شخصیّت

حرية الوصول المقاله

1 - بررسی تطبیقی شکل شناسی منظومۀ عاشقانۀ هانی و شیمرید با داستان لیلی و مجنون نظامی
مریم داوری محمود صادق زاده هادی حیدری نیا موسی محمود زهی

10.30495/dk.2023.700077

منظومه‌های غنایی یکی از زیباترین و جذّاب‌ترین بخش‌های داستانی ادبیّات است که با محوریّت عشق و زبان فاخر شعر، توانسته است، مورد پسند و سلیقۀ عموم مردم قرار گیرد و از میان شاعران داستان‌سرای ادبیّات فارسی، نظامی گنجوی با خلق اثر غنایی برجسته به نام لیلی و مجنون به عنوان ب أکثر

منظومه‌های غنایی یکی از زیباترین و جذّاب‌ترین بخش‌های داستانی ادبیّات است که با محوریّت عشق و زبان فاخر شعر، توانسته است، مورد پسند و سلیقۀ عموم مردم قرار گیرد و از میان شاعران داستان‌سرای ادبیّات فارسی، نظامی گنجوی با خلق اثر غنایی برجسته به نام لیلی و مجنون به عنوان بزرگ‌ترین داستان‌سرای منظومه‌های غنایی فارسی، شناخته شده است. او که در شمار ارکان شعر فارسی است، با مهارت در تنظیم منظومه‌هایش، توصیف منازل و شخصیّت‌پردازی‌های قدرتمند، توانسته است، در جایگاه الگویی بزرگ در زمینۀ داستان‌سرایی قرارگرفته و پس از خویش، مقلّدان بسیاری را برانگیزد که هر یک به تبع خمسۀ او به‌ویژه، منظومۀ غنائی لیلی و مجنون به سرایش منظومه‌های غنائی مشابهی بپردازند. این پژوهش به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و روش کتابخانه‌ای، تنظیم شده است و نگارنده درصدد آن است تا با بررسی و مقایسۀ منظومۀ غنائی لیلی و مجنون با مشهورترین داستان عاشقانۀ بلوچی، هانی و شیمرید، بپردازد. این منظومه، مربوط به زمان حکومت رندان بلوچ، در سده‌های پانزدهم و شانزدهم میلادی است و حدود پانصد سال از پیدایش آن می گذرد. نویسنده در این پژوهش، درصدد آن است تا ضمن بررسی و تحلیل دقیق این منظومه با منظومۀ غنایی نظامی، زیبایی‌های نهفته در کار این منظومۀ عاشقانه بلوچی را آشکار سازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - بررسی عنصر شخصیّت در حکایات مشترک هفت اورنگ جامی و مصیبت نامۀ عطّار
علیرضا یاوری هادی خدیور

10.30495/dk.2021.686454

جامی شاعر عارف قرن نهم، برای بیان موضوعات اخلاقی، تعلیمی و عرفانی در هفت اورنگ، به طریقی مؤثر و هنرمندانه از دویست حکایت و تمثیل استفاده کرده است. از میان این حکایات یازده حکایت در مصیبت نامه عطّار وجود دارد. یکی از راه های سنجش قدرت خلّاقیت و سبک شاعران، بررسی و مقایس أکثر

جامی شاعر عارف قرن نهم، برای بیان موضوعات اخلاقی، تعلیمی و عرفانی در هفت اورنگ، به طریقی مؤثر و هنرمندانه از دویست حکایت و تمثیل استفاده کرده است. از میان این حکایات یازده حکایت در مصیبت نامه عطّار وجود دارد. یکی از راه های سنجش قدرت خلّاقیت و سبک شاعران، بررسی و مقایسۀ تمثیل‌های داستانی آن‌ها با یکدیگر است. دراین پژوهش به بررسی و مقایسۀ یازده حکایت مشترک هفت اورنگ و مصیبت نامه با تکیه برعنصر شخصیّت پرداخته ایم. عطّار گاه با پندواندرز و گاه با بیان ظرافت‌های اخلاقی، از زبان دیوانگان(عقلای مجانین) جهت عبرت شاهان و ظالمان حاکم بر مردم به انتقاد می‌پردازد و برتری و خلاقیّت خود را با استفاده از عنصر شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در ساختار حکایات، در جهت تبیین مقاصد و اندیشه‌های خود به کارگرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از تفوّق، قدرت و خلاقّیت عطّار است زیرا وی از عنصر شخصیّت به عنوان ابزاری اساسی برای پیشبرد اهداف و اندیشه‌های خود بیشترین بهره را برده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - زن و جایگاه اجتماعی او در حوزۀ خانواده و اجتماع (براساس آثار زویا پیرزاد)
سولماز پورتقی میاندوآب تورج عقدایی

10.30495/dk.2021.686464

نویسندگان زن طی چند دهۀ اخیر توانسته‌اند مسائل اجتماعی، فرهنگی و عاطفی مربوط به زن را در‌ آثار خود به خوبی منعکس کنند. از جمله مضامینی که در آثار آنان به چشم می‌خورد، مردسالاری، روزمرگی و تنهایی، تلاش برای هویّت‌یابی و ... است. زویا پیرزاد یکی از نویسندگان زن معاصر به خ أکثر

نویسندگان زن طی چند دهۀ اخیر توانسته‌اند مسائل اجتماعی، فرهنگی و عاطفی مربوط به زن را در‌ آثار خود به خوبی منعکس کنند. از جمله مضامینی که در آثار آنان به چشم می‌خورد، مردسالاری، روزمرگی و تنهایی، تلاش برای هویّت‌یابی و ... است. زویا پیرزاد یکی از نویسندگان زن معاصر به خوبی توانسته زن و دنیای زنانه را با اندیشه و قلمی زنانه به تصویر بکشد. در آثار او شخصیّت اصلی و محوری، زن است. زنی با تمام دغدغه‌ها و مسائل مربوط به دنیای زنانه. برخی از زنان آثار پیرزاد مانند زنان در رمان عادت می‌کنیم، حالت منفعلانه در پیش گرفته و صبورانه در برابر مشکلات سر خم می‌کنند. اما برخی دیگر با اراده در صدد رفع و حل مسائل زندگی فردی و اجتماعی و تثبیت جایگاه خود هستند. در این پژوهش به زن و جایگاه اجتماعی او با روش توصیفی- تحلیلی در آثار این نویسنده پرداخته می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - بررسی شخصیت‌های نمادین داستان نبرد بزرگ کیخسرو با رویکرد روان‌شناختی کارل گوستاو‌یونگ
تکتم نیازمند حمیدرضا سلیمانیان علی ساجدی

10.30495/dk.2022.1958902.2496

شخصیت مجموعه‌‌ای از صفات روانشناسی است و صفات روانشناسی ویژگی‌هایی هستند که تفاوت‌ها و شباهت‌های روان افراد با یکدیگر را بیان می‌کند. شاهنامۀ فردوسی از آثاری است که در آن به شخصّیت توجه فراوان شده است. آن‌چه فردوسی را از دیگر داستان‌نویسان متمایز می‌کند توجه به ویژ‌گی‌ه أکثر

شخصیت مجموعه‌‌ای از صفات روانشناسی است و صفات روانشناسی ویژگی‌هایی هستند که تفاوت‌ها و شباهت‌های روان افراد با یکدیگر را بیان می‌کند. شاهنامۀ فردوسی از آثاری است که در آن به شخصّیت توجه فراوان شده است. آن‌چه فردوسی را از دیگر داستان‌نویسان متمایز می‌کند توجه به ویژ‌گی‌های روانی و کنشی شخصّیت‌ها متناسب با موضوع حماسه است. بهره‌گیری خودآگاهانه از نمادها نشان‌دهندۀ یک کنش مربوط به روانشناسی بسیار مهم است و افزون بر آن انسان نمادهای ناخودآگاه و خودانگیخته را نیز می‌آفریند که اگر بخواهیم کارکرد ذهن بشر را بهتر بفهمیم ناگزیر باید به آن دست‌یابیم. این پژوهش به روش(توصیفی _تحلیلی_ تطبیقی) و استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای تدوین یافته است. در این پژوهش برآنیم که با بهره‌گیری از نظریۀ روان‌شناسی یونگ به تحلیل شخصیت‌های نمادین داستان نبرد بزرگ کیخسرو بپردازیم و از آن‌جا که شاهنامه فردوسی حماسه ملی ایرانیان است و ریشه در ناخودآگاه قومی و ملی آن‌ها دارد این ویژگی قابلیت مناسبی به آن می‌دهد که از دیدگاه یونگ تحلیل شود. می‌توان مهم‌ترین نتیجه پژوهش حاضر را چنین برشمرد: سایه، بخش شیطانی، ناسازگار و فرومایه روان انسان است. گرفتار شدن در تیرگی‌های درون، به منزلۀ تحقق بخشیدن به سایه است و برای رهایی از سایه باید با تامل بر درون خویش، از ابعاد تیرۀ شخصیت خود باخبر شد که در فرآیند فردیت‌یافتگی (خودشکوفایی‌ فرد) با آگاهی از خود واقعی تیرگی‌های سایه کنار ‌رود و فرد به خود واقعی برسد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - بررسی شخصیّت علی(ع) در خاوران‌نامه بر اساس نظریّۀ فلیپ هامون
خلیل بیگ‌زاده بایرام مراد مرادی افسانه نوری

شخصیّت بزرگ و برجستۀ علی(ع) به گونه‌ای است که همه را مجذوب خویش ساخته و در طول تاریخ همواره نویسندگان و شاعران بسیاری شخصیّت وی را توصیف کرده‌اند از جملۀ آنان مولانا محمّدبن‌حسّام خوسفی شاعر قرن نهم هجری است. وی نخستین حماسه‌سرای مذهبی ادب فارسی و جزء اوّلین شاعرانی است أکثر

شخصیّت بزرگ و برجستۀ علی(ع) به گونه‌ای است که همه را مجذوب خویش ساخته و در طول تاریخ همواره نویسندگان و شاعران بسیاری شخصیّت وی را توصیف کرده‌اند از جملۀ آنان مولانا محمّدبن‌حسّام خوسفی شاعر قرن نهم هجری است. وی نخستین حماسه‌سرای مذهبی ادب فارسی و جزء اوّلین شاعرانی است که تفکّر شیعی را در شعر خود پرورانده است. شخصیّت والای علی (ع) وی را بر آن داشته تا پیرامون آن حضرت، ابیاتی نغز و زیبا بسراید. فیلیپ هامون (Philip Hamon) نشانه‌شناس فرانسوی، شخصیّت را به عنوان عنصر نشانه‌ای در نظر می‌گیرد و مبانی نظری نشانه‌شناسی شخصیّت را گسترش می‌دهد. هامون، شخصیّت را نشانه‌ای می‌داند که از دال (نام، جایگاه نحوی و بُعد بلاغی) و مدلول (صفات، کنش گفتاری و کنش رفتاری)تشکیل می‌شود. به طور کلی با بررسی نشانه‌شناسی شخصیّت می‌توان با تکیه بر ویژگی‌ها و صفات به لایه‌های عمیق درونی شخص پی برد و این مجموعه رفتارها را الگو و سرمشق خویش قرار داد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که کنش‌های گفتاری، دو سطح از شخصیّت حضرت علی(ع) را نشان می‌دهد. در گفت‌وگوهای میان مردم، وی شخصیّتی بی‌نیاز و توانمند ترسیم شده است که از هیچ چیز و هیچ کس ترسی ندارد؛ اما در گفت ‌و گوهایی که ما بین او با خدا صورت می‌گیرد، وی به عنوان شخصیّتی نیازمند و ناتوان به تصویر کشیده شده است. کنش‌های رفتاری وی شامل کنش‌های مختلفی مانند جنگ کردن، کشتن، نجات دادن و مانند این است که بسامد فراوان این نوع کنش‌ها نشان دهندۀ جایگاه اصلی امام علی(ع) در داستان دارد. همچنین وی شخصیّتی بوده که درگیر مبارزه با دشمنان و نابود کردن آنان برای دفاع از دین اسلام و مسلمانان بوده است. نام‌ها و لقب‌های به کار رفته برای این امام، یعنی؛ علی، حیدر و غشمشم، همگی با صفت‌ها و کنش‌های این شخصیّت هم‌خوانی دارند و به گونه‌ای اسم و لقبش دلالت بر تمام خصوصیّت‌هایی دارد که در داستان، وی از خود نشان می‌دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - بررسی حکایت های تمثیلی با شخصیّت های جانوری در اللّمع فی التّصوّف ابونصر سرّاج
حبیب کارگر عباسعلی وفایی علیرضا شعبانلو

