-
حرية الوصول المقاله
1 - افشاء داوطلبانه در گزارشگری مالی: مروری بر نظریه ها و تحقیقات
رمضانعلی رویایی بهمن بنی مهدمقاله حاضر ضمن معرفی نظریه های موجود در رابطه با گزارشگری داوطلبانه اطلاعات حسابداری، نتایج آخرین تحقیقات انجام شده درارزیابی نظریه های مذکور را ارائه م یدهد. به دلیل رشد روز افزون گزارشگری اطلاعات مرتبط با محیط زیست و گزارشگری ارزشافزوده نسبت به سایر افشاء های داوطلبان أکثرمقاله حاضر ضمن معرفی نظریه های موجود در رابطه با گزارشگری داوطلبانه اطلاعات حسابداری، نتایج آخرین تحقیقات انجام شده درارزیابی نظریه های مذکور را ارائه م یدهد. به دلیل رشد روز افزون گزارشگری اطلاعات مرتبط با محیط زیست و گزارشگری ارزشافزوده نسبت به سایر افشاء های داوطلبانه در دو دهه اخیر، تاکید اصلی مقاله نیز بر این دو نوع گزارشگری است.نظریه اقتصاد سیاسی،نظریه مشروعیت، نظریه ذینفعان، رویکرد سودمندی برای تصمیم و نظریه اثباتی حسابداری از جمله نظریه هایی هستند که کاربرد آنهادر تحقیقات انجام شده در حوزه گزارشگری و افشاء داوطلبانه اطلاعات حسابداری مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج تحقیقات انجامشده نشان می دهند که انتشار داوطلبانه اطلاعات حسابداری از سوی برخی شرکتها مقطعی بوده و صرفاً برای رسیدن به مقاصد خاصیصورت می پذیرد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - فتوحات و مشروعیت خلفای راشدین
مصطفی گوهری فخر آبادمشروعیت خلفای نخستین با توجه به عدم اجماع امت بر آنها و وجود رقبای قوی با تردیدهای جدی مواجه بود. از سوی دیگر اولین اقدام ابوبکر پس از رهایی از مشکل مرتدین به راه انداختن فتوحات بود که ثروت و رفاه زیادی در پی داشت. به نظر میرسد ارتباط وثیقی میان راهاندازی فتوحات و کسب أکثرمشروعیت خلفای نخستین با توجه به عدم اجماع امت بر آنها و وجود رقبای قوی با تردیدهای جدی مواجه بود. از سوی دیگر اولین اقدام ابوبکر پس از رهایی از مشکل مرتدین به راه انداختن فتوحات بود که ثروت و رفاه زیادی در پی داشت. به نظر میرسد ارتباط وثیقی میان راهاندازی فتوحات و کسب وجهه برای خلفا وجود داشته باشد. در این پژوهش نخست نقش فتوحات در مشروعیت بخشی به حکومت سه خلیفه نخست بررسی شده و سپس از تعطیل آن در زمان خلافت امام علی(ع) و تأثیر آن در بروز مشکلات حکومتی سخن به میان آمده است. یافته های این پژوهش حاکی از آنست که فواید مادی بسیار غنایم حاصل از فتوحات، نقش عمدهای در جلب رضایت اعراب از حکومت خلفا داشته، ولی از هنگامی که غنایم تنها به خویشان عثمان رسید و سپس فتوحات در زمان خلافت امام علی(ع) تعطیل شد، مشکلات و مسائل حکومتی روزافزون گشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - ارزیابی ماهیت فتح ایران بر اساس نظریه جنگهای عادلانه
پروین ترکمنی آذردر قرآن برای رویارویی با گروه های محارب، سه واژه قتال، جهاد و فتح به کار گرفته شده است. در منابع تاریخی از ورود مسلمانان به ایران با عنوان فتح یاد شده است که معنایی وسیع تر از آن دو دیگر دارد. در قرآن از فتح به معنای گشایش، نه تنها گشایش در فتح سرزمین ها، بلکه فتح قلوب أکثردر قرآن برای رویارویی با گروه های محارب، سه واژه قتال، جهاد و فتح به کار گرفته شده است. در منابع تاریخی از ورود مسلمانان به ایران با عنوان فتح یاد شده است که معنایی وسیع تر از آن دو دیگر دارد. در قرآن از فتح به معنای گشایش، نه تنها گشایش در فتح سرزمین ها، بلکه فتح قلوب یاد می شود. پژوهش حاضر در صدد است با بررسی متون تاریخی قرون اولیه اسلامی (قرن سوم و ششم هجری) ماهیت فتح را به عنوان جنگی دینی با شاخصه های اخلاقی و عادلانه ارزیابی کند. برای دست یابی به تبیین و تحلیل واقع بینانه تر، نظریه جنگ های عادلانه به عنوان الگوی جنگ های ایدئولوژیکی مبنایی برای سنجش عادلانه بودن فتح ایران قرار گرفته و بر آن اساس فتح در سه مقوله مشروعیت، رفتار عادلانه در حین جنگ، و رعایت عدالت پس از جنگ، بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد در فتح ایران، هدف جنگیدن در راه خدا با اهداف دنیاطلبانه و اقتصادی همراه شد؛ در بسیاری از موارد بر آن غالب آمد؛ فرماندهان و سپاهیان از وظایف و تعهدات دینی و رفتار اخلاقی عدول کردند؛ رفتار با مردم مغلوب ناعادلانه بود و قراردادهایی اغلب یک جانبه منعقد گردید و در نهایت، اهداف قرآنی در زمینه فتح نه تنها محقق نشد، بلکه عاملان فتح با اهداف و رفتار غیراسلامی و انسانی آن را به بی راهه کشیدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - از نماز تا نماد: تأملی در تاریخ نماز جمعه تا پایان خلافت عباسی
قنبرعلی رودگرنماز جمعه که یکی از وجوه معانی ذکر و صلوة در قرآن است، در واقع تجلی عبادت جمعی خداوند است. گزارش هایی که از محتوای خطب جمعه پیامبر و امامان و خلفای راشدین به دست رسیده نشانمی دهد که این خطبه ها گاه حاوی مضامین اجتماعی و سیاسی نیز می شده است؛ اما در دوره های بعدترتحولاتی أکثرنماز جمعه که یکی از وجوه معانی ذکر و صلوة در قرآن است، در واقع تجلی عبادت جمعی خداوند است. گزارش هایی که از محتوای خطب جمعه پیامبر و امامان و خلفای راشدین به دست رسیده نشانمی دهد که این خطبه ها گاه حاوی مضامین اجتماعی و سیاسی نیز می شده است؛ اما در دوره های بعدترتحولاتی در محتوای خطبه ها و دلالت های آن ها رخ داد که موجب شد نماز جمعه یکسره رنگ حکومتیو سیاسی به خود بگیرد. مهم ترین این تحولات، ضرورت دعا برای خلیفه وقت بود و از همین رو تعبیرخطبه خواندن به نام کسی، به معنی رسمیت یافتن حکومت آن کس، کاملا رواج یافت. به هر رو، تحمیلکارکردهای غلیظ سیاسی خواه ناخواه موجب فرسایش قداست این عبادت در تاریخ اسلام شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - بویهیان و زیاریان: روایتی نویافته از کتاب التاجی ،*،
محمد علی کاظم بیکیبخش مهمی از آگاهی موجود درباره دو سلسله ایرانی آل بویه و آل زیار مأخوذ از تاریخ دودمانی بویهیان موسوم به کتاب التاجی فی أخبار الدولة الدیلمیة اثر معروف ابو اسحاق الصابی (د ح 381 ﻫ.) است که نسخه ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می توان یافت. تل أکثربخش مهمی از آگاهی موجود درباره دو سلسله ایرانی آل بویه و آل زیار مأخوذ از تاریخ دودمانی بویهیان موسوم به کتاب التاجی فی أخبار الدولة الدیلمیة اثر معروف ابو اسحاق الصابی (د ح 381 ﻫ.) است که نسخه ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می توان یافت. تلخیصی از کتاب التاجی به خامهمجدالدین ابوالفتح فضل الله بن عبدالحمید الکرمانی (د ح 620 ﻫ.) نیز موجود است که در شرح او بر الیمینی، موسوم به جوامع الِفقَر و لوامع الفِکَر، آمده است. این خلاصه تا کنون مورد مطالعه قرار نگرفته است. مقاله حاضر بر آن است با ارائه متن ویرایش شده تلخیص الکرمانی و توضیح محتوای آن، منشأ درونی سقوط آل بویه را روشن تر سازد. بررسی خلاصه کتاب التاجی نشان می دهد که مشروعیت حکومت بویهیان و توجیه سیاست های عضدالدوله قدرتمندترین حاکم بویهی (د 372 ﻫ.) در قبال خاندانش ملاحظات اصلی در تاریخ دودمانی بودند که صابی مجبور به نوشتن آن شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - امامت و مشروعیت تبارشناختی: جدال امامیه، زیدیه و معتزله
محمد احمدی منشمقاله پیشِ رو ادامه مقاله دیگری درباره مشروعیت تبارشناختی و تأثیر آن بر نظریه امامت است. در حالی که در مقاله پیشین ناسازگی ها میان فرهنگ تبارشناختی پیشااسلامی اعراب و موضوع انتقال امامت به علی(ع) و فرزندانش بررسی شد، در این مقاله اختلاف دیدگاه میان امامیه و زیدیه أکثرمقاله پیشِ رو ادامه مقاله دیگری درباره مشروعیت تبارشناختی و تأثیر آن بر نظریه امامت است. در حالی که در مقاله پیشین ناسازگی ها میان فرهنگ تبارشناختی پیشااسلامی اعراب و موضوع انتقال امامت به علی(ع) و فرزندانش بررسی شد، در این مقاله اختلاف دیدگاه میان امامیه و زیدیه در تبیین تبارشناختی امامت در بازه سده های سوم تا پنجم هجری واکاوی خواهد شد. نشان خواهیم داد که این دو گروه در تلاش برای تبیین زنجیره امامان با نظریه ای منسجم، برداشت های متفاوتی از مشروعیت تبارشناختی پیش نهادند و به فراخور آن و هنگام تفسیر نصوص مهم حدیث ثقلین، آیه تطهیر و نیز رویداد مباهله، تعریف های گوناگونی از اصطلاح های تبارشناختی اهل بیت و عترت ارائه کردند. با توجه به دادوستد فکری معتزله با شیعیان امامی و زیدی و مشارکت آنان در این گفتوگوها، دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی نیز بررسی شدهاست. در نهایت می توان گفت درحالیکه در شیوه استدلالی زیدیه سازوکار ارث با تکیه بر مفهوم ذریّه بهعنوان بن مایه مشروعیت تبارشناختی پذیرفته شد، امامیه برای تبیین زنجیره امامان که اغلب و نه همیشه از سازوکار پدر فرزندی پیروی می کرد، سنجه های مرکب از فضیلت و نصّ را هم بهکار گرفتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - بررسی مناسبات بین سلاطین دهلی و خلفای عباسی
محسن معصومی سعید شیرازیسلاطین دهلی مانند اکثر سلاطین مسلمان، برای کسب مشروعیت، خود را وفادار به خلافت عباسی نشان میدادند. انجام اعمال نمادین چون ضرب نام خلیفه بر سکه و آوردن نام خلیفه در خطبه، بهتوسط اکثر سلاطین دهلی، که مذهب رسمی حکومتشان حنفی بود، این واقعیت را آشکار میسازد که این سلاطی أکثرسلاطین دهلی مانند اکثر سلاطین مسلمان، برای کسب مشروعیت، خود را وفادار به خلافت عباسی نشان میدادند. انجام اعمال نمادین چون ضرب نام خلیفه بر سکه و آوردن نام خلیفه در خطبه، بهتوسط اکثر سلاطین دهلی، که مذهب رسمی حکومتشان حنفی بود، این واقعیت را آشکار میسازد که این سلاطین از لحاظ نظری، خود را وفادار به دستگاه خلافت میدانستهاند و برخی از ایشان با توجه به شرایط سیاسی روزگار خود، برای برتری بر رقیبان و جلب حمایت مسلمانان شبه قاره هند که غالبا حنفیمذهب بودند، با خلفای عباسی در بغداد و قاهره رابطه برقرار کردند و از آنان منشور و اجازه سلطنت گرفتند .در این نوشتار به بررسی روابط بین سلاطین فوق با خلفای عباسی بغداد و قاهره و فراز و فرودهای این روابط و انگیزه ها و دلایل دوسویه سلاطین و خلفا در برقراری این روابط پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - هویت بخشی به مقابر اهل بیت در فلسطین تحت حاکمیت فاطمیان
ایمان اربابیاین مقاله مروری برپایه کتاب شیعیان در فلسطین: از دوران طلایی میانه تا عصر حاضر نوشته ی. فریدمن، نگاشته شده و با بهره گیری از منابع و مطالعات دیگر تکمیل شده است. فاطمیان پس از آنکه رویای دستیابی به شرق اسلامی، به ویژه عراق، سرزمین دربردارنده آرامگاه های اصلی شیعه، ر أکثراین مقاله مروری برپایه کتاب شیعیان در فلسطین: از دوران طلایی میانه تا عصر حاضر نوشته ی. فریدمن، نگاشته شده و با بهره گیری از منابع و مطالعات دیگر تکمیل شده است. فاطمیان پس از آنکه رویای دستیابی به شرق اسلامی، به ویژه عراق، سرزمین دربردارنده آرامگاه های اصلی شیعه، را بربادرفته دیدند، در قلمرو خویش، شام و مصر، دست به بازآفرینی و هویت بخشی به شماری از مقابر اهل بیت زدند. از این روی آنها اقدام به بنیاد زیارتگاههای نمادین در فلسطین کردند؛ ازاینرو در چهار شهر راهبردی فلسطین: عکا، طبریه، عسقلان و الخلیل چهار آرامگاه برپاساختند. افزون بر کسب مشروعیت سیاسی-مذهبی، فاطمیان به دنبال جذب شیعیان و ایجاد فضایی مناسب جهت رقابت با حاکمان سنی بغداد، عباسیان و سلجوقیان، بودند. از نظر راهبردی موقعیت این اماکن مذهبی چهار رأس یک مستطیل را نمایش میداد که به خوبی میتوان دریافت که فاطمیان در پی کسب پایگاههای معتبر شیعی در سراسر منطقه فلسطین بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - طراحی الگوی مشروعیت سازمانی در جهت ایجاد تصویر ذهنی مطلوب برای اجرای موفق استراتژیهای سازمانی
سعید قربان نژاد ملکی جعفر بیکزاد یوسف بیگزاده محمد مبینی خدیجه امیننژادمقدمه و هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر طراحی الگوی مناسب مشروعیت به منظور ایجاد تصویر ذهنی مطلوب سازمانی در جهت اجرای موفق استراتژیهای سازمانی در شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران میباشد. روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش توصیفی و همبستگی است. جامعه أکثرمقدمه و هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر طراحی الگوی مناسب مشروعیت به منظور ایجاد تصویر ذهنی مطلوب سازمانی در جهت اجرای موفق استراتژیهای سازمانی در شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران میباشد. روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران شعبه ایرانشهر استان تهران میباشد که تعداد آنها 540 نفر میباشد. یافتهها پژوهش: نتایج سنجش وضعیت مشروعیت سازمانی، تصویر ذهنی، اجرای موفق استراتژیهای سازمانی در شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، عوامل موثر با روش تحلیل عاملی و ارائه الگوی مشروعیت سازمانی نتیجهگیری: نقاط ضعف در زمینه پژوهش انجام شده مشخص گردیده و توصیه به بهبود با روش خاص خود انجام گرفته است که در مقاله به طور تفصیلی تر آمده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - روند نهادینه شدن تشیع در ایران: چالشها و فرصتها
سید مصطفی ابطحیمیزان تأثیر دو قرن حکومت به نام تشیع بر مشروعیت حکومت در عصر غیبتو دستاورد اصلی حکومت صفویه برای حکومتهای بعدی در ایران دو سؤال اساسی مقالهحاضر است. نویسنده در پی آن است تا با تبیین دورههای گفتمانی اندیشه سیاسی شیعه، پارادایم جدید نشان دهد که مهمترین پیامد بلند مدت حاک أکثرمیزان تأثیر دو قرن حکومت به نام تشیع بر مشروعیت حکومت در عصر غیبتو دستاورد اصلی حکومت صفویه برای حکومتهای بعدی در ایران دو سؤال اساسی مقالهحاضر است. نویسنده در پی آن است تا با تبیین دورههای گفتمانی اندیشه سیاسی شیعه، پارادایم جدید نشان دهد که مهمترین پیامد بلند مدت حاکمیت صفویه علاوه بر ایجاددر فلسفه سیاسی شیعه، تأثیر آن بر جایگاه حکومت شیعه در عصر غیبت است. ادعایبنیانگذار صفویه مبنی بر ارتباط با مهدی موعود، داعیه سیادت و ارتباط آنها با آل رسولالله و حضور عالمان دینی شیعه در حوزه اقتدار صفوی، از جمله مؤلفههای مهم گفتمانعصر صفوی است که موجب پیروزی مکتب فقهی اصولی بر اخباری گری، تثبیت اصل تقلید و اجتهاد و در نهایت ارائه نظریه نیابت از امام زمان و طرح جدید و فراگیر ولایت فقیه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - مشروعیت اعمال تحریمهای اقتصادی یکجانبه در حقوق بین الملل؛ ضامن اجرای حقوق بین الملل یا ابزار سیاست ملی؟
احسان جاویدنظام حقوق بین الملل به عنوان یک نظام حقوقی غیر سازمان یافته، در تضمین اجرای قواعد خود تا حدود زیادی با عدم تمرکز روبرو می باشد. نتیجه مستقیم فقدان سازوکارهای نهادین دارای صلاحیت اجباری جهت مقابله و مجازات نقض های حقوق بین الملل، شناسائی حق هر دولت در توسل به اقدامات متق أکثرنظام حقوق بین الملل به عنوان یک نظام حقوقی غیر سازمان یافته، در تضمین اجرای قواعد خود تا حدود زیادی با عدم تمرکز روبرو می باشد. نتیجه مستقیم فقدان سازوکارهای نهادین دارای صلاحیت اجباری جهت مقابله و مجازات نقض های حقوق بین الملل، شناسائی حق هر دولت در توسل به اقدامات متقابل (خودیاری) برای مقابله با نقض تعهدات بین المللی و جبران خسارات وارده می باشد. استفاده برخی دولتها از تحریم اقتصادی، بدون وجود مجوز قبلی شورای امینت و خارج از سیستم امنیت جمعی منشور، باعث گردیده تا مشروعیت این اقدامات از حیث انظباق آنها با موازین حقوقی بین المللی با شک و تردید همراه باشد. تحریم کنندگان در توجیه اقدامات خود به اصل آزادی دولتها در برقراری یا قطع روابط تجاری خود با سایر دولتها استناد می کنند. در پاره ای از موارد نیز استفاده از تحریمهای یکجانبه به عنوان ابزاری جهت پیشبرد اهداف سیاست ملی دولتهای قدرتمند بوده است. با این حال، هدف نهائی از اجرای تحریمهای اقتصادی یکجانبه هر چه باشد، باید با لحاظ تعهدات بین المللی دولتها به موجب معاهدات بین المللی حقوق بشری باشد. عدم توجه به آثار زیانبار تحریمها بر وضعیت کلی حقوق بشر در کشور هدف، نه تنها مشروعیت این اقدامات را از بین می برد، بلکه مسئولیت دولت یا دولتهای تحریم کننده را نیز به موجب حقوق بین الملل دامن می زند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - A Sociological Study of Authoritarianism in Qajar Era
Masoumeh Motlaq Ako AhmadnezhadThe present study aimed to answer the question that Qajar government as a political system was anauthoritarian government? This study deals with the outcomes of Qajar Authoritarianism and the impact ofeffective historical-geographical conditions of Iran on emergence or أکثرThe present study aimed to answer the question that Qajar government as a political system was anauthoritarian government? This study deals with the outcomes of Qajar Authoritarianism and the impact ofeffective historical-geographical conditions of Iran on emergence or continuance of Authoritarianism.Authoritarianism in this study is not a one-dimensional structure and it is composed of some elements asimposing violence, illegitimate governance and illegal issues. This study is document-historical design and allthe existing documents regarding study are study population. The present study is one of the applied studies inwhich the data are collected as note taking and the data are analyzed by qualitative method. The evaluation offactors in Authoritarianism of the study shows that Qajar era was Authoritarianism not totalitarian withnegative economic, political and social outcomes for the society on that era and for future generation. Based onthe results of study, we can say that these policies caused the collapse of this regime. This study showed that byreview of history, without any bias and prejudice of a specific movement, based on social sciences theories, wecan identify the reasons of occurrence of phenomenon and avoid its repetition in future (experiencing). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - A Sociological Study of Authoritarianism in the Pahlavi Era
