تاثیر تنش کم آبی بر صفات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و خصوصیات آنتی‌اکسیدانی ارقام و لاین‌های گندم

الموضوعات :

اسمعیل نبی زاده ¹ , علی شعبانزاده ² , سامان یزدان ستا ³ , آیدا حسین زاده ماهوتچی ⁴

1 - گروه زراعت و اصلاح‌نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران.
2 - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی
3 - گروه زراعت و اصلاح نباتاتTدانشگاه آزاد اسلامی مهاباد. مهاباد . ایران
4 - موسسه عالی غیر انتفاعی ربع رشیدی

تاريخ الإرسال : 02 الثلاثاء , ذو الحجة, 1444 تاريخ التأكيد : 04 الثلاثاء , ربيع الأول, 1445 تاريخ الإصدار : 05 الخميس , شوال, 1446

الکلمات المفتاحية: کم آبی, گندم, آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان, مواد مغذی, عملکرد دانه,

ملخص المقالة :

آزمایشی به ‌منظور تاثیر تنش کم آبی بر خصوصیات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی لاین‌های گندم به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی پس از مرحله سنبله‌دهی لاین‌های گندم اثرات قابل‌توجهی بر صفات مورد بررسی داشت و اختلافات ژنتیکی بین لاین‌ها از نظر صفات مورد بررسی به جز محتوای کاروتنوئید و کربوهیدرات محلول وجود داشت. تنش کم آبی منجر به کاهش معنی‌دار عملکرد دانه (24.8 %) شد و در بین لاین‌های مورد بررسی لاین شماره 5 بالاترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. لاین‌های 2، 5 و 8 بیشترین مقدار کلروفیل a و b را در شرایط تنش نشان دادند. افزایش تجمع مالون دی‌آلدهید (MDA) و پروتئین کل در برگ‌های‌ لاین‌های گندم طی تنش کم آبی مشاهده شد که همراه با افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، پراکسیداز (POD) و کاتالاز (CAT) بود و بیشترین فعالیت آنزیم‌های آنتی-اکسیدان در لاین 9 مشاهده گردید. همچنین جذب عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم نیز توسط لاین‌های گندم در شرایط کم آبی کاهش یافت و در بین لاین‌های گندم از نظر مقدار جذب این عناصر در شرایط تنش تفاوت وجود داشت. به طور کلی کاهش میزان کلروفیل و جذب عناصر غذایی تحت تنش کم آبی می‌تواند منجر به تلفات عملکرد دانه شود و لاین‌های گندم می‌توانند با افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدان و کاهش تجمع MDA تحمل خود به شرایط تنش بالا ببرند.