حکایت ها که پایه و اساس تمثیل هستند، نقش بسیار مهمی در آموزش های صوفیّه داشته اند. از جملۀ این حکایت ها، حکایت هایی است که یکی از شخصیت های آن یک جانور است. هدف اصلی این تحقیق مشخص ساختن انواع شخصیّت های جانوری در حکایت های تمثیلی کتاب اللّمع است. در این تحقیق- که به رو أکثر

حکایت ها که پایه و اساس تمثیل هستند، نقش بسیار مهمی در آموزش های صوفیّه داشته اند. از جملۀ این حکایت ها، حکایت هایی است که یکی از شخصیت های آن یک جانور است. هدف اصلی این تحقیق مشخص ساختن انواع شخصیّت های جانوری در حکایت های تمثیلی کتاب اللّمع است. در این تحقیق- که به روش توصیفی و تحلیلی نوشته شده- این نوع حکایت ها در کتاب اللّمع فی التّصوّف نوشتۀ ابونصر سرّاج توسی (م 387 هـ) مورد مطالعه قرار گرفته و نشان داده شده است که سرّاج در حکایت های تمثیلی خود، از چه نوع شخصیّت های جانوری استفاده نموده و نوع نگاه او به عنوان یک عارف نسبت به جانوران چگونه است؟ با مطالعۀ حکایت های کتاب اللّمع آن‌ها را می توان به سه دستۀ کلی تقسیم نمود: 1- حکایت های واقعی: این نوع حکایت ها در جهان بیرون اتفاق افتاده و یا می‌تواند اتفاق افتاده باشد. 2- حکایت‌های تخیلی که زادۀ تخیّلات صوفیّه هستند. 3- حکایت های نمادین که در آنها حیوان نقشی نمادین دارد. این نوع حکایت ها یک رویداد درونی است و برخاسته از ناخودآگاهی عارف است. هدف اصلی از به کارگیری حکایت ها در متون صوفیه درک و فهم بهتر مطالب عرفانی و آسان تر شدن آموزش از طریق بیان حکایت است که البته در تمامی حکایت ها، بی آزاری و مهربانی صوفیه نسبت به تمام حیوانات کاملاً آشکار است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - بررسی تطبیقی شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در منظومه تمثیلی نل و دمن فیضی دکنی با لیلی و مجنون نظامی
شیرین بقایی حمزه محمدی ده‌چشمه

مثنوی تمثیلی نل و دمن از آثار داستانی قرن دهم هجری در هند و سومین منظومه از طرح ناکام فیضی دکنی، ترجمه‌ای است همراه با تصرّف از داستان عاشقانه نِل و دِمینتی مهابهاراتا که در بیش از چهارهزار بیت بر وزن مفعول مفاعلن فعولن (بحر هزج مسدّس اخرب مقبوض محذوف یا مقصور) سروده شد أکثر

مثنوی تمثیلی نل و دمن از آثار داستانی قرن دهم هجری در هند و سومین منظومه از طرح ناکام فیضی دکنی، ترجمه‌ای است همراه با تصرّف از داستان عاشقانه نِل و دِمینتی مهابهاراتا که در بیش از چهارهزار بیت بر وزن مفعول مفاعلن فعولن (بحر هزج مسدّس اخرب مقبوض محذوف یا مقصور) سروده شده است. این داستان که یکی از پنج‌گنج شاعر است، در برابر لیلی و مجنون نظامی سروده شده؛ بنابراین بیان حزین و آمیخته با درد و لحن شِکوه آلود- که در این‌گونه داستان‌های تمثیلی کهن به صورت یک نواخت ارائه می‌شود - بر فضای آن حاکم است. از تحلیل ساختارگرایانة این منظومه تمثیلی، این نتیجه به‌دست می‌آید که داستان مورد بحث، دارندة همة عناصر سازندة داستان (از جمله طرح، شخصیّت، زاویة دید و غیره است)؛ امّا از پیچیدگی‌ها و پیشرفت‌هایی که در فنّ داستان‌نویسی در قرون اخیر صورت گرفته، بی‌بهره است و فقط به شکل ساده و ابتدایی همة عناصر داستان امروز را دارد. از آن‌جا که یکی از عناصر سازندۀ داستان، شخصیّت‌های آن است؛ در این پژوهش سعی بر آن شده که شخصیّت‌های اصلی و فرعی مثنوی تمثیلی نِل و دِمَن با شخصیّت‌های داستان لیلی و مجنون نظامی، مقایسه و تطبیق داده شوند. یکی از نتایج حاصل از تطبیق شخصیّت‌ها در دو منظومه موردنظر این است که شخصیّت‌های اصلیِ مثنوی تمثیلی نل و دمن و شخصیّت‌های قهرمانان داستان لیلی و مجنون، ایستا و بدون تحرّک‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - سیری در معراج‌نامه‌ها و سفرنامه‌های شهودی
قدمعلی سرامی سلمان ساعدی

جُستار حاضر پیرامون مسأله‌ی معراج است که با هدف بررسی تحلیلی و تطبیقی معراج‌نامه‌های موجود در ادبیّات فارسی و ترجمه‌ها انجام شده است. انگیزه، تاریخ، کیفیّت، نوع و تحلیل علمی و عقلانی این پدیده توسط صاحب‌نظران، نیز بازتاب معراج در متون ادبی و عرفانی، سفر روحانی چند شخصیّ أکثر

جُستار حاضر پیرامون مسأله‌ی معراج است که با هدف بررسی تحلیلی و تطبیقی معراج‌نامه‌های موجود در ادبیّات فارسی و ترجمه‌ها انجام شده است. انگیزه، تاریخ، کیفیّت، نوع و تحلیل علمی و عقلانی این پدیده توسط صاحب‌نظران، نیز بازتاب معراج در متون ادبی و عرفانی، سفر روحانی چند شخصیّت مسلمان و غیر مسلمان، نظیر بایزید بسطامی، زرتشت، بودا، دانته و میلتون مورد بحث این مقاله است. همچنین موارد زیر مورد بررسی قرار می‌گیرد: ویژگی‌های قهرمانان این پدیده (از لحاظ مرتبه‌ی فکری و روحی)، همراهان آنان در مراحل سفر، زمان وقوع، مکان‌ها و شخصیّت هایی که می‌بینند، پاداش و کیفر و دلایل دنیایی و معنوی آن، علّت عقلانی عادلانه بودن پاداش ها و عذاب ها، مقصد نهایی مسافران این سفر معنوی است. نتایج به دست آمده از بحث، به ترتیب اهمّیّت در پایان یادآوری شده است. موضوع معراج و معراج‌نامه‌ها در تاریخ بشر –که درک و خلق آن تاکنون نیز ادامه دارد- یک نوع ادبی فرعی و تلفیقی بوده و از دیدگاه نوع‌شناسی ادبی، به گونه‌ای مستقل، مورد نقد و بررسی قرار نگرفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - مقایسۀ شخصیّت‌های تمثیلی در مثنوی جلال و جمال نزل‌آبادی و لیلی و مجنون نظامی
رقیه نورمحمدی عبدالحسین فرزاد

مثنوی جلال و جمال سرودۀ محمّد نزل‌آبادی از جمله سروده‌های عاشقانه تمثیلی می‌باشد‌ که برخلاف مثنوی مشهور لیلی و مجنون نظامی، تقریباً ناشناخته مانده است. در این تحقیق علاوه بر معرّفی این منظومه، به بررسی و مقایسۀ شخصیّت‌های تمثیلی این داستان با داستان لیلی و مجنون پرداخته أکثر

مثنوی جلال و جمال سرودۀ محمّد نزل‌آبادی از جمله سروده‌های عاشقانه تمثیلی می‌باشد‌ که برخلاف مثنوی مشهور لیلی و مجنون نظامی، تقریباً ناشناخته مانده است. در این تحقیق علاوه بر معرّفی این منظومه، به بررسی و مقایسۀ شخصیّت‌های تمثیلی این داستان با داستان لیلی و مجنون پرداخته شده و سعی شده است بدانیم در کدام یک از دو منظومه بیشتر از شخصیّت‌های تمثیلی استفاده شده است؛ و کاربرد کدام نوع از شخصیّت‌های تمثیلی (انسانی، غیرانسانی) بیشتر به کار رفته است. سرانجام طبق بررسی‌هایی که در این تحقیق صورت گرفته می‌توان گفت که شخصیّت‌های تمثیلی داستان جلال و جمال نسبت به داستان لیلی و مجنون بیشتر است و شاعر در مثنوی جلال و جمال اکثر شخصیّت‌هایش را با دو بعد ظاهری و معنوی آن‌‌ها معرفی کرده است که با اندکی مسامحه می‌توان‌ میزان کاربرد شخصیّت‌های انسانی و غیرانسانی این مثنوی را یکسان دانست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - تحلیل شخصیّت در کلیدر بر اساس نظریّۀ اریک فروم
مصطفی محمدی لیدا نامدار

‌جستار حاضرکه پژوهشی بینا‌رشته‌ای را وجهۀ همت خود قرار داده‌،بر آن است تا با کاربست روان‌کاوی انسان‌گرای اریک فروم و به‌طور مشخص نظریّۀ شخصیّت او و بر اساس همانندی‌هایی که میان ساختارهای روایی و ساختارهای اجتماعی؛ میان متن و جامعه؛ و میان داستان و روان می‌توان سراغ گرفت أکثر

‌جستار حاضرکه پژوهشی بینا‌رشته‌ای را وجهۀ همت خود قرار داده‌،بر آن است تا با کاربست روان‌کاوی انسان‌گرای اریک فروم و به‌طور مشخص نظریّۀ شخصیّت او و بر اساس همانندی‌هایی که میان ساختارهای روایی و ساختارهای اجتماعی؛ میان متن و جامعه؛ و میان داستان و روان می‌توان سراغ گرفت راهی به شناخت ارتباط شبکه‌های دلالتی متون روایی با فرهنگ و اجتماع؛ میان انسان و جهان بگشاید.به‌منظور ارائۀ الگویی عملی با تکیه بر رمان سترگ کلیدر که نمود روشن و واقع‌گرایانه‌ای از ساختار‌های اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر است،به بررسی روند شکل‌گیری شخصیّت‌های اجتماعی این اثر پرداخته، چگونگی تأثیرپذیری آن‌ها از ساختار اجتماعی و نفوذ ساختارها و نیروهای فرهنگی جامعه را نشان داده،دلالت‌های این تأثیرپذیری را به روش توصیفی- تحلیلی، به شیوه‌ای استقرایی و براساس مکتب امریکایی ادبیّات تطبیقی در قالب شخصیّت‌های بی‌ثمر و ثمربخش فروم واکاوی می‌کند.برآیندی که از این بررسی به عمل آمده،نشان می‌دهد شخصیّت‌های داستان به‌شدّت تحت تأثیر وقایع اجتماعی بوده،روند شکل‌گیری شخصیّت‌ها رابطۀ مستقیمی با تحوّلات اجتماعی جامعه دارند.از این‌رو علاوه بر این‌که‌قابلیّت نظریّۀ فروم در تحلیل آثار رئالیستی و به‌طور مشخص رابطۀ شخصیّت با جامعه و رابطۀ ساختار روایی با ساختارهای جهان واقعی و بیرونی اثبات می‌شود رابطۀ ادبیّات با سایر شاخه‌های علوم انسانی از جمله روان‌شناسی و جامعه‌شناسی برجسته‌ترگشته،بستر مناسبی برای مطالعات بینارشته‌ای پیش روی پژوهشگران ادبیّات تطبیقی قرار می‌دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - از مادری تا مادرْصوفی (جایگاه مادر و تطبیق نمودهای شخصیّتی مادران در روایات تذکرة‌الأولیاء عطّار)
آرزو حقیقی محمدعلی آتش سودا سید محسن ساجدی راد

کتاب تذکرةالأولیاء از آثار ارزشمند و منثور عرفانی است که فریدالدّین محمّد عطّار نیشابوری (618ـ540) در آن به شرح احوال و بیان اقوال برخی از مشایخ و عرفای بزرگ پرداخته است. قسمت اعظم این کتاب را روایاتی از زندگی و منش مشایخ با ساختار روایی تشکیل می دهد تا ابعاد مختلف شخصی أکثر

