• فهرس المقالات Water deficit

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تنگناهای طبیعی توسعه شهر لار (جنوب استان فارس)
        محمدرضا ثروتی
        شهر لار به عنوان بزرگترین مرکز سکونتی لارستان (در جنوب استان فارس) با ارتفاع متوسط 915 متر درسیستم زاگرس چین خورده و در دشت لار قرار دارد. شهر قدیم یا شهر تاریخی و باستانی لار در شمال غرب دشتو شهر جدید لار پس از رخداد زلزله سال 1339 و به دنبال ویرانی شهر قدیم بر روی مخر أکثر
        شهر لار به عنوان بزرگترین مرکز سکونتی لارستان (در جنوب استان فارس) با ارتفاع متوسط 915 متر درسیستم زاگرس چین خورده و در دشت لار قرار دارد. شهر قدیم یا شهر تاریخی و باستانی لار در شمال غرب دشتو شهر جدید لار پس از رخداد زلزله سال 1339 و به دنبال ویرانی شهر قدیم بر روی مخروط افکنه تنگ اسد درجنوب دشت لار به وجود آمد . تا سال 1335 حتی یک خانه مسکونی در روی این مخروط افکنه ساخته نشده بود. درحال حاضر نه فقط مخروط افکنه تنگ اسد به طور کامل بر اثر تاسیسات شهری اشغال شده است بلکهآپارتمان سازی در داخل دره تنگ اسد به طرف کوهستان که عرض دره بسیار محدود است و مورد تهدید سیل واقعمی شود نیز ادامه پیدا کرده است. از طرف دیگر این دو شهر در جهت شمالی و جنوبی به سمت یکدیگر توسعهمی یابد و در آینده به طور کامل به یکدیگر متصل خواهند شد.از عوامل محدودکننده توسعه شهر لار در دراز مدت، مناطق کوهستانی شمال و جنوب دشت لار است بهگونه ای که عرض متوسط این دشت حدود 6 کیلومتر می باشد. پدیده زلزله از نظر پتانسیل و بالفعل، ساخت و سازاصولی و مقاوم در برابر زلزله را می طلبد. شرایط آب و هوایی گرم و خشک ، تابستان های طاقت فرسا و کمبودمنابع آب به ویژه آب شرب از دیرباز مشکل اصلی شهر لار بوده است . خشکسالی های چند سال اخیر، نیز مساله راشدت بخشیده است . افزون بر آن، آب های سطحی و زیرزمینی به دلیل وجود سازندهای میشان، گچساران ومارن های میوسن حاوی گچ و نمک و نیز به دلیل وجود گنبدهای نمکی اینفراکامبرین اطراف لار، عمدتاً شور، قلیایی وسنگین هستند . در مقابل تنگناهای طبیعی، فرهنگ بالای شهرنشینی و به ویژه مشارکت عمومی و کمک هایچشم گیر مردمی برای توسعه در این شهر را باید در نظر گرفت . در این مقاله با بهره گیری از روش های معمول وخاص پژوهش های جغرافیایی و به ویژه با انجام سفرهای مکرر و متعدد به لارستان (شهر لار ) تنگناهای طبیعیمذکور از نزدیک بررسی شده است.برنامه ریزان شهری باید به حقایق محیط شهر لار و یا به عبارتی لارستان توجه نمایند و مسیر توسعه ای رادنبال نمایند که فرصت های برابر برای همه اهالی شهر فراهم شود و در برخورد با محیط زیست بوم مداری 1 رامقدم بر انسان محوری 2 دانسته و توسعه پایدار را ملاک عمل خود قرار دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - کارائی مصرف آب و بهره‌وری آب در ژنوتیپ‌های سیب‌زمینی تحت تنش کم آبی
        مرجان سمائی سید علی محمد مدرس ثانوی احمد موسی پور گرجی اسکندر زند
        شناخت ارقام مقاوم به خشکی جهت حفظ منابع آب و ارتقاء بهره‌وری از راه‌کارهای توسعه کشاورزی پایدار در مناطق خشکی مانند ایران می باشد. به‌منظور شناخت میزان حساسیت ژنوتیپ ‌های مختلف سیب ‌زمینی به تنش کم آبی، پژوهشی به‌ صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصاد أکثر
        شناخت ارقام مقاوم به خشکی جهت حفظ منابع آب و ارتقاء بهره‌وری از راه‌کارهای توسعه کشاورزی پایدار در مناطق خشکی مانند ایران می باشد. به‌منظور شناخت میزان حساسیت ژنوتیپ ‌های مختلف سیب ‌زمینی به تنش کم آبی، پژوهشی به‌ صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال اجرا گردید. ژنوتیپ ‌های سیب‌زمینی در 11 سطح (آگریا، کایزر، ساوالان، سانته، مارفونا، هرمس، جلی، پیکاسو، میلوا، 1-397081، 2-397069) و تیمار آبیاری در دو سطح (تنش و شاهد) اعمال شد. در ابتدا آبیاری به روش تیپ و نرمال انجام و در مرحله تشکیل غده، آبیاری تیمار تنش قطع و تیمار شاهد به‌ صورت نرمال آبیاری گردید. پس از اینکه کمبود رطوبت خاک به نود درصد رسید، مجدداً آبیاری انجام تا خاک به ظرفیت زراعی رسیده و تا انتهای دوره رشد آبیاری به‌ صورت نرمال انجام گرفت. نتایج تجزیه مرکب آنالیز داده ‌های دو سال، کاهش عملکرد بیولوژیک، وزن تر غده سالم، وزن تر غده سالم قابل فروش، حداکثر شاخص سطح برگ، وزن خشک، تبخیر و تعرق و مصرف آب در ژنوتیپ‌ ها تحت شرایط تنش نسبت به شاهد نشان داد. بهره ‌وری آب بر مبنای وزن تر غده سالم و غده سالم قابل فروش در اکثر ژنوتیپ ‌ها تحت شرایط تنش کاهش یا تمایل به کاهش داشت. همچنین کارآئی مصرف آب بر مبنای عملکرد غده سالم و عملکرد غده سالم قابل فروش در هر دو سال در شرایط تنش نسبت به شاهد در همه ژنوتیپ‌ ها بجز 2-397069 کاهش یافت. بیش‌ترین میزان بهره‌ وری آب بر مبنای وزن تر غده سالم قابل فروش در هر دو سال در تیمار تنش در ژنوتیپ 2-397069 به‌ ترتیب 41/5 و 5 کیلوگرم بر مترمکعب مشاهده گردید. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش اجرای تحقیقات تکمیلی به‌ منظور دستیابی به ژنوتیپ مناسب سیب‌ زمینی برای شرایط کم ‌آبی و واقعی کشور با توجه به تنوع فصل کاشت، مکان ، شرایط آب و هوایی، کیفیت سیب ‌زمینی بذری، نیروی متخصص و ... پیشنهاد می گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی تأثیرکم آبیاری بر عملکرد، خصوصیات کیفی و شاخص بهرهوری مصرف آب 3 رقم سویا در دشت مغان
        اباسلط رستمی اجیرلو محمدرضا اصغری پور احمد قنبری مهدی جودی محمود خرمی وفا
        کم آبی اصلی ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به‌طوری‌که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم‌آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دشت مغان در سال های 1394 و أکثر
        کم آبی اصلی ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به‌طوری‌که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم‌آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دشت مغان در سال های 1394 و 1395 بر روی گیاه سویا اجرا شد. تیمارها شامل 4 سطح آبیاری IR1 (شاهد)، IR2 (80 درصد نیاز آبی)، IR3 (70 درصد نیاز آبی) و IR4 (50 درصد نیاز آبی) به عنوان عامل اصلی و ارقام زودرس سویا (Cul1: ویلیامز، Cul2: M9و Cul3: زان) به عنوان عامل‌ فرعی بودند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نشان دادند که کم‌آبیاری در تمامی سطوح موجب کاهش عملکرد و اجزای آن، درصد روغن دانه و بهره وری آب مصرفی در تمامی ارقام شد. به‌طوری‌که بالاترین میزان آن‌ها (عملکرد 4000 کیلوگرم در هکتار، تعداد غلاف در هر بوته 33/127، تعداد دانه در هر بوته 240، وزن هزاردانه 340 گرم، بیوماس 8900 کیلوگرم در هکتار، درصد پروتئین دانه 3/25، بهره وری مصرف آب بر اساس عملکرد دانه 95/0 کیلوگرم بر متر مکعب و بهره وری مصرف آب بر اساس روغن دانه 23/0 کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار IR1 مربوط به رقم ویلیامز و پایین‌ترین مقادیر آن‌ها در تیمارهای IR3 و IR4 مربوط به رقم زان بود. همچنین پایین‌ترین درصد پروتئین دانه در تیمار آبیاری نرمال در رقم ویلیامز و بالاترین آن در رقم M9 در تیمار IR4 به دست آمد. بنابراین بر اساس نتایج تحقیق، در دشت مغان رقم ویلیامز برترین رقم (از نظر تمامی صفات مورد بررسی به ویژه بهره وری آب مصرفی) در شرایط کم‌آبیاری و آبیاری نرمال؛ رقم زان و M9 حساس ترین رقم ها به کم‌آبیاری بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - Response of Leaf area index, Chlorophyll Content and Protein Concentration of Sorghum to Application Different Rate of Nitrogen Fertilizer and Vermicompost Affected Water Stress Condition
        Seyedeh Zohreh Hashemi Saeed Zakernejad Khoshnaz Payandeh
        BACKGROUND: In organic agriculture, the main goal is increasing and maintains soil quality with a high biological activity. Also for economic production keep equilibrium between fertilizer and biofertilizer is necessary in sustainable agriculture. OBJECTIVES: Determine أکثر
        BACKGROUND: In organic agriculture, the main goal is increasing and maintains soil quality with a high biological activity. Also for economic production keep equilibrium between fertilizer and biofertilizer is necessary in sustainable agriculture. OBJECTIVES: Determine effect of different level of water deficit stress and combined effect of nitrogen fertilizer and vermicompost on quantitative and qualitative characteristics of Sorghum crop. METHODS: Current study was done via split plot experiment based on randomized complete blocks design with four replications. The main factor consisted water deficit stress at three level (A1: 70, A2: 100 and A3: 130 mm Class A evaporation pan) and combined effect of nitrogen fertilizer and vermicompost at five level (B1: 100% Nitrogen; 100% pure nitrogen equivalent to 200 kg per hectare, B2: 75% Nitrogen+25% Vermicompost, B3: 50% Nitrogen+50% Vermicompost, B4: 25% Nitrogen+75% Vermicompost, B5: 100% Vermicompost) belonged to sub plot. RESULT: Result of analysis of variance revealed effect of water deficit stress and combination nitrogen with vermicompost on all studied characteristics was significant but interaction effect of treatments was not significant (instead seed and biologic yield). Assessment mean comparison result indicated in different level of water deficit stress the maximum amount of leaf area index (4.15), number of seed per raceme (25.13), Chlorophyll index (53.04 Spad), Chlorophyll a (2.23 mg.g-1), Chlorophyll b (1.38 mg.g-1), Seed yield (4030.55 kg.ha-1), Biologic yield (1161.52 gr.m-2) and Harvest index (34.52%) was noted for 70 mm evaporation pan class A and minimum of that belonged to 130 mm evaporation pan class A treatment, but Protein percentage had reverse trend. Compare different level of combination nitrogen with vermicompost showed highest and lowest amount of mentioned traits belonged to 75% nitrogen+25% vermicompost and 100% vermicompost treatment. CONCLUSION: Generally result of current research proved the treatment of 75% nitrogen+25% vermicompost treatment under 70 mm evaporation pan class A produced highest amount of crop production and it can advised to farmers. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - Changes in Alfalfa (Medicago sativa L.) Growth and Biochemical Traits in Response to Silicon Application under Different Irrigation Regime
        Hadi Pirasteh-Anosheh Yahya Emam Gholamhassan Ranjbar Hossein Sadeghi
        To decrease adverse effects of water deficit is foliar application with chemical agents such as silicon. However, there is low information on the influence of silicon on alfalfa under drought stress conditions. Thus, the current study was conducted to assessment the eff أکثر
        To decrease adverse effects of water deficit is foliar application with chemical agents such as silicon. However, there is low information on the influence of silicon on alfalfa under drought stress conditions. Thus, the current study was conducted to assessment the effect of different silicon concentrations (0, 1 and 2 mili Molar concentration) on alfalfa growth trend and biochemical traits, which grown under five level of irrigation regimes (100% as control, 85%, 70%, 55% and 40% field capacity; FC) according factorial experiment based on completely randomized design with four replication. The results showed that plant height, dry weight, chlorophyll a and b were reduced in response to water deficit; while water deficit increased chlorophyll a to b ratio as well as activity of superoxide dismutase and catalase in alfalfa crop. Also, water deficit up to 55% FC increased leaf silicon concentration, free proline, total soluble protein and peroxidase; however, severe water stress reduced them. Despite negative impact of water deficit, silicon application increased plant height, dry weight, soluble protein and three antioxidant enzymes as well as leaf silicon concentration. The positive effect of silicon on the most of the measured traits was greater at 2 mM than 1mM concentration, which might be due to higher silicon absorption at higher concentration. Alleviation ability of silicon was greater under severe water deficit compared to no or light water stress conditions. Our results suggested that although water deficit reduced growth and caused some changes in biochemical traits; silicon application, especially at 2mM concentration can be advised to alleviate some of the negative impact of water deficit. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - Maize (Zea mays L.) Response to Nitrogen Fertilizer under Drought Stress at Vegetative and Reproductive Stages
        Adel Modhej Maryam Davoodi Behrang Behdarvandi
        In the sub-tropics, water and nitrogen are the most important factors limiting the grain yield of maize. The effect of nitrogen (N) rates and drought stress at different growth stages of maize were investigated. Nitrogen treatments consisted of 100, 150, and 200 kgN.ha- أکثر
        In the sub-tropics, water and nitrogen are the most important factors limiting the grain yield of maize. The effect of nitrogen (N) rates and drought stress at different growth stages of maize were investigated. Nitrogen treatments consisted of 100, 150, and 200 kgN.ha-1 from the urea source while water stress treatments were composed of irrigation-off since the early 10-leaf stage to emergence of 50% tassel (vegetative), irrigation-off since the emergence of 50% tassel to the end of pollination (reproductive), and well watered plots. Drought condition at both vegetative and reproductive growth stages reduced grain yield 35% and 45%, respectively. Number of kernel per ear and kernel weight also reduced significantly with drought stress especially in reproductive stage. The highest response of maize yield to N fertilizer was observed in treatment with optimal irrigation; however, the increase of N particularly in vegetative stress somewhat led to decrease of drought stress effects on grain yield. Drought stress at vegetative and reproductive stages increased resource limitation with the rate of 67.1% and 77.25%, respectively. Drought stress at both stages caused significant decrease in chlorophyll content and leaf relative water content. In general, the highest negative effect of drought stress on grain yield and physiological traits occurred at reproductive stage and increasing the amount of nitrogen cannot compensate these reductions. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - Assess Correlation and Regression between Effective Traits on Corn Seed yield Af-fected Different Level of Irrigation and Micro Nutrient
        Khoshnaz Payandeh
        BACKGROUND: Presence of sufficient amounts of nutrients in plant organs results in better grain filling and increased grain weight. OBJECTIVES: This study was conducted to evaluation effect of different levels of irrigation and iron and zinc chelates on correlation bet أکثر
        BACKGROUND: Presence of sufficient amounts of nutrients in plant organs results in better grain filling and increased grain weight. OBJECTIVES: This study was conducted to evaluation effect of different levels of irrigation and iron and zinc chelates on correlation between quantitative and qualitative traits of corn crop under warm and dry climate condition. METHODS: This research was carried out via Split plot experiment based on randomized complete blocks design with three replications along 2018-19 year. The treatments included water stress (60, 90 and 120 mm evaporation from class a evaporation pan) as a main plot and iron and zinc chelates (non-spraying, foliar spray of 2 per thousand and 5 per thousand) belonged to subplot. RESULT: Result of analysis of variance revealed effect of different level of irrigation regimes and spraying zinc and iron on all studied traits was significant at 1% probability level (instead Seed protein content, was significant at 5% probability level). Also interaction effect of treatment on all studied traits was significant at 1% probability level (instead 1000-seed weight, Seed protein content, Seed zinc content and Seed iron content was not significant). Simple correlation coefficients between traits these coefficients were estimated according to Pearson coefficient. Result showed the most positive and significant correlation between biologic yield (r=0.98**), 1000-seed weight (r=0.83**), number of seed per row (r=0.70**) and seed yield was observed. Also the traits of number of seed per ear (r= 0.59*), seed protein percent (r=-0.52*) had significant correlation with the seed yield at 5 percent probability level. CONCLUSION: Generally traits such as of biologic yield, 1000-seed weight, number of seed per row had the most positive-direct effects on Corn seed yield can be proposal to plant breeder to more studied process such as stepwise regression and path analysis. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - تاثیر تنش خشکی و کود زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانه ای
        مسعود شیرزادی کیوان شمس
        به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی ازتو بارور1 و فسفر بارور2 بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت سینگل کراس 704 تحت شرایط کم آبیاری در کشت دوم، آزمایشی به صورت کرت‌های یکبارخرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. دراین آزمایش کرتهای اصلی ش أکثر
        به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی ازتو بارور1 و فسفر بارور2 بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت سینگل کراس 704 تحت شرایط کم آبیاری در کشت دوم، آزمایشی به صورت کرت‌های یکبارخرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. دراین آزمایش کرتهای اصلی شامل: قطع آبیاری در مرحله 8 برگی، قطع آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی و آبیاری نرمال (شاهد) وکرت‌های فرعی شامل: ازتوباکتر1، فسفر بارور2 و کاربرد توام ازتوبارور1 و فسفر بارور2 در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که آبیاری و کود زیستی بر صفات ارتفاع بوته ذرت، قطر ساقه، قطر و طول بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و شاخص برداشت ذرت تاثیر معنی داری داشتند. اکثر صفات مورد بررسی در اثر اعمال قطع آبیاری کاهش یافتند ولی تاثیر بازدارنده قطع آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی بر صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در ردیف، عملکرد دانه و شاخص برداشت مشهودتر بود. کاربرد توام ازتوبارور1 و فسفر بارور2 ،ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه‌ی ذرت را به ترتیب 7/10، 2/31، 6/10 و 7/33 درصد نسبت به کاربرد ازتوبارور1 و 7/18، 3/17، 5/16 و 11 درصد نسبت به فسفر بارور2 تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی بهبود بخشید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - واکنش برخی از ژنوتیپ های سورگوم دانه ای به تنش کمبود آب
        سعید اهری زاد صبا شهبازی سیدابوالقاسم محمدی عزیز فومن اجیرلو مجید نوروزی
        به منظور ارزیابی اثر تنش کمبود آب بر تعدادی از صفات مرتبط با عملکرد در لاین های سورگوم دانه ای، آزمایشی در سال 1387- 1386 بر اساس طرح کرت های خرد شده و بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز أکثر
        به منظور ارزیابی اثر تنش کمبود آب بر تعدادی از صفات مرتبط با عملکرد در لاین های سورگوم دانه ای، آزمایشی در سال 1387- 1386 بر اساس طرح کرت های خرد شده و بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز واقع در اراضی کرکج اجرا گردید. سطوح مختلف آبیاری شامل 60، 120 و 180 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A به عنوان عامل اصلی و هفت لاین سورگوم دانه ای به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. به منظور تثبیت خطای نوع اول، تجزیه واریانس چند متغیره انجام شد. تجزیه واریانس داده ها نمایان گر وجود اختلاف معنی دار بین لاین های مورد مطالعه و سطوح مختلف آبیاری در اکثر صفات مورد مطالعه بود. نتایج حاصل از مقایسات میانگین در متوسط شرایط آبیاری نشان داد که لاین های KGS5 و KGS15 از نظر اکثر صفات مؤثر بر عملکرد در گروه برتر قرار دارند. تجزیه ی علیت به روش رگرسیون گام به گام در متوسط شرایط آبیاری نشان داد که طول خوشه و وزن هزار دانه اجزای مؤثر بر عملکرد دانه هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - بررسی تحمل ارقام و کلون های امیدبخش سیب زمینی به کم آبی در منطقه ی اردبیل
        داود حسن پناه حسن حسن آبادی
        کلون های امیدبخش 10-397008، 7-397009 و 3-397009 و ارقام ساوالان، آگریا (شاهد) و کایزر (شاهد) در سه تیمار آبیاری به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل طی دو سال (1387 و 1388) بررسی شد. در کر أکثر
        کلون های امیدبخش 10-397008، 7-397009 و 3-397009 و ارقام ساوالان، آگریا (شاهد) و کایزر (شاهد) در سه تیمار آبیاری به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل طی دو سال (1387 و 1388) بررسی شد. در کرت اصلی سه تیمار آبیاری (آبیاری به میزان 50، 75 و 100 درصد آب مورد نیاز) و در کرت فرعی ارقام و کلون های امیدبخش اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین سطوح آبیاری و ارقام از لحاظ صفات عملکرد غده ی کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته ی کل و قابل فروش، بین سال و اثرمتقابل سال و رقم از لحاظ صفت عملکرد غده ی کل، بین اثرمتقابل سطوح مختلف آبیاری و رقم از لحاظ کلیه ی صفات به جز وزن غده ی کل در بوته و تعداد ساقه ی اصلی اختلاف معنی داری وجود دارد. در شرایط 100 درصد آب مورد نیاز کلیه ی ارقام و کلون ها، در شرایط 75 درصد آب مورد نیاز کلون های 3-397009، 10-397008 و 7-397009 و ارقام ساوالان و کایزر و در شرایط 50 درصد آب مورد نیاز کلون های 10-397008 و 3-397009 و رقم ساوالان از عملکرد غده ی قابل فروش بیشتری برخوردار بودند. کلون 10-397008 در کلیه ی سطوح آبیاری از بیشترین تعداد و وزن غده ی قابل فروش در بوته برخوردار بود. در شـرایط تنش ملایم و شــدید، از نظـر شـاخص های حسـاسیت، تحمل و مقـاومت به تنـش کـم آبـی کلون های 3-397009، 10-397008 و رقم ساوالان نیمه متحمل تا متحمل و رقم آگریا حساس به تنش آبی انتخاب شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - اثر پرایمینگ بذر با اسیـد سالیسیلیک بر پاره ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی ( Vigna unguiculata L) تحت تنش کم آبی در زمان غلاف بندی
        فرید شکاری آرش پاک مهر مهدی راستگو مریم وظایفی میر جلیل قریشی نسب
        به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور با اسید سالیسیلیک بر پاره ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی رقم پرستو، تحت تنش کم آبی، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت بلوک با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری به عنوان عامل أکثر
        به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور با اسید سالیسیلیک بر پاره ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی رقم پرستو، تحت تنش کم آبی، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت بلوک با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری به عنوان عامل اصلی در 2 سطح (آبیاری منظم- تنش کم آبی در زمان غلاف بندی) و پرایمینگ به وسیله ی اسید سالیسیلیک، به عنوان عامل فرعی در پنج سطح (صفر،900، 1800، 2700 و3600 میکرو مولار) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر آبیاری و اسید سالیسیلیک بر روی تمام صفات، معنی دار بود. از سوی دیگر اثر متقابل آبیاری با اسید سالیسیلیک تنها برای محتوای نسبی آب برگ، سرعت فتوسنتز، محتوای کلروفیل a، محتوای کلروفیل کل برگ و عملکرد دانه معنی دار بود. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که محتوای آب نسبی، سرعت فتوسنتز، هدا یت روزنه ای، محتوای کلروفیل و عملکرد دانه در شرایط تنش کم آبی در مقایسه با شرایط آبیاری منظم کاهش، ولی میزان CO2 زیر اتاقک روزنه ای افزایش یافت. صفات مذکور در بذور پرایم شده با اسید سالیسیلیک جز میزان CO2 زیر اتاقک روزنه ای در مقایسه با بذور پرایم نشده افزایش یافت. بذور پرایم شده با دز2700 میکرومولار اسید سالیسیلیک محتوای آب نسبی بیشتری به خود اختصاص دادند که این امر محافظت علیه تنش خشکی را بهبود بخشید و با افزایش محتوای کلروفیل و هدایت روزنه ای، سرعت فتوسنتز گیاهان حاصله افزایش یافت. بنابراین بذور پرایم شده با دز 2700 میکرومولار اسید سالیسیلیک، بیشترین عملکرد دانه (معادل 4424 و 2475کیلوگرم در هکتار به ترتیب در تیمار آبیاری منظم و تنش کم آبی) را داشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان به شرایط کم آبی
