-
دسترسی آزاد مقاله
1 - سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی شهری در منطقه 10 کلانشهر مشهد
مجید اکبری زهرا منتظری مرضیه طالشی انبوهیسرزندگی یکی از مهمترین کیفیت های سازنده فضاهای شهری برای ارتقاء کیفیت فضاهای شهری و خلق مکان می باشد و افول حيات و سرزندگي در محلات شهري را مي توان به‌عنوان يكي از نتايج پيروي از ديدگاه مدرنيسم دانست كه همواره طرفدار كمي گرايي بوده است و به مباحث كيفي بي توجهي نموده اس چکیده کاملسرزندگی یکی از مهمترین کیفیت های سازنده فضاهای شهری برای ارتقاء کیفیت فضاهای شهری و خلق مکان می باشد و افول حيات و سرزندگي در محلات شهري را مي توان به‌عنوان يكي از نتايج پيروي از ديدگاه مدرنيسم دانست كه همواره طرفدار كمي گرايي بوده است و به مباحث كيفي بي توجهي نموده است. هدف اين نوشتار ارزیابی میزان سرزندگی در نواحی سه¬گانه منطقه 10 کلان¬شهر مشهد است. تحقيق حاضر از لحاظ هدف¬گذاری کاربردی و روش آن توصبفی- تحليلي است و براي گردآوري داده¬ها از پرسش¬نامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماري پژوهش ساکنین منطقه 10 کلان¬شهر مشهد و روش نمونه¬گیری تصادفی ساده بوده است. براي تحليل اطلاعات به¬دست آمده از آزمون¬های تی¬تک نمونه¬ای، آزمون واریانس یک طرفه و از آزمون فریدمن در نرم¬افزار Spss استفاده شده است. سرزندگی فضاهای شهر، مفاهیمی چون عدالت، کارآمدی، سازگاری، انعطاف¬پذیری، کیفیت محیطی را نیز دربر می¬گیرد که در نهایت سرزندگی شهر در صورت پایداری به زیست¬پذیری منجر خواهد شد. نتایج تحقيق نشان داد در منطقه 10 کلان¬شهر مشهد به ترتیب ابعاد کالبدی با میانگین 3527/3، اجتماعی با میانگین 3350/3، زیرساختی با میانگین 3112/3 و اقتصادی با میانگین 1111/3 بیش¬ترین و کم-ترین ارزش را دارند. میانگین¬های ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و کالبدی در سه ناحیه شهرداری منطقه 10 برابر نیستند و اختلاف معناداری با هم دارند به¬طوری که در ابعاد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی، ابتدا ناحیه 1 سپس 2 از ناحیه 3 اختلاف میانگین بالاتری دارند. اما در بعد زیرساختی ناحیه 2 به مراتب نسبت به سایر نواحی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. به طوری¬که بعد کالبدی ناحیه 2 در حدود 13/0 از ناحیه یک و در حدود 7/0 از ناحیه 3 بیشتر و مطلوب تر است. در کل سرزندگی منطقه 10 در حد متوسط به بالا است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزیابی تاثیرات اقتصاد رانتی بر گسترش حاشیه نشینی کلانشهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 19 شهر تهران)
سیدمجتبی نجاتی مجیدولی شریعت پناهی تهمینه دانیالیدرحال حاضر وجود رانت های اقتصادی در حوزه مسکن وزمین ، نواحی شهری وروستایی اطراف کلاان شهر ها را با چالش های جدی مواجه کرده است . در واقع گروه های رانتی بدون انکه سرمایه گذاری اجتماعی ویا فعالیت مولد داشته باشند از انواع درآمدهای وابسته از فروش مواهب ومنابع طبیعی بهره م چکیده کاملدرحال حاضر وجود رانت های اقتصادی در حوزه مسکن وزمین ، نواحی شهری وروستایی اطراف کلاان شهر ها را با چالش های جدی مواجه کرده است . در واقع گروه های رانتی بدون انکه سرمایه گذاری اجتماعی ویا فعالیت مولد داشته باشند از انواع درآمدهای وابسته از فروش مواهب ومنابع طبیعی بهره می برند. این پژوهش در جهت ارزیابی تاثیرات اقتصاد رانتی بر گسترش حاشیه نشینی در منطقه 19 کلانشهر تهران صورت گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف¬گذاری کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه‌ای - اسنادی و روش میدانی از راه پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر 35 نفر از کارشناسان، خبرگان و صاحب نظران حوزه¬های برنامه¬ریزی روستایی، برنامه¬ریزی شهری، شهرسازی، جامعه شناسی و علوم اقتصادی می¬باشد. جهت تحلیل داده¬ها و اطلاعات به دست آمده از آزمون میانگین و آزمون دو جمله ای در نرم افزار spss استفاده گردیده است. یافته¬ها نشان داد که در زمینه عوامل موثر اقتصاد رانتی و نقش آن در شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی منطقه 19 تهران، افزایش سرمایه و نقدینگی برای سوداگرایان و مدیران سودجو، وجود امکانات لازم برای کارآفرینی خرد و فردی برای مسئولین و ذی نفعان، نقص طرح های شهری بورس بازی زمین بیشترین تاثیرات را در این زمینه ایفا می¬کنند. بر اساس یافته¬ها عواملی نظیر افزایش بورس بازی زمین، ناکارآمدی قوانین با گذر زمان در خصوص ساخت مساکن شبانه و گسترش سکونتگاه¬های غیررسمی، وجود مدیریت کلیشه¬ای، شفاف نبودن بحث جرایم که موجب تفاسیر متعدد از طرف سودجویان می¬گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - سنجش و ارزیابی مناطق کلان شهر تهران از لحاظ تنوع و اختلاط کاربریهای شهري
وحید بوستان احمدی مجید اکبری سیمین ارمغان آرش قاسم پورطی سال های اخير، اختلاط کاربری اراضی و توسعه ترکيبی کاربری ها به يکی از حوزه¬های مهم پژوهش در مطالعات شهری تبديل شده است. يکی از مباحث مهم در ارتباط با اختلاط کاربری، چگونگی سنجش آن در مناطق شهری است. با توجه به اينکه در بسياری از پژوهش ها، اختلاط کاربری به عنوان يک مت چکیده کاملطی سال های اخير، اختلاط کاربری اراضی و توسعه ترکيبی کاربری ها به يکی از حوزه¬های مهم پژوهش در مطالعات شهری تبديل شده است. يکی از مباحث مهم در ارتباط با اختلاط کاربری، چگونگی سنجش آن در مناطق شهری است. با توجه به اينکه در بسياری از پژوهش ها، اختلاط کاربری به عنوان يک متغير مستقل فرض گرديده که بر ساير ابعاد زيست شهری تأثير می¬گذارد، لذا چگونگی سنجش آن برای دستيابی به نتايج قابل اعتماد بسيار مهم است. این پژوهش در جهت سنجش و ارزیابی مناطق کلان شهر تهران از لحاظ تنوع و اختلاط کاربریهای شهري صورت گرفته است. این پژوهش از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است. روش جمع آوری اطلاعات و داده‌ها به‌صورت اسنادی (آمارنامه شهرداری و طرح تفصیلی) است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات به‌دست‌آمده از مدل¬های آنتروپی شانون، تحلیل رابطه خاکستری، شانون وینر و غالبیت سیمپسون در نرم¬افزار ARC/GIS استفاده گردیده است. منطقه 3 با میزان شاخص تنوع (496/0) و شاخص غالبیت سیمپسون (059487/0) در جایگاه اول قرار دارد. مناطق 20 و 19 هم به ترتیب با میزان شاخص تنوع (395/0) و (304/0) و شاخص غالبیت سیمپسون (019127/0) و (007362/0) در جایگاه دوم و سوم قرارگرفته‌اند. در سوی دیگر منطقه 8 با کمترین میزان شاخص تنوع (022/0) و شاخص غالبیت سیمپسون (000006/0) در جایگاه آخر قرارگرفته است. نتایج نشان داد که دو منطقه (4 و 1) در وضعیت خیلی زیاد، دو منطقه (5 و 2) در وضعیت زیاد، هفت منطقه (3، 9، 6، 22، 18، 16 و 15) در وضعیت متوسط، پنج منطقه (12، 11، 7، 19 و 20) در وضعیت کم و شش منطقه (14، 13، 21، 10، 8، کم و 17) در وضعیت خیلی کم قرار دارد. با دید آماری، 9 درصد مناطق در وضعیت خیلی زیاد، 9 درصد در وضعیت زیاد، 32 درصد در وضعیت متوسط، 23 درصد در وضعیت کم و 27 درصد در وضعیت خیلی کم قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تبیین تاثیر الگوی کالبدی بافت¬های مسکونی بر تعاملات همسایگی در محلات (مورد پژوهی: شهرک مسکونی نفت، نیوسایت، زیتون کارمندی و کیانپارس در شهر اهواز)
حامد حیاتی ندا ارزانی بیرگانیهمسایگی و تعامل همسایه ها در محله از دیرین یکی از بنیادی¬ترین پندارهای بستر در معماری و شهرسازی بوده است. پرسمانی که ساختار بنیادی این پژوهش را برپا داده است کاستی تعاملات همسایگی و تغییر سبک زندگی و الگوی رفتاری ساکنین در شهرها شده است. هدف از نگارش این پژوهش جستن رابط چکیده کاملهمسایگی و تعامل همسایه ها در محله از دیرین یکی از بنیادی¬ترین پندارهای بستر در معماری و شهرسازی بوده است. پرسمانی که ساختار بنیادی این پژوهش را برپا داده است کاستی تعاملات همسایگی و تغییر سبک زندگی و الگوی رفتاری ساکنین در شهرها شده است. هدف از نگارش این پژوهش جستن رابطه بین کالبد یا فرم محله و میزان تعاملات چهره به چهره در محله است. پژوهش موجود از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت و گردآوری داده ها توصیفی-تحلیلی و از نوع کمی-کیفی است که از روش تحقیق همبستگی استفاده شده است. جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی(پرسشنامه) صورت گرفته است. دستاوردهای کاوش موجود روشنگر آن است که یافته های حاصل از پرسشنامه در محلات ویلایی و آپارتمانی تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین در محله های ویلایی رابطه چهره به چهره افزایش می یابد و برعکس در مناطق آپارتمانی رابطه چهره به چهره کاهش می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - ارزیابی نتایج عملی سیاستگذاریها در حوزه شهرهای دوستدار سالمند در کلانشهرهای ایران
رستم صابری فربا رشد جمعیت سالمند، باز طراحی شهرها ضروری شده‌است. این بررسی به روش توصیفی و تحلیلی در این رابطه به انجام رسید. داده‌ها مورد نیاز در هر دو مقطع 1390 و 1400 با استفاده از چک لیست استاندارد شاخص‌های شهر دوستدار سالمند، از نمونه‌ای به حجم 500 نفر از پنج کلانشهر اصلی ایران چکیده کاملبا رشد جمعیت سالمند، باز طراحی شهرها ضروری شده‌است. این بررسی به روش توصیفی و تحلیلی در این رابطه به انجام رسید. داده‌ها مورد نیاز در هر دو مقطع 1390 و 1400 با استفاده از چک لیست استاندارد شاخص‌های شهر دوستدار سالمند، از نمونه‌ای به حجم 500 نفر از پنج کلانشهر اصلی ایران(تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز) اخذ شد. داده‌های گردآمده با استفاده از نرم افزار SPSS و مدلهای چند معیاره مورد تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده نشان داد که ضریب محاسبه شده برای شاخص‌های شهر دوستدار سالمند کمتر از حد میانه(492/0) است. علاوه بر آن، از سال 1390 تا 1400، میزان ارتقای شاخص‌های مورد اشاره کمتر از یک هزازم بوده‌است. مقایسه تلاش کلانشهرهای مورد بررسی نشانگر آن است که در این مدت شاخص محاسبه شده برای شهر تهران از 668/0 به 549/0 کاهش پیدا کرده و در همین مدت، شاخص شهر شیراز از 329/0 به 416/0 افزایش یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - سکونت گاه های غیر رسمی شهری در کلان شهر اهواز
حمید ماجدی کورش لطفیسکونت گاه های غیر رسمی حاصل شهرنشینی سریع و مشکلات اقتصادی کشورها و بخصوص کشورهای در حال توسعه می باشد. کشور ایران نیز پس از اصلاحات ارضی با این پدیده آشنا گردید. رشد چنین سکونت گاه هایی مشکلات زیادی در ابعاد اقتصادی اجتماعی و کالبدی در کلان شهر ها به همراه داشته است چکیده کاملسکونت گاه های غیر رسمی حاصل شهرنشینی سریع و مشکلات اقتصادی کشورها و بخصوص کشورهای در حال توسعه می باشد. کشور ایران نیز پس از اصلاحات ارضی با این پدیده آشنا گردید. رشد چنین سکونت گاه هایی مشکلات زیادی در ابعاد اقتصادی اجتماعی و کالبدی در کلان شهر ها به همراه داشته است. وقوع جنگ تحمیلی به رشد چنین سکونت گاه هایی در شهر اهواز افزود و بدنبال آن بازسازی مناطق جنگ زده استان فرصت پرداختن به این پدیده نابهنجار شهری را از مسئولین سلب نمود. هدف این مقاله شناسایی علل شکل گیری سکونت گاه های غیر رسمی در کلان شهر اهواز و ارائه راه کارهای لازم می باشد. نتایج نشان می دهد که مهمترین علت شکل گیری این سکونت گاه ها در شهر اهواز، مهاجرت شهر به شهر ناشی از شرایط جنگی منطقه و شرایط اقتصادی شهرهای استان بوده و مهمترین انگیزه مهاجرت، انگیزه اقتصادی است. در همین راستا، ارزانی مسکن و زمین و نزدیکی به بستگان از مهمترین دلایل اسکان در محل سکونت فعلی ذکر شده است. در پایان مقاله راهکارهای لازم برای به حداقل رساندن برخی از نارسایی ها و مشکلات این سکونت گاه ها پیشنهاد گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - عوامل اجتماعی موثر بر وقوع حوادث رانندگی در کلان شهر تهران (مورد مطالعه : حوادث منجر به مرگ بهار 92)
سیف اله سیف اللهی فریده نعمتی -
دسترسی آزاد مقاله
8 - کلان شهر تهران بزرگ و چالش های مدیریت شهری