کتاب تذکرةالأولیاء از آثار ارزشمند و منثور عرفانی است که فریدالدّین محمّد عطّار نیشابوری (618ـ540) در آن به شرح احوال و بیان اقوال برخی از مشایخ و عرفای بزرگ پرداخته است. قسمت اعظم این کتاب را روایاتی از زندگی و منش مشایخ با ساختار روایی تشکیل می دهد تا ابعاد مختلف شخصیّتی آنان بهتر به خوانندگان نشان داده شود. بررسی دقیق روایات تذکرة الأولیاء، حضور زنان را به عنوان شخصیّتی نسبتاً ثابت و پرتکرار در نقش‌هایی نظیر مادر، همسر، دختر، معشوق و هم چنین تأثیر این زنان را بر مشایخ و عرفا نشان می دهد. در این مقاله به روش نمونه گیری هدفمند و تحلیل محتوا، سیمای مادر و شخصیّت پردازی او در روایات تذکرة الأولیاء عطّار، مورد تحلیل قرار داده شده تا ضمن بررسی ایفای نقش مادران و جایگاه مادر در نگاه عرفای این کتاب از سوئی و تطبیق چهره مادران در روایات این کتاب با هم از سوئی دیگر، جلوه ای جدید از شخصیّت مادر به نام مادرْصوفی معرفی گردد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - بررسی شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در رمان یوزپلنگانی که با من دویده‌اند از بیژن نجدی
ثمـر میری مصطفی سالاری

مهم ترین پایه و اساس هر داستان که نقش مهمّی در انتقال طرح و تم داستان دارد، شخصیّت است. داستان بر مدار آن می چرخد و بدون شخصیّت هیچ داستانی شکل نمی گیرد. بیژن نجدی از جمله رمان نویسان بزرگ دوره معاصر است که رمان یوزپلنگانی که با من دویده اند از مشهورترین و ماندگارتر أکثر

مهم ترین پایه و اساس هر داستان که نقش مهمّی در انتقال طرح و تم داستان دارد، شخصیّت است. داستان بر مدار آن می چرخد و بدون شخصیّت هیچ داستانی شکل نمی گیرد. بیژن نجدی از جمله رمان نویسان بزرگ دوره معاصر است که رمان یوزپلنگانی که با من دویده اند از مشهورترین و ماندگارترین رمان های وی در ادب فارسی است که از اوج فصاحت و بلاغت برخورداراست. هدف از این پژوهش بررسی جنبه های مختلف عنصر شخصیّت و شخصیّت پردازی است برای این که نشان داده شود میزان کاربرد این دو عنصر چگونه است. در این پژوهشِ توصیفی– تحلیلی، انواع شخصیّت از نظر ساختار، شیوه های شخصیّت پردازی، زاویه دید، زمان و نمودهای به کار رفته از لحاظ بیرونی و درونی شخصیّت ها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که این رمان، شخصّیت محور است و بیشترین تاکید آن بر روی شخصیّت های اصلی داستان می باشد. از لحاظ شیوه های شخصیّت پردازی، نویسنده بیشتر از روش غیرمستقیم استفاده نموده است. بیشتر شخصیت های اصلی این رمان، شخصیّت های ایستا هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - روان‌شناسی ‌زبان و زبان‌شناسی ‌روان در داستان رستم و سهراب
رضا اشرف زاده علی روحبخش مبصری

هر اثر ادبی، در پهنة زبان شکل می‌گیرد و زبان، شبکه‌ای از نشانه‌هاست که دلالت‌های متفاوتی دارد. در واقع اثر ادبی در متن اتّفاق می‌افتد ولی حوزۀ دلالت‌های آن در کنشی با خارج از متن رخ می‌دهد. حوزه‌هایی از جنس فلسفه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و .... هر واژه‌ای در متن، از یک‌ أکثر

هر اثر ادبی، در پهنة زبان شکل می‌گیرد و زبان، شبکه‌ای از نشانه‌هاست که دلالت‌های متفاوتی دارد. در واقع اثر ادبی در متن اتّفاق می‌افتد ولی حوزۀ دلالت‌های آن در کنشی با خارج از متن رخ می‌دهد. حوزه‌هایی از جنس فلسفه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و .... هر واژه‌ای در متن، از یک‌سو با جهان بیرون و از سوی دیگر با ذهن انسان در کنش است. واژه‌ها گاه آن‌چنان تنیده شده با ذهن هستند که ضمیر ناخودآگاه انسان می‌شوند و ناخودآگاهِ انسان، دغدغة علومی چون روان‌شناسی و زبان‌شناسی و در یک کلام، دغدغه فلسفة زیبایی‌شناسی است.جایگاهی که می‌توان در آن ناخودآگاه را تبیین کرد، بررسیِ نتیجة کنش و واکنشِ زبان و ذهن است. به‌همین علّت زبان‌شناسی با رویکرد روان‌شناسی می‌تواند سهم مهمی در شناساندن یک اثر ادبی به جامعه و حتّی شناساندن اثر ادبی به خودِ نویسنده و مؤلّفِ آن‌را داشته باشد. مهم‌ترین دستاورد این پژوهش، بررسی و نقد لغزش‌های‌زبانی در داستان رستم و سهرابِ حکیم ابوالقاسم‌فردوسی است که به این بهانه، برخی از ایمان‌های قلبی و سرخوردگی‌های اجتماعی این شاعر فرزانه و محجوبِ ایران‌زمین، نمایان می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - ارزش بلاغی و زیباشناسی صفت
احمد حسین پور سرکاریزی

در این مقاله صفت و نقش‌های آن با توجّه به اصول و قوانین دستور زبان فارسی، مورد بررسی قرار گرفته و به توصیف و معرّفی ارزش آن از دیدگاه بلاغی پرداخته شده است و در این رابطه با نگرش به راه‌های زیباسازی و چگونگی شاعرانه نمودن آن در سبک اشعار حماسی، غنایی، تعلیمی و اخلاقی و أکثر

در این مقاله صفت و نقش‌های آن با توجّه به اصول و قوانین دستور زبان فارسی، مورد بررسی قرار گرفته و به توصیف و معرّفی ارزش آن از دیدگاه بلاغی پرداخته شده است و در این رابطه با نگرش به راه‌های زیباسازی و چگونگی شاعرانه نمودن آن در سبک اشعار حماسی، غنایی، تعلیمی و اخلاقی و آنچه وابسته به آن است تکیه گردیده و ضمن آوردن واژه‌ها و صفات شاعرانه مورد توجّه قرار گرفته و توضیحات لازم پیرامون آن داده شده است و بر این مبنا کارکرد صفت از نظر منطقی و دستوری در کلام تخصیص و خاص کردن موصوف مطالبی آورده شده و برای نشان دادن موضوع و فهم بهتر آن شواهدی از شاعران مختلف ذکر گردیده و به آن استناد شده است. بنابر این آنچه مورد بحث می‌باشد نگاهی نو با رویکردی جدید پیرامون صفت است تا از این منظر مخاطب، مفاهیم متناسب با آنچه مورد نیاز وی می‌باشد از این مقولۀ دستوری دریافت نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - کنش‌شناسی دیوان با تحلیل جنبه‌های شخصیّت‌پردازی آنان در قصّه‌های عامیانۀ ایرانی
سحر یوسفی محمّد ایرانی خلیل بیگزاده امیرعبّاس عزیزی فر

دیو موجودی اسطوره‌ای – افسانه‌ای در قصّه‌های عامیانۀ ایرانی است که در باورهای اساطیری ریشه دارد و پرورش‌یافتۀ اندیشه و خیال عامّه است. دیوها روزگاری در شمار خدایان هند و ایرانی بوده‌اند، امّا رفته‌رفته در باور ایرانیان تنزّل یافته‌اند. جنبۀ دوگانۀ برخورد با دیو در أکثر

دیو موجودی اسطوره‌ای – افسانه‌ای در قصّه‌های عامیانۀ ایرانی است که در باورهای اساطیری ریشه دارد و پرورش‌یافتۀ اندیشه و خیال عامّه است. دیوها روزگاری در شمار خدایان هند و ایرانی بوده‌اند، امّا رفته‌رفته در باور ایرانیان تنزّل یافته‌اند. جنبۀ دوگانۀ برخورد با دیو در ناخودآگاه جمعی مردم تأثیر داشته و شخصیّت دیو را در افسانه‌ها و باورهای مردمی دوگانه یا چندگانه ساخته است. از این روی ریشۀ دوگانگی یا چندگانگی شخصیّت دیوان را باید در باورهای اساطیری مختلف، جنسیّت و نوع آنها جست. این پژوهش شخصیّت و کنش دیو را از جنبه‌های مختلف در مجموعۀ چهار جلدی قصّه‌های ایرانی به شیوۀ توصیفی - تحلیلی کاویده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد، دیوها با ویژگی‌های مختلفی در قصّه‌ها ظاهر می‌شوند و شخصیّت آنان همواره ثابت نیست و در قصّه‌های ایرانی کارکردهای متفاوتی دارند که این کارکردها به ترتیب بسامد عبارتند از: مخرّب، سازنده، منفعل و متغییّر. چهرۀ دیوان در قصّه‌های ایرانی بازتابی از باورهای جمعی و اعتقادات اسطوره‌ای ایرانی هستند. عشق دیو وآدمی‌زاد نیز بن‌مایه‌ای برجسته در این قصّه‌هاست که کامیابی و وصل با نیروی خیر و ناکامی با نیروی شر فراهم خواهد شد. سرنوشت و سرانجام دیوها نیز متناسب با چهره‌ها و کنش‌های آن‌ها در قصّه‌های مورد مطالعه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - بازآفرینی شخصیّت و صفات زن از منظر مولوی
هادی عبّاس نژاد خراسانی رضا فرصتی جویباری حسین پارسایی

ادبیّات هر قومی فرهنگ آن قوم و بیانگر نگرش آنان به هستی است و در حقیقت هویّت هر جامعه در ادبیّات آن متجلّی است. در ادبیّات ملل و اقوام مختلف، دیدگاه های متفاوتی نسبت به شخصیّت زنان وجود دارد. با تأمّلی در نوع نگرش آفریننده مثنوی، می توان به نوع آمیختگی فرهنگ ها و تأثیرپ أکثر

ادبیّات هر قومی فرهنگ آن قوم و بیانگر نگرش آنان به هستی است و در حقیقت هویّت هر جامعه در ادبیّات آن متجلّی است. در ادبیّات ملل و اقوام مختلف، دیدگاه های متفاوتی نسبت به شخصیّت زنان وجود دارد. با تأمّلی در نوع نگرش آفریننده مثنوی، می توان به نوع آمیختگی فرهنگ ها و تأثیرپذیری آن ها از یکدیگر پی برد. بررسی نقش زنان در اغلب داستان های مشهور عرفانی و نقش آفرینی و بازتاب سیمای متفاوت آنان در طول حکایت ها ، در شمار بحث هایی است که همیشه مورد مناقشه اهل فن و تحقیق بوده است.نتایج تحقیق نشان می‌دهد، نگاه مولوی به زن نگاهی نسبی و دوسویه است.گاه زن در آثار او پلی است از عشق مجازی به عشق حقیقی و نمایشگرجلوه‌ی جمال و جلال حق تعالی، که به راستی و درستی مقصود او را از خلقت زن بیان می‌دارد.گاهی نیز زن در اشعار او تنها به صورت تمثیلی برای درک بهتر پیام در نقش های نمادین پست آورده می‌شود که با حضورش مفاهیم اخلاقی بزرگی را می‌توان پند گرفت. بررسی صفات و نقش زنان در داستان های مثنوی موجب می شود، تا آن ها را بهتر شناخته، و کنش ها و واکنش های آنان در طول داستان ها، به درستی مشخّص شود. لذا نگارنده ی این رساله، به روش توصیفی-تحلیلی و گرد آوری اطّلاعات به شیوه ی کتابخانه ایی،کوشیده است که جنبه های برجسته شخصّیت و صفات زنان در مثنوی از جمله: نفس ،عشق،زیبایی، ازدواج،عفاف و غیرت، مادری،ترس،ظاهربینی و مکر ،که مبتنی بر تحلیل باشد، بپردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - مدل پنج عامل شخصیّت رابرت مک کری و پل کوستا در کتاب تاریخ بیهقی
لیلا عدل پرور فرهاد فلاحت خواه