        ندا ظفر نادری سعید اهری‌زاد مهرداد یارنیا سیدابوالقاسم محمدی
        به‌منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کم آبی، آزمایشی با هشت لاین اینبرد نوترکیب به‌همراه دو والد (روشن و سوپرهد) به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس أکثر
        به‌منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کم آبی، آزمایشی با هشت لاین اینبرد نوترکیب به‌همراه دو والد (روشن و سوپرهد) به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، بیانگر تفاوت معنی‌دار بین لاین‌های مورد مطالعه از نظر کلیه ی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال 1% بود. بین سطوح مختلف آبیاری تفاوت معنی‌دار برای عملکرد دانه و وزن هزار دانه مشاهده شد. اثر متقابل تنش × لاین از نظر شاخص برداشت و تعداد پنجه ی بارور و نابارور در سطح احتمال 5% معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه به رقم روشن تعلّق داشت. در تجزیه به عامل‌ها، سه عامل اول 86.95 درصد تغییرات کل را تبیین کردند و فاکتور‌های اول و دوم تحت عنوان فاکتور‌های رشد و عملکرد دانه نام‌گذاری شدند. تجزیه ی خوشه‌ای بر اساس کلیه ی صفات به روش WARD، لاین‌ها را به دو گروه منتسب کرد و این گروه‌بندی توسط تجزیه تابع تشخیص تأیید گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - اثر سولفات‌روی و اسیدآسکوربیک بر برخی صفات مورفو-فیزیولوژیک سرخارگل (Echinacea purpurea) در شرایط تنش کم‌آبی
        فرهاد فرح وش بهرام میرشکاری مریم فرزانیان امیرهوشنگ حسین زاده مقبلی
        به منظور ارزیابی اثر سولفات‌روی و اسید‌آسکوربیک بر برخی صفات مورفو-فیزیولوژیک‌ گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) در پاسخ به تنش کم‌آبی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در طی سال 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دا أکثر
        به منظور ارزیابی اثر سولفات‌روی و اسید‌آسکوربیک بر برخی صفات مورفو-فیزیولوژیک‌ گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea) در پاسخ به تنش کم‌آبی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در طی سال 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کم آبی به‌عنوان فاکتور اصلی در 3 سطح (a1: آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر ،a2: آبیاری پس از 120 میلی متر تبخیر و a3: آبیاری پس از 170 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A) و ترکیب تیماری شامل سولفات روی در دو سطح (b1: عدم مصرف و b2: محلول پاشی سولفات روی با غلظت 5 در هزار) و محلول‌پاشی اسیدآسکوربیک‌ در 4 سطح (c1: عدم مصرف، c2: 50، c3: 100و c4:150 میلی‌گرم بر لیتر) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان دادند که اعمال تنش کم آبی در سرخارگل منجر به ایجاد اختلاف معنی‌دار در صفات قطر ساقه، تعداد شاخه گل‌دهنده، تراکم روزنه، غلظت روی بخش هوایی، عملکرد تر بوته، محتوای رطوبت نسبی برگ (RWC)، شاخص سطح برگ (LAI)، غلظت پرولین، سرعت رشد محصول ((CGR، سرعت رشد نسبی ((RGR و سرعت جذب خالص (NAR) گردید. مقایسه میانگین‌ها برای اثر تنش خشکی نشان داد که بیشترین شاخص سطح برگ مربوط به تیمار آبیاری کامل با 2.85 بود. مقایسه میانگین‌ها برای ترکیب تیماری تنش خشکی و محلول‌پاشی سولفات روی نشان داد که بیشترین غلظت پرولین مربوط به تیمار محلول‌پاشی سولفات روی در شرایط آبیاری پس از تبخیر 170 میلی‌متر از تشتک تبخیر با 10.16 میلی‌گرم بر گرم وزن تر ،کمترین غلظت پرولین مربوط به تیمار عدم محلول‌پاشی سولفات‌روی در شرایط آبیاری کامل با 0.08 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برآورد شدند. بیشترین سرعت رشد محصول به میزان 6.77 گرم بر متر مربع در روز به تیمار شاهد و کمترین مقدار آن برابر 4.16 گرم بر متر مربع در روز مربوط به تیمار تنش 170 میلی‌متر مربوط بودند. بیشترین سرعت رشد به میزان 0.19 گرم بر متر مربع در روز به تیمار شاهد و کمترین مقدار آن برابر 0.14 گرم بر متر مربع در روز به تیمار تنش 170 میلی‌متر مربوط بودند. بیشترین سرعت جذب خالص به میزان 2.64 گرم بر متر مربع در روز به تیمار شاهد و کمترین مقدار آن برابر 1.19 گرم بر متر مربع در روز به تیمار تنش 170 میلی‌متر اختصاص داشت. با توجه به نتایج این تحقیق کاربرد اسیدآسکوربیک‌ به عنوان یک آنتی اکسیدان، می‌تواند اثرات مضر تنش کم‌آبی در برخی صفات مورد مطالعه از جملهNAR، CGR،RGR و RWC را در سرخارگل کاهش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - اثر هیومیک اسید بر فعالیت آنزیم‎‌‎های آنتی اکسیدانت و عملکرد کرچک ‏‏(‏Ricinus commonis L.‎‏) در شرایط کمبود آب ‏
        محمدرضا دادنیا ‏
        تاثیر هیومیک اسید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در کرچک با اجرای آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج بررسی شد. فاکتورهای آزمایش شامل تیمارهای آبیاری با 3 سطح شامل آبیار أکثر
        تاثیر هیومیک اسید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در کرچک با اجرای آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج بررسی شد. فاکتورهای آزمایش شامل تیمارهای آبیاری با 3 سطح شامل آبیاری در 80 درصد ظرفیت زراعی (S1) (نرمال)، آبیاری در 65 درصد ظرفیت زراعی (S2) (تنش ملایم) و آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی (S3) (تنش شدید) در کرت اصلی و هیومیک اسید در 4 سطح (عدم محلول پاشی، 1، 2 و 3 بار محلول پاشی) در کرت فرعی در نظر گرفته شدند. در این بررسی عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد کپسول در بوته و آنزیم های آنتی اکسیدانت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر محلول پاشی هیومیک اسید بر وزن صد دانه و میزان آنزیم های آنتی اکسیدانت در سطح 1% معنی دار بوده و مقایسه میانگین ها حاکی از این بود که محلول پاشی هیومیک اسید می تواند اثر کمبود آب را تا حدودی جبران کند به طوری که میزان سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز در شرایط سه بار محلول پاشی به ترتیب در S2، 8/38، 75/34 و 88/37 و در S3، 63/26، 15/41 و 14/43 درصد نسبت به عدم محلول پاشی با هیومیک اسید افزایش یافتند. در مجموع، می توان گفت هیومیک اسید به دلیل اثرات مختلف فیزیولوژیکی علاوه بر افزایش عملکرد کرچک، می تواند در جهت کاهش اثرات تنش کمبود آب نقش مؤثری ایفا نماید، به طوری که افزایش میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت تحت تاثیر این ترکیب می تواند یک راهکار در مناطق خشک به حساب آمده و کاهش عملکرد را تا حدودی جبران کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - رابطه بین عملکرد و اجزای عملکرد دانه در هیبریدهای ذرت تحت شرایط مختلف آبیاری
        جمیله سیدزوار مجید نوروزی سعید اهری زاد علی بنده حق
        به منظور بررسی ارتباط برخی صفات زراعی با عملکرد دانه 14 هیبرید ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز (خلعت پوشان) اجرا شد. در این آزمایش برخی صفات مورفولوژیک، أکثر
        به منظور بررسی ارتباط برخی صفات زراعی با عملکرد دانه 14 هیبرید ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز (خلعت پوشان) اجرا شد. در این آزمایش برخی صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد، در سه شرایط آبیاری مختلف (عادی، تنش ملایم و تنش شدید کمبود آب) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در کلیه صفات مورد مطالعه، به جز قطر بلال، اختلاف معنی دار بین سطوح تنش کمبود آب و هیبریدهای مورد مطالعه مشاهده شد. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام در متوسط شرایط تنش نشان داد که صفات تعداد ردیف در بلال، وزن 300 دانه، تعداد دانه در ردیف و تعداد برگ در بوته، در مجموع 83 درصد تغییرات عملکرد دانه را تبیین نمودند. بر اساس تجزیه علیت، بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه مربوط به صفت تعداد دانه در بلال بود. تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد که مؤلفه اول دارای ضرایب بزرگ برای صفات وزن 300 دانه، ارتفاع بوته، طول بلال، مساحت برگ پرچم، قطر بلال و قطر چوب بلال و مؤلفه دوم نیز دارای ضرایب بزرگ بر صفات وزن خشک بوته، تعداد دانه در ردیف، تعداد برگ در بوته، تعداد ردیف در بلال و عملکرد دانه بودند. دو مؤلفه اول که 78 درصد تغییرات را توجیه می کردند به عنوان مهم ترین مؤلفه ها برآورد شد که مؤلفه اول به عنـوان عامل رشـدی-مورفولوژیکی و مؤلفه دوم به عنوان عامل عملکرد نام گزاری شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - اثر رژیم‌های قطع آبیاری بر ارقام سیب‌زمینی (.Solanum tuberosum L) در شرایط اقلیمی اردبیل
        آتوسا شفارودی مهناز شریفی عبدالقیوم قلی‌پوری برومند صلاحی محمدباقر عالی‌زاده
        انتخاب رقم های متحمل به تنش آبی، در مناطقی با کمبود بارندگی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این راستا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با سه تکرار، 5 رقم سیب زمینی و سه رژیم آبیاری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال 95-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی اردبیل اجرا ش أکثر
        انتخاب رقم های متحمل به تنش آبی، در مناطقی با کمبود بارندگی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این راستا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با سه تکرار، 5 رقم سیب زمینی و سه رژیم آبیاری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال 95-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی اردبیل اجرا شد. عوامل آزمایش شامل سه رژیم آبیاری: آبیاری کامل (با تأمین 100 درصد نیاز آبی) به عنوان شاهد و قطع آبیاری 15 و 30 روزه که در کرت های اصلی و پنج رقم سیب زمینی شامل: ارقام آگریا، کایزر و ساوالان و کلون های 1-397081 و 10-397082 که در کرت های فرعی قرار داده شدند. در این آزمایش رقم ساوالان و کلون های 10-397082 و 1-397081 از لحاظ عملکرد غده، ماده خشک غده، کارآیی مصرف آب و عملکرد غده قابل فروش بالا در مقایسه با کایزر و آگریا از برتری نسبی برخوردار بودند. همچنین، در هر دو سال آزمایش، روند تغییرات این ارقام برای صفات مورد مطالعه، در تیمار 15 روز قطع آبیاری، مشابه بود و با تیمار شاهد تفاوت معنی داری نداشت. در نتیجه می توان از روش 15 روز قطع آبیاری که سبب صرفه جویی در مقدار آب مصرفی می گردد، برای منطقه اردبیل استفاده کرد. یافته ها می تواند در مورد چگونگی استفاده صحیح از کم آبیاری برای تعادل بین عملکرد سیب زمینی، حفظ آب و کیفیت محصول مفید باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - تأثیر تنش کم‌آبی و محلول‌پاشی نانواکسید روی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی توده‌های پنیرباد (.Withania coagulans L)
        مهدی سیدی سیدامیرعباس موسوی میرکلائی حسین زاهدی
        به منظور ارزیابی تأثیر تنش کم‌آبی و محلول‌پاشی نانواکسید روی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی توده‌های پنیرباد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل های آزمایش شامل رژیم ‌های مختلف آبیاری (شاهد= آبیاری مطلوب)، (تنش متوسط) و (تنش شد أکثر
        به منظور ارزیابی تأثیر تنش کم‌آبی و محلول‌پاشی نانواکسید روی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی توده‌های پنیرباد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل های آزمایش شامل رژیم ‌های مختلف آبیاری (شاهد= آبیاری مطلوب)، (تنش متوسط) و (تنش شدید) و توده ‌های بذر پنیرباد (فنوج، خاش، سراوان و سرباز) و محلول‌پاشی نانواکسیدروی و بدون کاربرد آن، در سال 98-1397 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. بیشترین سطح برگ (583/92 سانتی متر مربع) مربوط به توده سرباز در آبیاری شاهد و کمترین سطح برگ (245/88 سانتی متر مربع) مربوط به توده خاش در تنش کم‌آبی شدید بود. براساس نتایج مقایسه میانگین بیشترین وزن خشک گیاه (1/76 گرم) مربوط به توده سرباز و آبیاری شاهد و کمترین وزن خشک گیاه (0/63 گرم) مربوط به توده فنوج و تنش کم‌آبی شدید بود. همچنین، بیشترین مقدار کلروفیل a (2/55 میکرومول بر گرم) مربوط به توده خاش در آبیاری شاهد و محلول پاشی نانواکسیدروی بود. بیشترین مقدار کلروفیل b (1/26 میکرومول بر گرم) مربوط به توده فنوج در آبیاری شاهد و محلول پاشی نانواکسیدروی بود که تفاوت معنی‌داری با سایر توده‌ها نداشت. همچنین، کمترین مقدار کلروفیل b (0/62 میکرومول بر گرم) مربوط به توده خاش در تنش کم‌آبی شدید و بدون محلول پاشی نانواکسیدروی بود. توده سرباز بیشترین مقدار آنتوسیانین (0/3 میکرو مول بر گرم) را در تیمار کم‌آبی شدید و عدم محلول پاشی نانواکسیدروی به خود اختصاص داد که تفاوت معنی‌داری با توده سراوان نداشت و کمترین مقدار آنتوسیانین (0/146 میکرومول بر گرم) مربوط به توده فنوج در تیمار کم‌آبی شدید همراه با محلول پاشی نانواکسیدروی بود. بنابراین، تنش کم‌آبی شدید سبب کاهش مقدار صفات مورد آزمایش گردید. توده سرباز نسبت به سایر توده‌ها نسبت به شرایط تنش کم‌آبی شدید تحمل بهتری نشان داد. استفاده از محلول‌پاشی نانواکسیدروی سبب بهبود رشد گیاه و افزایش برخی از صفات مورد آزمایش در شرایط تنش گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - تأثیرمحلول‏پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط تنش‏ کمبود آب بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی تخم کاغذی
        وحیده بیاره فرید شکاری سعید سیف زاده حمیدرضا ذاکرین اسماعیل حدیدی
        کدوی تخم کاغذی از جمله گیاهان دارویی با ارزش می باشد که دانه آن دارای مقادیر بالایی از روغن است. به منظور بررسی واکنش کدو تخم کاغذی به تنش کمبود آب و کاربرد سالیسیلیک اسید، آزمایشی مزرعه‌ای طی دو سال متوالی (بهار و تابستان سال های 1394 و 1395) به صورت اسپلیت پلات در قال أکثر
        کدوی تخم کاغذی از جمله گیاهان دارویی با ارزش می باشد که دانه آن دارای مقادیر بالایی از روغن است. به منظور بررسی واکنش کدو تخم کاغذی به تنش کمبود آب و کاربرد سالیسیلیک اسید، آزمایشی مزرعه‌ای طی دو سال متوالی (بهار و تابستان سال های 1394 و 1395) به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. بوته های در مرحله 5 تا 6 برگی با غلظت‌های صفر، 0/5، 1 و 1/5 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید محلول پاشی شدند و 15 روز پس از محلول‌پاشی، تحت تنش‌های رطوبتی 0/3-، 1/2- و 1/8- مگا پاسکال خاک قرار گرفتند. افزایش شدت تنش باعث کاهش محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل و کاروتنوئید، طول بوته، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، عملکرد میوه، قطر میوه، قطر میانبر میوه شد. در مقابل، محلول پاشی با سالیسیلیک اسید موجب افزایش و بهبود معنی دار محتوای نسبی رطوبت برگ، محتوای کلروفیل و کاروتنوئید، طول بوته، تعداد گره، تعداد ساقه فرعی، عملکرد میوه، قطر میوه، عملکرد دانه، تعداد دانه در میوه و وزن هزار دانه گردید. اثرات بهبوددهندگی سالیسیلیک اسید به ویژه در غلظت 5/1 میلی مولار چشم‌گیرتر بود. صفاتی نظیر محتوای رطوبت نسبی برگ، طول بوته، کلروفیل a، b و کل، تعداد گره در بوته، تعداد شاخه‌های فرعی و قطر میان بر میوه در تیمار 1/2- مگا پاسکال کاهش معنی داری را نسبت به تیمار شاهد نشان ندادند و یا حتی افزایش نیز داشتند. همچنین، تعداد دانه در میوه در تیمار 1/2- نسبت به 0/3- مگا پاسکال افزایش معنی داری را نشان داد. به نظر می رسد کاهش آب در دسترس، الگوی تسهیم اسمیلات ها را در میوه تغییر داده و به طور عمده، به صرف کاهش اندازه مزوکارپ یا دیگر قسمت‌های میوه، به سمت بخش دانه جریان داده است. از بین اجزای عملکرد، تعداد دانه در میوه و پس از آن، تعداد میوه در واحد سطح بیشترین اثر را بر افزایش میزان تولید در واحد سطح داشتند. در مقابل، وزن دانه تغییرات چندانی را در تیمارهای مختلف آبی یا محلول پاشی با سالیسیلیک اسید نداشت. بر اساس داده های حاصل، گیاه کدو تا تنش 1/2- مگا پاسکال کاهش زیادی را در عملکرد دانه نشان نداد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - تاثیر محلول پاشی متانول بر برخی از صفات مرتبط با عملکرد دانه آفتـابگردان (Helianthus annuus) تحت تنش کمبود آب
        ابراهیم خلیل وند بهروزیار مهرداد یارنیا الناز فرج زاده معماری مژگان هریسچی
        به منظور بررسی اثر محلول پاشی با متانول بر برخی صفات مرتبط با عملکرد دانه آفتابگردان تحت تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات به اجرا در آمد. عوامل مورد آزمایش عبارت بودند از محلول پاشی با متانول در شش غلظت شامل(0 درصد متانول (شاهد)، 7، 14 ،21 ،28 و 35 درصد متانو أکثر
        به منظور بررسی اثر محلول پاشی با متانول بر برخی صفات مرتبط با عملکرد دانه آفتابگردان تحت تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات به اجرا در آمد. عوامل مورد آزمایش عبارت بودند از محلول پاشی با متانول در شش غلظت شامل(0 درصد متانول (شاهد)، 7، 14 ،21 ،28 و 35 درصد متانول) و تنش کمبود آب در چهار سطح ( 25 ،50 ، 75 و 100 درصد رطوبت قابل دسترس). نتایج نشان دادند که اثر محلول پاشی با متانول در سطوح مختلف تنش کمبود آب بر صفات عملکرد تک بوته، وزن خشک بوته، تعداد دانه درطبق و درصد مغز به کل دانه معنی دار است. محلول پاشی با محلول 21 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل (100درصد رطوبت قابل دسترس) با میانگین 96.69 گرم بیشترین و عدم محلول پاشی در شرایط 25 درصد رطوبت قابل دسترس با میانگین 67.78 درصد کمترین عملکرد دانه تک بوته را داشتند (افزایش معادل 42 درصد). همچنین، محلول پاشی با محلول 21 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل با میانگین 465.4 گرم بیشترین و محلول پاشی با محلول 7 درصد متانول در تیمار 25 درصد رطوبت قابل دسترس با میانگین 191.5 گرم کمترین وزن خشک بوته را داشتند (افزایش معادل 2.4). محلول پاشی با محلول 21 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل با میانگین 53.34 گرم بیشترین و عدم محلول پاشی با متانول در شرایط آبیاری با 25 درصد رطوبت قابل دسترس با میانگین 31.42 گرم کمترین عملکرد روغن تک بوته را داشتند. بیشترین تعداد دانه در طبق با میانگین 1766 عدد در تیمار محلول پاشی با محلول 21 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل بود که نسبت به تیمار عدم محلول پاشی در شرایط 25 درصد رطوبت قابل دسترس با میانگین 759 عدد افزایشی معادل 2.3 برابر را نشان داد. محلول پاشی با محلول 14 درصد حجمی متانول در شرایط آبیاری کامل درصد مغز به کل دانه را 32 درصد افزایش و درصد پوسته به کل دانه را 2.1 برابر کاهش داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - تاثیر آبیاری تکمیلی و سوپرجاذب بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود دیم (.Cicer arietinum L)
        سیده نساء شاهرخی احمد نادری پیام پزشکپور مانی مجدم عادل مدحج
        کم آبی از جمله عواملی است که با ایجاد محدودیت در رشد، دست یابی به عملکرد بالا را دشوار می سازد و استفاده بهینه از آب نقش مهمی در حصول عملکرد مورد انتظار دارد. همچنین، توجه به نقش مدیریتی کاربرد برخی از مواد افزودنی نظیر سوپرجاذب ها به منظور استفاده بهینه از آب در کشاو أکثر
        کم آبی از جمله عواملی است که با ایجاد محدودیت در رشد، دست یابی به عملکرد بالا را دشوار می سازد و استفاده بهینه از آب نقش مهمی در حصول عملکرد مورد انتظار دارد. همچنین، توجه به نقش مدیریتی کاربرد برخی از مواد افزودنی نظیر سوپرجاذب ها به منظور استفاده بهینه از آب در کشاورزی، در شرایط تنش کم آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین منظور آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 94- 1393 در ایستگاه تحقیقاتی سراب چنگائی، خرم آباد به اجرا درآمد. تیمار آبیاری تکمیلی در سه سطح دیم، آبیاری تکمیلی در مرحله 50 درصد گل‌دهی و آبیاری تکمیلی در مرحله 50 درصد گل‌دهی + 50 درصد غلاف‌دهی) در کرت‌های اصلی، سوپرجاذب (مصرف 90 کیلوگرم در هکتار و عدم مصرف) در کرت های فرعی و ارقام نخود (آرمان، آزاد، هاشم، عادل و لاین ILC482) در کرت های فرعی-فرعی قرار داده شدند. بیشترین عملکرد دانه و پروتئین (به ترتیب 3890 و 870 کیلوگرم در هکتار)، در شرایط آبیاری تکمیلی در دو مرحله و مصرف سوپرجاذب به‌دست آمد که نسبت به شاهد دیم و عدم مصرف سوپرجاذب به‌ترتیب 24 و 21 درصد بیشتر بود. بیشترین شاخص سبزینگی برگ (39/22)، تعداد غلاف در بوته (22/1)، وزن صد دانه (52/4 گرم) و عملکرد زیستی (5431/5 کیلوگرم در هکتار) مربوط به آبیاری دو مرحله ای بود. همچنین بیشترین تعداد غلاف در بوته (27/7) در رقم هاشم و مصرف سوپرجاذب مشاهده شد که نسبت به عدم مصرف سوپرجاذب در همین رقم به‌ترتیب 34 درصد بیشتر بود. برهمکنش سوپرجاذب و رقم نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (4159 کیلوگرم در هکتار)، نیتروژن دانه (3/69 درصد) و عملکرد پروتئین (960 کیلوگرم در هکتار) در رقم عادل و در شرایط مصرف سوپرجاذب بود. در شرایط دیم، مصرف سوپرجاذب باعث افزایش عملکرد دانه و عملکرد پروتیئن ژنوتیپ های نخود شد. نتایج نشان داد که در تمام سطوح آبیاری تکمیلی، استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب موجب بهبود شرایط رشدی گیاه و افزایش معنی دار کمیت دانه گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - تعیین برخی صفات مؤثر بر افزایش عملکرد ذرت با کاربرد کودهای زیستی در شرایط تنش کمبود آب
        سیدمهدی حسینی آرش روزبهانی امین آزادی
        به منظور شناسایی صفات موثر بر عملکرد ذرت در شرایط تنش کمبود آب و کاربرد کودهای زیستی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1391 در منطقه هشتگرد انجام شد. در این آزمایش فاکتور اصلی شامل تنش کمبود آب در چهار سطح بدون تنش (شاهد أکثر
        به منظور شناسایی صفات موثر بر عملکرد ذرت در شرایط تنش کمبود آب و کاربرد کودهای زیستی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1391 در منطقه هشتگرد انجام شد. در این آزمایش فاکتور اصلی شامل تنش کمبود آب در چهار سطح بدون تنش (شاهد)، تنش در مرحله گلدهی، تنش در مرحله پر شدن دانه‌ها و تنش در دو مرحله گلدهی و پر شدن دانه‌ها) و فاکتور فرعی شامل کاربرد کود بیولوژیک در چهار حالت عدم کاربرد کود بیولوژیک، کاربرد کود نیتراژین، کاربرد کود بارور 2 و کاربرد نیتراژین و بارور 2 به صورت توأم بودند. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل عملکرد دانه، شاخص برداشت، وزن صد دانه، تعداد بلال در متر مربع،‌ تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن، طول و قطر بلال بودند. برای تعیین و انتخاب صفات مؤثر بر افزایش عملکرد جهت استفاده در برنامه های به نژادی، از همبستگی ساده، رگرسیون گام به گام، تجزیه مسیر و تجزیه به مؤلفه های اصلی استفاده شد. تجزیه آماری چند متغیره صفات مورد بررسی نشان داد از بین این صفات، شاخص برداشت، وزن صد دانه و تعداد بلال در متر مربع مؤثرترین متغیرها بر عملکرد دانه در شرایط عادی و تنش کمبود آب بودند و به ترتیب 77 و 66 درصد از تغییرات موجود در عملکرد دانه را در شرایط عادی و تنش کمبود آب توجیه کردند. بیشترین اثر مستقیم مثبت در هر دو شرایط مربوط به شاخص برداشت بود. بنابراین، برای افزایش عملکرد دانه ذرت در شـرایط تنش کمبود آب انتخـاب بر مبنـای این صفات به ویژه شاخص برداشت می تواند مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - اثر کود نیتروژنه بر برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و آنتی‌اکسیدانت گل همیشه بهار در رژیم‌های آبیاری
        افسانه پیرمانی تورج میر محمودی سوران شرفی سامان یزدان ستا
        بررسی اثرات سطوح کود نیتروژنه بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و آنتی اکسیدانت گل همیشه بهار در دورهای مختلف آبیاری طی آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دوسال زراعی 96-1395 در ایستگاه کشاورزی ساعتلوی ارومیه انجام شد. فاکتورهای أکثر
        بررسی اثرات سطوح کود نیتروژنه بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و آنتی اکسیدانت گل همیشه بهار در دورهای مختلف آبیاری طی آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دوسال زراعی 96-1395 در ایستگاه کشاورزی ساعتلوی ارومیه انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل دور آبیاری در چهار سطح (آبیاری بعد از 5، 10، 15 و 20 روز) و مصرف کود نیتروژنه در چهار سطح (صفر: شاهد، 80، 160 و 240 کیلوگرم در هکتار) بودند. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر دور آبیاری بر کلیه صفات موردبررسی معنی‌دار بود. بین سطوح کود نیتروژنه از لحاظ اثر بر کلیه صفات به‌غیر از محتوی پرولین اختلاف معنی‌دار دیده شد. اثر متقابل دو تیمار نیز بر شاخص سطح برگ، ضریب هدایت روزنه ای، محتوی کلروفیل b، درصد و عملکرد اسانس معنی دار بود. در این تحقیق، با افزایش تعداد روزهای دور آبیاری از 5 به 20 روز محتوی آب نسبی برگ، کلروفیلa، کارتنوئید و عملکرد خشک گل به ترتیب 64/36، 27/35، 31/24 و 77/45 درصد کاهش و محتوی پرولین، فعالیت کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و مالون دی آلدهید به ترتیب 72/24، 04/33، 51/35 و 86/20 درصد افزایش نشان دادند. در بین سطوح کود نیتروژنه نیز استفاده از160 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با شاهد، محتوی آب نسبی برگ، کلروفیلa، کارتنوئید و عملکرد خشک گل را به ترتیب 18/16، 24/4 و 68/23 درصد افزایش و فعالیت کاتالاز، سوپراکسید دسموتاز و مالون دی آلدهید را به ترتیب 10/18، 23/21، 69/29 و 26/28درصد کاهش داد. بالاترین شاخص سطح برگ، ضریب هدایت روزنه ای، کلروفیل b به کاربرد 160 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه و دور آبیاری بعد از 5 روز و بالاترین درصد اسانس گل و عملکرد اسانس نیز به کاربرد 160 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه و دور آبیاری بعد از 10 روز اختصاص یافت. جهت دستیابی به حداکثر خصوصیات کیفی مناسب در گل همیشه بهار دور آبیاری 10 روزه و کاربرد 160 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه در شرایط اقلیمی مشابه این آزمایش می تواند مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - تاثیر سطوح خاکپوش پومیس و کم‌آبیاری بر برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد ذرت(Zea mays L.)
