخه چهار سطح آبیاری شامل بدون تنش، تنش ملایم، متوسط و شدید اعمال شد. همچنین، تلقیح بذور با سودوموناس پوتیدا سویه 41 و 159 و سودوموناس فلورسنس سویه 23 صورت گرفت.نتایج آزمایش حاکی از معنی دار بودن تیمار تلقیح با باکتری های محرک رشد در تمامی صفات مورد مطالعه بود. با افزایش سطح تنش، صفات مورد مطالعه نسبت به شرایط بدون تنش کاهش پیدا کردند. در تمامی سطوح تنش، باکتری های محرک رشد سبب بهبود صفات مورد مطالعه شدند. بنابراین، براساس پژوهش حاضر می توان پیش تیمار بذر با باکتری های محرک رشد به ویژه سویه سودوموناس پوتیدا-159 برای بهبود عملکرد و افزایش تحمل به خشکی گیاه را توصیه نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - اثر تنش خشکی آخر فصل بر خصوصیات زراعی ارقام و لاین‌های آبی جو
علی‌شیر نیازیفردبه منظور تعیین اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد هفت لاین پیشرفته جو آبی، به همراه ارقام نصرت و یوسف به عنوان شاهد آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات اسلام آباد غرب طی سال زراعی 92-1391 اجرا گردی أکثربه منظور تعیین اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد هفت لاین پیشرفته جو آبی، به همراه ارقام نصرت و یوسف به عنوان شاهد آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات اسلام آباد غرب طی سال زراعی 92-1391 اجرا گردید. تنش خشکی و شرایط معمول به کرت های اصلی و نُه رقم جو به کرت های فرعی اختصاص یافت. اثر متقابل تنش در ژنوتیپ بر عملکرد دانه و تعداد دانه در خوشه، اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه، وزن هزاردانه، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیکی، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه و شاخص برداشت و اثر ژنوتیپ در همه صفات مورد ارزیابی معنی دار بود. به طور کلی، در شرایط آبیاری معمول و تنش آخر فصل، رقم نصرت و لاین MBD-85-8 به ترتیب با میانگین 6480 و 6330 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد و لاین MBD-85-14 با میانگین 4180 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را دارا بودند. بنابراین، در مناطقی که مشکل کمبود آب آخر فصل وجود دارد، می توان از رقم نصرت و لاین MBD-85-8 استفاده نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - اثر تنش کم آبی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ارقام لوبیای قرمز
سعید واعظی‏ راد فرید شکاری امیرحسین شیرانی‏ راد اسماعیل زنگانیبه منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر عملکرد و اجزای آن در ارقام لوبیای قرمز، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد که تیمارهای شاهد ( بدون تنش)، تنش در مرحله رویشی، تنش در مرحله گل دهی و تنش در مرحله غلاف بندی به عنوا أکثربه منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر عملکرد و اجزای آن در ارقام لوبیای قرمز، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد که تیمارهای شاهد ( بدون تنش)، تنش در مرحله رویشی، تنش در مرحله گل دهی و تنش در مرحله غلاف بندی به عنوان فاکتور اصلی و ارقام صیاد، اختر، درخشان، ناز و 81083-D به عنوان فاکتور فرعی انتخاب شدند. معیار دور آبیاری برای تیمار شاهد و سطوح تنش، کاهش مقدار آب از تشتک تبخیر به ‎ترتیب به میزان 50 و 100 میلی متر تبخیر بود. صفات اندازه گیری شده شامل تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، طول غلاف، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بوته بودند. نتایج نشان داد که بین سطوح تنش، رقم و اثر متقابل آن اختلاف معنی داری از نظر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک وجود دارد. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب در رقم صیاد در تیمار شاهد و رقم ناز در تیمار تنش در مرحله رویشی و کمترین آن در رقم اختر در تیمار تنش در مرحله گل دهی حاصل گردید. رقم صیاد در تیمار شاهد از بیشترین شاخص برداشت برخوردار بود. در بررسی اجزای عملکرد دانه مشخص شد که تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف در تیمار تنش در مرحله گل دهی و وزن صد دانه در تیمار تنش در مرحله غلاف بندی کاهش معنی داری داشته است. در بین ارقام، رقم صیاد از بیشترین تعداد غلاف در بوته و دانه در غلاف و رقم اختر از بیشترین وزن صد دانه برخوردار بودند. عملکرد دانه با شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک دارای همبستگی مثبت و معنی داری بود. هم چنین در بین اجزای عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته با عملکرد دانه همبستگی مثبت معنی داری داشته در صورتی که وزن صد دانه با تعداد دانه در غلاف همبستگی منفی و معنی دار، و با تعداد غلاف در بوته همبستگی منفی نشان داد. هم چنین حساس ترین مرحله ی زندگی ارقام مورد بررسی لوبیا قرمز به تنش خشکی مرحله گل دهی بوده است. تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
الروابط
المراكز ذات الصلة
دعامة
الصفحات الرسمية
حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام SANAD Press Management. © 1442-1445