بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تمایل به ارتکاب رفتارهای انحرافی دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان
سمیه میری
1
(دکترای جامعه شناسی، بررسی مسائل اجتماعی، دانشگاه کاشان، کاشان ، ایران)
مهران سهراب زاده
2
(دانشیار ،گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان ، ایران (نویسنده‌ی مسئول): Sohrabzadeh@kashanu.ac.ir)
فاطمه خوش بیانی آرانی
3
(کارشناس ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه کاشان ، کاشان ، ایران)
الکلمات المفتاحية: گروه‌های مرجع, تمایل رفتارهای انحرافی, رعایت هنجارهای اجتماعی, تأیید کنترل اجتماعی, مشروعیت اجتماعی,
ملخص المقالة :
رفتارهای انحرافی به مثابه‌ی یکی از آسیب‌های اجتماعی است، که برخلاف هنجارها و فرم‌های اجتماعی از فرد سرزده و کارکرد وی را مختل کرده و به تبع آن کارکرد خانواده و جامعه را نیز تحت الشعاع خود قرار می‌دهد. رفتارهای انحرافی در هر جامعه‌ای وجود داشته و دارای انواع و شدت و فراوانی متفاوتی است. پژوهش حاضر بر آن است که با تکیه بر عوامل اجتماعی مؤثر، به تمایل ارتکاب رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان بپردازد. روش بررسی در این پژوهش پیمایشی است که، تلفیقی از روش اسنادی و میدانی است؛ در روش میدانی جامعه‌ی آماری کلیه‌ی دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان در تمام مقاطع و رشته‌های مختلف در شهر زاهدان می‌باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر محاسبه شده که با استفاده از پرسشنامه‌ی محقق ساخته، اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری و سپس با استفاده ازنرم افزار آماری spss داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی روابط بین متغیرها بیان‌گر این است که میزان وقوع رفتارهای انحرافی در بین پسران بیشتر از دختران می‌باشد. یافته‌ها همچنین نشان می‌دهد که متغیرهای مورد استفاده در این تحقیق که شامل(میزان روابط دوستانه، گروه‌های مرجع، میزان رضایت‌مندی از زندگی، میزان پیوستگی اجتماعی، تضاد ارزشی، رعایت هنجارهای اجتماعی، تایید کنترل اجتماعی و مشروعیت اجتماعی) است به خوبی تمایل به ارتکاب رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان را تبیین می‌کنند. نتایج حاصل از تحلیل‌های رگرسیونی نشان داده که این عوامل به طور همزمان 61/0 بر تمایل به ارتکاب رفتارهای انحرافی تاثیر گذار می‌باشد.
- آزاد ارمکی، تقی. (۱۳۷۷).بررسی مسائل اجتماعی ایران.نشر جهاد
- احمدی، حبیب. (۱۳۷۷). نظریههای انحرافات اجتماعی، شیراز، زر، چاپ اول.
- اسماعیلی، ایرج و همکاران. (۱۳۷۹). بررسی وضعیت اعتیاد در میان زندانیان دارای تحصیلات دانشگاهی تهران، مجموعه مقالات سمینار اعتیاد و جوان.
- رفیع پور، فرامرز.(1380).توسعه وتضاد، تهران:شرکت سهامی انتشار،چاپ دوم.
- سراجزاده، سید حسین؛ فیضی، ایرج. (۱۳۸۶). عوامل اجتماعی موثر بر مصرف تریاک و مشروبات الکلی در بین دانشجویان، فصلنامهی علوم اجتماعی، شمارهی۳.
- سیف، علی اکبر. ( ۱۳۷۹ )، روانشناسیپرورشی، تهران، انتشارات آگاه.
- صدیق سروستانی، رحمت االله. ( .(1393آسیب شناسی اجتماعی، چاپ اول، تهران: انتشارات آن.
- صفوی، امان اله. ( ۱۳۶۷ ). تئوریهای انحرافات، تهران،مجلهیرشد، سال دوم، شمارهی 4.
