بررسی تطبیقی مشروعیت تثویب از دیدگاه تشیع و اهل سنّت
الموضوعات :هادی رزاقی هریکنده ئی 1 , رقیه صادقی آهنگری 2
1 - استادیار، گروه معارف دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
2 - طلبه سطح 4 آموزش عالی حضرت خدیجه بابل
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
علمای امامیّه اتفاق نظر دارند بر اینکه تثویب در اذان حرام بوده و هرگز جزء اذان صبح نبوده است ولی میان علمای اهل سنّت درمورد اینکه تثویب در اذان جایز است یا خیر، اختلاف است. غالب علمای اهل سنت گفتن این جمله را در اذان صبح مشروع و مستحب و ترک آن را نیز مکروه می‌دانند اما برخی اندک از علمای اهل سنّت مثل ابوحنیفه به بدعت بودن تثویب تصریح نموده است، این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به نقد و بررسی بیان دلائل مشروعیت تثویب توسط غالب اهل سنّت پرداخته و در ادامه بیان نماید تمام روایاتی که آن‌ها در مورد تثویب نقل نموده‌اند به دو راوی یعنی بلال و ابی محذوره منتهی می‌گردد که هر دو روایت دارای ضعف جدّی چه از لحاظ سندی و دلالی می‌باشند.
قرآن کریم.
ابن حنبل، احمد. 1417ق، المسند، تحقیق والاشراف الشیخ شعیب الارنووط، بیروت: مؤسسة الرساله.
ابن رشد قرطبی مالکی، محمد بن احمد. 1402ق، بدایة المجتهد ونهایة المقتصد، چاپ ششم، بیروت: دار المعرفه.
ابن عربی، محی الدین. 1392ق، فتوحات المکیة، قاهره: المکتبه العربیه.
ابن قدامه حلبی، موفق الدین و شمس الدین. بی تا، المغنی، بیروت: دار الفکر.
ابن ماجه، محمد بن یزید. 1421ق، سنن ابن ماجه، تحقیق محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابو داود حنبلی، سلیمان بن اشعث. 1414ق، سنن ابو داود، بیروت: دار الفکر.
امام سندی حنفی، ابی الحسن. 1418ق، شرح سنن ابن ماجه، چاپ دوم، بیروت: دار المعرفه.
بیهقی شافعی، احمد بن حسین. بی تا، سنن الکبری، بیروت: دار الفکر.
ترمذی، محمد بن عیسی. 1420ق، سنن ترمذی، چاپ اول، بیروت: دار احیاء التراث.
جزیری، عبدالرحمن. 1406ق، الفقه علی المذاهب الاربعة، بیروت: دار الفکر.
حر عاملی، محمد بن حسن. 1414ق، وسایل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، چاپ دوم، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث.
حکیم، سید محمدتقی. 1418ق، اصول عامة للفقه المقارن، چاپ چهارم، قم: مجمع جهانی اهل بیت(ع).
خوارزمی، محمد بن محمود. بی تا، جامع المسانید، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان بن قایماز. 1407ق، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: علی محمد البجاوی، بیروت: دار احیاء التراث.
سبحانی، شیخ جعفر. 1414ق، الاعتصام بالکتاب والسنة، چاپ اول، قم: مؤسسه نشر امام صادق(علیه السلام).
سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن. 1363ش، الدر المنثور، تهران: انتشارات امیرکبیر.
شاطبی مالکی، ابی اسحاق. 1422ق، الموافقات، چاپ اول، بیروت: دار الاحیاء التراث.
شوکانی زیدی، محمد بن علی. 1419ق، نیل الأوطار، بیروت: دار الفکر.
شیخ طوسی، محمد بن حسن. 1418ق، الخلاف، چاپ پنجم، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
شیخ طوسی، محمد بن حسن. 1418ق، النهایة، چاپ دوم، بیروت: دار الکتب العربیه.
شیخ طوسی، محمد بن حسن.1390ق، التهذیب، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
صنعانی زیدی، محمد بن اسماعیل. 1420ق، سبل السلام، بیروت: دار الفکر.
عسقلانی شافعی، احمد بن علی. 1408ق، فتح الباری شرح صحیح البخاری، چاپ اول، بیروت: دار احیاء التراث.
عسقلانی شافعی، احمد بن علی. 1415ق، الإصابة فی تمییز الصحابة، چ اول، بیروت: دار الکتب العلمیه.
عسقلانی شافعی، احمد بن علی. 1417ق، التهذیب، چاپ اول، بیروت: دار المعرفه.
علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطه. 1414ق، تذکرة الفقهاء، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت.
علم الهدی، سید مرتضی. 1417ق، مسائل الناصریات، چاپ اول، قم: مجمع جهانی تقریب مذاهب.
فاضل، مقداد. 1343ش، کنز العرفان، تهران: انتشارات مکتبه مرتضویه.
فیروزآبادی، مجدالدّین محمّد بن یعقوب. 1412ق، قاموس المحیط، چاپ اول، بیروت: دار المعرفه.
قوشجی حنفی، علاء الدین. بی تا، شرح تجرید، چاپ سنگی.
محقق کرکی، علی بن الحسین. 1414ق، جامع المقاصد، چاپ دوم، قم: مؤسسه آل البیت.
محمدی اشتهاردی، محمد. 1372ش، صد و یک مناظره، چاپ اول، قم: انتشارات علامه.
مسلم بن حجاج. 1422ق، صحیح مسلم، تحقیق محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
معتمدی کردستانی شافعی، ابو الوفاء. 1332ش، اصول فقه شافعی، تهران: چاپخانه حیدری.
مقدس اردبیلی، مولی احمد. 1403ق، مجمع الفائدة والبرهان، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
مهدی پور، علی اکبر. 1411ق، الجزیرة الخضراء، تهران: انتشارات کعبه.
نسائی شافعی، احمد بن شعیب. بی تا، سنن نسائی، بیروت: دار احیاء التراث.
مقالات
ممتحن، مهدی و محبوبه بهمنی. 1391ش، «بررسی تطبیقی اندیشه‌های علامه اقبال لاهوری و امیر الشعرا شوقی»، فصلنامه ادبیات تطبیقی، سال ششم، شماره 24.
_||_
Holy Quran.
Abu Dawood Hanbali, Suleiman Bin Ash'ath, 1414 AH, Sunna Abu Dawood, Beirut, Dar Al-Fakr
Ibn Arabi, Mohiyeddin, 1392 AH, Fouchad al-Mukyah, Cairo, Maktab al-Arabiya
Ibne Majeh, Mohammad bin Yazid, 1421, Sunni Ibn Majeh, Research by Mohammad Fouad Abbad al-Baghi, Beirut, Dar Ehya al-Tart al-Arabi
Ibn Rushd Gortabi Al-Maliki, Mohammad bin Ahmad, 1402 AH, Fadayeh Al-Mujatihad and Nahih Al-Makhtabad, Sixth Edition, Beirut, Dar al-Marrafeh
Ibn al-Huda'ah al-Badi, 'Success' al-Din' and 'Shams al-Dīn', 'Beyat', Al-Moghuni, Beirut, Dar al-Fakr
Ibn Hanbal, Ahmad, 1417 AH, Al-Masand, Research, and Al-Shorfa al-Sheikh Shoaib al-Anwarwat, Beirut, Institute of Al-Reylah
Imam Sendi Hanafi, Abil-al-Hasan, 1418 AH, Explanation of the Traditions of Ibn Magh, Second Edition, Beirut, Dar al-Marrafa
Bayhagi Shafei, Ahmad ibn Husayn, Beyat, Senen Al-Kabiri, Beirut, Dar al-Fakr
Termazi, Mohammad bin Isa, 1420 AH, Senan Tarmety, First edition, Beirut, Darayah al-Terah
Jaziri, Abd al-Rahman, 1406 AH, Al-Fiqq Ali Ali al-Aba'a, Beirut, Dar al-Fakr
Hore Ameli, Mohammad ibn Hasan, 1414, Al-Shi'a al-Shi'a al-Shi'a, Second Qum, Al-Al-Bait Al-Alta'at Institute
Hakim, Seyyed Mohammad Taghi, 1418 AH, The General Principles of Lalphah al-Muharran, Fourth Edition, Qom, Ahlulbayt Universal Assembly (PBUH)
Kharazmi, Mohammad bin Mahmoud, Beyot, Jamee al-Masaenid, Beirut, Darlaktab Alamieh
Zahabi, Shamsuddin Muhammad ibn Ahmad ibn Uthman bin Qaymaz, 1407 AH, Al-Aladdah al-Fiqdid al-Rajil, Research: Ali Mohammad al-Bajawi, Beirut, Darahi al-Terat
Sobhani, Sheikh Ja'far, 1414 AH, Alatissam Balkat Waltanah, First Printing, Qom, Imam Sadiq Publishing Institute (AS)
Siuoti, Jalal al-Din Abdul Rahman, 1363, Al-Din al-Mansour, Tehran, Amir Kabir
Shatebi al-Maliki, Abi Ishaq, 1422 AH, Al-Mufaveghat, First Printing, Beirut, Dar Allahia Al-Thrath
Showkani Zaidi, Mohammad bin Ali, 1419 AH, Neil Ela'aotur, Beirut, Dar al-Fakr
Sheikh Toosi, Mohammad bin Hassan, 1390, Al-Thahzib, Tehran, Islamic Architects
Sheikh Toosi, Mohammad bin Hassan, 1418 AH, Al-Khalaf, fifth edition of Qom, Community of Teachers
Shaykh Toosi, Muhammad b. Hassan, 1418 AH, Alanheyh, Second Edition, Beirut, Al-Arabiya Darulkabat
Zaidi Sanani, Mohammad bin Isma'il, 1420 AD, Sabil-al-Salam, Beirut, Dar al-Fakr
Asqalani Shafei, Ahmadbn Ali, 1408 AH, Fatah al-Bari Description of Sahih al-Bakhari First edition, Beirut, Dar Ehya al-Terat
Asqalani Shafi'i, Ahmad Bin Ali, 1415 AH, Al-Ababafi Tamiyiz Al-Sahabah, Ch First, Beirut, Dar al-Kabul Al-Ammia
Asqalani Shafei, Ahmad Bin Ali, 1417 AH, Al-Tha'zib al-Tha'zib, First C, Beirut, Dar Al-Ma'rafah
Allameh Helli, Hassan ibn Yusuf bin Matheh, 1414, Tazkere Al-Bugha, his print, Qom, Al-Alibat Institute
Alam ol-Hoda, Seyyed Morteza, 1417, Al-Nasiriyah, Issa al-Nasiriyah, first print, Qom, World Assembly, approximation of Almadah
Fazel, Meghdad, 1343, Kains Al-Farghaneh, Tehran, Maktabe Publishing House,
Firoozabadi, Majdaddin Mohammad bin Yaghoub, 1412 AH, Qamous al-Muhifat, Ch First, Beirut, Dar al-Marraf
Ghoushchi Hanafi, Alaeddin, Bey, Explanation of abstraction, lithography
Mohaghegh Kareki, Ali Bin Al-Hussein, 1414 AH, Jameem al-Majsoed, Second Edition, Qom, Al-Alibat Institute
Mohammadi Eshtehardi, Mohammad, 1372 Sh., Sadouh one debate, First Printing, Qom, Allame Publication
Moslem ibn Hajjaj, 1422 AH, Sahih Muslim, research by Mohammad Fouad Abdul Baghi, Beirut, Dar al-Alia'a al-'at al-Arabi
Motamedi Kurdestani Shafei, 1332 Sh., Abu al-Wafa, Shafei jurisprudential principles, Tehran, Heydari printing house
Holy of Ardebili, Molly Ahmad, 1403, Assembly of Al-Fayyad al-Wahrahan, Qom, Society of Teachers
Mahdipour, Ali Akbar, 1411 AH, Al-Khudrasah Island, Tehran, Kabay Publications
Nesai Shafei, Ahmad ibn Shoaib, Beta, Saman Nasā'ī, Beirut, Darjeya Eltrahat
Articles
Mahdi Momtahhan, Mahboubeh Bahmani, 2012, Comparative Study of Allameh Eqbal Lahouri and Amir Shahra Shoghi, The Comparative Literature Quarterly, Year 6, No. 24
