-
حرية الوصول المقاله
1 - تبیین مسئله ضرورت حکمرانی خوب از منظر قرآن کریم و سنت پیامبر اسلام (ص)
مطهره صالحی محمد قاسمیحکومت به عنوان یکی از نیازهای اساسی برای فراهم نمودن کمال انسانی در دین اسلام میباشد که باید ابعاد سیاسی و اجتماعی آن از منظر قرآنی، بررسی می گردد. تحلیلی از معنای دقیق حکمرانی در تعالیم اسلام، شاخصهای قرآنی حکومت کردن مطلوب با مطالعه آیات قرآن کریم، اهمیت عدالت بهع أکثرحکومت به عنوان یکی از نیازهای اساسی برای فراهم نمودن کمال انسانی در دین اسلام میباشد که باید ابعاد سیاسی و اجتماعی آن از منظر قرآنی، بررسی می گردد. تحلیلی از معنای دقیق حکمرانی در تعالیم اسلام، شاخصهای قرآنی حکومت کردن مطلوب با مطالعه آیات قرآن کریم، اهمیت عدالت بهعنوان یک رویکرد مهم در حکومت امروزه و همچنین پارادايم «حكمراني خوب» بهعنوان يك شيوه رايج و مسلط براي اداره جامعه در سطح جهان بوده است تحقیق حاضر، از جنبة هدف، در زمرة تحقیقات توسعه ای و کاربردی قرار میگیرد و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. با توجه به ماهیت و نوع موضوع مورد مطالعه، گردآوری اطلاعات بر مبنای روش کتابخانه ای و اسنادی بوده است.در این مقاله ضمن اشاره به برخی از آیات قرآن کریم با هدف پاسخ به این سوال تبیین مسئله ضرورت حکمرانی خوب از منظر قرآن کریم و سنت پیامبر اسلام (ص)چگونه است ؟ پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - سیاست فاطمیان در قبال اهل سنت در دو دوره «دعوت» و «شکل گیری» دولت
سید جمال موسوی نگار ذیلابیسیاست و عملکرد ابوعبدالله شیعی در دوره دعوت و دوره یک ساله استقرار او در قیروان با سیاست و عملکرد عبیدالله مهدی، نخستین امام و خلیفه فاطمی، در قبال اهل سنّت متفاوت بود؛ ابوعبدالله در قبال آنان سیاستی توأم با مدارا داشت، اما عبیدالله سیاست سختگیرانه و متعصّبانه ای پیش گر أکثرسیاست و عملکرد ابوعبدالله شیعی در دوره دعوت و دوره یک ساله استقرار او در قیروان با سیاست و عملکرد عبیدالله مهدی، نخستین امام و خلیفه فاطمی، در قبال اهل سنّت متفاوت بود؛ ابوعبدالله در قبال آنان سیاستی توأم با مدارا داشت، اما عبیدالله سیاست سختگیرانه و متعصّبانه ای پیش گرفت. اِعمال دو سیاست مختلف- صرف نظر از خصوصیّات فردی عاملان آن- معلول شرایط و مقتضیات سیاسی و اجتماعی این دوره ها بود. سیاست ابوعبدالله متناسب با دوره دعوت، مبتنی بر جذب مخالفان، خاصّه مخالفان مذهبی بود تا زمینه شکل گیری دولت جدید فراهم گردد؛ اما سیاست عبیدالله در جهت تثبیت حکومت جدید با تاکید بر هویّت مذهب اسماعیلی آن بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - مفاهیم بنیادین اندیشه شیعه در آثار مناقب فارسی اهلسنت قرون هفتم تا نهم هجری
اویس خادم لو محمد حاجی تقیمناقبنگاری یکی از گونههای نگارش حدیث است. گسترش تشیع، تعمیق پیوند تشیع و تصوف، خلأ امامت در جامعه (با غیبت آخرین امام شیعیان و سقوط خلافت عباسی) و رشد گفتمان مهدویت، سبب تحول در مناقبنگاری شد. این تحول به رشد مذاهب فکری در اهلسنت با گرایشهای شیعی انجامید و در آثا أکثرمناقبنگاری یکی از گونههای نگارش حدیث است. گسترش تشیع، تعمیق پیوند تشیع و تصوف، خلأ امامت در جامعه (با غیبت آخرین امام شیعیان و سقوط خلافت عباسی) و رشد گفتمان مهدویت، سبب تحول در مناقبنگاری شد. این تحول به رشد مذاهب فکری در اهلسنت با گرایشهای شیعی انجامید و در آثار صاحبان مذاهب اهلسنت نیز تحول ایجاد شد. این تحقیق با طرح چگونگی تحولات معنایی و نقش عوامل مذهبی، سیاسی و اجتماعی، در پی پاسخگویی به این پرسش است که چگونه مفاهیم بنیادین اندیشه شیعه در مناقبنگاریهای فارسی اهلسنت قرون هفتم تا نهم بهنفع تشیع متحول شد؟ در این پژوهش مشخص شده در آثار مناقب این دوره، گرایش به ادبیات تقدسگرایانه روندی صعودی داشته است. همچنین مفاهیمی چون عترت و قرابت، تولی و تبری و شفاعت گسترش یافت تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - بررسی حق شفعه در اموال منقول و اموال غیرمنقول غیرقابل تقسیم در فقه شیعه و اهل سنت
محمدرضا کاظمی نافچی داوود نصیران سید محمد هادی مهدوی رضا عباسیانشفعه؛ استحقاق هر یک از شرکا در اخذِ مورد شراکت در صورتِ معامله معاوضی شریک خویش در قبال پرداخت ثمن میباشد. درباره وجود حق شفعه در اموال منقول و غیرمنقول، اموال قابل تقسیم و غیرقابل تقسیم، بین فقها اختلاف وجود دارد، برخی از فقها همچون شیخمفید، سیدمرتضی و... قائل به جو أکثرشفعه؛ استحقاق هر یک از شرکا در اخذِ مورد شراکت در صورتِ معامله معاوضی شریک خویش در قبال پرداخت ثمن میباشد. درباره وجود حق شفعه در اموال منقول و غیرمنقول، اموال قابل تقسیم و غیرقابل تقسیم، بین فقها اختلاف وجود دارد، برخی از فقها همچون شیخمفید، سیدمرتضی و... قائل به جواز حق شفعه و برخی دیگر از فقها همچون شیخطوسی، علامهحلی و... قائل به عدم جواز حق شفعه در این اموال هستند و فقهای مذاهب حنفی، حنبلی، شافعی و مالکی نیز قائل به عدم وجود حق شفعه در این اموال میباشند. نظر غالب در حقوق ایران نیز عدم جواز حق شفعه در موارد مذکور است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی صورت پذیرفته و درصدد پاسخگویی به پرسشهایی از قبیل؛ آیا حق شفعه در اموال منقول و غیرمنقول غیرقابل تقسیم در فقه جایز است؟ میباشد. حق شفعه در اموال منقول و غیرمنقول غیرقابل تقسیم در ادله اربعه فقهی ثابت است و ماهیت و فلسفه وجودی شفعه نیز دلیلی بر اثبات این مدعاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - واکاوی موجبات ایجاد حق ارتفاق در فقه مذاهب اسلامی
محمد رسول آهنگران امیر احمدیحق ارتفاق از موضوعات مهم زندگی انسان در امور معیشتی یا معاملاتی است. پس گاهی انسانها نیازهای دیگران را میبینند و برای رفع نیازشان به آنها کمک میکنند. بنابراین موجبات ایجاد حق ارتفاق در فقه مذاهب اسلامی چیست. در این مقاله از اسباب و موجبات ایجاد حق ارتفاق سخن به میان أکثرحق ارتفاق از موضوعات مهم زندگی انسان در امور معیشتی یا معاملاتی است. پس گاهی انسانها نیازهای دیگران را میبینند و برای رفع نیازشان به آنها کمک میکنند. بنابراین موجبات ایجاد حق ارتفاق در فقه مذاهب اسلامی چیست. در این مقاله از اسباب و موجبات ایجاد حق ارتفاق سخن به میان آمده است؛ که این مطالب حاوی نظرات فقهای بزرگ پنجگانه اسلامی میباشد در طی پژوهش اختلافات و مشترکات مذاهب به خوبی آشکار است. از اهم اسباب و موجبات ایجاد حق ارتفاق میتوان به شرکت عامه بین افراد، معاوضهی حق ارتفاق، تبرع حق ارتفاق، ارث، وصیت و حیازت این حق را نام برد که در ادامه از هر یک از این موارد به تفصیل بحث و تحلیل شده است. این مقاله میتواند در مسائل مستحدثه به فقها و نیز در تدوین قوانین موضوعه به حقوقدانان کمک شایانی کند و راهکشایی برای آنان در این مسأله باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - Biological Characterization of Beauveria bassiana (Clavicipitaceae:Hypocreales) from Overwintering Sites of Sunn Pest, Eurygaster integriceps (Scutelleridae: Heteroptera) in Iran
F. Kazemi Yazdi J. Eilenberg A. MohammadipourSunn pest is one of the most important cereal pests that affect both grain yield and quality of cerealin Iran. One potential control strategy is to use entomopathogenic fungi such as Beauveriabassiana Vuillemin as mycoinsecticide to control this pest. Naturally infested أکثرSunn pest is one of the most important cereal pests that affect both grain yield and quality of cerealin Iran. One potential control strategy is to use entomopathogenic fungi such as Beauveriabassiana Vuillemin as mycoinsecticide to control this pest. Naturally infested Sunn pests inKermanshah province were collected and brought to laboratory. 10 isolates were selected forfurther analysis in the laboratory. Isolate characters such as colony growth, conidia production,virulence and dose response were studied under laboratory conditions. Colony growth increasedlinearly overtime at 27° C. Isolate IR-K-43, IR-K-23 and IR-K-10 had the largest growth rate of3.6 mm/day. Isolate IR-K-36 with 4.6×108 conidia/cm2 was the highest conidia producer. All ofthe selected isolates showed pathogenicity against Eurygaster integriceps Puton. Five Iranianisolates IR-K- 40, IR-K-58, IR-K-10, IR-K-53 and IR-K-43, and one Turkish isolate SPT 22 werehigh virulent isolates causing mortality ranging between 88.794.4 %. Isolate IR-K-40 along withisolate SPT 22 from Turkey was selected for dose response study. The lethal concentrationrequired to kill 50% of insects (LC50) was 2.9×107 conidia/cm2 for both isolates. The results of thisstudy showed that B. bassiana can be isolated from Sunn pest overwintering sites in Kermanshah.In addition the selected isolates were pathogenic towards Eurygaster integriceps Puton underlaboratory conditions. These results will help in selection and development of these fungi for Sunnpest, E. integriceps management in the future. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - تمایز عقل و رأی در مکتب جعفری
مجید معارفیکی از مسائل مهم در روایات امام صادق (ع) شناخت عقیدۀ آن حضرت از مقوله هاهجک 5ی عقل وو درک تمایز بین این دو مفهوم است . ضرورت این بحث از آنجا ناشی م ی گردد که از طرفی عقل رأی در روایات امام صادق (ع) به ع نوان راهنمای مومن تمجید شده و از طرف دیگر رأی و قیاس در آموزشهای أکثریکی از مسائل مهم در روایات امام صادق (ع) شناخت عقیدۀ آن حضرت از مقوله هاهجک 5ی عقل وو درک تمایز بین این دو مفهوم است . ضرورت این بحث از آنجا ناشی م ی گردد که از طرفی عقل رأی در روایات امام صادق (ع) به ع نوان راهنمای مومن تمجید شده و از طرف دیگر رأی و قیاس در آموزشهای آن حضرت به شدت مذمت و نفی شده است . نیز تخطئۀ رأی در روایات امام صادق (ع) به گونه ایاست که تایید آن بزرگوار از عقل و کارکردهای آن -در پشت حملات به رأی - مخفی و مهجور ماندهاست. این مقاله تلاش ی است در نشان دادن موقعیت عقل و رأی در روایات امام صادق (ع) و بیان تمایز ایندو مفهوم تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - The Effect of Bug Damage on Physicochemical, Electrophoretic and Quality Factors of Wheat Gluten
A. Allameh M. Kadivar M. ShahediOne of the most important forms of preharvest damage to wheat is caused by sunn pests. The insects insert their mouth parts into the immature grain and while injecting their saliva suck the milky juices. Flour from damaged wheat results in low baking performance due to أکثرOne of the most important forms of preharvest damage to wheat is caused by sunn pests. The insects insert their mouth parts into the immature grain and while injecting their saliva suck the milky juices. Flour from damaged wheat results in low baking performance due to the bug proteolytic enzymes’ injected which cause the breakdown of gluten structure in the dough. In the present study three wheat varieties named Alvand, Mahdavi and Roshan with different levels of bug damage were studied. The effect of bug damage on physicochmical properties showed reduced thousand kernel weight, protein and ash contents. Gluten and gluten index decreased significantly upon bug damage. Among the factors the degree of gluten hydrolysis, total reducing substances and sulfhydryl groups content were increased upon bug damage in all the three varieties examined but disulfide groups content was reduced. Monitoring of the wheat flour protein by SDS-PAGE indicated that some of the bands related to HMW-GS at the top of electropherogram were disappeared and the intensity of some other were decreased. In Roshan and Alvand varieties, the intensity of bands with similar mobility to gliadins was decreased. Incubation of bug-damaged samples resulted in further degradation of electropherogram bands of high molecular weights and development of bands with lower molecular weights that is due to the hydrolyzing effect of bug protease. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی کارکردهای غزل در شعر ابن زیدون و شهریار
ربابه رمضانی پریسا فیضیبا مطالعه اشعار ابن زیدون شاعر عرب زبان و شهریار شاعر فارسی زبان، درمییابیم که نقاط اشتراکی در زندگی هر دو شاعر وجود دارد، چراکه معشوقه دو شاعر از آنها دور افتادند و دو شاعر در آتش عشق سوختند و در عین حال با سرودن اشعاری که نشانگر سوز و گداز آنها است، بر عشق و وفادار أکثربا مطالعه اشعار ابن زیدون شاعر عرب زبان و شهریار شاعر فارسی زبان، درمییابیم که نقاط اشتراکی در زندگی هر دو شاعر وجود دارد، چراکه معشوقه دو شاعر از آنها دور افتادند و دو شاعر در آتش عشق سوختند و در عین حال با سرودن اشعاری که نشانگر سوز و گداز آنها است، بر عشق و وفاداری خود پافشاری ورزیدند و آن را عرضه داشتند. در پی وقایعی که بر زندگی آنها گذشت و روزگار بر آنها بسیار تنگ گرفت، روزگار و اهل آن را مورد مذمت قرار داده و از این سرزنشها معشوقههایشان هم مستثنی نبودند. از آنجا که ایران و اندلس از طبیعت حاصلخیز و مناظر طبیعی افسونگری برخوردار بودهاند، شهریار و ابن زیدون از این موهبت الهی برای توصیف معشوقههایشان بسیار استفاده کردند. این دو شاعر همچنین با آگاهی از قرآن، از این منبع سرشار در شعر خود بهره گرفته و به اقتباس از آیات قرآنی پرداختهاند. همچنین شعر آن دو شعر عفیف به شمار میآید و شعر این دو شاعر از مظاهر وقاحت به دور است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - بررسی تطبیقی مشروعیت تثویب از دیدگاه تشیع و اهل سنّت