Ako Ahmadnezhad Masoumeh MotlaqThe present study addresses the Pahlavi era regarding the political system, and it is to investigate and analyze authoritarian governments. The study which is a historical-documentary one, also deals with the consequences of authoritarianism in the Pahlavi era and the i أکثرThe present study addresses the Pahlavi era regarding the political system, and it is to investigate and analyze authoritarian governments. The study which is a historical-documentary one, also deals with the consequences of authoritarianism in the Pahlavi era and the impacts of historical-geographical conditions of Iran on the emergence and durability of authoritarianism. Authoritarianism is considered to be a type of system which is established by exerting force and violence, illegitimate rule of power and lawlessness. Investigation of the factors affecting the structure of authoritarianism in this study indicates that the Pahlavi rule as an authoritarian government, despite its positive aspects and consequences, has had negative economic, political, and social consequences for the Iranian society at that time and for the later generations. Neglecting a negative social phenomenon at the present may cause extensive changes over time so that fighting or eradicating them needs far more time and costs. According to the results of the study we may say that the same policies provided the context for the fall of the regime. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - بیع حقوق معنوی و حرمت تصرّف در آ نها
مرتضی پویانخواه حق را عین ملکیت یا غیر آن بدانیم در اثری همچون سلطنت با هم شریکاند و همین عنوانسلطنت اموال در حقوق کافی است که حکم کنیم هرگونه تصرّف در اموال حقوقی دیگران بدون اذنصاحب آنان جایز نیست. حقوق معنوی که به صورت اعیان در خارج وجود ندارند و انسان نمیتواندید مالکی یا حتی أکثرخواه حق را عین ملکیت یا غیر آن بدانیم در اثری همچون سلطنت با هم شریکاند و همین عنوانسلطنت اموال در حقوق کافی است که حکم کنیم هرگونه تصرّف در اموال حقوقی دیگران بدون اذنصاحب آنان جایز نیست. حقوق معنوی که به صورت اعیان در خارج وجود ندارند و انسان نمیتواندید مالکی یا حتی غصبی بر روی آنها قرار دهد، یک نحوه اعتبارات عقلی و عرفی هستند، که در فقهثابت میشود به صورت ثمن و مثمن مورد معاوضه و بیع قرار میگیرند. یا حتی در صورت شک درحکم جواز یا عدم جواز، طبق اصل جواز نقل میتوان قائل به صحت نقل و معاوضهی آنها شد.صاحب حق یک نحوه سلطنت نسبت به محقوق خود دارد و هیچکس بدون اجازهی او نمیتواندتصرّف در آنها کند؛ مثلاً بدون اجازهی صاحب حق، اقدام به چاپ اثر تألیفی یا رایت سیدی یاانتشار نظر علمی او کند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - جایگاه فقهی سیستم قضایی خصوصی بر اساس نهاد تحکیم از منظر امامیه
مجید امانداد جواد پنجهپور هرمز اسدی کوه باددر عصر حاضر با افزایش روابط افراد در ابعاد مختلف ـ مالی و غیرمالی ـ اختلافات بین آنها نیز رو به فزونی نهاده است، افزایش اختلافات باعث گردیده قوه قضائیه در رسیدگی ها دچار مشکل شده و با توجه به حجم بالای پرونده ها آسیب هایی نظیر اطاله دادرسی، پایین آمدن سرعت رسیدگی و احیا أکثردر عصر حاضر با افزایش روابط افراد در ابعاد مختلف ـ مالی و غیرمالی ـ اختلافات بین آنها نیز رو به فزونی نهاده است، افزایش اختلافات باعث گردیده قوه قضائیه در رسیدگی ها دچار مشکل شده و با توجه به حجم بالای پرونده ها آسیب هایی نظیر اطاله دادرسی، پایین آمدن سرعت رسیدگی و احیانا صدور آراء متهافت و... دامنگیر این سیستم شده و نهایتا نارضایتی اصحاب دعوا را به دنبال داشته باشد؛ لذا به نظر می رسد چنانچه در رسیدگی و حل و فصل دعاوی یک سیستم قضایی خصوصی نیز همراه و همکار سیس تم قضایی دولتی گردد نقش موثری در حذف آسیب های پیش گفته خواهد داشت و از آنجایی که قضاوت اسلامی، سیستم قضایی اسلامی را طلب می کند بایــد مشروعیت این سیستم خصوصی به اثبات برسد؛ پس از بررسی و بازخوانی متون اسلامی وارده در باب قضا علی الخصوص روایات و همچنین مطالعه آثار و تقریرات فقها در باب قضا به نهادی تحت عنوان تحکیم برمی خوریم که حتی شواهدی مبنی بر جریان آن در عصر تشریع نیز وجود دارد؛ بنابراین برآنیم تا سیستم قضایی خصوصی را بر پایه نهاد تحکیم طراحی و پیاده نماییم؛ با اذعان به این مطلب که شاید بتوان برخی از مفاهیم و نهادها را به مقتضای زمان و مکان ساختارسازی و با قالب و شکل جدید از آن بهره برداری نمود. لذا بر اساس نظر مشهور فقیهان شیعه، قضاوت تحکیمی در عصر غیبت امری جایز و پذیرفتنی است ولی درمقابل گروهی از فقها به دنبال بحث مربوط به شرایط قاضی تحکیم، به عدم موضوعیت قاضی تحکیم در عصر غیبت اشاره نموده اند و برخی از آنان فرض وجود قاضی تحکیم در زمان حضور را نیز در برخی از شرایط ناممکن می دانند. لذا در این نوشتار سعی خواهد شد با تبیین اقوال و دلایل مشروعیت قاضی تحکیم، چگونگی اثبات مشروعیت سیستم قضایی خصوصی از طریق نهاد تحکیم مورد بررسی قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - باز پژوهی ماهیت و مشروعیت فقهی ـ حقوقی "معامله با خود"
عبدالله باقری ورزنه صدیقه حاتمیقرارداد یا معامله با خود، وضعیت حقوقی است که یک شخص بهتنهایی ولی به دو اعتبار و با نقش دوگانه (موجب و قابل) اقدام به انجام یک عمل حقوقی بنماید. ماهیت معامله با خود عقد است، زیرا دو انشاء بهعنوان نماینده دو نفع متقابل میتواند سبب تراضی و انعقاد قرارداد باشد، هرچند از أکثرقرارداد یا معامله با خود، وضعیت حقوقی است که یک شخص بهتنهایی ولی به دو اعتبار و با نقش دوگانه (موجب و قابل) اقدام به انجام یک عمل حقوقی بنماید. ماهیت معامله با خود عقد است، زیرا دو انشاء بهعنوان نماینده دو نفع متقابل میتواند سبب تراضی و انعقاد قرارداد باشد، هرچند از یک اراده صادر شود، این اراده به اعتبار اینکه نماینده دو نفع است در حکم دو اراده است که به توافق میرسند. میان فقها و حقوقدانان در خصوص مشروعیت معامله با خود اختلاف وجود دارد، اما مشهور قائل به صحت معامله با خود از دیدگاه کلی بوده و اتحاد موجب و قابل در یک شخص واحد را جایز شمرده و آن را بهعنوان یک نهاد حقوقی در نظام حقوقی به رسمیت شناختهاند. به دلیل اختلافاتی که در ماهیت، علل و اثر معامله با خود میان فقیهان از یکسو و حقوقدانان از سوی دیگر وجود دارد، نگارنده بر آن است تا با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی و تحلیل مسئله معامله با خود بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - بررسی آثار واحکام نکاح موقت، مذمومیت و ممدوحیت آن با رویکرد به روایات اهل بیت(ع)
فاطمه میر شمسیدر ازدواج موقت، مهر و مدت باید ذکر شود؛ عدم ذکر مهر در عقد موقت موجب بطلان شده و ذکر نکردنمدت بنابر نظر برخی موجب دائمی شدن ازدواج و به نظر عده ای دیگر باعث بطلان می شود . در این ازدواجزوجه حق نفقه و ارث ندارد، مشهور فقها معتقدند که م یتوان با شرط ضمن عقد، نفقه را برای أکثردر ازدواج موقت، مهر و مدت باید ذکر شود؛ عدم ذکر مهر در عقد موقت موجب بطلان شده و ذکر نکردنمدت بنابر نظر برخی موجب دائمی شدن ازدواج و به نظر عده ای دیگر باعث بطلان می شود . در این ازدواجزوجه حق نفقه و ارث ندارد، مشهور فقها معتقدند که م یتوان با شرط ضمن عقد، نفقه را برای زن در نظرگرفت ؛ اما در مورد توارث آراء مختلفی ابراز شده است. انحلال نکاح موقت به چند صورت واقع می شود ازجمله: انقضای مدت، بذل مدت، فسخ، انفساخ و فوت یکی از زوجین. زوجه پس از انحلال نکاح در صورتداشتن روابط زناشویی موظف به نگهداشتن عده است. با عقد موقت زن مالک تمام مهر می شود و حق حبسهم دارد.ازدواج موقت اگر ه معرض ازدواج دائم قرارگیرد، خطرفروپاشی بنیاد خانواده و یا شکل نگرفتن آن م ی رود. درروایات اهل بیت علیهم السلام ازدواج موقت برای موارد خاص توصیه شده و در برخی موارد عملی زشت وناپسند تلقی شده است، از جمله برای مردان زن دار و دختران باکره . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - جستاری روایی و قرآنی در ادلهی آزادی قرادادهای تجاری الکترونیکی
امیر احمدیبر اساس اصل آزادی قراردادها هر قرارداد تجاری که مخالف شرع و قانون نباشد نافذ میباشد. هدف از این پژوهش، بررسی روایی و قرآنی ادلهی مشروعیّت قراردادهای تجاری الکترونیکی و رفع ابهامهای موجود در این حوزه میباشد. در این پژوهش ابتدا ادلهی را بیان مینمایم. سپس ادلهی عامی أکثربر اساس اصل آزادی قراردادها هر قرارداد تجاری که مخالف شرع و قانون نباشد نافذ میباشد. هدف از این پژوهش، بررسی روایی و قرآنی ادلهی مشروعیّت قراردادهای تجاری الکترونیکی و رفع ابهامهای موجود در این حوزه میباشد. در این پژوهش ابتدا ادلهی را بیان مینمایم. سپس ادلهی عامی قرآنی و وجه دلالت آیات وارده که در خصوص بیع، تجارت و کسب و کارهای حلال و حرام وجود دارد را مورد مداقعه قرار میدهیم و وجه تسمیه و تعمیم این آیات را بیان مینمایم. بررسی مقتضای اصول عملیه به عنوان دلیل سوم و بناء عقلاء به عنوان چهارمین دلیل مشروعیّت قراردادهای الکترونیکی از نظر دور نمانده است. از این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که با توجه به اظهار دلایل فوق قراردادهای تجاری الکترونیکی مشروع میباشند و مورد پذیرش قانونگذار و جوامع بشری میباشد. همچنین سوق دادن قوانین الکترونیکی تجاری به سمت فقه پویا برای رفع شبهات بین طرفین قرارداد از دستاوردهای این مقاله است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - بررسی فقهی- حقوقی جریمه دیرکرد
مجید خزاعیجریمه دیرکرد بانک ها در حالی به صورت امری رایج در نظام بانکی کشور وجود دارد که بعضی از علما آن را مصداقی از ربا خواری دانسته اند یا نسبت به حذف آن تأکید کرده اند. بسیط و ساده فرض کردن موضوعات تحکام و ارائه حکم واحد در شرایط و اوضاع گوناگون و متفاوت، نوعی راحت طلبی است ک أکثرجریمه دیرکرد بانک ها در حالی به صورت امری رایج در نظام بانکی کشور وجود دارد که بعضی از علما آن را مصداقی از ربا خواری دانسته اند یا نسبت به حذف آن تأکید کرده اند. بسیط و ساده فرض کردن موضوعات تحکام و ارائه حکم واحد در شرایط و اوضاع گوناگون و متفاوت، نوعی راحت طلبی است که نتیجۀ آن عدم انعطاف در مواجهه با شرایط متغیر و غلتیدن به وادی جزمیت و تحجر است. از این رو هدف، شناخت صحیح و کارشناسی دقیق موضوعاتی است که در صدد اعلام حکم برای آن موضوع می باشد. در این مقاله سعس بر این است که مسئله ربا، اقسام و احکام آن بررسی شود و حکم سودهای بانگی بیان شود. همچنین مسئله جریمه دیرکرد بانک ها و مشروعیت آن ها بررسی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - صدور حکم حکومتی به منظور حفظ نظم و نظام جامعه اسلامی از دیدگاه فریقین
زینب موسوی سادات نسرین کریمی سید محمد شفیعی مازندرانیبخشی از اختیارات حاکمیتی هر زمامدار و هر نظام سیاسی از طریق جعل و صدور قوانین و احکام حکومتی اعمال میشود. با وجود احکام شرعی در اندیشه سیاسی دینی، پرسش اساسی، توجیه جمع نهاد قانونگذاری در نظام های دموکراتیک با موضوع حکم حکومتی است. بنابراین، این سئوال مطرح میشود که آی أکثربخشی از اختیارات حاکمیتی هر زمامدار و هر نظام سیاسی از طریق جعل و صدور قوانین و احکام حکومتی اعمال میشود. با وجود احکام شرعی در اندیشه سیاسی دینی، پرسش اساسی، توجیه جمع نهاد قانونگذاری در نظام های دموکراتیک با موضوع حکم حکومتی است. بنابراین، این سئوال مطرح میشود که آیا تقنین ولایی و صدور احکام ولایی ـ حکومتی برخوردار از مشروعیت دینی است؟چه نسبتی میان احکام شرعی و احکام حکومتی میباشد؟ آیا احکام مذکور در تعارض با احکام شرعی است؟ بررسی خاستگاه و مشروعیت احکام حکومتی، مقولهای ضروری است و بدون آن نمیتوان هیچ تصویر مناسبی از بنیاد نظری تدبیر جامعه در نظام سیاسی اسلام داشت. روش پژوهش حاضر تحلیلی – تطبیقی در منابع اهل تسنن و تشیع است. نتایج نشان داد که هر دو دیدگاه اعتقاد دارند حفظ نظام و جایگاه آن باید در چهارچوب شریعت باشد، اما با دقت و تأمل در مصلحت فقه اهل سنت، درمییابیم که تشخیص آنها ظنی است و مصلحت مظنونه هیچگاه مقاصد شریعت را برآورده نمیکند؛ چون تطبیق آن کلیات بر افراد خارجی و مسائل مستحدثه و نوظهور کار آسانی نیست؛ اما در فقه شیعه به برکت عترت و روایات بسیار معصومان به اجتهاد ظنی حاکم اسلامی که با نصب عام از طرف معصوم مشروعیت یافته، نیازهای حقیقی بشر در عرصههای گوناگون پاسخ گفته میشود. بنابراین، مسئله مشروعیت در تحقق اصل حفظ نظام نقطه اختلاف بین فریقین است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - تعدد زوجات از منظر فریقین
نیره محمدعلی ابراهیم سید محمد مهدی احمدی محمدحسین ایراندوستمسئله تعدد زوجات از جمله احکام امضایی است که در نظام حقوقی اسلام مورد شناسایی قرارگرفته است. این حکم برای حمایت از زنانمحروم از زوج، پیش بینی شده است. اعمال محدودیت کمی در تعدد زوجات و دیگر شرایط، از رویکردی واقع بینانه و مصللحت گرایانلهدر جعل آن حکایت دارد. از همین رو، أکثرمسئله تعدد زوجات از جمله احکام امضایی است که در نظام حقوقی اسلام مورد شناسایی قرارگرفته است. این حکم برای حمایت از زنانمحروم از زوج، پیش بینی شده است. اعمال محدودیت کمی در تعدد زوجات و دیگر شرایط، از رویکردی واقع بینانه و مصللحت گرایانلهدر جعل آن حکایت دارد. از همین رو، از دیرباز فقهای امامیه و اهل سنت با استناد به آیات، روایات و اجماع به بررسی این امر پرداختله ودر کتب خود مشروعیت آن را تبیین ساخته اند اما در این بین این موضوع مخالفینی نیز دارد. همچنین فقها فلریقین بلرای حلدوع تعلددزوجات با استناد به آیات شرط عدل و تمکن مالی را از جمله شرایط موجهه میشناسند. لذا ما در این پژوهش ضمن تبیین ادله مشلروعیتتعدد زوجات در فریقین و ادله مخالفان آن به بررسی شرط عدالت و تمکن مالی به عنوان اساسی ترین شروط مشلروعیت تعلدد زوجلات،خواهیم پرداخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - تفکر سیاسی عمادالدین طبری
علی خالقیحسن بن علی بن محمد بن علی بن حسن طبری، ملقب به نجم الدین و معروف و مشهور به عماد الدین طبری و عماد طبری از علمای مازندران و آمل و از معاصرین خواجه نصیرالدین طوسی، محقق حلّی و علامه حلّی (قرن هفتم)بوده است. در نوشته حاضر با الهام از روش هرمونتیک قصدگرای اسکینر سعی نموده أکثرحسن بن علی بن محمد بن علی بن حسن طبری، ملقب به نجم الدین و معروف و مشهور به عماد الدین طبری و عماد طبری از علمای مازندران و آمل و از معاصرین خواجه نصیرالدین طوسی، محقق حلّی و علامه حلّی (قرن هفتم)بوده است. در نوشته حاضر با الهام از روش هرمونتیک قصدگرای اسکینر سعی نموده ایم با معرفی زندگی وشخصیت عمادالدین طبری و با ارجاع به متون در دسترس ایشان وبا باز خوانی این متون در تعامل با شرایط سیاسی اجتماعی عصر ایخانان وبر اساس مبانی و سنتهای فقهی شیعه ، به بازخوانی متون فقهی- سیاسی ایشان پرداخته و آرای وی را در زمینه مفهوم سیاست،ضرورت ریاست وحکومت، انواع ریاست ،ریاست عدل و منشاء ،شرایط وصفات ووظایف واختیارات آن ،ریاست وولایت نیابتی فقها در عصر غیبت ،خاستگاه مشروعیت وگستره ولایت آنان،ونظام سلطانی وچگونگی تعامل با آن تبیین وتحلیل نماییم. کلید واژگان: سیاست، حکومت، ولایت نیابتی فقها ، مشروعیت وگستره ولایت ،نظام سلطانی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - تحلیل مؤلفه مشروعیت سیاسی از منظر جریان های فکری اسلامی – ایرانی (سده های سوم تا هشتم هجری)
حبیب عشایریبررسی مولفه مشروعیت سیاسی بویژه ازمنظر جریان های فکری اسلامی-ایرانی درطی سده های سوم تاهشتم هجری نشان دهنده ترسیم جامعه هرمی شکل چه از دیدگاه فلسفه سیاسی و چه از نقطه نظر جریان های دیگر است ودراین خصوص می توان به اندیشه های فارابی،ابن سینا،غزالی،خواجه نصیروسایراندیشمندا أکثربررسی مولفه مشروعیت سیاسی بویژه ازمنظر جریان های فکری اسلامی-ایرانی درطی سده های سوم تاهشتم هجری نشان دهنده ترسیم جامعه هرمی شکل چه از دیدگاه فلسفه سیاسی و چه از نقطه نظر جریان های دیگر است ودراین خصوص می توان به اندیشه های فارابی،ابن سینا،غزالی،خواجه نصیروسایراندیشمندان اشاره کرد. به گونه ای که یک نسبت مشترک می توان میان جامعه شاهی آرمانی،فیلسوف شاه وامام یاسلطان درچارچوب اندیشه سیاسی ایرانی – اسلامی برقرارکرد. البته همه اندیشمندان بنا به نوع تفکر وتحلیل خود ویژگی های متمایزی برای رییس و حاکم قائل می باشند. اما شیعیان با پذیرش باور امامت براساس قاعده لطف و براساس نص، مفهوم مشروعیت را در چارچوب ویژه ای جای دادند. امام، حاکم مشروع است و وی کسی است که براساس نص از فرزندان علی (ع) و از نسل فاطمه (س) و از شاخه حسین بن علی معین و منصوب شده است، لذا حکومت وی در صورت تحقق و فعلیت، مشروع، یعنی براساس شرع می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - دشواره مشروعیت در تمدن اسلامی
محمدهادی احمدیمدعای این نوشتار آن است که فراز و فرود تمدن اسلامی بیش از هر امری بسته منازعات قدرت و مسئله مشروعیت سیاسی دولتهای اسلامی بوده است. در حالی که اوج تمدن اسلامی در دولت عباسیان ظهور مییابد، در همان دولت نیز فرود عصر زرین تمدن اسلامی نمود مییابد. اما ریشههای این فراز و أکثرمدعای این نوشتار آن است که فراز و فرود تمدن اسلامی بیش از هر امری بسته منازعات قدرت و مسئله مشروعیت سیاسی دولتهای اسلامی بوده است. در حالی که اوج تمدن اسلامی در دولت عباسیان ظهور مییابد، در همان دولت نیز فرود عصر زرین تمدن اسلامی نمود مییابد. اما ریشههای این فراز و فرود در فرهنگ سیاسی و تحولات سیاسی ـ اجتماعی دولتهای نبوی و اموی پیشین شکل میگیرد. دولت عباسیان بیش از هر چیز با در اختیارگرفتن دانش فقه و کلام، در سپهر منازعات قدرت سیاسی به پیروزی رسیده و در ادامه نیز با تحول در دانشهای مشروعیت بخش قدرت، با رقبای اصلی خود یعنی شیعیان و خوارج به برتری میرسند. در نتیجه اساس تمدن اسلامی بسته به قوت و ضعف دولتهای اسلامی بوده و این قوت و ضعف نیز ریشه در صورتبندی مسئله مشروعیت سیاسی دارد. این مقاله برای بررسی این مدعا ابتدا چارچوب نظری مشروعیت دولت مبتنی بر عدالت سیاسی را توضیح میدهد؛ سپس به پیگیری قبض و بسط دشواره مشروعیت در دولت امویان و بعد از آن در دولت عباسیان میپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - بررسی علل نیاز سلجوقیان به مشروعیت دینی و سیاسی در ساختار حکومتی
نسا باقری کیوان لولویی امیرتیمور رفیعیهدف پژوهش حاضر بررسی علل نیاز سلاطین سلجوقی به مشروعیت دینی و سیاسی در ساختار حکومتی و سیاست تعامل سلجوقیان و عباسیان و پیامدهای آن است. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی به این سوال پاسخ داده شد که دولت سلجوقی برای تشکیل امپراتوری قدرتمند و کسب مشروعیت از سوی خلفای أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی علل نیاز سلاطین سلجوقی به مشروعیت دینی و سیاسی در ساختار حکومتی و سیاست تعامل سلجوقیان و عباسیان و پیامدهای آن است. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی به این سوال پاسخ داده شد که دولت سلجوقی برای تشکیل امپراتوری قدرتمند و کسب مشروعیت از سوی خلفای عباسی چه سیاستها و روشهایی را در پیش گرفتند؟ یافتهها نشان داد که سلجوقیان ترکنژاد که در اوایل قرن پنجم هجری قمری در ایران به قدرت رسیدند، مانند حاکمان دینی به اسم اسلام بر ایران حکمرانی نمودند و از نهاد خلافت عباسی در مشروعیت دینی و سیاسی خود نهایت استفاده را برده و تلاش داشتند بدین وسیله فرمانروایی خود را نزد مردم موجه، مشروع و مقبول نشان دهند. این سیاست آنان، در ساختار حکومتی تأثیر گذاشت و به آن جهت داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - نقد و بررسی ادله عدم مشروعیت حکومت دینی در عصر غیبت
محمدمهدی باباپور گل افشانی علی جعفرزاده -
حرية الوصول المقاله
27 - بررسی حضورحکمرانان مغول به هیئت اسکندر در شاهنامه بزرگ ایلخانی
سید محمود حسینی ده میری ابوالفضل داوودی رکن آبادی سید رحمان مرتضوی بابا حیدری شاپور بهیانسلسله ایلخانان مغول از سال 650 تا 736 هجری قمری به طول انجامید و دورهای را در هنر ایران گشود که در آن تأثیرات هنر شرق دور به خوبی دیده میشود. شاهنامه بزرگ ایلخانی یکی از دستاوردهای هنری دوره مغول است که در این شاهنامه ویژگیهای بارز هنری دوره ایلخانان شکوفا شد. در این أکثرسلسله ایلخانان مغول از سال 650 تا 736 هجری قمری به طول انجامید و دورهای را در هنر ایران گشود که در آن تأثیرات هنر شرق دور به خوبی دیده میشود. شاهنامه بزرگ ایلخانی یکی از دستاوردهای هنری دوره مغول است که در این شاهنامه ویژگیهای بارز هنری دوره ایلخانان شکوفا شد. در این شاهنامه عواملی همچون تأثیرات سیاسی و اجتماعی به خوبی رویت میشود و بازتاب چنین تأثیراتی در نگارههای آن، با نمایش صحنههای سیاسی و اجتماعی؛ موقعیت ایلخانان را در دوره اقتدارشان بیان نموده است. در این میان پرداختن به داستان اسکندر در این نسخه به دفعات دیده میشود و تعداد دوازده نگاره به موضوع اسکندر در موقعیتهای متفاوت میپردازد. هدف این مقاله بررسی تلاش مغولان برای دستیابی به مشروعیت و محبوبیت در بین ایرانیان، با به تصویر کشیدن خود در هیأت اسکندر، در نگارههای شاهنامه بزرگ ایلخانی است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانهای صورت گرفته است و در پی پاسخ به این سوال اصلی است که: مغولان از به تصویر کشیدن اسکندر در شاهنامه چه هدفی را دنبال میکنند؟ و علت حضور حکمرانان مغول در هیئت اسکندر چیست؟ بررسیهای صورت گرفته بر روی موضوعات این نگارهها نشان میدهد که مغولان با قرار دادن خود در هیئت اسکندر قصد ایجاد اینهمانی در ذهن ایرانیان را داشتند تا چهره پادشاهانی همچون اسکندر و پادشاهان ایران باستان، به مقبولیت و محبوبیت آنها کمک کنند. مشروعیت طلبی در این نگارهها با انتخاب رویدادهای تاریخی و تطبیق آنها با داستانهای دسته دوم شاهنامه صورت گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - نقش متون نوشتاری معماری در مشروعیتبخشی و اقتدار شاهان صفوی
سمر حقیقی بروجنی شهریار ناسخیاندر پژوهشهای تاریخی معماری علاوه بر ابنیه، دادههای مکمل فراوانی وجود دارد که در ترسیم سازوکار فرهنگی و اجتماعی دورههای تاریخی مؤثر هستند. متون نوشتاری از جمله دادههایی هستند که اطلاعات صریح و روشنی در این خصوص فراهم میسازند. این مقاله به بررسی مفاهیم شکلدهنده به م أکثردر پژوهشهای تاریخی معماری علاوه بر ابنیه، دادههای مکمل فراوانی وجود دارد که در ترسیم سازوکار فرهنگی و اجتماعی دورههای تاریخی مؤثر هستند. متون نوشتاری از جمله دادههایی هستند که اطلاعات صریح و روشنی در این خصوص فراهم میسازند. این مقاله به بررسی مفاهیم شکلدهنده به مشروعیت و در نتیجه اقتدار حکومت صفوی در متون بهجامانده از معماری این دوران میپردازد تا نقش استراتژی سیاسیِ صفویه را در تبدیل حکومت خود از یک نظام صوفیانه به یک سلطنت مقتدر شیعی بررسی کند. این مقاله رویکردی کیفی دارد که روش گردآوری دادههای آن بررسی اسناد و مشاهده است. بدین منظور متون مذکور، در دو قالب، از آغاز تا پایان حکومت شاه عباس اول بررسی شدهاند؛ در بخش اول متون باقیمانده از نویسندگان دربار در توصیف آثار معماری و در بخش دوم متن کتیبههای موجود در بناهای ساخته شدۀ این دوران مدنظر قرار گرفتهاند. بررسیها نشان میدهد که این نوشتارها در آن دوران همچون رسانهای تبلیغاتی عمل میکرده و منابع مشروعیت حکومت صفوی، یعنی تأکید بر ارتباط سلطنت و دین، القای نگاه سلسلهمراتبی به نظام کیهانی و تلاش برای افزایش هیبت پادشاهان، در آنها تأکید میشدهاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - سنجش کارآمدی سیاسی در دولت روحانی بر اساس شاخصهای حاکمیت قانون و مشروعیت قوه مجریه
شراره عبدالحسینزاده علی علی حسینی سیامک بهرامییکی از مهم ترین کارها برای شناخت دولت، سنجش میزان کارآمدی آن است. کارآمدی، بیان گر میزان توفیق دولت، به خصوص در قوه مجریه، برای رسیدن به اهداف مشخصش است و همچنین بیان کننده میزان اثربخشی آن است که از طریق نهادهای مختلف و با سازوکارهای گوناگون به وجود می آید. در این پژوه أکثریکی از مهم ترین کارها برای شناخت دولت، سنجش میزان کارآمدی آن است. کارآمدی، بیان گر میزان توفیق دولت، به خصوص در قوه مجریه، برای رسیدن به اهداف مشخصش است و همچنین بیان کننده میزان اثربخشی آن است که از طریق نهادهای مختلف و با سازوکارهای گوناگون به وجود می آید. در این پژوهش، دولت روحانی، موسوم به دولت تدبیر و امید، با در نظر گرفتن دو شاخص مهم حاکمیت قانون و مشروعیت، مورد بررسی قرار گرفته است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که کارآمدی دولت، بر اساس دو شاخص حاکمیت قانون و مشروعیت، در دولت روحانی، چگونه سنجیده شده و به چه نحوی بوده است؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، به این نتیجه رسیده است که در مجموع در زمینه شاخص حاکمیت قانون عملکرد روحانی همواره در وضعیت قرمز قرار داشت و تلاشهای محدود او برای بهبود شاخصهای موجود در این زمینه با ناکامی مواجه شد. در باب مشروعیت دولت روحانی در ارتباط با موضع عموم مردم بود. در این مقطع اکثریت شهروندان ایرانی به واسطه عملکرد ضعیف مدیریتی دولت و نوع مواجه با اعتراضات در 96 تا 98 به مرحله بیتفاوتی نسبت به مسائل سیاسی کشور به ویژه مشارکت در انتخابات رسیدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - مشروعیت و شیوههای نظارت بر حکومت در اندیشههای خواجه نظام الملک طوسی با تاکید بر کتاب سیاستنامه
سهیلا لویمیخواجه نظامالملک به عنوان یکی از موفقترین وزرای تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران، همواره در مکتوب کردن اندیشههای سیاسی خود اهتمام داشته و کتاب سیاستنامه را نیز بر پایه اقدامات سیاسی خود تالیف کرده است. بر این اساس در پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و رویکردی کتابخانهای أکثرخواجه نظامالملک به عنوان یکی از موفقترین وزرای تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران، همواره در مکتوب کردن اندیشههای سیاسی خود اهتمام داشته و کتاب سیاستنامه را نیز بر پایه اقدامات سیاسی خود تالیف کرده است. بر این اساس در پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و رویکردی کتابخانهای و با تاکید بر محتوای کتاب سیاستنامه ، در پی پاسخ به این سوال می باشیم که ملاک مشروعیتِ حکومت در اندیشهی خواجه نظام الملک چه بوده و راهکارهایی که وی برای نظارت بر حکومت اندیشیده است کدام است؟ نتایج پژوهش نشان دهنده این است که هر چند سیاست نامه متنی در جهت مشروعیت بخشی به حکومت حاکم بر جامعه است، نگاه خواجه نظام الملک به حکومت با تأکید بر نقش اساسی پادشاه قابل توجه است که مشروعیت قدرت وی بر مبنای برگزیدگی از سوی خداوند است. در نظام طراحی شده توسط خواجه نظام الملک؛ هم طراح و هم مجری و حتی ارزیابی بازخوران تصمیات متخذه توسط نظام به یک جایگاه و فرد، یعنی پادشاه مقتدر بر می گردد و به نوعی تفکیک ساختاری و کارکردی توسط خواجه انجام نگرفته است هرچند خواجه تلاش کرد با تعبیه نهاد وزارت در چنین سیستمی بین حوزه اجرا و طراحی تفکیک ایجاد نماید. اما به دلایل متعددی همچون سنت های قدرتمند پادشاهی-عرفی -مذهبی، رقابت های نخبگانی، عقب ماندگی های تاریخی در حوزه سیاسی و فرهنگی و امنیتی و... این کار عقیم ماند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - مشروعیت دولت طالبان از منظر حقوق بین الملل
اکبر ساوری سمانه رحمتی فر شهرام زرنشانچکیده:تشکیل امارت اسلامی افغانستان، از سوی گروه طالبان در این کشور، علی رغم تصرفِ کامل خاک این کشور و نیز تسلط بر مردم و نهادهای عمومی، چالشهای فراوانی را برای جامعة بینالمللی به وجود آورده است. این گروه در دورة جدیدِ تسلط و حاکم شدن بر افغانستان (2021)، کماکان روشها أکثرچکیده:تشکیل امارت اسلامی افغانستان، از سوی گروه طالبان در این کشور، علی رغم تصرفِ کامل خاک این کشور و نیز تسلط بر مردم و نهادهای عمومی، چالشهای فراوانی را برای جامعة بینالمللی به وجود آورده است. این گروه در دورة جدیدِ تسلط و حاکم شدن بر افغانستان (2021)، کماکان روشهای پیشین خود را در مواجهه با مردم و همسایگان در پیش گرفته است، که تحت تاثیر افکار عمومیِ جهانی و نگرانیهای امنیتی سایر دولتها و نهادهای بینالمللی، بحران مشروعیت را نیز برای این دولت به همراه داشته است. در واقع این مساله که تمایل و توانایی طالبان در رعایت تعهدات بینالمللی، در برابر مردم افغانستان و در برابر جامعة جهانی، چه مواضعی را به دنبال خواهد داشت، پرسش اصلی پژوهش حاضر را ایجاد کرده است؛ حقوق بینالمللِ سنتی و نوین، چه موضعی در قبال شناسایی و عملکرد امارت اسلامی افغانستان (دولت طالبان) دارد؟ روش بررسی این پژوهش، تطبیقی-توصیفی است و شیوة گردآوری اطلاعات، کتابخانهای میباشد. نتیجة این پژوهش نشان میدهد که: مؤلفههای مشروعیتِ یک دولت از منظرِ حقوق بینالملل نوین، نسبت به دورة پیش از خود، یعنی حقوق بینالملل کلاسیک، تفاوتهای آشکاری یافته است و جامعة بینالمللی، تا رفع نگرانیهای حقوقِ بشری و بشردوستانه، نگرانیهای امنیتی و بیم از اقدامات تروریستی، شناسایی حق مردم در تعیین سرنوشت و اعمال شیوههای حکمرانی خوب و معیارهای شناخته شدة بینالمللی، دولت اسلامی طالبان را به رسمیت نخواهد شناخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - مشروعیت ملی دولت ها در رویه اتحادیه های منطقه ای
اکبر ساوری سمانه رحمتی فر شهرام زرنشاناین پژوهش در جهت بررسی مشروعیت و روند تحول مفهوم مشروعیت دولت از مسیر رویه اتحادیههای منطقه ای انجام گرفته است. از آنجایی که بارزترین مولفه مشروعیت رعایت و احترام حقوق بشر است. بر این مبنا دولت بر پایه حقوق و نظم و امنیتی که برای مردم و از سوی مردم برقرار می کند،ارزیا أکثراین پژوهش در جهت بررسی مشروعیت و روند تحول مفهوم مشروعیت دولت از مسیر رویه اتحادیههای منطقه ای انجام گرفته است. از آنجایی که بارزترین مولفه مشروعیت رعایت و احترام حقوق بشر است. بر این مبنا دولت بر پایه حقوق و نظم و امنیتی که برای مردم و از سوی مردم برقرار می کند،ارزیابی می شود. لذا امروزه دولتهای برپا شده از راههای غیر قانونی نظیر کودتاها، تجاوزها، برقراری تبعیضهای نژادی با بحران مشروعیت نزد افکار عمومی مواجه هستند.به خصوص انکه با تشکیل اتحادیه های منطقه ای مولفه های مشروعیت ملی دولتها تحول یافته است.در راستای انجام پژوهش این سوال مطرح میشود که: مولفه های مشروعیت ملی دولت در رویه اتحادیه های منطقه ای چگونه تحول یافته و چه تاثیری در حقوق بین الملل نوین داشته است . برای پاسخگویی به سوال روش پژوهش تطبیقی-توصیفی و به صورت کتابخانه ای است.نتایج حاصله از این پژوهش نشان می دهد: تنها کنترل موثر یک دولت،اساس مشروعیت ملی تلقی نمی شود بلکه روشها و ابزارهای دموکراتیک در رسیدن به قدرت و نیز توانایی حکومتهای ملی در برقراری ثبات در جامعه براساس احترام به حقوق بشر وآزادی های اساسی شهروندان در رویه اتحادیه های منطقه ای مورد شناسایی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - وجوه مشترک ابعاد قدرت سیاسی حکومتها در تاریخ بیهقی و راحةالصدور و آیةالسرور
پوران پودات مریم صادقی گیوی اشرف شیبانی اقدمنویسندگان متون منثور اقناعی در زبان فارسی با تأسی از آراء سیاستگذاران و سیاستنامه نویسان مسلمان به تحکیم بنیان دولتها پرداختهاند. یکی از مهمترین وظایف این نویسندگان مشروعیتبخشی و القای حقّ حاکمیت رسمی و قانونی به حکومتهاست. روش تحقیق مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و نو أکثرنویسندگان متون منثور اقناعی در زبان فارسی با تأسی از آراء سیاستگذاران و سیاستنامه نویسان مسلمان به تحکیم بنیان دولتها پرداختهاند. یکی از مهمترین وظایف این نویسندگان مشروعیتبخشی و القای حقّ حاکمیت رسمی و قانونی به حکومتهاست. روش تحقیق مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و نویسندگان در این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال هستند که ابعاد مشترک اقتدار سیاسی حکومتها در دو کتاب تاریخ بیهقی و راحةالصدور کدامند؟ یافته های پژوهش نشان میدهد لازمة اصلی اقتدار سیاسی، کسب مشروعیت سیاسی و دینی است. در این آثار، حاکمان جامعه میکوشند با کسب مشروعیت سیاسی، مفوّض شدن قدرت از خلیفه به سلطان، تأسیس دستگاهها و نهادهای کارآمد دولتی، تقویت قدرت نظامی و مالی، القای دارا بودن ویژگیهای ماورایی، عدالتورزی و رسیدگی به امور مسلمانان به تثبیت حاکمیت خود بپردازند. القای مشروعیت دینی حکومتها نیز با تأکید بر الهی بودن منشأ قدرت پادشاهان، نقش تقدیر در حاکمیت زمامداران، وجوب اطاعت از آنها، دینیاری و سرکوبی دشمنان به انجام میرسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - بررسی مشروعیت تیموریان(912-771 ق.) با رویکرد به اندیشه های سیاسی ایرانی
زهرا اعلامی زواره فریدون الهیاریمشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه مردم از نظام سیاسی و قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت أکثرمشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه مردم از نظام سیاسی و قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. هر حاکمیتی در چارچوب شرایط عصر خود و با توجه به مذهب، فرهنگ، خلقیات و پیشینه جامعه، اصول خاصی را به عنوان مبنای مشروعیت ارائه می کند. مساله مهم در اینجا توان تلفیق این اصول با شرایط مختلف است. یکی از ابزارهایی که حکومت ها برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند، بهره گیری از اندیشه ها و عقاید سیاسی ایرانی در مورد جایگاه والای حکومت و لزوم اطاعت از حاکم بود. تیموریان912-771 ق. نیز در جهت کسب مشروعیت به این اصل مهم توجه داشتند. این مقاله بر آن است تا پس از بیان مقدمه ای از بحث، مشروعیت حاکمیت تیموریان را بر مبنای اندیشه های ایرانی و در قالب عناوینی همچون؛ حقّ الهی حکومت، فرهمندی، تأیید الهی، تأثیر پذیری از آداب ملکداری پادشاهان ایرانی و... به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای بررسی نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - آراء و مبانی خلفای سه گانه در مشروعیت سازی خلافت خود و یکدیگر
طاهره اسلامی علی آبادی امداد تورانچکیده به گواهی تاریخ ،پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام ، جمعیتى درسقیفه بنى ساعده جمع شده تا درباره انتخاب خلیفه تصمیم گیری کنند. پس از کشمکش هاى فراوان در این اجتماع ، ابوبکر به عنوان خلیفه برگزیده شد. وی پس از دوسال و چند ماه خلافت، به هنگام مرگ ، عمر را به خلافت برگزید، أکثرچکیده به گواهی تاریخ ،پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام ، جمعیتى درسقیفه بنى ساعده جمع شده تا درباره انتخاب خلیفه تصمیم گیری کنند. پس از کشمکش هاى فراوان در این اجتماع ، ابوبکر به عنوان خلیفه برگزیده شد. وی پس از دوسال و چند ماه خلافت، به هنگام مرگ ، عمر را به خلافت برگزید، عمر نیز به هنگام درگذشت ، شورایی شش نفره برای انتخاب خلیفه پس از خود برگزید. در اینجا به نظر می رسد انتخاب خلیفه توسط عدهای از مردم ، انتصاب توسط خلیفه قبلی و انتخاب توسط شورا و اوصافی همچون قریشی بودن، مهاجری بودن و مسن تر بودن خلیفه به عنوان آراء و مبانی نظری برای مشروعیت خلفای نخستین ،توسط ایشان و بخش قابل توجهی از مسلمانان پذیرفته شده بود.و در تمام این دوران، امام علی و یاران ایشان مبنای نظری دیگری درباره نحوه تعیین خلیفه و اوصاف وی داشتند. در این مقاله سعی شده، به این سوال پاسخ داده شود که سه خلیفه نخست از کدامین منبع، مشروعیت خود و یکدیگر را اخذ نموده و آراء آنها در انتخاب یکدیگر به خلافت چه بوده است؟ و آیا خود به مبانی خویش ملتزم بوده اند یا خیر؟ به نظر می رسد، آراء خلفای سه گانه برای انتخاب جانشین رسول خدا صلی الله علیه و آله ، با مبانی اسلام اصیل تفاوت داشته و این اختلاف ظاهرا سیاسی با خاندان اهل بیت علیهم السلام ریشه در اختلافات بنیادین اعتقادی داشته است . واژگان کلیدی : آراء، ابوبکر، عمر ، عثمان ، خلافت، مشروعیت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - مطالعه مبحث مشروعیت حکومتهای ایران باستان براساس کتیبه ها: مطالعه موردی امپراتوری هخامنشی
احسان اکبری محمد کریم یوسف جمالی ناصر جدیدی شکوه السادات اعرابیمبحث مشروعیت و مقبولیت واژه ای مدرن و جدید است. با وجود آنکه از این واژه استفاده نمی شده است اما اهمیتی ویژه برای پادشاهان داشته است. میتوان واژه گانی همچون مقبولیت و شایستگی را به عنوان بهترین موارد جایگزین برای دوران باستان برای مشروعیت معرفی کرد. هخامنشیان که یکی از أکثرمبحث مشروعیت و مقبولیت واژه ای مدرن و جدید است. با وجود آنکه از این واژه استفاده نمی شده است اما اهمیتی ویژه برای پادشاهان داشته است. میتوان واژه گانی همچون مقبولیت و شایستگی را به عنوان بهترین موارد جایگزین برای دوران باستان برای مشروعیت معرفی کرد. هخامنشیان که یکی از بزرگترین امپراتوری های جهان باستان را تشکیل داده بودند بر مردمی حکمرانی می کرده اند که دارای فرهنگ و تمدنی دیرینه بودند و سابقه آنان در زمامداری بسیار بیشتر از هخامنشیان بوده است. این واقعیت که هخامنشیان چگونه توانستند ملل متمدن تحت انقیاد خود را راضی نمایند از آنان اطاعت نمایند و اینکه از بین خود شاهزادگان هخامنشی چه کسی باید به حکومت برسد موضوع مهمی بوده است که در پژوهشهای گذشته چندان مورد توجه نبوده است اما در این پژوهش موضوع جستجو قرار گرفت. براساس مطالعه کتیبه های شاهان هخامنشی مشخص شد مجموعه ای پیچیده از عوامل در این مهم نقش داشته اند از جمله تایید الهی، تبار، خصایص مثبت اخلاقی، هوش و سیاست، جنگاور پیروز بودن و دوری از دروغ از جمله مهمترین این موارد بوده اند که موجب شد پس از فتح نظامی مناطق مردم به مرور آنان را به عنوان پادشاهان خود بپذیرند و از فرامین آنان نه صرفا به خاطر نیروی نظامی آنان اطاعت نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - نقش طبقه متوسط بعد از انقلاب اسلامی در ایران (از سال 1357 تا 1392)
علی اکبر امیدی حمیدرضا سعیدی نژاد ادریس بهشتی نیادر بین گروه ها و طبقات مختلف طبقات اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط به عنوان یک طبقه تاثیرگذار در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم مورد توجه قرار داشته است. هدف این مقاله تبیین نقش طبقه متوسط در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی تا سال 1392 و تاثیر آن ب أکثردر بین گروه ها و طبقات مختلف طبقات اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط به عنوان یک طبقه تاثیرگذار در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم مورد توجه قرار داشته است. هدف این مقاله تبیین نقش طبقه متوسط در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی تا سال 1392 و تاثیر آن بر مشروعیت ساختار حاکم است. مفهوم طبقه متوسط مفهومی بسیار قدیمی است. در یونان باستان به خصوص در فلسفه ارسطویی تعادل جوامع در گرو آن دانسته شده است که از گرایش مبالغه آمیز به یک سو پرهیز گردد و همواره موقعیت آرمانی را در میانه و حدفاصل دو سوی متضاد با یکدیگر می جست.بررسی جایگاه و کارکرد نیروهای اجتماعی در تحولات سیاسی- اجتماعی و همچنین تاثیر آن بر مشروعیت ساختار حاکم از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی محسوب می شود. نوع روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد که طبقه متوسط به عنوان اصلی ترین طبقه در تحولات سیاسی – اجتماعی ایران شناخته می شود که با استفاده از مولفه هایی چون طبقه همراهی با ایدئولوژی نظام ، تلاش برای گذار به دموکراسی در ایران، تقویت مشارکت سیاسی، تقویت روابط با گروه ها و احزاب ذی نفوذ در عرصه سیاسی و تقویت فرهنگ سیاسی توانسته است نقش مهمی را در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم ایفا نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - ماهیت مشروعیت سیاسی ساسانیان در تاریخنگاری یعقوبی
مرتضی حسن نژاد ابوالفضل رضوی محمد سپهریدرک مشروعیت سیاسی در اندیشه سیاسی ایران، مبتنی بر دادگری، امنیتطلبی و نظم حاکم بر جهان هستی بوده و صرفنظر از معنای ساده امنیت، وجهی عمیقتر، در پیوند با جهانبینی و نظم کیهانی مورد اعتقاد ایرانیان داشتهاست. پرداختن به عدالت و امنیت در هر عصری و شرح سلوک معطوف به نظم أکثردرک مشروعیت سیاسی در اندیشه سیاسی ایران، مبتنی بر دادگری، امنیتطلبی و نظم حاکم بر جهان هستی بوده و صرفنظر از معنای ساده امنیت، وجهی عمیقتر، در پیوند با جهانبینی و نظم کیهانی مورد اعتقاد ایرانیان داشتهاست. پرداختن به عدالت و امنیت در هر عصری و شرح سلوک معطوف به نظم و امنیت از سوی فرمانروایان است که فهم مشروعیت سیاسی آنها را امکانپذیر میکند. بررسی مشروعیت سیاسی شاهان ساسانی نیز تابع همین قاعده است. به نظر میرسد یعقوبی، مورخی که در قرن سوم هجری میزیست و با رویکرد فرهنگیتری با تاریخ مواجهه داشته است، از همین منظر کارکردگرایانه به تاریخ ساسانیان پرداخته و کارکردهای نظام حکومتی را مبتنی بر میزان اهتمام حاکمان آن به دادگری و امنیتطلبی ایشان روایت کرده است. یعقوبی به عنوان یکی از نخستین تاریخنگاران مسلمان، ضمن اینکه نگرش انتقادیتری نسبت به گزارشهای موجود دربارۀ تاریخ ساسانیان دارد و در شرح تاریخ ایشان میان افسانه و تاریخ تمیز قائل میشود، در پرتو نگرش فرهنگی خویش، با تکیه بر دادگری و تأیید سلوک نیک یا نفی بدروشی فرماروایان ساسانی، عملکردهای مطلوب یا نامطلوب آنها را به نحوی روایت میکند که اهمیت عدالت و ضرورت تأمین امنیت را به مخاطب خویش یادآور شود. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی، با هدف تبیین مشروعیت سیاسی فرمانروایان ساسانی در نگاه یعقوبی، چگونگی روایت این مورخ را درباره سلوک سیاسی- اجتماعی آنها مورد بررسی قرار میدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - جامعه و حکومت در عصر هخامنشیان (بحثی در ماهیت و حدود قدرت پادشاهان هخامنشی)
محمدرضا قلیزاده محمد هاشم رهنمادر این مقاله با توجه به سازوکارها، ساختار سیاسی، مبانی اعمال قدرت و مشروعیت در جوامع سنتی؛ اختصاصات و وجوه تمایز حکومت هخامنشیان از دیگر نظامهای حکومتی جوامع سنتی مورد بحث قرار میگیرد. هم چنین با تکیه بر سیاستهای مذهبی و کشورداری هخامنشیان نشان داده میشود که شاهان أکثردر این مقاله با توجه به سازوکارها، ساختار سیاسی، مبانی اعمال قدرت و مشروعیت در جوامع سنتی؛ اختصاصات و وجوه تمایز حکومت هخامنشیان از دیگر نظامهای حکومتی جوامع سنتی مورد بحث قرار میگیرد. هم چنین با تکیه بر سیاستهای مذهبی و کشورداری هخامنشیان نشان داده میشود که شاهان هخامنشی به عنوان مؤسس نظام سیاسی شاهنشاهی، متاثر از مفاهیمی چون فره ایزدی و داد که بعدها هسته مرکزی اندیشه ایرانشهری را شکل دادند، برای دوری از فرو ریختن و آسیب زدن به نظم مقدس و کیهانی، از اعمال قدرت بیرویه و خارج از چارچوب مفاهیم فوق دوری میگزیدند. توجه و تمسک به این مفاهیم و پیروی از هنجارها و آداب و رسوم جامعه، وجه تمایز حکومت هخامنشی با نظامهای استبداد شرقی و استبداد ایرانی و حکومتهای متغلبه را تشکیل میدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - نقش مولفههای هنجاری و اجتماعی در شکلگیری مشروعیت سیاسی
بهرنگ طاهری محمد توحیدفام سیدمصطفی ابطحیمشروعیت سیاسی در جهان قدیم، عمدتاً واجد خصلت هنجاری بود. اما در جهان مدرن، این مفهوم ضمن حفظ برخی عناصر هنجاری در درون خود، پیوندی عمیق با خواست عمومی و مطالبات شهروندان یافته است. بر این اساس، امروزه مشروعیت سیاسی برخوردار از ماهیتی دووجهی است که به طور همزمان، ویژگیه أکثرمشروعیت سیاسی در جهان قدیم، عمدتاً واجد خصلت هنجاری بود. اما در جهان مدرن، این مفهوم ضمن حفظ برخی عناصر هنجاری در درون خود، پیوندی عمیق با خواست عمومی و مطالبات شهروندان یافته است. بر این اساس، امروزه مشروعیت سیاسی برخوردار از ماهیتی دووجهی است که به طور همزمان، ویژگیهای هنجاری و اجتماعی یک جامعه را بازتاب میدهد و به ترتیب مشروعیتهای اولیه و ثانویه نظام را میسازد. در این مقاله، با رویکرد کیفی و روش توصیفیتحلیلی به تبیین موضوع مشروعیت نظامهای سیاسی بر مبنای دو پایه هنجاری و اجتماعی مشروعیت میپردازیم. فرضیه پیش روی ما این است که تداوم بلندمدت مشروعیت سیاسی مستلزم حفظ فاصله میان دو پایه ساختمان مشروعیت نظام از طریق مشروعیتیابی مداوم است؛ به گونهای که بروز بحران در مشروعیت ثانویه نظام موجب سرایت بحران به مشروعیت اولیه آن نگردد. در پایان به منظور تبیین عینی موضوع، مروری بر بحران مشروعیت در رژیم محمدرضاشاه خواهیم داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - مولفه های حکومت مطلوب در اندیشه سیاسی و فلسفی امام خمینی(ره)
اصغر رجبی ده برزوئییکی از فیلسوفان معاصر که توانست آرزوی حکومت مطلوب فلاسفه را محقق نماید حضرت امام خمینی است. حکومت مطلوب اسلامی در اندیشه سیاسی فلسفی امام خمینی متفاوت با دیگر حکومت های موجود است. هدف از انجام این پژوهش پاسخ به این پرسش است که مولفه های حکومت مطلوب در اندیشه سیاسی فلسفی أکثریکی از فیلسوفان معاصر که توانست آرزوی حکومت مطلوب فلاسفه را محقق نماید حضرت امام خمینی است. حکومت مطلوب اسلامی در اندیشه سیاسی فلسفی امام خمینی متفاوت با دیگر حکومت های موجود است. هدف از انجام این پژوهش پاسخ به این پرسش است که مولفه های حکومت مطلوب در اندیشه سیاسی فلسفی امام خمینی(ره) چیست؟ ما با استفاده از روش تحلیل مضمون،داده های حاصل از بیانات امام خمینی(ره) را مفهوم سازی کرده ایم. بر اساس این مفاهیم، مضامین اولیه(حکومت اسلامی،جایز بودن،قدرت و اراده الهی،متعدی بودن،نصب غیر الهی،اعتقاد به قانون،رای مردم،تربیت الهی،ایمان،خدمت به مردم،نظام عادلانه) ومضامین سازمان دهنده(مشروعیت الهی،موجه بودن،حکومت دینی،طغیانگر،متجاوز،قانون اساسی،حکمرانی،اخلاق،عدالت،مردم سالاری،همکاری)و مضامین فراگیر به دست آمد. با ترکیب و ادغام مضامین فراگیر نزدیک به هم پنج مولفه مشروعیت و الهی بودن حکومت، اطاعت ناپذیری از طاغوت ، حاکمیت قانون، اخلاق گرایی و عدالت جویی و مشارکت حداکثری مردم با تاکید بر اندیشه سیاسی و فلسفی امام خمینی استخراج گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - مبنای مشروعیت و مقبولیت حکومت اسلامی در منظومه فکری آیت الله سید محمد باقر صدر
محمد بازوند مسعود مطلبی علی فلاح نژاد علی فلاحی سیف الدینمحمد بازوند [1]- مسعود مطلبی[2]- علی فلاح نژاد[3]- علی فلاحی سیف الدین[4] تاریخ دریافت: 4/12/1398- تاریخ پذیرش: 21/12/1398 چکیده: یکی از مباحث بنیادی و اساسی هرحکومتی بحث مشروعیت و مقبولیت است که تقویت آن در استقرار و ثبات و یا بالعکس تضعیف آن در بی ثباتی و فروپاشی ح أکثرمحمد بازوند [1]- مسعود مطلبی[2]- علی فلاح نژاد[3]- علی فلاحی سیف الدین[4] تاریخ دریافت: 4/12/1398- تاریخ پذیرش: 21/12/1398 چکیده: یکی از مباحث بنیادی و اساسی هرحکومتی بحث مشروعیت و مقبولیت است که تقویت آن در استقرار و ثبات و یا بالعکس تضعیف آن در بی ثباتی و فروپاشی حکومت نقش بیبدیلی دارد. در این نوشتار که با رویکرد توصیفی- تحلیلی به رشته تحریر درآمده است در پاسخ به چیستی مبنای مشروعیت و مقبولیت در نظریه حکومت اسلامی آیت الله سید محمد باقر صدر این استدلال ارائه می شود که وی مشروعیت را ترکیبی از ارادۀ الهی ـ مردمی می دانست. چنانکه در کنار پذیرش ولایت فقیه به عنوان منشأ مشروعیت الهی حکومت اسلامی، بر نقش مردم در تعیین سرنوشت خویش تأکید می نمود و تلاش داشت با اعطای حق انتخاب به ملت در همه ابعاد و جوانب حکومت، میان مشروعیت و مقبولیت در حکومت اسلامی پیوند ایجاد نماید. [1] - دانشجوی دکتری، علوم سیاسی( اندیشه سیاسی)، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان، ایران M.bazvand1396@gmail.com [2] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان، ایران: نویسنده مسئول mmtph2006@yahoo.com [3] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان، ایران [4] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان، ایران تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تمایل به ارتکاب رفتارهای انحرافی دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان
سمیه میری مهران سهراب زاده فاطمه خوش بیانی آرانیرفتارهای انحرافی به مثابهی یکی از آسیبهای اجتماعی است، که برخلاف هنجارها و فرمهای اجتماعی از فرد سرزده و کارکرد وی را مختل کرده و به تبع آن کارکرد خانواده و جامعه را نیز تحت الشعاع خود قرار میدهد. رفتارهای انحرافی در هر جامعهای وجود داشته و دارای انواع و شدت و فراو أکثررفتارهای انحرافی به مثابهی یکی از آسیبهای اجتماعی است، که برخلاف هنجارها و فرمهای اجتماعی از فرد سرزده و کارکرد وی را مختل کرده و به تبع آن کارکرد خانواده و جامعه را نیز تحت الشعاع خود قرار میدهد. رفتارهای انحرافی در هر جامعهای وجود داشته و دارای انواع و شدت و فراوانی متفاوتی است. پژوهش حاضر بر آن است که با تکیه بر عوامل اجتماعی مؤثر، به تمایل ارتکاب رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان بپردازد. روش بررسی در این پژوهش پیمایشی است که، تلفیقی از روش اسنادی و میدانی است؛ در روش میدانی جامعهی آماری کلیهی دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان در تمام مقاطع و رشتههای مختلف در شهر زاهدان میباشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر محاسبه شده که با استفاده از پرسشنامهی محقق ساخته، اطلاعات مورد نیاز جمعآوری و سپس با استفاده ازنرم افزار آماری spss دادهها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی روابط بین متغیرها بیانگر این است که میزان وقوع رفتارهای انحرافی در بین پسران بیشتر از دختران میباشد. یافتهها همچنین نشان میدهد که متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق که شامل(میزان روابط دوستانه، گروههای مرجع، میزان رضایتمندی از زندگی، میزان پیوستگی اجتماعی، تضاد ارزشی، رعایت هنجارهای اجتماعی، تایید کنترل اجتماعی و مشروعیت اجتماعی) است به خوبی تمایل به ارتکاب رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان را تبیین میکنند. نتایج حاصل از تحلیلهای رگرسیونی نشان داده که این عوامل به طور همزمان 61/0 بر تمایل به ارتکاب رفتارهای انحرافی تاثیر گذار میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - نقد و تحلیل مبانی فقهی مشروعیت اقسام نکاح عرفی در فقه اهل سنت
عبدالله باقری ورزنه صدیقه حاتمیچکیدهنکاح عرفی ازجمله نکاحهای نوظهور و غیرعادی است که در میان فرق اهل سنت پدیدار گشته است، ویژگی بارز نکاح عرفی عدم ثبت رسمی در دفاتر ازدواج و طلاق است. این نوع نکاح ازیکطرف زمینه را برای بسیاری از مشکلات اجتماعی، قانونی و روحی ـ روانی زوجین و جامعه فراهم نموده و از ط أکثرچکیدهنکاح عرفی ازجمله نکاحهای نوظهور و غیرعادی است که در میان فرق اهل سنت پدیدار گشته است، ویژگی بارز نکاح عرفی عدم ثبت رسمی در دفاتر ازدواج و طلاق است. این نوع نکاح ازیکطرف زمینه را برای بسیاری از مشکلات اجتماعی، قانونی و روحی ـ روانی زوجین و جامعه فراهم نموده و از طرف دیگر رواج این نوع نکاح و فقدان نظری هماهنگ در میان فقیهان اهل سنت در خصوص ماهیت و مشروعیت اقسام آن پژوهش در این راستا را میطلبد. فقیهان اهل سنت برخی قائل به صحت این نوع نکاح با تمام اقسام آن شده اند، برخی نیز در انواع مختلف آن با توجه به ارکان و شرایط صحت نکاح، قائل به تفصل شده اند؛ لذا مقاله حاضر در پژوهشی توصیفی-تحلیلی به نقد و ارزیابی دیدگاههای موجود در مسئله پرداخته و درنهایت با پذیرش قول به صحت نکاح عرفی در صورت واجد بودن تمام ارکان و شروط صحت نکاح، ضمانت اجرایی مدنی و کیفری در خصوص عدم ثبت رسمی نکاح را ضروری دانسته است.خصوص عدم ثبت رسمی نکاح را ضروری دانسته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - بررسی مبانی مشروعیت مالکیت دورهای در فقه و حقوق ایران
مجتبی زاهدیان محمدرضا یزدانیپیشرفت جوامع بشری، رشد جمعیت، مواجهه با کمبود اراضی مستعد برای ساخت اماکن اقامتی بدون تعرض به فضاهای غیرمسکونی و تغییر کاربریهای دیگر در مناطق سیاحتی و زیارتی، کمشدن نقدینگی نزد مردم و کاهش قدرت خرید ایشان ازجمله عواملی است که دولتمردان را در راه حل مشکلات بهسوی استف أکثرپیشرفت جوامع بشری، رشد جمعیت، مواجهه با کمبود اراضی مستعد برای ساخت اماکن اقامتی بدون تعرض به فضاهای غیرمسکونی و تغییر کاربریهای دیگر در مناطق سیاحتی و زیارتی، کمشدن نقدینگی نزد مردم و کاهش قدرت خرید ایشان ازجمله عواملی است که دولتمردان را در راه حل مشکلات بهسوی استفاده از نهاد حقوقی تازه تأسیس مالکیت زمانی رهنمون ساخته و ایشان را برآن داشته تا با تقیید نهاد مالکیت به عنصر زمان، از حداقل امکانات موجود حداکثر بهرهوری را بنمایند. بههمین دلیل و بنا به احساس ضرورت تبیین اصول این تقیید و تحدید مالکیت در حقوق کشورمان، لازم آمد که در ابتدای امر مشروعیت این نهاد تازه تأسیس حقوقی را مورد ارزیابی قراردهیم. فلذا در این تحقیق به بیان نظرات مخالفین و موافقین پرداخته و از مداقه و مقایسهی آنها بهاین نتیجه رسیدیم که راه پذیرش این تأسیس حقوقی در ایران تاحدودی هموار میباشد؛ چراکه نه تنها مخالفین در بیان مخالفت خود ادعاهایی را مطرح مینمایند که برای اثبات آنها هیچ بینهای ندارند بلکه نمونههایی نیز از این نوع تقیید و تحدید در عرف معاملات موجود و عقود اسلامی مشاهده میگردد. مستفاد از همین نمونههای موجود، عدم مخالفت صریح شارع مقدس با این نوع تقیید و تحدید مالکیت، مزایای این تأسیس حقوقی، ما را به توجیه نظری و قانونی این نهاد تازه تأسیس حقوقی ملزم نمود. آنچه که باید بدان اذعان داشت اینکه راهحل اساسی در این خصوص، تصویب و اجرای قوانین خاص ایننوع مالکیت است که این امر جز با همکاری حقوقدانان برجستهی کشور و بازخوانی قوانین وضعشده در دیگر کشورها میسر نخواهدشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - بررسی تطبیقی نظریه بطلان قرارداد مغارسه
معین فرزانه علی تولائیقراردادهای مربوط به بخش کشاورزی در فقه اسلامی بخش قابل توجهی از مباحث فقهی را به خود اختصاص دادهاست. شناسایی انواع قراردادهای مربوط به زمین برای به دست آوردن محصول، بررسی مبانی مشروعیت این قراردادها و تبیین ارکان و آثار آنها، مقدمه ضروریِ وضع قوانین مطلوب در جوامع اسلا أکثرقراردادهای مربوط به بخش کشاورزی در فقه اسلامی بخش قابل توجهی از مباحث فقهی را به خود اختصاص دادهاست. شناسایی انواع قراردادهای مربوط به زمین برای به دست آوردن محصول، بررسی مبانی مشروعیت این قراردادها و تبیین ارکان و آثار آنها، مقدمه ضروریِ وضع قوانین مطلوب در جوامع اسلامی به ویژه جمهوری اسلامی ایران است. همچنین، وجود قراردادهای متنوع در بخش کشاورزی و تزریق آنها به شبکه بانکی کشور، سبب افزایش انگیزه فعالیت در این بخش خواهد شد. یکی از این قراردادها، عقدی به نام مغارسه است که بر اساس نظر غالب فقهای متقدم و متأخر امامیه و اهل سنت باطل است. فقیهان امامیه بدلیل توقیفی بودن عقود و غرر در این معامله، اصل را بر فساد آن نهادهاند. فقیهان اهل سنت نیز با در آوردن آن در قالب یکی از عقود معین، آن را بیع، اجاره و مساقات فاسد میدانند. در این نوشتار با مطالعه تطبیقی این قرارداد، ماهیت و اشکال مختلف آن شناسایی شده و ادله بطلان، مورد نقد و بررسی قرار می-گیرد. نتیجه مقاله حاضر آن است که مغارسه عقدی مستقل است که با رعایت قواعد عمومی قراردادها مشروع خواهد بود. اگرچه تصحیح این قرارداد از طریق عقود دیگر مانند اجاره، صلح و بیع بدون اشکال است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - بررسی نهاد داوری سازمانی در حقوق ایران با رویکردی بر مبانی مشروعیّت آن
ام البنین حسن پور تیجی عذرا انتخابیانداوری سازمانی در جایی است که طرفین توافق می‎کنند موضوع اختلاف آنها تحت نظارت یک سازمان حقوقی، کنترل، اداره و مدیریت شود. در حقیقت بخلاف داوری موردی که با مراجعۀ اصحاب دعوا به شخص یا اشخاصی معیّن تحقّق می یابد، نهاد داوری سازمانی با تشکیلات و قواعد داوری منسجم، و مکا أکثرداوری سازمانی در جایی است که طرفین توافق می‎کنند موضوع اختلاف آنها تحت نظارت یک سازمان حقوقی، کنترل، اداره و مدیریت شود. در حقیقت بخلاف داوری موردی که با مراجعۀ اصحاب دعوا به شخص یا اشخاصی معیّن تحقّق می یابد، نهاد داوری سازمانی با تشکیلات و قواعد داوری منسجم، و مکانیسمی متفاوت از داوری موردی، از مزایای غیر قابل انکاری از قبیل شیوۀ خدمات رسانی به طرفین دعاوی در جهت انتخاب داور و نظارت بر روند صدور حکم برخوردار است. نظر به اهمیّت عملکرد این نهاد، علّت پرداختن به این موضوع، تبیین هر جه بیشتر و پرداختن به مبانی مشروعیّت آن می باشد. ثمرۀ مطالعه حاضر که به روش تحلیلی صورت پذیرفته، آن است که آراء صادره از این نهاد، همچون آراء صادره از شورای حل اختلاف لازم الاجراء بوده و به نوعی می توان آن را زیرمجموعه ای از شورای حل اختلاف قلمداد کرد. ضمن اینکه مشروعیت فعالیّت های آن، مستفاد از اطلاق آیات، روایات و استدلال بر سیره و دلیل عقل، قابل استناد است. همچنین بنای عقلا بر اهتمام به امور غیر در زمان بروز منازعات، و استناد به قواعد فقهی در مقام ضرورت دفع ضرر وارده که مصداقی از احسان و نیکوکاری است، مشروعیّت فعالیّت سازمان موردنظر را تأیید می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - بررسی تفاوت های ارث فرزند در حقوق ایران و انگلستان
امین جوادی داود نصیراندر مقاله حاضر با تمرکز بر موضوع ارث فرزند و با روش توصیفی – تحلیلی سعی شده تا تفاوت رویکرد دو سیستم حقوقی ایران و انگلستان در این خصوص مورد شناسایی قرار گیرد و در این راستا سه عنوان موجبات و موانع ارث، سهم الارث فرزند و وضعیت ارث مصادیق خاص فرزند در دو سیستم حقوقی أکثردر مقاله حاضر با تمرکز بر موضوع ارث فرزند و با روش توصیفی – تحلیلی سعی شده تا تفاوت رویکرد دو سیستم حقوقی ایران و انگلستان در این خصوص مورد شناسایی قرار گیرد و در این راستا سه عنوان موجبات و موانع ارث، سهم الارث فرزند و وضعیت ارث مصادیق خاص فرزند در دو سیستم حقوقی مورد تبیین قرار گرفته و این نتیجه حاصل شده است که علیرغم اینکه در هر دو سیستم حقوقی، نسب و سبب از موجبات ارث بوده و ضابطه درجاتی در تقسیم ارث وجود دارد، ولی در حقوق انگلستان از یکسو موانع ارث منحصر به قتل مورث می باشد و از سوی دیگر ضابطه درجاتی نیز با وضع قاعده اولویت تعدیل شده و با وجود اولاد، ارثی به والدین متوفی نمی رسد. در خصوص وضعیت ارث سایر مصادیق فرزند نیز روشن شد که در حقوق ایران برای تحقق ارث، وجود نسب مشروع لازم است. در حالی که در حقوق انگلستان با تصویب قوانین خاص، در کنار ضابطه قرابت اعم از مشروع و نامشروع، ضابطه قرارداد و توافق نیز مورد شناسایی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - تغییرجنسیت و بررسی فقهی آن
کیومرث کلانتری درونکلا نصیبه ابراهیمیبا پیشرفت علم و فنآوری مسائل جدیدی به وجود آمده که همواره مورد بحث و بررسی کارشناسان می باشد. یکی از این مسائل که مورد توجه پزشکان و حقوقدانان قرار گرفت، وجود افراد ترانس سکسوال(transsexaul)است. اینها افرادی هستند که از نظر جسمی دارای اندام های جنسی سالم ولی از نظر روحی أکثربا پیشرفت علم و فنآوری مسائل جدیدی به وجود آمده که همواره مورد بحث و بررسی کارشناسان می باشد. یکی از این مسائل که مورد توجه پزشکان و حقوقدانان قرار گرفت، وجود افراد ترانس سکسوال(transsexaul)است. اینها افرادی هستند که از نظر جسمی دارای اندام های جنسی سالم ولی از نظر روحی دارای مشکل می باشند؛ به این معنی که از لحاظ روحی و روانی نمی توانند جنسیت خودشان را قبول کنند، مردانی که دنبال زندگی زنانه هستند و زنانی که می خواهند مثل مردان زندگی کنند. ترانس سکسوالیسم یک بیماری روانی است که در نهایت منجر به تغییر جنسیت می شود. تغییر جنسیت ترانس سکسوال ها دارای اثراتی می باشد. به همین دلیل این بیماری، تغییر جنسیت و عواقب و اثرات آن مورد بررسی فقها، حقوقدانان و پزشکان قرارگرفته است. در این مقاله ضمن بررسی تغییر جنسیت و مباحث فقهی مربوط آن، به مسائلی از این دست پرداخته می شود. این که ترانس سکسوالیسم چیست؟ آیا امکان تغییر جنسیت وجود دارد؟ آیا تغییر جنسیت از نظر فقها امری جایز است یا خیر؟ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - بررسی مشروعیت عبادات کودکان از دیدگاه فقه امامیه
محمد محمدزاده رهنی حسن فریدیبحث مشروعیت عبادات اطفال یکی از سؤالات مهم در مباحث فقهی بوده و فقهای عالیقدر شیعه درباره آن آرای متفاوتی ابراز کرده اند. از آنجا که کودکان همچون زمین حاصل خیزی هستند که تربیت صحیح آنها موجب سعادت و تربیت ناصحیح موجب شقاوت خواهد بود، لازم است تا والدین با توجه به آموزه أکثربحث مشروعیت عبادات اطفال یکی از سؤالات مهم در مباحث فقهی بوده و فقهای عالیقدر شیعه درباره آن آرای متفاوتی ابراز کرده اند. از آنجا که کودکان همچون زمین حاصل خیزی هستند که تربیت صحیح آنها موجب سعادت و تربیت ناصحیح موجب شقاوت خواهد بود، لازم است تا والدین با توجه به آموزه های دینی به تربیت آنها توجه نموده و همت گمارند. یکی از آموزه های شرعی درباره کودکان آشنا کردن و وادار نمودن آنها به عبادات و مخصوصاً نماز است و مسلماً پاسخ به این سؤال که آیا این عبادات مشروعیت دارد یا خیر می تواند تأثیر بسزایی در انگیزه کودک در انجام عبادات و نیز ارائه چهره فقهی مناسب در این مسأله داشته باشد. در این مقاله اثبات کرده ایم که عبادات کودکان دارای امر شرعی بوده و مشروعیت و استحباب شرعی دارد. در این رابطه به دلیل هایی همچون عمومیت ادلّه تکالیف، عمومات و اطلاقات غیرتکلیفی که دلالت بر تشویق و کسب ثواب دارند، آیاتی از قرآن که دلالت بر عدم تضییع پاداش کسانی که عمل خوبی را انجام دهند، مؤثر بودن عبادات طفل به مانند برخی فعالیت های حقوقی او، روایاتی که مستقیماً کودک را امر به عبادت کرده و یا مشروعیت عبادت او را پذیرفته است و نیز دلیل عقل و قاعده لطف استناد شده است. بنابراین وجوب عبادات در حق کودک از باب امتنان از کودک برداشته شده و مشروط به بلوغ گردیده است اما استحباب و مشروعیت آنها باقی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - بررسی فقهی مشروعیت «مالیات بر خانه های خالی
اکرم عبدالله پور محمد جواد ولی زادهبررسی دلایل فقهی مالیات بر خانه خالی، گامی مهم در نتیجه بخشی و اجرائی سازی قانون مربوطه است چنانکه هدف این تحقیقِ تحلیلی - توصیفی از نوع کتابخانه ای نیز همین میباشد. از طرفی علی رغم اهمیت این موضوع، ورود فقه پژوهان در این عرصه حتی بعد از انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت اس أکثربررسی دلایل فقهی مالیات بر خانه خالی، گامی مهم در نتیجه بخشی و اجرائی سازی قانون مربوطه است چنانکه هدف این تحقیقِ تحلیلی - توصیفی از نوع کتابخانه ای نیز همین میباشد. از طرفی علی رغم اهمیت این موضوع، ورود فقه پژوهان در این عرصه حتی بعد از انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت اسلامی بسیار کمرنگ و ضعیف بوده و لذا این تحقیق کاملا جدید و نوآورانه است. یافته های تحقیق حاکی است مشروعیت فقهی مالیات بر خانه خالی، با سه دلیل قابل اثبات است: الف) نظر تاییدی حاکم شرع (با تصویب قانونی و تایید فقهای شورای نگهبان). ب) دلیل عقل با بررسی جوانب موضوع از حیث مصالح و مفاسدِ واقعیه. ج) قواعد لاحرج و لاضرر، مشروط به اثبات ضرری و حرجی بودن فقدان وجود چنین حکم و چنین مالیاتی. عمومات و اصولی همچون اوفوا بالعقود، المسلمون عند شروطهم و اصاله الصحه از اثبات مشروعیت فقهی مالیات بر خانه خالی ناتوان هستند. همچنانکه دلایل مخالفان تحت عنوان 1- تعارض با قاعده تسلیط و حقوق مالکیت افراد 2- تعارض با قاعده لزوم صیانت از نظم اقتصادی و اجتماعی و جلوگیری از اختلال نظام، ضعیف بوده و توان معارضه با دلایل مثبته را ندارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - واکاوی حکم الزام به جداسازی دوقلوهای به هم چسبیده به منظور اعمال مجازات
مهدیه غنی زاده علی تولایی محمدرضا کیخابا توجه به شرایط خاص دوقلوهای به هم چسبیده در بسیاری موارد اعمال مجازات بر هر یک از آنان تأثر دیگری را به دنبال خواهد داشت. این امر در فرض بی گناهی یکی از قل ها یا اختلاف جرم آنان، اضرار بی گناه را به دنبال خواهد داشت. لذا یکی از اساسی ترین شروط در مشروعیت مجازات این قس أکثربا توجه به شرایط خاص دوقلوهای به هم چسبیده در بسیاری موارد اعمال مجازات بر هر یک از آنان تأثر دیگری را به دنبال خواهد داشت. این امر در فرض بی گناهی یکی از قل ها یا اختلاف جرم آنان، اضرار بی گناه را به دنبال خواهد داشت. لذا یکی از اساسی ترین شروط در مشروعیت مجازات این قسم از افراد، ممانعت از تأثیر عقوبت بر قل غیر مستحق می باشد. در این راستا جداسازی یکی از راهکارها در جهت فراهم آوردن امکان مجازات نسبت به آنان به شمار می رود. مسأله ای که بررسی آن در این باب بسیار ضروری است، مشروعیت یا عدم مشروعیت الزام به جداسازی در فرض عدم رضایت قل غیرمستحق می باشد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی این موضوع می پردازد، یافته های پژوهش حاکی از آن است که اولاً الزام جداسازی به منظور اقامه حد در فرض عدم توبه یا تکرار جرم از سوی قل مجرم، مشروعیت می یابد. ثانیاً در حقوق فردی، مشروعیت الزام به جداسازی منوط بر عدم ضرر معتنابه نسبت به قل غیر مستحق است. ثالثاً در حقوق عامه، بنابر تقدم مصلحت عامه بر مصلحت فردی، الزام بر جداسازی مشروع می باشد. رابعاً در برخی موارد در ارتباط با دوقلوی به هم چسبیده، مرگ در حین جراحی جایگزین مجازات سالب حیات می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - تحلیل انتقادی مبانی فقهی- سیاسی سلفیه تکفیری در مسأله جهاد
رقیه علی زاده عبدالهادی فقهی زاده محمدهادی امین ناجیمبانی فکری سلفیه تکفیرى، پیش فرض هایی است که اقدامات و دیدگاه گروه برآن استوار میباشد. مهمترین مبنای فقهی- سیاسی این جریان احیای خلافت اسلامی با الگوبرداری از مدل خلافت خلفای راشدین است. اینان هر نظام سیاسی در قالبی غیر از خلافت را برنتابیده و با تقسیم جوامع به دارالا أکثرمبانی فکری سلفیه تکفیرى، پیش فرض هایی است که اقدامات و دیدگاه گروه برآن استوار میباشد. مهمترین مبنای فقهی- سیاسی این جریان احیای خلافت اسلامی با الگوبرداری از مدل خلافت خلفای راشدین است. اینان هر نظام سیاسی در قالبی غیر از خلافت را برنتابیده و با تقسیم جوامع به دارالایمان و دارالکفر، همه جوامع امروزی را جوامع جاهلی قلمداد می کنند. حال آنکه این دیدگاه، هم باعث افول جایگاه خلافت و توسعه تکفیر بی ضابطه مسلمانان شده است و هم راه اندازی این شیوه باید با راهکارهای خاص و با ایجاد شرایط و اقدامات لازم همراه باشد. از دیدگاه سلفیه تکفیری یکى از وظایف مهم مسلمانان در برابر دارالاسلام، ضرورت مهاجرت به آن به عنوان واجب کفایى است لیکن طبق آیات و سنت نبوی وجه وجوب هجرت، دستیابی به مکانی است که بتوان در آن، خداوند را بندگی و به وظایف خویش عمل کرد. جهاد، اساسى ترین راهکار رهبران سلفیه تکفیری براى دست یابى به اهداف مورد نظرشان، از جمله تشکیل حکومت اسلامى است و در این راستا حکم جهاد را در اختیار همه قرارداده و تقلید در احکام را جایز نمی دانند. فارغ از آنکه این، تلقی عوامانه از جهاد بوده و نیز تقلید از اوایل تاریخ اسلام وجود داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - مشروعیت خواهی مذهبی در دوران قاجار ، مؤلفه ها و پیامدهای آن در عصرناصرالدین شاه
فریدون جعفری رضا شعبانی صمغ آبادی غلامحسین زرگری نژادمطالعه تحولات دورهی قاجار و حکومت ناصرالدینشاه قاجار، حاکی از تعامل، تضاد و تنش میان نهاد حکومت با علمای مذهبی است. علت این مسئله را باید در دغدغه مشروعیتخواهی مذهبی شاهان قاجار، اهمیت وجود نظام سیاسی در راستای تأمین امنیت جامعه و همراهی شاهان قاجار با فرهنگ مذهبی حا أکثرمطالعه تحولات دورهی قاجار و حکومت ناصرالدینشاه قاجار، حاکی از تعامل، تضاد و تنش میان نهاد حکومت با علمای مذهبی است. علت این مسئله را باید در دغدغه مشروعیتخواهی مذهبی شاهان قاجار، اهمیت وجود نظام سیاسی در راستای تأمین امنیت جامعه و همراهی شاهان قاجار با فرهنگ مذهبی حاکم بر جامعه ایران جستجو کرد. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر اسناد آرشیوی و دادههای کتابخانهای در صدد پاسخگویی به این مسئله است. فرضیهای که در این راستا مطرح میگردد، حاکی از این است که یکی از اهرمهای اصلی سازنده مشروعیت حکومت در ایرانِ دوره اسلامی، همراهی ساختار سیاسی با انگارههای مذهبی حاکم بر جامعه و حمایت از آن بوده است. شاهان قاجار کوشیدند تا با اتخاذ سیاستهای خرد و کلان، همراهی خود را با فضای فرهنگی نشان داده و فقدانهای موجود در منابع متعدد سازنده مشروعیت مذهبی را با توجه خود به این بُعد از مشروعیت پوشش دهند. بررسی رویکرد ناصرالدین شاه به مذهب و علمای مذهبی نشاندهنده این مسئله است که وی نه تنها برای کسب مشروعیت مذهبی همواره با فضای فرهنگی جامعه حرکت کرده است بلکه در برخی مواقع نیز در این راه افراط را در پیش گرفته است که خود پیامدهای باژگونهای در فضای سیاسی و اجتماعی جامعه داشت. سیاست مذهبی او از اقداماتی چون اعطای القاب و عناوین و مشاغل دولتی تا برگزاری نمایشهای مذهبی متغیّر بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - بررسی مؤلفههای مشروعیت سیاسی قراختاییان در ماوراءالنهر
فردین یاوری فیض الله بوشاسب گوشه فریناز هوشیارظهور قراختاییان و تهاجم آنها به ماوراءالنهر در آغاز سدۀ ششم هجری را میتوان نخستین تهاجم بزرگ از سوی غیرمسلمانان دشتهای آسیای مرکزی به سوی عالم اسلام قلمداد کرد.گرچه این قوم در ابتدا و در مواجهه با حکومتهای اسلامی رویکرد تقابل اتخاذ کرد، با این وجود با ماندگاری و زیس أکثرظهور قراختاییان و تهاجم آنها به ماوراءالنهر در آغاز سدۀ ششم هجری را میتوان نخستین تهاجم بزرگ از سوی غیرمسلمانان دشتهای آسیای مرکزی به سوی عالم اسلام قلمداد کرد.گرچه این قوم در ابتدا و در مواجهه با حکومتهای اسلامی رویکرد تقابل اتخاذ کرد، با این وجود با ماندگاری و زیست در بین اقوام و حکومتهای مسلمان در ماوراءالنهر ناچار به اتخاذ رویکردهای مشروعیت بخش سیاسی جهت بقا شد. تحقیق حاضر با استفاده از شیوه توصیفی و تحلیلی در صدد است به این پرسش اساسی پاسخ دهد که مهمترین رویکردهای قراختاییان در کسب مشروعیت سیاسی در ماوراء النهر در بین مسلمانان چه بوده است؟ یافتههای تحقیق حاکی از آن است که تساهل و تابآوری مذهبی،اعطای آزادی در عبادات به اقوام تابعه، توجه به عدالت در برخورد با ملل ساکن منطقه ، عدم تخریب و ویرانگری عظیم قلمروهای تسخیرشده و تأسیس حکومت بر پایۀ مشارکت با مردمان مغلوب، ابقای حاکمان سابق و رهبران قلمروهای تحت حکومت خود، برقراری روابط دوستانه با عناصر و اقوام مسلمان و متنفذ ماوراءالنهر از جمله صدور آل برهان و سادات علویان ، رویکرد انفعال جهان اسلام و اندیشۀ مسلمانان مبنی بر اهمیت وجود قراختاییان به عنوان سدی در مقابل هجوم خیتانها و مغولان، مهمترین مؤلفههای کسب مشروعیت سیاسی قراختاییان غیرمسلمان در بین مسلمانان ماوراءالنهر بوده است. کلیدواژهها: قراختاییان، مشروعیت سیاسی، مسلمانان، سیاست مذهبی، ماوراءالنهر. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - نقد سندیت نسب و القاب ملک محمود کیانی سیستانی
ناصر چاری فیض اله بوشاسب گوشه محمد کریم یوسف جمالی سهیلا ترابی فارسانیملک محمود سیستانی (کیانی)، یکی از ملک زادگان سیستان است که از پی سلطه محمود قلجایی بر اصفهان، در 1135 ق./1722 م. بر مشهد دست یافت. او جهت کسب مشروعیت، ریشه خاندان خود را با انتساب به صفاریان و از طریق آنان به ساسانیان و سپس با سلسله نسب آنان به کیانیان باستانی و اسطوره أکثرملک محمود سیستانی (کیانی)، یکی از ملک زادگان سیستان است که از پی سلطه محمود قلجایی بر اصفهان، در 1135 ق./1722 م. بر مشهد دست یافت. او جهت کسب مشروعیت، ریشه خاندان خود را با انتساب به صفاریان و از طریق آنان به ساسانیان و سپس با سلسله نسب آنان به کیانیان باستانی و اسطوره ای می رساند؛ ادعایی که در آن عصر تقریباً مقبول واقع شد. پژوهش حاضر به نقد سندیت این ادعا و نیز مشخص کردن تاریخ اطلاق عنوان ملک به این خاندان اختصاص دارد. سوال تحقیق اینگونه ارائه شده است که: عوامل و دلایل انتساب ملک محمود سیستانی به ساسانیان و کیانیان چه بود؟ و در پاسخ به آن، این فرضیه بیان شده است که ریشه های اسطوره ای یا تاریخی حضور پادشاهان کیانی و قهرمانان شاهنامه در منطقه سیستان و وجود منابع تاریخی در تایید این مساله باعث پرورش چنین اندیشه ای شده است. یافته های پژوهش که مبتنی بر توصیف و تحلیل داده ها و کاربست روش تحقیق تاریخی می باشد، حاکی از آن است که شجره این خاندان در طول سالیان به وسیله منابع مختلف تاریخی پشتیبانی و بعضا مورد تردید قرار می گرفته است. توجه به عدم انتساب ساسانیان به کیانیان بر اساس منابع پس از صفویه روشن می سازد که این ادعا تا انتساب به ساسانیان قابل بحث و بررسی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - نقش دین در مناسبات انسانی و روابط بینالملل
جواد دهقانیچکیده به دنبال تحولاتی که در دهههای اخیر به وقوع پیوسته، بار دیگر دین بهعنوان متغیری مهم و اثرگذار وارد عرصه اجتماعی شده و مرجعیت سکولاریسم را در تمامی حوزهها به چالش کشیده است. این مهم سبب شده تا نه تنها بار دیگر توجهات معطوف به نقش دین در مناسبات سیاسی جوامع انسان أکثرچکیده به دنبال تحولاتی که در دهههای اخیر به وقوع پیوسته، بار دیگر دین بهعنوان متغیری مهم و اثرگذار وارد عرصه اجتماعی شده و مرجعیت سکولاریسم را در تمامی حوزهها به چالش کشیده است. این مهم سبب شده تا نه تنها بار دیگر توجهات معطوف به نقش دین در مناسبات سیاسی جوامع انسانی شود؛ بلکه بسیاری اکنون برآنند که بهرغم تصور غالب، دین همواره در جوامع حضور داشته و به شیوههای گوناگون به ایفای نقش پرداخته است و دارای کارکرد مثبت در راستای رسیدن به صلح و آرامش و نیز کارکرد منفی با دامن زدن به تنشها بوده است. در پاسخ به چگونگی نقشآفرینی پیوسته دین در سپهر عمومی به طور اعم و روابط بینالملل به طور اخص این فرضیه مطرح شده که دین به دلیل این که همزاد بشر و تاریخ حیات وی بوده، چارچوبی را ارائه میکند که انسان در قالب آن به تفکر و کنش میپردازد و از راههای گوناگون زندگی وی را متأثر میگرداند. لذا آنچه زیر عنوان سکولاریسم شناخته میشود، گرچه مرجعیت دین را به عنوان راهنمای زندگی منکر شده؛ اما هرگز نتوانسته خود را از سیطره دین و تبعات غیرمستقیم و پنهان آن رها سازد؛ بهگونهای که درپی دگرگونی اوضاع و شرایط جوامع و تحولات معناشناختی، بار دیگر دین در کنار اثرگذاری پنهان خود، در پی احیای مرجعیتش در تمامی ابعاد حیات انسانی برآمده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - تجزیه و تحلیل بحران کرونا در ایالات متحده با تاکید بر بحران مشروعیت دولت دونالد ترامپ
سید قاسم زمانی علی محمددوستمسئله ای که در عمل به وقوع نپیوست و اعتراضات طیف های وسیعی از مردم این کشور را به همراه داشت و مشروعیت کارکردی وسیعی برای ترامپ و دولت نومحافظه کار به وی همراه داشت. در این مقاله، تلاش نویسندگان ارائه پاسخ به این سوال است که بحران کرونا چه تاثیراتی بر کارکرد و مشروعیت د أکثرمسئله ای که در عمل به وقوع نپیوست و اعتراضات طیف های وسیعی از مردم این کشور را به همراه داشت و مشروعیت کارکردی وسیعی برای ترامپ و دولت نومحافظه کار به وی همراه داشت. در این مقاله، تلاش نویسندگان ارائه پاسخ به این سوال است که بحران کرونا چه تاثیراتی بر کارکرد و مشروعیت دولت ترامپ گذارده و در ادامه چه آینده محتملی را می توان در این راستا برای نظام سیاسی اجتماعی ایالات متحده متصور بود؟ فرضیه نویسندگان در این مقاله حکایت از تشدید بحران مشروعیت دولت ترامپ در دوران شیوع ویروس کرونا در این کشور دارد و یافته های مقاله که با استفاده از روش های تلفیقی تحلیلی توصیفی و آینده پژوهی، استفاده از منابع مکتوب و کتابخانه ای نشان دهنده وقوع احتمالی سه پیامد کلان برای ترامپ خواهد بود. نخست؛ تعمیق دوقطبی سازی در ایالات متحده، دوم شکست در انتخابات آتی ریاست جمهوری در آمریکا؛ و در نهایت ظهور بحران های امنیتی در آمریکا. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - دیپلماسی انرژی اسرائیل: مبانی و اهداف منطقه ای
سید امیر نیاکوئی داود کریمی پورچکیده کوشش برای افزایش امنیت همواره مهم ترین دغدغه سران رژیم اسراییل بوده است. حفظ امنیت به مثابه یک نیاز حیاتی و یکی از مهم ترین نگرانی های تل آویو از مهم ترین اولویت های سیاست خارجی آن است. یکی از ابزارهای که می تواند تا حدودی به رفع تهدیدات امنیتی این رژیم کمک نماید أکثرچکیده کوشش برای افزایش امنیت همواره مهم ترین دغدغه سران رژیم اسراییل بوده است. حفظ امنیت به مثابه یک نیاز حیاتی و یکی از مهم ترین نگرانی های تل آویو از مهم ترین اولویت های سیاست خارجی آن است. یکی از ابزارهای که می تواند تا حدودی به رفع تهدیدات امنیتی این رژیم کمک نماید، دیپلماسی انرژی فعال برای کاهش مخاطرات امنیتی و بهبود امنیت انرژی است. با توجه به این که رژیم صهیونیستی از دیپلماسی انرژِی در جهت ارتقای جایگاه منطقه ای و رفع یا تقلیل تهدیدات امنیتی خویش بهره می جوید، این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که مبانی و اهداف دیپلماسی انرژی رژیم اسراییل در محیط منطقه ای چیست و این کشور چگونه از دیپلماسی انرژی برای بهبود امنیت و ارتقای جایگاه منطقه ای خود بهره می گیرد؟ یافته های این تحقیق نشان می دهد دیپلماسی انرژی رژیم اسراییل در سه محیط منطقه ای خاورمیانه، اوراسیا و مدیترانه فعال بوده و در هر یک از سه محیط فوق اهداف خاص و معینی را دنبال می کند. فصل مشترک اهداف تل آویو در هر سه محیط، تأمین انرژی، ارتقای جایگاه منطقه ای، کاهش دغدغه های امنیتی و کسب مشروعیت سیاسی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - Feasibility of Farmers’ Participation in Optimal Irrigation Management System (Case of Guilan Province)
محمد طالقانیFarmers’ participation in the maintenance and operation of water facilities has a positive impact on their attitude and internal trends and incentives to have closer cooperation with Regional Water Organization. The transfer of irrigation management to farmers enh أکثرFarmers’ participation in the maintenance and operation of water facilities has a positive impact on their attitude and internal trends and incentives to have closer cooperation with Regional Water Organization. The transfer of irrigation management to farmers enhances the productivity of water facilities and ultimately, results in efficient water use in agriculture. In order to evaluate the effect of participation and transfer of irrigation management to farmers, four hypotheses have been proposed. The study was an applied research according to the goal and was a descriptive survey as data collection method. Judgmental sampling was used to take samples from the population. A researcher-made questionnaire was employed for data collection. It was conducted among 120 people in Guilan Regional Water Organization engaged in agricultural sections. The questionnaire's validity was confirmed by content validity and its total reliability was estimated by Cronbach's alpha as to be 0.86 using SPSS software. The effects of participation on farmers’ commitment, cooperation, and satisfaction and the legitimacy of Regional Water Organization of Guilan province were evaluated at 0.01 level, and no evidence was found to reject the hypotheses. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - Power, knowledge and legitimacy in KhajehNasirEldin Tusi's Thought
Garineh Keshishyan Siraki Seyed Kamran SeifThis article, analyzes three basic concepts (power, knowledge and legitimacy) of Tusi's viewpoint. Also analyze that what are each of these concepts position in Islamic political thought and finally investigate the dignity of each one. In this research exploreTusi's com أکثرThis article, analyzes three basic concepts (power, knowledge and legitimacy) of Tusi's viewpoint. Also analyze that what are each of these concepts position in Islamic political thought and finally investigate the dignity of each one. In this research exploreTusi's components political thought, in fact explore the relationship between politics government and in relation with the basic concepts of power and legitimacy. In this article, Tusi's thought examine with two approaches: Analytical-Descriptive and Fuchou's discourses. The knowledge is the main axis of political power and legitimacy, he believes that knowledge and power are two important concepts in government, that governor need them for legitimacy and continuity of his government but within difference that knowledge is pre-examined of all other elements, finally find by examining Tusi's thought. All of his bases knowledge receive from religious lessons and teaching, so we can see political concepts affiliation with religious knowledge in Tusi's government actions. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - The Middle East and the Legitimate Government based on James Rosena's Theory of Chaos with an Emphasis on Iran
Reza Fazlali HosseinAli Nowzari Reza ShirzadiMan was created with problems and he overcame them with the cooperation of humans. The complexity of the problems caused people to establish social institutions such as government. But not only did it not solve the crises, but also added to their complexity. In this art أکثرMan was created with problems and he overcame them with the cooperation of humans. The complexity of the problems caused people to establish social institutions such as government. But not only did it not solve the crises, but also added to their complexity. In this article, we tried to show with the help of the "chaos" model of "James Rosena" that the crises in the age of communication and globalization, which have disturbed the world order; It is the same as order, and it is the result of a series of actions with the variables of tyranny, monopoly, corruption, lack of efficient institutions, rent, weak and dependent governments, which is the reaction of chaos. Nations elect government leaders with collective participation to establish stability, prosperity, comfort, justice, security, distribution of resources, transparency, progress, democracy and stable human dignity; Otherwise, cooperation, participation, trust, legitimacy, initiative and creativity will decrease and cost, multipolarity and corruption will increase in the society. Can leaders earn trust? In a word, yes! With the hypothesis that bilateral cooperation and legitimacy should increase. The solution in honesty is to keep promises and be accountable; So that social trust and the relationship between the government and the nation return to the society. Citizens' trust in government and institutions is dynamic, changeable and cause and effect. The governments of the Middle East, such as Iran, are regulated in the framework of command and obedience, and demand and demand have no place in it. Therefore, the formation of a modern government is in an aura of uncertainty. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - Power, knowledge and legitimacy in the political thought of Imam Mohammad Ghazali
Garineh Keshishyan Siraki Heidar Fazlollah TabarInvestigation and thinking on concepts such as knowledge, power and legitimacy is considered one of the most important subjects in this study.Till now, the concepts of knowledge and power by using Foucault's discourse on Ghazali political thought, have not studied by re أکثرInvestigation and thinking on concepts such as knowledge, power and legitimacy is considered one of the most important subjects in this study.Till now, the concepts of knowledge and power by using Foucault's discourse on Ghazali political thought, have not studied by researchers And this is may be one of the innovations of this research. Of course, in this article we will act descriptive – analytical method and using Foucault's discourse concepts. So, Due to the position of each of these concepts in Islamic thought, Assessment the position of power, knowledge and legitimacy in the Ghazali political thought will be analyzed. The results that obtained during this study, investigate the position of knowledge, power and legitimacy in the political structure of Ghazali government. In Ghazali political thought, the concept of knowledge have the superior position in structure and form of his government and in this structure, Knowledge is in the service of the government and power; That this claim within the Ghazali intellectual framework observed for defining Esteslahy policy, But since Ghazali knows the greatness of caliph as a factor for the homage, formation and survival of the government and believes A special place for the ruler and king for community administration, In practice, says the primacy of power over knowledge so, getting out the legitimacy of power. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - The Political Thought of Darius the Great (522- 486 B.C.), the Legislator of Achaemenid Empire (A Study Based on Achaemenid Inscriptions in Old Persian)