ابوالفضل بیهقی دبیر سرشناس عصر غزنوی کتابی بر جای گذاشته است که پس از گذشت قرن های متوالی از وجوه مختلف شایستۀ پژوهش و بازنگری است. وی ضمن بیان نکات تاریخ نویسی در تحلیل جزئیات و توصیف صفات حالات روانی شخصیّت ها، خواننده را شگفت زده می کند، از این رو این اثر برای یافتن أکثر

ابوالفضل بیهقی دبیر سرشناس عصر غزنوی کتابی بر جای گذاشته است که پس از گذشت قرن های متوالی از وجوه مختلف شایستۀ پژوهش و بازنگری است. وی ضمن بیان نکات تاریخ نویسی در تحلیل جزئیات و توصیف صفات حالات روانی شخصیّت ها، خواننده را شگفت زده می کند، از این رو این اثر برای یافتن مصداق های عینی تیپ های شخصّیتی در روان شناسی بسیار مناسب است. در این مقاله صفات شخصیّت های تاریخ بیهقی براساس مدل پنج عامل شخصیّتی رابرت مک کری و پل کوستا مورد بررسی قرار گرفته است. جامعۀ آماری تحقیق حاضر، کتاب تاریخ بیهقی است که پس از بررسی صفات شخصّیت های اصلی کتاب؛ نمونه هایی برای هر کدام از پنج تیپ شخصیّتی: روان رنجوری، برون گرایی، گشودگی، خوشایندی و وظیفه شناسی ارائه شده است. هر چند که این تطبیق نسبی است و بعضی از شخصیّت ها، مجموعه ای از ویژگی های چند تیپ شخصیّتی را به خود اختصاص می دهد و اعمال و رفتار و اندیشه های آن ها تحت تأثیر از شرایط محیطی تغییر می کند، امّا براساس نمودار ارائه شده، تیپ غالب شخصیّتی افراد، مشخص شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - جایگاه سیاسی-تعلیمی جانوران آبزی در کلیله و دمنه
حسین عباس نژاد پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخری

10.30495/farsij.2022.1917819.1427

بیشتر داستان‌های کلیله و دمنه، تمثیلی و به زبان حیوانات است. به احتمال قوی دلیل عمدۀ استفاده از شخصیّت‌های حیوانی، محتوای سیاسی، تعلیمی آن است. جانوران، در متون تمثیلی با ایفای نقش تمثیلی و نمادین، غیر از اینکه موجب تنوّع و جذابیّت حکایت‌ها و داستان‌ها می‌شوند، شاعران و أکثر

بیشتر داستان‌های کلیله و دمنه، تمثیلی و به زبان حیوانات است. به احتمال قوی دلیل عمدۀ استفاده از شخصیّت‌های حیوانی، محتوای سیاسی، تعلیمی آن است. جانوران، در متون تمثیلی با ایفای نقش تمثیلی و نمادین، غیر از اینکه موجب تنوّع و جذابیّت حکایت‌ها و داستان‌ها می‌شوند، شاعران و اهل قلم از رویکرد نقش تمثیلی آن‌ها، بیشتر برای تحقق اهداف سیاسی، تعلیمی، اخلاقی و به خصوص اخلاق اجتماعی سود می‌جویند. داستان‌های کلیله و دمنه، غالباً منعکس کننده هرم قدرت و پیش کشیدن تعالیم اخلاقی در جامعۀ (هند، ایران و جهان اسلام) است؛ بنابراین به بهترین وجهی ساز و کار فرهنگ سیاسی، قدرت، پند و اندرز، رفتار سیاسی و تأثیر آن را بر طبقات دیگر نشان می‌دهد. با تجزیه و تحلیل متن می‌توان ساختار جایگاه سیاسی، تعلیمی و تأثیر آن را بر رفتارهای فردی و اجتماعی کشف و بررسی کرد. در این جستار که به شکل بنیادی، بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای و به روش توصیفی - تحلیلی به تبیین و تحلیل این موضوع در کلیله و دمنه پرداخته شده است، سعی شده است که مضمون چند داستان از حیث بُعد سیاسی، تعلیمی با در نظر گرفتن جنبه‌های مدیریّتی، نظیر تصمیم گیری، برنامه ریزی، سازمان دهی و رفتار سازمانی در یک جامعه یا نهاد اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفته، و شخصیّت‌های نمادین حکایت‌ها با ایفای نقشی که در داستان‌ها بر عهده دارند، معرّفی شوند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - نگاهی دیگر به صنعت تجرید
اصغر دادبه

در زبان و ادب فارسی صنعت تجرید را به خطاب النّفس تعبیر و تعریف می‌کنند و در زبان و ادب‌عربی ضمن تأکید بر انتزاع موصوف دوم از موصوف اول که عبارت است از انتزاع شخصیّت خیالی از شخصیّت واقعی، صورت‌هایی بیش از صورت خطاب‌النّفس از صنعت تجرید بدست می‌دهند. هدف این مقاله آن اس أکثر

در زبان و ادب فارسی صنعت تجرید را به خطاب النّفس تعبیر و تعریف می‌کنند و در زبان و ادب‌عربی ضمن تأکید بر انتزاع موصوف دوم از موصوف اول که عبارت است از انتزاع شخصیّت خیالی از شخصیّت واقعی، صورت‌هایی بیش از صورت خطاب‌النّفس از صنعت تجرید بدست می‌دهند. هدف این مقاله آن است که نشان بدهد: اوّلاً؛ می‌توان در طرح موضوع شیوه‌ای مناسب‌تر برگزید؛ ثانیاً؛ در زبان و ادب فارسی، تجرید منحصر به خطاب‌النّفس نیست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بررسی و تحلیل فرآیند فردیّت در رمان «به هادس خوش آمدید» از بلقیس سلیمانی
مهدی خادمی کولایی

یونگ برخلاف فروید، که صرفاً علیّت گرا بود، بر غایت گرایی نیز به عنوان اصلی مهم در روند تکامل روان آدمی تأکید می ورزید؛ یعنی، او ضمن توجّه به گذشته، حال و آینده را نیز در رشد روان و گسترش شخصیّت انسان بسیار مؤثّر می دانست. وی همچنین با پیشِ چشم داشتنِ اهمّیّت خودآگاه و ن أکثر

یونگ برخلاف فروید، که صرفاً علیّت گرا بود، بر غایت گرایی نیز به عنوان اصلی مهم در روند تکامل روان آدمی تأکید می ورزید؛ یعنی، او ضمن توجّه به گذشته، حال و آینده را نیز در رشد روان و گسترش شخصیّت انسان بسیار مؤثّر می دانست. وی همچنین با پیشِ چشم داشتنِ اهمّیّت خودآگاه و ناخودآگاه فردی، التفات ویژه ای به ناخودآگاه جمعی و کهن الگوها داشت. در پرتو چنین نگرشِ روشن بینانه ای بود که کهن الگوی تفرّد را به عنوان یکی از مباحث محوری روان شناسی تحلیلی مطرح کرد و شرط رسیدن به یگانگیِ بنیادین را ایجاد هماهنگی میان ساحت های خودآگاه و ناخودآگاه، و معطوف شدن توجّهِ منِ آگاه برای تعامل سازنده با عناصر ناخودآگاهِ قلمرو روان؛ یعنی آنیما، آنیموس، سایه، پرسونا، پیر خردمند و خویشتن می دانست. تحلیل روان شناختیِ رمان، برآیند درهم آمیزی روان شناسی و ادبیّات است و واکاوی داستان ازاین منظر، مشاهدۀ وجوه ناپیدای آن را در افقی وسیع تر میسّر می سازد. ازآن جایی که رمان به هادس خوش آمدید، متنی با قابلیّت هایِ ذاتیِ لازم برای پذیرش چنین تحلیلی است، نگارنده با روش توصیفی - تحلیلی بر مبنای دیدگاه یونگ روند فردیّت یابیِ شخصیّت های محوری آن را مورد ارزیابی و نقد قرار داده است. نتیجۀ تحقیق ناظر برآن است که در موقعیّت تب آلود جنگ با پیامدهای ویرانگر آن و تعدّی توأمانِ خودی و بیگانه به حریم حرمت زنان و در کنار آن حاکمیّت ناروای برخی از انگاره ها و خُرده فرهنگ های طایفه ای همچون تابوپنداریِ بُروز ابتدایی ترین نیاز انسانی (عشق)، ترجیح فرزند پسر بر دختر و ... شرایطی رقم می خورد که شخصیّتی مانند یوسف به جای رسیدن به تعادل روانی به قهقرا می گراید و چرخۀ فرآیند فردانیّت برای برخی از افراد (رودابه، شخصیّت اصلی داستان) به دلایل مختلف سترون می ماند و اشخاصی چون احسان (نامزد از پیش تعیین شدۀ رودابه) با پای نهادن به عرصه های نبرد برای بلاگردانی از کشور، مرگ و به تعبیری یونگی نوزایی راستین را به –گونهای دیگر تجربه می کنند و به فراخور شرایط بحرانی جامعه، در ریختاری متفاوت به تمامیّت و کمال می رسند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - تحلیل شخصیّت بلقیس در رمان «کلیدر» بر اساس نظریّۀ عشق «اریک فروم»
مصطفی محمدی لیدا نامدار

جستار حاضر با تاکید بر اهمیّت مطالعات بینا‌رشته‌ای در درک و دریافت بهتر دانش بشری و با فرض پیوند تنگاتنگ ادبیّات و روان‌شناسی، به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس گزاره‌های مکتب آمریکایی ادبیّات تطبیقی که سرشتی بینارشته‌ای دارد به تحلیل شخصیّت بلقیس در رمان کلیدر پرداخته، أکثر

جستار حاضر با تاکید بر اهمیّت مطالعات بینا‌رشته‌ای در درک و دریافت بهتر دانش بشری و با فرض پیوند تنگاتنگ ادبیّات و روان‌شناسی، به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس گزاره‌های مکتب آمریکایی ادبیّات تطبیقی که سرشتی بینارشته‌ای دارد به تحلیل شخصیّت بلقیس در رمان کلیدر پرداخته، با روی‌کردی علمی و نظام‌مند؛ با کاربست نظریّۀ عشق اریک فروم، زمینه‌ها و ویژگی‌های عشق را در ارتباط با بلقیس واکاوی می‌کند. هدف پژوهش یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش است که چرا و چگونه در رمانی همچون کلیدر که سخن بر سر مسایل سیاسی - اجتماعی و سراسر آکنده از ستم و استبداد و بندگی است، موتیف عشق همچنان پرورانده و گسترانده شده‌‌است. یافته&lrm;های پژوهش نشان می‌دهد طبق نظریّۀ عشق فروم در رمان کلیدر، اولاً: برخلاف تصوّر عموم، عشق تنها اختصاص به روابط میان عاشق و معشوق یا یک فرد مشخص ندارد؛ بلکه انواع گوناگونی با کارکردها، انگیزه‌ها و زمینه‌های متعدّد دارد؛ ثانیاً، آثار دولت‌آبادی نیز بر خلاف تصوّر عموم، محدود به طرح مسایل بومی، اقلیمی، طبیعت‌گرایی و... نبوده، نمودهای زیبا و خلاقانه‌ای از عشق در جای‌جای آثارش و به‌طور مشخص در شخصیّت بلقیس با هنرمندی تمام بازنمایی شده که غنای آثارش را دو چندان ساخته&lrm;‌است. یافته‌ها هم&lrm;چنین نشان می‌دهد بلقیس تمام ویژگی‌های عشق فروم را دارد، کیفیّت حضور او در رمان و حوادثی که روی می‌دهد گواه آن است که مسئولیّت‌پذیری، تحمل رنج، معرفت عمیق به ایل و خانواده، بی‌نیازی، فداکاری همه و همه زادۀ عشق ستودنی و راستینی است که فروم یکایک آن‌ها را از ویژگی‌های عشق راستین برمی&lrm;شمارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - بازنمایی اضطراب شخصیّتی بر اساس نظریّه‌ی کارن هورنای در رمان جزیره‌ی سرگردانی سیمین دانشور
محمدعلی رضایی دکترساره زیرک دکتراسماعیل آذر