هادی رزاقی هریکنده ئی رقیه صادقی آهنگریعلمای امامیّه اتفاق نظر دارند بر اینکه تثویب در اذان حرام بوده و هرگز جزء اذان صبح نبوده است ولی میان علمای اهل سنّت درمورد اینکه تثویب در اذان جایز است یا خیر، اختلاف است. غالب علمای اهل سنت گفتن این جمله را در اذان صبح مشروع و مستحب و ترک آن را نیز مکروه میدانند اما أکثرعلمای امامیّه اتفاق نظر دارند بر اینکه تثویب در اذان حرام بوده و هرگز جزء اذان صبح نبوده است ولی میان علمای اهل سنّت درمورد اینکه تثویب در اذان جایز است یا خیر، اختلاف است. غالب علمای اهل سنت گفتن این جمله را در اذان صبح مشروع و مستحب و ترک آن را نیز مکروه میدانند اما برخی اندک از علمای اهل سنّت مثل ابوحنیفه به بدعت بودن تثویب تصریح نموده است، این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به نقد و بررسی بیان دلائل مشروعیت تثویب توسط غالب اهل سنّت پرداخته و در ادامه بیان نماید تمام روایاتی که آنها در مورد تثویب نقل نمودهاند به دو راوی یعنی بلال و ابی محذوره منتهی میگردد که هر دو روایت دارای ضعف جدّی چه از لحاظ سندی و دلالی میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - مقایسه تفسیر امام رضا با دیگر تفاسیر
سید محمد باقر حسینی صبری جلیلیانامام رضا (ع) به عنوان امام هشتم شیعیان در ادامه راه پیامبر اکرم (ص) در تبیین قرآن، روشی منحصر به فرد ارائه داده اند که با تفاسیر معتبر تفاوتی اساسی دارد. ایشان با استفاده از شیوه های قرآن به قرآن، روش مأثور، روش عقلی و کلامی و بعضاً علمی، به تفسیر قرآن پرداخته اند. امام أکثرامام رضا (ع) به عنوان امام هشتم شیعیان در ادامه راه پیامبر اکرم (ص) در تبیین قرآن، روشی منحصر به فرد ارائه داده اند که با تفاسیر معتبر تفاوتی اساسی دارد. ایشان با استفاده از شیوه های قرآن به قرآن، روش مأثور، روش عقلی و کلامی و بعضاً علمی، به تفسیر قرآن پرداخته اند. امام رضا (ع) در تفسیر قرآن، برخلاف تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان طبرسی به سراغ ظاهر سخن مانند: لفظ، لغت، بلاغت، صرف، نحو و ... نرفته اند و مانند تفسیر طبری به نقل روایت های صحابه و تابعین نپرداخته اند، یا چون تفسیر اثنا عشری جمع آوری کننده دیگر تفاسیر نمی باشند. با توجه به شرایط زمانه ایشان و سؤالات و ابهاماتی که در محضرشان مطرح می شد به تفاسیر مفید و حقیقت و کنه آیات اشاره داشته اند و در بسیاری از موارد به تفاسیر تأویل گونه و بیان مصداق بسنده کرده اند. ایشان از اسرائیلیات و روایت های صحابه به تابعین به دور بوده اند و نکات بیان شده در تفاسیر ایشان در کمتر تفسیری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - تحلیل مفاهیم مرتبط با اثبات عقلی موعودگرایی در تفاسیر قرآنی اهل سنت و تشیع
ماشاءالله بخشی سید عادل نادر علی مهریار شبابیبررسی مفاهیم قرآن کریم بسیار حائز اهمیت است به خصوص هنگامی که با منطق و استدلال و تفسیر قرآن به قرآن همراه باشد. این مقاله با تأکید بر تفاسیر اهل سنت و تشیع، به مواردی مهم مانند موعودگرایی و موعودباوری که با سرنوشت بشریت گره خورده است، میپردازد و بیش از 65 آیه در آنها أکثربررسی مفاهیم قرآن کریم بسیار حائز اهمیت است به خصوص هنگامی که با منطق و استدلال و تفسیر قرآن به قرآن همراه باشد. این مقاله با تأکید بر تفاسیر اهل سنت و تشیع، به مواردی مهم مانند موعودگرایی و موعودباوری که با سرنوشت بشریت گره خورده است، میپردازد و بیش از 65 آیه در آنها وجود دارد که کاملاً نگاهی مشترک به موعودباوری دارند؛ با بررسی مفاهیم 10 آیه از آیات قرآن کاملاً مشهود است که فارغ از تفسیر و روایت در مورد این آیات با توجه به مفاهیم خود آیه و در کنار آن قرار دادن با مفهوم کلی قرآن کریم میتوان با استدلال و منطق آنچه مورد ادعای مفسران و تفسیرهای قرآن کریم که بیشتر یا روایی هستند یا منبعث از روایات میباشند دست یافت و نوعی مفهوم شناسی مستقل را به کار گرفت. مهمترین نتایج این تحقیق بیان میدارند که موعود باوری ضرورتی برای زنده بودن حضرت عیسی(ع)، و لزوم وجود موعود برای غلبه دین خداوند بر تمام ادیان و یکی شدن دین تمام مردم، با سبک مفهوم شناسی آیات مربوطه قابل اثبات است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - بررسی دیدگاههای مفسران فریقین ذیل آیه 61 سوره مبارکه توبه
علیرضا زکی زاده رنانی آزاده ابراهیمی فخاریمنافقان برای ترور شخصیتی رسول خدا(ص)و در نتیجه سست و بی پایه نشان دادن وحی، پیامبر(ص) را أُذُنٌ مینامیدند تا ایشان را ساده لوح و دهانبین معرفی کنند. خداوند متعال در دفاع از شخصیت وی أُذُنٌ بودن ایشان را تأیید مینماید اما وی را أُذُنُ خَیْرٍ معرفی مینماید. بررسی موار أکثرمنافقان برای ترور شخصیتی رسول خدا(ص)و در نتیجه سست و بی پایه نشان دادن وحی، پیامبر(ص) را أُذُنٌ مینامیدند تا ایشان را ساده لوح و دهانبین معرفی کنند. خداوند متعال در دفاع از شخصیت وی أُذُنٌ بودن ایشان را تأیید مینماید اما وی را أُذُنُ خَیْرٍ معرفی مینماید. بررسی موارد اتفاق و اختلاف نظر مفسران اهل سنت و شیعه میتواند ما را در دسترسی به معنای کاملتر آیات شریفه قرآن یاری کند. در تفسیر آیه61 سوره توبه به جز در دو مورد بین این دو دسته از مفسران اتفاق نظر وجود دارد یکی در معنای عبارت أُذُنُ خَیْرٍ که بیشتر مفسران شیعه آن را شنوندهای خوب و خیر معنا کردهاند ولی اهل تسنن یا معنای آن را شنونده خیرها گفتهاند یا فقط به ذکر هر دو معنا پرداختهاند. اختلاف دیگر در بیان شأن نزول آیه شریفه است که دو روایت در تفاسیر شیعه عنوان شده است: یکی از لحاظ سند و دلالت قابل تأمل بوده ولی دیگری مورد تأیید است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - ادله جواز عملیات استشهادی فقیهان اهل سنت در نهضتهای استشهادی بر اساس آیاتی از قرآن کریم
یعقوب توکلی سعید حسن زادهایدئولوژی اولیه اسلامی در میان اهل سنت با قرآن و شش کتاب بخاری، مسلم، ابوداود، ترمزی، ابن ماجه، نسائی که از منابع احادیث آنهاست آغاز گردیده، و فقیهان اهل سنت در گفتمانهای مختلف فقاهتی خود، عملیات استشهادی را با ذکر ادلهای چند مجاز دانستهاند، و این پژوهش که مبتنی بر أکثرایدئولوژی اولیه اسلامی در میان اهل سنت با قرآن و شش کتاب بخاری، مسلم، ابوداود، ترمزی، ابن ماجه، نسائی که از منابع احادیث آنهاست آغاز گردیده، و فقیهان اهل سنت در گفتمانهای مختلف فقاهتی خود، عملیات استشهادی را با ذکر ادلهای چند مجاز دانستهاند، و این پژوهش که مبتنی بر مطالعه کتابخانهای و مستند به دادههای نظری است به روش توصیفی تدوین شده، و پس از ارائه ادله جواز عملیات استشهادی در میان اهل سنت، و جوب چنین جهادی را با تفاسیر گوناگون آنها از قرآن و سنت و حوادث صدر اسلام، با قیود و شرایطی لازم شمرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - پاسخ به شبهه گرایش پیامبر (ص) به موسیقی وغِناء در کتب اهل سنت
محمدحسین ایراندوستشخصیت بزرگ و معنوی پیامبر اکرم (ص)، آئینه ی تمام نمای جمال وجلال خداوند بزرگ است. پروردگار بزرگ، در قرآن مجید، به تعریف وتحسین وی پرداخته و او را مایه ی رحمت برای همه جهانیان، ودارای خلق عظیم، معرفی کرده است. با این همه عظمت، متأسفانه در برخی کتب معتبر اهل سنت، سیمای مع أکثرشخصیت بزرگ و معنوی پیامبر اکرم (ص)، آئینه ی تمام نمای جمال وجلال خداوند بزرگ است. پروردگار بزرگ، در قرآن مجید، به تعریف وتحسین وی پرداخته و او را مایه ی رحمت برای همه جهانیان، ودارای خلق عظیم، معرفی کرده است. با این همه عظمت، متأسفانه در برخی کتب معتبر اهل سنت، سیمای معنوی پیامبر مخدوش معرفی شده و شخصیت آن حضرت از حد یک انسان عادی هم پایین تر آمده است. یکی از موضوعاتی که باعت مخدوش نمودن شخصیت معنوی پیامبر شده، گرایش ایشان به موسیقی و رقص و دف و غناء است. که روایات متعددی در صحیح بخاری مبنی بر گرایش پیامبر اعظم، به موسیقی و غناء وجود دارد. عبارات این احادیث، به نحوی است که برخورد ایشان را با دفّ و موسیقی، بسیار عادی و مانند جوانان عاشق آن زمان ترسیم کرده است! بعلاوه، این روایات، ورود پیامبر به محل خصوصی یک تازه عروس و خلوت با زن نامحرم را برای پیامبر اعظم (ص) بسیار عادی و مباح تصویر نموده بطوریکه برخی شارحین مانند ابن حجر عسقلانی ناچار به طرح احتمالات متعدد جهت حل این اشکالات می شوند. در این مقاله فقط دو روایت رُبیّع دختر مُعوّذبن عَفراء و روایت عایشه با تعابیر مختلف و ازطرق متعدد مورد بررسی قرار گرفته است. آنگاه نادرستی مضامین و مفهوم آن از دو جهت اثبات شده است. نخست اینکه این روایات با روایات دیگر صحیح بخاری در تعارض و ناسازگار است. ثانیا از طریق برخی آیات قرآن عدم جواز غناء و گرایش به موسیقی لهوی قابل اثبات است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - بررسی نقش مصلحت از نگاه فریقین
مجتبی محمدی سید محمد شفیعی مازندرانیچکیده :هر امری بدون در نظر گرفتن مصالح و مفاسد آن کاری ابتر است. مصلحت از آن دسته واژگانی است که در عین ظاهری ساده و زودفهم، دارای پیچیدگی هایی است که گاهی بین اندیشمندان در مفهوم و مصادیق آن اختلاف نظر پدید می آید.واژه مصلحت در آن دسته از واژگانی قرار دارد که در عین ظا أکثرچکیده :هر امری بدون در نظر گرفتن مصالح و مفاسد آن کاری ابتر است. مصلحت از آن دسته واژگانی است که در عین ظاهری ساده و زودفهم، دارای پیچیدگی هایی است که گاهی بین اندیشمندان در مفهوم و مصادیق آن اختلاف نظر پدید می آید.واژه مصلحت در آن دسته از واژگانی قرار دارد که در عین ظاهری ساده و زودفهم، دارای پیچیدگی هایی است که گاهی بین اندیشمندان در مفهوم و مصادیق آن اختلاف نظر پدید می آید.مصلحت، اختصاص به فقه اسلامی ندارد، در مکتب های غربی نیز عنصری مهم، کارآمد و حتی گاهی زیربنایی به شمار می رود. در تفکر اسلامی، از مصلحت در دو حوزه مستقل سخن به میان می آید؛ حوزه کلامی (مثل اینکه آیا صدور احکام مبتنی بر مصلحت اولی است؟) و حوزه فقه (مانند آنکه آیا می توان از مصلحت در استنباط قوانین شرعی بهره برد؟). در این پژوهش کوشیده ایم، مصلحت را در حوزه فقه امامیه و اهل سنت بررسی کنیم.امید است با تبیین این موارد، گامی به سوی روشن شدن برخی از زوایای مصلحت از دیدگاه فقهی برداشته باشیم.واژه های کلیدی: فقه، مصلحت، فقه امامیه، فقه اهل سنت، مصالح مرسله تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - حکم عزاداری بر میت از دیدگاه عامه
سدمحمد هادی حجازی شهرضائی زهرا باقری فاطمه میریأکثریت أهل سنت نیز همچون شیعه در مورد حکم عزاداری بر میت به صورت کل بحث نکرده اند بلکه صرفاً به ذکر مصادیق و بررسی حکم مصادیق بسنده کرده اند. حال سوال این خواهد بود که عزاداری بر میت از دیدگاه عامه چه حکمی دارد؟ در این باره در مورد حکم عزاداری از دیدگاه أهل سنت هم سه مص أکثرأکثریت أهل سنت نیز همچون شیعه در مورد حکم عزاداری بر میت به صورت کل بحث نکرده اند بلکه صرفاً به ذکر مصادیق و بررسی حکم مصادیق بسنده کرده اند. حال سوال این خواهد بود که عزاداری بر میت از دیدگاه عامه چه حکمی دارد؟ در این باره در مورد حکم عزاداری از دیدگاه أهل سنت هم سه مصداق مورد بررسی قرار میگیرد: (1-گریه 2-ندبه 3-پاره کردن لباس..) و یکی از نظریات در مورد هر سه مصداق، حرمت است یعنی در بین أهل سنت کسانی هستند که هر سه مصداق را حرام میدانند. ولی با بررسی ادله أهل سنت واضح میشود که أصل عزاداری بر میت جایز است از اینرو در پژوهش حاضر ضمن نقد و بررسی ادله مختلف به این نتیجه میرسیم اصل عزاداری بر میت جایز است بله درست است که بعضی از مصادیق عزاداری مثل پاره کردن لباس ... أمثال اینها را جایز نمیدانند ولی این ضرر به اصل جواز عزاداری به صورت کبرای کلی نمیزند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - پویائی قاعده الزام در آیات و روایات
فرّخ محسنی علیرضا لطفیاسلام که یک آئین الهی و آسمانی است نه تنها در عرصههای باور، اندیشه و گرایش علمی انسان، دیدگاههای جامعی عرضه نموده است، بلکه در حوزههای عملی نیز دستورالعملها، بایدها و نبایدهای مبتنی بر مبانی منطقی وضع نموده است که از نمونههای آن، میتوان به قاعدة الزام اشاره نمود، أکثراسلام که یک آئین الهی و آسمانی است نه تنها در عرصههای باور، اندیشه و گرایش علمی انسان، دیدگاههای جامعی عرضه نموده است، بلکه در حوزههای عملی نیز دستورالعملها، بایدها و نبایدهای مبتنی بر مبانی منطقی وضع نموده است که از نمونههای آن، میتوان به قاعدة الزام اشاره نمود، قاعدهای که از آن با عنوان همزیستی فقهی یاد شده است. نتایج حاصل از تحقیـق نشان میدهد بر اساس این قاعده، هر مذهبی بـه همان احکام و قوانینی که خود بدان اعتقاد و باور دارد مُلزم میشود، این همان معنای حدیث معروف اَلزِمُوهُم بِما اَلزَمُوا بِهِ اَنفُسَهُم میباشد که در اکثر منابع ، عمدتاً برای اثبات این قاعده به این حدیث شریف تمسّک شده است. امّا ما در این مقاله با مراجعه به تفاسیر قرآن مجید و کتب معتبر فقهی سعی کردهایم برای اثبات و حجیّت این قاعده علاوه بر ذکر روایات معتبر، به آیاتی از کلام الله مجید نیز استناد کنیم چرا که در صورت اثبات این امر قاعدة الزام در فقه امامیّه از جایگاه ویژهای برخوردار خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - بررسی امکانسنجی دسترسی به الگوی حکومتی مشترک در میان مذاهب اسلامی با تأکید بر نقش مردم
محمد رسول آهنگران محمد بیروتیکشورهای اسلامی زمینه بالقوهای را برای همگرایی در فقه حکومتی دارند. با توجه به فقدان حاکمیت الهی و پذیرش حق انتخاب، تبیین الگوی مشترکی برای انتخاب حاکم یک نیاز ضروری به نظر میرسد. برای تبیین الگوی حکومتی مشترک، ابتدا الگوهای ارائه شده اهل سنت شامل تشکیل شوری حل و عقد، أکثرکشورهای اسلامی زمینه بالقوهای را برای همگرایی در فقه حکومتی دارند. با توجه به فقدان حاکمیت الهی و پذیرش حق انتخاب، تبیین الگوی مشترکی برای انتخاب حاکم یک نیاز ضروری به نظر میرسد. برای تبیین الگوی حکومتی مشترک، ابتدا الگوهای ارائه شده اهل سنت شامل تشکیل شوری حل و عقد، استخلاف، تغلیب که با بیعت مردم اجرایی میشود و از میان سه جریان اندیشه سیاسی معاصر فقه شیعه، دو الگوی نظریه انتخابی ولایت فقیه و نظریه انتصابی ولایت فقیه برای انتخاب حاکم بیان شد. شوری به عنوان الگوی مشترک(بدون در نظر گرفتن مبانی تشکیل) مورد تایید مذاهب اسلامی قرار دارد. الگوهای ارائه شده در ترازوی مصلحت جامعه اسلامی، از لحاظ تزاحم و تعارض با مفسده مورد واکاوی قرار گرفت. در این میان، انواع الگوهای حکومتی دارای مصالح و مقاصدی است که میتوان از معایب آن چشمپوشی کرد. ایجاد شوری برای انتخاب حاکم است. چالشی که الگوی حکومتی مشترک با آن در تعارض آشکار قرار میگیرد، پذیرش حکومت استیلاء و استخلاف درجوامع اسلامی است. الگوی استیلاء، حکومت در اسلام را به صورت هرج و مرج معرفی میکند و الگوی استخلاف، در اراده مردم برای انتخاب حاکم به بنبست میرسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - نگاهی به قیاس در فقه اهل سنت و فقه امامیه