کریم حمدی دکتر شهرام امیرانتخابیکلان شهر تهران به عنوان بزرگترین مرکز شهری خاورمیانه، تا دو سده پیش، در مقابل شهرهای تاریخی و پر آوازه ایران زمین، شهری کوچک به شمار می آمد که در حاشیه شمالی ری قرار داشت و مکانی خوش آب و هوا در دامنه های جنوبی البرز محسوب می شد که تحولات سیاسی کشور از دوره صفوی به بعد، چکیده کاملکلان شهر تهران به عنوان بزرگترین مرکز شهری خاورمیانه، تا دو سده پیش، در مقابل شهرهای تاریخی و پر آوازه ایران زمین، شهری کوچک به شمار می آمد که در حاشیه شمالی ری قرار داشت و مکانی خوش آب و هوا در دامنه های جنوبی البرز محسوب می شد که تحولات سیاسی کشور از دوره صفوی به بعد، بر اهمیت چهار راهی ارتباطی آن صحه نهاد. بویژه از آن جهت که این شهر در مرکزیت و ثقل جغرافیایی جریان حرکت طوایف قدرتمند مدعی حکومت قرار گرفت. تا اینکه از آغاز قاجاریه به پایتختی برگزیده شد و اهمیت روز افزون یافت و با ورود کشور به عصر جدید پس از انقلاب مشروطه و آغاز دوره پرشتاب شهر نشینی در ایران، تهران با در نوردیدن مرز های طبیعی و تاریخی خود و الحاق شهرها و روستاهای پیرامون به به کلان شهری بزرگ تبدیل گردید که البته به مشکلات و معضلات کارکردی کالبدی و اجتماعی اقتصادی کلان شهرهای کشورهای توسعه نیافته نیز دچار گردید. مسائلی چون بی هویتی، بافت ناهماهنگ کالبدی و فضایی بخش های کهنه و جدید شهر، آلودگی های زیست محیطی، حاشیه نشینی، تمرکز بیش از اندازه فعالیتهای رسمی و غیر رسمی اقتصادی و در نتیجه تمرکز ناموزون جمعیت در این شهر و غیره، موجب گردید تا بتدریج مراکز جمعیتی و شهرهای حاشیه این کلان شهر نیز رشد نموده و به عنوان مراکز خوابگاهی و پسکرانه تهران به قطب های جمعیتی تبدیل شوند که ایجاد قطب شهری کرج در غرب تهران نمونه اصلی آن است. درنتیجه با تمرکز جمعیت در سایر شهرهای پیرامون تهران اکنون با یک مجموعه و منطقه شهری در محدوده استان تهران مواجه هستیم که شکل گیری چنین ساختاری بر پیکره کشور استان تهران پیامدهای خاص خود را داشته و مدیریت کلان سیاسی و اداری خاصی را طی می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - روند تحولات شهرنشینی در ادوار تاریخی
مهرداد نوابخش سروش فتحیظهور شهر به عنوان یک پدیده سازمان یافته اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مشروط به فراهم شدن شرایط ومقدماتی است که در حدود ده هزار سال پیش و مقارن با دوران نوسنگی و آشنایی انسا ن ها با کشاورزی و به تبع آنکند شدن آهنگ کوچ و نیمه یکجانشینی انسان ها همراه بود . سکونتگاه هایی که در چکیده کاملظهور شهر به عنوان یک پدیده سازمان یافته اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مشروط به فراهم شدن شرایط ومقدماتی است که در حدود ده هزار سال پیش و مقارن با دوران نوسنگی و آشنایی انسا ن ها با کشاورزی و به تبع آنکند شدن آهنگ کوچ و نیمه یکجانشینی انسان ها همراه بود . سکونتگاه هایی که در زمین های حاصلخیز کشاورزی ودر بستر رودخانه ها به وجود آمدند، اولین سکونتگاه های انسانی به شمار می آیند که به تدریج تبدیل به روستاها وشهرها شدند. اولین موجی که توانست تحول انقلاب را در زندگی انسان ها به وجود آورد ”کشاورزی“ بوده است.کشاورزی توانست انسان کوچ گرای که مدام ا زسپیده دم تا شب هنگام کارش، شکار و دام بود را در مکانیخاص ساکن کند و بدین ترتیب سنگ زیرین و بنیادین شهرها و روستا ها را بنا کند . شهرهایی که سیر تحول ودگرگونی را به سرعت سپری کردند تا در نیمه دوم قرن هجدهم، موج دیگری تغییرات زیربنایی را درآن ها به وجودآورد. موجی که انقلاب صنعتی را به همراه داشت، نه تنها الگوی زندگی و حیات اجتماعی را متحول ساخت، بلکهباعث گسترش شهرها نیز شده و در کوتاه مدت شهرهای سنتی و باستانی را بلعید وآن ها را به شهرهای صنعتی ومدرن تبدیل کرد تا آن جا که مقدمات تحول بنیادین دیگری را تدارک دید و موج سوم را در خود پروراند . موجی کهدر نیمه دوم قرن بیستم و پس از جنگ جهانی دوم پدیدار شد و با عمومیت یافتن نظام جهانی مبتنی بر رسانه وارتباطات و با دو محور اساسی یعنی بازار جهانی مبادلات اقتصادی و دولت های ملی و نهادهای فراملی را به وجودآورد و شهر و حیات شهری در عصر فراصنعتی بسیار هیجان انگیز شده و به رویاهای انسان جامع عمل پوشاندهاست با ابداع تکنولوژی اطلاعات هم زمان با مطرح شدن جهانی شدن به وجود آمدن شهرهای اطلاعاتی و شکستهشدن مرزهای جغرافیایی و مطرح شدن بسیاری از مفاهیم اجتماعی مانند مهاجرت الکترونیکی، کنترل اجتماعیالکترونیکی، ادغام کار و منزل، دوستی اینترنتی و بسیاری از مفاهیم دیگر که در مقاله به تفصیل به بحث گذاشتهشده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - برنامه ریزی حمل و نقل کلا نشهری و تاثیر آن در توسعه شهر پایدار (مطالعه موردی: شهر تهران)
مهرداد نوابخش مجید کفاشییکی از چالش های اساسی فراروی برنامه ریزی شهری در اواخر قرن بیستم ، رشد پیوسته میزان ترافیکبوده که دستیابی به توسعه شهری پایدار را تحت تاثیر قرارداده است. در نظام های شهری، شبکه معابر وسیستم های حمل و نقل درون شهری تاثیرات مختلفی برتوسعه شهرها و اراضی می گذارند. در مجموع چکیده کاملیکی از چالش های اساسی فراروی برنامه ریزی شهری در اواخر قرن بیستم ، رشد پیوسته میزان ترافیکبوده که دستیابی به توسعه شهری پایدار را تحت تاثیر قرارداده است. در نظام های شهری، شبکه معابر وسیستم های حمل و نقل درون شهری تاثیرات مختلفی برتوسعه شهرها و اراضی می گذارند. در مجموعمی توان گفت که شبکه های حمل و نقل نه تنها در جابه جایی کالا و مسافر بلکه بر توسعه نیز تاثیرمی گذراند. شبکه معابر درون شهری امکان توسعه اراضی را در طول معابر افزایش داده و تاثیری خطی برتوسعه را به دنبال دارد ، حال آن که شبکه آزاد راه ها به طور عمده در محل تقاطع ها بر توسعه اراضی اثرمی گذارند.زیست پایدار مستلزم زندگی و همجواری نزدیک با محیط شهری جذاب و متناسب باخواست و توانساکنان است . تحقیقات درباره گزینه های موجود در سطح استراتژیک ، ملاحظات و اقدامات لازم را برایدستیابی به حمل و نقل پایدار در افق 2020 نشان می دهد. رسیدن به این هدف، هم مستلزم استفاده ازفناوری های جدید در حمل و نقل، و هم برقراری ارتباط علمی و منطقی بین حمل و نقل و رشد اقتصادیاست. علاوه براین، برای اجرای اقدامات مؤثر مورد نظر در این زمینه، عزم و مداخله تمام گروه های درگیرضروری است.مقاله حاضر بر آن است تا با ارائه مقدمه ای تاریخی نظری در مورد تولد پدیده کلان شهری جدید،هم زمان با ورود خودرو به صحنه شهرهای موجود، سیر تحول جهانی برخورد با حمل و نقل کلان شهری راطی دهه های پنج گانه 1950 تا 1980 و بعد از آن پی بگیرد، گرایش های محوری هر یک از دوره ها یاراهبردهای حمل و نقلی مطرح در کلان شهرهای دهه ها را مورد بحث و بررسی قرار دهد و آ نها را در قالببه تصویر بکشد . سپس با ارائه ویژگی های عمده برنامه ریزی حمل و نقل شهری و با الهام از جهاننظریه توسعه پایدار شهری، وضعیت سیستم های حمل و نقل عمومی غیر انبوه شهر تهران و تاثیراتی کهشبکه های حمل و نقل بر توسعه شهر تهران دارند را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - بررسی پراکنش مکانی شاخصها یا فعالیتهای جهانی شدن در کلانشهرهای کشورهای در حال توسعه (نمونه موردی کلان شهر تهران)
علیرضا سلیمانی اصغر نظریاندر تحقیق حاضر چگونگی و میزان پراکنش و تمرکز فعالیتهای مرتبط با جهانی شدن در کلان شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته و همچنین چگونگی این پراکنش و ارتباط آن با تراکم جمعیتی و مرکز تجاری شهر مقایسه و بررسی شده است. بر اساس مطالعات صورت گرفته چنین بر می آید که رابطه معکوس بین چکیده کاملدر تحقیق حاضر چگونگی و میزان پراکنش و تمرکز فعالیتهای مرتبط با جهانی شدن در کلان شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته و همچنین چگونگی این پراکنش و ارتباط آن با تراکم جمعیتی و مرکز تجاری شهر مقایسه و بررسی شده است. بر اساس مطالعات صورت گرفته چنین بر می آید که رابطه معکوس بین تراکم جمعیتی و مکان یابی کاربریهای جهانی شدن وجود دارد. و همچنین این نمودها بیشتر گرایش به مکان یابی در خارج از هسته تجاری شهر دارند. در ارتباط با تمرکز کابریها یا پیوستگی مکانی آنها نیز می توان گفت که بیشتر این کاربریها نسبت به خود گرایش به همگرایی( تمرکز ) دارند و کل کاربریهای مرتبط با جهانی شدن نسبت به یکدیگر نیز حالت همگرایی وتمرکز داشته و ضریب توزیع بالا نیز این عامل را تصدیق می کند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - مدیریت بحران زلزله در کلان شهر تهران
تقی کاظمی تاریشهر تهران با توجه به ضوابط شهرسازی و تعاریف جغرافیایی، به عنوان یک کلان شهر شناخته می شود و مسئله ای که همواره در این شهر مطرح است مدیریت بحران زلزله می باشد. و سوال اصلی این است که آیا ساختار موجود سازمانهای دست اندرکار برای مدیریت بحران زلزله جوابگو می باشد؟ در این مق چکیده کاملشهر تهران با توجه به ضوابط شهرسازی و تعاریف جغرافیایی، به عنوان یک کلان شهر شناخته می شود و مسئله ای که همواره در این شهر مطرح است مدیریت بحران زلزله می باشد. و سوال اصلی این است که آیا ساختار موجود سازمانهای دست اندرکار برای مدیریت بحران زلزله جوابگو می باشد؟ در این مقاله ضمن تشریح بحران و مدیریت بحران، موقعیت تهران و مخاطرات زلزله، آسیب پذیری و پیامدهای زلزله و وضعیت پیش بینی آینده زلزله در تهران بررسی شده است و مشخص شد که ساختار موجود با توجه به شرایط سازمانهای دست اندرکار، جوابگوی مدیریت بحران در کلان شهر تهران نیست، در این راستا مسائل و چالشهایی که فراروی مدیریت بحران زلزله در تهران وجود دارد رااز طریق مصاحبه با مسئولین و کارشناسان مختلف در 24 بند شناسایی نموده و در نهایت برای رفع آن و ایجاد مدیریتی بایسته راه کارها و پیشنهادات لازم در 12 بند ارائه شده است که مهمترین راه کار، ایجاد مدیریت یکپارچه شهری ( مدیریت به هم پیوسته شهری ) است بطوری که همه منابع قدرت شامل نیروهای دولتی ( زیر نظر دولت ) ، نیروهای نظامی و انتظامی ، نهادهای عمومی زیر نظر شهرداری و نهادهای مردمی (آزاد ) در مقابل رئیس ستاد بحران ( مثلا شهردار تهران ) پاسخگو باشند، در واقع مشکلات ساختاری و قانونی حل گردد و اختیارات مدیر بحران افزایش یابد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - عوامل موثر در گسترش مهاجرت به کلانشهر تهران
کریم حمدی سروش فتحیبه دنبال گسترش امکانات اشتغال در بخش نوین، مهاجرت افرادی که در جستجوی درآمد بیشتری هستند ادامه خواهد یافت. با افزایش تراکم جمعیت در شهر بهای زمین در مناطق شهری، هزینه های مسکن، حمل و نقل مواد خوراکی و دیگر امکانات شهری بالا می رود. این امر شکاف بین سطح درآمد روستایی و ش چکیده کاملبه دنبال گسترش امکانات اشتغال در بخش نوین، مهاجرت افرادی که در جستجوی درآمد بیشتری هستند ادامه خواهد یافت. با افزایش تراکم جمعیت در شهر بهای زمین در مناطق شهری، هزینه های مسکن، حمل و نقل مواد خوراکی و دیگر امکانات شهری بالا می رود. این امر شکاف بین سطح درآمد روستایی و شهری را تنگتر می‌کند و بنابراین، آهنگ شهرنشینی و روند مهاجرت کندتر میشود. با ادامه روند توسعه، گوناگونی فعالیتهای بخش نوین اقتصادی بیشتر شده و بخش شهری، به صورت یک نظام یکپارچه مستقل از شهرهای مختلف درمی‌آید که هر کدام در جهت تخصص یافتن در جنبه ای از فعالیتهای اقتصادی، توسعه می‌یابند. در این مسیر، روند شهر نشینی با جذب منابع انسانی به سوی فعالیتهایی که بازده اقتصادی بیشتری دارند، در تمام جنبه های توسعه اثر میگذارد.این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجراء توصیفی(همبستگی) است.جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه اساتید،متخصصان و مدیران در حوزه مدیریت ،علوم اجتماعی و فرهنگی می باشند.در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد و تعداد 150سشنامه در میان نمونه مورد پژوهش توزیع شد که در این میان 131پرسشنامه بصورت کامل تکمیل و به پژوهشگر عودت داده شد.ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه بصورت پرسشنامه ای بوده است.پرسشنامه مذکور در دوبخش الف)مشخصات فردی و ب)گویه ها با 40 گویه می باشد. بر اساس ارزیابی حاصل از نتایج آزمون فرضیات تحقیق و ارزیابی آراء خبرگان از میان مؤلفه های هشتگانه ،عوامل اقتصادی شهر تهران در جایگاه نخست ،عوامل اقتصادی مبدا در جایگاه دوم و عوامل سیاسی شهر تهران در جایگاه انتهایی عوامل تاثیر گذار در مهاجرت به کلانشهر تهران قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - طراحی مدل پیش بینی ریسک گردشگری با استفاده از رویکرد فازی