این‌ مقاله به بررسی نقش اضطراب در رفتار و کنش‌های شخصیّت‌های‌ اصلی رمان می‌پردازد. شخصیّت‌های اصلی رمان جزیره‌ی سرگردانی، هستی و مراد و سلیم، منطبق بر نظریّه‌ی کارن هورنای بررسی شده‌اند. در واقع، پرسش اصلی پژوهش، این است که شخصیّت‌های اصلی رمان و تغییر و تحوّل آنها تا چ أکثر

این‌ مقاله به بررسی نقش اضطراب در رفتار و کنش‌های شخصیّت‌های‌ اصلی رمان می‌پردازد. شخصیّت‌های اصلی رمان جزیره‌ی سرگردانی، هستی و مراد و سلیم، منطبق بر نظریّه‌ی کارن هورنای بررسی شده‌اند. در واقع، پرسش اصلی پژوهش، این است که شخصیّت‌های اصلی رمان و تغییر و تحوّل آنها تا چه اندازه مطابق با نظریّه‌ی هورنای هست؟ روش کار با استفاده از تحلیل محتوا برای توصیف، تجزیه و تحلیل شخصیّت‌های اصلی به شیوه‌ی گردآوری اطّلاعاتِ کتابخانه‌ای است. در تجزیه و تحلیل مشخص می‌گردد که تعارض‌ها یعنی؛ اضطراب‌ها و نگرانی‌ها و تضادهای بنیادینی بین رفتارهای سه‌گانه‌ی شخصیّت وجود دارد. تمام مردم چه سالم و چه روان‌رنجور، از تعارض موجود بین این روندهای ناهمساز رنج می‌برند. شخصیّت‌های رمان‌ جزیره‌ی سرگردانی، نیز از این قاعده مستثنی نیستند و بر اساس تجربیّاتی که در دوران کودکی داشته‌اند، ناگزیر تعارضاتی را داشته‌اند. به بیان صریح‌تر، شخصیت سه‌گانه‌ی این افراد از دوران کودکی آنها مایه می‌گیرد و تجربیات دوران کودکی دست‌مایه‌ای هستند برای این که کدام بُعد از ابعاد سه‌گانه‌ی شخصیّت، تا پایان عمر فرد، رهبری و قدرت اجرایی شخصیّت را در دست بگیرد و بر آن تأثیر عاطفی و روانی بگذارد. نتیجه‌ی این پژوهش نشان‌ می‌دهد که افراد مهرطلب، برتری‌طلب و عزلت‌طلب در هر شرایطی به همان خودِ اصلی و خویشتنِ خویش باز می‌گردند، امّا گاهی عواطف و احساسات‌شان و زمانی دیگر منافع شخصی و شاید گاهی جایگاه اجتماعی‌شان اجازه نمی‌دهد که بتوانند آن چهره‌ی واقعی خود را نشان بدهند. هستی در پایان داستان به همان خواسته‌ای می‌رسد که در تَهِ قلب خود آرزوی آن را داشت. مراد دچار تغییر و تحوّل شده و به شخصیّتی دیگرگونه تبدیل می‌گردد و سلیم نیز همچون اسمش، تسلیم شرایط اجتماعی حاکم بر زمان می‌گردد. بنابراین می‌توان ‌گفت که در رمان جزیره‌ی سرگردانی، بر اساس نظریّه‌ی هورنای، بیشتر شخصیّت‌ها در همان طبقه‌بندی قرار می‌گیرند که بر شخصیّت آنها حاکم است و تسلّط دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - تحلیل عناصر داستان در رمان «پستچی» با تأکید بر عناصر ساختاری طرح
سیده سونیا فغانی ملیحه مهدوی مسعود مهدیان

10.30495/rpcl.2023.699231

هر داستان از اجزایی تشکیل شده‌است که پیکرة آن داستان را تشکیل می دهند و نقد و برّرسی هنر داستان پردازیِ نویسندگان، با بررسی و تحلیل این عناصر نمود می یابد. پژوهش حاضر به بررسی عناصر داستان در رمان پستچی از چیستا یثربی اختصاص یافته‌است. معیار انتخاب، توجّه و استقبال مخاط أکثر

هر داستان از اجزایی تشکیل شده‌است که پیکرة آن داستان را تشکیل می دهند و نقد و برّرسی هنر داستان پردازیِ نویسندگان، با بررسی و تحلیل این عناصر نمود می یابد. پژوهش حاضر به بررسی عناصر داستان در رمان پستچی از چیستا یثربی اختصاص یافته‌است. معیار انتخاب، توجّه و استقبال مخاطبان به این رمان بوده‌است. هدف این پژوهش، نقد و تحلیل عناصر داستان و کیفیّت کاربرد آن در این رمان عاشقانه است تا به این سؤال پاسخ دهد که بارزترین عناصر داستانی در رمان پستچی کدامند؟ بدین منظور به شیوة کتابخانه ای- اسنادی و به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از عناصر ساختاری طرح‌ بعد از بیان طرح کلّی پژوهش، پیشینة تحقیق و بعد از تبیین انواع داستان، به برّرسی عناصر مهم این رمان پرداخته‌شد. مهم ترین یافته‌های حاصل از این تحقیق این‌است که پیرنگ داستان ها از نظم علّی و معلولی خاصی پیروی می کند و اغلب دارای گره گشایی و پیرنگی ساده و ابتدایی است. شخصیّت‌ها بیشتر انسانی و ایستا هستند. موضوع عاشقانه و غالباً حقیقت مانندی در داستان ها برقراراست. زاویة دیدی که برای روایت داستان‌ها پیش گرفته‌شده زاویة دید اوّل شخص است و گفتگوها در روند داستان بسیاراثرگذار است. نویسنده اغلب به ذکر صحنه به شیوة تلخیص و کوتاه‌نمایی پرداخته‌است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - جُستاری در أدوارنگاری فقه امامیّه
منصور امیرزاده جیرکلی اکبر فلاح

10.22034/ijrj.2020.673329

علم فقه، از آغاز پیدایش تاکنون، فرازها و فرودهایی داشته و دوره‌های متعدّدی را پشت سر گذاشته است امّا اَدوارنگاری فقه، علمی نوپا می‌باشد. آگاهی از تاریخ فقه و ادوار آن و اطّلاع بر چگونگی اوضاع تفقّه در دوره‌های متعدّد، به درک بهتر علم فقه و شناختن عوامل فراز و فرود فقه، أکثر

علم فقه، از آغاز پیدایش تاکنون، فرازها و فرودهایی داشته و دوره‌های متعدّدی را پشت سر گذاشته است امّا اَدوارنگاری فقه، علمی نوپا می‌باشد. آگاهی از تاریخ فقه و ادوار آن و اطّلاع بر چگونگی اوضاع تفقّه در دوره‌های متعدّد، به درک بهتر علم فقه و شناختن عوامل فراز و فرود فقه، کمک شایانی می‌کند. دانشمندان اهل سنّت، زودتر از علمای شیعه، مستقلّاً در زمینه تاریخ فقه، کتاب نوشته ولی تاریخ فقه شیعه را بطور مستقل، طرح نکرده‌اند. تاریخ‌نگاران فقه شیعی، هر کدام با ملاک خاصّی، فقه را به ادوار مختلفی، تقسیم کرده‌اند. به عنوان نمونه، شِهابی، ادوار فقه را از لحاظ زمان و آصفی، تاریخ فقه را از لحاظ مکان بررسی نموده است. این مقاله، به روش توصیفی‌ـ تحلیلی، تهیّه و از دو قسمت تشکیل شده است. در قسمت اوّل، ده مورد از ادوارنگاری‌های عام در فقه امامیّه، گزارش می‌شود و در انتهای هر مورد، اثر مذکور، بررسی شده است. نگارندگان، در قسمت دوم مقاله، با توجّه به تحوّل فقه در اثر تکامل تدریجیِ آرای فقها، ادوار فقه امامیّه را در 13 دوره، بیان نموده‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - نقد جامعه‌شناختی شخصیّت‌های کلیدی «خسرو و شیرین» نظامی گنجوی
محمّد امین احسانی اصطهباناتی

در این مقاله ارزش‌ها، کنش‌ها، مهارت‌ها، سوگیری و کنترل‌های اجتماعی اشخاص در خسرو و شیرین نظامی گنجوی نقد و بررسی شده است. سؤال اصلی این است که شخصیّت‌های اصلی داستان در منظومه خسرو و شیرینِ نظامی، از منظرهای گوناگون جامعه شناختی، چگونه هستند. پژوهش حاضر به روش توصیفی- ت أکثر

در این مقاله ارزش‌ها، کنش‌ها، مهارت‌ها، سوگیری و کنترل‌های اجتماعی اشخاص در خسرو و شیرین نظامی گنجوی نقد و بررسی شده است. سؤال اصلی این است که شخصیّت‌های اصلی داستان در منظومه خسرو و شیرینِ نظامی، از منظرهای گوناگون جامعه شناختی، چگونه هستند. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده‌ و داده‌ها با استفاده از شیوۀ تحلیل محتوا به روش کتابخانه‌ای، بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج این پژوهش، نشان می‌دهد که در خسرو و شیرین نظامی بزرگ منشی، فرهیختگی و اعتماد به نفس، موهبتی است که فضای آزاد اجتماعی و نگرش واقع بینانه جامعه به زن، در اختیار دختران و زنان منظومة خسرو و شیرین قرار داده است تا با بهره گیری از آن بر قلمرو روح و جسم و سرنوشتشان حاکم باشند و خود را مقهور و مغلوب هیچ مردی ندانند. از منظر کنترل‌های اجتماعی، خسرو در اوج درگیری‌های داخلی و وضع آشفته کشورش مصالح جامعه را نادیده می گیرد و خواسته های نفسانی او را بر می انگیزد که در پی شیرین روانه گردد، اما به دروغ وانمود می‌کند که به شکار می رود. علاقه خسرو نیز در رفتار اجتماعی خویش با شیرین از بابت زیاده خواهی پادشاهانه و انحصارطلبی اوست؛ زیرا مایل است هرچه خوبی و زیبایی در دنیاست از آن او باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - بررسی تطبیقی داستان‌های هزارویک شب با داستان هفت‌پیکر نظامی
محبوبه خراسانی شهلا حاج طالبی

هزارو‌یک‌شب، معروفترین مجموعه داستانی است که عناصر فرهنگی ملّت‌های گوناگون مشرق زمین را در دل خود جای داده است. در این مجموعه داستان، نشانه‌هایی از افسانه‌های هندی، ایرانی، عربی و ... دیده می‌شود، اما با اطمینان نسبی می‌توان اظهار کرد که نخستین پایۀ هزارو‌یک شب، همان کت أکثر

هزارو‌یک‌شب، معروفترین مجموعه داستانی است که عناصر فرهنگی ملّت‌های گوناگون مشرق زمین را در دل خود جای داده است. در این مجموعه داستان، نشانه‌هایی از افسانه‌های هندی، ایرانی، عربی و ... دیده می‌شود، اما با اطمینان نسبی می‌توان اظهار کرد که نخستین پایۀ هزارو‌یک شب، همان کتاب ایرانی هزارافسان بوده که پس از ترجمه به زبان پهلوی به قصّه‌های ایرانی افزوده گردید. هفت‌پیکر یا بهرام‌نامه، چهارمین منظومه نظامی از نظر ترتیب زمانی و یکی از دو شاهکار او در کنار خسرو و شیرین از لحاظ کیفیّت است. از آن‌جا که داستان‌های این دو کتاب از نظر شخصیت‌پردازی و فضای داستان، توصیفات، محیط و ... تطابق و شباهت‌هایی دارند، این پژوهش سعی دارد به همانندی‌های داستان‌های هزارویک‌شب با هفت‌پیکر بپردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - تحلیل فرآیند فردیت شخصیت گل‌محمد در رمان کلیدر (رویکردی یونگی)
ندا محمدی محبوبه خراسانی مجتبی انصاری شهیدی

کلیدر، یکی از برجسته ترین رمان های ادبیات فارسی است که تاکنون با رویکرد و شیوه های گوناگون مورد پژوهش قرار گرفته است. داستانی به سبک رئالیسم از زندگی اجتماعی روستایی و دهقانی که شخصیّت اصلی آن گل محمد، یکی از نمادهای ملموس فرایند فردیت شخصیّت است. در این مطالعه، با رویک أکثر