ابوالفضل علیشاهی قلعه جوقیاهل سنت در استناد های فقهی خود، به قیاس استدلال کرده و عموماً آن را حجت می دانند ولی فقیهان شیعه امامیه، دید خوشبینانهای به قیاس نداشتهاند و هرچند در برخی از جاها به عنوان استثنایی از قیاس مواردی را از زمرهی قیاس مورد نهی شارع بیرون بردهاند، اما رویکرد عمومی فقیهان أکثراهل سنت در استناد های فقهی خود، به قیاس استدلال کرده و عموماً آن را حجت می دانند ولی فقیهان شیعه امامیه، دید خوشبینانهای به قیاس نداشتهاند و هرچند در برخی از جاها به عنوان استثنایی از قیاس مواردی را از زمرهی قیاس مورد نهی شارع بیرون بردهاند، اما رویکرد عمومی فقیهان شیعه نسبت به قیاس، رویکردی منفی است. در قیاس، آنچه تحقّق مییابد حکمی جزئی به واسطهی حکم جزئی دیگر میباشد. به دیگر سخن، حکمی از جزئی به جزئی دیگر سرایت داده میشود. پرسشی که باید به آن پرداخت این است که آیا شیعه امامیه، قیاس را کلاً نفی می کند و یا اینکه برخی از موارد قیاس را می پذیرد؟ این پژوهش پس از بررسی دیدگاه اهل سنت و شیعه در بحث قیاس، به این نتیجه دست پیدا می کند که در شیعه امامیه برخی از اقسام قیاس در عمل پذیرفته شده است و با اهل سنت در این باره هم سو شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - تعدد زوجات از منظر فریقین
نیره محمدعلی ابراهیم سید محمد مهدی احمدی محمدحسین ایراندوستمسئله تعدد زوجات از جمله احکام امضایی است که در نظام حقوقی اسلام مورد شناسایی قرارگرفته است. این حکم برای حمایت از زنانمحروم از زوج، پیش بینی شده است. اعمال محدودیت کمی در تعدد زوجات و دیگر شرایط، از رویکردی واقع بینانه و مصللحت گرایانلهدر جعل آن حکایت دارد. از همین رو، أکثرمسئله تعدد زوجات از جمله احکام امضایی است که در نظام حقوقی اسلام مورد شناسایی قرارگرفته است. این حکم برای حمایت از زنانمحروم از زوج، پیش بینی شده است. اعمال محدودیت کمی در تعدد زوجات و دیگر شرایط، از رویکردی واقع بینانه و مصللحت گرایانلهدر جعل آن حکایت دارد. از همین رو، از دیرباز فقهای امامیه و اهل سنت با استناد به آیات، روایات و اجماع به بررسی این امر پرداختله ودر کتب خود مشروعیت آن را تبیین ساخته اند اما در این بین این موضوع مخالفینی نیز دارد. همچنین فقها فلریقین بلرای حلدوع تعلددزوجات با استناد به آیات شرط عدل و تمکن مالی را از جمله شرایط موجهه میشناسند. لذا ما در این پژوهش ضمن تبیین ادله مشلروعیتتعدد زوجات در فریقین و ادله مخالفان آن به بررسی شرط عدالت و تمکن مالی به عنوان اساسی ترین شروط مشلروعیت تعلدد زوجلات،خواهیم پرداخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - بررسی و تحلیل امنیت از دیدگاه عرفا
بهمن امینیسده علیرضا صابریان رضا کهسارییکی از مفاهیم محوری و اساسی در مباحث حاکمیت در اسلام امنیت است که مطابق آیات و روایات تأکید زیادی بر آن شده است. از دیرباز یکی از دغدغههای اساسی بشر، تأمین امنیت در حوزههای مختلف زندگی بوده است. بسیاری از جنگها و صلحها برای تأمین و حفظ امنیت رخ داده و میدهد. امنیت أکثریکی از مفاهیم محوری و اساسی در مباحث حاکمیت در اسلام امنیت است که مطابق آیات و روایات تأکید زیادی بر آن شده است. از دیرباز یکی از دغدغههای اساسی بشر، تأمین امنیت در حوزههای مختلف زندگی بوده است. بسیاری از جنگها و صلحها برای تأمین و حفظ امنیت رخ داده و میدهد. امنیت در اسلام از لحاظ معنی و مفهوم اصطلاحی، دارای بُعد و افق گسترده و فراگیری است. از سویی در یک جامعه یکی از مهمترین کارکردهای نهاد حاکمیت، تامین امنیت در همه ابعاد و حوزههاست. امری که در حکومتهایی بر مبنای اسلام ، علاوه بر پشتیبانیهای نظری مدرن، از آبشخور تفکرات اسلامی نیز بهره مند میباشد. قرآن و سنت وظیفه حاکمیت را در بسترسازی امنیت، به صورت یک تکلیف بیان نمودهاند. عرفان اسلامی نیز از این موضوع بینصیب نمانده و امنیت با گونهها و نمونههای مختلف در کلام عرفا نمود و بروز نموده است. این پژوهش بر آن است تا برای نخستین بار به این موضوع اساسی بپردازد. نتایج تحقیق، حاکی از آن است که عرفا به تبعیت از قرآن و سنت به امنیت، به عنوان امکانی برای سعادت دنیوی و اخروی نگاه میکند و دیدگاه عرفا به تبعیت از قرآن، مبتنی بر پیاده سازی عملی امنیت در جامعه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - مقایسه شاخص مقاومت چند رقم زراعی گندم نسبت به سن گندم، Eurygaster integriceps (Hemiptera:Scutelleridae) در منطقه نقده آذربایجانغربی
مینا رحیمی اکبر قاسمی کهریزهبه منظور مقایسه میزان شاخص مقاومت گیاه (PRI) در نه رقم زراعی گندم نسبت به سن گندم، Eurygaster integriceps Puton, 1881 ، آزمایشهایی در شرایط مزرعه در سال زراعی 1393-1392 در منطقه نقده انجام گرفت. بوته ها به طور طبیعی به آفت آلوده شدند. تعداد خوشههای آسیبدیده جهت برر أکثربه منظور مقایسه میزان شاخص مقاومت گیاه (PRI) در نه رقم زراعی گندم نسبت به سن گندم، Eurygaster integriceps Puton, 1881 ، آزمایشهایی در شرایط مزرعه در سال زراعی 1393-1392 در منطقه نقده انجام گرفت. بوته ها به طور طبیعی به آفت آلوده شدند. تعداد خوشههای آسیبدیده جهت بررسی شاخص آنتیزنور مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی مکانیسم آنتیبیوز پورههای سن دوم آفت در روی بوتههای کاشته شده در گلدان مورد پرورش قرار گرفتند. درصد تلفات دورهی پورگی به عنوان شاخص ارزیابی آنتیبیوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تعیین میزان تحمل ارقام، آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی طراحی گردید. آزمایش شامل سه بلوک (تکرار) بود. آلودگی بوتههای آزمایش بصورت طبیعی انجام گرفت. در آخر فصل تراکم پورههای سن 4 و 5 در روی تمام ارقام مورد بررسی تعیین شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس دادهها در مورد تمامی صفات مورد بررسی اختلاف میان ارقام معنیدار بود (05/0≥P). برای تمامی ارقام مورد بررسی شاخص مقاومت گیاه (PRI) تعیین گردید. ارقام رصد، آذر 2 و سایسیونز به ترتیب با شاخص مقاومت 33/8، 27/7 و 27/5 در بین 9 رقم مورد بررسی مقاومترین ارقام در مقابل سن گندم بودند. بین شاخصهای آنتیزنوز و آنتیبیوز همبستگی معنیدار مثبت مشاهده گردید (01/0≥P). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - آنالیز حساسیت فرآسنجه های موثر بر نوسانات جمعیت سن زمستان گذران با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
زهرا دوستی ناصر معینی نقده عباسعلی زمانی لیلا ندرلوسن گندم (Hemiptera: Scutelleridae) Eurygaster integriceps Put. مهمترین آفت گندم و جو در ایران میباشد. بررسیهای مختلف نشان دادهاند که عوامل مختلف زنده و غیر زندهی محیطی جمعیتهای این آفت را تحت تاثیر قرار میدهند. در این مطالعه رابطه موجود بین تغییرات جمعیت سن زمستا أکثرسن گندم (Hemiptera: Scutelleridae) Eurygaster integriceps Put. مهمترین آفت گندم و جو در ایران میباشد. بررسیهای مختلف نشان دادهاند که عوامل مختلف زنده و غیر زندهی محیطی جمعیتهای این آفت را تحت تاثیر قرار میدهند. در این مطالعه رابطه موجود بین تغییرات جمعیت سن زمستان گذران با عوامل مختلف محیطی شامل روز نمونه برداری، میانگین دمای روزانه، میانگین رطوبت نسبی، سرعت باد، جهت باد، ارتفاع از سطح دریا، میانگین بارش مورد بررسی قرار گرفت. دادههای مزرعهای طی دو سال از دو مزرعه آبی گندم به مساحت یک هکتار در شهرستان چادگان جمع آوری شدند. در این تحقیق شبکه عصبی مصنوعی از نوع پرسپترون چند لایه با الگوریتم پس انتشار خطا و تکنیک یادگیری مارکوارت لونبرگ برای در نظر گرفتن تاثیر همزمان متغیرهای محیطی بر نوسانات سن زمستان گذران، مورد استفاده قرار گرفت. پس از آنالیز حساسیت چهار ورودی شامل متوسط دمای روزانه و رطوبت نسبی، سرعت باد و روز نمونه برداری به عنوان ورودیهای تأثیر گذار انتخاب شدند. نتایج نشان داد شبکه عصبی با دو لایه مخفی، هفت نرون در لایه مخفی اول و سه نرون در لایه مخفی دوم، تابع فعال سازی از نوع سیگموئید، درصد دادههای 60، 30، 10 به ترتیب برای آموزش، آزمون و ارزیابی برای پیش بینی نوسانات جمعیت سن مادر به کار رود (94/0= R2). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - ارزیابی کارایی فرمولاسیون های تجارتی حشره کش دلتامترین(EC و SC) علیه سن گندمEurygaster integriceps (Hemiptera, Scutelleridae)
حسن جوادی پویا عزیز شیخی گرجان سهراب ایمانیEurygaster integriceps یکی از مهمترین آفات مزارع گندم در کشور می باشد که در اکثر استان ها در مزارع گندم و جو وجود دارد و سالانه خسارت های فراوانی به گندم وارد می نماید. هدف از این تحقیق، ارزیابی کارایی فرمولاسیون های تجارتی دلتامترین (دو فرم EC و SC) تولید داخل علیه سن أکثرEurygaster integriceps یکی از مهمترین آفات مزارع گندم در کشور می باشد که در اکثر استان ها در مزارع گندم و جو وجود دارد و سالانه خسارت های فراوانی به گندم وارد می نماید. هدف از این تحقیق، ارزیابی کارایی فرمولاسیون های تجارتی دلتامترین (دو فرم EC و SC) تولید داخل علیه سن گندم بود. ده نوع دلتامترین تجارتی از 9 شرکت تولید کننده تهیه گردید. آزمایش صحرایی با 12 تیمار و چهار تکرار در دو منطقه گرمسیر (بوئین زهرا) و سردسیر (کوهین) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل 9 فرمولاسیون دلتامترین 5/2 % EC با غلظت 300 میلی لیتر در هکتار از شرکت های PR ، GL ، MS ، BY، GA ، SM ، BH ، AY ، KV و یک نوع دلتامترین با فرمولاسیون 5/2 % SC با دو غلظت 400 و 300 میلی لیتر در هکتار از شرکت KV ، علیه سن مادر و پوره سن در مزارع آلوده گندم استفاده شد. آزمایشات صحرایی به منظور مقایسه کارایی حشره کش از شرکت های مختلف روی سن مادر در منطقه گرمسیر نشان داد که همه تیمارها کارایی قابل قبولی را داشتند ولی در بین تیمارها اختلاف معنی داری وجود دارد (0001/0 < P). بیشترین تلفات روی سن مادر از نظر کارایی در 5 و 10 روز بعد از سمپاشی (به ترتیب 32/91 و 35/78 درصد) را شرکت KV داشت و کمترین تأثیر در زمانهای ذکر شده، مربوط به شرکت GAE بود. همچنین نتایج آزمایشات حشره کش روی پوره سن گندم در منطقه گرمسیر و سردسیر در 5 و 10 روز بعد از سمپاشی نشان داد که درصد کارایی تمام تیمارها در 10 روز بعد از سمپاشی در هر 2 منطقه بیشتر از 5 روز بعد از سمپاشی بوده است و درصد کارایی فرمولاسیون SC در هر 3 مرحله بیشتر از فرمولاسیون EC بود. در بین تیمارها، تیمار KV در هر 3 مرحله بیشترین درصد کارایی را به خود اختصاص داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - تراکم جمعیت سن معمولی گندم Eurygaster integriceps و الگوی توزیع فضایی پورهها در مزارع آبی گندم شهرستان چادگان
زهرا دوستی ناصر معینی نقده عباسعلی زمانی لیلا ندرلوسن گندم، . Eurygaster integriceps Putمهم تـرین آفـت گنـدم و جـو می باشد. این پژوهش طی سال های 1394 و 1395 در مزرعه یک هکتاری گندم آبی در شهرستان چادگان انجام شد. در این پژوهش با انجام نمونه برداری های منظم نوسانات جمعیت و توزیع فضایی مراحل مختلف پورگی آفت با استفاده أکثرسن گندم، . Eurygaster integriceps Putمهم تـرین آفـت گنـدم و جـو می باشد. این پژوهش طی سال های 1394 و 1395 در مزرعه یک هکتاری گندم آبی در شهرستان چادگان انجام شد. در این پژوهش با انجام نمونه برداری های منظم نوسانات جمعیت و توزیع فضایی مراحل مختلف پورگی آفت با استفاده از مدل های قانون نمایی تیلور و شاخص آیوائو محاسبه شد. در روش تیلور در سال 94 (به جز پوره سن پنج) و 95 توزیع فضایی از نوع تجمعی به دست آمد. در روش آیوائو در سال 94 توزیع فضایی برای سنین مختلف پورگی به صورت تجمعی مشاهده شد و در سال 1395 به جز پوره ی سن سوم و چهارم توزیع فضایی از نوع تجمعی به دست آمد. زمان ظهور سنین اول تا پنجم پورگی در سال 1394 به ترتیب در 20/2/94، 26/2/94، 26/2/94، 29/2/94 و 5/3/94 مشاهده شد. زمان ظهور سنین اول تا پنجم پورگی در سال 1395 به ترتیب در 29/2/95، 1/3/95، 3/3/95، 11/3/95 و 15/3/95 مشاهده شد. اوج تراکم پورهی سن دوم که بهترین زمان برای کنترل سن گندم می باشد در سال 1394 در نهم خرداد ماه (65/0±43/2)، و در سال 1395 در 15 خرداد ماه (79/0±46/3) ثبت شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - بررسی تحمل لاین های امید بخش و دو رقم گندم دوروم و نان به سن گندم (Eurygaster integriceps) در شهرستان نیشابور
عیسی جبله غزاله اسحاقی مجید طاهریانسن گندم، E. integriceps، مهم ترینآفتمزارعگندمدرایرانمی باشد. به منظور بررسی لاین های امید بخش گندم دوروم از نظر مقاومت به سن، آزمایشی در سال 1396 در مرکز تحقیقات نیشابور انجام شد. طرح آزمایشی مورد استفاده از نوع بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار بود. تیمارهای آزمایش شامل أکثرسن گندم، E. integriceps، مهم ترینآفتمزارعگندمدرایرانمی باشد. به منظور بررسی لاین های امید بخش گندم دوروم از نظر مقاومت به سن، آزمایشی در سال 1396 در مرکز تحقیقات نیشابور انجام شد. طرح آزمایشی مورد استفاده از نوع بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار بود. تیمارهای آزمایش شامل 20 ژنوتیپ: 18 لاین امید بخش گندم دوروم، دو رقم شاهد دنا و رقم گندم نان پارسی بود. بر اساس نتایج بیشترین تعداد سن مادری در ژنوتیپ شماره 1 (گندم دنا) و کمترین تعداد سن آن در ژنوتیپ های 12، 2 (گندم پارسی) و 16 مستقر شدند. بیشترین تعداد برگ خسارت دیده در ژنوتیپ شماره 11 را دارا بود و کمترین تعداد آن در ژنوتیپ های شماره 16، 10 و 6 مشاهده گردید. بررسی صفت تعداد جوانه آسیب دیده نشان داد که ژنوتیپ های شماره 1و 10 بیشترین و 6 کمترین تعداد جوانه آسیب دیده را دارا بودند. تعداد روز تا ظهور سنبله و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک در تیمار های مختلف اختلاف داشتند. بیشترین تعداد روز تا ظهور سنبله را ژنوتیپ شماره 18 به خود اختصاص داد و کمترین میزان این صفت مربوط به ژنوتیپ های شماره 9، 1، 11 و 14 بود. بیشترین طول پدانکل در ژنوتیپ های شماره 11، 9 و 15 به ثبت رسید و کمترین طول پدانکل در ژنوتیپ های شماره 1 (گندم دنا)، 16، 18 و 19 مشاهده شد. در بین 20 ژنوتیپ مورد آزمایش از لحاظ عملکرد، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت اختلاف معنی داری دیده نشد. ژنوتیپ های1 ، 13 و 18 در کنار شاخص های مهم وزن هزاردانه در شرایط بدون سن، وزن هزاردانه در شرایط وجود سن و میانگین هندسی در ناحیه با پتانسیل تولید بالا و حساسیت پایین به سن قرار گرفتند. ژنوتیپ هایی که در مجاورت شاخص های حساسیت به سن و شاخص تحمل قرار گرفتند (ژنوتیپ 4) نیز جزء ژنوتیپ های با وزن هزاردانه پایین بودند. وزن هزار دانه در شرایط بدون فعالیت سن (Yp) همبستگی مثبت و معنی داری با میانگین بهره وری، میانگین هندسی، شاخص تحمل به سن و شاخص عملکرد داشت. وزن هزار دانه در شرایط فعالیت سن (YS) همبستگی مثبت و معنی داری با تمام شاخص ها داشت. بر این اساس شاخص های میانگین بهره وری (MP)، میانگین هندسی (GMP)، شاخص تحمل به سن (STI) و شاخص عملکرد (YI) تنها شاخص هایی بودند که همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه در شرایط فعالیت سن و عدم فعالیت سن داشتند. در نهایت در محدوده پژوهش انجام شده 3 ژنوتیپ شماره 1، 13 و 18 ژنوتیپ های متحمل به سن در منطقه نیشابور و ژنوتیپ های شماره 4، 7 و 15 حساس به سن و با وزن هزاردانه پایین بودند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - تاثیر ترکیبات مهارکننده هورمون جوانی روی پوره سن پنجم سن گندم در شرایط آزمایشگاهی