امیر رضا خادم حامد صارمیمقدمه و هدف پژوهش: پیش بینی از اصول پایه رسیدن به توسعه پایدار و ایجاد تعادل در محیط پیچیده و پویا می‌باشد و صنعت توریسم بعد از نفت دومین صنعت پردرآمد در جهان می‌باشد. در همین راستا هدف پژوهش استفاده از رویکرد فازی-عصبی بوده تا مدلی جهت پیش بینی ریسک توریسم در محیط پیچی چکیده کاملمقدمه و هدف پژوهش: پیش بینی از اصول پایه رسیدن به توسعه پایدار و ایجاد تعادل در محیط پیچیده و پویا می‌باشد و صنعت توریسم بعد از نفت دومین صنعت پردرآمد در جهان می‌باشد. در همین راستا هدف پژوهش استفاده از رویکرد فازی-عصبی بوده تا مدلی جهت پیش بینی ریسک توریسم در محیط پیچیده و پویا تدوین تمایل، بدین منظور ابتدا پارامترهای مؤثر بر فرایند تعیین تعداد توریسم در کلان شهر تهران که جامعه آماری بوده، شناسایی و سپس متغیرها در 10 دسته اصلی طبقه بندی و به عنوان ورودی در نظر گرفته شده است. روش پژوهش: در پژوهش حاضر، روش کار ترکیبی از روش‌های اسنادی، تحلیلی و ریاضی است. در این مطالعه با استفاده از منابع آماری و پژوهشی 29 شاخص در ده حوزه‌ی ساختاری، اجتماعی، مالی، سلامت، روانی، فرهنگی، ایمنی، حقوقی، سیاسی و تروریسم استخراج شده و در خصوص کلانشهر تهران مورد مطالعه قرار گرفته. پس از طبقه بندی، هر کدام از متغیرها با استفاده از توابع عضویت از متغیرهای کلامی تبدیل به متغیرهای کیفی و سپس کمی شده‌اند. یافته‌ها: هر متغیر به صورت فازی، وارد سیستم شبکه عصبی - فازی و در نهایت هرکدام به عنوان متغیر خروجی به صورت فازی از سیستم استنتاج شده. پس از ایجاد 10 شبکه فازی، نتایج خروجی هر کدام به عنوان یک عامل تأثیرگذار بر ریسک اصلی با وزن خاصی مربوط شده و سپس با رابطه وزنی هر کدام از ریز ریسک‌ها، ریسک اصلی بدست آمده است. نتیجه گیری: در انتها شهر تهران به عنوان مطالعه موردی، ارزیابی شده که تهران با 50 درصد (متوسط) ریسک گردشگری با منشأ انسانی محاسبه گردیده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - مسیریابی و منشایابی حرکت آلاینده های جوی در شرایط وقوع آلودگی های حدی در کلان شهر تهران
مطهره زرگری عباس مفیدی آذر زرینزمینه و هدف :آلودگی هوا یکی از معضلات اساسی کلان شهرها است که به یکی از مسایل مهم تبدیل گردیده است. مسیریابی و منشایابی حرکت آلاینده های جوی در شرایط وقوع آلودگی های حدی در کلان شهر تهران هدف تحقیق حاضر می باشد. روش بررسی :در این تحقیق، از داده های ایستگاهی آلودگی هوا، چکیده کاملزمینه و هدف :آلودگی هوا یکی از معضلات اساسی کلان شهرها است که به یکی از مسایل مهم تبدیل گردیده است. مسیریابی و منشایابی حرکت آلاینده های جوی در شرایط وقوع آلودگی های حدی در کلان شهر تهران هدف تحقیق حاضر می باشد. روش بررسی :در این تحقیق، از داده های ایستگاهی آلودگی هوا، داده های تصویر ماهواره ای Terra و از داده هایFNL ، بهره گرفته شده است. روزهای بسیار آلوده برای آلاینده های PM10 و O3با بهره گیری از شاخص PSI محاسبه گردید. در کنار مسیریابی آلاینده ها توسط تصاویر ماهواره ای به صورت چشمی از مدل HYSPLIT، برای منشأیابی آلاینده ها در سه تراز ارتفاعی10، 1500 و 5000 متری از سطح زمین بهره گرفته شد. خروجی های حاصل از تصاویر ماهواره ای و مدل، برای درک عمیق تر در محیط GIS ترسیم شدند. یافته ها: به طور کلی، در الگوی پشته برون حاره، سنجنده MODIS، گرد و غباری که از کشور سوریه، شمال شرقی تا جنوب شرقی کشور عربستان، مرکز، شمال و جنوب عراق و بخش هایی از ترکیه می باشد را نشان می دهد. منشا گرد و غبار در مدل HYSPLIT، در ترازهای 10 و 1500 متری از جانب شمال شرق و نواحی غربی می باشد. در الگوی ترکیبی، گرد و غبار بسیار شدیدی توسط سنجنده مودیس بر روی کشورهای عربستان، عراق، سوریه و اردن و بخش هایی از ترکیه قابل مشاهده می باشد. جریانات غباری در مدل HYSPLIT، در تراز 10 متری از شمال شرق و شمال غربی و در تراز 1500 متری، ناشی از شرایط محلی و در تراز 5000 متری این تغییرات محسوس تر است. بحث و نتیجه گیری:به طور کلی، برررسی مسیر یابی و منشأیابی حرکت آلاینده های جوی PM10و O3در کلان شهر تهران در قالب دو الگوی هم دیدی اصلی شامل الگوی پشته برون حاره و الگوی ترکیبی ارایه و طبقه بندی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - بررسی کارآمدی قوانین و مقررات حقوقی ناظر بر آلودگی هوا در ایران
داریوش کریمی نگین موسوی مدنیآلودگی هوا در سطوح ملی و بین المللی، آثار زیان باری بر محیط زیست انسانی و طبیعی بر جای میگذارد. رشد تکنولوژی و شهرنشینی به تبعات خود افزایش حجم گسترده ای از انواع آلاینده ها در هوا را موجب شده و به دلیل مضر بودن آن برای سلامتی عموم و محیط زیست، حساسیت دولت مردان را در ر چکیده کاملآلودگی هوا در سطوح ملی و بین المللی، آثار زیان باری بر محیط زیست انسانی و طبیعی بر جای میگذارد. رشد تکنولوژی و شهرنشینی به تبعات خود افزایش حجم گسترده ای از انواع آلاینده ها در هوا را موجب شده و به دلیل مضر بودن آن برای سلامتی عموم و محیط زیست، حساسیت دولت مردان را در رابطه با اتخاذ تدابیر و تمهیداتی خاص، به منظور جلوگیری از آلوده نمودن هوا و تخریب محیط زیست بر انگیخته است. در ایران نیز در سالیان اخیر به ویژه در کلان شهرها این آلودگی افزایش قابل توجهی داشته و به نوبه خود باعث ورود خسارات جبران ناپذیر بر سلامتی اشخاص و کیفیت اموال شده است. به نظر می رسد که قوانین و مقررات حقوقی آلودگی هوا در ایران تا حدودی برای رفع آلودگی هوا کفایت می کند. در واقع مشکل استمرار آلودگی هوا از قوانین و مقررات مربوطه نیست، بلکه از مجریان قانون است که به وظایف خود در این راستا به درستی عمل نمی کنند. از سویی، با توجه به این که امکان جبران خسارت ناشی از آلودگی هوا به دلیل ماهیت و ویژگی خاص آن به میزان کمتری قابل جبران است، در نتیجه بسیاری از خسارات حاصل از آلودگی هوا جبران نشده باقی میماند. اما برای کارآمدی قوانین و مقررات حقوقی آلودگی هوا در سطح داخلی هنوز راه حل هایی وجود دارد. از این رو، در این مقاله تلاش بر این است که آلودگی هوا در کلان شهر های ایران از منظر کارآمدی قوانین و مقررات حقوقی مورد بررسی قرار گرفته و از سوی دیگر، راه کارهای کنترلی و قابل اعمال در این زمینه ارایه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - پیشنهاد مدلی برای پیش بینی قیمت مسکن بر اساس روش آریما؛ مطالعه موردی شهر تهران
حسین ممبینی مرتضی هاشم پور شهلا روشندلتعیین و برآورد قیمت مسکن در مناطق شهری از اهمیت زیادی برای دولت، سرمایه گذاران خصوصی و دولتی و افراد عادی برخوردار است. این تخمین می تواند در برنامه ریزی و تصمیم گیری های آینده در بسیاری از سیاست های شهری و منطقه ای مورد استفاده قرارگیرد. از آنجا که از یکسو شکوفایی بخش چکیده کاملتعیین و برآورد قیمت مسکن در مناطق شهری از اهمیت زیادی برای دولت، سرمایه گذاران خصوصی و دولتی و افراد عادی برخوردار است. این تخمین می تواند در برنامه ریزی و تصمیم گیری های آینده در بسیاری از سیاست های شهری و منطقه ای مورد استفاده قرارگیرد. از آنجا که از یکسو شکوفایی بخش مسکن در سرانه تولید ملی موثر بوده و افزایش اشتغال را به همراه خواهد داشت و از سوی دیگر افزایش وام مسکن برای خرید یا هرگونه افزایش نقدینگی موجب افزایش تورم و فاصله گرفتن سطح درآمد عمومی با هزینه مسکن خواهد شد، لذا برنامه ریزی مسئولین دولتی در مهار تورم و افزایش قیمت همراه ایجاد رونق در بازار مسکن نیازمند مطالعه دقیق این موضوع می باشد. در این راستا به سبب اهمیت بالای قیمت مسکن در دهه های اخیر استفاده از توابع قدرتمند و کارا برای تخمین قیمت مرسوم شده است. در این تحقیق با استفاده از مدل آریما به مدل سازی و پیش بینی قیمت مسکن برای پرداخته شده است. نتایج نشان از آن دارد که مدل پیشنهاد شده در این تحقیق دارای توانایی بالایی (با ضریب تعیین 99.7%) برای مدل سازی و پیش بینی قیمت مسکن در شهر تهران می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - تحلیل روش‌های تامین منابع مالی شهرداری تبریز با تاکید بر درآمدهای پایدار
اکبر مددی پرویز نوروزی کریم حسین زاده دلیردستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم می‌کند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کل چکیده کاملدستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم می‌کند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کلانشهر و مسیر حرکتی آن به سوی پایداری و یا ناپایداری مورد کنکاش قرار گرفته و جایگاه درآمدهای پایدار در سیستم مالیه شهرداری کلانشهر تبریز به منظور تدوین الگوی مناسب مدیریت درآمدی شهری مشخص گردیده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی– تحلیلی می باشد. روش‌شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی و ترکیبی از روش‌های اسنادی- کتابخانه‌ای می باشد. نتایج نشان داد که بیشترین مبلغ درآمدی پایدار برای سال 1394 و کمترین رقم برای سال 1392 ثبت شده و از سال 1394به بعد منابع درآمدی پایدار شهرداری کلانشهر تبریز سیر نزولی داشته است. علی الرغم کاهش منابع درآمدی ناپایدار کلانشهر تبریز در سال 1396 به نسبت سال 1392 در کل بودجه، میزان درآمد کلی این کلانشهر در بالاترین سال خود ( 1394) نسبت به سال 1396 افت داشته است. بخش قابل توجی از کاهش میزان درآمد ناپایدار کلانشهر تبریز به نسبت درآمد پایدار آن در نتیجه کاهش درآمد کلی شهر بوده و ارتباطی با مدیریت درآمدی پایدار آن ندارد. از 48 عامل مؤثر بر توسعه پایدار درآمدی شهرداری تبریز10عامل مورد اشاره در ادامه با بالاترین امتیاز تاثیر گذاری مستقیم شناسایی گردید: A3،A10،A7،A4،A5،A8،A6،A2،A1،A13. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - نقش و جایگاه قانون در مدیریت شهری شهر تهران
سید ابوطالب نوری همپا خیرالله پروین محمد حسن حبیبیاین پژوهش شناسایی و ردیابی موانع و مسائل اجرایی برنامه‌های حوزه‌ی مدیریت شهری و نقش و جایگاه قانون در آن است. با توجه به نظریات مطرح شده، نتیجه‌گیری مباحث مطالعه شده ذکر شده و پیشنهادات لازم مطرح شده است و تصویر وضع موجود سامانه مدیریت شهری در ایران، تصویری مغشوش است. ا چکیده کاملاین پژوهش شناسایی و ردیابی موانع و مسائل اجرایی برنامه‌های حوزه‌ی مدیریت شهری و نقش و جایگاه قانون در آن است. با توجه به نظریات مطرح شده، نتیجه‌گیری مباحث مطالعه شده ذکر شده و پیشنهادات لازم مطرح شده است و تصویر وضع موجود سامانه مدیریت شهری در ایران، تصویری مغشوش است. امور جاری در کشورها براساس مجموعه قوانین آنها اداره می‌گردد و قوانین و مقررات، نقش ابزار اجرایی مدیران شهری را به عهده دارد؛ اما، علی‌رغم گسترش شهرها و به تبع آن پیچیده‌تر شدن مسائل شهری و گسترش حیطه وظایف مدیران شهری، هنوز هم قانون مصوب 1334 شهرداری(با اصلاحات) به عنوان قانون اصلی در شهرداری کلان شهر تهران به حساب می‌آید و این امر موجب بروز مشکلات عدیده‌ای گردیده است. مطالعه‌ی منابع و ماخذ حقوقی، ناکارآمدی و قدیمی بودن قوانین مدیریت شهری را نشان می‌دهد که روزآمدی این قوانین موجبات ساماندهی بخشی از مشکلات این حوزه را فراهم می‌نماید. یکی از اقداماتی که می‌تواند جهت اصلاح روندهای نادرست و یا بهبود وضع موجود موثر واقع شود، آسیب شناسی اجرای طرح‌های شهری است، چرا که با دیدگاه نقادانه مسائل و مشکلات اجرایی چنین طرح‌هایی نمایان شده و از این طریق می‌توان راه‌هایی را برای جلوگیری از شدت یافتن مسائل و ریشه‌کن کردن آنها پیشنهاد داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تحلیل راهبردی چالش‌های مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علیرضا خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیریچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کاملچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 می‌باشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - تحلیل راهبردی چالش‌های مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علی خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیریچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کاملچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 می‌باشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. Abstract City, as an integrated generality, needs a strong organization with an integrated management. The multiplicity of management and incoordination of governmental and private organizations – which are in charge of urban affairs – is of main issues in the area of urban management. The rapid spread of surrounding urban societies has rendered some problems and challenges in Tehran metropolis. The purpose of the present study is to show some management strategies in Tehran metropolis with the approach of integrated urban management. In view of purpose, it is applicable, and considering method, it is descriptive - analytical. Collecting data has been performed through library studies and measuring, and SWOT and Delphi models have been used in order to analyze data. The statistical society includes 30 expert technicians of urban management. The results show that from 45 internal and external elements influencing on integrated urban management in Tehran metropolis, sum of weight point is 2.67 for internal elements and 2.25 for external elements, so, revision strategies should be used in order to succeed in the integration of managing Tehran metropolis, so as to decrease the internal weak points of integrated management of Tehran metropolis and to exploit the external opportunities. Some of review strategies include: moving to decentralization of strength and governmental organizations and bureaucratic structures and vesting authorities to local governments and urban managements and also, vesting the authority of preparing plans of urban and regional expansion to local organizations. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلانشهرهای ایران
سید امیرحسین منجم زاده کرامت الله زیاری حمیدرضا ماجدیچکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلانشهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچید چکیده کاملچکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلانشهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا‌رآمد جهت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلانشهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلانشهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می‌گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نگاه ما به شهرها می‌بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم‌تر از همه زیست‌محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می‌شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمع‌آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی‌دار شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - تدوین مدل ورزش شهروندی کلان شهرهای ایران : رویکرد توسعه یافتگی اجتماعی
احمد رضا کیانی سید احسان امیرحسینی مهرزاد حمیدیهدف: طراحی مدل توسعه ورزش شهروندی کلان شهرهای ایران با رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری بود.روش شناسی: توصیفی و به لحاظ هدف، کاربردی است. گردآوری اطلاعات، به صورت میدانی و به شیوه آمیخته کیفی و کمی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 18 نفر از خبرگان و در بخش کمی، تعدا چکیده کاملهدف: طراحی مدل توسعه ورزش شهروندی کلان شهرهای ایران با رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری بود.روش شناسی: توصیفی و به لحاظ هدف، کاربردی است. گردآوری اطلاعات، به صورت میدانی و به شیوه آمیخته کیفی و کمی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 18 نفر از خبرگان و در بخش کمی، تعداد 70 نفر، شامل مدیران و کارشناسان دفتر ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان، مسئولین فدراسیون و هیأت ورزش های همگانی و مدیران تربیت بدنی شهرداری در کلان شهرهای ایران بودند. داده ها با بررسی اسنادی و نظرات خبرگان و با روش دلفی، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 16 عامل توسعه ورزش شهروندی جمع آوری شد. روایی پرسشنامه توسط 10 نفر از اساتید مدیریت ورزشی دانشگاه و یایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد (86/0= α). جهت ساختاردهی عوامل و طراحی مدل از نظرات خبرگان، درصد فراوانی و تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده شد. نتایج: نشان داد که 16 عامل مؤثر شناسایی شده بر توسعه ورزش شهروندی در 7 سطح قرار گرفتند. عوامل چشم انداز و مدیریت کلان و برنامه ریزی و مدیریت جامع در سطح زیربنایی مدل قرار گرفتند.نتیجه گیری: به طور کلی پیشنهاد می گردد توجه به ورزش شهروندی بایستی در جهت گیری های کلان دولت قرار گرفته و مسئولان نسبت به طراحی و اجرای برنامه جامع توسعه ورزش شهروندی اقدام لازم را انجام دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - ارزیابی راهبردهای افزایش توان رقابت پذیری کلان شهرهای ایران با تکیه بر استراتژی Coopetition ) مطالعه موردی:کلان شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اهواز و زاهدان(
مریم خضرایی شولای فر زینب کرکه آبادی سعید کامیابیساختارجدید اقتصاد فضا در عصر جهانی شده ی معاصر، تغییرات اساسی در ساخت و پارادایم غالب توسعه اقتصادی_اجتماعی شهرها ایجاد نموده است. به طوری که شهرها از نقشی منفعل و پذیرا به بازیگرانی قوی در عرصه ملی و فرا ملی تبدیل شدند.به دنبال این تغییرات درادبیات برنامه ریزی شهری و ا چکیده کاملساختارجدید اقتصاد فضا در عصر جهانی شده ی معاصر، تغییرات اساسی در ساخت و پارادایم غالب توسعه اقتصادی_اجتماعی شهرها ایجاد نموده است. به طوری که شهرها از نقشی منفعل و پذیرا به بازیگرانی قوی در عرصه ملی و فرا ملی تبدیل شدند.به دنبال این تغییرات درادبیات برنامه ریزی شهری و استراتژی های توسعه، مفهوم جدیدی تحت عنوان "رقابت پذیری" شکل گرفت. شهرها امروزه وابسته به رقابت پذیری هستند، زیرا هرچه یک شهر از توان بیشتری برای رقابت برخوردار باشد، سازگاری بهتری با بحران های اقتصادی- اجتماعی ایجاد خواهد نمود. در ایران موضوع ارتقا رقابت پذیری از برنامه چهارم توسعه وارد ادبیات سیاست گذاری کشور شده است، ولی تنزل رتبه ایران و حضور کلان شهر تهران در عرصه رقابت به صورت منفرد و بدون بهره مندیاز پتانسیل هم افزایی و پیوند قابلیتهای رقابتی دیگر کلان شهرها ، لزوم تدوین راهبردهای تقویت توان رقابت پذیری شهرها را ضرورت می بخشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارتقا رتبه رقابت پذیری ملی، به ارزیابی استراتژی رقابت همکارانه میان کلان شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اهواز و زاهدان با منطقه شهری خود می پردازد. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی_تحلیلی و استفاده از تکنیک دلفی ،"تحلیل سلسله مراتبی فازی" و رتبه بندی " ویکور" بوده است. نتایج حاصله حاکی ازآن است که هرچه مادرشهر مرکزی، از توان رقابت پذیری بیشتری برخوردارباشد، ظرفیتهای همکاری با منطقه شهری آن کاهش می یابد و برعکس توزیع متوازن پتانسیل های رقابتی در میان مادر شهر مرکزی و منطقه شهری، ظرفیت های همکاری را گسترش می دهد. به طوری که مقایسه رتبه رقابت همکارانه کلان شهرها با رتبه رقابت پذیری آنها حاکی از ارتقا جایگاه آنها می باشد. بنا براین تجدید نظر در الگوی فعلی رقابت پذیری کلان شهرها، با تکیه بر استراتژی رقابت همکارانه و تمرکز بر مزایای رقابتی وابسته به مکان پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - تأثیر اصلاحات ارضی سال 1342 بر حاشیه نشینی و اعتراضات سیاسی – اجتماعی در ایران
گارینه کشیشیان سیرکی مهین نیرومند آلانکشسال های دهه 1340 و 1350 اوج سیاست های اصلاحات اقتصادی، توسعه و صنعتی شدن بود و برآوردهای رسمی نشان می داد که حکومت ایران به ثبات لازم برای تداوم اقتدار داخلی و منطقه ای رسیده است. اما درست در همین دوره مجموعه ای از اعتراضات و شورش ها آغاز شد که سرانجام به انقلاب 57 منجر چکیده کاملسال های دهه 1340 و 1350 اوج سیاست های اصلاحات اقتصادی، توسعه و صنعتی شدن بود و برآوردهای رسمی نشان می داد که حکومت ایران به ثبات لازم برای تداوم اقتدار داخلی و منطقه ای رسیده است. اما درست در همین دوره مجموعه ای از اعتراضات و شورش ها آغاز شد که سرانجام به انقلاب 57 منجر گشت. پرسشی که در این مقاله مطرح شده تا به آن پاسخ دهیم آنست که اصلاحات ارضی چگونه به اعتراضات سیاسی شهری تأثیر گذاشته است؟ فرضیه ای که ارائه می شود آنست که اصلاحات ارضی موجب تحرک اجتماعی و جابجایی جمعیتی شده و موجب پیدایش حاشیه نشینی در حومه شهرهای بزرگ گردید. از سویی، نوسازی با وجود توسعه یافتن مرکزِ شهرهای بزرگ، چیزی جز فقر و نابرابری و بی عدالتی برای بخش مهمی از مردم شهرها نبوده که خود منجر به شکل‌گیری زمینه‌هایی برای قیام‌ها و شورش‌ها گردید. در این مقاله با استفاده از نظریه‌های والت ویتمن روستو، آندره گوندر فرانک و امانوئل والرشتاین، به بررسی موضوع در سه سطح تحلیل خُرد، میانه و کلان پرداخته و نتایج بحث مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق کیفی و با روش جامعه شناسی تاریخی خواهد بود و متون و اسناد مربوط به اصلاحات ارضی ایران و اعتراضات دو دهه پیش از انقلاب را تحلیل می کند. یافته اصلی این تحقیق نشان می دهد که جدا از اراده حکومت ها، همواره یک سری تحولات ساختاری موجبات تغییر شرایط می شود که نقش ساختارها را فراتر از کارگزاران تحمیل می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - بررسی و تحلیل شبکه شهری در مجموعه شهری تهران
شهرام امیرانتخابی مریم محمدیدر دهه های اخیر فرایندهای تمرکزگرایانه ساختارهای سیاسی و اقتصادی کشور باعث ظهور پدیده نخست شهری در شبکه شهری تهران شده است. تمرکز سرمایه و فعالیتها در تهران سبب زهکشی منابع از شهرهای پیرامونی به سوی این کلانشهر ملی می شود. وجود زیرساختهای اقتصادی و تولیدی به ویژه در بخش چکیده کاملدر دهه های اخیر فرایندهای تمرکزگرایانه ساختارهای سیاسی و اقتصادی کشور باعث ظهور پدیده نخست شهری در شبکه شهری تهران شده است. تمرکز سرمایه و فعالیتها در تهران سبب زهکشی منابع از شهرهای پیرامونی به سوی این کلانشهر ملی می شود. وجود زیرساختهای اقتصادی و تولیدی به ویژه در بخش صنعت و خدمات, تهران را به قطب اصلی منطقه شهری تبدیل نموده و این امر سبب جذب جمعیت نواحی پیرامون و حتی سایر استانها به این کلانشهر و حومه آن شده است. جهت بررسی میزان اثرات تهران بر شبکه شهری منطقه, از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و با مدلهای کمی سلسله مراتب شهری در مجموعه شهری تهران بررسی میشود. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش از نوع اسنادی – کتابخانه ای است، جامعه آماری تحقیق شهرهای مجموعه شهری تهران بوده و اطلاعات مورد نیاز از نتایج سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن گردآوری شده است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش، میزان توزیع تعادل در شبکه شهری منطقه براساس مدلهای رتبه – اندازه و محاسبه ضریب آنتروپی، و همچنین سنجش شدت پدیده نخست شهری بر اساس شاخص چهارشهر یا کینز برگ، شاخص نخست شهری یا UPI، شاخص دوشهر یا جفرسون، شاخص چهار شهر مهتا و شاخص موماو سنجیده و تحلیل شده است. نتایج حاصله از مجموعه این روش ها نشان دهنده گسیختگی زیاد در سلسله مراتب مجموعه شهری تهران است. که ناشی از تمرکز بیش از حد شهرهای کوچک و تمرکز جمعیتی در کلانشهر منطقه است. به گونه ای که بیش از 96 درصد تعداد شهرهای استان را شهرهای کم جمعیت تشکیل می دهند که تنها 28 درصد جمعیت شهری منطقه را در خود جای داده اند و ۵۸ درصد از جمعیت شهری در تهران ساکن هستند. با اینحال با افزایش تعداد شهرها بتدریج شبکه شهری به شوی تعادل نسبی پیش می رود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - نقش آموزش عالی در برنامه ریزی های فرایندی کلان شهر تهران
سیما بوذریامروزه تحولات بسیار سریع اجتماعی ، برنامه ریزان را متوجه این اصل مهم نموده است . که ، امکان شناخت کامل و پیش بینی کل تحولات یک جامعه امکان پذیرنمی باشد، لذا، برنامه ریزی های خشک و ثابت خطی پاسخگوی پویایی و تحولات جوامع نیست وضرورت توجه به برنامه ریزی های فرایندی به منظو چکیده کاملامروزه تحولات بسیار سریع اجتماعی ، برنامه ریزان را متوجه این اصل مهم نموده است . که ، امکان شناخت کامل و پیش بینی کل تحولات یک جامعه امکان پذیرنمی باشد، لذا، برنامه ریزی های خشک و ثابت خطی پاسخگوی پویایی و تحولات جوامع نیست وضرورت توجه به برنامه ریزی های فرایندی به منظور شناخت دقیق پارامترهای موثر در تحولات ، مشارکت ذی نفعان و ارزیابی مرحله به مرحله اقدامات از خواسته های به حق جوامع پیچیده امروزی است . از اینرو هدف از این مقاله ، ضمن بررسی ویژگی های برنامه ریزی های فرایندی ، توجه ویژه به سابقه برنامه ریزی شهری در ایران نموده و نقش آموزش عالی وگسترش فضایی آن به عنوان یکی از پارامترهای موثر در تحولات کلان شهر تهران را به تحلیل کشانده است. .بدین منظور با استناد به روش های تحلیل فضایی ،اسنادی و ژرفا نگر و با استفاده از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و آمارهای توصیفی ، کلان شهر تهران مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج بدست آمده روشن نمود که با وجود سابقه نسبتاً طولانی برنامه‌ریزی (بیش از نیم قرن) درایران اما به دلیل نگاه خطی به برنامه ریزی و عدم توجه به بازخورد برنامه های اجرا شده در دهه های گذشته و عدم مشارکت ذی نفعان در تحولات کلان شهر تهران از جمله نظام آموزش عالی کشور، نه تنها چالش های پیش رودرکلان شهر تهران حل نگردیده بلکه بر پیچیدگی های آن نیز افزوده شده است. لذا با توجه به‌ساختار برنامه‌ریزی فرایندی بیش از پیش به منظور حل مسایل فوق نیاز به برنامه ریزی فرایندی احساس‌می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - حاشیه نشینی و چالش های اجتماعی ـ فرهنگی ناشی از آن با تاکید بر کلانشهرهای ایران
سعید ملکی داود حاتمیحاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحق چکیده کاملحاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحقیق، روش ترکیبی متکی بر روش های تاریخی، توصیفی ـ تحلیلی است. لذا از متدولوژی اسنادی ـ کتابخانه ای استفاده شده است. این مقاله ضمن بررسی پدیده ی حاشیه نشینی در ایران، سعی دارد که به دلایل شکل گیری این پدیده و نیز اهمیت آن توجه کند. بنابراین ما در این پژوهش به بررسی مشکلات اجتماعی - فرهنگی ناشی از حاشیه نشینی در کلان شهرهای کشور پرداخته ایم. و راهکارهایی مناسب را جهت حل این معضل ارائه داده ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - کاربست مدیریت یکپارچه شهری بر افزایش امنیت و رفاه در فضاهای عمومی شهری : مطالعه موردی شهر تبریز
رضا سعادتپور بشیر بیگ بابایی کریم حسین زاده دلیرگسترش شهرنشینی و به دنبال آن مشکلات خاص زندگی شهری ، بیش‌از پیش توجه به راهبردها و چاره‌اندیشی های سودمند برای بهینه‌سازی زندگی شهروندان را از سوی مدیریت شهری ضروری ساخته است . مدیریت شهری با زندگی روزمره شهروندان عجین شده است و هر تصمیمی که در مورد شهر گرفته شود ، مست چکیده کاملگسترش شهرنشینی و به دنبال آن مشکلات خاص زندگی شهری ، بیش‌از پیش توجه به راهبردها و چاره‌اندیشی های سودمند برای بهینه‌سازی زندگی شهروندان را از سوی مدیریت شهری ضروری ساخته است . مدیریت شهری با زندگی روزمره شهروندان عجین شده است و هر تصمیمی که در مورد شهر گرفته شود ، مستقیم یا غیرمستقیم آثار مالی و روانی خود را بر روی شهروندان خواهد گذاشت . مطالعه حاضر با این دیدگاه به بررسی و مطالعه عملکرد مدیریت یکپارچه شهر بر امنیت و رفاه اجتماعی پرداخته است . برای این منظور اقدام به طراحی چهل و سه شاخص در سه بعد ( مدیریت یکپارچه، امنیت و رفاه اجتماعی) شده است . نتایج نشان داده است که رابطه معنی‌داری بین مدیریت یکپارچه با امنیت و رفاه وجود دارد . بررسی عملکرد شاخص های بیانگر ده عامل ( وجود هماهنگی میان سازمانهای اجرایی در ارائه بهتر خدمات شهری ، زمینه‌سازی برای سرمایه گذاری شهروندان در توسعه شهر ، ایجاد منابع درآمد پایدار شهری و عدم تکیه بر منابع درآمد سنتی نظیر عوارض و فروش تراکم ، تسهیل درروند اداری- زندگی ، کاهش فضاهای بی‌دفاع شهری ، سازگاری کاربری ها ، بهبود خدمات حمل و نقل عمومی ، مسئولیت‌پذیری ، اشتغال ، خدمات شهری ) کلیدی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - توانمند سازی بافت های ناکارآمد شهری در راستای توسعه پایدار کلان شهر تبریز از منظر جامعه شناسی شهر
فرزانه یزدانخواه حسن احمدزاده بشیر بیگ بابایی علی پناهیکلان شهر تبریز ، با پدیده اسکان غیر رسمی و نقاط حاشیه نشین و ناکارامد شهری مواجه است . تحقیق حاضر با هدف توانمند سازی بافت های ناکارآمد شهری در راستای توسعه پایدار کلان شهر تبریز از منظر جامعه شناسی شهر به انجام رسید . چهار محلۀ ناکارآمد در سطح کلان شهر تبریز شامل محلات چکیده کاملکلان شهر تبریز ، با پدیده اسکان غیر رسمی و نقاط حاشیه نشین و ناکارامد شهری مواجه است . تحقیق حاضر با هدف توانمند سازی بافت های ناکارآمد شهری در راستای توسعه پایدار کلان شهر تبریز از منظر جامعه شناسی شهر به انجام رسید . چهار محلۀ ناکارآمد در سطح کلان شهر تبریز شامل محلات چوخورلار، قازان داغی، ملاحسین باغی و شمس آباد جهت نمونه یه شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند . ابزار گرد آوری اطلاعات ، پرسشنامه و از روش دلفی برای سنجش متغیرهای استخراج شده استفاده شد . نتایج بدست آمده ، حکایت از وجود مشکلات و نارضایتی هایی در محلات مورد مطالعه دارد. محلۀ چورخولار دارای کمترین رضایت مندی از اصلی ترین شاخص های توسعۀ شهری شامل پایداری شهری، تاب آوری شهری و حکمروایی اجتماعات محلی است. میانگین بدست آمده برای پرسشنامۀ پایداری شهری 01/2، پرسشنامۀ تاب آوری شهری 15/2 و حکمروایی اجتماعات شهری 05/2 است که کم ترین مقدار در بین محلات انتخابی است. پس از چورخولار، شمس آباد در متغیر پایداری شهری با میانگین 39/2، کم ترین میانگین را داراست و پس از آن محلۀ قازان داغی با 42/2 و ملاحسین باغی با 86/2 در رده های بعدی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - بررسی رابطه همنشینی دوستانه با مسئولیت‌پذیری اجتماعی (کارکنان شهرداری کلانشهر تبریز)
کریم قدرتی صمد صباغهدف این مطالعه بررسی رابطه همنشینی دوستانه با میزان مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان شهرداری تبریز می باشد . که با استفاده از روش تحلیلی پیمایشی انجام گردید . جامعه ی آماری این مطالعه کارکنان شهرداری کلان شهر تبریز است . ابزار مورد استفاده پرسشنامه است که سئوالات آن بر اسا چکیده کاملهدف این مطالعه بررسی رابطه همنشینی دوستانه با میزان مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان شهرداری تبریز می باشد . که با استفاده از روش تحلیلی پیمایشی انجام گردید . جامعه ی آماری این مطالعه کارکنان شهرداری کلان شهر تبریز است . ابزار مورد استفاده پرسشنامه است که سئوالات آن بر اساس طیف لیکرت در پنج درجه تنظیم گردید. حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 249 نفر بود که با استفاده از دو روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب گردید. برای ارائه نتایج از روش ها و آماره های توصیفی و نیز برای آزمون فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS انجام گردید. نتایج حاصل ازاین پژوهش نشان می دهدکه میانگین مسئولیت پذیری اجتماعی برابر 135 است که این نمره در مقایسه با میانگین مورد انتظار (105 ) درحد بالاتری قرار دارد و نشان می دهد که کارکنان در شهرداری مذکور از مسئولیت پذیری بیشتری برخوردارند. نتایج نشان می دهد مسئولیت پذیری اجتماعی کارکنان شهرداری تبریز با همنشینی دوستانه رابطه ای معنادار دارد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - مدیریت فرهنگی محله محور و نقش آن در اثربخشی عملکرد فرهنگی در کلان شهر تهران
سحر شتابان اسماعیل کاوسی عباسعلی قیومی قیومیاین تحقیق در راستای بررسی نقش مدیریت فرهنگی محله محور در اثربخشی عملکرد فرهنگی در کلان شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این چکیده کاملاین تحقیق در راستای بررسی نقش مدیریت فرهنگی محله محور در اثربخشی عملکرد فرهنگی در کلان شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه شهروندان ساکن در کلان شهر تهران می باشند که تعداد آنها حدودا 14000000 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه‌گیری (بر اساس شیوة نمونه‌گیری مندرج در جدول مورگان) تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 28 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون رگرسیون خطی استفاده شده است. با توجه به داده های تحقیق می توان گفت، مدیریت فرهنگی محله محور بر اثربخشی عملکرد فرهنگی در کلان شهر تهران اثر مثبت و معنی داری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - نقش فضای عمومی شهری در شکل‌گیری اعتماد اجتماعی (نمونه‌موردی: پارک حاشیه چمران، کلان شهر شیراز )
علیرضا عبداله زاده فردتحول جوامع انسانی از حالت اولیه به مدرن در گرو پیچیدگی، تراکم روابط اجتماعی و ارتباط متقابل بوده، که اعتماد به گستردگی آنها دامن زده است. بدون وجود اعتماد نمی‌توان شاهد نظم و ثبات اجتماعی، تعادل، همبستگی و انسجام اجتماعی در جامعه بود. اعتماد از پیش شرط‌های اساسی برای ت چکیده کاملتحول جوامع انسانی از حالت اولیه به مدرن در گرو پیچیدگی، تراکم روابط اجتماعی و ارتباط متقابل بوده، که اعتماد به گستردگی آنها دامن زده است. بدون وجود اعتماد نمی‌توان شاهد نظم و ثبات اجتماعی، تعادل، همبستگی و انسجام اجتماعی در جامعه بود. اعتماد از پیش شرط‌های اساسی برای توسعه همه جانبه‌ی هر جامعه‌ای محسوب میشود. با بسط و گسترش اعتماد می‌توان به جای ارزشهای منفی، ارزشهای اخلاقی مثبت را در جامعه پروراند. به زعم گیدنز هر چه افراد فاصله زمانی و مکانی بیش تری از هم داشته باشند، به اعتماد بیش تری نیاز خواهند داشت. تغییر از جامعه سنتی به مدرن سبب شده تا انسان امروزی اعتماد، شبکه اعتماد و شعاع اعتماد خود را به گونه‌ای دیگر تعریف و بازآفرینی کند. نظریه‌پردازانی چون جیکوبز نقش فضاهای شهری را در ایجاد ارتباط چهره به چهره حائز اهمیت می‌دانند. هدف مطالعه حاضر بررسی نقش فضای عمومی شهری در شکل‌گیری اعتماد اجتماعی است. به این منظور پرسش نامه‌ای با بیش از 30 سوال طراحی گردید که با توجه به میزان جذب جمعیت پارک حاشیه چمران در شلوغ ترین روزهای سال، نمونه آماری متناسب که قابلیت تعمیم داشته باشد، 150 نمونه محاسبه گردید. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss استفاده شده است. با توجه به سؤالات مطرح شده در پرسش نامه و ادبیات نظری تحقیق شاخص‌سازی انجام گرفت. روش‌های تحلیلی مورد استفاده در این تحقیق ضریب همبستگی، رگرسیون چندگانه به روش Enter و تحلیل عاملی می‌باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای انتخابی نقش به سزایی در شکل‌گیری اعتماد اجتماعی در فضاهای شهری داشته‌اند. با استفاده از تحلیل عاملی مشخص شد که شعاع اعتماد و کیفیت کالبدی بیشترین تاثیر را در شکل‌گیری و افزایش اعتماد اجتماعی در فضاهای شهری دارند. نتایج نشان داد که بین دو عنصر فرم و محتوی، در شکل‌گیری اعتماد اجتماعی در فضای شهری، محتوی نقش غالب را به عهده دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - تحلیلی بر سیاست‌ها و قوانین زمین شهری با تأکید بر رویکرد مقابله با سوداگری در بازار زمین شهری؛ مورد پژوهی: کلانشهر تهران
منیژه لاله پورسیاست ها و قوانین زمین شهری، عموماً در جهت تخصیص بهینه منابع موجود زمین می‌باشد. خرید و فروش بدون محدودیت زمین در بازار و عدم دریافت اضافه ارزش زمین از مالک، منجر به سرازیر شدن سرمایه ها در این بخش و ایجاد تقاضاهای سوداگرانه میشود. روندی که باعث کمبود زمین و افزایش چکیده کاملسیاست ها و قوانین زمین شهری، عموماً در جهت تخصیص بهینه منابع موجود زمین می‌باشد. خرید و فروش بدون محدودیت زمین در بازار و عدم دریافت اضافه ارزش زمین از مالک، منجر به سرازیر شدن سرمایه ها در این بخش و ایجاد تقاضاهای سوداگرانه میشود. روندی که باعث کمبود زمین و افزایش قیمت زمینهای شهری در جریان توسعه های شهری می‌گردد. از این رویکرد، مقاله حاضر قوانین و سیاست‌های زمین شهری را از رویکرد مقابله با سوادگری، در کلانشهر تهران به بحث گذاشته است. این تحقیق از سنخ تحقیقات توصیفی-تحلیلی و روش کلی حاکم بر تحقیق نیز روش تحلیل ثانویه است، که با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی مرتبط با موضوع تحقیق انجام گرفته است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد، که سیاست‌ها و قوانین بخش زمین شهری نه تنها با رویکرد مقابله با سوداگری در این بخش هدف‌گذاری نشده‌اند؛ بلکه خود به جریان سوداگری در بازار زمین و مسکن شهری قوت بخشیده‌اند. ناکارآمدی نظام مالیاتی در این بخش، ضوابط تفکیک زمین و محدوده‌بندی ناکارآمد شهر در طرح‌های جامع، ناکارآمدی قوانین در محدودسازی مالکیت خصوصی زمین‌ها، نبود عزم و همت در مدیریت‌های محلی تهران برای آماده‌سازی زمین‌ها، عملکرد ضعیف دولت و شهرداری در بازیافت مجدد زمین در بافت‌های فرسوده شهری؛ نتیجه سیاست‌گزاری‌های ناکارآمد در بخش زمین و مسکن و تداوم و رونق هر چه بیشتر سوداگری در بخش زمین و مسکن شهری می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - رتبه‌بندی جایگاه‌های پمپ بنزین از منظر شهروندان با استفاده از مدل Vikor (مطالعه موردی: شرق کلانشهر اهواز)
رضا شوشتری عباس معروف نژادبا افزایش جمعیت در شهرهای ایران و به‌خصوص شهرهای بزرگ، حجم تقاضا برای خدمات عمومی افزایش یافته است. همچنین نیاز به استفاده از خودرو و به تبع آن ایجاد جایگاه‌های سوخت متعدد نسبت به گذشته بیشتر احساس میشود. به‌رغم آنکه کشور ایران دومین دارنده ذخایر گاز طبیعی در جهان است چکیده کاملبا افزایش جمعیت در شهرهای ایران و به‌خصوص شهرهای بزرگ، حجم تقاضا برای خدمات عمومی افزایش یافته است. همچنین نیاز به استفاده از خودرو و به تبع آن ایجاد جایگاه‌های سوخت متعدد نسبت به گذشته بیشتر احساس میشود. به‌رغم آنکه کشور ایران دومین دارنده ذخایر گاز طبیعی در جهان است؛ اما مدت‌هاست که از بنزین و گازوئیل مانند اکثر کشورهای دنیا به عنوان دو سوخت متداول خودرو بهره گرفته میشود. با توجه به اختلاف ظرفیت تولید و میزان مصرف بنزین در کشور، بخش عمده‌ای از این سوخت از خارج تأمین میشود که بار مالی فراوانی را بابت خرید، حمل و پخش در پایانه‌های سوخت به اقتصاد کشور وارد می‌کند. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و روش به کار رفته در آن توصیفی- تحلیلی است که طی آن با استفاده از منابع اسنادی و برداشت میدانی- پرسشنامه‌ای از یازده جایگاه پمپ بنزین واقع در شرق کلان شهر اهواز و با لحاظ 7 شاخص و استفاده از تکنیک Vikor مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.نتایج نشان داد که در بین 11 جایگاه پمپ بنزین در شرق کلان شهر اهواز به ترتیب جایگاه پمپ بنزین فتوحی با Qi صفر در رتبه‌ی اول و جایگاه پمپ بنزین پنج شرکتی با Qi 931/0 در رتبه‌ی یازده‌ام و آخر قرار گرفته است؛ لذا جهت رسیدن به توزیع فضایی و ایجاد تعادل نسبی در توزیع خدمات باید در جهت تقویت و افزایش سطح 7 شاخص مورد ارزیابی اقدامات لازم صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - خزش کلان شهرتهران و ناپایداری کشاورزی روستاهای پیرامونی
ناصر شفیعی ثابتخزش و گسترش ناموزون کلان شهر تهران به نواحی پیرامونی منجر به بروز نابسامانی و عدم تعادل در عرصه‌های طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سازمان فضایی روستاهای پیرامونی آن شده است. پیامد روابط نامتعادل تهران با سکونتگاه‌های پیرامون خود در سه دهه اخیر سبب بروز مسائل عدیده زیست‌محیطی چکیده کاملخزش و گسترش ناموزون کلان شهر تهران به نواحی پیرامونی منجر به بروز نابسامانی و عدم تعادل در عرصه‌های طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سازمان فضایی روستاهای پیرامونی آن شده است. پیامد روابط نامتعادل تهران با سکونتگاه‌های پیرامون خود در سه دهه اخیر سبب بروز مسائل عدیده زیست‌محیطی و تغییرات سریع در عملکرد اقتصادی روستاها و تبدیل اراضی ارزشمند کشاورزی از شکل تولیدی و ناپایداری کشاورزی روستاها در پیرامون این کلان شهر شده است. ازاین‌رو، این تحقیق به منظور تبیین نحوه و میزان تغییر کاربری اراضی کشاورزی و درنتیجه ناپایداری فعالیت کشاورزی، و ارتباط آن با توانمندی‌های محیط روستا و سیاست‌های تمرکزگرایانه سکونتگاهی در روستاهای پیرامون کلان شهر تهران انجام شد. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد، میان متغیرهای مربوط به توانمندی محیط روستا( تعداد خدمات و زیرساخت)، سیاست‌های تمرکزگرایانه ( میزان وام توزیع شده و تعداد فعالیتهای عمرانی اجرا شده) و میزان تبدیل اراضی کشاورزی رابطه خطی مستقیم و معنی‌دار وجود دارد. همچنین، رابطه خطی معکوس میان فاصله از کلان شهر تهران و شهرهای پیرامون آن و میزان تغییرکاربری اراضی کشاورزی مشاهده شده است. بر این مبنا، با توجه به مقادیر ضرایب همبستگی، توسعه ناموزون و خزش کلان شهری بیش ترین تأثیر را در تغییر کاربری اراضی کشاورزی و ناپایداری کشاورزی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - چالش های مدیریت آمایشی کلان شهر تهران بر پایه ی نگرش رئالیسم انتقادی
محمدصادق یحیی پور مصیب قره بیگیرئالیسم انتقادی، فضا را یک شبکه ی نظام مند از سازمان ها در نظر می آورد که در درون ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به هم مرتبط شده اند؛ برآیند چنین نگرشی، این است که اقدامات سازمانی بدون پرداختن به رابطه ی آن با فضای پیرامونی و آمایشی قابل مطالعه نخواهد بود. از این رو چکیده کاملرئالیسم انتقادی، فضا را یک شبکه ی نظام مند از سازمان ها در نظر می آورد که در درون ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به هم مرتبط شده اند؛ برآیند چنین نگرشی، این است که اقدامات سازمانی بدون پرداختن به رابطه ی آن با فضای پیرامونی و آمایشی قابل مطالعه نخواهد بود. از این روی، به نظر می رسد که گوناگونی نقش و کارکرد مدیران و تصمیم سازان در تهران، یکی از سازوکارهای اثرگذار در وضعیت نابسامان فضای این شهر است. پژوهش حاضر با روش علی- مقایسه ای و با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چندمعیاره، کوشیده است تا به رده بندی شاخص های مدیریتی پنج نهاد مرتبط با تهران، شامل؛ شهرداری، شورای شهر، استانداری، فرمانداری و حکمرانان محلی (هسته های پنهان و دخیل در مدیریت شهری تهران که در نهادهایی چون ریاست جمهوری، قوه ی قضائیه، مجلس شورای اسلامی و نهادهای نظامی حضور دارند) بپردازد. با همسنجی این پنج نهاد در پنج شاخص بودجه، نفوذ میان سازمانی، برخورداری سیاسی، لابی های پنهان و دسترسی به مراجع قدرت، مشخص شد که نهادهای حکمران محلی با آنکه از نظر ساختاری، کم ترین نقشِ تعریف شده را در مدیریت شهری تهران دارند، اما در تصمیم سازی و کارگزاری این شهر، از بالاترین وزن برخوردار هستند. شهرداری تهران از نظر شاخص های یاد شده در رده ی دوم قرار گرفت و شورای شهر به همراه استانداری و فرمانداری نیز در رده ها ی پایانی جای گرفتند. بر پایه ی نتایج برآمده از پژوهش، به نظر می رسد که یکپارچه سازی ساختار و کارگزار در مدیریت شهری تهران با رویکرد آمایشی یکی از برون رفت های تمرکز فزاینده ی این شهر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - تحلیل روش‌های تامین منابع مالی شهرداری تبریز با تاکید بر درآمدهای پایدار
اکبر مددی پرویز نوروزی کریم حسین زاده دلیردستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم می‌کند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کل چکیده کاملدستیابی به الگوی پایدار مالی برای تأمین هزینه های جاری و عمرانی شهر، از مهم ترین عوامل پایداری شهری است که امکان سرمایه گذاری در نظام زیر ساخت توسعه شهر را فراهم می‌کند. در این تحقیق با بررسی ارقام درآمدی شهرداری تبریز از سال 1392 تا 1396روند تحولات 5 ساله درآمدی این کلانشهر و مسیر حرکتی آن به سوی پایداری و یا ناپایداری مورد کنکاش قرار گرفته و جایگاه درآمدهای پایدار در سیستم مالیه شهرداری کلانشهر تبریز به منظور تدوین الگوی مناسب مدیریت درآمدی شهری مشخص گردیده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی– تحلیلی می باشد. روش‌شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی و ترکیبی از روش‌های اسنادی- کتابخانه‌ای می باشد. نتایج نشان داد که بیشترین مبلغ درآمدی پایدار برای سال 1394 و کمترین رقم برای سال 1392 ثبت شده و از سال 1394به بعد منابع درآمدی پایدار شهرداری کلانشهر تبریز سیر نزولی داشته است. علی الرغم کاهش منابع درآمدی ناپایدار کلانشهر تبریز در سال 1396 به نسبت سال 1392 در کل بودجه، میزان درآمد کلی این کلانشهر در بالاترین سال خود ( 1394) نسبت به سال 1396 افت داشته است. بخش قابل توجی از کاهش میزان درآمد ناپایدار کلانشهر تبریز به نسبت درآمد پایدار آن در نتیجه کاهش درآمد کلی شهر بوده و ارتباطی با مدیریت درآمدی پایدار آن ندارد. از 48 عامل مؤثر بر توسعه پایدار درآمدی شهرداری تبریز10عامل مورد اشاره در ادامه با بالاترین امتیاز تاثیر گذاری مستقیم شناسایی گردید: A3،A10،A7،A4،A5،A8،A6،A2،A1،A13. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - نقش و جایگاه قانون در مدیریت شهری شهر تهران
سید ابوطالب نوری همپا خیرالله پروین محمد حسن حبیبیاین پژوهش شناسایی و ردیابی موانع و مسائل اجرایی برنامه‌های حوزه‌ی مدیریت شهری و نقش و جایگاه قانون در آن است. با توجه به نظریات مطرح شده، نتیجه‌گیری مباحث مطالعه شده ذکر شده و پیشنهادات لازم مطرح شده است و تصویر وضع موجود سامانه مدیریت شهری در ایران، تصویری مغشوش است. ا چکیده کاملاین پژوهش شناسایی و ردیابی موانع و مسائل اجرایی برنامه‌های حوزه‌ی مدیریت شهری و نقش و جایگاه قانون در آن است. با توجه به نظریات مطرح شده، نتیجه‌گیری مباحث مطالعه شده ذکر شده و پیشنهادات لازم مطرح شده است و تصویر وضع موجود سامانه مدیریت شهری در ایران، تصویری مغشوش است. امور جاری در کشورها براساس مجموعه قوانین آنها اداره می‌گردد و قوانین و مقررات، نقش ابزار اجرایی مدیران شهری را به عهده دارد؛ اما، علی‌رغم گسترش شهرها و به تبع آن پیچیده‌تر شدن مسائل شهری و گسترش حیطه وظایف مدیران شهری، هنوز هم قانون مصوب 1334 شهرداری(با اصلاحات) به عنوان قانون اصلی در شهرداری کلان شهر تهران به حساب می‌آید و این امر موجب بروز مشکلات عدیده‌ای گردیده است. مطالعه‌ی منابع و ماخذ حقوقی، ناکارآمدی و قدیمی بودن قوانین مدیریت شهری را نشان می‌دهد که روزآمدی این قوانین موجبات ساماندهی بخشی از مشکلات این حوزه را فراهم می‌نماید. یکی از اقداماتی که می‌تواند جهت اصلاح روندهای نادرست و یا بهبود وضع موجود موثر واقع شود، آسیب شناسی اجرای طرح‌های شهری است، چرا که با دیدگاه نقادانه مسائل و مشکلات اجرایی چنین طرح‌هایی نمایان شده و از این طریق می‌توان راه‌هایی را برای جلوگیری از شدت یافتن مسائل و ریشه‌کن کردن آنها پیشنهاد داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - تحلیل راهبردی چالش‌های مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علیرضا خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیریچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کاملچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 می‌باشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - تحلیل راهبردی چالش‌های مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علی خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیریچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کاملچکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 می‌باشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. Abstract City, as an integrated generality, needs a strong organization with an integrated management. The multiplicity of management and incoordination of governmental and private organizations – which are in charge of urban affairs – is of main issues in the area of urban management. The rapid spread of surrounding urban societies has rendered some problems and challenges in Tehran metropolis. The purpose of the present study is to show some management strategies in Tehran metropolis with the approach of integrated urban management. In view of purpose, it is applicable, and considering method, it is descriptive - analytical. Collecting data has been performed through library studies and measuring, and SWOT and Delphi models have been used in order to analyze data. The statistical society includes 30 expert technicians of urban management. The results show that from 45 internal and external elements influencing on integrated urban management in Tehran metropolis, sum of weight point is 2.67 for internal elements and 2.25 for external elements, so, revision strategies should be used in order to succeed in the integration of managing Tehran metropolis, so as to decrease the internal weak points of integrated management of Tehran metropolis and to exploit the external opportunities. Some of review strategies include: moving to decentralization of strength and governmental organizations and bureaucratic structures and vesting authorities to local governments and urban managements and also, vesting the authority of preparing plans of urban and regional expansion to local organizations. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلانشهرهای ایران
سید امیرحسین منجم زاده کرامت الله زیاری حمیدرضا ماجدیچکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلانشهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچید چکیده کاملچکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلانشهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا‌رآمد جهت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلانشهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلانشهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می‌گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نگاه ما به شهرها می‌بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم‌تر از همه زیست‌محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می‌شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمع‌آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی‌دار شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - رتبه بندی تاب آوری کالبدی-فضایی مناطق شهری (مطالعه موردی: کلان شهر کرج)
اسماعیل نصیری هنده خاله.یکی از ارکان مهم تاب آوری در سیستم های شهری مفهوم ابعاد کالبدی تاب آوری است که به طور سیستماتیک عناصر و ساختار کالبدی را مورد تحلیل قرار می دهد.هدف از این تحقیق رتبه بندی تاب آوری کالبدی مناطق شهری کلان شهر کرج بر پایه مدل الکتر است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بود چکیده کامل.یکی از ارکان مهم تاب آوری در سیستم های شهری مفهوم ابعاد کالبدی تاب آوری است که به طور سیستماتیک عناصر و ساختار کالبدی را مورد تحلیل قرار می دهد.هدف از این تحقیق رتبه بندی تاب آوری کالبدی مناطق شهری کلان شهر کرج بر پایه مدل الکتر است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است قسمتی از داده های پژوهش از طرح جامع و تفصیلی در قالب، سیزده گویه از مؤلفه های کالبدی-فضایی برحسب نظرات کارشناسی و تکنیک سلسله مراتبی انتخاب شدند. و مابقی اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی به وسیله ابزار پرسشنامه و مصاحبه حضوری جمع آوری،سنجش و ارزیابی شده است.اطلاعات مورد نیاز پژوهش بعد از استخراج با استفاده از نرم افزار آماری SPSS از طریق روش های آماری ناپارامتری و روش الکتر از نظر تاب آوری کالبدی رتبه بندی و تجزیه و تحلیل شده است نتایج نشان می دهد که در مجموع مناطق یک،هشت، هفت و نه به دلیل نظام قطعه بندی نسبتا" منظم و عرض استاندارد معبرو کیفیت عمومی بناهای موجود دارای بیشترین تاب آوری کالبدی هستند و مناطق 11 و 12 و قسمت هایی از محلات اسلام آباد و میدان کرج به دلیل پخشایش ناموزون فضای باز و محصوریت معابر عمومی دارای نزولی ترین رتبه در تاب آوری کالبدی می باشند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - چالش های ساختاری طرح ریزی توسعه شهری از نگاه رویکرد راهبردی (اولویت ها و تأثیرات آن در کلان شهر اهواز)
هادی علیزاده سعید امان پور مسعود صفایی پور سعید ملکیدر این پژوهش، با هدف شناسی کاربردی-توسعه ای و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی تلاش شده است تا به تحلیل چالش‌ها و نارسایی‌های موجود در ساختار طرح ریزی توسعه شهری از نگاه رویکرد برنامه ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز پرداخته شود. بنابراین دو سؤال اصلی پژوهش به صورت ارزیابی چگو چکیده کاملدر این پژوهش، با هدف شناسی کاربردی-توسعه ای و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی تلاش شده است تا به تحلیل چالش‌ها و نارسایی‌های موجود در ساختار طرح ریزی توسعه شهری از نگاه رویکرد برنامه ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز پرداخته شود. بنابراین دو سؤال اصلی پژوهش به صورت ارزیابی چگونگی اولویت چالش‌های مراحل ساختاری طرح ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز و چگونگی تأثیر این مراحل بر تحقق پذیری رویکرد راهبردی در طرح ریزی توسعه شهری در کلانشهر اهواز می‌باشد. جامعه نمونه پژوهش 60 نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع پژوهش می‌باشد. برای جمع آوری داده‌ها به روش دلفی هدف‌مند و پیمایشی به صورت ابزار پرسشنامه اقدام شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که اولاً بر اساس نتایج مدل فازی مرحله ساختاری تهیه طرح ها با توجه به چالش‌های شناسایی شده دارای بیشترین اولویت برای بهبود شرایط در بین مراحل ساختاری هشتگانه رویکرد راهبردی در کلانشهر اهواز می باشد و ثانیاً با توجه به نتایج مدل معادلات ساختاری AMOS مرحله سیاست گذاری دارای تأثیر معناداری در راستای تحقق رویکرد برنامه ریزی راهبردی در فرایند طرح ریزی توسعه شهری در کلان شهر اهواز می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - ارزیابی و سنجش شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی شهر نوآور (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)
هادی رشتبر حسین نظم فر رسول صمدزادهمقدمه: شهر نوآور ازجمله مباحث جدید در حوزه مطالعات شهری توسط جغرافیدانان ، اقتصاد دانان و جامعه شناسان در رسیدن به جامعه دانایی و توسعه دانایی محور مورد تأکید قرار گرفته است. در این راستا شهر به‌عنوان محل شکل گیری خلاقیت ، دانایی ، صنایع خلاق و نوآور و اقتصاد دانایی در چکیده کاملمقدمه: شهر نوآور ازجمله مباحث جدید در حوزه مطالعات شهری توسط جغرافیدانان ، اقتصاد دانان و جامعه شناسان در رسیدن به جامعه دانایی و توسعه دانایی محور مورد تأکید قرار گرفته است. در این راستا شهر به‌عنوان محل شکل گیری خلاقیت ، دانایی ، صنایع خلاق و نوآور و اقتصاد دانایی در یک رویکرد ترکیبی در نظر گرفته‌شده است . بنابراین محیط های شهری باید از شرایطی برخوردار باشند که بتوانند سرمایه های انسانی خلاق و نوآور را جذب کرده و حفظ نمایند. روش شناسی تحقیق: با توجه به اهمیت موضوع هدف این پژوهش ارزیابی و سنجش شاخص های اجتماعی و فرهنگی شهر نوآور در مناطق کلان شهر تبریز است.این پژوهش بر اساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات مقایسه ای است. در این پژوهش برای وزن دهی به شاخص ها از روش آنتروپی شانون و جهت رتبه بندی مناطق کلانشهر تبریز از تکنیک تاپسیس استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی در سال 1395 به 1558693 نفر افزایش‌یافته و ششمین کلان شهر کشور محسوب می شود. کلان شهر تبریز دارای ده منطقه شهرداری است که منطقه 9 به دلیل خالی از سکنه بودن در این پژوهش لحاظ نشده است.یافته ها و بحث: یافته های پژوهش نشان می دهد که منطقه 8 در رتبه اول و منطقه 10 در رتبه آخر در میزان برخورداری از شاخص های شهر نوآور با تأکید بر شاخص های اجتماعی و فرهنگی قرار دارند. نتیجه این پژوهش نشان‌دهنده این است که شاخص های اجتماعی و فرهنگی به‌صورت عادلانه توزیع نشده و تمرکز فضایی در نحوه توزیع شاخص ها وجود دارد.نتایج: همچنین یافته های پژوهش بیانگر عدم انطباق توزیع شاخص های اجتماعی و فرهنگی با توزیع جمعیت در شهر است . با توجه به این موضوع که نوآوری کلید پیشرفت و توسعه شهرها و توزیع عادلانه و منطقی خدمات و امکانات لازمه توسعه و پیشرفت است، لذا توزیع عادلانه شاخص های اجتماعی و فرهنگی جهت تحقق شهر نوآور ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - تحلیل نظام سکونتگاهی در قالب مجموعه شهری همدان با استفاده از قاعده رتبه- اندازه
محمد رحمانیاین تحقیق از نوع کاربردی است که با مطالعه اسنادی و روش مشاهده غیر مستقیم از طریق نقشه های موجود و عکس های هوایی پژوهش شده است. محقق هر 27 شهر که جامعه آماری تحقیق محسوب می گردد را در غالب سه ناحیه شمالی، جنوبی و میانی در یک نظام فضایی و سکونتگاهی مورد مطالعه قرار داده ا چکیده کاملاین تحقیق از نوع کاربردی است که با مطالعه اسنادی و روش مشاهده غیر مستقیم از طریق نقشه های موجود و عکس های هوایی پژوهش شده است. محقق هر 27 شهر که جامعه آماری تحقیق محسوب می گردد را در غالب سه ناحیه شمالی، جنوبی و میانی در یک نظام فضایی و سکونتگاهی مورد مطالعه قرار داده است در این پژوهش برای تحلیل نظام سکونتگاهی معیارهای مجموعه شهری با استفاده از قاعده رتبه - اندازه در سطوح ناحیه ای بررسی گردید که نتایج این تحلیل نشان می دهد بجز ناحیه میانی استان هیچ یک از نواحی سکونتگاهی قادر به تشکیل یک مجموعه شهری در مقیاس کلان شهری بدلیل عدم وجود یک شهر مرکزی هماهنگ با معیارهای شورای عالی شهرسازی و معماری و نبود پیوند در ناحیه نشدند و لذا جهت ایجاد یک نظام سکونتگاهی متعادل و مجموعه دیگر شهری می بایست در ایجاد پیوند و ارتباط بین شهرها درنواحی شمالی و جنوبی با کاهش مهاجرت روستا شهرها و شهرهای کوچک و تقویت شهرهای نخست این ناحیه از تمرکز بی قاعده در ناحیه میانی با مرکزیت همدان ممانعت بعمل آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - عوامل فرهنگی مؤثر بر توسعه معماری و شهرسازی در کلان شهر تهران
سحر شتاباناین تحقیق در راستای بررسی عوامل فرهنگی مؤثر در توسعه معماری و شهرسازی در کلان شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش چکیده کاملاین تحقیق در راستای بررسی عوامل فرهنگی مؤثر در توسعه معماری و شهرسازی در کلان شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش کلیه مهندسان ساکن در شهر تهران می‌باشند. که حدوداً 5000 نفر می‌باشند. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه‌گیری (بر اساس شیوة نمونه‌گیری مندرج در جدول مورگان) تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد و 24 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده‌ها در دو بخش متغیرهای زمینهای و متغیرهای اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه‌ها از آزمون ناپارامتری همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. با توجه به داده‌های تحقیق می‌توان گفت، عوامل فرهنگی در توسعه معماری و شهرسازی در کلان شهر تهران اثر مثبت و معنی داری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - بررسی نقش مهاجرت های درون استانی در گسترش سکونتگاه های خودرو در منطقه کلان شهری تهران ( مطالعه موردی اسلامشهر)
