ارزش بلاغی و زیباشناسی صفت

الموضوعات : فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

احمد حسین پور سرکاریزی ¹ (دانشجوی دورۀ دکترای تخصصی زبان و ادبیّات فارسی)

تاريخ الإرسال : 02 الإثنين , جمادى الأولى, 1438 تاريخ التأكيد : 02 الإثنين , جمادى الأولى, 1438 تاريخ الإصدار : 21 السبت , محرم, 1438

الکلمات المفتاحية: شعر, poetry, personification, صفت شاعرانه, ارزش بلاغی, شخصیّت بخشی, تخصیص, Poetic, adjective, eloquent value, allocation,

ملخص المقالة :

در این مقاله صفت و نقش‌های آن با توجّه به اصول و قوانین دستور زبان فارسی، مورد بررسی قرار گرفته و به توصیف و معرّفی ارزش آن از دیدگاه بلاغی پرداخته شده است و در این رابطه با نگرش به راه‌های زیباسازی و چگونگی شاعرانه نمودن آن در سبک اشعار حماسی، غنایی، تعلیمی و اخلاقی و آنچه وابسته به آن است تکیه گردیده و ضمن آوردن واژه‌ها و صفات شاعرانه مورد توجّه قرار گرفته و توضیحات لازم پیرامون آن داده شده است و بر این مبنا کارکرد صفت از نظر منطقی و دستوری در کلام تخصیص و خاص کردن موصوف مطالبی آورده شده و برای نشان دادن موضوع و فهم بهتر آن شواهدی از شاعران مختلف ذکر گردیده و به آن استناد شده است. بنابر این آنچه مورد بحث می‌باشد نگاهی نو با رویکردی جدید پیرامون صفت است تا از این منظر مخاطب، مفاهیم متناسب با آنچه مورد نیاز وی می‌باشد از این مقولۀ دستوری دریافت نماید.

المصادر:

 

1– بهار، ملک‌الشّعرا (1382) – دیوان اشعار – انتشارات نگاه – تهران.

2 – ثروتیان ، بهروز (1369)– بیان در شعر فارسی – انتشارات برگ – تهران.

3 – جامی خراسانی، نورالدّین‌عبدالرّحمان‌بن‌احمد (1368) – مثنوی هفت اورنگ – به تصحیح مدرّس گیلانی، مرتضی – انتشارات سعدی – تهران. 

4 – حافظ، خواجه شمس‌الدّین‌محمّد (1367) – دیوان شعر– به تصحیح غنی و قزوینی– انتشارات فروغ– تهران.

5 – خاقانی شروانی، افضل‌الدّین (1368) – دیوان شعر - به کوشش سجّادی، ضیاالدّین – انتشارات زوّار – تهران.

6 - سعدی شیرازی، مصلح الدّین (1371) – دیوان غزلیّات – به تصحیح خطیب رهبر، خلیل – انتشارات مهتاب – تهران.

7-  سعدی شیرازی، مصلح‌الدّین (1363) – بوستان - به تصحیح یوسفی، غلامحسین – انتشارات خوارزمی – تهران.

8 - سعدی شیرازی، مصلح‌الدّین(1369) – کلّیّات – به اهتمام فروغی، محمّدعلی – انتشارات امیرکبیر – تهران.

9 – شمیسا، سیروس (1376) – بیان و معانی – انتشارات فردوسی – تهران.

10 – شمیسا، سیروس (1386) – معانی – نشر میترا – تهران.

11 - فردوسی، ابوالقاسم (1369) - شاهنامه – به تصحیح مول ، ژول – ( دوره 8 جلدی ) – انتشارات سپهر – تهران.

12 – فرشید ورد، خسرو (1373) – در بارۀ ادبیّات و نقد ادبی – انتشارات سپهر

13 - فیض کاشانی، ملّامحسن (1373) – دیوان شعر – به تصحیح شفیعی، سیّدعلی – انتشارات چکامه – تهران.

14 – کزّازی، میر جلال‌الدّین (1381) – زیبا شناسی سخن پارسی «بیان» - نشر مرکز – تهران.  

15 – منوچهری دامغانی، احمد (1338) – دیوان شعر – به کوشش دبیر سیاقی ، محمّد – انتشارات زوّار – تهران. 

16 – مولوی رومی، مولاناجلال‌الدّین (1367) - کلّیّات شمس تبریزی – به قلم فروزانفر، بدیع‌الزّمان – انتشارات امیرکبیر – تهران.

17 – نظامی گنجوی، جمال الدّین ابومحمّد الیاس‌بن‌یوسف (1366) - کلّیّات خمسه– انتشارات امیرکبیر – تهران.