کلیدر، یکی از برجسته ترین رمان های ادبیات فارسی است که تاکنون با رویکرد و شیوه های گوناگون مورد پژوهش قرار گرفته است. داستانی به سبک رئالیسم از زندگی اجتماعی روستایی و دهقانی که شخصیّت اصلی آن گل محمد، یکی از نمادهای ملموس فرایند فردیت شخصیّت است. در این مطالعه، با رویکرد و با روش تحلیل محتوایی نقد روان‌شناختی و با ابزار مطالعۀ کتابخانه ای بر پایۀ نظریۀ کارل گوستاویونگ - شخصیّتی بزرگ و هم ردیف با روان شناسان بزرگی چون زیگموند فروید – به فرایند شخصیّت که هماهنگی انسان با خود و رشد و تکامل او و همچنین یکپارچگی وی با خویشتن خویش است، می پردازد و مورد تحلیل قرار می گیرد؛ بنابراین، این پژوهش، در پی پاسخ به این سؤال که فرآیند فردیت شخصیّت گل محمد در رمان کلیدر چگونه اتفاق افتاده است؟ نشان می دهد که شخصیّت گل محمد، در بعد رشد و تکامل شخصیّت از طریق کهن‌الگویی، در پی یافتن هویّت خویش است تا به‌طورکلی در مسیر رشد و تعالی همۀ جنبه های وجودی خود به مرحلۀ فردیت دست یابد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - شخصیت‌پردازی در داستان‌های کودکان براساس نظریه گریماس
مریم محمودی هاله اژدر نژاد

شخصیّت&lrm;پردازی از عناصر اصلی داستان&lrm;پردازی است. شخصیّت‌های داستان در تداوم پی‌رنگ داستان نقش اساسی دارند و به‌مثابه الگو، نمایانگر جایگاه انسان در دنیاهای متفاوت فرهنگی و اجتماعی هستند و با بررسی آن‌ها می&lrm;توان، هم از فضای داستان مطّلع شد و هم به توانایی نویسن أکثر

شخصیّت&lrm;پردازی از عناصر اصلی داستان&lrm;پردازی است. شخصیّت‌های داستان در تداوم پی‌رنگ داستان نقش اساسی دارند و به‌مثابه الگو، نمایانگر جایگاه انسان در دنیاهای متفاوت فرهنگی و اجتماعی هستند و با بررسی آن‌ها می&lrm;توان، هم از فضای داستان مطّلع شد و هم به توانایی نویسنده پی&lrm;برد. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل شخصیّت&lrm;های داستان با استفاده از الگوی کنشگر گریماس و پی بردن به شیوه&lrm;های شخصیّت&lrm;پردازی در داستان&lrm;های کودکانه لینا کیلانی، نویسنده معاصر سوری و نادر ابراهیمی، نویسنده معاصر ایرانی اختصاص یافته&lrm;است. الگوی کنشگر گریماس، با ساختاری نظام&lrm;مند به تحلیل شخصیّت&lrm;ها می&lrm;پردازد. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که هر دو نویسنده در زمینه انطباق با این الگو موفق بوده&lrm;اند، با این تفاوت که کنشگران داستان&lrm;های ابراهیمی از تنوّع بیشتری برخوردار است، ولی در داستان‌های کیلانی گونه&lrm;های بیشتری شخصیّت می&lrm;&lrm;یابند. او علاوه بر حیوانات حتّی به جمادات و نباتات هم جان می&lrm;بخشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - تحلیل شخصیت از خود فراروندۀ کیخسرو بر اساس نظریۀ ویکتور فرانکل
فریبا رضایی خسروی موسی پرنیان نسرین رضایی خسروی

لوگوس یک واژۀ یونانی است که به معنی اطلاق می‌شود. لوگوتراپی ـ که مکتب سوم روان‌درمانی وین نیز خوانده شده ـ بر معنی هستی انسان و جست‌وجو برای رسیدن به این معنی تأکید دارد. بنابر اصول لوگوتراپی، تلاش برای یافتن معنی در زندگی اساسی‌ترین نیروی محرکۀ هر فرد در دوران زندگی او أکثر

لوگوس یک واژۀ یونانی است که به معنی اطلاق می‌شود. لوگوتراپی ـ که مکتب سوم روان‌درمانی وین نیز خوانده شده ـ بر معنی هستی انسان و جست‌وجو برای رسیدن به این معنی تأکید دارد. بنابر اصول لوگوتراپی، تلاش برای یافتن معنی در زندگی اساسی‌ترین نیروی محرکۀ هر فرد در دوران زندگی اوست. نیاز به معنا انسانی‌ترین انگیزش و حقیقتی انکار‌ناپذیر در زندگی انسان است و معناجویی حقیقتی است که ارضای صحیح آن، بشر را به معانی و ارزش‌های مشترکی چون اصل تحقّق خویشتن و از خود فرارفتن، رهنمون می‌شود. یافتن رشته‌های ظریف معنا در زندگی، به شکل یک انگارۀ استوار از مسئولیت، آزادی و ارادۀ معطوف به معنا، هدف و موضوع مبارزه‌طلبی لوگوتراپی است که تعبیرِ فرانکل از تحلیل اگزیستانسیالیستی نوین است. در این جستار نگارندگان می‌کوشند شخصیت کیخسرو به‌ عنوان فردی از خود فرارونده را بر مبنای اصل معنا‌گرایی ویکتور فرانکل بررسی کنند و از رهگذر این کنکاش در می‌یابند کهکیخسرو به عنوان شخصیّتی از خودفرارونده چهارچوب کمال شخصیتی خود را بر پایۀ معناجویی بنیان نهاده است. شخصیّتی که فراسوی مرزهای توجّه به خود در تلاش برای حصول به سطح پیشرفتۀ کمال و تحقق استعدادهای وجودی خویش، حداکثر استفاده را از ویژگی‌های ماهیّتی خود چون آزادی، انتخاب، مسئولیّت و معنویت می‌برد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - تحلیل روایت شناسانه خداوند در قصه‌های مثنوی
افسانه سعادتی محسن محمدی فشارکی

اگرچه پژوهشگران در تحقیقات خود، موضوع خداوند را از دیدگاه‌های گوناگون کلامی، عرفانی و مذهبی با تأکید بر بخش غیرروایی یا غیرداستانی در مثنوی بررسی کرده‌اند، اما همچنان این موضوع در قصه‌های آن پوشیده مانده است. هدف از این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی، آن است تا کنش‌های خد أکثر

اگرچه پژوهشگران در تحقیقات خود، موضوع خداوند را از دیدگاه‌های گوناگون کلامی، عرفانی و مذهبی با تأکید بر بخش غیرروایی یا غیرداستانی در مثنوی بررسی کرده‌اند، اما همچنان این موضوع در قصه‌های آن پوشیده مانده است. هدف از این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی، آن است تا کنش‌های خداوند را در 57 قصه ـ با توجه به نوع ظهور و اثرگذاری ـ طبقه‌بندی کند. به همین منظور نگارندگان با تمرکز بر بخش روایی قصه‌ها، به بررسی موضوع پرداخته‌اند. در واقع، قصه‌های مثنوی هم‌پای دلالت‌های آکنده از نکته‌های دقیق عرفانی، توانسته مخاطبان را به حیات روحانی و معنوی بکشاند، و از این طریق ‌آن‌ها را متوجه حضور مطلق خداوند در زندگی کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که خداوند به عنوان عنصری پیش‌برنده در روایت‌های مثنوی گاه از طریق مشیّت، قضا، الهام و وحی و یا به طور مستقیم، به عنوان شخصیّت‌ کلیدی و گاه به شکل هاتف در ساحت نمادین و تمثیلی، حضوری چشمگیر داشته و مولوی با نمایش چنین کنش‌هایی بر آن بوده است تا خوانندگان را به نوعی از شناخت برساند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - تطبیق گُردیه در شاهنامه با آتنا در ایلیاد
اقدس فاتحی فاطمه حاجی رحیمی

10.30495/mmlq.2024.708998

الهه‌گان کلان‎کردار هندو ـ اروپایی همچون آتنا، ضمن آنکه خود، برخی از ویژگی‌ها را از فرهنگ اجتماعی اقوام زنان کهن همچون سکاها برگرفته و در خود ادغام کرده‌اند؛ رفته‎رفته در بستر زمان بر اثر علل یا عواملی، پاره‎ای از صفاتشان را به شخصیّت‎های حماسه‌های ملل هندو ـ اروپایی بخ أکثر

الهه‌گان کلان‎کردار هندو ـ اروپایی همچون آتنا، ضمن آنکه خود، برخی از ویژگی‌ها را از فرهنگ اجتماعی اقوام زنان کهن همچون سکاها برگرفته و در خود ادغام کرده‌اند؛ رفته‎رفته در بستر زمان بر اثر علل یا عواملی، پاره‎ای از صفاتشان را به شخصیّت‎های حماسه‌های ملل هندو ـ اروپایی بخشیده‎اند و آن خصوصیّات در میان شخصیت های حماسی تقسیم شده است. بر همین اساس، بررسی در پیرامون شخصیّت خدابانوی کبیری مانند آتنا و مقایسۀ آن با گُردیۀ زن حماسی ایران، نشان می‎دهد که گُردیه تحت‌تأثیر تحوّل طبیعی اسطوره و نیز تعاملات فرهنگی دو ملّت ایران و یونان، بعضی از خصوصیّات کلی و جامعِ آتنا را از او برگرفته باشد. هدف از پژوهش حاضر آن است که وجوه تشابه و همچنین تفاوت‌های گردیه، شخصیّت تاریخیِ شاهنامۀ فردوسی و آتنا الهۀ اساطیر یونان را به روش توصیفی ـ تطبیقی مورد واکاوی قرار گیرد. این دو قهرمانِ زن در ویژگی‎هایی همچون زیبایی، والاتباری، حکمت، کُنش‌گری، جنگاوری و مهارت در به‎کار بردن رزم افزارها، مشترک هستند. عمده‌ترین وجه تفاوت این دو، آن است که آتنا سرشت ایزدینه دارد و گردیه از این ویژگی برخوردار نیست. یافتۀ پژوهش این انگاره را سامان می‌دهد که گُردیه، خود، قطعة شکسته و پراکنده¬ای از آتنا در اساطیر یونان است؛ زیرا جنبه‌هایی از وجوه شخصیّت او در کالبد گردیه، آشکارا قابل بازشناسی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - پیوند اسطوره و عرفان؛ برداشت‌های عرفانی سهروردی از شاهنامه فردوسی
الیاس نورایی

سهروردی از جمله عارفان علاقه‌مند به حکمت ایران باستان است که در آثار خود به عناصر و شخصیّت‌های اساطیری ایران بسیار اشاره کرده است. وی از برخی از شخصیّت‌های اساطیری، مانند سیمرغ، زال، رستم و اسفندیار و سرگذشت آنان برداشت‌های عرفانی کرده و هر یک را نمادی برای بیان حقایق ف أکثر

سهروردی از جمله عارفان علاقه‌مند به حکمت ایران باستان است که در آثار خود به عناصر و شخصیّت‌های اساطیری ایران بسیار اشاره کرده است. وی از برخی از شخصیّت‌های اساطیری، مانند سیمرغ، زال، رستم و اسفندیار و سرگذشت آنان برداشت‌های عرفانی کرده و هر یک را نمادی برای بیان حقایق فلسفی و عرفانی خود قرار داده است. در نوشتار حاضر به بررسی مفهوم خورنه (فّر)، ارتباط آن با نور محمّدی و سکینه، و یکی شدن این دو مفهوم در اندیشه‌های سهروردی پرداخته شده است؛ همچنین برخی شخصیّت‌ها و عناصر حماسی و اساطیری که در آثار رمزی سهروردی صورت عرفانی به خود گرفته‌اند و سرگذشت آنها تأویل‌ها و تفسیرهایی به همراه داشته است، بررسی شده‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - روانکاوی شخصیت‌ها و نمادهای عرفانی مولانا در داستان رومیان و چینیان مثنوی معنوی
پروین گلی زاده نسرین گبانچی

شیوه پردازش نمادها و شخصیّت‌ها - دو عنصر داستانی برجسته- در مثنوی معنوی، از تأثیرپذیری مولانا از باورهایش در مورد انسان سرچشمه گرفته است. در این جستار کوشش بر آن است که برخی جنبه‌های رمزآمیز مثنوی معنوی، با بهره‌گیری از مفاهیم روان‌شناسی و اسطوره‌ای نمایان گردند. در این أکثر