فاطمه کافی فراشاه رضا وفایی شوشتری حسین فرازمند غلامرضا گل محمدی الهام صنعتگرسن گندم، Eurygaster integriceps Puton (Hemiptera:Scutelleridae)، یکی از عوامل اصلی محدود کننده تولید گندم در ایران و بعضی کشورهای همسایه است. تغذیه از شیره برگ، ساقه و دانه توسط پوره ها و حشرات بالغ منجر به ایجاد خسارات کمی و کیفی زیادی به محصول گندم می شود. متاسفانه ا أکثرسن گندم، Eurygaster integriceps Puton (Hemiptera:Scutelleridae)، یکی از عوامل اصلی محدود کننده تولید گندم در ایران و بعضی کشورهای همسایه است. تغذیه از شیره برگ، ساقه و دانه توسط پوره ها و حشرات بالغ منجر به ایجاد خسارات کمی و کیفی زیادی به محصول گندم می شود. متاسفانه استفاده از آفت کش ها مهم ترین راه کنترل این آفت می باشد، بنابراین یافتن راه هایی که استفاده از سموم را محدود کند مورد توجه است. پریکاسن یک مهارکننده هورمون جوانی است که روی اجسام آلاتای گونه های حشرات اثر سمیت سلولی داشته و منجر به مرگ سلول های تولیدکننده هورمون جوانی می شود. در مطالعات آزمایشگاهی اثر پریکاسن I و II با غلظت های مختلف (20، 25، 32، 40 و 50 میکروگرم) و استن خالص (شاهد) روی سن پنجم پورگی به روش موضعی و بر سطح پشتی بدن حشره بررسی شد. نتایج آزمایش نشان داد، درصد مرگ و میر پوره ها با افزایش غلظت پریکاسن I و II افزایش یافت، به نحوی که بالاترین میزان تلفات پورگی (50 درصد) در غلظت 50 میکروگرم پریکاسن II مشاهده شد. تیمار پوره ها با پریکاسن I و II منجر به مشاهده تغییر شکل حشرات در سن پنج پورگی و حشرات کامل شد. این تغییرات شامل تغییر شکل در بال ها و بال پوش ها و گاه حفظ کوتیکول قدیم بود. افزایش طول دوره پورگی از دیگر تغییرات ایجاد شده بر اثر استفاده از پریکاسن بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - نگاهی به ریشه های ادبیات مقاومت (مطالعه موردی شعر مقاومت در صدر اسلام)
هادی رضوانادبیات مقاومت در نیمه دوم قرن بیستم و به طور مشخص پس از جنگ های 1967 میان اعراب و اسرئیل شایع شد. شاعرانی چون محمود درویش، سمیح القاسم و دیگران به شاعران مقاومت مشهور شدند و این اصطلاح به دنیای اسلام وارد شد. اما ادبیات مقاومت که ترجمان خود آگاهی و هویت بوده و به دنبال أکثرادبیات مقاومت در نیمه دوم قرن بیستم و به طور مشخص پس از جنگ های 1967 میان اعراب و اسرئیل شایع شد. شاعرانی چون محمود درویش، سمیح القاسم و دیگران به شاعران مقاومت مشهور شدند و این اصطلاح به دنیای اسلام وارد شد. اما ادبیات مقاومت که ترجمان خود آگاهی و هویت بوده و به دنبال آزادی می گردد به این مقطع منحصر نمی شود و ریشه در ادبیات گذشته دارد. قصیده میمیه زهیر بن ابی سلمی و نیز معلقه او از نمونه های بارز ادبیات مقاومت در میراث عرب به شمار می آیند. اما در صدر اسلام و در سایهی تعالیم حیات بخش قرآن و رهنمودهای نورانی پیامبر عظیم الشأن این ادبیات در میان مسلمانان رنگ دیگری به خود گرفت. شاعران مسلمان در دفاع از ارزش های اسلامی و پیامبر اسلام (ص) در میدان جنگ حضور می یافتند و با سلاح زبان و به کارگیری ذوق و هنر شعری خود در کنار مجاهدان ادای تکلیف می کردند. شاعرانی چون حسان بن ثابت، کعب بن مالک و عبد الله بن رواحه را می توان از پیشتازان ادبیات مقاومت در دنیای اسلام دانست که البته از تأییدات قرآن کریم و توجیهات پیامبر اسلام نیز برخوردار بودند و این شاید از مهمترین خصوصیات ادبیات مقاومت در این دوره به حساب میآید. نویسنده در این مقاله می کوشد که زوایای مختلف شعر مقاومت در صدر اسلام را مورد بررسی و پژوهش قرار دهد. تأثیر قرآن کریم و سنّت نبوی در تقویت ادبیات مقاومت اسلامی، اثرگذارترین شاعران مقاومت در صدر اسلام و سبک شناسی ادبیات مقاومت در این دوره از مهمترین مسائلی است که این پژوهش به آن پرداخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - سنت قرآن پژوهی سیاسیاجتماعی در ایران معاصر (شیخ هادی نجم آبادی و اسدالله خرقانی)
سید محسن آل سیدغفور منا حمیدینسبهدف این پژوهش جریانشناسی چگونگی ساختارهای تعاملی فکری سیاسیاجتماعی و بازشناسی مؤلفههای آلترناتیو نظم گفتمانی دین و سیاست در تطور نظام اندیشگی ایران، است. نگارش تاریخی سنت اسلام نواندیش صورتبندی نظام دانایی و ارتباطش با دیگر سنتهای فکری-سیاسی محور اصلی این پژوهش أکثرهدف این پژوهش جریانشناسی چگونگی ساختارهای تعاملی فکری سیاسیاجتماعی و بازشناسی مؤلفههای آلترناتیو نظم گفتمانی دین و سیاست در تطور نظام اندیشگی ایران، است. نگارش تاریخی سنت اسلام نواندیش صورتبندی نظام دانایی و ارتباطش با دیگر سنتهای فکری-سیاسی محور اصلی این پژوهش است. پرسش اصلی این نوشتار بر این مطلب است که رویکرد نواندیشگرای اسلامی در رابطه تعاملی منابع اصیل و مبارزه با انحطاط فکری مسلمانان در جامعه سیاسی چگونه بوده است؟ و این سنت چه تحولاتی در دوره پهلوی اول به خود دیده و در این دوران، چه ارتباطی (تضاد، سایش و گفتوگوهایی) با سایر سنتها نظیر سنت اسلام فقاهتی، تجربه کرده است؟ روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی است. طرح و پاسخ این پرسشها مستلزم شناخت و بازفهم تاریخ ایران و تاریخ اندیشه سیاسی ایران جدید است. سنت اسلام نواندیش آوردگاه تلاش و تقلای سه سنت باستانی، اسلامی و غربی است. در این سنت مفاهیم و آموزههای ایرانی-اسلامی که در هالهای از تقدس آسمانی و ماورایی آرمیدهاند با سنت غربی که برداشت زمینی از آنها دارد درهمآمیخته شده و بازخوانی مجددی از اسلام ارائه میشود. این سنت، از سویی حوزهی سیاسی را از تقدس آسمانی تهی ساخته و حوزه عمومی را متعلق به مردم میداند و از دیگر سوی علم را نهتنها در تنافی و تغایر با دین ندانسته که مقصد آن دو را یکی میانگارد. بر این اساس، این نوشتار به بررسی سنت قرآنپژوهی سیاسی با مطالعه نظریات دو اندیشمند شیخ هادی نجمآبادی و اسدالله خرقانی میپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - تغییرات فصلی جمعیت زنبورهای پارازیتوئید تخم سن گندم و تعیین گونههای غالب در منطقه ورامین و حومه
حسن قهاریتغییرات فصلی جمعیت زنبور های پارازیتوئید تخم سن گندم (شامل Scelionidae و Encyrtidae) در پنج منطقه مختلف ورامین شامل جواد آباد، دهماسین، قرچک، عسگر آباد و پیشوا مطالعه گردید. هفت گونه پارازیتـوئید شـامل Telenomus chloropus،Trissolcus basalis ،Tr. grandis ،Tr. rufiventr أکثرتغییرات فصلی جمعیت زنبور های پارازیتوئید تخم سن گندم (شامل Scelionidae و Encyrtidae) در پنج منطقه مختلف ورامین شامل جواد آباد، دهماسین، قرچک، عسگر آباد و پیشوا مطالعه گردید. هفت گونه پارازیتـوئید شـامل Telenomus chloropus،Trissolcus basalis ،Tr. grandis ،Tr. rufiventris ، Tr. semistriatus، Tr. vassilieviوOoencyrtus telenomicida از ورامیـن و منـاطـق اطـراف جمع آوری شـدنـد. بر اسـاس نمونـه بـرداری ها، در منطقـه قرچک چهـار گـونـه T. semistriatus، T. grandis،T. vassilievi و T. rufiventris جمـع آوری شـدنـد کـه دو گـونـه T. semistriatus و T. grandis جـزو گـونـه های غـالب منطقـه بـودنـد. میانگیـن درصـد پـارازیتیـسـم T. semistriatus همواره بیش تر از سایر گونه های رقیب بود و بالا ترین درصد پارازیتیسم آن (63/44%) در تاریخ 1/3/1393 حاصل گردید. در منطقه پیشوا پنج گونه پارازیتوئید شامل T. grandis،T. vassilievi،T. semistriatus، T. chloropus و T. basalis جمع آوری شدند که T. grandisوT. vassilieviجزوگونه های غالب بودند. پارازیتیسم زنبور های T. grandis و T. vassilievi از تاریخ 21/1/1393 آغاز و حداکثر درصد پارازیتیسم (89/27 درصد) برای T. grandis در تاریخ 1/3/1393 و برای گونه T. vassilievi (39/22 درصد) در تاریخ 8/3/1393 به دست آمد. پارازیتوئید های منطقه جواد آباد شامل سه گـونه T. rufiventris، T. grandisوTelenomus chloropusبودنـد کهT. rufiventris به عنوان گونه غالب تعیین گردید. آغاز فعالیت پارازیتیسمی آن از تاریخ 28/1/1393 و حداکثر آن در تاریخ 17/2/1393 و به میزان 44/26 درصد به دست آمد. پارازیتوئید های جمع آوری شده از منطقه دهماسین چهار گونه T. semistriatus، T. vassilievi، T. grandis و O. telenomicida بودند که دو گونه T. semistriatus و O. telenomicida جزو گونه های غالب منطقه بودند. حداکثر پارازیتیسم برای گونه T. semistriatus در ابتدای خرداد و برای گونه رقیب آن (O. telenomicida) یک هفته بعد و در تاریخ 8/3/1393 به دست آمد. پارازیتوئید های فعـال در منطقـه عسگـرآبـاد شـامل شـش گـونـه O. telenomicida، T. rufiventris، T. vassilievi، T. grandis، T. semistriatus و T. simoni بودند که سه گونه اول جزو گونه های غالب منطقه بودند. بالا ترین درصد پارازیتیسم برای گونه T. vassilievi در تاریخ 8/3/1393 و 68/16%، برای گونه T. rufiventrisدر تاریخ 8/3/1393 و 21/13% و برای گونه T. grandisدر تاریخ 15/3/1393 و به میزان 72/23% تعیین گردید. در رابطه با نسبت جنسی پارازیتوئید های فوق، میانگین درصد ماده های تولید شده در تمام مناطق نمونه برداری بیش تر از نر ها بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - سیاست مذهبی فتحعلی شاه قاجار در قبال اهل تسنن در ایران
امیر اکبری محمد کاویانی یگانهمنابع تاریخ قاجاریه تصویری متشرع از فتحعلی شاه، دومین پادشاه قاجار ترسیم نموده اند. حکومت وی بر بزرگترین مملکت شیعی جهان از یک سو و همجواری ایران با همسایگان پیرو مذهب سنت از سوی دیگر، شناخت سیاست مذهبی وی در قبال اهل تسنن را حائز اهمیت بسیار می سازد که هدف تحقیق پیش رو أکثرمنابع تاریخ قاجاریه تصویری متشرع از فتحعلی شاه، دومین پادشاه قاجار ترسیم نموده اند. حکومت وی بر بزرگترین مملکت شیعی جهان از یک سو و همجواری ایران با همسایگان پیرو مذهب سنت از سوی دیگر، شناخت سیاست مذهبی وی در قبال اهل تسنن را حائز اهمیت بسیار می سازد که هدف تحقیق پیش رو می باشد. بررسی منابع تاریخی نشان می دهد سیاست راهبردی سلاطین قاجاریه من جمله فتحعلی شاه در قبال اهل تسنن، سیاستی بر مبنای تقابل حداقلی، مدارای مذهبی و تلاش برای تحقق وحدت اسلامی بوده است که می توان آنرا سیاست تعاملی نامید. مصادیقی چون آزادی مذهبی، امنیت اجتماعی، عدم وجود روایات دال بر درگیری نظامی حکومت با اهل تسنن، تلاش برای متمایل نمودن سنی مذهبان مناطق مرزی به حکومت مرکزی، نفوذ برخی علمای صوفی سنی در دربار و مراوده اهل سنت با درباریان و علمای شیعه موید این معناست. تاثیرپذیری احتمالی از روایات وارده از معصومین(ع) دال بر لزوم تعامل و تعایش شیعیان با عامه مسلمین، عدم احساس خطر سیاسی یا مذهبی از جانب اهل سنت، از میان رفتن تدریجی روحیه افراطی ضد تسنن در میان شیعیان، حاکم شدن دیدگاه مجتهدین و برچیده شدن تدریجی مشرب اخباری در میان علماء شیعه، جدی شدن خطر استعمار غرب و ضرورت اتحاد اسلامی و جلوگیری از متمایل شدن سنیان ساکن مناطق مرزی به مهاجرت یا پیوستن به همسایگان سنی مذهب رقیب دولت قاجاریه از مهم ترین علل اتخاذ چنین سیاستی بوده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - پیوند تصوف و تشیع در قرن نهم هجری در ایران
پوران دخت رمضان جماعت ناصر جدیدی مسعود محمدیتوسعه فوقالعاده تصوف و ازدیاد خانقاه ها از ویژگی های قرن نهم هجری در ایران است. از سوی دیگر آغاز این قرن ، یک مقطع حساس در تاریخ تشیع ایران به شمار میرود ؛ چرا که تصوف در این دوره حلقه پیوند تسنن و تشیع گردید و خود تشیع نیز در قالب تصوف تبلور یافت و همین موضوع در گستر أکثرتوسعه فوقالعاده تصوف و ازدیاد خانقاه ها از ویژگی های قرن نهم هجری در ایران است. از سوی دیگر آغاز این قرن ، یک مقطع حساس در تاریخ تشیع ایران به شمار میرود ؛ چرا که تصوف در این دوره حلقه پیوند تسنن و تشیع گردید و خود تشیع نیز در قالب تصوف تبلور یافت و همین موضوع در گسترش و نفوذ تشیع در بسیاری از سرزمینهای اغلب سنیمذهب نقش مهمی ایفا کرد. بسیاری از فرقه های فکری با رویکرد تشیع نظیر حروفیه ، مشعشعیه ، نور بخشیه و نعمت الهیه نیز در انتقال رویکرد فکری ایرانیان از تسنن به تشیع در قرن نهم هجری در نهایت زمینه های ظهور حکومت شیعی مذهب صفویه را از هر نظر فراهم نمود. اینکه چگونه تصوف در تشیع اختلاط یافت از جمله مباحثی است که همیشه مورد سوال پژوهشگران قرار داشته است.این پژوهش درصدد است با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی نحوه نزدیکی و پیوند میان تصوف و تشیع در قرن نهم هجری پرداخته و پیامدهای آن را تجزیه و تحلیل نماید و نتیجه اینکه به پیروزی نهایی تشیع در ابتدای قرن دهم توسط حکومت صفوی را باید معلول تحولات مذهبی آن خصوصاً در ارتباط بین تصوف و تشیع دوره قبل از خود دانست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - بازتاب تبری در معاهدات میان ایران و عثمانی از صفویه تا قاجار