- علیوردی نیا،اکبر؛علیمردانی،منا،(1396).کاربست تجربی نظریهی فعالیتهای روزمره در بررسی رفتارهای انحرافی دانشجویان، فصلنامهی جامعهشناسی کاربردی، سال بیست و هشتم شمارهی3.
- علیوردینیا، اکبر و معمار، رحمت الله. (۱۳۹۴). بررسی تجربی رابطه دینداری، خودکنترلی و رفتار انحرافی. فصلنامهی راهبرد اجتماعی فرهنگی. سال چهارم. پاییز ۹۴، شمارهی۱۶.
- علیوردینیا، علیاکبر؛ یونسی بروجنی، عرفان. (۱۳۹۲). تحلیل جامعهشناختی رفتارهای انحرافی دانشجویان: آزمون تجربی دیدگاه نظری چندگانه. مجلهی تحلیل اجتماعی، شمارهی ۴.
- علیوردینیا، اکبر و قهرمانیان، داریوش. (۱۳۹۵). مطالعه جامعهشناختی رفتارهای انحرافی دانشجویان: کاربست تجربی نظریه انتخاب عقلانی، جامعهشناسی نهادهای اجتماعی، شمارهی۳.
- علیوردینیا، اکبر و صالح صالح نژاد. (۱۳۹۰). خودکنترلی ـ جنسیت و تأثیر آن بر رفتارهای انحرافی، فصلنامهی زن در توسعه و سیاست، دورهی 9، شمارهی ۵.
- علیوردینیا، اکبر؛ شهریاری، نگار. (۱۳۹۶). بررسی رفتار انحرافی دانشجویان: ارزیابی توان تبیینی نظریههای کلاسیک و فشار، جامعه پژوهی فرهنگی، سال هشتم، شمارهی۲.
- فتاحی، فرهاد؛ جهانگیرفرد، مجید؛ مهدیزاده، علی. (۱۳۹۸). اثر عوامل زمینه ای بر بروز رفتارهای انحرافی کارکنان، فصلنامهی مدیریت نظامی، شمارهی ۷۶.
- قاسمی، وحید؛ فرداصفهانی، احسان؛ منوچهری فر، صبا؛ (۱۳۹۷). تحلیل محتوای مستند شوک با تأکید بر نظریههای انحرافات اجتماعی، پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال هفتم، شمارهی ۲۰.
- کریمیان، حسین. (1387) ، نگاهی به بزهکاری نوجوانان وجوانان، پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی؛ شمارهی۱۲۶ .
- کواراسوس، ویلیام.(1345).بزهکاری نوجوانان کتاب، ترجمه ابراهیم رشیدپور، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
- کینیا، مهدی. ( ۱۳۷۳ ). مبانیجرمشناسی، جلد اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- کینیا، مهدی. (۱۳۷۰ )، علومجنایی، جلد سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- گیدنز،آنتونی.(1382). جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری،تهران ،نشر نی.
- لطفی، عزت الله، فیض پور، محمدعلی؛ یاری، محمدسعید؛ ستار رستمی، همت؛ میرزایی، سرور. (1395). بررسی تاثیر متغیرهای اقتصادی- اجتماعی بر جرم بر کشور،رهیافت تکنیک داده های ترکیبی(مطالعه موردی سرقت و قتل)، فضلنامهی مطالعات مدیریت انتظامی، سال یازدهم، شماره سوم.
- محسنی تبریزی، علیرضا. (۱۳۸۱). وندالیسم، تهران: انتشارات آن، چاپ اول.
- محسنی تبریزی، علیرضا؛ صفری شالی، رضا. (۱۳۸۳). بررسی زمینه های بزهکاری و تخریب اموال عمومی توسط نوجوانان«مطالعه موردی نوجوانان استان قزوین. فصلنامهی جامعه شناسی، سال دوم، شمارهی ۳.
- محسنی تبریزی،علیرضا؛رحمتی؛محمدمهدی.(1390).سیری در مفاهیم و نظریه های خشونت ،پرخاش و پرخاشگری به منظور ساخت و ارایه یک مدل علی-توصسفی خشونت در ورزش ، فصلنامهی علوم اجتماعی. شماره 19.
- مساواتی آذر، مجید. ( ۱۳۷۲ ). مبانیجامعهشناسی،تبریز، انتشارات احرار.
- مشکانی، محمدرضا، مشکانی، زهراسادات. (1381)، سنجش تاثیر عوامل درونی و بیرونی خانواده بر بزهکاری نوجوانان: آزمون تجربی نظریه ترکیبی کنترل اجتماعی و پیوند افتراقی، جامعهشناسی ایران. شمارهی2.
- ممتاز، فریده. ( ۱۳۸۱ ). انحرافاتاجتماعی،نظریههاودیدگاهها، تهران، انتشارات شرکت سهامی انتشار.
- Butler, J.C. (2009). “Authoritarianism and fear of Deviance. North American”, Journal of Psychology, 11(1).
- Ford, J. A., & Blumenstein, L. (2012). Self-control and substance use among college students. Journal of Drug Issues, 43(1).
- Gottfredson, M.& T. Hirsch. (1990).AGenerai Theory of Crime.Stanford,CA:Stanford University Press.
- Hirschi, T. (1969). Causes of Delinquency. Berkeley: Univ. of Ca Press.
- Jones, S., and Quisenberry, N. (2004). The general theory of crime: How general is it? , Deviant Behavior, 25.
- Landis, Judson. R. (2001), Sociology: concepts and Characteristics, 12 th ed, Wadsworth- T HOMSON Learning.
- Merton, Robert. (1966), Social Structure, MC Milan Publishing Company.
- Sattler, S., Graeff, P., & Willen, S. (2013). Explaining the decision to plagiarize: an empirical test of the interplay between rationality, norms, and opportunity. Deviant Behavior, 34(6), 444-463.
- Siegel, Larry J. (2010), Criminology. London. Wadsworth Publishing Company.
_||_- Ahmadi, Habib. (1998). Theories of Social Deviations, Shiraz, Zar, First Edition.
- Alivardinia, Akbar; Alimardani, Mena, (2017). Experimental application of everyday activity theory in the study of students' deviant behaviors, Quarterly Journal of Applied Sociology, 28th year, No. 3.
- Aliverdinia, Akbar and Ghahramanian, Dariush. (2016). Sociological study of students' deviant behaviors: Experimental application of rational choice theory, Sociology of social institutions, No. 3.
- Aliverdinia, Akbar and Memar, Rahmatullah. (2015). Experimental study of the relationship between religiosity, self-control and deviant behavior. Social Cultural Strategy Quarterly. Fourth Year Fall 94, No. 16.
- Aliverdinia, Akbar and Saleh Salehnejad. (2011). Self-control - Gender and its effect on deviant behaviors, Women's Quarterly in Development and Politics, Volume 9, Number 5.
- Aliverdinia, Akbar; Shahriari, Negar. (2017). Investigating the Deviant Behavior of Students: Assessing the Explanatory Power of Classical Theories and Pressures, Cultural Sociology, Year 8, No. 2.
- Aliverdinia, Ali Akbar; Younesi Borujeni, Erfan. (2013). Sociological analysis of students' deviant behaviors: An experimental test of multiple theoretical perspectives. Journal of Social Analysis, No. 4.
- Azad Armaki .Taqi. (1998). A Study of Social Issues in Iran. Jihad Publishing.
- Butler, J.C. (2009). “Authoritarianism and fear of Deviance. North American”, Journal of Psychology, 11(1).
- Fattahi, Farhad; Jahangirfard, Majid; Mehdizadeh, Ali (2019). The effect of contextual factors on the occurrence of deviant behaviors of employees, Military Management Quarterly, No. 76.
- Ford, J. A., & Blumenstein, L. (2012). Self-control and substance use among college students. Journal of Drug Issues, 43(1).