        مهدی نصیری داود زارع حقی محمدرضا نیشابوری
        خاکپوش های معدنی، نظیر پومیس در خاک باعث افزایش نگهداری آب، کاهش تبخیر و مصرف بهینه آب گردیده و بنابراین خاکپوش از این طریق می تواند تاثیر بسزایی در بهبود عملکرد و رشد در شرایط تنش کمبود آب داشته باشد. این پژوهش به صورت فاکتـوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصـادفی با سه أکثر
        خاکپوش های معدنی، نظیر پومیس در خاک باعث افزایش نگهداری آب، کاهش تبخیر و مصرف بهینه آب گردیده و بنابراین خاکپوش از این طریق می تواند تاثیر بسزایی در بهبود عملکرد و رشد در شرایط تنش کمبود آب داشته باشد. این پژوهش به صورت فاکتـوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصـادفی با سه تـکرار به صورت مزرعه ای اجرا شد. در این تحقیق اثرات چهار سطح پومیس شامل بدن مصرف خاکپوش (شاهد)، 30، 60 و 90 تن در هکتار خاکپوش و سه سطح آبیاری شامل 50 (تنش شدید)، 70 (تنش ملایم) و 100 (بدون تنش) درصد تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A، روی برخی صفات فیزیولوژیک ذرت (هیبرید اصلاح شده ماکسیما) مورد بررسی قرار گرفت. صفات فیزیولوژیک گیاه ذرت، به طور معنی داری تحت تاثیر پومیس و آبیاری قرار گرفت. بیشترین و کمترین میزان شاخص کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه ای و وزن تر و خشک زیست توده به ترتیب از تیمار پومیس 90 تن در هکتار و شاهد مشاهده شد. همچنین، بیشترین و کمترین دمای سطح برگ از تیمار شاهد و پومیس 90 تن در هکتار به دست آمد. شاخص کلروفیل در تیمار 90 تن پومیس در هکتار نسبت به تیمار شاهد و تیمار 30 تن پومیس در هکتار به ترتیب افزایش 52 و 26 درصدی و هدایت روزنه ای در تیمار آبیاری ۵۰ درصد نسبت به تیمارهای آبیاری 10۰ و 7۰ درصد تبخیر از تشتک تبخیر به ترتیب کاهش 42 و 23 درصدی را نشان داد. بنابراین، استفاده از 60 تن پومیس در هکتار و آبیاری بر اساس 70 درصد تبخیر از تشتک تبخیر می تواند مؤثر بوده و تاثیر معنی داری بر ویژگی های رویشی گیاه و عملکرد خواهد داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - تأثیر متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا تحت تنش کمبود آب
        نظام آرمند حمزه امیری احمد اسماعیلی
        به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا (رقم COS16) در شرایط تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء در سال 1393 به اجرا درآمد. عامل اول شامل تیمارهای مختلف محلول پاشی متان أکثر
        به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا (رقم COS16) در شرایط تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء در سال 1393 به اجرا درآمد. عامل اول شامل تیمارهای مختلف محلول پاشی متانول با 4 سطح (بدون محلول پاشی، 10، 20 و 30 درصد حجمی) بود که محلول پاشی 3 بار طی فصل رشد گیاه و با فواصل 10 روز صورت گرفت. عامل دوم سطوح تنش کمبود آب شامل تنش خشکی شدید (25 درصد ظرفیت زراعی)، تنش کمبود آب ملایم (50 درصد ظرفیت زراعی) و بدون تنش کمبود آب (100 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج این آزمایش نشان داد محلول پاشی 10 درصد حجمی متانول منجر به افزایش معنی داری در وزن دانه و طول غلاف شد اما در دیگر صفات مورد بررسی محلول پاشی متانول اثر مثبت معنی داری نداشت. در شرایط تنش خشکی ملایم و شدید سطوح محلول پاشی متانول با سطوح کنترل تفاوت معنی داری نداشت. در این مطالعه تنش کمبود آب شدید منجر به کاهش معنی داری در کلیه صفات مورد بررسی در مقایسه با سطح بدون تنش شد. به طورکلی، کاربرد محلول پاشی متانول نتوانست اثرات منفی ناشی از تنش خشکی بر صفات مورد بررسی و اجزای عملکرد در گیاه لوبیا را کاهش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - اثر کود زیستی فسفاته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت سینگل کراس 704 در شرایط تنش کم آبی
        فاطمه میرشکاری پریسا ناظری مجتبی میرآخوری نعیم جمشیدی مهدی غفاری امیرحسین مرکزی
        این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی مهران در سال زراعی 1387 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل زمان های آبیاری در 3 سطح آبیاری معمول منطقه (5 روز یک بار)، 3 روز دیرتر از آبیاری معمول أکثر
        این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی مهران در سال زراعی 1387 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل زمان های آبیاری در 3 سطح آبیاری معمول منطقه (5 روز یک بار)، 3 روز دیرتر از آبیاری معمول منطقه ، 6 روز دیرتر از آبیاری معمول منطقه و کود زیستی فسفاته در 2 سطح (عدم استفاده از کود زیستی فسفاته، استفاده از کود زیستی فسفاته) و کود شیمیایی در 3 سطح (عدم استفاده از کود شیمیایی فسفاته (سوپر فسفات تریپل)، 45 کیلوگرم در هکتار ، 90 کیلوگرمدر هکتار P2O5) از نظر عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفتند. عملیات کودپاشی برای تیمارهای کود شیمیایی در مورد کود پتاس به صورت K2O به مقدار 100 کیلوگرم در هکتار قبل از کاشت و کود نیتروژن به مقدار 400 کیلوگرم در هکتار به صورت اوره در سه نوبت، یک سوم در زمان کاشت، یک سوم مرحله رشد ساقه و مابقی در مرحله تشکیل گل آذین مصرف گردید. نحوه اعمال تیمارهای بیولوژیک به طور کلی بدین صورت بود که همزمان با کاشت، کود زیستی فسفاته به مقدار 13 کیلوگرم روی خطوط کاشت بذر به فاصله 5-3 سانتی متر از بذرها پخش گردید. صفات مورد اندازه گیری شامل ارتفاع بوته، ارتفاع بلال از سطح زمین، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمار آبیاری و سطوح کودی در مورد صفاتی نظیر ارتفاع بوته، ارتفاع بلال از سطح زمین، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین معنی دار بودند و بالاترین عملکرد مربوط به تیمار آبیاری معمول منطقه، مصرف کود زیستی و مصرف 45 کیلوگرم کود شیمیایی فسفاته با میانگین 9840 کیلوگرم در هکتار برآورد شدند که در مقایسه با دیگر سطوح کودی و تیمارهای آبیاری برتری محسوسی نشان دادند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - شناسایی صفات موثر بر عملکرد لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان تحت تنش کم‌آبی
        حسین نظری سعید اهری‌زاد محمد مقدم واحد محمود تورچی
        به منظور شناسایی صفات تاثیرگذار بر عملکرد دانه در شرایط آبیاری بدون تنش و تنش کم آبی، 65 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از رقم آمریکایی Yecoro Roja (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی No.49 (با عملکرد متوسط، پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، در أکثر
        به منظور شناسایی صفات تاثیرگذار بر عملکرد دانه در شرایط آبیاری بدون تنش و تنش کم آبی، 65 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از رقم آمریکایی Yecoro Roja (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی No.49 (با عملکرد متوسط، پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، در آزمایشی با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در فصل زراعی 1392 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز مورد ارزیابی قرار گرفتند. سطوح آبیاری به عنوان فاکتور اصلی و لاین های مورد مطالعه به عنوان فاکتور فرعی ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین تیمارهای تنش آبی برای عملکرد دانه، ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، وزن هزار دانه، طول ریشه و حجم ریشه در سطح احتمال 5 درصد و برای وزن ریشه در سطح احتمال 1 درصد معنی دار می باشد. اختلاف بین لاین های گندم و همچنین اثر متقابل لاین × شرایط آبیاری برای همه صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1 درصد معنی دار شد. در شرایط آبیاری بدون تنش، عملکرد دانه با ارتفاع بوته، تعداد سنبله بارور، تعداد دانه در سنبله، طول پدانکل، وزن هزار دانه، طول سنبله، عملکرد کاه و طول ریشه همبستگی معنی دار و مثبت داشت. در شرایط تنش کم آبی، عملکرد دانه با تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله بارور، طول پدانکل، طول ریشه و عملکرد کاه همبستگی مثبت و معنی دار در سطح احتمال 1 درصد داشت. تجزیه علیت براساس تجزیه رگرسیون چندگانه به روش گام به گام، نشان داد که در شرایط بدون تنش ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، تعداد سنبله بارور و طول ریشه و در شرایط تنش کم آبی تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنله بارور، طول ریشه و وزن ریشه از اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - ارزیابی تحمل خشکی لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان
        ندا ظفرنادری سعید اهری زاد
        به منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 م أکثر
        به منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و فاکتور فرعی شامل هشت لاین اینبرد نوترکیب به همراه دو والد (روشن و سوپرهد) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها، نشان از وجود اختلاف معنی دار بین سطوح مختلف آبیاری و نیز لاین های مورد مطالعه از نظر عملکرد دانه داشت. در حالی که بین دو عامل مورد ارزیابی اثر متقابلی مشاهده نگردید. در ارزیابی لاین‌ها بر اساس معیارهای مقاومت به خشکی، از نظر شاخص های SSI وTOL در تنش کم آبی با 120 میلی متر تبخیر، لاین های 1، 7، 41 و رقم روشن و در تنش کم آبی با 160 میلی متر تبخیر، لاین های 7 و 19 لاین های متحمل بودند. در حالی که در هر دو شرایط تنش از نظر شاخص های STI ، MP و GMP لاین های 37، 38 و رقم روشن به عنوان لاین های متحمل به کم آبی شناسایی شدند. گروه‌بندی لاین‌ها با استفاده از تجزیه خوشه ای بر اساس عملکرد دانه و نیز معیارهای مقاومت به خشکی، لاین‌های 1، 30، 32، 37، 38، 41 و رقم روشن را در سطح آبیاری با 120 میلی‌متر تبخیر و لاین‌های 30، 37، 38 و رقم روشن را در سطح آبیاری با 160 میلی‌متر تبخیر از نظر تحمل به خشکی، در کلاس برتر قرار داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - تغییرات عملکرد ماده خشک و برخی از اسمولیت‌ها و عناصر در ژنوتیپ‏ های گندم (Triticum aestivum L) تحت تنش کم‌آبی
        نصیبه توکلی علی عبادی خزینه حوریه توکلی
        به منظور بررسی تغییرات برخی اسمولیت ها و میزان عناصر در ژنوتیپ های گندم تحت تنش کم آبی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تنش کم آبی (85% (شاهد أکثر
        به منظور بررسی تغییرات برخی اسمولیت ها و میزان عناصر در ژنوتیپ های گندم تحت تنش کم آبی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تنش کم آبی (85% (شاهد)، 60% و 35% ظرفیت زراعی) و پنج ژنوتیپ گندم (میهن، C-88D-7، C-88D-17، C88D-19 و C88D-20) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش کم آبی، میزان پتاسیم کاهش ولی عناصر سدیم، فسفر و همچنین اسمولیت هایی مانند پرولین و قندهای محلول به طور معنی داری افزایش یافتند. با این حال، کمبود آب، میزان پروتئین کل را در ژنوتیپ هایC-88D-19 ، C-88D-17 وC-88D-20 و کلسیم را در رقم میهن و ژنوتیپ C-88D-19 کاهش داد. درحالی که تاثیر کم آبی بر سایر ژنوتیپ ها منجر به افزایش این صفت ها شد. به طوری که، پروتئین کل در رقم میهن و ژنوتیپ C-88D-7 و میزان کلسیم در C-88D-20،C-88D-17 و C-88D-7 با تشدید تنش افزایش یافت. به نظر می رسد در میان ژنوتیپ های مورد بررسی، رقم میهن و ژنوتیپ های C-88D-17 وC-88D-19 دارای مقاومت نسبی به تنش در شرایط گلخانه ای می باشند. همچنین، از آن جایی که ژنوتیپ C-88D-20 تحت تاثیر تنش کمترین تجمع پرولین و عملکرد ماده خشک را نسبت به سایر ژنوتیپ ها تولید کرده و کاهش انباشت قندهای محلول و پروتئین کل هم در آن مشاهده شدند، به نظر می رسد این ژنوتیپ نسبت به سایر ژنوتیپ ها به تنش کمبود آب حساس باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات ریخت شناسی و عملکرد دانه آفتابگردان رقم آرماویریسکی
        ابراهیم عباسی سیه جانی فرهاد فرح وش حمداله کاظمی اربط محمدباقر خورشیدی بنام
        به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد دانه رقم آرماویرسکی آفتابگردان، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کمبود آب در پنج سطح (50D1=، 100D2=، 1 أکثر
        به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد دانه رقم آرماویرسکی آفتابگردان، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کمبود آب در پنج سطح (50D1=، 100D2=، 150D3=، 200D4= و 250D5= میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) بودند. نتایج تجزیه های آماری نشان داد که عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری به ترتیب از D1 تا D5 معادل 5486، 4480، 3080، 2460 و 2260 کیلوگرم در هکتار برآورد شدند. افزایش شدت تنش کمبود آب باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه، درصد روغن، وزن صد دانه، تعداد دانه در طبق، وزن خشک بوته، قطر ساقه و طبق، شاخص سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، محتوای کلروفیل برگ و افزایش تعداد روزنه در واحد سطح اپیدرم پشتی برگ و مقاومت روزنه ای شد. در عین حال، اختلاف بین D1 و D2 فقط در وزن 100 دانه، درصد پوکی و تعداد دانه در طبق معنی دار بود. با توجه به ماهیت این صفات که پس از گلدهی و تلقیح افزایش یابند می توان پیشنهاد کرد که آبیاری های اولیه در رقم آرماویرسکی تا مرحله گلدهی بر اساس تبخیر 100 میلی متری و آبیاری های بعدی بر اساس 50 میلی متر تبخیر انجام گیرند تا از کاهش معنی دار صفات فوق الذکر جلوگیری و عملکرد دانه نیز افزایش یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - عکس العمل ریشه ی برنج به دوره های زمانی تنش کمبود آب با رویکرد الکتروفورز دو بعدی
        محمود تورچی
        برنج (Oryzae sativa L) غذای اصلی بیش از نیمی از مردم جهان را تشکیل می دهد. تنش کمبود آب یکی از عمده‌ترین موانع برای تولید موفق محصولات زراعی است. برنج در طول دوره رشدی خود تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می گیرد که از جمله آنها می توان به تنش کمبود آب اشاره نمود. پیشرفت أکثر
        برنج (Oryzae sativa L) غذای اصلی بیش از نیمی از مردم جهان را تشکیل می دهد. تنش کمبود آب یکی از عمده‌ترین موانع برای تولید موفق محصولات زراعی است. برنج در طول دوره رشدی خود تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می گیرد که از جمله آنها می توان به تنش کمبود آب اشاره نمود. پیشرفت های اخیر در فیزیولوژی مولکولی این امید را به وجود آورده است که با شناسایی پروتئین های کاندیدای مقاومت به تنش کمبود آب، بتوان در افزایش عملکرد برنج گام های اساسی برداشت. به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر الگوی تظاهر پروتئین های ریشه ی برنج، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار طراحی و اجرا گردید. تیمارهای مورد مطالعه، شامل آبیاری عادی و تنش های 24، 36 و 48 ساعت قطع آبیاری بود. آزمایش در شرایط آزمایشگاهی و تحت شرایط کنترل شده در اتاقک رشد انجام گردید. پس از اعمال تنش نمونه های بافت ریشه به منظور آزمایش های الکتروفورز دو بعدی مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل پروتئوم بافت ریشه به روش الکتروفورز دو بعدی نشان داد که از بین 135 لکه پروتئینی قابل تشخیص در رنگ آمیـزی با آبی کوماسی، تعداد 14 لکه پروتئینی تغییــرات بیـان معنی داری از نظر آماری در شرایط تنش کمبود آب نشان دادند که تعداد 7 پروتئین در سطح احتمال 1 درصد و 7 پروتئین در سطح احتمال 5 درصد مع نی دار گردید. لکه های پروتئینی دارای تغییرات بیان، بر اساس نقطه ایزوالکتریک و وزن مولکولی در بانک های اطلاعاتی مورد جستجو قرار گرفتند و پروتئین های احتمالی پاسخ دهنده به شرایط تنش شناسایی شدند. افزایش بیان فردوکسین اکسیدوردوکتاز 24 ساعت پس از شروع تنش کمبود آب نمایانگر نقش این پروتئین در کاهش اثرات تنش کمبود آب است. در حالی که پروتئین های ریبوزومی، گلیسر آلدئید 3-فسفات و ATP سنتتاز در طی تنش کمبود آب روند کاهشی داشتند. پروتئین های فروکتوز 6-1 بی فسفات آلدولاز، گلوکز 6- فسفات دهیدروژناز، گلایسین دهیدروژناز و کتیناز پس از روند کاهشی تا 36 ساعت تنش کمبود آب، با افزایش مدت تنش به 48 ساعت مجدداً روند افزایشی نشان دادند که بیان گر تلاش گیاه برای کاهش اثرات ناشی از تنش اکسیداتیو می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد بامیه (Abelmoschus esculentus L) متاثر از فواصل آبیاری و تاریخ کاشت
        سحر کیوان راد حمید مدنی حسین حیدری شریف آباد مجتبی محمودی قربان نورمحمدی
        تأثیر تیمارهای آبیاری و تاریخ های کاشت بر کلروفیل، قطر ساقه، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه بامیه طی آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در منطقه کرج به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تیمار فاصله آبیاری شامل آبیاری مطلوب (8 روز یک بار)، کم آبیا أکثر
        تأثیر تیمارهای آبیاری و تاریخ های کاشت بر کلروفیل، قطر ساقه، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه بامیه طی آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در منطقه کرج به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تیمار فاصله آبیاری شامل آبیاری مطلوب (8 روز یک بار)، کم آبیاری متوسط (10 روز یک بار) و شدید (12 روز یک بار) به عنوان فاکتور اصلی و سه تاریخ کاشت (14 خرداد، 28 خرداد و 11 تیر سال 1396) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که دورهای آبیاری بر کلروفیل کل، محتوی آب نسبی، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، طول میوه، قطر میوه، تعداد میوه، عملکرد تازه میوه و عملکرد خشک میوه معنی دار بودند. تاریخ کاشت بر صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، تعداد میوه، عملکرد تر و خشک میوه تأثیر معنی داری داشت. بیشترین غلظت کلروفیل (68/3 میلی گرم در گرم وزن تر)، ارتفاع بوته (4/100 سانتی متر)، تعداد شاخه جانبی (1/3)، تعداد برگ (8/24 در بوته)، تعداد میوه (5/10 در بوته)، عملکرد تر میوه (4023 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد خشک (2632 کیلوگرم در هکتار) در دور آبیاری 8 روز یک بار به دست آمد. آبیاری 12 روز یک بار سبب کاهش 4/30، 7/21، 3/21 و 4/28 درصدی به ترتیب در قطر ساقه، طول میوه، قطر میوه و عملکرد خشک میوه نسبت به آبیاری 8 روز یک بار شد. بیشترین ارتفاع بوته (2/99 سانتی متر)، تعداد شاخه جانبی (5/2)، تعداد برگ (3/23 در بوته) و تعداد میوه (77/9 عدد در بوته) در تاریخ کاشت 14 خرداد حاصل شد. بیشترین عملکرد تر میوه (3644 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 28 خرداد به دست آمد. بر اساس نتایج، دور آبیاری 8 روز یک بار برای حصول حداکثر عملکرد میوه و برای کوتاه شدن طول دوره کشت در منطقه کرج، تاریخ کاشت 28 خرداد می تواند در تولید این گیاه مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - اثر محلول‌پاشی عناصر غذایی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک کرچک (Ricinus communis L.) در سطوح مختلف کم‌آبیاری
        فردانه اوسطی تورج میرمحمودی بهمن پاسبان اسلام سامان یزدان ستا حسن منیری فر
        به‌منظور بررسی اثر دور آبیاری و محلول‌پاشی کودهای شیمیایی بر برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک کرچک، از طریق اجرای آزمایشی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی آذربایجان شرقی، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 بررسی شد. فاکتور اول سطوح آ أکثر
        به‌منظور بررسی اثر دور آبیاری و محلول‌پاشی کودهای شیمیایی بر برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک کرچک، از طریق اجرای آزمایشی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی آذربایجان شرقی، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 بررسی شد. فاکتور اول سطوح آبیاری در این بررسی شامل آبیاری نرمال، آبیاری پس از ۸۰ و 140 میلی متر تبخیر در کرت اصلی و هشت تیمار کودی شامل گوگرد، پتاسیم، نیتروژن، گوگرد + پتاسیم، گوگرد + نیتروژن، پتاسیم + نیتروژن، گوگرد + پتاسیم+ نیتروژن و شاهد به‌صورت محلول‌پاشی در کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد اثر دور آبیاری و محلول پاشی بر کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. اثر متقابل دو تیمار بر کلیه صفات، به غیر از شاخص کلروفیل، معنی دار گردید. در این بررسی دور آبیاری بعد از 140 میلی متر تبخیر شاخص کلروفیل را نسبت به شرایط نرمال افزایش داد. همچنین محلول پاشی S+N+K مقدار صفت مذکور را در مقایسه با تیمار شاهد به میزان 90/14 درصد بالا برد. بالاترین ارتفاع بوته، تعداد برگ، ضریب هدایت روزنه ای، تعداد شاخه فرعی، عملکرد زیست توده و عملکرد دانه (45/0 کیلوگرم در هکتار) و کمترین محتوی پرولین برگ به تیمار محلول پاشی S+N+K در شرایط آبیاری نرمال اختصاص یافتند، محلول پاشی S+N+K توانست عملکرد دانه را در مقایسه با تیمار شاهد محلول پاشی در دور آبیاری بعد از 80 و 140 میلی متر به ترتیب 83/45 و 0/40 درصد افزایش دهد و اثر تنش کم آبی را بر صفات مورد مطالعه تعدیل نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - ارزیابی عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه دارویی چای ترش (.Hibiscus sabdariffa L) در تیمارهای مختلف آبیاری و تاریخ کاشت
        آرامه زندسیلاخور حمید مدنی حسین حیدری شریف آباد مجتبی محمودی قربان نورمحمدی
        به منظور بررسی تأثیر رژیم های آبیاری و تاریخ های کاشت بر عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه چای‌ترش، آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در کرج به صـورت کرت های خـرد شـده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل آبیاری ۸، 10 و ۱۲ روز یک بار به عنوان فا أکثر
        به منظور بررسی تأثیر رژیم های آبیاری و تاریخ های کاشت بر عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه چای‌ترش، آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در کرج به صـورت کرت های خـرد شـده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل آبیاری ۸، 10 و ۱۲ روز یک بار به عنوان فاکتور اصلی و تاریخ کاشت 3/14 و 3/28 و 1396/4/11 به عنوان عامل فرعی بودند. بیشترین ارتفاع بـوته (181/2 سانتی متر)، قطر ساقه (2/91 سانتی متر) و عملکرد زیستی (14/6 تن در هکتار) در آبیاری 8 روز یک بار به دست آمد. بیشترین کارآیی مصرف آب کاسبرگ (0/18 گرم در لیتر)، کارآیی مصرف آب گل (0/034 گرم در لیتر) و شاخص برداشت کاسبرگ (11/12 درصد) در آبیاری 12 روز یک بار مشاهده شد. آبیاری 10 روز یک بار دارای بیشترین عملکرد کاسبرگ (1/59 تن در هکتار) و عملکرد گل (307/7 کیلوگرم در هکتار) بود. تأخیر در کاشت سبب کاهش 12، 16 و 7 درصدی به ترتیب در ارتفاع بوته، قطر ساقه و عملکرد زیستی و افزایش 22 و 20 درصدی کارآیی مصرف آب کاسبرگ و کارآیی مصرف آب گل نسبت به کاشت به موقع شد. بیشترین کارآیی مصرف آب عملکرد زیستی (2/41 گرم در لیتر)، در آبیاری 12 روز یک بار و تأخیر یک ماهه در کاشت به دست آمد. بر این اساس، آبیاری 10 روز یک بار برای حصول حداکثر عملکرد گل و کاسبرگ، افزایش کارآیی مصرف آب گل و شاخص برداشت کاسبرگ می تواند مورد توجه قرار بگیرد. همچنین، جهت کوتاه شدن طول دوره کشت و صرفه جویی در مصرف آب، تاریخ 28 خرداد برای کشت این گیاه در کرج مناسب تر می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - بررسی جذب و کارآیی مصرف نور در کشت مخلوط ارزن معمولی و سویا تحت تنش کمبود آب
        سمیه حاجی نیا گودرز احمدوند
        به منظور بررسی تأثیر تنش کمبود آب بر سطح برگ، کارآیی مصرف نور و ماده خشک سویا (Glycine max L.) و ارزن (Panicum miliaceum L.) در کشت مخلوط، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشـاورزی دانشگاه بوعلی ‌سینای همدان به صـورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کا أکثر
        به منظور بررسی تأثیر تنش کمبود آب بر سطح برگ، کارآیی مصرف نور و ماده خشک سویا (Glycine max L.) و ارزن (Panicum miliaceum L.) در کشت مخلوط، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشـاورزی دانشگاه بوعلی ‌سینای همدان به صـورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش کمبود آب در سه سطح (آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلی‌متر تبخیر آب از تشتک تبخیر) به عنوان عامل اصلی و الگوی کاشت جایگزینی در پنج سطح (تک‌کشتی سویا (100S)، تک‌کشتی ارزن (100M)، کشت مخلوط جایگزینی 33 درصد سویا+ 67 درصد ارزن (33S:67M)، 50 درصد سویا+ 50 درصد ارزن (50S:50M) و 67 درصد سویا+ 33 درصد ارزن (67S:33M) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد، بیشترین شاخص سطح برگ سویا و ارزن به ترتیب به میزان 68/5 و 23/3 در تک‌کشتی آنها به‌دست آمد. تنش شدید کمبود آب شاخص سطح برگ سویا و ارزن را به ترتیب 03/33 و 33/33 درصد نسبت به عدم تنش کاهش داد. بالاترین ماده خشک در تک‌کشتی سویا و ارزن به ترتیب به مقدار 613 و 540 گرم بر مترمربع، حاصل شد. تنش شدید کمبود آب ماده خشک سویا و ارزن را به ترتیب 87/39 و 56/31 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. کارآیی مصرف نور ارزن در الگوهای کشت مخلوط (33S:67M)، (50S:50M) و (67S:33M) به ترتیب 85/24، 86/29 و 76/26 درصد بیشتر از کشت خالص ارزن بود. در حالی که، کارآیی مصرف نور سویا در کشت مخلوط کاهش یافت و میانگین آن در طول فصل رشد از 97/0 گرم بر مگاژول در نسبت (33S:67M) تا 77/1 گرم بر مگاژول در تیمار کشت خالص سویا متغیر بود. نتایج نشان داد تنش کمبود آب تأثیر منفی بر کارآیی مصرف نور ارزن و سویا داشت تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - پیش تیمار بذر با متانول، اتانول، بُر و منگنز و اثر آنها بر برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک کلزا (Brassica napus L.) تحت تنش کمبود آب