شیوه پردازش نمادها و شخصیّت‌ها - دو عنصر داستانی برجسته- در مثنوی معنوی، از تأثیرپذیری مولانا از باورهایش در مورد انسان سرچشمه گرفته است. در این جستار کوشش بر آن است که برخی جنبه‌های رمزآمیز مثنوی معنوی، با بهره‌گیری از مفاهیم روان‌شناسی و اسطوره‌ای نمایان گردند. در این راستا مفاهیم روان‌شناسی داستان رومیان و چینیان در ارتباط با نظریه‌های ناخودآگاه فردی فروید، ناخودآگاه جمعی و کهن‌الگوی خویشتن یونگ و عقده‌های روانی یونگ و آدلر مورد تحلیل قرار گرفته‌اند که برخی از آنها نیز با توجه به مفاهیم عرفانی و اسطوره‌ای واکاوی شده‌اند. نظریه‌های یونگ در این داستان در مورد کشف و شهود، باورهای جمعی و کهن‌الگو‌ها، نمود بیشتری نسبت به نظریه‌های فروید و آدلر داشته‌اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - شخصیّت و شخصیّت پردازی در رمان «ملکوت»
بیتا اسدزاده گودرزی ابراهیم ابراهیم تبار

رمان ملکوت نوشته‌ی بهرام صادقی، داستان نویس معاصر است. این رمان از نوع رمان‌های نمادین است. سبکی که بهرام صادقی در این رمان به کار برده‌ است ، آنچنان ذهنی است که‌ آن را از سبک و سیاق داستان‌های کوتاهش دور می‌کند و صبغه‌ای فرا طبیعی به آن می‌دهد. می‌شود گفت که: شخصیّت‌ها أکثر

رمان ملکوت نوشته‌ی بهرام صادقی، داستان نویس معاصر است. این رمان از نوع رمان‌های نمادین است. سبکی که بهرام صادقی در این رمان به کار برده‌ است ، آنچنان ذهنی است که‌ آن را از سبک و سیاق داستان‌های کوتاهش دور می‌کند و صبغه‌ای فرا طبیعی به آن می‌دهد. می‌شود گفت که: شخصیّت‌ها در داستان‌های او، کم کم شالوده‌ی اجتماعی خود را از دست می‌دهند و عناصری که در کیفیت شکل دادن آنها نقش داشته‌اند؛ رو به فساد و از هم پاشیدگی می‌گذارد و داستان‌ها در تار و پود افکار خرافه و کابوس زده‌ای پیچیده می‌شود. شخصیّت‌های اصلی او از نظر روانشناسی اغلب پیچیده و مرموز تصویر شده‌اند و بیش‌تر آن‌ها یا مریضند؛ و یا در افکار پریشان گرفتار شده اند. نویسنده به‌طور هنرمندانه‌ای از توصیف، گفتگو، عمل و نام در پردازش شخصیّت‌ها استفاده کرده است. به نظر می‌رسد که صادقی در شخصیّت‌پردازی قهرمانان خود، بیش‌تر بر استفاده از عنصر توصیف و گفتگو تأکید داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - بررسی تطبیقی دو عنصر داستانی در روایات «زال و رودابه» با «رومئو و ژولیت»
اکرم ندیری کیوی ناهید جعفری

چکیده یکی از ویژگی های داستان که نقش برجسته ای در طرحِ نوشته، انسجام، رشد و گسترش آن دارد، شخصیّت پردازی و گره افکنی است؛ زیرا نویسنده باید بداند چگونه و با چه زبان و کارکردی، شخصیّتی را بیافریند و به او نقش و مرتبه بدهد و گره هایی که در طول داستان پدیدار کرده، با خلاق أکثر

چکیده یکی از ویژگی های داستان که نقش برجسته ای در طرحِ نوشته، انسجام، رشد و گسترش آن دارد، شخصیّت پردازی و گره افکنی است؛ زیرا نویسنده باید بداند چگونه و با چه زبان و کارکردی، شخصیّتی را بیافریند و به او نقش و مرتبه بدهد و گره هایی که در طول داستان پدیدار کرده، با خلاقیّت ذهن، ترفندهای داستانی و شیوه های درست، آنها را دریافته و در جهت بازگشایی آن‌ها بکوشد. در زبان و ادبیّات مشرق و مغرب، آثار منظوم و منثوری مقبول افتاده اند که علّت اصلی آن نه تنها مرهون جذابیّت اشخاص و قهرمانان اینگونه داستان هاست، بلکه معلول دخالت شخصی و شخصیّت فکری و زبانی خلق کنندۀ آن نیز هست. این پژوهش با روش کتابخانه ای و شیوۀ توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی عوامل مؤثّر در ایجاد گره های داستانی و شخصیّت پردازی، به عنوان دو عنصر حائز اهمّیّت در دو روایت زال و رودابه و رومئو و ژولیت انجام شده و نتایج حاصل از تطبیق دو روایتِ مذکور نشان داده است که به لحاظ شخصیّت پردازی، این دو داستان بسیار به هم شبیه و بسامد استفاده از گونه های شخصیّتی متفاوت، در آنها نزدیک به هم است، به جز دو تفاوت آشکار، که در تعداد شخصیّت های نمادین وسادۀ آن به چشم می خورد. از نظر گره‌های داستانی نیز در هر دو روایت، پنج بار گره افکنی مشاهده می شود که البتّه گرۀ آغازین در هر دو داستان که دلبستگی عشّاق از دو خانوادۀ متضادّ را شرح می دهد، موانع متفاوتی را در دو داستان ایجاد می کند که در پایان، یکی به خوشی و وصال و دیگری به سوگ و مرگ می انجامد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - بررسی شگردهای شخصیّت‌پردازی در رمان کلیدر
فاطمه سلطانی

چکیده رمان کلیدر، با بهره گیری متنوّع ازعامل شخصیّت پردازی، به عنوان یکی از اصلی ترین مؤلّفه‌های شکل گیری داستان، از آثار برجسته و جذّاب دولت آبادی است. این پژوهش بر آن است تا با شناخت ابعاد و شیوه های گوناگون شخصیّت پردازی در رمان کلیدر و شرح و بسط شاخصه‌های آن، بر أکثر

چکیده رمان کلیدر، با بهره گیری متنوّع ازعامل شخصیّت پردازی، به عنوان یکی از اصلی ترین مؤلّفه‌های شکل گیری داستان، از آثار برجسته و جذّاب دولت آبادی است. این پژوهش بر آن است تا با شناخت ابعاد و شیوه های گوناگون شخصیّت پردازی در رمان کلیدر و شرح و بسط شاخصه‌های آن، برجستگی این عنصر داستانی را آشکار کند تا از این طریق زاویه ای دیگر از خلاّقیّت این نویسنده را در رمان کلیدر نشان دهد. بنابر نتیجة تحقیق، شخصیّت پردازی از طریق توصیف، شخصیّت پردازی بر مبنای رفتار و کردار شخصیّت ها و بر مبنای گفتگو از مهمّ ترین شگردهای شخصیّت پردازی رمان کلیدر است که دولت آبادی برای معرّفی شخصیّت های خود از آن بهره برده است. این جستار از نظر روش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و از نظر ابزار و میدان تحقیق به صورت کتابخانه ای انجام شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - بررسی روان‌شناختی شخصیّت‌های دو رمان «شراب خام» و «اسیر زمان» از اسماعیل فصیح
ترا سزدان دوست

چکیدهآثار داستانی اسماعیل فصیح، به ‌لحاظ دارا بودن نکات روان‌شناسی، شخصیّت‌های ضدّ و نقیض روشن و تاریک با اَعمال مثبت و منفی، بستر مناسبی برای یافتن تیپ‌های شخصیّتی واقعی در دنیای بیرون از رمان است. پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد میان‌رشته‌ای، به بررسی شخ أکثر

چکیدهآثار داستانی اسماعیل فصیح، به ‌لحاظ دارا بودن نکات روان‌شناسی، شخصیّت‌های ضدّ و نقیض روشن و تاریک با اَعمال مثبت و منفی، بستر مناسبی برای یافتن تیپ‌های شخصیّتی واقعی در دنیای بیرون از رمان است. پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد میان‌رشته‌ای، به بررسی شخصیّت از جهت اقتدارطلب، ماکیاولی، تیپ A، سرسخت یا خودشکوفا بودن در دو داستان شراب خام و اسیر زمان از اسماعیل فصیح می‌پردازد. فصیح علاوه بر طرح مضامین مدّ نظر و جذب مخاطب، تیپ های شخصیّتی را نیز به نوعی در رمان تشریح می کند. نتیجه این که، محور بحث فصیح، شخصیّت‌های روشن و تاریک، با افکار مثبت و منفی است. هر چند که برخی از شخصیّت‌ها به ‌لحاظ تیپ، ترکیبی از دو یا چند شخصیّت هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - پیرنگ و شیوة شخصیّت‌پردازی در رمان «یکلیا و تنهایی او» اثر تقی مدرّسی
علی دهقان وحید یوسف‌پور

چکیدهپیرنگ و شخصیّت پردازی از مهمّ ترین عناصر داستانی است. پیرنگ را ترکیب کنندۀ حوادث و تقلید از عمل دانسته اند. خلق شخصیّت هایی را که در اثر روایتی یا نمایشی، کیفیّت روانی و اخلاقی او در عمل و گفتار برای خواننده در حوزۀ داستان تقریباً مثل افراد واقعی جلوه می کند، شخصیّ أکثر

چکیدهپیرنگ و شخصیّت پردازی از مهمّ ترین عناصر داستانی است. پیرنگ را ترکیب کنندۀ حوادث و تقلید از عمل دانسته اند. خلق شخصیّت هایی را که در اثر روایتی یا نمایشی، کیفیّت روانی و اخلاقی او در عمل و گفتار برای خواننده در حوزۀ داستان تقریباً مثل افراد واقعی جلوه می کند، شخصیّت پردازی می خوانند. نویسندگان همواره کوشیده اند هنر و توانایی خود را دراین دو مقوله به معرض نمایش بگذارند. شخصیّت پردازی و پیرنگ رمان یکلیا و تنهایی او اثر تقی مدرّسی از نمونه های بارز این توانمندی است. این مقاله شگردهای نویسنده را در دو مورد مزبور توصیف و تحلیل می کند. این رمان، به روایت این تحقیق، از نظر عناصر داستان نویسی جایگاه هنری والایی دارد که در فرآیند رشد این فنّ در ادبیّات داستانی زبان فارسی، پدید آمده است. تقی مدرّسی در شخصیّت پردازی و معرّفی اشخاص رمان خود از شیوة گفتگو و توصیف و روایت دانای کلّ استفاده کرده است و پیرنگ رمان او از نوع باز و قوی و روابط علّی اتّفاقات و حوادث در آن ضابطه مند است. نثر توراتی، فضای اسطوره ای و دینی ساختار آن را جذّاب وتعلیق و جدال، رغبت خواننده را برای ادامة داستان حفظ کرده است. ساختار صوری داستان، به یاری صناعت درونه‌گیری، با سه ماجرای جدا و در عین حال وابسته به هم، شکل فنّی و هنری یافته است. انتقال از آغاز به میانۀ متن، در این رمان با سرعت و سهولت و استادی صورت می گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - نقد روانکاوانۀ چهره‌های مطرح در تاریخ بیهقی بر اساس مکاتب روان‌شناسی جدید (فروید، راجرز، مزلو، آدلر)
سارا محمدی آرش مشفقی

چکیده تاریخ بیهقی، از جمله آثار متون ارزشمند و پُرسودی است که نگارندة آن از تمام شگردهای نویسندگی سود بُرده و اثری ماندگار خلق کرده است. که در آن صحنه‌هایی از تضارب ‌آرا و اندیشه‌ها و شخصیت‌های گوناگون را به نمایش گذاشته است. ابوالفضل ‌بیهقی نویسنده‌ای دانا و زیرکی است أکثر

