تأثیر تاریخ کاشت و کم¬آبیاری بر برخی ویژگی¬های ریخت¬شناختی، جوانه¬زنی و بنیه بذر رقم تجاری کوثر (M7) سویا (Glycine max (L.) Merrill)

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

سیامک عزیزخانی ¹ , جهانفر دانشیان ² , قاسم توحیدلو ³ , آیدین حمیدی ⁴

1 - دانش¬آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
2 - استادپژوهش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر،کرج، ایران
3 - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
4 - spcri, iran

تاريخ الإرسال : 23 الإثنين , ذو القعدة, 1444 تاريخ التأكيد : 28 الأربعاء , صفر, 1445 تاريخ الإصدار : 15 الأحد , جمادى الأولى, 1446

الکلمات المفتاحية: تاریخ کاشت, تنش کم¬آبی, جوانه¬زنی, سویا ,

ملخص المقالة :

به¬منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و تنش کم¬آبی اعمال شده روی گیاهان مادری بر برخی ویژگی¬های ریخت¬شناختی، جوانه¬زنی و بنیه بذرهای رقم تجاری سویا کوثر (M7)، آزمایشی به¬صورت فاکتوریل و بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و آزمایشگاه تجزیه بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج در سال 1400 انجام شد. عامل¬های آزمایشی شامل تنش کم¬آبی اعمال شده بر گیاهان مادری به¬صورت تیمار کم¬آبیاری در سه سطح آبیاری پس از50 (بدون تنش)،100 (تنش متوسط) و 150 (تنش شدید) میلی¬متر تبخیر از تشت تبخیر کلاسA و دو تاریخ کاشت گیاهان مادری در اول خرداد و اول تیر ماه بودند. نتایج آزمون جوانه¬زنی استاندارد نشان داد در تاریخ کاشت اول خرداد با افزایش سطوح تنش کم آبی از ویژگی¬های کیفی مربوط به جوانه¬زنی بذر کاسته شد و در تیمار تنش شدید متوسط زمان جوانه¬زني افزایش و ضریب سرعت جوانه¬زنی کاهش یافت. صفات بذور رشد و نمو یافته در تنش کم¬آبی شدید همچون طول گیاهچه با 15درصد و وزن خشک و تر گیاهچه با 25 درصد کاهش از پایین¬ترین بنیه برخوردار بودند. این در حالی بود که در تاریخ کاشت اول تیرماه در اکثر صفات مورد ارزیابی، تنش کم آبی اثر سوء روی کیفیت بذور به دست آمده نداشته است. ارزیابی ویژگی¬های ریخت¬شناختی نشان داد، افزایش تنش باعث کاهش ابعاد بذر شد. بیشترین و کمترین وزن هزار دانه به¬ترتیب به بذور حاصل از تیمار تاریخ کاشت اول خرداد‌، بدون تنش کم¬آبی و تاریخ کاشت اول خرداد با تنش شدید تعلق داشت. هدایت الکتریکی بذرهای رشد و نمو یافته در تاریخ کاشت اول خردادماه و تیمار بدون تنش کم آبی دارای کمترین میزان بود و با افزایش شدت تنش کم¬آبی تراوشات غشاء سلولی بذر و هدایت الکتریکی افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان ¬داد بذور بدست آمده از گیاهان کشت شده در تاریخ کاشت اول تیرماه واکنش بهتری در شرایط تنش کم آبی از خود نشان دادند.