        ابراهیم خلیل وند بهروزیار
        اثرات پیش تیمار بذر با متانول، اتانول و عناصر ریز مغذی بُر و منگنز بر تعدادی از صفات مورفوفیزیولوژیک کلزا تحت تنش کمبود آب طی دو آزمایش مجزا در سال 1391 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت آزمایشگاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی و در أکثر
        اثرات پیش تیمار بذر با متانول، اتانول و عناصر ریز مغذی بُر و منگنز بر تعدادی از صفات مورفوفیزیولوژیک کلزا تحت تنش کمبود آب طی دو آزمایش مجزا در سال 1391 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت آزمایشگاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی و در شرایط گلخانه ی در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاًتصادفی با 3 تکراربررسی گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از ترکیب پیش تیمار بذر در 5 سطح شامل: بدون پیش تیمار (شاهد)، اتانول با غلظت 2 درصد حجمی، متانول با غلظت 2 درصد حجمی، سولفات منگنز و اسید بوریک با غلظت 5 در هزار و تنش کمبود آب در چهار سطح شامل: 25،50، 75 و 100 درصد رطوبت قابل دسترس. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر پیش تیمار بر صفات متوسط زمان جوانه زنی و سرعت جوانه زنی در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. همچنین اثر اصلی پیش تیمار بذر با ترکیبات متفاوت و نیز سطوح مختلف تنش کمبود آب بر صفات محتوای رطوبت نسبی برگ و تعداد خورجین در بوته و اثر متقابل پیش تیمار ترکیبات متفاوت در سطوح مختلف تنش کمبود آب بر صفات عملکرد دانه، مقاومت روزنه ای و وزن خشک بوته در سطح احتمال 1 درصد نیز معنی دار شدند. بر اساس مقایسه میانگین داده‌ها، متوسط زمان لازم برای جوانه زنی و سرعت جوانه زنی در اثر پیش تیمار با اتانول به ترتیب 65 و 72 درصد افزایش نشان دادند. همچنین، صفات مقدار نسبی آب برگ و تعداد خورجین در بوته در اثر پیش تیمار بذر با اتانول به ترتیب 8 و 9% افزایش یافتند. پیش تیمار بذر با اتانول در تیمار 100 درصد رطوبت قابل دسترس نسبت به پیش تیمار بذر با سولفات منگنز در تیمار 25% رطوبت قابل دسترس موجب افزایش 85 درصدی عملکرد دانه گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - اثر کودهای زیستی بر اجزای عملکرد، عملکرد، پروتئین و روغن سویا (Glycine max Merrill.) تحت رژیم‌های مختلف آبیاری
        مجید قنبری علی مختصی بیدگلی پرنیان طالبی سیه سران
        هدف از این تحقیق، ارزیابی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن از جنس ازتوباکتر کروکوکوم در ترکیب با باکتری حل‌کننده فسفات سودوموناس پوتیدا بر کاهش اثرات کمبود آب آبیاری در رقم زراعی سویا تحت شرایط مزرعه بود. آزمایش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل أکثر
        هدف از این تحقیق، ارزیابی تأثیر کاربرد باکتری تثبیت کننده نیتروژن از جنس ازتوباکتر کروکوکوم در ترکیب با باکتری حل‌کننده فسفات سودوموناس پوتیدا بر کاهش اثرات کمبود آب آبیاری در رقم زراعی سویا تحت شرایط مزرعه بود. آزمایش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 95-1394 در دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری مطلوب، تنش ملایم، تنش متوسط و تنش شدید، به ترتیب بر اساس 15، 30، 45 و 60 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس از زمان استقرار تا پایان دوره رشد و چهار نوع تلقیح بذر سویا با باکتری شامل (شاهد یا بدون مصرف باکتری، تلقیح با Azotobacter chroococcum، تلقیح با Pseudomonas putida و تلقیح با هر دو باکتری) در نظر گرفته شده‌اند. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر اصلی رژیم آبیاری بر کلیه صفات به جز وزن هزار دانه و اثر اصلی کود زیستی به جز وزن هزار دانه، نیتروژن و روغن دانه بر کلیه صفات معنی دار بود. بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، محتوای نسبی آب، نیتروژن دانه، پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، روغن دانه و عملکرد روغن دانه از تیمار کاربرد توأم Azotobacter chroococcum و Pseudomonas putida به دست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، محتوای نسبی آب، نیتروژن دانه، پروتئین دانه، عملکرد پروتئین، روغن دانه و عملکرد روغن دانه در تیمار شاهد مشاهده گردید. از نتایج آزمایش، می توان نتیجه گرفت که کاربرد ازتوباکتر به تنهایی موجب افزایش 9/17 درصد عملکرد روغن دانه، کاربرد سودوموناس پوتیدا به تنهایی موجب افزایش 4/32 درصد عملکرد روغن دانه و کاربرد توأم هر دو باکتری موجب افزایش 8/39 درصد عملکرد روغن دانه شد. به طور کلی، با توجه به عدم معنی داری برهمکنش کود بیولوژیک در سطوح تنش آبی، می توان به این نتیجه رسید که چه در شرایط آبیاری مطلوب و چه در شرایط تنش خشکی، کاربرد کود بیولوژیک در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد دانه، عملکرد پروتئین و روغن دانه سویا مؤثر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - تاثیر دور آبیاری و تنظیم کننده‌های رشد بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک ارقام پنبه (Gossypium hirsutum L.)
        اسحاق آرخی حسین عجم نوروزی کمال قاسمی بزدی الهام فغانی
        به منظور مطالعه تاثیر دور آبیاری و تنظیم کننده‌های رشد بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی ارقام پنبه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی طی سال های 1395 و 1396 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم‎آباد گرگان اجرا شد. فاکتورها شامل دور آبیاری در دو سطح أکثر
        به منظور مطالعه تاثیر دور آبیاری و تنظیم کننده‌های رشد بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی ارقام پنبه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی طی سال های 1395 و 1396 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم‎آباد گرگان اجرا شد. فاکتورها شامل دور آبیاری در دو سطح (دو هفته و چهار هفته یک‌بار) به‌عنوان عامل اصلی و تیمارهای تنظیم‌کننده رشد با 6 سطح (شاهد، بنزیل آدنین، آبسزیک اسید، سالیسیلیک اسید، براسینواستروئید و سایکوسل) و سه رقم پنبه گلستان، کاشمر و شایان به‌عنوان عوامل فرعی بودند. بر اساس نتایج، با تنش کم‌آبی از میزان پرولین و محتوای نسبی آب برگ کاسته شد. حداکثر میزان پرولین از رقم شایان در تیمار سالیسیلیک اسید حاصل شد. بنزیل آدنین و براسینواستروئید محتوای نسبی آب برگ را افزایش دادند. بیشترین پایداری غشای سلول در رقم کاشمر و دور آبیاری دو هفته یک‌بار مشاهده شد و سایکوسل توانست باعث افزایش پایداری غشاء گردد. ارتفاع، تعداد گل و تعداد غوزه تحت تأثیر تنظیم‌کننده‎های رشد، دور آبیاری و رقم قرار داشتند. با افزایش دور آبیاری، از ارتفاع بوته، تعداد گل و غوزه تمام ارقام کاسته شد اما تحت تنش کم‌آبی، رقم گلستان از تعداد گل و غوزه بیشتری در مقایسه با ارقام دیگر برخوردار بود. سایکوسل، سالیسیلیک اسید و براسینواستروئید به‎طور معنی‎داری گلدهی ارقام را در هر دو سال و هر دو دور آبیاری افزایش دادند. بنزیل‌آدنین و براسینواستروئید سبب افزایش بیش از 7 درصد در ارتفاع بوته شدند و آبسزیک اسید، سایکوسل و سالیسیلیک اسید باعث کاهش ارتفاع بوته نسبت به شاهد شدند. کاربرد آبسزیک اسید سبب کاهش تعداد غوزه نسبت به شاهد شد. در مجموع، تنظیم کننده‌‌های رشد به‌خصوص سایکوسل و سالیسیلیک اسید سبب افزایش صفات مورفوفیزیولوژیکی ارقام پنبه شدند که نشان دهنده تأثیر مثبت آنها بر تحمل به خشکی ارقام بوده و تحت شرایط تنش می‌توانند در تعدیل اثرات تنش نقش داشته باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        38 - ارزیابی عملکرد کمی و کیفی ارقام مختلف داخلی و خارجی چغندرقند (Beta vulgaris L.) تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود
        حیدر عزیزی اسمعیل نبی زاده آزاد ابراهیمی رحیم محمدیان
        این تحقیق به منظور ارزیابی 18 رقم مختلف داخلی و خارجی چغندرقند به لحاظ برخی صفات مهم کمّی و کیفی تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در سال زراعی 1396 به صورت طرح کرت های خرد شده نواری (شرایط نرمال و تنش در کرت های اصلی و رقم در کرت های فرعی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی أکثر
        این تحقیق به منظور ارزیابی 18 رقم مختلف داخلی و خارجی چغندرقند به لحاظ برخی صفات مهم کمّی و کیفی تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در سال زراعی 1396 به صورت طرح کرت های خرد شده نواری (شرایط نرمال و تنش در کرت های اصلی و رقم در کرت های فرعی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر متقابل رقم × محیط برای صفات عملکرد قند خالص و ناخالص، ضریب قلیاییت و میزان قند ملاس (05/0≥p < /em>) و میزان پتاسیم ریشه (01/0≥p < /em>) معنی دار و بر سایر صفات اثری نداشت. بر اساس نتایج تجزیه واریانس ساده در شرایط نرمال، اثر رقم بر صفت میزان نیتروژن مضره ریشه، غیرمعنی دار بر سایر صفات مورد ارزیابی، معنی دار بود. همچنین اثر رقم در شرایط تنش بر کلیه صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک درصد (01/0≥p < /em>) معنی دار بود. از نظر صفت عملکرد ریشه تحت شرایط نرمال و تنش، ارقام خارجی مراک و دورتی به ترتیب با عملکرد 5/86 و 4/70 تن در هکتار دارای بالاترین ارزش بوده و رقم داخلی شریف به ترتیب با 3/14 و 2/17 تن در هکتار دارای کمترین عملکرد ریشه بودند. متوسط صفت درصد قند ناخالص تحت شرایط نرمال و تنش به‌ترتیب 88/19 و 15/20 درصد محاسبه گردید که اگرچه اختلاف آن ها به لحاظ آماری معنی دار نبود، ولی مقدار افزایش درصد قند ناخالص (حدود 34/1 درصد) تحت شرایط تنش انتظار می رفت. با توجه به اینکه اثرات کاهشی و افزایشی تنش کم آبیاری بر اکثر صفات اندازه گیره شده معنی دار نبود، می توان دریافت که محصول چغندرقند دارای آستانه تحمل مناسبی برای کم آبی می باشد که یقیناَ چنین نتایجی برای استفاده توسط زارعین چغندرکار در استان چغندرخیز آذربایجان غربی و مخصوصاَ در شرایط کنونی که با خشک شدن دریاچه ارومیه سعی بر احیای آن است، همواره بایستی مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        39 - تاثیر محلول‌پاشی نانو دی‌اکسید تیتانیوم و اسید سالیسیلیک بر برخی از صفات فیزیولوژیک گیاه سرخارگل (Echinaceae purpurea L.) در شرایط کمبود آب
        آسیه امید حقی ابراهیم خلیل وند بهروزیار فرهاد فرح‌وش مهرداد یارنیا عبداله حسن زاده
        به منظور ارزیابی تاثیر تنش کمبود آب و محلول پاشی اسید سالیسیلیک و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.) آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397-1396 در مز أکثر
        به منظور ارزیابی تاثیر تنش کمبود آب و محلول پاشی اسید سالیسیلیک و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.) آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به اجرا در آمد. عامل اصلی تنش کمبود آب در سه سطح آبیاری تا 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی و ترکیب تیماری محلول پاشی اسید سالیسیلیک و نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم هر کدام در دو سطح 02/0 و 04/0 درصد به عنوان عامل فرعی و محلول پاشی آب مقطر به‌عنوان تیمار عدم مصرف این ترکیبات در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر تنش کمبود آب بر صفات محتوای رطوبت نسبی و میزان پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بر همکنش تنش کمبود آب و محلول‌پاشی نانو دی اکسید تیتانیوم و اسید سالیسیلیک بر صفات محتوای کلروفیل b، کلروفیل کل و میزان پراکسید هیدروژن در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد.اعمال تنش آبیاری تا 50 درصد رطوبت زراعی موجب افزایش 40 درصدی میزان پرولین و کاهش 10 درصدی محتوای رطوبت نسبی نسبت به آبیاری کامل (آبیاری تا 100 درصد ظرفیت زراعی) شد. محلول پاشی با 04/0 درصد اسید سالیسیلیک و 04/0 درصد نانو دی اکسید تیتانیوم تحت آبیاری تا 100 درصد رطوبت زراعی موجب کاهش میزان پراکسید هیدروژن نسبت به تیمار آبیاری تا 50 درصد ظرفیت زراعی و عدم محلول پاشی گردید. بیشترین میزان کلروفیل کل برگ در تیمار آبیاری تا100 درصد ظرفیت زراعی و محلول پاشی با 02/0 درصد اسید سالیسیلیک و 04/0 درصد نانو دی اکسید تیتانیوم به دست آمد که افزایش 52/79 درصدی نسبت به تیمار آبیاری تا 100 درصد ظرفیت زراعی و عدم محلول پاشی نشان داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        40 - بررسی تاثیر محلول پاشی اسید آسکوربیک بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان ارقام ماش (Vigna radiate L.) در شرایط تنش کم آبی
        محمد جهانبخشی مهدی صادقی محمود توحیدی فربد فتوحی سیدعلی فاضل زاده
        به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی آسکوربیک اسید بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان ژنوتیپ های ماش (Vigna Radiate L.) در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات و آموزش أکثر
        به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی آسکوربیک اسید بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان ژنوتیپ های ماش (Vigna Radiate L.) در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول به اجرا در آمد. تیمارهای تنش کم‌آبی در کرت‌های اصلی شامل چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد تأمین نیاز آبی گیاه) و تلفیق تیمار محلول پاشی آسکوربیک اسید شامل 3 سطح (شاهد، 10 و 20 میلی مولار) و ژنوتیپ‌های امیدبخش CV 6173 و پرتو در کرت‌های فرعی بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میزان فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز در تنش کم آبی 25 درصد نیاز آبی و عدم محلول‌پاشی بود. بیشترین فعالیت آنزیم کاتالاز تحت تنش کم آبی 50 درصد نیاز آبی و تیمار عدم محلول‌پاشی آسکوربیک اسید مشاهده شد. همچنین بیشترین فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در رقم امید بخش VC6173 تحت تنش کم آبی 25 درصد نیاز آبی و عدم محلول‌پاشی آسکوربیک اسید بدست آمد بیشترین میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز نیز به رقم امیدبخش VC6173 تحت تنش کم آبی 75 درصد نیاز آبی و محلول‌پاشی 10 میلی مولار آسکوربیک تعلق داشت.به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که تنش کم آبی منجر به افزایش معنی دار فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان شد و محلول پاشی آسکوربیک‌اسید به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود منجر به کاهش اثرات تنش و در نتیجه کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان گشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        41 - اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و پرولین بر رشد و میزان اسانس گیاه دارویی زرین‌گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) تحت شرایط کم‌آبیاری
        اعظم شیخ سامانی عبدالله قاسمی پیربلوطی مهراب یادگاری فائزه رجب زاده
        در شرایط خشک سالی چند دهه اخیر، استفاده از روش های علمی و جدید برای افزایش رشد و میزان موثره گیاهان دارویی و معطر امری ضروری است. این پژوهش، به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و پرولین بر ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی و معطر زرین گیاه أکثر
        در شرایط خشک سالی چند دهه اخیر، استفاده از روش های علمی و جدید برای افزایش رشد و میزان موثره گیاهان دارویی و معطر امری ضروری است. این پژوهش، به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و پرولین بر ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی و معطر زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) از تیره نعناعیان، در شرایط مختلف رطوبتی خاک در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری در دو سال زراعی (98-99 و 98-97) اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل عامل آبیاری در دو سطح آبیاری مطلوب یا شاهد (بدون تنش یا آبیاری در 30 درصد تخلیه رطوبتی از ظرفیت زراعی F.C.) و کم آبیاری (آبیاری پس از 50 درصد تخلیه رطوبتی از F.C.) و عامل محلول‌پاشی برگی در سه سطح شاهد (محلول پاشی حلال یا آب) و محلول پاشی اسید سالیسیلیک و پرولین با غلظت های 1 میلی مولار در نظر گرفته شد. نمونه های اسانس از اندام هوایی در اوایل گل دهی به روش تقطیر با آب استخراج شدند. مطابق نتایج، بیشترین میزان کلروفیل های a، b و کل (به ترتیب 96/0، 45/0 و 39/1 میلی گرم در گرم) در تیمار کم آبی مشاهده شد. همچنین، اعمال تیمار کم آبی باعث افزایش 70 درصدی مقدار پرولین نسبت به شاهد شد؛ در حالی که تأثیر معنی‌داری بر صفات مورفولوژیکی ارتفاع گیاه، قطر ساقه و وزن خشک گیاه نشان نداد. محلول پاشی اسیدسالیسیلیک به عنوان یک عامل دفاعی در برابر تنش کم آبی سبب کاهش اثرات منفی تنش بر میزان اسانس، پرولین و کلروفیل های a، b و کل شد. بیشترین و کمترین میزان اسانس به ترتیب در محلول پاشی پرولین (12/1 میلی لیتر در 100 گرم وزن خشک) و شاهد (84/0 میلی لیتر در 100 گرم وزن خشک) به دست آمد. در نهایت، استفاده از اسید سالیسیلیک در شرایط کمبود رطوبت برای کاهش اثرات منفی تنش و افزایش میزان اسانس زرین گیاه توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        42 - تأثیر پلیمر سوپرجاذب بر صفات فتوسنتزی، محتوای کلروفیل و شاخص‌های فلورسانس کلروفیل لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna unguiculata L.) تحت تنش خشکی
        احمد افکاری
        به‌منظور بررسی اثر مصرف پلیمر سوپرجاذب بر صفات فتوسنتزی، محتوای کلروفیل و شاخص‌های فلورسانس کلروفیل لوبیا چشم‌بلبلی تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان کلیبر در سال زراعی 1397 انجام شد. تیمارهای آ أکثر
        به‌منظور بررسی اثر مصرف پلیمر سوپرجاذب بر صفات فتوسنتزی، محتوای کلروفیل و شاخص‌های فلورسانس کلروفیل لوبیا چشم‌بلبلی تحت تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان کلیبر در سال زراعی 1397 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل فواصل آبیاری در کرت‌های اصلی (70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و مقادیر مختلف سوپرجاذب (صفر، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) در کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر اصلی تنش خشکی و سوپرجاذب بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده در سطح احتمال یک درصد دارای اختلاف معنی‌دار بود. برهمکنش تنش خشکی و سوپرجاذب تنها بر هدایت روزنه‌ای، پایداری غشای سلولی و محتوای کلروفیل معنی‌دار گردید. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تنش خشکی شدید باعث کاهش معنی‌داری در میزان حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II، فلورسانس بیشینه (Fm)، محتوای کلروفیل، میزان تعرق، غلظت Co2 زیر اتاقک روزنه‌ای و سرعت فتوسنتز شد که دلالت بر نقش عوامل روزنه‌ای در کاهش فتوسنتز در شرایط تنش دارد. در حالی‌که استفاده از سوپرجاذب به‌طور معنی‌داری سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، شدت تعرق، پایداری غشای سلولی، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II، فلورسانس بیشینه، فلورسانس کمینه (F0) و شاخص کلروفیل را افزایش ولی میزان Co2 زیر اتاقک روزنه‌ای را کاهش داد که بیانگر اثر محافظتی پلیمر سوپرجاذب در برابر تنش خشکی می‌باشد. بیش‌ترین افزایش در اکثر صفات مورد ارزیابی در هنگام استفاده از سوپرجاذب با مقدار 75 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. به‌طور کلی با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان نتیجه گرفت که سوپرجاذب صفات فتوسنتزی، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم II و محتوای کلروفیل را در شرایط تنش خشکی بهبود می‌بخشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        43 - تاثیر اسید سالیسیلیک بر عملکرد اندام‌های رویشی و مواد موثره استویا (Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش خشکی
        مهرداد ملکی حمید سبحانیان عنایت اله یزدان پناه عباس ملکی
        این بررسی به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر عملکرد و مواد موثره استویا تحت تنش خشکی انجام شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات و در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقات شهرستان سرآبله واقع در استان ایلام در سال 1400-1399 اجرا شد. تنش خشکی أکثر
        این بررسی به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر عملکرد و مواد موثره استویا تحت تنش خشکی انجام شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات و در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقات شهرستان سرآبله واقع در استان ایلام در سال 1400-1399 اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح 100 (شاهد)، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه و تیمار اسید سالیسیلیک در 2 سطح عدم مصرف و محلول پاشی (با غلظت 1 میلی مولار) بود. در این بررسی ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، عملکرد ماده خشک کل، قند قابل برداشت، پروتئین، پرولین، کلروفیل کل، استویوزید، گلیکوزید، ریبودیوزید و ترکیبات فنلی اندازه گیری شد. یافته های این پژوهش نشان داد که بیشترین عملکرد ماده خشک کل در شاهد و مصرف اسید سالیسیلیک به مقدار 2/77 گرم در گیاه حاصل شد که نسبت به کمترین عملکرد ماده خشک کل یعنی تیمار 50 درصد ظرفیت زراعی و عدم مصرف اسید سالیسیلیک 34 درصد افزایش نشان داد. همچنین در تمام سطوح تنش خشکی مصرف اسید سالیسیلیک موجب افزایش عملکرد ماده خشک کل شد.. در تیمار عدم اعمال تنش خشکی کمترین قند در بوته و در تیمار با اسید سالیسیلیک، میزان گلیکوزید بیشتر از شاهد بود. به طور کلی تنش خشکی موجب کاهش مقدار قند و سایر صفات رشدی گیاه استویا شد و در این بین مصرف اسید سالیسیلیک علاوه بر آنکه به تنهایی موجب بهبود خصویات کمی و کیفی گیاه استویا شد، در سطوح مختلف تنش خشکی نیز موجب بهبود عملکرد این گیاه شد که این نتیجه بسیار حائز اهمیت است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        44 - Changes of morphological and physiological traits in Acer velutinum Boiss seedlings under drought stress
        Mokarram Ravanbakhsh Babak Babakhani Mahmood Ghasemnezhad fariba Serpooshan Mohamad Hassan Biglouie
        Water is needed for numerous metabolic functions and its loss can modify all characters of plant life. Acer velutinum is a fast-growing species and significant diffuse-porous hardwood in afforestation and reforestation. However, the impact of water stress on A. velutinu أکثر
        Water is needed for numerous metabolic functions and its loss can modify all characters of plant life. Acer velutinum is a fast-growing species and significant diffuse-porous hardwood in afforestation and reforestation. However, the impact of water stress on A. velutinum has not yet been studied. In this study, the impacts of water deficit on growth, biomass, leaf area, pigment contents, relative water content, free proline, malondialdehyde, superoxide dismutase, and peroxidase activities were studied to describe the morpho-physiological mechanisms related with their drought resistance. One-year Seedlings were exposed to four drought treatments (100, 75, 50, and 25% of the field capacity). The Drought treatments had negative impacts on A. velutinum growth, biomass, and physiological characteristics, as exhibited by decreased plant height, basal diameter, biomass, relative water content, and pigments level, while Proline, MDA concentration, SOD and POD activities multiplied. Drought increased SLA and LAR at mild and moderate treatment, while decreased SLA and LAR at severe treatment, also the growth declining in aboveground biomass was more than the root under severe treatment, so the Root mass ratio (RMR) and Root: Shoot ratio (R/S) expanded. Our data demonstrate that A. velutinum seedlings have the capacity to adapt to water deficit and can develop some experimental advice for velvet maple afforestation and reforestation. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        45 - PEG imposed water deficit and physiological alterations in hydroponic cabbage .