اسداله بیات اصغر بیاتبراساس بررسی های بعمل آمده شهر تهران بطور مرتب سهم خود از جمعیت شهرنشین استان تهران را به نفع شهرهای اقماری واقع در اطراف خود از دست می دهد.این مسئله حاکی از نوعی شهرگریزی یا واگرایی شهری در این کلان شهر می باشد. اسلامشهر به عنوان یکی از سکونتگاه های خودرو و اقماری شهر چکیده کاملبراساس بررسی های بعمل آمده شهر تهران بطور مرتب سهم خود از جمعیت شهرنشین استان تهران را به نفع شهرهای اقماری واقع در اطراف خود از دست می دهد.این مسئله حاکی از نوعی شهرگریزی یا واگرایی شهری در این کلان شهر می باشد. اسلامشهر به عنوان یکی از سکونتگاه های خودرو و اقماری شهر تهران طی چند دهه اخیر نقش بسزایی را در جذب جمعیت سرریز شهر تهران بر عهده داشته است . در این پژوهش با مقایسه تطبیقی جریانات مهاجرتی چند دهه اخیر به شهرهای تهران و اسلامشهر مشخص می گردد که در ابتدا مهاجرین برون استانی از سراسر کشور به امید دستیابی به زندگی بهتر روانه شهر تهران شده و در ادامه تعداد زیادی از این مهاجرین بدلیل مواجهه با مشکلات عدیده خصوصاً مشکل مسکن مجبور به مهاجرت درون استانی به سکونتگاه های خودرو و پیرامونی شهر تهران مانند اسلامشهر به عنوان مرحله دوم از مهاجرت می شوند، این مسئله باعث رشد قارچ گونه جمعیتی و کالبدی اسلامشهر طی دهه های اخیر بدون هیچگونه برنامه ریزی ملی و منطقه ای شده است . برآوردهای انجام شده حاکی از آن است که طی دهه آتی تا سال1400 تعداد زیادی از خانوارهای ساکن در کلان شهر تهران، قادر به تامین مسکن مناسب در داخل محدوده شهر نبوده و چاره ای جز مهاجرت و سکونت در سکونتگاه های خودرو و حاشیه ای کلان شهر تهران مانند اسلامشهر نخواهند داشت. دراین پژوهش برآنیم تا ضمن بررسی تاثیر مهاجرت های درون استانی بعنوان اصلی ترین علت شکل گیری سکونتگاه های خودرو به چالش های ناشی از ایجاد و گسترش اینگونه سکونتگاه ها پرداخته و در نهایت ضمن ارائه راهبردهایی جهت برنامه ریزی های بلند مدت، پیشنهاداتی به منظور رفع مشکلات ناشی از ایجاد و گسترش اینگونه سکونتگاه ها ارائه نمائیم . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - جغرافیای جرم خیزی در کلان شهر تهران (مطالعه موردی سرقت و قتل)
موسی اخباری محمد اخباریمقوله ناهنجاری اجتماعی و در کنار آن بروز رفتارهای جرم‌خیز که در قالب مکان‌های جغرافیایی ظاهر میشود، تبدیل به مهمترین چالش در نظام سکونت شهری جهان شده است. به همین منظور ایجاد محیط‌های امن به اشکال مختلف،بعنوان یک اولویت اساسی در دستور کار دولت‌ها می باشد. با افزایش آمار چکیده کاملمقوله ناهنجاری اجتماعی و در کنار آن بروز رفتارهای جرم‌خیز که در قالب مکان‌های جغرافیایی ظاهر میشود، تبدیل به مهمترین چالش در نظام سکونت شهری جهان شده است. به همین منظور ایجاد محیط‌های امن به اشکال مختلف،بعنوان یک اولویت اساسی در دستور کار دولت‌ها می باشد. با افزایش آمار بزهکاری و کاهش امنیت، نگرشهای عمیقی در حوزه انتظامی و مدیریت شهری پدید آمده و ملاحظات امنیتی با لحاظ الگوهای جدید برنامه‌ریزی شهری افزایش یافته است. درپژوهش حاضر به شناسایی رابطه بین شرایط محیطی و مکانی در ارتکاب جرم با عنوان بررسی جغرافیای جرم‌خیزی در کلانشهر تهران (مطالعه و بررسی قتل و سرقت) پرداخته و به منظور کسب نتیجه منطقی، آمار فراوانی قتل و سرقت در سالهای 88و89 مربوط به کلان شهر تهران، مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت و درصد فراوانی هر یک از جرایم در نقاط مختلف تهران با ذکر علل بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد به موازات رشد، اندازه و جمعیت شهر تهران و به تبع آن افزایش تراکم و تنوع کارکرد ها و با کم شدن کنترل های جمعی، افزایش سطح اصطکاک افراد و از هم گسیختن پیوند های اجتماعی،برخی نیروهای منفی تسهیل کننده ارتکاب جرم در فضای شهر ایجاد شده است.این امر بدلیل تمرکز و تنوع شدید فعالیتها و رفت و آمد در بخش مرکزی شهر بیشتر است.برخی بزه های اجتماعی بیشتر در محل سکونت و زندگی مجرمین،برخی در محل کار و فعالیت های آنها و برخی در سایر مکان ها رخ می دهد. از طرفی تحر کات مکانی،عامل مهمی در افزایش جرایم در مکان های جغرافیایی مقصد مهاجرت (شهر تهران) می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - سنجش درجه توسعه یافتگی بر کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی (مطالعه موردی: محله هرندی منطقه 12)
سعید کامیابی مهدیه طایفه رستمیبرای سنجش میزان توسعه یافتگی نواحی مختلف یک کشور روش های گوناگونی وجود داردکه هریک معایب و محا سنی دارد. وجود آمار و راقام و شاخص های متعدد و پراکنده در موارد بسیاری زمینه سردر گمی و تردید در امر شناسایی نواحی میزان توسعه یافتگی آنها را فراهم می کند؛ از این رو ترکیب منط چکیده کاملبرای سنجش میزان توسعه یافتگی نواحی مختلف یک کشور روش های گوناگونی وجود داردکه هریک معایب و محا سنی دارد. وجود آمار و راقام و شاخص های متعدد و پراکنده در موارد بسیاری زمینه سردر گمی و تردید در امر شناسایی نواحی میزان توسعه یافتگی آنها را فراهم می کند؛ از این رو ترکیب منطقی آنها برای تسهیل در امر تصمیم گیری لازم و ضروری می نمید. البته هرگونه ادغام باید براساس ضوابط علمی و رعایت نکات لازم انجام پذیرد که شاخص را به اندازه کافی گویا ومعنی دار سازد. هدف اصلی این پژوهش سنجش در جه توسعه یافتگی محلات سیزده گانه شهرداری منطقه 12 تهران بر اساس پاره ای از شاخص های توسعه به منظور دستیابی و علل نابرابری های مناطق شهری همراه با ارائه راهکارهایی برای کاهش عدم توسعه یافتگی محلات می باشد.برنامه عمران سازمان ملل متحد، الگویی برای درجه بندی نواحی از لحاظ توسعه یافتگی(کالبدی- انسانی)، به کاربرده است که هم جدیدترین الگوی رسمی به کارگرفته در سطح جهانی بوده وهم اینکه قابلیت گسترش و جایگزینی آنها در فضا های مورد برنامه ریزی با مقیاس های مختلف و متنوع قابل اجراست که به نام الگو موریس معروف است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش توسعه یافتگی موریس و سنجش از راه دور(GIS) که در آن از سه شاخص های اصلی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و شصت مؤلفه استفاده شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - رتبه بندی 8 کلان شهرهای ایران از لحاظ سطح توسعه AHP و طبقه بندی 1390
عبدالعلی منصف مجید صامتی مژده موسوی مدنیرشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلان شهر تهران، چکیده کاملرشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلان شهر تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، قم، کرج، تبریز و اهواز برای سال 1390 و از لحاظ پنج شاخص اقتصادی، فرهنگی و آموزشی، مسکونی و ساختمانی، بهداشتی و درمانی و تجهیزات شهری می باشد. جهت این امر از دو روشتاکسونومی عددی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی کمک گرفته شده است.نتایج روش تاکسونومی نشان می دهد که کلان شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، کرج، مشهد، قم، شیراز و اهواز به ترتیب از بیشترین سطح توسعه و نتایج روش تحلیل سلسله مراتبی حاکی از آن است که کلان شهرهای تهران، اصفهان، کرج، مشهد، تبریز، شیراز، قم و اهواز به ترتیب از سطح توسعه بالاتری برخوردار می باشند. همچنین در تمامی شاخص ها کلان شهر تهران از بالاترین رتبه برخوردار بوده است. با توجه به شاخص های اقتصادی، کلان شهر قم؛ با توجه به شاخص های فرهنگی و آموزشی، تبریز؛ با توجه به شاخص های مسکونی و ساختمانی، اهواز؛ با توجه به شاخص های بهداشتی و درمانی، اهواز ؛ و با توجه به شاخص های تجهیزات شهری، کلان شهر قم از جایگاه پایین تری برخوردار بوده اند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - تاثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی بر مفهوم حقوقی بزه دیده گی دانش آموزان در نهاد فرهنگی آموزش و پرورش در ایام شیوع ویروس کووید- 19
بهرام نیک بخش علی حمیدی مهران حافظی بیرگانیبزه دیدگی دانش آموزان یکی از مسائل مهم جامعه ایران است. هدف پژوهش حاضر بررسی بزه دیدگی دانش آموزان در ایام شیوع ویروس کووید-19 و عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر آن درکلان شهر اهواز است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و با کمک تحلیل معادلات ساختاری و رگرسیون چند گانه از طریق چکیده کاملبزه دیدگی دانش آموزان یکی از مسائل مهم جامعه ایران است. هدف پژوهش حاضر بررسی بزه دیدگی دانش آموزان در ایام شیوع ویروس کووید-19 و عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر آن درکلان شهر اهواز است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و با کمک تحلیل معادلات ساختاری و رگرسیون چند گانه از طریق نرم افزار های pls-smart3 و spss25 انجام گرفته است. با استفاده از ابزار پرسشنامه، داده های لازم از طریق 384 نفر دانش آموز در نواحی 4 گانه آموزش و پرورش کلان شهر اهواز به روش خوشه بندی چند مرحله ای جمع آوری گردید. تمام ابعاد متغیر اجتماعی (اعتماد، همسالان، بعد خانوار، خشونت و طلاق عاطفی) در سطح 05/0 دارای رابطه معنی دار و مثبت با متغیر وابسته بزه دیده گی است. متعیرهایی جمعیت شناختی (سن، جنس، رشته تحصیلی و نوع مدرسه) با متغیر بزه دیده گی در همین سطح دارای ارتباط معنی دار هستند. ولی ارتباط ابعاد مربوط به متغیر اقتصادی (شغل، تحصیلات و درآمد) بر متغیر بزه دیده گی تایید نشد. خروجی مدل و ضرایب رگرسیون استاندارد شده نشانگر میزان تاثیر متغیر عوامل اجتماعی(997/0)، عوامل جمعیت شناختی(003/0) بر متغیر بزه دیده گی است. همچنین مقدار ضریب تعیین (006/0-)، بیان کننده عدم تبیین واریانس عوامل اقتصادی بر متغیر بزه دیدگی دانش آموزاناست. تفاوت مقادیر پیش بینی از واقعیت در هر سه متغیر اجتماعی، اقتصادی و بزه دیدگی مطابق دستور العمل Q2-PREDICT مناسب ارزیابی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتخاب نوع معماری و سطح بندی براساس شرایط اقلیم با روش ANP (مورد مطالعه: کلان شهر اهواز)
سجاد نوروزی دکتر فریده اسدیان دکتر سیدجمال الدین دریا باری دکتر رضا برناهدف تحقیق حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتخاب نوع معماری و سطح بندی مراکز آموزشی براساس شرایط اقلیم با روش ANP بود. جهت گرداوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار گرداوری داده ها بانک های اطلاعاتی مربوط به اقلیم شناسی در کلان شهر اهواز می با چکیده کاملهدف تحقیق حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتخاب نوع معماری و سطح بندی مراکز آموزشی براساس شرایط اقلیم با روش ANP بود. جهت گرداوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار گرداوری داده ها بانک های اطلاعاتی مربوط به اقلیم شناسی در کلان شهر اهواز می باشد. جهت تعیین وزن هر یک از عوامل با توجه به نظرات خبرگان و ANP استفاده شد و با توجه به وزن هر یک نیز رتبه بندی عوامل صورت گرفت. یافته ها نشان داد در بین اوزان بدست آمده جلوگیری از نفوذ آلودگی با وزن (0.099)، ساعات آفتابی با وزن (0.097) و دسترسی با وزن نسبی (0.096) دارای بیشترین اوزان در بین زیر شاخص های بدست امده است که در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. سایر اوزان با توجه به وزن های بدست آمده در سایر رتبه ها واقع شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان با تاکید بر مبلمان شهری
لیلا جلالی پرتو عظیمی سمیه ابراهیم پور پگاه مکوندیمبلمان شهری یکی از نمادهای بسیار مهم در شکل‌گیری منظر شهر است که تنوع، بداعت و خوش منظری شهر را در پی خواهد داشت. شهر يك اثر هنري بزرگ است و مردم بيشترين وقت خود را در آن سپري مي كنند بنابراين چيدمان فضا به طبع مبلمان‌ها در آن و ايجاد سایر امكانات وتجهیزات دیگر از اهميت چکیده کاملمبلمان شهری یکی از نمادهای بسیار مهم در شکل‌گیری منظر شهر است که تنوع، بداعت و خوش منظری شهر را در پی خواهد داشت. شهر يك اثر هنري بزرگ است و مردم بيشترين وقت خود را در آن سپري مي كنند بنابراين چيدمان فضا به طبع مبلمان‌ها در آن و ايجاد سایر امكانات وتجهیزات دیگر از اهميت ويژه‌اي برخورداراند. از این رو با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این پژوهش ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان از مبلمان شهری با استفاده شش شاخص انتخابی(ایمنی ودوام، تنوع‌شکل، زیبایی بصری، موقعیت قرارگیری، تنوع رنگ و تناسب بافرهنگ محلی) در ناحیه 4 منطقه یک کلانشهر اهواز است. روش پژوهش از نظرهدف، کاربردی و از نظر روش‌شناسی درگروه پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه جای می‌گیرد. جامعه‌ی آماری تحقیق شهروندان محدوده انتخابی پژوهش و نمونه آماری 380 نفر با توجه به فرمول کوکران در نظر گرفته شده است. یافته‌های پژوهش براساس محاسبه آزمون تی تک نمونه‌ای ، نشان می‌دهد میانگین رضایت شهروندان محدوده مورد مطالعه از نظر وضعیت مبلمان شهری برابر 46/3 بوده که در حد متوسط قرار دارد. همچنین براساس نتایج آزمون کروسکالی والیس، میزان سطح معنی‌داری شاخص‌های انتخابی برابر 285/0 و بیشتر از مقدار سطح اطمینان 05/0P< است. در نتیجه، باید گفت بین گروه‌های آماری در محدوده مورد مطالعه اختلاف نظر وجود دارد. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400