حمیده تقی زاده سیس محمدتقی امامی خویی محمد کلهربا به قدرت رسیدن دولت شیعی صفوی در همسایگی خلافت عثمانی، برای توجیه جنگ میان دو مذهب اسلامی، تمسک به تبرا از سوی آنها میتوانست برای ترغیب سربازان جهت تن دادن به جنگ با دیگری، راهگشا باشد؛ لذا شاهد کاربرد سیاسی گستردۀ این حکم فقهی، از سوی صفویان هستیم. مقالۀ حاضر، به بر أکثربا به قدرت رسیدن دولت شیعی صفوی در همسایگی خلافت عثمانی، برای توجیه جنگ میان دو مذهب اسلامی، تمسک به تبرا از سوی آنها میتوانست برای ترغیب سربازان جهت تن دادن به جنگ با دیگری، راهگشا باشد؛ لذا شاهد کاربرد سیاسی گستردۀ این حکم فقهی، از سوی صفویان هستیم. مقالۀ حاضر، به بررسی ده قرارداد از دوران صفوی تا قاجار، با هدف پاسخ به چند پرسش تالیف شده است: تبرا به عنوان یک حکم فقهی چه تاثیری در عرصۀ سیاسی روابط ایران و عثمانی داشته است؟ صفویان در کدام یک از این معاهدات از تبرا منع شده اند؟ و این که در برابر این الزام، عثمانی ها چه تعهدی را پذیرفته اند؟ تحقیق حاضر که با روش پژوهشِ تاریخیِ مبتنی بر تحلیل انجام پذیرفته، نمایانگر این واقعیت است که فرمانروایان دو کشور هر گاه منافع شان ایجاب میکرد، از تبرا به عنوان حربهای سیاسی برای مقابله با دیگری بهره بردهاند. دیگر اینکه در سرتاسر دوران صفوی منع از تبرا جزء بندهای ثابت همۀ قراردادهای ایران با عثمانی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - بررسی تعامل فکری و سیاسی شیخ مفید با حاکمان آل بویه
سیده لیلا تقوی سنگدهی بهرام امانی چاکلیامرای آل بویه که ایرانی الاصل و شیعه دوازده امامی بودند، بیش از یک قرن توانستند بر خلافت عباسی و بغداد چیره شوند و از لحاظ اجتماعی، فکری و فرهنگی خدمات شایانی در ایران و عراق انجام دهند و ضمنا فضای مناسبی را برای فعالیت های مذهبی و علمی شیعیان فراهم آوردند، چنان چه در ا أکثرامرای آل بویه که ایرانی الاصل و شیعه دوازده امامی بودند، بیش از یک قرن توانستند بر خلافت عباسی و بغداد چیره شوند و از لحاظ اجتماعی، فکری و فرهنگی خدمات شایانی در ایران و عراق انجام دهند و ضمنا فضای مناسبی را برای فعالیت های مذهبی و علمی شیعیان فراهم آوردند، چنان چه در این ایام علما و فقهای بزرگ شیعی مانند شیخ مفید، شیخ صدوق و سید مرتضی مشغول تدریس و تعلیم بودند. در مقاله حاضر نحوه تعامل یکی از بزرگترین فقهای شیعی یعنی شیخ مفید با امرای بویهی مورد بررسی قرار گرفت، این بررسی نشان می دهد که شیخ از سویی به عنوان یک عالم برجسته شیعه با برگزاری جلسات مباحثه و مناظره، تدوین کتب بسیار و تربیت شاگردان در جهت پویایی فقه و کلام شیعی کوشید و از سویی بر حسب شرایط زمانه با حاکمان وقت که دارای تمایلاتی شیعی بودند دارای ارتباط و تعامل البته بصورت محدود بود و در نزد برخی از امرای بویهی مانند عضدالدوله جایگاه بالایی داشت اما در عین حال شیخ مفید در نیمه دوم زندگی اش که مصادف با ضعف امرای آل بویه و قدرت گیری مجدد خلفای عباسی و در نتیجه تضعیف موقعیت شیعیان بود و در پی درگیریهای متعدد شیعی و سنی سه بار تبعید گشتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - مذهب نادرشاه
حسین ابراهیمی محمدکاظم رادمنشحقیقت ماهیّت مذهبی نارشاه افشار یکی از مسائلی است که در مورد آن پاسخ ها و نظرات گوناگونی از سوی منابع همزمان با حیات وی و برخی پژوهشگران متأخر ابراز شده است. برخی منابعِ عموماً اروپایی وی را فردی لامذهب و معدودی از منابع داخلی وی را متهم به کفر و زندقه می نمایند. بعضی د أکثرحقیقت ماهیّت مذهبی نارشاه افشار یکی از مسائلی است که در مورد آن پاسخ ها و نظرات گوناگونی از سوی منابع همزمان با حیات وی و برخی پژوهشگران متأخر ابراز شده است. برخی منابعِ عموماً اروپایی وی را فردی لامذهب و معدودی از منابع داخلی وی را متهم به کفر و زندقه می نمایند. بعضی دیگر نیز وی را ماجراجویی که در اندیشه ی تأسیس مذهبی جدید بوده است معرفی نموده اند. گرایش نادرشاه به مذهب تسنن و یا تشیع نیز از دیگر نظرات مطرح در این عرصه می باشد. همچنان که مشاهده می شود اختلاف موجود در این نظرات، به گونه ای گسترده است که انجام پژوهشی مستقل را در این زمینه می طلبد. در این جستار تلاش خواهد شد پاسخی بسنده برای این پرسش به دست داده شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - اسلام آوردن غازان خان، تأثیر و پیامدهای آن بر سایر ادیان و مذاهب موجود در ایران
محمد کریم یوسف جمالیغازان خان پسر بزرگ ارغون در سحرگاه جمعه 29 ربیعالاخر سال 670 ﻫ..ق در قصبهی آبسکون در سلطان دوین در مازندران به دنیا آمد. غازان پس از مرگ ارغون و قتل گیخاتو و بایدو، در سال 694 ﻫ..ق به کمک امیر نوروز- سردار مسلمان شده خود – بر تخت سلطنت جلوس کرد. جلوس غازان بر تخ أکثرغازان خان پسر بزرگ ارغون در سحرگاه جمعه 29 ربیعالاخر سال 670 ﻫ..ق در قصبهی آبسکون در سلطان دوین در مازندران به دنیا آمد. غازان پس از مرگ ارغون و قتل گیخاتو و بایدو، در سال 694 ﻫ..ق به کمک امیر نوروز- سردار مسلمان شده خود – بر تخت سلطنت جلوس کرد. جلوس غازان بر تخت سلطنت همراه بود با تأسی او از مذهب حنفی و قدرت گرفتن این مذهب و باطل شمردن تمام ادیان الهی موجود در کشور و خراب کردن قربانگاهها، محرابها و تعطیل مراسم عشاء ربّانی و دعا و ثنای سایر مذاهب. هدف نویسنده مقاله در این مختصر اطلاعات داده شده بررّسی تأثیر و پیامد اسلام آوردن غازان و دلایل تساهل و یا سختگیری او در موارد خاّص بر سایر ادیان الهی و مذاهب و فرق موجود در ایران است که سعی شده حتیالامکان از منابع اصلی برداشت گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - سیاست مذهبی فتحعلی شاه قاجار در قبال اهل تسنن در ایران
عباس سرافرازی محمد کاویانی یگانهمنابع تاریخ قاجاریه تصویری متشرع از فتحعلی شاه، دومین پادشاه قاجار ترسیم نموده اند. حکومت وی بر بزرگترین مملکت شیعی جهان از یک سو و همجواری ایران با همسایگان پیرو مذهب سنت از سوی دیگر، شناخت سیاست مذهبی وی در قبال اهل تسنن را حائز اهمیت بسیار میسازد که هدف تحقیق پیش رو أکثرمنابع تاریخ قاجاریه تصویری متشرع از فتحعلی شاه، دومین پادشاه قاجار ترسیم نموده اند. حکومت وی بر بزرگترین مملکت شیعی جهان از یک سو و همجواری ایران با همسایگان پیرو مذهب سنت از سوی دیگر، شناخت سیاست مذهبی وی در قبال اهل تسنن را حائز اهمیت بسیار میسازد که هدف تحقیق پیش رو میباشد. بررسی منابع تاریخی نشان میدهد سیاست راهبردی سلاطین قاجاریه من جمله فتحعلی شاه در قبال اهل تسنن، سیاستی بر مبنای تقابل حداقلی، مدارای مذهبی و تلاش برای تحقق وحدت اسلامی بوده است که میتوان آنرا سیاست تعاملی نامید. مصادیقی چون آزادی مذهبی، امنیت اجتماعی، عدم وجود روایات دال بر درگیری نظامی حکومت با اهل تسنن، تلاش برای متمایل نمودن سنی مذهبان مناطق مرزی به حکومت مرکزی، نفوذ برخی علمای صوفی سنی در دربار و مراوده اهل سنت با درباریان و علمای شیعه موید این معناست. تاثیرپذیری احتمالی از روایات وارده از معصومین(ع) دال بر لزوم تعامل و تعایش شیعیان با عامه مسلمین، عدم احساس خطر سیاسی یا مذهبی از جانب اهل سنت، از میان رفتن تدریجی روحیه افراطی ضد تسنن در میان شیعیان، حاکم شدن دیدگاه مجتهدین و برچیده شدن تدریجی مشرب اخباری در میان علماء شیعه، جدی شدن خطر استعمار غرب و ضرورت اتحاد اسلامی و جلوگیری از متمایل شدن سنیان ساکن مناطق مرزی به مهاجرت یا پیوستن به همسایگان سنی مذهب رقیب دولت قاجاریه از مهمترین علل اتخاذ چنین سیاستی بوده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - تعامل حکمرانان و علمای اهل سنت در ایجاد مشروعیت برای حکومت
محبوب مهدویانمشروعیت یا عدم مشروعیت حکومتها در جهان اسلام یکی از مباحث نظری مهمعلماء و اندیشمندان مسلمان بوده است. هر کدام از فرق مختلف از دیدگاه خود بحثمشروعیت را مورد توجه و بررسی قرار دادهاند. برای حکومتگران نیز ایجاد مشروعیتبرای حکومت یکی از دغدغههای مهم بوده است.بسیاری از علماء أکثرمشروعیت یا عدم مشروعیت حکومتها در جهان اسلام یکی از مباحث نظری مهمعلماء و اندیشمندان مسلمان بوده است. هر کدام از فرق مختلف از دیدگاه خود بحثمشروعیت را مورد توجه و بررسی قرار دادهاند. برای حکومتگران نیز ایجاد مشروعیتبرای حکومت یکی از دغدغههای مهم بوده است.بسیاری از علماء اهل سنت به بهانه جلوگیری از اختلافات و جنگهای داخلی، درجهت تثبیت وضعیت موجود گام برداشته و از خلافت و حکومتهای مستقر حمایتکردهاند. در این نوشتار کوشش شده با توجه به برخی بنیانهای فکری علمای اهل سنت،تفاوت اندیشه اهل سنت و تشیع درباره حکومت تبیین شود. به گونهای که میتوان گفتعلمای اهل سنت همیشه از خلافت و حکومتهای هم عصر خود حمایت کرده و درصددتأسیس حکومت ایدهآل نبودهاند؛ در حالی که تشیع همواره تأسیس حکومتی ایدهآل بر مبناو معیارهای شیعی را پیگیری کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - بررسی کارکرد «شرایط اجتماعی» در شیوه تفسیر مفسران شیعه و اهل سنت از آیه مودت از دیدگاه جامعهشناسی دینی
حسن عباسی سید محمدباقر حجتییکی ازدانشهای موردنیاز مفسر در فهم صحیح آیات قرآن، دانش شناخت شرایط اجتماعی مخاطبان سخن و موقعیتهای نزول هست. شرایط اجتماعی میتواند دارای کارکردهای دوگانه عصر نزول و عصر مفسر باشد. توجه مفسر به کارکرد اولی (شرایط اجتماعی عصر نزول) در فرآیند تفسیر آیه مودت از ضروریات أکثریکی ازدانشهای موردنیاز مفسر در فهم صحیح آیات قرآن، دانش شناخت شرایط اجتماعی مخاطبان سخن و موقعیتهای نزول هست. شرایط اجتماعی میتواند دارای کارکردهای دوگانه عصر نزول و عصر مفسر باشد. توجه مفسر به کارکرد اولی (شرایط اجتماعی عصر نزول) در فرآیند تفسیر آیه مودت از ضروریات به شمار میرود. ولی کارکرد دوم (شرایط اجتماعی عصر مفسر) مفسر را در ورطه تفسیر به رأی قرار میدهد. لذا نگارنده با بررسی کارکرد شرایط اجتماعی در اهم تفاسیر شیعه و اهل سنت به این نتیجه رسیده که در آن تفاسیر کارکرد اول کمترین نقش را ایفا نموده است؛ ولی کارکرد دوم با غلبه شرایط اجتماعی و سیاسی جریان خلفا در اعصار مختلف با زمینهسازی بسترهای کلامی مناسب ازسوی متکلمان و اقدامات عملی خلفا و سیاست مداران آن جریان، موجب عدم موفقیت اکثر مفسران در رعایت اصل بیطرفی شده و آنان را از توجه به اولین کارکرد عنصر شرایط اجتماعی یعنی شرایط اجتماعی عصر نزول و تبیین سبب نزول صحیح آیه مودت که مدنی النزول هست، بازداشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - مخالفت فقیهان و متکلمان اهل سنت با تکفیر اهل قبله
عباس علی رستمی ثانیبنظر می رسد بکار گیری کلمه کفر وتکفیر در عصر کنونی بیشترین واژه ای است که رسانه های جهان را به خود مشغول کرده است ، هزاران مقاله ،دهها کتاب ، وتحلیل تدوین وارائه شده ،ومتآسفانه چهره اسلام که همراه با مهربانی، رحمت وعطوفت بود به سبعیت وخشونت تبدیل کردیده ، ودشمنان از این أکثربنظر می رسد بکار گیری کلمه کفر وتکفیر در عصر کنونی بیشترین واژه ای است که رسانه های جهان را به خود مشغول کرده است ، هزاران مقاله ،دهها کتاب ، وتحلیل تدوین وارائه شده ،ومتآسفانه چهره اسلام که همراه با مهربانی، رحمت وعطوفت بود به سبعیت وخشونت تبدیل کردیده ، ودشمنان از این فضا استفاده کرده وجنگ افروزی و اختلافات قومی، مذهبی را تشدید نمودند وجبهه مقاومت را در هم شکستند وبا فروش سلاح های مخرب منطقه خاور میانه را ویران کردند، اگر از این جنگ افروزان سئوال شود چرا کشتن مسلمانان را جایز می دانید؟ پاسخ می دهند ما به جهت اطاعت از سلف ،اسلام ومراجع دینی با مشرکین می جنگیم و در صورت کشته شدن به سعادت می رسیم در حالیکه در این پزوهش اثبات شده اکثریت سلف وبزر گان اهل سنت با این عقاید مخالفندوما در این تحقیق به صورت مستند نگاه های فقیهان ومتکلمان اهل سنت رااز منابع معتبر نقل کر ده ایم که اکثریت آنان اهل قبله را تکفیر نمی کنند وبرای جان ،مال وعرض آ نان احترام قائل هستند0و نسبت به این اقلیت که خود را معیار حق و باطل می دانند وسایر مسلمانان را تکفیر می کنند اعتراض دارند وده ها کتاب علیه آنان نوشته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - بازشناسی کاربرد عرف در نظام فقهی
خاطره شاهین فرد لیلا مهرابی راد علی تولاییعرف در حقوق موضوعه یکی از منابع قانونگذاری است به گونه ای که می توان بسیاری از مواد برآمده از نظم عمومی را برگرفته از عرف غالب دانست. مروری بر منابع متقدم نشان می دهد که عرف از همان سده نخستین، مستند برخی از فروع فقهی قرار گرفته است و فقیهان سده 2 در نظام فقهی خود از آن أکثرعرف در حقوق موضوعه یکی از منابع قانونگذاری است به گونه ای که می توان بسیاری از مواد برآمده از نظم عمومی را برگرفته از عرف غالب دانست. مروری بر منابع متقدم نشان می دهد که عرف از همان سده نخستین، مستند برخی از فروع فقهی قرار گرفته است و فقیهان سده 2 در نظام فقهی خود از آن بهره برده اند. جستار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با نگرشی تاریخی به بازخوانی برخی از کاربردهای عرف در نظام فقهی پرداخته است. مهم ترین اختلاف میان امامیه و اهل سنت، صلاحیت آن برای تشریع است. در فقه امامیه عرف در تشخیص موضوع احکام و تبیین مفهوم و حدود و مصادیق آن پرکاربرد است. دلالت های التزامی گاه بر پایه ملازمات عرفی است و عرف این شایستگی را همواره داراست که قرینه ای بر تحدید و تبیین مراد شارع باشد. علاوه بر آن استکشاف حکم شرعی بر پایه عرف عام متصل به زمان معصوم (ع) می تواند سنت تقریری باشد. لازم به ذکر است که گاه قواعد اصولی احتجاج و استدلال هم بر پایه عرف عام کشف یا تأیید می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - مطالعهی تطبیقی محدودهی استیذان زوجه برای اشتغال در فقه فریقین
عبدالرسول احمدیانامروزه، اشتغال، زنان گریزناپذیر گردیده است. از دیگر سو، خروج از منزل شوهر بدون اذن او، نُشوز محسوب میشود. درباره ی محدوده استیذان زوجه برای خروج از منزل، گروهی از فقها، استیذان از زوج را بهطور مطلق واجب و گروهی به قید منافاتنداشتن با حق زوج در استمتاع تام از زوجه، مق أکثرامروزه، اشتغال، زنان گریزناپذیر گردیده است. از دیگر سو، خروج از منزل شوهر بدون اذن او، نُشوز محسوب میشود. درباره ی محدوده استیذان زوجه برای خروج از منزل، گروهی از فقها، استیذان از زوج را بهطور مطلق واجب و گروهی به قید منافاتنداشتن با حق زوج در استمتاع تام از زوجه، مقیّد میدانند؛ هرچند زوجه نیز در صورت ضرورت میتواند از خانه خارج و به اشتغال بپردازد. همه ی مذاهب اسلامی اتفاق نظر دارند اگر اشتغال زوجه - چه خارج از منزل، چه داخل منزل- با حق استمتاع تام زوج در تنافی باشد، به اذن زوج نیاز دارد. فقه فریقین همراستای با هم بیان می کنند اشتغال زوجه نباید با مصلحت خانواده و همچنین با شؤون زوجین و وظیفه مشارکت در تربیت فرزندان و تحکیم خانواده در تنافی باشد. طبق وظیفه ریاست و اداره ی خانواده، زوج میتواند بر روابط و رفت و آمدهای زوجه نظارت داشته باشد. از آنسو، طبق اصل آزادی اراده، زوجه میتواند در تمام اموال خود تصرّف نماید و زوج حق ندارد در امور شخصی زوجه دخالت کند؛ هرچند اجازه از زوج، امری حَسَن بهشمار میرود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - تلقیح مصنوعی از منظر فقهای اهل سنت