        Sunaina , Nimisha Amist Amist Narsingh Bahadur Singh Singh
        Drought is one of the major environmental problems in agricultural field worldwide. The present study investigated the effects of water deficit caused by exogenous application of polyethylene glycol (PEG) on cabbage (Brassica oleracea var. capitata) grown in hydroponic أکثر
        Drought is one of the major environmental problems in agricultural field worldwide. The present study investigated the effects of water deficit caused by exogenous application of polyethylene glycol (PEG) on cabbage (Brassica oleracea var. capitata) grown in hydroponic culture. Root length, shoot length, dry weight, and relative water content of the seedlings significantly decreased in dose dependent manner. Significant reduction in chlorophyll, sugar and protein content, and nitrate reductase activity were recorded. The increase in proline content was recorded as the concentration of PEG increased. Increasing concentration of PEG affected the antioxidant enzymes viz. superoxide dismutase, catalase, and peroxidase activity of the seedlings through the production of reactive oxygen species (ROS) in stress condition. PEG at higher concentrations significantly enhanced the activities of antioxidant enzymes. The cabbage seedlings induced antioxidative defense system to mitigate the adverse effect resulting from altered environmental condition تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        46 - Morphological and Physiological Traits of <i>Catharanthus roseus</i> L. at Different Irrigation Intervals as Affected by Salicylic Acid Application
        Davood Hashemabadi Zahra Asadi Beigzadeh-Mahaleh Firoozeh Pourzarnegar
        The effects of varying irrigation intervals (I) and foliar application of salicylic acid (M) on morphological and physiological traits of Catharanthus roseus L. were studied in a factorial experiment based on a randomized complete design with three replications. The exp أکثر
        The effects of varying irrigation intervals (I) and foliar application of salicylic acid (M) on morphological and physiological traits of Catharanthus roseus L. were studied in a factorial experiment based on a randomized complete design with three replications. The experimental treatments consisted of four irrigation intervals [2 days (I1), 4 days (I2), 6 days (I3) and 8 days (I4)] and foliar application of 200 mgL-1 salicylic acid (SA) at three frequencies [0 (M0), one (M1) and two (M2) times]. Among the morphological traits, treatment I2M2 resulted in the greatest number of flowers (25.66 flowers), the fewest leaf abscissions (3.8), and the highest root fresh weight (1.181 g); I1M0 resulted in the highest plant height (154 cm), leaf number (36 leaves), internode length (9.243 mm), shoot fresh weight (8.636 g), and shoot dry matter (26.20%); and I1M2 resulted in the largest flower diameter (1.176 mm), node number per plant (16.66 nodes), plant fresh weight (9.366 g), and root dry matter (30.03%). Among physiological traits, I1M0 was related to the highest chlorophyll b, total chlorophyll, and petal anthocyanin. The highest and lowest proline contents were obtained from I3M2 and I2M0, respectively. The lowest MDA content of 1.42 nmolg-1fresh weight (FW) was observed in I4M1 and the highest SOD activity of 88 IUg-1FW was obtained from I3M0. POD activity was lowest in I2M0 and highest in I4M2. In total, given the detrimental impacts of water deficit stress at irrigation intervals of 6 and 8 days, it is recommended that SA be applied to improve the growth of Catharanthus. roseus L. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        47 - بهبود کارایی مصرف آب، شاخص سبزینگی و عملکرد دانه گندم تحت رژیم های مختلف آبیاری با استفاده از کود زیستی
        ابوالقاسم مرادقلی حمیدرضا مبصّر حمیدرضا گنجعلی حمیدرضا فنایی احمد مهربان
        خشکی یکی از تنش های غیر زنده بسیار مهم است که رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد و از این طریق عملکرد گیاه زراعی را محدود می سازد. اقداماتی شامل: ارائه اطلاعات برای بهبود مدیریت ریسک خشکسالی، بهبود برنامه‌ریزی برای واکنش موثرتر به خشکسالی، سرمایه‌گذاری در کاهش خطر مخاطرا أکثر
        خشکی یکی از تنش های غیر زنده بسیار مهم است که رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد و از این طریق عملکرد گیاه زراعی را محدود می سازد. اقداماتی شامل: ارائه اطلاعات برای بهبود مدیریت ریسک خشکسالی، بهبود برنامه‌ریزی برای واکنش موثرتر به خشکسالی، سرمایه‌گذاری در کاهش خطر مخاطرات (DRR) و ارائه یک محیط جهت به حداقل رساندن خطرات کلی باعث افزایش تاب‌آوری، جلوگیری یا کاهش خطرات خشکسالی آینده و حفظ معیشت می‌شود. این تحقیق در دو سال زراعی، بصورت آزمایش کرت های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گردید. شرایط مختلف رطوبت خاک بعنوان تیمار اصلی در سه سطح و تیمار کود‌های زیستی در هفت سطح به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شد. نتایج مطالعات نشان داد که شرایط مختلف رطوبتی محتوی نسبی آب برگ (RWC)، مقدار سبزینگی برگ (SPAD)، کلروفیل a و b وعملکرد دانه معنی دار شدند، با افزایش شدت تنش مقدار آنها کاهش یافت که نشان دهنده حساسیت آنها به تغییر وضعیت آب خاک و پتانسیل آب برگ می باشد.استفاده از کودهای زیستی ازتوباکتر و فسفاباکتر باعث افزایش معنی دار مقدار RWC , SPAD ، کلروفیل a و b و عملکرد دانه نسبت به عدم استفاده از کود زیستی گردید. اثرات استفاده تلفیقی میکروارگانیسم سبب جبران خسارت های تنش کم آبی گردیده است. بطور کلی با توجه به شرایط کم آبی و افزایش دما ناشی از تغییر اقلیم استفاده از میکروارگانیسم ها بصورت بذرمال کمک قابل توجهی به کاهش این مخاطرات می گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        48 - Evaluation of Profitability of Seed Priming for Improvement Seed Germination Performance of Two Rangeland Plants (Festuca ovina and Bromus tomentellus) under Drought Conditions
        Hamdollah Eskandari Ashraf Alizadeh Amraie
        The possible effects of seed priming on mitigating the effects of drought stress on germination and early seedling growth of two rangeland plants were evaluated in a laboratory research during 2015-16 growing season. The research was conducted as a 2&times;3&times;3 fac أکثر
        The possible effects of seed priming on mitigating the effects of drought stress on germination and early seedling growth of two rangeland plants were evaluated in a laboratory research during 2015-16 growing season. The research was conducted as a 2&times;3&times;3 factorial experiment based on completely randomized design with three replications. The first factor was plant type (Festuca ovina and Bromus tomentellus), the second factor was drought stress (including 0.0, -0.3, -0.6, -0.9 and -1.2 MPa simulated with PEG6000) and the third factor was seed priming technique (including no-priming or control, hydro priming and salt priming with KNO3). Results indicated that drought stress reduced germination performances of two rangeland plants, where germination percentage, seedling dry weight, root length and stem length decreased under water deficit condition. However, B. tomentellus tolerated low-to-moderate levels of drought stress (osmotic potential of -0.3 and -0.6 MPa) but F. ovina showed a high sensitivity to drought stress where this plant did not tolerate even low levels of drought stress (-0.3 MPa). Seed priming improved germination performance of B. tomentellus under drought stress conditions but primed seeds of F. ovina had no improved germination under low availability of water. Therefore, F. ovina should experience no-stress during seed germination and seedling establishment. There was no significant (P&le;0.01) difference between hydro and osmo priming for improving B. tomentellus under drought stress.However, because of low cost and easy use of hydro priming, this priming technique can be suggested for improving germination performance of B. tomentellus under low and moderate drought stress. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        49 - Assessment of the Monthly Water Balance in an Arid Region Using TM Model and GIS (Case Study: Pishkouh Watershed, Iran)
        Jalal Barkhordari Ali Asghar Semsar Yazdi
        Monthly discharge is one of the most important factors considered in designs and hydrological works. Some watersheds are not equipped with needed hydrometric equipment. In such a case average monthly discharge could be estimated from regional monthly water balance model أکثر
        Monthly discharge is one of the most important factors considered in designs and hydrological works. Some watersheds are not equipped with needed hydrometric equipment. In such a case average monthly discharge could be estimated from regional monthly water balance models of representative watersheds. In this study, Thornthwaite & Mather (TM) model were used in the Pishkouh watershed in arid climate of Yazd, Iran. The water balance was used for computing seasonal and geographical patterns of water availability to facilitate better management of available water resources. The water balance study using the TM model with the help of remote sensing and Geografhic Information Systems (GIS) is very helpful in finding out the periods of moisture deficit and moisture surplus for an entire basin. This study indicates that there is an annual deficit of 442.7 mm in the study basin and an annual surplus of 26.4 mm. The Pishkouh watershed has a period of moisture surplus from June to August and the remaining months are a period of deficit. Generally these mean estimated runoff values fall between the 90% confidence intervals for the measured runoff and quality of the model was satisfactory (Qual=2.86). These results indicate that the TM model can be satisfactorily applied to estimate mean monthly stream flow and potential runoff map in the arid regions of central Iran, too. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        50 - ارتباط تنش کمبود آب و کود زیستی بر فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدانت و نقش آنها در تغییرات عملکرد جو (Hordeum vulgare)
        محمدرضا دادنیا
        برای بررسی برخی خصوصیات کمی جو در واکنش به کود زیستی تحت تاثیر رژیم های مختلف آبیاری، آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. در این آزمایش تیمارهای آبیاری در کرت های أکثر
        برای بررسی برخی خصوصیات کمی جو در واکنش به کود زیستی تحت تاثیر رژیم های مختلف آبیاری، آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. در این آزمایش تیمارهای آبیاری در کرت های اصلی شامل 3 سطح، آبیاری در 80، 65 و 50 درصد ظرفیت زراعی (آبیاری نرمال، 35 و50 درصد تخلیه رطوبتی) و کرت های فرعی شامل تلقیح بذر با باکتری در 7 سطح (آزوسپیریلوم لیپوفروم، ازتوباکتر کروکوکوم، سودوموناس پوتیدا، سودوموناس&times; ازتوباکتر، سودوموناس&times;آزوسپیریلوم و ازتوباکتر&times; آزوسپیریلوم) و شاهد (عدم تلقیح) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد کود زیستی اثر معنی دار بر آنزیم های آنتی اکسیدانت در سطح 1 درصد داشت. در شرایط تنش، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت تحت تاثیر کودهای زیستی افزایش یافت، به طوری که آزوسپیریلوم لیپوفروم به ترتیب سبب افزایش 7/16 و 4/21 و سودوموناس&times; آزوسپیریلوم سبب افزایش 2/18 و 9/25 درصدی سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز در تیمار آبیاری در شرایط آبیاری در50 درصد ظرقیت زراعی نسبت به شاهد شدند. میزان عملکرد در این شرایط در تیمارهای باکتری نسبت به آبیاری نرمال کاهش اندکی نشان داد و عملکرد در تیمار آبیاری در 50 درصد ظرقیت زراعی و تحت تاثیر آزوسپیریلوم فقط 2/13 درصد نسبت به آبیاری نرمال کاهش یافت. داده ها نشان داد کود زیستی نقش موثر در بهبود عملکرد جو در شرایط کمبود آب در مراحل انتهایی رشد دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        51 - تاثیر رژیم آبیاری، محلول‌پاشی متانول و کاربرد اسید هیومیک بر برخی ویژگی‌های ریشه کاسنی (Cichorium intybus L.)