Awat AbbasiDarius offered the political order of “king of kings” to solve the political crisis of his era. He legitimized it based on an order of gods. In his belief, the nature of politics was based on a dualistic religious worldview that is the fight between true div أکثرDarius offered the political order of “king of kings” to solve the political crisis of his era. He legitimized it based on an order of gods. In his belief, the nature of politics was based on a dualistic religious worldview that is the fight between true divinity and false divinity’s will and performance in the world. In addition, the chief true divinity’s law was introduced as the principle order in the world and eternal happiness in true divinity’s house. Therefore, it was considered as the pattern of political order following which was propagandized as the way to reach happiness in this world and salvation in next life. To protect this law, the chief true divinity bestowed the political power to the ruler. Therefore, what should be the political order and who should be the ruler, is justified in the context of the definitions of human, world, happiness and salvation. The sovereignty of the ruler and, therefore, the domination of the chief true divinity’s laws in politics were considered as justice. This definition of justice denied liberty and promoted absolutism. In justifying the ruler’s absolute power, even his laws and commands were considered as the dominant norms over the politics. The principal motif for the Achaemenid ruler to consider him the gods’ attributes originates from the historical competitions between warriors and priests. The Achaemenid ruler was belonged to the group of warriors. Since the historical trend of achieving the political ruling by the Aryan warriors was based on force and power, they could not legitimize their ruling without considering people’s religious worldview. The Aryan priests claimed that they had the ability to communicate with gods and observe the rules created by the legislator god. Therefore, the Achaemenid king-warriors tried to enhance their spiritual status by calling themselves as selected persons and gods’ representatives on earth. Therefore, they considered gods’ attributes, such as wisdom, legislation and absolute power for themselves. However, due to the Achaemenid ruler’s worldview and the divine right of ruling, this claim had no influence in changing the nature of politics from a sacred basis to a secular one. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - The Concept of “Political Legitimacy” in Shia Political Thought (With Focus on Imam Khomeini’s Political Thought)
Azam BoroughaniLegitimacy is always considered an important concept among basic topics of political science; since it has been already posed as the prerequisite of acceptability for exercising of power in the societies through history. Accordingly, all of the political philosophies ma أکثرLegitimacy is always considered an important concept among basic topics of political science; since it has been already posed as the prerequisite of acceptability for exercising of power in the societies through history. Accordingly, all of the political philosophies made efforts to establish an intellectual apparatus that enforces the fundamentals of governance, dealt to some extent with the issue of “Legitimacy” and included it in the core of arguments. In general, legitimacy would be defined as being legal or to be based on the law; but it refers not only to legality of government from the legislative respect, but also to social acceptability of it by citizens. In this article, we try to study and investigate the political legitimacy in the Shia political thought, particularly with focus on views of Imam Khomeini (RA) as the founder and former leader of Islamic Republic of Iran. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - A Comparative Study on the Concept of Political Legitimacy in Imam Khomeini and Jurgen Habermas's Thoughts
Garineh KeshishyanPolitical legitimacy is one of the basic and major concepts of political science especially political thought. Different views of the meaning and the concept of political legitimacy go back to the roots of political legitimacy. In this article by using a comparative sty أکثرPolitical legitimacy is one of the basic and major concepts of political science especially political thought. Different views of the meaning and the concept of political legitimacy go back to the roots of political legitimacy. In this article by using a comparative style, the author will attempt to compare the concept of political legitimacy in Imam Khomeini and Jurgen Habermas's thoughts. Imam Khomeini and Jurgen Habermas have their special definitions for the concept of political legitimacy which are not similar to one another. Imam Khomeini's thought was based on religious ideas in terms of the Quran, while Habermas's thought has been shaped in western cultures which criticize the contemporary capitalist society. It is no wonder that in some cases they have common views which are the subject of this article. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - Feasibility of Democratic Guarantees in the Principles of the Iranian Constitution
Khodadad Bahiraei Hossein Monavari Ali Faghih HabibiIn today's era, there are few governments willing to consider their sovereignty based on domination and force, or hereditary rule and not claiming legitimacy due to the acceptance and support of the people. Although many governments maintain the appearance of democracy أکثرIn today's era, there are few governments willing to consider their sovereignty based on domination and force, or hereditary rule and not claiming legitimacy due to the acceptance and support of the people. Although many governments maintain the appearance of democracy (show elections, puppet parties) have an absolute and authoritarian nature. Therefore, observing the principles and determining the principles in the constitution along with the guarantee of implementation is a necessary and sufficient condition for the establishment of democracy in any country. Which provisions of the constitution have satisfied the establishment of democracy in the constitution of Iran? This is the question of this article. The dual control and restraint of power (separation of powers on one hand and the creation of a supervisory body to supervise them on the other) is to control power (check & balance system) and prevent the body of power from violating legal limits and attacking democracy. The following items are among the important means of guaranteeing democracy in Iran's constitution. judicial supervision (prosecution of crimes caused by abuse of power and civil responsibility); political surveillance (investigation, questioning, impeachment); Hierarchical supervision and public supervision (parties, publications, commanding good and forbidding evil, principle 8). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - تأثیر رویه قضایی دادگاه اروپایی حقوق بشر بر چگونگی تحدید حقوق و آزادی های اساسی در قانون اساسی ایران
محسن مرهونی لیلا رئیسیزمینه و هدف: دادگاه اروپایی حقوق بشر را میتوان به عنوان تجربهای موفق به عنوان ارگان قضایی کنوانسیون اروپایی حقوق بشر دانست که آراء و تصمیمات آن برای دولتهای بسیاری الزامآور میباشد. این نهاد، نهتنها سهم مهمی در ارتقای حقوق بشر در کشورهای عضو این کنوانسیون داشته است أکثرزمینه و هدف: دادگاه اروپایی حقوق بشر را میتوان به عنوان تجربهای موفق به عنوان ارگان قضایی کنوانسیون اروپایی حقوق بشر دانست که آراء و تصمیمات آن برای دولتهای بسیاری الزامآور میباشد. این نهاد، نهتنها سهم مهمی در ارتقای حقوق بشر در کشورهای عضو این کنوانسیون داشته است، بلکه نقش قابل توجهی نیز در توسعه و تحول این حقوق در سایر کشورها ایفا نموده است. در این راستا، این نهاد، رسالت و وظیفة خود در حمایت و تضمین حقوق و آزادیهای بشری را بر اساس اعمال برخی سازوکارها از جمله کاربرد مؤلفههای قانونی بودن اقدام، مشروع بودن هدف و ضرورت اقدام دموکراتیک به موجب کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، عملی میسازد. روش: این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی، با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای و اسنادی از منابع گوناگون از جمله آراء و نظریات حقوقی و مشورتی دادگاه اروپایی حقوق بشر میباشد. یافتهها و نتایج: یک اقدام مورد مداخله در حقوق و آزادیهای افراد میبایست، نهتنها به موجب قوانین و مقررات داخلی کشور خوانده باشد، بلکه همچنین میبایست در راستای اهدافی مشروع و قانونی نظیر امنیت ملی، تمامیت ارضی، نظم عمومی، بهداشت عمومی، اخلاقیات و رفاه اقتصادی بوده و در یک جامعه دموکراتیک اقدامی ضروری و متناسب تلقی گردد. از اینرو، میتوان در پی امکانسنجی و الگوسازی شیوه رسیدگی این دادگاه، به عنوان روشی برای جلوگیری از اقدامات خودسرانه مقامات در تحدید حقوق و آزادیهای افراد برآمد. در این مقاله، به ارزیابی تأثیر رویه قضایی دادگاه اروپایی حقوق بشر بر چگونگی تحدید حقوق و آزادیهای اساسی مندرج در ایران، از طریق بررسی امکان اعمال مؤلفههای مذکور به موجب اصول مندرج در قانون اساسی پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - حمایت از فرزندان طبیعی در حقوق ایران و اسناد بین المللی
مریم سعادت دورابی سید عسکری حسینی مقدم احمد اسفندیاریفرزند طبیعی فرزند حاصل از رابطه خارج از نکاح را گویند که از ارث و برخی حقوق اجتماعی محروم است. تبعیض میان اطفال قانونی و اطفال طبیعی با اصل تساوی افرادِ مذکور در اصول 19 و 20 قانون اساسی متعارض است. در اسناد بینالمللی به برابری همه افراد تصریح شده و ایران نیز طبق اسناد أکثرفرزند طبیعی فرزند حاصل از رابطه خارج از نکاح را گویند که از ارث و برخی حقوق اجتماعی محروم است. تبعیض میان اطفال قانونی و اطفال طبیعی با اصل تساوی افرادِ مذکور در اصول 19 و 20 قانون اساسی متعارض است. در اسناد بینالمللی به برابری همه افراد تصریح شده و ایران نیز طبق اسنادی که به آنها ملحق گردیده، متعهد به رفع هرگونه تبعیض شده است. منتقدان در مقایسه ایران با برخی دول غربی معتقدند که برای اطفال طبیعی، حقوق کمتری نسبت به بقیه اشخاص در نظر گرفته شده است بااینحال، در ایران تعداد افرادی که از نظر حقوقی ولدزنا و فرزند طبیعی محسوب می شوند، بسیار کم است و عملاً کسی به این علت از حقوق خود محروم نمیشود.با توجه به یافتههای پژوهش حاضر اولاً به نظر میرسد، طفل طبیعی نسبت به افراد عادی از همه حقوق بهرهمند نبوده که این محرومیت در ارث جدیتر است. ثانیاً با توجه به ماده ی ۱۱۶۷ قانون مدنی، ولد زنا، ملحق به زانی نمی شود، بنابراین اطفال نامشروع در برخی حقوق احوال شخصیه با اطفال مشروع، تمایز دارند. ولی در خصوص سایر حقوق باید با روش استقرایی در مقررات پراکنده داخلی و بین المللی محدوده مشخصی برای این حقوق تعیین کرد. در اسناد بین المللی هیچگونه تفاوتی میان اطفال مشروع و نامشروع از حیث حقوق انسانی وجود ندارددر این تحقیق که از نوع بنیادی است و به مبانی و اصول پرداخته، جمعآوری اطلاعات، کتابخانهای است و سپس اطلاعات به روش توصیفی تحلیلی پردازش شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - تشدید سیاست های نژادپرستانه در ایالات متحده آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ؛ ریشه ها و پیامدها
عبدالرضا عالیشاهی علی محمددوست زهرا خدایاری آغمیونمفهوم نژادپرستی را می توان یکی از بحران های فراگیر در میان بیشتر جوامع اعم از صنعتی و در حال توسعه قلمداد کرد. این مفهوم اصولا در میان جوامع مهاجرپذیر ملموس تر بوده و پیامدهای متعددی را بر جوامع آنان گذارده است. در این میان ایالات متحده آمریکا در تاریخ حیات خود، چالش ها أکثرمفهوم نژادپرستی را می توان یکی از بحران های فراگیر در میان بیشتر جوامع اعم از صنعتی و در حال توسعه قلمداد کرد. این مفهوم اصولا در میان جوامع مهاجرپذیر ملموس تر بوده و پیامدهای متعددی را بر جوامع آنان گذارده است. در این میان ایالات متحده آمریکا در تاریخ حیات خود، چالش های ویژه ای با مسئله نژادپرستی داشته است. سیاه پوستان این کشور که در خلال قرون 17 تا 19 میلادی در انقیاد کامل سفیدپوستان و برده آنان تلقی می شدند، توانستند با الغای این قانون بخش هایی از حقوق شهروندی خود را استیفا کنند اما کماکان چالش های میان سفیدپوستان و سیاهان آمریکایی یک معضل لاینحل در نظام ایالات متحده باقی مانده است تا حدی که در برخی مواقع، چنین شکافی به یک بحران اجتماعی و حتی امنیتی مبدل گردیده است. در این مقاله، تلاش نویسندگان حول بررسی و ارائه پاسخی مستدل به این سوال است که مهمترین اقدامات ترامپ علیه سیاه پوستان این کشور در چه مسائلی بوده است؟ و این اقدامات چه بازخوردهایی بر عملکرد دولت وی گذارده است؟ فرضیه نویسندگان حکایت از این مسئله دارد که اقدامات ترامپ در دوره ریاست جمهوری چهارساله اش علیه سیاه پوستان به تشدید اقدامات نژادپرستانه علیه آنان منتهی گردیده است که این مسئله بازخورد مهمی به نام بحران مشروعیت برای ترامپ ایجاد کرده است. بازخورد های این مسئله نیز در مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی متجلی گردیده است. روش مقاله کنونی بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی و استفاده از منابع اسنادی می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - رابطه اقتدار و مشروعیت در نظام سیاسی اسلام
علی لاریجانی غلامرضا غلامی ابرستانچکیده در ادبیات سیاسی رایج، مشروعیت به معنای پذیرش حق اعمال قدرت از سوی شهروندان تعریف میشود، اما از نگاه اسلام مشروعیت نظام سیاسی دقیقا بر اساس تعریف مذکور تعریف نمی شود بلکه مشروعیت نظام سیاسی به شرعیت آن گره می خورد، بنابراین تفاوت اساسی میان تعریف مشروعیت از نگاه ا أکثرچکیده در ادبیات سیاسی رایج، مشروعیت به معنای پذیرش حق اعمال قدرت از سوی شهروندان تعریف میشود، اما از نگاه اسلام مشروعیت نظام سیاسی دقیقا بر اساس تعریف مذکور تعریف نمی شود بلکه مشروعیت نظام سیاسی به شرعیت آن گره می خورد، بنابراین تفاوت اساسی میان تعریف مشروعیت از نگاه ادبیات رایج در علوم سیاسی و از منظر تفکر اسلامی مشاهده میشود در این تحقیق تلاش می شود ضمن تبیین تمایز نگاه اسلام به موضوع مشروعیت، تاثیر این امر بر اقتدار نظام سیاسی اسلام مورد بررسی قرار گیرد. از این رو به منظور درک صحیح از رابطه میان دو مفهوم اقتدار و مشروعیت در نظام سیاسی اسلام این مقاله نخست به بررسی تعاریف و دیدگاههای دانشمندان مختلف درباره مفهوم اقتدار پرداخته، سپس نسبت و ارتباط میان مفهوم مشروعیت و مفهوم اقتدار را در ادبیات سیاسی مورد بررسی قرار داده است. همچنین در ادامه به تبیین تعریف مشروعیت از منظر تفکر اسلامی و دیدگاههای موجود در این زمینه، جایگاه و نقش مردم در مشروعیت و اقتدار نظام سیاسی مورد بررسی قرار گرفته و از این رهگذر به نقش و جایگاه مشروعیت و چگونگی تحقق آن در نظام سیاسی اسلام و تاثیر این امر بر اقتدار دولت اسلامی پرداخته است. نگرش محقق در این مقاله این است که مشروعیت الهی به معنای انطباق نظام سیاسی با آموزههای اسلام و برخورداری توأمان آن از پذیرش مردمی تأثیر مستقیم و مهمی بر شکل گیری و افزایش اقتدار نظام سیاسی اسلام دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - بررسی مشروعیت و قانونی بودن تحریمهای یکجانبه ایالات متحده از منظر حقوق بشر جهانشمول
علی ایلخانی پور نادری نگین شفیعی بافتی یوسف مسلمی مهنیشورای امنیت سازمان ملل در ترتیبات حقوقی پس از منشور تنها مرجع قانونی توسل به تحریم یا اقدامات قهری تلقی شده است و هرچند عملکرد این شورا در بسیار موارد سیاسی و ناعادلانه بوده است به استناد فصل هفتم منشور، تحریمهایی که به موجب ماده 41 از سوی شورا با هدف حفظ صلح و امنیت ب أکثرشورای امنیت سازمان ملل در ترتیبات حقوقی پس از منشور تنها مرجع قانونی توسل به تحریم یا اقدامات قهری تلقی شده است و هرچند عملکرد این شورا در بسیار موارد سیاسی و ناعادلانه بوده است به استناد فصل هفتم منشور، تحریمهایی که به موجب ماده 41 از سوی شورا با هدف حفظ صلح و امنیت بینالمللی وضع میشوند، به لحاظ ماهیت، جمعی و قهری قلمداد شده و برای تمامی دولتهای عضو الزامآور هستند. نقطه مقابل تحریمهای جمعی سازمان ملل متحد، تحریمهای یکجانبه است که به موجب آن، یک دولت با هدف وادار کردن دولت دیگر به تغییر سیاستهای خود مبادرت به وضع آنها مینماید. این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است در پاسخ به این سوال اصلی که جایگاه قانونی و مشروعیت تحریمهای یکجانبه ایالات متحده چیست، این فرضیه را مورد توجه قرار میدهد که تحریمهای یکجانبه ایالات متحده علیه کشورها ناقض حقوق بشر جهانشمول ازجمله حقوق بینالملل بشردوستانه، اصول و مقاصد تصریح شده در منشور، اصل برابری حاکمیتها، اصل عدم مداخله، امنیت غذایی، بهداشتی و آموزشی، حق بر توسعه، حق بر زندگی و سایر حقوق بنیادین بشر کشور مورد تحریم است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - شهادت سردار سلیمانی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران
محمد شجاعیانشهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی فرمانده فقید سپاه قدس توسط ایالات متحده امریکا، تاثیرات بسیار برجسته ای در عرصه داخلی، منطقه ای و بین المللی برای جمهوری اسلامی، جبهه مقاومت اسلامی و جهان اسلام داشته است. این موضوع از جنبه های مختلف نظامی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حقوق أکثرشهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی فرمانده فقید سپاه قدس توسط ایالات متحده امریکا، تاثیرات بسیار برجسته ای در عرصه داخلی، منطقه ای و بین المللی برای جمهوری اسلامی، جبهه مقاومت اسلامی و جهان اسلام داشته است. این موضوع از جنبه های مختلف نظامی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی و البته منطقه ای و بین المللی قابل بررسی و مطالعه است. نوشتار حاضر، به بررسی تاثیرات شهادت فرمانده سپاه قدس در گسترش و ارتقاء قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران می پردازند. هر چه زمان می گذرد شهادت پرافتخار این فرمانده مجاهد و پرورش یافته مکتب انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره) تاثیرات فزاینده خود در تثبیت و بسط قدرت جبهه مقاومت در مقابل جبهه طاغوت و استکبار را عرصه عمل بیشتر نشان می دهد. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی چه تاثیراتی را بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ آنچه که از بررسی این تاثیرات بدست می آید آن است که شهادت فرمانده سپاه قدس از منظر اثبات و نشان دادن مشروعیت نظام سیاسی؛ بسط ارزشهای سیاسی دینی بویژه ارزش برجسته شهادت؛ تقویت و بسط انسجام و سرمایه اجتماعی در جامعه ایران؛ و بالاخره تایید و تقویت سیاست خارجی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی موجب تقویت قدرت نرم نظام اسلامی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - مروری بر عوامل سیستم های گزارشگری پایداری با رویکرد توسعه اقتصادی
سعید انورخطیبیدر دهه گذشته، استفاده از گزارشدهی پایداری به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط و گزارش عملکرد اهداف پایداری توسط شرکتها، منجر به آگاهی روزافزون از ارزش و توسعه آن در دنیای شرکتها شده است. بنابراین، بررسی این پدیده برای درک بهتر و شناسایی عناصر مشخصه آن حائز اهمیت است. أکثردر دهه گذشته، استفاده از گزارشدهی پایداری به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط و گزارش عملکرد اهداف پایداری توسط شرکتها، منجر به آگاهی روزافزون از ارزش و توسعه آن در دنیای شرکتها شده است. بنابراین، بررسی این پدیده برای درک بهتر و شناسایی عناصر مشخصه آن حائز اهمیت است. هدف این مطالعه بررسی سیستماتیک ادبیات برای ایجاد عناصر متمایز گزارش پایداری و ارائه یک چارچوب نظری کامل است که امکان طبقهبندی محرکهایی را که برای اتخاذ گزارش پایداری حیاتی هستند، فراهم میکند. از طریق تجزیه و تحلیل، عناصر مشخصه گزارش پایداری را در یک خلاصه همگن و مختصر توصیف می شود. محرک های حاصل، ممکن است نه تنها در زمینه گزارش های غیرمالی، بلکه در تشویق بازتاب های توسعه اقتصادی-تجاری کافی باشد که ممکن است الهام بخش مسیرهای تحقیقاتی جدید برای محققان در این زمینه باشد. واژههای کلیدی: نظریه مشروعیت، نظریه ذینفعان، نظریه نهادی، اطلاعات غیرمالی، گزارشگری پایداری، محرکهای نهادی،توسعه اقتصادی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - مبانی مشروعیت حکم غیابی در فقه امامیه با نگاهی به فقه اهل سنت
مصطفی غفوریان نژاد ملیحه غلامیبرای فصل نزاع میان افراد، اصل، حضور طرفین دعوی در جلسهی دادرسی است. زیرا در شرع مقدس اسلام و حقوق اسلامی مقتضای ولایت قاضی نسبت به متداعیین، قضاوت با حضور آنان است. یعنی خوانده یا وکیل وی باید در مراحل دادرسی حاضر شوند و دفاعیات خود را نسبت به دعوی مطرح نمایند و یا در أکثربرای فصل نزاع میان افراد، اصل، حضور طرفین دعوی در جلسهی دادرسی است. زیرا در شرع مقدس اسلام و حقوق اسلامی مقتضای ولایت قاضی نسبت به متداعیین، قضاوت با حضور آنان است. یعنی خوانده یا وکیل وی باید در مراحل دادرسی حاضر شوند و دفاعیات خود را نسبت به دعوی مطرح نمایند و یا در صورت عدم حضور، به دادگاه مربوطه لایحه تقدیم نمایند. تا بدینوسیله از تضییع شدن حقوق وی جلوگیری شود. اما در برخی موارد دادرسی بدون حضور یکی از طرفین دعوی تشکیل میگردد، این امر یکی از موضوعات حائز اهمیت در قضا و دادرسی است. حکم غیابی نیز همانند دیگر موضوعات فقهی باید مستند به منابع و مبانی پذیرفته شده باشد. مهم ترین مبنای شرعی حکم غیابی آیاتی از قرآن؛ احادیث و روایات منقول از ائمه معصوم (ع) همراه با اجماع فقیهان و حکم عقل است. در همین راستا به بررسی و تحلیل هر یک از این منابع همت گماردیم و با نگاهی مختصر به فقه اهل سنت سعی در بررسی همه جانبهی این موضوع در فقه اسلامی داشتیم. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده و به روش کتابخانهای با استفاده از ابزار فیش به رشته تحریر درآمده است. از مجموع مطالب و استدلالها این نتیجه حاصل شد که در دادرسی غیابی با عنایت به برخی مبانی میتوان گفت؛ در هر صورت حاکم موظف است قبل از صدور حکم و برای شنیدن دفاعیات مدعیعلیه او را به محکمه دعوت نماید و در صورت عدم حضور مدعیعلیه، قاضی مجاز به محاکمهی غیابی و صدور حکم غیابی خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - مشروعیت سلب مالکیت از سرمایهگذاران خارجی، جستاری در نظام ایران و بینالملل
محمدصادق تیموریحقوق عرفی بینالملل ظاهراً ارائه دهندهی یک دسته از اصول مشخص، معلوم و تثبیت شده جهت کنترل بر اقدامات قانونیِ سلب مالکیت سرمایهگذاران خارجی است. سلب مالکیت از خارجیان میتواند منجر به ایجاد مسئولیت بینالمللی نیز برای دولت سلب کننده شود؛ مگر آنکه این کار بر اساس شرایط أکثرحقوق عرفی بینالملل ظاهراً ارائه دهندهی یک دسته از اصول مشخص، معلوم و تثبیت شده جهت کنترل بر اقدامات قانونیِ سلب مالکیت سرمایهگذاران خارجی است. سلب مالکیت از خارجیان میتواند منجر به ایجاد مسئولیت بینالمللی نیز برای دولت سلب کننده شود؛ مگر آنکه این کار بر اساس شرایط خاص یعنی منفعت عمومی و به صورت غیر تبعیض آمیز و نیز در ازای پرداخت غرامت انجام گرفته شده باشد. این غرامت باید منصفانه، فوری و کامل باشد. نظر به ابهام هر یک از سه عبارت فوق الاشعار و فقد تعریفی واضح از آنها از یک سو و نیز ارائه چارچوبی دقیق از سوی دیگر، رویه جاری مراجع داوری بینالمللی، مطالعه موردی را بهترین ابزار در حل مناقشات ناشی از دعاوی سلب مالکیت سرمایهگذاری خارجی میداند. سعی ما در این پژوهش بررسی هر یک از این شروط در نظام حقوق داخلی، اسناد بینالمللی و به ویژه طرز تلقی مراجع داوری از هر یک از آنهاخواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - دسترسی و مشارکتِ فرهنگی، حق شهروندی در برخورداریهای فرهنگی
مهدی نوریان روح الله آدینهحق دسترسی و مشارکت فرهنگی، مصداق عینیتیافته تنوع فرهنگی مورد نظر یونسکو است. بشر، که با تفکر از غیر خویش بازشناخته شده، به موجودی با سرشت مدنی شهرت یافته است، خواسته یا ناخواسته ماهیت فردی و اجتماعی اش از طریق فرهنگ به یکدیگر مرتبط گردیده است، اما برخی مصادیق متعارض ای أکثرحق دسترسی و مشارکت فرهنگی، مصداق عینیتیافته تنوع فرهنگی مورد نظر یونسکو است. بشر، که با تفکر از غیر خویش بازشناخته شده، به موجودی با سرشت مدنی شهرت یافته است، خواسته یا ناخواسته ماهیت فردی و اجتماعی اش از طریق فرهنگ به یکدیگر مرتبط گردیده است، اما برخی مصادیق متعارض این حق با احکام شریعت اسلامی، فرضیة عمومیت مشروعیت آن را با این پرسش مواجه نموده است که آیا با وجود شریعت اسلامی، مشروعیت عام حق دسترسی و مشارکت فرهنگی میسر است؟ پژوهش حاضر با رویکرد استدلالی و استفاده از روش قیاس منطقی از نوع غیر مستقل عقلی پس از مفهوم شناسی فرهنگ و نسبت سنجی میان برخورداری فرهنگی با مفهوم فرهنگ، به اثبات تلازم میان زندگی انسان و زندگی اجتماعی او از یکسو و تلازم میان فرهنگ و زندگی اجتماعی انسان از سوی دیگر پرداخته و از این طریق عمومیت مشروعیت حق برخورداری فرهنگی را اثبات نموده است، سپس با توجه به شاخصیت شریعت اسلامی در باز شناخت موارد مشروع از نامشروع و براساس نگاه غایی به اجزاء ملازمه، هدفمندی خلقت از نگاه قرآن را دلیلی دیگر بر مشروعیت حق مذکور برای تمامی افراد بشر دانسته است. آنگاه در پایان با استناد به آراء فقهاء امامیه از طریق مصداقیابی تأییدی دیگر بر صحت فرضیة پیشگفته ارائه نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - وجوه دموکراتیک نظام سیاسی مطلوب در نظریه سیاسی ایمانوئل کانت و یورگن هابرماس
حسینعلی نوذری علی ایمانیمفهوم نظام سیاسی مطلوب و تعیین نظام سیاسی با کارکردهای مناسب مقولهای است دارای قدمت بسیار در فلسفهی سیاسی که دیرینه و خاستگاه آن در نظریهی سیاسی دست کم در آرای افلاطون به ویژه رسالهی جمهور و رسالهی سیاست ارسطو و طبقه بندی مشهور او در زمینه ِ نظام های سیاسی مشهود می أکثرمفهوم نظام سیاسی مطلوب و تعیین نظام سیاسی با کارکردهای مناسب مقولهای است دارای قدمت بسیار در فلسفهی سیاسی که دیرینه و خاستگاه آن در نظریهی سیاسی دست کم در آرای افلاطون به ویژه رسالهی جمهور و رسالهی سیاست ارسطو و طبقه بندی مشهور او در زمینه ِ نظام های سیاسی مشهود می باشد . دو نفر از اندیشمندانی که در این زمینه به طرح نظریه پرداخته اند ایمانوئل کانت و یورگن هابرماس می باشند . حکومت مطلوب کانت برآمده از قانون و اراده ی مردم است و قوانین آن بر اساس مفهوم حق و با عنایت بر اصول پیشینی خرد مانند آزادی ، برابری و استقلال می باشد و علاوه بر این بر اساس نظام نمایندگی و تفکیک میان قوا اداره می شود و از آن با عنوان نظام جمهوری یاد میکند . در عصر حاضر نیز یورگن هابرماس فیلسوف و نظریه پرداز آلمانی تلاش کرد تا ضمن وفاداری به مفهوم دموکراسی لیبرالی با بازسازی آن به نحوه ی منحصر به فرد خویش علاجی برای ناکامی این سنخ از دموکراسی در نیل به اهدافش پیدا کند، بنابراین او نوعی از دموکراسی با عنوان دموکراسی مشورتی را معرفی میکند که در این نوع از دموکراسی کنش ارتباطی و استدلال های عقلانی و حاکمیت عقلانیت ارتباطی عناصر تعیین کننده می باشند. پژوهش حاضر می کوشد به تبیین آرای این دو متفکر در مورد نظام سیاسی مناسب جامعه بپردازد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - در چیستی دولت مدرن-به سوی یک رویکرد سازمانی
عطا عنبرانی علیرضا ازغندی محسن مدیر شانه چی صادق زیبا کلام مفردهدف از نگارش این مقاله دستیابی به یک چهارچوبه نظری ملموس در باب دولت مدرن است. مساله این است که با چه رویکردی میتوان دولت مدرن را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. دیگر اینکه دولت مدرن از چه مبانی و ویژگی هایی برخوردار است. به عبارتی با چه ویژگی های نظری می توان دولت مدرن ر أکثرهدف از نگارش این مقاله دستیابی به یک چهارچوبه نظری ملموس در باب دولت مدرن است. مساله این است که با چه رویکردی میتوان دولت مدرن را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. دیگر اینکه دولت مدرن از چه مبانی و ویژگی هایی برخوردار است. به عبارتی با چه ویژگی های نظری می توان دولت مدرن را بهتر شناخت. نگارنده ضمن معرفی مختصر نگرش های کلان در باب دولت مدرن، رویکرد سازمانی را دیدگاه مناسب تری برای تعریف دولت می داند، زیرا از معایب دیگر رویکردها بری است. روش مورد استفاده در این پژوهش تاریخی، توصیفی،تحلیلی ومقایسه ای است. در این پژوهش ضمن اشاره به تاریخچه تکوین دولت مدرن در قالب دولت مطلقه با تکیه بر چهارچوب نظری بر گرفته از نظریات وبر، پیرسون و موریس بر این نکته تاکید دارد که دولت مدرن را به مثابه ی سازمانی سیاسی باید بررسی کرد، تا با تعریف کردن اجزاء آن به چیستی(مبانی، کارکرد، ماهیت و ویژگی ها) دولت مدرن پی برد و از پیچیدگی وابهاماتی که در تعریف از دولت به وجود می آید کاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - تحلیل کاهش نفوذ دیپلماتیک اسرائیل در خاورمیانه پس از بهار عربی بر اساس مدل swot
مریم هاتفی محمد حسن نامی عزت اله عزتیماهیت شکل گیری بهار عربی را نمی توان تنها در فقر اقتصادی و بیکاری جوانان عرب خلاصه کرد. عامل اساسی برای قیام مردم عرب، حس تبعیض و تحقیر ناشی از سرکوب ملت عرب طی دهه های گذشته توسط رژیم اشغالگر اسرائیل و همسویی رژیم های دیکتاتور این ملت ها با این رژیم است، ملت عرب از خوی أکثرماهیت شکل گیری بهار عربی را نمی توان تنها در فقر اقتصادی و بیکاری جوانان عرب خلاصه کرد. عامل اساسی برای قیام مردم عرب، حس تبعیض و تحقیر ناشی از سرکوب ملت عرب طی دهه های گذشته توسط رژیم اشغالگر اسرائیل و همسویی رژیم های دیکتاتور این ملت ها با این رژیم است، ملت عرب از خویشاوندسالاری، حکومت فاسد و مبتنی بر ارادت به اسرائیل خسته شده؛ موضوعی که دیکتاتورها أساسا معنای آن را درک نمی کنند. در این جریان اسلام گران تندرو برای کسب هژمونی در منطقه خاورمیانه و افزایش محبوبیت خود در بین ملت عرب از طریق طرح انتقادات شفاهی علیه دولت اسرائیل، نفوذ دیپلماتیک این رژیم اشغالگر را در خاورمیانه محدود تر کردند. اسرائیل از این واقعیت مستثنی نیست که تحولات سیاسی در خاورمیانه پس از بهار عربی منجر به شکل گیری پیچیدگی های استراتژیک در این منطقه شده و تلاش اسرائیل در سیاست خارجی به سوی قدرت های منطقه ای همچون گذشته نخواهد بود. از این رو مقاله حاضر تلاش دارد با روشی توصیفی – تحلیلی و با استفاده از ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی و خارجی بر اساس مدل SWOT کاهش نفوذ دیپلماتیک اسرائیل در خاورمیانه پس از بهار عربی را مورد بحث و بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - مفهوم دموکراسی و آزادی در حکومت اسلامی
سید محسن احمدی عباس صالحی نجف آبادی قاسم ترابیتلاش برای تلفیق دین و دموکراسی از مصداق های کشمکش سنت و مدرنیته است. این جدال بر سرمباحث دموکراسی و حکومت دینی با زایش نظریه مشروطه مشروعه در مقابل نظریه مشروطه مطلقه مشروطه خواهان آغاز شد، چنانکه متفکران همواره بر سر مسائلی مانند اصالت رای مردم، تلازم میان حق و تکلیف أکثرتلاش برای تلفیق دین و دموکراسی از مصداق های کشمکش سنت و مدرنیته است. این جدال بر سرمباحث دموکراسی و حکومت دینی با زایش نظریه مشروطه مشروعه در مقابل نظریه مشروطه مطلقه مشروطه خواهان آغاز شد، چنانکه متفکران همواره بر سر مسائلی مانند اصالت رای مردم، تلازم میان حق و تکلیف و مشروعیت و مقبولیت اختلاف نظرداشته اند. در این میان مصباح یزدی با نگاهی برآمده از نصوص دینی وسروش با نگاهی برآمده از هرمنوتیک آرای خود را در این خصوص سامان داده اند. مصباح یزدی ، دموکراسی را دستاورد شوم ماجرای سقیفه می داند و نظریه ولایت مطلقه فقیه را محور حکومت اسلامی معرفی می کند، درحالی که عبدالکریم سروش قائل به وجود دموکراسی مسلمانان است و در اصل آزادی و مساوات را شاهرگ تئوری دموکراسی خود میداند. از این رو پژوهش حاضر نسبت میان دین و دموکراسی با روش تحلیلی - توصیفی از دیدگاه سروش مصباح یزدی در حکومت اسلامی را بیان می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - مشروعیت جامعهشناختی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست هویت
بهرنگ طاهری محمد توحیدفام سیدمصطفی ابطحیسیاست هویت، با محوریت غیریتسازی از غرب و ایالات متحده، یکی از مهمترین منابع جامعهشناختی مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران است. این سیاست نه صرفاً حاصل ابتکار سیاسی این نظام، بلکه محصول یک روند تاریخی است که با مشروعیتزدایی از رژیم پهلوی آغاز شد و با تأسیس نظام جمهوری اس أکثرسیاست هویت، با محوریت غیریتسازی از غرب و ایالات متحده، یکی از مهمترین منابع جامعهشناختی مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران است. این سیاست نه صرفاً حاصل ابتکار سیاسی این نظام، بلکه محصول یک روند تاریخی است که با مشروعیتزدایی از رژیم پهلوی آغاز شد و با تأسیس نظام جمهوری اسلامی تداوم یافت. در این مقاله، زمینه تاریخی شکلگیری سیاست هویت مبتنی بر تضاد با غرب مورد واکاوی قرار گرفته و این پرسش مطرح میشود که مشروعیت سیاسی در جمهوری اسلامی چگونه با آن بستر تاریخی پیوند خورده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در چارچوب سیاست هویت، نظام اسلامی علائق ایدئولوژیک خود را با تجربه تاریخی جامعه ایران در ارتباط با مداخلات آمرانه خارجی پیوند زده و سیاستی مشروعیتبخش آفریده که فراتر از دلایل فقهی، فلسفی و حقوقی، قابلیت جذب طیفهای وسیعی از جامعه را داشته است. این نتیجه، نافی برخی نظرات درباره مشروعیتسازی یکسویه از جانب نظامهای آرمانگرای ایدئولوژیک است. پژوهش با رویکرد کیفی و تاریخی، به روش توصیفیتحلیلی و با بهرهگیری از مدل تحلیلی دیوید بیتام در موضوع مشروعیت سیاسی، انجام گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکتها بر نواوری مدل کسب و کار با نقش میانجی مشروعیت سازمانی
مژگان طاهرنژاد داریوش جمشیدی عبدالعلی جلالیپژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکتها بر نواوری مدل کسب و کار با نقش میانجی مشروعیت سازمانی انجام شد. این تحقیق از نظر نوع کاربردی، به صورت کمی بوده و از نظر روش تحقیق نیز یک تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و کارکنان شرکت ایر أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکتها بر نواوری مدل کسب و کار با نقش میانجی مشروعیت سازمانی انجام شد. این تحقیق از نظر نوع کاربردی، به صورت کمی بوده و از نظر روش تحقیق نیز یک تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و کارکنان شرکت ایران خودرو دیزل به تعداد 900 نفر بود که نمونه مورد مطالعه به روش تصادفی طبقهای، بر اساس فرمول کورکان تعداد 269 نفر انتخاب شد. ابزار اصلی جمعآوری اطلاعات پرسشنامه مسئولیت اجتماعی شرکتهای کارول و همکاران (2009)، مشروعیت سازمانی نوآوری مدل کسب و کار هو و همکاران (2020) با 25 گویه استفاده شد. روایی به صورت صوری و محتوایی و پایایی آن با روش الفای کرونباخ محاسبه و تایید شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرمافزار Smart PLS نسخه دو تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد مسئولیت اجتماعی شرکتها و ابعاد مختلف آن به صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق میانجی مشروعیت سازمانی بر نواوری مدل کسب و کار تاثیر دارند. تفاصيل المقالة