- Ghasemi, Vahid; Fard Safahani, Ehsan; Manouchehri Far, Saba; (2018). Shock Documentary Content Analysis with Emphasis on Social Deviation Theories, Strategic Research in Security and Social Order, Volume 7, Number 20.
- Giddens, Anthony (2003). Sociology, translated by Manouchehr Sabouri, Tehran, Ney Publishing.
- Gottfredson, M.& T. Hirsch.(1990).AGenerai Theory of Crime.Stanford,CA:Stanford University Press.
- Hirschi, T. (1969). Causes of Delinquency. Berkeley: Univ. of Ca Press.
- Ismaili, Iraj et al. (2000). A Survey of Addiction Status among Prisoners with University Education in Tehran, Proceedings of the Addiction and Youth Seminar.
- Jones, S., and Quisenberry, N. (2004). The general theory of crime: How general is it? , Deviant Behavior, 25.
- Karimian, Hossein. (2008), A Look at Child Delinquency, Institute of Humanities and Cultural Studies. Issue 126.
- Kenya, Mehdi. (1991), Criminal Science, Volume 3, Tehran: University of Tehran Press.
- Kenya, Mehdi. (1994). Fundamentals of Criminology, Volume One, Tehran: University of Tehran Press.
- Landis, Judson. R. (2001). Sociology: concepts and Characteristics, 12 th ed, Wadsworth- T HOMSON Learning.
- Lotfi, Ezatullah, Faizpour, Mohammad Ali; Yari, Mohammad Saeed; Sattar Rostami, Hemmat; Mirzaei, server. (2016). Investigating the Impact of Socio-Economic Variables on Crime on the Country, Approach of Combined Data Methods (Case Study of Robbery and Murder), Discipline of Disciplinary Management Studies, Eleventh Year, No. 3.
- Mashkani, Mohammad Reza, Mashkani, Zahrasadat. (2002). Evaluating the effect of internal and external family factors on juvenile delinquency: An experimental test of the combined theory of social control and differential bonding, Sociology of Iran. Number 2.
- Merton, Robert. (1966). Social Structure, MC Milan Publishing Company.
- Mohseni Tabrizi, Alireza; Rahmati; Mohammad Mahdi. (2011). A Look at the Concepts and Theories of Violence, Aggression and Aggression in order to construct and present a causal-descriptive model of violence in sport, Social Sciences Quarterly. Issue 19.
- Mohseni Tabrizi, Alireza; Safari Shali, Reza (2004). Investigating the grounds of delinquency and destruction of public property by adolescents "Case study of adolescents in Qazvin province. Sociological Quarterly, second year, No. 3.
- Mohseni Tabrizi, Alireza. (2002). Vandalism, Tehran: Its Publications, First Edition.
- Mosawati Azar, Majid. (1993). Fundamentals of Sociology, Tabriz, Ahrar Publications.
- Mumtaz, Farideh. (2002). Social Deviations, Theories and Perspectives, Tehran, Anteshar Co. Publications.
- Quarasus, William. (1966). Adolescents' book, translated by Ebrahim Rashidpour, Tehran: M. Institute of Social Studies and Research.
- Rafipour, Faramarz. (2001). Development and Contradiction, Tehran: Anteshar Co., Second Edition.
- Safavi, Amanullah (1988). Theories of Deviations, Tehran, Roshd Magazine, Second Year, No. 4.
- Sattler, S., Graeff, P., & Willen, S. (2013). Explaining the decision to plagiarize: an empirical test of the interplay between rationality, norms, and opportunity. Deviant Behavior, 34(6), 444-463.
- Seif, Ali Akbar. (2000). Educational Psychology, Tehran, Agah Publications.
- Siddiq Sarvestani, Rahmatullah.)2014). Social Pathology. First Edition, Tehran: Its Publications.
- Siegel, Larry J. (2010), Criminology. London. Wadsworth Publishing Company.
- Sirajzadeh, Seyed Hossein; Faizi, Iraj. (2007). Social Factors Affecting Opium and Alcohol Consumption among Students, Social Science Quarterly, No. 3.