        سید غلامرضا موسوی منصور فاضلی رستم پور حامد جوادی محمدرضا مالکی
        با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری د أکثر
        با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به عنوان کرت اصلی، محلول‌پاشی با متانول در دو سطح (صفر و 21 درصد حجمی) و اسید هیومیک با دو سطح (صفر و 10 لیتر در هکتار) به صورت فاکتوریل به عنوان کرت فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاخیر در آبیاری از 70 به 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر، طول، تعداد انشعابات ریشه، درصد قند ملاس، نیتروژن و فسفر و عملکرد خشک ریشه را به ترتیب 37، 46، 23، 39، 55 و 44 درصد کاهش داد. کاربرد 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک باعث افزایش معنی‌دار صفات طول و تعداد انشعابات ریشه، درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم ریشه، عملکرد خشک ریشه و کارایی مصرف آب ریشه به ترتیب به میزان 12، 19، 15، 5/18، 35، 9 و 7 درصد و کاهش درصد قند ریشه کاسنی به میزان 25 درصد نسبت به تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک گردید. همچنین اگرچه کاربرد متانول باعث تاثیر معنی‌داری بر صفات ریشه گردید ولی با آبیاری برهمکنش معنی‌داری نداشت. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که کاربرد اسید هیومیک توانست باعث کاهش اثرات منفی تنش کم‌آبی بر کاسنی گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        52 - اثرهم‌زیستی قارچ میکوریزای آربوسکولار بر عملکرد دانه و اجزاء عملکرد کتان (Linum ussitatissimum L.) در شرایط تنش خشکی
        مریم سلطانیان علی تدین
        به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزای آربوسکولار در شرایط تنش خشکی آزمایشی روی کتان به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال 1392 انجام شد. تنش خشکی در چهار سطح آبیاری: 100 (بدون تنش)، 75 أکثر
        به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریزای آربوسکولار در شرایط تنش خشکی آزمایشی روی کتان به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال 1392 انجام شد. تنش خشکی در چهار سطح آبیاری: 100 (بدون تنش)، 75 (تنش ملایم)، 50 (تنش متوسط) و 25 (تنش شدید) درصد نیاز آبی گیاه، به عنوان عامل اصلی و تلقیح بذر گیاه بزرک با دو گونه میکوریزا شامل Glomus intraradices و Glomus mosseae و یک تیمار بدون تلقیح میکوریزا به عنوان عامل فرعی، منظور گردید.. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تلقیح میکوریزا و تنش خشکی بر تمام صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. اثر متقابل میکوریزا و تنش خشکی بر تعداد کپسول و تعداد دانه در کپسول معنی‌دار بود. بر اساس نتایج این بررسی، تلقیح با قارچ میکوریزا عملکرد دانه و وزن هزار دانه را به ترتیب 27 و 10/6درصد نسبت به گیاه بدون تلقیح افزایش داد. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش هم-زیستی کتان با قارچ‌های میکوریزا آربوسکولار توانست موجب افزایش صفات مورد بررسی در شرایط تنش خشکی گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        53 - بررسی اثر پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و وابسته به عملکرد ماش در شرایط تنش خشکی
        امید صادقی پور حوریه بابایی علیرضا پازکی
        به منظور بررسی پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن در تحمل به تنش خشکی ماش آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی شهر ری اجرا شد. این طرح گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اول أکثر
        به منظور بررسی پیش تیمار بذر با پراکسید هیدروژن در تحمل به تنش خشکی ماش آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی شهر ری اجرا شد. این طرح گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. فاکتور اول آبیاری در دو سطح شامل: آبیاری پس از 60 و 120 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر به ترتیب به عنوان شرایط نرمال و تنش خشکی بود. فاکتور دوم نیز شامل 5 سطح خیساندن بذر در غلظت های مختلف پراکسید هیدروژن (0، 30، 60، 90 و 120 میلی مولار) به مدت 6 ساعت بود. نتایج نشان داد تنش خشکی به طور معنی‌داری ارتفاع بوته، زیست توده، عملکرد و اجزای عملکرد، سطح برگ، شاخص سبزینگی، هدایت روزنه‌ای و محتوی آب نسبی برگ‌های ماش را کاهش داد. از سوی دیگر، پیش‌تیمار بذر با غلظت 90 میلی مولار پراکسید هیدروژن تمامی صفات فوق را تحت تنش خشکی افزایش داد. این تیمار عملکرد دانه تک بوته را تحت شرایط تنش خشکی در مقایسه با عدم کاربرد آن 25 درصد افزایش داد. این نتایج نشان داد که تیمار بذر با پراکسید هیدروژن از طریق افزایش شاخص سبزینگی برگ، هدایت روزنه‌ای، محتوی آب نسبی و سطح برگ موجب بهبود رشد و تحمل به تنش خشکی در ماش گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        54 - ارزیابی شاخص‌های تحمل به تنش خشکی لاین‌های امیدبخش کلزا (Brassica napus L.) در شرایط تغییر تاریخ کاشت
        مریم تیموری محمد رضا اردکانی امیر حسین شیرانی راد مجتبی علوی فاضل پریسا نجات خواه
        به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های امیدبخش کلزا تحت تأثیر تاریخ کاشت آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. در این آزما أکثر
        به منظور ارزیابی شاخص‌های تحمل به خشکی در لاین‌های امیدبخش کلزا تحت تأثیر تاریخ کاشت آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در دو سال زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش تاریخ کاشت در دو زمان 20 مهر و 10 آبان در کرت‌های اصلی و لاین‌های امید-بخش شامل L1112، L1091، L1093، L1206، Okapi در کرت‌های فرعی در نظر گرفته شدند. برای ارزیابی شاخص‌های مختلف فیزیولوژیکی تحمل به تنش خشکی، دو محیط مجزا شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی به بعد (تنش خشکی آخر فصل) در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که تنش خشکی آخر فصل و تأخیر در کاشت سبب کاهش عملکرد تمامی لاین‌ها شد. در ارزیابی لاین‌ها شاخص‌های میانگین هندسی بهره‌وری، شاخص تحمل به تنش و میانگین بهره‌وری به‌ عنوان شاخص‌های برتر جهت شناسایی لاین متحمل انتخاب گردیدند. با توجه به نتایج شاخص ها لاینی که بتواند در تناوب با گندم پاییزه کشت شده و از طرف دیگر به تنش کمبود آب در انتهای فصل رشد تحمل خوبی نشان داده و کمترین میزان افت عملکرد دانه را داشته باشد، لاینL1206 بوده که به عنوان لاین برتر در این تحقیق معرفی گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        55 - بررسی کارایی زئولیت در کاهش اثرات تنش خشکی بر صفات زراعی و عملکرد دانه کلزا در منطقه کرج
        سمانه متقی لیلا متقی امیرحسین شیرانی راد امید لطفی فر
        به منظوربررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر ویژگی‌های رشدی و عملکرددانه گیاه کلزا (Brassica napus) درشرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل-اسپلیت درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی باچهارتکرار درمزرعه موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذراجرا شد.رژیم‌های آبیاری در سه سطح(آبیاری أکثر
        به منظوربررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر ویژگی‌های رشدی و عملکرددانه گیاه کلزا (Brassica napus) درشرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل-اسپلیت درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی باچهارتکرار درمزرعه موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذراجرا شد.رژیم‌های آبیاری در سه سطح(آبیاری پس از40،60 و 80درصد تخلیه رطوبتی به ترتیب به‌عنوان عدم تنش،تنش خفیف وتنش شدید) وکاربردزئولیت در دو سطح (صفر و 10تن در هکتار زئولیت) به صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های کلزا شامل لاین‌های KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی‌دار قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد ماده خشک، طول و تعداد خورجین در شاخه اصلی و شاخه فرعی، تعداد دانه در خورجین‌های اصلی و فرعی، عملکرد ماده خشک و دانه گردید. اعمال تنش متوسط و شدید خشکی باعث کاهش 59 و 86 درصدی عملکرد دانه شد. استفاده از زئولیت سبب افزایش معنی‌دار در کلیه صفات مذکور گردید. نتایج اثر متقابل زئولیت و تنش خشکی نشان داد که با افزایش محدودیت آب، کارایی زئولیت افزایش یافت به‌طوری کارایی زئولیت در عملکرد دانه در سطوح عدم تنش، تنش متوسط و شدید به ترتیب 27،64 و 94درصد بود.در شرایط عدم تنش، لاینKR4 و رقم GKH305 به‌ترتیب در استفاده و عدم استفاده از زئولیت بالاترین عملکرددانه راداشتند ولی بااعمال تنش متوسط و شدیدعملکرد دانه در رقم Anatol مشاهده شد.بر این اساس استفاده از زئولیت،به ویژه در شرایط تنش شدید خشکی،با حفظ رطوبت خاک و کاهش اثرات تنش بر اجزاء عملکرد،می‌تواند سبب بهبودعملکرد دانه کلزا گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        56 - اثر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت(L. Zea mays) در شرایط کمبود آب در مرودشت استان فارس
        مجتبی ابراهیمی مجتبی علوی فاضل یحیی امام علیرضا شکوه فر علیرضا باقری
        اثر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت(L. Zea mays) در شرایط کمبود آب در مرودشت استان فارسچکیدهبه منظور بررسی تاثیر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت پژوهشی در سال های زراعی 1392 و 1393 به صو أکثر
        اثر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت(L. Zea mays) در شرایط کمبود آب در مرودشت استان فارسچکیدهبه منظور بررسی تاثیر سالسیلیک اسید و کربنات کلسیم بر کارآیی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت پژوهشی در سال های زراعی 1392 و 1393 به صورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی سطوح آبیاری که شامل سه سطح(75 میلی متر، 100 میلی متر و 125 میلی متر تبخیر از طشتک تبخیر)، از مرحله چهار برگی تا پایان فصل رشد بود و فاکتور فرعی اسپری چهار سطح سالیسیلیک اسید(شاهد ، 1 میلی مولار، 3/1 میلی مولار و 7/1 میلی مولار) از مرحله چهار برگی تا پایان فصل رشد و کاربرد چهار سطح کلسیم(شاهد، 1 کیلوگرم در هکتار، 2 کیلوگرم در هکتار و 3 کیلوگرم در هکتار) بوده است. صفات مورد یررسی شامل شاخص سطح برگ، کلروفیل a و b، پرولین، پروتئین دانه و عملکرد دانه بود. غلظت 7/1 میلی مولار هورمون و 3 کیلوگرم در هکتار از کربنات کلسیم در تمام سطوح آبیاری باعث افزایش معنی داری در صفات مورد آزمایش بوده است.کلمات کلیدی: ذرت، تنش کم آبی، سالیسیلیک اسید، کربنات کلسیم و عملکرد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        57 - تاثیر قطع آبیاری و کاربرد سوپرجاذب بر خصوصیات مورفولوژیک، کمی و کیفی دانه آفتابگردان
        رضوان کرمی برزآباد بابک پیکرستان ابوالفضل باغبانی آرانی
        مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری و مصرف سوپرجاذب استاکوسورب بر ویژگی‌های مورفولوژیک، کمی و کیفی آفتابگردان رقم پروگرس به‌صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور میلاجرد، اراک، اجرا گردید. أکثر
        مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر قطع آبیاری و مصرف سوپرجاذب استاکوسورب بر ویژگی‌های مورفولوژیک، کمی و کیفی آفتابگردان رقم پروگرس به‌صورت اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور میلاجرد، اراک، اجرا گردید. آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله غنچه‌دهی (45 روز پس از کاشت) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی (55 روز پس از کاشت) و مصرف سوپرجاذب به‌عنوان عامل فرعی در چهار سطح شامل عدم مصرف سوپرجاذب، مصرف 60،30 و 90 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد بالاترین میزان عملکرد روغن و دانه و اجزای عملکرد دانه در تیمار آبیاری کامل و مصرف 90 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب و به ترتیب کمترین میزان این صفات در تیمار قطع آبیاری از مرحله غنچه‌دهی و عدم مصرف سوپرجاذب (بدست آمد. همچنین بالاترین درصد پوکی دانه در تیمار قطع آبیاری در مرحله غنچه‌دهی و تیمار بدون مصرف سوپرجاذب مشاهده گردید. با توجه به اهمیت صفت اقتصادی عملکرد روغن در آفتابگردان، به‌ترتیب تنش قطع آبیاری در مرحله غنچه‌دهی و گلدهی سبب کاهش (7/20 و 3/8 درصدی) آن گردید که این اثرات منفی تنش کم‌آبی، با کاربرد سوپرجاذب تعدیل گردید به‌طوری‌که مقادیر بالای سوپرجاذب (90 کیلوگرم در هکتار) بیشترین تاثیر را در بهبود صفات مورد بررسی تحت شرایط کم‌آبی (به‌ترتیب در مرحله غنچه‌دهی و گلدهی) به میزان (36/7 و 73/6 درصد) داشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        58 - The Effect of Different Water Potentials on Seed Germination and Growth of some Persian Walnut Populations
        Leily Heidari Naser Boroomand Mohammad Sadat-Hosseini
        In this study, seven walnut populations (Rabor, Hanza, Sardoueih, Dalfard, Bidkhan, Dehbakri, and Baft) were selected from Kerman province and compared for drought stress tolerance. Water potential between 0 and -1.5 MPa was obtained by polyethylene glycol 6000 solution أکثر
        In this study, seven walnut populations (Rabor, Hanza, Sardoueih, Dalfard, Bidkhan, Dehbakri, and Baft) were selected from Kerman province and compared for drought stress tolerance. Water potential between 0 and -1.5 MPa was obtained by polyethylene glycol 6000 solutions. Germination percentage, leaf relative water content (LRWC), and growth parameter of seedlings diminished with increasing drought stress, but it varied across the genotypes. The Dehbakri genotype was the most tolerant to osmotic stress. In contrast, Dalfard and Bidkhan were the most sensitive to osmotic stress in which no germination occurred at -1.5 MPa. Additionally, drought treatment increased proline and soluble sugar content in the shoot and root in the tolerant genotypes. These results suggest that the accumulated proline and soluble sugar promote drought stress. Overall, the concentration of phosphorus, potassium, calcium, magnesium, and manganese increased with a reduction in the water potential while nitrogen, copper, zinc, and iron elements dropped with the decrease in water potential. Using cluster analysis, Dehbakri was classified as the most tolerant genotype. Baft, Sardoueih, Rabor, and Hanza were semi-sensitive genotypes; finally Dalfard and Bidkhan were classified as the most sensitive genotypes. For future production of drought tolerant rootstock, Dehbakri genotype is suggested to be used in breeding programs. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        59 - Comparative Study on the Effect of Water Stress and Rootstock on Photosynthetic Function in Pistachio (Pistacia vera L.) Trees
        Abolfazl Ranjbar
        The aim of this study is to evaluate the effects of water deficit stress on chlorophyll fluorescence (CF) characteristics of photosystem II (PSII) and pigment contents in two rootstock seedlings (Pistacia atlantica L. and P. khinjuk L.). Three levels of soil water poten أکثر
        The aim of this study is to evaluate the effects of water deficit stress on chlorophyll fluorescence (CF) characteristics of photosystem II (PSII) and pigment contents in two rootstock seedlings (Pistacia atlantica L. and P. khinjuk L.). Three levels of soil water potential (&Psi;s) was used, including WWD (-0.05 MPa), MWD (-0.7 MPa) and SWD (-1.5 MPa). It was found that water stress increased the minimal fluorescence (F0), quantum yield baseline (F0/Fm) and decreased the maximal fluorescence (Fm) and maximum quantum yield of PSII photochemistry (Fv/Fm) parameters in dark adapted leaves. In light adapted leaves, a significant increase in non-photochemical quenching (NPQ) and thermal dissipation of light energy to heat (D) and a decrease in electron transport rate (ETR) and photochemical efficiency of photosystem II (&Phi;PSII) occurred. The results demonstrated a decline in photosynthetic pigments (Chla), (Chlb) and carotenoids (Car) content with increasing water stress, whereas there was no significant effect on Chl (a/b) and Car/(a+b) ratios. Our data revealed there was no different in terms of performance between the two rootstocks in the alteration rate of pigment contents and photosynthetic features against soil water deficit conditions. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        60 - بررسی کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن در تراکم های مختلف بوته بر تجمع ماده خشک آفتابگردان رقم ایروفلور در شرایط تنش کمبود آب
        اسماعیل قلی نژاد نورعلی ساجدی
        به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب، مقادیر متفاوت نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، تجمع ماده خشک و صفات وابسته به آن، آزمایشی در طی دو سال 1388-1386 در ارومیه به صورت کرت های دو بارخرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. آبیاری در سه سطح آبیاری أکثر
        به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب، مقادیر متفاوت نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، تجمع ماده خشک و صفات وابسته به آن، آزمایشی در طی دو سال 1388-1386 در ارومیه به صورت کرت های دو بارخرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. آبیاری در سه سطح آبیاری مطلوب (I1)، تنش ملایم (I2) و تنش شدید خشکی (I3) به عنوان عامل اصلی، سه سطح نیتروژن مصرفی (100، 160 و 220 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) به عنوان عامل فرعی و تراکم بوته با سه سطح 55500، 66000 و 83300 بوته در هکتار انتخاب شدند. نتایج نشان داد تنش خشکی شدید در مقایسه با تیمار آبیاری مطلوب عملکرد دانه را 60% کاهش داد. با افزایش مصرف نیتروژن و تراکم بوته عملکرد دانه افزایش یافت. در شرایط آبیاری مطلوب با افزایش میزان نیتروژن مصرفی میزان تمامی صفات مورد مطالعه افزایش معنی داری پیدا کرد، به علاوه در سطوح مختلف نیتروژن تحت شرایط آبیاری مطلوب با افزایش تراکم بوته میزان قطر طبق کاهش یافت. تنش خشکی باعث کاهش شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، اختلال در روند جذب و انتقال مواد غذایی شد و عرضه عناصر پرورده را کاهش داده و باعث کاهش عملکرد دانه شد. در شرایط تنش خشکی به دلیل کاهش وزن خشک اندام های رویشی، عملکرد دانه کاهش یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        61 - تاثیر کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه داروئی همیشه بهار(Calendula officinalis L.) در شرایط تنش خشکی
        جهانفر دانشیان نوید رحمانی مهرزاد علیمحمدی
        به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار داتی ر مزارع تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1389 اجرا گردید.تیمارها شامل تنش کم آبی در أکثر
        به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار داتی ر مزارع تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1389 اجرا گردید.تیمارها شامل تنش کم آبی در سه سطح (آبیاری پس از 80،40 و120 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) و کود دامی به همراه نیتروژن در پنج سطح، نیتروژن توصیه شده (90کیلوگرم درهکتار نیتروژن خالص)، مصرف 75% کود نیتروژن و10 تن در هکتار کود دامی، مصرف 50% کود نیتروژن و 20 تن در هکتار کود دامی، مصرف 25% کود نیتروژن و30 تن در هکتار کود دامی و عدم مصرف کود نیتروژن و 40 تن در هکتار کود دامی) بودند. نتایج نشان داد تنش کم آبی بر قطر گل، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری در گیاه معنی دار بود.بیشترین عملکرد بیولوژیک به میزان 7416 کیلوگرم در هکتارو تلاش بازآوری به میزان 26.44% از سطح 40 میلیمتر تبخیر به دست آمد. کاربرد کود دامی به همراه نیتروژن بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری تاثبر معنی داری داشت. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری از عدم مصرف کود نیتروژن به همراه 40 تن در هکتار کود دامی بدست آمد.اثر متقابل تنش کم آبی و کاربرد کود دامی به همراه نیتروژن بر عملکرد گل معنی داری بود.بیشترین عملکرد گل به میزان 6/758 کیلوگرم در هکتار از سطح 40 میلی متر تبخیر و مصرف 40 تن کود دامی بدون مصرف کود نیتروژن به دست آمد. به نظر می رسد که در شرایط تنش کم آبی، کارایی مصرف کود دامی برای تامین نیاز نیتروژن گیاه نسبت به کاربرد نیتروژن غیر آلی افزایش می یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        62 - تاثیرتنش کمبود آب برخصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت
        محسن شیخی نورعلی ساجدی مجید جیریایی
        به منظور بررسی تاثیر تنش کمبود آب بر برخصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل تأمین آب آبیاری پس از اعمال سه سطح أکثر
        به منظور بررسی تاثیر تنش کمبود آب بر برخصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل تأمین آب آبیاری پس از اعمال سه سطح بر اساس مقادیر100% (شاهد)، 75% و 50% نیاز آبی گیاه (تنش کمبود آب) به عنوان عامل اصلی و ارقام شامل SC704,SC524,SC700,SC500 و DC370 به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش کمبود آب محتوی نسبی آب، پایداری غشاء سیتوپلاسمی و عملکرد دانه را کاهش داد. در بین ارقام بیشترین عملکرد دانه از رقم های زودرس و متوسط رس حاصل شد. همچنین بیشترین محتوی نسبی آب برگ و پایداری غشاء سیتوپلاسمی مربوط به رقم های متوسط رس بود. اثر متقابل تیمار ها نشان داد در شرایط مطلوب رطوبتی(100درصد نیاز آبی گیاه) و تنش کمبود آب ( 75% و 50% نیاز آبی گیاه)، رقم های 524 و 500 از عملکرد بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردار بودند. حداکثر عملکرد دانه از رقم 524 به میزان22/8624 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری معادل 100 درصد نیاز آبی گیاه و حداقل آن از رقم700 به میزان32/4072 کیلوگرم درهکتار درشرایط آبیاری معادل50% نیاز آبی گیاه به دست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        63 - بررسی تأثیرتنش کم آبی و کود دامی بر عملکرد کمی، کیفی و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.)
        بهناز افشارمنش غلامرضا افشارمنش محمدعلی وکیلی شهر بابکی
        به منظور ارزیابی تأثیر تنش کم آبی و کود دامی بر عملکرد کمی، کیفی و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه داروئی اسفرزه(Plantago ovata Forssk.) آزمایشی در بهار سال 1388 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تص أکثر
        به منظور ارزیابی تأثیر تنش کم آبی و کود دامی بر عملکرد کمی، کیفی و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه داروئی اسفرزه(Plantago ovata Forssk.) آزمایشی در بهار سال 1388 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری به عنوان تیمار اصلی شامل 3 سطح آبیاری زمانی که رطوبت خاک به 75 درصد FC رسید(تنش ملایم)، آبیاری زمانی که رطوبت خاک به 50 درصد FC رسید(تنش متوسط) و آبیاری زمانی که رطوبت خاک به 25 درصد FC رسید(تنش شدید) و کود دامی به عنوان تیمار فرعی در پنج سطح شامل مقادیر0،10،20، 30 و40 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد اثر تنش کم آبی و کود دامی و همچنین اثر متقابل بین دو عامل فوق برعملکرد دانه به ترتیب در سطح آماری 5% و1% معنی دار بود. بالاترین عملکرد دانه با میزان 3/232 کیلوگرم در هکتار از تیمار تنش کم آبی ملایم با مصرف 20 تن کود دامی در هکتار حاصل شد. ولی اثرات این دو عامل بر میزان موسیلاژ در این گیاه معنی دار نبود. با افزایش میزان تنش کم آبی محتوای رطوبت نسبی برگ کاهش یافت. بیشترین محتوای رطوبت نسبی برگ در تیمار مصرف 40 تن کود دامی در هکتار حاصل شد. پایداری غشاء سیتوپلاسمی تحت تأثیر شدت تنش قرار گرفت و با افزایش شدت تنش از میزان پایداری غشاء سلولی کاسته شد. به استناد نتایج این تحقیق در شرایط آب و هوایی جیرفت برای حصول عملکرد بالا در زراعت اسفرزه مصرف 20 تن کود دامی در هکتار می تواند مناسب باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        64 - اثرتنظیم کننده های رشد و تنش کم آبی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار
        مجید جیریایی نورعلی ساجدی حمید مدنی محسن شیخی
        به منظور بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد و تنش خشکی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل تنش أکثر
        به منظور بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد و تنش خشکی بر خصوصیات زراعی گندم رقم شهریار آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل تنش کم آبی در سه سطح 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و تنظیم کننده های رشد شامل سالیسیلیک اسید و سایکوسل به صورت مصرف و عدم مصرف به عنوان عامل فرعی به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شد. نتایج حاصله نشان داد اعمال تنش خشکی صفات اندازه گیری شده را کاهش داد اما با محلول پاشی سایکوسل و مصرف سالیسیلیک اسید هم در شرایط مطلوب و هم در شرایط تنش کم آبی صفات طول خوشه ، وزن خوشه، وزن دانه در خوشه و عملکرد دانه افزایش یافت. مصرف توام سایکوسل و سالیسیلیک اسید، عملکرد دانه را نسبت به شاهد 5/13 درصد افزایش داد. به طور کلی نتایج نشان داد که با آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی گیاه و مصرف توام سایکوسل و سالیسیلیک اسید به عملکرد دانه قابل قبول دست یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        65 - تاثیر کاربرد نیتروژن بر شاخص های فیزیولوژیک عملکرد در گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula Officinalis L.) تحت شرایط تنش خشکی
        نوید رحمانی توفیق طاهرخانی جهانفر دانشیان
        به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد نیتروژن بر شاخص های فیزیولوژیک عملکرد در گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرارانجام گرفت. این تحقیق در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1385 اجرا گردید. تیمارها شامل تنش کم آب أکثر
        به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد نیتروژن بر شاخص های فیزیولوژیک عملکرد در گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرارانجام گرفت. این تحقیق در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1385 اجرا گردید. تیمارها شامل تنش کم آبی در سه سطح (آبیاری پس از 80،40 و120 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A ) و نیتروژن در چهار سطح (60،30،0و90 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر شاخص برداشت در مراحل مختلف گلدهی، تلاش باز آوری و نسبت وزن گل به کل گیاه دارد. بیشترین شاخص برداشت (85/18)، نسبت وزن گل به کل گیاه(15/13) و تلاش باز آوری (26/21) از سطح 40 میلی متر تبخیر به دست آمد. اثر نیتروژن بر شاخص برداشت در مراحل 50% و 100% گلدهی، نسبت وزن گل به کل گیاه در مراحل 50% و 100% گلدهی، تلاش باز آوری در مراحل 50% و 100% گلدهی معنی دار شد. اثر متقابل تنش و نیتروژن تنها بر نسبت وزن گل به کل گیاه در مرحله 100% گلدهی نیز معنی دار شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بهترین زمان برداشت گل در گیاه همیشه بهار در مرحله 100 درصد گلدهی وبا مصرف 90 کیوگرم در هکتار نیتروژن در کنار آبیاری 40 میلی متر تبخیر می باشد. مناسب ترین زمان برداشت دانه در مرحله آخر (برداشت) در کنار سطح آبیاری نرمال و مصرف حداکثر نیتروژن بود. به طوری که سطوح مختلف تنش از کارایی مصرف نیتروژن کاست و موجب کاهش تلاش باز آوری در گیاه همیشه بهار گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        66 - تاثیر تنش کم آبی و مصرف سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم
        حامد عقبای نورعلی ساجدی حمید مدنی
        این آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله شیری شدن و مرحله خمیری شدن دانه، سالیسیلیک اسید در دو سطح با مصرف به مقدار یک میلی مولار و بدون مصرف و دو رقم ا أکثر
        این آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله شیری شدن و مرحله خمیری شدن دانه، سالیسیلیک اسید در دو سطح با مصرف به مقدار یک میلی مولار و بدون مصرف و دو رقم الوند و شهریار، طرح آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار بود. نتایج نشان داد با قطع آبیاری در مرحله شیری و خمیری دانه عملکرد دانه به ترتیب 24% و 15% کاهش یافت. مصرف اسید سالیسیلیک در شرایط آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در مرحله شیری و خمیری دانه عملکرد دانه را به ترتیب 2/7، 7 و 7/8 % نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه معادل 3698 کیلوگرم در هکتار از تیمار آبیاری مطلوب، مصرف سالیسیلیک اسید در رقم الوند حاصل شد. در شرایط قطع آبیاری بیشترین عملکرد دانه معادل 3378 کیلوگرم در هکتار از اثر متقابل تیمار قطع آبیاری در مرحله خمیری، مصرف سالیسیلیک اسید در رقم شهریار به دست آمد. نتایج آزمایش نشان داد مصرف اسید سالیسیلیک ممکن است تا حدی اثرات تنش کم آبی را کاهش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        67 - اثر سیستم‌های مختلف تغذیه‌ای بر ویژگی‌های رشد رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد کاسبرگ‌های چای ترش(.Hibiscus sabdariffa L) تحت تنش خشکی
        سیده عصمت هاشمی فدکی براتعلی فاخری نفیسه مهدی نژاد رقیه محمدپور وشوایی
        در این مطالعه، به‌منظور بررسی اثر کودهای نانو و نانو زیستی بر کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی بر روی شاخص‌های رشدی گیاه دارویی چای ترش، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال 1394 به صورت کرت های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیم أکثر
        در این مطالعه، به‌منظور بررسی اثر کودهای نانو و نانو زیستی بر کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی بر روی شاخص‌های رشدی گیاه دارویی چای ترش، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال 1394 به صورت کرت های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل چهار سطح تنش 30، 50، 70 و 90 درصد رطوبت قابل دسترس گیاه به‌عنوان عامل اصلی و چهار سطح کود نانو کلات آهن، نانو کلات ترکیبی، نانو بیومیک و شاهد به عنوان عامل فرعی بودند. صفات موردمطالعه شامل ارتفاع بوته، وزن‌تر و خشک اندام هوایی و ریشه، تعداد شاخه جانبی، تعداد کاسه گل، وزن‌تر و خشک کاسبرگ بـود کـه بـر اسـاسنتایج، اثرات اصلی تنش خشکی، کود و برهم کنش آن ها بر کلیه صفات موردبررسی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. به بیشترین مقدار وزن‌تر و خشک کاسبرگ (3/37933، 94/5394 کیلوگرم در هکتار)، تعداد کاسه گل (92/79 عدد)، تعداد شاخه جانبی (17/9 عدد)، وزن‌تر و خشک رویشی (25/956، 33/238 گرم در بوته) با مصرف نانو کلات آهن و 90 درصد رطوبت قابل دسترس حاصل شد. تیمار نانو کلات ترکیبی و 90 درصد رطوبت قابل‌دسترس بیشترین وزن‌تر و خشک‌ریشه (94/34، 02/17 گرم در بوته) را حاصل نمودند. محلول‌پاشی با کود نانو کلات آهن نسبت به سایر تیمارها موجب تعدیل اثرات تنش خشکی و افزایش کمّیت کاسبرگ‌های چای ترش شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        68 - بررسی تاثیر محلول پاشی متانول بر برخی صفات فیزیولوژیکی لوبیا چشم بلبلی (.Vigna unguiculata L) در شرایط تنش کم آبی
        علی اکبر صانعی نژاد محمود توحیدی بهنام حبیبی خانیانی مهدی صادقی محمد خرمیان
        به‌‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی متانول بر صفات فیزیولوژیکی لوبیا چشم‌بلبلی در شرایط تنش کم‌آبی آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول به اجرا در آمد. تنش کم‌آبی در کر أکثر
        به‌‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی متانول بر صفات فیزیولوژیکی لوبیا چشم‌بلبلی در شرایط تنش کم‌آبی آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1396 و 1397 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول به اجرا در آمد. تنش کم‌آبی در کرت‌های اصلی شامل چهار سطح (25، 50، 75 و 100 درصد تأمین نیاز آبی گیاه)، تیمار محلول پاشی متانول شامل 3 سطح (شاهد، 10 و 20 درصد حجمی) و عامل ژنوتیپ در دو سطح شامل رقم امیدبخش 1057 و رقم مشهد در کرت‌های فرعی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، برهمکنش تنش کم آبی و محلول پاشی بر میزان نشت یونی، کلروفیل a، کارتنوئیدها، کربوهیدرات های محلول برگ و پرولین دانه در سطح احتمال یک درصد تأثیر معنی داری داشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد کمترین میزان نشت یونی تحت برهمکنش تیمارهای تامین 100 درصد نیاز آبی و محلول پاشی 10 درصد حجمی متانول (25/23 میکروموس بر سانتی متر) و بیشترین میزان نشت یونی تحت برهمکنش تیمارهای تنش کم آبی 25 درصد نیاز آبی و عدم محلول پاشی متانول (25/42 میکروموس بر سانتی متر) بود. بیشترین میزان کلروفیل a در لاین 1057 تحت برهمکنش تیمارهای تامین 100 درصد نیاز آبی و محلول پاشی 20 درصد حجمی متانول (19/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) مشاهده شد. بیشترین غلظت کاروتنوئید در لاین 1057 تحت اثر تیمار تامین 100 درصد نیاز آبی (19/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) و بیشترین میزان کربوهیدرات محلول تحت اثر تیمار تامین 100 درصد نیاز آبی و محلول پاشی 20 درصد حجمی متانول (83/50 میکرومول بر گرم وزن تر) مشاهده شد. با توجه به یافته ها ی تحقیق کمترین میزان پرولین نیز در رقم مشهد تحت تنش 75 درصد نیاز آبی و محلول پاشی 10 درصد حجمی (078/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) و بیشترین میزان پرولین دانه نیز در رقم مشهد تحت تنش کم آبی 25 درصد نیاز آبی و عدم محلول پاشی متانول (178/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        69 - تاثیر کاربرد روی بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک لاین های امیدتخش کلزا در رژیم های مختلف رطوبتی
        اشکان اشکیانی سعید سیف زاده امیرحسین شیرانی راد سید علیرضا ولدآبادی اسماعیل حدیدی ماسوله
        به منظور ارزیابی کاربرد روی بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک لاین های امیدبخش جدید کلزا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و أکثر
        به منظور ارزیابی کاربرد روی بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک لاین های امیدبخش جدید کلزا در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا گردید. عامل آبیاری و روی به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و عامل لاین در کرت های فرعی اجرا گردید. در این تحقیق، آبیاری در سه سطح شامل آبیاری معمول یا شاهد، قطع آبیاری از مرحله گل دهی به بعد و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد، روی در دو سطح شامل آب معمول(عدم کاربرد روی) و محلول پاشی با روی به میزان 30 گرم در لیتر روی و لاین های امیدبخش کلزا شامل Danob ,HW113 ,KR2 ,L155 ,HL2012 در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر آبیاری، روی و لاین بر اکثر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. مقایسه میانگین‌های اثر آبیاری، روی و لاین بر اکثر صفات نشان داد که بیشترین مقدار از تیمار آبیاری نرمال، کاربرد روی و لاین L155 بدست آمد. نتایج مقایسه میانگین‌های اثر سه گانه بر اکثر صفات بیانگر این بود که بیشترین مقدار مربوط به لاین L155 در تیمار کاربرد روی و آبیاری نرمال بود. با توجه به نتایج به دست آمده مناسبترین ژنوتیپ برای منطقه، L155 می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        70 - بررسی اثر پلیمر سوپر جاذب بر خصوصیات مرفو‌فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش کم آبی
        محمد‌رضا کاظمی فرشاد قوشچی پورنگ کسرایی
        این تحقیق با هدف اثر سوپر جاذب بر خصوصیات مرفو فیزیولوژیک گندم در شرایط کم آبی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصـادفی در سه تکـرار اجرا شـد. عامل اصلـی شامل سطـوح مختلف تنش کم آبی (60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و عامل فرعی شامل مقادی أکثر
        این تحقیق با هدف اثر سوپر جاذب بر خصوصیات مرفو فیزیولوژیک گندم در شرایط کم آبی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصـادفی در سه تکـرار اجرا شـد. عامل اصلـی شامل سطـوح مختلف تنش کم آبی (60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) و عامل فرعی شامل مقادیر مختلف پلیمر (صفر، 15، 30 و 45 کیلو گرم در هکتار) بود. پلیمر سوپرجاذب بر صفات وزن هزار دانه، عملکرد زیست توده و عملکرد دانه، شاخص برداشت، آنزیم گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون رداکتاز معنی دار بود و در کالاتاز در اثر متقابل معنی دار نشد. نتایج نشان داد در شرایط معمول افزودن پلیمر به خاک حتی به میزان 45 کیلو گرم در هکتار منجر به افزایش قابل توجهی در عملکرد زیست توده و عملکرد دانه نشد، اما کاربرد سطح بالای پلیمر در شرایط تنش ملایم و شدید، عملکرد دانه را به ترتیب 10 و 30 درصد و عملکرد زیست توده را به ترتیب 42/6 و 94/10 درصد نسبت به حالت شاهد بدون پلیمر افزایش داد. در شرایط تنش شدید سطح بالای پلیمر منجر به کاهش قابل ملاحظه فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (5/1 برابر)، آسکوربات پراکسیداز (63 درصد) کاتالاز (30 درصد) و گلوتاتیون رداکتاز (71 درصد) نسبت به شرایط بدون اعمال پلیمر شد. حتی سطح ملایم تنش کم آبی منجر به کاهش معنی دار میزان کلروفیل های a و b (به ترتیب 15 و 24 درصد کاهش نسبت به تیمار شاهد) شد. و میزان کلروفیل های a و b در سطح تنش شدید کم آبی کاهش شدیدی داشت (به ترتیب 51 و 7/38 درصد کاهش در مقایسه با تیمار شاهد). با کاربرد سطوح بالای پلیمر، 30 و 45 کیلو گرم در هکتار میزان کلروفیل a در گیاه نسبت به حالت شاهد به ترتیب 42/13 و 13/20 درصد افزایش یافت. در شرایط تنش خفیف سطوح بالا تر پلیمر تقریبا اثرات یکسانی را در اسمولیت های سازگار داشتند. در حالی که در تنش شدید تر تاثیر مثبت پلیمر 45 کیلو گرم در هکتار بالا تر از 30 کیلو گرم در هکتار بود، توانست میزان تجمع قند های محلول و پرولین را حتی کم تر از سطح تنش خفیف نگه دارد. همچنین بالا ترین سطح پلیمر میزان پراکسیداسیون لیپید های غشا را کاهش داد و در نتیجه تولید مالون دی آلدئید نسبت به شاهد 53 درصد کاهش یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        71 - تاثیرمحلول‌پاشی پوترسین بر خصوصیات فیزیولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاری
        زهرا کریمی حمیدرضا توحیدی‌مقدم پورنگ کسرایی
        این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پوترسین بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاری به صورت کرت خرد شده )اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 12 تیمار) در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد و أکثر
        این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پوترسین بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاری به صورت کرت خرد شده )اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 12 تیمار) در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا اجرا شد. تیمار های اصلی شامل چهار سطح: آبیاری معمول، قطع آبیاری در مرحله ی ساقه دهی، قطع آبیاری در مرحله ی گل دهی و قـطع آبیاری در مـرحله ی زایشی یا پـر شدن دانـه و عـوامل فرعـی (محلول پاشی پوترسیـن) شامل محلـول پاشی با آب مقطـر، محلول پاشی پوترسین با غلظت 75 و150 قسمت در میلیون بود. بیش ترین عملکرد و درصد پروتئین در مرحله پر شدن دانه و محلول پاشی پوترسین با غلظت150 قسمت در میلیون بـه ترتیـب به میزان 8/509 کیلو گرم در هکتار و 61/8 درصد بود در حالی که کم ترین عملکرد پروتئین در مرحله قـطع آبیاری در مرحله گل دهی با 03/387 کیلو گرم در هکتار و کم ترین درصد پروتئین در مرحله آبیاری معمولی به میزان 5/6 درصد حاصل شد. بـالا ترین میزان کلروفیلa، کلروفیلb و کلروفیل کل از تیمار آبیاری معمولی و محلول پاشی پوترسین با غلظت 150 قسمت در میلیون به ترتیب با متوسط 81/1، 62/0 و 43/2 میلی گرم بر لیتر به دست آمدکه با سایر تیمار های آبیاری معمول و محلـول پاشی پوترسیـن اختـلاف معنی داری نداشت. کم ترین میزان این صفات را تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و محلول پاشی با آب خالص به ترتیب با متوسط 24/1، 49/0 و73/1میلی گرم بر لیتر به خود اختصاص داد. بالا ترین و پایین ترین میزان هدایت الکتریکی برگ بـه ترتیب از تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و محلـول پاشی با آب خالص با 45/944 میکـرو مول بر سانتی متر و تیـمار آبیـاری معمول و استفاده از پوترسین حاصل شد. قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد، سبب کاهش میزان کلروفیلa، میزان کلروفیلb، کلروفیل کل و محتوای آب نسبی برگ شد در حالی که سبب افزایش میزان پروتئین دانه، پرولین و هدایت الکتریکی برگ گردید و محلول پاشی با پوترسین توانست تمام شاخصه های فوق را در حد آبیاری معمولی بهبود بخشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        72 - تاثیر محلول‌پاشی پوترسین بر خصوصیات مورفولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاری در منطقه ورامین
        زهرا کریمی حمید‌رضا توحیدی‌مقدم پورنگ کسرایی
        چکیده این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پوترسین بر عملکرد خصوصیات مورفولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاریبه صورت کرت خرد شده (اسپیلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاداسلامی واحد ورامین - پیشوا اجرا شد. أکثر
        چکیده این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پوترسین بر عملکرد خصوصیات مورفولوژیک گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش قطع آبیاریبه صورت کرت خرد شده (اسپیلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشگاه آزاداسلامی واحد ورامین - پیشوا اجرا شد. عامل اصلی شامل چهار سطح آبیاری معمول، قطع آبیاری در مرحله ی ساقه دهی، قطع آبیاری در مرحله ی گلدهی و قطع آبیاری در مرحله ی زایشی یا پر شدن دانه و عامل فرعی (محلول پاشی پوترسین) شامل محلول پاشی با آب مقطر، محلول پاشی پوترسین با غلظت 75 و150 قسمت در میلیون بود. نتایج نشان داد کم ترین میزان ارتفاع گیاه و طول سنبله در مرحله قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی و گلدهی به ترتیب با 29/70 و 86/8 سانتی متر و بیش ترین ارتفاع گیـاه و طول سنبلـه در مرحلـه آبیاری معمول و محلول پاشی پوترسین با غلظت 150 قسمت در میلیون به میزان 04/84 و 06/11 سانتی متر بود. کم ترین عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز در مرحله توقف آبیاری در مرحله گلدهی به میزان 7/5045 و16/38 درصد و بیش ترین عملکرد دانه و شاخص برداشت در مرحله آبیاری معمول به میزان0/6427 و 8/42 درصد بود. محلول پاشی پوترسین با غلظت 150 قسمت در میلیون باعث افزایش ارتفاع گیاه (04/84 سانتی متر) و طول سنبله (06/11 سانتی متر)، عملکرد دانه (3/6582) و شاخص برداشت (24/43 درصد) نسبت به گروه شاهد شد. درتمامی تیمار های محلول پاشی برگی پوترسین، عملکرد دانه با صفات طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد سنبله در متر مربع همبستگـی مثبت و معنی دار داشت. به نظر می رسد محلول پاشی پوترسین باعث بهبود صفات مورفولوژیک گندم می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        73 - اثر پلیمر سوپرجاذب A200 بر روی خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان روغنی تحت شرایط تنش کم آبی در مزرعه
        مهری هاشمی حمید‌رضا توحیدی‌مقدم فرشاد قوشچی
        این تحقیق به منظور بررسی تاثیر مصرف سوپر جاذب بر خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان روغنی در شرایط تنش کمبود آب، به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد ورامین (پیشوا) أکثر
        این تحقیق به منظور بررسی تاثیر مصرف سوپر جاذب بر خصوصیات کمی و کیفی آفتابگردان روغنی در شرایط تنش کمبود آب، به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد ورامین (پیشوا) اجرا گردید. آبیاری به عنوان عامل اصلی (عدم تنش، تنش در مرحله چهارمین و پنجمیـن زوج برگ (مرحلـه رویشی)، تنش در مرحلـه گل دهی (مرحله زایشی)، تنش در مرحله چهارمین و پنجمین زوج برگ و گلدهی (رویشی و زایشی) و عامل غلظت پلیمر سوپر جاذب (صفر، 15 و30 کیلو گرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبی به ویژه در مرحله گل دهی سبب کاهش عملکرد دانه، میزان کلروفیل برگ، درصد روغن و محتوی آب نسبی برگ شد، با مصرف سوپر جاذب اثرات منفی تنش کم آبی کاهش یافت و میزان این صفات افزایش داشت. تنش خشکی موجب افزایش درصد پروتئین دانه گردید. نتایج نشان داد مرحله گل دهی و دو بار تنش در مرحله (رویشی و زایشی) حساس ترین مرحله به تنش خشکی و کاربرد سوپر جاذب 30 کیلو گرم در هکتار برای کاهش اثرات تنش کم آبی به عنوان بهترین تیمار می باشد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        74 - اثر تلقیح بذرهای ذرت (Zea mays L.)رقم KSC704با قارچ میکوریزاو باکتری سودوموناس بر عملکرد و صفات بیوشیمیایی در شرایط قطع آبیاری
        محمد نصری میثم اویسی
        کود های بیولوژیک متشکل از باکتری ها و همچنین قارچ های مفیدی هستند که هر یک به منظور خاصی تولید می شوند، مانند تثبیت نیتروژن، رها سازی یون های فسفات، پتاسیم و آهن از ترکیب های نا محلول آنها. این آزمابش با هدف بررسی اثرقارچ مایکوریزا (Glomus mosseae)و باکتری سودوموناس (Ps أکثر
        کود های بیولوژیک متشکل از باکتری ها و همچنین قارچ های مفیدی هستند که هر یک به منظور خاصی تولید می شوند، مانند تثبیت نیتروژن، رها سازی یون های فسفات، پتاسیم و آهن از ترکیب های نا محلول آنها. این آزمابش با هدف بررسی اثرقارچ مایکوریزا (Glomus mosseae)و باکتری سودوموناس (Pseudomonasputida)در شرایط قطع آبیاریبر عملکرد، آنزیم های آنتی اکسیدانت و بیومارکر های تخریب گیاه ذرت رقم KSC704 در منطقه ورامین در سال زراعی 95-1394اجراشد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده(اسپلیت پلات) در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. عامل اصلی آبیاری در سه سطح آبیاری (1- آبیاری معمولی. 2-قطع آب در مرحله ی گلدهی.3- قطع آب در مرحله ی پر شدن دانه) و عامل فرعی اختلاط کود زیستی قارچ مایکوریزا و باکتری سودوموناس با بذر ها در هنگام کاشت در چهار سطح (1- عدم مصرف میکوریزا وسودوموناس. 2- کاربرد 60 گرم در هکتار مایکوریزا. 3- کاربرد 100 گرم در هکتار باکتری سودوموناس. 4- کاربرد توام مایکوریزاو سودوموناس) بود. نتایج نشان داد اثرات متقابل قطع آبیاری و کاربرد مایکوریزا و سودوموناس بر تمامی صفات اندازه گیری شده در سطح پنج و یک درصد معنی دار بود. بالا ترین میزان عملکرد دانه (3/7965 کیلو گرم درهکتار)، عملکرد بیولوژیک (3/20468 کیلو گرم درهکتار) و شاخص برداشت (1/39 درصد) از تیمار مصرف توام مایکوریزا و سودوموناس و آبیاری معمول به دست آمد که با تیمار های آبیاری معمول و مصرف مایکوریزا و آبیاری معمول و مصرف سودوموناس اختلاف معنی داری نداشت و کم ترین میزان این صفات را تنش در مرحله گلدهی و عدم مصرف مایکوریزا و سودوموناس به خود تخصیص داد که با تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه اختلاف معنی داری نداشت. بیش ترین میزان پرولین برگ به مقدار 036/1 میکرو گرم بر گرم در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی و کاربرد توام مایکوریزا و سودوموناس به دست آمد. لازم به ذکر است در تیمار آبیاری معمول و کاربرد توام مایکوریزا و سودوموناس کم ترین میزان کاتالاز، دی تیروزین، دی هیدروکسی گوانوزین و مالون دی آلدئید حاصل گردید. در این بررسی با مصرف توام مایکوریزا و سودوموناس در شرایط قطع آبیاری بر رشد زایشی و با توجه به نقش فسفر در مرحله زایشی، گیاه توانست تا تحمل خود را از طریق افزایش متابولیت های سازگار بالا ببرد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        75 - تاثیر محلول‌پاشی پوترسین روی مقاومت آنتی‌اکسیدانی گندم رقم SW- 82-9 تحت شرایط تنش کم آبی
        زهرا کریمی حمید‌رضا توحیدی‌مقدم پورنگ کسرایی
        این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پلی آمین پوترسین بر عملکرد صفات بیوشیمیایی گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش کم آبی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد ورامین درسال 1393 به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. ک أکثر
        این مطالعه به منظور ارزیابی اثر محلول پاشی پلی آمین پوترسین بر عملکرد صفات بیوشیمیایی گندم رقم SW-82-9 تحت شرایط تنش کم آبی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد ورامین درسال 1393 به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل چهار سطح آبیاری: آبیاری معمولی، قطع آبیاری در مرحله ی ساقه دهی، قطع آبیاری در مرحله ی گل دهی و قطع آبیاری در مرحله ی زایشی یا پر شدن دانه و عوامل فرعی (محلول پاشی پوترسین) شامل محلول پاشی با آب مقطر، محلول پاشی پوترسین با غلظت 150 و 75 قسمت در میلیون بود. نتایج نشان داد که بالا ترین میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز متعلق به سطح توقف آبیاری در مرحله پر شدن دانه به میزان 15/960.mg pro.min-1) ∆) و کم ترین میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و آنزیم کاتالاز نیز متعلق به آبیاری معمولی منطقه به میزان 85/614 A.mg pro.min-1) ∆) بود. بالا ترین میـزان مالـون دی آلدئیـد مربوط به سطـح عـدم محلول پاشی با پوترسین به میزان 84/13 نانو مول بر گرم وزن تازه و کم ترین میزان مالون دی آلدئید به میزان 53/5 نانو مول بر گرم وزن تازه در مرحله آبیاری معمولی متعلق به سطح محلول پاشی با پوترسین با غلظت 150 قسمت در میلیون بود. محلول پاشی پوترسین توانست از کاهش بیومارکر های تخریب مالون دی آلدئید و دی تیروزین با کاهش اثر مخرب تنش جلوگیری نماید و اثر مثبتی بر رفع تنش خشکی داشته باشد. پیشنهاد می گردد آنزیم های آنتی اکسیدانت و بیومارکر های تخریب نیز به عنوان معیار انتخاب گیاه متحمل به شرایط تنش کم آبی استفاده شود و میزان 150 قسمت در میلیون پوترسین می تواند سبب کاهش خسارت اکسیداتیو شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        76 - تأثیر محلول‌پاشی اسید آسکوربیک (Vitamin C) و توقف آبیاری در مراحل مختلف رشد بر خصوصیات کمی، کیفی، فیزیولوژیکی و برخی تغییرات بیوشیمیایی آفتابگردان.
        ملاحت داودی‌مکی‌نژاد حمید‌رضا توحیدی‌مقدم نبی‌اله نعمتی
        این پژوهش به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسید آسکوربیک در شرایط تنش کم آبی در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آفتابگردان انجام گرفت. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه ب أکثر
        این پژوهش به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسید آسکوربیک در شرایط تنش کم آبی در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین بر خصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آفتابگردان انجام گرفت. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت که آبیاری به عنوان عامل اصلی در چهار سطح (آبیاری مطابق عرف منطقه، توقف آبیاری در مرحله هشت برگی، توقف آبیاری در مرحله پر شدن دانه در طبق، توقف آبیاری در مرحله هشت برگی و هم در مرحله پر شدن دانه در طبق) و عامل فرعی شامل محلول پاشی اسید آسکـوربیک در سـه سطـح (بدون محلول پاشی، محلـول پاشی با غلظت ppm100، محلول پاشی با غلظت ppm200در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که توقف آبیاری در مراحل مختلف رشد گیاه سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد روغن، عملکرد روغن و پروتئین و محتوای کلروفیل برگ ها و افزایش میزان پرولین، درصد پروتئین و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز گردید. محلول پاشی با اسید آسکوربیک به عنوان یک آنتی اکسیدانت توانست از کاهش عملکرد کمی و کیفی و محتوای کلروفیل گیاه و همچنین افزایش میزان پرولین و سوپراکسید دیسموتاز جلوگیری نماید. کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت pm200 در زمان توقف آبیاری دردو مراحله رویشی و زایشی در مقایسه با تیماری که تحت این شرایط محلول پاشی انجام نگرفت،عملکرد دانه را 46/38 درصد افزایش داد. به طور کلی اسیدآسکوربیک به عنوان یک آنتی اکسیدان توانست با کاهش اثرات مضر سبب بهبود رشد گیاه در شرایط تنش شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        77 - اثر پرایمینگ بذر با اسید آسکوربیک بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک سویا در شرایط قطع آبیاری
        امید گویلی اسعد رخزادی
        این تحقیق با هدف بررسی ‌اثرات پرایمینگ بذر با اسید آسکوربیک ‌بر صفات زراعی ‌دو رقم سویا در شرایط آبیاری معمول و قطع آبیاری در مرحله گل دهی، به صورت اسپلیت پلات- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های ‌کامل تصادفی با سه تکرار در بهار و تابستان سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی ‌دان أکثر
        این تحقیق با هدف بررسی ‌اثرات پرایمینگ بذر با اسید آسکوربیک ‌بر صفات زراعی ‌دو رقم سویا در شرایط آبیاری معمول و قطع آبیاری در مرحله گل دهی، به صورت اسپلیت پلات- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های ‌کامل تصادفی با سه تکرار در بهار و تابستان سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی ‌دانشکده کشاورزی ‌دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد سنندج اجرا شد. عامل آبیاری ‌در دو سطح شامل آبیاری ‌کامل و قطع آبیاری ‌در مرحله گل دهی‌ در کرت های اصلی و دو عامل ‌رقم و پرایمینگ به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. عامل رقم در دو سطح شامل ارقام هابیت و 17L و عامل پرایمینگ بذر با اسید آسکوربیک در چهار سطح شامل مقادیر صفر (شاهد ‌یا بدون پرایمینگ)، 50، 100و 150 میلی گرم در لیتر اسید آسکوربیک بود. نتایج نشان داد که واکنش دو رقم سویای ‌مورد مطالعه به کاربرد پرایمینگ با اسید آسکوربیک در شرایط آبیاری معمول و تنش قطع آبیاری ‌متفاوت بود به طوری که در شرایط تنش قطع آب، رقم هابیت پاسخ مناسبی ‌به پرایمینگ با اسید آسکوربیک نشان داد و پرایمینگ موجب افزایش عملکرد دانه و روغن آن نسبت به تیمار شاهد شد. در حالی که رقم 17L در شرایط تنش قطع آب، پاسخی ‌به تیمارهای ‌پرایمینگ نشان نداد. از سوی ‌دیگر در شرایط آبیاری معمول، واکنش ها به انجام پرایمینگ نسبت به شرایط تنش کاملاً متفاوت بود، رقم 17L در این شرایط به خوبی ‌به پرایمینگ پاسخ داد. به ویژه تیمار 150 میلی گرم در لیتر اسید آسکوربیک موجب افزایش معنی دار عملکرد آن نسبت به حالت عدم انجام پرایمینگ گردید تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        78 - تأثیر متانول در سطوح خشکی بر خصوصیات کمی و کیفی کلزا ( هایولا 402) در منطقه ورامین
        علیرضا میرچی
        این آزمایش به منظور مطالعه تأثیر متانول بر برخی از خصوصیات زراعی، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی کلزا تحت تنش خشکی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامیـن اجرا شد. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصا أکثر
        این آزمایش به منظور مطالعه تأثیر متانول بر برخی از خصوصیات زراعی، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی کلزا تحت تنش خشکی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامیـن اجرا شد. این تحقیق به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن عامل آبیاری در سه سطح شامل آبیاری معمول، قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی، قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی در کرت های اصلی و عامل غلظت متانول نیز در سه سطح شامل عدم استفاده از متانول، مصرف 14% حجمی متانول و مصرف 28% حجمی متانول در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده آبیاری، اثر ساده متانول و همچنین اثر متقابل آبیاری در متانول برای صفاتی نظیر مالون دی آلدئید و دی تیروزین در سطح یک درصد معنی دار شد. آبیاری معمول و 28% محلول پاشی متانول آنزیم های کاتالاز، دی تیروزین و مالون دی آلدئید را کاهش و عملکـرد دانه را افـزایش می دهـد. در واقـع مناسب ترین سطـوح تیمار ها مربوط به آبیـاری معمول و 28% محلـول پاشی متانول بود. به طور کلی می توان اظهـار نمود که کاربرد متانول در شـرایط تنـش کم آبی از اثرات مخـرب تنش های اکسیداتیو کاسته و سبب افزایش صفات کمی و کیفی در گیاه کلزا می گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        79 - ارزیابی خصوصیات زراعی سیب زمینی تحت شرایط تنش کم‌آبی به روش آبیاری بارانی و مقادیر کود پتاسیم
        علیرضا سبحانی سید علیرضا رضوی حسن حمیدی حمید تجلی
        به منظور بررسى اثرات تنش کم آبى و مقادیر کود پتاسیم بر خصوصیات زراعی سیب زمینى رقم آئولا در شرایط آبیاری بارانی آزمایشی در سال 95-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزى و منابع طبیعی خراسان رضوی (مشهد)، به صورت طرح کرت هاى خرد شده در قالب بلوک هاى کامل تصادفى با سه تکرار اجرا أکثر
        به منظور بررسى اثرات تنش کم آبى و مقادیر کود پتاسیم بر خصوصیات زراعی سیب زمینى رقم آئولا در شرایط آبیاری بارانی آزمایشی در سال 95-1394 در مرکز تحقیقات کشاورزى و منابع طبیعی خراسان رضوی (مشهد)، به صورت طرح کرت هاى خرد شده در قالب بلوک هاى کامل تصادفى با سه تکرار اجرا شد. به منظور اعمال تنش کم آبی به عنوان عامل اصلی، در فواصل 0/75، 3/75، 6/75، 9/75 و 12/75 متر از خط لوله آبیارى میزان آب دریافتى اندازه گیرى شد و به ترتیب تحت عنوان تیمار بدون تنش، تنش بسیار ملایم، تنش ملایم، تنش شدید و تنش بسیار شدید بررسى گردید. تیمار پتاسیم به موازات خطوط لوله آبیارى در 4 سطح 0، 90، 180 و 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه عملکرد غده، درصد غده های ریز، متوسط و درشت، تعداد غده در بوته، متوسط وزن غده، ارتفاع بوته و تعداد ساقه در بوته بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین سطوح مختلف تنش کم آبی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت. بین سطوح مختلف تغذیه پتاسیم نیز از نظر کلیه صفات مورد مطالعه به استثنای درصد غده های ریز و متوسط و تعداد ساقه در بوته اختلاف معنی داری مشاهده گردید. با افزایش تنش کم آبی عملکرد غده، تعداد غده در بوته و متوسط وزن غده به طور معنی داری کاهش یافت. به طوری که در سطوح بالای تنش کم آبى (تنش بسیار شدید)، این صفات به ترتیب 92/29، 84/32 و 53/81 درصد نسبت به شاهد (بدون تنش) کاهش یافت. بیشترین عملکرد غده (17/94تن در هکتار)، تعداد غده در بوته (7/94) و متوسط وزن غده (38/73 گرم) با مصرف 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم حاصل شد. مقایسه میانگین اثرات متقابل نیز نشان داد که بیشترین عملکرد غده در شرایط بدون تنش با مصرف 270 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاسیم حاصل شد. کمترین عملکرد غده در شرایط تنش کم آبی بسیار شدید و بدون استفاده از اکسید پتاسیم وجود داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        80 - ارزیابی رشد و پاسخ¬های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گونه انحصاری توسکا‌ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey.) به تنش خشکی
        مکرم روانبخش بابک باباخانی محمود قاسم نژاد
        در این تحقیق اثر تنش خشکی بر پارامترهای ریخت¬شناسی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گونه توسکا‌ییلاقی(Alnus subcordata C. A. Mey.) از گونه‌های چوبی انحصاری هیرکانی ارزیابی شده است. آزمایش در قالب طرح کاملاٌ تصادفی بر روی نهال¬های یکساله و چهار سطح تنش خشکی (25% (تنش شدید)، 50 أکثر
        در این تحقیق اثر تنش خشکی بر پارامترهای ریخت¬شناسی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گونه توسکا‌ییلاقی(Alnus subcordata C. A. Mey.) از گونه‌های چوبی انحصاری هیرکانی ارزیابی شده است. آزمایش در قالب طرح کاملاٌ تصادفی بر روی نهال¬های یکساله و چهار سطح تنش خشکی (25% (تنش شدید)، 50% (تنش متوسط)، 75% (تنش خفیف) و 100% (بدون تنش) ظرفیت زراعی) در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که خشکی میزان رشد و زی‌توده نهال¬ها را کاهش داد. میزان افت در تیمار تنش شدید نسبت به شاهد در مشخصه¬های ارتفاع، قطر یقه، زی‌توده¬کل، سطح¬ برگ و شاخص سطح¬ویژه برگ نهال¬ها به‌ترتیب 8/41، 40، 4/72 ،9/91 و 6/49 درصد بود و نسبت ریشه به اندام هوایی 3/53 درصد افزایش را نشان داد. با افزایش شدت تنش میزان کلروفیل¬کل، کلروفیلa، کلروفیل¬b، کاهش تقریبی 50 درصدی و میزان کارتنوئیدها کاهش 4/38 درصدی را نشان داد. محتوای نسبی آب نهال¬ها، افت50/33 و 9/24 درصد در تنش شدید و متوسط نسبت به شاهد داشتند. میزان درصد افزایش پرولین و مالون¬دی¬آلدئید در تیمار تنش نسبت به شاهد به ترتیب 8/169، 7/142 درصد بود. در تیمار تنش خفیف و متوسط میزان افزایش فعالیت آنزيم سوپر¬اکسید¬دیسموتاز به‌ترتیب 25و36 درصد و پراکسیداز 140 و 148 درصد مشاهده شد. داده‌های این تحقیق نشان می¬دهد که نهال‌های توسکا‌ییلاقی (گونه¬ای تا حدودی حساس به خشکی) توانسته¬اند در سطح تیمار تنش خفیف و متوسط به کمک مکانیسم‌های تحمل به خشکی مانند کاهش رشد و زی‌توده، افزایش نسبت ریشه به اندام هوایی و افزایش نسبی فعالیت¬های آنزیمی با تنش مقابله کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        81 - اثر پتاسیم و روی بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک نخود در شرایط دیم
        امین عباسی مقدم علی عبادی حسین شهبازی
        به منظور تعیین اثر مقادیر مختلف پتاسیم و روی بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک نخود در شرایط دیم، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پتاس أکثر
        به منظور تعیین اثر مقادیر مختلف پتاسیم و روی بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک نخود در شرایط دیم، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پتاسیم در چهار سطح 0، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار و روی در سه سطح 0، 3 و 6 در هزار بودند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، میزان کلروفیل a، b و کل، محتوی رطوبت نسبی برگ، پایداری غشای سلولی و پتانسیل اسمزی بودند. کاربرد پتاسیم و روی موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد شد به طوری که بیشترین عملکرد دانه با کاربرد 60 کیلوگرم در هکتار پتاسیم و محلول پاشی 6 در هزار روی به دست آمد. همچنین حداکثر عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد دانه در بوته، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و رطوبت نسبی برگ، پایداری غشای سلولی و پایین ترین پتانسیل اسمزی به تیمار 90 کیلوگرم در هکتار پتاسیم و تیمار 6 در هزار روی اختصاص یافت. کاربرد روی و پتاسیم موجب بهبود شاخص های تحمل به تنش و کاهش آسیب های ناشی از تنش خشکی شده و عملکرد را افزایش داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        82 - اثر پیش‌تیمار بذر با جیبرلیک و آبسیزیک اسید بر جوانه زنی و رشد اولیه گیاهچه گلرنگ تحت تنش شوری
        نسرین سادات عیسی‌نژاد حشمت امیدی آرزو پراور
        این پژوهش به منظور تعیین اثر پیش تیمار هورمونی بر بهبود جوانه‌زنی بذور گلرنگ در شرایط تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. بذور گلرنگ با غلظت های 0 و 3% آبسیزیک اسید و 0، 150 و 5 أکثر
        این پژوهش به منظور تعیین اثر پیش تیمار هورمونی بر بهبود جوانه‌زنی بذور گلرنگ در شرایط تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد انجام شد. بذور گلرنگ با غلظت های 0 و 3% آبسیزیک اسید و 0، 150 و 500 قسمت در میلیون جبرلیک اسید پیش تیمار شده و سپس تحت تنش 0، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر شوری تحت شرایط نمک طبیعی دریاچه قم قرار گرفته و شاخص های جوانه زنی اندازه گیری شدند. تیمار بذرها با جیبرلیک و آبسیزیک اسید اثرات ناشی از تنش شوری بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه را نسبتاً کاهش داده و سبب بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه آن در پتانسیل آبی پایین شدند و جیبرلیک اسید مؤثرتر از آبسیزیک اسید بود. پیش تیمار ترکیبی جیبرلیک اسید با غلظت 500 قسمت در میلیون و آبسیزیک اسید 3% بیش‌ترین تأثیر را بر درصد جوانه‌زنی، طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه نشان داد ولی میانگین مدت زمان جوانه زنی را کاهش داد. پیش تیمارهای ترکیبی جیبرلیک اسید 500 قسمت در میلیون و آبسیزیک اسید 3% تحت شرایط تنش شوری همراه با افزایش جذب آب در گیاه از اثرات منفی تنش شوری کاسته، در نتیجه موجب بهبود درصد جوانه‌زنی، طول و وزن خشک گیاهچه و بنیه طولی و وزنی گیاهچه می‌گردد. در مجموع، پرایمینگ بذور با پیش تیمار ترکیبی، مقاومت بذرها را به تنش آبی افزایش می‌دهد، بنابراین گیاهچه‌هایی با بنیه قوی و درصد جوانه‌زنی بالا تولید می‌گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        83 - اثر محلول‌پاشی سایکوسل بر کاهش اثرات سوء ناشی از تنش خشکی در جو رقم کویر در منطقه خداآفرین آذربایجان شرقی
        احمد افکاری حمید غفاری
        کاربرد تنظیم کننده‌های رشد از روش‌های مهم در کاهش آثار سوء تنش خشکی و به‌ دست آوردن محصول مناسب در شرایط کمبود آب می باشد. این پژوهش به‌منظور تعیین اثر بخشی محلول‌پاشی با سایکوسل در تخفیف اثرات تنش خشکی در جو رقم کویر انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه أکثر
        کاربرد تنظیم کننده‌های رشد از روش‌های مهم در کاهش آثار سوء تنش خشکی و به‌ دست آوردن محصول مناسب در شرایط کمبود آب می باشد. این پژوهش به‌منظور تعیین اثر بخشی محلول‌پاشی با سایکوسل در تخفیف اثرات تنش خشکی در جو رقم کویر انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام و تیمارهای آزمایش شامل سایکوسل با غلظت‌های 500 ، 1000 و 1500 میلی‌گرم بر لیتر و تنش خشکی در سه سطح آبیاری معمول، قطع آبیاری در مرحله ساقه‌دهی و خوشه‌دهی بود. تنش خشکی تمامی صفات مورد ارزیابی را تحت تأثیر منفی خود قرار داد. کاربرد سایکوسل در شرایط تنش خشکی موجب افزایش معنی‌دار عملکرد و اجزای عملکرد و کاهش ارتفاع بوته شد. محلول‌پاشی گیاه با غلظت 1500 میلی‌گرم بر لیتر سایکوسل موجب تعدیل وضعیت گیاه در برابر تنش خشکی شد و از این رو، استفاده از این غلظت برای دستیابی به عملکرد مطلوب در جو رقم کویر در شرایط تنش خشکی قابل توصیه می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        84 - واکنش صفات مورفولوژیک گیاه دارویی زوفا به شرایط کم‌آبیاری در شرایط گلخانه
        مجید رستمی
        تنش خشکی عامل اصلی محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می‌شود. زوفا از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان بوده و مصارف دارویی متعددی دارد. به منظور تعیین اثر شرایط کم آبیاری بر صفات موروفولوژیک شامل ارتفاع بوته، وزن برگ، اندام هوایی، وزن سا أکثر
        تنش خشکی عامل اصلی محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می‌شود. زوفا از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان بوده و مصارف دارویی متعددی دارد. به منظور تعیین اثر شرایط کم آبیاری بر صفات موروفولوژیک شامل ارتفاع بوته، وزن برگ، اندام هوایی، وزن ساقه، وزن ریشه و حجم ریشه گیاه، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مجتمع عالی آموزشی شیروان در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. سطوح مختلف آبیاری شامل آبیاری 100، 75، 50 و 25% ظرفیت زراعی اعمال شد. تشدید شرایط کم آبیاری کاهش ارتفاع بوته، وزن برگ، وزن ساقه و اندام هوایی، وزن و حجم ریشه حادث شد ولی نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی با افزایش سطح تنش خشکی افزایش پیدا کرد. نتایج آزمایش بیانگر تحمل نسبی گیاه زوفا در مواجهه با تنش ملایم کمبود آب بود. با توجه به تحمل گیاه زوفا به تنش های ملایم، در مناطق خشک و نیمه خشک که دارایی تنش های ملایم هستند کاشت گیاه زوفا در این مناطق توصیه می‌گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        85 - تأثیر میکوریزا (Glomus intraradices)و سطوح مختلف روی بر صفات مورفولوژیک و زراعی ذرت (Zea mays) در سطوح مختلف رطوبت خاک
        نورعلی ساجدی امیر حسین شیرانی راد عبداللّّّّّّه ساجدی هادی خانمحمدی
        به منظور مطالعه اثر قارچ میکوریزا و سطوح مختلف عنصر روی بر برخی از صفات مورفولوژیک، زراعی و عملکرد ذرت سینگل کراس 704 تحت شرایط مختلف رطوبت خاک، آزمایشی به&lrm;صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک&lrm; های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی أکثر
        به منظور مطالعه اثر قارچ میکوریزا و سطوح مختلف عنصر روی بر برخی از صفات مورفولوژیک، زراعی و عملکرد ذرت سینگل کراس 704 تحت شرایط مختلف رطوبت خاک، آزمایشی به&lrm;صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک&lrm; های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. عوامل مورد مطالعه شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری معادل نیاز آبی گیاه، آبیاری معادل 75 درصد آبیاری معادل 50 درصد نیاز آبی گیاه)، تلقیح قارچ میکوریزا در دو سطح (تلقیح با G.intraradices و بدون تلقیح) که در هنگام کاشت با بذر تلقیح گردید و روی از منبع سولفات روی در سه سطح (شاهد، 25 کیلوگرم در هکتار و 45 کیلوگرم در هکتار ) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی روی صفات زراعی و عملکرد دانه مؤثر بود. حداکثر عملکرد دانه ذرت در آبیاری شاهد به دست آمد. با کاربرد قارچ میکوریزا و سولفات روی به&lrm;طور مجزا صفات مورد نظر افزایش یافتند. اثرات متقابل دوگانه قارچ و سولفات روی عملکرد دانه را افزایش داد. اثرات متقابل سه گانه تیمارها (آبیاری، قارچ و سولفات روی) موجب افزایش عملکرد دانه گردید به&lrm;طوری&lrm;که بیشترین مقدار صفات زراعی و عملکرد دانه با استفاده از اثر متقابل سه گانه تیمار آبیاری شاهد، 25 کیلوگرم در هکتار سولفات روی و تلقیح با قارچ G.intraradices حاصل شد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        86 - مطالعه اثر محلول پاشی روی برعملکرد کمی و کیفی گندم در شرایط کمبود آب
        جواد طباطبائیان
        به منظور بررسی اثر محلول پاشی سولفات روی برعملکرد کمی و کیفی گندم در شرایط کمبود آب، آزمایشی در سال های زراعی 1388 و 1389 به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل شرایط رطوبتی مختلف از قبیل آبیاری معمول، تنش أکثر
        به منظور بررسی اثر محلول پاشی سولفات روی برعملکرد کمی و کیفی گندم در شرایط کمبود آب، آزمایشی در سال های زراعی 1388 و 1389 به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل شرایط رطوبتی مختلف از قبیل آبیاری معمول، تنش رطوبتی انتهای فصل رشد با قطع آبیاری از زمان گرده افشانی تا انتهای رشد و تنش رطوبتی انتهای فصل رشد با قطع آبیاری از زمان شیری تا انتهای رشد و فاکتورهای فرعی شامل سه ژنوتیپ گندم شامل مهدوی، شیراز و پیشتاز و سه غلظت مختلف 0، 5/2 و 5 میلی گرم بر کیلو گرم سولفات روی بودند. نتایج این آزمایش نشان دادکه با افزایش شدت تنش رطوبتی، عملکرد دانه، مقدار ماده خشک و شاخص برداشت کاهش یافته و مقدار پروتیین دانه افزایش یافت. با افزایش تنش رطوبتی، عملکرد دانه در همه رقم ها کاهش نشان داد، اما ملاحظه شد که با قطع آب در مرحله گرده&lrm;افشانی، رقم پیشتاز حداکثر عملکرد دانه را نشان داد (6107 کیلوگرم در هکتار). در شرایط آبیاری کامل، همه رقم ها به&lrm;ویژه رقم مهدوی عملکرد بالایی داشت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که کاربرد سولفات روی اثر مثبت معنی&lrm;داری روی اکثر صفات داشت، به طوری که مصرف سولفات روی به میزان 5/2 میلی گرم بر کیلوگرم در شرایط آبیاری کامل باعث افزایش 27 درصدی عملکرد دانه شد. هم&lrm;چنین با مصرف سولفات روی، غلظت روی در دانه به طور معنی&lrm;داری افزایش یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        87 - اثر محلول پاشی با کلرور پتاسیم و اوره بر کمیت و کیفیت گندم دیم سرداری
        مهرداد عبدی
        به منظور بررسی اثر عناصر غذایی و زمان های مختلف محلول پاشی بر عملکرد، اجزای عملکرد، میزان پروتئین دانه و رطوبت نسبی برگ، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دیم خدابنده، زنجان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل سه نوع محلول غذایی کلرور پتاسیم، اوره، کلرور پت أکثر
        به منظور بررسی اثر عناصر غذایی و زمان های مختلف محلول پاشی بر عملکرد، اجزای عملکرد، میزان پروتئین دانه و رطوبت نسبی برگ، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دیم خدابنده، زنجان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل سه نوع محلول غذایی کلرور پتاسیم، اوره، کلرور پتاسیم + اوره) در چهار زمان محلول پاشی، دولبه شدن سنبله، گرده افشانی، شیری شدن دانه و دولبه شدن سنبله + شیری شدن دانه در سه تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش محلول پاشی اوره به میزان 20 کیلوگرم ازت خالص در هر هکتار با غلظت 3/2% و محلول پاشی کلرورپتاسیم نیز به میزان 20 کیلوگرم در هکتار با غلظت 1% صورت گرفت. اختلاف بسیار معنی داری بین انواع محلول های غذایی و زمان محلول پاشی از لحاظ اثر بر صفات اندازه گیری شده وجود داشت. محلول پاشی با کلرور پتاسیم مخصوصاً در مراحل اولیه رشد به دلیل نقش پتاسیم در تنظیم اسمزی و حفظ پتانسیل آب گیاه بیشترین اثر را در حفظ رطوبت برگ داشت و بالاترین میزان رطوبت نسبی برگ را نشان داد. محلول پاشی کلرورپتاسیم + اوره در مرحله دولبه شدن سنبله + شیری شدن دانه بیشترین اثر را روی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه و تعداد دانه در خوشه و درصد پروتئین دانه داشت و در صفات یاد شده به ترتیب 40، 28، 3/9 و 49 و 9/17% نسبت به شاهد افزایش مشاهده شد. به طور کلی محلول پاشی کلرور پتاسیم + اوره در مراحل قبل از گرده افشانی باعث افزایش عملکرد دانه و تعداد دانه در خوشه شد و محلول پاشی بعد از گرده افشانی باعث افزایش معنی دار درصد پروتئین و وزن هزار دانه گردید. با توجه به تأثیر پتاسیم در بازو بسته شدن روزنه ها و تنظیم اسمزی می توان با مصرف کلرور پتاسیم در مراحل قبل گردافشانی مقاومت به کم آبی را در گندم افزایش داد. مصرف همزمان این دو ماده غذایی علاوه بر مقاوت به خشکی منجربه افزایش تعداد دانه در خوشه و نهایتاً عملکرد دانه خواهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        88 - اثر محلول پاشی روی بر عملکرد کمی و کیفی گندم در شرایط کمبود آب
        جواد طباطبائیان
        به منظور بررسی اثر محلول پاشی سولفات روی برعملکرد کمی و کیفی گندم در شرایط کمبود آب، آزمایشی در سال های زراعی 1388 و 1389 به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. کرت های اصلی شامل شرایط رطوبتی مختلف از قبیل آبیاری معمول، تنش أکثر
        به منظور بررسی اثر محلول پاشی سولفات روی برعملکرد کمی و کیفی گندم در شرایط کمبود آب، آزمایشی در سال های زراعی 1388 و 1389 به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. کرت های اصلی شامل شرایط رطوبتی مختلف از قبیل آبیاری معمول، تنش رطوبتی انتهای فصل رشد با قطع آبیاری از زمان گرده افشانی تا انتهای رشد و تنش رطوبتی انتهای فصل رشد با قطع آبیاری از زمان شیری تا انتهای رشد و کرت های فرعی شامل سه ژنوتیپ گندم مهدوی، شیراز و پیشتاز و سه غلظت مختلف (0، 5/2 و 5 میلی گرم بر کیلو گرم) سولفات روی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش شدت تنش رطوبتی، عملکرد دانه، مقدار ماده خشک و شاخص برداشت کاهش و پروتئین دانه افزایش یافت. اگر چه با افزایش تنش رطوبتی، عملکرد دانه در همه رقم ها کاهش نشان داد، اما با قطع آب در مرحله گرده افشانی، رقم پیشتاز با 6107 کیلوگرم در هکتار حداکثر عملکرد دانه را نشان داد و در شرایط آبیاری کامل همه رقم ها به ویژه رقم مهدوی عملکرد بالایی داشت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که کاربرد سولفات روی تأثیر مثبت معنی داری روی اکثر صفات داشت، به طوری که مصرف سولفات روی به میزان 5/2 میلی گرم بر کیلوگرم در شرایط آبیاری کامل باعث افزایش 27 درصدی عملکرد دانه شد. هم&lrm;چنین با مصرف سولفات روی، غلظت روی در دانه به طور معنی&lrm;داری افزایش یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        89 - اثر تاریخ کاشت و تنش خشکی بر صفات کمی و کیفی آفتابگردان در منطقه زهک سیستان
        حمیدرضا مبصّر
        به منظور تعیین اثر تاریخ کاشت و تنش خشکی بر صفات کمی و کیفی رقم آذرگل آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک سیستان به اجرا درآمد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در سه أکثر
        به منظور تعیین اثر تاریخ کاشت و تنش خشکی بر صفات کمی و کیفی رقم آذرگل آفتابگردان، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان زهک سیستان به اجرا درآمد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در سه سطح 25 اسفند، 5 و 16 فروردین و عامل فرعی شامل قطع آبیاری در مراحل رشد زایشی در چهار سطح شاهد (آبیاری معمولی)، قطع آبیاری در مرحله غنچه دهی، قطع آبیاری در مرحله 50% گلدهی، قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه بود. اثر متقابل تاریخ کاشت و قطع آبیاری بر هیچ یک از صفات اندازه گیری شده معنی دار نبود. اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد زایشی بر عملکرد دانه، درصد روغن، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، از نظر آماری در سطح احتمال 1% معنی دار بود. کمترین مقدار اندازه گیری شده از قطر طبق، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه از تاریخ کاشت سوم به دست آمد. قطع آبیاری تاثیر منفی بر عملکرد دانه و درصد روغن داشت. توصیه می شود با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، بهترین تاریخ کاشت برای حصول بیشترین عملکرد دانه به ترتیب 25 اسفند و 5 فروردین است تفاصيل المقالة