بازتاب تبری در معاهدات میان ایران و عثمانی از صفویه تا قاجار
الموضوعات :
حمیده تقی زاده سیس
1
(دانشجوی دکترای تاریخ،گروه تاریخ، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمدتقی امامی خویی
2
(دانشیارگروه تاریخ ،عضو هیات علمی واحد یادگارامام خمینی(ره)شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران*(نویسنده مسئول))
محمد کلهر
3
(استادیار گروه تاریخ ،عضو هیات علمی واحد یادگارامام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: شیعه, صفوی, عثمانی, سنی, تبری,
ملخص المقالة :
با به قدرت رسیدن دولت شیعی صفوی در همسایگی خلافت عثمانی، برای توجیه جنگ میان دو مذهب اسلامی، تمسک به تبرا از سوی آنها می‌توانست برای ترغیب سربازان جهت تن دادن به جنگ با دیگری، راهگشا باشد؛ لذا شاهد کاربرد سیاسی گستردۀ این حکم فقهی، از سوی صفویان هستیم. مقالۀ حاضر، به بررسی ده قرارداد از دوران صفوی تا قاجار، با هدف پاسخ به چند پرسش تالیف شده است: تبرا به عنوان یک حکم فقهی چه تاثیری در عرصۀ سیاسی روابط ایران و عثمانی داشته است؟ صفویان در کدام یک از این معاهدات از تبرا منع شده اند؟ و این که در برابر این الزام، عثمانی ها چه تعهدی را پذیرفته اند؟ تحقیق حاضر که با روش پژوهشِ تاریخیِ مبتنی بر تحلیل انجام پذیرفته، نمایان‌گر این واقعیت است که فرمانروایان دو کشور هر گاه منافع شان ایجاب می‌کرد، از تبرا به عنوان حربه‌ای سیاسی برای مقابله با دیگری بهره برده‌اند. دیگر این‌که در سرتاسر دوران صفوی منع از تبرا جزء بندهای ثابت همۀ قراردادهای ایران با عثمانی است.
_||_