سید رضا احسان پور هادی عظیمی گرکانی مدیحه هاشم پوراز منظر فقهای اهل سنت حکم شرعی تلقیح مصنوعی محل اختلاف است. برحسب اینکه تلقیح مصنوعی، داخل رحمی یا خارج رحمی باشد مبانی اختلاف در حرمت و جواز آن نیز متعدد خواهد بود. در رابطه با تلقیح مصنوعی داخل رحمی، غالب فقهای مخالف با تلقیح مصنوعی آن را مخالف با نصوص قرانی و روایات أکثراز منظر فقهای اهل سنت حکم شرعی تلقیح مصنوعی محل اختلاف است. برحسب اینکه تلقیح مصنوعی، داخل رحمی یا خارج رحمی باشد مبانی اختلاف در حرمت و جواز آن نیز متعدد خواهد بود. در رابطه با تلقیح مصنوعی داخل رحمی، غالب فقهای مخالف با تلقیح مصنوعی آن را مخالف با نصوص قرانی و روایات وارده از رسول خدا میدانند و قائل به اختلاط انساب در نتیجه مبادرت به این عملیات طبی هستند. از دیگر ادلّه مخالفان، حرمت استمناء در مقام اخذ اسپرم و حرمت نگاه به نامحرم در مقام تلقیح است. درمقابل موافقان به ادله طرف مقابل چنین پاسخ میدهندکه اولاً نصوص قرآنی و روایات وارده در این رابطه به هیچ وجه دلالتی بر ادعای مخالفان تلقیح مصنوعی ندارد، ثانیاً انجام این عمل طبی موجب اختلاط انساب نمیگردد و ثالثاً اخذ اسپرم از زوج توسط زوجه و انجام عملیات طبی توسط پزشک محرم حرمت مذکور را از بین خواهد برد. مضاف بر اینکه الضرورات تبیح المحظورات. در خصوص تلقیح اسپرم زوج متوفی به زوجه حیّ یا زوجین طلاق گرفته این اختلافات شدیدتر است. در مجموع فقهای اهل سنت تلقیح مصنوعی بنحو مزبور را مشروط به انجام آن در زمان عده فوت یا طلاق جایز و در غیر آن حرام میدانند. در رابطه با تلقیح مصنوعی خارج رحمی نیز ادلّه فوق مجرا است با این تفاوت که برخی از موافقان، پذیرش آن را مشروط به شروطی از جمله تضمین عدم نقض حق حیات جنین پس از تولد میدانند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - مطالعه تطبیقی رابطه تمکین با نفقه در فقه فریقین
عبدالرسول احمدیانتمکین زوجه به معنای انجام وظایف زناشویی است. در مقابل، شوهر نیز وظایفی بر عهده دارد که یکی از آنها پرداخت نفقه، مطابق عرف و قانون میباشد. برای اثبات وجوب و حدود تمکین و وجوب نفقه می توان از آیات و روایات زیادی استفاده کرد. مسأله اصلی این نوشتار چگونگی ارتباط بین تمکین أکثرتمکین زوجه به معنای انجام وظایف زناشویی است. در مقابل، شوهر نیز وظایفی بر عهده دارد که یکی از آنها پرداخت نفقه، مطابق عرف و قانون میباشد. برای اثبات وجوب و حدود تمکین و وجوب نفقه می توان از آیات و روایات زیادی استفاده کرد. مسأله اصلی این نوشتار چگونگی ارتباط بین تمکین با نفقه و بیان مبانی آن در فقه فریقین است. فقهای امامیه درباره موجبات الزام به انفاق سه دیدگاه دارند. مشهور فقها، تمکین را همانند عوض یا شبه عوض در برابر نفقه قرار داده اند. گروهی معتقدند عقد، سبب وجوب انفاق است و فقط نشوز باعث سقوط نفقه خواهد شد. برخی نیز نفقه را در مقابل حق ریاست شوهر بر خانواده می دانند. در میان فقهای عامه دو نظر وجود دارد. مشهور معتقدند زن ناشزه استحقاق نفقه ندارد. در مقابل فقهای فرقه ظاهریه و حکم بن عتیبه، زن ناشزه را مستحق نفقه می دانند. اختلاف مبانی یادشده دارای آثار حقوقی متفاوتی است. مثلاً در صورت اختلاف در پرداخت نفقه با توجه به مبنای یاد شده مدعی و یا مدعی علیه متفاوت خواهد بود. بدین گونه چگونگی ارتباط بین تمکین با نفقه و مبانی آن در فقه فریقین مورد بررسی قرار گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - بررسی تطبیقی مبانی و تأثیر ایمان بر اعتبار شهادت در دیدگاه مذاهب خمسه
علی خالقی داود سیفی قاسم اسلامی نیاشهادت بهعنوان یکی از قدیمیترین ادله اثبات دعاوی کیفری و حقوقی در عصر تجهیز بشر به شیوههای مدرن کشف واقعیت، در غالب نظامهای حقوقی، هنوز اهمیت بیبدیل خود را از دست نداده است. راز این امر در شرایط متعدد و بعضاً پیچیدهای است که نظامهای دادرسی کیفری و خصوصاً اسلام برا أکثرشهادت بهعنوان یکی از قدیمیترین ادله اثبات دعاوی کیفری و حقوقی در عصر تجهیز بشر به شیوههای مدرن کشف واقعیت، در غالب نظامهای حقوقی، هنوز اهمیت بیبدیل خود را از دست نداده است. راز این امر در شرایط متعدد و بعضاً پیچیدهای است که نظامهای دادرسی کیفری و خصوصاً اسلام برای شاهد پیشبینی کرده است. یکی از شرایط مزبورکه تفسیرهای متنوعی را در بین فرق اسلامی برانگیخته، ایمان است. با فرض اجتماع سایر شرایط شهادت، مفهوم ایمان و تأثیر آن بر شهادت از دیدگاه دو فرقه بزرگ اسلامی، کیفیت مواجهه نظام قضایی ایران و سایر کشورهای اسلامی با شهودی را که دارای مذهبی متفاوت و یا مشابه با مشهود علیهم هستند، مشخص میسازد. با تدقیق در مبانی و مستندات اهل سنت و امامیه چنین برمیآید که در مفهوم عام ایمان و رد شهادت غیرذمی و اهل کتاب، تفاوتهایی میان مذاهب وجود دارد. مذاهب حنفی و حنبلی شهادت اهل ذمی در بین خودشان را مطلقاً میپذیرند ولی سایرمذاهب تنها در وصیت به جواز شهادت اهل کتاب حکم دادهاند؛ لذا عمده تهافت آرا در پذیرش شهادت غیر مومن است. در این راستا، حنبلی و مالکی با تعریف خاص خود از ایمان، بر رد مطلق شهادت شیعه نظر دادهاند؛ اما در مقابل مذهب حنفی و شافعی، دیدگاه ملایمتری را اتخاذ نمودهاند. در میان فقهای امامیه نیز برخلاف متقدمین که حکم بر رد مطلق شهادت اهل تسنن دادهاند، فقهای معاصر بین مستضعف فکری و جاهل مقصر تمیز قائل شده و مبانی و ادله نظریه رد را موردنقد جدی قرار دادهاند که چنین نظریهی با ملاک و معیار اساسی پذیرش شهادت یعنی قابلیت کشف حقیقت و درجه راستگویی در نظامهای حقوقی، انطباق بیشتری دارد. این نوشتار با تبیین تعاریف و ویژگیهای مختلف ایمان در پرتو تأملات فقهی شیعه و سنی، درصدد کشف دیدگاه فریقین نسبت به پذیرش یا عدم پذیرش شهادت در آن دسته از دعاوی است که بین شاهد و مشهود علیهم ازنظر گرایش دینی و یا مذهبی، تفاوت و ناهمسانی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - بررسی تطبیقی مبانی و تأثیر ایمان بر اعتبار شهادت در دیدگاه مذاهب خمسه
علی خالقی داود سیفی قاسم اسلامی نیاشهادت بهعنوان یکی از قدیمیترین ادله اثبات دعاوی کیفری و حقوقی در عصر تجهیز بشر به شیوههای مدرن کشف واقعیت، در غالب نظامهای حقوقی، هنوز اهمیت بیبدیل خود را از دست نداده است. راز این امر در شرایط متعدد و بعضاً پیچیدهای است که نظامهای دادرسی کیفری و خصوصاً اسلام برا أکثرشهادت بهعنوان یکی از قدیمیترین ادله اثبات دعاوی کیفری و حقوقی در عصر تجهیز بشر به شیوههای مدرن کشف واقعیت، در غالب نظامهای حقوقی، هنوز اهمیت بیبدیل خود را از دست نداده است. راز این امر در شرایط متعدد و بعضاً پیچیدهای است که نظامهای دادرسی کیفری و خصوصاً اسلام برای شاهد پیشبینی کرده است. یکی از شرایط مزبورکه تفسیرهای متنوعی را در بین فرق اسلامی برانگیخته، ایمان است. با فرض اجتماع سایر شرایط شهادت، مفهوم ایمان و تأثیر آن بر شهادت از دیدگاه دو فرقه بزرگ اسلامی، کیفیت مواجهه نظام قضایی ایران و سایر کشورهای اسلامی با شهودی را که دارای مذهبی متفاوت و یا مشابه با مشهود علیهم هستند، مشخص میسازد. با تدقیق در مبانی و مستندات اهل سنت و امامیه چنین برمیآید که در مفهوم عام ایمان و رد شهادت غیرذمی و اهل کتاب، تفاوتهایی میان مذاهب وجود دارد. مذاهب حنفی و حنبلی شهادت اهل ذمی در بین خودشان را مطلقاً میپذیرند ولی سایرمذاهب تنها در وصیت به جواز شهادت اهل کتاب حکم دادهاند؛ لذا عمده تهافت آرا در پذیرش شهادت غیر مومن است. در این راستا، حنبلی و مالکی با تعریف خاص خود از ایمان، بر رد مطلق شهادت شیعه نظر دادهاند؛ اما در مقابل مذهب حنفی و شافعی، دیدگاه ملایمتری را اتخاذ نمودهاند. در میان فقهای امامیه نیز برخلاف متقدمین که حکم بر رد مطلق شهادت اهل تسنن دادهاند، فقهای معاصر بین مستضعف فکری و جاهل مقصر تمیز قائل شده و مبانی و ادله نظریه رد را موردنقد جدی قرار دادهاند؛ که چنین نظریهی با ملاک و معیار اساسی پذیرش شهادت یعنی قابلیت کشف حقیقت و درجه راستگویی در نظامهای حقوقی، انطباق بیشتری دارد. این نوشتار با تبیین تعاریف و ویژگیهای مختلف ایمان در پرتو تأملات فقهی شیعه و سنی، درصدد کشف دیدگاه فریقین نسبت به پذیرش یا عدم پذیرش شهادت در آن دسته از دعاوی است که بین شاهد و مشهود علیهم ازنظر گرایش دینی و یا مذهبی، تفاوت و ناهمسانی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - A Sociological Analysis on the Students' Attitudes toward Islamic Religious Approximation
علی ربانی لیلا شعبان داریوش شعبانThe purpose of the present paper is a sociological analysis on the attitude of the Islamic religions approximation. It is an attempt to answer the question what the attitude of students is to the Islamic religions approximation. According to the theory which tends to Tz أکثرThe purpose of the present paper is a sociological analysis on the attitude of the Islamic religions approximation. It is an attempt to answer the question what the attitude of students is to the Islamic religions approximation. According to the theory which tends to Tzyshh and Krvmka, three conceptual elements, evaluative and action elements have been analyzed, and in terms of population, the total female students studying at the university in the academic year of 2012-13 were analyzed accordingly. This survey was conducted and data collection techniques were also used. This research is based on a sample of 366 ones by Cochrane formula selected for quota sampling method. The results showed a significant direct correlation between the variables used in the mass media, compliance friends and a significant inverse correlation between religiosity variables, religious compliance personalities, age and the level of education on attitudes of students to Islamic religions approximation. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - امام هادی (علیه السّلام) در منابع معتبر تاریخی اهل سنّت از امامت تا شهادت
حجت عبادعسکری اردشیر اسدبیگی محمدحسین رجبی دوانیگزارشات تاریخی و روایی از جمله منابع مهم برای فهم و درک سیره ی ائمه ی اطهار (علیم السّلام) به شمار میرود. برخی از امامان شیعه به دلائلی بیشتر در منابع و برخی کمتر مطرح شده اند. گزارشات منابع در دو دسته ی شیعه و سنّی قابل بررسی است. در این تقسیم بندی تواریخ عمومی با گرای أکثرگزارشات تاریخی و روایی از جمله منابع مهم برای فهم و درک سیره ی ائمه ی اطهار (علیم السّلام) به شمار میرود. برخی از امامان شیعه به دلائلی بیشتر در منابع و برخی کمتر مطرح شده اند. گزارشات منابع در دو دسته ی شیعه و سنّی قابل بررسی است. در این تقسیم بندی تواریخ عمومی با گرایشات سنّی مشهود می باشد. منابع دیگری در این راستا وجود دارد که به مدد پژوهشگر می آید؛ مانند نگارش های وَفَیات، اَعلام، رجال و فرهنگ نامه ها. تحقیق حاضر به شیوه ی توصیفی-تحلیلی به بررسی این نکته می پردازد که سیره ی امام نهمِ شیعه در دوران امامت ایشان تا چه اندازه در منابع اهل سنت گزارش شده است؟ در این پژوهش نشان داده می شود که تعدادی از منابع، حقیقت پوشی نکرده اند و برخی دیگر اشاره ی چندانی نداشته اند. شرح سیره ی امام هادی علیه السّلام در گزارشات تاریخی در سایه ی گزارشات زندگانی خلفا و حاکمان وقت عباسی و حوادث تاریخ اسلام قرارگرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - خط مشی مذهبی دستگاه خلافت عباسی دز برخورد با جریان های هم اندیش (۴۲۲-۲۳۲)
طاهره آذرفر محبوبه شرفیبا روی کار آمدن متوکل خط مشی مذهبی دستگاه خلافت در راستای حمایت و دلجویی از اهل سنت قرار گرفت و با تقویت اندیشه های این جریان باعث رشد و فراگیری آنان و تقابل فکری ایشان با رقیب گردید. در این دوره متوکل و معتضد با برنامه ها و اقدامات خود الگویی برای دیگر خلفا در این دوره أکثربا روی کار آمدن متوکل خط مشی مذهبی دستگاه خلافت در راستای حمایت و دلجویی از اهل سنت قرار گرفت و با تقویت اندیشه های این جریان باعث رشد و فراگیری آنان و تقابل فکری ایشان با رقیب گردید. در این دوره متوکل و معتضد با برنامه ها و اقدامات خود الگویی برای دیگر خلفا در این دوره گردیدند. این مقاله در صدد است با بهرگیری از روش تاریخی مبتنی بر رویکرد توصیفی، با این سوال پاسخ دهد که خلافت در این بازه زمانی در برخورد با جریان های فکری ومذهبی هم اندیش، چه سیاستی در پیش گرفت؟ سیاستی همراه با تداوم و پایداری و یا تغییر و دگرگونی ؟ از نتایج پژوهش بر می أید که دستگاه خلافت عباسی از زمان متوکل تا خلافت معتضد،یک سیاست پایدار درحمایت از اهل سنت و مبارزه با مخالفین آنان در پیش گرفت و بیشترین فرصت را برای فعالیت فرهنگی و تحکیم تفکرات در اختیار آنان قرار داد ، اما از زمان معتضد تا آمدن آل بویه، دستگاه خلافت سیاستی سیال در پیش گرفت و این امر ناشی از ضرورتهای سیاسی این بازه زمانی است که حتی خلافت را در تقابل با حنابله قرار داد. با آغاز ضعف آل بویه، بعد از پنجاه سال فترت، القادر با رجعت به سیاست حمایت از اهل سنت و با اقدامات خود مبانی فقهی و حقوقی اهل سنت را تحکیم ،مذاهب اربعه را رسمیت و دیگر مذاهب را به انزوا کشاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - تحلیلی بر شیوه حکمرانی شاه اسماعیل دوم صفوی و سیاست متفاوت وی در ایجاد تعادل مذهبی در ایران
زهرا قائمی صابر اداک محسن حیدرنیاشاه اسماعیل دوم پس از شاه طهماسب صفوی برای مدتی کوتاه به پادشاهی رسید و زمام دولت صفوی را برعهده گرفت. او خط مشی متفاوتی را در ادارۀ امور کشور در پیش گرفت که این امر انتقادهای بسیاری را در دربار صفوی برانگیخت. او سعی کرد رفتار حاکمیت را با اهل سنت، سهولت ببخشد و در براب أکثرشاه اسماعیل دوم پس از شاه طهماسب صفوی برای مدتی کوتاه به پادشاهی رسید و زمام دولت صفوی را برعهده گرفت. او خط مشی متفاوتی را در ادارۀ امور کشور در پیش گرفت که این امر انتقادهای بسیاری را در دربار صفوی برانگیخت. او سعی کرد رفتار حاکمیت را با اهل سنت، سهولت ببخشد و در برابر، قدرت عالمان شیعی را کاهش دهد. مجموعهای از این رفتارها باعث گردید تا عمر پادشاهی وی اندک باشد و در نهایت، مسموم و کشته شود. به نظر میرسد که شاه اسماعیل در شیوۀ کشورداری طرحی نو درانداخت و به دلیل مصاحبت با شماری از اهل سنت در دوران حبس، رویکرد خود را نسبت به این گروه دینی تغییر داد و در مماشات با آنها تا حدی پیش رفت که شائبۀ سنی بودن وی را قوّت بخشید. همچنین شاه اسماعیل دوم بر این باور بود که دخالتهای افسارگسیختۀ عالمان شیعی در ادارۀ کشور، موجب تضعیف قدرت دولت صفوی شده بود و در نتیجه نقش این گروه را در سیاستهای کلان، کمرنگ کرد. در این پژوهش سعی شده است رفتارهای شاه مذکور با مخالفان فکری و دینی بررسی و کاویده شود. روش تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی بوده و دادهها با استناد به منابع کتابخانهای گردآوری شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - علوم حدیث در ربع نیشابور طی چهار سدۀ نخستین اسلامی
مهدی حاجیان مهرناز بهروزی محمد سپهریهدف این مطالعه بررسی وضعیت علم حدیث در ربع نیشابور طی چهار سدۀ نخست اسلامی است؛ گوشهای از قلمرو اسلامی که با برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی و شرایط ایدهآل زیست محیطی، محل گرد آمدن تعداد زیادی از فقها، عالمان و بزرگان حدیث و حوزۀ شکلگیری بخشی از فعالیتهای بزرگ حدی أکثرهدف این مطالعه بررسی وضعیت علم حدیث در ربع نیشابور طی چهار سدۀ نخست اسلامی است؛ گوشهای از قلمرو اسلامی که با برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی و شرایط ایدهآل زیست محیطی، محل گرد آمدن تعداد زیادی از فقها، عالمان و بزرگان حدیث و حوزۀ شکلگیری بخشی از فعالیتهای بزرگ حدیثی در سدههای نخستین اسلامی بود. میخواهیم نشان دهیم اعتبار و رونق علم حدیث در نیشابور مرهون عنایت بزرگان دین، نظیر علی بن موسی الرضا (ع) و تصحیح مجموعههای حدیثی و روایتهای معتبر و مستند از جمله حدیث سلسلة الذهب، به همراه فعالیت محدّثان بزرگ و نام آور شیعه و عامیمذهب بوده است. چنان که خواهیم دید، در پی تلاشهای حدیثی محدّثان حوزۀ حدیث نیشابور در گردآوری روایات و یادگیری و آموزش آنها، آثار فراوانی توسط محدّثان بزرگی چون مسلم بن حجاج، فضل بن شاذان و حاکم نیشابوری تدوین گردید. نیز، خواهیم دید اشتهار آثاری مثل صحیح مسلم سبب شد این آثار در نیشابور نیز محوری برای تصنیفات حدیثی جدیدی نظیر کتب مستخرج و مسانید شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - اسماعیل بن ابیزیاد سکونی: قاضی عامی یا صحابی رازدار امامی؟
عمیدرضا اکبری محمد قندهاریاسماعیل بن ابیزیاد سَکونی (د حدود 180ق) در برخی منابع متقدم امامیه، عامی دانسته شده است. علاوه بر تصریح رجالیان اهل سنت به قاضی بودن سکونی، قرائن متعددی حکایت از ارتباط او با دربار عباسی دارد که این مسئله در کنار نحوۀ روایتگری او از امام صادق (ع)، نوع گرایش عامی او را أکثراسماعیل بن ابیزیاد سَکونی (د حدود 180ق) در برخی منابع متقدم امامیه، عامی دانسته شده است. علاوه بر تصریح رجالیان اهل سنت به قاضی بودن سکونی، قرائن متعددی حکایت از ارتباط او با دربار عباسی دارد که این مسئله در کنار نحوۀ روایتگری او از امام صادق (ع)، نوع گرایش عامی او را نشان میدهد؛ اما فراوانیِ روایات او در منابع امامی، مضامین برخی از روایاتش و آشنایی اندک امامیه با او موجب شده تا در چند قرن اخیر، کسانی دیدگاه متقدم در مورد مذهب سکونی را رد کرده و او را نه تنها امامی، که از اصحاب رازدار و ثقه امام صادق (ع) بشمرند. این مقاله بعد از ارائه دلایلی جدید بر گرایش عامی سکونی، نشان داده است که برخی از روایات سکونی که به خاطر نوع خطاب امام با راوی پیشتر شاهد امامی بودن سکونی تلقی میشدند، روایاتیاند که سکونی یا راویانش آنها را از دفاتر دیگران گرفتهاند، و گاه نسبت آنها به سکونی نیز اشکالاتی دارد. همچنین، سکونی روایات زیادی با مضامین عامی و خلاف اعتقاد امامیه دارد؛ مانند اخبار همسو با فقه جریانهای حاشیهای عامه و حتی مناقب خلفا. جمعی از راویان عامه نیز از سکونی آثاری مانند تفسیر سکونی را روایت کردهاند، که فضایی عامی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - معنای رافضه در روایتهای اسلامی سه سدۀ نخست
حیدر دباغیواژۀ رافضه در نوشتههای مسلمانان در گذر تاریخ به فراوانی دیده میشود. عنوان رافضه دربارۀ شیعیان بسیار بکار رفته است. این اصطلاح همچون لقبی برای بدنامی شیعه در جامعه بکار رفته است. کاربرد این اصطلاح با گذر زمان گسترش یافته است و رفته رفته شناسۀ ویژۀ امامیه درآمد. در این أکثرواژۀ رافضه در نوشتههای مسلمانان در گذر تاریخ به فراوانی دیده میشود. عنوان رافضه دربارۀ شیعیان بسیار بکار رفته است. این اصطلاح همچون لقبی برای بدنامی شیعه در جامعه بکار رفته است. کاربرد این اصطلاح با گذر زمان گسترش یافته است و رفته رفته شناسۀ ویژۀ امامیه درآمد. در این مقاله تلاش شده با بهرهگیری از شیوۀ توصیفی - تحلیلی و روشهای رایج رجالی، حدیثی و تاریخی به واکاوی معنای عنوان رافضه در احادیث پرداخته شود. موضوع اصلی این نوشتار شناسایی معنای عنوان رافضه در روایتهای منابع روایی سه سدۀ نخست بوده و اثبات این فرضیه که رافضه عنوان جریان فکری بوده که از غالیان و شیعیان تندرو شکل گرفته است. عنوانی که ابتکار مروانیان بوده و برای واپسزنی شیعیان بکار میرفت. این پیشامد با نقل روایتهایی از پیامبر خدا (ص) آغاز شد و شیعیان در واکنش به آن با بازخوانی معنای رفض احادیثی را از امامان (ع) نقل کردند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - تحلیل و نقد دیدگاه مفسّران عامّه در سدههای مختلف پیرامون تبیین مفهوم مودّت ذی القربی
صدیقه امینی محمد رضا آرام امیر توحیدیواژهی مودّت به معنای محبّت شدید دوسویه میان اشخاص است که میتواند بر اساس متعلّق آن ممدوح یا مذموم باشد و چنان جاذبه دارد که محب را به اسوهپذیری و پیروی از محبوب وا میدارد. براساس نظر علمای امامیّه ترکیب"مودّت ذی القربی" اگر در ارتباط با نبی اکرم (ص) به کار رود، تنها أکثرواژهی مودّت به معنای محبّت شدید دوسویه میان اشخاص است که میتواند بر اساس متعلّق آن ممدوح یا مذموم باشد و چنان جاذبه دارد که محب را به اسوهپذیری و پیروی از محبوب وا میدارد. براساس نظر علمای امامیّه ترکیب"مودّت ذی القربی" اگر در ارتباط با نبی اکرم (ص) به کار رود، تنها به معنای دوستی و محبّت همراه با پیروی و ولایتپذیری از ائمه اثنی عشر (ع) و حضرت زهرا (س) است. این درحالی است که اکثر علمای عامّه این دیدگاه را نمیپذیرند و در خصوص مفهوم مذکور آرای دیگری را ارائه دادهاند. بررسی دقیق دیدگاه مفسّران عامّه نشان میدهد که در سدههای مختلف، آرای گوناگونی در تبیین مفهوم مورد بحث بیان شده تا جایی که برخی آن را دوستی و محبّت انصار به پیامبر (ص) و قریش بیان کردهاند و بسیاری نیز دوستی قریش نسبت به پیامبر (ص) و عدم دشمنی با ایشان را رأی مختار برگزیدهاند. بر این اساس گفتمان بنیادین نوشتار حاضر ضمن اشاره به معناشناسی واژگان مرتبط با موضوع، بر اساس دادههای کتابخانهای، آرای مفسران عامّه در تبیین مفهوم مذکور را بیان میکند و به بررسی و نقد این دیدگاهها میپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - فدرالیزم عراق و امنیت ملی ایران؛ فرصتها و چالشها
مهدی دهنوی حسین تاجآبادیحمله نیروهای ائتلاف و امریکا به خاک عراق به بهانه تسلیحات کشتارجمعی، تحولات این کشور را به یکی از موضوعات اصلی مورد بحث کارشناسان مسائل سیاسی و بینالمللی تبدیل کرد. بر اساس قانون اساسی جدید عراق که به تصویب نمایندگان مجلس و تأیید اکثریت ملت عراق رسید، نظام حکومتی آن أکثرحمله نیروهای ائتلاف و امریکا به خاک عراق به بهانه تسلیحات کشتارجمعی، تحولات این کشور را به یکی از موضوعات اصلی مورد بحث کارشناسان مسائل سیاسی و بینالمللی تبدیل کرد. بر اساس قانون اساسی جدید عراق که به تصویب نمایندگان مجلس و تأیید اکثریت ملت عراق رسید، نظام حکومتی آن جمهوری پارلمانی دموکراتیک و فدرال تعیین شد .مسأله ی اصلی در این مقاله بر یافتن پاسخ به این پرسش ابتناء یافته است که تاثیر نظام فدرال در عراق بر امنیت ملی ایران چیست؟ برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. به نظر میرسد سیستم فدرال برای عراق نوین، فارغ از چالشهایی که ممکن است برای همسایگان از جمله ایران داشته باشد، در مقایسه با عراق یک پارچه که همواره ساحت امنیت ایران را مخدوش می ساخت و نمود بارز آن را میتوان در افروختن شعلههای جنگی خانمانسوز علیه ایران دید و یا عراق تجزیه شده که میتواند مأوایی برای نفوذ قدرتهای فرامنطقهای در تقابل با جایگاه منطقهای ایران باشد، میتوان مطلوب ترین مدل برای امنیت ملی ایران باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - بررسی تاریخ تصوف و تشیع در دوران حکومت تیموریان ایران
پوران دخت رمضان جماعت ناصر جدیدییکی از ویژگی های بارز دوره حکومت تیموریان ایران گسترش همزمان طریقت های تصوف و نزدیکی آن با تشیع است که در دراز مدت تحول بزرگی در مذهبن طریقتهریان ایران گسترش همزمان طریقته های تصوف و نزدیکی آن با تشیع است غالب در ایران بوجود آورد و در نهایت نیز غلبه تشیع بر تسنن را در د أکثریکی از ویژگی های بارز دوره حکومت تیموریان ایران گسترش همزمان طریقت های تصوف و نزدیکی آن با تشیع است که در دراز مدت تحول بزرگی در مذهبن طریقتهریان ایران گسترش همزمان طریقته های تصوف و نزدیکی آن با تشیع است غالب در ایران بوجود آورد و در نهایت نیز غلبه تشیع بر تسنن را در دوره صفویه در پی داشت . دوران تیموری از لحاظ ارتباط میان تصوف و تشیع دارای خصلت ویژه ای بود در این دوره تصوف و تشیع با از دست دادن جهات ممیزه خود و با افزوده شدن عنصر فلسفی به هر دو موجب تکوین جنبش های ارتباط میان تصوف و تشیع دارای خصلت ویژه ای بود در این دوره تصوف و تشیه با از دست دادن جهات ممیزه خود و با اف فکری شد که آینده را برای هر دو رقم زد . از سوی دیگر آغاز قرن نهم ، یک مقطع حساس در تاریخ تشیع ایران به شمار میرود؛ چرا که تصوف در این دوره حلقه پیوند تسنن و تشیع گردید و خود تشیع نیز در قالب تصوف تبلور یافت و همین موضوع در گسترش و نفوذ تشیع در بسیاری از سرزمینهای اغلب سنی مذهب نقش مهمی ایفا کرد. در این دوره یک فقیه شیعی خصوصیات یک صوفی تمام عیار را داشت و یک صوفی محض نمونه ای از یک متکلم شیعی جلوه می نمود. اینکه چرا و چگونه تصوف و تشیع در این دوره با هم همسو شد از جمله مباحثی است که همیشه مورد سوال پژوهشگران قرار داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - سنجش میزان تمایل به مهاجرت در خانوارهای روستایی نواحی مرزی شرق کشور (مطالعه موردی: شهرستان تربت جام)
مریم قاسمی فرهاد رمضانیمقدمه: روستاهای مرزی از نقاط حساس و استراتژیک کشور به شمار می روند که از جهات مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی دارای ویژگی های خاص و منحصربه فرد هستند. مهاجرت روستاییان ساکن مرز، این مناطق را از جمعیت تولیدکننده و حافظ مرزهای کشور خالی می کند و مشکلاتی د أکثرمقدمه: روستاهای مرزی از نقاط حساس و استراتژیک کشور به شمار می روند که از جهات مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی دارای ویژگی های خاص و منحصربه فرد هستند. مهاجرت روستاییان ساکن مرز، این مناطق را از جمعیت تولیدکننده و حافظ مرزهای کشور خالی می کند و مشکلاتی در مقصد مهاجرت ایجاد می کند.هدف: پژوهش حاضر درصدد سنجش میزان تمایل به مهاجرت خانوارهای ساکن در روستاهای مرزی شهرستان تربت جام که بیش از 95 درصد اهل تسنن هستند، می باشد.روششناسی تحقیق: روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از نوع کاربردی – توسعه ای است. گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی و میدانی با استفاده از پرسشنامه بوده است. حجم نمونه 214 خانوار اهل تسنن ساکن در 17 روستای واقع در 10 کیلومتری مرز ایران و افغانستان است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش، روستاهای واقع در 10 کیلومتری مرز ایران و افغانستان در شهرستان تربت جام استان خراسان رضوی طبق تقسیمات کشوری سال 1395 و قبل از تفکیک شهرستان صالح آباد می باشد.یافته ها: مطابق یافته ها میانگین سازه تمایل به مهاجرت با 98/1 پائینتر از میانه نظری بوده و در طیف لیکرت در حد کم سنجش شده است. دلیل این امر دوگانگی مذهبی مقصد با مبداء مهاجرت است که موجب ایجاد هزینه های اجتماعی زیادی برای مهاجر در مقصد می گردد لذا در بین ساکنان روستاهای مرزی شهرستان، مهاجرت به عنوان راهبردی تدافعی در مواجهه با چالش های معیشتی و آخرین راهبرد برای دستیابی به استانداردهای حداقلی معیشتی مطرح است.نتایج: این مطالعه نشان داد تنها وجود برخی از محرومیت ها موجب مهاجرت نمی شود، چراکه برای روستاییان اهل تسنن مرزنشین، دلایل فرهنگی (سکونت در زادگاه و با افراد هم مذهب) موجب تمایل پایین به مهاجرت می گردد. از آنجا که جمعیت در روستاهای مرزی به عنوان ذخیره استراتژیک کشور محسوب می شوند، تلاش جهت رفع مشکلات معیشتی خصوصا با توجه به تمایل کم ساکنان به مهاجرت و پایداری نسبی جمعیت، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - نگاهی تفسیری به مصداق اتم اسماءالله از دیدگاه شیعه و اهل سنت
سید رسول سجادی نسب محمدرضا ابویی مهریزی احمد صادقیاندر این مقاله سعی شده تا با بررسی تفاسیر شیعه و اهل سنت، و تحلیل مطالب، دیدگاه اصلی مفسران مسلمان در خصوص مصداق أتم اسمای الهی روشن گردد. براساس یافته های این پژوهش که با روش تحلیلی و توصیفی و با مطالعه موردی تفاسیر صورت گرفته است، روشن شد که از نظر مفسران شیعه، پیامبر و أکثردر این مقاله سعی شده تا با بررسی تفاسیر شیعه و اهل سنت، و تحلیل مطالب، دیدگاه اصلی مفسران مسلمان در خصوص مصداق أتم اسمای الهی روشن گردد. براساس یافته های این پژوهش که با روش تحلیلی و توصیفی و با مطالعه موردی تفاسیر صورت گرفته است، روشن شد که از نظر مفسران شیعه، پیامبر و اهل بیت(علیهم السلام) مصداق أتم اسمای الهی هستند و بر این امر، دلایل متعددی در تفاسیر شیعه مخصوصا از سوی معصومین(علیهم السلام) اقامه شده است. اما از نظر اهل سنت، اجماع مفسران تنها بر شخص پیامبر اکرم (علیه السلام) قطعی است و گویا معتقد هستند که پس از پیامبر خاتم(علیه السلام)، به لحاظ جایگاه معنوی دیگر پیامبران الهی قرار دارند و قائل به اولویت هیچ کس بر پیامبران نیستند؛ اما در برخی از تفاسیر مهم آنها ابوبکر هم ردیف و هم شأن و مرتبه پیامبر(علیه السلام) معرفی شده است. علاوه برآن، روایات و مطالبی در تفاسیرشان یافت می شود که دال بر همتایی امیرمومنان علی(علیه السلام) و در موارد معدودی هم، دال بر همتایی اهل بیت با پیامبر اکرم(علیه السلام) است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - آمریکا، چالشهای هویتی و دولت ورشکسته در عراق (2020-2003)
بهنام سرخیلقدرتهای بزرگ همچون ایالاتمتحده آمریکا تلاش دارند تا با تاثیرگذاری بر مولفههای سازنده قدرت، سیاستهای خود را در منطقه و به ویژه کشورهای تعیینکنندهای نظیر عراق پیش برند. این درحالی است که اوضاع سیاسی پس از شکلگیری عراق جدید(2003-2020) بگونهای پیشرفته که جریانهای أکثرقدرتهای بزرگ همچون ایالاتمتحده آمریکا تلاش دارند تا با تاثیرگذاری بر مولفههای سازنده قدرت، سیاستهای خود را در منطقه و به ویژه کشورهای تعیینکنندهای نظیر عراق پیش برند. این درحالی است که اوضاع سیاسی پس از شکلگیری عراق جدید(2003-2020) بگونهای پیشرفته که جریانهای هویتی از نقشهای روبه رشدی برخوردار شده و رقابتهای هویتی در قالبهای مختلفی نظیر مقوم دولتها، پیشرانهای اجتماعی و یا حتی برهمزننده ثبات سیاسی عمل نموده و معادلات قدرت را تحتالشعاع قرار دادهاند. با این وصف شناخت نقش و جایگاه جریانهای هویتی و چگونگی نقشیابی آنها در شرایطی که عملا چشمانداز روشنی برای حضور آمریکا در منطقه وجود ندارد، اهمیت مضاعفی یافته و امکان تجزیه و تحلیل اقدامات و برنامههای واشنگتن در قبال بغداد را فراهم میسازد.مقاله حاضر با شیوه توصیفی-تحلیلی و در چارچوب نظریه آشوب روزنا به بررسی نقش جریانهای هویتی درعراق پرداخته و به این پرسش پاسخ میدهد که آمریکا با توجه به متغیر میانی جریانهای هویتی چه راهبردی را پیرامون دولت-ملت در عراق در اولویت داشته است؟ فرضیه: آمریکا با درک نقشیابی روزافزون جریانهای هویتی درصدد بوده تا از طریق شکلدهی به مجموعهای از چالشهای هویتی و ایجاد بینظمیهای سیاسی-اجتماعی، زمینه را برای تحقق الگوی دولت ورشکسته و فراهم ساختن شرایط استمرار مداخلات در عراق فراهم آورد. یافته پژوهش: بهرهگیری از قدرت نرم نظیر ابزارهای رسانهای و مجازی با هدف ایجاد بیساختارسازیهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی(مانند آشوبسازی و اعتراضات خیابانی)، بخشی از راهبرد دولت ورشکسته آمریکا در عراق است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - قومیت، مذهب، صور مشارکت در بین پیروان مذاهب شیعه و سنّی کردهای کرمانشاه
فریبا موقوفه یی علیرضا محسنی تبریزیدر مقاله حاضر به بررسی قومیت، مذهب، صور مشارکت در بین مذاهب شیعه و سنّی کردهای شهر کرمانشاه در سال 1397 پرداخته شده است. از روش تحقیق پیمایشی و بر اساس قواعد آماری حجم نمونه، 384 نفر از شهروندان شیعه و سنّی شهر کرمانشاه به عنوان نمونه آماری و از روش نمونه گیری طبقه ای ن أکثردر مقاله حاضر به بررسی قومیت، مذهب، صور مشارکت در بین مذاهب شیعه و سنّی کردهای شهر کرمانشاه در سال 1397 پرداخته شده است. از روش تحقیق پیمایشی و بر اساس قواعد آماری حجم نمونه، 384 نفر از شهروندان شیعه و سنّی شهر کرمانشاه به عنوان نمونه آماری و از روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته متشکل از گویه هایی در مقیاس 5 گزینه ای طیف لیکرت با پایایی 95/0 و اعتبار محتوایی قابل قبول استفاده گردید. در تدوین چارچوب نظری متغیرهای مورد مطالعه؛ از نظریه های لرنر- آیزن و فیش باین- هومنز و محسنی تبریزی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد؛ وضعیت صور مشارکت در بین کردنشینان کرمانشاه 5/62% می باشد. همچنین نتایج حاصل از آزمون تی تست مستقل نشان داد؛ پیروان مذهب شیعه دارای مشارکت روانی، مشارکت فرهنگی و مشارکت سیاسی بالاتری بودند. اما پیروان مذهب سنّی دارای مشارکت اقتصادی و اجتماعی بالاتری نسبت به پیروان مذهب شیعه بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - Contextualization of the Sunni Crescent; Iran's Strategy to Balance Religious Unilateralism in the Shiite Crescent
Mansour AnbarmouArab countries always accuse Iran of trying to weaken Sunni groups in favor of strengthening Shiites. This research is an attempt to challenge the existing opinions regarding Iran's exclusive reliance on the Shiite Crescent and investigate the evolution of Iran's approa أکثرArab countries always accuse Iran of trying to weaken Sunni groups in favor of strengthening Shiites. This research is an attempt to challenge the existing opinions regarding Iran's exclusive reliance on the Shiite Crescent and investigate the evolution of Iran's approach towards the Sunni groups in the framework of understanding its belongings. Iran's foreign strategies have always been defined by emphasizing Shiite/Islamic concepts, yet developments of the Arab Spring, showed Iran that unilateralism and excessive emphasis on Shiite groups could not provide maximum interests. The religious divide of Iran's Shiite government has never been an obstacle to communication with foreign Sunni groups in the way of expanding Iran's regional influence, However, Iran's relationship with Sunni groups in Palestine, Egypt, Pakistan and Afghanistan has a longer history in the Middle East. In last decade Iran has tried to create a Sunni crescent in South and Central Asia centered on the countries of Pakistan, Afghanistan and Tajikistan. The Sunni crescent plays a complementary and balancing role to the Shiite crescent. The formation of Sunni Crescent naturally leads to consequences for Iran in the regional and domestic level, such as regional competitions as well as the rivalry of the Iranian Sunnis with the Sunni groups supported by Iran in the Sunni Crescent. As much as Iran requests foreign Sunni groups to develop their political activities; it depoliticized the Sunnis inside Iran. To answer the research questions, Qualitative methods will be conducted to discover all the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of Sunni Crescent also in particular in which context Sunni crescent can change the content of belonging and bring about new ideas regarding regional identitiesArab countries always accuse Iran of trying to weaken Sunni groups in favor of strengthening Shiites. This research is an attempt to challenge the existing opinions regarding Iran's exclusive reliance on the Shiite Crescent and investigate the evolution of Iran's approach towards the Sunni groups in the framework of understanding its belongings. Iran's foreign strategies have always been defined by emphasizing Shiite/Islamic concepts, yet developments of the Arab Spring, showed Iran that unilateralism and excessive emphasis on Shiite groups could not provide maximum interests. The religious divide of Iran's Shiite government has never been an obstacle to communication with foreign Sunni groups in the way of expanding Iran's regional influence, However, Iran's relationship with Sunni groups in Palestine, Egypt, Pakistan and Afghanistan has a longer history in the Middle East. In last decade Iran has tried to create a Sunni crescent in South and Central Asia centered on the countries of Pakistan, Afghanistan and Tajikistan. The Sunni crescent plays a complementary and balancing role to the Shiite crescent. The formation of Sunni Crescent naturally leads to consequences for Iran in the regional and domestic level, such as regional competitions as well as the rivalry of the Iranian Sunnis with the Sunni groups supported by Iran in the Sunni Crescent. As much as Iran requests foreign Sunni groups to develop their political activities; it depoliticized the Sunnis inside Iran. To answer the research questions, Qualitative methods will be conducted to discover all the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of Sunni Crescent also in particular in which context Sunni crescent can change the content of belonging and bring about new ideas regarding regional identities تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - مبانی مشروعیت حکم غیابی در فقه امامیه با نگاهی به فقه اهل سنت
مصطفی غفوریان نژاد ملیحه غلامیبرای فصل نزاع میان افراد، اصل، حضور طرفین دعوی در جلسهی دادرسی است. زیرا در شرع مقدس اسلام و حقوق اسلامی مقتضای ولایت قاضی نسبت به متداعیین، قضاوت با حضور آنان است. یعنی خوانده یا وکیل وی باید در مراحل دادرسی حاضر شوند و دفاعیات خود را نسبت به دعوی مطرح نمایند و یا در أکثربرای فصل نزاع میان افراد، اصل، حضور طرفین دعوی در جلسهی دادرسی است. زیرا در شرع مقدس اسلام و حقوق اسلامی مقتضای ولایت قاضی نسبت به متداعیین، قضاوت با حضور آنان است. یعنی خوانده یا وکیل وی باید در مراحل دادرسی حاضر شوند و دفاعیات خود را نسبت به دعوی مطرح نمایند و یا در صورت عدم حضور، به دادگاه مربوطه لایحه تقدیم نمایند. تا بدینوسیله از تضییع شدن حقوق وی جلوگیری شود. اما در برخی موارد دادرسی بدون حضور یکی از طرفین دعوی تشکیل میگردد، این امر یکی از موضوعات حائز اهمیت در قضا و دادرسی است. حکم غیابی نیز همانند دیگر موضوعات فقهی باید مستند به منابع و مبانی پذیرفته شده باشد. مهم ترین مبنای شرعی حکم غیابی آیاتی از قرآن؛ احادیث و روایات منقول از ائمه معصوم (ع) همراه با اجماع فقیهان و حکم عقل است. در همین راستا به بررسی و تحلیل هر یک از این منابع همت گماردیم و با نگاهی مختصر به فقه اهل سنت سعی در بررسی همه جانبهی این موضوع در فقه اسلامی داشتیم. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده و به روش کتابخانهای با استفاده از ابزار فیش به رشته تحریر درآمده است. از مجموع مطالب و استدلالها این نتیجه حاصل شد که در دادرسی غیابی با عنایت به برخی مبانی میتوان گفت؛ در هر صورت حاکم موظف است قبل از صدور حکم و برای شنیدن دفاعیات مدعیعلیه او را به محکمه دعوت نماید و در صورت عدم حضور مدعیعلیه، قاضی مجاز به محاکمهی غیابی و صدور حکم غیابی خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - گستره بدعت و ملاک تشخیص آن: مطالعهای تطبیقی بر تفاسیر قرآنی و روایی علمای اهل تسنن و تشیع
علی هنرمند سید ابوالقاسم نقیبی سید صادق موسوییکی از آسیب های مهمی که اسلام مانند دیگر ادیان الهی با آن مواجه بوده جریان های بدعت گذار است. از این رو در آیات و روایات مکررا و به وضوح بدعت مذموم دانسته شده و بدعتگذاران مورد نکوهش و شماتت قرار گرفته اند. اگرچه عالمان اسلامی بدعت را به ادخال ما لیس من الدین فی الدین م أکثریکی از آسیب های مهمی که اسلام مانند دیگر ادیان الهی با آن مواجه بوده جریان های بدعت گذار است. از این رو در آیات و روایات مکررا و به وضوح بدعت مذموم دانسته شده و بدعتگذاران مورد نکوهش و شماتت قرار گرفته اند. اگرچه عالمان اسلامی بدعت را به ادخال ما لیس من الدین فی الدین معنا کرده اند اما اتفاق نظری در مورد ملاک های بدعت بین ایشان وجود ندارد. اغلب علمای امامیه نسبت دادن امری به دین بدون وجود مستند شرعی را بدعت دانسته اند ولی گروهی از اهل سنت هر آنچه را که بعد از سه قرن ابتدایی اسلام حادث شده است را بدعت شمرده اند. از این رو معیار تشیع در این خصوص کیفی و معیار اهل سنت کمی (زمان) می باشد. این رویه در بازشناسی سنت از بدعت به اختلاف آرای علمای اسلامی در زمینه گستره بدعت و مصادیق آن می انجامد. از منظر کسانی که امور حادثه بعد از سه قرن نخستین را بدعت می دانند، دامنه بدعت بسیار وسیع و گسترده است ولی بنا به دیدگاه گروهی که با استفاده از ادله عام، مسائل نوپدید را واجد مستند شرعی تلقی می کنند گستره بدعت محدود می باشد. در این نوشتار ضمن تبیین مفهوم بدعت برخی از معیارها، ادله و مصادیق آن مورد بازخوانی تحلیلی و تطبیقی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - بررسی حکم شبیهسازی درمانی از دیدگاه فقهای شیعه و فقهای حنفیه
سید عسکری حسینی مقدم علیرضا صفری عباس عرب خزائلی سید علی هاشمی خان عباسیشبیهسازی درمانی و تکنیک اخذ سلولهای بنیادی به عنوان زیر مجموعهای از دستاوردهای بزرگ شبیهسازی، در قرن اخیر به یک بحث جهانی تبدیل شده و در خدمت بشریت قرار گرفته است. در پژوهش حاضر بر آن هستیم تا با بررسی دیدگاه فقههای شیعه و اهل سنت (فقهای حنفیه)و با بهره گیری از روش أکثرشبیهسازی درمانی و تکنیک اخذ سلولهای بنیادی به عنوان زیر مجموعهای از دستاوردهای بزرگ شبیهسازی، در قرن اخیر به یک بحث جهانی تبدیل شده و در خدمت بشریت قرار گرفته است. در پژوهش حاضر بر آن هستیم تا با بررسی دیدگاه فقههای شیعه و اهل سنت (فقهای حنفیه)و با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی، این مسئله را مورد کنکاش قرار دهیم. شبیهسازی درمانی در مرحله قبل از انتقال به رحم مطرح است و مستلزم از بین بردن پیش رویان بوده و بدین ترتیب ابهام سقط جنین که عملی حرام است را ایجاد مینماید. أخذ سلول از رویان و نیز بافت¬های بدن، ایجاد تمایز در آن¬ها و تولید بافت جهت پیوند در فقه شیعه و حقوق ایران جایز است زیرا آنان قائل به جواز خرید و فروش اعضای انسان به انسان بیمار دیگر می¬باشند. اما اهل سنت نظر مطلق و یکسانی در مورد شبیهسازی درمانی انسان ندارند. گروهی معتقدند که جنین از لحظه¬ ی آبستنی دارای روح است و برداشتن سلول¬های بنیادی آن و از بین بردن حیات جنین به ¬طور قطع و یقین حرام است زیرا او مخلوقی است که حیات انسانی را کسب کرده است و لو این¬که به طریق شبیهسازی بوده باشد.اما عده¬ای دیگر از علمای اهل سنت که قائل به ولوج روح از 4 ماهگی به بعد هستند معتقدند به دلایلی چند شبیهسازی درمانی مجاز است.یافتههای تحقیق نشان میدهد که مشهور فقهای شیعه و اهل سنت در این زمینه هم نظرند و به کارگیری این تکنیک درمانی را قدمی در راستای فهم عمیق تر و صحیح تر از سنتهای نهان هستی دانسته و با در نظر گرفتن اصل اباحه و جواز، قبول این تکنیک باید مطابق با اصول باشد و ادعای عدم جواز آن نیازمند ارائه دلایل عقلی و نقلی میباشد. تفاصيل المقالة