چکیده تاریخ بیهقی، از جمله آثار متون ارزشمند و پُرسودی است که نگارندة آن از تمام شگردهای نویسندگی سود بُرده و اثری ماندگار خلق کرده است. که در آن صحنه‌هایی از تضارب ‌آرا و اندیشه‌ها و شخصیت‌های گوناگون را به نمایش گذاشته است. ابوالفضل ‌بیهقی نویسنده‌ای دانا و زیرکی است که گویا خارج از گود بازی سیاست و حکومت نشسته و تمامی حرکات و رفتارهای بازیگران عصر خویش را به نظاره نشسته و همة آنها را موشکافانه مورد بررسی قرار داده است و هیچ حرکت و رفتاری را از صُنع آفرینش خود فروگذار نکرده است. نقد روانکاوانۀ متون ادبی، رویکرد علمی جدیدی است که از میان انواع رویکردهای گوناگون نقد و بررسی آثار ادبی و هنری سر برآورده و تاریخ بیهقی با وجود داشتن بازیگران مختلف نقش‌های مستقل و در عین‌حال با هارمونی بهم پیوسته چنین نقد و تحلیلی را برای این تحقیق میّسر می‌گرداند، که می‌توان از این ویژگی در بررسی‌های روان‌شناسی سود برد و شخصیت اشخاص و بازیگران عصر بیهقی را در دورة غزنویان با بهره‌مندی از فرضیه‌های علمی روان‌شناسی جدید و نظریه‌های بزرگانی چون: فروید، آدلر، راجز و مزلو مورد مطالعه و بررسی قرار داد، تا در لابه‌لای این پژوهش و جستجو علل برخی اتفاقات و ناکارآمدیها و حوادثی که موجب زوال و سقوط دورة غزنویان گردید نمایان ساخت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - بررسی مسائل اجتماعی مولانا در غزلیّات شمس
الهام رحمانیان رضا اشرف زاده بتول فخر اسلام

چکیده هر اثر ادبی در بافت خود نشانه‌ای از منشاء اجتماعی دارد. محیط اجتماعی که اثر دران نَضج گرفته در سبک و شیوة بیان کلام صاحب اثر منعکس شده است. غزلیّات شمس یکی از این آثار است که مولانا به بسیاری از واقعیّات، اوضاع اجتماعی وآداب و رسوم می‌پردازد. شعر مولانا علاوه ب أکثر

چکیده هر اثر ادبی در بافت خود نشانه‌ای از منشاء اجتماعی دارد. محیط اجتماعی که اثر دران نَضج گرفته در سبک و شیوة بیان کلام صاحب اثر منعکس شده است. غزلیّات شمس یکی از این آثار است که مولانا به بسیاری از واقعیّات، اوضاع اجتماعی وآداب و رسوم می‌پردازد. شعر مولانا علاوه بر این که بازتابی از حیات اجتماعی روزگار خویش و تصویر زندگی واقعیّات دوران خود می‌باشد، شخصیّت فردی و اجتماعی او را نیز ترسیم نموده است. پژوهش حاضر تلاشی است در تحلیل شخصیّت اجتماعی مولانا در غزلیّات شمس که رهیافتی است به شناخت مسایل اجتماعی و فرهنگی روزگار خالق اثر؛ و ابزاری است کارآمد برای بیان نظام فکری عارفانه و عاشقانه او. در این جستار بعد اجتماعی شخصیّت مولانا در دیوان شمس در دو بخش بررسی گردیده است: بخش اوّل سرمایه‌های اجتماعی، بخش دیگر جامعه شناسی دیوان شمس که بُعد اوّل بیشتر نمود یافته است. امید است این پژوهش شاهراهی باشد برای سوق یافتن به سوی فضایل اخلاقی و دفع رذایل و پستی‌ها در عصر حاضر. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

41 - همانند سنجی شخصیّت پردازی بانوان در شاهنامه فردوسی و قصص قرآن کریم
سیّد امیر سیّد جعفری سیّد محمّد حسینی

شخصیّت پردازی بانوی ایرانی در داستان‌ها و شعرها و نمایشنامه‌ها هنگامی مانا و پایا خواهد بود که از تراث فرهنگ ایرانی- اسلامی بهره برده باشد. در این راستا، این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که در شخصیّت پردازی بانوان در قصص قرآن کریم و داستان‌های شاهنامه فردوسی از چه ز أکثر

شخصیّت پردازی بانوی ایرانی در داستان‌ها و شعرها و نمایشنامه‌ها هنگامی مانا و پایا خواهد بود که از تراث فرهنگ ایرانی- اسلامی بهره برده باشد. در این راستا، این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که در شخصیّت پردازی بانوان در قصص قرآن کریم و داستان‌های شاهنامه فردوسی از چه زمینه‌ها و عواملی استفاده شده است؟ بر این اساس، با به کارگیری نظرگاه تطبیقی و روش توصیفی- تحلیلی در متون مذکور، چنین نتیجه گیری شده است که شخصیّت بانوان به دو دسته‌ی بانوان نیک اندیش و بداندیش تقسیم شده است. بانوی نیک اندیش به ظواهر مادیّات و اولویّت آن متمایل نمی‌باشد و همچنین بر پیروی از آئین‌ها و سنت‌ها و اهمیّت نهاد خانواده به ویژه نقش همسر و پدر تأکید می‌کند. در مقابل، بانوی بداندیش دارای شخصیتی است که فقط به مادیّات و ظواهر آن تمرکز دارد و از این رهگذر، به خانواده و سنت و آئین متعهد و پای‌ بند نمی‌باشد. در نهایت، شخصیّت پردازی بانوان در متون مذکور بر اساس درون مایه دوگانه مادیّ گرایی و معنویت گرایی قابل بحث هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

42 - نام‌دهی در شخصیّت‌پردازی: فتنه یا آزاده؟
سمیرا بامشکی

چکیده فردوسی و نظامی هر دو داستان بهرام‌گور و کنیزش را در شکارگاه روایت کرده‌اند. در این پژوهش به چگونگی فرآیند اسم‌گذاریِ متفاوتِ یک شخصیّتِ واحد در این دو روایت پرداخته می‌شود. بررسی شخصیّت‌پردازی با تمرکز بر مقولة فرآیند نام‌دهیِ شخصیّت‌ها نکته‌ایست که در پژوهش‌ها کم أکثر

چکیده فردوسی و نظامی هر دو داستان بهرام‌گور و کنیزش را در شکارگاه روایت کرده‌اند. در این پژوهش به چگونگی فرآیند اسم‌گذاریِ متفاوتِ یک شخصیّتِ واحد در این دو روایت پرداخته می‌شود. بررسی شخصیّت‌پردازی با تمرکز بر مقولة فرآیند نام‌دهیِ شخصیّت‌ها نکته‌ایست که در پژوهش‌ها کم‌تر بدان توجّه شده است و نگارنده در این مقاله بر آن تمرکز می‌کند. نام کنیزکِ بهرام در روایتِ فردوسی آزاده و در روایت نظامی فتنه است. پرسشِ اصلی نگارنده در این پژوهش عبارت است از این‌که در این داستان شخصیّت‌پردازی از طریق نام‌های تمثیلی (نمادین) چگونه تقویّت می‌شود؟ برای تحلیل این امر، بررسی چگونگیِ شخصیّت‌پردازی و کانون‌سازی ضروریست. طبق نتیجة بدست آمده، نام‌گذاری‌ها با ژانرهایِ این روایت‌ها کاملاً متناسب و هماهنگ است. به‌عبارت دیگر،‌ تفاوت میان دیدگاه و انگیزه‌های فردوسی و نظامی که به خلق ژانرهای متفاوت نیز می‌انجامد، سبب روایت‌گری و بالتّبع نام‌گذاری‌هایِ متفاوت دو شاعر در داستانی یگانه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

43 - شخصیّت مرزی سودابه در شاهنامه فردوسی
نسرین داودنیا نسرین داودنیا جلیل تجلیل جلیل تجلیل ناصر سراج خرمی

داستان&zwnj;های شاهنامه – اثر ملی و حماسی ارزش&zwnj;مند ایران - بویژه در بخش&zwnj;های اسطوره&zwnj;ای و پهلوانی دارای معانی عمیق و شگرف است. یکی از زمینه&zwnj;هایی که می&zwnj;تواند بستری مناسب برای پژوهش در شاهنامه باشد و آثار و نتایجی سودمند بدست دهد، بستر نقد و ت أکثر

داستان&zwnj;های شاهنامه – اثر ملی و حماسی ارزش&zwnj;مند ایران - بویژه در بخش&zwnj;های اسطوره&zwnj;ای و پهلوانی دارای معانی عمیق و شگرف است. یکی از زمینه&zwnj;هایی که می&zwnj;تواند بستری مناسب برای پژوهش در شاهنامه باشد و آثار و نتایجی سودمند بدست دهد، بستر نقد و تحلیل شخصیّت&zwnj;های شاهنامه است. شخصیّت&zwnj;هایی که در شاهنامه نقش&zwnj;آفرینی می&zwnj;کنند، هر کدام می&zwnj;تواند نماد بشر امروزی باشد. تحلیل و نقد کردارها و رفتارهای آنان در روند داستان&zwnj;ها همه به نوعی مشکلات و گرفتاری&zwnj;های انسان امروزی را بتصویر کشیده، که هر روزه با آن&zwnj;ها دست بگریبان است. پژوهش حاضر بر آنست که اختلال شخصیّت مرزی را در شخصیّت سودابه - نامادری سیاوش و همسر کیکاووس -مورد نقد و تحلیل قرار دهد. در ابتدا ضروری است مقدمه&zwnj;ای پیرامون شخصیّت، اختلال شخصیّت و ویژگی&zwnj;های شخصیّت مرزی بیان شود و سپس صفات و کردارهای سودابه با شخصیّت&zwnj;های مرزی مطابقت داده شود. از ملاک&zwnj;هایی که برای تشخیص اختلال شخصیّت مرزی در کتاب DSM-IV آمده، سودابه با پنج مورد هم&zwnj;خوانی دارد که عبارت است از: کوشش&zwnj;های مهارگسسته برای اجتناب از طرد یا رهاشدگی واقعی یا خیالی، تکان&zwnj;شوری، حرکات بیان&zwnj;گر تهدید و خود آسیب زنی مکرر، روابط بی&zwnj;ثبات و شدید و انتقام جویی. البته سودابه جز این ملاک&zwnj;ها، ویژگی&zwnj;هایی چون دروغ گویی، مکر و حیله، تهمت زدن و پلیدی نیز دارد که همۀ این کردارها به دنبال تغییری است که در خودانگارۀ او رخ داده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

44 - بررسی اختلال شخصیّت ضدّ اجتماعی سودابه در شاهنامۀ فردوسی
شیرین صمصامی امین حمامیان

شاهنامة حکیم ابوالقاسم فردوسی، با توجه به زمان و مکان نامحدودی که دارد حوادث متنوعی را ترسیم کرده است. در قبال این تنوّع حوادث، افراد زیادی با کنش و واکنش&zwnj;های انسانی متفاوت در این اثر، ایفای نقش می&zwnj;کنند؛ بنابراین شاهنامه، بستر مناسبی برای پژوهش محققانیست که عل أکثر

شاهنامة حکیم ابوالقاسم فردوسی، با توجه به زمان و مکان نامحدودی که دارد حوادث متنوعی را ترسیم کرده است. در قبال این تنوّع حوادث، افراد زیادی با کنش و واکنش&zwnj;های انسانی متفاوت در این اثر، ایفای نقش می&zwnj;کنند؛ بنابراین شاهنامه، بستر مناسبی برای پژوهش محققانیست که علاقه&zwnj;مند تحقیقات بین &zwnj;رشته&zwnj;ای از جمله ادبیّات و علم روان شناسی شخصیّت ها هستند. فردوسی، در توصیف شخصیّت های مهم شاهنامه، به&zwnj;گونه&zwnj;ای نشانه&zwnj;گذاری و تصویرپردازی کرده که با تحلیل&zwnj;های روان&zwnj;شناختی می&zwnj;توان به لایه&zwnj;های پنهانی روان و شخصیّت ایشان دست یافت. این امر، حاکی از نگاه دقیق و بصیرت شاعر به سرشت و روان آدمیست. از رهگذر این نکته، پژوهش&zwnj;گر در این نوشتار به بررسی شخصیّت اجتماعی سودابه و تطبیق خصوصیات او با بیماران دچار اختلال شخصیّت ضدّ اجتماعی می&zwnj;پردازد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات شخصیّت

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية